Prahistorijska umjetnost

Paleolit – starije kameno doba(oko 40000.-10000.)

Pećinsko slikarstvo, najznačajniji lokaliteti:

- pećina Chauvet, Francuska;- Altamira, Španija;- Lascaux, Francuska;- Addaura, Sicilija Italija;

Pećina Chauvet, Francuska, crteži konja, oko 28 000 god. p.n.e.

Otisak ruke, Chauvet Francuska

Crteži lavica, Chauvet, Francuska

Altamira, Španija (zatvorena za publiku 1977., ograničen broj posjetilaca od ’82, replika pećine i

muzej otvoreni za javnost 2001.) - šematski prikaz u glavnoj dvorani

Velika dvorana

Altamira

Bizon u stojećem položaju

Ranjeni bizon, oko 15000-10000.god. p.n.e., Altamira, Španija

Pećina Lascaux (otkrivena 1940., zatvorena za javnost 1963., replika 2 najznačajnije prostorije otvorene za javnost 1983.), dolina Dordogne,

Francuska

Velika dvorana bikova, slike nastale oko 15 000-10 000. god. p.n.e.

Jeleni, oker

Velika dvorana, konji i bikovi

Velika dvorana bikova, unikorn

Oslikana galerija

Auroks

Kineski konji (slikarija podsjeća na kineske crteže konja iz dinastije Sung)

Crvene krave

Veliki crni bik

Povorka jelena

Prikaz stilizovane ljudske figure, tzv. “Mrtvac”

Soba gravura

Addaura, MontePellegrino - Sicilija, visina likova 25,4 cm, oko 8000 god.p.n.e.

Pećina Badanj kod Stoca, Konj napadnut strijelama –fragmentarno sačuvanagravura, oko 14000.-12500. p.n.e.KASNA FAZA GRAVETIJANSKE KULTURE(Lithicum)

Nalazište je otkriveno 1976. godine. Uz potkapinu nađenaje gravura, i to je prvi nalaz ove vrstena istočnoj obali Jadrana i na prostorima ex. Jugoslavije

Prahistorijska plastika

Willendorfska Venera (Willendorf, Donja Austrija, pronađena 1908.), krečnjak, vis.11,1 cm25000-20000.g. p.n.e.Kunsthistorisches MuseumBeč

Venera iz Lespuguea(Francuska), 25 000 p.n.e.15 cm,Musee de l’Homme,Pariz

Venera iz Vestonice(Moravska - Češka),vis. 11,1 cm

Venera iz Laussela(Dordogne, Francuska),22 000 – 18 000.god p.n.e.Musee d’AquitaineBordeaux

Bizon, reljef – gravura, La Madeleine, 15 000-10 000. god. p.n.e., jelenji rog, dužina 10,1 cm,

Dordogne, Francuska

Neolit (mlađe kameno doba) – stambena i megalitska arhitektura,

keramika, skulptura

• Stambena arhitektura – zemunice i sojenice, pojava prvih gradova;

• Megalitska arhitektura – menhir, dolmen i kromleh;

Zidovi grada Jerihona, oko 7000 god. p.n.e.

Lobanje obložene gipsom (lobanje kao kultni predmeti), Jerihon

Catal Huyuk, Turska, neolitsko naselje, oko 7000 - 6000. god. p.n.e.

Plan naselja

Kuće i svetišta na terasama, rekonstukcija 6. nivoa po Mellartu, oko

6000. g. p.n.e.

Oko četrdesetak prostorija bilo dekorisano glavama bikova, reljefima životinja ili zidnim

slikama

Zidna slika – prikaz grada i erupcije vulkana, VJEROVATNO NAJSTARIJA GRAFIČKA PREZENTACIJA PLANA

GRADA

Rekonstrukcija jednog od oslikanih zidova kuća

Ženska skulptura – Božica plodnosti, oko 6000. god. p.n.e., vis. 20,3 cm, nađena u Catal Huyuku, Arheološki muzej,

Ankara

Šema “kuće” u Lepenskom Viru, Đerdapska klisura, Srbija

Centralno svetilište - Lepenski Vir

Ognjište u staništu

Približna rekonstrukcija naselja (naselja karakterističnog potkovičastog oblika)

Skulptura pramajke nađena u svetilištu, Lepenski Vir (ovakve slične ribolike skulpture postavljane uz kućna ognjišta rađene su

od velikih oblutaka)

Rodonačelnik, Lepenski Vir

Kultna posuda, Vučedolska kultura,oko 3000 god. p.n.e.,vis.19,5 cm

Megalitska arhitektura

Carnac, Francuska – selo menhira organizirano u tri skupine (oko 4500. do

2000. god. p.n.e.)

Carnac, Menec – 1099 menhira, 11 redova, ukupna dužina veća od 1000 metara

Carnac, Menec

Carnac, Kermario (skupina megalita – 1029 menhira u deset redova – ukupna dužina

veća od 1 km

Carnac, Kermario

Carnac, Kerlescan

Dolmen blizu Carnaca DEFINASANJE ODNOSA IZMEĐU STUPA I GREDE

La Roche aux Fees kod Essea, Francuska

Građevina duga 22 m (predprostor, niski spojni hodnik i grobnica s visokim stropom)

Menhir zvani La dame de Saint Sernin, Francuska, vis 1,2 m

Stonehendge, Salisbury, Engleska 2750-1500 p.n.e.

Plan svetilišta (kromleha) – građen u tri faze

Idealna rekonstrukcija

Dolmen (trilit) - 21. juna (ljetnji solsticij) sunčeve zrake obasjavaju

oltarni kamen

Neolitsko posuđe, Moravska, Češka

Skulptura Mislioca i Sjedeća skulptura, Cernavode, Rumunija

Ženska figurina – Božica plodnosti, vis. 16 cm, pečena glina, Cernavode Rumunija, Nacionalni

muzej Bukurešt

Butmirska vaza(motiv S spirale)Motivi u vidu spirala u obliku slova C i S, koji su doživjeli pravi procvat,  redovno se javljaju na loptastim vazama, a rjeđe na loptastim vazama sa visokim cilindričnim vratom. Plastične spirale često su ukrašene crvenom ili bijelom inkrustracijom. Najčešće je dobro uglačana okolna površinaprekrivena crvenom bojom. Trakasti motivi su preuzeti iz prethodne faze, ali variraju u mnogo bogatijim kombinacijama, a upotreba bijele inkrustracije je češća. Najdekorativniji su motivi u vidu meandra, vučijih zuba, i u vidu slova K. Od svih istovremenih naselja u Butmiru se najviše razvio strogi geometrijski stil, a pravolinijski motivi

se javljaju u najviše varijacija.

Arheološki nalazi Tabla XL (Benac, “Obre II: Neolitsko naselje butmirske grupe na Gornjem

polju”)

Remek-djelo halštatskog razdoblja - Sunčeva kola, Trundholm, dužina 60 cm, oko 1100 - 550. god.

p.n.e. Nationalmuseet, Kopenhagen

Votivna kola iz Dupljaje kod Beograda, 16 st. p.n.e.