kurtuluş cephesi sayı:101, ocak-Şubat 2008

8/14/2019 Kurtulu Cephesi Say:101, Ocak-ubat 2008

1/36

KURTULU CEPHESAnti-Emperyalist ve Anti-Oligarik Mcadelede

Zafer Bizim Olacaktr!

http://www.kurtuluscephesi.com YIL: 18 SAYI: 101 Ocak-ubat 2008

niversitelerde Trban Yasa Kalkarkenslam nkilbn

Yeniden Anmsatmak

Trklk gurur ve uuru, slam ahlak ve faziletiMilliyeti-Mukaddesat ttifak

Yeni Milliyeti Cephe

Ttn EkimiSala Zararldr!

Mehteran Takmnn Sosyal Restorasyon Plan

Viladimir li Ulyanov Lenin

Trkiye Halk Kurtulu Partisi-CephesiUla Bardak

lker Akman, Hasan Basri Temizalp, Yusuf Ziya Gne Yksel EriNedim Atlgan

Mustafa Atmaca

Taksim Tramvay DurandaGnah karma

(stiklal Ceddesinin Profesyonel Protestocular)

Takunyal YK BakanndanBaskn Basanndrcya

Paral niversite zlemi

Bu Kriz,O Kriz mi?


2/36

KURTULU CEPHES Ocak-ubat 2008

KURTULU CEPHESSORUMLU (V.i.S.d.P) : Sezai Grr Yazma Adresi:Postfach 1414

55504 Bad Kreuznach / Deutschland

http://www.kurtuluscephesi.comhttp://www.kurtuluscephesi.orghttp://www.kurtuluscephesi.nethttp://www.kurtuluscephesi.de

E-Posta Adresi:[email protected]

Bu say LKER Matbaasnda baslmtr. Bask Tarihi:1 ubat 2008

NVERSTELERDETRBAN YASAI KALKARKENSLAM NKLBINI YENDEN ANIMSATMAK

MLLYET-MUKADDESATI TTFAKI YENMLLYET CEPHE

TTN EKMSALIA ZARARLIDIR!(MEHTERAN TAKIMININ

SOSYAL RESTORASYON PLANI)

V. . LENN

ULA BARDAKILKER AKMANHASAN BASR TEMZALP YUSUF ZYA GNE YKSEL ERNEDN ATILGANMUSTAFA ATMACA

TAKSMTRAMVAY DURAINDA GNAH IKARMA (STKLL CADDESNNPROFESYONEL PROTESTOCULARI)

TAKUNYALI YK BAKANINDANBASKIN BASANINDIRCIYA

PARALI NVERSTEZLEM

BU KRZ,O KRZ M?

Trban yasann AKP-MHP ittifak ileniversitelerden kaldrlmasna ilikin

anayasa deiiklii ortamnda Necip FazlKsakrekin islam inkilb strateji ve

program.

Cumhurbakanl seimlerinde vetrban yasana kar AKP-MHP arasnda

kurulmu olan milliyeti-mukaddesatMC ittifak.

Dnyann en radikalsigara yasann kabul edildii

ttn reticisi lkeden manzaralar.

22 Nisan 187021 Ocak 1924

Ve yayndakinin kanl ba omzunaeilince,

ona sra gelincesaysn sayd...

Sz istemez Yal gz istemez

elenk melenk lazm deilSusun

Sra Neferi Uyusun...

Marjinallemi ve eylemdeGreanpeacelemi legalist solun Taksim

Tramvay Dura sevgisi zerine.

Yeni YK bakannn niversitelerinparal olmasna ilikin aklamas zerine

bir deerlendirme.

Temmuz 2007de ABD mortgagepiyasasnda balayan kriz koullarndaok konuulan 1929 dnya ekonomik

krizi zerine bir deerlendirme.

3

9

12

17

18

21

26

29


3/36

Ocak-ubat 2008 KURTULU CEPHES

niversitelerde Trban Yasa Kalkarkenslam nkilbn

Yeniden Anmsatmak

Bir Cumhur-bakannn Biyografsinden

Ateli bir dindar olan Ahmet Hamdi Gln evine Necip Fazln yazd dergiler,gazeteler giriyor. Fikri ve siyasi gelimeleri takip eden baba Hamdi Bey, oluAbdullahn da dn ve mill terbiyesine titizlik gsterdi. Oluna Kuran okumay o -retti. Abdullah Gl daha ortaokulda iken Necip Fazlla tanyor. Kayseri, Necip Fazlaen fazla sevgi duyulan bir kent. Byk Dou Fikir Kulbnn davetlisi olarak NecipFazl konferans vermek iin Kayseriye geldiinde onu hayranlkla dinleyen delikanl-lar arasnda Gl de vard. Yakn arkada Mehmet Tekeliolu ile birlikte gittii konfe-rans, Gln dnce hayatnda dnm noktas oldu. Yllar sonra stadn en yak-nndaki genler arasna katld.

Kayseri Lisesini bitirdii yl iki arkadayla birlikte hayran olduu Necip FazlKsakreke mektup yazyor. Mehmet Tekeliolu, Abdullah Gl, Ahmet Ta imzal,3.7.1969 tarihli, Necip Fazl Ksakreke diye balayan satrlar yle devam eder: s-lam davasnn zerre tavizsiz mda i stadmza slam davasnn agora meydanlarn-da sarlarn kulan patlatacak gr seslilikte aksiyoneri Byk Dou Genliinin ruhgdas mecmuanz tekrar karnzdan dolay size minnettarlklarmz arzeder, han-gi artlar altnda olursa olsun hal neyi icap ettirirse ettirsin yzde yz emrinizde oldu-umuzu bildirir hrmetlerimizi sunarz. Yarn elbet bizim elbet bizimdir. Gn domugn batm ebet bizimdir. (Yeni afak , 68li Babakan, 17 Kasm 2002.)

Bir Cumhur-bakannn stadNecip Fazl Ksakrekindeolocya rgs

AHLAKBtn dnyaya btn tarih boyunca hkim gerek ahlk telkkileri, btl veya

hak, hakik din ahlklarndan baka bir ey olamad. Batda mitolocya ve Hristiyan-lk ahlk, Douda da kendi mitolocyalarndan sonra Mslmanlk ahlk...

Bugnk Garp ahlknn temeli, stnde binbir ahlk dvasnn karncalanmas-na ramen sadece ve daima Hristiyanlktr; ve Garpta hibir inklp hareketi bu ah-lkn kkn baltalayamamtr.

Dvalar, ilm, edeb, felsef, hukuk, siyas, beled, shh, mal, iktisad, ferd, iti-

ma, mill, asker ka ubeye datrsanz datn; bizim, her ubeyi ayr ayr kucakla- yan her ubenin ayr ayr temelini kuran biricik dvamz ahlktr. Asl olarak bakameselemiz nmevcut...


4/36


DEVLETslmda idare ekil yok, idare ruhu vardr; ve ulv ve mnezzeh slmiyeti, salta-

nat, cumhuriyet vesaire gibi toprak seviyesinde kalan basit ve iptida ekil ve kadrotercihlerine kar her hangi bir alkas mevcut deildir. O, Hakka esir bir fert hkm-

ranln, babolua mahkm bir hrriyet idaresinden stn tutar; fakat en sekincemiyet temsilcilerinin meveret idaresini hepsinden stn grr. Asl gayeye, o her neyse, merkez nfuz ve salhiyeti, nefsinin ve keyfinin ba-

bo leti sanmyan bir saltanat idaresi bile hizmet edebilecei gibi, bir Cumhuriyet, yahut belli bal bir l ve sistem fikrine malik bir zmre hkimiyeti, daha kolay vedaha tesirli hizmet edebilir.

Derin ve gerek mmin anlayiyle slm inklbnda devlet, halk kitlelerini, has-tasn ona sormadan tedavi eden doktor gibi, istikmet verici mdahalesi; ve ferd,zmre ve snf st bir hak ve hakikat kutbundan idaresiyle tecelli eder.

SYASETSiyasetinin bu esasi hedefi yolunda slm, iki esasi vasta kullanr: Kl ve kalem..

Kl maddeyi kalem de ruhu fethetmenin btn vasta ve letlerine amil iki remzi-dir.

YARGI VE ADALETslm inklbnn, kanun tohumu, kanun maddesi udur: Btn kanunlar, hakkn

hkmlerine ve ona uygun ve bal olarak insan selim duygu ve dnceye daya-nr; ve bu soydan kanunlara kar akl, ruh, ilm, hibir itiraz ve temyiz makam bu-lunamaz.

slm inklbnn hkimleri, halka gre deil, hakka gre hkmederler; ve devletreislii makamna niyabetle, halk adna deil, hak adna kaza makamn igal ve ada-let tevzi eylerler.

slm inklbnn, adalet tablosu ller manzumesindeki herhangi bir maddegereince, ferdin ve cemiyetin vermiyecei ve alkoyabilecei, karlk olarak da al-myaca ve alkoydurabilecei hibir kymet bahis mevzuu deildir, nsanlar, gerek-tii zaman, sinekler gibi ldrlecektir.

SU VE CEZA nsan hayatna kyanlarn hemen balarn uuracana, onlara hayatn bala-

yan; ve hrszlk edenlerin derhal kollarn keseceine kendilerine hapishane kele-rinde rahat rahat gevi getirecekleri yataklar ve sanatlarn ilerletecekleri dershane-ler hazrlayan zihniyet, birer kt kiiye medeniyet gstermek iin btn iyi kiilerinhayatna ve malna kym olmak mnasndadr. slm adletinden baka her l,bizce cezalandrmaya yeltendii ktlkle bilmeden ittifak halindedir.

ORDUslm, herkes ne yaparsa yapsn, ben kendime bakaym diyen ferd ve pasif bir

messise olmad, her ferd tek tek ve btn insanlk plnn topyekn kurtarmayamemur biricik ve aktif bir ruh temsil ettii iin, hibir ferd, hibir cemiyeti ve hibirdnyay kendi haline brakamaz; mutlaka kurtarmak ve ebed devlete ulatrmak is-ter. Bunun iin de, fikir ve mna ile dolu, madd kuvvet ordusunu tekiltlandrr. Farzolan cihdn, slm devletine ykledii vazife...

slm ordusunun gayesi Allah adn ykseltmektir.

BEKTALERPrinden itibaren birka kuak doru yol olarak devam eden ve Osmanl mpa-

ratorluunun ilk erefli ordu unsurlarna ruh ve seciye nefheden Bektalik, en ksazamanda bozulmu ve gitgide tefeshte yle bir hz ve mikyas kazanmtr ki, hibirkfr messisesi, onun temsil ettii bozgun dehsna varamaz olmutur.

Sahte ve yalanc sof, Bektalikte silh olarak nkte, telkin tesir altnda brakc

merep, her ide telifi, muvazaac, oluruna balayc ve sulhu seciye ve bilhassasbit ve mutlak kymetlere kar gizliden gizliye mthi bir suikast zeks belirtir.


5/36


CUMHURYETN FLASIGnmz, Byk Dou ideolocya ve dvasna ait antitezlerin, kendi kendisine y-

kld, yzkoyun yere kapand ve tam ifls belirttii bir manzara iziyor.Hsl, btn bir hayatn, btn ubeleriyle yerinden oynad ve artk yerine otur-

tulamaz olduu ve bu gerein anadan doma rlplak meydana kt gndr bunmbarek gn... 1923den beri her devrenin birbirine ekleyerek getirdii, ruh, ah-lk, siyas, idar, itima, iktisad ifls gn...

HEDEFFikirde ana taarruz hedefimiz, belli bal bir ruh ve zihin hleti arzeden, gzle g-

rnr ve elle tutulur, meydan yerine hkim bir snf... Yayn, ilim, sanat, i ve nfuzmerkezleri. Komnistler, kozmopolitler, yahudiler, dnmeler, masonlar ve daha nicenikap altndaki slm dmanlar, arka mevzilerden mhut snfn iae ve cephaneikmalini yerine getirmekte, onu kukla gibi oynatmaktadr.

GAZETELER Yayn vastalar, bata gnlk gazete bulunmak zere, kuruluundan beri, kk-

szlk ve kozmopolitlik gdmnn kuklas olarak mill ruha aykr bir hizip elindekalm ve bu hizbin iinde, hibir zaman ve meknda, sf ve hakik Anadolu ocuk-lar yer alamamtr. Artk gazeteciliin koca bir iletme haline gelmesi ve ruh kstas yannda bir de iktisad (faktr) belirtmesi bakmndan tamamiyle slm sermayeyeait olan bu su, gaflet ve zillet derecemizin gnderlere ekilmeye lyk belgesidir.

SLAM SERMAYEGelelim slm sermayeye: Mslmanln her trl itima tezahr hakkn kay -

bedip ancak fert fert gnl mahzenlerine tkal olmasna ve namaz saflarnn bile bir-birinden kesik ve kopuk fertlerin toplam kabul etmez yekn izgisi haline getirilmibulunulmasna uygun olarak, unsurlar arasnda her trl birlikten mahrum, gayesizplnsz, (risk) siz, kullara kar korkak ve Allaha kar kaygsz, sermayenin resm iba-detini belki de, onun ruhunu ve sarf yerini bilmez bir gizli kn... Bu, cihad farzna yabanc, dlek sermayeye yn ve hareket alayc mihraklar, yine ayn sermaye ba-llarnn halisleri arasnda bulup onlar her n kamlamak, beklediimiz inklbn ilkmaddesidir.

LBERALZM, KOMNZM, FAZMslm inklabnn bugnk itima mezhepler karsnda vazifesi, liberal ve kapi-

taliste gel de, fertteki mlkiyet ve hrriyet hakknn madd ve mnev tam hakikat ve kefaletini slmiyette gr!, sosyalist ve komniste gel de, fert hakkna ve her fert-te deiik keyfiyet payna el srmeden i gren itima ve iktisad tesviye ve teavnmilini ve sermaye tahakkmne kar zabta faktrn slmiyette bul!; faist venaziye gel de, ahs hrriyetleri nefsan mdahalelerle incitmeden btn ahslarister gnllerinden ve ister cisimlerinden kavrayc hak ve hakikatin nizam ve salta-natn slmiyette seyret! demekten ibarettir.

DI POLTKA VE DPLOMASslm inklbnn, tam mnasiyle toplu ve merkez d politikasna gelince, bu in-

celerin incesi ve naziklerin nazii bir sanat iidir. Btn dva, Garplnn ruh butla-nndan hari ve iyi taraflarn lif lif ayklayp onu hikmet ve hakikat mminin kaybol-mu maldr, nerede bulsa alr! fermaniyle ve gerek bir bnye asiyle Douya zam ve bundan yepyeni bir terkip karmak... Bu terkibin yllar boyunca snr ii, gizli veak, tezghn kurup iletmek... Byk Dou mefkresinden damlayan bu mayay,imeklerini yedi bucak ve drt iklime samaya balyaca na kadar bir vatan sr-r olarak muhafaza etmek ve devre devre btn mahremlerin hududuna riayet et-meyi bilmek... Yoksa Bat dnyas byle bir olua imkn brakmaz. Baty aldatc, in-celerin incesi bir siyaset.

ASYACILIKslm inklbnn gnlk politika stnde, i oluu darya doru rnekletirici,

btnletirici ve kadrolatrc byk siyas, mill, ruh dvas Asyaclktr.


6/36


Byk Asyaya, esasta bizzat Byk Asya bulunmak zere Afrika dhildir. Avus-tralya, zt ve dman sahaya tbi, dva ynnden kk, ahsiyetsiz ve uydurma birsahadr; geriye kalan Avrupa ve Amerika ise, zt ve dman sahann t kendisidir.

SINIFslm inklbnda ise snf, insan topluluklarnn u veya bu menfaat, imtiyaz vetasallut hrsna bal hizip teekkllerine deil, btn insanl kuatan stn insan vasflarnn merkezinde toplanaca kitlelere dayanr. yleyse, slm inklbnda s-nf, bellibal farikalarn kendisini cemiyet iinde snrlad zmreleri del kitlelerin,btn insanlk apnda mayasn tutturacak rnek ahsiyet kadrosunu murat eder.Bu kadronun da bellibal bir snf ismi vardr: Gerek ve stn mnevverler aristok-rasyas...

Bir mam- Gazali ile kele bir oban arasndaki fark daima aziz tutan ve tutacakolan lmz, kele obanla uyuz keinin de hakkn kendilerinden daha emniyet-le tekeffl edecek nizamn niha hak ve adil tecellisi iinde fenaya ermi ve nefsle-rini am entellekteller hkimiyeti olduunda asla tereddt sahibi deildir.

Bir mam- Gazal ile bir oban kemmiyet hesabiyle bir tutan bir rejim, onu eh-ramlara ta tamaya mahkm edici Firavunlar rejimi derecesinde btldr.

i snf bizde, orduda nefer gibi, cemiyetine kar hibir snf ve nefsan hak id-

diasna kudreti olmayan; ve her hakk cemiyeti tarafndan tekeffl edilen tbi zm-re...

i snf bizde, kendisini gz kapal, doktora teslim eden bir hasta vaziyetinde,her himayeyi, doktorun ilmine mtenazr olarak, cemiyetinin bal olduu adalet l-snden bekler ve eksiksiz grr.

Bu vasflar iinde bizim iimiz, demokrasilerin, bir taraftan patronu iirirken,br taraftan iiye cemiyetini tehdit hakkn tanyan tezatl sistemine zd olarak, grev,boykot, ve her trl direnme ve ayaklanma kudret ve selhiyetinden arnmtr

Btn dva, maln ve mutlak mlkiyetin Allah ait olduunu bilen bir cemiyette,en adaletli bir kymet takdiri lsyle emekleri deerlendirmek; ve komnizmatopyasn darya doru martp ieride esir gibi kulland iiye, mutlak bir askernizam iinde, patron emeki muvazenesinin sadece slmiyette bulunduunu gs-termektir.

KY VE KYLLERslm inklbnda ky dvasnn hedefi vardr: Birincisi, kyly okutmak ve

terbiye etmek... Ruhunu ve kafasn mar... ikincisi, kyly gzelletirmek ve sa-lamlatrmak... Vcudunu ve nesillerini imar... ncs, kyly zenginletirmek ve refah iinde yaatmak... unsurlarn ve kesesini imar...

kinci imar hedefi: Birinci imar hedefi yerine getirilemeden ikincisinin aresi bu-lunsa da, Diyarbakr karpuzlarnn birka misli bykle karlmas gibi, nebat iin-de nebat bir gelimeden baka bir ey elde edilmi olmyacana gre, bu dva, an-cak birinci hedefe balfenn zabta meyyideleri altnda veasker bir disiplin iinde son haddine kadar getirilecektir.

KENTLERslm inklbnn ehrinde hudutsuz tenzih ve tecrit ruhunun mekn olan m-

bed, niha derecede sade; slm satvet ve heybetinin ifadesi olan her nevi meskende, en salim zevk lsiyle, fevkalde ziynetlidir.

slam inklbnn ehri , sokak , meydan , saray ve geit resmi tezahrlerinin b-tn bediiyatna maliktir. Ahmak ve mankafa heykeller yerine adm bana dikilecekmcerret ziynetli kitabeler ve hitabeler, slm inklbnn ehirlerine, batan baaGarp lemini de hayran brakacak yeni bir ehircilik mn ve ahsiyetini getirecek-tir.

ALEslm nklbnda aile, tpk bir makinenin iyi ileyip ilemediini muayene eden

bir mhendis gibi, uzaktan ve devlet gzyle murakabe edilmesinden ibaret, zat-l-


7/36


harekeliine kadar her ferdi ve her unsuriyle smsk birmdahale hedefidir ...Bu mdahalenin esaslarnda, cemiyetin protoplazmas olan muazzez aile mef -

humunu korumak; babay, anneyi, evld, zevci, zevceyi ve btn yaknlk kademe-lerini birbirine karher trl ahlk emirler ve yasaklarla vazifelendirmek ve bu

hususlarn yerine gelmesi iin gereken aile ruhunu elifbesinden balyarak fasl fasltedvin etmek ii vardr.slm inklbnda, devlet tesisi olarak,mstakil bir aile zabtas ve mecbur ai-

le kurslar , tohumun aac ve aacn yemii elde edilinceye kadar muvakkat tekil-tn esas ubelerinden olacaktr.

ocuun yetitirilme metodu zerinde devlet, anne ve babayla el ele, niha sal-hiyet merkezi roln oynyacak; anneyle babay, adet mesul memurlar gibi kulla-nacaktr.

Teferruata girmeden sadece umum prensiplerini erevelediimiz bu noktalar,adet aileye istikll ve manevi tasarruf hakk brakmaz bir cendere mahiyetinde g-rnebilirse de, btn cemiyet ve milletin ana ekirdei olan ve her ktlk onun bo-zulmasndan doan aile mayasnn kurtulabilmesi ve artk her eyi kurtarp koruya-bilmesi iin baka hibir are yoktur.

zdiva messesesi,en gen yalarda adet mecburiyet belirtecek ekilde dev-let tarafndan himaye edilecektir.Netice itibariyle, her ferdi devlet tarafndan, maddi ve manev devlet tezghlarn-

da yetitirilecek olan bir cemiyette, aile oca byk ve resm devlet iinde kk vehusus birer devlet reymi halinde, yumurtayla tavuk gibi herbiri brnden doma ve herbiri her haliyle brn besleyici ve koruyucu bir mna belirtecekir.

KADINBu inklbn kadnlar, cihann en zarif ve en cazibeli kadnlar olacaktr.Bu inklbn kadnlar, kuts lnn rtmee mecbursun! dedii her noktala-

rn rtecekler ve rtmeye mecbur deilsin! dedii hibir noktalarn rtmiye zor-lanmayacaklardr.

Bu inklbn kadnlarndan, yzde yz slm ereve iinde ve bilhassa kendi,cinsi zerinde yetitiricilik vazifesiyle, muallim kacak, doktor kacak, hastabakckacak, muharrir kacak, sanatkr kacak, lim ve bilhassa fahie kmyacak, barartisti kmyacak, sarho arkc kmyacak. gbek atc kmyacak ve nihayet ba-bo ii ve memur yaftas altnda cinsiyetini azmanla gtrm pislik ve yrtklknevilerinden hibirisi kmyacaktr.

ETM Vazifesi talebesine sadece umum bilgiler vermekten ibaret olmayp slm inkl-

bnn en girift insan ve cemiyet politikasnn mmessili olan hocalar, ilk tahsil devre-sinde mimledikleri istidatlar, her trl zrlerine ramen devlet himayesinde yk-sek tahsile ulatrc yollar amak hususunda vazifeli ve selhiyetlidirler. Bu mevzu-da hocalarn verecei istidat raporlar, en hakr obann olunu bir gn devlet reisimakamna kadar getirici tahsil ilesini ona mecburi klabilir.

Talebenin seecei ve ayrlaca kolda da btn karar hakk kendisinin ve ailesi-nin keyfinden ibaret olmyacak, bu hususta balca sz yine onu yetitiren messi-seye decektir.

NVERSTELER VE NVERSTE ZERKLByk Dou leminin niversitesine ait ana prensiplerin banda, niversite muh-

tariyetinin kaldrlmas vardr. Bizim niversitelerimiz, hrriyet iin hrriyeti anlamaz;gerek hrriyeti hak ve hakikate tblik olarak tanr ve devletin bal olduu hak vehakikat kutbu adna, bu kutbun tedris riyasetini temsil eden Maarif cihazna teslimi- yeti ve onun emirleri erevesinde hareketi esas bilir.

niversitenin ismi Klliyedir; ve vatan blgesinin er milyon olarak taksim edi-lecek havzalarna bunlardan bir tanesi isabet edecektir.

niversitelerimizde, tpk asker cihazlarda olduu gibi, vatann mnev mdafa-asiyle mtenasip bir disiplin ruhu tayacak, talebe niversitesini bitirinceye kadarbir melek hayat srmekle mkellef tutulacak, hi bir ferd ve itima bir hak iddia-snda bulunamyacak, sigara bile iemiyecek; ve iki bin kiilik snflarda, hoca takri-


8/36


rini verirken gerilerde oynyan, gramofon alan, uyku uyuyan hatt rak ien devirle-rin ahlkna tam bir zddiyet ve cemiyet idealine mkemmel bir teslimiyet belirte-cektir.

KIZLARIN ETMTalim ve terbiye iinde Avrupal mtehasss, kz ve erkek kark retim gibi he- yul abesler, slm inklbnn maarif siyasetinde bahis mevzuu olamaz. Buldan ;evvelki ilk tahsil devresinde kark bulunmasnda bir mahzur olmayan kz ve erkektalebeler, ilk devreden sonra tahsillerine cinsiyetlerinin mstakil topluluklar iindedevam ederler.

KAHVEHANELER VE PASTANELERBugnden itibaren, en hcr kyden en kalabalk ehre kadar, kahvehane mef -

humunun ifade ettii, ldrlm zaman ve yok edilmi faaliyet messiseleri batanbaa kapatlacaktr.

Btn bir ictima ve ruh israf mevzuunda hrriyet gibi lflar dinlemek istiyenler,bizi bu lflarla avlayp sonra kahvehane kelerinde aptrmak suretiyle mstemle-keletiren demokrasya diyarlarna gidebilirler. Bizim diyarmz, hrriyetin ve halkndeil, hakikate ba emenin ve hakkn vatan olacaktr.

VATANDALIKTAN ATMA Bu emirle beraber Trk vatannn, yalnz Mslmanlar ve Trklerle meskn, yal-

nz Mslmanlardan ve Trklerden ibaret bir hale gelmesi, hain ve muzlim unsurlar-dan batan baa temizlenmesi iin her tedbir alnacaktr.

Temizlenmesi gereken balca hain ve muzlim unsurlar, Dnmeler ve Yahudiler-dir.

Trk vatann btn hain ve muzlim yabanc unsurlardan temizlemek dvasndaana l: Ya bizden ol, ya bizden ayrldan ibarettir

DANSDans yasaktr. Alen ve ictima bir zina nazariyesinden baka bir ey olmyan dans, belki de bu

mnafk cephesiyle zinadan da iren bir fiil olarak, Byk Dou mefkresinin hibir noktasnda barnamayacak bir fiildir; ve bu bakmndan, ayn mefkrenin en id-detli yasaklar arasndadr.

SNEMA VE SANSRBundan byle sinema, yerli ve ecnebi btn nevileriyle, kat devlet murakabesi

altna geecektir. Yerli film (yapmclar) filmletirecekleri senaryolar, btn ilve ve kompozisyon-

lariyle beraber bu heyetin tasdikndan geirtmek mkellefiyeti altndadrlar. Film ya-pldktan sonra yine ayn heyete gsterilir ve onun son tasvip ve izniyle halka gste-rilmek imknna erer.

BASIN-YAYINBu emrin neriyle beraber, Matbuat Hrriyeti isimli mill ve ictima felket vesi-

lesi kaldrlmtr. Bundan byle matbuat, bilinen mnada hr deildir.Bu yasaa, kitap, gazete, mecmua, brr, afi vesaire olarak matbuat ereve-

sinin belirttii ne kadar yayn vastas varsa hepsi birden dahildir.


9/36


Herey deiim szcyle balad.nce Gorbaov kt sahneye. Glastnos

ve perestroykann sosyalizmi nasl deiti-receinden sz edildi. Ardndan emperyaliz-min deitii teorileri geldi. Militarizmsizemperyalizmden sz edildi.

zal yllarnda deiim, a atlamannsfat haline geldi.

1990larda emperyalizmin sona erdii,globalizm dneminin balad ilan edil-

di. Mevlana yeniden kefedildi. Dn, dnile gitti cancazm, imdi yeni eyler syle-mek lazm denildi.

Dnyada deimeyen tek ey deiim-dir sz magazin dnyasnn sakz hali-ne geldi.

lkcler deiti. Alpaslan Trke Nazm Hikmetten iirler

okudu.Mukaddesatlar deiti. Milli Gr-

ler yeniliki oldu.Tayip Erdoan Ben gelierek deitim,

30 yl ncesinde kalmadm, nk addeilim dedi.

Herkesin ve hereyin deitii kabuledildi. Deimeyenler ise dinazor ilan edil-di.

Deiim szc ylesine byl halegeldi ki, deiimden sz eden herkes tmgemiinden ve gnahlarndan arndrl-d.

Artk gemiten sz etmenin anlam kal-mad. Anlam kalmad iin de,tarih unu-tulup gitti.

nsanlar deiim szcnn bys-ne kaplp, tarihi, tarihsel olaylar ve tarih bil-

Trklk gurur ve uuru,slam ahlak ve fazileti

Milliyeti-Mukaddesat ttifak Yeni Milliyeti Cephe

gisini bir yana attlar. Ve sol, herkesin ve hereyin deitiini

kabul ederek deiti.MHPli faistlerin milliyetilik ve faist-

likten, mukaddesatlarn eriatlktan vazgetiklerine inanld.

Deien sol, temel hak ve zgrlklermcadelesi ad altnda trban eylemlerin-de yer ald.

Devrim ehitleri iin mevlit okutturul-

du.Gemiin kk-burjuva devrimci-milli- yetileri ulusalc oldular. Deimi faistMHPlilerle eriatla kar kzl elma koa-lisyonu kurdular.

nce emperyalizm deimediini ilanetti. Afganistan ve Irak igal etti.

Ardndan 22 Temmuz seimlerine gelin-di.

AKP, deimi ve yenilenmi takunya-llar, mukaddesatlar, ak ara seimi ka-zandlar. Solcular, ulusalclar ve laikler okoldular.

Sra cumhurbakan seimine geldiinde AKP-MHP ittifakyla Necip Fazl dergahndan yetime Abdullah Gl cumhurbakan ol-du.

Deimi MHPyi mttefik olarak g-ren ulusalclar, MHPyi laikliin gvence-si olarak gren laikler akna dtler. Yi-ne de eski Krt sylemiyle taktik hevalmdiyerek kendilerini teselli ettiler.

Ve 2008e gelindi.Tayyip Erdoan konutu: Trban velev

ki simge dahi olsa, siyasal, dinsel... simgedahi olsa dnyann hibir yerinde hangi sim-geye yasak konmutur ... hibir simgeye ya-


10/36


10

sak olamaz.Bylece trban gndemin ilk srasna -

kartlr kartlmaz, deimi MHP trban yasan kaldrmaya hazr olduunu ilanetti.

Ocak sonuna gelindiinde AKP ile MHP,deimi mukaddesatlar ile deimimilliyetiler bir olup trban yasan kal-drmak iin anayasa deiikliinde anlat-lar.

Deiim szcnn bysne kaplphereyin ve herkesin deitiine inanm sol-cular, ulusalclar ve laikler bir kez dahaok oldular.

Sanki bu lkenin yakn tarihinde I. ve II.MC iktidarlar yaanmam gibi, sanki I. veII. MC iktidarlarnda MHP ve MSP yer alma-m gibi, Sleyman Demirelin babakanl-nda Milliyeti Cephe iktidarlarnda Alp-arslan Trke ve Necmettin Erbakan baba-kan yardmclar deillermi gibi, solcular,ulusalclar ve laikler ne olduunu anlama-dklar AKP-MHP ittifakna aknlkla bak- yorlar.*

Bugn Necip Fazl dergahndan yetimibirisi cumhurbakandr. lkenin babakanNecip Fazln belini getirmeden** iir oku-

makla vnen birisidir. Necip Fazl ise, 1973seimlerinde Erbakan ve MSPyi destekle- yen, 1977 seimlerinde MHPnin destekisiolarak ortaya kan stadtr.

Necip Fazl 1977 seimleri srasnda un-lar yazyordu:

MHP Genel Bakan AlparslanTrkein Trk Milletine Beyanname-sini okudum. Pl-prt odalarnn raf -larnda dizili, kapa arkasna devrik ve ii bo, hatt sprnt dolu tene-ke konserve kutular halindeki parti-ler arasnda, bugnden itibaren MHP,nazarmda bambaka bir mna vehviyet sahibidir. Onu, mslmanlk

ve Trkln gerek hakkn verme- ye namzet bir topluluk olarak anyor ve canmn iinden selmlyorum.

Necip Fazln selamlad Trk Mille-tine Beyannamede ise unlar yazldr:

Alparslan Trke ve Partisi, milli- yetilii, ii kevserle dolu bir kseeklinde grr, ana kymeti ksededeil, kevserde bulur ve o kevserinnrunu ldatt nispette kseye de-er verir.

MHPnin slogan ise, Trklk gurur veuuru, slam ahlak ve faziletidir.

Abdullah Gl ve Tayyip Erdoann sta-d Necip Fazl 1977 seimlerinde, Kayseri,Konya, Ankara, stanbul gibi byk kentler-deki MHP mitinglerinde Alparslan Trkelebirlikte krsye km ve MHP adna propa-ganda konumalar yapmtr.

Necip Fazl, deolocya rgsnde Trk-slam sentezi ad altnda slam nkilbnnstrateji ve taktiklerini ortaya koymutur.

Bugn AKP, 1980 ncesi MC iktidarlarn-da Sleyman Demirelin APsinin temsil et-tii merkez sa bnyesinde toplam mu-kaddesat bir parti olarak, ayn yerdenfeyz alan MHP ile ittifak kurmasnda ar-

tc hibir yan yoktur.Kendilerini deiim szcnn by-sne kaptrp, kendi ideolojisini, kendi dnya grn, kendi tarihini bir yana iten sol-cular, ulusalclar ve laikler elbette bunlaranmsamakta zorlanacaklardr. Ancak Alp-arslan Trkein nl Dokuz Ik nda ya-zl olanlar ak ve nettir:

Laiklik ilkesi, devlet ileriyle dinilerinin ayr tutulmasn n grmek-tedir. Laiklik, insanlarn, vatandala-rn dini faaliyetlerine karmak, dini yaaylarna bask yapmak anlamnaalnamaz. Bizde uzun zaman bu ilke,dine bask olarak kullanlmtr. Laik-lii devlet ileriyle din ilerinin ayr tu-tulmas gr olarak kabul etmek vebugn bu ilkeyi muhafaza etmekte yurdumuz iin yarar vardr. Bu, toplu-mumuz iin din messesesi gereklideildir anlamna gelmez. nsanlarkendi inanlarnda hrdrler, kendi yaaylarnda inanlarna gre dinifaaliyetlerini dzenlemekte, yapmak-ta hrdrler. Bunu yaptklarndan do-lay hi kimse onlar rahatsz edemez, yapmadklarndan dolay da hi kim-

* 39. Hkmet, I. MC Hkmeti, 31 Mart 1975-21Haziran 1977; 41. Hkmet, II. MC Hkmeti, 21 Tem-muz 1977-5 Ocak 1978.

** Bu tabiri yadrgayacaklar, Tayyip Erdoann Ne-cip Fazl'la ilgili hatrasna bakabilirler. yle anlat- yor Tayyip Erdoan: stadmzn takdimini yapacaz.Ben o zaman Talebe Birliinde (MTTB) kltr md-rydm. Arkadaa dedim, nce sen hazrln takdim

et. A4 sayfasyla 4 sayfalk takdim hazrlam, ikincisayfann sonuna gelmiti ki, stadn mimikleri felanbirbirine kart. Byle doruldu, ayaa kalkt, Sen de-di adamn belini getirirsin, belini.


11/36


11

se onlara karamaz, onlar rahatszedemez. Bu byle olmakla beraber,ilkokullardan itibaren mslman birtoplum olan Trk Milleti iin ocuk-larmza slamn temel esaslar hak-knda bilgi vermek, onlar yetitirmekmutlaka gereklidir. Gerek aile yuva-snda, gerek okullarda ocuklarmzatoplumumuzun dini terbiyesini ve di-ni esaslarn retmek, vermek gerek-lidir. ocuk belirli aa geldikten son-ra kendi hayatna kendi yn verir; ozaman istedii dini faaliyeti yapar veya yapmaz. Fakat mslman bir top-lum olan Trk toplumunun mensupolduu dini terbiyeyi almal ve kenditoplumunun dininin esaslar hakkn-da geni bilgi sahibi olarak yetimeli-dir. (A. Trke, Dokuz Ik)

Tanr da kadar Trk, Hra da kadarmslman MHPnin laiklik anlay da bukadar ak ve nettir.

zcesi, trban yasann kaldrlmas

konusunda AKP-MHP ittifak, tpk cumhur-bakan seiminde olduu gibi, anayasal en-gelleri amay amalayan bir Milliyeti Cep-he ittifakdr.

Bu ittifak, 1950lerde DP bnyesinde,1960larda MTTB iinde ekillenmi olan mil-liyeti-mukaddesat ittifakdr. Yldz cami-sinden karak Yldz Teknik Yksek Okulun-da devrimci rencilere saldran ve katle-den, Amerikan 6. Filosunu kble yaparakDolmabahede namaz klan, Kanl Pazarda(16 ubat 1969) Amerikan 6. Filosunu pro-testo eden devrimcilere saldranlarn ittifak-dr.*

Bugn bu ittifakn srdrcleri, 1980 n-cesinin lkcleri ve aknclardr.

Deiim szcne taklp kalm olan-larn, deiim adna tm gemiin zerinesnger ekmi olanlarn ve ekilmesine ses-siz kalanlarn bugn yeni bir Milliyeti Cep-he karsnda armaya ve korkmaya hak-lar yoktur.

* Kanl Pazar ncesinde Bugn gazetesinden Meh-met evki Eygi unlar yazyordu: Byk frtna pat-lamak zeredir, Mslmanlar ile kzl kafirler arasndatopyekn sava kanlmaz hale gelmitir... Mslmankardeim, sen bu savata bitaraf kalamazsn. Ben na-mazm klar, tespihimi ekerim... Etliye, stlye kar-mam deyip de kendine zulm edenlerden olma, g-zn a, bak!.. Onlarda ta, sopa, demir, molotof kok-teyli mi var? Biz de ayn silahlar kullanmaktan aciz de-iliz... Cihat eden zelil olmaz. Sa kalrsa gazi olur, ca-nn verirse ehitlik erefini kazanr.

Ayn zevat, yllar sonraYeni afakgazetesinde ya-

plan bir rportajda Kanl Pazara ilikin yle konu-maktadr: Vicdanen hibir rahatszlk, sorumluluk his-setmiyorum. Bugn ayn artlar olsa yine ayn eyi hitereddtsz yapardm. (11 Nisan 2006)


12/36


12

Ttn EkimiSala Zararldr!Mehteran Takmnn Sosyal Restorasyon Plan

nmzdeki dnemi sosyal restorasyon sreci olarak gryoruz. Sosyalyaralarmz geici olarak saracak pansuman tedavisinden deil, kalc olarakiyiletirmekten sz ettiimi zellikle belirtmek istiyorum.

DGDyi (Dorudan Gelir Destei) kaldryoruz. Bundan sonra rne des-tek vereceiz, araziye deil. Bakyorsunuz bir para arazisi var. Bu arazininmetrekaresine destek veriyoruz. Bunu hakl bir adm olarak grmyoruz. Di-yoruz ki rne destek. Ne kadar rn o kadar destek. 2007ye ait btn bor-larmz hemen sratle deyeceiz ve 2008den itibaren u anda akladmbu uygulamay da getireceiz. (Tayyip Erdoan'n 60. Hkmet Program Ey-lem Plan Aklamas)

Yllar ve yllar nceydi. Belki de masal gi-bi bir varm, bir yokmu denilebilecek za-manlard.

1997 Asya krizinin ardndan Trkiyenin1999 krizine srklendii zamanlard. Henz2000 Kasm krizi, 2001 ubat krizi yaanma-mt.

Gnlk dille ifade edersek, grtlaa ka-dar borca batlmt. Henz bor yiidinkamsdr diye dnld, ama artkortada bir yiit var. Bizim iin bu bor artkleblebi-ekirdek; erez denilmedii gnler-di.

IMFnin kaps alnm ve 9 Aralk 1999tarihli Niyet Mektubuyla IMF ile anlama yaplmt.

Dnemin hkmeti IMFye niyetini y -le aklyordu:

Halihazrda uygulanmakta olantarmsal destekleme politikalar fa-kir iftilere destek salamann endk maliyetli yntemi deildir. Ya-plan uygulama, piyasadaki fiyat sin- yallerini bozarak kaynak dalmn

kt etkilemekte,fakir iftilerdenok zengin iftilere fayda sala-makta ve tarm alanndaki karar ver-me mekanizmasnn bir ok Bakanlk ve kamu kurumu arasnda dalma-sndan tr husule gelen paral ya-p nedeniyle tutarl olamamaktadr.Btn bunlarn tesinde, bu politika-lar, son yllarda ortalama olarakGSMHnn %3 gibi bir maliyet ile vergi mkellefleri zerine ar yk ge-tirmektedir. Reform programmznorta vadeli amac var olan destekle-me politikalarn safhalar halinde or-tadan kaldrmak vefakir iftilerihedef alan dorudan gelir desteisistemi ile deitirmektir. Bu, ilk n-celikle 2000 hasat yl iin bir pilotprogram uygulamaya konarak yapla-caktr. Bu pilot almann sonular-na gre, dorudan gelir destei siste-mini 2001 ylnda lke apna yaygn-latracaz ve bu sistemi 2002 yl so-nuna kadar tamamlamay bekliyoruz.


13/36


1

Bu sistem, 2001 yl Mart ayna kadartamamlanacak olan ifti kayt siste-mi zerine kurulu olacaktr.

2000 yl hububat destekleme fiyatlar, destekleme fiyatlar ve tahminedilen dnya piyasa fiyat arasndakifark, tahmin edilen dnya c.i.f. piya-sa fiyatnn %35inden fazla olmaya-cak ekilde belirlenecek ve 2001 y-lnda bu fark daha da azaltlacaktr.Destekleme fiyatlar ton bana 150USDden aa olmayacaktr. thal ta-rifeleri, tarife dahil ithal fiyat, yukar-da aklanan destekleme fiyatndandaha yksek olacak ekilde ayarlana-caktr. Tahmin edilen dnya fiyat i-kago Borsasnda (Chicago Board of Trade) kote edilen USA2HRWnin fi- yatna bal olarak belirlenecektir.

IMF istemi, dnemin hkmeti niyetmektubu ile istediklerini yerine getiriyor-du.

Ama dorudan gelir destei ad altn-da kyllere nakit para yardm yaparaktarm sbvansiyonlarn kaldrmakt. Tabanfiyat uygulamalaryla srdrlegelen tarmdestekleme politikalar, dorudan gelir des-

teiyle, yani kylye dekar bana verileceknakit parayla ortadan kaldrlacakt.Fakir iftileri hedef alan dorudan ge-

lir destei sistemi kurulaca beyanyla, r-gtsz ve dank durumdaki kyl kitlesiiinde uygulamay destekleyecek bir kesim yaratlmak isteniyordu. yle ki, tarm rn-lerine yaplan sbvansiyonlarn, fakir ifti-lerden ok zengin iftilere fayda saladileri srlerek, topraksz ve az toprakl ky -l kitlesi IMF uygulamasnn destekisi hali-ne getiriliyordu.

Her ne kadar niyet ortaya konulmu,fakir iftiler dorudan gelir destei adaltnda nakit parayla retimden uzaklat-rlmaya karar verilmise de, Kasm 2000 veubat 2001 krizleri nedeniyle uygulamaya is-tenildii gibi geilemedi.

Ardndan yeni IMF anlamalar ve yenikoullar geldi.

eker retiminde, fiyatlandrma-snda ve pazarlamasnda usul ve esas-lar getirerek piyasadaki istikrarn sa-lanmas amalanmaktadr. 2002-03retim dneminden itibaren Devlettarafndan fiyat aklanmayacaktr.eker piyasas, eker Kurulu tarafn-

dan dzenlenecektir. htiya fazlaseker retimine son verilerek devle-tin zarara uramas engellenecektir.retici ekim ncesinde fiyat bilerekekim karar verecektir.Trk insandaha ucuza eker tketecektir . Tmiftilere dorudan gelir destei ve -rilerek gelir kayb giderilecektir . e-ker fabrikalarnn zelletirilmesi -nin n alacaktr . (3 Mays 2001tarihli Niyet Mektubu)

IMFnin haciz memuru olarak atanan Ke-mal Dervile birlikte onbe gnde onbe yasayla eker yasas ve ttn yasas kar-tld. Artk eker pancar ekmek, ttn yeti-tirmek kotaya balanmt. Kotas olanlarretime devam ederken, kota d kalanlardorudan gelir desteiyle nakit para ve-rilerek retimden uzaklatrldlar.

Yaplmak istenen ve yaplan ok akt.eker, buday ve ttn bata olmak zeretarmsal retimi olabildiince azaltmak, ky -lnn eline geen geliri drmek ve faki-rin fakiri haline gelen kylleri kentlere getmeye, bylece kentlerde ucuz emek gc ve tketici olarak yaamaya zorlamak.

Bu yolla, retmeden tketen bir kyl

kitlesi ortaya kartlrken, tarmsal retim-deki azal ithal tarm rnleri yoluyla kar-lanmaya baland.

Bylece bata ABD olmak zere emperyalist lkelerintarmsal rn fazlas iin yeni bir pazar yaratlm oluyordu.

2000 ylnda 21 milyon ton olan buday retimi 2007 ylnda 17,7 milyon tona der-ken, konulan kotayla eker pancar reti-mi 18,8 milyon tondan 12,9 milyon tona d-t. Ayn dnemde ikago emtia borsasndabuday fiyat 121 dolardan 345 dolara yk-selirken (%185), eker fiyatlar 2006 ylnda%82 artarak 8,5 dolardan 15,5 dolara yksel-di. Sadece buday retimindeki azaln eko-nomiye maliyeti bir milyar dolar olmutur.*

Basit bir yol bulunmutu. Kyller do-

* retim azal sadece ekonomik kayp deildir,ayn zamanda tarm rnleri ithalatn daha da artr-mtr. Kasm 2007de kartlan bir kararnameyle Top-rak Mahsulleri Ofisine (TMO), 800 bin ton gmrk ver-gisinden muaf buday ithal etme yetkisi verilmitir. Yi-ne ayn kararname erevesinde AB ile yaplan anla-

ma gereince, tarife kontenjanndan yllk 300 bin ton-luk budayn ithal yetkisi de verilmitir. Bylece TMO,toplam 1.2 milyon ton gmrk vergisiz buday ithaletme yetkisi almtr.


14/36


1

rudan gelir yardm ad altnda para data-rak retimden kopartlrken, kentli nfus,zel olarak kk-burjuvazi ekmei, ekeri,sigaray daha ucuza tketecei demagoji-siyle yedeklendi. 2001 ubat krizinin okuiinde, kylsnden kentlisine herkes bin-dii daln kesilmesine sessiz kald.

Yedi yllk uygulamayla nemli ldebaarya ulaldna kanaat getiren IMF, im-di dorudan gelir desteinin bteye ykolduunu hesaplayarak bu destein kaldrl-masna karar verdi. Tayyip Erdoan da sosyal restorasyon plan ad altnda IMFnin bu

kararn uygulayacaklarn ilan etti.IMFnin talimatlarnn yerine getirilmesi-nin tek nedeni de, srekli artan ve dene-mez boyutlara ulaand borlar evrile-bilir hale getirmekti.

Artk borlar evrilebiliyor, yeni bor-lanmaya gidilebiliyordu, tarmn ne hale gel-dii ise, kyller dahil kimsenin fazlacaumurunda olmuyordu.

Bu koullarda sigara yasa yasas, enradikal biimde meclisten hzla kartld.

Sigarann Duman4. Muratn ttn yasan aratmayacak

boyutlarda sigara yasa neredeyse tmnce salk diyen herkesin desteiylemeclisten kt. Sigarann sala zararlarzerine yllardr srdrlen propagandalarsigara yasayla birlikte zafere ulat.

Ama...ark ttnnn dnyada en byk re-

ticisi olan bir lkede, Trkiyede, IMF tali-matlaryla Kemal Derviin ilk ii olarak -kartlan ttn yasasyla ttn ekim alanla-rnn snrlandrld ve kotaya baland ko-ullarda sigara yasa getirildi.

Dorudan gelir desteine ramen bu-day ve eker retiminde istenilen dzey tamolarak tutturulamamken, ttn ekim yasa-nn ceza yaptrmlaryla daha da glendi-rilerek en sert biimde uyguland bir lke-de sigara yasa getirildi.*

1999 ylnda 270 bin dekar alanda 568 binkyl ttn ekimi yaparken, 2006 ylndaekim alan 146 bin dekara ve ttn ekicile-rinin says 215 bine dt. Ttn retimi 251bin tondan 98 bin tona geriledi. Azalan t-tn retiminin deeri ihracat fiyatlaryla 600milyon dolardr.

phesiz, ttn denildiinde aklna si-gara sala zararldr slogan gelenler iinsorun, ttn retiminin ekonomik deeri, t-tn reticisinin topraktan kopartlmas vekentlere g etmek zorunda braklmas de-ildir. Bunlar, ttn yasa bir tarafa, Avru-pann en radikal sigara yasann getiril-mi olmasnn bile yeterli salk gvencesisalamayacan dneceklerdir. Avrupa si-garay kamusal alanlardan yasaklayarakvatandann saln dnen uygar lkernei sergilerken, ttn retiminden, ttnreticisinden, onlarn sorunlarndan sz et-mek pek akl kr saylmayacaktr.

TtnEkilen Alan

(Dekar)

TtnEkicisi

Ttn retimiTon

1999 270.751 568.121 251.070

2000 237.722 563.474 208.0022001 198.827 478.022 152.5712002 194.683 405.882 159.5212003 183.043 318.504 112.1582004 192.711 282.041 132.8592005 185.460 255.753 135.2472006 146.166 215.307 98.137Kaynak: DPT, TEKEL ve TAPDK verileri

(Bin ton) Budayretimieker Pancar

retimi2000 21.000 18.8212001 19.000 12.6332002 19.500 16.5232003 19.000 12.6232004 21.000 13.5172005 21.500 15.1812006 20.010 14.4522007 17.678 12.875Kaynak: DPT

* Ttn, Ttn Mamulleri, Tuz ve Alkol letmele-ri Genel Mdrlnn Yeniden Yaplandrlmas leTtn ve Ttn Mamullerinin retimine ve D Alm ve Satmna, 233 Sayl Kanun Hkmnde Kararname-de Deiiklik Yaplmasna ve 4046 Sayl Kanuna EkMadde Eklenmesine Dair Kanunda, ttn tarm ser-best olan ileler dnda kalan yerler ile bu ilelerintespit edilmi ve kesinlemi ttn retim alanlarnndnda kalan yerlerde ekilen ttn fideleri ve dikilenttnler sklp, yok edilecei, failleri hakknda 3 ay -

dan 1 yla kadar hapis cezas ve ekilmi olan fidelik-lerin metrekare veya art iin 500 bin lira, dikilmitarlalarn her 1 dekar veya art iin 100 bin lira arpara cezas verilmesi hkme baland.


15/36


1

Zaten bu tip uygar vatandalar, dahapopler ifadesiyle metroseksel vatanda-lar budaydan ekere ve ttne kadar tar-ma getirilen snrlamalarn en byk destek-isi olmulardr. Bu adan onlarn anti-si-gara kampanyalarnn gnll destekisiolarak ttn ekim yasaklarndan yana olma-lar artc deildir. Doal olarak, hereyinnce salk erevesinde deerlendirilme-si gerektii eklinde bir nyarg sahibidir-ler.*

Burada sigarann sala zararl olup ol-madn tartmann da bir anlam yoktur.Aktif iicilerden ok pasif iicilerin ilgialanna giren sigara yasa ne denli uygar-lk belirtisi olarak kabul edilirse edilsin, uy -gar Avrupann ttn retimini desteklemepolitikalar, tm yasaklara karn dnya siga-ra retiminin ayn dzeyde sryor olmasiin iinde baka i olduunun kantlar-dr.

Sz konusu olan genetik alanndaki ge-limeler sonucunda gelimi lkeler ad verilen emperyalist lkelerinartan tarmsalrnlerine yeni pazarlar bulma sorunu -dur. okuluslu sigara tekellerinin gzdepazar haline gelen Trkiye, ttn yasa ile

i pazarn tmyle yabanc ttnlere teslimetmitir.Sigara gerektir, ne yaplrsa yaplsn, ka-

musal alanlarda sigara yasa ne kadar ge-niletilirse geniletilsin, dnya nfusununbelli bir blm sigara imektedir. Bu ne-denle, ttn ekim yasa ve sigara yasasalk sorunu deil, sigara ien nfusunhangi ttnden retilmi sigaray iecei so-runudur. Elbette sigara ien nfusun geliri-nin bir blm sigara tketimine gitmekte-dir. Dolaysyla ortada sigara tketimine har-canan bir gelir, para vardr. Kapitalizmin irsihastal olan ar-retim koullarnda bugelirin (para) kendi ar retilmi rnleri-nin tketilmesi iin harcanmasn isteyen

baka kapitalistler de vardr. Herhangi bir e-kirdek satcs da, iklet reticisi de sigara yerine kendi satt rnn tketilmesini is-teyecektir ve bu isteini gerekletirmek iinsigara kart her trl kampanyay destek-leyecektir. Dahas, srekli ak veren salksigortas irketleri de demelerini azaltmakiin bu kampanyalar desteklemek duru-mundadr.

Sigarann salka zararl olduundan yola karak, sigara yasan kktenci tarz-da zmek iin tm ttn retimini yasak-lamann en doru yol olduunu dnen-ler elbette ttn reticisini hi dnmeye-ceklerdir. Ve yine ayn kktenci yasak savunucular, bu yasaklarn sigara retimini ve tketimini ciddiye alnabilecek ldeazaltmad halde neden lkemizdeki ttnretiminin yok edilmeye alldn da d-nmeyeceklerdir.

Dier yandan demokratik hak ve zgr-lkler konusunda proletarya diktatrl-nn ne kadar kt olduunu, 4. Muratnttn yasa ve 1920lerde ABDdeki iki yasa rnekleriyle** aklamaya kalkan-lar da, kamusal alanlarda trban yasa-na bu kamusal alan da ne oluyor diye kar-

kanlar da kamusal alanlarda sigara ya-sann en hararetli savunucusu olabilmek-tedirler.

Tm bu demagojiler ve propagandalarbir yana brakldnda ttn yasandangeriye cezai yaptrmlaryla ve rvetle (do-rudan gelir destei) yrtlen tarm politika-lar kalmaktadr.

lkemizde IMF denetiminde uygulanantarm politikalarnn z, bir yandan emperyalist gda tekelleri iin yeni ve geni bir pa-zar amak, dier yandan kylleri topraktankopartarak ucuz igc olarak kentlere g-e zorlamaktr.

Tayyip Erdoan ve lkerin orta olduu Amerikan okuluslu tekeliCargil olayndaolduu gibi msrdan retilen tadlandrclarapazar amak iin eker pancar retiminekota getirilmitir. Amerikan buday iin bu-

* Sigara yasana ilikin olarak M. Ali Birand y -le yazmaktadr:

Sigara yasa, AKPnin bir devrimidir. AKPninmuhalifi olabilirsiniz. Alnan kararn ok ar olduu ve birok yann eletirebilirsiniz. Ancak, atlan admndevrim niteliine itiraz edemezsiniz. imdi, eski has-talklarmz bir yana brakalm ve bu yasan yaama-s iin bizde stmze deni yapalm. Bu yasa n-

mzdeki dnemde binlerce insanmzn lmesini en-gelleyecek. Belki sizin benim torunlarmn hayatnkurtaracak. Bu kadar dahi, alklamaya ve desteedemez mi? (25 Ocak 2008)

** Bu iki yasak, 1980lerde anti-stalinizm propa-gandasnn en temel argmanlarndan olmutur. Bu-gn neo-liberal solcu olan pek ok eskimi solcutarafndan ortaya atlan bu iddialara gre, yasaklarla

bir yere varlamazd. Bunu da 4. Muratn ttn ya-san bektainin nasl deldiine ilikin fkralarla ve ABDdeki iki yasayla Al Caponun ortaya kylakantlamaya kalkmlardr.


16/36


1

day retimi snrlandrlm ve Amerikan t-tn iin yerli ttn retimi yok edilmeyeallmaktadr.

Sigara yasann en hararetli savunucu-lar bile, sorunun sigarann sala zararlolup olmad deil, sigara ienlerin hangittnden yaplm sigaray iecekleri sorunuolduunu bilmek zorundadrlar. Ve bilmekzorundadrlar ki, bugn ttn retiminin s-nrlandrlmasyla birlikte eski ttn ekimalanlarnda hint keneviri ekimi alabildiine yaygnlam ve sigara imeyen metrosek-seller arasnda uyuturucu kullanm ala-bildiine oalmtr.

te bu gerekler ortamnda Tayyip Erdo-an ve mehteran takm, sosyal restorasyon ad altnda sunduklar 2008 eylem pla-nnda kyllere yaplan dorudan gelir des-teinin kaldrlacan ilan etmitir.

Gerek odur ki, dorudan gelir destei yoluyla byk bir kyl kitlesi tarmsal re-timden uzaklatrlm, yzbinlerce ttn vepancar reticisi topraktan kopartlm, kent yoksullar saflarna katlmlardr. imdi IMF

talimatyla dorudan gelir destei kaldrla-rak, bir yandan kentlerde dorudan gelirdesteinden aldklar paralarla yaamlarnsrdrmek durumunda braklan kitleler da-ha da yoksullatrlrken, dier yandan hereye ramen hl tarmsal retimi srdrenkk toprak sahibi kyl kitlesi yenidenmlkszletirilecektir.

AKPnin sosyal restorasyon planna g-re, artk dorudan gelir destei kaldrlarakrne destek verilecektir. rne destekpolitikasnn fakir iftilerden ok zenginiftilere fayda salayaca IMFye verilen1999 tarihli niyet mektubunda aka be-lirtilmitir. Bir baka ifadeyle, dorudan ge-lir desteinin kaldrlmasyla kk kyl t-myle tasfiye edilirken, orta ve zengin ky -l daha da glendirilecektir. Orta ve zenginkylnn gerici-dinci zelliiyle AKPninnemli bir destekisi olduu gznne aln-dnda, ne kadar rn o kadar destek po-litikasnn AKP tarafndan neden savunuldu-u da kolayca anlalabilir.


17/36


1

Viladimir li Ulyanov Lenin22 Nisan 1870

21 Ocak 1924


18/36


1

YKSEL ER1951 Tekirda/arky21 Ocak 1977/Trabzon

1951 ylnda Tekirdan arky ilesinde dodu. Devrimci m-cadeleye, Ankara Gazi Eitim Enstitsnn Mzik blmne gir -dikten sonra aktif olarak katld. 30 Mart 1972deki Kzldere ola-yndan sonra THKP-Cnin yeniden rgtlenmesinde etkin olarakalt. 1974 ylna kadar lkenin deiik yerlerinde rgtlenme a-lmalarn srdrd. Trkiye Halk Kurtulu Partisi-Cephesi/HalknDevrimci nclerinin kurucularndan olan Yksel yolda, lkenindeiik blgelerinde rgtc ve ynetici olarak grev yapt. 1976ylna kadar srdrd Gney Anadolu blge yneticiliinden Ka-radeniz blge yneticiliine atand ve kr gerillasnn stratejik ha-zrlklarn ynetti. THKP-C/HD Merkez Ynetim Komitesi yesiolarak 26 Ocak Harekt iin bulunduu Trabzonda 21 Ocak1977 gn ehit dt.

NEDM ATILGAN1959 Uak/Karahall-25 ubat 1981 Selendi

1959 ylnda Uak ilinin Karahall ilesinde dodu. Kk ya-ta ailesi stanbula tand. lkokulu bitirdikten sonra ii olarak a-lmaya balad. 1979dan itibaren THKP-C/HD yesi olarak r -gtsel faaliyetlerde bulundu. 1980 Kasmnda gzaltna alndk-tan sonra hibir sulamay kabul etmedi. Bir sre sonra zorla as-kere alnd. Halkn silahl devrimcilere ihtiyac varken, oligariyeaskerlik yapmak olanakszdr diyerek birlikten rar etti. Profesyo-

nel olarak rgtsel faaliyetlere katld.1981 ubat aynda oligarinin kuatma ve imha operasyonla-rndan kurtulmak amacyla ktklar Selendi-Kula dalarnda, bir grup yolda ile birlikte embere alndlar. Bir hafta sren kuatmasonunda 25 ubat 1981 gn meydana gelen bir atmada e -hit dt.

MUSTAFA ATMACA1948 Sivas/Kangal-29 ubat 1992 stanbul

1948 Sivas/Kangal doumlu Mustafa Atmaca, ii olarak de-iik iyerlerinde ve fabrikalarda alm ve 1976 ylndaSefakyde metal ikolunda alt fabrikada ii olarak alanMehmet Yldrm yoldala tanarak THKP-C/HD rgtsel iliki-leri iine girmitir. Bu tarihten sonra sendikal faaliyetlerde bulunanMustafa yolda, 1978 ylnda bamsz ada Maden- Sendi-kas Genel Bakanlna seilmitir. 12 Eyll askeri darbesiyle bir -likte, tm sendikalar gibi, ada Maden- de kapatlm ve Mus-tafa yolda ve dier sendika yneticileri hakknda deiik davalar almtr.

1981 Mart aynda rgte ynelik bir operasyonda gzaltnaalnm ve birbuuk ay sonra tutuklanarak Alemda cezaevinegnderilmitir. 1983 ylnda tutsakl sona erdikten sonra iki ylTekirda da zorunlu ikamete tabi tutulmutur. kence ve tutsak-

lk koullarndan kaynaklanan hastalk, etkin bir biimde devrimcifaaliyetlere katlmasn engellemi ve her trl olanakszlklar iin-de srdrlen tedavisi baarl olmam ve 29 ubat 1992 gnyaamn yitirmitir.


19/36


1

LKER AKMAN1950 Ankara - 26 Ocak 1976/Beylerderesi

1950 ylnda doan lker yolda, devrimci mcadeleye ODT-Metalurji Mhen-disliine girdikten sonra aktif olarak katlmtr. Bu yllarda renci hareketi iinde yer alrken, 1971-72 dneminde THKP-C sa arna katlmtr. Kzldereden sonra yeni-den rgtlenme almalarna katlarak THKP-C/HDnin kurucularndan birisi olmu-tur. THKP-C/HD Merkez Ynetim Komitesi yesi olarak Marmara ve Gney-DouBlge Yneticilii yapt ve 26 Ocak 1976 gn Malatyada Beylerderesindeki at-mada dier iki yoldayla birlikte ehit dt.

lmnden ksa bir sre nce hazrlad Mevcut Durum ve Devrimci Taktiimizadl yazs bulunmaktadr.

HASAN BASR TEMZALP1950 Mara - 26 Ocak 1976/Beylerderesi

1950 ylnda dodu ve ODT-Maden Mhendisliine girdikten sonra devrimci m-cadeleye katld. 1970-73 arasnda THKO sa arnda silahl mcadeleye katld ve tu-tukland. 1974 ylnda cezaevinden ktktan bir sre sonra THKP-C grlerini be-nimseyerek THKP-C/HD sa arnda profesyonel devrimci olarak almaya balad.

Malatya-Elaz evresinde maden iileri arasnda alt. THKP-C/HDnin MerkezYnetim Komitesi yesi olan Hasan Basri yolda, 26 Ocak 1976 tarihinde MalatyannBeylerderesi blgesindeki silahl atmada oligarinin zor gleri tarafndan dier ikiyoldayla birlikte ehit edildi.

YUSUF ZYA GNE1955 - 26 Ocak 1976/Beylerderesi

1955 ylnda dodu. 1971 deki silahl mcadelenin etkisiyle THKP-C sempatiza-n olarak devrimci mcadeleye katld. ODT-Mhendislik Fakltesine girdikten son-ra THKP-C/HD yesi olarak mcadeleye profesyonel olarak devam etti. rgtn ilksilahl eylem kadrolarndan olan Yusuf Ziya yolda, lker ve Hasan Basri yoldalar ilebirlikte Sivasta gerekletirdikleri silahl eylemlerden sonra Malatyada oligarinin zor gleriyle giritikleri ilk silahl atmada yer ald. Bu atmadan iki gn sonra, 26Ocak 1976da kuatldklar Beylerderesindeki silahl atmada iki yoldayla birlikteehit dt.


20/36


20

Hele Ulaa Ulaa

Ula benzerdi gneeUla garda can veriyor Yreim dt atee.

Ulan elinde mavzer Mavzeri trkye benzer,Bizimkiler byle lr Byle lr bizimkiler

Tohumlar dt topraaDonand yeil yapraaKurban olam kurban olamSeni yaratan topraa.

ULA BARDAKI1947 Hacbekta

19 ubat 1972 stanbul


21/36


21

O anda koluma biri girdi. Dndm baktm, televizyoncu bir arkadam... Sarldk,hal hatr sorduk. Sonra Hadi gel seni bir yere gtreyim diyerek emrivaki yapp, yl-larca sermayeye kar ii snf mcadelesi veren TKPnin bulunduu binaya soktu.Asansrle yukar karken Bizim arkada kapitalistin kralyd ama o da komnist mioldu ne diye dnmeye baladm. Herhalde TKP brosuna gireceiz derken, asan-sr kaps aldnda kendimi bambaka bir yerde buldum, ok oldum. Ayn Laila,Reina tipinde yaplm bir teras bard buras. Gndz olduu iin bombotu ama per -

sonel lgn geceye hazrlk iin harl harl alyordu. Bizim televizyoncu arkadaBekirciim, medyann tad tuzu kalmad, ben de meslei braktm, bu teras barn i-letme mdrln yapyorum dedi. aknlm iki kat artt. Yeni alm olmasnaramen gelen mterileri anlatt. Elilerden, holding patronu nl iadamlarna kadar ok sayda isim sralad.

Alt kat sermaye kart Trkiye Komnist Partisi... st kat sadece sermayesi ola-bilenin girecei, holding patronlarn arlayan Taksimin Lailas...

Alt katta Venezueladaki genlik rgt organizasyonuna katlma planlar iin ka-fa patlatan komnistler... st katta vur patlasn, al oynasn diyen kapitalistler... Ne-redeyse yanyana, srt srta, omuz omuza... Garip, tuhaf ve artc... Taksim inanl-maz bir deiim iinde. Ve de mthi bir haber patlamas var. Her sokak, her bina,her dairede haber kaynyor. Hem de fokur fokur... Siyahlar, beyazlar, tezatlar.. deo-lojiler, dolu ve bo beyinler. (Bekir Hazar, Yeni afak, 26 Temmuz 2005)

Medyadan...

13 Nisan 2007HC Temsilcilii 1 Maysta Taksimde...stanbul HC Temsilcilii 1 Mays gn Taksimde olacaklarn yapt basn ak-

lamasyla duyurdu.Taksim Tramvay Duranda yaplan aklama ile HC Temsilci-lii 1 Mays gn Taksim Meydannda olacan duyurdu.

19 Nisan 2007Malatyada kiinin boaz kesilerek ldrlmesi, Taksimde protesto edildi.Tak-

sim Tramvay Duranda toplanan yaklak 150 kiilik grup, basn aklamas yapa-rak olay knad. eitli sivil toplum rgtlerine ye yaklak 150 kiilik grup,TaksimTramvay Duranda Malatyada kiinin ldrlmesini protesto etti.

Taksim Tramvay DurandaGnah karma(stiklal Ceddesinin Profesyonel Protestocular)


22/36


22

2 Mays 2007Kadnlar Darbe ve Muhtraya Hayr DiyecekKadnlar, Muhtra ve Darbeye Hayr Diyen Kadnlar pankartyla bir araya gelerek,

saat 19.30da Taksim Tramvay duranda toplanacak. Karaku, darbe ve muhtralar

kadnlarn hayatn daha geriye gtryor, daha ktye gtryor dedi.Kadnlar, Cuma akam Genelkurmay tarafndan yaplan aklamay protesto et-mek amacyla Muhtra ve Darbeye Hayr Diyen Kadnlar pankartyla bir araya gele-cek. Akam saat 19.30da Taksim Tramvay Duranda toplanan kadnlar arsn-da, 1 Mays Taksim zorlamamzdan sonra yine Taksimdeyiz dedi.

8 Mays 2007Emeki Kadnlar Dernei, Taksim 1 Mays eylemine ynelik devlet terrnTak-

sim Tramvay Duranda protesto etti. Emeki kadnlarn Katil Vali istifa pankartamas nedeniyle kimlik kontrol dayatan polis, 301. maddeden su duyurusunda bu-lunacan belirtti. Taksim Tramvay duranda bir araya gelen emeki kadnlar, Katilvali istifa. Gaz bombas yasaklansn yazl pankart at.

30 Haziran 2007Genelkurmay bildirisine protestoHC, ESP Birlii gibi demokratik kitle rgt yesi bulunduu bir grup, Taksim

Meydannda Genelkurmay Bakanlnn yaynlad son bildiriyi protesto etti.Ayn Grup, F tipi cezaevlerinde lm orularnn balamasna neden olan tecrit

uygulamasnn devam ettiini belirterek, Adalet Bakanlnn Behi Ann lm oru-cuna ara vermesini salayan genelgesinin cezaevlerinde uygulanmasn istedi.

Taksim Tramvay Duranda bir araya gelen HC, ESP, Partizan, ODAK, MPgibi demokratik kitle rgt yesi bir grup, Kkrtmalara, linlere, provakasyonlara,katliamlara son, yaasn Trk ve Krt halklarnn birleik mcadelesi yazl pankartat.

12 Eyll 200712 Eyll karanlna mealeli protestoTaksim Tramvay Duranda bir araya gelen darbe kartlar 12 Eyll karanl

yrtlsn yazl bir pankart at. Eyleme getirilen bir tank maketinin, militarizmi protes-to iin paralanmasnn ardndan darbe kartlar mealelerle Galatasaray Meydannayrye geti.

Eylemi dzenleyen kurumlar yle; 78liler Trkiye Giriimi, 78liler Federasyonu,niversite retim yeleri Dernei, Kar Sanat, stanbul Tabip Odas, TMMOB, HD,KESK stanbul ubeler Platformu, Pir Sultan Abdal Dernei Marmara ubesi, PENTrkiye Merkezi, DTP, DP, EMEP, SEH, SDP, TKP, Dersim Enstits ve Anaristblok.

23 Eyll 2007Gmenlerin ldrlmesi Protesto Edildilm yasalarnn kaldrlmas ve gmen kardelerimizle dayanmak iin 23 Ey-

ll Pazar gn saat 14.00de Taksim Tramvay Duranda EHP, SEH, AK, 78liler Vakf Giriimi, Tm-GD, renci Muhalefeti, Umut Kooperati , i Mcadelesi, AN-K, Otonom-A, Anarist Cephe, HKM, SDP, Lambda stanbul katlmyla bir protes-to etinlii dzenlendi. DHB okurlarnnda destek verdii eyleme toplam 50 kii katl-d.

16 Ekim 2007Tezkereye hayr demek iin TaksimeSnrtesi operasyon iin hazrlanan tezkere meclise gnderildi. Siyasi parti ve

platformlar ile demokratik kitle rgtleri ise kirli savaa kar demokratik bar talebi-ni dile getirmek iin bugn akam Taksim Tramvay Duranda buluacak.

Aralarnda ESP, DTP, EMEP, SDP, EHP, HC, DHP, Devrimci Hareket, Alnteri,Antikapitalist, HKM, Mcadele Birlii, Odak, SODAP, Tekstil-Sen ve Partizann yer al-d kurumlar bugn akam saat 19.00da Taksim Tramvay Duranda kitlesel bir basn aklamas gerekletirecek.


23/36


2

3 Kasm 2007Rice protestosuraan Saraynda dzenlenen Geniletilmi Iraka Komu lkeler Toplantsna

katlmak iin dn akam saatlerinde stanbula gelen Amerika Birleik Devletleri (ABD)

Dileri Bakan Condoleezza Rice protesto edildi.Taksim Tramvay Duranda bir araya gelen HKP yeleri Kahrolsun ABD-AB Emperyalizmi, Katil Condi evine dnyazl dvizler tayan grup sk sk, Kahrolsun ABD-AB emperyalizmi, Kahrolsun em-peryalizm yaasn sosyalizm sloganlar att.

12 Kasm 2007srail Cumhurbakan imon Peres, Taksimde iki ayr gsteriyle protesto edildiKatil Peres Trkiyeden defol sloganlar atan gstericiler, Hamas bayraklar ile

Peresin arp iareti bulunan fotora arn tad.Resmi temaslarda bulunmak zere Trkiyeye gelen srail Cumhurbakan imon

Perese ynelik protestolar sryor. stanbulda yaplan protesto gsterilerinden ilkiEzilenlerin Sosyalist Platformu (ESP) yeleri tarafndanTaksim Tramvay Durandagerekletirildi.

2 Aralk 2007SDP, Krtler ve DTP zerindeki basklar knadTaksim Tramvay Duranda bir araya gelen bir grup SDPli, Ate etme konu

DTPye dokunma pankartn aarak, Biji bratiya gelan, DTPye dokunma ve Ba-ra bir ses ift tara atekes sloganlarn att.

5 Aralk 2007Sosyal Gvenlik Reformuna protestoYaklak 150 gazeteci Taksim Tramvay Duranda topland. Gazeteciler Yp-

ranma hakk gasp edilemez yazl bir pankart at. Grup, Galatasaray Meydannakadar sloganlar eliinde yrd.

22 Aralk, 2007Halklar ve zgrlkler Cephesi (HC), snr tesi operasyonu knamak amacyla

stanbul Taksim Tramvay Duranda basn aklamas yapt.

28 Aralk 2007Snr tesi operasyonlar protesto eden stanbuldaki demokratik kitle rgtleri, Krt-

ler zerindeki imha politikalarnn zm olmadn belirtti. Aralarnda HC, SDP,ESP, BDSP, Partizan, Devrimci Hareket, Mcadele Birlii, EHP ve HKMnin bulundu-u demokratik kitle rgtleri, snr tesi operasyonuTaksim Tramvay Duranda yap-tklar basn aklamasyla protesto etti.

5 Ocak 2008Feminist Kadnlar dn gece Taksimde eylem yaparak, ylbanda Taksimde ya-

anan cinsel saldry ve polisin saldry seyretmesini protesto etti. Kadnlar tacizcile-re kar mor ine datt. Dn gece saat 22.00de Taksim Tramvay Duranda bir araya gelen kadnlar, gecelerde sokaklarda bizim dediler.

13 Ocak 2008Taksimden haykrdk: Eitim Haktr SatlamazAmerikanc ve Fettulah kimliiyle tannan YK bakan Yusuf Ziya zcan haf -

ta ba yapt aklamada milyonlarca renciye ak ak: Paranz yoksa okuma-yn kardeim! dedi. BugnTaksim Tramvay Dura nnde saat 13.30da yeni YKbakan Yusuf Ziya zcann, emeki ocuklarna niversite kaplarn kapayp arka-sndan kilitleyen, eitimi sadece paras olanlara hak olarak gren aklamasn pro-testo etmek iin bir basn aklamas gerekletirdik.

15 Ocak 2008Dayaa ProtestoTaksimde bir grup niversite rencisi, bir hafta nce Afyonda iki niversite -


24/36


2

rencisinin lkcler tarafndan dvldn ne srerek, gsteri dzenledi.renciler dattklar Gnn spesiyali (Reis Tavsiyeli) lkc muameleli afyon

usul dalma tari balkl katta daya yemek tari eklinde anlattlar.Taksim Tram -vay Dura nnde dn saat 12.00 sralarnda toplanan 20 kiilik renci grubu, iki

rencinin yzleri morarm halde grntlerinin bulunduu Dikkat! lkc piyangosize de vurabilir yazan dvizler tad. Grup, sloganlar atp polis mdahalesi olma-dan dald.

YRSAN iileriyle dayanmak iin19 Ocak Cumartesi gn saat 13.00te Taksim Tramvay Durandayz. 27 Ocak

Pazar gn Susurluktaki YRSAN Fabrikasnn nnde bekleyen ii kardelerimiz-le buluuyoruz.

23 Ocak 2008Basn Aklamasna Polis EngeliBugn saat 13:00da Taksim Tramvay Duranda yaplan basn aklamasna

polis mdahale etti. Ortak Dman Amerikadr diyerek basn aklamas yapmak is-

teyen HCden onlarca kii polisin saldrsna maruz kald.

23 Ocak 2006Zafer Arelik iisinin olacak!Nakliyat- Sendikas, Arelikte Yldran naatta alan yelerinin iten karl-

masn, bugn Taksim Tramvay Duranda gerekletirdii eylemle protesto etti.

26 Ocak 2008Gazze dram BeyolundaTaksim Tramvay Durana gelerek Hepimiz Filistinliyiz, Hepimiz Gazzeliyiz

yazl dvizler aan Filistin Dayanma Dernei ve nsan Haklar Dayanma Derne-i yesi bir grup, sloganlar atarak bir sre oturma eylemi yapt.

27 Ocak 2008PSAKD, Kadkyde bulumaya ardPir Sultan Abdal Kltr Dernei, bugnTaksim Tramvay Duranda yapt ba-

sn aklamasyla 3 ubat gn Kadkyde yaplacak retimize ve zgrlmzesayg mitingine katlm ars yapt.

30 Ocak 2008ESP: Buzdann ardndakiler yar -

glansnESP, bugn Taksim Tramvay Du-

randa yapt basn aklamasndakontrgerilla gereine dikkat ekti.ESP, kontgerilla devletinin medar ifti-har isimlerinin yarglanmasn ve ceza-landrlmasn istedi.

Yukardaki haberlerde ilk gze arpan,her cins ve eitten sol ya da solumsu top-lamalarn ve rgtlerin (her trden lega-listlerin ve legalize olmaya alanlarn)Tak-sim Tramvay Duranda yaptklar pro-testolardr.

Protesto konularna bakldnda, sol yada solumsu toplamalarn ve rgtlerin eko-

nomik, sosyal ve siyasal olaylar karsndaok duyarl olduklar hemen grlmekte-dir.

10, 20, 50 ya da 100-200 kiilik protestoeylemleri, neredeyse hi amaz bir biim-de Taksim Tramvay Duranda gerekleti-rilmekte, duyarllk ortaya konulmakta,-cek, -caklarla sslenmi konumalar ya-


25/36


26/36


2

Kimilerine gre Fettullah, kimilerine g-re lml islamc, kimilerine gre dini b-tn, ama uzmanlk alan din ve polis olanbir kiinin YK bakanlna atanmasyla bir-likte niversitelerin paral hale getirilmesitartlmaya baland. Bu din ve polis ko-nusunda uzman* YK bakan paral niver-siteyi yle ortaya att:

Okullar bedava. Hibir yerde g-rlmemitir. unu yapmak istiyoruz:niversiteleri paral yapalm, ihtiyacolana burs verelim. Hi olmazsa niversiteler ayann zerinde dursun.Sonra, insanlar alnca bu paray ge-ri desin. Ayn Kredi ve Yurtlar Kuru-mundan alnan kredi gibi. steyene8-10 bin YTL kredi versek, sonra bu-nu bize geri dese. Neyse borcu... ABDde olduu gibi, mezuniyettensonra desin. Bunun ideali, hi kim-seyi niversiteye tamamak. Sadecebelli sayda insan tamak. Dierleri-ni, yksek teknik okullara ve yksekmeslek okullarna ynlendirmek. Araelemana ihtiya var. stihdam sorunuzlr. (YK bakan Yusuf Ziya z-can)

Takunyal yeni YK bakannn niversi-

Takunyal YK BakanndanBaskn BasanndrcyaParal niversite zlemi

telerin paral olmasna ilikin aklamasnnardndan ezber bozan, baskn basann-drc, bamsz sosyalist aday ve nihaye-tinde Bodrum mdavimi Baskn Oran Be-dava niversite Ezberi balkl yazsyla YKbakanna destek verdi. Bilen bilmeyenherkes paral niversite konusunda etein-deki talar dkmeye balad.**

Ancak paral niversite fikriyat sadeceBaskn Orann desteiyle snrl kalmad.Soyut bir gelecek iin somut bugnden vaz-geilemez teorisyeni Murat Belge ve Libe-ral Demokrat Parti, neredeyse ayn szck-lerle takunyal YK bakanna destek ver-diler.

niversitelerin paral yaplmasyla vaadedilen i bulma olanaklar karsnda p-hesiz hali vakti yerinde olanlar kadar niversiteyi bitirdikten sonra isiz kalacandan

* YK bakannn Kanadada Mslmanlar, l-kemizdeki Cami Saylar zerine Saysal Bir nceleme,Ne retmeli, Nasl Eitmeli: Trk Polis AkademisindeMfredat Sorunu, Trkiyede Polis ve Politika liki-

si adl kitaplar bulunmaktadr. Ayrca MalezyadaUluslararas slam niversitesinde Geleneksel Ms-lman lkelerde Hayat Kalitesi konulu bir aratrma yapmtr.

** Oysa ayn konu daha nce Tayyip Erdoan ta-rafndan ska dile getirilmitir. Tayyip Erdoann tez-leri yledir: Batda ve ABDde mesleki okullarn ei-timden paynn yzde 75, dz liselerin paynn ise yz-de 25 olmasna ramen Trkiyede bunun tam tersibir durum sz konusu. Batda mesleki liselerden me-zun olanlar meslek edinerek mezun oluyorlar. Eerniversiteye devam edecekse ediyor, niversiteye devam edememesi halinde en azndan bir meslek sahi-bi olduu iin zel sektrde veya devlette rahatlklakendisine yer bulabiliyor. Trkiye u anda byle birakla kar karyadr. Biz bunu gidermenin gayretiiindeyiz. Sratle meslek liselerine ynelik bu admkararl bir ekilde atacaz, atyoruz. Kreselleen dn-

yada bu eitimli nfus sadece bizim ihtiyacmz kar-lamakla kalmayacak pek ok lkenin yetimi ele-man talebine de cevap vererek en deerli ihracat un-surumuz haline gelecektir.


27/36


2

korkan renciler de bu neriye destek vermekten kanmayacaklardr.

Almanyann elit niversiteleri gibi, pa-ral niversite fikriyat, ak biimde orta ve st gelir grubunda yer alan kesimlerin o-cuklarnn niversitede okumalarn sala-may amalamaktadr. YK bakannn ak-a ifade ettii gibi, bunlarn dnda kalan ai-lelerin ocuklar iin tek seenek ara ele-man ihtiyacn karlamak amacyla meslek yksek okullarna gitmek olacaktr. Yine pa-ral niversite fikriyat savunucular iin,byle bir ynlendirme istihdam sorununuda zecektir.

Btn gerekeler ak bir demagoji r-neidir.

Eer sz konusu olan ara eleman ihtiyacn karlamak ise, sorun dorudan do-ruya ekonomiye, ekonominin yapsna veekonomik gelimeye bal bir sorundur.

Eer lke ekonomisi tmyle ithalata ba-ml hale getirilmise, sanayi denilen ey t-myle ithal mallarn paketlenmesi ve mon-tajna dayanyorsa, byle bir lkede sanayi-nin ara eleman ihtiyac neredeyse yok gi-bidir.

te yandan rnlerin faktr ieriklerine

gre paralara blnmesi ve retimin oku-luslamas koullarnda artk kapitalist sana- yinin eskisi gibi bir ara eleman ihtiyac kal-mamtr.

Bilgisayar kullanmnn yaygnlamas, e-ticaret, e-banka, e-posta, e-devlet gibi bilgi-sayar temelli hizmet birimlerinin ortaya k-masyla birlikte, ticaret, finans ve devlet b-rokrasisinde de eskisi gibi ara eleman ih-tiyac bulunmamaktadr.

Bugn niversite mezunlarnn isiz ka-llarnn temelinde de, sanayi ve hizmetlersektrnn ara eleman ihtiyacnn kalma-mas yatmaktadr.

Birbiri ardna alm Anadolu niversite-leri kadar, byk niversitelerde piyasaiin eitim ad altnda alan blmler, herne kadar niversite eitimi yapld grn-ts veriyor olsa da, asl olarak piyasalarnihtiya duyduu varsaylan ara eleman te-min etmeyi hedeflemitir. Nalbantlktan se- yislie kadar n lisans blmleri alm-tr. Balangta turizm sektrnde hizmet-i olarak alacak ara eleman retmeyigrev belleyen YK (tm laiki bakanla-r sayesinde), niversiteyi kolayca girilebilen ve kolayca mezun olunabilen meslek oku-

lu haline dntrmtr. Tm bu dn-trme srecinde ileri srlen gereke, niversite eitiminin piyasann ihtiyacna g-re yaplmas gerektii olmutur. Yine deniversite mezunlar birer meslek okulumezunu haline getirilmi olmasna karn, ibulamaz hale gelmilerdir.

Yukarda ifade ettiimiz gibi, bugn Tr-kiye ekonomisi dorudan tketim mallar it-halatna balanmtr. Dier bir ifadeyle ret-meden tketen bir ekonomik yap olumu-tur. Byle bir ekonomik yapnn retim iingerekli olduu varsaylan ara elemana ih-tiyac olmayaca ortadadr.

Bugn AB lkelerinde isizlik orannn en yksek olduu kesim, ara elemanlardr.

Ara eleman denilen kesim ise, kapita-list sanayi yaps iinde st ynetici/mhen-dis ile ii arasnda yer alan ustaba kate-gorisinden baka bir ey deildir. Bunlar dameslek okullar ya da meslek yksek okul-lar mezunlarndan temin edilmek durumun-dadr. Dolaysyla lise eitimi yerine meslekokullar eitimi sz konusudur.

Aktr ki, lise eitimi alan rencilerinsays ne kadar azaltlabilinirse, niversitele-re girecek rencilerin says da o kadar aza-

lacaktr. Asl sorun, ailelerin ocuklarn lise ve niversite eitimine gnderme ynnde-ki iradelerinin ve istemlerinin krlmas soru-nudur. Eer bu irade ve istek bir biimde or-tadan kaldrlamyorsa, yaplacak tek ey niversiteleri paral hale getirerek, gelir dzeyi yeterli olmayan ailelerin isteklerine ramenocuklarn meslek okullarna gndermekzorunda brakmaktr.

Emperyalist lkelerin ii snfnn ok iyibildii gibi, bylesi bir zorlama her ne kadarii ocuklarn niversitelerden uzaklatr-msa da, meslek okullarna yneltmede et-kili olamamtr. Ara eleman diyerek vg-ler dizilen meslek okulu mezunlarnn ka-lifye iiden daha fazla cret almadklargrldnde, ii ocuklar dorudan -raklk eitimiyle yetinmilerdir. Ve bugntm emperyalist lkelerde, ister meslek oku-lu mezunu olsun, ister raklk eitimi almolsun, tm ara elemanlar isiz nfusun o-unluunu oluturmaktadr.

Adnn bana yksek szc koyarakmeslek okullarn bir biimde niversiteayar bir okul gibi gsterme gayretleri debu durumu deitirmemitir.

Her ne kadar niversitelerin paral olma-


28/36


2

sna ilikin fikriyat ABD rnei ile hakl gs-terilmeye allyorsa da, AKP ve takunyalretim yelerinin feyz aldklar lke Al-manyadr. Milli Grn kalesi olarak bi-linen Almanya, bugn ara eleman ihtiya-cndan ok, ara eleman yetitirmeye y-nelik eitim sisteminin tkanmln zme- ye almaktadr.

u gerein altn bir kez daha izmek veakldan hi karmamak gereklidir:

Trkiyede YK dzeniyle birlikte niver-siteler apolitikletirmenin ve kitlesel pasifi-kasyonun temel bir arac haline getirilmitir. Ailelerde ve rencilerde niversite aracl-yla snf atlama, ke dnme zihniyeti yer-letirilmitir. Giderek bu zihniyet kendi man-tksall iinde, niversite hazrlk kurslarn,ardndan lise birinci snf dzeyinde bilgiyleniversitelere girilmesinin yolunu amtr.

Hakkn vermek gerekir ki, YK dzeni,gen nfusun apolitikletirilmesinde bykbir baar gstermitir. Bugnn niversitesorunu, niversite eitiminin politik ama-larla ynetilmi olmasdr.

Hangi gerekeyle olursa olsun niversi-teler paral hale getirilerek niversite soru-nunun zlmesi olanakszdr. niversite so-

runu, dorudan doruya lkenin ekonomik yapsna, ekonomik gelimesine ve kalkn-masna bal bir sorundur. Gelimeyen, ret-meyen bir lke ekonomisinin, ister niversi-te dzeyinde, ister meslek okulu dzeyindeolsun, hibir biimde eitilmi insana ihtiya-c olmayacaktr.

YK dzeni altnda niversitelerin apoli-tiklemenin arac olarak kullanlmasnn so-

nuna gelinmitir. Artk bu ama iin araolan niversiteler dzene yk olmaya bala-mtr. imdi sra bizatihi niversitenin apo-litiklemesine gelmitir. Bunun tesinde sy -lenen herey demagojiden ibarettir.

Evet, paral niversite fikriyat sahiple-ri, ne kadar bu yolla niversitelerde kalitelibir eitim verileceinden sz ediyorlarsa da,bugn varolan ve srekli yenisi alan zel ve paral niversitelerdeki eitim kalitesinindzeyi ortadadr. lkede bu kadar zel veparal niversite varken, devlet niversitele-rinin paral hale getirilmesinden sz etmek,aka devlet niversitelerini kapatmak, zelniversitelere daha fazla mteri bulmak-tr. Bu bir arz-talep konusudur. Son yllardazel niversiteler (vakf niversiteleri) -renci bulmakta zorlanmaya balamlar,kontenjanlarn dolduramamlardr. Devletniversiteleri paral hale getirilerek onlara yeni bir talep yaratlmaya allmaktadr.Tpk emperyalist lkelerin geri-braktrlmlkelerde yeni pazar amak amacyla, bu l-kelerin tarmsal yaplarn ortadan kaldrma-lar gibi.

Eer bir toplum niversite eitimini k-ednmenin, snf atlamann bir arac olarak

kabul etmise, paral niversite fikriyat dafazlaca bir diren grmeden uygulamaya so-kulacaktr. Nasl ki, emperyalist lkelerin e-ker stoklarn eritmek iin eker retimineIMF talimatyla kota konulduunda dahaucuz eker alacaz diyerek uygulamayakitlesel destek verilmise, niversitelerinparal hale getirilmesine de benzer bir ge-rekeyle destek verilecei aktr.


29/36


2

Mortgage krizinin patlak verdii Temmuz2007den bugne kadar ekonomistler ara-snda en ok konuulan ve tartlan konu,emperyalist sistemin yeni krizinin o kirizolup olmaddr.

O krizden kastedilen ise, 1929 ekono-mik krizidir.

Kimilerine gre, Yaanan kriz ok ciddiancak 1929 Buhran kadar sert sonular ol-mayacaktr. Bir bakasna gre, u anda

yaanan durum 1929 Byk Buhran ncesi yaanan kten ok 1987deki piyasa -kne daha ok benziyor. Finansal piyasa-larn 1929a gre kreselleme ile birlikte iie girmi olmas ise bir risk, ancak u aniin 1929daki gibi ekonomiler bazndaolumsuz bir etkileim yoktur. Amerikal uz-manlara gre, bugnn dnyas 1929 y-lndaki byk ekonomik buhran ve sonra-sndaki 1930lu yllarn dnyasna benziyor,o dnemden sonraki ikinci en byk finan-sal buhran deerlendirmesini yapyor.

Ergin Yldzolu, Temmuz 2007 mortgagekrizinin balamasyla, dnya haslasnn onkatna ulaan 415 trilyon dolarlk, kredi k-pnn patlamasyla balayan kriz acaba,1930lardaki kriz mi? Dier bir deyile dnyann ekonomik, siyasi dengelerini deitir-mesi beklenen o byk kriz balad m? diye soruyor.

Birikimci-Radikal yazar Ahmet nsel,2008 ve onu izleyen yllar daralma deilama uzun bir duraklama evresiyle atlatlr.Bu finans pltokrasisinin koordinasyon g-cnn yetersiz olmas durumunda ise, 1929 veya 1974 krizleri benzeri bir kriz grldkadaryla kanlmazdr. diye yazyor.

Bu Kriz,O Kriz mi?

nsanlarn tarih bilincinin yok edildii, ta-rih bilgisinin tmyle silindii bir dnemde,ekonomistlerin bylesine tarihe merak sal-dklar bir ortamda 1929 krizine bir baka-lm:

1929 Byk Krizi

Amerikallarn byk depresyon adn verdikleri 1929 ekonomik bunalm, New-

York borsasnn Kara Sal olarak adlandr-lan 24 Ekim 1929 gn kmesiyle balar veF. D. Rooseveltin New-Deal politikalarnnuygulamaya balad Mart 1933e kadar sr-d kabul edilir.

1928 balarnda Dow Jones sanayi en-deksi ortalamas 191 iken, 9 Eyll 1929daendeks 382ye ykselmitir. Bylece sanayihisse senetleri bir yl iinde %100 deer ka-zanmtr. 28 Ekimde hisse senetleri %12,8 ve 29 Ekimde %11,7 deer kaybetmilerdir.Endeks deeri 294,3e dmtr. Burjuvaekonomistleri bu durumu crash (ykm, if -las) olarak tanmlarlar. Ancak Amerikan bor-sasndaki d devam etmi ve 7 Austos1932de endeks 41e dmtr. Bylece1929 Kara Eyllle balayan k, iki yliinde borsann %90 deer yitirmesine yolamtr.

Byle bakldnda ve sunulduunda,1929 ekonomik bunalm, ABDde New-Yorkborsasnn kyle ortaya kan bir sreolarak grlmektedir. Bu bir kez kabul edi-lince, kanlmaz olarak 1929 ekonomik bu-nalm bir borsa knn yaratt birbunalm olarak tanmlanabilir. Borsa da, his-se senetleri, tahviller, bonolar vs. deerli ka-


30/36


0

tlarn ilem grd piyasa olduunagre, ekonomik bunalm da, bu katlarndeerlerinde meydana gelen ani ve bykdlerin yaratt kaos ortam haline gel-mektedir. Gerekte ise borsada meydanagelen k, bir neden deil, sonutur. Busonucu oluturan ise, ABD ekonomisinin1924-1929 dnemindeki yaps ve biriktirdi-i olumsuzluklar dizisidir. Bir baka ifadey -le, 1929 ekonomik bunalm, New-York bor-sasnn ani kyle grnr hale gelenklasik kapitalist ekonominin bunalmdr.

Kapitalizmin irsi hastal olan ekonomikbunalmlar, sermayenin ve metalarn a -r-retimi bunalmdr. Kapitalizmin azamikr yasas, kr orannn yksek olduu alan-lara ynelik bir sermaye akna yol aar. Busermaye ak, akt alanda sermayenin vemeta retiminin artmasna yol aar. Artanretime uygun birtalep mevcut olmadkoullarda, metalarn bir blm satlmadankalr. Bylece yatrlm olan para-sermaye,meta-sermaye olarak depolarda beklerken,para-sermayenin devri tamamlanamaz. Budurumda, retimin devam kredi sisteminindevreye girmesiyle mmkndr. Srecinuzamasna paralel olarak kredi hacmi srek-

li artar ve alnan krediler (kredi-para) satl-mayan metalarda maddelemi olarak kalr.Kr oranlar yksek olduu iin faizleri dedktr. Mikro iktisat sylemiyle ifadeedersek, yatrmlardan yksek krlar bek-lentisi kredi hacmini artran en temel fak-trdr.

Kredi sisteminin gelitii ve bydkoullarda, sermayenin ar-retimi ve birksm sermayenin meta-sermaye olarak atlkal olaanst boyutlara ular. Kredi sis-teminin snrl olduu bir baka dneme g-re, mevcut sermaye miktar, genileyen kre-di hacmiyle birlikte birka misline ykselir.Bunun sonucu olarak gerek para-sermayedeil, kredi-sermayede byk art olur vebu sermaye de fiktif sermayedir.

Yeniden-retim srecinin tm s-rekliliinin krediye dayand bir re-tim sisteminde, kredinin birdenbirekesildii ve ancak nakit demeleringeerli olduu sralarda deme ara-larna olan byk hcum karsndabir bunalmn mutlaka ortaya kaca- aktr. Bu yzden, ilk bakta b-tn bunalm srf bir kredi vepara bu-nalm gibi grnr . Ve aslnda bu,

yalnzca, polielerin paraya evrilebil-me sorunudur. Ne var ki bu poliele-rin ounluu, fiili alm-satmlar tem-sil eder ve bu alm-satmlarn genili-inin toplumun gereksinmelerininok zerinde olmas, en sonunda, b-tn bu bunalmn temelidir. Ayn za-manda, bu polielerin muazzam birmiktar, imdi gnna kan ve sa-bun kp gibi snen dpedz birdolandrcl; ayrca, bakalarnnsermayesi ile yaplan baarsz spek-lasyonlar; ve ensonu, deer kaybe-den ya da hi satlmayan meta-ser-mayeyi, ya da hi bir zaman tekrargerekletirilemeyecek olan geriyednleri temsil eder. Yeniden-retimsrecindeki zoraki genilemeye daya-nan bu batan sona yapay sisteme,hi kukusuz, ngiltere Bankas gibibir bankann, btn dolandrclara,senetleri yoluyla deersiz sermaye vermesi ve deer kaybetmi btnmetalar eski nominal deerleri ze-rinden satn almasyla are buluna-maz. Ayrca burada her ey arptl-m bir grntedir, nk bu senet

dnyasnda, gerek fiyat ile bunungerek temeli hi bir yerde grn-mez, yalnz kleler, madeni sikkeler,banknotlar, polieler, senetler var-dr.* (Marks)

Bu hayali (sanal) durum, anonim irket-lerin gelimesiyle daha da bymtr. ir-ketlerin hisse senetlerinin borsada satlma-syla, dorudan kredi-parayla kurulmu olanirketlerin, bu sanal sermayeyi pazarlayarakek ve ou durumda ana sermayesinin okstnde bir sermaye daha yaratlr. Bylecesermaye iftlemi, bazan lemi gibi g-rnr.**

Borsada hisse senedi alan kii, hissesiniald irketin gelecekteki krndan belli

* K. Marks, Kapital, Cilt: III, s. 434.** Marks sermayenin bu iftlemi, lemi ha-

lini yle tanmlar: Faiz getiren sermaye ve kredi sis-temindeki gelimeyle, btn sermaye kendisini ift-letirmi ve bazan da letirmi gibi grnr; aynsermaye, ya da hatta belki de ayn alacak talebi, e-itli ekillerde farkl ellerde, farkl biimlerde grnr-ler. Bu para-sermayenin daha byk bir ksm tama-

men hayalidir. Yedek fon dnda btn mevduat, ban-ker zerinden alacak talebidir ve ama mevduat ola-rak hi bir zaman mevcut deildir. ( Kapital, Cilt: III,s. 417.)


31/36


1

oranda pay alaca teminatn satn alr. An-cak bu gelecekteki krdan kendi payna d-ecek payn karl olarak belli miktarda birparay, hisse senedinin nominal deeri ola-rak pein olarak der. Hisse senedine yatr-lan para, belli bir faiz karlnda bankaya yatrlan ya da tahvillere yatrlan parayla ay -n niteliktedir. Fakat banka ve tahvil faizlerinceden ilan edilmiken, hisse senetlerininkr pay (temett miktar), ancak irketin k-r ortaya ktktan sonra belli olur. Dolaysy -la tmyle beklentiye dayanr,speklatif-tir . Bu nedenle de, hisse senedine yaplan yatrmlarspeklatif yatrm niteliine sa-hiptir.

Dier yandan hisse senedi sat, kramacyla yatrlm ve kullanlan (ticari ya dasanayi sermayesi olarak) tek bir sermayeninikinci kez, kat olarak satlmasdr. Marks-n szleriyle sylersek, bir hisse senedi yal-nzca, art-deerin, kendisi tarafndan ger-ekletirilecek ksmna tekabl eden birmlkiyet hakkdr.* Bu yolla, varolan gereksermayenin, yani retim srecinde bulunan,art-deer reten bir sermayeningelecekte-ki kr karlnda satlan hisse senediyleelde edilen sermaye hayali sermayedir.

Buradaki sermayeletirme, gerek sermayenin kat olarak satlmasdr. Bu sattanelde edilen gelir hibir biimde mevcutsermayenin bymesine yol amaz. Amagerek sermaye miktar kadar bir hayali ser-mayenin olumasna yol aar. Bu ikinci ser-maye, hisse senedi sat ile elde edilmitir ve karlnda irketin kasasna satlan his-se senedinin deeri kadar bir para girmitir.Tm sorunlar da bu andan itibaren balar.

Birinci olarak, piyasadaki hisse senetle-rinin deeri, irketin krlarnn artaca bek-lentisiyle (bunun speklasyonlarla salan-masnn burada nemi yoktur) srekli yk-selebilir. Deeri ykselen hisse senetleri bor-salarda srekli el deitirerek giderek dahabyk deerlere ulaabilir. Ancak bu deerart, hisse senedinin ilk satnda elde edi-len gelirin karl olan para miktarndahibir arta neden olmaz.

kinci olarak, hisse senedi satyla eldeedilen gelir, varolan sermayenin artrlma-s iin kullanlmasnn dnda, hi bir biim-de varolan (gerek) sermayenin deerindebir art anlamna gelmez.

nc olarak, hisse senedi sat ile el-de edilen gelir bir baka alana yatrldn-da elde edilecek kr, hibir biimde satlanhisse senetlerinin karl olan temettdebir arta neden olmaz. Bu, sadece varolanirketin bydn, kontrolndeki sermaye miktarnn arttn ve buna bal olaraktoplam krnda art olaca anlamna gelir.Bu da, irketlerin varolan sermayeleri ze-rinden hisse senetleri satarak ek bir sermaye salamalarnn bir baka yoludur. Ki birbakma kredi-paradr ve faizi de ilk sermayesinin krndan verilen belli yzde ile belir-lenir.

Kredilerdeki byme ve hisse senetlerisatyla ek sermaye salanmasnn yaratmolduu hayali sermaye art gerek para-sermaye birikimini temsil etmez.

Bu senetleri kartanlar iin elde edilengelir, varolan sermayeleri zerinden aln-m birbor sermayesi dir. Bir bakma ger-ek sermayenin teminat gsterildii bir bor-lanma yoludur. Bu nedenle, hisse senetlerisat yoluyla elde edilen sermaye bor ser-mayesidir, bu sermayedeki birikim bor ser-mayesinin birikimidir. Bankalardan alnanbor sermayesinden (kredi) fark, bu bor

sermaye birikimi kk yatrmclar arac-lyla, bu kk yatrmclarn kiisel biri-kimlerinin sermayeletirilmesiyle salanmbir bor birikimidir. Bu nedenle, hisse senet-leri borsasndaki k, her durumda bukk tasarruf sahiplerinin kayba urama-s ile sonulanr.

imdi ister kredi yoluyla, ister hisse se-nedi sat yoluyla elde edilmi olsun, orta-da gerek para-sermayenin dnda bykbir bor sermaye sz konusudur. Ama yap-lan tm ilemler gerek sermaye zerinden-dir. Gerek kredi sisteminde, gerek hisse se-nedi satlarnda yeni bor sermayeninte-minat, varolan, kullanlan, retimde bulu-nan, dolaysyla tketilmi para-sermayedenbaka birey deildir. Bu nedenle, sermaye-nin ar bollamasndan daha ok,gerek sermayenin kendi yeniden-retim sreci belirleyici durumdadr.

Sermayenin bollamas, kredi vb. sistem-lerle ar retimi, metalarn ar-retiminiberaberinde getirir. Metalarn ar retimi or-taya kar kmaz, sermayenin dolam s-reci kesintiye uramaya balar. Para-sermayenin karl olan meta-sermayeler satla-mamtr, depolarda birikmitir. Bu durum-* K. Marks, Kapital, Cilt: III, s. 414.


32/36


2

da kredilerin ana para ve faiz demelerininkarl depolarda satlmayan meta-sermayede yatmaktadr, ancak nakit (likit) paramevcut deildir. deme arac olarak paramevcut olmadndan yeni borlanmaya gi-dilir. Bu yeni borlanmann karl yine de-polardaki meta-sermaye olduundan, kredifaiz oranlar ykselir. Piyasalarda deme ara-c olarak para ktl balar. Ve bunalm de-me arac ktl sonucu kredi sisteminin (his-se senetleri yoluyla bor sermaye salanma-s bu sistemin bir eklentisidir) kmesiylebirlikte balar. 1929 ekonomik bunalmndaolan da budur. Tek farkla ki, kapitalizminserbest rekabeti dneminde ikincil nemesahip olan olgular, tekelci kapitalizm koul-larnda birincil neme sahip olmutur. An-cak kapitalist ekonominin yasalar ayn bi-imde ilemeye devam eder.*

ABDde Ekim 1929da borsann ky -

le balayan ekonomik bunalmn kapitaliz-min tarihinin en byk ve en ar ekonomikbunalm (kriz) olarak deerlendirilmesininana nedeni, kredi sisteminin ve bunun ek-lentisi olarak borsann kyle birliktekk tasarruf sahiplerinin topyekn yk-ma uramalardr. Krsal alanlarda kktoprak mlkiyetine sahip iftilerin krediborlarn deyemez hale gelmelerinin ya-ratt byk g ve kentlerdeki kk mlksahiplerinin mlkszlemesi bu ykmn so-nucudur.

1929 bunalm ncesinde genileyen kre-di hacmi ve dk kredi faizleriyle beslenentketim ekonomisi ve yatrm lgnl,o gne kadar fazlaca nemsenmeyen yenibor sermaye bulma yntemlerinin uygula-maya sokulmasyla daha byk boyutlaraulamtr.

Leninin Emperyalizmkitabnda belirtti-i gibi, tasarruf sandklar bireysel kkpara birikimlerinin ekim alan haline gel-mitir. Avrupada, zellikle de Almanyadabanka sisteminin dnda gelien bu tasar-ruf sandklar bankalardan daha yksek fa-iz dediklerinden, giderek sermayelerine da-ha krl alanlar bulmak amacyla senet,

tahvil veipotek ilemlerine girmek zorundakalmlardr. Ayn sistem daha byk lek-te ABDde uygulamaya balanmtr. Bu uy -gulamann ABDdeki yeni biimi ise mortga - ge olmutur. potek karl kredi sisteminindeiik bir biimi olarak mortgage, uzun d-nemli (20-30 yl) dk faizli konut kredisisistemidir. Bu yolla milyonlarca Amerikal20-30 yllk ipotek karl konut kredisi al-mlardr. Mortgagen en nemli zellii ise,bu ipotek karl verilmi olan kredilerinmenkul kymetler senedine dntrlerekikinci el piyasasnda satlmasdr. Bir bakma

* Engels, Kapitalin III. cildine koyduu bir notta1847 bunalmn yle anlatr:

Gilbartn daha 1834 ylnda, ticareti kolaylatraneyin, speklasyonu da kolaylatrdn, bildiini gr-m bulunuyoruz. Ticaret ile speklasyon baz haller-de ylesine skfkdrlar ki, hangi noktada ticaretin bit-tiini, hangi noktada speklasyonun baladn anla-mak olanakszdr. Satlmam metalar zerindenavans almak ne kadar kolay olursa, bu gibi avanslar okadar fazla alnr, ve srf karlk gstererek avans pa-ra almak iin meta imali ya da zaten imal edilmi bu-lunan metalar uzak piyasalara sevketmek eklindeki yersiz tevik o kadar byk olur. Bir lkenin tm i ale-minin bylesine bir sahtekrlk dalgasyla ne ldekuatlabileceini ve bunun sonunun neye varacan,1845-47 yllar arasndaki ngiliz ticaret tarihi btn p-lakl ile gzler nne serebilir. Kredinin neler yapa-bileceini bu bize gsterir...

ok ekici yksek krlar, mevcut likit kaynaklarnkarlayabileceinin ok tesinde giriimlere yol at. Ama kredi saolsun hem elde edilmesi kolay hemde ucuzdu.Btn i borsa deerleri, grlmemi yk-seklikteydi. yleyse bu mkemmel frsat karlr my -d? nsann btn gcyle yklenmesinin tam zamandeil miydi? retilebilen her eyi, ngiliz mallarna ca-natan d piyasalara gndermemek iin ne neden var-d? Ve bir yandan Uzak Douya iplik ve kuma sata-rak, te yandan da ngiltereye mal tayarak elde et-tii ifte kazanc, fabrikatrn kendisi niin dorudancebe indirmesindi?

Bylece, Hindistan ile ine, avans demeler kar-lnda kitle halinde mal gnderme sistemi ortayakt ve ok gemeden bu aadaki notlarda daha ay -rntl olarak anlatlan ve kanlmaz olarak pazarlarnar malla dolmasna ve kntlere yolaan bir sis-temin, srf avans almak iin mal gnderme sisteminin

gelimesiyle sonuland...Hzl ve kolay deme ak, nce burada, sonra birbaka yerde, ardndan da her yerde tkand; 1847 Oca-nda hala %3-%3 olan banka iskonto oran, paniin

ilk patlak verdii nisan aynda %7ye ykseldi. Durum, yaz aylarnda biraz yatr gibi oldu (%6, %6), ama yeni rn de kt olunca, panik yeniden ve daha dabeter patlak verdi. Resmi asgari banka iskontosu ekim-de %7ye, kasmda %l0a ykseldi; yani byk bir po-lieler kitlesi, ya ancak inanlmaz faiz oranlaryla is-konto ediliyor ya da hi iskonto edilemiyordu. de-melerin genel olarak durmas, birka nde gelen vepek ok orta byklkte ve kk firmalarn iflasna yol at...

1848 yl boyunca, i hayatnda 1849 ylnda Kta

Avrupasnda devrimci hareketlerin hzn yavalatan ve 1850lerde grlmemi bir refah balatan, ama ar-dndan gene 1857 bunalm ile sona eren bir canllkbelirdi. ( Kapital, Cilt: III, s. 358-359.)


33/36


hisse senetleri gibi, ipotek karl alnmolan krediler karl menkul kymetler se-netleri yeni bir yatrm alan haline gelmitir.Pek ok kii 20-30 yl ipotek garantili faiz ge-tiren mortgage senetleri satn alarak, bura-dan kendilerine ek bir gelir salamaya y-nelmilerdir. Kimi durumlarda bizzat mort - gage kredisi alanlar, daha yksek getiriyesahip olan bakalarna ait mortgage katla-r satn alarak, bir yandan kendi kredilerinidemeyi ve bunun stnde ek bir gelir sa-

lamay garantilemeye almlardr.1929 ylnda Amerikan borsalarndakiyatrmc says 1.548.707 ye ulamtr. Ya-plan hesaplamalara gre, her trl menkulkymet senetleriyle ilgili nfus says 30 mil- yondur. (Bu tarihte ABD nfusu 120 milyon-dur.)

Ve Ekim 1929da tm sistem kmtr.Piyasalarda dolaan deerli katlarn(menkul kymetler) oluturduu hayali ser-maye ile gerek sermaye arasndaki bykfark nedeniyle, dolaysyla her trl temina-

tn karlksz kmasyla byk iflaslar mey -dana gelmitir. Bu durumu 500 dolarlk ser-maye ile kurulan ve 1929da

kurtuluş cephesi sayı:101, ocak-Şubat 2008

Documents