kurtuluş cephesi sayı:109, mayıs-haziran 2009

8/14/2019 Kurtulu Cephesi Say:109, Mays-Haziran 2009

1/40

http://www.kurtuluscephesi.com YIL: 20 SAYI: 109 Mays-Haziran 2009

KURTULU CEPHESAnti-Emperyalist ve Anti-Oligarik Mcadelede

Zafer Bizim Olacaktr!

Krt Ulusal Sorununda

Tarihi Frsat ve Ezber

Tarihi Frsatn Vanas

Krt Ulusal Sorununda

Uzlama ve Devrim

Da Bamllk ve Trkiye rnei

Hseyin CevahirLeyla Doan, Aadede Sarkaya

Sinan Cemgil, Kadir Manga, Alpaslan zdoanDeniz Gezmi, Yusuf Aslan, Hseyin nan

brahim Kaypakkaya

Maynlar, Aznlklar,Yabanc Sermaye ve Toprak Reformu

Krizin Dibi veKeynesin Kemikleri

Trkan Saylanve Kk-Burjuva Aydnlarnn kmaz

Taksimin Fethi:Makuller Taksime Girdi,Marjinaller att!

Oya Baydar:Pavyondaki Namuslu Kadn m?


2/40

KURTULU CEPHES Mays-Haziran 2009

KURTULU CEPHESSORUMLU (V.i.S.d.P) : Sezai Grr

Yazma Adresi:Postfach 1414

55504 Bad Kreuznach / Deutschland

http://www.kurtuluscephesi.com

http://www.kurtuluscephesi.org

http://www.kurtuluscephesi.net

http://www.kurtuluscephesi.de

E-Posta Adresi:[email protected]

Bu say LKER Matbaasnda baslmtr. Bask Tarihi: 5 Haziran 2009

KRT ULUSAL SORUNUNDATARH FIRSATVE EZBER

TARH FIRSATINVANASI

KRT ULUSAL SORUNUNDAUZLAMAVE DEVRM

DIA BAIMLILIKVE TRKYE RNE

HSEYN CEVAHR

SNAN CEMGL, KADR MANGA,ALPASLAN ZDOAN, DENZ GEZM, YUSUF ASLAN, HSEYN NAN

BRAHM KAYPAKKAYA

LEYLA DOAN AADEDE SARIKAYA

MAYINLAR,

AZINLIKLAR, YABANCI SERMAYEVE TOPRAK REFORMU

KRZN DBVE KEYNESNKEMKLER

TRKAN SAYLAN VEKK-BURJUVAAYDINLARININ IKMAZI

TAKSMN FETH:MAKULLER TAKSME GRDMARJNALLER ATITI!

OYA BAYDAR:PAVYONDAKNAMUSLU KADIN MI?

Abdullah Gln tarihi frsat karma-yalm aklamasyla balayan Krt

sorunu tartmalar zerine.

Erbilde Krt petrolnn Kerkk-Yu-murtalk boru hattndan ihrac treni-nin tarihi frsat.

DTPli Aysel Tulukun devrim sy-lemleri zerine bir deerlendirme.

Da bamllk, lkenin gelimesinin ve kalknmasnn bir unsuru deil,

tersine, gelimenin ve kalknmann entemel engelidir.

Ve yanndakinin kanl ba omzunaeilince,

ona sra gelincesaysn sayd...

Sz istemez Yal gz istemez

elenk melenk lazm deilSusun

Sra Neferi Uyusun....

Suriye snrndaki mayndan temiz-lenecek olan topraklarn 44 yllna

yabanc/srailli irketlere kiralanmas yasasnn ortaya kard gerekler.

Borsalarda meydana gelen ykselilebirlikte balayan krizin dibi grld

m tartmalar zerine.

Trkan Saylann kiiliinde kendisi-ne bir nder bulan kk-burjuva

aydnlarnn snfsal zaaflar zerine birdeerlendirme.

1 Mays 2009da makul kalabalknTaksim fethi zerine bir deerlendir-

me.

Ahmet Altann, Taraf gazetesinde yaz-maya balayan Oya Baydarn pav-

yondaki namuslu kadn rol kestiineilikin szlerinin artrdklar.

3

8

10

15

20

21

22

23

24

27

32

34

36


3/40

Mays-Haziran 2009 KURTULU CEPHES

Krt Ulusal SorunundaTarihi Frsat ve Ezber

Kimisi Krt realitesini tand, kimisiKrt almndan sz etti, kimisi demok-ratik cumhuriyet forml ortaya att, kimi-si federasyondan, kimisi gevek konfe-derasyondan sz etti. Herkes bir eyler sy-ledi, ama sorun olduu gibi kald, zmle-nemedi ve zmlenebilmesine ilikin birbelirti de ortaya kmad. imdi AKP meh-teran takm, bu frsat karmayalm sy-

lemiyle ortaya kt.ldrlen PKKliler ve ehit edilen as-kerler, Krtler ve Trkler arasnda milliyet-iliin ykseliinin itici gleri olarak kulla-nlrken ne olduu bilinmeyen bir frsatzerinden yeniden frtnalar kopmaya, tar-tmalar yaplmaya balanld. Kimileri A.calann ekolojik demokratik cumhuri- yetinin bir uzlama zemini olabileceini,kimileri terrn sona erdirilmesinin -zm iin birincil koul olduunu bir kez da-ha ilan ettiler.

Ergenekon operasyonuyla neredeyse ezamanl olarak yaplan DTP operasyonu veardndan DTPli milletvekillerinin alkgrevleri bir kez daha ortal gererken,DTPli be milletvekilinin mahkemeye ifadeiin arlmalar yeni bir gerilim unsuruoldu.

Bu son gelimeler, ver-kurtulcular ilevur-kurtulcular arasndaki eski tartmala-rn bir baka dzlemde ve sylemde yine-lenmesinden baka bir sonu vermedi. Yi-ne de soruna bir ad konulabildi:Krt soru-nu. imdi her ey bu sorunu zmeye y-nelik olarak ele alnabilirdi.

Oysa sorunun ad, ne kadar ho gr-

nrse grnsn, yanl konulmutu. Dolay-syla da buradan herhangi bir zm ret-mek maddi olarak olanakszdr.

Sorun, Krt sorunu deil, Krt ulusalsorunudur. 19. yzylda Bat Avrupada b-yk lde zmlenen, 20. yzylda s-mrgeler sorunuyla birleen ve 21. yzylagelindiinde mikro milliyetilikle ekille-nen, ama hala zmlenememi olan bir

ulusal sorun.Ulusal sorun, eski dille ifade edersekmilli mesele, bir ulusal topluluun kendiulusal devletine sahip olma hakk, kendi siyasal kaderini kendisinin belirlemesi hakksorunudur.

Bu hak tannmad ya da kazanlmad- srece ulusal sorun da varln srdr-meye devam eder. yle ki, bu hak dndabulunabilecek her trl zm ara zmolmaktan teye gemez ve sadece ulusalsorunun bir sre ertelenmesine neden olur.

Bu konuda en tipik ara zm ise, 20. yz-yln balarnda Avusturya sosyal-demokrat-lar tarafndan ortaya atlm olan ulusal-kltrel zerklik formldr.* Leninin akbiimde ifade ettii gibi, bu forml de, ...gerekten demokratik kurumlar getirmekteumutsuzluakaplan ve bir dizi (kltrel)sorunda her ulusun proletaryasyla burjuva-zisini yapay olarak birbirinden ayr tutarak,burjuvazinin ulusal kavgalarndankurtulma-

* Avusturyada yaayan her ulus, yelerinin bu-lunduu blge hangisi olursa olsun, (dil ve kltr ala-nna giren) btn ulusal sorunlarn tam bamsz ola-rak dzenleyen zerk bir grup tekil ederler.


4/40


ya alan kiilerin oportnist dndenbaka bir ey deildir.*

Bugn, ulusal devletlerin tarih sahnesi-ne kndan iki yz yl sonra varln sr-

dren ulusal sorunlarn gemite denenmi,sonular ak biimde grlm ara -zmlerle zmlenemeyecei aktr. Tari-hin gsterdii tek gerek, ulusal sorunlarn,uluslarn kendi kaderlerini tayin hakk er-evesinde zmlenebileceidir.

Yine tarihin gsterdii dier bir gerekde, uzun yllar zmlenmemi ve atma-lara, savalara yol am ulusal sorunlarn,uluslarn kendi kaderlerini tayin hakk, yaniayr devlet kurma hakk temelinde zm-lenmesinin bile, ezen ve ezilen uluslar ara-sndakidmanl ortadan kaldrmaya yet-mediidir. Yunanistan rnei aktr.

Serbest rekabeti kapitalizmin tekelcikapitalizme, yani emperyalizme dnme-siyle birlikte, artk ezilen ulusun, ezen ulus-tan ayrlmas ya da ayr devlet kurma hak-knn tannmas o ulusun kendi kaderini ta-yin edebildii anlamna gelmemektedir.Em-peryalizm, ayn zamanda her trden ulusalhakkn ihlal edilmesi, ulusal egemenliin or-tadan kaldrlmas, dorudan zayf ve g-

sz uluslarn emperyalizmin smrgesi ha-line getirilmesi demektir. Bu nedenle deulusal sorun, sadece ezen ulustan ayrlmahakk sorunu deil, ayn zamanda emper-yalizmden bamsz varolma hakk sorunuolarak daha geni bir kapsama sahip olmu-tur.

Buraya kadar ortaya koyduklarmz Mark-sizm-Leninizmin ulusal sorun konusundakitemel saptamalardr. Kimilerinin ezberolarak kmsedii, kimilerinin globalizmanda zaten ulusal devletlerin ortadan

kalkmak durumunda olduunu syleyerekdeersizletirmeye alt bu temel sapta-malar tek bir gerei ortaya koyar: Gerekbir devrim olmakszn gecikmi ulusal sorunlarn gerek ve kalc zmleri ola-maz.

Elinizde u kadar silahl gcnz, dadau kadar gerillanz, u kadar kitle desteinizolsa bile (ki yoktur) devrim yapmann birhayal olarak grld bir srete, bylebir zmden sz etmenin, elbette yaayan-lara banz saolsun demekten, zm-

szlk savunmaktan baka bir anlamagelmedii dnlebilir. Ama bunun tekgerek ve kalc zm olduunu anlayabil-mek iin, ortaya atlan zm formlleri-

nin nasl zmszlk olduuna bakmakyeterlidir.

En bilinen zm, aktr ki kltrelzerklik formldr ve iki biime sahiptir:Topraa bal kltrel zerklik ve toprakd kltrel zerklik.

Topraa bal kltrel zerklik, belli top-raklar zerindeki ulusal topluluklarn dil vekltr alanna giren btn ulusal sorunla-rn tam bamsz olarak kendilerinin belir-lemeleridir, doal olarak da federal devletanlamna gelir.

Toprak d kltrel zerklik ise, ulusaltopluluk yelerinin nerede yaadklarna ba-klmakszn, dil ve kltr alanna giren ken-di ulusal sorunlarn tam bamsz olarakkendilerinin belirlemeleridir.

Kltrel zerklik, her iki biimde de,asl olarak okulun, yani eitimin uluslaragre blnmesinin, Leninin deyiiyle, ei-timde ulusal kapal alanlarn kabuldr.

Ama, okulu, ayr ayr ligalar iin-de rgtlenmi bulunan uluslar ara-

snda bltrmek zere devletinelinden almak, demokrasi bakmn-dan ve hele proletarya asndan za-rarl bir nlemdir. Bu, ancak ulusla-rn ayr zelliklerinin salamlamassonucunu dourur, oysa biz, uluslarbirbirine yaklatrma yolunda abaharcamalyz. Byle bir nlem, oven-liin gelimesi sonucunu verir, oysabiz, btn uluslarn iilerinin en skbirliine doru, her trl ovenizmekar,her trl ulusal tekelcilie kar-

veher trl milliyetilie kar y-rmek zorundayz. Btn ulusal-top-luluklardan gelme iilerin eitim po-litikas birdir: anadilin zgrl, de-mokratik velaik okul.**

Grld gibi, 20. yzyln balarndaAvusturya sosyal-demokrat partisi tarafndanortaya atlan kltrel zerklik teorisininher iki biimi de, ulusal sorunu zmektenok, ulusal atmalar hafifletmeye ve ge-itirmeye ynelik ara zm niteliinde-dir. Lenin ve Stalinin ok ak biimde or-

** Lenin, Uluslarn Kaderlerini Tayin Hakk, s.122.

* Lenin, Ulusal Sorun ve Ulusal Kurtulu Sava-lar, s. 100.


5/40


taya koyduklar ve tarihsel geliim iinde dekantland gibi, bu zm, ulusal soru-nu ertelerken, ayn zamanda ulusal topluk-lar birbirinden ayran ve giderek de ayrl-

may kanlmaz hale getiren koullarn ya-ratlmasna hizmet eder.

yiniyetli ve gereklikten kopuk bir de-erlendirmeyle bu zm, iki tarafn, ya-ni ezen ve ezilen uluslarn tek bir devlet ya-ps ve ortak devlet snrlar iinde kendi ulu-sal sorunlarn kendilerinin belirlemesi vebuna uygun bir blgesel ynetim olutur-mas konusunda uzlamaya varmalarylakolayca uygulanabilir. Zaten her ulusal top-luluun kendisini ilgilendiren dil ve kltralannda kendi kararlarn almasndan do-al ne olabilir ki! Yaplmas gereken tek ey,taraflarn bir masaya oturup uzlamayavarmalardr!

Bu zm A. calan yle ifade et-mektedir:

Ben Krtler iin Demokratikzerk Krdistan neriyorum. Krdis-tan terimi, aslnda corafi bir terim,Krtler de sylememi, bu, SelukluSultan Sultan Sencer zamanndanberi byle ifade ediliyor...

Demokratik zerkliin devletle, s-nrlarla bir problemi olmaz. Bir eityerelin kendini devlet iinde ifade et-mesi anlamna gelir...

Demokratik zerklikte Krtler, birnevi kendi zgrlklerini salarlar.Eitim, dil, dier kltrel geliimleri-ne ilikin okullarn aarlar, halknekonomik sorunlar var, gerekiyorsabankalarn kurarlar, kooperatiflerinikurarlar. Dilin eitimi ve dier konu-larda enstitlerini olutururlar. Bu

devletin olmamas ya da devletinreddi anlamna gelmez. Devletin ku-rumlar yannda Krtlerin bir nevikendi taleplerini karlad bir yapgibi dnlebilir. Baz haklar toplu-luu ilgilendirir, tek bana bir ey ifa-de etmez.*

Ayn konuda DTPnin Demokratik Top-lum Kongresi sonu bildirgesinde yle de-nilmektedir:

Sorunlarn zmnde halk szve karar sahibi klmak iin kkl bir

siyasi-idari reform yaplmal. Kongre-

miz, lke btnl iinde halkn ye-relde sz ve karar sahibi olmasnsalayacak ve tm farkllklarn ken-dini zgrce ifade edebilecei dzey-

de zerklik kazanmas temeline da-yanan modelin ada kavramlatr-ln demokratik zerklik biimindetanmlamaktadr. Sorunlarn z-mnde gelitirilecek yntemler iin, yereli glendirme, halk sz ve ka-rar sahibi klma felsefesinden hare-ket eder, salt Etnik ve Toprak te-melli zerklik anlay yerine kltrelfarkllklarn zgrce ifade edildiiblgesel ve yerel bir yaplanmay sa- vunur, Bayrak ve Resmi Dil tmTrkiye Ulusu iin geerli olmaklabirlikte her blge ve zerk biriminkendi renkleri ve sembolleriyle de-mokratik z ynetimini oluturmas-n ngrr, sorunlarn zmn sa-dece devlet sistemini deitirmedearamaz, toplumun z yeterliliiniesas alr.**

phesiz A. calan da, DTPnin iindeyer alan baz kiiler de Lenin ve Stalininulusal sorun konusundaki tutumunu ve

ulusal kltrel zerklik konusundaki ele-tirilerini ok iyi bilmektedirler. Her ne kadarA. calan, Marks, Lenini, ksacas Mark-sizm-Leninizmi atn iddia ediyorsa da,Krt ulusal sorununa ilikin trettii -zm tmyle kltrel zerklik erevesin-dedir.

Kltrde ulusal zerklik en in-ce, bu yzden de en tehlikeli milli-yetilii temsil eder; bu, ulusal kltrsloganlaryla ve son derece zararl, gi-derek anti-demokratik bir ey olan

eitimin milliyetlere gre blnmesiyolunda propaganda ile iilerin yoz-latrlmasdr. Ksaca, bu program,proleter enternasyonalizmiyle mutlakolarak eliir; ve ancak kk-burjuva milliyetilerin lklerine yant ve-rir.***

PKKnin ilk kuruluunda Krt ulusal so-runu iin savunduu Krt ulusunun kader-lerini tayin hakk isteminden vazgemi ol-mas, ayn zamanda PKKnin bu istemi ger-

* A. calan, Avukat grmesi, Kasm 2007.

** Demokratik Toplum Kongresinin sonu bildir-gesi, 2007.

*** Lenin, Uluslarn Kaderlerini Tayin Hakk, s.9.


6/40


ekletirmek iin yrtt mcadeleninbaarszla uramasnn bir sonucudur. Bubaarszlk, onlar kanlmaz olarak klt-rel zerklik gibi bir ara zme ynelt-

mi, Krt kk-burjuva aydnlar arasndaolduka yaygn olan evrimci mcadele yo-lunu semesini getirmitir. Bylece Krt veTrk uluslar arasndaki farkllklar pekitiri-lebilecek, Krt ulusunun ayrlma, ayr dev-let kurmasnn temel koulu olarak Krt ulu-sal birliinin oluturulmas salanm ola-caktr. Ancak devrimci tarzda deil, evrim-ci, sre iinde, zamana yaylm olaraksalanacaktr.

A. calann ve PKKnin bu evrimci yo-lu ve sonular, elbette kar-taraf (kendisylemleriyle ifade edersek T. C.) tarafndanda bilinmektedir. Doal olarak da, devletinuzun dnemli varl asndan ele alndn-da, bu trden evrimci zm yolunun ka-bul grmesi sadece devletin gszletii,zaafa dt dnemlerde sz konusu ola-bilir. Ama ayn nedenden dolay, devletinglendii dnemlerde ise, kabul edilen -zm ayn biimde ortadan kaldrlr. Bu a-dan bir devletin (bu devletin T. C. olup ol-mamas ok nemli deildir) belli bir kon-

jonktrde kabul etmek zorunda kalaca birara zm, bir baka konjonktrde ka-nlmaz olarak ortadan kalkacaktr. Bu da,ulusal sorunun kalc zmnn deil, ge-ici zmnn ne kartlmasn ve bugeici zmden uzun dnemli kazanmlarelde edilmesi beklentisini beraberinde ge-tirir.

Bugn yakaland iddia edilen tarihifrsatn Krt sorununa ilikin sylenme- yen, ama son tahlilde kltrel zerklikerevesinde olabilecek olan zm,

PKKnin devrimci tarzda ulusal sorunu z-me mcadelesinin baarszla uramasy-la, uluslararas ilikilerin, zellikle de Irak-taki ABD igalinin yaratm olduu deii-min ortaya kard durumdan yararlanmaabasyla nitelenebilir. Ama Ortadoudakidurum, yaln biimde Krt sorunu olma-d gibi, ulusal sorunla da ilintili deildir.Sorunun z, Amerikan emperyalizmininOrtadoudaki smrsn srekli ve istik-rarl hale getirebilmek amacyla yapmaydnd dzenlemelerdir. Dne kadar

Sovyetler Birliinin etkin destei altndaayakta duran Baas rejimlerinin emperya-lizmden grece bamsz hareketleri byk

lde sona erdirilmitir. Bu koullarda Ba-as rejimlerinin dntrlmesi ve emperya-lizminin karlarna tabi klnmas Amerikanemperyalizminin temel hedefi durumunda-

dr. Bu hedef, ayn zamanda randaki eri-at rejiminin devrilmesini (ya da dntrl-mesini Ilml slam, deyim yerindeyse ev-cilletirilmesini) de kapsamaktadr.

Amerikan emperyalizmi Suriye-Irak-rangeninde, Trkiye devletinin etkin hima-yesi altnda bir Krt devletine dayanarak budnm ve deiimi salamay da hesap-lamaktadr. Bugn tarihsel frsat denileney, AKP kurmaylarnn bu hesab kendileriiin bir frsat olarak grmelerinden ibaret-tir.

Turgut zaln Krt almyla birlikteortaya atlan ve I. Krfez Savayla birliktebir koyup almak eklinde ifade edilenbu frsat, Barzani ynetimi altnda KuzeyIrakta bir Krt devletinin kurulmas, bu dev-let araclyla PKKnin Kuzey Iraktaki varl-nn sona erdirilmesi ve Trkiye snrlariindeki PKK etkinliinin krlmasdr.

Bu konuda, genel olarak Trkiye devle-tinin yetkili kurumlar iinde zsel bir g-r ayrl bulunmamakla birlikte, bu tari-

hi frsatn ksa ve uzun vadeli sonular a-sndan farkllklar vardr ve kimi durumdazsel farkllk gibi yansyabilmektedir.

Adlarna ulusalc ya da milliyeti de-nilen kesim, Kuzey Irakta oluturulacak birKrt devletinin (uluslararas hukuk asn-dan fazla bir sorun dourmamas iin ad-na zerk Krt devleti denilmesinin fazla-ca nemi yoktur) uzun dnemde Trkiye,Suriye ve ran Krtleri zerinde egemenlikkurarak Byk Krdistann oluturulmas-nn zeminini oluturacan iddia etmekte-

dirler. Bu nedenle de, ksa vadeli karlariin bylesi bir frsatn kullanlmasnn Tr-kiye devletinin bekas asndan byk birtehdit oluturduunu syleyerek bu -zme kar kmaktadrlar.

Liberaller, globalistler ve dier kk-burjuva aydnlar ise, globalleen dnya,AB ile btnleen Trkiye sylemleriylezaten ulusal devletin pek ok ilevinin sonaereceini ileri srerek, bu frsatn karl-mamas gerektiini savunmaktadrlar. Onla-ra gre, Trkiye devletinin bekasndan sz

etmek, ilkelliktir, adlktr, faizan birtutumdur.

AKP ise, bu tarihsel frsat karmak is-


7/40


tememektedir. Bunun nedeni, ne milliyet-ilik kart olmas, ne de globalizm yanda- olmasdr. AKPnin tek beklentisi, Ameri-kan emperyalizminin Iraktan ekilmesiyle

birlikte Trkiyenin Kuzey Iraktaki Krt y-netiminin hamisi olmay kabul ettii ko-ullarda Amerikan emperyalizminin AKP ik-tidarnn varlna ses karmayacadr.zellikle son yllarda, kuruluunda ABD y-netiminden ald icazetin giderek zayfla-mas karsnda panie kaplan AKP, bu yol-la icazeti glendirebileceini ve srekli k-labileceini ummaktadr. 29 Mart seimle-rindeki oy kayb bu yndeki hareketini da-ha da glendirmitir.

AKPnin, dar anlamda eriat kesimle-rin, bylesi ksa vadeli bir zmn uzunvadeli sonularn grmezlikten geldikleri desylenemez. Bu kesimler, ayn zaman sre-ci iinde, yani Krtlerin giderek birlik hali-ne gelecekleri ve ulusal ayrmay tamam-layabilecekleri zaman srecinde Krtlerimmetilik temelinde kendi saflarna e-kebileceklerini ummaktadrlar. Bu nedenlede, ulusalc/milliyetilerin lkenin uzunvadeli karlar ve devletin bekas a-

sndan yaptklar itirazlara ramen bu fr-satn kullanlmasndan yanadrlar.

Bu tarihsel frsattan yararlanmak iste-yen AKP, PKK ve Barzani ynetimi ve bu ta-

rihi frsat ortaya kartan Amerikan emperyalizmi ok iyi bilmektedir ki, bylesi birzm, geici bir zmdr ve orta veuzun vadede daha iddetli ve daha geniatmalara yol aacaktr. Bu adan tm ta-raflar imdiden kllarn bilemektedirler.

Bu atmalarn gelecekte nasl sonula-naca, kimin kazanp, kimin kaybedecei-ni elbette bugnden sylemek olanakszdr.Tek gerek, yaanlan sreten ok dahaiddetli ve geni bir atmann ortaya ka-cadr. Bu nedenle diyoruz ki, Krt ulusalsorununun gerek ve kalc bir zmeulatrlmasnn tek yolu, uluslarn kaderle-rini tayin hakkndan geer.* Bunun Trkiyedevrimiyle birleik olarak gerekletirilme-si ise, blgenin olduu kadar Asya, Afrika veAvrupa ktalarndaki deiim ve dnmntemel ta olacaktr. Bunun dndaki her -zm, geici olduu kadar uluslar arasnda-ki kin ve nefreti oaltacaktr.

* Bu yol, kltrel zerklik dnda, tek bir mer-kezi devlet yaps iinde ulusal zerkliki ierir. Le-nin, bu zerklii Rosa Luxemburgun ulusal sorunkonusundaki tezlerini eletirirken yle ifade eder:

lkin zerklii nasl tanmladna bir bakalm.Rosa Luxemburg, kapitalist toplum iin temel nem-de olan btn iktisadi ve siyasal sorunlarn, zerk ye-rel diyetlerin deil, ancak bir merkezi parlamentonun,btn devletin ortak parlamentosunun yetkisine gir-mesi gerektiini kabul ediyor elbette ki, marksist ol-duuna gre bunu kabul etmek zorundadr da. Butemel nemdeki sorunlar unlardr: gmrk politika-s, sanayi ve ticaretle ilgili yasama, ulatrma ve ileti-im (demiryollar, posta, telgraf, telefon vb.), ordu,maliye, kamu ve ceza hukuku, eitim alann engel-leyen genel ilkeler (rnein eitimin mutlak laikliinisalayan yasa gibi, genel eitim yasas gibi, asgariprogram, okul dzeninin demokratik biimde rgt-lenmesi yasalar gibi vb.), emein korunmas yasala-r, siyasal zgrlkleri koruyan yasalar (birlik kurmahakk gibi) vb.., vb..

zerk diyetlerin yetki alanna devletin genel ya-salar gereince salt yerel ya da blgesel, ya da saltulusal sorunlar girer. Bu fikri ar lde dememekiin son derece ayrntl biimde gelitirerek, RosaLuxemburg, rnein, yerel nemi bulunan demiryol-

larnn yapmn (n12, .s. 149), yerel yollarn yaplma-sn (n 14-15, s. 376) vb. anmaktadr.

Ekonomi ya da yaay tarz alannda az da olsazellikleri olan, zel bir ulusal bileimi bulunan vb.

her blge iin byle bir zerklik tanmayan gerek-ten modern bir devlet dnlemeyecei besbellidir.Kapitalizmin gelimesi iin gerekli merkeziyetilik il-kesi byle bir (yerel ya da blgesel) zerklikle eli-mez; tersine, ancak bunun sayesinde brokratik ol-mayan, demokratik bir biimde ileyebilir. Ayn za-manda, sermayenin younlamasn, retici gleringelimesini burjuvazinin ve proletaryann btn dev-let lsnde gruplamasn kolaylatran byle birzerklik olmadan kapitalizmin geni lde, zgr vehzl gelimesi olanaksz olurdu ya da hi deilse sonderece zorlard. nk, saltyerel(blgesel, ulusalvb.) sorunlarda brokratik mdahale, genel olarak ik-tisadi ve siyasal gelimeye en byk engellerden biriolduu gibi, zel olarak da en nemli sorunlarda, te-mel sorunlarda merkeziyetiliin nnde duran en-gellerden biridir.

te bu, uluslarn kendi kaderlerini tayin hakk te-melinde birlik olmalar, tek bir devlet yaps iinde biraraya gelmeleri temelinde Marksist-Leninistlerin sa-vunduu zerklikdir. Bu zerklikin gerekletiril-mesi iin, her eyden nce uluslarn kaderlerini tayinhakknn tannmas ve bu temelde uluslarn (lkemizsomutunda Trk ve Krt uluslar) zgr iradeleriylebir araya gelmeleri gerekir. Bu birlikte yaama irade-si varolduu srece btnsel (niter) merkezi devlet

yaps iinde uluslarn zerklii salanabilir. Bunun d-ndaki tm yollar, ulusal sorunu geitirmeye, ulusalfarkllklar korumaya ve pekitirmeye hizmet eder.


8/40


Trkiyede Krt sorununa ilikin tari-hi frsat yakalandna ilikin tartmalarolanca hz ve bereketiyle srerken, 2 Hazi-ran gn Erbilden petrol boru hatt altrenine ilikin haberler geldi.

AKPnin yanda medyas bu haberleriu manetlerle duyurdular:

Talabani ve Barzani Trk vanasn se-ti (Yeni afak)

Irakn kuzeyi Trkiyeye petrolle ba-

land (Zaman)Bar vanas (Sabah)Irak petrol artk bar iin akacak (Ta-

raf)Ayn haber Mehmet Emin Karamehmetin

Akam gazetesinde Bar vanas mane-tiyle yer ald.

Sz konusu olan, Kuzey Irak federeKrt devletinin kendi topraklarndan kar-d petroln Kerkk-Yumurtalk petrol bo-ru hatt zerinden Avrupa lkelerine ihraedilmeye balanmasyd. Blgesel Krt y-

netimi babakan Neirvan Barzani, tren-de yapt konumada bu durumun olaan-d bir gelime olduunu u szlerle dilegetirdi: Bir baka lkede bu olay tipik birekonomik ve teknik bir baardr. KrdistanBlgesi iinse bu, yakn gemiten drama-tik bir ayrlk.

Ayn trende konuan Doal KaynaklarBakan Ashti Hawrami, Irak tarihinde ilk kezKrt halknn, blgenin doal kaynaklarhakknda karar verdiini belirterek, Petrollanetini ardmzda brakyoruz. Snrtesi i-birliklerinin, ve istikrarn hkm srecei birdneme giriyoruz. Artk birbirimiz iin teh-dit deil, partneriz diye konutu.

Tarihi FrsatnVanas

Mesut Barzani ise, daha yaln ve proto-kol kurallarna uygun szlerle, Blgemiz vednya iin tarihi bir adm atyoruz diyerekKrt petrolnn Trk Kerkk-Yumurtalkpetrol boru hattndan ihracnn balamas-nn tarihsel nemine vurgu yapt.

Bylece Abdullah Gln tarihi frsatadn verdii ve bir ay boyunca bu tarihi fr-sat nedir, Cumhurbakan aklasn diye-rek youn tartmalara yol aan frsat da

aklk kazanm oldu.Mehmet Emin Karamehmetin sahibi ol-duu Genel Enerji irketi zerinden Krtpetrolnn Yumurtalktan ihra edilmesineilikin anlamann yaplmas, Globalistsylemle ifade edersek, Trk devleti ileblgesel Krt ynetiminin karlkl ba-mllk ilikisi iine girdiinin ak ifadesi-dir. lk etapta 2 milyar dolarlk ihracat ger-ekletirilecek ve giderek ihracat miktar 20milyar dolara kacakt. Taraf gazetesinin ifa-desiyle, alan vana, 2,2 trilyon dolarlk

petroln vanasyd.hra edilecek olan Krt petrol gelirin-

den, bata M. E. Karamehmet olmak zeredeiik yabanc irketler %30 pay alrken,kalan gelir Krt federe devleti ile Irak mer-kezi ynetimi arasnda %17-%83 oranndapaylatrlacaktr. Trkiye devletine denpay ise, Kerkk-Yumurtalk petrol boru hat-tndan yaplan tamacln creti olacak-tr.

te bylesi paylam iinde ortaya kantarihsel frsat, Kuzey Iraktaki Krt yneti-mi ile Trkiye devleti arasnda karlkl ba-mllk ilikisi yaratrken, ayn zamandayakn gemiten dramatik bir ayrlk ifa-


9/40


de etmektedir. Bylece petrol zerinden ku-rulan bar kprsne dayanarak KuzeyIraktaki PKK varl da barl biimdesona erdirilebilecektir. Tarihi frsat, byle-

sine bir vanalk olaydan ibaret grnmek-tedir.

te yandan Krt petrolnn nce kam-yonlarla Kerkke tanmas ve ardndan bo-ru hattndan Yumurtalka aktlacak olmasda anlamann ve aln ne denli aceleyegetirildiinin bir gstergesidir. Sz konusuolan tarihi frsat olduundan, taraflar ale-lacele vanay amaya almlardr. ABD-nin uzun sredir zerinde alt ve Trki-yeyi ikna olmaya zorlad Kuzey Iraktaki

federe Krt devletinin hamiliini stlen-mesi olay da, bu vanayla verilen rvetve vanay her durumda kapatabilme ola-nayla ksmen salanlm olmaktadr.

Bundan sonra olacak olanlar, karlklbamllk denilen eyin nasl bir zorlamaierdiinin yaanarak renilmesini sala-yacaktr. Elbette bu vana al, her du-rumda PKKnin blgedeki varlnn sona er-dirilmesi ynnde atlacak admlarla yenisonular da ortaya kartacaktr.

Bu vanayla ortaya kartlmaya al-lan tarihi frsatn Krt sorununu ze-meyecei ise, tarihsel bir olgudur.


10/40


10

Trkiye tarihinde bir milat ortaya k-t: 12 Eyll askeri darbesi.

12 Eylln zerinden otuz yl gemesi-ne ramen, Krt ulusal hareketi bir yana b-rakldnda, Trkiye topraklarnda devrim-ci mcadele, tarihinin en olumsuz koulla-rnda ve boyutunda varolmaya alyor. 12

Eyll milatyla birlikte, 1980 ncesinin dev-rimci insanlar bata olmak zere, devrim-den, demokrasiden, ileri toplumsal dzen-den, sosyalizmden yana olan insanlar kena-ra ekildiler, siyasetten, siyasal alandan, si-yasal ilikilerden uzaklatlar. lkenin iin-de bulunduu durum, lkenin gelecei vebu gelecei belirleyecek olan siyasal olay-lar artk bu kesimin (genel anlamda sol)sorunu olmaktan kt.

Ama 12 Eyll milat, sadece devrimcimcadelede yer alm insanlarn kenara e-kilmeleri, siyasal mcadele alann terk et-meleriyle belirlenmedi. Ayn zamanda dev-rimci dnce, devrimci ideoloji bir yana b-

Krt Ulusal SorunundaUzlama ve Devrim

Bu yolda kimimiz ldk kimimiz kaldk. Bazlar dedi ki bu bir hayaldir. Bra-kn bu ileri baaramazsnz. Bu devlette bu ordularla ba edemezsiniz dediler.

imdi Onlar gelsin grsnler, devrim nasl yaplr, Krt analar nasl birer dev -rimci olur gelip grsnler. Bu bir toplumsal devrimdir. (Aysel Tuluk, 29 Mays2009)

Eer bu dnce biimi, bize ilk bakta son derece usayatkn grnyor-sa bunun nedeni, bu dnce biiminin saduyu denilen eyin dnce biimiolmasdr. Ama kendi drt duvarnn zavall alannda kapanp kald srece buarkada, ne denli saygdeer olursa olsun, geni aratrma dnyasna atlmaygze ald andan balayarak saduyu bsbtn alacak servenlerle kar-lar ve metazik gr biimi, boyutlar konunun niteliine gre deien genialanlarda ne denli dorulanm ve ne denli zorunlu olursa olsun, her zaman, erya da ge, tesinde dar, snrl, soyut bir duruma geldii ve zlemez eliki-ler iinde kendini yitirdii bir engele arpar; bunun nedeni, tekil nesneler kar -

snda onlarn balantlarn; tekil nesnelerin varlklar karsnda,onlarn olu veyokolularn; hareketsizlikleri karsnda, hareketlerini unutmasdr; aalar, onunorman grmesini engeller. (Engels, Anti-Dhring, s. 65.)

rakld. Devrimci dnceye ilikin tm kav-ramlarn ierii boald, anlamszlatrld,somut gereklii ifade eden niteliklerindenuzaklatrld. Devrimci dncenin, ideolo-jinin kavramlarnn ieriinin boaltlmas dayeterli olmad. Bu ieriksizletirilmi kav-ramlarn yerlerine de yeni, globalist bo

szler geirildi. Bunlar, bir dnem iin dev-rimci mcadeleyi terk eden insanlar iinie yarar olmakla birlikte, giderek gelienolaylarn tahlil edilmesinde, zmlenme-sinde bir ie yarar olmad grld. e-rii boaltlm kavramlar hi bir somut ger-eklii aklamaya yaramad gibi, yeniglobalist kavramlar da ie yaramad. Mik-rolatrlan eitim ve bilimin katksyla, herey parasal, kendi btnselliinden kopa-rlm olarak ele alnd ve algland.

Bylece yeni bir kavray, yeni bir sy-lem ve bunlara uygun kavramlar egemenoldu. Bu durumun en tipik zellii ise, so-mut olaylarn yaln, tecrit edilmi, kendi


11/40


11

kendine ortaya km olaylar olarak alglan-mas oldu. Gelien olaylarn sre olarak elealnmas bir yana brakld, tekil olaylar ola-rak kavranld ve algland.

Bir dnem ayn mikro ve parasal sy-lem sahipleri birbirleriyle anlayor grn-d. Makro ve btnsel bak as sahip-leri ise, bu mikro ve parasal sylem sa-hipleriyle apayr bir dil kullanan, oka kul-lanlan deyimle ad kalm dinozor-lar olarak tanmland. Bu durum, yaamnher alannda, ekonomiden siyasete, toplum-sal olaylardan kltre kadar her alanda ya-ltk ve tekil sylemlerin ve bak alarnnegemenliini getirdi.

Ancak sre geliti. Yllar yllar kovala-d. Tekil ve parasal sylemlerin kurgulad- dnyada, kurgusal sylemlerle ve kav-ramlarla srdrlen yaam sreleri (eko-nomik, toplumsal, siyasal, kltrel) krlma-ya balad. 1997 Asya Krizi, 2000 dnya kri-zi, 2001 Trkiye ekonomik krizi ve bugnyaanlan finans krizi, bir kez daha btn-sel, makro bak asnn gerekliliini or-taya kardnda, egemen tekil ve parasalsylemler ilevsizleti ve gelien krizleriaklayamaz hale geldi. Herkesin bildii gi-

bi, son finans kriziyle birlikte Marks yeni-den kefedildi.Olan olmutu. 12 Eyll milatndan son-

raki yaklak otuz ylda yeni bir kuak orta-ya kt. Tm yaamlarnda sadece tekil veparasal sylemlerle eitilmi, olaylar kur-gusallk iinde alglam bu yeni kuak iinbu tekil, parasal ve kurgusal dncelertek doru ve somut dnce olarak var ol-du. Bunun bilim alannda nelere yol at-n anlatmaya gerek yoktur. Burada bizi ilgi-lendiren, bu dnce tarznn siyasal ve top-

lumsal ilikiler alannda yaratm olduutahribat ve gerekliin kavranlmasnda or-taya kard krlmalardr.

1984de PKK ilk byk eylemini gerek-letirdiinde (Eruh ve emdinli baskn), 12Eyll askeri darbesinin devrimci sol hare-ketler ve kitle zerindeki terr byk bir yol katetmi, sol rgtler ar darbeler al-m, sol kitle ikence ve terr ile sindirilmi,pasifize edilmi, her eyden nemlisi dev-rimci mcadeleyi srdrme iradesini t-myle yitirmiti. 12 Eyll askeri darbesinin

terrne ramen devrime olan inanlar-n tmyle yitirmemi olan insanlar, PKK-nin eylemleriyle birlikte bir umut do-

duunu dndler. Bu dnceyle, PKKninniteliini, geliimini, sre iinde ortaya -kabilecek (ve kmas kanlmaz olan) d-nmlerini nemsemeksizin, kaytsz-art-

sz PKKyi (dnsel olarak) desteklemeyeyneldiler.

Genel inanca gre, PKK marksist-leni-ninist bir rgtt, dolaysyla PKKnin baa-rs ve zaferi marksizm-leninizmin baar-s ve zaferi olacakt. Trkiye devrimcileriarasndaki enternasyonalist dnce, hertrl ulusal ayrm dlayan, sadece dev-rim temelinde insanlarn bir araya geldiive mcadele ettii dncesi, PKKnin ba-ar ve zaferinin bir ulusun baars ve za-ferinin tesinde bir anlama sahip olduu ka-nsn oluturmutu.

Bu dnce ve kanyla, maddi ve somutolarak PKKnin mcadelesini desteklemekve katkda bulunmaktan te, sadece dn-sel ve manevi olarak desteklemek eklin-de ortaya kan tutum, Krt ulusal hareke-tinin yaanlan srete tek devrimci hare-ket ve mcadele olduu dncesini peki-tirdi. Bu ylesine etkin sonular dourdu ki,baz sol/marksist-leninist rgtler adlarnda-ki Trkiye szcn kartp, lkesel ve

ulusal hi bir iaret tamayan adlara dn-trdler. PKKnin daha kurulu aamasndaulusal kkene gre ayr rgtlenme oldu-u bile unutulup gitti.

Sre devam etti.Bu srete, Krt ulusal hareketinin PKK

eylemleriyle siyasal gndemin birinci sra-snda yer ald dnemlerin ardndan ikin-cil hale geldii dnemler yaand. Krt ulu-sal hareketinin her ikincil plana dyle,lkedeki snfsal mcadelenin gelitii, yk-seldii ve lkenin birincil gndem madde-

si haline geldii grld. Snfsal mcadele-nin her birincil hale gelii, yani Krt ulusalhareketinin ikincil hale gelmesi, kanlmazolarak PKKnin Krt ulusal sorununu gn-demin birincil srasna ykseltmek ynn-deki eylemini beraberinde getirdi. Snfsalmcadelenin (ekonomik, demokratik ve si-yasal) her ivme kazanr gibi oluunda PKK-nin siyasal gndemi deitirici eylemleri, ka-nlmaz olarak orta ve uzun vadeli bir snf-sal mcadele rgtlenmesini ve yrtlme-sini engelleyen, bozan, gerileten bir etmen

olarak ortaya kmasna yol at.Bu koullarda, snfsal mcadelenin ge-

litirilmesinin tek yolunun Krt ulusal soru-


12/40


12

nunun zmlenmesi olduu eklinde birdnce ve beklenti olutu. Bu da, kk-burjuva liberal ve globalist kesimlerde,kltrel-zerklik gibi ulusal sorunlar z-

mekten ok telemeye hizmet eden -zmler ortaya atlmasn beraberinde getir-di. Ama hi biri ve hi kimse, somut geli-melerde ortaya kan bu durumlar doruve btnsel olarak ortaya koyabilme yete-nei ve becerisi gsteremedi. Tekil, para-sal ve kurgusal bilgiye dayanan dnce sis-tematiiyle byle bir yetenek ve beceri sa-hibi olunmas da olanakszd. Bir kez dahaierii boaltlm kavramlardan yararlanl-maya alld, bir kez daha globalist kav-ramlarla somut durumlar tahlil edilmeye a-lld. Ama sonu, hep belirsizlik, anlamsz-lk ve zmszlk olarak ortaya kt.

te bylesi bir tarihsel sre sonunda2009 ylnn ortalarnda bir tarihsel frsatsylemi ortaya atld. 1990daki Turgutzaln frsatlnn bu yeni versiyonu ye-ni pazarlklar ve pazarlklarda st perdedenkonumalara yol at. Bir yandan Krt so-rununun uzlamayla zmlenmesindensz edilirken, dier yandan devrimden szedenler ortaya kt. Bunun en son rnei,

Diyarbakr Kltr ve Sanat Festivalinde Ay-sel Tulukun konumas oldu.Bu yolda kimimiz ldk kimimiz

kaldk. Bazlar dedi ki bu bir hayal-dir. Brakn bu ileri baaramazsnz.Bu devlette bu ordularla ba ede-mezsiniz dediler. imdi Onlar gelsingrsnler, devrim nasl yaplr, Krtanalar nasl birer devrimci olur gelipgrsnler. Bu bir toplumsal devrim-dir. Bizi bugnlere getiren ehitleri-mizi anyoruz. Diline kltrne sahip

kan halk yenilmez. Zorbaln hertrlsne maruz kaldk. Ama yok ol-madk, direndik. Mcadelemiz saye-sinde yenilmedik. Mem- Zin gibi butopraklara bal kaldk. Ya aydnlk birbahar yaayacaz. Ya da zifiri karan-lk bir bahar yaayacaz. Biz halkolarak tercihimizi koyduk. Sava an-cak ve ancak barla biter. Umudu-nuzu kracaz, sindireceiz diyenlerhalen buna devam ediyorlar. Operas- yonlar devam ediyor. Vekillerimizi

polis zoruyla ifadeye gtrmeye al-yorlar. ocuklarmz ve arkadalar-mz tutuklanyor. Ama yine de baa-

ramayacaklar. Biz bu bahar halkm-zn zgrlk bahar yapacaz. Bizi ta-nyacaklar. Bizi siyasi ve kltrel hak-larmzla tanyacaklar. Hakkmz ve

hukukumuz olan istiyoruz. Bu top-raklarda zgr ve eit yaamak isti-yoruz. Reddedilmek deil, ldrl-mek deil ala mahkum edilmekdeil, kimliimizle onurumuzla de-erlerimizle yaamak istiyoruz.

Aysel Tulukun, geen ylRadikal-2yeyazd ve Trk aydnlarnn byk vg-lerine mazhar olan konumasnn ardn-dan yapt bu devrim vurgulu konuma,12 Eyll milatndan bugne kadar oluankurgusal dncenin da vurumudur.

Aysel Tuluk, Krt sorunu konusundatarihsel frsatn ortaya kt iddias iin-de grme/pazarlk masasna en st veen geni taleplerle oturma zihniyetinin yan-ss olarak devrimden, toplumsal dev-rimden sz etmektedir. Szckler yalndr,herhangi bir bilimsel ierie de sahip deil-dir. Devrim denilen ey, bir eylerin dei-mesi, altst olmas; toplumsal devrim de-nilen ey, bir topluluun, bir ynn bu de-iim srecine katlmasndan ibarettir. An-

cak ad kald ilan edilmi, son fi-nans kriziyle birlikte yeniden kefedilmiMarksa, marksizm-leninizme gre, bu kav-ramlarn bir ierii, bir anlam ve bir alm vardr. Dolaysyla bu kavramlar, yani dev-rim, toplumsal devrim gibi kavramlar mark-sist-leninist balamda dnen, alglayan,tanmlayan insanlar iin Aysel Tulukunszleri daha farkl anlamlara gelmektedir.

ok bilinen, ama hi anmsanmak isten-meyen devrim tanm yledir:

Devrimpolitikiktidarnelegei-

rilmesidir;veyadevrimbirretimtar-zndanbirileriretimtarznagei-tir eklinde kar karya getirilmeyeallan bu iki tanm, kendi balar-na hem doru, hem de eksiktir; veeksik olduklar iin de yanltr. Mark-sist devrim teorisinde byle kar kar-ya getirilen bir ikilem yoktur. ktidarmeselesi her devrimin ana meselesi-dir; ama btn deildir. Proletaryavemttefiklerininiktidaraelkoyma-sdr eklindeki devrim tanm tek

bana eksiktir ve dolaysyla her ek-sik tanm gibi yanltr. Tarihte prole-taryann iktidar ele geirdii halde


13/40


1

sosyal dnm salayamad, Pa-ris Komn gibi pek ok devrimci gi-riimi olmutur. Bu tanma gre b-tn bu hareketleri devrim saymak ge-

rekecektir. Ayn ekilde ikinci kavramda eksik olduu iin nitelik belirleyi-ci deildir. Bu tanma gre yukardandevrimle Almanyay feodalizmdenkapitalizme ykselten Bismarck y-netimini devrimci saymak gereke-cektir.

Marksist devrim anlay, s-rekli ve kesintisiz bir ihtill sreci-ni ngrmektedir. Devrim, halkndevrimci giriimiyle aadan yuka-r mevcut devlet cihaznn parala-narak, politik iktidarn ele geirilme-si ve bu iktidar araclyla yukardanaaya daha ileri bir retim dze-ninin rgtlenmesidir.*

Marks ve Engelsde, politik dev-rim, sosyal devrim ve srekli dev-rim olmak zere tip devrim kav-ramn grmekteyiz.

Marks ve Engelse gre politikdevrim, politik iktidarn o tarihsel s-re iinde daha ilerici bir ynetime,

mevcut gerici iktidarn alaa edile-rek gemesidir. Bir hareketin politikdevrim olabilmesi iin halk** kitlele-rinin, en azndan nemli bir kesimi-nin iktidara ynelik mcadelesininolmas arttr. Ancak kitlelerin ayak-lanmas sonucu iktidarn devrimci el-lere gemesi halinde politik devrim-den sz edilebilir.*** kinci olarak,Marks ve Engelse gre, bir hareketinpolitik devrim saylabilmesi iin, buhareketin sonucunda oluan yneti-

min ilerici ve demokrat olmas art-tr. Marksn bu tanm tekel ncesi

dnemin burjuva toplumuna ilikin-dir. Marks ve Engelsteki ilericiliin l-s olduka ilgintir. Bir hareketinilericiliinin ls olarak diyor ki

Marks:Kamu kredisi ile zel kredi, bir

devrimin iddetini lmeye yarayanekonomik termometreleridir. Onlarndt oranda devrimin ykc ve ya-ratc gc ykselir. (Fransada SnfMcadeleleri, s. 53)****

Kamu kredisi ve zel kredilere sa-dece ve sadece tek bir ynetim ld-rc darbeyi indirebilir; o da prole-tarya ynetimidir. Bu bakmdan, burjuva toplumu zemini zerinde ykciddeti ve yaratc gc en yksekolan politik devrim, proletarya devri-midir. Bu devrim ayn zamanda sos-yal dnm de salar (sosyal dev-rim). nk bu devrim, burjuva kre-disini ve borsay ortadan kaldracak-tr. Bu ise, burjuva retim ve rejimi-nin ortadan kalkmasdr; yeni bir sosyal ve ekonomik dzene gemek-tir.*****

Bu ok bilinen, ama hi anmsanmayan

marksist-leninist politik ve toplumsal dev-rim tanmlar nda bakldnda, Krtsorununa ilikin tarihsel frsatn yaln biruzlama/pazarlk ilikisinden baka bir eyolmad, devrimle, toplumsal devrimle birilikisi bulunmad kolayca anlalabilir. s-ter A. calann demokratik cumhuriyettezi, ister DTPnin barl zm tezi er-evesinde ele alnsn, ortaya atlan tm -zmler devrim d zmlerdir.

Ama gerein byle olmas ile sylemindevrimci olmas farkl eylerdir. Gerekte

T.C. ile PKKnin mevcut rejimin bekas,niter devletin varl, ulusal devletsnrlarnn kalcl erevesinde bir anla-maya, uzlamaya varmalarndan sz edil-mektedir. Bu anlamann ya da uzlamann,Trkiyenin ekonomik ve toplumsal dze-ninde hi bir kkl, radikal ya da dev-

* Mahir ayan,Kesintisiz Devrim I.** Halk siyasi bir kavramdr. inde bulunulan

devrimci aamaya gre bir araya gelen, karlar mev-cut hakim snflara kar olan snflarn kompozisyo-nudur. (Mahir ayann notu.)

*** Marks ve Engelse gre, eer bir politik dev-rim, sosyal dnm salarsa, o, ayn zamanda sosyal bir devrimdir. Salamazsa politik devrim olarakkalr.Manifestin 1888 tarihli ngilizce Baskya nsz-deki komnist ii tanm yledir: i snfnn poli-

tik devrimlerin yetersizliine inanm ve toptan birsosyal deimenin zorunluluunu ilan etmi olan herbir kesimi kendisine komnist diyordu. (Manifesto,s: 24) (Mahir ayann notu.)

**** Bu l amzdaki yar-smrge, smrgelkelerdeki, szde ilerici, anti-emperyalist, zde iseemperyalizmin bir iktidar deiikliinden baka birey olmayan bir ynetim yenilenmesi ile, gerekten

ilerici, milliyeti, bir kk-burjuva devrimci iktidar-n ayrdetmekte de geerlidir. ( Mahir ayann no-tu.)

***** Mahir ayan,Kesintisiz Devrim I.


14/40


1

rimsel bir deiimi iermedii, sadece si-yasal sistemin baz ynlerinin reforme edil-mesiyle snrl olduu taraflarn tm akla-malarnda aka ortaya konulmaktadr.

Buna ramen hala birileri devrimden,toplumsal devrimden sz edebiliyorsa,bunun tek nedeni, bu kavramlarn hala bi-reyler ve kitleler zerinde nemli bir etkiyeve gce sahip olduudur. zcesi yaplmakistenen, uzlama/anlama masasnda da-ha gl grnmekten ibarettir ve devrimkavram bu masada en gl koz olarakelde tutulmaya allmaktadr.

Aysel Tulukun szn ettii devrim,toplumsal devrim szckleri, ieriksiz bi-imde pazarlk masasna yatrlmaktadr.Trkiye devrimi, Trkiye devrimci hareket-leri ve genelde devrimci sol, kendi iradesi-ne ramen bu pazarlk masasnda bir kozolarak kullanlmak istenmektedir. phesizbunun Krt sorununun zmnde ne ka-dar etkin bir koz olacan zaman gste-recektir. Ancak devrim, pazarlk masas-na koz olarak konulduu andan itibarendevrimcilerin yapmas gereken tek ey, bu-nun basit bir pazarlk kozu olamayaca-n, sorunun zmnn tek yolu olduunu

ortaya koymak ve bu ynde hareket etmek-tir.Aysel Tuluk ya da onun szlerinde ifa-

desini bulan Krt ulusal hareketi, eer dev-rimden sz ediyorlarsa, bu szlerinin gere-ini yapmalarn beklemek de devrimdenyana olan herkesin hakkdr.

Eer sz konusu edilen bir Krt devri-mi ise, ncelikle siyasal iktidarn T.Cdenalnmas ve bu iktidar araclyla yeni ve ile-

ri bir toplumsal dzenin rgtlenmesi isten-melidir. Byle bir devrim, kanlmaz olarakanti-feodal, anti-emperyalist (yeni sylemleanti-globalist) bir devrimdir. Devrimden

sz edenler, bu niteliklere sahip bir devri-min programn ortaya koymak ve buna uy-gun admlar atmak zorundadrlar. Bunlar biryana braklarak, devrim, toplumsal dev-rimden sz etmek, yaln bir demagoji ol-maktan bir adm teye gemez ve devrimbeklentisi olan kitleleri aldatmaktan bakabir anlama gelmez.

Trkiye oligarisine ve Amerikan emper-yalizmine pazarlk masasnda devrimdensz ederek gzda vermek, bunu pazarlk-ta daha fazla talep kabul ettirmenin aracolarak kullanmak, belki kk-burjuvalariin aklllk olarak grnse de, eski sy-lemle taktik hevalm olarak geitirilse de,tarihsel srelerde bu aklllkn ortaya -kartaca sonular byk bir d krkln-dan baka bir ey olmayacaktr. Elbette Krthalk, Krt ii ve kylleri, u ya da bu k-k-burjuva milliyeti hayallerle aldatlabi-lir, ama bu aldatma sonsuza kadar srme-yecektir.

Krt halknn yapmas gereken ve yapa-

caklar ey, Trkiye ii ve kyllerinin bir-leik hareketiyle, Marksn nl szyle,devrimi srekli klmaktr. Kk-burjuvademokratlarnn, milliyetilerinin devrim-den sz ettikleri her yerde, onlar gerek birdevrim yapmaya zorlamaktr. Ancak o za-man bu kk-burjuvalar da, devrim sz-cyle oynamalarnn, kendi karlar iinkullanmalarnn ne denli zararl olduunugreceklerdir.


15/40


1

Dnyada bamszlk kavram an-lamn yitirmitir, artk karlkl-ba-mllk egemendir.

Bu sz, 1980 sonrasnda geri-braktrlmlkelerin iine dtkleri bor krizi koul-larnda ortaya atlan bir slogan olmutur. Buslogana gre, bamszlktan sz etmek a-d bir anlaytr; an gereklii lke eko-nomilerinin karlkl bamllk iine girme-sidir.

Bu slogan ve bu mantk iinde Trkiyeekonomisi hzla ithal ikameci sanayile-meden ihracata ynelik sanayilemeyedntrld. Bu dnmle birlikte ihra-cat hzla artt, ihracatlar dnyann en c-ra kelerinde pazar arar duruma geldi, Pa-pua-Yeni Gine bile kefedildi!

hracat arttka ithalat artt, ithalat arttk-a ihracat daha da artt. Bylece Trkiyeekonomisi ihracata ynelik sanayilemeerevesinde 100 milyar dolar aan bir ih-racat deerine ularken, ithalat da daha b-

yk oranda artt. hracat tmyle ithalata ba-ml hale geldiinden, ihracattaki her art,daha byk oranda artan bir ithalatla birlik-te grlr oldu.

Bu gelimelerle birlikte sanayileme, ta-rm reformu gibi kavramlar bir yana itildi,lkenin da bamllndan sz eden pekkimse kalmad. Artan ithalat ve ihracatla bir-likte byyen d ticaret ayla da ilgilenenpek kimse olmad. Zaman zaman d de-meler dengesi ya da dar anlamyla cariak konusunda youn tartmalar yapldy-sa da, hemen her durumda cari an na-sl kapatlaca, yani d demeler denge-si annnasl finanse edilecei dnda bir

Da Bamllk veTrkiye rnei

yerin tesine geilemedi.Ekonomik ve siyasal bamszlk tmden

bir yana itildiinden, her ey varolan iliki-leri (statkoyu) srdrme ve koruma er-evesinde ele alnd. Bir lkenin ekonomikbymesinin yaln biimde ithalat ve ihra-catla belirlenmedii, asl olarak lke ii ta-sarruf oranlar ve lke ii sermaye birikimiy-le belirlendii kolayca unutturuldu. Bte ved demeler dengesi aklarnn finansma-

nnn dnda kalan hi bir eyin nemiyoktu!Da baml lkeden sz etmek ne den-

li ad ilan edildiyse, lkenin da ba-mll da o lde artt.

Gerekler yalnd. Da baml lke ol-mak, lkenin i ekonomik ve siyasal den-gelerinin d dinamikler ve d gler tara-fndan belirlendii, lke iindeki retiminbyk lde da baml, d sermayeninyatrm ve gereklerine gre yapld bir l-ke olmaktr. Byle bir iliki iinde, paray

veren, dd alar olduundan, lke iin-deki retimi salayan yabanc sermayenin,ayn zamanda sermaye birikiminin temeli-ni oluturan krlarn, kendi sermayesiningetirisi olarak kendi sermayesinin by-mesi iin kullanmasnda da artc bir yanyoktur.

Ama da baml lkenin kendi i/ulu-sal sermaye birikimi olmadndan, ekono-mik gelime iin srekli olarak yeni serma-yeye ihtiya duyduu oranda yabanc ser-mayeye olan bamll daha da artar. Bubamllk, giderek yabanc sermayenin kroranlarnn (ya da bor faiz oranlarnn) s-rekli artmasna yol aarak lke ii/ulusal


16/40


1

sermaye birikimini daha da engeller.Gereklikte, bir lkenin ekonomik kal-

knmas, bymesi, o lke yurttalarnn ar-tan gelirleri, artan tketimleri ve ykselen

yaam standartlaryla somutlarken, aynoranda lke ii/ulusal sermayenin giderekbymesi, daha byk yatrmlar yapar ha-le gelmesi demektir. Bir lke kendi i/ulu-sal sermaye birikimine sahip deilse, ka-nlmaz olarak retimi gerekletirebilmekve artrabilmek iin d/yabanc sermayeye,yani baka lkelerin kendi i/ulusal serma-ye birikimine ihtiyac vardr. Byle bir ihti-ya, bamllk, kanlmaz olarak bu d/ya-banc sermayenin istek ve karlarnn negetii bir ekonomik ve siyasal ilikiler ala-n oluturur.

En yaln haliyle, lke insanlarnn ihtiya-c olan ekmei retebilmek iin budaya ih-tiya vardr ve buday ise lke ii retim-den karlanamad oranda dardan ithaledilmek durumundadr. lkenin herhangibir rn byle bir ithalat finanse etmekamacyla satlr ve buradan elde edilen pa-ra/dvizle ihtiya duyulan rn (rneimiz-de buday) ithal edilir. Bu durumda, ihra-cat, ithalat karlamak iin yaplan basit bir

dei-toku ileminden baka bir ey deil-dir.Bu dei-toku ileminde yle bir fark

ortaya kmaldr ki, ihracattan elde edilengelirler ithalata denenden fazla olduuoranda, yeni ve ek sermaye olarak lke iin-de yeni retim alanlarna yatrlabilmelidir.Bu adan, d ticaret dengesi, ithalat ile ih-racat gelirleri arasndaki fark pozitif, yaniihracat geliri ithalattan daha fazla olursa,ihracat ya da ihracata ynelik sanayile-me lkenin bymesine katkda bulunur,

onun itici gc olur ve bylece yurttalarngenel refah seviyesi srekli ve istikrarl birbiimde ykselir.

Ama d ticaret dengesi negatif, yanisrekli ak verir nitelikte olursa, ithalat fi-nanse etmek iin lkenin olaan ve eskisermayesiyle retilmi olan tm rnler ih-ra edilmek, yani satlmaz zorundadr. Zo-runda olunduu iin de, d piyasalarda pa-zarlk gc yoktur, verilen her fiyat kabuletmek zorundadr.

Bir retimin gerekletirilmesi iin ge-

rekli olan retim girdileri, sermaye (sabitsermaye ve hammaddeyi sermaye kapsa-mnda ele alyoruz) ve emek-gc olduu

iin, dtan gelen sermaye, retimin gerek-lemesinin temel unsuru durumundadr. Dsermaye yatrm koullarnda lke iindeyaplan tek ey, katma deer ad altnda

emek-gcnn deerinin bu sermayeye ak-tarlmasndan ibarettir. Sermaye birikimi yada sermayenin kendisini bytmesi ise, buretim sonucunda elde edilen rnlerin sa-tlmas sonucunda ortaya kan krn ser-mayeye katlmasyla salanr. Krlardaki ar-t, ayn zamanda sermaye birikimindeki ar-ttr, sermayenin bymesidir. Byyen ser-maye ise, daha byk yatrmlarn yaplma-s, daha byk krlarn elde edilmesidir. B-yyen sermaye ve yatrm da,istihdamn b-ymesi demektir. Byyen istihdam, dahafazla emek-gcne ihtiya duyulmas de-mektir ve giderek alan nfus artarken,alan nfusun toplam gelirleri de artar. Ar-tan gelir de, bireysel tketim gcnn art-n salayarak, bireylerin yaam standartla-rnn ykselmesine yol aar. Bu nedenle, birlkenin kalknmas, lke ekonomisinin b-ymesi, lke yurttalarnn yaam standart-larnn ykselmesinin temel kouludur.

Ama lke ekonomisi da baml, ser-maye gereksinmesi dtan salanyor, yeni

yatrmlar iin d/yabanc sermayeye ihti-ya duyuluyorsa, o lkenin bu retim sre-cinden elde ettii tek gelir, sermaye d un-surlarn retimde oynadklara role bal ge-lirlerden ibarettir. Sermaye ve emek-gcerevesinde ele alndnda, byle bir l-kenin tm geliri yabanc sermaye yatrmla-rnn krlarn temin etmek amacyla kulla-nlan emek-gcnn gelirinden baka birey deildir. Burada sermayenin krndansz edilemediinden, sermayenin byme-sinden, sermaye birikiminden de sz edile-

mez. lkenin gerek tek sermayesi, emek-gcdr. Emek-gcnn fiyat (gelir) ise, i-i cretleridir. Da baml bir lkenin ken-di z sermayesine sahip olabilmesinin tek yolu, bu ii cretlerinden yaplan zorunluya da gnll tasarruflardr. Yani iinin al-d cretten daha dk bir tketimde bu-lunmasdr. Sadece cret ile tketim arasn-daki bu fark, i sermaye birikimini olutu-rabilir. Zaten sermayenin krnn temelindeii cretlerinin asgari dzeyde tutulmasyattndan, byle bir yolla sermaye biriki-

minin salanmas maddi olarak olanaksz-dr.

lke ii sermaye birikimi salanmad


17/40


1

srece, d/yabanc sermaye lkede faaliyetgsteren, yani retimi gerekletiren teksermaye haline gelir. D/yabanc sermaye-nin bylesine tekellemesi ise, bu sermaye-

ye olaanst g kazandrr. Artk bu tekel-ci sermaye, her durumda kendi krlarnmaksimum noktaya ykseltecek taleplerdebulunabilir. Sermaye krnn kayna emek-gc olduundan, bu tekelci sermayenin ilkve temel talebi ii cretlerinin drlme-si olacaktr. i cretlerinin nominal olarakdrlmesinin toplumsal ve siyasal bede-li ok ar olduundan, cret indirimleri herdurumda emein younlatrlmasyla sa-lanr. Giderek iilerin yaam koullar bo-zulur, eski yaam standartlarnn altna d-meye balar. Eskiden bir kiinin almasy-la bir ailenin geimi salanabilirken, imdiayn ailenin ayn yaam standardn srd-rebilmesi iin birden ok kiinin almaszorunlu hale gelir. Sre devam ettii sre-ce, bu daha fazla alma zorunluluu do-al snrlarna ulat andan itibaren, al-an kesimin tketim gc azalmaya balar.Bir dnem ek emek-gcyle salanan ge-lime, imdi ters ynde bir gelimeyle (azal-ma) tamamlanr.

Genel olarak kapitalizm koullarnda ser-mayenin bu olaan hareketi, da bamllkede d/yabanc sermayenin lke ii bi-rikimi kendi birikimi haline dntrmesiy-le birka misli hzla ve oranda ilerler. Ba-ml lke, retimin srdrlebilmesi iintekelci sermayenin tm taleplerini yerinegetirmeye zorlanr. lke ii birikim da ak-tarldndan, d/yabanc sermayenin krla-rn baka yollarla temin etmeye alr. icretlerinin ve tarmsal rnlerin fiyatlarnndrlmesinin doal snrlarna ulaldn-

da yaplacak fazla bir ey kalmaz. Kimi za-man zelletirme adyla, kimi zaman kamuarazilerinin satyla elde edilen gelirlerle birpara daha finansman salanabilse de,bunun da doal ve toplumsal snrlarna ula-ldnda, baml lke iin artk kendi var-lndan, hkmranlndan vazgemektenbaka seenek kalmaz.

Asl sorun, kapitalizm koullarnda reti-min sermaye ve emek-gc bileenindenoluan bir btne baml olmasdr. Serma-ye dtan getirilerek, lke ii emek-gcnn

kullanlmasyla salanan gelime (retim),her durumda sermayenin geliri olarak ka-bul edilen krn darya aktarlmasndan

baka sonu retmez. lk sermaye birikimi-nin nasl saland bir tarafa braklacakolursa, varolan sermayenin bymesi, sa-dece ve sadece retim srecinden elde edi-

len krn (art-deer) sermayeye katlmasy-la olanakl olduunun unutulmas veunut-turulmas, da bamlln srdrlmesininilk kouludur.

Elbette tm deerlerin yaratcs emek-tir, emek-gcdr. Bu anlamda sermayeyi yaratan ve reten emektir, emek-gcdr.Ancak emein, emek-gcnn bylesi birtemelde hareket etmesi baka eydir, ser-mayenin egemen olduu bir sistemde ya-anmas baka eydir. Emek-gcn esasalan retim ilikilerinin ad sosyalizm iken,sermayeyi esas alan retim ilikilerinin adkapitalizmdir. Dolaysyla kapitalizm koul-larnda emek-gcnn sermayenin gerekvaredicisi olduundan sz etmek, smr-len kitleyi teselli etmekten baka bir anla-ma gelmez. Bir kez daha yinelersek, kapi-talizm koullarnda asl olan sermayedir vesermaye birikimidir. Dier bir ifadeyle, ka-pitalizm koullarnda retimin, ekonomikgelimenin, ekonomik kalknmann, birey-sel ve lkesel refahn temel unsuru serma-

yedir.lke ii sermaye birikimine sahip olma-yan lkeler, d/yabanc sermayenin krlar-n maksimize edecek koullar yaratmaktanbaka seenee sahip deildir. hracata y-nelik sanayileme sloganyla ortaya kar-tlan ekonomik yapda grlecei gibi, buda baml lkenin yurttalarnn sadece i-gc (emek-gc) olarak retimde yer al-dklar ve bu oranda kendi paylarna dengelirle yaamak zorunda kaldklar bir d-zen ortaya kartr. Sermaye ulusal/lkesel

nitelikte olmadndan, bu sermayenin ha-reketi de lke yurttalarnn karlar dorul-tusunda hareket etmez. Tam tersine, kendi-sini geniletme srecinde, lke yurttalar-nn emek-gc deerinin srekli azaltlma-s ynnde hareket eder. lke ve lkeninyurttalar, ad ister ulusal-devlet olsun, hibir biimde kendi kaderlerini kendileri be-lirleyemez. Toplumun hangi rnlere gerek-sinmesi olduunu saptamak ve bu yndeyatrm yapmak bir tarafa, kendi emek-g-cnn gelirini artrmak ynnde bile hare-

ket edemez. nk bylesi bir hareket d/yabanc sermayenin krn azaltr, dolaysy-la da kabul edilemez bir durumdur. (Kdem


18/40


1

tazminatlarnn kaldrlmas ve yerine fonoluturulmasna ilikin yasa deiiklii ha-zrlklar da bu gerein ak ifadesidir.)

Baml lkenin her yurtta, her bireyi,

bir an iin oturup dnmelidir. Nasl bir l-kede, nasl yaamak istemektedir?

Eer bu bir anlk dncede, AB lke-lerindeki gibi ya da bir baka gelimi sa-nayi lkesindeki gibi bir sonuca ulalyor-sa, her durumda bu lkelerin kendi i ser-maye birikimine sahip olduklarn gzn-ne almaldr.

Burada devrimden, sosyalizmden sz et-miyoruz. Kapitalizmi verili koul olarak ka-bul ederek, bir lkenin kendi i dinamikle-riyle, kendi olanaklaryla nasl geliebilece-i ve kalknabileceinden sz ediyoruz. Di-yoruz ki, da bamllk, sanld ve gste-rildii gibi, lkenin gelimesinin ve kalkn-masnn bir unsuru deil, tersine gelime-nin ve kalknmann en temel engelidir.

Trkiyenin ihracatnn u kadar olduu,ithalatnn u hacimde olduu, dorudan ya-banc sermaye yatrmlarnn u boyutta bu-lunduu vb. verilere bakarak, lkenin geli-tiinden, kalkndndan sz etmek, sadecegerekleri gizlemekten baka sonu verme-

mektedir.Salt d ticaret verilerine bakldnda, r-nein 2008 ylnda (ki son ayda d tica-rette %25 orannda d yaanmtr) dticaret a, yani ihracat ile ithalat arasn-

daki fark 69,9 milyar dolardr.Aktr ki, bu fark, lke ii retim ile l-

ke ii tketim arasndaki farktr. 2008 yl iinsylersek, Trkiye ekonomisi 69,9 milyar

dolarlk retim eksikliine sahiptir. Bu eksikretimin karlanabilmesi iin ise, ... milyardolarlk sermaye yatrm yaplmas gerekir.Asl sorun, bu retim artn gerekletire-bilmek iin gerekli olan sermayenin nere-den ve nasl bulunaca, bunun karlndane kadar bedel deneceidir.

Eer bir lke ekonomisi ithal ettiindendaha fazla ihracat yapabiliyorsa, bunun akifadesi, tkettiinden daha fazla rettiidir.Bu retim fazlasnn ihracatyla elde edilengelir de, her durumda o lkenin kendi iretimiyle salayamad farkl rnlerin it-halatna olanak salar ve bu yolla lke yurt-talarnn tketimleri eitlenir, daha farklrnleri tketebilir hale getirir. ok poplerszle, sorun ikita muzu yemek deildir;sorun ikita muzu talebinin gerek bir ge-lirle finanse edilmesidir.

Son lks turizm yatrmlarna bakld-nda bile, lkenin iinde bulunduu durumaka grlr.

Rus-yahudi sermayesinin turizm yatrm-

n gerekletirmesi karsnda, bunun lkeiin ne kadar nemli olduundan, yaban-c sermayenin Trkiyeye ne kadar gven-diinden sz edenler, bu sermayenin ha-rekete geirecei hizmetlilerin elde ede-

hracat (FOB) thalat (CIF) D Ticaret Dengesi

Toplam(milyon $)

%

DeiimToplam

(milyon $)%

DeiimToplam

(milyon $)%

Deiim

2000 27.775 4,5 54.503 34,0 -26.728 89,8

2001 31.334 12,8 41.399 -24,0 -10.065 -62,3

2002 36.059 15,1 51.554 24,5 -15.495 53,9

2003 47.253 69.340 34,5 -22.087 42,52004 63.167 33,7 97.540 40,7 -34.373 55,6

2005 73.476 16,3 116.774 19,7 -43.298 26,0

2006 85.535 16,4 139.576 19,5 -54.041 24,8

2007 107.272 25,4 170.063 21,8 -62.791 16,2

2008 132.002 23,1 201.961 18,8 -69.959 11,4

2008 Ocak-Nisan 44.500 67.066 -22.567

2009 Ocak-Nisan 32.075 -27,9 38.910 -42,0 -6.835 -69,72008 Ocak 10.632 16.339 -5.707

2009 Ocak 7.890 -25,8 9.273 -43,2 -1.383 -75,82008 ubat 11.077 16.026 -4.949

2009 ubat 8.440 -23,8 9.014 -43,8 -574 -88,42008 Mart 11.427 16.812 -5.385

2009 Mart 8.169 -28,5 10.504 -37,5 -2.335 -56,62008 Nisan 11.364 17.889 -6.525

2009 Nisan 7.576 -33,3 10.119 -43,4 -2.543 -61,0


19/40


1

cei cretten baka bir eyin sz konusu ol-madn grmezlikten gelirler.

Bugn Trkiye, sermayenin kendi dayat-t koullarda dardan geldii ve lke iin-

de sadece snrl lde hammadde ve s-nrsz lde emek-gc kulland bir lkehaline gelmitir. Byle bir lkenin yurttala-r, artk sadece hizmetler sektrnde al-an igcnden ibarettir.Komnist Manifes-tonun bilinen szyle, iinin de vatanyoktur. Bu koullarda, o lke yurttalarnnlkenin bekasyla ilgilenmeleri, lkeningeleceinden kayglanmalar zaten beklene-mez.

Bugn Trkiye insan iin esas olan, l-kenin u ya da bu toprann, akl tannkime ve nasl verildii ya da verilecei de-il, ekonominin da bamll, lke insa-nnn d sermayenin ucuz igc olarak t-ketilmesidir. Kredi kartlar gibi yapay uyar-clarla salanan tketim artna aldanarak,lkenin da bamllnn getirmi olduusonulara katlanmak zorunda kalacak olaninsanlar, her durumda lkenin kendi dina-mikleriyle kalknmas ve bymesinin ken-di bireysel gelirleri asndan nasl bir katk-da bulunacan gznne almak zorunda-

drlar. lke ii kaynaklara dayanan gerekbir ekonomik byme, her durumda lke-

nin ve insanlarnn refah dzeyinin gerekve kalc ykselmesini salar.

Da baml olmayan, bamsz bir eko-nomik gelimenin ve bymenin nasl sa-

lanaca ise ok aktr. 1960 sonrasnda ya-plan tartmalar, planlamalar anmsandn-da, bunun nasl salanabilecei aka an-lalabilir. Bunun iin Kurtulu Cephesinin60. saysnda yaynlanm olan AlternatifiOlmayan Tek Ekonomi Politika ve 52. sa-ysnda yaynlanan Globalleen DnyadaAnti-Emperyalist Bir ktidar Yaayabilir mi? yazlarna baklmas bile yeterlidir.

Asl olan bamllk yznden denenbedel ve bamszlk koullarnda elde edi-lecek gelime dzeyidir. Maynlarn temiz-lenmesi karlnda 44 yllna 216.000 d-nm tarmsal arazinin hangi yabanc serma-yenin yatrm alan olacan tartmak yeri-ne, bu tarmsal arazide yaplacak ulusal re-timin lke kalknmasna ve lke insannaneler salayabileceini saptamak nemlidir.Emek-gc, retim iin gerekli aralara sa-hip olduu srece hereyi vareden ve re-ten tek gtr. Doal olarak da, emeinrnleri de, emein sahiplerine ait olacak-tr.

te da baml bir lkenin gerek kur-tulu yolu bylesine yaln ve basittir.


20/40


20

1947de Tuncelide dodu. Yksek renim iin Ankara Siyasal Bilgiler Fa-kltesine girdi. Burada devrimci genlik hareketlerine katld. Dev-Gen iin-de yer alan Hseyin yolda, Mahir ayan yoldala bu mcadele iinde tan-

t. THKP-Cnin oluum srecinde yer ald ve kurucularndan oldu. Oluturu-lan ilk Genel Komitede yer alarak, Dou Anadolu Blge Sorumluluunu st-lendi.

THKP-Cnin 1971 ylnda balatt nc Savann ilk evresinde gerek-letirilen merkezi eylemlerin iinde yer ald. stanbulda ehir gerillasnn ya-ratlmas amacyla alnan karar zerine Mahir yoldala birlikte buraya geti.Haslarn gnlk haslatlarnn kamulatrlmas ve siyonist ajan E. Elromuntutsak alnmas eylemlerine katld.

Elrom eylemi zerine oligarinin balatt kuatma ve imha operasyonusrasnda, 29 Mays 1971de Mahir yoldala birlikte stanbul-Maltepede kuatl-dlar. Bu iki adalnn gn sren kuatmas, 1 Haziran gn balatlan ope-

rasyonla sonlanrken, Cevahir yolda ehit dt, Mahir yolda ar yaralolarak tutsak edildi.Cevahir yoldan sanat ve kltr zerine yaynlanm eitli yazlar yann-

da, Kba Devrimi zerine bir yazs bulunmaktadr.

TRKYE HALK KURTULU PARTS-CEPHESlk Genel Komite yesi

HSEYN CEVAHR1 HAZRAN 1971

STANBUL/MALTEPE


21/40


21

6 Mays 1972 / Ankara

DENZ GEZM YUSUF ASLAN HSEYN NAN

TRKYE HALK KURTULU ORDUSUKURUCU VE NDERLER

KADR MANGA ALPASLAN ZDOAN SNAN CEMGL31 Mays 1971 / Nurhak


22/40


22

TKP(M-L) VE TKKONUNKURUCUSU VE NDER

BRAHM KAYPAKKAYA18 MAYIS 1973DYARBAKIR

1949 ylnda orumda dodu. lkokulu bitirdikten sonra Hasanolan -retmen Okuluna girdi. Buray bitirdikten sonra stanbul apa Yksek ret-men Okuluna balad. Ayn zamanda stanbul niversitesi Fen Fakltesi-Fi-zik Blm rencisi olan Kaypakkaya, sol dncelerle burada tant. Mart1968de apa Fikir Kulbnn kurucular arasnda yer ald. apa Fikir Kul-bnn bakan olan Kaypakkaya, 6. Filoya kar bildiri yaynlad gereke-

siyle Kasm 1968de okuldan atld.FKF ve TP iinde ortaya kan ayrmada MDD kesiminde yer ald. i-Kyl gazetesinin stanbuldaki brosunda alan Kaypakkaya, Aydnlk veTrk Solu dergilerine yazlar yazd. Aydnlk iinde meydana gelen ayrma-da D. Perinekin ban ektii PDA saflarnda yer ald. 1972 ylna kadar PDA(TKP) saflarnda alt ve DABK yesi olarak grev yapt. Bu tarihte PDAoportnistleriyle yollar ayrld. D. Perinek ve evresinin revizyonist ve opor-tnist olduklarn syleyen Kaypakkaya, ayrlk sonrasnda TKP(ML)-TKKOyukurdu.

TKP(ML) faaliyetlerinin younlatrld Dersim blgesinde mcadeleederken, 24 Ocak 1973de Vartinik mezrasnda oligarinin resmi zor gleritarafndan sarld. atma srasnda Ali Haydar Yldz ehit derken, Kaypak-

kaya yaral olarak atma alanndan uzaklat. Ancak be gn sonra kendi-sinin kald kydeki bir retmenin ihbaryla yakaland. Drt ay sren iken-celerde hibir eyi kabul etmedi ve bu ikenceler sonucu 18 Mays 1973deehit dt.


23/40


2

1963 ylnda Kayseride dodu. Daha he-nz Ortaokul sralarndayken devrimci mca-deleyle tant. THKP-C/HD sempatizan ola-rak rgtsel almalarda kendisinden iste-nen her eyi yerine getirmek iin olanca g-cyle alt. rgt saflarnda ortaya kan II.Sa-sapmann yaratt kargaa iinde bir s-

re Kayseri ile snrl bir iliki iinde bulundu.1979 sonlarnda bu sac unsurlara ynelikpolis operasyonunda tutsak edildi. Ankara/Mamak cezaevinde yatt. Tutsaklnn ilk g-nnden itibaren rgtle balant kurdu ve TH-KP-C/HDnin rgtsel ileyiine dahil edildi.1981de tutsakl sona erdikten sonra dei-ik kentlerdeki rgt yeleri arasnda balan-tlarn kurulmasnda alt. Her koulda ce-zaevindeki tutsak yoldalaryla balant kur-may baard. Bu grevini 1986 ylna kadaraksatmadan srdrd. kenceler sonucumeydana gelen rahatszl nedeniyle Anka-rada kaldrld hastanede 21 Mays 1986da

yaamn yitirdi.

1960 ylnda Karsda dodu. 1977de dev-rimci mcadeleye THKP-C/HD saflarndakatld. 1977-1979 yllar arasnda Kars blge-sinde rgtsel faaliyette bulunan Dede, bu

dnemde faist milis glere kar THKP-C/HDnin gerekletirdii silahl eylemlerde

yer ald. MHP Kars l Bakannn cezaland-rlmas eylemine katld.12 Eyll askeri darbe-si koullarnda tutsak edildi. 1986 ylna kadarSelimiye, Metris, Samalclar ve Erzurum As-keri Cezaevlerinde yatt.

1986 ylnda tutsakl sona erer ermezpratik rgtsel faaliyet iinde yer ald. 1991-1993 yllar arasnda THKP-C/HDnin gerek-letirdii 30 Mart-Kzldere Harekt (1991);Eyll Harekt (1992) ve 15 Mart Harek-

t (1993) iinde yer ald. THKP-C/HD stan-bul l Komitesi yesi olan Dede yolda, birehir gerillas olarak savan tm zorluklar-na ve olanakszlklarna ramen stlendii g-revleri yerine getirmekte tereddt etmedi.

9 Mays 1993 Pazar gn saat 12de stan-bul/Fatihteki rgt evinin oligarinin zor g-lerince baslmasyla balayan atmada kat-ledildi.

AADEDE SARIKAYA1960/KARS

9 MAYIS 1993/STANBUL

LEYLA DOAN1963/KAYSER

21 MAYIS 1986/ANKARA


24/40


25/40


2

sa, bir kez daha lkenin ekonomik ve siya-sal bamllk ilikilerinin sorgulanmas iinuygun bir ortam yaratt. Ancak sapla samankartrlarak, parann dini, iman ile k-

resel sermayenin yarataca istihdam verefah, aznlklara faizan yaklamlar gs-terildiine ilikin aklamalarla karmakar-k hale getirildi.

Sorun, yaln haliyle Ottowa Mayn Yasa- Anlamas kapsamnda Suriye snrlarn-daki kara maynlarnn temizlenmesi soru-nudur. Doal olarak byle bir temizlemeninkimin tarafndan, nasl yaplaca ve kaamal olaca gibi teknik-askeri bir konuyukapsamaktadr. Dnyann en byk ordu-larndan birisine sahip olmakla vnlenbir lkede, bu trden teknik-askeri bir ko-nuda tek kurumun TSK olduu da ok ak-t. Ortada byk bir ordu vard, doal ola-rak da bu maynlar bu ordu temizleyecek-ti.

yle olmad.TSK, birka n alma sonrasnda bu

byklkteki bir arazideki maynlar kendiolanaklaryla temizleyemeyeceini, yeniara ve gerecin alnmas gerektiini, bununiin de yz milyon dolardan fazla bir para-

ya ihtiya olduunu hkmete bildirdi.TSKnin bu grn deerlendiren AKPhkmeti, bunun Turgut zaln icad ola-rak bellenmi yap-ilet-devret modeliylehalledilebileceine karar vererek, maynlarazinin temizleyen irkete 44 yl sreyle ki-ralanmasna ilikin bir yasa hazrlad.

Her zaman olduu gibi, feodal-tacir e-riat dnce yaps, bylesi bir kiralama yntemiyle bir tala birden ok ku vur-mann olanakl olduunu grerek hareke-te geti. Mayn temizleme konusunda dn-

ya apnda faaliyet yrten ve Ottowa an-lamasnn kurallarna uygun biimde ma-ynlar temizleyecek irket says snrl oldu-undan, yasann uygulanmas durumundamayn temizleme ihalesinin byk l-de srailli irketlerce alnaca da akt.

srail ise, uzun yllardr GAP blgesiyle,GAP blgesindeki tarmsal araziyle yakn-dan ilgilenmitir. En popler ifadesiyle,dnyann su kaynaklarnn denetimi ve k-resel snmayla ortaya kaca iddia edilengda sorunu erevesinde bu ilginin stra-

tejik nitelikte olduu oka tartld. Kimistrateji uzmanlarna gre, srailin GAPblgesine gsterdii ilgi, siyonizmin B-

yk srail planlaryla ilgiliydi. Bir bakastrateji uzmanlarna gre ise, srailin bl-geye gsterdii ilginin arka plannda ABDninByk Orta Dou Projesi yatmaktayd. Bu

strateji uzmanlarna gre, ABD, Ortadou-daki uzants srail araclyla Arap dnyas-n Kuzeyden, yani GAP blgesi zerindenkuatarak, Kuzey Iraktaki Krt federe dev-letiyle balant kurarak ve yahudi Krt-lerle birleerek Ortadouda mutlak biregemenlik salamay planlyordu.

Bu strateji uzmanlarnn iddialar herne kadar komplo teorileri kapsamna gi-riyorsa da, ierdii jeo-politik unsurlar ne-deniyle kolayca yabana atlabilecek iddialarda deildi. Ancak bu iddialar AKP iin, sa-dece ABDyle iyi geinme, ABDnin icaze-tinin srdrlmesini salama asndannemlidir. Bu nedenle de, iin iindeABDyi ilgilendiren bylesi bir jeo-politik du-rum varsa, bundan yararlanmak gerekirdi.

te yandan yaanlan finans krizi koul-larnda cari a kapatmak iin eskisi gibiscak para bulunamayaca da ortadadr.zelletirmelerle salanan dorudan ser-maye yatrmlar da durma noktasna gel-mitir. Bu koullarda taze para bulmak

iin maynl arazinin 44 yllna yabanc ser-mayeye kiralanmas bir frsatt. 216 bin d-nm arazide yaplacak organik tarmn ge-tirisi ve yarataca istihdamn da, AKPninblgedeki oy gcn artraca da hesabakatlmt. Mayn Yasa Anlamas bu bakasyla bir tala ku vurmann daha datesine geirilebilirdi.

Tayyip Erdoann yasaya kar kanlaryabanc sermaye dman ilan etmesi, biradm teye geerek aznlklara kar fai-zan yaklam olarak tanmlamas, tm bu

hesaplarn iinde belagat ve demagoji sa-natn ne geirdi.

Bylesi bir ortamda, tartanlar da neyitarttklarn bilemez hale geldiler. BataCHP olmak zere, tm muhalefet, haa,smme haa diyerek ne kadar yabanc ser-maye dostu olduklarn gsterme yarnagirerken, mayndan temizlenen arazinin l-ke insanlarna verilmesi gerektiine ilikinszler de duyulmaya baland.

Her ne kadar medyada fazlaca yer ve-rilmese de, ilgililerin ok yakndan izledik-

leri ve bildikleri ey, mayndan temizlenenarazinin organik tarm iin ok elverili ol-duudur. Organik tarm ise, Avrupada ge-


26/40


2

lien ve emperyalist metropollerde hzla ya-ylan yeil/evreci hareketin en temel he-deflerinden birisi olduu kadar, nemli birpazar potansiyeline sahiptir.

Trkiyedeki organik tarm verilerinebakldnda, organik tarmn ihracat de-eri, kilogram bana yaklak 2-3 dolardr.Bu veriden yola kldnda, 216 bin d-nmlk (21.600 hektar) maynl arazinin or-ganik tarm retim miktar yaklak 66 binton, ihracat fiyatlaryla deeri ortalama 150milyon dolardr. Maynl arazinin temizlememasraflarnn yaklak 100 milyon dolar ol-duu gz nne alndnda, bu alana yap-lacak yatrmn bir yllk getirisiyle masrafla-rn kartlmas olanakldr.

Ancak tm bu verilerin ve olas hesapla-rn ortaya kard gerek, Trkiyede tarm-

sal retimin srekli azald, tarmsal gelir-lerin srekli dtdr. Ne denli organiktarm rnlerinin pazar potansiyeli yksekolsa da, gerek retim maliyetlerinin yksek-lii, gerekse bu rnlerin pazarlama olanak-larnn snrll, organik tarmn tarmsalretimin genel durumundan farkl olmad- aktr. Trkiye tarmnn genel sorunu,krsal nfusun artan oranda tasfiye edilerekkentsel alanlarda ucuz igc olarak kulla-nlmasna ynelik uygulanan ekonomi poli-tikada yatmaktadr.

Krsal nfusun uygulanan tarm politika-laryla kentlere g ve ithalatn liberalizas-yonu erevesinde tarmsal rn ithalat-nn byk oranda tevik edilmesi sonucu,lke ii tarmsal retim srekli azalmtr.Azalan retim ve dk rn fiyatlar da, birkez daha krdan kente g hzlandrmak-tadr. Uzun yllar uygulanan dorudan ge-lir desteiyle reticilerin retimden ve re-tim bilgisinden uzaklatrlmalar da, lkeyitarm rnleri ithalats bir lke haline d-ntrmtr.

Eer bugn, 216 bin dnmlk maynlarazide yaplacak organik tarmn 150 milyon dolarlk getirisinden sz edilebiliyorsa,

bu, lkemizde toprak sorunu-nun ve tarm reformunun nedenli nemli ve ivedi bir so-run olduunu aka gsterir.

Belki de mayn tartmala-rnn aa kard en nem-li gerek budur.

Yaanlan kriz koullarn-da sanayi retiminde ve sa-nayi rnleri ihracatnda g-

rlen %50lere ulaan olaanst dlerkarsnda tarm rnleri ihracatnn ok azdmesi (%5) tarmsal retimin kriz koul-larnda ne denli nemli olduunu akagstermitir.

Dier yandan tarm rnleri ithalats birlke haline gelinirken, ayn zamanda dn-ya emtia borsalarna olan bamllk, dnyaemtia fiyatlarndaki deikenlikten daha b- yk lde etkilenen bir lke haline gelin-mitir.

Maynlardan temizlenmi topraklarnblge halkna (organik tarm yapma ko-uluyla da olsa) datlmas, gerek blgeninjeo-politik durumundan kaynaklanan olasplanlar asndan, gerekse tarmsal reti-min (blgesel lekte de olsa) yeniden d-

zenlenmesi ve gelitirilmesi iin bir balan-g oluturabilecek niteliktedir. Mayndan te-mizlenmi topraklarn blge halkna dat-myla ortaya kacak tarmsal gelime, herdurumda toprak reformunun gerekliliiniok daha ak ve arpc biimde ortaya ko- yacaktr. Bu nedenle, mayndan temizlen-mi topraklarn yabanc irketlere yeni yat-rm alan olarak sunulmas karsnda top-raklarn blge halkna datlmas talebi, herdurumda solcu grnml globalizmyanda sivil toplum kurulularnn hma-

nist Maynsz Bir Trkiye sloganndan okdaha ilerici ve insancl bir talep olacaktr.

Bo yere aznlk tartmalar yaparak, jeo-stratejik hesaplarla uraarak TayyipErdoan ve eriat kesimin feodal tacirzihniyetinin demagojileriyle hesaplamak yerine, mayndan temizlenmi topraklarnblge halkna datlmasn istemek ve bu-nun ortaya kartaca tarmsal retim po-tansiyelini hesaba katmak ok daha yararlolacaktr. Bu, ayn zamanda dnyann enbyk ordularndan biri olan TSKnin ne

denli dini, iman olmayan parayla, yaban-c sermayenin karlaryla zdeletiini degsterecektir.

Organik Tarm

Yllar ifti saysToplamretim

Alan(ha)

retimMiktar(ton)

hracatMiktar(ton)

hracatGeliri

(bin $)

2004 12.806 209.573 378.803 16.093 33.0762005 14.401 203.811 421.934 9.319 26.230

2006 14.256 192.789 458.095 10.374 28.237

2007 16.276 174.283 568.128 9.347 29.359

2008 14.926 166.883 530.225 8.629 27.260


27/40


28/40


2

sinde syledii ve burjuva ekonomistlerininezbere bildikleri gerek ok aktr:

Btn gerek bunalmlarn sonnedeni, daima kapitalist retimin

retici gleri sanki yalnz toplumunmutlak tketim gc bu glerin s-nrn tekil edermiesine gelitirmeabasna zt olarak, kitlelerin yoksul-luu ve snrl tketimidir.*

1929 ekonomik bunalm (byk kriz),szcn tam anlamyla ar-retimin ger-ek ve kitlesel lekte grlebilir olduu ilkbunalmdr.

Genel olarak bu bunalm, byk bir re-tim art ortaya kt bir evrede, bu reti-min rnlerini satn alacak kitlesel bir tale-bin bulunmay olarak tanmlanr. Gnm-zn medyatik ekonomi kavramlaryla ifa-de edersek, ar-retim krizleri, lkelerin vesektrlerinbymesinin rekor zerine rekorkrd bir evrede ortaya kar. retim, b- yk bir finansal genilemeyle, kredi siste-miyle finanse edilir, retimde olaanst ar-t gerekleir, sermaye miktar olaanstbyr. Birbiri ardna fabrikalar kurulur, b-yk yatrmlara giriilir. Doal olarak serma-yede ve retimdeki bu genilemeye paralel

olarak da istihdam artar, isizlik azalr, kitle-sel talep byr. Ancak istihdamdaki arta,kitlesel talepteki bymeye oranla retim-deki byme daha fazladr, dolaysyla bel-li bir sre sonrasnda retilenler tketilme-meye, satlmamaya balar. Bylece ar-retim bunalm patlak verir.

Keynes, bu gereklikten yola karak,ar-retim bunalm karsnda devletinekonomiye mdahale etmesini, eksik tke-timi artrc nlemler almasn (gnmzde-ki medyatik ve globalist sylemle reg-

lasyonlar) nerir. En bilinen szle, devlet, yurttalarna ukur kazdrp, kazlm u-kurlar doldurtarak cret demelidir. By-lece karlnda hi bir rn retilmeksizininsanlara para verilir. Bu paray alan insan-lar depolarda satlmadan bekleyen ar re-tilmi rnlere talepte bulunurlar, bu rn-ler satlr, kriz alr.

Keynesin bu nerisi ya da ekonomi po-litikas, genel ve teknik-iktisat leinde ifa-de edilen devletin ekonomiye mdahalesi-dir. II. Paylam Savandan sonra ABD eko-

nomisinin askeriletirilmesi (ve dta yeni-

smrgecilik), devletin ekonomiye mda-halesinin yeni bir biimi olarak ortaya k-mtr. 1930larn ukur kazdrp, ukur dol-durtmak eklindeki kamu harcamalarnn

yerini dorudan askeri mallara ynelik sipa-riler almtr. Son tahlilde, ekonominin as-keriletirilmesi de Keynesci teoriye uygunolduundan, sonuta teknik-iktisat lein-deki sonularla bir ve ayn olmutur.

Devletin ekonomiye bu mdahalesi, ka-nlmaz olarak piyasalardaki fiyat/para den-gesini bozar, metalarn toplam deerininok stnde bir para dolama kar. Para-sal genileme ad verilen bu karlksz pa-ralar,bir sre sonrafiyatlarn ykselmesine,yanienflasyona neden olur. Keynes teorisi-ne gre, yllk %10luk bir enflasyon makulbir enflasyon orandr ve lke ekonomilerizel bir sorunla karlamakszn bu enflas-yonun stesinden gelebilirler.

1930lardan itibaren ABDde uygulama-ya sokulan bu Keynesi teori, yani enflasyo-nist politika 1929 byk bunalmnn bel-li llerde almasna hizmet etmitir. Ma-kul %10luk bir enflasyon oranna gre pi-yasalara verilen karlksz parann, bu oran-daki retim artn emen bir talep yarata-

rak, bir lde kendi dengesini kendi ken-dine bulduu varsaylmtr.**Devletin ar-retim iin ek talep yarat-

mak amacyla karlksz para basmas (pi-yasadaki toplam metalarn gerektirdii pa-ra miktarndan daha fazla bir parann piya-saya verilmesi), gnmz sylemiyle finan-sal genilemeden baka bir ey deildir.Devlet, deiik enstrmanlar kullanarakdevlet bte gelirlerinin zerinde bir harca-mada bulunur. Bu harcama, ayn zamandapiyasaya verilen devlet tevikleri, kamu kre-

dileri, kamu yatrmlar araclyla kapitalistretimin sbvanse edilmesi, vergi oranlar-nn drlmesi vb. eklinde gerekleir.Bunun en tipik sonucudevlet btesinin s-rekli ak vermesidir.***

Devlet bte aklarnn kapatlmas ise,

* Marks,Kapital, Cilt: III, s. 429.

** phesiz Keynes bu enflasyonist politikannuzun yllar srdrlebilir bir politika olduundan szetmez. Onun teorisi ar-retim krizleri dnemleriylesnrldr. Bu dnemler ald, enflasyonist politikasrekli hale geldii oranda, Keynes teorisi yeni kriz-lere yol amtr.

*** Kendi i sermaye birikimine sahip olmayangeri-braktrlm lkelerde bu durum srekli d de-meler dengesi, dar anlamda srekli cari ak olarakortaya kar.


29/40


2

ya vergi gelirlerinin artrlmasyla ya da dev-letin piyasalara borlanmasyla (hazine bo-nolar vb. yoluyla) olanakldr. Vergi gelirle-riyle bte aklarnn kapatlmas (toplum-

sal ve siyasal maliyeti bir yana brakldn-da), amala, yani ar-retime ek talep ya-ratma amacyla eliir. Dolaysyla tek yol,devlet i ve d borlanmasnn artrlmas-dr. Devletin borlanma gereksinmesi arttoranda, faiz oranlar da ykselir. Faizoranlarndaki ykseli de, devletin borlan-ma gereksinmesini (kamu finansman)daha da artrr. Bu ksr dng byyerek s-rer.

Bu ksr dng, sonuta Keynesi teori-nin, yani enflasyonist politikann sorunlarzmekten kmas, yeni sorunlar yaratma-sna yol aar. 1960larda balayan ve 1980dnya ekonomik bunalmyla birlikte doruknoktasna kan bu sorunlar, genel ifadeyleenflasyon/bunalm ikileminin iinden -klamaz hale geldii, srekli ekonomik kriz-lerin patlak verdii yirmi yllk bir sre or-taya karmtr.

1980 dnya ekonomik bunalmnn z,ar-retim bunalmlarnn iddetini azalt-mak amacyla uygulanan devletin ekonomi-

ye mdahale politikasnn (enflasyonist po-litikann) iflas ediidir. nk devlet, zelolarak ABD, ar bte aklarn finanseedemez hale gelmitir. (Ki burada ABDnindnya jandarmal ilevini yerine getir-mek iin yapt askeri harcamalar danemli bir bte a nedeni olmutur.zellikle de Vietnam sava.) Ar-retimsorunu varln her zamanki gibi srdr-mekle birlikte, bte aklarnn meydanagetirdii dengesizlik bu sorunun nne ge-mitir.

te bu koullarda sk para politikasdenilen Friedmanclk uygulamaya sokula-rak bte disiplini salanm, devlet/kamuharcamalar byk lde kesilmi, bteaklar kapatlabilir/finanse edilebilir boyut-lara indirilmitir.

Ama bte aklar karsnda ikincil ha-le gelmi olan ar-retim varln srdr-dnden, birincil sorun haline gelmektefazla gecikmemitir. 1980 sonrasnda em-peryalist lkelerde sk para politikas uy-gulanrken, emperyalizme baml lkeler-

de d borlarn denmesi iin tm lkeselvarlklarn elden kartlmas gndeme geti-rilmitir. Bylece geri-braktrlm lkelerde,

bir yandan tm lke ii retim ihracata y-neltilirken, dier yandan kamu kurulularhzla zelletirilmeye balanmtr. hracathamlesi ve zelletirmelerle elde edilen

gelirler de d borlarn denmesinde kul-lanlmtr. 1980 dnya ekonomik bunalm-nn 1995lere kadar geri-braktrlm lke-lerde bor krizi olarak srmesinin nedenide budur.

Yine de ar-retim, her zamanki sorunolarak emperyalist ekonomilerin birincil so-runu olmay srdrrken, devletin bteaklaryla iine dt durum devletin buduruma mdahalesini neredeyse olanakszhale getirmitir. Bir yanda ar-retim soru-nu, te yanda ise bu soruna hi bir biim-de mdahale edemez duruma gelmi dev-let szkonusudur. te bu ortamda tm ka-mu kurulular sata karlm, devlet eko-nomiden elini ekmi, kamunun her tr-l ekonomik yatrm durdurulmutur. Bu-nun karlnda, ekonomide liberallemedemagojisiyle, zel finans kurulularna bireit para basma yetkisi verilmi, bir l-de merkez bankas ilevi ile donatlmtr.Her trl zel finans kuruluuna paramsaralar retme ve yaratma izni verilmitir.

Ar-retime talep bulmak iin dne kadardevletin finanse ettii ek talep, imdi zelfinans kurulularnn trev aralaryla s-rekli rettikleri ve byttkleri finansal ara-larla, katlarla finanse edilmeye balanm-tr. Bir bakma devlet, finans alanndaki ege-menliini zel finans kurulularna devret-mitir. zellikle Sovyetler Birliinin datl-mlyla ortaya kan yeni pazarlarn a-r-retimin tketilmesi iin finanse edil-mesiyle ortaya kan finansal/parasal geni-leme bu durumu olaanst boyutlara ta-

mtr.1993 ekonomik krizi, bu zel finans ku-

rulularna aktarlm enflasyonist politika-nn ilk ciddi krizi olarak ortaya kmsa da,anti-enflasyonist politikalarn (Friedman-clk) yeniden devreye sokulmasyla ksa s-rede geitirilmitir. Her ne denli geitiril-mi olsa da, zel finans kurulularnn mer-kez bankalarnn ve hazinenin ilevlerini ye-rine getirmeye yneltilmesinin, gemitekidevlet mdahalesiyle zde sorunlar yarat-t aka grlmtr.

Buna ramen bu zel finansal genile-me politikas srdrlmtr. Bunun ilk b-yk etkisi ise 1997 Asya Kriziyle birlikte or-


30/40


0

taya km ve Japon ekonomisini gnm-ze kadar sren durgunluka srklemi-tir.*

2000 krizi ve Enron olay, bir kez daha

kamu harcamalar yerine zel finans kuru-lular araclyla salanan finansal genile-meyle ar-retimin finanse edilmesinin,gemiteki gibi byk finans krizine yol a-tn ortaya koymasna ramen, emperya-list ekonomilerin kapitalizmin bu irsi hasta-lndan kurtulmalar olanaksz olduundan,ayn uyuturucuyu ya da uyarcy alma- y srdrmlerdir.

Mortgage krizi ya da Ekim 2008de ba-layan finans krizi, ar-retim krizlerini en-gellemek amacyla zel finans kurululararaclyla ek talep yaratlmas politikasnnortaya kard sorunlarn en u noktasdr.Gelinen yer, Ekim 2008 ncesinde zel fi-nans kurulularnn trev aralarla rettik-leri sanal kredilerle salanan ekonomik b-ymenin daha fazla srdrlemez olduuyerdir. Dier ifadeyle, gemite Keynesi po-litikalar erevesinde devletin karlksz pa-ra basarak rettii finansal kaynaklarn 1980de iine girdikleri byk krizin yeni bir ver-siyonu sz konusudur.

Bu durumda, uzun yllardr ciddi bteaklar vermeyen, daha dorusu bteaklarn finanse etmekte zorlanmayan dev-letin devreye girmesinden baka bir see-nek bulunmamaktadr. Dier ifadeyle, 1980-de ar-retime ek talep yaratmak iin dev-let mdahalesinin yaratt krizin zel fi-nans kurulular araclyla ar-retimeek talep yaratlmas eklinde srdrlmesi-nin yaratt kriz, bu kez ters biimde, dev-letin mdahalesiyle almaya allmakta-dr. Ortalkta uuan trilyon dolarlk devlet

mdahaleleri de bu amann grntleri ol-duu kadar, ayn zamanda krizin ne kadararlatnn gstergeleridir.

imdi devletler ekonomiye mdahale et-mektedirler. Bu ise, en ak ifadesiyle, a-r-retim sorununun (burjuva ekonomistle-ri iin ekonomik bymenin srdrlme-si sorunu) bir kez daha enflasyonist politi-kalarla ek talep yaratarak almaya all-masdr.

Bu politika ynelimiyle piyasalara byklde para pompalanm, zor duruma d-

m olan zel finans kurulular devletleti-rilmi, ilevleri (ki batan itibaren belirttii-miz gibi ar-retimi finanse etmektir) dev-let tarafndan stlenilmitir. Yeni bir Keynes-

cilik dnemine girilmitir.1929-1980 arasnda yaand ve grl-

d gibi, Keynesi politika, ilk dnemdear-retime ek talep yaratarak krizin al-masn salarken, bir dnem sonrasnda b-yk bir enflasyon sorunu ortaya karmtr.Bugn zel finans kurulularnn trevaralarla yaratt ar sermaye genileme-siyle ortaya kan varlklarn deer yitirme-si, bu yeni politikann sonucu olacak olanenflasyon nedeniyle bir kez daha ortaya -kacaktr.

Bugn krizin dibi bulundu, kriz al-yor, ekonomi canlanyor trnden deer-lendirmeler tmyle devlet mdahalesiyleyaratlan ek talebin getirmi olduu canlan-madan ibarettir. Devlet harcamalar arttoranda bu canlanma bir sre daha devamedecektir. Ancak ne tarihler 1929u gster-mektedir, ne de dnya ekonomisi 1929-1980dnya ekonomisidir. ok bilinen nl diya-lektik ifadeyle, ayn rmakta iki kez ykan-lamaz. 1980 sonrasnda emperyalist eko-

nomilerin devlet mdahalesinden zel fi-nans kurulularnn finansal aralarna gei-i saladklar kadar kolay olmayacaktr. okksa sreli canlanmay, ok daha byk veenflasyonla birlemi yeni bir kriz dalgas-nn izleyecei aktr. Devlet mdahalesi, birsre iin, bir yandan zel finans kurulula-rnn soluk almasn salarken, dier yandandevlet harcamalar araclyla ek bir talep yaratacaktr. Devlet harcamalarnn artrl-mas bte disiplinini bozacak, bteaklarnn bymesine yol aacak ve dev-

letlerin daha byk borlanmaya gitmeleri-ne neden olacaktr. Devlet borlanmasnnartmas da, faiz oranlarnn ykselmesineyol aarak zel finans kurulularnn risk-siz devlet katlarn satn almasn getire-cek ve bu yolla bu finans kurulularnn kr-larnn artmas sonucunu douracaktr. An-cak bu keziflas tehdidi altnda olan zel fi-nans kurulular deil, dorudan devlettir.

Emperyalist lkelerde, zel olarak ABdebu yeni politikay uygulamada grlen ka-rarszlk, bu iflas tehlikesinin yarataca re-

jim sorunundan kaynaklanmaktadr. Amabaka seenekleri de yoktur.

Bugn unu aka syleyebiliriz: Yaa-* Buradaki durgunluk, yani resesyon, NBERnn

kulland teknik resesyon deildir.


31/40


1

nlan finans krizi karsnda devletin ekono-miye mdahale etmesi ve durgunlua kar- ek talep yaratmak amacyla devlet harca-malarnn artrlmas, bir sre iin ekonomi-

de canlanmay salasa bile, benzer finanskrizi bu kez devlet dzeyinde ortaya ka-caktr. Kriz ne kadar gerekse, bu durum vebunun yarataca rejim krizi de o kadar ka-nlmazdr.

Elbette geni kitleler asndan bu dev-let mdahalesi ek bir tketim olana yara-tarak kitlelerin bu politikay desteklemeleri-ne neden olacak ve ksa dnemde rejiminsapasalam olduu yanlsamasn rete-cektir. Ama kriz dinamikleri giderek geni-lemekte ve devasa boyutlara ulamaktadr.zellikle 1980den gnmze kadar geensretefiyat/deer ilikisinde meydana ge-len anormal deiim, enflasyondaki artaparalel olarak tm sistemi tehdit eden so-

runlar dourarak yeniden yaplanma ge-rekliliini daha fazla dayatacaktr. Btn so-run, geni halk kitlelerinin, fiyatla hi bir ili-kisi kalmam deersiz mallar iin dedik-

leri bedeli demeyi srdrp srdremeye-cekleridir. Kapitalizmin ekonomik krizleri,bir sonraki dnem daha iddetli olarak or-taya kmak zere yle ya da byle gei-tirilebilir, ama retilmesi iin toplumsal ba-kmdan gerekli emek-zamannn olaans-t dt bir dnemde bu mallar iin kit-lelerin dedikleri bedel (fiyatlarda ifadesinibulan bedel) deimeden kalacaktr. Bu fi-yat/deer ilikisindeki bozulma, retim ili-kileri deitirilmeksizin dzeltilemez. Bugnekonomik krizin dip yapt sylemlerininyounlat bir aamada, Keynesin kemik-lerini mezardan kartmak bu gerei de-itirmeyecektir.


32/40


2

Trkan Saylanve Kk-Burjuva Aydnlarnn kmaz

Ergenekon operasyonun 12. dalgasnnkk-burjuva aydnlarna ynelmesi, zelolarak da ada Yaam Destekleme

Derneini hedef almas, birden Prof. Dr.Trkan Saylan AKPye kar kk-burjuvaaydn muhalefetinin simgesi ve nderi hali-ne getirdi. Trkan Saylan 2007 ylnda a-layanda yaplan Cumhuriyet Mitinginin n-de gelen dzenleyicilerinden olduundanbu kesim tarafndan bilinen bir isim olmak-la birlikte, 12. dalga onu AKPye kar (ge-nel anlamda eriatla kar) muhalefetinsimgesi ve nderi yapt.

Yllardr salt akademik kariyer hesapla-ryla birbirlerinin kuyusunu kazan kk-

burjuva aydnlar da, bencillikleri nedeni

kurtuluş cephesi sayı:109, mayıs-haziran 2009

Documents