GVENL TEMEL PRENSPLER

GVENL TEMEL PRENSPLERMuhammet GL28.10.2013

GVENL TEMEL PRENSPLERBir iletmede,fabrikada,i kolunda yrtlecek i gvenlii almalarnda ve her trl i gvenlii problemlerinin zmnde gz nnde tutulmas ve dikkate alnmas gereken 10 temel kural vardr.

Bu 10 kurallara i gvenlii temel prensipleri diyoruz. stenilen olumlu sonular, ancak bu ilkelerin bilimsel bir alma erevesinde deerlendirilmesi halinde elde edilebilir.1-Tehlikeli hareket ve tehlikeli durumlarn nlenmesi sal ve gvenlii ilmi, kazalarn nlenmesi almasnda kaza zincirinin 3.halkas olan TEHLKEL HAREKET VE TEHLKEL DURUMu asli faaliyet alan olarak benimser.

Kaza zincirinin 3.halkas olan tehlikeli hareket ve tehlikeli durum zincirin en zayf halkasdr. nk 1 ve 2. halkalar insan ile ilgili hususlardr ve i gvenlii bilimi insan ile uramann etkili sonular olmayacan kabul eder. Bu nedenle i gvenlii sorumlularnn ilk yapaca i TEHLKEL HAREKET VE TEHLKEL DURUMLARI tespit ederek bunlar ortadan kaldrmaya almaldrlar.

KAZA ZNCRYaralanma Zarar-HasarKaza OlayTehlikeli Hareket Tehlike DurumKiisel KusurlarDoutan Gelen ve Yetiilen evreden Edinilmi Hususlarnsanla lgiliTehlikeli hareket ve durumun ayn anda olmas gerekir. SGnin Hedefi32- kazalarnn % 88i gvensiz (tehlikeli) hareketlerden, %10u gvensiz koullardan,%2s kanlmaz (sebebi bilinmeyen) hareketlerden kaynaklanmaktadr.GVENSZ HAREKETLEREmniyetsiz alma (vaziyet alma),Gereksiz ekilde hzl alma,Emniyet donanmn kullanlmaz hele getirme,Alet ve makineleri tehlikeli ekilde kullanma,Emniyetsiz tama, ykleme, istifleme yapma, Tehlikeli yerlerde alma, arma, kzgnlk, zgn, tela, akalama, KKD kullanmama,

GVENSZ KOULLARUygun olmayan KKD, Koruyucusuz alma, Kusurlu alet, makine, techizat kullanma,Emniyetsiz yaplm alet-makineler Yetersiz ve bakmsz bina, alet ve makineYetersiz ve/veya fazla aydnlatma Yetersiz havalandrma Emniyetsiz yntem-artlarGvensiz KoullarGvensiz Hareketler

3-Kaza sonucu meydana gelebilecek zararn bykl kestirilemez, bu tamamen tesadflere baldr.Burada;yaplan almalar ile kazay hafif atlatmak deil de kazay meydana getiren sebeplerin ortadan ortadan kaldrlmasnn doru olacana iaret edilmektedir.Yaplan istatistikler kazalarn %50 sinin kolayca nlenebileceini, %48 inin ancak ett ve metotlu bir alma ile nlenebileceini, % 2 sinin de nlenmesinin mmkn olmayacan gstermitir.OLUAN ZARAR

Kolayca nlenirnlenemezMetotlu almayla nlenir

%50%48%24-Ar yaralanma yada lmle neticelenen her kazann temelinde 29 uzuv kaypl ve 300 yaralanma meydana gelmeyen olay vardr. (1-29-300 oran)Bu prensipten,zellikle kazaya ramak kald olaylarnn nedenlerinin ok iyi incelenerek sebeplerinin ortadan kaldrlmas gerektii anlalmaktadr.1-29-300 kuralnn nemli bir zellii de bir iletmede olabilecek kazalar hakknda nceden tahmin yapma olanan salamasdr. kazalar istatistikleri yaplan iyerlerinde nceki yllara gre elde edilen KAZA SIKLII ve KAZA AIRLII oranlar deerleri bir sonraki yl iin yaklak tahmin olana verir.

1-29-300 ORANIBir toplum kesiminde veya bir alma dzenlemesinde, meydana gelen her 330 kazadan 1 tanesi lm veya daimi i grmezlik, 29 tanesi ise bir gnden fazla istirahat gerektiren yaralanma ile sonulanr. 300 tanesi ise zarar meydana getirmeyen kazalardr.

Bir Ar Kazann Temeli 29 Uzuv Yaralnmal Olay

1 Ar Yaralanma / lm

300 Yaralanma Meydana Gelmeyen Olay (Ramak Kala Olay!)

300291TOPLAM KAZALARIN % 0,3 AIR YARALANMALARTOPLAM KAZALARIN % 8,8 GEC GRMEZLKTOPLAM KAZALARIN % 90,9U YARALANMASIZKAZA300129Bu prensip, iyerlerinde nemli bir zarara uramadan geitirilen kazalarn zerinde durulmas gerektiini gsterir.

Yaralanmasz kazalarn, rnein 10 defa tekerrr bir sonraki kazann yaralanma ile sonulanacan, 329 kazadan sonra ise ar bir kazann beklenmesi gerektiini gsterir.

129300 orannn nemli bir zellii de bir iletmede olabilecek kazalar hakknda nceden tahmin yapma imknn salamasdr.

rnekBir inaatn ylda ortalama 375 iialtrmak suretiyle bir senedetamamlanaca planlanm olsun. bitinceye kadar hangi arlkta ka kazaolabileceini tespit edelim: (naat ilerindeTrkiye`de F=100dr).

KAZA SIKLIK ORANI (F) Kazann skl belirli bir zaman aral iinde meydana gelen ve bir gnden fazla iten kalmaya neden olan kazalarn says olarak tanmlanmaktadr.Kaza Sklk Oran alan saatlere oranla milyon saatte meydana gelen kaza says olarak aadaki formlle hesaplanr.

n : Seilen zaman aralnda (ay veya yl) meydana gelen ve bir gnden fazla istirahati gerektirmi olan i kazalar says;Si : Seilen zaman arlnda (ay veya yl) tm iilerin altklar saatlerin toplam.allan saatlerin toplam kesinlikle bilinmedii hallerde bir yl iin allan saatler;

kaza olacaktr. (1 gnden fazla istirahat gerektiren)129300 oran kuralna gre dalm yaplrsa 387900 bulunan yeni iyerinde bir yl iinde 990 muhtemel kaza olacak, bunlardan srekli i grmezlik, 87si geici i grmezlikle sonulanacak ve 900 kaza ise hafif geecektir.5-Gvensiz hareketlerin nedenleriinin bnyeden ve yaradlndan gelen ahsi kusurlar (dikkatsizlik, laubalilik, umursamazlk)Bilgi ve ustalk yetersizliiFiziki yetersizlikUygunsuz mekanik artlar ve fiziki evreGrld gibi insan nce gvesizlikleri oluturmakta sonra bu koullar nedeniyle kaza yapmakta veya meslek hastalna uramaktadr.

6-Kazalardan korunmametoduMHENDSLK REVZYON

Tehlikeli Durumlarn Bilinmesi, Tehlikeli Durumlarn Analizi,Tedbirlerin Alnmas,Tedbirlerin Uygulanmas,Gerekli Kontrollerin Salanmas

sal ve i gvenliine yeni yaklamlar sonucu mevzuatmza giren risk deerlendirmesi kapsamnda bu balklar u ekilde sralayabiliriz.

Tehlikelerin tanmlanmas,Tehlikelerden kaynaklanan risklerin deerlendirilmesi,Riskleri nlemek veya azaltmak iin kontrol tedbirlerinin belirlenmesi,Kontrol tedbirlerin uygulanmas,Gerekli kontrollerin salanmas

KNA VE TEVK

Eitim ve retim almalar,eitli Yarmalarn Dzenlenmesi,kaz Levhalar ve Afiler,Propaganda ,dllendirme/ zendirme

ERGONOMDEN YARARLANMA

Yaplacak ie uygun ii temini ve alanlar biyolojik zellikleri ile kabiliyetlerine gre makine,tesis ve aletleri gelitirmek eklinde ergonomi biliminin gerekleri yerine getirilmelidir.

DSPLN KURALLARI

gvenliini salamada en son bavurulacak zm yolu disiplin tedbirlerine bavurulmasdr.

6-Kazalardan korunmametodu-zetMUHENDSLKREVZYONKNA VE TEVKERGONOM- UYUMUTehlikeli durumlarn bilinmesi,

Tehlikeli durumlarn analizi,

Tedbirlerin alnmas,

Tedbirlerin uygulanmas

Gerekli kontrollerin salanmas,

Eitim ve retim almalar,

eitli yarmalarn dzenlenmesi

Uyar levhalar ve afiler,

Propaganda,

dllendirme ve zendirme,Yaplacak ie uygun ii temini ve alanlar biyolojik zellikleri ile kabiliyetlerine gre makine, tesis ve aletleri gelitirmek,DSPLN KURALLARI gvenliini salamada en son bavurulacak zm yolu, disiplin tedbirlerine bavurulmas,

7- Kazalardan korunma yntemleri ile retim, maliyet, kalite kontrol metotlar benzerlik ve paralellik arz eder. sal ve gvenliini salama metotlar ile verimlilik, kalite almalarnda kullanlan yntemler arasnda tam bir paralellik vardr. Bu yaklam zellikle Ynetim Sistemleri arasnda oluturulan benzerlikte de ok ak bir ekilde ortaya konulmutur.8- gvenlii ile ilgili almalara, konulacak kurallara ve alnacak tedbirlere st dzey yneticileri katlmal ve sorumlulua ortak olmaldrlar.SG almalar, sadece iyerinde bu amala grevlendirilen personelin gayret ve abalar ile snrl olmamaldr. zellikle st dzey yneticilerin SG almalarna ilgi duymalar ve destek olmalar, dier alanlarn SG almalarna pozitif katksn artraca gibi,st dzey yneticilerin kendi koyduklar kurallara rnek tekil edecek ekilde uymalar da tevik edici bir neden olacaktr.9-Formen, ustaba ve benzeri ilk kademe yneticiler kazalardan korunmada en nde gelen personeldir.Bu prensipte;iyerinde iiye en yakn ilk kontrol elemannn i gvenliini salama almalarnda ki nemi ile eitim, ikna,tevik ve disiplin almalarnn hangi seviyede younlatrlmas gerektiine iaret edilmektedir.10- sal ve gvenlii almalarna yn veren insani duygularn yannda, i sal ve gvenliinin salanmasnda itici rol oynayan iki mali faktr vardr.Gvenli bir iletmede retim artp maliyet decektir.Kazalarda meydana gelen zarar yaplan demelerin yaklak 5 ( be) kat olacaktr.

SN GVENL TEMEL PRENSPLER1Tehlikeli hareket ve tehlikeli durumlarn nlenmesi2 kazalarnn %80ini tehlikeli hareket, %10u tehlikeli durum, %2si sebebi kanlmaz ve bilinmeyen nedendir3Kaza sonucu meydana gelecek zararn bykl kestirilemez, bu tamamen tesadfe baldr4Ar yaralanma/lmle neticelenen her kazann temelinde 29 uzuv kayb, 300 yaralanma olmayan olay vardr5Tehlikeli hareketlerin nedenleri6Kazalardan korunma metodu7Kazalardan korunma yntemleri ile retim, kalite kontrol metotlar benzerlik ve paralellik arz eder8G ile ilgili almalara, kurallara ve alnacak tedbirlere st dzey ynetici katlmal-sorumlulua ortak olmal9Formen, ustaba ve benzeri ilk kademe yneticiler kazalardan korunmada en nde gelen personeldir10G almalarna yn veren insani duygularn yannda, Gnin salanmasnda itici rol oynayan 2 mali faktr varZETglmuhammet@gmail.com http://www.yarbis.yildiz.edu.tr/mgul