ihramcizade internet yazilari (36)

1. YAZILAR 36 2015 hramczde Hac smail Hakk ALTUNTA

2. SBN: [email protected] http://ismailhakkialtuntas.com Dizgi : H. smail Hakk Altunta Kapak : Bask- Cilt : 2015

3. Yazlar 3 nternetteki sitemiz http://ismailhakkialtuntas.com/ da 2015 ylarnda okuyucularmzla paylatm yazlardan bir ksmdr. Yazlarda sra gzetilmedi. Deiik konular pe pee yazld. Bu ekilde okuyan asndan fazla sknt oluturmayaca dnld. Tevfik ve inayet Allah Teldandr. hramczde smail Hakk ALTUNTA Esenler /stanbul Balang: 17. 05. 2015 Biti : 17. 06. 2015

4. Yazlar 5 NDEKLER HERKESN MALIYIZ BZ 13 KARN MATA: FAREL TAPINAK / NEFSLERN TAPINAI 14 SEYYD ABDLKADR BELH HAZRETLER 21 SEYYD ABDLKADR BELH HAZRETLER (1839- 15 Mart 1923) -Ahmed Yksel ZEMRE............................................................................................................................................. 21 SEFNE- EVLYDA SEYYD ABDLKDR- BELH VE ALES-Hseyin Vassaf.... 23 SEYYD EYH SLEYMN HCE.............................................................................................................23 SEYYD MUHAMMED BURHNEDDN- BELH..............................................................................29 Abdulbakiy GLPINARLI, 100 SORUDA TASAVVUF simli Eserde................................ 34 HAL EHLNDEN BR ZAT ABDLKADR BELH KADDESELLH SIRRAHUL AZZ HAZRETLER -Suleyha iman .................................................................................................. 35 TASAVVUFULARIN KTAP OKUMA POLEM 41 VAHDET- VCUD FELSEFESNN SON ZAMALARDA NEDEN MODA OLDUUNUN ARKA PLANI 42 NHLZMDEK "H" TEN TASAVVUFTAK "H"E DORU 45 RSLE- MRKABE-ABDULLAH DEHLEV KADDESELLH SIRRAHUL AZZ 53 ALLAH TELDAN STEDN DE, NEY VERMED? 57 TEVHD- ZT RSLES.............................................................................................................................58 Kitb-I Tevhd- Zt- Mecnn ile Leyl.............................................................................................58 ERKEL EYH MUSTAFA EFEND KADDESELLH SIRRAHUL AZZ 64 RSLETN F-TAHKKIT-TASAVVUF...............................................................................................65 BN ARAB KADDESELLH SIRRAHUL AZZN MUVAAHALARINDAN 68 ARUZUN DOUUNDAK ANA FKR, ARUZUN TARH GELMN, ARUZUN BTN ESASLARI 70 YAAR KEMALDEN TLDA GRND 71 KTBASLAR......................................................................................................................................................71 Yaar Kemal'in Hayat ve Roman Sanat HAYATI.......................................................................71 TLDA GKEL- lber ORTAYLI............................................................................................................75 YAAR KEMAL DNYAYA TANITAN E: TLDA.........................................................................76 Nasl Sevmeli- Ece TEMELKURAN .......................................................................................................77 Magdi Rufer EYBOLU ve TLDA.......................................................................................................78 YAAR KEMAL'N HAYATININ AKI TLDA KEMAL KMDR? - Cengiz ANDAR.....79 BR KADIN mr Eke 10 Mart 2015...............................................................................................80

5. 6 Yazlar ELETREL YAZILAR...................................................................................................................... 81 ALOM KEKO VEYA YAAR KEML'N E VESLESYLE: SRAL' DEK YAHUD KRTLER............................................................................................................................................................81 AYDINLIK ZNDAN -Bilgesu Erenus- Yaln Kk.....................................................................82 Dnyada artk iki akl var.........................................................................................................................88 CEML MER LE SOHBETLER 88 KEML MM KADDESELLH SIRRAHUL AZZ 89 GR .....................................................................................................................................................................89 XV. YZYILIN TARH, SYAS ve KLTREL DURUMUNA GENEL BR BAKI..............89 BRNC BLM ..............................................................................................................................................90 KEML MM'NN HAYATI.......................................................................................................................90 A. KEML MM'NN MENKABEV HAYATI.....................................................................................90 1. MKye [Dervi Ahmed, Menkb- Keml mm, Millet Ktp., Ali Emiri, manzum: 1323/1] Gre...................................................................................................................................................91 a-MEMLEKET, YAADII YER................................................................................................................92 b . ALES VE OCUKLARI ..........................................................................................................................93 B. KEML MM'NN TARH HAYATI............................................................................................. 101 Yaad Dnem, Doum Tarihi ve evresi ................................................................................. 101 KNC BLM .............................................................................................................................................. 128 KEML MM'NN ESERLER, ESERLERNN EKL VE TR BAKIMINDAN DEERLENDRLMES, DL VE SAN'ATI ........................................................................................ 128 ESERLER......................................................................................................................................................... 128 MDERRS - NAKI EYH HACI MEM EFEND (MUHAMMED KUDS) NIN HAYATI KADDESELLH SIRRAHUL AZZ 1784-1852 139 SMAVNA KADISIOLU EYH BEDREDDNE ZAFE EDLEN BR RSALE: RSLE- BEDREDDN 145 HANG APKA GYLECEK 150 BN- HALDUNUN YORUMCULUUNUN RNE: HLAS SURES TEFSR 154 EHBENDER-ZDE FLBEL AHMET HLM VE MUSTAFA KEMAL ATATRK 159 EYH ERAFEDDN- DAISTAN KADDESELLH SIRRAHUL AZZ EFENDMZ VE SIRLARI (V. 1355/1936): 162 EYH ERAFEDDN- DAISTANDEN TEVARS EDEN TASAVVUF DNCE VE TARKAT ADETLER: 162 MENKIB-I EREFYYEDEN LEDNNYT..........................................................................166 KURN-I KERMDE HURF-U MUKATTAA/MUKATTAA HARFLER 168 DPNOTLAR.................................................................................................................................................... 171 KURAN NSHALARI VE ZEL MUSHAFLAR 172 DPNOTLAR.................................................................................................................................................... 176 EYHM YOK DYE ZLEN HER KYE CZET KASDES................................................. 177

6. Yazlar 7 SIRRINA PEK MUVFIK DM NUTKU ERF... 183 HRAMCIZDE SMAL HAKKI TOPRAK EFENDNN SOHBET- ERF........................ 184 SML HAKKI BURSEV KADDESALLAH SIRRAH'L AZZ HAZRETLER'NN KASDE- FERDES 201 ELF ( )............................................................................................................................................203 GNL HER AN 207 HALFE- PR- MNR HACI ABDLKDR BEY HAZRETLER'NN-SORU VE CEVAPLAR MAHYETNDEK K RSLES................................................................................... 209 (MELMLK LE LGL DEERLER HAKKINDA) SORULAR VE CEVAPLARI.............. 209 PR- MNR SEYYD MUHAMMED NR HAZRETLER'NN BZI LMLERE SORDUU SORULAR VE CEVAPLARI................................................................................................ 213 (SIFAT VE SMLER HAKKINDA) SORU VE CEVAPLARI ......................................................... 213 M'MNLER CENNET NMETLERN KALPLERNDE VE KAFALARINDA CANLANDIRIP ONU DNRLER 216 EKRGELER YAKILAMAZ 220 MUTASARRIF AHMET CEVDET BEY (= PAA) ZAMANI (1296-1301) = (1878- 1883) ..............................................................................................................................................220 EKRGELER YAKILAMAZ .........................................................................................................220 NKTE- HAKKAT................................................................................................................222 NAZAR TASAVVUFTA R HADS YORUMLARI 223 ABDULLAH BN ABBAS VE BTIN HALIFELIINE RET EDEN BIR HADIS: 235 L- MUHAMMED VE EHL- BEYT KAVRAMINA DAR BAZI HADSLERN TASAVVUF YORUMLARI...........................................................................................................239 EYH YSUF YANYAV KADDESELLH SIRRAHUL L (.1245/1829) 247 SALT SELM VE SIRLARI 254 YANYALI EYH YSUF EFEND NAKBEND TARFUS-SEYR VES-SLK RSLES TERCMES 263 EYH OLMAYANLAR N SALT SELM LE SEYR U SLK....................................267 SALT-I VRD- NR-L ARAB 274 HLS-I ERF TEFSR 280 GAVS- AZAM HAZRET- PR SEYYID ABDUSSELAM KADDESELLH SIRRAHUL L 283 ARUSLK NASIL BR TARKAT 287 lk Arusi Filibeli Ahmet Hilmi............................................................................................................. 287 Trk Arusilerin ilk eyhi: mer Fevzi Mardin .......................................................................... 289

7. 8 Yazlar erif Mardinin amcasyd ..................................................................................................................... 289 ARUS EYHLER KMLERD?............................................................................................................... 291 Afrikal Arusiler Trkleri seviyor .................................................................................................... 293 ABDURRAHMN SM NYZ SARUHAN UK KADDESELLH SIRRAHUL L FTHA TEFSR 297 a. Tefsiri:.......................................................................................................................................................... 300 b. Tefsirden rnekler:.............................................................................................................................. 301 GAVS-L AZM SEYYD ABDLKADR GEYLAN NUTKU ERFLERNDEN 306 FTHT-I MEKKYYE'NN ALTMI KNC KISIMI 310 Haccn lk Eylemi Olarak hram Ve Batn Yorumu .........................................................310 BIYIK: BU DNYADA HTLER DE VAR CHAPLN DE 314 ESK TAS 314 SLKN SEYRNDE RENKLER VE RYALAR 318 LETFLERDE ZKR.................................................................................................................................. 319 K AZRAK ASFAR VE AHMERLE EBYAZI 324 SEYR U SLKTA MANEV YKSEL RYA........................................................................335 HFIZ SML ZEK SARSILMAZ KADDESALLAH SIRRAHL AZZ HAZRETLER 341 SENSZ, ONSUZ VE BENSZ 342 H RSLES - EYH SMAL HAKKI BURSAV (KADDESELLH SIRRAHUL L) 344 H RSLES 344 H........................................................................................................................................................................ 344 PR- SN SML HAKKI EL-CELVET EL-BURSEV kaddesellh srrahul l.. 345 TE'LFATl (Yazd Eserler).................................................................................................................. 349 GNH LEYENLER.................................................................................................................................. 350 SLSLE- MBAREKLER........................................................................................................................ 351 SMAL HAKKI DERGAH-I ERF....................................................................................................... 351 GLEN- RAZ 353 BN SNADAN ELMALILIYA HLS SRES FELSEF TEFSR GELENE - BR VARLIK DRAKNN ZEMN OLARAK HLS SRES TEFSR 354 HLS SRES- CEMAL HALVET KADDESELLH SIRRAHUL L 355 HLS SURES- TEVLAT-I KAANYYE 358 KURNIN NZL VE TENZL- KADR VE BERT GECELER..........................................360 Kurn- Kerimin inzli:.......................................................................................................................... 360 Kurn- Kerimin tenzli:........................................................................................................................ 360 BERAT GECES LE LGL HADS ERFLER ............................................................................... 361

8. Yazlar 9 DUU LEYLETL BERT......................................................................................................................... 363 PR ABN-I VEL KADDESELLH SIRRAHUL L HAZRETLER 364 AZZ MEHMET DUMLU KADDESELLH SIRRAHUL L HAZRETLERNN HAYATI 372 HALVET ABN EYH YKUPZDE MUSTAFA EFEND KADDESELLH SIRRAHUL L HAZRETLER (1887.UAK-1973.UAK) 374 Silsilesi yledir:......................................................................................................................................... 374 Nutk u erfleri ............................................................................................................................................ 375 HALVET ABAN EYH AZZ MEHMET DUMLU KADDESELLH SIRRAHUL LNN GAZ MUSTAFA KEMAL ATATRK HAKKINDAK SOHBET 378 MUSTAFA KEMAL PAAYA MEKTUPLAR ..................................................................................... 384 i gm divr- mmet r Ki dred n tu pet-i bn Ki pk ez mevc bahrn r Ki bed Nh ketibn................................................................................................................................... 385 H. 1339 tarihinde Cenb- Seyyid Ahmed Hsameddin Hazretlerinin Kemal Paaya irsl ettii mhim mektubu:..................................................................................................................... 385 FIRAT NEHRNDE ALTINDAN BR DAIN ORTAYA IKMASI 387 HZ DARE- HLS-I ERF 389 ZOR LERDEN OLAN SEVME MESELES 391 DNYADAN GEN OCUKLARIMIZA SABIR 392 PR- MNR SEYYD'L MELM MUHAMMED NRU'L ARAB KUDDSE SIRRAH'L L EFENDMZ HAZRETLERNN TRBE- SADETLER 400 EHL BEYT LE LGL HADS- ERFLER 403 NSZ ............................................................................................................................................................... 403 I. GENEL OLARAK EHLBEYT................................................................................................................ 404 2. HAZRET AL............................................................................................................................................. 406 3. HAZRET FATIMA aleyhisselm.................................................................................................... 413 4. HAZRET HASAN VE HAZRET HSEYN aleyhimesselm .............................................. 413 5. EHLBEYT DMANLARI................................................................................................................... 414 EHL- BEYT SEVMEK............................................................................................................................... 416 DN LTERATRDEK SAYGI FADELER 422 DUA FADELER............................................................................................................................................. 423 CENB KELMES......................................................................................................................................... 424 HAT SANATINDA .......................................................................................................................................... 426 SAYGI SZ.................................................................................................................................................... 426 CENB KELMES......................................................................................................................................... 427 MERHUM NE DEMEKTR?....................................................................................................................... 427 NEDEN BU KADAR ISRAR? 429 YCELERDEN KAFLE M. S. .[MLATTAN SONRA NCE] COLLECTON 431

9. 10 Yazlar TARTIIYORUZ TARTIMIYORUZ 441 PORNOGRAF DEOLOJSNE GR YADA PORNOGRAF HADIM EDER 443 1.Pornografi Nesneletirir:................................................................................................................... 443 2. Pornografi Stereotipletirir:........................................................................................................... 443 CNSELL VE NSANI HADIM EDER!.............................................................................................. 445 DELLK ZERNE KONUMALAR 446 BR "AKIL HASTASI".................................................................................................................................. 446 BR NAAT S....................................................................................................................................... 447 ** .......................................................................................................................................................................... 447 BR FT, 65 YAINDA. ........................................................................................................................ 447 BR EV KADINI, 36 YAINDA. ............................................................................................................... 447 DOSTOYEVSK VE NTHAR 449 EDEBYAT........................................................................................................................................................ 449 GAZETECLK................................................................................................................................................. 453 YAAM TECRBELER.............................................................................................................................. 455 AK VE EVLLK 457 "GEM ZAMAN PENDE" 460 HAYD MAHKEMEYE................................................................................................................................. 461 ONAT KUTLARLA PSKYATR VE SNEMA ZERNE 463 MUSKATERAP 467 ZOFRENG DERGLER 469 Sunu................................................................................................................................................469 Saylar..............................................................................................................................................469 RYA TABRLER 471 NEFS MERTEBELERNDE RYA TABRLER............................................................................... 471 Nefis mertebeleri yedidir...................................................................................................................... 471 GRLDKLER GNLERE GRE RYALARIN TABRLER................................................. 484 GN..................................................................................................................................................................... 485 YORUMU .......................................................................................................................................................... 485 ****....................................................................................................................................................486 CNSEL YAAMIMIZ VE RYALAR...........................................................................................486 AA .................................................................................................................................................................. 487 ARABA............................................................................................................................................................... 487 AT ........................................................................................................................................................................ 487 ANTA............................................................................................................................................................... 488 EK ................................................................................................................................................................. 488

10. Yazlar 11 OCUK............................................................................................................................................................... 488 EVLLK............................................................................................................................................................. 488 FARE................................................................................................................................................................... 488 HIRSIZ ............................................................................................................................................................... 488 KULAR ............................................................................................................................................................ 489 MANZARA........................................................................................................................................................ 489 MEZARLIK....................................................................................................................................................... 489 SU......................................................................................................................................................................... 489 EYTAN............................................................................................................................................................. 489 TUVALET ......................................................................................................................................................... 489 UAK.................................................................................................................................................................. 490 UMAK.............................................................................................................................................................. 490 YILAN................................................................................................................................................................. 490 KARA BABA DERGAHI 491 Deerli lim ve edebiyatlarn da rahle-i tedrisinden geti............................................ 492 Sadk mahlasn bnl Emin Mahmud Kemal Bey vermi.............................................. 494 KENAN ER-RF KADDESELLH SIRRAHUL L (D. 1867, SELANK - . 1950, STANBUL) 503 ***************** ..........................................................................................................................505 NUTKU ERFLERNDEN............................................................................................................505 HAMDYE......................................................................................................................................................... 505 ***........................................................................................................................................................................ 506 NA'T-I HAZRET- NEBEV ....................................................................................................................... 506 ***........................................................................................................................................................................ 506 TEVHD............................................................................................................................................................. 506 ***........................................................................................................................................................................ 507 AK...................................................................................................................................................................... 507 HAK SRET................................................................................................................................................... 508 ***........................................................................................................................................................................ 509 MNIN DERECTI..................................................................................................................................... 509 ***........................................................................................................................................................................ 509 RF HAZRETLERNE MNCT...................................................................................................... 509 ***........................................................................................................................................................................ 510 MUHARREM AYI .......................................................................................................................................... 510 ***........................................................................................................................................................................ 511 ELFDEN YYA KADAR ........................................................................................................................... 511 ***........................................................................................................................................................................ 512 HER EYN MUKADDER OLDUUNA DR ................................................................................... 512 ***........................................................................................................................................................................ 512 EDEB HAKKINDA ........................................................................................................................................ 512

11. 12 Yazlar ***........................................................................................................................................................................ 513 KEML NEFS SYESNDE BULUNUR............................................................................................... 513 ***........................................................................................................................................................................ 513 BR T......................................................................................................................................................... 513 ***........................................................................................................................................................................ 514 SEMHA CEMAL............................................................................................................................................ 514 (d. 1906, stanbul - . 1936, stanbul)............................................................................................ 514 AYA'LI ARABACI SML AA GLOLU KADDESELLH SIRRAHUL L 516 KAPI MUHAFIZLARI 523 THE GATEKEEPERS/ KAPI MUHAFIZLARI /BEKLER (2012) 524 zet..................................................................................................................................................................... 525 ALT YAZI METN.......................................................................................................................................... 525 AHLAK DEERLER UNUTUN ............................................................................................................. 531 1982 Lbnan sava.................................................................................................................................. 531 BRNE GRE TERRST OLAN DERNN ZGRLK SAVAISIDIR....................... 536 "TERRZMLE SANK H BARI GRMES YOKMU GB SAVAACAK, SANK H TERR YOKMU GB BARI GRMELERN SRDRECEZ.".................................. 540 KEND KANIMIZ CANIMIZ ...................................................................................................................... 540 ZAFER, ACI EKTNZ GRMEKTR............................................................................................ 544

12. Yazlar 13 HERKESN MALIYIZ BZ Gne gibi her eye can vermeye gelmiiz biz. Topraa denenleri gl-glistn hline getirmeye gelmiiz biz. Dny bedenine can nedir bildirelim, onun iin gelmiiz biz. Altn gibi, gm gibi kimsenin z mal deiliz biz. Deniz gibi, mden gibi herkesin mal, her kesin mlkyz biz Korkup duranlara man gibi aman vermeye gelmiiz biz... Hz. Mevln kaddesellh srrahul azz

13. 14 Yazlar KARN MATA: FAREL TAPINAK / NEFSLERN TAPINAI Not: nsanlarn kutsad fenomen ve ritelin bir arkaplan muhakkak vardr. Hibir ey rastgele deildir. Ryalarda fare nefis ile alglanr. Allah Tel Kurn- Kerimde buyurdu ki: Ve lekad alimtumulleznetedev minkum fs sebti fe kuln lehum kn kradeten hsin (hasine). inizden cumartesi gn azgnlk edip de, bu yzden kendilerine: Aalk maymunlar olun! dediklerimizi elbette bilmektesiniz. [Bakara 65] Raslullh sallallh aleyhi ve sellem Efendimiz srail oullarnn fareye evirilmesi konusunda bir hadisinde buyurdu ki: srl oullarndan bir kavim (beer trihinden silinip) yok oldu. O kavmin ne (ktlk) iledii bilinmez. Ben zannetmem ki o mmet fareden baka bireye mesh(dnmek) ve tahvil edilmi olsun. nk fare, kendisi iin bir yere deve st konulduunda onu imez de, koyun st konulduunda onu ier. Buhari,Bedul Hak:15

14. Yazlar 15

15. 16 Yazlar

16. Yazlar 17 Hindistanda insanlarn korktuklar ve sevdikleri her eye tapnmalar nde gelen geleneklerden biri. Bu gelenek lkenin her kentinde farkl bir uygulama olarak ortaya kyor.

17. 18 Yazlar Bunlardan en ilginci Bikanerde yaanyor. Kentte bulunan Karni Mata tapnanda son 600 yldr insanlar farelere tapyor. Halihazrda lkede 5 milyon Hintli farelere tapyor. Tapnakta bulunan rahipler, buradaki farelerin gelecek hayatta bir kutsal kimse olacana inanyor. Tapnaa mensup Hintliler de farelere ok sayg gsterip, onlarn artklarn yemei bir ibadet olarak gryor. Cemaat fare salyas ile slanm bir yemein kutsal olduuna inanyor. Farelerin kutsal kabul edildii ve onlar iin birtakm trenler yapld Karni Mata Tapnanda, btn ziyaretilere ayakkablar kartlyor. Farelere byk bir sayg ile sunulan yemeklerin artanlar da farelere tapanlara veriliyor. Onlar iin fare salyas ile slanm yemek olduka kutsal. Tapnakta yaayan farelerin gelecek yaamlarnda ok nemli dini kiiler olarak doacaklarna inanlyor. Onlara ibadet edenlere gre bu ruhlar gnmzde fare olmay tercih etti. zellikle turistlerin grmeden lkeden ayrlmad bir mekan olarak bilinen Karni Mata, l ortasnda ssz bir mekan. Tapnak Hindistann Bikaner ehrinin Deshnok kasabasnda bulunuyor. Tapnan ad 15. yzylda yaadna inanlan ve Hindu tanras Durgann yeryznde vcut bulmas olarak kabul edilen bir mistik kimse; Karni Matadan geliyor. Hint tarihine gre Karni Mata 27 yanda evlenmi ve evliliinin ayrlkla son bulmas neticesinde hayattan elini eteini ekip kendini fakirlere adam bir kadn. Karni Matann mridleri mekan ve mekanda yaayan fareleri 600 yl boyunca korumu. Tapnan rahipleri, buradaki farelerin bedenlerinde ruhlarn barndrdklarna inanr. nana gre tapnaktaki fareler yaplan ibadetleri kabul ediyor. Farelere tapanlar bu hayvanlarn gelecek yaantlarnda kutsal Sadhu -Hindu Rahip-olacaklarna inanyor. Fareler nasl kutsal olmu? nana gre Karni Mata, stn gleri ile bir masalcnn lm olan ocuunu tekrar hayata getirmeye alyordu. Ama lm tanrs Yama buna izin vermedi. Yama ocuun ruhunu zaten almt ve tekrar baka bir insan olarak yeniden hayata dnmesine izin vermemekteydi. fkesi ile mehur olan Karni Mata, ocuun hayatn koruyamamasndan dolay ok sinirlenmi ve orackta ?Bu kabileden hi kimse sonsuza dek Yamann eline dmeyecek.? demi. Bunun yerine bu kabile mensuplar ldnde, onlarn ruhlar geici bir sreliine, kabilesinde bir rahip olarak tekrar hayata dnmek zere bir farenin bedeninde bekleyecek. Bylelikle fareler, Karni Matann kabilesinin mensuplarnn tekrar hayvan eklinde vcut bulmas olarak kutsal kabul edilmi. Karni Mata inancna gre, tapnakta ibadet eden talebelerin ruhlar, mabette bulunan her bir farenin iinde yayor. Bundan dolay fareler ibadet edenlere gre kutsal. Tapnan tarihesi ve mimarisi Karni Mata Tapna, Deshnok kasabasnn gneydousunda gzel bir bahenin tam orta yerine kurulmu. D cephesi gzel bir kale duvar gibi ina edilen Karni Matann giriteki kemerli yol tamamen mermerden. duvarlar ise ok deiik trl Karni Mata ve fare kabartmalar ve izimlerle sslenmi.

18. Yazlar 19 Tapnaa girenler tavana aslm bir an alyor ve birka ksa dua edip byk tevazu ve edep ile yerlere dokunuyor. Bylece tapnaa, resimlere ve heykellere sayglarn gstermi oluyor. Tapna ziyaret eden turistler peine taklan ve korkusuzca zerlerine zplayan farelerden olduka korkarken, onlara ibadet eden Hindular farelerin bu hareketlerini bir manevi dl olarak deerlendiriyor. Onlara gre bu srnama insanlara ans getiriyor. Ancak asl kazan tapnakta yaayan beyaz fare ile irtibata girmekte yatyor. Farelere inananlar onlara, byk kaselerde st, tatl ve tahl ikram ediyor. Mabetdeki fareleri ku ve dier yrtclardan korumak iin ina edilen gm kaps yetmeyince, tapnan her yeri zgara tel rglerle evrilmi. Farelerden herhangi birini tapnak iinde incitirseniz, tapnaa hemen bir altn yada gm diyet hediye vermeniz bir zorunluluk. nana gre aksi takdirde bu size kt ans getirir. Tapnakta farelerin yemeklerinde sorumlu bir de rahip bulunuyor. Bu rahip yerlerde bulunan artk eker ve yemek paralarn sprp, ardndan farelerin yeni yemeklerini dzgn bir izgi halinde yere seriyor. Mabetdeki fareler bunun zerine bulunduklar yerden yemee doru akn ediyor. Bu srada tapnakta en ok sayg gsterilen yaratk olan beyaz fare yerinden knca herkes byk bir sessizlie giriyor. Tapnak fareleri saysz denecek kadar ok ve kontrol zor olmasna ramen hibir fare tapnak avlusunun snrlar dna kmyor. Tapnak her sabah saat 04:00 yaplan Mangla-ki-Aarti ibadeti ile alyor. Ardndan tanrnn olduu iddia edilenbhog yemei ikram edilir. Farelere inananlar dwar-bhent (rahip ve alanlara ithafen verilen) ve klash-bhent (tapnan bakm ve gelitirilmesi ) olmak zere iki eit bata bulunabiliyor. Karni Mata Festivali Deshnokta heryl iki kez Karni Mata festivali yaplyor. lki Mart-Nisan aylarnda, ikincisi Eyll-Ekim aylarnda yaplan bu festivallerde Hindular yeni domu ocuklarn buraya getirerek, ocuklarnn ilk salarn kesip tanrann ayaklarna brakyor. Bu gelenek inanlara gre ocuklarnn talihini ayor. NOTLAR: 151 yandaki Hindu tanra Shri Karniji uzun ilahi yolculuunu bandan beri bu tapnakta srdrd iin olduka kutsal olduu dnlen bu tapnaa hergn yzlerce ziyareti geliyor. ** Yalnz mucizelerle dolu bu Hindu tanrasnn tapnann yerli ziyaretileri de fareler. Shri Karnijiye tapanlar, tm insanlarn birgn fare olarak yeniden dnyaya geleceklerine inanyorlar. ** Tapnaa ibadet iin gelenler buraya gelen yzlerce farenin temiz olduklarn ve bugne kadar hibir hastala yol amadklarn savunuyor. **

19. 20 Yazlar Tapnan ziyaretileri bu fareleri sadece beslemekle kalmyor, kutsal saydklar bu farelerin daha nce kemirdikleri yiyecekleri de hi ekinmeden yiyorlar. Zaman zaman ayn tabaktan yemek yedikleri bile oluyor. ** Tapnaa giren kan bu farelerin nasl oaldklar bir sr. Fareler tapna ve evresini hi terk etmiyor. Fakat tapnak grevlileri bugne kadar ortalkta hi yavru fare grmediklerini belirtiyorlar. ** Genellikle gri olan farelerin sadece birka tanesi beyaz. Bu beyaz farelere dokunma ansn elde edenlerin hayatlar boyunca kutsanacana inanlyor. ******** VDEOLAR Karni Mata Tapna Fareli Tapnak | izlesene.com hindistan-bikaner- karnimata fare tapna | izlesene.com

20. Yazlar 21 SEYYD ABDLKADR BELH HAZRETLER Muhtelif yerlerde geen literatr aratrmaclara kolaylk olsun diye aaya derc edilmitir. hramczde smail Hakk SEYYD ABDLKADR BELH HAZRETLER (1839- 15 Mart 1923) -Ahmed Yksel ZEMRE Yenabiu-l Hikem (Hikmet Pnarlar) balkl mesnevisinde, eceresinin mm Muhammed Tak yoluyla Hz Hseyin'e ve oradan da Hz Raslullh sallallh aleyhi ve selleme se uzanmakta olduunu aklayan Seyyid Abdlkdir Belh (ya da bir baka ismiyle Gulm- Kadir) 1839 ylnda Afganistan'da Belh ehrine bal Kunduz'da domutur. Babas Nakibendliin bir kolu olan Mceddidlik1 meyihinden Seyyid Sleymn Hseyn'dir (vef. 16 Austos 1877). Kendisi de babasndan ayn kolun iczetini almtr. Seyyid Sleymn Afganistan'da zuhur edecek olan siys alkantlar sezerek 1848 ylnda 300 kadar yakn ve bamls ile Afganistan'dan hicret ederek, ran ve Irak tarkiyle, 1859 ylnda Konya'ya vsl olur. Drt yl kadar Konya'da ikmet ettikten sonra Konya'dan ayrlarak Bursa'ya gelirler. Rivyet olunur ki Konya'da bulunuyorlarken Seyyid Abdlkdir Belh lem-i mnda Hamzav- Melm kutbu brhim Bb-i Vel'nin 2 (vef. H. 1264/M. 1848) vefatndan sonra yerine geen 1 Mceddidlik Nakliin Horasan mene'li klsik tasavvuf anlayna bal bir koldur. stanbul'da XVIII. yzylda yaygn iken XIX. yzylda ayn tarikatn Hlidlik kolunun yaygnlamas zerine ilgi oda olmaktan uzaklamtr. II. Abdlhamd dneminde Krt mene'li eyhlerin denetiminde yaygnlaan Hlidlik ise devlet brokrasisi iinde de belirgin bir siys g odana dnmt. Hlidlik bugnn Trkiye'sinde en fazla mensbu bulunan tarikat koludur. 2 brhim Bb-i Vel Hazretleri Ftih'e bal Arabac Beyazt Mahallesi'ndeki Ramazan Efendi Cmii hazresinde medfndur.

21. 22 Yazlar Seyyid Bekir Read Efendi'yi3 (vef. 12 Nisan 1875) grr. Bekir Read Efendi Abdlkdir Belh'ye: "Kendisine mnev eitim vermekle grevlendirilmi olduunu ve vakit kaybetmeden stanbul'a gelmesi gerektiini" syler. Ayn ry birka kere stste tekrarlannca da Abdlkdir Belh durumu babasna aar ve Konya'dan Bursa tarkiyle stanbul'a hicret karar bu hdise zerine alnr. Bursa'ya vardklarnda da gzel bir tevfukla Seyyid Sleymn'a Sultn Abdlazz'in stanbul'a dveti eriir. Bunun zerine bu topluluk muhtemelen 1864 ylnda stanbul'a yerleir. stanbul'a vsl olduklarnda Abdlkdir Belh babasyla birlikte evini, adresini bilmedikleri Read Efendi'yi bulmak iin yola derler. Abdlkdir Belh, kalb muhabbetini rehber kabul ederek: "Ben Efendimi bulurum" diye Ftih semtine ynelir. Seyyid Read Efendi'nin konann nne geldiklerinde ve Abdlkdir Belh de mnev bir cezbe ile kapya doru yrdnde kap alr ve Read Efendi baba ile oulu Elest Bezmi'inden in, iki kadm dost gibi karlar. Seyyid Abdlkdir Belh, Efendi'sinin mrebbi'liinde geen 11 yl boyunca leme Hamzav- Melm ne'esiyle bakmay renir ve kendisinde tecell etmekte olan Samedn tavrn (yni Rahmn Emneti'nden baka kimseye ve hibir eye ihtiy duymama hlinin) hikmetini fehmeder. te bunun iindir ki babasnn 1867 ylnda eyhliine tyin edilmi olduu ve onun vefatndan sonra da kendi veftna kadar 46 yl boyunca postnini olaca Eyp Niancas'ndaki Murat Buhr Dergh'ndan yalnzca bir kere, ve o da Eref Ede Efendi'nin ricsyla, skdar'da Sandk Dergh'ndaki bir zikre katlmak iin dar kar. Ne kimsenin peinden koar ve ne de kimseye gider. Buna mukabil zamannn rifleri onun ilmine, hikmetine, edebine ve hilmine duyduklar hayranlkla makamlar ne olursa olsun rahle-i tedrisinden geer ve Hamzav-Melm ne'esinin insan mstani klan ve leme her n zinde bir rahmn idrk ile bakmay salayan tavrn benimserler. Bu zevt arasnda Mevlevliin elebilik makamn temsil eden Abdlhalim elebi (vef. 1925), Yenikap Mevlevhnesi postninlerinden Mehmed Celleddin Dede (vef. 1908) ile Abdlbky Dede (vef. 1935), Galata Mevlevhnesi postnini Ahmed Celleddin Dede (vef. 1946), Bahriye Mevlevhnesi postnini Hseyin Fahreddin Dede (vef. 1911) gibi mevlev bykleri ile Stlce Bekta Tekkesi eyhi Mnr Baba ile Rumelihisar ehitlik Bekta Tekkesi eyhi Nf Baba gibi Bektai bykleri de vardr. nc Devre Melmlii'nin kurucusu Seyyid Muhammed Nr da birka defa geldii stanbul'da Seyyid Abdlkdir Belh'yi derghnda ziyret etmi ve kendisine "Gavsiyyet Makm"na ya Hazret'in ya da kendisinin gemesini teklif etmi. Hazret ise, Seyyid Muhammed Nr'a, bu gibi konulardan mstani olduunu beyn etmekle iktifa etmitir. Sefne-i Evliy yazar Hseyin Vassaf Bey bu eserinde bizzt tanmak erefine erimi olduu Seyyid Abdlkdir Belh Hazretleri'nden bahsederken yle demektedir: "... rtihlleri 15 Mart 1923 Perembe gn saat 9 dadr. Kabr-i mubrekleri dergh hazresinde, 3 Seyyid Bekir Read Efendi'nin kabri, Edimekaps'nda Eyb'e inen eski yolun sandaki mezarlkda ir Bknin kabrinin karsnda bulunuyor iken, Boaz Kprs evre yolunun almas srasnda Edimekaps'ndaki "Belediye Ekmek Fabrikas"nm arkasnda bulunan mezarla nakledilmitir.

22. Yazlar 23 pederlerinin yanndadr4. Onlarn da zerilerine hibir ey yaplmamtr. Vasiyetleri byle imi. Cenzelerinde bulunmudum. Hz Hlid'e getirdiler. Azm bir kalabalk vard. Rhniyet-i mahssalar herkesin kalbini lebrz etmiti. Hazret orta boylu, buday renkli, mutavassd beyaz sakall, kara gzl, gzel szl, pk zl idi. Hafif sylerdi. Tab' cemle nzr, rahm ve efkatleri glib idi. Sevdiklerine "kuzum" tbirini kullanrd. Dergh- erfde Cuma gnleri zikr-i erf cem'iyeti olurdu ve erbb- muhabbet ile dolard. Sohbetleri dim ilm ve irfn idi. iirde neesi yksek olup drs-i Muhtef Hazretleri mnen mazhar- feyz edip esrr tevd etmekle iddet-i tesettr ne'esi uyandrmlard. Hl-i hayatlarnda bu zt kimse takdr edememitir. Meyih-i rsm, derghlarna gelen eyhlerin tekkelerine giderlerdi. Adetleri byle idi. Bir eyh dier eyhlerin tekkesine gitmezse, o zt veliyy-i zaman olsa da kimse onun tekkesine gitmezdi. Abdlkdir Efendi hibirine gitmediinden, ona da kimse gelmezdi..." Seyyid Abdlkdir Belh Hazretlerinin toplam 38.049 beyit tutan 7 eseri vardr: 1) Knz-l Arifiyn (5.437 beyt), 2) Yenbiu-l Hikem (12.071 beyit), 3) ems-i Rahan (7.777 beyit), 4) Glen-i Esrr (6.876 beyit), 5) Snht- lhiyye ( 2.260 beyit) 6) Dvan- Belh (3.380 beyit), 7) Esrr-t Tevhd (232 beyit). Trke, Farsa, Arapa ve aatayca dillerine hkim olan hazretin Dvn' Trke, Farsa ve aatayca iirlerini hvidir. Tek basl eseri, mevlevyeden Selnik Vlisi Mehmed Nzm Paa5 tarafndan tercme edilmi olan Esrr-t Tevhd'dir. Seyyid Abdlkdir Belh Hazretlerinin torunu Neen Hanm dedesinin, bildiim kadaryla, btn eserlerini Trke'ye evirmise de bunlar henz baslmam olup merakllarnn elinde fotokopiler hlinde dolamaktadr. Kaynak: Ahmed Yksel ZEMRE, skdarn Srls, nc Bask Kubbealt, stanbul; 104-108 ************* SEFNE- EVLYDA SEYYD ABDLKDR- BELH VE ALES-Hseyin Vassaf SEYYD EYH SLEYMN HCE Belhde znet-sz- lem-i uhd olmutur. Hce tabri o havalde sdt ve erf hakknda istiml olunurmu. 4 Seyyid Abdlkdir Belh, babas Seyyid Sleymn Hseyn ve annesi Bibi Sade Hanm (vef. H. 1311/M. 1894-95) eyh Murat Buhr Dergh'nn hazresinde demir parmaklkla evrili ve iinde bir aa bulunan bir alanda yatmaktadrlar (Bk. Sayfa: 19). Hseyin Vassaf Bey'in de iret ettii gibi onlarn orada medfn olduklarna dellet edecek en ufak bir iret dah yoktur. (Bk. Sayfa 19daki resim) 5 Selnik Vlisi Mehmed Nzm Paa (1840-1926), ir Nzm Hikmet Ran'n dedesidir.

23. 24 Yazlar Hseyniyyn-nesebdir : Hz. Hseyin, mm Zeynelbidn, mm Muhammed el-Bkr, Cafer es-Sdk, Ms el- Kzm, Al er-Rz, Muhammed-i Tak, Seyyid Ms, Mberka, Seyyid Ahmed, Seyyid Ahmed-i Arec, Seyyid Tlib, Seyyid Ubeydullh, Seyyid Ubeydullh el-Efdal, Seyyid Abdullh, Seyyid Ahmed, Seyyid Muhammed, h Hseyin, h Hasan, Seyyid Celleddn, Seyyid Kemleddn, Seyyid Burhneddn Kl, Eme binti Eylek pdih- ehr-i zkend min nesli Eb Bekr es-Sddk, Seyyid Cemleddn, Seyyid Nsruddn, Seyyid Gulmeddn, Seyyid Tursun, Seyyid Bk, Seyyid Muhammed-i Marf, Seyyid brhm, Seyyid Muhammed-i Maruf el- mtehir bi-Baba Hce, Seyyid brhm el-mehr bi-Hce Geln, Seyyid Sleymn. (Kaddesallhu esrrahum) Mahdmlar: Seyyid Abdlkdir-i Belh, Eypde Murd el-Buhr (Dergh) eyhi. Kermeleri : Bibi Scide. rtihli: 1272/(1856), Urfada medfnedir, Bibi, Hnm mansnadr. b Cn Bibi. rtihli: 1282/(1865), Urfada medfnedir. Haremleri: Bibi Sade. Rhleti : 1311/(1893). Seyyid Abdlkdirin vlidesi. Bibi Seyyide. Rhleti : 1284/(1867). Seyyid Burhneddnin vlidesi. /226/ Silsile-i Tarkatlar: Hz. h- Nakbend, Aleddn-i Attr, Yakb- erh, Hce Ubeydullh, Muhammed Zhid, eyh Derv Muhammed, Hceg Semerkand, eyh Muhammed el-Bk, mm Rabbn Ahmed-i Frk, Muhammed el-Masm, eyh Ysufuddn, Muhammed-i Bedvn, emseddn Habbullh Cn- Cnn, eyh Abdullh- Dehlev, Mevlev Shib, Seyyid Muhammed-i Mirz, Seyyid Sleymn. (Kaddesallhu esrrahum) Tahslleri Bedhndadr. Belhdeki mezlimin tesriyle, Snnet-i Raslullhdr. diye hicrete karr verip, yz kadar etbyla Mvernnehirden rana geip, Mehed-i Mukaddes tarkyla Iraka gelmi, atebt- liyeyi ziyretle Badddan Konyaya vsl olmutur. Bu seyhat on sene srm; Konyada drt sene kalp, Hz. eyh-i Ekberin hatt- destiyle muharrer nsha-i asliyyeden Ftht- Mekkiyyeyi badel-istinsh Bursa ve stanbula revn olmutur. Konyada iken elebiynn mazhar- hrmeti olup, al-rivyetin kendisine inbe etmilerdir. stanbula muvsaletleri 1278/(1861-62) senesine msdifdir. Sultn Abdlazz merhm, mrnileyh hakknda sr- ihtirm gsterilmesini emretmi, yevm ikibinsekizyz kuru masraf tahssiyle berber Hz. eyh iin Matbah- mireden yemek gnderirler imi. Aksarayda, Ysuf Paada Him Aann kona devlete istcr olunup burada skin olmulardr. Birbuuk sene kadar ikmetten sonra Hicza azmete karr verip yine devlete

24. Yazlar 25 masrf- seferiyye ve levzm- siresi ihzr olunduu srada, eyh Murd el-Buhr Dergh mehatine tayn olunmas hasebiyle li-zarretin tehr-i azmete karr vermilerdir (1284/1867). Emr-i tayn u sretle vk olmutur : eyh Murd Dergh eyhi Feyzullh Efendi merhm fazla olarak Meclis-i Meyh Resi idi. Meyh- zamn, Seyyid Sleymn Efendi hazretlerinin uluvv-i kemltn takdr ederek, gerek mehati, gerek riyseti kabl etmesini ric etmiler. Onlar da mehati kabl, riysetten istinkf buyurmulardr. Burada dokuz seneden fazla bir mddet icr-y mehat edip, 1294 senesi ehr-i a'bnnn altnc (16 Austos 1877) Perembe gn zim-i dr- karr olmulardr. sr : 1. Yenbul-Meveddeh. 2. czul-Kurn. 3. Merekl-Ekvn ( ). 4. Gbtatl-Emn. Arab, Frs ve aatay lisnlarna bi-hakkn vkf olup, her lisnda kudret-i iriyyesi de yksek idi. srndan Yenbul-Meveddeh matb'dur. /227/ Ulem-y zamndan birou mrnileyhden tefsr ve hads okumulardr. sr manzmdur. Dergh- mezkr hazresinde medfndur. Vasiyyetleri zerine kabrine ta yaptrlmamtr. hretten fevka'l-de mctenib, ehl-i dil bir zt- kerms-sft idi. (Kaddesa'llhu srrahu). EYH SEYYD ABDLKDR EFEND 1255/(1839) senesinde Belhde kadem-zen-i lem-i dny olmulardr. Pederleri, mrnileyh Seyyid Sleymn hazretleridir. Maskat- resleri, Belh civrnda, Kunduz denilen mahaldeki hnkhdr. Drt yanda iken pederleriyle hicret etmilerdi. Demek ki, Belhden pederlerinin hareketi 1259/(1843) senesine msdiftir. Hz. Mevln Celleddn-i Rm dahi drt yanda iken Belhden pederleri maiyyetinde hicret ettii gibi, kendilerinin de ayn sinde hicret etmelerini, Mevln-y mrnileyhe nisbet-i maneviyye eseri addetmilerdir. Hatt atde yazacam vechle, krkbin beyitten ibret Yenbul-Hikem ve Gl-en-i Esrr bu nisbet mahsl olarak yazlmtr. stanbula geldiklerinde pederlerinden tahsl-i kemlt edip mdd, manev mazhar- feyz olmulardr. Byk pederleri, mrnileyhe Gulm- Kdir tesmiye etmilerse de, stanbula hicrette burann ivesine gre, Abdlkdir denilmitir. Belhde iken bir ceyln var imi. Bu ceyln kfile ile stanbula kadar gelmi, hatt randa Ferdddn-i Attr hazretlerinin kabrini ararlarken, bu hayvn daha evvelden koup trbenin ebekesi stne km; kfilenin gelmesine intizr ve kfilenin

25. 26 Yazlar vrdunda aranlan merkad-i mukaddesin oras olduunu manen ihtr eylemitir ki, bu sebeble, bu hayvn lesiye kadar dikkatle baklmtr. Hatt leceine karb, Seyyid Sleymn hazretlerinin ayaklarna yzn srerek dm, lm. Derghda defn olunarak, boynuzlar yadigr olarak hfz edilmitir. Pederinin irtihlinde, Seyyid Abdlkdir otuzdokuz yanda idi. 1294/(1877) senesinde Murd el-Buhr Dergh mehatine nil oldular. Mddet-i mehati krkyedi senedir. Seksenalt sene muammer oldular. rtihlleri 27 Receb 1341/15 Mart 1339/(1923) Perembe gn sat dokuzdadr. Na- mbreklerini gasl eden, Eyp meyh huzruyla, eyh Ceyln Efendidir. Medfen-i mbrekleri pederlerinin yanndadr. Onlarn da zerine hi bir ey yaplmamtr. Vasiyyetleri byle imi. Cenzelerinde bulunmu idim. Hz. Hlide getirdiler. Azm kalabalk vard. Rhniyyet-i mahssalar herkesin kalbini leb-rz etmi idi. /228/ Orta boylu, buday renkli, mutavasst beyz ve sk sakall, kara gzl, gzel szl, pk zl idi. Haff sylerdi. Tab cemle nzr, rahm u efkatleri glib idi. Dergh- erfde Cuma geceleri zikr-i erf cemiyyeti olur, erbb- muhabbetle dolar idi. db- Muhammediyye ile meddeb, erat- mutahhara ile mhezzeb idi. Sevdiklerine, kuzum tabrini kullanrlar idi. Sohbetleri dim ilm, irfn idi. Tarkaten nisbetleri ve hilfetleri pederlerindendir. Arab, Fris, aaty ve Trk lisnlarna vkf idi. iirde neesi yksek olup, srn nazmen telf buyurmulardr. Son zamnlannda sene kadar istirk hli zuhr edip, makm- hayrette kalmlard. Lakrd sylemez olmulard. Ba'zan sevdiklerini huzruna kabl ettike, tevd-i esrr ederlerdi. Bu hlde iken evldlar ona, byk dikkatle hizmet etmilerdir. rtihllerinden bir ay evvel, birderleri Seyyid Burhneddin Efendiyi isteyerek, Burhn- cn diye hitb edip, elleriyle iret ederek kucaklamlar ve parmayla lem-i vahdete yol grndn m ile ile halk alamaya balaynca birdenbire lakrd syleyerek, Allha smarladk, cmlenizi Rabbye emnet ettik. buyurmulardr. Ricl-i Hamzavden olup, dris-i Muhtef nmyla mehr ve tersne arkasndaki tepede makbr olan Hce Ali er-Rm hazretleri, mrnileyhi manen mazhar- feyzi edip, esrr tevd etmekle iddet-i tesettr neesi uyandrmlard. Fil-hakka hl-i haytlarnda mrnileyhi kimse takdr edememitir. Meyh- rsm derghlarna gelen meyhn tekkelerine giderler, detleri byledir. Bir eyh der meyh tekkelerine gitmezse, veliyy-i zamn olsa onun tekkesine kimse gitmez. Abdlkdir Efendi, hi bir yere gitmediinden, ona da kimse gelmezdi. Azzimin dmd eyh Hazm Efendi nakl eyledi : Mesnev-i erfin ebyt- gmzasndan bir beyt-i erfin tevch ve tevl mansnda, gerek rrh, gerek urrf ciz kalmlardr. Bu beyit hakknda Galata Mevlevhnesi eyhi, uref-y Mevleviyyeden Ahmed Efendiye mektbla mrcaata karr vermi ise de, naslsa muvaffak olamadndan, huzr- eyh Abdlkdirde iken bu beyt-i erfden bahs ap, Kule Kaps

26. Yazlar 27 mevlev eyhinin kendisine bir mektb yazp bunu nasl anladn sormu, /229/ Ben byle dnyorum. diye her rihin fevkinde tevch-i manda bulunmulardr. Bundan kan netcenin bir ciheti, Hz. eyhin kef-i kalbye mlik olmas, deri kudret-i irfniyyesinin ne mertebe yksek bulunmasdr. sr : 1. ems-i Rahn. 2. Yenbul-Hikem. 3. Knzul-rifn. 4. ums- Envr. 5. Snht- lhiyye. 6. lhmt- Rabbniyye. 7. Dvn- Belh. 8. Gl-en-i Esrr. 9. Esrrut-Tevhd. Bunlardan Esrrut-Tevhd matb'dur. uardan Nzm Paa, nazmen tercme eylemitir. Burhn- Belh, fakre Hz. eyhin hatt- dest-i mbrekleriyle yazlm bir nshay ihd buyurdular. Buraya aynen telsk eyledim.6 Bu cize ihds eser-i feyzdir. sr- mezkreden Yenbul-Hikem, 644 sahfelik manzm bir eserdir. Mesnev-i erf tarzndadr. yle balar : 6 Bu Farsa metin risle hlinde Sefne-i Evliyya konulmutur. Ancak bu metin anlatlan ztn ilm ve edeb derecesini gstermek zere konulmu bir rnektir. 235 beyitlik bu uzun Farsa metin, eserin esas amacna hizmet edecek nitelikte olmamas sebebiyle, bu kadar metni koyup da tercme etmeyi uygun grmedik. Sdece blm balklarn yazmakla yetindik : 1 14. Beyitler : Balang. 15 28. Beyitler : Der-beyn- lem-i insn gyed. 30 44. Beyitler : Der-beyn- esrr- hakkat gyed. 45 52. Beyitler : Der-beyn- huds u kdem. 53 - 60. Beyitler : Der-beyn- tevhd gyed. 61 - 95. Beyitler : Der-beyn- esrr- ilh n Hazret (sallallhu aleyhi ve selem) 96 - 106. Beyitler : Der-beyn- sbga-i ilhiye m-gyed. 107 - 121. Beyitler : Der-beyn- frak- beyne ehl-i hl kl m-gyed. 122 - 146. Beyitler : Der-beyn- Ene mednetl-ilm ve Al bbuh m-gyed. 147 - 184. Beyitler : Der-beyn- lem-i insn ve ez-hakkat- n m-guyed. 185 - 205. Beyitler : Der-beyn- taby gyed. 206 - 210. Beyitler : Der-beyn- hkkiyyet gyed. 211 - 218. Beyitler : Der-beyn- nriyyet gyed. 219 - 235. Beyitler : Der-beyn- m v trb gyed. (H)

27. 28 Yazlar 7 Nihyetlerinden : 8 Gl-en-i Esrr da 382 sahfelk bir kitb- manzmdur. Mukaddimesinden: 9 7 Allahn rhu olan yaratklarna aferin olsun. Msivnn nak senden ortaya kt. Yaratma kudreti dalgakran oldu. Btn her ey yokluktan zuhr etti. Yaratma kudreti ztnda gizli idi. stersen bu kudretini izhr edersin. Sfatn kudreti cmertliine delldir. Yeri ve gkleri sen yarattn. (H) 8 Bu kitab okuyan herkes onun ezberlenmesini shibine brakt. Hakkn yardmyla bu manzme halka ulat. Bu ismin akna hkm tebl oldu. Kitaba balama zamn Zi'l-ka'dedir, biti zamn da abn- muazzam aynn sonudur. (H)

28. Yazlar 29 Nihyetinden: 10 * * * Gl-en-i feyze eref virdi h Abdlkdir Ehl-i Tevhde feyiz virdi h Abdlkdir rif lim idi mazhar- esrr- yakn Kalb-i Vassf'a eref virdi h Abdlkdir /230/ Mahdmlar: Seyyid eyh Muhtr Efendi. (Babasnn) yerine eyh olmutur. Seyyid Habbullh Efendi. Mdde-i ummdir. Seyyid Seyfullh Efendi. Lise muallimlerindendir. ki kermesi vardr, ztuz-zevcdirler. eyh Abdlkdir Efendi, cidden uref-y meyhn ekbirinden idi. (Kaddesa'llhu srrah). SEYYD MUHAMMED BURHNEDDN- BELH 1262/(1846) senesinde mehd-i uhda fer vermitir. Seyyid Abdlkdir-i Belhnin birderi ve Seyyid Sleymnn mahdmudur. stanbula geldiinde onalt yanda imi. Tarkaten nisbetleri pederinedir. Tahsli pederindendir. Zevk-i tarkatten pek ziyde nee-i iriyyeleri glibdir. Arab, Fris, Trk, aaty lisnlarna vkf olup, Fris, Trk, aaty lisnlarnda sylenmi er vardr. Ser-efrzn- uarnn gazellerinden ekserini tanzr tahms ettikleri gibi, Dvn- Hfz tahms etmek gibi byk bir kudret-i iriyyeleri nmyn olmutur. Hfzalar pek metn olup, bir gece bezm-i sohbetlerinde bulundum, iirle sabh etmi idik. Herhangi bir ir-i mehrun gazeliyytndan birine balansa, derhl onu bir ve-i mahssasyla okur, itmm ediverir. Hsn-i hatt- talkda zamnmzn Ammd- snsidir. Devr-i Azzden beri hkmetten ald mala temn-i inti edegelirken, sdt matnn kat olunmas, haytn d-dr 9 O, cihnn shibinin adyla... Ki Ondan bakas yoktur. Her ne varsa Odur. Dny ve btn mevcdat Onun kudretinden zuhr etti. Onun cmertliinden Sun ve Kudret sfatlar tecell etti. (H) 10 Bu kitap, Cenb- Brnin fazlyla, 1323/(1905) trhinde tammland. (H)

29. 30 Yazlar etmitir. Kesrl-ile olmas itibriyle, vridt- nakdiyyesi ile temn-i intida zorluk ekerken, man bsbtn kat kendisini acnacak bir hle getirmitir. Bir zamnlar, ayn- sbkadan Abdlkdir Efendinin Bostancdaki kknn selmlk diresinde ve Yakackda bir kkde ve Sultn Murdn Kurbaalderedeki kknde ikmet etmi ve son zamnlarda mebsndan Ahmed Aayef'in Merdiven karyesi civrnda Mminderesindeki kknde bil-bedel oturmakta bulunmutur. Drt mahdmu vardr. (Bunlardan) Seyyid Kemleddn Efendi, evvelce irtihl etmitir. eyh Murd Derghnda medfndur. Seyyid Ms ismindeki mahdmu mkemmel tahsl grm, ecneb lisnna in iken dnydan yz evirip dr- cezbe olmu; elyevm lem-i vahdette ge-nindir. Seyyid Sleymn Celleddn, liselerde Franszca muallimliindedir. Seyyid Ahmed hsn, Mekteb-i Sultnden neet etmek zeredir. Evldlar ve Burhneddn Efendi hlen bekrdr. Bugn kendilerine bakacak, hllerine rahm u efkat gstererecek kimse yoktur. Cenb- Hak munleri olsun; erbb- kemlin alel-ekser dr olduu hlttandr. /232/ Y Rab sana heb h u geddr muhtc Skkn- sem ile serdr muhtc Bu gurbet ilinde kerem efkatine Burhn- garb b-nevdr muhtc Burhn Efendi hlen inzivdadr kimse ile grmek istemiyor. Y Rab dilimi hubb-i sivdan dr it Dmnm irkb- hevdan dr it Az-y vcdumu hatdan dr it ryn tenimi sevb-i riydan dr it zemzemesiyle dem-szdr. Rubiyyt- mer Hayym zerine sylenmi gyet metn er vardr. Rh-i Baddye bir nazresi, bir de Fris kasdesi hatt- destiyle muharrer olarak ihd olunmutu. Aynen telsk ettim.11 u gazel de onundur : Gzlerim merdmleri girdb- gam iindedir Derd-kelerdir ki heb emvc- yem iindedir Sretim Ysuf gibi arz- ceml itmekdedir Sretim zindn- hicrn u elem iindedir 11 Bununla ilgili olarak Seyyid Abdlkdir Efendinin eserlerinin arkasndan dipnotta bilgi verilmiti. (H)

30. Yazlar 31 Hak-perest zde-ser zkir-dil-i s-demim n melek m u seher sahn- harem iindedir Bak ne ho Dvdi elhn ile gnlm blbl Ky- yr-s glistn- rem iindedir Cn- cn-bahm benim lal-i leb-i cnnedir Sanma ey b-derd iim bezm-i cem iindedir Tabmn ems-i felek gibi tult btn Subh- ferruh makdem-i ferhunde-dem iindedir Ehl-i beytinden Rasln bir Arab saylmad linin Selmn gibi merd-i Acem iindedir Klbm marz ise zrna dehrin ne gam Kalb-i derrkim man-ve naam iindedir Hnkhn gesin itmi idim evvel makm imdi de halvet-gehim drus-sanem iindedir Sde-levhn tanmazlarsa beni mazrdur Heb nin u nmm erbb- kalem iindedir Her lem-i hric duymaz nev-y hssm Heb sad v stim ashb- kerem iindedir Geri bir merd-i fakrim zikr-i hayrm hare dek r-i merdn- reh-i Edhem-iyem iindedir Ak ile zr- nigr yazd n Burhn- Belh O da er gibi kenzl-hikem iindedir

31. 32 Yazlar * * * Esrrn di yrna ayra dime Heb krn ahyra di erra dime Ryn da bir muabbir-i kmile syle* Sakn yanlup eyh-i riy-kra dime Talebe hakknda : Nev-nihln byle nr yrn ile Hem alr goncalar elvn ile Mektebin etfl-i ebced-hnlar Ykselirler ilm ile irfn ile aatayca: Bir gl-i nev-resteni vre gnlm yd isr Derd birle tn gn blbl gibi feryd isr Sar altun din yzmde ak gm din gz yam Grp ol bed-mihr-ynim meniga bdd isr Fris erndan: 12 Der : 13 * * * 12 Cnnn yd cndan daha tatldr. Yine cnnn zikri iki cihnn cennetinden daha lezzetlidir . Onun duda ve rha cn baheden sz, bil ki, senin gnln gibi tatldr. (H) 13 Kendimizin szm tekrr ede ede, dinden ve dnydan el-etek ekmi kalender gibi geziyorum. Hrka, seccde ve tesbihin bandan kurtulmuum. Ba'deden o derece sarho ve mahmrum ki, adet iki satyorum. (H)

32. Yazlar 33 14 * * * 15 Mrnileyh ile, bir gece Ksmpaada Hsmeddn-i Uk hazretlerinin sitnesinde bulutuk. Bu sitne eyhi, azzime muhabbet-i kmilesi olup, fazlet-i ilmiyye ve kemlt- /233/ irfniyyesi i'tibryla uluvv-i rtbesine knidir. Gece sohbet-i irfniyye bezmi teekkl etti. Azzimle garmiyyt zerinde o mertebe dakk mushabta yol ald ki, sabh namz vakti oldu. Satlerin getiini anlayamadk. Burhn Efendideki hfzann hayrn oldum. Eer emr-i zarret onu pene-i kahr altna almam olsayd, her hlde aklmn ihta edemeyecei derecede bir mevkiin shibi olduunu isbta zemn bulmakta glk ekmezdi. aatay lisnndan mnctlar, na'tlar ve gazelleri bizi hayrn etti. Hele Dvn- Hfz ayn nee-i beyn ile tahms edii, Hz. Hfzn vris-i esrr olduuna bhe brakmad. Vahdet-i vcd zevkinde de shib-i makmdr. Muallim Nc, merhmun fazil-i iriyye v edebiyyesini anlata anlata bitiremedi. Zavall bugn pern hldedir. amarlarn kendi ykar imi. Kuru ekmekle dem-gzr olduklar da vk olur imi. Drl-Fnn mderrisleri birka gn evvel mazbata yapmlar, mrnileyhe ma tahssini ric etmiler. Heyhat, Karlk yok. derler. Meclis-i Mebsnn gdn beklerler. Sdttan imi. Olmaz, verilemez., derler. Erbb- kemlin memleketimizde kbeti budur. Hseynyem ki tab- rz-dnm gibi hazz itmem Dell b-nr- dni ile mansz ibretden diyor, kimseye minnet etmiyor. Burhn Efendiye bir zamn tesdfmde gerek pederinin ve birderinin, gerek kendinin tercme-i hlini yazp vermesini ric etmi idim. Bir seneye yakn taalll gsterdi. Murd el- Buhr (Dergh) eyhi Ahmed Muhtr Efendiye mrcaat ettim, cevb alamadm. Bir gn eyh Abdlkdirin rhniyyetine hitben, Y eyh! Benim dnyev beklediim bir menfaat yok. Hasbeten lillh tercme-i hlini yazmay istedim. Ne birderinden, ne de mahdmundan eser-i icbet gremedim, mahzn oldum. Senin uluvv-i kadr kemline 14 Gnlmn kara noktasnda Hz. Hasann sevgisi vardr. Hz. Hasann yayla, sofra gibi olan gzmden ya aktrm. Hz. Hasann mukaddeslii ve ycelii ayann tertemiz toprandan bellidir. Allah adamlarnn gznn srmesi de buna delldir. (H) 15 Hz. Hseyinin yas sebebiyle gnl kanldr; slak gz Seyhun nehri gibidir. Matemlilerin gz yann damlas, deerde drr-i meknn (mahfazal parlak inci) gibidir. (H)

33. 34 Yazlar mnm var; vkf olduun esrr- tevhd hrmetine benim meslm isf et. Kardeinin ve mahdmunun kalblerinde bir tesr husle getir. stediim malmt bana versinler. Ashb- mrcaat merdd etmek byklk n deildir. dedim. Tesrt- garibesi: O gn Burhn Efendinin kalbine bir iniks vki olmu, mahdmuna hitben, Evldm, imdi Hac Hseyin Beyin kkn bul, onu gr, benden istedii malmt ver. /234/ Yazlarm ve birderin el yazs ile muharrer Esrr- Tevhdi ona hediyye ettim, gtr. diye emreder. Seyyid Cell Bey nmndaki mahdmu, arar bulur, bu malmt ve emnt verir. Ertesi gn Eypte Murd el-Buhr Derghna gittim. Hz. Abdlkdiri ve pederini ziyret ettim. Ahmed Muhtr Efendi ile grtm. O da rzmun fevknda zht verdi. Yazdm eyleri tetkk ve tashh etti. Silsile-nmeleri, ecere-nmeyi, Hz. eyhin srn birer birer gsterdi ve dedi ki : Bu gn ok iim vard. Manev bir kuvvet beni tuttu; siz geldiniz. Sebeb, size intizr imi. Hz. eyhin rhniyyeti byle istemi. Hz. eyhin byle bir kermetini de, bu sretle muharrir-i fakr grdm. (Kaddesa'llhu srrah) Kaynak: Hseyin Vassaf, Sefine-i Evliya Abdulbakiy GLPINARLI, 100 SORUDA TASAVVUF simli Eserde Soru 53 : . tasavvuf bilgiyi nasl gryor? Tasavvuf bilgiye dman deildir. Hatt yakyn derecelerinin ilki, bilgiye dayanr. Ancak bilginin vehmi arttraca, pheyi uyandraca, insana bir varlk, benlik verecei dncesiyle bilgiyi bir gaye deil, bir vasta olarak kabul eder. Burada, aklmza gelen bir iki eyi, konuyu tam aydnlatmas bakmndan hikye edeceiz; Son zamann kudretli sflerinden ve Melmet neesinin mmessillerinden Abdlkaadir-i Belh (1341 H. 1923) Niyz Msrnin boulduu denize girdim; suyu, topuumu amad buyurmu. Niyz-i Msr kaddesellh srrahul azz, Mehdlik iddia etmi, s olduunu sylemi, peygamberlik dvsna kalkm, akl mvzeneden yoksunluu, kendisini lmden kurtarmtr (Niyz hakknda etrafl bir makalemiz kacaktr; imdilik slm Ansiklopedisine yazdmz Niyazi maddesine baknz). Ftih trbedar Ahmed Ami kaddesellh srrahul azz Efendi (1338 H. 1920), kendisine intisap edenlere, Bundan byle tasavvuf kitaplarn okumak yasak. Kur'n okuyun, hads okuyun, Mesnevi okuyun; baka kitapla uramayn; tasavvuf kitaplar yazanlarn ou, yoldayken yazdlar; nee ve mertebe bakmndan birbirini tutmaz szler olur, artr sizi; ama Mevln, gitti, dnp geldi, Mesnevsini sonra yazd. [Bir baka yerde de Niyazi Msr divann okuyun, demitir. hramczde smail Hakk] dermi. Gene bu zatn, Allah Muhyiddne, benden ne istersin dese Muhyiddn, beni dnyaya yolla, btn yazdklarm toplayp yakaym da sonra geleyim derdi sz, pek mehurdur.

34. Yazlar 35 Rahmetli Thirl-Mevlev (Thir Olgun, 1952), Diynet ileri reisi rahmetli erefeddin Yaltkaya'y (1947) pek sevmez, onun gururunu iaretle, zannnca sefne-i vcd, rkbuna mahsustur yni, varlk gemisi, ancak kendisinin binmesi iin yaplmtr sanr derdi. Yaltkaya bunu duymu da demiti ki: Evet, ben hocaym, byle zannederim; fakat o dervilik dvsnda; benim hakkmda byle bir sz sylememesi gerekirdi. Bilgi, insana bilmediini, bilemeyeceini rettike aczini gsterdike ie yarar, msbet olur. Fakat Yunus Emrenin, Ik ile gelen erenler ier a uy i n ider Topua kmayan sular deniz ile sava ider dedii (Dvn, s. 158), Dostdur bizi okuyan stmzde akyan mdi buuk okuyan derin tanman olur beytinde syledii gibi (tpk basm, s. 175, metin, R harfi, XLVII. iir, 2. beyit, s. 63) azck bilgisine gvenip, her bilgi sahibinin stnde bilen var yetinden (XII, 76) gaflet ederek, gek gek geiren kii, bilgisizden ok daha beterdir. Kendine gvenip doru diye yapaca eri i, bilgisizin yapacandan ok daha kt sonular dourur. Tasavvuf bu yzden bilgiyi yerer. Ama bilgiyi bir gaye deil de bir vasta sayan kii, sonunda acze, hayrete der; bilemediinin snrszlna kar, bilmediini bilir. Bu eit bilgiyi yermez tasavvuf. Bir de u ver; Bilgide, akta olduu gibi bir l vardr; Bilen, bilinen ve bilgi. Akta da seven, sevilen ve sevgi vardr. k, sevdiinin vasflarna brnrse kendisi de, sevdii de sevgi de yok olur gider. Bilen de, bilinene ular, onda kendini yitirirse bilgi de kalmaz, bilen de. Tasavvuf, birlii ama edinmitir; kiliyi, l deil. Bu yndendir ki bilgi, insana perde olur demilerdir. Sh:94-96 Kaynak: Abdulbakiy GLPINARLI, 100 SORUDA TASAVVUF, kinci Bask Ocak 1985, stanbul ************ HAL EHLNDEN BR ZAT ABDLKADR BELH KADDESELLH SIRRAHUL AZZ HAZRETLER -Suleyha iman Trke, Arapa, aatayca ve Farsa dillerine vkf, iir neesi yksek, eserlerini Farsa nazm ile telif buyurmu olan Abdlkadir Belhi hazretlerinin tasavvuf nokta-i nazarndan ok kymetli Esrar- Tevhid'i yaynland. yazd.. Hamzav-Melam kutbu olarak tannan Seyyid Abdlkadir Belh hazretlerinin ismini, ilk defa Ahmet Yksel zemrenin skdarn Srls kitabnda grdm. Kitaptaki birka sayfalk ekte hazretin tercme-i hali arz edilse de aklmda kalmasnn asl nedeni, ailesiyle beraber delikanllk yalarnda hicret ettikleri yurtlar Belhin hatrasn, deta havasn, kokusunu muhafaza eden, hazretin sa- sanilerinden ekilmi portre fotoraftr. (yle ki bu fotoraftan bahsederken hazretin Belhte kulland ve nfus kadnda yazd gibi Gulm- Kdir ismini kullanmak geliyor iimden.)

35. 36 Yazlar Altyazsndan I. Cihan Harbi sonrasnda ekildiini anladmz bu resmi tamamlamak iin bir de Hseyin Vassaf Efendinin Sefine-i Evliyada yapt tasviri eklemeli: Orta boylu, buday renkli, mutavasst beyaz ve sk sakall, kara gzl, gzel szl, pak zl idi. Hafif sylerdi. Tb- cemale nzr, rahm u efkatleri galip idi. (Bu ksmn da yazmadan edemeyeceim.) Sevdiklerine kuzum tabirini kullanrd. Trke, Arapa, aatayca ve Farsa dillerine vkf, iir neesi yksek, eserlerini Farsa nazm ile telif buyurmu olan Abdlkadir Belhi hazretlerinin tasavvuf nokta-i nazarndan ok kymetli Glpnarl, hazretin son asrn en byk sufi airi olduunu yazm- otuz sekiz bin ksur beyitten oluan yedi eserlik klliyatnn, torunu Neen Hanm tarafndan Trkeye evrildiini ve baslmam bu evirilerin fotokopiler halinde kymetini bilecek zevatn arasnda dolamda olduunu okudum, skdarn Srlsn yeniden elime alnca. te bu fotokopiler gel zaman git zaman, bir CD halinde Niyazi Sayn hanesinde, Kadem dergisinden aina olduumuz ve CDdeki ilk kitab yani Esrar- Tevhidi yayna hazrlayan Yce Gmn nasibine dm. Ve dolaysyla Pan Yaynlar tarafndan nerinden sonra biz okurlarn da...

36. Yazlar 37 Hakkn srr senin yznden aikar oldu Esrar- Tevhid, isminin dndrd gibi evvela lemin vcuda geliini anlatyor; lemin zuhurunu, Cenab- Hakkn zatnn eseri ve cilveleri olduunu... Sonra bu lemlerden hlasa olan insann, kevn aacnn meyvesi, Hakkn maksad, nsha-i kbra ve cami-i ecza oluunu... Ve bir sr olarak insandan bahsediyor. Kitabn balndaki esrara atf yapan beyitlerden birini zikredeyim: Cihann Hdavendine sen sr oldun. Meknsz olan Huda, senin srrndr. Fasllar byle devam ediyor, hakikatin srlar, ilhi esrarn Efendimiz (sas) yznden oluu, ilhi boya (sbga-i ilhi), hal ehli ile sz ehli arasndaki fark, Ben ilmin ehriyim, Ali de kapsdr hakknda beyan, insann hakikati, tabiat... mkanda olann glgesi yok olunca... Ahmet Yksel zemrenin skdarn srlsndan skdarl Hafz Eref Ede Efendinin meayih nezdindeki kymetini anlatrken aktrd bir hadise var. eyh Haydar Efendinin, Sandk Baba Tekkesindeki bir meclise Abdlkadir Belhi hazretlerini davet etmek iin Eref Efendiden arac olmasn istemesi neticesinde, Eref Efendi hatrna senelerdir tekkesinden kmayan ve dier tekkeleri ziyaret deti olmayan Belh hazretleri toplantya itirak iin, yal halinde Eyp Sultandan skdara kadar gitmitir. Bu meyanda Hseyin Vassaf Efendi, Abdlkadir Belhi hazretleri iin hal-i hayatnda kimse takdir edememitir dedikten sonra, Meayih-i rsum derghlarna gelen eyhlerin tekkelerine giderlerdi. detleri byle idi. Bir eyh dier eyhlerin tekkesine gitmezse, o zat vel-i zaman olsa da kimse onun tekkesine gitmezdi. Abdlkadir Efendi hibirine gitmediinden ona kimse gelmezdi... diye yazmtr.

37. 38 Yazlar Erzurumlu Emrahn nutkunda, Hakkn esrarndan anlardr gh, velkin surette ihfa ederler diye bahsettii gibi ehlullah kendisini gizler, srlarn saklar. Hseyin Vassaf Efendi, bu hususta dris-i Muhtefi hazretlerinin, manen feyzine mazhar olan Belhi hazretlerinde, esrar tevdi etmekle iddet-i tesettr neesini uyandrdn aktarr. Bu tesettr hali, Murad Buhar Derghnn haziresindeki mbarek medfenlerine dahi yansmtr. Vasiyeti gerei zerine bir ey yaplmam, isimsiz ve niansz defnedilmitir. Tabii ki bu nianszlk, hal-i hayatnda vrndan soyunmu bir zatn encam- kr olduu iin ycedir. Zira hazretin de buyurduu gibi, Kendisinden geip niansz olmu kiiye, Hudann nianndan pay verildi. Hakkn nianndan dolay parldayta olmu kimse iin niansz olu, ebediyen varlkta olmutur. Hakkn nianndan haberli olan her kii nazar ehli ariftendir. Hakkn boyasndan boyanm kimse, kendinden fni olup Hakta olan kimsedir. Kendinden gfil olma, ey dinin ehli.

38. Yazlar 39 Sen lemlerin Rabbinin esrarndan oldun. Abdlkadir Belhi hazretleri ile birbirlerine zamann kutbu odur dedikleri Fatih Sultan Trbedar mi Efendi hazretlerinin mehur bir sz var: Matlubun husl veya adem-i husl nezdinde msav deilse, nkssn evldm! Bu szn mefhum- muhalifini dndmzde kmil insan iin talep edilenin olmas yahut olmamas eittir. Krk alt senede sadece bir defa, yukarda naklettiimiz sebeple tekkesinden kt ifade edilen bir zatn darda ya da ierde olmas ne fark eder? Hakkn evine dhil olmu kii, -ki nsann kalbi Yezdann evidir. buyurur hazret- evin sahibini iinde bulmu, Hak bahrinde katre olmutur. Can lemi iinde yol bulmu kii, yzn mahlukat leminden telere evirmez mi? O, Hakkn varlnn gneindedir, btn lem varln kaybetmitir. Hakkn mertleri, mecazi varla niye taklsn, birlikten gayri ne grsn? Sz ehlinin gzleri ikilik grcdr. Hal ehli ise her eyi Bir grc olur. Satrlardan olan ilim batan baa dedikodu ve lakrd oldu / Sadr ilim tamamyla zevk ve hal oldu. Sz ehli satrlarn yazadursun... Hal ehli sadrlardan okumaya, sadrlara yazmaya devam ediyor. Sadrler, gnllerinden hrs ve hevay sktklerinden, asla heveslerinden deil, lisan kalbndan manay aktmak, Hakkn ltfundan mana adam oldun. Haktan hakikat manas avla diyerek slike yol gstermek iin yazyorlar. Satrlarmz tamam olurken, tevhidin esrarna aina olmak ve sadrlarmza ifa bulmak duasyla... Buyurun, Esrar- Tevhidin htimesi: Bunun adn Esrar- Tevhid koydum. Her okuyan muvahhidlerden oldu. (...) Her has ya da umumdan olan kimse bundan istifade etmi olsun. (...) Bu bizden yrna bir hatra olarak hesap gnne kadar kalsn.

39. 40 Yazlar ******** Seyyid Abdulkadir Belhi Hazretleri enteresan bir zattr. Hamzavi Melami mereb olmasnn gerei olsa gerek; ne kimsenin peinden koar ne de kimseye giderdi. Kabrinin zerinde, hibir iaret, yaz, nian yoktur. Hazret, ahirete irtihallerinden sonra bile hrkay melamete brnerek hretten kanmay yelemi, mahviyet duygusu ile alemde gaib olmay murad ederek mbarek mezarlaryla bile, namu nian terk etmilerdir. Kaynaklar; 3.Devre Melamilerinin piri Seyyid Muhammed Nurul Arabi Hazretlerinin stanbul'a geldiinde, Seyyid Abdulkadir Belhi Hazretlerini ziyaret ettiinden ve aralarnda geen bir konumadan bahsederler. Rivayete gre Seyyid Muhammed Nurul Arab Hazretleri, Seyyid Abdulkadir Belhi Hazretlerine hitaben: "Duyduk ki kutupluk sizde imi. Eer kutupluk sizdeyse, biz de size uyalm. Yok eer kutupluk bizdeyse, o zaman siz bize uyun! Demi. Bu sz duyan Hazreti Seyyid Abdulkadir Belhi de derin bir mahade ile muhatabn incitmeden u cevab vermi: Biz yle eyler bilmeyiz. Yalnzca tabiyiz! Ardndan da u mehur Nefes'i okumutur. Eller buday, biz saman. Eller yahi, biz yaman.

40. Yazlar 41 TASAVVUFULARIN KTAP OKUMA POLEM Soru 53 : . tasavvuf bilgiyi nasl gryor? Tasavvuf bilgiye dman deildir. Hatt yakyn derecelerinin ilki, bilgiye dayanr. Ancak bilginin vehmi arttraca, pheyi uyandraca, insana bir varlk, benlik verecei dncesiyle bilgiyi bir gaye deil, bir vasta olarak kabul eder. Burada, aklmza gelen bir iki eyi, konuyu tam aydnlatmas bakmndan hikye edeceiz; Son zamann kudretli sflerinden ve Melmet neesinin mmessillerinden Abdlkaadir-i Belh (1341 H. 1923) Niyz Msrnin boulduu denize girdim; suyu, topuumu amad buyurmu. Niyz-i Msr kaddesellh srrahul azz, Mehdlik iddia etmi, s olduunu sylemi, peygamberlik dvsna kalkm, akl mvzeneden yoksunluu, kendisini lmden kurtarmtr (Niyz hakknda etrafl bir makalemiz kacaktr; imdilik slm Ansiklopedisine yazdmz Niyazi maddesine baknz). Ftih trbedar Ahmed Ami kaddesellh srrahul azz Efendi (1338 H. 1920), kendisine intisap edenlere, Bundan byle tasavvuf kitaplarn okumak yasak. Kur'n okuyun, hads okuyun, Mesnevi okuyun; baka kitapla uramayn; tasavvuf kitaplar yazanlarn ou, yoldayken yazdlar; nee ve mertebe bakmndan birbirini tutmaz szler olur, artr sizi; ama Mevln, gitti, dnp geldi, Mesnevsini sonra yazd. [Bir baka yerde de Niyazi Msr divann okuyun, demitir. hramczde smail Hakk] dermi. Gene bu zatn, Allah Muhyiddne, benden ne istersin dese Muhyiddn, beni dnyaya yolla, btn yazdklarm toplayp yakaym da sonra geleyim derdi sz, pek mehurdur. Rahmetli Thirl-Mevlev (Thir Olgun, 1952), Diynet ileri reisi rahmetli erefeddin Yaltkaya'y (1947) pek sevmez, onun gururunu iaretle, zannnca sefne-i vcd, rkbuna mahsustur yni, varlk gemisi, ancak kendisinin binmesi iin yaplmtr sanr derdi. Yaltkaya bunu duymu da demiti ki: Evet, ben hocaym, byle zannederim; fakat o dervilik dvsnda; benim hakkmda byle bir sz sylememesi gerekirdi. Bilgi, insana bilmediini, bilemeyeceini rettike aczini gsterdike ie yarar, msbet olur. Fakat Yunus Emrenin, Ik ile gelen erenler ier a uy i n ider Topua kmayan sular deniz ile sava ider dedii (Dvn, s. 158), Dostdur bizi okuyan stmzde akyan mdi buuk okuyan derin tanman olur beytinde syledii gibi (tpk basm, s. 175, metin, R harfi, XLVII. iir, 2. beyit, s. 63) azck bilgisine gvenip, her bilgi sahibinin stnde bilen var yetinden (XII, 76) gaflet ederek, gek gek geiren kii, bilgisizden ok daha beterdir. Kendine gvenip doru diye yapaca eri i, bilgisizin yapacandan ok daha kt sonular dourur. Tasavvuf bu yzden bilgiyi yerer. Ama bilgiyi bir gaye deil de bir vasta sayan kii, sonunda acze, hayrete der; bilemediinin snrszlna kar, bilmediini bilir. Bu eit bilgiyi yermez tasavvuf. Bir de u ver;

41. 42 Yazlar Bilgide, akta olduu gibi bir l vardr; Bilen, bilinen ve bilgi. Akta da seven, sevilen ve sevgi vardr. k, sevdiinin vasflarna brnrse kendisi de, sevdii de sevgi de yok olur gider. Bilen de, bilinene ular, onda kendini yitirirse bilgi de kalmaz, bilen de. Tasavvuf, birlii ama edinmitir; kiliyi, l deil. Bu yndendir ki bilgi, insana perde olur demilerdir. Sh:94-96 Kaynak: Abdulbakiy GLPINARLI, 100 SORUDA TASAVVUF, kinci Bask Ocak 1985, stanbul VAHDET- VCUD FELSEFESNN SON ZAMALARDA NEDEN MODA OLDUUNUN ARKA PLANI Soru 21 : Bu [vahdet-i vcd] , panteizm olmuyor mu ? Panteizm, Vcdiyye szyle Arapaya evrilmitir. Her eyi, Allah Tely tanmak, varl, ancak ona vermektir. Bunu, sonsuzluk, sonu, olan varlk; Tanr, tabiat olarak belirmitir diye tarif edenler olmutur. Bu vahdet-i vcd, yni Varlk birlii deil, Vahdet-i mevcd, yni varlklarn, tabatin birlii inancna varr ve tabatin Tanr oluuna, tabatten baka bir varlk, bir Tanr, bir gerek bulunmayna inanmaktr ki Atehizmden, Allah tanmamaktan baka bir ey deildir. Fakat sonsuzluk, Tanr sonu olan varlklar lemini izhar etmitir; var olanlar, Onun tecellisidir, fakat bu tecelli, tecelli edenin ayn deildir; gnein , gne olmasa meydana gelmez, ama o k, gnein kendisi olamaz; kendisinden ayr da deildir denirse o vakit bu inan, Allah' tanmamaktan kurtulur; spinoza'nn inanc da budur. Ona gre yaratc kudret, sonsuzluk, ebedilik, ezelilik vasflarn hizdir; bu vasflar, sonu olan okluk lemini meydana karmtr. Fakat yaratc kudret ve o kudretin sahibi, hem sonsuzluktan mnezzehtir, hem de sonu olan, ayr ayr mtala edilirse bir okluk lemi olan ve sonu bulunan bu lemden mnezzehtir. Fakat bu doktrin, gerekten de biraz oynaktr. nk sonsuzluk vasfiyle grnen tek yaratc, sonu olan bu okluk lemi hlinde tecelli ediyorsa ya bu lem gerektir, o hlde Tanr, bu lemin zdr, mnasdr; yahut da o, vardr, bu lem bir hayalden ibarettir; var olan ancak yaratc kudret sahibidir. Bu dn, Hindistan'da da vard. Veda mezhebinde tabiat yoktur, var olan, ancak yaratc kudrettir. Sanhiya mezhebindeyse var olan, ancak maddedir. Maddeden ilk tecelli eden akldr, yani Budhadr. Nitekim deniz sudan ibarettir; dalga, kpk, damla, hep denizin grnleridir; gne birdir; fakat suya vurunca yaylr, ok grnr. Eski Yunan felsefesinde de eya, bir tm olarak mtala edilir, fakat daima olu halinde bulunduu sylenirdi. Herakiit, insan bir rmakta iki kere ykanamaz szyle bu deime, bu olu inancn belirtmiti. Ona gre kinatn asl, hayat ve haytiyet kayna olan ateti. Tm akl adn verdii bu esas unsur, kinat ve kinattaki deimeyi meydana getirmedeydi. Tabiat esas ittihz etmekten baka bir ey olmayan bu meslek, Parmenid ve Zenonla daha hayli bir tarza girmi, kinat, tabiat, tm bir varlk, btn var olanlar da bu varln birer uzvu kabul etmilerdi. skenderiye medresesi, vahdetin, yani birliin, kesrete, yani oklua meyli olduunu, bu meylin akl, akln da rhu meydana getirdiini, btn lemin, bu asln ekillere brnerek grnnden ibaret olduunu kabul eylemiti. Bu meslek erbb, insan, aklyla insan biliyor, insann kendinden gemesiyle, akla, gerek varla ulaacana inanyordu,

42. Yazlar 43 Avrupa'daki mistik felsefe, bu mesleklerden domutu. Eflatunsa, bu lemi, de leminin bir hayli kabul etmekte, gerek varl o leme vermekteydi. Efltun'un nazariyesini, her eyin fikirden doduu tarznda izah edenlerin de bulunduunu syleyelim. Msr ve Suriyede, skenderiye mektebinin tesiriyle meydana gelen yeni Efltuncular da ide nazariyesini kabul ediyorlar ve insann geree, ancak akla ulaacan sylyorlard. Nihayet Hristiyanlkta, sa'nn, kelm sfatnn tecessd olarak kabul edildiini, inananlara, Allah evld gibi mecaz bir szle ilh bir vasf verildiini, Musevilikte Kabbal felsefesinde de Vcdiyye kanaatinin izleri bulunduunu syledikten sonra tasavvuftaki Vahdet-i Vcud Varlk birlii inancna geebiliriz! Kur'n- Kerm'de Allhn adlar, tek, bir, dimi diri (Ferd, Vhid, Ahad, Hayy) gibi ztna, duyan, bilen, gren, gc yeten stn olan, (Sem, Alm, Basr, Kadr, Azz) gibi sfatlarna dirilten, ldren, balayan, acyan, kahreden, ltfeden, rzk veren (Muhy, Mmt, Afvv, Rahmn, Rahim, Kahhr, Razzaok) gibi fiillerine, yni yarattklarna yapt ilere ait olmak zere e ayrlr. Bu adlar arasnda Vcd ad yoktur. Allahn adlar, slm dininde, tevkyfiyyedir, yani Kuran'da hangi adlarla anlmsa, ancak o adlarla anabiliriz. Sflerse Allh'a, mutlak, yni her eit kayttan mnezzeh varlk anlamna Vcd- Mutlak diyorlar. Oysa Allah, mevcd, yni vcud bulmu olmad gibi vcd, yni varlk da deildir. Ona varlk demek, onu, var olan eyler arasna katmaktr. Fakat sfler, bunu biz de biliyoruz; her ey ondan zuhur eder, onunla vardr; fakat anlaya: yaklatrmak, anlatabilmek iin ona vcd demekten baka bir are bulamadk; bu yzden ona Mutlak Varlk dedik; vcud, yani varlk, bizce Allahtan ibarettir ve ondan baka; ztiyle kaaim olan, kendiliinden var olan yoktur. Hatt ona mutlak vasfn vermek de ciz olamaz; nk o, hi bir eyle mukayyed olmad gibi mutlak olutan da mnezzehtir. O, ne oalr, ne blnr; her var olan, onunla vardr; varlk, onun sfat deildir, ztdr; vcut szyle, var olan eylerin, kendisiyle var olduunu, gerek ve mutlak varlyla varlk leminde tecelli ettiini anlatmak istiyoruz diyorlar. Sflere gre lemin varl zafdir; yani Allahn varlna nisbetle lem, yoktan, yokluktan ibarettir; fakat onun sfatlarnn tecellsi olmas, her eyde onun kudretinin, hikmetinin, sununun, eserinin grnmesi dolaysyla var denebilir. Yoksa kinat, hi bir vakit, o deildir, olamaz; buna imkn olmad gibi o da kinat suretinde grnemez. Mmkin ve hdis, yani var olmas da, yok olmas da imkn dahilinde bulunan ve sonradan, yokken var olan ey, vcib, yani olmamasna imkn bulunmayan bir varlk olamayaca gibi vcib de mmkin ve hdis olamaz. Gnein' , gne olmasa var olamaz, fakat gnein , gne deildir, gnein bir tecellisidir. Mevlna Celleddin, bunu anlatrken der ki: Ey bizim canmza can olan, biz kim oluyoruz ki seninle beraber ortaya kabilelim? Biz yoklarz, bizim varlklarmz, fni ekiller gsteren (kudretini o fni ekillerle izhr eden) sen, mutlak varlksn. Biz arslanlarz, ama bayraklardaki arslanlarz; soluktan solua onlarn yeldendir saldrs. Saldrlan grnmektedir de yel grnmemektedir. O grnmeyen yok mu, o yok olmasn bizden. Bizim yelimiz de ihsanndandr, varlmz da; btn varlklarmz, senin icadnla meydana gelmitir. Yoka varlk tadn tattrdn; yoku kendine k ettin. Verdiin nimetin tadn alma; mezeni, arabim, kadehini alma. Alrsan kim arayp tarayabilir?

43. 44 Yazlar Resim, ressamyla nasl savaabilir? Bize bakma, kendine, kendi keremine, ihsanna, cmertliine bak. Biz de yoktuk, dileimiz, isteimiz de yoktu; fakat ltfun, bizim sylenmemi Szlerimizi duyuyordu. Resim ressamn, kalemin nnde, ana karnndaki ocuk gibi cizdir; bir ey yapamaz, syleyemez Kurandaki u yetin, tefsirini oku; Allak, Attn vakit sen atmadn' buyurdu. (Mesnevi, 1. Nicholson basm, s. 33-39, beyit 601-615) Sh:41-44 Kaynak: Abdulbakiy GLPINARLI, 100 SORUDA TASAVVUF, kinci Bask Ocak 1985, stanbul [slideshare id=49479852&doc=100sorudatasavvufglpnarl444-150616215506-lva1-app6891&type=d]

44. Yazlar 45 NHLZMDEK "H" TEN TASAVVUFTAK "H"E DORU hzl: Muhsin Y Hi, Hiilik, Hi Olmak, Hiin Felsefesi, Tasavvufta Hi, . Hi bir sembol ve slogandr. Arkasnda byk ve engin bir dnce, felsefe, ideoloji yatar. Tasavvuf hayat dncesinin de ke tadr. Eer, dosdoru anlalrsa insana yce haller, manevi makamlar balar. Her dncede olduu gibi Hiin de bir negatif bir de pozitif yn bulunmaktadr. Olumsuz tarafn felsefe yklenmitir. Buna Nihilizm (Hiilik) denmektedir. Burada Hi nefsin arzularna hitap etmektedir. Bu felsefi ekole bal olanlarn temel sorunu, nefsi snrlayan, kstlayan, engelleyen her eyi zellikle ahlaki, dini kurallar yok saymaktr. Ortadan kaldrmaktr. pe atmaktr. Her ne kadar Nihilistler siyasi, sosyal, felsefi alanlarda da tam bir zgrlk, hibir tabu tanmama, hibir eye inanmama, balanmama gibi iddialar dile getirseler de temel sorunlar din ve ahlak cephesinde grlr. Bir insan bu Hiilik felsefesine baland zaman igdlerini adeta ilah edinmi gibi olur. nk igdlere az ok nizam veren din ve ahlak kurallardr. Onlar ortadan kaldrdmzda, hi olarak grdmzde

ihramcizade internet yazilari (36)

Education