kurtuluş cephesi, sayı:115, mayıs-haziran 2010

8/9/2019 Kurtulu Cephesi, Say:115, Mays-Haziran 2010

1/36

http://www.kurtuluscephesi.com YIL: 21 SAYI: 115 Mays-Haziran 2010

KURTULU CEPHESAnti-Emperyalist ve Anti-Oligarik Mcadelede

Zafer Bizim Olacaktr!

Kapitalizm ve

Kmr Madenleri

Gelien Siyasal Olaylar

ve Egemen Snflar

Yeni Orta Snf

Toprak Reformuylastihdam Yaratmak

Blgesel G Olma Sevdas[Adm Adm slami Yardm Cihad]

cazetin GlgesindeTaksim Zaferi!

1 Maystan 26 Maysacazetli Siyaset

Yeni Bor Krizi veEuronun k

TimenDnyann En Etkili 100 Lideri (!)

Kozlu 1971


2/36

KURTULU CEPHES Mays-Haziran 2010

3

7

15

18

22

25

27

30

34

KURTULU CEPHESSORUMLU: Sezai Grr

Yazma Adresi:Postfach 1414

55504 Bad Kreuznach / Deutschland

http://www.kurtuluscephesi.com

http://www.kurtuluscephesi.org

http://www.kurtuluscephesi.net

http://www.kurtuluscephesi.de

E-Posta Adresi:[email protected]

Bu say LKER Matbaasnda baslmtr. Bask Tarihi: 4 Haziran 2010

KAPTALZMVE

KMR MADENLER

GELENSYASAL OLAYLARVE

EGEMEN SINIFLAR

YENORTASINIF

TOPRAK REFORMUYLASTHDAMYARATMAK

BLGESEL GOLMA SEVDASI[ADIM ADIM SLAM YARDIM CHADI]

CAZETN GLGESNDE

TAKSMZAFER

1 MAYISTAN26 MAYISACAZETL SYASET

YEN BOR KRZVE EURONUN

K

TIMEINDNYANIN EN ETKL100 LDER (!)

1990 ylnda Zonguldak Yeni-eltektemeydana gelen grizu patlamas zerine

Anti-Emperyalist ve Anti-OligarikCephe dergisinde yaynlanm bir yaz.

Deniz Baykala ynelik kasetkomplosuyla birlikte gelien siyasal

olaylar ve bu olaylar karsnda egemensnflarn konumuna ilikin bir deerlen-

dirme.

Yeni CHPnin yeni yzlerinden sosyo-log Prof. Dr. Sencer Ayatann yeni

orta snf sylemi zerine bir deerlen-dirme.

Kemal Kldarolunun CHPKurultaynda aklad toprak

reformunun nitelii ve istihdam yarat-ma zellii zerine bir irdeleme.

Sovyetler Birliinin datlmlndansonra Trkiye oligarisinin in

Seddinden Adriyatike kadar byk birblgesel g olma sevdasnn AKPninsevdas haline gelii zerine bir deer-

lendirme.

1 Mays 2010da Kurtulu Cephesinin yaynlanm olduu bildiri.

cazetli siyasetin 1 Mays ve 26 Maysolaylar srasndaki tutumu zerine bir

deerlendirme.

Yunanistan kriziyle balayan vespanyada bir bankaya el konulmasyla

gelien Avrupa bor krizi ve Euronun

k zerine bir deerlendirme.

Amerikan Time dergisininRecep Tayyip Erdoanl geleneksel

dnyann en etkili 100 lideri sekisi.


3/36

Mays-Haziran 2010 KURTULU CEPHES

Trkiyede her yl yzlerce ii, i kaza-lar olarak adlandrlan olaylarda lmekte yada yaralanmaktadr. Binlerce ii sakat ka-lrken, yaamlarn yitiren iiler sadece is-tatistiklerde yer alan basit birer rakam hali-ne gelmektedirler. ubat 1990da Yeni-el-tekte meydana gelen kaza sonucunda ya-

amlarn yitiren 66 maden iisinin 58inincesetleri bile kartlamamtr. Gazetelereyansyan i kazalar, her zaman Yeni-el-tek olay gibi geni lde yer de alama-maktadr. rnein 1983 ylnda Zonguldak-Kandillide meydana gelen grizu patlamassonucunda 103 maden iisi yaamn yitir-mesine ramen, basnda yer almamtr.nk 12 Eyll faist generalleri bu haberingeni lde yazlmasn tehlikeli ve sakn-cal bulmulardr.

lkemizde, 1981-86 yllar arasnda her

gn, ortalama 415 i kazas meydana gel-mitir. Yaklak 100 i kazasndan birisilmle sonulanmtr. Kazalarn dal-mnda %18 ile inaat sektr birinci srayalrken, %11 ile metal sanayi ikinci srada ve%9.8 ile kmr madenleri nc sray al-maktadr.

kazalarnda kmr madenleri n-c sray almasna ramen, lmlerde ilksrada yer almaktadr. Kmr madenlerin-de lm olaylar, grizu patlamas, gk yada su baskn gibi olaylar sonucu meydana

gelmektedir. Son elli ylda meydana gelenbyk grizu patlamalar sonucu meydanagelen lm olaylarnn dkm yledir:

Kapitalizm veKmr Madenleri

[Aadaki yaz, 1990 ylnda Yeni-eltekte meydana gelen ve 66 iininlmne yol aan grizu patlamasndan sonra yazlm ve Anti-Emperyalist veAnti-Oligarik Cephe dergisinin 1991/1 saysnda yaynlanmtr.]

Btn bunlar, byk grizu patlamasnailikin saylardr. Bunlarn yannda, kksaylan grizu patlamalarnda, yangn, su bas-kn, gk olaylarnda lenlerin tam saysbilinmemektedir. Zonguldak kmr maden-lerinde son 40 ylda meydana gelen olaylar-da 3.912 maden iisi yaamn yitirmi ve305.000 yaralanma olay meydana gelmi-

tir.Bunlarn nedenleri vardr. Zaman iinde

artarak gelien lm olaylarnn nedenleri-

Yl Yer l Says

1942 Kandilli 40

1947 Kozlu 47

1955 Gelik 55

1960 Kozlu 22

1965 eltek 72

1967 Kandilli 17

1972 Kozlu 231983 Kandilli 103

1983 Kozlu 10

1990 Yeni-eltek 66

1990 Amasra 5

1992 Kozlu 263

1995 Yozgat-Sorgun 37

2003 Karaman-Ermenek 10

2004 Kastamonu/Kre 19

2005 Gediz 15

2006 Dursunbey 17

2009 Kemalpaa 19

2010 Odaky 172010 Gelik 30

1990 sonrasndaki patlamalar bu basma eklenmitir.


4/36


ni grmeden nce, bundan yaklak olarak150 yl nce, ngilterede yaynlanm olanbir raporu aktaralm:

Kmr oca sahipleri ve ilet-

mecileri arasnda rekabet altnda ...en gzle grlr fizik glkleri yen-mek iin, gerekli olann dnda hi-bir harcama yaplmaz; ve genellikleyaplacak i iin gerekli olandan okdaha fazla bulunan kmr iileriarasnda rekabet nedeniyle, evrele-rindeki tarm iilerinden biraz yk-sek bir cret karlnda, bunlar b- yk tehlikelere ve ok zararl etkile-re seve seve katlanrlar ve bu i ayr-ca onlara ocuklarn karl bir ekil-de kullanma olana da verir. Bu if-te rekabet ... ocaklarn byk bir ks-mnn en yetersiz drenaj ve havalan-drma ile iletilmelerini salamaya ta-mamen yetmektedir. ou kez kuyu-lar kt alm, kt donatlm vemhendisler yetersizdir; galeriler ve yollar kt alm ve yaplmtr;bunlar, can kaybna, vcut ve sal-n bozulmasna yol aar; bunlara aitistatistikler korkun bir manzara or-

taya koyarlar.* Karl Marksn, bundan 130 yl nce yaynlad nl yaptKapitalde yer verdiibu rapor ile lkemizdeki maden ocaklar-nn durumu arasnda byk benzerlikler bu-lunmaktadr.

Kendilerini geindirecek kadar rn ala-madklar topraklarndan koparak maden-lerde almaya balayan kyller, zamaniinde alma koullarnn getirdii yenibir dnya ile yz yze gelmektedirler. lkkez gerek anlamda ii olmann getirdii

sorunlarla, iverenlerin krlarn artrmakiin, onlarn yaamlarn hie saymasnn ge-tirdii smr koullaryla yz yze kalrlar.Ama tarmdan salanan gelirden az okyksek gelir salayan cretler karsnda, el- verisiz ocaklarda (ya da baka sanayi ku-rulularnda) almak durumundadrlar.Yaygn isizlikle birleen tarma gre dahayksek gelir salama durumu, yaam paha-sna bir almann srdrlmesinin nede-ni olur kar.

Siyasal zgrlklerin olmad bir lke-

de, yani bizim gibi bir lkede, tarmdan ko-

pup gelenlerin proleter sosyalist siyasal bi-lince ulatrlmas da g olmaktadr. Ger-ekler anlatlamamakta, anlatmaya abala-yanlar ar hapis ve lm cezalarna arpt-

rlmaktadr. Bylece iiler arasnda bir tak-diri ilahi srp gitmektedir.

Kmr madenlerinde bu durum dahada ktdr. Meydana gelen i kazalar, on-lar iin tevekkl ile karlanmas gerekenolaylardandr. Galeri girilerine yazlan diniszler, sanki onlarn bu kt ve ar almakoullarnda almalar kanlmazmas-na kmr iilerinin her gn karsna -kar:

BSMLLAHRRAHMANRRAHMEVVEL TEDBR-SONRA TEVEKKL

Tmyle maden mhendisliinin uz-manlk alanna giren ve bu uzmanlklarlazmlenebilen sorunlar, dorudan kmriisinin kendisine ve sonra allaha bra-klmtr. Ve iverenler (isterse kolektif kapi-talist olan devlet olsun) bir kez daha iile-ri smrebilmek iin bakalarndan yar-dm almaktadrlar. Oysa hepsinin arkasndakr, daha fazla krsalama istei yatmak-

tadr.Kapitalizm koullarnda iilerin nasl s-mrldklerini ayrntl bir biimde tahliledenMarks, kapitalistin ya da kapitalist dev-letin var olduu retim biiminin bir zelli-ini yle belirtir:

Kapitalist retim biimi, genellik-le btn pintiliine karn, kendi in-san malzemesi konusunda ok ho-vardadr.**

Kapitalistler ya da iletme yneticilerikrlarn artrmak iin pek ok konuda ta-

sarruf peinde koarlar. Son on ylda lke-mizde de sk sk duyulan enerji tasarrufubunlardan birisidir. Dier bir tasarruf konu-su da, retim artklarndan yararlanmaktr.Ama hepsinden nemlisi, alma koulla-rnda,iinin srtndanyaplan tasarruflardr.Bunlarn en yaygn olarak gerekletirildiiyerler kmr madenleridir.

Nasl ki, emein birleik hale gel-mesi ve elbirlii, makinelerin genilde kullanlmalarna, retim ara-larnn younlamasna ve ekonomik

olarak kullanlmalarna yol ayorsa,

* Akt. K. Marks,Kapital, Cilt III, s. 82. ** K. Marks,Kapital, Cilt III, s. 81.


5/36


ayn ekilde, kitleler halinde, kapal yerlerde ve salk gereksinmelerin-den ok, retimin iine gelen koul-lar altnda bu birarada almadr ki;

ite bu kitle halinde bir ve ayn iye-rinde younlamadr ki, bir yandankapitalist iin byk bir kr kayna-nn, te yandan da daha ksa al-ma saatleri ve zel nlemlerle kar-lanmad takdirde, iilerin yaamve salklarnn hovardaca harcanma-snn nedenini oluturur.*

Bu konu ylesine basittir ki, yeni bir iibile, bu durumu, ksa srede grebilmekte-dir.

Bilindii gibi, kapitalistler, iverenler a-sndan, asl olan krdr. Ancak onlarn ze-rinde durduklar nokta, krlarnn miktardeil, yatrdklar sermayelerine orandr.Kroran, yatrlan sermaye zerinden elde edi-len bir eit sermayenin verimliliidir. iyidaha ok altrarak, daha verimli hale ge-tirmek peinde koan sermaye sahibi, buamala dzenledii hizmet ii eitim a-lmalaryla verimlilii artrmak peindedir.Ayn ekilde, kapitalist asndan sermaye-nin de verimlilii nemlidir. Her zaman ka-

pitalistler, yatrdklar sermayelerinin enyk-sek kr getirmesi peindedirler. Bir bakadeyile, onlar, sermayelerini en yksek kroran olan ilere yatrmak durumundadrlar.Sermaye ise, kendi dillerinde, sabit ve d-ner sermaye blmlerinden oluur. Ve bun-larn miktarndaki her azal, iilerin sm-r oran sabit kald srece kr orannnykselmesine neden olur.

te, kapitalistin dilinde sabit sermaye,binalardr, donanmdr, alet-edevattr. Kmrmadenlerinde, gerek gelimi teknolojik

aralarla, gerekse maden mhendislii ve-rileriyle, madenlerin gvenlikli hale getiril-mesi iin yaplacak harcamalar, kapitalist-ler iin, sabit sermaye yatrmlardr. Ve buyatrmlar, dorudan retken yatrmlar ola-rak kabul edilmedii iin, kapitalistlere g-re, kr orann dren gereksiz harcama-lar olarak deerlendirilir. Kmr madenle-rinde galerilerin daha gvenlikli olarak al-mas, yollarn mhendisliin son bulgular-na gre yeniden ina edilmesi gibi, grizu-nun gelimi aygtlarla tespit edilmesi gibi,

dorudan iilerin daha gvenlikli ve salk-

l koullarda almalarn belirleyen yatrm-lar, masraf ya da maliyet olarak kapita-listlerin kr oranlarn dren yatrmlarolarak kabul edilir. Bu alanlarda ne kadar

az harcama yaplrsa, yani ne kadar az ser-maye bu ie ayrlrsa, kr oran, o orandaykselecektir.

Yeni-eltekte meydana gelen lmler-den sonra gnlk basnda bir uzman yledemektedir: ...ii gvenlii, kazaya karnlem almak zere yaplacak yatrmlariin, maliyet kaygsndan sz alamaz. Po-litik byklerimiz srekli Trkiyenin a at-ladndan sz ediyorlar. ada dnyada,iinin can gvenlii, kazaya kar alnacaknlemler iin maliyet hesaba katlmaz.Uzman, bir yandan kapitalist dnyada ii-nin can gvenliinin nasl bir maliyet he-sab iinde ele alndn vurgularken, teyandan onun ada dnyasnnkapita- list dnya olduunu syleyememitir. Vetm arpklklar da, ite bu dnyadan kay-naklanmaktadr.

lkemiz, emperyalist-kapitalizmin sm-rs altnda olan geri-braktrlm bir lke-dir. Bu yzden, pek ok durumda, ucuzemek gc hereyin nne gemektedir.

Emperyalist smrnn gerei olduu ka-dar, ibirliki-tekelci burjuvazinin yaayabil-mesi iin de ii cretlerinin dk tutulma-s ve iilerin kapitalistlere maliyetinin enaza indirilmesi gerekmektedir.

Tm bunlar arasnda kmr madenleri-nin zel bir yeri vardr. Sanayi devrimindengnmze kadar en ucuz enerji kayna k-mr olagelmitir. Bugn kmrle alanelektrik santrallerinden, buhar kazanlarnakadar pek ok alanda kullanm srdrlenbu enerji kayna, teknolojik gelimelere

bal olarak yeni ve ucuz enerji kaynaklar-nn ortaya kmasna ramen, nemini yitir-memitir. zellikle demir-elik sanayisinesrekli bir girdi olan kmr cevheri, lke-mizde asl olarak devlet eliyle iletilmekte-dir (TK yannda, baz blgelerde zel kiive irketlerin ilettii kmr ocaklar da bu-lunmaktadr. Ama retimin asl arl dev-let kurulularndadr). Yllardr devlet tara-fndan iletilen kmr ocaklar sanayicileriin ucuz girdi salamaktadr. zellikle de-mir-elik fabrikalarnda kullanlan kmr, i-

birliki-burjuvazi iin yaamsal neme sa-hiptir. rnein bir buzdolab ya da yerlioto, kmr sayesinde daha dk maliyete* K. Marks,Kapital, Cilt III, s. 85.


6/36


sahip olabilmektedir.Gerek demir-elik retimini, gerekse k-

mr madenlerini denetiminde tutan devletkurulular olunca, siyasal iktidar bal ba-

na nem kazanmaktadr. Ynetenler, busayede, kapitalistlere ucuz kaynak sala-maktadrlar.

Kmr iilerinin yllardr yaamlarntehlikeye atarak kardklar kmrlerin, ka-pitalistlere daha fazla kr salamak iin kul-lanlmas, ayn zamanda, i kazalarndayaamlarn yitiren iilerin gerek sorumlu-larnn kimler olduunu da gstermekte-dir.

Maden iilerinin en basit i gvenliinesahip olmadan altrlmalarnn sorumlu-su kapitalistlerdir, onlarn siyasal yneticile-ridir.

Bu gereklerin gizlenmesi iin, her yoldenenmitir ve denenmektedir. zellikleZonguldak kmr havzas ve evre ileleri,bu adan zel bir yere sahiptir. Madenler-de alan 40.000 kmr iisi ve Ereli ileKarabk demir-elik fabrikalarnda alan10.000e yakn iisiyle, bu blge olaans-t boyutta nem kazanmtr.

1960 sonrasnda hareketlenen maden i-

ileri, eitli i kazalar sonrasnda eitlidireniler, mitingler dzenlemilerdir. 1965Kozlu olaylarnda jandarma ve polislerce

kurunlanmlar, toprak stnde yeni ya-amlar yitirmilerdir. Bunlara ramen, oli-garik ynetim, 12 Mart sonrasnda sky-netim ilan etmekten geri durmamtr.

Oligarik ynetimin iilerin direniiniazaltmak iin kulland dier yntem de,Zonguldak maden iilerini bamsz ye-rel bir sendika iinde toplamak olmutur.Politik alanda etkinlik kurmaktan uzak tutu-lan maden iileri, bu yolla, gl bir sen-dikal hareket oluturmaktan da uzak tutul-maktadr.

Maden iileri, tm ii snf iinde grevsilahn en etkili bir biimde kullanabileceken nemli kesimi olutururlar. Bunun bilin-cinde olan egemen snflar ve politik yne-ticiler, onlarn bilinlenip rgtlenmesiniher yolu kullanarak engellemek peindedir-ler.

Tm bunlar karsnda, maden iileri,kendi glerinin bilincinde olarak, her yer-de, kendi komitelerini kurarak, kendi sorun-larna sahip kmaldrlar. Bu sahip k, ay-n zamanda, siyasal iktidara ynelik olacakve lkenin geleceini belirleyecektir. Gven-likli ve salkl i koullarnn yaratlmasnnyolu da buradan gemektedir. retenlerin

ynetenler olmas iin, grev, rgtlenmekve buna dayanarak mcadele etmektir.


7/36


2010un Mays ay deiim, dnm veilkler sylemiyle balayp rzgar, frtna,krlma vb. sylemlerle gelien bir dizi i si-yasal olaylara sahne oldu.

1 Mays, konfederasyonlarn AKP iktida-rnn icazetiyle, 32 yl sonra ilk kez, birbayram, bir festival, bir elence ve renkcmb iinde Taksim Meydannda kut-land. Solun her rengi ve her eidine greTaksim Meydan ske ske alnmt. Ama

Tayyip Erdoan, Neyi ske ske aldnz. Ya-nnzda dolaanlar, kolunuza girenlerle 30yldr bunlar niye alamadnz? Emek ve Da- yanma Gn olarak ilan eden iktidarahangi yzle kalkp da bunu sylyorsun? Bu-gn tatil ilan eden bu iktidara hangi yzlebunu sylyorsun diyerek icazetin kendi-lerinden geldiini ilan etti.*

1 Mays rzgarnn ve icazet atmalar-nn tam yok olmaya balad anda birdenkaset olay patlak verdi. Deniz Baykalnzel hayatn grntleyen kaset, birden

yeni bir komplo sylemini balatt. Kimi-ne gre (ki Deniz Baykaln istifa konuma-snda aka ifade edildi) bu komplo, AKPhkmetinin bilgi ve onay ile gerekletiril-mi bir CHP operasyonu olarak yorumla-nrken, yanda medyaya gre ise, CHPiindeki Baykal kartlarnn komplosuy-du.Ve CHPnin deimez genel bakan ola-rak kabule edilen Deniz Baykal istifa etti.

Baykaln istifasyla birlikte muhteemgeri dn teorileri medyada geni yertuttu. Bu teoriye gre, Baykal, kaset ola-yn kullanarak kendisini madur gstere-cek ve CHP 33. Olaan Kurultaynda bumaduriyetle muhteem bir dn ya-pacakt.

Medya, Baykaln istifasn akladbasn toplantsndaki duygusal grntler ve CHP rgtnn il bakanlar dzeyin-

de Baykal geri dnsn aklamalar eli-inde Deniz Baykaln muhteem dnzerine yaynlarn younlatrd.

Ve birden hava deiti. Kemal Klda-rolu CHP genel bakanlna aday olduu-nu ilan etti.

Ve bir gnde Baykal, kaset, muhte-em dn unutuldu. Her ey Kemal Kl-darolunun genel bakanla seilmesineendekslendi.

Recep beyin szyle canda ve yol-da medya, yllarca devrilmeye allp

devrilememi Deniz Baykaln yerine yeni ve yepyeni bir genel bakann, halk adamKemal Kldarolunun aday olmasn b-yk cokuyla karlad. Ama cokuyla birlik-te akl vermeler de ayn hzda ortala sa-ld.

Dedikodular dedikodular, speklasyon-lar speklasyonlar takip etti. nder SavdanGrsel Tekine, Sezardan Brtse kadarherey yazld, izildi.

Daha dne kadar ne olacak bu mem-leketin halinden sz edenler, Ergenekonoperasyonlaryla korkuya kaplanlar, CHPli-ler, Baykalclar, anti-Baykalclar, solcularoybirliiyle Kemal Kldarolunun arka-

* Tayyip Erdoan ya da yeni adyla Recep bey,bu aklamasndan iki gn nce yle konuuyordu:

Taksimi kopara kopara aldk diyenler var. Kimse AKParti iktidarndan kopara kopara bir ey almad. Bubyle bilinsin. Kopara kopara alma gleri varsa77den iktidarmza kadar neredeydiler.

Gelien Siyasal Olaylarve Egemen Snflar


8/36


snda saf tuttular.Gn, birlik ve beraberlik gn ilan edil-

di. Her trl muhalif ses ve eletiri bir ya-na itildi. Ve tarihinde belki de ilk kez CHP

birlik ve beraberlik grnts vermeyebalad.

Son Ergenekon operasyonunda aktif g-revdeki generallerin te birinin gzaltnaalnmaya kalklmasyla AKPnin pervasz-lndan ylgnla denler, ilk kez meraketmeyin ordu yokun ne olduunu anlama-ya baladlar.

Ve 22 Mays gn Kemal Kldarolu,coku, sevin ve gzyalar iinde CHP ge-nel bakanlna seildi. Konumasnda,halktan, halklktan, devrimcilikten,faizmden sz eden Kemal Kldarolusosyal-demokrasinin yeni bir ykseliinisimgeler hale geldi.

Kimilerine gre Ecevitin 1973deki yk-seliine benziyordu, kimilerine gre, CHP-nin 1977 genel seimlerinde gerekletirdi-i oy patlamasnn ngnne benziyor-du.

AKP ve yanda medya, tm planlarnDeniz Baykaln muhteem dnne g-re hazrladklarndan bu gelime karsnda

ne yapacan bilemez hale gelirken, TayyipErdoann Zonguldak grizu patlamasna ili-kin kader aklamasyla da keye skt. Yiit Bulut gibi dnek yiitten baka pekyanda ortalkta grnmedi.

Ortalkta Kemal Kldarolu rzgareserken, dnn ezber bozanlar, adasosyal-demokrasi yandalar, sol liberalle-ri akl hocas olma hazrl iine girdi-ler.

Dne kadar gelecein nasl ekillenece-ine ilikin komplo teorileri ina edenler,

olaylar ve olgular kurgulayarak d gr-nlerden karsamalar yapanlar, imdiakl hocas olmaya soyunurken, kurgusal-cln yerine olaslklk geti.

Yine de huylu huyundan vazgemedi.Speklasyona, kurguculua altrlm kit-leye hitap eden evreler kaset komplosu-nu CHPye, zellikle de CHP iindeki Bay-kal kartlarna ykmak iin ellerinden gele-ni yaptlar. Otuz yllk medya sylemiyleve eitim sistemiyle kurgusalc dnmeyealtrlm kitleler iin Baykala bu komp-

loyu kim yapt? sorusunu ortaya atp, yineotuz yllk sylemle ve alkanlkla yerleti-rilmi ablonla, Bundan en ok kim ya-

rarlanyorsa o yapmtr yant kabul ettiril-meye alld.

Bylece eski yllarn ne zarar var sy-leminde ifadesini bulan pasifizm ve kader-

cilik, en ok kim yararlanmsa sylemin-de ifadesini bulan kukuculukla yer dei-tirdi.

imdi artk yeni bir CHP ve Kemal K-ldarolu olay var. Otuz yl nce terkedilmi sylemler yeniden anmsanrken,SSCBnin datlmlyla ortaya kan psi-kolojik hava, kiisel bozgun havas sankidalacakm gibi grnmeye baland. CHPKurultayndaki coku, heyecan ve gzya- ne kadar somutsa, bu havann dalaca-na ilikin beklenti ve kukuculuk da o ka-dar somuttu. Bu konuda SP-TKPsi, eskialkanlkla ba ekti. Yaynladklar mek-tupta, bir yandan kendilerinin ne kadarsol olduklarn yere-ge koyamazken, di-er yandan Kldarolunun yaratt heye-candan rahatszlk duymadklarndan demvurdular. Ama genel kanlar, 60larda 27Maysn at kapdan siyasal alana girensolun, belki de yeni bir ykseli dalgasn bukutuplamann aaca kapdan girerek ger-ekletirecei eklinde oldu.

te yandan icazetli 1 Maysn havasiinde yeni CHPnin solun nn kesebi-lecei endiesinden de sz edilmeyebaland.

Ve yine SP-TKP, bu endienin banekerek ileri atld:

Yeni CHP solun nn kesebi-lir mi, kesemez mi?

Bu sorunun yantn dnrken,bir noktann hi akldan karlmama-s gerekir: Trkiyede solun almalan, 2007 ylnda bu kez son diye-

rek oyunu CHPye veren, tam gerekyerine gidecekken bu kez Klda-rolu dalgasyla yeniden umutlananemekli retmen Tevfik beyle Maci-de hanmdan ibaret deildir, olma-maldr.

Trkiyede, rencisiyle, alany-la, isiziyle 15-24 ya aralnda 13milyon insan vardr

Bunlar, gemiin l elini zer-lerinde fazla hissetmeyen, zihnen ba-kir insanlardr. Th, tam bunlara uza-

nacakken bamza Kldarolu k-t diyen bir sol, en bataki th s-znn kendisine dneceini idrak et-


9/36


melidir.*Ancak otuz yllk pasifikasyon ve depoli-

tizasyonla beslenmi, yirmi yllk kiiselbozgun havas iinde umudu bytmenin

kadercilii iinde yuvarlanp gitmi, komp-lo teorilerine, kurgusal olguculua kaplmlegalist sol (en yeni legalistiyle birlikte) yinede huyundan vazgeemedi.

Kldarolu, i ve d glerinAKP Hkmetinin tek g olma po-zisyonundan duyduklar rahatszlnbir sonucu olarak vizyona yerletiril-di. eride AKPyi dengeleme siyase-tinde, CHPde vizyon deiiklii ileyeni kap alm oldu. Darda dasraille yaanan gerilim, ran nkle-er konusunda ABDyi memnun ede-meme gibi dengeler, emperyalistlerasndan da AKPnin karsna yenibir gc zorunlu klmtr. Bu vizyoniin koltua oturtulan Kldarolu, nekadar deiimci ve halk olabilir?**

Kldarolunu CHP genel ba-kanlk koltuuna birileri ittirdi. Komp-lodan filan sz etmiyorum; o birileritekelci medyamzdr, TSADdr, ba-

tl bakentlerdeki odaklardr. Kimsekendini kandrmasn. Demek ki tah-min edilebilecek ama asla teke d-rlemeyecek bir dizi karmak he-sapla, CHPde talar yerinden oynat-mak gerektiini dndler.***

Elbette sz konusu olan olay, eskisosyal-demokrasi olgusu olunca, legalistsol altndaki halnn ekildiini dnme-mezlik edemezdi. Neo-liberal sosyal-de-mokrasi anlaynn ngiltere ve Almanya r-neklerinden yola karak, eski sosyal-de-

mokrat izgide bir sylem tutturmu olanlegalist solun telaa kaplmas da ok doal-d. Bu telala, AKPnin yanda unsurlar-nn sylemindeki komplo teorisiyle he-men zdeleiverdiler.

Daha dn kadn hareketinden, evreci-likten, isizler hareketinden sz eden lega-list sol, imdi bu alanlar, sanki kendilerinintapulu mlkymcesine yeni sosyal-de-mokrat CHPye kaptrmaktan korkmaya

balad. Ve bylece sosyal-demokrasinin tarih-

sel misyonu, yani proletaryann snf m-cadelesini pasifize etme ve saptrma ilevi

anmsand. Bu anmsama iinde, kendisinimarksist sol vb. erevede gren herkes,sosyal-demokrasinin yzn aa kar-ma, kitlelerin sosyal-demokrasinin kuyru-una taklmasn nleme misyonunu ko-numaya ve bu misyon balamnda da,solun CHPnin kuyruuna taklmasn n-leme misyonundan sz etmeye balad.

Olacak i deildi! Tam kitleler, ulha-olunun mstehzi biimde ifade ettiiemekli retmen Tevfik beyle Macide ha-nm dnda kalan herkes tam da solaynelmiken ve CHP d solda saf tutma-ya hazr hale gelmiken stelik! Demek ki,egemen snflar solun ykseliini grd-ler, bundan korkuya kapldlar! Bu korkuylada, solun ykseliinin nn kesmek,solu pasifize etmek, ktleden yaltmakiin hemen bir Baykal operasyonu yaparakCHPnin bana sosyal-demokrat sylem-le Kemal Kldarolunu geiriverdiler!

Eer durum buysa, ortada muhteemve beklenmedik bir toplum mhendislii

projesi olduunu da kabul etmek gerekir.Olaylar ve olgular bireysel niyete grekurgulamaktan uzak durulmad srece,bylesine mthi tahliller yapmaktan vesonular karmaktan kanlamayacaktr.

Gelien olaylar Trkiyenin iin-de bulunduu siyasal ortamdan so-yutlanamayaca gibi, lkemizin ya-psndan da soyutlanamaz. Bizim iinnemli olan, olaylarn gsterge nite-liini ve hangi dinamiklerin rn ol-duunu kavramaktr. Bu konuda se-

meci, dar grlere kaplamayz.Marksist doktrin, dar grll veolaylar yzeysel olarak ele almayreddeder. Olgularn i elimelerinive lke apnda gelien hareketin ge-nel geliim izgisini (dinamiini) kav-rayamamak, bizi kk-burjuvazinindnya grlerine hapseder.

Marksizm-Leninizm, gelien olay-lar etkileyen elimeleri yakalayanve genel gelime dinamiine balolarak n plana karan unsuru, -

zc eylemi ne karan bir eylemklavuzudur. Buna uygun den veiinde bulunulan durumu sergileyen

* Metin ulhaolu, Sanal Sol gazete, 22 Mays

2010.** Atlm.org, 24 Mays 2010.*** Kemal Okuyan, Bayku Bak, sanal Sol ga-

zete, 25 Mays 2010.


10/36


10

tahliller, hereyden nce, iinde bu-lunulan durumun tarihi kkleriniiinde bulunulan ann pratii ileolan balarn aa karacak biim-

de olmaldr. Durum tahlilleri, top-lumdaki snflararas iliki ve eliki-leri, genele (sisteme) bal bir biim-de deiimini (iinde bulunulan pra-tii de kapsayacak biimde) ksa birtarihi dilimde inceler. Tahliller anali-tik bir metodla, gelien olgular (un-surlar) tespit eder, bu unsurlar ara-sndaki ilikiyi kurar ve geliim izgi-sini tayin eder. Ne var ki, sadece ol-gular yakalayp aralarndaki ilikileritespit etmek yetmez. Bu kadar ileyetinmek yzeyseldir ve antimarksis-tir. Esas olan, olaylar iinde gelienunsurlarn (olgularn) i elikileriniyakalamak ve bu elikilerin ortayakard o dneme ilikin ne kanelimeyi ve hareketin ynn tayinetmektir. Pratie ynelmeyen ve saltdsal gzlemcilii tayan durumtahlilleri, gzlemciliin (amprizmin)pasifizmini tar ve devrimci hareke-ti ynlendiremez. Durum tahlilleri

znde snfsal tahlillerdir ve toplu-mu kavrayn rnleridir.*Evet, mevcut durumun tahlil edilmesi,

hereyden nce toplumun snfsal tahlilinigerektirir. Bu da, tarihsel materyalist bakasyla olaylarn ve olgularn snfsal kken-lerinin saptanmas, hangi dinamiklerin r-n olduunun ortaya konulmas demektir.

te bizim solda, legalist solda olma-yan da bu snfsal yandr.

Emekli retmen Tevfik beyle Macidehanm lkemizin bugnk somut gerek-

liinin en temel olgularndan birisidir. Kimi-lerinin orta snf, kimilerinin orta direk,kimilerinin yeni orta snf diye tanmlad- bir snfsal kesimin parasdr.

Emekli retmen Tevfik beyle Macidehanm, 1991 genel seimlerinde iktidaragelen DYP-SHP koalisyon hkmetinin i-sizlii nleme amacyla karm olduuemeklilik yasasyla olgu haline geldi. Ka-dn alanlarn 38 yanda, erkek alanla-rn 43 yanda emekli olmasn salayan buyasayla birlikte gen emekliler dnemi

balad. Bu gen emekliler, emekli ikra-miyeleriyle toplu konut projesinin finans-man kayna oldular. Bugn 1 milyon 660bin kamu emekisi ve varisleri emekli

maa almaktadr. Bunlara SSK emeklileridahil edildiinde emekli nfus be milyo-na ulamaktadr. (Semenlerin %12si)

Bunlara, ok sevilen terimle, yeni ortasnf** eklendiinde, nfusun %15-20sinioluturan kent kk-burjuvazisinin yzer-gezer oylar ortaya kmaktadr.

Bu kent kk-burjuvazisinin en temelzellii, tketim ekonomisinin hedef kit-lesi olmasdr. Bu adan, bu snfn aydnkesimi, her durumda globalizmin ideolo-jik savunucusu olarak ortaya kmtr vemedya araclyla bu ideolojinin tm top-lum kesimlerine yaylmas ve yerletirilme-si misyonunu stlenmitir.

Bu snfn ikinci zellii, akkan olma-sdr. Tarihsel olarak kk-burjuvazinin pro-letarya ile byk burjuvazi arasndaki konu-munun bir yanss olan bu akkanlk, yk-sek faiz, dk kur politikasyla srdrlenithalata dayal tketim ekonomisi iinde s-rekli i ve meslek deitirmeleri biimindegrnr olur. Klasik anlamda esnaftan

farkl olan, ithalatn liberalizasyonuyla orta-ya kan i alanlarnda faaliyet yrten ye-ni esnaf kesimi bu akkanln en belirginolduu blm oluturur. Bu yeni esnafkesiminin 1980lerin her ke banda ortaya kan yabanc sigara sat bayilikleriylebalayan i yaamlar, hal pazarclndanmarketilie, cep telefonu satclna kadaruzanan deiimlere sahne olmutur.

Yeni orta snflarn iletiim dnyasalanlar, sat elemanlar gibi terimlerlecilalanan bu yeni esnafn nc zellii,

eitim grm ve 80 ncesinde sola bula-m kesim olmakla birlikte niteliksiz ig-c oluudur.

Bu zellikleriyle, bir btn olarak kentkk-burjuvazisi tketicidir, akkan ve ge-ikendir; niteliksiz igcne sahip olduun-dan globalizmle gelen marjinal ticaretalanlarnda younlar. Doal olarak ticare-tin temel zellii olan speklasyon dnya-

* lker Akman,Mevcut Durum ve Devrimci Takti-imiz.

** Sencer Ayataya gre yeni orta snf, m-hendisler, retmenler, hemireler, aratrmaclar, rek-

lamclar, finans rgtlerinde, iletiim dnyasnda a-lanlar, tasarmclar, mimarlar, sekreterler, sat ele-manlar, genel olarak tm beyaz yakallardan olu-maktadr.


11/36


11

snda yaar, ksa vadeli karlar peinde ko-ar, frsatdr ve frsatlardan yararlanmakvarolu koulu haline gelmitir. Eitim gr-m isizler ordusu bu kesimin organik bir

parasn oluturur.Dn olduu gibi bugn de kent kk-

burjuvazisi ekonomik ve siyasal yaamdaetkin bir gtr. Bu zellii yznden, he-men her dnemde oligari ve oligari dn-daki smrc snflar tarafndan yedeklen-meye allan bir kitle durumundadr. 12Mart dneminde Nihat Erimin beyin tak-m, Turgut zal dneminde drt eilimibirletirme demagojisi, Tansu illerin ikianahtar vaadi ve AKPnin sol liberallerleittifak bu kitlenin yedeklenmesini amala-mtr.

Ancak bu snfn dn ile bugn arasn-da, yani 1980 ncesi ile sonras arasnda(zellikle de 1990lardan sonra) belirgin birfarkllk ortaya kmtr. 1980 ncesinde(1960-1980) ekonomik byme, kalknma,sanayileme vb. dzeylerinde konumlanr-ken, 1980 sonrasnda ithalat, ticaret, serbestpazar ekonomisi vb. dzeylerde konumlan-mtr. Birinci durumda yurtseverlik ve ulu-salclk ne karken, ikinci durumda glo-

balizm ve liberalizm ne kmtr. Bu ne-denle, bu kitle 1980 ncesinde sanayileme,byme, ulusal kalknma vb. sloganlarla ye-deklenebilirken, 1990 sonrasnda globalizm,liberalizm, serbest piyasa vb. sylemleriyleyedeklenebilmitir.

ubat 2001 kriziyle balayan ve 2008dnya finans kriziyle dnen yeni sretebu durum byk lde deimeye bala-mtr.

Gerek ubat 2001 krizinin yaratm oldu-u yaam standartlarndaki ke duyu-

lan tepki, gerekse yeni konumlarna uygunolarak piyasalarda istikrar aray, ekono-mik istikrarn yolu siyasi istikrardan geermant iinde onlar AKPye itmitir. Ama2008 finans krizi ve paralelinde gelien Er-genekon operasyonlar bu kesimlerin eko-nomik ve siyasal istikrar alglamasn de-itirmeye balamtr. Bu deiim de Mart2009 yerel seimlerinde belli llerde g-rnr olmutur.*

te deien ve yeniden deien bu ko-

numuyla kent kk-burjuvazisi, dn oldu-u gibi bugn de siyasal gelimelerin belir-leyicisi olmay srdrmektedir.

Bu deien ve gelien srete ezber

bozan en temel gzlemsel olgu, oligarinin yapsna ve gcne ilikin belirsizliklerdir.Genel ve yzeysel bir gzlemle bu sreteoligarinin eski gcn yitirdii bile syle-nebilir. Hatta AKPnin temsil ettii feodal ka-lntlarn (tefeci-tccar sermayesinin) oligar-iyi gerilettiinden ve etkisizletirdiindende sz edilebilir. Ancak bu genel ve yzey-sel bir gzlemden ibarettir ve gerei yan-stmaz.

Genel ve ezber tanmla, oligari, em-peryalizm ve ibirliki-tekelci burjuvazi iletoprak burjuvazisi ve feodal kalntlarn enirilerinden oluan, egemen snf ittifakdr.Burada toprak burjuvazisi, pazar iin re-tim yapan byk toprak sahiplerini; feodalkalntlar ise tefeci-tccar sermayesini ifa-de eder. Ancak oligarinin temel gc, em-peryalizmle batan btnlemi ibirliki-te-kelci burjuvazidir, genel ve amiyane ifadey-le, Kolar, Sabanclardr, TSADtr,SOdur, MESStir. Ve herkesin bildii gibi,son yllarda bunlarn esamesi bile okun-

mamaktadr. AKP, servetin yeniden da-tmn yaparken bu kesimlerden hi seskmad gibi, TSKya ynelik operasyonlarkarsnda da sessiz kalmlardr. Daha po-pler ifadeyle, Trkiyede hkmetler ku-ran, hkmetler deviren, askeri darbelertezgahlayan TSAD kimse ciddiye bile al-mamaktadr.

Bu grnmden ve sylemden yola -kldnda, artk oligariden, oligarik yne-timden sz etmek olanaksz olmaktadr. Do-al olarak, egemen snf ittifak olarak oli-

garinin yerine baka bir egemen snf it-tifaknn getii dnlebilmektedir.

Ama bunlar sadece grntdr, sylem-dir.

phesiz oligari, sabit bir smrc s-nflar bileimi deildir. 1950lerden gnm-ze kadar oligarinin bileiminde pek ok de-iiklikler olmutur. Bu deiiklikler, ibirlik-i-tekelci burjuvazinin yapsnda ve bilei-minde meydana gelen deiikliklerle biim-lenmitir. Kimi zaman sanayi burjuvazisininarl artarken, kimi zaman ibirliki-tica-

* Bugn Mart 2009 yerel seim sonular unutul-mu grnmektedir. Oysa bu seimlerde CHP, oyla-rn %23,1ini (9.233.000 oy) alrken, DSP oylarn 2,8ini(1.110.000 oy) almtr. Kemal Kldarolu olay n-

cesinde yaplan anketlerde CHPnin oylarnn %25-28aralnda grlmesi bu adan artc deildir.


12/36


12

ret burjuvazisinin arl artmtr. thal ika-mesi dneminde i ticaret burjuvazisi et-kin bir unsurken, ihracata ynelik sanayi-leme dneminde d ticaret burjuvazisi et-

kin bir g olmutur. Benzer biimde, ortasermaye kesimlerinden bazlar tekelleipglenerek oligari iinde yer alrken, bazdnemlerde bir bakalar glenmi ve oli-gari iinde yer almtr. Ancak her dnem-de ibirliki-tekelci sanayi burjuvazisi oligar-inin temel unsuru olarak varln srdr-mtr.

Gerek gereklikte bir btn olarak i-birliki-tekelci burjuvazi (ibirliki-tekelci sa-nayi ve ticaret burjuvazisi) AKPnin iktidarageldii 2002 Kasm seimlerine kadar tart-masz bir g olarak lkedeki ekonomik vesiyasal gelimelerin belirleyicisi olarak orta-da bulunmutur. Gerek 1999 krizi srasndabankalara el konulmasnda, IMF ile stand-by anlamas yaplmasnda, gerekse 2001ubat krizi srecinde ve Kemal Derviinekonominin bana geirilmesinde bu kesi-min belirleyicilii her trl tartmann d-ndadr. Ayn ekilde DSP-MHP-ANAP koa-lisyon hkmetinin erken seime zorlanma-snda, DSPnin datlmasnda, AKPnin olu-

turulmasnda ibirliki-tekelci burjuvazininyeri ve rol de tartlmaz bir gerektir.Bugn oligariden, ibirliki-tekelci bur-

juvaziden sz edilmemesi ya da TSADneskisi gibi etkin bir g olarak siyasal are-nada yer almay bu gerekleri ortadan kal-drmad gibi, oligarinin etkisizletii, g-szletii anlamna da gelmemektedir.Kur-tulu Cephesindeki deiik yazlarda ortayakonulduu gibi, 1997 Asya Krizi ve 2000 em-peryalist dnya krizi koullarnda emperya-list lkelerin byyen ar-retim sorunu-

nun yaratm olduu dnya ticaret hacmin-deki artn rn olarak i pazarn genile-tilmesi ve i ticaretin younlatrlmas ne-deniyle Anadolu tefeci-tccar sermayesiyleyeni bir ittifak oluturulmutur. AKP iktidarbu ittifakn rn olmutur. Ve herkesin bil-dii gibi, AKP hkmeti, Kemal Dervi d-neminde uygulamaya sokulan IMF istikrartedbirlerini harfi harfine uygulamtr. Buuygulamann gvencesi olarak da Cemil i-ek, Kemal Unaktan gibi isimler AKPyetransfer edilmitir.

Burada kafa karklna yol aan du-rum, yukarda da ifade ettiimiz gibi, AKPninTSKya ynelik operasyonlar karsnda i-

birliki-tekelci burjuvazinin, daha somut ifa-desiyle Kolarn, Sabanclarn ya da TS-ADn sessiz kaldr. Bu da son yln g-rngsdr. Doal olarak 2007 ylna kadar

tm ekonomik ve siyasal srelerin belirle-yicisi olarak arka planda yer alan oligari-nin son ylda birden yok olduunu yada gszletiini syleyebilmek iin de or-tada somut bir olgu yoktur.

SOnun (stanbul Sanayi Odas) yaynla-d En Byk 500 irket sralamasnn ba-nda yer alan Tpra, Ko Holdinge aittir. Yine ayn sralamada 3. byk irket Ford,4. srada yer alan Ereli Demir-elik, 6. sra-da yer alan Tofa, 7. srada yer alan Arelik,9. srada yer alan Aygaz, Ko Holdinge ait-tir. Sadece bu irketlerin cirolar 50 milyarTLdir.

Popler ve gnlk sylemle oligarininikinci byk gc Sabanc Holding her nekadar miras paylamlaryla belli ller-de i sorunlarla uramak durumundakalmsa da, lke ekonomisinin ikinci b-yk gc olmay srdrmektedir.

Bu veriler bile, oligarinin temel yaps-nn deimediini aka gsterir.

Yine de oligarinin, yapsal deiiklik ol-

mamasna ramen, AKPnin icraatlar kar-snda neden sessiz ve tepkisiz kaldsorulabilir. Elbette byle bir soru sorulabilir,ama tersi de geerlidir: Neden tepki gster-mesi gerekir?

Gerekte bu sorular anlamszdr. Tarihbilincinin yok edildii bir ortamda bu trdenanlamsz sorularn sorulmas da kanlmaz-dr.

Bugn ibirliki-tekelci burjuvazinin veonun temel unsurlarnn AKP iktidarndan,lml islamc syleminden, ekonomik uy-

gulamalarndan fazla bir rahatszl yoktur.stelik AKPnin servetin yeniden datmnyaparken, kendi yandalarn glendirir-ken kendileri de glenmektedir. Uzanlarolayna ya da Aydn Doan medyasna y-nelik medyatik olaylar da kendilerinin ko-numuna ve gcne herhangi bir zarar ver-memitir, vermemektedir. stelik Uzanlargibi antaj ve tehdit yoluyla gcn artranbir sermaye kesiminin tasfiye edilmi olma-sndan memnundurlar.

birliki-tekelci burjuvazinin, Kolarn

ve Sabanclarn AKPnin TSK operasyonla-r ve laiklik kart sylemleri karsnda tep-kisiz kallarna bakarak etkisizletiklerini


13/36


1

sylemek ne kadar yanlsa, bunlara kartepki gstermelerini beklemek de o kadaryanltr. birliki-tekelci burjuvazinin tarihi-ne bakldnda, hibir dnemde laiklikdi-

ye bir sorunu olmad hemen grlr. Ay-n ekilde oligarinin hibir dnem demok-rasi diye de bir sorunu olmamtr. 27 Ma-ys dndaki dier askeri darbeler (12 Martve 12 Eyll) bizzat oligarinin istemi ve ona-y ile gerekletirilmitir.* Tm yanlg ve ya-nlsama lkedeki tm askeri darbelerin yada askeri operasyonlarn mutlak biimdeoligarinin istemi ve onay ile gerekletiisansndan kaynaklanmaktadr. zellikle 28ubat srecinin, yani post-moderndarbenin oligarinin laiklik hassasiyetininrn olduu sans belirgin bir yere sahip-tir.

phesiz oligarinin bileiminde baz de-iiklikler olmutur. Baz orta sermaye ke-simleri (islami sermayenin bir blm)oligarinin iinde yer alrken, baka kesim-ler (Uzanlar gibi) oligariden tasfiye edilmi-lerdir. AKP iktidar, tefeci-tccar sermayesi

ile ibirliki-tekelci burjuvazinin yeni ittifak-nn rndr. Gerek udur ki, her sermaye kendisini geniletmek ve bytmek y-nnde hareket eder. Dolaysyla ne dzey-

de ittifak kurulmu olursa olsun, her kesimve her kesimin tekil bileenleri kendi gc-n ve etkisini artrma ynnde hareket eder.Bu hareketi, siyasal iktidar iindeki adam-lar araclyla siyasal bir nitelik kazanr.Sorun, tefeci-tccar sermayesinin ya da po-pler ifadesiyle islami sermayenin kendi-sini glendirmesi deil, bu hareketinin i-birliki-tekelci burjuvazinin yaam alannane kadar mdahale ettiidir.

Dier bir sorun ise, egemen snflar itti-faknn yapsnn ve siyasal iktidarn emper-yalizmin karlarna ne lde uygun ya daters dtdr. Emperyalizm ile ibirlikisermaye, zellikle de ibirliki siyasal ikti-darlar arasndaki iliki mutlak bir zde-lik deildir. Emperyalizm, kendine bamllkeleri her ynden ve her adan mutlakolarak denetler, ama mutlak olarak ynet-mez. Yer yer uygulamada farkllklar ortayakar. Ancak bunlar ze ilikin deildir. AmaAKP iktidar neredeyse mutlak denilebile-cek lde emperyalizmin direktiflerini uy-

gulamaktadr. Bu adan bakldnda em-peryalizmin AKP iktidarndan rahatszlkduymas da sz konusu olamaz.

Tm bu gerekler ortadayken CHP veKemal Kldarolu olay lkenin gndemi-nin birinci srasna gelince, birden komp-lo teorileriyle beslenmi bir durum dei-iklii ya da emperyalizmin (sz edilme-se de ibirliki-tekelci burjuvazinin) AKPyigzden kard yorumlar yaplmaya ba-lanmtr.

Ekonomik temel her zaman zerinde

ykselen styapnn, siyasal ilikilerin belir-leyicisidir. Ama styap da edilgen ve sade-ce belirlenen konumunda deildir.**

* 27 Mays ihtilali ve bunun karsnda ibirlik-i-tekelci burjuvazi ile emperyalizmin tutumunu Ma-

hir ayan yolda yle deerlendirir:1950 harekat oldu. Emperyalizm tam ynetimsalad. O anda dayanaca temel g tekelci burju-vazi deildi.Tefeci bezirgan ve toprak aalar takmidi.

Tekelci burjuvazinin durumu temel dayanak ola-bilecek seviyede deildi. Yllar ilerledi, emperyalizminkarlar asndan, kapitalizm asndan, bu mttefi-kin tasfiye edilmesi art oldu. Emperyalist retim ili-kileri tekelci burjuvaziyi de glendiriyordu. Nihayet1960 harekat oldu. Tekelci burjuvazi daha temel golma durumunda deildi. Bu yzden ABD reformistburjuvaziye devrimde destek oldu. Nasl olsa 60 dn-yasnda reformist burjuvazinin ekonomik, idari ve sos-yal btn tedbirleri tekelci burjuvaziyi glendirecek-

ti. Ve yle oldu.Ksa bir sre sonra 1963de reformist burjuvazi te-

kelci burjuvazi ile yer deitirdi. Tekelci burjuvazi re-formist burjuvaziyi hem tasfiye etmeyerek ona bellihaklar tanyarak (nk gc yoktu) hem de tefecibezirgan takmn eskisi gibi olmasa da imtiyazl du-ruma getirerek lkede garip bir ynetim dengesi kur-du. Buna nispi denge dnemi de diyebiliriz. Bu nispidenge ikilidir.

1. Hakim ittifaklar ile reformist burjuvazi arasn-da yansmas 61 Anayasas. Belirleyici yn hakim it-tifak.

2. Hakim ittifakn kendi iinde, tekelci burjuvaziile tefeci bezirgan arasnda belirleyici yn tekelci

burjuvazi.Bylece Trkiye yar-smrgeler arasnda bir is-tisna oldu. nk hibir lkede Trkiyedeki snrl de-mokratik haklar yoktu.

** Engels yle yazar: ... Materyalist tarih anlay-na gre, tarihteki belirleyici etken, son kertede, ger-ek yaamn retim ve yeniden retimidir. Daha o-unu hibir zaman ne Marks ileri srd, ne de ben.Eer biri bu gr iktisadi etken tek belirleyicidir an-lamnda bozarsa, bylece onu bo, soyut, sama birsze dntrm olur. ktisadi durum temeldir, amastyapnn eitli eleri: snf mcadelesinin siyasalbiimleri ve sonular sava bir kez muzaffer snf ta-rafndan kazanlnca yaplan anayasalar vb. hukuk-

sal biimler ve hatta btn bu gerek mcadelelerin,bu mcadelelere katlanlarn kafasndaki yansmala-r, siyasal, hukuksal, felsefi teoriler, dinsel grler vebunlarn dogmatik sistemler olarak daha sonraki ge-


14/36


1

Nasl ki Uzanlar vb. olaylarda grldgibi servetin yeniden datm siyasal st-yap tarafndan gerekletiriliyorsa, ayn bi-imde egemen snflarn i ilikilerinde de

siyasal styapnn etkin bir rol vardr. Bu-gn emperyalizm (ve ibirliki-tekelci burjuvazi) asndan AKPnin tasfiye edilmesiiin zorunlu bir neden mevcut deildir. An-cak emperyalizmin Ortadouya, zelliklerana ynelik politikalar asndan AKPninvarlnn baz (ve ksmi) sorunlar da yarat-t gerektir. te yandan 2008 krizinin top-lumsal etkileri ve sonular, ABde ortaya -kan yeni bor krizleri Trkiyede ynetimsorununu ne karmaya balamtr. Bu ol-gulardan yol karak, emperyalizmin AKPyitasfiye ederek yerine Kemal Kldarolununynetiminde CHPyi geirmeye karar verdi-ini sylemek tek bana yeterli deildir.Byle bir tek ynl karsama ya da deer-lendirme, egemen snflar arasndaki ilikive elikinin durumunu hesaba katmadgibi, emperyalizmin kadir-i mutlak oldu-unu, hereyi yapabildiini ve yapacaklar-n nceden planladn dnmekle z-detir.

Bugn daha belirgin biimde grld

gibi, Kemal Kldarolu olay, bir komplo-nun rn deildir; u ya da bu siyasal ne-denlerle Baykala ve CHPye ynelik bir ka-set komplosunun yaratm olduu bolu-un doldurulmasdr. Siyasal olaylar yakn-

limeleri de, tarihsel mcadelelerin gidii zerindekietkilerini gsterir ve birok durumda, onlarn biimi-ni baskn bir tarzda belirler. (Engels, J. Blocha Mek-tup, 21 Eyll 1890.)

dan izleyenlerin ok iyi bildii gibi, kasetkomplosu olmasayd 33. Kurultay sonra-snda CHPnin vitrini bizzat Baykal tarafn-dan bugnkne benzer biimde yeniden bi-

imlendirilecekti. Bu adan kaset komp-losu, bu vitrin deiikliini genel baka-nn deimesinden baka bir sonu verme-mitir.

Bu nedenlerden dolay, Kemal Kldar-olunun sosyalist solun ykseliini engel-lemek iin (sanki ykseliyormu gibi) ya-plm bir komplo olduunu sylemek nekadar yanlsa, emperyalizmin ya da mer-kez medyann toplum mhendisliininrn olduunu sylemek de o kadar yan-ltr.

Snfsal perspektiften kopmu ve snfsaltahlilleri temel almayan hibir yorum ya dadeerlendirme somut gereklii aklaya-maz. lkemizin somut gerekliinde, dahaistikrarl ii ve kyl kitlesinin yannda kentkk-burjuvazisinin akkan ve deikentutumuyla belirlenen bir siyasal ilikiler ege-mendir. Bu snfn akkan ve deiken tu-tumu, ayn zamanda bu snfn tutarszl-nn bir ifadesidir. Bu akkan ve deiken tu-tuma bakarak ya da bu akkan ve deiken

tutumu tutarl ve istikrarl bir durum gibiele alarak yaplacak yorumlar, dn olduugibi bugn de tutarl ve ilkeli bir siyasal iz-gi izlemeyi olanaksz klacaktr.


15/36


1

nce sosyoloji ile marksizmin kartrl-masna aklk getirmek gerekiyor.Kimilerine gre, Marks, gelmi gemi

en byk sosyologlardan birisidir ve hattasosyolojinin olumasnda temel bir role sa-hiptir. Bu iddia sahipleri, marksizmi bir sos-yolojik ekole, akma indirgerler ve bu in-dirgemeye bal olarak da marksist sosyo-lojiden sz ederler. Kendi terimleriyle,marksizm, sosyolojinin ekonomist okulunuoluturur ve doal olarak da Marks-Engelsbu sosyoloji okulunun kurucular olarak ka-

bul edilir.Gerekte sosyoloji, insan toplumunun alt

bileenlerinin ve katmanlarnn aratrlma-s ve tahlil edilmesidir. Bu ynyle sosyolo-ji, aile, ky, kent, devlet, sendika, sementopluluu vb. kategorilerde alr. Marksizmise, insan toplumununsnflardan olutuu-nu ve snflarn da retim srecindeki ko-numlarla belirlendiini kabul eder.

Sosyoloji asndan orta snf,herhan-gi bir zaman dilimindekiherhangi bir toplu-mun bir kategorisidir; sosyolojik toplumsal

piramidin st ile alt arasnda kalan (or-ta) kesimlerden oluur. Bu ynyle antik Yunandan balayarak feodal ve kapitalist

Bugne kadarki kk [alt] orta tabakalar kk sanayiciler, bakkallarve rantiyeler, esnaf ve iftiler, btn bu snflar, ksmen kk sermayele-ri byk sanayiyi iletmeye yetmediinden ve byk kapitalistlerin rekabeti-ne dayanamadklarndan, ksmen onlarn becerilerinin yeni retim yntemle-ri karsnda deer yitirmesinden dolay, giderek proletaryann dzeyine iner-

ler. Bylece proletarya, nfusun tm snflarndan yeni yeler kazanr...Orta snflar, kk sanayici, kk tccar, zanaat, kyl, btn bunlar,

ken orta snf olarak kendi varlklarn korumak iin, burjuvaziye kar sa-varlar. Yani onlar, devrimci deil, tutucudurlar. Dahas gericidirler, tarihin te-kerleini geriye dndrmeye alrlar. Eer rastlantyla devrimci olurlarsa,proletaryaya katlmak durumunda kaldklarn grdkleri iindir; bu yzden deo andaki karlarn deil, gelecekteki karlarn savunurlar, kendi bak a-larnn yerine proletaryann bak asn geirirler... (Marks-Engels, Kom-nist Manifesto.)

Yeni Orta Snf

toplumlarda da orta snftan sz etmekolanakldr. rnein devrim ncesi feodalFransada gelien burjuvaziyi tanmlayanorta snf terimi, aristokrasi ve ruhban s-nf/tabakas arasnda kalan orta tabakadrve bu yzden tiers etat, yani nc ta-baka olarak adlandrlr. 1789 FranszDevrimiyle nc tabaka, yani burjuva-zinin iktidar ele geirmesiyle birlikte ortatabaka ya da orta snf terimi kapitalisttoplumdakikk-burjuva snf tanmlamakiin kullanlmaya balanmtr.

te bu tarihsel geliime ramen ideolo-jiden ve snflardan yaltlm sosyoloji, or-ta snf terimini kullanmay srdrmtr.Bunlara gre insan toplumu bir btndr(tek bir snf) ve bu snflar kendi ilerin-de st, orta ve alt blmlere ayrlr. Bu kategori iinde orta kesim ya da ortasnf en akkan ve geiken toplumdur.Alttan ortaya, ortadan alt ve ste,stten ortaya ve daha ste (tekel)doru bir akkanlk vardr. Dolaysyla ortasnf, 0 kan grubu gibidir, alt ve st s-

nflara geii salayan genel ve ortak vericiolarak kabul edilir. Dolaysyla da, bu 0 kangrubu sosyolojinin ana ilgi alann olutu-


16/36


1

rur.Tarih iinde serbest rekabeti kapitaliz-

min tekelci kapitalizme dnmesiyle bir-likte yeni bir iliki biimi ortaya kmtr. Ar-

tk alt-orta-st snflarn tesinde tekelcikesimler, finans oligarisi ortaya kmtr.Doal olarak bu yeni iliki iinde ortasnflar da yeni bir biim almaya balam-tr. te kapitalizmin emperyalist aamadakigeliiminin kk-burjuvazide meydana ge-tirdii deiim, sosyologlar ve ekonomistlertarafndan yeni orta snf olarak tanmlan-mtr.

Paul Sweezy, yeni orta snfn geliimi-ni, II. yeniden paylam savandan sonraretimde meydana gelen byk artn tica-retin/datmn boyutlarn olaanst artr-masna balar. yle ki, tekelci burjuvazi ar-tan retimini pazarlayabilmek iin datmalanna (reklamclk sektr, sat maaza-lar vb.) byk yatrmlar yapmtr. Bylecebu datm/ticaret alanndaki yatrmlarla ye-ni bir istihdam alan alm ve ok byksayda retken olmayan emek-gc istih-dam edilmitir. Ayn zamanda bu istihdamaraclylayeni bir tketici kitlesi yaratlarakyeni talep ortaya karlmtr.

Sweezy, bu gelimenin toplumsal (sos-yolojik) ve siyasal sonularn yle ifadeeder:

Sanayi brokratlarnn, serbestmeslek sahiplerinin, retmenlerin,devlet memurlarnn vb.nin olutur-duu ve merkezileme ve ykselenhayat standartlar srecinde kanl-maz olarak ortaya kan yeni orta s-nf, datm faaliyetleri ile megulolanlarn byk blmn oluturansatclar, reklam alanlar, gazeteciler

ve cretliler ordusuyla daha da art-mtr. Nfusun bu eleri greli ola-rak daha iyi cret alrlar ve znel a-dan onlar az ya da ok kapitalist vetoprak sahipleri snfna balayan bir yaam standardndan yararlanrlar.Dier taraftan, kapitalizm altndabunlarn bir blm gelirlerini dolay-l ya da dolaysz olarak art-deerdensaladklar iin, art-deerin azalma-s bunlara zarar verir ve bu nedenlekarlarn egemen snflarn karla-

ryla balayan nesnel bir ba da var-dr. Her iki nedenden dolay, yeni or-ta snf iilerden ziyade kapitalistler

iin toplumsal ve siyasal bir desteksalama eilimindedir. Dier bir ifa-deyle, bu snfn yeleri, kapitalist ge-nerallerin liderliini derhal kabul

eden bir ordu oluturmaktadr.*Sweezy bu satrlar 1946 ylnda yazm-

tr. Ve bugn, yani 64 yl sonra, yeni orta s-nf, Prof. Dr. Sencer Ayatann CHP yneti-minde yer almasyla lkemizin gndemininilk sralarna yerlemitir. Hatta Sencer Aya-ta yeni orta snf teorisinin ilk kurucusuolarak sunulmutur.

Sencer Ayataya gre, geleneksel ortasnf, yani yeni orta snftan nceki ortasnf, daha ok iftiler, esnaf, sanatkr,mahalli tccarlardan oluur ve ok yaknzamana kadar Trkiyede nfusun %90laravaran kesimidir. Yeni orta snf ise, sa-nayileme ve zellikle son dnemde bilgiekonomisi dediimiz srecin ilerlemesiyleortaya kan birok yeni ekonomik faaliyetalan ve saysz yeni mesleklerden oluur.Kendi hesabna alan doktorlar, mimar-lar, diiler, avukatlar, bunlar da yine yeniorta snftr. Profesyoneller diyoruz. En cid-di gelitii alanlardan biri de finans sektr,bankaclk, sigortaclk... retim hizmetleri,

sosyal hizmetler alanlarnda alanlar. Ta-bii kamu ynetimi alan da... retmenler,maazalarda alan k giyimli tezghtarlar,otellerde, brolarda alanlar, sekreterler,hemireler... yeni orta snf oluturur.

Gerek Sencer Ayata, gerekse baka siya-sal sosyologlar, zellikle de sosyal-demok-rasi aratrmaclar bu yeni orta snfn Avrupada sosyal-demokrat partilerin yenitabann oluturduunun altn izerler. Bu-radan yola karak da, solun, sosyal-demok-ratlarn bu yeni taban zerinde siyaset

yapmalarn nerirler.Onlarn szn ettii orta snf politikas,

1990larn ortasnda, yani SSCBnin datl-ml sonrasnda Avrupa sosyal-demokratpartilerde (zellikle ngiltere ve Almanya)ortaya kan neo-liberal sol politikadanbaka bir ey deildir. Bu neo-liberal (ye-ni-liberal) politikalarn ngilteredeki tem-silcisi Tony Blair, Almanyadaki temsilcisiGerhard Schrderve uluslararas finans ev-relerindeki temsilcisiSorostur. Bunlarn iz-gisi, nc yol (The Third Way) ya da

* P. Sweezy, Emperyalizm, ada KapitalizminBunalm, s. 58.


17/36


1

yeni orta (Die Neue Mitte) olarak pazar-lanmtr. Bu sylem, 1997 seimlerindeTony Blair iktidara tarken, Gerhard Sch-rder 1998 seimleriyle iktidara gelmitir.

Bu sylemin ve teorinin temel sav,yeni orta snfn toplumun nemli bir b-lmn oluturduu ve buna dayanan par-tinin iktidara gelebileceidir. SencerAyatann szlerinde de ifadesini bulan bil-gi ekonomisi ya da biliim sektrndekigelimelerin bylesi etkin ve nicelik olarakgl bir yeni orta snf yaratt varsayl-mtr. Ne yazk ki (!) bu varsaymn, yeniorta snfn gerek temelini (Sweezynin1946da ifade ettii gibi, ok daha eskilereve datma/ticarete dayanan temelini) gr-mezlikten gelerek hereyi biliim sektr-ne balamas, 2005de bu yeni ortann,neo-liberal solun (ve ABDde neo-conla-rn) yok olduunu da kabul etmeyi gerekti-rir.

Bu yok oluun temelinde ise, 2000 dn-ya ekonomik bunalm yatar. 2000 bunalmkoullarnda dnyann en byk iletiim-biliim irketlerinden Enron (2001) veWorldComun (2002) iflas bir dnemin so-nunu getirmitir. Mart 2000de balayan ve

1997 Asya kriziyle birleen dnya ekonomik

bunalmnda beyaz yakal iiler, yani ye-ni orta snf byk lde isiz kalmtr.Benzer bir gelime ubat 2001 krizi sonra-snda Trkiyede de yaanmtr. Binlerce

banka alan, gazeteci, reklam irketi a-lan isiz kalmtr.

Nasl ki, ubat 2001 krizi AKP iktidarnnnn amsa, Mart 2000 dnya ekonomikbunalm da nc yolcularn sonunu ge-tirmi ve sa partilerin iktidarna yol am-tr.

Burada en temel yanlg, sosyoloji ile si-yasetin, snflar ile tabakalarn birbirine ka-rtrlmasdr. Snflar ve snfsal tahlilleridlayan sosyolojik tahlillerle yaplan siya-setle varlacak yer, elverili bir konjonktrebal olarak meydana gelen frsatlardanyararlanmadan teye geemez.

Kemal Kldarolulu CHPnin ne kadarbu yanl yeni orta snf teorisine uyumsalayaca bilinmese de, bu teorinin kon-jonktrel zellii ve sonular kalcl de-il, geicilii niteler. Bizim gibi lkelerde ise,yeni orta snfdenilen yeni igcnn, id-dia edilenin tersine biliim sektrndekiyeni istihdama deil, hizmetler sektrnde-ki genilemeye ve zellikle de kadn eme-

ine dayand da bir baka gerektir.


18/36


1

Kldarolu, CHP Kurultaynda yaptkonumada maynl arazilerin yoksul ky-llere datlacan ve toprak reformu yaplacan ilan etti. Bylece unutulmuolan kyllk ve tarm sorunu bir kez dahagndemin ilk sralarna kma olana ka-zand.

Ama 60larn nl slogan toprak refor-mu ya da devrimci hareketin ifadesiyletoprak devrimi her ne kadar ok bilinir

grnse de, 1980 sonrasndaki ihracata y-nelik sanayileme, neo-liberalizm, glo-balizm propagandalar arasnda unutulupgitmitir. Sosyal-demokrasiye yeniden d-nten sz edildii bugnlerde, toprak re-formu, bu unutulmuluk iinde kanlmazolarak poplizm olarak kolayca damgala-nabilmitir.

Toprak reformu konusu ele alnrken(ve pek ok baka konuda da), hereydennce, kapitalizmin i dinamikle gelimedi-i, dolaysyla da baml olarak yukardan

aaya gelitirildii bir lkede yaadmzgerei akldan karlmamaldr. Eer kapi-talizm kendi i dinamiiyle gelimi olsay-d, phesiz, tarm sorunu kapitalist ller-de zmlenmi, yani tarmda kapitalizmegemen retim ilikisi haline gelmi olurdu.Kapitalizm i dinamikle deil de d dina-mikle, emperyalizmin kar ve taleplerineuygun olarak yukardan aaya gelitirilin-ce, kanlmaz olarak tarm sorunu da ar-pk bir hal almtr. 12 Eyll sonrasnda itha-latn liberalizasyonuyla birlikte ilk ithal edi-len maln ikita muz olmas da lkedekitarm sorununun nasl bir kmaz iinde ol-duunu aka gstermitir.

Toprak Reformuylastihdam Yaratmak

Emperyalizmin ar-retim sorunu vebuna kar geri-braktrlm lkelerde i pa-zarn geniletilmesine ynelik yeni-smr-gecilik uygulamalar, bir yandan kapal re-tim birimlerini, yani feodal ve yar-feodalretim ilikileri iinde bulunan tarm pa-zar iin retime yneltirken, dier yandankrdan kente byk bir g dalgasnn orta-ya kmasna yol amtr. 12 Eyll sonrasn-da uygulanan ekonomi politikalarla her tr-

l emperyalist lke malnn ithalatnn ser-best braklmasyla ortaya kan tarm rn-leri ithalat bylesi bir pazar geniletilmesikoullarnda krsal alanlarn ok daha hzlazlmesine ve ge neden olmutur.

Bugn ekerden budaya, msrdan etekadar hemen hemen tm tarmsal ve hay-vansal rnler ithal edilmektedir. Yksekfaiz, dk kur politikasyla TLnin deer-lenmesi ithalat cazip hale getirmitir. ta-rmsal retimin maliyetindeki (gbre, ma-zot vb.) art da ithal rnlerle yerli rnle-

ri ithal rnlerle rekabet edemez hale ge-tirmitir. Bu da, kanlmaz olarak hem ta-rmsal retimi geriletmi, hem de g ne-deniyle kentlerde byk bir isizler ordusuortaya karmtr.

Bylece tarm sorunu, bir yanyla tarm-sal retimin azalmas ve talebin ithalatlakarlanmas sonucu d ticaret ann b- ymesiyle, dier yanyla da krdan kentegle ortaya kan byk isizler ordusununistihdam sorunuyla karmak bir hal alm-tr.

Kentlerdeki isizliin kentlerde istihdamedilmesi, ancak sanayinin gelimesiyle ola-nakldr. Her trl sanayi ve tarm rnnn


19/36


1

dk kur politikasyla ucuza ithal edilme-si, sanayi yatrmlarn (kapitalist anlamda)cazip olmaktan karmtr. te yandan ta-rm rnleri fiyatlarnn ithalat karsnda s-

rekli dmesi ve buna karlk maliyetlerinsrekli ykselmesi tarmsal retimin gerile-mesine de yol atndan, tarm kesimindede byk bir isizlie yol amtr.

Byle bir ortamda, tarmsal retimin ca-zip hale getirilmesinin ve artrlmasnn ye-ni istihdam olana yaratabilecei kolaycadnlebilir. Ekilmeyen arazilerin ekimealmasnn ve ekilebilir arazilerde daha ge-ni apl ekim yaplmasnn yarataca istih-dam olanann isizlie de are olabilece-i varsaylabilir. Bu dnce ve varsaymlagerekletirilecek bir toprak reformunun,hem tarmsal retimi artraca (dolaysylada tarm rnleri ithalatn azaltaca), hemde istihdam yarataca ileri srlebilir.

Bilinebilecei gibi, toprak reformununz, ekilmeyen kamu arazilerinintoprak-sz ve az toprakl kylye datlmasdr.Bylece datlan toprakla mevcut kyl n-fusu daha verimli retim yapabilecek veretim art gerekletirilecektir. Doal ola-rak tarmsal retimdeki art da tarm rn-

lerinin birim maliyetinin ve fiyatnn dme-sine yol aacaktr.Burada temel unsur, krsal alanda top-

raksz ve az toprakl kylnn emek-gc-nn verimli olarak kullanlmasdr. Toprakreformu ncesinde kk bir toprak par-asnda kk bir rn karl tketilenemek-gc, toprak reformu sonrasndadaha geni bir toprak parasnda tketile-cei iin retkenlii artm olacaktr. Bu a-dan toprak reformu, tarma emek-younsermaye yatrm anlamna gelir. Asl ama,

tarmda sermaye yatrmnn artrlmasdr. Ancak byle bir emek-youn sermaye

yatrmnn etkili olabilmesi iin, hereydennce krsal alanda serbest ya da yar-serbestemek-gcnn ortaya km olmas gere-kir. Eer krsal alanda yeterli emek-gcmevcut deilse, yaplacak bir toprak refor-mu hibir biimde yeni istihdam olanaortaya karmaz ve retim artna yol a-maz. Bu adan toprak reformu, krsal n-fusun youn olduu koullarda ve dnem-lerde, topran yeniden datm yoluyla ta-

rmsal retimin geniletilmesine yol aar-ken, krsal nfusun azald koullarda vednemlerde ayn sonucu ortaya karmaz.

Olsa olsa, mevcut retici kyl nfusun re-timinde belli bir arta yol aarak gelirleri-nin artmasn salar, ama yeni istihdam ola-na salamaz.

Tarmn yeni istihdam olana yaratabil-mesinin tek yolu, sermaye (kapitalist iliki-ler iinde) yatrmndan geer. Bu sermayeyatrmnn da, emek-youn sermayeden da-ha ok para-sermaye olarak yatrlmas ge-reklidir. te bu para-sermaye yatrmyla ta-rmsal retimin geniletilmesi yeni istihdamolana ortaya karr. yle ki:

Toprak, ister reformla kamu arazileri-nin datmyla salanm olsun, ister top-rak rantn* kaldrarak kamu arazilerininsermaye yatrmna almasyla salanmolsun, her durumda ayn zamanda bir ser-maye niteliindedir. Toprak sermayesi ileemek-gcnn bir araya gelmesiyle retimsreci balar. Burada sermayenin bykl- ve yatrld alann geniliine bal ola-rak emek-gc kullanm da, yani istihdamda o kadar byk ve geni olur.

Bugnk krsal yap iinde gerekletiri-lecek bir toprak datm, varolan emek-gcnn daha geni bir arazi zerinde kul-lanlmasn salayabilir. Bu da, atl ve verim-

siz emek-gcnn kullanlmas demektir.Ancak kentlere g etmi ve orada isizlerordusuna katlm eski krsal nfusun istih-dam edilmesinin nn amaz. Bunun ger-ekletirilmesinin yolu, tarmn bal banabir sermaye yatrm alan haline gelmesin-den geer. Yani tarmn, tpk sanayi gibi re-

* Kapitalist retim tarznn nkoullar o haldeunlardr: Topra gerekten ileyenler, bir kapitalisttarafndan, tarmla, yalnzca sermayenin zel bir s-mr alan olarak, zel bir retim dalndaki sermaye-si iin bir yatrm olarak uraan bir kapitalist ifti ta-

rafndan istihdam edilen cretli iilerdir. Kapitalistifti, toprak sahibine, kulland topran sahibine,sermayesini, bu zel retim dalna yatrma hakk kar-lnda szleme ile saptanm belirli dnemlerde,rnein her yl, (tpk para-sermaye dn alann be-lirli bir faiz demesi gibi) bir miktar para der. stertarmsal toprak, yap arsalar, madenler, balklk bl-geleri ya da ormanlar iin olsun denen bu para mik-tar toplamna, toprak rant ad verilir. Bu, toprak sa-hibinin, topran, kapitalist iftiye kiralamay kabulettii btn dnem iin denir. Bu nedenle, toprakrant, burada, topraktaki mlkiyetin, iktisadi adangerekletii, yani deer rettii biimidir. O halde,burada, birlikte ve karlkl ztlk halinde, modern top-

lumun erevesini oluturan snfn hepsi cret-li iiler, sanayici kapitalistler ve toprak sahipleri or-taya km oluyor. (K. Marks,Kapital, Cilt III, s. 546-547.)


20/36


20

tim ve istihdam artran bir yatrm alan ha-line getirilmesi gerekir. Bunun kapitalist re-tim ilikilerindeki karl kapitalist iftlik-lerin kurulmas, tarmn kapitalist sermaye-

nin yatrm alan haline getirilmesidir.Eer tarm, kapitalist sermaye asndan

herhangi bir alanda faaliyet gsteren sana-yi sermayesi gibi yatrm alan haline getiri-lebilinse, bu yatrma paralel olarak yeni is-tihdama yol aar. Bir baka deyile, tarm-sal retimin kapitalist sermaye yatrm ala-n haline gelmesiyle tarm iilii bal ba-na bir istihdam alan haline gelir. Bu du-rumda, tarm iisinin nereden saland, yani krsal alandaki mevcut nfustan m,yoksa kentlerdeki isizlerden mi salanld- nemini yitirir. Dolaysyla tarma yaplanher sermaye yatrm, giderek kent ve kr i-sizlerinin istihdamn salayan bir retimalan ortaya karr.

Burada asl olan, sermayenin yatrm ala-n olarak tarmn, en az sanayi ve hizmetlersektrndeki sermaye kadar kr salama-sdr. Tarmsal retimdeki kapitalist krn sa-nayi ve hizmetler sektrndeki kra gredaha dk olmasna yol aan temel etmenise mutlak toprak rantdr. Bu nedenle,

toprak reformunun, sadece mevcut krsalnfusun emek-gcnn daha verimli halegetirilmesini salayan bir toprak datmn-dan ibaret olmayp, ayn zamanda ve esasolarak mutlak toprak rantn kaldran (yada sanayi ve hizmetler sektrndeki yatrm-larla rekabet edebilir dzeye indiren) zel-lie sahip olmas gerekir. kinci olarak, top-rak reformu, geni ve byk topraklarnekime almasn salamak zorundadr. By-lece byk tarmsal iletmeler yaratlarak(kapitalist anlamda tarm irketleri) yeni is-

tihdam olana ortaya kar.Kapitalist anlamda byk iftliklerin or-

taya kartlmas, yani tarm kapitalistlerininyaratlmas (ki bu devlet araclyla da ka-pitalist devlet iftlikleri eklinde olabilir) ye-ni i olanaklar ortaya karacaktr. Bununyolu da, mutlak toprak rantnn ortadan kal-drlmasndan geer.

Ama kapitalizmin yukardan aaya ge-litirildii, sanayiden tarma kadar her alan-da arpk bir gelimenin ortaya kt lke-lerde bylesi bir toprak reformu (topran

yeniden datm ve mutlak toprak rantnnkaldrlmasyla tarmn sermaye yatrm iinkrl bir alan haline getirilmesi) tek bana

yeterli deildir. 1980lerde Turgut zal d-neminde tavuk iftlikleri iin kamu arazi-lerinin bedelsiz olarak verilmesinde ortayakan yolsuzluklar ortadadr. Ayn ekilde Et-

Balk Kurumunun zelletirilmesinde oldu-u gibi, tarmsal iletmelerin arazisi yeni birrant kaps olarak kullanlmtr. Keza Turgutzaln tavuk iftlikleri iin kamu banka-larndan alan krediler, gstermelik birkaiftlik binas yapm dnda baka alanlar-da (zellikle turizm ve elence sektrnde)tketilmitir.

Bu nedenlerden dolay, toprak refor-munun, en ak ve kesin anlamyla tarmnkamu yatrmnn temel alan haline getiril-mesini salayacak biimde yaplmas zorun-ludur. Dier bir ifadeyle, kamunun, yani dev-letin, herhangi bir kapitalist zel sermaye gi-bi tarma yatrm yaparak yeni i olanaklar yaratmas gereklidir. Bu da byk devletiftliklerinin ve hayvanclk kombinalarnnkurulmas demektir. Bunun paralelinde top-raksz ve az toprakl kylye toprak dat-m, onlarn byk devlet iftlikleriyle reka-bet edebilme koullarn yaratacaktr.

Kentlerdeki isizlerin, daha tam ifadeylekrdan kente g etmi nfusun yeniden ta-

rmsal retime kazandrlmas ve tarmda is-tihdam edilmesi iin, tarma byk lekliretime ynelik olarak byk sermaye ya-trm yaplmas zorunludur. Bu yolla, krdankente g ederek serbest emek-gc hali-ne gelmi nfusun tarm iisi olarak istih-dam olanana ortaya kar.

Bu boyutlaryla toprak reformu, szc-n geni anlamnda toprak devrimi ya datarm devrimi ieriine sahip olur. Demok-ratik devrimin tamamlanmad lkelerdede baka bir seenek zaten yoktur.

Byle bir toprak reformu (devrimi), ka-nlmaz olarak hem istihdam artrr hemde tarmsal retimde byk arta yol aar.Emek-gcnn retkenliindeki art ve top-rak rantnn ortadan kaldrlmas tarm rn-lerinin maliyetini azaltarak fiyatlarnn d-mesine yol aarken, ayn zamanda retici-nin toplam gelirinde arta neden olur.

Ama...Emperyalizme baml bir lkede bunu

yapmak olanakl deildir. Dn olduu gibibugn de emperyalist-kapitalist sistemin en

byk sorunu ar-retimdir. 1980 dnyaekonomik bunalm sonrasnda emperyalistlkelerdeki yeni sermaye yatrmlaryla sa-


21/36


21

nayi ve tarmda byk bir retim art orta-ya kmtr. zellikle gen teknolojisindekigelimelerle tarmsal retim olaanst b-ymtr. Bunun sonucu olarak, bata ABD

ve Almanya olmak zere, emperyalist lke-lerde tarmsal retim fazlas dev boyutlaraulamtr. ABDnin buday, msr vb. rn-lerde ve Almanyann eker, st vb. rnle-rindeki ar-retim geri-braktrlm lkele-re ihra edilerek bir tarmsal ar-retim kri-zine yol amas nlenmeye allmaktadr.GDOlu rnlerin ithalatnn geniletilmesi-ne ilikin AKP hkmetinin ald son kararda ABDnin tarmdaki ar-retimine pazarbulma gereksinmesinin rndr.

Bu koullar altnda, sadece istihdam a-sndan bile olsa tarmsal retimi artrmaya ynelik her giriim, kanlmaz olarak em-peryalist lkelerin kendi tarm rnleri iinpazar yaratma giriimiyle atmak zorun-dadr. Bu atmay ortadan kaldrmann tekyolu, tarmsal retimin Arjantin, Brezilya vb.Latin-Amerika lkelerinde olduu gibi ya-banc sermayeye almasdr. Bu da emperyalist lkelerin kendi i retimlerinin okbyk lde artt koullarda zaten ola-nakszdr. Cargill olaynda olduu gibi, ya-

banc sermaye ilk dnemde yerli retime

ynelik yatrm yapyor grnse de, bir sresonra dorudan metropol lkelerden tarmrnleri ithalatna ynelmektedir.

Bugn terr sorunundan isizlie ka-

dar pek ok sorunun zm anahtar ola-rak grlen GAP projesinin tamamlanama-masnn arkasnda yatan temel neden de,emperyalist lkelerdeki tarm rnleri faz-lasdr.

Bu nedenle, lkemizde yaplmaya kalk-lacak olan bir toprak reformu, sonuolarak tarmsal retimin artrlmasna yolaarak tarm rnleri ithalatn byk l-de ortadan kaldrmaya ynelecei ldeemperyalist lkelerin tarmdaki ar-retimkrizini nlemeye ynelik mdahaleleriyleatmaya girmeksizin gerekletirilemez vesrdrlemez. Byle bir atma gze aln-mad srece, toprak reformu, ok yalnve basit biimde belli topraklarn, rneinmaynl arazilerin datmndan teye ge-meyecektir. Bu da, klasik anlamyla sosyal-demokrasinin marksizmden dn aldzmleri uygulayamamasnn maddi teme-lidir. Burada sosyal-demokratlarn bireyseliyiniyetlerinin (eer byle denilebilirse)hibir nemi yoktur.


22/36


22

Blgesel G Olma Sevdas[Adm Adm slami Yardm Cihad]

Mavi Marmara HHya satldstanbul Bykehir Belediyesine ait 1080 yolcu kapasiteli Mavi Marmara yolcu

gemisini nsani Yardm Vakf 1 milyon 800 bin TLye satn ald1989da ina edilen 525 tonluk gemi, srekli hareket ettiinde gnde 24 ton ya-

kt harcyor. Seferlerine balad 1994ten bu yana binlerce yolcuyu Sarayburnu-

Marmara Adas-Ava Adas arasnda tayan turistik Mavi Marmara imdi Gazzeyedoru yola kmaya hazrlanyor. Gemi, 10 Maysta sivil toplum kurulular, doktor-lar ve Anadolunun eitli blgelerinden gelenlerle basn mensuplarndan oluan binyolcusuyla Gazzeye hareket edecek. Gemi, IHHnin bin tonluk kuru yk gemisidahil alt gemiyle ambargoyu delmek iin operasyona katlacak. (27 Mart 2010)

15 Mays tarihinde 8 gemiyle Gazzeye insani yardm malzemelerini gtrecekolan HH Genel Bakan Blent Yldrm, Bini akn insanla ambargoyu delmek iinyola kyoruz. Gazze halkna yardmlarmz ulatracaz. Gazzeye canl kalkanolarak gidiyoruz. Btn planlarmz Gazzeye girmek zere kurduk dedi. (13 Nisan2010)

srail tarafndan gzaltna alnan Trk vatanda zzet ahinin serbest braklma-

s iin HH bir basn toplants dzenlendi.srail tarafndan gzaltna alnan ahinin arkada olan Sanat Sinan Albayrak

da, srail diplomatik ve politik bir oyunla zzet ahini gzaltna ald. ahinin mah-kemeye karlaca gn Trkiyeden ok gl bir heyetin sraile gitmesi lazm. Tr-kiye, bir kez daha sraile One Minute demeli diye konutu.

Filistin Halkyla Dayanma Dernei Bakan Fisun Bandr ise Filistin sorunu birinsanlk sorunudur. Davos k szde olmamal. srail ile btn ilikiler kesilmelidedi. (5 Mays 2010)

Siverek Feneri olarak tannan Siyarder (Siverek Yardmlama ve DayanmaDernei) bakan ve bakan yardmcs, HH tarafndan organize edilen Gazze -kartmas filosuna katlmak amacyla 24 Mays pazartesi sabah Siverekten dualar-la uurlandlar. Siyarder Dernei Bakan Cevdet kenek, Allah ksmet ederse bu-gn uak ile Antalyaya ulaacaz. Yolumuz Gazze, srailin tehditleri bizi korkuta-maz. nk biz vasiyetimizi yazarak, dostlarmzla helalleerek bu yola koyulduk.Mslmann douu lmle balar, dedi. (24 Mays 2010)

Gemi Komor bayraklstanbul Bykehir Belediyesince 24 Mart 2010da ihaleye karlan ve HH ta-

rafndan 1 milyon 800 bin TLye satn alnp 589 yolcu ve personelle birlikte Gazzeyeyardm gtren Mavi Marmara Gemisi, Komor Adalarnn bayran tayor. Deniz-cilik Mstearl stanbul Blge Bakan Cemalettin Sevli, Tamamen gemi sahiple-rinin tercihi dedi. (31 Mays 2010)

srailin Filistinlilere yardm malzemesi gtren bir Trk gemisine askeri g kul-

lanarak mdahale edip vatandalarmz ldrmesi, hem Trkiye-srail ilikileri, hemOrtadoudaki g denklemi, hem de srailin uluslararas camiadaki konumu zerin-de ok nemli krlmalara yol aacak bir olaydr. (Sedat Ergin, Milliyet, 1 Haziran2010)


23/36


2

Yllar ve yllar nceydi. Ve TSAD, 2002ylnn Aralk aynda liseler iin Corafyakitab yaynlad. zerinden ok uzun zamangetii iin unutulup gitti!

TSADn Corafya kitab, aktif dpolitika izlenmesinden, Trk d politika-snn temel prensiplerinden biri olarak g-rlen Araplararas sorunlarda tarafsz kaln-mas ilkesinin terk edilmesinden sz ede-

rek Trkiyenin blgesel g oda oldu-u ilan ediliyordu.Corafya kitab, Amerikan emperyaliz-

minin Irak igale hazrland ve AKPninseimleri kazanarak tek bana iktidara gel-dii gnlerde yaynland. Bu nedenle, Ame-rikan emperyalizminin yeni Ortadou poli-tikalarna uygun bir Trkiye portresi izi-liyordu. Doal olarak da bu Yeni Trk dpolitikasnn genel izgileri yeni AKP iktida-rna dikte ediliyordu. Bu yeni d politikannekseni, bir dnemin terminolojisiyle sy-

lersek, Trkiyenin Ortadou blgesindealt-emperyalist (blgesel g) bir lkehaline gelmesiydi. Bu amaca ulaabilmekiin Amerikan emperyalizminin Irak igali-nin byk frsat olduunu dnen TS-AD, bu balamda, Kbrs sorununun Annanplan erevesinde zlmesini, Iraka as-ker gnderilmesini ve ABD ile uyumlu birOrtadou politikas izlenmesini neriyor-du.

stelik bu yeni d politikann yrtl-mesinde en byk engel olarak grlen

Ecevitin koalisyon hkmeti datlm, er-ken seime gidilmi ve yeni d politikayuygulamaya aday AKP iktidara gelmiti.

Yine TSADn Corafya kitabnda,Ortadouda Trkiye, en ciddi rekabetikomusu ran ile yaamaktadr. Trkiye veran, zellikle Orta Asya corafyasnda n-fuz mcadelesi vermektedir.* deniliyor-du.

Bugn Recep Tayyip Erdoan ve mehte-ran takm, Ahmet Davutolunun aktif dpolitikasyla nasl blgesel g oldukla-rndan sz ediyorlar. Oysa yaptklar tek ey,

TSADn 2002 modeli d politika ka-rarlarn 2010da pratie uygulamaktanibarettir.

lk yaplan, one minute kyla

Ortadouda lider lke olarak Filistinsorununa sahip kldn gstermekoldu. Ardndan komularla sfr sorun

politikas adna Ermenistan alm, Su-riye alm, Kuzey Irak alm ve niha-yetinde Demokratik alm sylemine ge-ildi. rann nkleer programna ilikin or-taya kan uluslararas gerginlik iinde rolalmaya kalkld. nce ran ile Bat ara-snda arabulucu olduklarn ilan ettiler. Ar-dndan rann Brezilyay arabulucu ola-rak kabul etmesi zerine, nkleer takaslkesi olarak ran sorununu zen tarafhavasyla zafer turlar atld. Ve imdi bl-gesel g olarak dorudan srail-Filistin so-rununda gvde gsterisine kalkld.

Her admyla Ahmet Davutolunun en-gin vizyonunun rn olarak sunulan busrete, bir yandan MTin bana nkleergvenlik zirvesi erpas diye sunulan Ha-kan Fidan atanrken, dier yandan slamiYardm Cihad adm adm tezgahland. Vebeklenilen oldu: srail cihad gemilerine

mdahale etti, kan dkld. Tarihte ilkkez (hangi tarih?) yahudiler Trk ldr-dler!

Recep bey ise, ayann tozuyla grle-di: Biz baka lkelere benzemeyiz! Trkiyeyibakalarna benzetmeyin, bedeli ar olur!

Yazl ve grntl medya, her zamanolduu gibi AKPnin her icraatn yere-gesdramayan tutumuyla slami Yardm Ci-had gemilerine ynelik srail saldrsndevlet terr olarak ilan etti. Bylece Tr-kiye, tarihinde ilk kez Araplararas sorun-

larda taraf haline gelmi oldu. TSADn2002 ylnda AKPden istedikleri 2010 yln-da ksmen yerine getirildi.

Yine her zaman olduu gibi derin dpolitika uzmanlar, komplo teorisyenleriharekete getiler. Elbette dklen kan yer-de kalmayacak! Elbette blgesel bykg olan Trkiye bunun hesabn soracak!stelik Ortadou blgesinde kimin patronolduunu da ee-dosta, konu-komuya,sraile ve rana da gsterecek! Dne kadarTrkiyenin d politikasnda eksen kayma-

sndan sz edenler bile sraili knamaktanteye geerek, srailin cezalandrlmas ge-rektiini sylemeye baladlar. Daha da hz-* TSAD, Corafya kitab, s. 182, Aralk 2002.


24/36


2

l komplocu-lar, skenderundaki PKK ey-lemi ile MOSSAD arasnda balant olduuiddiasn ortaya attlar.

slami Yardm Cihadnn adm adm

nasl tezgahlandn ve srail mdahalesi-nin kanlmaz olduunu ok iyi bilen med-ya mensuplar ve d politika uzmanlar,gn bunlar konuma zaman deildir sy-leminde ifadesini bulan poplizmle sessizkalmay yelediler.

Ak olan AKP hkmetinin, 2002 yln-da TSAD tarafndan liseler iin hazrlan-m bir corafya kitabnda dile getirdii dpolitika erevesinde Ortadouda inisiya-tif almaya kalkmas ve randan rol al-masdr. Her ne kadar AKP, nkleer krizkonusunda ran yanls bir tutum alm gibisunulsa da, Filistin sorununda ran devre-den kartarak Hamasn hamiliine soyun-mutur.

Szcn tam anlamyla 2002 modeliByk Ortadou Projesi erevesinde Tr-kiyeye biilen misyon yerine getirilmeyeallmaktadr. Lbnana asker gndererekHizbullah zerindeki ran vesayeti gerile-tilirken, imdi sra Hamasa gelmitir. Hamaszerindeki ran vesayeti de etkisizletiril-

diinde, artk Ortadouda rann nfuz ala-n byk lde snrlandrlm olacaktr.te bu gelime, yani rann Ortadoudaki

nfuz alannn snrlandrlmas, ayn zaman-da Amerikan emperyalizminin rana yne-lik saldrsnn da zeminini hazrlamaktadr.Byk Ortadou Projesinin ebakanolmakla vnen, lml islam modelininlideri olarak ortaya kan, muhafazakardemokrat Recep bey, ABD ve sraille da-nkl dvle tarih yazmaktadr! Bu dpolitika, ayn zamanda i politikada AKPnin

tarih olmasnn nne geecek bir araolarak da tasarlanmtr.

phesiz AKPnin bylesi bir plan er-

evesinde iin iinde yer almad, safiya-ne islami duygularla srail kart bir politi-ka uygulad, Hizbullah ve Hamasa karhalisane duygular tad sylenmektedir.

Hatta kimileri, AKPnin eksen kaymas pa-hasna, ABDnin hasmane tutum taknma-s pahasna bu halisane duygularla hare-ket ettiini bile iddia edebilir. Daha yaratcolanlar, ykselen g Trkiye sylemiyletm ezberleri bozduunu, Ahmet Davut-olunun kaptanlnda Trk d politi-kasnn beklenmedik hamleler yaptn,yeni dnya dzeninde etkin aktr ola-rak ortaya ktn da syleyebilir.

Tm bu iddialar, gelien olaylarn rannOrtadoudaki nfuzunu krmaya ve tecritetmeye ynelik bir plann paras olduuve islami grnmdeki bir iktidarn bununiin biilmi kaftan olduu gereinin st-n rtmek ve AKPye i politika malzemesisalamaktan baka bir deere sahip deil-dir. Zaten lml islam syleminin de, ran-n temsil ettii radikal islama kar bir al-ternatif olarak sunulduu da ak bir gerek-tir.

AKPnin, ister bilerek, ister halisaneduygularla olsun, sraile ynelik giriimleri

gndemin ilk srasna getirmesinin kendi ik-tidar sresini uzatmaktan baka amac yok-tur.

Yine de bu cihad giriiminin ran de-il, asl olarak sraili tecrit ettiini syle-mek ise, srailin Ortadoudaki yerini ve g-cn unutmakla zdetir.

Bu gemi olayndan sonra, elbette sra-ille ilikiler eskisi gibi olmayacaktr. Has-mane aklamalar ve tutumlar srp gide-cektir. Ama unutulmamaldr ki, Amerikanemperyalizminin rana olas bir saldrsyla

zaten blgede hibir ey eskisi gibi olma-yacaktr.


25/36


2

cazetin GlgesindeTaksim Zaferi!

Taksim meydan, daha dn ayaklar ba olursa, kyamet kopar diyen babakannemir ve talimatyla 1 Mays iin konfederasyonlara ald!

Bata DSK olmak zere tm konfederasyonlarn 1 Mays Taksimde kutlama ira-desi bylece zafere ulam oldu!

Bu, kimileri iin direniin zaferiyken, kimileri iin gazlanarak kazanlm birzaferdi. Rivayet her ne kadar muhtelif olsa da, somut gerek Taksim Meydannn 1 Ma-ys kutlamalar iin konfederasyonlara tahsis edilmi olmasdr. Artk Taksim inatlamassona ermi, grkemli 1 Mays kutlamasnn nndeki engeller kalkmtr. 1 Mays gnTaksime 500 bin emeki mi, yoksa 245 bin emeki mi gelecei ve ne kadar srecei so-runu dnda bir sorun kalmamtr.

Evet, Taksim konfederasyonlara tahsis edilmitir. DSK, KESK, Trk-, Hak- vb.konfe-derasyonlar stanbul Valisiyle anlamlar ve 1 Mays Taksimde kutlama hakknalmlar-dr!

Uzlamac bile olamayan icazetli siyasetin bu zaferinin sonrasnda DSK bakan,1 Maysa ilikin bir soruyu yantlarken bu zaferin arka plann da net biimde aklam-tr:

Sre konusunda snr yok. Ancak, ii dozunda brakmay dnyoruz... Nefazla uzun srmeli, ne de ok ksa tutulmal... Uzun srnce, katlan ii arka-dalarmzn da dikkati dalyor. Bununla birlikte kontroln radikal gruplarn eli-ne geme riski artyor.

Evet, Taksim konfederasyonlara tahsis edilirken, onlara bir de misyon biilmitir: 1Mays kutlamalarnn radikal gruplarn, marjinallerin eline gemesini nlemek.

Kimdir bu radikaller?Adlarn tek tek yazmak olanakszdr. Onlar, yllar boyunca 1 Mays Taksimde kut-

lamak ve 1977 katliamn anmak iin polisle atan, gaz bombalaryla durdurulmaya a-llan, ellerindeki pankartlar ve talarla direnen insanlardr. Kimi zaman ar solcularolarak tanmlanan, kimi zaman anaristler denilen, ama her zaman terr rgt yan-dalar olarak ilan edilen insanlardr.

Ellerinde pankartlaryla yola km olan bu insanlar, kimi zaman u ya da bu siya-setin ne kadar gl ve ok olduunu gstermenin arac olarak kullanlmlardr. Amayine de kendilerini ifade ettiini dndkleri pankartlarn altnda Taksim iin yrmler,atmlar, tutuklanmlardr.

Bugn, DSK bakan, kutlamalarnn uzamas halinde 1 Maysn bu insanlarn kon-trolne gemesinden sz etmektedir. stelik bunu syleyen kiinin bakanln yaptkonfederasyonun adnn banda Devrimci szc vardr.

Devrimin, insanlk tarihinin en radikal eylemi olduunu kimse tartamaz.Devrimcinin, bu en radikal eylemin eylemcisi ve gerekletiricisi olduu da tart-

[Kurtulu Cephesinin1 Mays 2010 bildirisi]


26/36


2

lamaz.Gelin grn ki, DSK bakan, radikal gruplarn kontrol ele geirme riskinden sz

edebilmektedir.te icazetli siyasetin ak ifadesi budur.

Daha geen yl, 2009un 1 Maysnda bu icazetli siyasetin makul kalabal Taksimifeth etmenin cokusuyla halaya durduklarnda, o radikal gruplar, marjinaller Taksimeulaabilmek iin sokak aralarnda polislerle atyorlard.

phesiz, 1 Mays ii snfnn birlik, dayanma ve mcadele gndr. Mevcut d-zenin snrlar iinde ve yasalar lsnde kitlesel lekte kutlanabilen bir gndr. Hikimsenin 1 Maysn yasal erevede kutlanabiliyor olmasna kar kmayaca da aktr.1 Maysn amac, olabilecek her biimde ve her yoldan ii snfnn birlik, dayanma vemcadelesini ortaya koymaktr. Bunun yasal erevede olup olmayaca sadece egemensnflara ait bir sorundur. Ama icazetli 1 Mays tm bunlarn dndadr.

Gerek bir demokrasinin olmad bir lkede, demokratik hak ve zgrlklerin key-fi olarak kullandrld ya da ortadan kaldrld bir lkede, demokratik alm ad altn-da rejim deiikliinin bile dayatld bir lkede, icazetli siyasetin demokratikuzlamayla uzaktan yakndan ilgisi yoktur.

cazetli siyaset, egemenlerin merhamet ve ltuflaryla yaplan bir siyasettir.cazetli siyaset, kk ltuflar karlnda devrimci ilkelerin pazarland bir siyaset-

tir.cazetli siyaset, legalizmin ulaabilecei en son ve en kokumu halidir.Bugn hi kimse Taksim Meydannn 1 Mays kutlamalar iin almasna baka-

rak zaferden sz edemez. Ortada zafer sz konusu olmad gibi, kazanlm bir hakda sz konusu deildir. Kimse kendisini aldatmamaldr ve kendisinin aldatlmasna da izinvermemelidir.

Bugn AKP iktidar, anayasa referandumuyla iktidarnn sresini uzatmaya almak-tadr. Bir taraftan liberaller denilen yandalaryla, alm branlarna katlan aydnlarla,

dier taraftan icazetli siyasetilerle halk aldatmaya almaktadr. Yaplmak istenen, he-lal olsun, alyorlar, ama yapyorlar da mant iinde AKPye kar olan muhalefeti par-alamaktan ibarettir.

Sol, ister trnak iinde sol olsun, nicelii ne kadar az olursa olsun, ne kadar pres-tij kaybna uram olursa olsun, her zaman lkenin kaderini belirleyecek olan tek gtr.Onu, icazetli siyasetiler araclyla kk ltuflar vererek belli lde pasifize etmek, sa-dece AKPnin deil, tm dzen partilerinin amacdr.

Bu oyun yllardr oynanmaktadr.Bilinmesi gerekir ki, bugn AKPnin Taksim Meydannn 1 Mays kutlamalarna al-

masna izin vermesi sadece konjonktrel bir durumdur ve AKPnin sol liberallerin des-teini alma abasnn rndr.

2010un 1 Mays icazetli siyasetin bir gvde gsterisine dntrlmek istenmek-

tedir. Provokasyon sylemleriyle bu gvde gsterisine kar kanlar daha batan sustu-rulmaya allacaktr. Bunun iin 1.000 kiilik zel gvenlik gc bile oluturulmutur.

Bu oyunun bilincinde olunmaldr.Ve bilinmelidir ki, bu oyunlar ortadan kaldrmann tek yolu, devrimci ii snf si-

yasetinden ve rgtlenmesinden geer.

Yaasn 1 Mays!


27/36


2

2010da nce 1 Mays kzlln kaybet-ti.

Her renkten, her kesimden, her eitteninsanlarla tam bir renk cmbne dn-en Taksim Meydan, sarls, mavilisi, turun-culusu, kahverengilisi, siyah eit eitrenklerle bezenmiti. Eski zamanlarn tem-sili gerillalarndan miras kalan merasimblnn kzl bayraklar da bu renk cm-b iinde kk gelincikler gibi duruyor-

du.Herkes kendi havasndayd. Herkes ken-disi iin yryor, kendisi iin konuuyor,kendisi iin halay ekiyordu. Timur Seluk-un korosuyla seslendirdii 1 Mays Marbile bu kendi kendine yrme ve konumahavasn krmay baaramad.

Her ne kadar devrim televizyondan ya-ynlanmayacak denilse de, 1 Mays televiz-yonlardan canl yaynland. Her televizyonunalandaki yorumcular, sabahn ilk saatle-rinden itibaren saylar vermekte birbirle-

riyle yartlar. Alandakiler ise, nce Ata-trk Antnda yer kapma mcadelesi verir-lerken ve en byk pankart en grnr yer-de kameralara sergilemeye alrken 1Mays cokusu alana girmekte zorlanyor-du.

phesiz demokratik bir lkede, de-mokratik hak ve zgrlklerin alabildiinekullanld bir ortamda 1 Maysn bir fes-tival, bir len, bir elence havasnda ge-mesini engellemenin hi de demokratikolmayaca da aktr.

Bu durum, ok geer ake sylemle y-le ifade edildi:

Evet ve ne kadar harika ki, sra-

dzen kortejlerine girmiyor, bir rnekmilitan kyafetleri giymiyor ve ayinbenzeri mitingler dzenlemiyorlar.Hemen orada, o anda yeni kararlaralarak eski kararlar yok kabul edebi-liyorlar. Hemen o anda yolunda git-mediini dndklerine srtlarndnyorlar. Taksimde 1 Mays Mar-n bir anma ayini gibi koro halindesylemeyi reddettiler. Onlar Taksime

geri dnmediler, ilk kez ktlar.*Bu durum ve bu sylem yeni deildir.Yzyldr yldr burjuvazi, dnyann her yer-de 1 Mays iddetle, kanla engellemeye a-lmtr. Bunu baaramaynca, onu devrim-ci ieriinden, snf niteliinden yaltarak, s-radan bir gne, bir tatil gnne dn-trmek iin abalamtr. Bu abasnda iiaristokratlar, yani ii snfnn greceli ola-rak daha yksek cret alan kesimleri ileicazetli sosyalistler elele almlardr.Burjuvazinin bu amac,Kurtulu Cephesinin

1 Mays bildirilerinde yle ifade edilmitir:Burjuvazinin 1 Mays saptrma

abalar, hemen her zaman ii sn-fnn kendi snf gcnn bilincinevarmasn ve kullanmasn engelle-meyi amalamtr. Bu amala, 1Mayslar birer festival havasna so-karak yozlatrmaktan, onun ierii-ni boaltarak bir tatil gn halinegetirmeye kadar her yolu denemek-tedir. Bundan te, 1 Mays, her ylayn biimde yinelenen bir gn hali-

1 Maystan 26 Maysacazetli Siyaset

* S. Candansayar, Toplumsal Mcadelenin YeniLiderleri, Birgn, 17 Mays 2010.


28/36


2

ne getirerek, allm bir gn gibianlalmasn salamaya almakta-dr.

Ve 2010 ylnda bu hedefe byk lde

ulalmtr.2010da kaybeden sadece 1 Mays olma-

mtr. 26 Mays genel direni-genel grevide kaybedilmitir. En elverili konjonktreramen (Zonguldaktaki grizu patlamasnda30 iinin yaamn yitirmesi, Kldarolurzgar), 26 Mays genel grevi, bir yerler-den icazet alamad iin baarszla u-ramtr. Tekel iilerinin kk bir blm-nn Trk- binalarnda gerekletirdii i-gal eylemleri bile bu baarszl ortadankaldramamtr.

cazetle siyaset yapmaya alm lega-list ve oportnist solun her daim gnlndeyatan aslan olarak dillerinden drme-dikleri genel grevin 26 Mays baarszlise, basite Trk-in ihanetiyle aklana-maz. 1 Mays gn yaplan DSK aklama-larnda 26 Mays genel grevine hibir vur-gu yaplmamas, 26 Mays genel grevininbaarsz olacan aka gstermitir. SP-TKPden Emepe, DPden her renkten le-gal sol partiye kadar herkesin ok iyi bil-

dii bu gerek kitlelerden saklanmtr.cazetli siyaset, oportnistlerin kapalkaplar ardnda yaptklar grmeler ve pa-zarlklarla srdrlen bir siyasettir.

cazetli siyaset, egemen snflarn iz-dii snrlar iinde sol grnmde siyasetyapmaktr.

Tm legalist sol, Trk-le yaplan g-rmeleri ve pazarlkar ok iyi bilmesineramen, sanki herey normal aknda gidi-yormucasna 26 Mays Genel Grevindensz etmeyi srdrmlerdir.

Hereyden nce bilinmelidir ki, adna is-ter genel grev denilsin, ister legaliteyeuyumlu olarak genel direni denilsin, iisnfnn tm iyerlerinde retimi durdurma-s, greve kmas birka sendikann ya dakonfederasyonun pazarlklaryla yaplabile-cek bir eylem deildir. Byle bir eylem ol-mad gibi, her olayda ortaya atlan bir slo-gan da deildir. Genel grev, byk ekono-mik, toplumsal ve siyasal olaylara kar iisnfnn bir btn olarak tavr aldr, siya-sal eylemidir, bir sava ilandr. Bu zelliin-

den ve niteliinden soyutlanm bir genelgrev slogan, ii boaltlm, sradanlatrl-m herhangi bir eylem arsndan baka

bir anlama gelmez.Legalist sol, bir genel grevin, gerek

bir genel grevin ne olduunu ve nasl sonu-lar verdiini ok iyi bildiinden, hemen her

zaman onun ieriini boaltmaya, siyasal ni-teliini ortadan kaldrmaya alr. Ama Tr-kiye solunun (ister legal, ister illegal olsun)ortak zellii ise, diline dolad herhangi birslogan, pratikte ie yaradn grd her-hangi bir eylemi, her trl kitlesel, tarihselve konjonktrel koullarndan yaltarak, herzaman ve her yerde ortaya atmak ve prati-e uygulamak olmutur. Seimlerin boykotedilmesinden lm orularna kadar pekok eylem biimi ve eylem slogan, bylesibir anlay iinde tketilmitir.

Bugn tketilen ve inandrcl yitiren,hem ii snfnn birlik, dayanma ve m-cadele gn olan 1 Mays, hem de genelgrev olmutur. 1 Mays festival havasna b-rndrlrken, genel grev, len yemekmolasnda yaplan bir eye indirgenmi-tir.

Bu olgular ortadayken, 1 Maysn ica-zetli olmadn kantlamak amacyla DSK-in ve legalist solun msadeyle deil, m-cadeleyle aldk ya da ske ske aldk be-

yanlar da bir baka aresizliin ve ikiyzl-ln ifadesidir.Recep Tayyip Erdoan, ok ak biim-

de Taksimi kopara kopara aldk diyenlervar. Kimse AK

kurtuluş cephesi, sayı:115, mayıs-haziran 2010

Documents