plato 4.0 - podręcznik użytkownika

Upload: mateusz-kubka

Post on 21-Jul-2015

149 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Plato 4.0podrcznik uytkownika

Zakres moliwoci programu

WYDAWCAINTERsoft Sp. z o.o. ul. Sienkiewicza 85/87 90-057 d www.intersoft.pl

PRAWA AUTORSKIEZwracamy uwag na to, e stosowane w podrczniku okrelenia softwareowe i hardwareowe oraz nazwy markowe danych firm s oglnie chronione. Plato jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy INTERsoft Sp. z o. o. Wszystkie podane w tym podrczniku dane oraz programy opracowane, wzgldnie zestawione zostay reprodukowane przez ich autorw z najwiksz starannoci i z zachowaniem skutecznych rodkw kontrolnych. Pomimo tego nie mona cakowicie wykluczy wystpienia bdw. Pragniemy w zwizku z tym zwrci uwag na to, e nie moe udzieli gwarancji, jak rwnie ponosi prawnej odpowiedzialnoci za wynike std skutki. Za podanie nam ewentualnych bdw bdziemy wdziczni.

2

Informacje oglne

1 INFORMACJE OGLNEPlato to program, ktry zosta stworzony specjalnie w celu zaspokojenia potrzeb w zakresie oblicze i wymiarowania konstrukcji pytowych, ktry moe by uywany na komputerach z systemami Windows 9x, Windows NT 4.0, Windows 2000 i Windows XP. Program wyrnia si przyjaznym interfejsem uytkownika, atwoci obsugi i zastosowaniem wydajnych algorytmw obliczeniowych. Inynieria budowlana dostaa wic do dyspozycji doskona pomoc do obliczania zarwno prostych jak i skomplikowanych konstrukcji. Plato odpowiada dzisiejszym wymaganiom stawianym programom obliczeniowym w budownictwie przemysowym i oglnym: - efektywne moliwoci generowania modelu obliczeniowego w sposb interaktywny i przyjazny dla uytkownika, - atwa modyfikacja modelu obliczeniowego na monitorze komputera, - graficzna prezentacja modelu obliczeniowego i wynikw oblicze na monitorze, w wydrukach z drukarki i plotera, - zastosowanie elementw skoczonych, ktre z dobr dokadnoci przybliaj zarwno wielkoci przekrojowe, naprenia jak i odksztacenia, - moliwo wsppracy z innymi programami.

1.1 ZAKRES MOLIWOCI PROGRAMUProgram Plato 4.0 umoliwia: graficzne zadawanie paskich ukadw powierzchniowych (pyt), obliczenia statyczne i wymiarowanie pyt, uwzgldnienie w obliczeniach sztywnoci podunej, poprzecznej i skrtnej elementw, stosowanie podpr sprystych, stosowanie penego zakresu podstawowych typw obcie (skupione, rwnomierne, trapezowe, termiczne, w ukadzie lokalnym i globalnym), uwzgldnienie obcie kinematycznych (osiada i obrtw podpr) oraz ruchomych, graficzn prezentacj wynikw na ekranie monitora (obwiedni, wykresw si wewntrznych, reakcji),

3

Wymagania systemowe

-

tworzenie standardowego raportu z oblicze statycznych przygotowanego do zamieszczenia w projekcie, okrelanie przez uytkownika formy i zakresu raportu, proste sprawdzanie napre w stali dla elementw prtowych paskich i przestrzennych, wymiarowanie pyt wedug PN-B-03264:2002 oraz wedug Eurocode 2.

1.2 WYMAGANIA SYSTEMOWEHardware: - Intel Pentium II lub wyszy, - 64 MB RAM (zalecane 128 MB), - karta graficzna VGA 800x600 pikseli w trybie High Color lub lepszym, Software: - Windows 95/98 - Windows NT 4.0 lub nowszy - Windows 2000 - Windows XP

4

Obsuga pulpitu graficznego

2 OBSUGA PULPITU GRAFICZNEGO2.1 PASEK TYTUOWYW pasku tytuowym wywietlana jest nazwa aktualnego zbioru danych jak rwnie nazwa programu.

2.2 ROZWIJALNE MENUZarzdzanie projektem poprzez menu rozwijalne nastpuje standardowo w taki sam sposb, jak we wszystkich programach pod system Windows. Wszystkie komendy dotyczce jednej czci konstrukcji s zestawione w jednym menu. W przypadku wielu polece istnieje kilka moliwoci ich wywoania, np. poprzez skrty klawiaturowe, ikonki, polecenia w menu. Jeli polecenie moe by wybrane take poprzez skrt klawiaturowy to skrt ten jest uwidoczniony w menu obok odpowiedniego polecenia. Uywajc skrtw klawiaturowych mona znacznie przyspieszy prac z programem. Czynnoci wykonywane po wciniciu ikonek wywietlane s w dymkach.

2.3 PASKI IKONEKW grnym pasku ikon umieszczono najczciej wykorzystywane polecenia, ktre s dostpne dla caego programu (zarzdzanie plikami, drukowanie, plotowanie, zadawanie rastra). Zawarto lewego paska ikon obejmuje pozycje i obcienia, ktre mona zadawa w programie Plato (w przegldarce raportw zamiast nich pojawi si ikony dotyczce wywietlania wynikw). Kliknicie ikony lewym klawiszem myszy umoliwia bezporednie zadanie elementw konstrukcji lub obcie. Kliknicie ikony prawym przyciskiem spowoduje wywietlenie caego menu dotyczcego danego elementu konstrukcji lub obcienia. W przypadku obydwu paskw wywietlane s dymki z krtkimi objanieniami dziaania ikonek.

5

Pasek statusu

2.4 PASEK STATUSU

W pasku statusu wywietlane s wszystkie informacje wane dla aktualnie wybranej funkcji. Informacje te rozpoczynaj si od komentarza wyjaniajcego wybran funkcj i zawierajcego wskazwki dotyczce wprowadzania danych.

6

Obsuga pulpitu graficznego

W rodkowej czci paska umieszczone s opcje, z ktrymi moe by wykonywana dana funkcja. Opcje te zostay opisane w podrczniku. Praw stron zajmuje pole wsprzdnych, pozwalajce na wprowadzanie wsprzdnych kartezjaskich lub biegunowych. Wsprzdne te wywietlane s na bieco dla kadego pooenia kursora. Jako wsprzdne lokalne odnosz si one zawsze do pocztku i orientacji ;inii konstrukcyjnych (zostay one opisane w dalszej czci podrcznika). Wywietlane s: - d Odlego kursora od pocztku linii konstrukcyjnych - w Kt midzy gwn lini konstrukcyjn a wyimaginowan lini biegnc od pocztku do aktualnego punktu. - r Wsprzdna aktualnego punktu na gwnej linii konstrukcyjnej s Wsprzdna aktualnego punktu na pomocniczej linii konstrukcyjnej

Nacinicie jednego z klawiszy [d], [w], [r] lub [s] umoliwia wprowadzenie odpowiedniej wartoci w polu tekstowym. Klawisze [TAB] i [Shift] + [TAB] su do przechodzenia midzy poszczeglnymi polami. Edycje wsprzdnych koczy wcinicie klawisza [ENTER] lub lewego klawisza myszy.

2.5 FUNKCJE POWIKSZANIA (ZOOM)Funkcje powikszania zaliczaj si do najwaniejszych funkcji pulpitu graficznego. Umoliwiaj one precyzyjn prac z detalami. W Plato istnieje kilka sposobw wywoywania tych funkcji i pracy z nimi.

2.5.1 Wybr fragmentu do powikszeniaZa pomoc polecenia Widok Zoom lub odpowiedniej ikony w grnym pasku wywoywane jest prostoktne okno, za pomoc ktrego mona wybra ten fragment pulpitu, ktry ma zosta przedstawiony w oknie roboczym. Ramka suy do definiowania nowego obszaru prezentacji lub do wyboru grupy obiektw. Jest ona definiowana poprzez dwa przeciwlege naroniki prostokta, zadawane przez kliknicie.

7

Funkcje powikszania (zoom)

Dodatkowo istnieje polecenie Widok Zoom wszystko, ktre suy do powrotu do prezentacji caego zakresu wprowadzonej konstrukcji. Podobne dziaanie wywouje wcinicie klawisza [ 0 ] klawiatury numerycznej.

2.5.2 Zmiana wielkoci obrazu o okrelony wspczynnikZa pomoc klawisza [ . ] klawiatury numerycznej wywoywana jest inna funkcja, ktra umoliwia zmian wielkoci wywietlanego obrazu o zadany wspczynnik. Po wciniciu klawisza otwiera si okno dialogowe, w ktrym naley wpisa dany wspczynnik. Wartoci wiksze ni 1 powoduj zmniejszenie wywietlanego obszaru a wartoci pomidzy 0 i 1 powikszaj go.

2.5.3 Powikszanie za pomoc klawiatury numerycznejAby przyspieszy obsug funkcji powikszania, zastosowano skrty klawiaturowe dla najczciej uywanych polece dotyczcych tej funkcji. Zawsze, gdy w oknie edycyjnym oczekiwana jest warto, skrty te s deaktywowane. Poza tym, aby mc uywa tych skrtw naley wczy obsug klawiatury numerycznej klawiszem [Num-Lock]. Opis wszystkich skrtw zosta umieszczony w tabeli.

Klawisz 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 + * /

Dziaanie Powrt do wywietlania caej konstrukcji Przesunicie obszaru wywietlania w d i w lewo Przesunicie obszaru wywietlania w d Przesunicie obszaru wywietlania w d i w prawo Przesunicie obszaru wywietlania w lewo Odwieanie okna roboczego Przesunicie obszaru wywietlania w prawo Przesunicie obszaru wywietlania do gry i w lewo Przesunicie obszaru wywietlania do gry Przesunicie obszaru wywietlania do gry i w prawo Centryczne zmniejszanie obszaru wywietlania o poow Centryczne dwukrotne powikszanie obszaru wywietlania Obszar wywietlania jest zmniejszany o poow w taki sposb, e pozycja kursora si nie zmienia Obszar wywietlania jest dwukrotnie powikszany w taki sposb, e pozycja

8

Obsuga pulpitu graficznego

.

kursora si nie zmienia Zmiana obszaru wywietlania o okrelony wspczynnik

Dziaanie klawiszy [ * ] i [ / ] odnosi si do aktualnej pozycji kursora a nie do pozycji chwytanego punktu.

2.6 TECHNIKI WPROWADZANIAW programie Plato istnieje tak duo rnych moliwoci wprowadzania danych, e dokadny opis ich wszystkich wykroczyby poza ramy tego podrcznika. W rozdziale tym przedstawiono tylko oglne idee, ktre le u podstaw opracowywania wprowadzania danych.

2.6.1 ChwytanieWok wszystkich wzw i linii rastra, folii i obiektw istniej tzw. strefy chwytania, wewntrz ktrych kursor przycigany jest do odpowiedniego wza. Kliknicie w tej strefie spowoduje przejcie nalecego do niej wza. Chwytanie uatwia wybr linii pomocniczych i istniejcych obiektw.

9

Techniki wprowadzania

Jeli kursor znajduje si wewntrz strefy chwytania to uytkownik jest o tym informowany. Dodatkowo wywietlana jest informacja, czy chodzi o lini czy o punkt.

Czsto zdarza si, e potrzebne jest chwytanie rodka linii. Uaktywnienie chwytania rodka linii moliwe jest w oknie dialogowym Opcje chwytania. Ustawienia chwytania mona zmieni za pomoc polecenia Extra Standardy Opcje chwytania. W oknie dialogowym definiuje si zachowanie programu podczas wprowadzania danych w oknie roboczym. W obszarze Chwytanie obiektw mona zdefiniowa oddzielnie dla rnego typu obiektw, czy w ich przypadku chwytanie ma by aktywne czy nie. - Elementy Chwytanie punktw i linii nalecych do pozycji i obcie - Raster Chwytanie punktw i linii rastra - Folie Chwytanie punktw i linii folii Za pomoc opcji Zawsze edytuj nie uchwycone punkty mona ustali, czy punkty, ktre nie s chwytane maj by edytowane czy nie. Opcja Wskazuj automatycznie rodek linii umoliwia chwytanie rodka linii.

10

Obsuga pulpitu graficznego

2.6.2 Zadawanie lokalno-ortogonalneW budownictwie obowizuje kt prosty. ciany s najczciej usytuowane do siebie pod ktem prostym. Nie musz one przy tym przebiega rwnolegle do osi globalnych x i y. W Plato istnieje moliwo szybkiego wprowadzania krawdzi pod ktem prostym do krawdzi ju istniejcych. Zostao to rozwizane za pomoc tzw. linii konstrukcyjnych, ktre s lokalnym ukadem wsprzdnych wdrujcym wraz z konstrukcj. Linie konstrukcyjne s zorientowane zgodnie z ostatnio wprowadzonym punktem i ostatni lini. W tym wirtualnym ukadzie wsprzdnych mona zdefiniowa raster o okrelonej wielkoci oczka oraz kcie nachylenia, ktrego punkty i linie bd rwnie obiektami dostpnymi do chwytania. Opcje odnonie tych linii konstrukcyjnych ustawiane s w oknie Opcje chwytania w obszarze Linie konstrukcyjne. Pojcia raster dystansowy i raster ktowy nie odnosz si do rastra zadawanego za pomoc polecenia Extra Raster. Mona tutaj zdefiniowa dodatkowy, wirtualny raster, aby uzyska moliwo chwytania dodatkowych punktw, odnoszcych si zawsze do ostatnio wprowadzonego punktu konstrukcji. Uaktywnienie opcji Raster ktowy umoliwia chwytanie linii rastra uoonych pod zadanymi ktami np. w odstpach co 15 stopni. Analogicznie Raster dystansowy umoliwia chwytanie punktw w zadanych odstpach. Obydwie opcje mog by uywane niezalenie od siebie. Za pomoc opcji Ustaw automatycznie pocztek linii... oraz Ustal kierunek linii konstrukcyjnych... mona ustali, czy kierunek i pocztek linii konstrukcyjnych maj by sukcesywnie przesuwane czy maj pozostawa w staym miejscu. Wyczenie obydwu opcji spowoduje, e wsprzdne zadawane w stopce bd si odnosiy do pocztku globalnego ukadu wsprzdnych lub do pocztku ukadu paszczyzny odniesienia.

2.7 SKRTY KLAWIATUROWE

2.7.1 Klawisz spacjiKlawisz spacji steruje wyborem i wywietlaniem rastra bez wywoywania okna dialogowego. Wcinicie klawisza spacji powoduje wywietlenie nastpnego rastra. Kombinacja klawiszy [Shift] + spacja wywouje powrt do poprzedniego rastra natomiast kombinacja [Ctrl] + spacja wycza prezentacj rastra.

11

Skrty klawiaturowe

2.7.2 Klawisz [B], zmiany punktu odniesienia dla pozycjiJeli amana posiada okrelon grubo (podpora liniowa, podcig) to kolejne wciskanie klawisza [B] powoduje przechodzenie kursorem midzy lini rodkow a lew i praw krawdzi.

2.7.3 Klawisz [C], zamknicie amanejWcinicie klawisza [C] spowoduje automatyczne zamknicie amanej.

2.7.4 Klawisz [D], zadawanie odlegoci do aktualnego punktu odniesieniaWcinicie klawisza [D] podczas zadawania punktu umoliwia bezporednie podanie wartoci w polu edycyjnym.

2.7.5 Klawisz [L], przejmowanie kierunku linii jako linii konstrukcyjnejUmieszczenie kursora w strefie chwytania linii i wcinicie klawisza [L] spowoduje, e kierunek tej linii zostanie przejty przez gwn lini konstrukcyjn.

2.7.6 Klawisz [N], przejmowanie wsprzdnych bez potwierdzeniaUmieszczenie kursora nad dowolnym punktem i wcinicie klawisza [N] spowoduje bezporedni wybr tego punktu bez chwytania linii ani wzw i bez pytania o potwierdzenie wsprzdnych.

2.7.7 Klawisz [P], przejcie amanejW trybie zadawania pozycji lub obcienia, ktre zadawane s poprzez aman, wcinicie klawisza [P] umoliwia przejcie ju istniejcej amanej z innej pozycji. Najpierw naley zada punkt pocztkowy i kocowy nowej amanej a nastpnie

12

Obsuga pulpitu graficznego

przesun kursor nad punkt amanej, ktra ma by przejta. Nie klikajc tego punktu myszk, lecz wciskajc klawisz [P] powoduje si przejcie istniejcej amanej.

2.7.8 Klawisz [O], przejcie amanej z offsetemFunkcja ta jest rozszerzeniem zwykego przejmowania. Pozwala ona na przejmowanie istniejcej amanej zamknitej z odstpem. Najpierw naley wybra istniejc aman i wcisn klawisz [O]. Nastpnie w oknie edycyjnym naley poda odstp w metrach. Wartoci dodatnie powoduj rozsunicie amanej na zewntrz a wartoci ujemne do wewntrz. Typowym zastosowaniem tej moliwoci jest zadawanie podoa, ktre z kadej strony rwnomiernie wystaje poza obszar pyty.

2.7.9 Klawisze [R] i [S], zadawanie wsprzdnych wektora r i sWcinicie jednego z tych klawiszy podczas zadawania punktu daje moliwo bezporedniego wprowadzenia wsprzdnych w polu edycyjnym. Klawisz tabulacji umoliwia przechodzenie pomidzy poszczeglnymi polami.

2.7.10 Klawisz [T], ustawienie kierunku gwnej linii konstrukcyjnej na 0 stopniWcinicie klawisza [T] podczas zadawania punktu spowoduje ustawienie kierunku gwnej linii konstrukcyjnej na 0 stopni w stosunku do globalnego ukadu wsprzdnych lub do ukadu wsprzdnych aktualnej powierzchni odniesienia.

2.7.11 Klawisz [U], zmiana pocztku linii konstrukcyjnychWcinicie klawisza [U] podczas zadawania punktu spowoduje ustawienie pocztku linii konstrukcyjnych w miejscu kursora. Kierunek tych linii bdzie si pokrywa z kierunkiem odcinka czcego poprzedni i nowy pocztek linii.

13

Skrty klawiaturowe

2.7.12 Klawisz [W], zadawanie kta wprowadzanej liniiWcinicie klawisza [W] podczas zadawania punktu spowoduje bezporedniego zadania kta wprowadzanej linii w polu edycyjnym. moliwo

2.7.13 Klawisze funkcyjneLiczne menu mog by wywoywane take poprzez klawisze funkcyjne. Przyspiesza i uatwia to prac z programem. Uycie klawiszy funkcyjnych nie powoduje opuszczenia aktualnego menu kontekstowego. [F1] Pomoc Klawisz ten uruchamia pomoc do pulpitu graficznego. Symulacja klawiszy myszy Za pomoc tych klawiszy mona symulowa kliknicie prawym i rodkowym klawiszem myszy Wybr paszczyzny odniesienia Umiejscowienie kursora wewntrz elementu budowlanego (stropu, rampy, ciany itd.) i wcinicie klawisza spowoduje wybranie paszczyzny odniesienia tego elementy jako aktualnej paszczyzny odniesienia. Jeli kursor znajduje si rwnoczenie wewntrz kilku elementw to powtrne wciskanie klawisza powoduje przechodzenie midzy paszczyznami odniesienia tych elementw. Umiejscawianie paszczyzny odniesienia Za pomoc tego klawisza zmienia si pocztek aktualnej paszczyzny odniesienia. Jest on przenoszony w miejsce wskazywane przez kursor. Zadanie paszczyzny odniesienia Za pomoc obydwu klawiszy mona zada now paszczyzn odniesienia. Pierwszy punkt naley zada myszk a nastpne dwa s zadawane w miejscu kursora po naciniciu klawiszy [F6] dla drugiego punktu i [F7] dla trzeciego punktu. Trzy punkty tworz paszczyzn odniesienia. Funkcja chwyta tylko punkty rzeczywiste. Nie nastpuje rzutowanie.

[F2], [F3]

[F4]

[F5]

[F6]+[F7]

14

Obsuga pulpitu graficznego

[F8]

Wizualizacja Wcinicie klawisza uruchamia wizualizacj 3D. Ustawienie kolorw wizualizacji Klawisz ten wywouje okno ustawie kolorw wizualizacji Okno rastra Wcinicie klawisza wywouje okno dialogowe ustawie rastra

[Shift]+[F8]

[F11]

15

Tworzenie, edycja i zapisywanie zbioru danych

3 WPROWADZANIE DANYCH IOBLICZENIA STATYCZNE PYTProgram Plato 4.0 oblicza dwigary pytowe o dowolnych ksztatach. Mog one posiada otwory, podcigi i przeguby. Dostpne s trzy typy podpr: punktowe, liniowe i powierzchniowe. Wprowadzanie danych nastpuje za pomoc pozycji (elementw konstrukcji), ktre s znane ze statyki. Zamian wprowadzonych pozycji na wymagane do przeprowadzenia oblicze dane metody elementw skoczonych przeprowadzaj automatyczne generatory. Wan cech wprowadzania danych jest zasada dziedziczenia. Ustawienia wstpne poczynione dla rnych typw pozycji lub obcie bd uwzgldniane podczas zadawania kolejnych pozycji i obcie o ile uytkownik nie zdefiniuje nowych wartoci. Ustawienia ju zadanych obiektw mog zosta nastpnie zmienione w dowolnym czasie nie wpywajc na nowo zadawane obiekty. Po zadaniu pozycji i informacji o obcieniach nastpuje generowanie siatki. Dostpne s dwa rne generatory. Generator makro nawizuje do wczeniejszych wersji programu i pozwala atwym sposobem stworzy siatk MES. Generator kratki uwzgldnia linie podziau, ktre wynikaj z definicji obszarw pytowych i pl obcie. Obydwa generatory s rwnorzdne. Generator makro posiada wicej moliwoci optymalizacji siatki, jest jednak bardziej kopotliwy w uyciu. Obydwa generatory generuj kompletne dane dla oblicze metod elementw skoczonych. Dane te zawieraj oprcz informacji o wzach i elementach take dane materiaowe, informacje o warunkach brzegowych, obcieniach, podcigach i supach.

3.1 TWORZENIE, EDYCJA I ZAPISYWANIE ZBIORU DANYCH

3.1.1 Tworzenie nowego modelu MESPlanowe zaoenie nowego zbioru danych powinno stanowi pierwszy krok roboczy, jeli rozpoczyna si prac nad nowym ukadem konstrukcyjnym. Zgodnie z uczynionymi

16

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

tutaj wpisami program zakada wszystkie niezbdne pliki danych i usuwa resztki starych plikw z pamici gwnej. Przejmij plik POS z ProCADa Jeli jaka pozycja ma zosta przejta z ProCADa, mona dokona jej wyszukania wanie tutaj. Jeeli chce si dokona przejcia innych pozycji, mona szuka ich przy pomocy polecenia Przegldaj take w innych katalogach (folderach). Dane dotyczce modelu MES W polach zadawania dla modelu MES i oznaczeniach mona wprowadzi odpowiednie dane. cieka wskazuje, w jakim katalogu zostanie zachowany nowy zbir danych. Konieczne jest jedynie zadanie nazwy pliku (modelu MES), ale we wasnym interesie naley take dokona wypenienia innych pl. Uatwia to pniej identyfikacj starych zbiorw danych. Wpisy te czciowo zostan przejte w nagwku raportu.

3.1.2 Edycja modelu MESPoleceniem Plik danych. Otwrz dokonuje si otwarcia wczeniej zapisanych zbiorw

3.1.3 Zapisywanie modelu MESAby zapisa zbir danych pod jego aktualn nazw naley uy polecenia Plik Zapisz. Gdy konieczne jest zapisanie zbioru pod inn nazw lub w innej lokalizacji naley uy polecenia Plik Zapisz jako...

3.2 WPROWADZANIE STRUKTURY.Wprowadzanie struktury przeprowadza si za pomoc polece w menu Pozycje. Kady typ pozycji posiada swoje podmenu ze szczegowymi poleceniami. Polecenia Usu i Przesu odnosz si do wszystkich typw pozycji natomiast polecenie Oznaczenie prowadzi do podmenu umoliwiajcego zmian parametrw prezentacji pozycji. Zadawanie poszczeglnych typw pozycji moliwe jest take za pomoc ikon w pionowym menu przy lewej krawdzi ekranu.

17

Wprowadzanie struktury.

3.2.1 Obszar pytyZadaj Obszar pyty zadaje si za pomoc amanej zamknitej. Na licie opcji dostpne s w tym celu 3 rne moliwoci:

-

-

[Poj.]: zadawanie za pomoc kolejnych punktw amanej. Wprowadzanie zostaje zakoczone po zamkniciu amanej. [Ramka]: zadawanie nastpuje za pomoc prostokta. Jeli rwnoczenie aktywna jest opcja [Ras] to orientacja prostokta zgadza si z orientacj aktualnego rastra. Jeli opcja [Ras] jest wyczona to prostokt jest zorientowany zgodnie z globalnym ukadem wsprzdnych. [Okrg]: zadawanie nastpuje za pomoc okrgu aproksymowanego przez aman. Jeli jednoczenie aktywna jest opcja [Ras] to kt, o jaki powinien zosta obrcony okrg odnosi si do ukadu wsprzdnych aktualnego rastra. Jeli opcja [Ras] nie jest aktywna to kt ten odnosi si do globalnego ukadu wsprzdnych.

Wybranie polecenia Zadaj spowoduje wywoanie okna przecznikw. Kliknicie przecznika PL-... (SC-...) umoliwia zmian oznaczenia nastpnej z zadawanych pyt. Uaktywnienie przecznika Ustawienia... otwiera okno dialogowe, w ktrym moliwe jest dokonanie wstpnych ustawie wasnoci obszaru pyty. Wszystkie pyty zadawane po dokonaniu zmian w tym oknie przejm zawarte w nim ustawienia. Zakadka Materia Przy pomocy tej zakadki opracowywane s informacje materiaowe i dotyczce wymiarw przekroju. Wszystkie potem zadawane pyty przejmuj te informacje. Typ Mona tu ustawi, czy dany strop ma wykazywa we wszystkich kierunkach identyczne waciwoci materiaowe (czy jest izotropowy), czy te nie (czy jest ortotropowy). Przy pomocy ostatniej opcji mona wymodelowa strop prefabrykowany, ktry nie jest zbrojony krzyowo.

18

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Grubo Przy pomocy tego wstpnego ustawienia zadawa mona jedynie stropy o staej gruboci. Jeli zosta zadany ju jaki obszar pytowy wwczas przy pomocy polece Pozycje Obszar pyty Wasnoci mona take zada grubo zmienn. Poniewa w tym wypadku do ustawienia potrzebna jest geometria pyty, opcja ta jest wyczona w ustawieniach wstpnych. Materia W polu tym zadawane s modu E (modu Younga), liczba Poissona i gsto zastosowanych materiaw. Przy pytach ortotropowych musz zosta zadane dwa moduy po jednym dla kadego kierunku (gwnego zbrojenia pyty). Kt jest to kt midzy pierwszym kierunkiem nonym (zbrojenia) i osi r powierzchni odniesienia. Pierwszy i drugi kierunek nony s do siebie prostopade. Przycisk 'Redukcja' prowadzi do okienka dialogowego, przy pomocy ktrego zada mona obnienie wartoci sztywnoci pyty. Przy materiale ortotropowym naley zwrci uwag na to co nastpuje: Jeli stosunek obydwu moduw przekracza 10:1, przy obliczeniach naley dokona nastpujcych ustawie wstpnych: naley wyczy odksztacenia postaciowe. naley wyczy obcienia konsystentne (pod Opcje... w dialogu obliczenia). naley ustawi mue dla tej pozycji jako rwne zero.

Jeli zadaje si dla gstoci warto rn od 0,0, wwczas w oparciu o t warto jak i wymiary pyty zostaje okrelony ciar wasny. Otrzymujemy wwczas przypadek obcie ciarem wasnym pyty przyporzdkowany przypadkowi obcie 1. Poza tym w oparciu o t warto obliczone zostaj masy niezbdne do oblicze dynamicznych. Jeli nadaje si gstoci warto rwn zero, wwczas nie jest moliwe przeprowadzenie oblicze dynamicznych. Standardow wartoci przyjmowan tutaj jest ciar wasny betonu zbrojonego 25 kN/m3.

19

Wprowadzanie struktury.

Przy ustaleniu wartoci standardowej przyjmuje si, e ciar wasny konstrukcji (dwigara) okrelany jest z gstoci, obcienia oznaczone przez g pozwalaj uwzgldni dodatkowe obcienia od tynku i wylewki (jastrychu). Z odksztaceniami postaciowymi Przyjmuje si, czy pyta powinna by obliczona z uwzgldnieniem odksztace postaciowych (teoria pyt grubych Kirchhoffa-Mindlina) czy te nie (czysta teoria Kirchhoffa). W okienku dialogowym Redukcja mona dokona dla pozycji pytowych, tarczowych lub powokowych zadania wspczynnikw zmniejszajcych, ktre wpywaj na nono konstrukcji. Zadawane mog tu by tylko wartoci pomidzy 0,0 (bez zmniejszenia) i 1,0 (cakowite zniesienie zdolnoci nonych konstrukcji). Przy pomocy tych wspczynnikw nie mona dla pozycji powokowej symulowa jej zachowania si jako pyty lub tarczy poprzez zadawanie na przykad jej sztywnoci na zginanie i na skrcanie jako rwnych zeru. Prowadzi to do problemw przy rozwizywaniu ukadu rwna i w skrajnym wypadku do otrzymania bezuytecznych wynikw. Jeli si chce zamodelowa podobne zachowanie, naley w tym celu zablokowa odpowiednie stopnie swobody powoki poprzez warunki brzegowe. Przy pomocy ustawienia Sztywno pyty na skrcanie mona w sposb kontrolowany redukowa sztywno skrcania pyty. Zakadka Obcienia Przy pomocy tej zakadki opracowywane s informacje dotyczce obcienia. Wszystkie pyty, ktre zostaj zadane potem, przejmuj zadane tu wartoci. Obcienia W polu tym zada mona obcienie stae g i obcienie zmienne uytkowe p jako obcienie powierzchniowe. Wartociami standardowymi s tutaj g -1,5 kN/m2 i p -2,0 kN/m2 (poniewa obcienia przyjmowane jako dodatnie dziaaj zawsze wzdu dodatniego kierunku osi wsprzdnych, obcienia dla ciaru wasnego i obcie uytkowych s tu do zadania jako ujemne). Przy pniejszym generowaniu dane te zostaj przeksztacone w obrazy obcie dla

20

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

elementw MES. Obcienie stae zostaje przeniesione do przypadku obcie 1, obcienia uytkowe za otrzymuj numer przypadku obcie (swobodnego), ktry jeszcze nie zosta uyty. Uycie obcie standardowych zakada, e ciar wasny konstrukcji okrelany jest z gstoci, za poprzez g okrelane s inne dodatkowe obcienia takie jak na przykad tynk lub wylewka. Zakadka Wymiarowanie Przy pomocy tej zakadki opracowywane s informacje dotyczce wymiarowania. Wszystkie obszary pytowe, ktre s potem zadawane, przejmuj te wartoci. Standardowym ustawieniem dla pyty jest wymiarowanie wedug normy PN-B03264:2002. Materia Naley dokona wyboru klasy betonu i klasy stali. Zbrojenie Otulina zbrojenia jest to odlego midzy powierzchni betonu a osi cikoci zbrojenia. Dla konstrukcji pytowych otulina moe by zadawana rozdzielnie zarwno dla grnego jak i dolnego zbrojenia jak i kierunkw r i s. Zbrojenie podstawowe jest to ustalona ilo zbrojenia, istniejca w obrbie caego ukadu konstrukcyjnego, ktra na przykad potrzebna jest jako zbrojenie minimalne lub jako zbrojenie montaowe. W raporcie wynikw zadana tutaj warto zbrojenia podstawowego zostaje odjta od przedstawianego graficznie zbrojenia. Umoliwia to natychmiastowe zobaczenie niezbdnego zbrojenia dodatkowego. Zbrojenie podstawowe moe by zadane oddzielnie dla grnego i dolnego zbrojenia. Kierunek zbrojenia podaje wielko kta, o ktry naley obrci zbrojenie do osi x.

21

Wprowadzanie struktury.

Zakadka Wymiarowanie cinania Przy pomocy tej zakadki opracowywane s ustawienia wstpne dla wymiarowania na cinanie. Wszystkie obszary pytowe, ktre s zadawane potem, przejmuj te wstpne ustawienia.

Klasa stali zbrojeniowej Na licie materiaowej podane s do wyboru dopuszczalne klasy stali dla zbrojenia na cinanie. Opcje dostpne na listach wyboru zale od wybranej normy. Okrela si take czy mniej czy wicej ni poowa zbrojenia zostaa doprowadzona do podpory. Zakadka Zarysowanie

22

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Na tej zakadce podawane s niezbdne dane konieczne do przeprowadzenia analizy zarysowania pyty, a wic rednice prtw, ktre maj by zastosowane doem i gr. Analiza zarysowania zostanie wwczas przeprowadzona dla zbrojenia wyliczonego przez program. Uytkownik ma te moliwo podania wasnego zbrojenia, dla ktrego program przeprowadzi analiz. Zakadka Generowanie

Na zakadce tej ustawia si sposb generowania siatki MES wsprzdne pocztku siatki, wymiary oczka w lokalnym ukadzie wsprzdnych oraz kt generowania siatki (kt midzy lokaln osi r a globaln osi x). Usu Usunicia obszarw pytowych dokonuje si poprzez ich zaznaczenie w oknie roboczym. W pasku opcji dostpne s przy tym nastpujce moliwoci:

23

Wprowadzanie struktury.

-

[Poj.]: usunicie nastpuje pojedynczo poprzez kliknicie obszaru pytowego (tarczowego), [Poli]: usuwane s te obszary pytowe, ktrych wszystkie naroniki le wewntrz zadanego wieloboku, [Ramka]: usuwane s te obszary pytowe, ktre le wewntrz zadanego prostokta, [Krz]: zaznaczenie tej opcji ma wpyw na dziaanie opcji [Poli] i [Ramka]. Jeli opcja ta jest zaznaczona to obszar pyty nie musi lee w caoci wewntrz zadanego wielokta, aby zosta usunity.

Wskazwka: Istnieje rwnie moliwo usuwania pyt zaznaczajc odpowiedni pyt w oknie dialogowym Wasnoci i uywajc klawisza Del. Zmie nazw Po wywoaniu tego polecenia pojawia si okno, w ktrym naley wpisa now nazw obszaru pytowego. Po zaakceptowaniu naley klikn obszar, ktrego nazwa ma zosta zmieniona. Zaznaczenie kilku pozycji spowoduje ich przenumerowanie rosnco poczwszy od wpisanego oznaczenia. W pasku opcji dostpne s te same funkcje, co podczas usuwania obszarw pytowych . Przejmij Po wywoaniu tej opcji mona zaznaczy pyt, ktrej wasnoci bd przejmowane przez wszystkie nowo tworzone pyty. Podziel Za pomoc tej opcji mona dokona podziau obszaru pyty. Po jej wybraniu wywoane zostaje okno, w ktrym mona wybra, czy kierunki linii podziau maj by dostosowane do zbrojenia, do aktualnego rastra albo do zadanego kta, ktry naley odoy w oknie roboczym. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci:

[---]: linia podziau przechodzi przez punkt wyznaczony pooeniem kursora wzdu uwidocznionych linii,

24

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

[ | ]: linia podziau przebiega prostopadle do kierunku r zbrojenia, rwnolegle do kierunku s aktualnego rastra lub prostopadle do zadanego kta, [-|-]: ta opcja jest kombinacj dwch poprzednich. Linie podziau odnosz si do kierunku zbrojenia, aktualnego rastra lub zadanego kta, [ / ]: lini podziau wyznaczaj dwa wybrane punkty. Ustawienia w oknie dialogowym nie maj wpywu na t funkcj. [/\/]: linia podziau jest aman zadawan w oknie roboczym, ktr koczy podwjne kliknicie myszy. amanej nie mona zamkn. Ustawienia w oknie dialogowym nie maj wpywu na t funkcj. Pocz Dwa obszary pytowe mona poczy kolejno je klikajc. Nowy obszar pytowy przejmuje wszystkie ustawienia i obcienia pierwszej z kliknitych pyt. Znajd cz wspln Cz wspln pyt mona znale kolejno je klikajc. Nowy obszar pytowy przejmuje wszystkie ustawienia i obcienia pierwszej z kliknitych pyt. Przesu Za pomoc tego polecenia mona w caoci lub czciowo przesun obszar pyty. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci:

-

-

-

[Poj.]: uaktywnienie tej opcji spowoduje, e po zaznaczeniu naronika pyty bdzie go mona przesun w inne miejsce. Zaznaczenie boku pyty spowoduje, e bdzie go mona wydua jak gumow tam i zada nowy naronik pyty, [Poli] i [Ramka]: wybranie jednej z tych opcji spowoduje, e wszystkie wybrane punkty zostan przesunite o zadan odlego. Zaznaczenie caej pyty spowoduje jej przesunicie w caoci. [ca.]: opcja dziaa w poczeniu z [Poj.]. Jeli jest aktywna to po zaznaczeniu punktu nalecego do kilku pyt wszystkie pyty zostan przesunite.

Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej obszarw pyt.

25

Wprowadzanie struktury.

Zakadka Materia Typ Mona tu ustawi, czy dana pyta ma wykazywa we wszystkich kierunkach identyczne waciwoci materiaowe (czy jest izotropowa), czy te nie (czy jest ortotropowa). Przy pomocy ostatniej opcji mona wymodelowa strop prefabrykowany, ktry nie jest zbrojony krzyowo. Grubo Mona dokonywa wyboru midzy sta lub zmienn gruboci pyty. Sta definiuje si poprzez zadanie odpowiedniej wartoci. Grubo zmienn zadanie trzech punktw, ktrym przyporzdkowuje si odpowiednie gruboci. wsprzdnych i gruboci nastpuje w edytowalnej tabeli, ktr wywouje pomocy nacinicia przycisku 'zmienna'. Materia W polu tym zadawane s: modu E (modu Younga), liczba Poissona i gsto zastosowanych materiaw. Przy pytach ortotropowych musz zosta zadane dwa moduy po jednym dla kadego kierunku (gwnego zbrojenia pyty). Kt jest to kt midzy pierwszym kierunkiem nonym (zbrojenia) i osi r powierzchni odniesienia. Pierwszy i drugi kierunek nony s do siebie prostopade. Przycisk 'Redukcja' prowadzi do okienka dialogowego, przy pomocy ktrego zada mona obnienie wartoci sztywnoci pyty. Przy materiale ortotropowym naley zwrci uwag na to co nastpuje: Jeli stosunek obydwu moduw przekracza 10:1, przy obliczeniach naley dokona nastpujcych ustawie wstpnych: naley wyczy odksztacenia postaciowe. naley wyczy obcienia konsystentne (pod Opcje... w dialogu obliczenia). naley ustawi mi dla tej pozycji jako rwne zero. grubo poprzez Zadanie si przy

Jeli zadaje si dla gstoci warto rn od 0,0, wwczas w oparciu o t warto jak i wymiary pyty zostaje okrelony ciar wasny i przyporzdkowany przypadkowi obcie 1. Poza tym w oparciu o t warto wygenerowane zostaj masy niezbdne do oblicze dynamicznych. Jeli nadaje si gstoci warto rwn zero, wwczas nie jest moliwe przeprowadzenie oblicze dynamicznych. Standardow wartoci przyjmowan tutaj jest ciar wasny betonu zbrojonego 25 kN/m3. Przy ustaleniu

26

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

wartoci standardowej przyjmuje si, e ciar wasny konstrukcji (dwigara) okrelany jest z gstoci, obcienia oznaczone przez g pozwalaj uwzgldni dodatkowe obcienia od tynku i wylewki (jastrychu). Z odksztaceniami od cinania Przyjmuje si, czy pyta powinna by obliczona z uwzgldnieniem odksztace postaciowych (teoria pyt grubych Kirchhoffa-Mindlina) czy te nie (czysta teoria Kirchhoffa). Zakadka Obcienia Przy pomocy tej zakadki opracowywane s dane dotyczce obcie dla wybranych pozycji pytowych. Obcienia W polu tym zada mona obcienie stae g i obcienie zmienne uytkowe p jako obcienie powierzchniowe. Wartociami standardowymi s tutaj g -1,5 kN/m2 i p -2,0 kN/m2 (poniewa obcienia przyjmowane jako dodatnie dziaaj zawsze wzdu dodatniego kierunku osi wsprzdnych, obcienia dla ciaru wasnego i obcie uytkowych s tu do zadania jako wartoci ujemne). Przy pniejszym generowaniu dane te zostaj przeksztacone w obrazy obcie dla elementw MES. Obcienie stae zostaje przeniesione do przypadku obcie 1, obcienia uytkowe za zostaj zadane w obszarze o tej samej nazwie. Uycie obcie standardowych zakada, e ciar wasny konstrukcji okrelany jest z gstoci, za poprzez g okrelane s inne dodatkowe obcienia takie jak na przykad tynk lub wylewka. Przypadek obcie W polu tym zadaje si numer przypadku obcie, do ktrego zostanie przyporzdkowane obcienie uytkowe. Na licie wyboru ,jeli taka istnieje, mona zada pola obcie, dla ktrych aktualne s te ustawienia. W tabeli poniej pokazane zostan wsprzdne wybranych pl obcie. (Jeli dokonuje si wyboru wikszej liczby pl, wwczas tabela ta jest zamknita). Po wyborze opcji automatycznie numery przypadkw obcie nadawane s przez program. Ustawia on obcienia uytkowe dla poszczeglnych obszarw pyt (tarcz) za ostatnio zadanym rcznie przypadkiem obcie. Opcja rcznie pozwala rcznie zadawa numer przypadku obcie.

27

Wprowadzanie struktury.

Zakadka Wymiarowanie Przy pomocy tej zakadki opracowywane s informacje dotyczce wymiarowania dla wybranych pozycji pytowych. Standardowym ustawieniem dla pyty jest wymiarowanie wedug normy PN-B03264:2002. Materia Naley dokona wyboru klasy betonu i klasy stali. Opcje dostpne na listach wyboru zale od normy wybranej do wymiarowania . Zbrojenie Otulina zbrojenia jest to odlego midzy powierzchni betonu a osi cikoci zbrojenia. Dla konstrukcji pytowych otulina moe by zadawana rozdzielnie zarwno dla grnego jak i dolnego zbrojenia jak i kierunkw r i s. Zbrojenie podstawowe jest to ustalona ilo zbrojenia, istniejca w obrbie caego ukadu konstrukcyjnego, ktra na przykad potrzebna jest jako zbrojenie minimalne lub jako zbrojenie montaowe. W raporcie wynikw zadana tutaj warto zbrojenia podstawowego zostaje odjta od przedstawianego graficznie zbrojenia. Umoliwia to natychmiastowe zobaczenie niezbdnego zbrojenia dodatkowego. Zbrojenie podstawowe moe by zadane oddzielnie dla grnego i dolnego zbrojenia. Kierunek zbrojenia podaje wielko kta, o ktry naley obrci zbrojenie do osi x. Zakadka Wymiarowanie cinania Przy pomocy tej zakadki opracowywane s ustawienia wstpne dla wymiarowania na cinanie. Wszystkie obszary pytowe, ktre s zadawane potem, przejmuj te wstpne ustawienia. Klasa stali zbrojeniowej Na licie materiaowej podane s do wyboru dopuszczalne klasy stali dla zbrojenia na cinanie. Opcje dostpne na listach wyboru zale od wybranej normy. Okrela si take czy mniej czy wicej ni poowa zbrojenia zostaa doprowadzona do podpory.

28

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Zakadka Generowanie Na zakadce tej ustawia si sposb generowania siatki MES. Pocztek kratki Mona tutaj poda wsprzdne pocztku kratki podziau. Rozmiar oczka Definiuje si tutaj rozmiar oczka kratki w lokalnym ukadzie wsprzdnych r-s. Kt generowania Kt generowania siatki w lokalnym ukadzie wsprzdnych r-s.

3.2.2 Pasmo pytoweZa pomoc pasma pytowego mona zdefiniowa zmienn grubo wydzielonych obszarw pyty. Mona zadawa dowoln ilo pasm pytowych a poszczeglne pasma mog obejmowa nawet kilka obszarw pyt. W przypadku przecinania si kilku pasm pytowych, w obliczeniach zostanie uwzgldniona najwiksza z gruboci tych pasm. Zadaj Pasmo pytowe zadaje si za pomoc amanej zamknitej. Na licie opcji dostpne s w tym celu 3 rne moliwoci:

-

-

[Poj.]: zadawanie za pomoc kolejnych punktw amanej. Wprowadzanie zostaje zakoczone po zamkniciu amanej. [Ramka]: zadawanie nastpuje za pomoc prostokta. Jeli rwnoczenie aktywna jest opcja [Ras] to orientacja prostokta zgadza si z orientacj aktualnego rastra. Jeli opcja [Ras] jest wyczona to prostokt jest zorientowany zgodnie z globalnym ukadem wsprzdnych. [Okrg]: zadawanie nastpuje za pomoc okrgu aproksymowanego przez aman. Jeli jednoczenie aktywna jest opcja [Ras] to kt, o jaki powinien

29

Wprowadzanie struktury.

zosta obrcony okrg odnosi si do ukadu wsprzdnych aktualnego rastra. Jeli opcja [Ras] nie jest aktywna to kt ten odnosi si do globalnego ukadu wsprzdnych. Wybranie polecenia Zadaj spowoduje wywoanie okna przecznikw. Kliknicie przecznika DI-... umoliwia zmian oznaczenia nastpnego z zadawanych pasm. Uaktywnienie przecznika Ustawienia... otwiera okno dialogowe, w ktrym moliwe jest dokonanie wstpnych ustawie wasnoci pasma pytowego. Wszystkie pasma zadawane po dokonaniu zmian w tym oknie przejm zawarte w nim ustawienia.

Zakadka Pasmo Grubo Mona dokonywa wyboru midzy gruboci sta lub zmienn. Grubo staa zadawana jest poprzez odpowiedni warto. Grubo zmienna za definiowana jest poprzez zadanie trzech punktw z przyporzdkowan kademu z nich odpowiedni gruboci. Zadawanie wsprzdnych i gruboci nastpuje przy pomocy edytowalnej tablicy. Dla pyt wsprzdne, ktre s do zadania odnosz si do pocztku globalnego ukadu wsprzdnych.

30

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Usu Usunicia pasm pytowych dokonuje si poprzez ich zaznaczenie w oknie roboczym. W pasku opcji dostpne s przy tym nastpujce moliwoci:

-

[Poj.]: usunicie nastpuje pojedynczo poprzez kliknicie obszaru pytowego, [Poli]: usuwane s te obszary pytowe, ktrych wszystkie naroniki le wewntrz zadanego wieloboku, [Ramka]: usuwane s te obszary pytowe, ktre le wewntrz zadanego prostokta, [Krz]: zaznaczenie tej opcji ma wpyw na dziaanie opcji [Poli] i [Ramka]. Jeli opcja ta jest zaznaczona to obszar pyty nie musi lee w caoci wewntrz zadanego wielokta, aby zosta usunity.

Wskazwka: Istnieje rwnie moliwo usuwania pyt zaznaczajc odpowiedni pyt w oknie dialogowym Wasnoci i uywajc klawisza Del. Zmie nazw

31

Wprowadzanie struktury.

Po wywoaniu tego polecenia pojawia si okno, w ktrym naley wpisa now nazw pasma pytowego. Po zaakceptowaniu naley klikn pasmo, ktrego nazwa ma zosta zmieniona. Zaznaczenie kilku pozycji spowoduje ich przenumerowanie rosnco poczwszy od wpisanego oznaczenia. W pasku opcji dostpne s te same funkcje, co podczas usuwania pasm pytowych. Przejmij Po wywoaniu tej opcji mona zaznaczy pasmo, ktrego wasnoci bd przejmowane przez wszystkie nowo tworzone pasma. Podziel Za pomoc tej opcji mona dokona podziau pasma pytowego. Po jej wybraniu wywoane zostaje okno, w ktrym mona wybra, czy kierunki linii podziau maj by dostosowane do zbrojenia, do aktualnego rastra albo do zadanego kta, ktry naley odoy w oknie roboczym.

W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci:

-

[---]: linia podziau przechodzi przez punkt wyznaczony pooeniem kursora wzdu uwidocznionych linii, [ | ]: linia podziau przebiega prostopadle do kierunku r zbrojenia, rwnolegle do kierunku s aktualnego rastra lub prostopadle do zadanego kta, [-|-]: ta opcja jest kombinacj dwch poprzednich. Linie podziau odnosz si do kierunku zbrojenia, aktualnego rastra lub zadanego kta, [ / ]: lini podziau wyznaczaj dwa wybrane punkty. Ustawienia w oknie dialogowym nie maj wpywu na t funkcj. [/\/]: linia podziau jest aman zadawan w oknie roboczym, ktr koczy podwjne kliknicie myszy. amanej nie mona zamkn. Ustawienia w oknie dialogowym nie maj wpywu na t funkcj.

Pocz Dwa pasma pytowe mona poczy kolejno je klikajc. Nowe pasmo pytowe przejmuje wszystkie ustawienia i obcienia pierwszego z kliknitych pasm.

32

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Znajd cz wspln Cz wspln pasm mona znale kolejno je klikajc. Nowe pasmo pytowe przejmuje wszystkie ustawienia i obcienia pierwszego z kliknitych pasm. Przesu Za pomoc tego polecenia mona w caoci lub czciowo przesun pasmo pytowe. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci:

-

-

-

[Poj.]: uaktywnienie tej opcji spowoduje, e po zaznaczeniu naronika pasma bdzie go mona przesun w inne miejsce. Zaznaczenie boku pasma spowoduje, e bdzie go mona wydua jak gumow tam i zada nowy naronik pasma, [Poli] i [Ramka]: wybranie jednej z tych opcji spowoduje, e wszystkie wybrane punkty zostan przesunite o zadan odlego. Zaznaczenie caego pasma spowoduje jego przesunicie w caoci. [ca.]: opcja dziaa w poczeniu z [Poj.]. Jeli jest aktywna to po zaznaczeniu punktu nalecego do kilku pasm wszystkie pasma zostan przesunite.

Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej pasm pytowych.

3.2.3 OtworyZa pomoc tego polecenia mona modelowa otwory w obszarze pyty. Podczas generowania siatki MES otwory s identyfikowane i nie s pokrywane elementami skoczonymi. Zadaj, Usu, Zmie nazw, Podziel, Pocz, Znajd cz wspln, Przesu Zasady dziaania tych polece zostay szczegowo opisane w dziale Obszar pyty.

33

Wprowadzanie struktury.

3.2.4 PodcigZadaj Podcig zadaje si za pomoc amanej. Podwjne kliknicie oznacza zakoczenie zadawania podcigu. Oprcz standardowych opcji chwytania dostpne s tutaj dwa skrty klawiaturowe: [B] (zmiana punktu odniesienia) i [P] (przejcie amanej). Wybranie polecenia Zadaj spowoduje wywoanie okna przecznikw. Kliknicie przecznika UZ-... umoliwia zmian oznaczenia nastpnego z zadawanych podcigw. Uaktywnienie przecznika Ustawienia... otwiera okno dialogowe, w ktrym moliwe jest dokonanie wstpnych ustawie wasnoci podcigu. Wszystkie podcigi zadawane po dokonaniu zmian w tym oknie przejm zawarte w nim ustawienia. Zakadka Podcig Przy pomocy tej zakadki opracowywane s ustawienia wstpne dotyczce informacji materiaowych i przekrojowych podcigw. Wszystkie podcigi, ktre s zadane potem, przejmuj ustawione tu wartoci. prostokt, profil Moliwe jest zadanie podcigu o przekroju w postaci prostokta (elbet). Do zadania s dwie wielkoci przekrojowe: wysoko i szeroko w metrach. Wysoko podcigu jest przy tym do zadania bez gruboci pyty. Mimord Mona tutaj dokonywa wyboru midzy podcigiem grnym i dolnym. Jeeli dokonuje si wyboru 'Rcznie', wwczas pojawia si pole zadawania dla rcznego zadania mimorodu. Jest to sensowne na przykad wtedy, jeli si chce zada podcig przyczony do pyty centrycznie. Materia

34

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

W polu tym do zadania s do zadania gsto, modu E i modu cinania (Modu G) uytego materiau, jak rwnie wspczynnik skrcania podcigu. Jeli dla gstoci zada si warto rn od 0,0, wwczas ciar wasny podcigu obliczany jest z jego wymiarw i zadanej gstoci i przypisany przypadkowi obcie 1. Sztywno skrcania podcigu przy jego skrcaniu wzgldem osi podunej. Dla elementw elbetowych, na skutek wystpowania rys, wartoci te naley te naley zmniejszy o od 10 do 33 procent wartoci teoretycznej. W programie tym osiga si to poprzez zadanie tak zwanych wspczynnikw skrcania. Sztywno skrcania zostaje wwczas pomnoona przez wspczynnik skrcania. Ustawiona w programie warto standardowa rwna 0.0 odpowiada podcigom wiotkim na skrcanie. Jeli chcemy wykorzysta zdolno elementu konstrukcyjnego do przenoszenia skrcania, wwczas warto t naley odpowiednio powikszy. Uwaga: Przy wymiarowaniu podcigu momenty skrcajce nie s uwzgldniane, uwzgldniane s jedynie w obliczeniach statycznych. Zakadka Przegub W zakadce tej opracowywane s ustawienia wstpne dla przegubw prtowych. Wszystkie podcigi, ktre zadawane s pniej przejmuj ustawione tu wartoci. Kadorazowo dla punktu pocztkowego i kocowego podcigu istnieje dla kadego warunku przegubowego przecznik kontrolny. Przecznik aktywny wskazuje na to, e odpowiedni przegub zosta zadany. Stosownie do teorii dwigarw pytowych do zadania s dla przegubw tylko informacje dotyczce si poprzecznych i momentw. W punktach porednich pozycji podcigw nie mona zada adnych przegubw. Moliwe jest to jednak w tym wypadku poprzez podzia pozycji podcigu w tym miejscu. Zakadka Wymiarowanie Przy pomocy tej zakadki opracowywane s ustawienia wstpne dotyczce wymiarowania podcigw. Wszystkie podcigi, ktre s zadane potem, przejmuj ustawione tu wartoci. Informacje o przekrojach W polu tym naley powtrzy bd rozszerzy informacje o przekrojach. Dane w zakadce wystpuj w centymetrach, a nie w metrach. Wysoko

35

Wprowadzanie struktury.

podcigu jest tu do zadania wcznie z gruboci pyty. Wystpuje tu poza tym zapytanie o grubo pyty i obliczeniow szeroko strefy ciskania. Jest to szeroko pyty, ktr naley wcign do wymiarowania belki. Przy wymiarowaniu wielkoci si przekrojowych w wzach, w ktrych podcig jest przyczony do pyty s mnoone przez szeroko bD. Sensown wartoci jest tutaj trzykrotna szeroko podcigu. Informacje o zbrojeniu Do zadania s tutaj otuliny dla grnej i dolnej strony podcigu, klasa betonu i klasa stali, rednica strzemion i dopuszczalna rozwarto rysy. Okrela si take, jaka cz zbrojenia gwnego jest doprowadzana do podpory.

Usu Usunicia podcigu dokonuje si poprzez jego zaznaczenie w oknie roboczym. W pasku opcji dostpne s przy tym nastpujce moliwoci:

-

[Poj.]: usunicie nastpuje pojedynczo poprzez kliknicie podcigu, [Poli]: usuwane s te podcigi, ktrych wszystkie naroniki le wewntrz zadanego wieloboku, [Ramka]: usuwane s te podcigi, ktre le wewntrz zadanego prostokta, [Krz]: zaznaczenie tej opcji ma wpyw na dziaanie opcji [Poli] i [Ramka]. Jeli opcja ta jest zaznaczona to podcig nie musi lee w caoci wewntrz zadanego wielokta, aby zosta usunity.

Wskazwka: Istnieje rwnie moliwo usuwania podcigw zaznaczajc odpowiedni podcig w oknie dialogowym Wasnoci i uywajc klawisza Del. Zmie nazw, Przejmij, Pocz, Przesu Zasady dziaania tych polece zostay szczegowo opisane w dziale Obszar pyty. Podziel Podcig mona podzieli na dwie nowe pozycje. Podzia nastpuje w miejscu kliknicia. Odcita, tylna cz podcigu otrzymuje nowe oznaczenie.

36

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej podcigw. Ukad zakadek odpowiada temu, ktry zosta opisany w ramach objaniania polecenia Zadaj.

3.2.5 PrzegubZadanie przegubu powoduje, e program dodaje do elementw skoczonych po obydwu stronach przegubu odpowiednie informacje. Plato sprawdza, ktre wzy elementw skoczonych le na przegubie a elementy graniczce z przegubem uzyskuj odpowiednie stopnie swobody. Poniewa w wyniku tej operacji wzy staj si przesuwne, program dodaje odpowiednie warunki brzegowe. W przypadku przegubw na si poprzeczn, przemieszczenia uzyskane bezporednio pod tym przegubem nie bd poprawne. Poniewa wzy te musz by podtrzymywane, nie wyka one adnych przemieszcze liniowych. Na przegubie nie mona zadawa adnych obcie, ktrych kierunek dziaania jest zgodny z zadanym stopniem swobody (nie mona np. zadawa siy poprzecznej na przegubie na si poprzeczn). Zostayby one przejte bezporednio przez utworzony w tym wle warunek brzegowy i nie miayby wpywu na dwigar. Zadaj Przegub zadaje si za pomoc amanej. Podwjne kliknicie oznacza zamknicie amanej. Oprcz standardowych opcji chwytania dostpny jest take skrt klawiaturowy [P] (przejcie amanej). Wybranie polecenia Zadaj spowoduje wywoanie okna przecznikw. Kliknicie przecznika GE-... umoliwia zmian oznaczenia nastpnego z zadawanych przegubw. Uaktywnienie przecznika Ustawienia... otwiera okno dialogowe, w ktrym moliwe jest dokonanie wstpnych ustawie wasnoci przegubu. Wszystkie przeguby zadawane po dokonaniu zmian w tym oknie przejm zawarte w nim ustawienia. Zakadka Przegub Przy pomocy tej zakadki opracowywane s dane dla wybranych przegubw. Z podanej listy mona dokona wyboru tych stopni swobody, ktre powinny zosta zwolnione. Do dyspozycji s nastpujce warunki dla przegubw:

37

Wprowadzanie struktury.

- Przes. t (Przegub sia poprzeczna w kierunku t) - Obrt r (Przegub moment w kierunku osi r) - Obrt s (Przegub moment w kierunku osi s) Dla jednego elementu FE nie mog si znajdowa przeguby z rnymi ukadami wsprzdnych. Przy zadawaniu naley zwraca uwag na to, eby adne z przegubw nie przecinay si i eby nie istniay przeguby zaamane, ktre mog lee po dwch stronach tego samego elementu FE. Usu, Zmie nazw, Przejmij, Podziel, Pocz, Przesu Zasady dziaania tych polece zostay szczegowo opisane w dziale Podcig.

Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej przegubw. Ukad zakadek odpowiada temu, ktry zosta opisany w ramach objaniania polecenia Zadaj.

3.2.6 SupSupy w przypadku dwigarw pytowych nie s samodzielnymi elementami budowlanymi, lecz podporami dla pyty. Oznacza to, e mog one informowa o sile, jaka bdzie dziaaa w supie, uytkownik ma moliwo przeprowadzenia sprawdzenia pyty na przebicie dla tych supw, jednak ich wymiarowanie jako oddzielnych elementw budowlanych nie jest moliwe. Aby opcja taka bya dostpna, naleaoby zada dwigar jako przestrzenny. Jeli zostan zadane supy z uwzgldnieniem zagszczenia siatki to Plato wykorzysta t informacj podczas jej generowania i podczas wymiarowania. Zadaj Podczas zadawania supw, w pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci:

38

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

-

-

-

-

[MP]: nowy sup zadawany jest przez kliknicie dowolnego punktu. Wskazany punkt jest rodkiem przekroju supa. Geometria supa odpowiada tej, ktra zostaa zadana w oknie Ustawienia.... Jest to standardowy sposb zadawania supw. [2P]: nowy sup zadawany jest przez kliknicie dwch punktw. W przypadku supw prostoktnych wskazane punkty definiuj dwa lece po przektnej naroniki przekroju supa. W przypadku supw okrgych jest to rodek i punkt lecy na okrgu. Kt obrotu supa prostoktnego w stosunku do globalnej osi X odpowiada temu, ktry zosta zadany w oknie Ustawienia.... [3P]: nowy sup zadawany jest przez kliknicie trzech punktw. W przypadku supw prostoktnych wskazane punkty definiuj trzy naroniki, natomiast w przypadku supw okrgych trzy dowolne punkty na obwodzie przekroju. Kt obrotu i geometria ustalana jest na podstawie zadanych punktw. [Ras]: uaktywnienie tej opcji razem z [MP] lub [2P] spowoduje, e supy prostoktne nie bd ustawiane pod zadanym ktem lecz bd zorientowane zgodnie z ukadem wsprzdnych aktualnego rastra. W przypadku rastrw polarnych oznacza to, e lokalna o r supa przechodzi zawsze przez rodek rastra. Funkcja ta nie ma natomiast wpywu na dziaanie opcji [3P].

Wybranie polecenia Zadaj spowoduje wywoanie okna przecznikw. Kliknicie przecznika ST-... umoliwia zmian oznaczenia nastpnego z zadawanych supw. Uaktywnienie przecznika Ustawienia... otwiera okno dialogowe, w ktrym moliwe jest dokonanie wstpnych ustawie wasnoci supa. Wszystkie supy zadawane po dokonaniu zmian w tym oknie przejm zawarte w nim ustawienia. Zakadka Sup Przy pomocy tej zakadki opracowywane s ustawienia wstpne dotyczce geometrii i wartoci przekrojowych dla supw. Wszystkie supy zadawane pniej, przejmuj wartoci zadane w tej zakadce. prostoktny Jeli wybiera si sup prostoktny, wwczas do zadania s obok wysokoci take szeroko i grubo supa. Wystpuje tu take zapytanie o kt alfa. Kt ten zadaje obrt supa w stosunku do globalnej osi x. okrgy

39

Wprowadzanie struktury.

W wypadku supa okrgego dane zredukowane s do zadania wysokoci i rednicy supa Dla obydwu typw przekroju nastpuje zapytanie o modu E (Modu E) . Warto ta potrzebna jest do okrelenia warunkw brzegowych. Skos Skos stanowi zwikszenie gruboci pyty w obszarze przylegajcym do supa. Dane dotyczce skosu s do wprowadzenia w zakadce o tej samej nazwie. Jeli sup nie posiada skosw, wwczas odpowiednia zakadka nie jest aktywna.

Zagszczenie Przy aktywacji tej opcji nastpuje przy generowaniu siatki MES w obszarze supa zagszczenie siatki. Funkcja ta jest automatycznie wyczona, jeli zosta zdefiniowany skos. Warunki brzegowe W obliczeniach statycznych Plato modeluje supy jako warunki brzegowe o okrelonej sztywnoci spryn. Jako wartoci domylne program proponuje sztywnoci, ktre wynikaj z danych geometrycznych dla supa. Po zmianie tych danych mona dokona aktualizacji sztywnoci przy pomocy przycisku 'Oblicz'. Jeeli dokonuje si aktywacji tylko warunku brzegowego dla przesuni Przes t, wwczas otrzymuje si sup przegubowy. Przenoszone s wtedy tylko siy rwnolege do osi supa. Jeli dokonuje si take aktywacji warunkw dla obrotw, wwczas sup staje si supem utwierdzonym, a zatem moe przenosi momenty. Dla warunku brzegowego przesuni w kierunku t moliwe jest rozdzielne definiowanie spryn przenoszcych ciskanie i rozciganie. Spryny przenoszce czyste ciskanie odpowiadayby na przykad pycie spoczywajcej na supie, od ktrego moe si ona jednak oderwa. Przy zadawaniu warunkw dla obrotw Obrt r i Obrt s ciskanie i rozciganie mog by wyczane jedynie razem, gdy chodzi tu o przypadek utwierdzenia. Zakadka Skos Przy pomocy tej zakadki opracowywane s ustawienia wstpne dla skosw. Wszystkie

40

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

supy zadawane pniej przejmuj wartoci ustawione w tej zakadce. Zakadka ta jest tylko wtedy dostpna, gdy w zakadce 'Sup' zdefiniowane s skosy. Dugoci Dla supw prostoktnych dugoci skosw lh dla kierunkw r i s zadawane s rozdzielnie. Dla supw okrgych za zadaje si tylko jedn warto.

Gruboci Poza gruboci skosw przy supie mona zada rwnie grubo na krawdzi. Obydwie te wartoci musz by dodatnie, przy czym warto na krawdzi nie moe by wiksza ni ta przy supie. Jeli grubo na krawdzi jest wiksza ni 0, skos przy krawdzi posiada uskok. Ilo podziaw... Przy generowaniu siatki MES dla pyt skosy generowane s jako elementy pytowe o wikszej gruboci. Przy pomocy tej wartoci steruje si liczb uskokw w gruboci pyty. Liczba uskokw wyraa si wzorem: (liczba podziaw + 1). Zakadka Sprawdzenie przebicia Przy pomocy tej zakadki mona dokona edycji ustawie wstpnych dla sprawdzenia na przebicie. Uytkownik ma do wyboru sprawdzenie wedug Polskiej Normy lub wedug Eurocode 2. W zalenoci od wybranej opcji na zakadce pojawiaj si dodatkowe pozycje do wprowadzenia danych. Pyta Grubo, otulina zbrojenia h'm i procent zbrojenia asm (w przypadku Eurocodeu) jak rwnie klasa wytrzymaoci betonu i rodzaj stali zbrojeniowej odnosz si do przyczonej pyty. Poniewa dane te przy

41

Wprowadzanie struktury.

projektowaniu wstpnych ustawie nie s znane, musz one przejciowo zadawane by w tym miejscu rcznie. Jeeli okae si, e okrelone podczas wymiarowania wartoci znacznie si rni od zadanych wczeniej, wwczas naley dokona sprawdzenia na przebicie dla nowych wartoci wymiarowych. Opcje dostpne w listach wyboru dla materiaw zale od zastosowanej normy wymiarowania.

Korekta przekroju krytycznego Sprawdzenie na przebicie nastpuje dla przekroju koowego wok supa. Dla supw znajdujcych si na brzegu wzgldnie w narou pyty jak rwnie dla supw w pobliu otworu konieczna jest korekta przy liczeniu obwodu dla przekroju koowego wok supa. Obwd krytycny mnoony jest przez wspczynnik korekcyjny, ktrego warto moe by zawarta pomidzy 0,0 a 1,0. Kt nachylenia zbrojenia ukonego Naley poda kt nachylenia ukonego zbrojenia na cinanie do powierzchni pyty. Pooenie supa (dla oblicze wedug Eurocode 2) Naley poda jedno z trzech usytuowa supa: narone, krawdziowe lub wewntrzne. Usu, Zmie nazw, Przejmij

Zasady dziaania tych polece zostay szczegowo opisane w dziale Podcig.Przesu Za pomoc tego polecenia mona przesuwa supy do innego punktu. W pasku opcji do wyboru s trzy moliwoci: [Poli] i [Ramka]: najpierw naley zaznaczy sup(y) a nastpnie zdefiniowa wektor przesunicia. Do dyspozycji s tutaj wszystkie standardowe opcje chwytania obiektw, [Poj.]: najpierw naley klikn sup, ktry chce si przesun a nastpnie punkt, do ktrego sup powinien zosta przesunity. Wasnoci...

42

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej supw. Ukad zakadek odpowiada temu, ktry zosta opisany w ramach objaniania polecenia Zadaj.

3.2.7 Podpora liniowaPodobnie jak supy, podpory liniowe nie s samodzielnymi elementami konstrukcji a tylko informacjami o sposobie podparcia dla pyty. Zadaj Podpor liniow zadaje si za pomoc amanej. Podwjne kliknicie oznacza zakoczenie zadawania podpory. Oprcz standardowych opcji chwytania dostpne s tutaj dwa skrty klawiaturowe: [B] (zmiana punktu odniesienia) i [P] (przejcie amanej). Wybranie polecenia Zadaj spowoduje wywoanie okna przecznikw. Kliknicie przecznika RB-... umoliwia zmian oznaczenia nastpnej z zadawanych podpr. Uaktywnienie przecznika Ustawienia... otwiera okno dialogowe, w ktrym moliwe jest dokonanie wstpnych ustawie wasnoci podpory. Wszystkie podpory liniowe zadawane po dokonaniu zmian w tym oknie przejm zawarte w nim ustawienia. Zakadka Podpora liniowa Przy pomocy tej zakadki opracowywane s informacje wstpne dotyczce zadawania podpr liniowych. Wszystkie podpory liniowe, ktre zostaj zadane potem przejmuj zadane tu wartoci. Grubo, Wysoko, Modu E Dane s potrzebne do okrelenia warunkw podparcia. Grubo ciany i jej wysoko zadaje si w metrach, za modu E w kN/m2. Warunki brzegowe Dla celw oblicze statycznych program modeluje podpor liniow jako warunki brzegowe z okrelonymi sztywnociami (spryn). Jako proponowane wartoci sztywnoci program podaje te, ktre wynikaj z danych geometrycznych. Po dokonaniu

43

Wprowadzanie struktury.

zmiany tych danych mona przy pomocy przycisku 'Oblicz' dokona aktualizacji sztywnoci. Sztywno 0,0 interpretowana jest przy tym jako sztywno nieskoczenie dua. Jeeli dokonuje si aktywacji tylko warunku brzegowego dla przesunicia Przes t, wwczas otrzymuje si podparcie przegubowe. Przenoszone s wwczas wycznie siy prostopade do paszczyzny pyty. Jeeli dokonuje si wczenia take warunkw dla obrotw, to wwczas nastpuje utwierdzenie pyty i tym samym przenoszone s momenty. Dla warunku brzegowego przesunicia w kierunku t moliwa jest odrbna definicja dla spryn przenoszcych ciskanie i dla spryn przenoszcych rozciganie. Czyste spryny przenoszce tylko ciskanie odpowiadaj na przykad pycie, ktra ley na cianie i ktra sama z siebie moe si unosi. Dla warunkw brzegowych dla obrotw Obrt r i Obrt s rozciganie i ciskanie moe by wczane i wyczane jedynie cznie, poniewa chodzi tu o utwierdzenie. Aktywowanie wyczenia/wczenia ciskania lub rozcigania nastpuje poprzez odpowiedni opcj przy uruchamianiu oblicze (obliczenia nieliniowe). Dopasowanie siatki na styku Zaznaczenie tej opcji spowoduje wymuszenie dopasowania siatki MES do istniejcej podpory liniowej. Usu, Zmie nazw, Przejmij, Podziel, Pocz, Przesu Dziaanie tych opcji jest zgodne z opisem dla obszaru pytowego i podcigu.

Wasnoci...Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej podpr liniowych. Ukad zakadek odpowiada temu, ktry zosta opisany w ramach objaniania polecenia Zadaj.

3.2.8 PodoeW programie Plato dostpne s dwa modele podoa model sprysty Winklera i model sztywny Pasternaka. Model Pasternaka jest modelem dwuparametrycznym, ktry moe uwzgldnia take nierwnoci posadowienia pyty. Zadaj

44

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Podoe zadaje si za pomoc amanej zamknitej. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci:

-

-

-

[Poj.]: jest to opcja standardowa. Podoe jest zadawane za pomoc amanej punkt po punkcie. Oprcz normalnych funkcji chwytania dostpne s rwnie skrty klawiaturowe: [P] przejcie amanej, [O] przejcie amanej z offsetem i [C] zamknicie amanej. [Ramka]: podoe zadawane jest za pomoc prostokta. Jeli rwnoczenie aktywna jest opcja [Ras] to orientacja prostokta jest zgodna z ukadem wsprzdnych aktualnego rastra, jeli jest nieaktywna to orientacja prostokta jest zgodna z globalnym ukadem wsprzdnych. [Okrg]: podoe zadawane jest za pomoc okrgu, ktry jest aproksymowany przez aman. Jeli rwnoczenie aktywna jest opcja [Ras] to okrg jest zorientowany zgodnie z ukadem wsprzdnych aktualnego rastra. W przeciwnym razie orientacja okrgu jest zgodna z globalnym ukadem wsprzdnych.

Wybranie polecenia Zadaj spowoduje wywoanie okna przecznikw. Kliknicie przecznika RB-... umoliwia zmian oznaczenia nastpnego z zadawanych pod. Uaktywnienie przecznika Ustawienia... otwiera okno dialogowe, w ktrym moliwe jest dokonanie wstpnych ustawie wasnoci podoa. Wszystkie podoa zadawane po dokonaniu zmian w tym oknie przejm zawarte w nim ustawienia. Zakadka Podpora powierzchniowa Przy pomocy tej zakadki zadawane s wstpne ustawienia dla podpr powierzchniowych. Wszystkie podpory, ktre s po tym zadawane, przejmuj tutaj wprowadzone wartoci. W grnej czci zakadki pokazana jest aktualnie ustawiona metoda obliczeniowa: metoda podoa sprystego (metoda Winklera) lub metoda podoa sztywnego (podoe Pasternaka). Przy pomocy przycisku Zmie mona dokona zmiany metody. Wane: zmiana metody oblicze wana jest dla caego projektu. Nie jest moliwym jednoczesne stosowanie metody podatnoci i metody sztywnoci. Metoda podoa sprystego wedug Winklera wymaga zadania sztywnoci podoa w kN/m3. Chodzi tu o zadanie sztywnoci spryn (kN/m), ktre przypadaj na jeden metr

45

Wprowadzanie struktury.

kwadratowy powierzchni podoa (1/m2). Zadanie moduu podoa rwnego zeru oznacza podparcie sztywne (sztywno nieskoczenie dua).

Przy metodzie podoa sztywnego wedug Pasternaka zadawany jest modu sprystoci podoa jak rwnie liczba Poissona dla danego gruntu. Przykadowe wartoci moduu sprystoci mona obejrze na dodatkowej licie po naciniciu przycisku [..]. Dla nieomale wszystkich przypadkw wspczynnik Poissona wynosi 0,16. Wystpujca w obydwu metodach warto progowa suy do sterowania raportem. Zadaje ona warto napre w gruncie od ktrej to wartoci powinny by przedstawiane wyniki. Przy metodzie podoa sprystego (Winklera) naley poza tym ustali, czy podoe powinno przyjmowa tylko ciskanie, tylko rozciganie, czy te obydwa rodzaje. Aktywacja wyczenia ciskania/rozcigania nastpuje poprzez wybranie odpowiedniej opcji przy uruchamianiu oblicze (obliczenia nieliniowe). Uwaga: Obszar podoa wedug Pasternaka nie moe posiada adnych zaama do wewntrz. Wane jest te, aby obszar podoa wystawa poza obszar pyty okoo 1/5 wymiaru pyty w danym kierunku. Podczas generowania siatki generatorem makro, obszar podoa rwnie musi zosta pokryty siatk. Generator kratki automatycznie rozpoznaje obszar podoa.

46

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Usu, Zmie nazw, Przejmij, Podziel, Pocz, Znajd cz wspln, Przesu Dziaanie tych opcji jest zgodne z opisem dla obszaru pytowego. Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej pod. Ukad zakadek odpowiada temu, ktry zosta opisany w ramach objaniania polecenia Zadaj.

3.2.9 Pole obcie.Jak ju wspomniano w rozdziale o obszarach pyt, zadane tam obcienia s zamieniane na obcienia elementw skoczonych, przy czym obcieniom zmiennym uytkowym kadego obszaru pytowego przyporzdkowywany jest inny przypadek obcienia. Jeli dodatkowo w obszarze jednej pyty zdefiniuje si pola obcie to przypadki obcienia bd przypisywane nie do pyt jako caoci, lecz do poszczeglnych pl obcie. Pl obcie uywa si do modelowania niekorzystnego rozkadu obcie. Polom obcie, ktrym nie przyporzdkowano rcznie adnego przypadku obcie, zostan one w czasie generowania automatycznie przydzielone. Plato zaczyna automatyczne przydzielanie od najwyszego przydzielonego numeru i kademu polu przydziela oddzielny przypadek obcienia. Rcznie wprowadzone numery przypadkw nie s zmieniane. Jeli po zadaniu pl obcie geometria pyty ulegnie zmianie to wszystkie pola obcie s automatycznie usuwane i naley je zada na nowo. Krawdzie pl obcie s uwzgldniane podczas generowania siatki MES. Jeli za pola obcie zostan dodane ju po wygenerowaniu siatki to graniczne elementy brzegowe zostan przyporzdkowane do tego pola, w ktrym znajduje si ich rodek cikoci. Zadaj Standardowo kada pyta jest jednym polem obcienia. Wiksza liczba pl obcie moe zosta zdefiniowana przez podzia ju istniejcego pola. Funkcja zadawania pl jest identyczna jak funkcja Podziel w rozdziale Obszar pyty. W pasku opcji znajduje si dodatkowo opcja [lok]. Jeli jest ona aktywna to podziay odnosz si do aktualnego pola a nie do caoci pyty. Usu

47

Wprowadzanie struktury.

Aby usun pola obcie naley zaznaczy ca pyt. Wszystkie pola obcie znajdujce si na tej pycie zostan usunite a caa pyta zostanie na nowo przyporzdkowana jednemu polu obcienia. Pojedyncze usuwanie pl nie jest moliwe. Pocz Zaznaczone pola obcie zostan scalone do jednego pola. Poczenie odbywa si poprzez kolejne kliknicie obydwu pl. czy mona tylko pola nalece do jednej pyty. Przesu Za pomoc tego polecenia mona przesun pola obcie. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci: [Poj.]: uaktywnienie tej opcji spowoduje, e po zaznaczeniu naronika pola bdzie go mona przesun w inne miejsce. Zaznaczenie boku pola spowoduje, e bdzie go mona wydua jak gumow tam i zada nowy naronik pola, [Poli] i [Ramka]: wybranie jednej z tych opcji spowoduje, e wszystkie wybrane punkty zostan przesunite o zadan odlego, ktr naley poda przez dwa punkty w oknie roboczym.

-

Numer przypadku obcienia Po wybraniu tego polecenia pojawia si okno dialogowe, w ktrym mona ustali, czy przydzia przypadkw obcienia ma nastpowa automatycznie czy rcznie. W przypadku wyboru opcji [rcznie] naley w okienku wpisa odpowiedni numer przypadku obcienia. Podany numer zostanie przyporzdkowany wszystkim zaznaczonym pniej obcieniom. W przypadku wybrania opcji [automatycznie] wszystkie zaznaczone obcienia zostan automatycznie ponumerowane.

3.2.10 OznaczeniePolecenie to suy do edycji oznacze pozycji. Mog one by przesuwane, obracane i mona te zmienia ich wygld. Ustaw standardowe

48

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Wskazane oznaczenia s prezentowane w sposb standardowy. Przesu Wybr tego polecenia umoliwia przesuwanie oznacze pozycji. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci: - [Poj.]: najpierw naley zaznaczy oznaczenie, ktre ma zosta przesunite. Nastpnie naley klikn punkt, do ktrego ma zosta ono przesunite. - [Poli], [Ramka]: najpierw naley zaznaczy oznaczenie, ktre ma zosta przesunite. Nastpnie naley zdefiniowa wektor przesunicia przez kliknicie dwch punktw. Obr Wybr tego polecenia umoliwia obracanie oznacze pozycji. Po jego wywoaniu naley odoy w oknie roboczym kt obrotu. Nastpnie naley zaznaczy oznaczenia, ktre maj zosta obrcone. W pasku opcji dostpne s moliwoci podobne jak dla przesuwania oznacze. Kt jest wielkoci bezwzgldn i okrela, o ile stopni w stosunku do dodatniej czci osi x maj zosta obrcone oznaczenia.

3.2.11 Wasnoci...Wywoanie funkcji otwiera okno, w ktrym mona przeprowadzi edycj wszystkich dotychczas zadanych pozycji.

3.3 WPROWADZANIE OBCIEW Plato do obcie zalicza si obcienia punktowe, powierzchniowe, termiczne jak rwnie sprenie, osiadanie punktowe i liniowe. Sprenie i osiadania mona zadawa niezalenie od geometrii pozycji. Jeli ich czci le poza obszarem pyty to podczas generowania modelu MES czci te nie zostan uwzgldnione. Wybr jednego z podmenu spowoduje wywietlenie okienka przecznikw, w ktrym mona ustawi aktualny przypadek obcienia. W oknie roboczym wywietlane s tylko obcienia nalecego do aktualnego typu i przypadku obcienia. Wybranie przypadku obcienia nr 0 spowoduje wywietlenie wszystkich obcie nalecych do danego typu.

49

Wprowadzanie obcie

Uwaga: Obcienia ze znakiem + dziaaj zawsze w kierunku dodatnich czci osi ukadu wsprzdnych. Najczciej spotykane obcienia pyt naley wic zadawa ze znakiem -.

3.3.1 Obcienia punktoweDostpnymi obcieniami punktowymi s zdefiniowane lokalne siy i momenty skupione oraz osiadania liniowe i ktowe. Podczas generowania siatki z si i momentw tworzone s niezalene od siatki obcienia a z osiada warunki brzegowe z przypisanymi przemieszczeniami. Przy ukadach pytowych dopuszczalne s nastpujce rodzaje obcie: Zadaj Wybr polecenia wywouje okienko przecznikowo-dialogowe, w ktrym mona ustali wybrane atrybuty obcienia m.in. przypadek obcienia, do ktrego maj by przypisane zadawane obcienia. - [Dopasowanie do siatki]: poprzez aktywacj opcji dopasowania do siatki mona zmusi generator kratki do tego, aby przy generowaniu siatki obcienia punktowe wystpiy jako punkty przymusowe dla wzw elementw MES. W normalnym przypadku nie jest to konieczne. Jedynie dla obcie, ktre le bezporednio na elementach obok podpr dopasowanie siatki podwysza dokadno oblicze tak, e powinno si t opcj w tym wypadku aktywowa. Dla wielkoci przemieszcze nie ma to znaczenia, poniewa w kadym miejscu stopy fundamentowej, ktra jest do zadania, generowany jest wze siatki. - [Opis]: istnieje moliwo wprowadzenia tekstu np. objanie do obcienia, - Przeczniki rodzaju obcie: su one do wyboru rodzaju obcienia, ktre ma zosta zadane. Po wyborze nowego typu naley poda warto obcienia (w kN dla si skupionych [Pt], w kNm dla momentw skupionych [Mr] i [Ms], w m dla osiada liniowych [Wt] i w stopniach dla osiada Sia w kierunku t Momenty wok osi r wzgl. s Przesunicie w kierunku t Obroty wzgldem osi r wzgl. S

50

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

ktowych [Phir] i [Phis]). Kierunki obcie odniesione s do lokalnych ukadw wsprzdnych. Paszczyzna r-s kadego takiego ukadu wsprzdnych ley na globalnej paszczynie x-y (w paszczynie dwigara), o t ley za rwnolegle do osi z. Usu Obcienia punktowe mona usun poprzez kliknicie. W pasku opcji dostpne s takie funkcje jak: [Poj.] usuwanie poprzez kliknicie pojedynczych obcie, [Ramka] i [Poli] usuwane s wszystkie obcienia znajdujce si wewntrz zadanego obszaru. Usuwane mog by tylko obcienia nalece do aktualnego przypadku obcienia. Ustawienie przypadku nr 0 spowoduje, e bdzie mona usun obcienia niezalenie od przypadku. Przesu Obcienia punktowe mona zaznacza i przeuwa. Zaznaczone obcienia s zaznaczane na kolorowo. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci: [Poj.] po zaznaczeniu obcienia naley wskaza nowy punkt, do ktrego ma zosta przesunite obcienie, [Poli] i [Ramka] po zaznaczeniu obcie naley wskaza dwa punkty definiujce wektor przesunicia. Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej obcie. Zakadka ta jest podzielona na cztery obszary. Ich nastpstwo odpowiada przebiegowi zadawania obcie. Zadawanie w okrelonym obszarze moe by przy wpywa na opcje oferowane w polach lecych poniej. W polu grnym wybiera si numer przypadku obcie. Jeli zadaje si jeszcze dotychczas nie zastosowany numer przypadku obcie, wwczas, otwiera si przy opuszczaniu okienka dialogowego lub przy przejciu wartoci okienko dialogowe 'Przypadki obcie', w ktrym mona dokona opracowania nowego przypadku obcie. Aby zagwarantowa sobie przejrzysto tego zadawania, naley natychmiast dokona przynajmniej opisu przypadku obcie, nawet wtedy, gdy chce si dokona kombinacji obcie dopiero pniej. Poprzez aktywacj opcji dopasowania siatki mona zmusi generator kratki do tego, aby przy generowaniu siatki obcienia punktowe wystpiy jako punkty przymusowe

51

Wprowadzanie obcie

dla wzw elementw MES. W normalnym przypadku nie jest to konieczne. Jedynie dla obcie, ktre le bezporednio na elementach obok podpr dopasowanie siatki podwysza dokadno oblicze tak, e powinno si t opcj w tym wypadku aktywowa. Dla wielkoci przemieszcze nie ma to znaczenia, poniewa w kadym miejscu stopy fundamentowej, ktra jest do zadania, generowany jest wze siatki W polu poniej zada mona kierunek dziaania obcienia i jego wielko. Kierunki obcie odniesione s do lokalnych ukadw wsprzdnych. Paszczyzna r-s kadego takiego ukadu wsprzdnych ley na globalnej paszczynie x-y (w paszczynie dwigara), o t ley za rwnolegle do osi z.

Przy ukadach pytowych dopuszczalne s nastpujce rodzaje obcie: sia w kierunku t momenty wok osi r wzgl. s przesunicie w kierunku t obroty wzgldem osi r wzgl. s

Wielkoci dla si podawane s w kN, dla momentw w kNm, dla przesuni w m, dla obrotw w radianach. Przy obrotach poza tym do zadania jest rwnie kt midzy globaln osi x i osi r lokalnego ukadu wsprzdnych. W polu tekst mona dokonywa obrbki tekstu, ktry opisuje obcienie. Tekst ten umoliwia jasn identyfikacj pojedynczych obcie przy dokonywaniu wydruku.

52

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

3.3.2 Obcienia liniowe (cige)Dostpne s takie obcienia jak: globalnie zdefiniowane siy i momenty oraz lokalne osiadania cige. Dla ukadw pytowych dopuszczalne s nastpujce typy obcie: Zadaj Wybr polecenia wywouje okienko przecznikowo-dialogowe, w ktrym mona ustali wybrane atrybuty obcienia m.in. przypadek obcienia, do ktrego maj by przypisane zadawane obcienia. - [Dopasowanie do siatki]: Poprzez aktywacj opcji dopasowania siatki mona zmusi generator kratki do tego, aby przy generowaniu siatki brzegi obcie liniowych wystpiy jako punkty przymusowe dla stron elementw FE. W normalnym przypadku nie jest to konieczne. Jedynie dla obcie, ktre le bezporednio na elementach obok podpr dopasowanie siatki podwysza dokadno oblicze tak, e powinno si t opcj w tym wypadku aktywowa. Dla wielkoci przemieszcze nie ma to znaczenia, poniewa w kadym miejscu awy fundamentowej, ktra jest do zadania, generowany jest wze siatki. - [Opis]: istnieje moliwo wprowadzenia tekstu np. objanie do obcienia, - Przeczniki rodzaju obcie: su one do wyboru rodzaju obcienia, ktre ma zosta zadane. Po wyborze nowego typu naley poda warto obcienia (w kN/m dla si cigych [pt], w kNm/m dla momentw cigych [mr] i [ms], w m dla osiada liniowych [Wt] i w stopniach dla osiada ktowych [Phir] i [Phis]). Kierunki obcie odniesione s do lokalnych ukadw wsprzdnych. Paszczyzna r-s kadego takiego ukadu wsprzdnych ley na globalnej paszczynie x-y (w paszczynie dwigara), o t ley za rwnolegle do osi z. Obcienie liniowe (cige) zadaje si poprzez zadanie pocztku i koca obcienia w oknie roboczym. Usu sia w kierunku z momenty wok osi x wzgl. y przesunicie w kierunku t obroty wok osi r wzgl. s

53

Wprowadzanie obcie

Obcienia liniowe (cige) mona usun poprzez ich kliknicie. W pasku opcji dostpne s takie funkcje jak: [Poj.] usuwanie poprzez kliknicie pojedynczych obcie, [Ramka] i [Poli] usuwane s wszystkie obcienia znajdujce si wewntrz zadanego obszaru (cakowicie, jeli wczona jest opcja [Krz]). Usuwane mog by tylko obcienia nalece do aktualnego przypadku obcienia. Ustawienie przypadku nr 0 spowoduje, e bdzie mona usun obcienia niezalenie od przypadku. Przesu Obcienia punktowe mona zaznacza i przesuwa. Zaznaczone obcienia s zaznaczane na kolorowo. W pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci: [Poj.] kliknicie jednego z kocw obcienia daje moliwo przemieszczenia go w inne miejsce. Kliknicie kadego innego punktu obcienia umoliwia jego rwnolege przesuwanie jako caoci, [Poli] i [Ramka] po zaznaczeniu kocw obcie naley wskaza dwa punkty definiujce wektor przesunicia. Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej obcie. Nr przyp. obc.: W polu grnym wybiera si numer przypadku obcie. Jeli zadaje si jeszcze dotychczas nie zastosowany numer przypadku obcie, wwczas, przy opuszczaniu okienka dialogowego lub przy przejmowaniu wartoci, otwiera si okienko dialogowe 'Przypadki obcie', w ktrym mona dokona opracowania nowego przypadku obcie. Aby zagwarantowa sobie przejrzysto tego zadawania, naley natychmiast dokona

54

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

przynajmniej opisu przypadku obcie, nawet wtedy, gdy chce si zada wykonywanie obwiedni dla obcie dopiero pniej. Dopasowanie do siatki Poprzez aktywacj opcji dopasowania siatki mona zmusi generator kratki do tego, aby przy generowaniu siatki brzegi obcie liniowych wystpiy jako punkty przymusowe dla stron elementw MES. W normalnym przypadku nie jest to konieczne. Jedynie dla obcie, ktre le bezporednio na elementach obok podpr dopasowanie siatki podwysza dokadno oblicze tak, e powinno si t opcj w tym wypadku aktywowa. Dla wielkoci przemieszcze nie ma to znaczenia, poniewa w kadym miejscu awy fundamentowej, ktra jest do zadania, generowany jest wze siatki. Kierunek i wielko W polu poniej zadaje si kierunek dziaania obcienia i jego wielko. Kierunki odnosz si do lokalnego ukadu wsprzdnych. Paszczyzna r-s takiego ukadu wsprzdnych ley w paszczynie globalnej x-y (=paszczynie dwigara), o t za ley rwnolegle do osi z. Dla ukadw pytowych dopuszczalne s nastpujce typy obcie:

-

Sia w kierunku t Momenty wok osi r wzgl. s Przesunicie w kierunku t Obroty wok osi r wzgl. s

Wielko obcienia dla si jest w kN, dla momentw w kNm, dla przesuni w m i dla obrotw w stopniach. Jeli si zadao obcienie odcinkowe, wwczas nastpuje jedynie pytanie o warto, dla obcie trapezowych za odpowiednio o wartoci w punktach pocztkowym i kocowym obcienia. Tekst W polu tekst mona dokonywa obrbki tekstu, ktry opisuje obcienie. Tekst ten umoliwia jasn identyfikacj pojedynczych obcie przy dokonywaniu wydruku.

55

Wprowadzanie obcie

3.3.3 Obcienia powierzchnioweDla pyt dostpne s obcienia powierzchniowe w postaci si w kierunku z. Zadaj Obcienie powierzchniowe zadaje si za pomoc amanej zamknitej. Na licie opcji dostpne s w tym celu nastpujce moliwoci: - [Poj.]: opcja standardowa. Obcienie zadawane jest za pomoc kolejnych punktw amanej. Wprowadzanie zostaje zakoczone po zamkniciu amanej. Oprcz standardowych funkcji chwytania dostpne s rwnie skrty klawiaturowe [P] przejcie amanej, [O] przejcie amanej z offsetem oraz [C] zamknicie amanej. - [Ramka]: zadawanie nastpuje za pomoc prostokta. Jeli rwnoczenie aktywna jest opcja [Ras] to orientacja prostokta zgadza si z orientacj aktualnego rastra. Jeli opcja [Ras] jest wyczona to prostokt jest zorientowany zgodnie z globalnym ukadem wsprzdnych. - [Okrg]: zadawanie nastpuje za pomoc okrgu aproksymowanego przez aman. Jeli jednoczenie aktywna jest opcja [Ras] to kt, o jaki powinien zosta obrcony okrg odnosi si do ukadu wsprzdnych aktualnego rastra. Jeli opcja [Ras] nie jest aktywna to kt ten odnosi si do globalnego ukadu wsprzdnych. Wybr polecenia wywouje okienko przecznikowo-dialogowe, w ktrym mona ustali wybrane atrybuty obcienia m.in. przypadek obcienia, do ktrego maj by przypisane zadawane obcienia. - [Dopasowanie do siatki]: Poprzez aktywacj opcji dopasowania siatki mona zmusi generator kratki do tego, aby przy generowaniu siatki brzegi obcie liniowych wystpiy jako punkty przymusowe dla stron elementw MES. W normalnym przypadku nie jest to konieczne. Jedynie dla obcie, ktre le bezporednio na elementach obok podpr dopasowanie siatki podwysza dokadno oblicze tak, e powinno si t opcj w tym wypadku aktywowa. - [Opis]: istnieje moliwo wprowadzenia tekstu np. objanie do obcienia, Przeczniki rodzaju obcie: su one do wyboru rodzaju obcienia, ktre ma zosta zadane. Do wyboru jest obcienie [rwnomierne] i [trapezowe]. Obcieniem standardowym jest obcienie rwnomierne o wielkoci -5 kN/m2 (w gruncie rzeczy obcienie rwnomierne jest szczeglnym przypadkiem

56

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

obcienia trapezowego). Dla obcienia rwnomiernego naley w oknie dialogowym poda jego warto a nastpnie umiejscowi obcienie na pycie. W przypadku obcienia trapezowego naley najpierw rozpi trjkt, ktrego wierzchokom przyporzdkowujemy w oknie dialogowym wartoci obcienia. Powstaje w ten sposb paszczyzna, ktra kademu punktowi na paszczynie x-y przyporzdkowuje warto obcienia, ktre naley nastpnie umiejscowi na pycie. Zadane w ten sposb wartoci s przejmowane przez kolejno zadawane obcienia dopki nie zostanie ponownie wcinity jeden z przyciskw rodzaju obcienia. Zadaj automatycznie Polecenie to suy uproszczeniu wprowadzania obcie. Po jego wybraniu obcienie zostaje zadane na caej powierzchni pyty. Nie istnieje wic konieczno okrelania jego pooenia. Usu Obcienia powierzchniowe mona usun poprzez ich kliknicie. W pasku opcji dostpne s takie funkcje jak: [Poj.] usuwanie poprzez kliknicie pojedynczych obcie, [Ramka] i [Poli] usuwane s wszystkie obcienia znajdujce si wewntrz zadanego obszaru (cakowicie, jeli wczona jest opcja [Krz]). Usuwane mog by tylko obcienia nalece do aktualnego przypadku obcienia. Ustawienie przypadku nr 0 spowoduje, e bdzie mona usun obcienia niezalenie od przypadku. Podziel, Pocz, Znajd cz wspln, Przesu Polecenia te dziaaj analogicznie jak w przypadku Obszaru pyty. Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej obcie. Nr przyp. obc.: W polu grnym wybiera si numer przypadku obcie. Jeli zadaje si jeszcze dotychczas nie zastosowany numer przypadku obcie, wwczas, przy opuszczaniu okienka dialogowego lub przy przejmowaniu wartoci, otwiera si okienko dialogowe 'Przypadki obcie', w ktrym mona dokona opracowania nowego przypadku

57

Wprowadzanie obcie

obcie. Aby zagwarantowa sobie przejrzysto tego zadawania, naley natychmiast dokona przynajmniej opisu przypadku obcie, nawet wtedy, gdy chce si zada wykonywanie obwiedni dla obcie dopiero pniej. Dopasowanie do siatki: Poprzez aktywacj opcji dopasowania siatki mona zmusi generator kratki do tego, aby przy generowaniu siatki brzegi obcie liniowych wystpiy jako punkty przymusowe dla stron elementw MES. W normalnym przypadku nie jest to konieczne. Jedynie dla obcie, ktre le bezporednio na elementach obok podpr dopasowanie siatki podwysza dokadno oblicze tak, e powinno si t opcj w tym wypadku aktywowa. Dla wielkoci przemieszcze nie ma to znaczenia, poniewa w kadym miejscu awy fundamentowej, ktra jest do zadania, generowany jest wze siatki. Kierunek i wielko W polu poniej zadaje si kierunek dziaania obcienia i jego wielko. Kierunki odnosz si do lokalnego ukadu wsprzdnych. Paszczyzna r-s takiego ukadu wsprzdnych ley w paszczynie globalnej x-y (=paszczynie dwigara), o t za ley rwnolegle do osi z. Wielko obcienia naley poda w kN/m2. Jeli si zadao obcienie odcinkowe, wwczas nastpuje jedynie pytanie o warto, dla obcie trapezowych za odpowiednio o wartoci w punktach pocztkowym i kocowym obcienia. Tekst: W polu tekst mona dokonywa obrbki tekstu, ktry opisuje obcienie. Tekst ten umoliwia jasn identyfikacj pojedynczych obcie przy dokonywaniu wydruku.

3.3.4 Obcienia termiczneDla dwigarw pytowych moliwe jest zadawanie obcienia gradientem temperatury (rnic temperatury midzy grn i doln powierzchni pyty lub przedni i tyln powierzchni tarczy). Zadanie wartoci dodatniej oznacza, e cieplejsza strona pyty znajduje si na dole, zadanie wartoci ujemnej oznacza, e cieplejsza strona pyty znajduje si na grze.

58

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

Zadaj Wybr polecenia wywouje okienko przecznikowo-dialogowe, w ktrym mona ustali wybrane atrybuty obcienia m.in. przypadek obcienia, do ktrego maj by przypisane zadawane obcienia. - [Dopasowanie do siatki]: obcienia termiczne s w przypadku uycia generatora kratki standardowo punktami przymusowymi dla krawdzi elementw skoczonych. To dopasowanie mona wyczy. - [Opis]: istnieje moliwo wprowadzenia tekstu np. objanie do obcienia, [dT] ([T]) i [alfa]: przeczniki wywouj okna umoliwiajce podanie odpowiednich wartoci gradientu temperatury (temperatury rwnomiernej) i wspczynnika rozszerzalnoci cieplnej. Typowymi wartociami s: dla betonu 1,0*10-5 1/K oraz dla stali 1,2*10-5 1/K. Zadane wartoci obowizuj a do ich nastpnej zmiany.

Obcienie zadaje si poprzez zdefiniowanie w oknie roboczym trjkta lub czworokta. Usu Usuwanie obcie termicznych moliwe jest w ten sam sposb, jaki zosta opisany w przypadku obcie powierzchniowych. Przesu Po wybraniu polecenia, w pasku opcji dostpne s nastpujce moliwoci: - [Poj.]: kliknicie jednego z naronikw obcienia umoliwia przesunicie go do innego punktu. Kliknicie jednej z krawdzi umoliwi natomiast jej rwnolege przesuwanie. - [Poli], [Ramka]: wybranie tej opcji umoliwia przesunicie wszystkich naronikw obcienia znajdujcych si wewntrz zadanego obszaru. Nastpnie naley zdefiniowa wektor przesunicie przez zadanie dwch punktw.

59

Wprowadzanie obcie

Wasnoci... Wybranie tego polecenia uruchamia okno dialogowe, w ktrym mona edytowa wasnoci zadanych wczeniej obcie. W polu grnym wybiera si numer przypadku obcie. Jeli zadaje si jeszcze dotychczas nie zastosowany numer przypadku obcie, wwczas, otwiera si przy opuszczaniu okienka dialogowego lub przy przejciu wartoci okienko dialogowe 'Przypadki obcie', w ktrym mona dokona opracowania nowego przypadku obcie. Aby zagwarantowa sobie przejrzysto tego zadawania, naley natychmiast dokona przynajmniej opisu przypadku obcie, nawet wtedy, gdy chce si dokona kombinacji obcie dopiero pniej Dla obcie termicznych przy generowaniu siatki za pomoc generatora kratek obcienia termiczne s standardowo punktami wymuszenia dla brzegw elementw MES. Jeeli dokona si wyczenia dopasowania siatki, wwczas te elementy MES, ktrych rodek cikoci ley wewntrz obcienia, s obcione takim obcieniem termicznym. W polach poniej mona dokona zmiany zadawanych wartoci obcienia. S to: rnica temperatury dT i wspczynnik rozszerzalnoci liniowej (stal ma wspczynnik 1.2e-5 1/K, beton 1.0e-5 1/K). W polu tekst mona dokonywa obrbki tekstu, ktry opisuje obcienie. Tekst ten umoliwia jasn identyfikacj pojedynczych obcie przy dokonywaniu wydruku.

60

Wprowadzanie danych i obliczenia statyczne pyt

3.3.5 Obcienia standardoweZastosowanie w programie obcie standardowych stwarza moliwo zdefiniowania i zapisania na dysku wzoru obcie, ktre czsto powtarzaj si w przypadku rnych konstrukcji. Aby zastosowa takie obcienie wystarczy tylko odnale je na dysku i doda do zbioru danych. Zapisywanie obcie standardowych na dysku pozwala take na ich wymian pomidzy projektami. Obcienie standardowe przedstawiane jest w oknie roboczym jako prostokt, ktrego wymiary odpowiadaj najwikszemu wymiarowi powierzchni obcienia i w ktrym zaznaczony jest jego punkt odniesienia. Za pomoc polecenia Obcienia Obc. standardowe Info mona zaznaczy poszczeglne obcienia standardowe i zobaczy ich szczegy. Utwrz Polecenie to suy do tworzenia nowych obcie standardowych. Odbywa si to poprzez zaznaczenie obcie niezalenych od siatki, ktre chce si doda do obcienia standardowego. Wszystkie zaznaczone obcienia s zapisywane razem jako nowe obcienie standardowe pod wasn nazw a pojedyncze skadowe tego obcienia zostaj usunite. Kolejno postpowania w przypadku tworzenia obcienia standardowego jest nastpujca: 1. Naley zaznaczy odpowiednie obcienia, ktre maj by dodane do obc. standardowego. Jeli w pasku opcji wczona jest opcja [Dod] to do istniejcego ju wyboru mona dodawa kolejne obcienia. Zawsze oferowane s tylko obcienia nalece do aktualnego przypadku obcienia. Jeli numer przypadku obcienia ustawiono na 0 to oferowane s obcienia nalece do wszystkich przypadkw. Naley poda punkt odniesienia obcienia standardowego. Podczas pniejszego zadawania tego obcienia, punkt ten pomoe odpowiednio umiejscowi obcienie standardowe. Naley poda domyln orientacj obcienia standardowego. W tym celu naley zdefiniowa kt, o jaki obcienie bdzie obracane podczas wstawiania. Jest to kt w stosunku do osi x globalnego ukadu wsprzdnych. W okienku naley poda nazw, pod jak obcienie standardowe bdzie zapisane na dysku.

2.

3.

4.

Zadaj Po zdefiniowaniu obcienia standardowego mona je zada za pomoc polecenia Obcienia Obc. standardowe Zadaj. Kolejno postpowania jest nastpujca:

61

Wprowadzanie obcie

1. 2.

3.

Po wywoaniu polecenia otwiera si okno, w ktrym naley poda nazw obcienia standardowego do wstawienia. Naley poda punkt wstawienia obcienia standardowego, czyli punkt, ktry bdzie si pokrywa z punktem odniesienia obcienia standardowego zdefiniowanym podczas jego tworzenia. Dostpne s w tym celu wszystkie opcje chwytania. Naley poda kt, o jaki zostanie obrcone obcienie standardowe podczas wstawiania. Jest to kt wzgldem osi x globalnego ukadu wsprzdnych. Podaje si go poprzez zdefiniowanie w oknie roboczym dwch punktw.

Usu Obcienie standardowe mona usun poprzez jego kliknicie w oknie roboczym. Dostpne s te same opcje, co w przypadku obcienia powierzchniowego. Roz Polecenie to umoliwia rozoenie obcienia standardowego na obcienia skadowe. Aby to zrobi naley wybra odpowiednie obc. standardowe przez kliknicie. Rozoone obcienie standardowe jest usuwane ze zbioru danych (zapisane na dysku obc. standardowe nie s usuwane). Dostpne s te same opcje, co w przypadku obcienia powierzchniowego. Info Obcienie standardowe przedstawiane jest w oknie roboczym jako prostokt, ktrego wymiary odpowiadaj najwikszemu wymiarowi powierzchni obcienia i w ktrym zaznaczony jest jego punkt odniesienia. Za pomoc polecenia Obcienia Obc. standardowe Info mona zaznaczy poszczeglne obcienia stand