The Official Organ Democratic Party of Kurdistan - I ran

No: 493 5 Sep 2008

KURDISTAN NO:657 june 2015

The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran

به ر له مااڵوایی

ماڵپه ڕی ناوه ندیی حیزبی دێموکراتی کوردستان، رۆژنامه ی »کوردستان« له تۆڕی جیهانیی ئینتێرنێت دا:

ئیمەیل و ته له فوونی ته شکیالتی نهێنی:+9647508578190

Tashkilat.kdp92@gmail.com

www.kurdistanukurd.cominfo@kurdistanukurd.org info@kurdistanukurd.com

www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4

Radiodk59@gmail.com

جیهانیی ڕۆژی ژوئــه ن، یه کی به بۆنه ی مندااڵن جێژنێک به به شداریی سه دان منداڵی حیزبی بنکه کانی له نیشته جێ بنه ماڵه کانی

دێموکڕاتی کوردستان به ڕێوه چوو.نـــاوه نـــدی مــنــداڵــپــارێــزیــی ڕۆژهـــه اڵتـــی ١١ی ــه ، ــمـ ــه مـ دووشـ ڕۆژی کـــوردســـتـــان منداڵن جیهانیی ڕۆژی به بۆنه ی جۆزه ردان ڕێوڕه سمه دا له و به ڕێوه بردو ڕێوڕه سمێکی کۆمه ڵێک بڕگه ی هونه ری و چاالکیی مندااڵن

پێشکێش کران.له و جێژنەدا کۆمەڵێک گۆرانی و شێعر و شانۆ و بڕگەی جۆراوجۆری دیکە لە الیەن مندااڵنەوە رازابۆوە. هەر لەو جێژنەدا قادر حیزبی سیاسیی ده فــتــه ری ئه ندامی وریــا، چەند بۆنه یەوە به و کوردستان دێموکڕاتی

ویەکەکی پێشکێش کرد.قادر وریا له قسه کانیدا وێڕای پیرۆزبایی ڕۆژی مندااڵن له هه موو مندااڵنی کوردستان ئێران و له کــورد منداالنی دۆخــی له باسی دێموکڕاتی حیزبی ڕیزه کانی نێو مندااڵنی

کوردستان کرد.

به قسه کانیدا له به شێک له به ڕێزیان مــنــدااڵنــی ڕۆژهــه اڵتــی بێبه شیی بــه ئــامــاژه ئیمکاناتی مــــاف و زۆر لـــه کـــوردســـتـــان په روه رده یی تیشکی خسته سه ر ئه وه ی که ئیسالمی کۆماری به ڕێوه به ریی ده ســه اڵت و

دۆخێکی ناله باری بۆ مندااڵن خوڵقاندوه .حیزبی سیاسیی ده فـــتـــه ری ئــه نــدامــی دیکه ی به شێکی له کوردستان دێموکڕاتی که کــرد هــه واڵنــه بــه و ئــامــاژه ی قسه کانیدا که می و ــه ره ڕای ســ دێــمــوکــڕاتــدا حیزبی لــه مندااڵنی بــۆ ئیمکانات ــی ــوون ــووردارب ســندابینکردنی دراون و، شــۆڕشــی ڕیــزه کــانــی ئیمکاناتی خوێندن له سه ختترین هه لو مه رجی خه بات بۆ مندااڵن به زمانی کوردی و دوایه ش ــخــراوی مــنــداڵــپــارێــزیــی ــک دامـــه زرانـــدنـــی ڕێڕۆژهــه اڵتــی کــوردســتــان و بــاوکــردنــه وه ی چه ند به مندااڵنی دنیای مانگانه ی گۆڤاری

نمونه یه ک له و هه واڵنه ناوبرد.ڕێوڕه سمه دا ئه و دیکه ی بڕگه یه کی له ڕۆژهه اڵتی منداڵپارێزیی ناوه ندی په یامی کــوردســتــان لــه الیــه ن شــیــالن قــوربــانــی فــه ر،

به رپرسی ئه و ڕێکخراوه یه خوێندرایه وه .له به شیک له و په یامه ش دا به ئاماژه به دۆخی مندااڵنی کورد له ئێران هاتبوو که لە ئیسالمی دا کۆماری دەسەاڵتی ژێر ئێرانی مندااڵنی ژمــاره ی رۆژبـــەرۆژ گوتی و کرد نەخوێندەوار و موعتاد زیاتر سەرشەقام و

دەبێ.ــی ــ ــەاڵتـ ــ ــە رۆژهـ ــ ــی کــــــورد ل ــ ــدااڵن ــ ــن ــ مکوردستانیش بە هۆی سیاسه ته کانی رێژیمی مافەکانی هەموو لە ئیسالمی یه وه کۆماری قوتابخانەش لە تەنانەت بێ بەشن، خۆیان

ناتوانن بە زمانی خۆیان دەرس بخوێنن.لەو په یامه دا داوا لە هەموو رێکخراوە و ناوەندە مرۆڤدۆسته نێودەوڵەتی یە کان کرابو کە دەوڵەتەکان ئەرکدار بکەن بۆ پەروەردەو هه بێ و پالنیان بەرنامەو مندااڵن گەشەی مندااڵن لە هەرجۆرە شەڕ و توندوتیژی یەک گروپە الیــەن لە خــراپ وەرگرتنی کەڵک و

چەکدارەکانه وه بە دوور ڕابگرن.

هەوالێک ١3٦٢ ساڵی جۆزەردانی ١٢-ی لەرۆژی باوکرایەوەو مەهاباد کاتی ئەو فەرمانداری لەالیەن خەڵکی ئەگەرچی کرد، گەورە شۆکێکی تووشی خەڵکی مەهاباد شاری و بەگشتی کوردستان رۆژهەاڵتی بینیبوو، بەتایبەت رۆژی سەخت و دڵتەزێنی وایان زۆر بەاڵم باوکردنەوەی ناوی ٥٩ الوی مەهابادی کە لەرۆژێک سەرسام هەمووانی درابوون، لەسێدارە ساتدا لەیەک و کردبوو، جا لەنێو ئەو ٥٩ الوەدا دوو کەسیان تەمەنیان ژێر ١8 ساڵ بوو،و لەدەبیرستانی ئیبنی سینای مەهاباد دەیانخوێند. ئەو هەواڵە لەالیەن فەرمانداری هەرزووش و باوبۆوە، شاردا بەناو جەالیی پوور حەمید مەهاباد کاتی ئەو راگەیاندرا کە ئەو ٥٩ الوە بەهۆی پەیوەندیکردنیان لەگەڵ حیزبی دیموکراتی

کوردستان لەسێدارە دراون.تەنانەت و ئێران رژێمی فەرمییەکانی ناوەندە ئێستا تاکوو ئەگەرچی ئۆپۆزسیۆنی فارسی دانیشتووی واڵتانی رۆژئاواش باس لەو جینایەتە ناکەن،و کەسیش بەشێوەیەکی راستەوخۆ خۆی لەو جینایەتە ناکاتە خاوەن، بەاڵم ئەو

کات بەرپرسانی پەیوەندیدار لەکوردستان و دەورووبەر ئەوانە بوون:بوو. پوور جەالیی حەمیدرەزا مەهاباد کاتی ئەو فەرمانداری یەکەم: جەالیی پوور لەدایکبووی ١33٦-ی تارانەو ئێستا ماموستای زانکۆیە لەبەشی گەالنی شۆرشی لەسەرەتای هەر پوور جەالیی تاران. زانکۆی کۆمەاڵیەتی مەال و بوو، نەغەدە فەرمانداری ١3٦٠ لە ساڵی کوردستان. نێردرایە ئێران وادەکەن قەاڵتان و قارنێ بەکوشتاری پوور جەالیی و حەسەنی غوالمرەزا

نەغەدە لەکۆنترۆلی دیموکرات بێتە دەرێ.دووەم: پارێزگاری ئەو کاتی ورمێ حوسێن شێخ عەتتار بوو. لەدۆسێی ناتوانێ ئێستا لەتاوانبارەکانە،و عەتتار شێخ بەختیاردا شاپووری تیرۆری

لەئێران بچێتەدەرێ.سێیەم:

نووری ناتیقی ئەکبەر عەلی مەهاباد، الوەکەی ٥٩ لەسێدارەدانی لەکاتی وەزیری ناوخۆی ئێران بوو. فەرمانداری ئەو کاتی مەهابادیش لەالیەن ئەوەوە دەستنیشان کرابوو. ناتیق نووری لە بیرەوەرییەکانی خۆیدا باس لەوە دەکات کە هەتا ١3٦4 بەهۆی بەرنامەکانی ئەوەوە کوردستان ئارام بووە. ناتیق نووری نارازییەکان بۆ سەرکوتکردنی رژێم کە زاهیدان سەلماندی و لە کوردستان

کەڵک لەهەموو رێکارێکی نائینسانی و خوێنرێژانە وەردەگرێت.چوارەم جەالدی کوشتارەکەی مەهاباد غوالمرەزا حەسەنی ناسراو بە مەال بەردەوام کورد دژی پیالنگێرییەکی کوشتارو لەهەموو ناوبراو حەسەنییە. ئێرانیش شوێن پێی زەق و بەرچاو بووە. هەر لەسەرەتای شۆرشی گەالنی بووەو کوردەکان تۆقاندنی و کوشتن حەسەنی مەال لەئەرکەکانی یەکێک نموونەی هەرە دیاری ئەو کوشتارەش کە حەسەنی راستەوخۆ دەستی تێدابوو،

کوشتاری قارنێ و قەالتانە.دەستیان راستەوخۆ بەشێوەیەکی لێوەکراو،و باسیان ناوانەی لەو جگە لەشەهیدکردنی ئەو ٥٩ الوەی مەهاباددا هەبوو، هەریەکە لە سەرۆکوەزیرانی رەفیق و موحسێن رەفسەنجانی هاشمی و میرحوسەین موسەوی کات ئەو دوست وەزیری سوپای پاسدارانی ئەوکات لەپشت ئەو کوشتارە گەورەیەبوون. ئەوان دەیانهەویست الوان و نەوەی نوێی رۆژهەاڵتی کوردستان چاوترسێن بکەن، بۆ ئەوەی بەخەیاڵی خاوی خۆیان بزوتنەوەی رزگاریخوازی نەتەوەی رۆژهەاڵت خەڵکی لەئێستادا بەاڵم دەربێنن، لەریشە رۆژهەاڵت کوردی شەهیدە الوە ٥٩ ئەو شاری وەکوو مەهاباد جەماوەری و بەگشتی فیشەکی سێدارەو کە سەڵماندیان رابردوودا لەرۆژانی و لەسەرشەقامن، خەڵکی و خاک پاراستنی و سەرکەوتن بەرەو هەنگاوەکانیان نەک دوژمن کوردستان شل ناکاتەوە، بگرە ورەو باوەڕیان بەهێزتر دەکات. ئەو کات الوانی رۆژهەاڵتی کوردستان تەنیا لەدژی رژێمی ئاخوندی کۆماری ئیسالمی ئێران لەشەڕدابوون، ئێستا هەر ئەو رژێمە جگە لەوەی هەموو کوردستانی ملیتاریزە کردووە،و سێدارەکانی زۆرترکردووە، هاوکات شەری ئیعتیادی سیستماتیک و شەری کلتووری و بێکاری و برسیکردنیش لەگەڵ الوانی رۆژهەاڵت دەکات، تارا پێن، و وەکوو رووداوەکەی هۆتێل بەاڵم الوانی رۆژهەاڵت هەر لەسەر پارێزگاری لەکەرامەت و ئینسانییەتی تاکی کورد دەکەن، و ئێستاش هەبوونی پێشمەرگەکان لەناوچەو الوان لەناو شەقامەکان رێژێمی تووشی هیستریاییەکی بەرپرسانی هەموو کە رادەیەک گەیشتۆتە رژێم ترسەی ئەو سەیرکردووە، و رۆژهەاڵت الوانی لە ترسەکەیان ناتوانن چیتر و دەنگ. هێناوەتە رژێمی نەوەکانی دوای ئەو ٥٩ الوەی مەهاباد بشارنەوە، کە ئەوان بەخەیالی خاوی خۆیان خەڵکیان پێ دەترساندو ئێستا خۆفی راپەرینی گشتی رۆژهەاڵت خۆیانی

گرتۆتەوە.

ژیوار رەسووڵی

لە یادی لەسێدارە درانی ٥٩ الوی مەهاباد و ترسێکی هەمیشەیی رێژێم

به ڕێوه چوونی ڕێوڕه سمی ڕۆژی جیهانیی مندااڵن له بنکه ی ده فته ری سیاسیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان

عەلی لەیالخ

کـــە بــــاس لـــە دەســــکــــەوت و وفەرهەنگی سیاسیی دەرئەنجامە شک بێ دەکرێت کۆمار دەوڵــەتــی دەتوانین لە زۆر الیەنەوە ئەو بزاڤە و بــاس بــەر بخرێتە سەردەمیانە دان بەها مەبەستی بە لێکۆڵینەوە سڕینەوەی و دەســکــەوتــەکــان بــە واتــا ئەمە هــەر کەموکورییەکان. وتاوتوێ الیەن بێ هەڵسەنگاندنی کردنی رووداوەکان و خوێندنەوەی کەڵک بنەمای رابــــردوو، لۆژیکی مەبەستی بە مێژوو لە وەرگرتنە بۆ روون ئاسۆیەکی ــەوەی ــردن کئێستاکەو هەوڵدان بۆ دابین کردنی

داهاتوویەکی پرشنگدار.ــۆی بێ ــ ــە ه ــورد بـ ــ ــە کـ ــتـ راسـسیاسی/ دەسەاڵتی لە بەشبوونی کیانی، نەتەنیا وەکوو خۆی لە میژوو نیشان نەداروە، بەڵکوو زۆرجاریش وەال خراوە. ئەگەر ئاورێکی خێرا لە دوای لە بدەینەوە کــورد مێژووی بــۆمــان دووەم، جــیــهــانــی شـــەری دەردەکــــەوێــــت کـــە ل ە)ژ،کـــــاف(تایبەتی ــە وب گشتی بــە کــورد وە رۆژهەاڵتی کوردستان وەکوو خۆی دەنووسرێت. چونکە لە رووداوەێکی دەوڵەتی دامەزراندنی واتا گرینگ شێوەیەکی بە کوردستان کۆماری مــێــژووی نەخشاندنی لــە ئاکتیڤ خۆی بەشدارە، هەربۆیە هەرچەشنە ئاکام بێ سرینەوەی بۆ هــەوڵــدان بـــواردا ــە زۆر ل دەمــێــنــێ چــونــکــە تەنانەت نەیارانی کوردیش دادن بۆ

دەسکەوتە دادەنن.ــی ــ ــیـ ــ ــەرەکـ ــ ــەی سـ ــ ــاسـ ــ ــنـ ــ ــێـ ــ پـ ١٣٢٤ بزاڤی ساڵی وسەردەمیانەی کوردستان«ە جمهوری »دەوڵەتی .واتە دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی، گەیشتنی دەســەاڵت بە تەنیا نــەک ــەت ــراو، دەوڵـ ــ ــاری ک ــ الیــەنــێــکــی دیکۆمەاڵیەتی سیاسی، پێکهاتەیەکی وفەرهەنگی و ئابوورییە و خاوەنی کە سەربەخۆیە وپێناسەی هێما ودەســەاڵت نێوانی خەڵک لە دەبــێ ــەوهــەبــێ تــاکــوو ــت ــدیــەکــی پ ــێــوەن پبۆ دیموکراتیک، دەوڵەتێکی ببێتە دەوڵەتە لەو خۆیان خەڵک ئــەوەی ببینەوە گەیشتووە دەســـەاڵت بــە کۆماری ئەوکاتی دەوڵەتی ئەویش رسکاووساوا تــازە کە کوردستان بوو بۆ مانەوەی و بۆ ئەوەی تاک ــــوردی کە ــە تــاکــی کــۆمــەڵــگــەی ک بهەبوو دوورودرێژیان مێژوویەکی وچەرمەسەریی، دەسەاڵتی بێ لە ودەوڵەتداری دێموکراسیەت بەرەو ــی رۆژانـ یــەکــەم ــە ل هــەر ڕابهێنێ ــایـــەخ وگــریــنــگــی ســـەرکـــەوتـــنـــدا بـ»پـــەروەردە«و نیزامی بە تایبەتی ــە تــەمــەنــی ئــەم ــتـ ــان دا.راسـ ــن ڕاهــێدەوڵەتە کەمتر لە ١١مانگی خایاند، بــواردا زۆر لــە هەوڵەکانی بــەاڵم چوارچێوەی ولە خۆی جێگەی لە ئــەرکــە دیــاریــکــراوەکــانــی دەوڵــەتــدا بوو. بۆ نموونە رەخساندنی کەشی تایبەت بە هاتنە مەیدانی ژنی کورد پۆزتیڤ پاڵپشتێکی و هاوشان تا کۆمەاڵیەتی ئەرکە ڕاپەڕاندنی بۆ ، بن وسیاسییەکان فەرهەنگی و قوناخێک کە ژنان لە وەها ئەویش زیاتر کویلەی نیزامی پیاوساالرانەو دواکەوتوو بوون. ئەوە یەک لە خاڵە

دەتوانین کە وبە هێزەکانە ئەرینی پێشکەوتن بۆ بێ لەگەڵ ئێستاشی وسڕینەوەی لەمپەرەکانی سەر رێی

سەرکەوتن بەرز بنرخێنرێت.محەمەد« قــازی پێشوا ئەگەر ــار، وەکــوو ــۆم جیا لــە ســـەرۆک ککۆمەڵگەی پێشخستنی بۆ لیدرێک ــاوەی ــ ــ ــای دروشـ ــگ ــوردی جــێ ــ ــ کـبۆ دەگــەرێــتــەوە بەشێکی ــە، هــەیکەسایەتێکی خۆ ڕاستە کە ــەوە ئبیرۆکەی بەالم هیچکات بوو ئاینی ــک بۆ ــێ ئــایــنــی نـــە کـــــردە کــۆســپــی دیــمــوکــراتــیــزەکــردنــی ــەر رێـ سـوشیاری بەهۆی بەڵکوو کۆمەڵگە، هەستی سەردەمیانە وتێگەیشتنی ــەوە کــردبــوو کــە بــۆ ورووژانـــدن بلە ناسیونالیزم کردنی وسەقامگیر بە گرینگی پێوستە کۆمەڵگە ناخی ژنان دەیزانی »پەروەردە«بدرێت. وکاریگەرتریان قـــورس بەشێکی هەیە لە سەر پەروەردەی کۆمەڵگە هەربۆیە بستێنیکی وەهای رەخساند تا ژنان لە کونج وپسێوی دیوەخان ولە پرۆسەی بێنە مەیدانی چاالکی بەشدار ودەوڵەتداری شارۆمەندی بااڵترین »پێشەوا«وەک رەنگە بن. مــەقــامــی کـــۆمـــاری کــوردســتــان ــەم قسەی بـ بـــەتـــەواوی هــەســتــی دەڵــێ: کە هۆگۆ«کردبێت ڤیکتۆر کۆمەڵگایەک دەتـــهـــەوێ ــەر ــەگ »ئسەرەتا بمێنێتەوە، یەخسیری بە یەخسیربکە، کۆمەڵگە ئــەو ژنانی چونکە ژنی کویلە ناتوانێ بەرەیەکی

ئازادیخواز پەروردەبکات.«بنەماڵەی ــە ل ــا ســەرەت ــەگــەر ئــا خــانــمــی ــن ــی ــەوە واتــــــە« م ــ ــۆی ــ خهاوسەری« هان دە دا و تێچووی ــان لــە کـــاروبـــاری ــ بــەشــداریــی ژن

رێکخراوەیی بە ئەستۆ دەگرێ هەتا پیاوانی دیکەش لەم بارەوە هاندەر بن، دەرخەری ئەوەیە کە »پێشەوا« گەلێکی ئازادیخوازی دەویست، نەک

خەڵکێکی گوێ لە مست.ــری ــسـ ــیـ ــی »مـ ــ ــژاردنـ ــ ــبـ ــ ــەڵـ ــ هـــە خــــــــوســــــــرەوی« نــــــاســــــراو ب»خــانــمــێ«وەکــوو یــەکــەمــیــن ژنــە ــی ــان ــەک ــخــان ــاب ــوت مــامــۆســتــا لـــە قلــەســەر داوای ــی کــۆمــار ســەردەمشەخسی پێشەوا، لە کاتێک دایە کە بەگشتی مەجالێکی ئێران لە هێشتا

وا نــەدراوە بە »کچان وژنــان« کە خوێندن فــێــری خوێندنگەو بچنە تەنانەت بن. زانست و ونووسین تایبەت قــوتــابــخــانــەی ــە ل ــک ــ زۆرێوبە ئایین ژێرناوی لە کچان« بە ودەســەاڵتــی نیزام داخــراویــی پێی پاشایەتی ئەوکاتی ئێران دادەخرێن، کۆمار ساواکەی حوکومەتە بەاڵم دەکات بەرپرسایەتییە بەو هەست بەڵکوو رێــگــەرنــابــێ تــەنــیــا ــە ن و ــە هــەر لــە خـــودی ژنـــان واتـــە »دایــات کــە ببێ بە مــیــســری«داوا دەکـ

ــە خــوێــنــدنــگــەی«قــەال مــامــۆســتــاو لســەرداری« بۆکان وانــەی کوردی دەڵێتەوە. کە ئەمە بۆ خۆی وانەیەکی یەکسانیخوازانەیە رووناکبیرانەو والیەنە رێکخراوەکان سەرجەم بۆ چ ئێستاو چ کوردییەکان سیاسییە داهاتوو، کە کەمرەنگ کردنی دەورو خەسارێکی ســەرەتــا ژنـــان رۆڵـــی رووخێنەرە بۆ ئەو بزاڤەو لە ئاستی بەرباوتر بەربەست خستنە لەسەر

رێ گەشەی کۆمەڵگە. هەربۆیە بە بۆنەی کۆچی دوایی یەکەم ژنە مامۆستای قوتابخانەکانی ــار جــێــگــای ــ ــۆمـ ــ ســــــەردەمــــــی کـــە کــۆمــەاڵیــەتــی خــۆیــەتــی کــە هــەوڵهێند بە »پێشەوا« وسیاسییەکانی رێزدابنین هــەروەهــا و وەربگرین بو ماندوویی وتێکۆشانی سەرجەم ژنانی کورد کە سەرەرای سەرکوت لە کۆمەاڵیەتی و ئاینی ودەمکوتی پێناوی گەشەو جێ خستنی چەمکە خەمسارد ونەتەوەییەکان ئینسانی نــەبــوون وچ لــەشــاروچ لە شــاخ لە ــخــوازی کـــورددا ــاری ــی رزگ ــاروان کبەشدارن. کەواتە ئەرکی سەرشانی هەموو حیزبێکی سیاسی ودەوڵەتی بۆ زیاتریان مەجالی کە کوردییە راستییەدا بــەم دان و بڕەخسێنێ دابنن کە ژنی کویلە و کۆمەڵگەی

کویلە بەیەکەوە گرێدارون.بۆ سپاس بڵێم: با کۆتایدا لە ــار دەبــێــتــە هۆی مـــەرگ کــە زۆرجــکەسانە لــەو ورێزلێنان یــادکــردن کە بەراستی شایانی رێزگرتن ویاد

کردن وفەراموش نەکردنن.

سەرچاوە:ماڵپەڕی باسنیوز، سایتی »سارا

ئەرسەالن چەڵەبی

ئەو تایبەت بــە ــردوو ــ ڕاب لــە ١٠ســاڵــی و ــووســەر ن الیـــەن کۆمەڵێک لــە دوایــیــانــە بانگەشەی دەقــی بــــەردەوام شــاعــیــرەوە ــرێ و ــ مــۆدێــڕن و شــێــعــری مــۆدێــڕن دەکئیدعای جــار زۆر کەسانە لــەو کۆمەڵێک باو مۆدێڕنییان دەقــی کە بــووە ئــەوەیــان کردۆتەوە و خۆیان وەک نوێنەری ئەدەبیاتی

مۆدێڕن ناساندووە. له و تاقمێک ناو له تێگه یشتنێک به هه ڵه نــه ئه رکی بــه وردی کــه کــه ســانــه دا هــه یــه ئه ده بیات ده زانن و نه رۆڵ و پێگه ی وشه له شێعر دا ده ناسن و نه له واتای نوێگه ری و نوێبوونه وه له شێعر تێده گه ن، ئه و هه ڵه یه ش ئــه وه ی هــۆی به به ڕێزانه ئــه و که ئــه وه یــه شتێکی ئه ده بیات له نوێگه ری بیستوویانه باشه و خستنه رووی فۆڕم و زمانێکی نوێ بایه خێکی تایبه تی هه یه ، ئه وانه ش بی ئه وه ی له و واتایانه و مه به ستی شاراوه یان ئاشکرای پشت ئه و گوتانه تێگه یشتبن، نوێگه ری و تازه له له گه ڵ مودێڕنیزاسیۆن کردنه وه ی شێعر بواری پیشه سازی دا لێک جودا ناکه نه وه و پێیان وایه به کاربردن و هێنانه ئارای ناوی پیشه سازییانه ی مه کینه و کــه ره ســه ئــه و کــراون، پیشه سازی به دونــیــای به رهه می ــازه بــوونــه وه ی ــوون و ت واتـــای مــودێــڕن ب

شێعری هه یه . له هیچ کوێی شێعری مه زنه ئۆکتاویووپاز و سان ژۆن شاعیرانی وه ک ئیلیووت و شاملوو و شێرکۆ و... پێرس و یان ئه و وشانه نه هاتوون یان ئه گه ریش له شوێنیک ناوێکیان لێ هاتبێ ئه وه پێویستیی به نه ک ویستووه، ئه وه ی فه زای شێعره که زۆره ملی وشه که بپستێونه ناو شێعره که وه . کۆمەڵێک لەو شاعیرانە پێیان وابووه ئه گه ر به رێ مودێرن که ره سه ی و مه کینه نــاوی

ئه وه شێعره که ی مودێڕن ده بێ.نه بوونی یا ــوون ب مــودێــڕن ئه گه رچی له شێعردا به ده کار ئه و وشه و واتایانه ی ــه ری ــه ئــاســتــی هــون ــدی ب ــوه ن ــێ ــن، پ ــرێـ ده بـئه و نووسینه ش جێگای نییه و شێعره که وه ورووژاندی ئه و باسه نییه ، به اڵم ئاماژه یه ک موه حید« ــای »زی دکتۆر خوێندنه وه ی به وه ک شاعیر و ره خنه گر بۆ به شێک له کتێبی سارتر« پــۆل »ژان چییه« ی »ئــه ده بــیــات ده کـــه م. » چــون راســتــه وخــۆ پــێــوه نــدی به موه حید هه یه . ئێمه وه به رباسی بابه ته که ی ده ڵێ: سارتر له و به رهه مه دا دابه شکاری یه ک مابه ین شێعر و چیرۆک ده خاته روو و له پێی وایه شاعیر به رپرسیارێتی کۆمه اڵیه تی نییه، به اڵم چیرۆک نووس له به رانبه ر بابه ته و به رپرسیاره سیاسییه کان و کۆمه اڵیه تی بارودۆخی و به رده نگان له ئاگای پێویسته ئه وه ی هۆکاری ببێ. ئه وانیش کۆمه اڵیه تی که سارتر بیروڕایه کی وا سه باره ت به شێعر شێعر که ئه وه یه روو ده خاته چیرۆک و که ره سه ی وه ک زمــان دا لــه و که بوارێکه راگه یاندنی هه واڵ به کار نابردرێ. واته زمان هونه ری که ره سه یه کی وه ک دا شێعر له

چاوی لێده کرێ و شاعیر به چه شنێک له گه ڵ وشه هه ڵسوکه وت ده کا که هاوشێوه یه له گه ڵ نۆت گه ڵ له مووسیقازانێک هه ڵسوکه وتی په یکه ره سازێک و ره نگ له گه ڵ وێنه رێک و له گه ڵ که ره سه کانی تایبه ت به کاری خۆی. له بڵێێن شاعیر ده بێ روونتر واته یه کی به ده کـــا.)*٢( کــار زمانییه کان که ره سه ســه ر جاری وایه ئه و له و پڕۆسه ی کاره دا بابه تی مودێرینیش باس ده کا و جاری وایه نا. به اڵم شێعر پێکهاته ی و بوو وێران زمان ئه گه ر سه ر گه یشته کار و بوو باو یه ک له به ر سه مه ره و سه یر و شتی بنه ما بێ قسه ی کوتن، ئه و کات ئیتر نه واتای مودێڕن به کار هێنانه وه ی نــه و دێنێ شێعرییه ت بــردن زمانی له دوور قسه ی سه یر و سه مه ره ی جوانیناسانه و هونه ری، به رهه م ده ئافرێنێ.

»جاوید فەرهاد« نووسەر و رەخنەگری »شیعری بە سەبارەت وتارێکدا لە فارس مۆدێڕن« واتای »شیعری دەڵێ: مۆدێڕن« لە پاش ئاشنایی ئێمە لە گەڵ »مۆدێڕنیتە« و ڕەوتە ئەدەبییەکانی مۆدێڕنی ئورووپا، هاتە ناو ماڵی ئەدەبی ئێران و دواتر کوردستان، رێگای وەرگێڕان و خوێندنەوەی لە پاشان تایبەت بە ئورووپاییەکان شاعیرە دەقــی ئەو بــەرەو فەڕانسە« »سەمبۆلیستەکانی چووین. مۆدێڕن« »شیعری واتە بەستێنە و رەخنەگران لە یەک زۆر هۆیە بەو هەر شاعیران لەو ناوەدا تووشی سەرلێ شیواوی و لێکدانەوەی هەڵە بوون. کە واتە بە هۆی هەڵەی توندڕەوییەکی و زێــدە تامەزرۆیی نوێخوازی و هەروەها السایی کردنەوەیەکی موتڵەق لەو بەستێنە دا ون بوون و بە بێ

قووڵیان دەرکێکی و تێگەیشتنێک ــەوەی ئلەو واتایە هەبێ ڕوانگە و بۆچوونی هەڵەی

خۆیان بەو بابەتەوە گرێ دا.«ئێمە کۆمەڵگای لــە بــنــەڕەتــی کێشەی بێ بە کە دەگرێ جێگایەوە سەرچاوە لەو گرینگی دان بە واتا سەرەکییەکانی مێژوویی، بە کە، بابەتی زۆر و سیاسی و کلتووری هەڵەی ــەی ــگ ڕوان و بــڕیــار و لێکۆڵێنەوە شەخسی زەینمان لێک دەدەینەوە. لێکدانەوەی لە کەس کۆمەڵێک بۆ مۆدێڕن« »شیعری تووشی ئێمەش، ئەدەبیاتی بەستێنی نــاو تێگەیشتنێکی بــە واتــە بـــووە، هــەاڵنــە ــەو ئــای »مــۆدێــڕن« و ڕاســت و زانستی لە وات»مۆدێڕنیتە« لە ئەدەبیات نەگەیشتوون. لەو بازاڕە بێ سەرەوبەرەیەی ئەدەبیاتی ئێمەش پێشەسازیی کارهێنانی کۆمەڵێک وشەی بە تازە و ڕەق و تەق و هەروەها هێنانە ئارای کۆمەڵێک واتای بێ بنەما و سەیر و سەمەرە

بۆتە رەوتی شێعری مۆدێڕنی ئێمە.ــە رەوان ڕەوتێکی »مــۆدێــڕن« شیعری هەروەها و »مۆدێڕنیتە« هەناسەی لە کە پاڵپشتی و قووڵ تاقیکاری و ئەزموون بە هــاتــووە. بــەرهــەم ــا ــورووپ ئ لــە فەرهەنگی بەستێنی لـــەگـــەڵ گـــــۆڕەش و ــاڵ ــ ئ ــەو ــ ئکەوتە رێنێسانس پاش لە خۆی مێژوویی پاش لــە ــاش ــورووپ ئ ئەدەبیاتی گاگۆڵکە. نەهاتی و قەیران سەردەمی کردنی تێپەڕ ئەزموون بوونی و نێونجی سەدەکانی لە واتــای لــە ــووڵ ق ناسینێکی و سوننەت لــە بە بابەتێک لە هەموو »سوننەت زەدەگــی« پاش لە هــەروەهــا و »ئــەدەبــیــات« تایبەت شوورەی راهێنان، و تاقیکاری دەیە چەند

و ڕووخاند دواکەوتوویی و کۆنەپەرەستی گەیشتە »ئەزموونی مۆدێڕنیتە«.

ــێــک لـــە گـــەڵ واتـــای ئــێــســتــاکــەش کــات»شیعری ــیــتــە«و »مــۆدێــڕن »مـــۆدێـــرن«، مۆدێڕن« بەرەوڕوو دەبینەوە دەبێ سەرەتا بە مۆدێڕنیتە و مــۆدێــڕن لــە پێناسەمان مێژوویی_ ڕوانــگــەی دوا بە دان گرینگی کلتووری ڕوون بێتەوە بۆ ئەوەی کە بتوانین واتــای مۆدێڕن و لە پاکانەیەکی دوروســت مــۆدێــڕن« »شێعری دواتـــر و مۆدێڕنیتە

بێنینە ئاراوە.پێناسەی بە مۆدێڕن شێعری بابەت لە ئــورووپــایــی وەکـــوو ڕەوتــێــک لــە ئــورووپــا، مێژوویی_ ئەزموونگەلی بە ئێستاش ئێمە مۆدێڕن ئەدەبیاتی و مۆدێڕنیتە فەرهەنگی نەگەیشتووین و لە ئێستا دا خەریکی ڕاهێنان بەو بەستن پشت بە ئەویش تاقیکارین و هاتۆتە مۆدێڕن دەقــی لە کە وەرگێرانەی بەرهەم. بۆ تێگەیشتنێکی مەنتقی و دوروست لە واتای »شێعری مۆدێڕن« باشتر وایە لە واتای »شێعری رۆژ« کەڵک وەرگرین، چۆن بە کەڵک وەرگرتن لەو واتایە بە پێناسەیەکی

ڕوون لە شێعر دەگەین.ئەو بدەین بڕیار دەتوانین کە لێرەدایە مۆدێڕن شێعری وەک ئێستا کە دەقــانــەی باو دەبنەوە، مۆدێڕن نین بەڵکوو بەرۆژن، ــۆی تا ــەڵ بــەرەکــانــی پــێــش خـ ــە لــە گـ ــ واتهەڵبەت هەیە، جیاوازی بەرچاو ڕادەیەکی دەقە ئەو کە بکەم بەوەش ئاماژە پێویستە بەڕۆژانەی ئێستا بە تەواوی جیاواز نییە و ئێستاش جێ پەنجە و مۆرکی شیعری پێشوو

لە شیعرەکانی رۆژ دا دەتوانین ببینیەوە.

ژماره : ٦٥٧

١٦ی جۆزەردانی ١٣٩٤

٦ی ژوئەنی ٢٠١٥

شێعریی مۆدێڕن یان شێعری رۆژ؟

مەرگێکی کپ و بوونێکی ماناداربە بۆنەی کۆچی دوایی یەکەم ژنە مامۆستای قوتابخانەکانی سەردەمی کۆمار

رۆژنامەیژماره : 657 ١6ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ 6ی ژوئەنی ٢٠١5 سیاسی10

رێبوار مەعروفزادە

کــاریــگــه ری میدیا بــه بــه رده وامــی زۆرتـــر ده بــێ بۆ جیهان چوارگۆشه ی له خه ڵک ــه وه ی ئ هــۆی به وه رگرتنی زانیاری و بۆ به سه ربردنی کاتێکی خۆش خاوه نانی بازرگانه کان، وه رده گـــرن. میدیا له که ڵک کۆمپانیا، چاالکانی مه ده نی، سیاسه تمه داران و خه ڵکی په یامی تا له میدیادا ده که ن پسپۆر سه رمایه گوزاری خه ڵکێکی به کاریگه ر و خێرا شێوه یه کی به خۆیان که ڵک ته کنۆلۆژی، گه شه ی له مه جگه بگه یه نن. زۆر و کامپیوتێر پێشکه وتوو، کــامــێــرای لــه ــن ــرت وه رگئینترنێت، ئه و هێزه ی به میدیا به خشیوه تا به رده نگ ئالۆزترسه رقاڵ و و زۆرتــر وێنه گه لێکی و ده نــگ به نه ته نیا خه ڵک له ــک زۆرێ بۆیه هــه ر بکا. ســەرســام چۆنیه تی به ڵکوو ده بینێ میدیا رێــگــه ی لــه جیهان هۆی به هه ر جیهانیش له تێگه یشتنی و بیرکرنه وه داهاتوویه کی و ژیان هیوای ده توانێ میدیا میدیایه . ڕوون بۆ به رده نگی دروست بکا و ده شتوانێ تۆوی نائۆمێدی و ره شبینی بچێنێ. به اڵم میدیا به شێوه یه کی بێ الیه نانه هه ڵسوکه وت له گه ڵ واقعییه ت ناکا و هه وڵ ده دا که به شێک له واقعییه تێک به شێوه یه کی تایبه ت نیشان بدا. له و وتاره دا جه خت له سه ر ئه وه ده که مه وه که سێ ئامرازی وه ک ته له ڤیزیۆن، رۆژنامه و رێکالم داوه . پیاوساالری به په ره یان رێگه ی جۆراوجۆر به که ده کــا ئــه وه بۆ کــار که ڕوانگه یه که پیاوساالری پیاوان له بواری جۆراوجۆر هێژمۆنیان به سه ر ژنان سه رده مانێک چۆن وه ک هه ر پیاوساالری هه بێ. دا به شێک له خه ڵکی سپی پێست له ئورووپا و ئه مریکا به چاوی سووک سه یری ره ش پێسته کانیان ده کرد، پیاوساالریش به و شێوه یه له ژنان و تواناکانی ئه وان له به رده م گه وره یه له مپه رێکی پیاوساالری ده روانێ.

مرۆڤساالری.

فیلم و پیاوساالریته له ڤیزیۆن و فیلم له رێگه ی نیشاندانی ژنان وه ک به پــه ره یــان پــیــاوان، پاشکۆی و پاسیڤ کاراکتێری پیاوساالری داوه . له زۆربه ی فیلمه کاندا، پیاوان رۆڵی ده گێرن رۆل فیلم قاره مانی وه ک و هه یه یه که میان به اڵم ژنان زۆربه ی کات رۆلی الوه کیان پێ ده درێ. بۆ Martha( ،نموونه به پێی لێکۆلینه وه ی که مارتا الوزنLauzen(، ماموستای زانکۆی سان دیاگۆ، ئه نجامی داوه به شداری ژنان له ١٠٠ فیلم که له ساڵی ٢٠١٣ زۆرتریان فرۆشیان هه بووه به مشێوه بووه ؛ ته نیا ١٥٪ ته نیا فیلمه کان ژن بوون، یه که می قاره مان و که سی کاراکتێرانه ی ئه و ٪٣٠ و گرینگه کان کاراکتێره ٪٢٩قسه یان کردوه ژن بوون. که وایه له و ١٠٠ فیلمه نزیک بوون به شدار فیلمانه دا له و ژنه کان، کاراکتێره ٪٧٠ڕوانگه یه ئه و فیلمانه ئه و بکه ن. قسه ئــه وه ی بێ به ــه وه کــه ژنــان ــاره ی ده کــه ن ــ ــه ره پــێ ده ده ن و دووب پناتوانن رۆلی سه ره کی و گرینگ وه ئه ستۆ بگرن. به اڵم رێبه ر فیلمه کاندا نێو له ژنان که ببینن ئه گه ر خه ڵک ژیانی له که ده دا هان خه ڵک ئــه وه به رێوه به رن، و ئه وه ی بۆ بکه ن ژنان به زیاتر متمانه ی دا واقعیش به رپرسیاره تی رێبه ری و به رێوه به ریان پێ بده ن. گینا ده یویس له ساڵی ٢٠٠٥ له فیلمێکدا به ناوی کاماند سه رۆک رۆلی )Command in chief( چیف ئین ڕاپرسییه کی فیلمه که دوای گێرا. ئه مریکای کۆماری فیلمه که یان که به شداربووان له ودا ٦٨٪ که ئه نجامدا دیتبوو، ره زامه ندی یه کی زۆرتریان په یدا کردبوو بۆ

ئه وه ی سه رۆک کۆمارێکی ژنیان هه بێ. ده ده ن نیشان زیاتر گه نج ژنانی ته له ڤیزیونه کان و ئه وه ش ده گه ڕێته وه بۆ ئه و به کارهێنانه ئامرازی و سێکسی یه که میدیا له ژنان و جه سته ی ژنان ده یکا. بۆ نموونه ژنانی ئه مریکی له نێوان ته مه نی ٢٠ بۆ ٣٠

پێکدێنن. ئه مریکا ژنانی حه شیمه تی ٪٣٩ ته نیا ساڵ میدیای له ژنانه ی ئــه و ٪٧٠ که حالێکدایه له ئــه وه ئه مریکادا دا نیشان ده درێن، ته مه نیان له نێوان ٢٠ بۆ ٣٠ ساڵ دایه . ته له ڤیزیۆنه کان له نێو فیلمه کانی دراما، به کار ژنــان له هه مبه ر نه رێنی یه کان و کۆن ڕوانگه ده هێنن تا پیاوساالری له زه ینی مندااڵن وه ک شتێکی ئاسایی و سروشتی جێ بگرێ. به پێی لێکۆلینه وه یه ک Geena Davis( ــس ــوی ده ی گینا رێــکــخــراوی کــه

)Institutionئه نجامی داوه ، له نێوان ١٢٩ فیلمی دراما که ئه وان سه یریان کردوه ، ته نیا ٢٨.٣ ٪ کاراکتێره قسه که ره کانی ئه و فیلمانه له ره گه زی مێ بوون؛ بۆ ئه و درامایانه ی کاراکتێره ٪٣٠.٨ ته نیا بـــووه ، مــنــدااڵن بــه تایبه ت قسه که ره کان له ره گه زی مێ بوون. به و پێیه ئه و فیلم و درامایانه مندااڵن وا په روه رده ده که ن که بێ ده نگ و پاسیڤبوون تایبه تمه ندییه کی ئاسایی ژنانه و ئه وان له داهاتوودا پێویسته پاسیڤبووبی ژنان به به راورد به

پیاوان وه ک شتێکی ئاسایی وه ربگرن. »کیسه له کان ده توانن بفرن« یه کێک له به رهه مه قوبادی به همه نی کورد، ده رهێنه ری به ناوبانگه کانی منداڵ کۆمه لێک دژواری ژیانی باسی فیلمه ئه و یه . فیلمه که ده کــا. عێراق له ٢٠٠٣ ساڵی له که مپ له ــور به ــری ســـه ره کـــی هــه یــه ؛ دوو کـ ــێ ــت ــاراک ســێ کنــاوی بــه کچێک و سه ته الیت و هه نگاو نــاوه کــانــی نیه ، ده ستی دوو هه نگاو ئــه وه ی ســه ره رای ئاگرین. ئاگرینی له پارێزگاری و فیلمه یه ئه و قاره مانی ئه و خوشکی ده کا. ئاگرین له و فیلمه دا کاراکتێرێکی پاسیڤی هه یه ؛ ئه و تاکه کاری ئه وه یه ئاگای له منداڵه که ی بێ »کیسه ڵه کان فیلمی ده کــوژێ. دا خۆی کۆتایی له و ئه و ئازاری توانێوێتی ئه وه دا له گه ڵ بفرن« ده توانن منداڵه کوردانه به باشی نیشانی بینه ر بدا، به اڵم ته نیا کاراکتێری سه ره کی مێینه ی ئه و فیلمه ی، ئاگرین، وه ک کاراکتێرێکی بێ ئیراده نیشان دراوه . فیلمه که بۆ ژنان

هه ڵگری په یامێکی ئه رێنی و هیوابه خش نیه .

رۆژنامه و پیاوسااڵری ببنه ده توانن میدیا له به شێک وه ک رۆژنامه کان هۆکاری مانه وه و په ره گرتنی پیاوساالری. رۆژنامه کان زمانێکی له وه رگرتن که ڵک رێگه ی له کات زۆربه ی سێکسی، توانا و ده ستکه وته کانی ژنان بچووک نیشان به که ده وتــرێ زمانێک به سێکسی زمانی ده ده ن. هه ڵسوکه وت دادپــه روه رانــه و یه کسان شێوه یه کی وه رگرتن که ڵک رێگه ی له و ناکا ره گه زه کان له گه ڵ له هێندێک ده سته واژه، یه کێک له ره گه زه کان، زۆربه ی تایتێلی ده دا. نیشان بچووک و ســووک ژنــان، کات رۆژنامه کان زۆربه ی جار روخساری ژنان به رجه سته ده کاته وه له حالێکدا به نیسبه ت پیاوان، جه خت له سه ر بریتانیا ناوه ندی ده کا. به رپرسیاره تیان و شاره زایی ئه ندازیاری و ته کنۆلۆژی له به شی زانست، بۆ ژنان )UKRC( بۆ ماوه ی ٦ مانگ سه یری ١٢ رۆژنامه ی که ده رکه وتووه بۆی بریتانیای کردوه و به ناوبانگی ئه و رۆژنامانه له هه مبه ر ٥٠٪ ژنانی پسپۆر و زانا باسی له حالێکدا ئه و که سانه یان کردوه ستایلی جل و قژی پیاوانی هاوئاست ئه و کاره یان کردوه . ته نیا بۆ ٢٠٪ هه روه ها له ته واوی ئه و که سانه ی ئه و رۆژنامانه له و ٦ مانگه دا وه ک شاره زا نه قلی قه وڵیان لێ وه رگرتوون، مێ ره گــه زی له ٪٢٠ ته نیا و نێر ره گــه زی له ٪٨٠بوون. له زۆربه ی رۆژنامه کان دا، پیاوانی پیاوساالر خاوه ن ئیمتیاز و سەرنووسەر و نووسه رن، هه ر بۆیه پیاو به رژه وه ندی له ده ده ن نیشانی که جیهانێکیش

دایه . ئاشتی له ته نانه ت باس له و دروشمانه ی زۆرێک نێوان نه ته وه کانیش ده که ن هه ڵگری زمانێکی سێکسی وه ک دروشمگه لێک نموونه بــۆ پــیــاوســاالرانــه ن. و »کورد و تورک بران« یان »کورد و عه ره ب بران« چونکه پیاوساالرانه یە وعه قالنییه تێکی زمان هه ڵگری پێوه ندی نێوان دوو نه ته وه به پێوه ندی نێوان پیاوانی ئه و هه روه ها ده کــه نــه وه . کــورت نه ته وه یه دوو ئه و دروشمانه نوێنه رایه تی نه ته وه به نوێنه رایه تی پیاوان ده کرێ دروشمانه ئه و جێگه ی به ده که نه وه . کورت بلێین »کورد و تورک هاوڕێن« یان »بژی هاورێیه تی کورد و تورک«. له زمانی ئینگلیسیش دا پێشتر وشه ی Men که به مانای پیاوان دێ، بۆ ئاماژه به مرۆڤه کان به کارده هێنا به اڵم به هۆی گه شه ی ره وتی فێمێنیستی، ئه وانیش پێداچوونه وه یان به زمان و ئه ده بیاتی خۆیان Humans له وشه ی کات ئێستا زۆربه ی و کردوه که ته عبیر له ژن و پیاو ده کا بۆ ئاماژه به مرۆڤه کان

که ڵک وه رده گرن. شێوه ی به ــرێ ده ک هه واڵێک دارشتنی شێوه ی سێکسی بێ و هه وڵ بۆ بایه خ دان به پیاوان و بچووک کردنه وه ی ژنان بدا. لێره دا چاو له تایتێلی راپۆرتێک ده که ین که سۆران عومه ر له رێکه وتی ٢٠١٤/١٢/٣ له راپۆرته که تایتێلی کردۆته وه . باوی خه ندان سایتی ئه وه یه : »ئه و ئافره ته ی له لوبنان ده ستگیر کراوه ژنی ناونه هێنانی به تایتێله که نییه ». به غدادی ئه بووبه کر

ناوی ژنه که ، ئه و په یامه به به رده نگ ده دا که ئه وه ی راپۆرته که خــۆی . نــه ک ژنــه یــه ئــه و مــێــردی گرینگه ــه ئـــه و ژنـــه خــوشــکــی عــومــه ر ــه درێـــــژه دا ده لـــێ ک لکه تیبه له یه کێک ئه میری که دلێمی یه عه بدوڵحه مید سه ربازی یه کانی داعشه . راپۆرتنێر له زه قکردنه وه ی به رجه سته کردنی بۆ ده روا به غدادی یه وه ئه بووبه کر بێ به عه بدولحه مید عومه ر نــاوی به دیکه پیاوێکی ئه وه ی هیچ ئاماژه یه ک به وه بدا که ئه و ژنه واته سه جا له داعش دا عه بدولحه مید دلێمی کێیه و چ ده ورێکی هه بووه. بیرکردنه وه ی پشت ڕاپۆرته که ئه وه یه که ئه و ژنه وه ک خۆی گرینگ نیه ، به ڵکوو کاتێک گرینگی په یدا

ده کا که ژن یا خوشکی پیاوێکی گرینگ بێ.

رێکالم و پیاوساالری ئه گه رچی رێکالم ده توانێ کاریگه ری خراپی له سه ر هه ر دوو ره گه زی مێ و نێر بێ به اڵم زۆربه ی کات رێکالمه کان ئامراز. و ئامانج ده کاته مێینه ره گــه زی و ســایــکــۆلــۆژی نائه منی هه ستێکی ده ده ن هـــه وڵ کرینی بۆ په نا تا بکه ن دروســت ژنــان له دڵه راوکێ له رێکالمه کان زۆربه ی به رن. جوانکاری شتومه کی ئامانج وه رده گـــرن. که ڵک پێست و سپی کز ژنانی پیاو و ژن به رده نگی به که ئه وه یه رێکالمانه لــه و ئه وانه ن ئافره ت ستایلی باشترین و مۆدێل که بلێن که زۆر کزن، پێستی سپی و سافیان هه یه . ژنان به هه وڵ و ده بن خۆیان که شی نیگه رانی رێکالم هۆی ده ده ن ئه و ئایدیاله له له شجوانی ده سته به ر بکه ن. به باری خواردنی تێكچوونی ناوه ندی لێکۆڵینه وه ی پێی National Association of Anorexia( ئه مریکا زیاتر زۆر ژنان ،)and Associated Disorderهه روه ها ــن. ده ب خــواردن بــاری تێکچوونی تووشی ئه مریکی لێکۆلینه وه که ٥٣٪ کچانی ١٣ ساڵی پێی به ٪٧٨ بۆ ناره حه تی یه ئه و نارازین؛ خۆیان که شی له ته مه نی ١٧ ده گه نه کاتێک ده بێته وه به رز ئه و کچانه ئــه و کچه وێــنــه ی کــات ــه ی ســاڵ. رێکالمه کان زۆربـمۆدێالنه نیشان ده ده ن که به کامێرا و کامپیوتێر وێنه به شێوه یه ک کراون دیزاین و مۆنتاژ فیلمه کانیان و یان نیه دا ده مــوچــاو له چرووکێک و چین هیچ که هیچ به رزگێکیان نییه . ژنان له ئه مریکا سااڵنه له نێوان کرینی شتومه کی بۆ دۆالر ١٥٠٠٠ تا دۆالر ١٢٠٠٠خــه رج ئــارایــش سالۆنی بــۆ روێشتن و جــوانــکــاری ده که ن. ئه و رێکالمانه ئه و په یامه به ژنان ده ده ن که هه بووه سه رکه وتنێکیان یان کــرده وه چ نییه گرینگ له شێکی که ئه وه یه یه سه ره کی که شتێک به ڵکوو

جوان و رۆخسارێکی جوانیان هه بێ. توندوتیژی ناراسته وخۆ شێوه ی به رێکالمه کان به دژی ژنان په ره پێ ده ده ن کاتێک که له شی ژنان له ته نیشت کاالیه ک یان وه ک کاالیه ک نۆمایش ده که ن. و ده رهێنه ر ،)Jean Kilbourne( کیلبورن جین نووسه ر، له و بروایه دایه که نیشاندانی مرۆڤێک وه ک ئامراز، زۆربه ی هه ره زۆری کاته کان هه نگاوی یه که م بووه بۆ ئه وه ی شه رعییه ت به توندوتیژی له دژی ئه و که سه بدرێ؛ مرۆڤ وه ک شتومه ک نۆمایش ده کرێ و

توندوتیژی ده بێته بابه تێکی بێ ئه مالوئه وال. ــەک لـــه رێـــکـــالم ده بــیــنــیــن که ــه ی ــوون ــم ــێـــره دا ن لـفروشتنی بۆ ١٩٦٧ له ساڵی ئه مریکی کۆمپانیایه کی وه سفی ئاوا رێکالمه که . وه رگرت لێ که ڵکی سیگار باشترینیان وایه ، ژن وه ک ده کا: »سیگار سیگاره که

کز و ده وله مه نده .

کۆمپانیایه که له الیه ک ژنی کز و ده وڵه مه ند وه ک ئایدیال نیشان ده دا و له الیه کی دیکه ژن وه ک کاالیه ک هاوشێوه ی سیگار نیشان ده دا. ئه و به ئامرازکردنه ی بۆ به ستێنی زه یــنــی خــۆش ده کــا دا رێــکــالم لــه ژن ئه وه ی پیاوان ژن وه ک ئامراز سه یر بکه ن و خۆیان رێکالمی پێیه به و بزانن. ژنــان خاوه نی و کڕیار به ئاستی تا ژنان به های هێنانه خواری به چه شنه له م وه ک هه ر ژنانیش به ده رهــه ق توندوتیژی کاالیه ک،

شتومه که که ی، له گه ڵ کــاال ــاوه ن خ هه ڵسووکه وتی ئاسایی و نۆرمالیزه ده کا.

ئاکام گیریکۆنتروڵکردنی رێگه ی له پیاوساالری سیستمی ــکـــردنـــه وه ، بــــه رده وامــــی و ــا هــــه وڵ بـــۆ نـــوێـ ــدی مــیبه رهه مهێنانه وه ی خۆی ده دا. له شوێنێک دا که میدیا وه رده گــرێ که ڵک پیاوساالر و سێکسی زمانێکی له و ئه و زمانه وه ک شتێکی ئاسایی و ته نانه ت به شێک به هێزبوونی نیشانه ی وه رده گیرێ، به یان ئازادی له له و فێمێنیستی ــاری وشــی الوازی و ــیــاوســاالری پئه وه یه فێمێنیستی ره وتــی ئه رکی دایــه . کۆمه ڵگه یه میدیا رۆلــی له هه مبه ر گشتی وشیاری و تێگه یشتن ســه رێ. به رێته پیاوساالری به پـــه ره دان له هه مبه ر فیلم، رۆژنامه و رێکالم ده توانن هه ڵگری په یامگه لێک کردنی بچووک و ئــامــرازکــردن به ئامانجی که بن بۆ فێمێنیستی لێکۆلینه وه ی و خوێندنه وه بێ. ژنان میدیای کوردی ده توانێ به ستێنی هه بوونی میدیایه کی

مرۆڤته وه رتر خۆش بکا.

Works CitedAl-Ramahi. R. A. )2013(. Sexist Manifested

in the Language of Nursery Rhymes: Analysis of Sexist linguistic Features. European Scientific Journal. 8.

Breitman. K. )2014. September Monday(. Politico. Retrieved December 3 Decem-ber. 2014. from politico: https://www.google.iq/#q=9%2F29%2F14

Caldas-Coulthard. C. R. )1995(. Man in the News: the Misrepresentation of Women Speaking in News-as-Narrative-discourse. Birmanghan University International Language Debates. 8.

Disorders. N. A. )2014. December 2(. Anad. Retrieved December 3. 2014. from Anad : http://www.anad.org/get-information/about-eating-dis-orders/eating-disorders-statistics/

Evans. K. )2012(. Media Representations of Male and Female. Internet Journal of Criminology © . 8.

Ghobadi. B. )Director(. )2005(. Turtles Can Fly [Motion Picture].

Gull. R. )Director(. )2014(. Ahol advertising for washing machine [Motion Picture].

Hamedy. S. )2014. March 11(. Report: Just 15% of lead characters in major movies are fe-male. Retrieved December 1. 2014. from articles.latimes.com: http://articles.latimes.com

https://www.youtube.com/watch?v=hZkC_fNx-mQk )Director(. )2011(. Misrepresentation. The media›s manipulative influence over your morals [Motion Picture].

Jenny Kitzinger. M. C. )2008(. Gender. Stereo-types and Expertise in the Press: Cardiff School of Journalism. Media and Cultural Studies. iii.

Media. G. D. )2012(. THE THIRD GLOBAL SYMPOSIUM. THE THIRD GLOBAL SYMPOSI-UM. 7.

Talks. T. )Director(. )2014(. Looks are not everything. Believe me. I am a model. [Motion Picture].

.)December 3 December .كهریم. س. )2014xendan. Retrieved December 4 December. 2014. from Xendan: http://www.xendan.org/dreja.aspx-?=hewal&jmara=20816&Jor=1

میدیا‌و‌پیاوساالری

رۆژنامەی9 ژماره : ٦٥٧ وتووێژ١٦ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ ٦ی ژوئەنی ٢٠١٥

باشە پێمان خــانــم! مەهین لە یەکێکن کە ئێوەوە زمــان لە فێمینیستی )پارتی دامەزرێنەرانی کورد(، باسێک لەم پارتە بکەن و ئامانجتان لە دامەزرانی ئەو پارتە

چیە؟ــوور: لە ــاپ ــرڵ مــەهــیــن شــوکــگــای کـــوردســـتـــان هــەرچــی کــومــەڵبەرابەرییە، یەکسانی و دروشــمــی کەسێکە هەموو زاری سەر قسەی چ پارتە سیاسییەکان چ رۆشنبیران، ــک ــێ ــات بـــــەاڵم ئـــــەوە کـــە هــەمــووکــی کـــــردەوە و ــوون ــەب ــرێــت ن ــن ــی دەببەداخەوە پیاوساالرانەیە. تێروانینی ژن لە کومەڵگای پیاوساالری ئێمەدا ــەوەی ــ ــدن ــ کــەرەســەیــەکــە بـــۆ رازانــان و ئـــــەوەی مــۆدێــرن ــەک ــن ــری ــت ویراستیدا لە بــەاڵم ــەدات، ب نیشانیان زەختی ژێر لە کە ژنانە ئاواتەکانی تەنیا ــت. ــێ ــک دەخــن پـــیـــاوســـاالریـــدا جەستەی ژنە کە بایەخی هەیە نەک

توانایی و لێهاتووییەکانی ژنان.سااڵنێک دوای کـــورد ــی ــان ژنئەزموونێکی بـــێ وچـــان و خــەبــاتــی بــەاڵم ــانــی، قــورب ــان ــ ــە دەی ب زۆرو شیاوی کــە جێگایەی ــەو ئ هێشتا تێکۆشانیان بێت نیانە. ژنان ئەتوانن بەرێوبەری باش بن و سەربەخۆتر ــاوان لــە گــورەپــانــی خــەبــات و ــی لــە پــان پــێــگــەی ــتـ ــوردسـ ــێــکــوشــانــی کـ تخۆیانیان بێت. لە هەمان کاتدا باشتر ئەتوانن دژی سیستەمی پیاوساالری سەربەخۆتر بــڕیــاری بــکــەن و کــار ژنــان هــەر نەچێ لەبیرمان بـــدەن. قوربانی سیستەمی پیاوساالری نین. سیستەمەن ئەو قوربانی پیاوانیش کە لە فەرهەنگ و کۆمەلگایەکی ئازاد دەکا. بێبەشیان ئارام و یەکسان و ئەزموونی دەبێت رۆژهــەاڵت ژنانی ــە بــەرچــاو بــێــت کە ــان ل ــاشــووری بــان ــۆ ژن پـــاش ســااڵنــێــک خــەبــات، بلە ژنان نەبوو. دەستکەوتێکی هیچ قوربانیان و بوون بەشدار خەباتدا بەر بڕیاردان بەاڵم دەسەاڵت و دا، لە بــەداخــەوە رۆژ پیاوان کــەوت و ژنان بە دژ توندوتیژی رۆژ دوای پەرەی سەند! بێتەوە نزم لە جیاتی ژنانی باشوور هەلێکیان بۆ رەخسا کە دەبوا خۆیان رێک بخەن و ببنە یەکسانی بۆ ژنــان بزاڤی نموونەی بە ــەواوی ت بە بــەاڵم ناوچەکەدا لە

پێچەوانە دەرچوو.ئیستاش بەرای ئێمە مافی ژنانی بە بەستن پشت بە کە رۆژهــەاڵتــە بیانهەوێت ــان ــەک ــوون ــەزم ئ گــشــت نیوەی دەسەاڵتی سیاسی بە ئەستۆ بگرن. بۆ ئەم مەبەستەش تەنیا رێگا ئەوەیە کە بە هێزی سیاسی خویان لە گورەپان و پانتای سیاسی بەشدار بن چونکە ساڵهای ساڵە پارتەکانی تر تاقی کراونەوە و بەداخەوە ژن زیاتر ــەوەی گــەشــە بــکــات بــە وتــنــەوەی لـناتوانن«، »خۆیان الوازن«، »ژنان »خۆیان نایانهەوێ« و هتد، تەحقیر کــــــراون. بـــەڕاســـتـــی هـــۆکـــارەکـــان پارتێکی بوونی دروســت بۆ زۆرن

فمێنیستی.

ئێوە لە ناوەکەتان ڕا دیارە کە لەگەڵ کەوایە رادیکاڵن، پارتێکی کەلتووری و دابــونــەریــت زۆر ــە پـــڕن لە ــورد ک کــۆمــەڵــگــەی کـسڕینەوە و هەاڵواردن دژی ژنان، دەبێ شەڕ بکەن، یان بە واتایەکی بکەن. جیددی بەربەرەکانی دیکە لەمبارەیەوە تێکۆشانتان شێوەی

چۆن دەبێ؟ئێمە شــوکــرڵــاپــوور: مەهین داوە دژوار کارێکی وەبەر شانمان کە تا ئیستا لە کۆمەڵگای کوردستان وەک تابۆیە، هەوڵی بێوچان و هێزی ئەو سەڕینەوەی بۆ دەوێــت زوری

کەلتوورو داب و نەریتە دژە ژنەی بە فیکرو کردەوەی لە درێژایی مێژوو ــشــی بــەســتــووە. ــەق کـــۆمـــەڵـــگـــادا نوشــەی نیە وا پێمان بــەوحــالــەش رادیکال وشەیەکی پر بە پێست بێ بۆ بوون رادیکال چونکا ئێمە، وەسفی بە پێی پێوەرەکانی زەمان و شوێن الی شتێک ــە وات رێــژەیــیــە. شتێکی زەمانێکدا لە یا یا شوێنێک الیەنێک رادیکال دیارە الی الیەنێکی تر و لە تردا دواکەوتوو شوێن و زەمانێکی کاتێک نموونە بــۆ دیـــارە. نەریتی دروست دایە دەستی قازی پێشەوا کردنی پارت و دامەزراندنی کۆماری داچلەکیون کــەس زۆر کوردستان لە ــووە، ب رادیــکــال پێیان شتێکی و حالێکدا زۆر کەس ئیستا خۆزگە بەو

کات و ساتە دەخوازن. شەپۆلەکانی نەچێ لەبیرمان با فێمینیزم هێواش هێواش لە ناوەندەوە بمانەوێ ئەوەی پەراوێز. گەشتۆتە سیاسییان دەســەاڵتــی نیوەی ژنــان بێت داخوازی ١٠٠ ساڵ لەمەوبەری بــووە. فێمینیزم یەکەمی شەپۆلی هەرچەند هێشتا ئەو داخوازیە سەتا نەهاتوە، وەدی جیهاندا لــە ســەت رادیکاڵ و تــازە داخوازیەکی بــەاڵم ئێمە لــە ســەرتــاوە بــەهــەرحــاڵ نیە. کردنی بۆ مسۆگەر ــن دەدەی هــەوڵ دادپەروەری لە نێو رەگەزەکان چ ژن و چ پیاو، هەروەها بۆ بەدەستهێنانی نـــیـــوەی دەســــەاڵتــــی ســیــاســی و پیاوان و ژنان هاوتەرازی جێگەی هەوڵ کــوردســتــان دا. کۆمەڵگای لە پەرەپێدانی گــەشــەدان و بۆ ــن دەدەیئاگایی ژنان بۆ ناسینی مافەکانیان و ــەوەی ئاستی ــردن هــاوکــات بـــەرز کبە کە ژنـــان دا لە ــوون ب بڕوابەخۆ هــێــزی خــۆیــان ئــەتــوانــن لــە هەموو

بوارەکاندا سەرکەوتوو بن.

هەروەک دەزانن فێمینیستەکان هەیە، جۆراوجۆریان پۆپی و لق ئیدەو لەباری ئێوە پارتەکەی لقێک بە چ ــاوەڕەوە، ســەر ــ بئەزموونتان یانی فێمێنیزمە؟ لە فێمێنیستەکان لــە لــق ــام ک لــە

وەرگرتوە؟ــوور: لە ــاپ ــرڵ مــەهــیــن شــوکفێمێنیستی پارتی ناوخۆی پێرەوی لە فێمێنیزم پێناسەی کــوردســتــان ئێمە نــووســراوە. ئێمەوە روانــگــەی خۆمان تەنیا لە یەک لقی فێمینیستی باوەکان ئایدیۆلۆژیە پێی بە کە دا دەتوانین نابینینەوە. کــراوە دابــەش لقێ ــە ل ــمــان ئــەزمــوون ئێمە بڵێین فێمێبیزمی رادیکاڵیش وەرگرتوە لەو فیمینیزمی وایــە پێمان کە رووەوە پیاوساالری رادیكاڵ بۆچوونێكە كە بە ریشەی گرفتەکانی ژنان دەزانێت. رادیـــكـــاڵ فیمینیزمی ــدا ــی ــەراســت لسیستمێكی وەك ــاالری ــاوسـ ــیـ پـدەسەاڵت سەیر دەكات كە كۆمەڵگا بەشێوەی پەیوەندییەكی ئاڵۆز لەسەر باندەستی گریمانەی پێش بنەمای ــەوەش ــ ــاوان، رێــــك دەخــــات و ل ــ ــی ــ پــان كەڵك ــەوەی ژنـ ــدن ــۆ چــەوســان برادیكاڵەكان فیمینیستە وەردەگرێت. نایەكسانی ــەاڵواردن و ــ ه پێیانوایە ــی ــەاڵتـ ــۆی دەسـ ــەهـ رەزگــــەزیــــی بـ»سیستمی پیاوساالری«ە. سیستمی كۆمەڵگایەك لــەهــەر ــیــاوســاالری پلەگەڵ جۆرێك لەدابەشكردنی كاری دەبێت. سەقامگیر بەهێز و رەگــەزی كە پێیانوایە رادیكاڵەكان فیمینیستە لە یەك هەر لەسەر گومان دەبێت روبــەرەكــانــی ژیــانــی ژنــان بكرێـت دێتە »سروشتی« بە لەئێستادا كە رێگە دۆزینەوەی بەدوای ئەژمار و، كاروبارەكانی تــەواوی بۆ نوێكان ژیان بن. هاوکات ویستی بەشداریی دەســەاڵتــی لــە نیوانیو و یــەکــســان

ــەول بـــۆ گــۆریــنــی ــ ــدا و ه ــاس ی ســیلــە رێــگــای دەســەاڵتــداریــیــەوە یاسا لیبێرال. فێمینیزمی خانەی دەچێتە لــە هــەمــان کـــات دا لــە روانــگــەکــانــی سۆسیال فێمینیزمیش بێ بەش نین. تایبەتی لقێکی وەک باشترە کەواتە فێمینیستی ئێمە نەمانبینن. فێمینیزم تیۆرییەکانی پێی بــە کــە کــوردیــن ئینتێرسکشنالیستی، کێشەی جیندەر ئاوێتەی نەتەوایەتیمان کێشەی و

یەکترە و پێکەوە گرێ دراون.

ــەگــەڵ ــوە ل ــێ جـــیـــاوازیـــی ئدیکەی ژنانی کورد رێکخراوەکانی پێوەندییەکانتان ــە؟ دایـ چ لــە شێوەی دەبــێ؟ چــۆن لەگەڵیان بازنەی و تێکۆشانتان و ــار ک

چاالکییەکانتان چۆن و کوێیە؟کــاری شوکرڵاپوور: مەهین رێــکــخــراوە لــە گــەڵ حــیــزب وەکــوو پێیەش بەو هەر جیاوازە. ساختار هەندێک داخــوازیــیــەکــان ســنــووری ــاواز دەبـــن. دیـــارە رێــکــخــراوە ــی جدەتوانی بە دوو دەستە دابەش بکرێ.

ــا خــود ــخــراوەی نــاحــکــوومــی ی ــک رێرێکخراوەی و )NGO(ســەربــەخــۆنــاســەربــەخــۆ کــە دەتــوانــێ لــە ژێر حیزبێ کدا نــمــوونــە بــۆ ــی دەســەاڵتهۆی بە حیزبییەکان رێکخراوە بێ. ــەوەی هــەرکــامــە لــە چــوارچــێــوەی ئـحیزبێک ئـــایـــدۆلـــۆژی حــیــزبــێــک و ئەو بەرێوبەرایەتی و ــەزراون ــ دامــێ ئــەمــالوال پــیــاوانــە حــیــزبــانــەش بهێڵە ــاچــارن ن ــە، ــەی ــیــاوســاالران پ و بپارێزن و حیزبەکەیان گشتییەکانی ئەمە بۆ خۆی زۆر جار سنووریان داخوازیەکانیان دا، لە دادەنــێــت بۆ بەاڵم هەر ئامانجەکانمان لە کۆتاییدا

بە ئاراستەی یەکسانی دەڕوات.

کــوردســتــان فێمینستی ــارتــی پپەیوندی هێشتا ــەرزاوەو ــ دام تــازە حیزبەکە وەکــــوو ــان ــوخــۆم راســترێکخراوەکانی و حیزبەکان لەگەڵ ــورد نـــەگـــرتـــووە. دیـــارە ــ ژنـــانـــی کدەبێت بێوچان و جیددی بوکاری بێت و لەگەڵیان نەزیکمان پەیوندی هاوکاری یەکتر بکەین کە لە راستیدا تەنیا هــاوبــەشــەو ئامانجەکانمان ئامانجەکانمان بە گەیشتن رێگەی

رەنگە هاوشێوە نەبێت.

ئێوە دەڵێن لە هەموو کەرەسە پیشکەوتووەکانی جیهانی مودێرن بەرەوپیش بۆ وەردەگرین کەڵک لە حالێکدا بردنی خەباتەکەمان، کە کۆمەڵگەیەکە کورد کۆمەڵگەی بەم دەستیان ئەندامانی زۆری جیهانی پیشکەوتوانەی کەرەسە مۆدێرن راناگا. ئەم بۆشاییە چۆن پڕ دەکەنەوە و چۆن وا دەکەن کە دەنگتان بە هەموو چین و توێژەکان بگا؟ مەبەستم ئەوەیە چۆن دەتوانن دروست کۆمەڵگەدا لەنێو گــۆڕان

بە بەرانبەر روانینەکان و بکەن خــودی تەنانەت کــە بــگــۆڕن ژن ژنانی چاالک زۆربەیان لە وشەی

فێمێنیست هەڵدەبەزنەوە ؟حیزبی شوکرڵاپوور: مەهین نوێ پارتێکی کوردستان فێمێنستی ــاوەڕاســتــە کــە بە لــە روژهـــەاڵتـــی نچەمکی فێمینیستی هاتوەتە گوڕەپانی خەبات. بە بڕوای ئێمەیش لە ئێستای ــێ ســیــاســی کــوردســتــان ــارودۆخـ بـجێنەکەتووە هێشتا ــاوا ئ پارتێکی تەنانەت و ئــاســایــی خەڵکی بــو چ برێک چاالکیش ژنانی بۆ لەوانەیە هۆکار نابێتە ئــەوە بــەاڵم بێ، نامۆ کات ماتلی و کــردن پاشەکشە بۆ

نادیار بوون. هەرشتێک و دۆخێکی ــا لە ــەروەهـ ــە. هـ ــەی دەســپــێــکــێــکــی هدەورووبـــەریـــشـــمـــان لـــەم هــەواڵنــە مـــاوەدا لـــەم نــمــوونــە ــۆ ب دەدرێ. دامـــەزرا. لوبنان لە ــان ژن حزبێکی نابی چاومان لەو واقعیەتە ببەستین گەشتۆتە فێمینیزم شەپۆلەکانی کە رۆژهەاڵتی ناوەراست و الی ئێمەش دەلەرێنێ. کۆمەڵگامان خەریکە و بکەن ژنانێک ژمارەی هەر سەیری و دەکــەن خۆیان مافی لە باس کە سەرنج دەدەنە کێشەکانیان. لە چاو جیاوازییەکی لەمەوبەردا ســاڵ دە پێتان بۆ هەروەها دەبیندرێ. زۆر کۆمەڵگای ئەندامانی زۆری ــە وایــەم کــەرەســە ــان بـ ــی کــــوردی دەســتمــۆدێــرن جیهانی پیشکەوتوانەی لە الدێکان تەنیا نە ئیستاکە راناگا؟ نوقتەی سفرترین لــە تەنانەت کــە و ئینتەرنێتدار مۆبایلی ــدا مــەرزیلە ئەوەیە گرینگ هەیە. ساتەالیت پێوەندیدا ئامێرەکانی هێنانی بەکار لەبەرچاو کۆمەڵگامان راستییەکانی سلەکتیویزم هەڵەی تووشی و بێت واتە خەباتی ئینتەرنێتی نەبین کە من شەرابەکەم دادەنیشم، دوورەوە لە پــۆک پــۆک دەخــۆمــەوە و بە کلیکی خەڵک دەدەم فەرمان کۆمپیوتێرێک ئینقالب و دەر بڕژێنە خــۆ لــەنــاو

بکەن!گــــوزارە. ــی ــ ــەک ــ دەورەی ئیستا کــۆن و ــوێ ــ ن فـــکـــری ــۆر جــ دوو الیــەکــەوە لــە مشتومڕن. خەریکی کۆمەڵگای لە ــەروەردە پ سیستەمی سەر تا سیستەمێکی کوردستاندا ئیسقان پیاوساالرەو کاریگەریەکانی ئەوەندە قووڵن کە تەنانەت برێک لە دەکەنەوەو سڵ فێمنیزم لە ژنانیش بە بەرامبەر کاردانەوەیەک هەر لە دەڵێن خێرایی بە فێمنیزمدا سەرەتا ئــەمــە ال نــیــن. پــیــاو ئێمە دژی کــە بیرو دژایەتی فێمنیزم کە کاتێکدایە نەک دەکاتەوە پیاوساالری فیکری گژ بە فێمنیزم تاک. وەکــوو پیاوان رەگەزیدا هــەاڵواردنــی نایەکسانی و رەگەزێک نیە مەبەستی دەچێتەوەو ژێر دەستەو ئەوی دیکە سەردەست ــات. هــەرچــەن بــاســی راگــرتــنــی ــک بــەن ــە الی ــش ل ــی قــــودرەت ودەســەاڵترەگەزێکەوە، ئەگەرچی دەسەاڵتێکی دەور بــاســەدا ــەم ل بــێ بچووکیش دورودرێــژە باسێکی بەاڵم دەگێرێ و لێرەدا ناگونجێ. لە الیەکی ترەوە ئامێرەکانی پەرەسەندنی هــۆی بە پێوەندی و زانیاری، ئاگایی تاکەکانی جیلی ژنانی و سەر چۆتە کۆمەلگا پێشوو جیلی لــەگــەل زۆر ئیمرۆ جیاوازن. زانیاری تەنانەت سەتحیش ژنــان تێفکرین. مــایــەی دەبێتە بــێ دیارە الی دەبیستن. و دەخوێننەوە بۆچی باشە دەکــەنــەوە بیر خۆیان مرۆڤێک وەک کۆیلەتی؟ کەی تا و دایمە کــە کەمترە پــیــاو لــە چیمان سەرکۆنە و سەرکوت بکرێین؟ ژنانی دەکــەن. خۆیان سەیری پێشمەرگە ــردوە، کـ خــەبــاتــیــان ساڵها دەبــیــنــن کەمتر نەکردبێ پیاوانیان لە زیاتر بۆ دەپرسن لەخۆیان دەی نەبوە. هەر دەبێ یەک رەگەز ساالر بێ و گشت توانایی رەگەزەکەی تر ئیهمال بکرێ؟ بۆچی ژن لە سەرۆکایەتی و دەبیرکولی و رێبەرایەتیدا هەر نەبێ و نەبێ؟ واڵمی ئەو پرسیارانەیە کە زەروورەتی هاتنە مەیدانی پارتێکی ــااڵی ــەئ ب دەردەخــــــات فێمێنیستی بۆ تــوانــاکــانــی هــێــزو کــە یەکسانی کۆمەڵگای لە بنەڕەتی گوڕانکاری دڵنیایەوە بە و دانــاوە پیاوساالری لە ــژی ــ دورودری ســەخــت و کارێکی

ئەستۆیە.ئـــەوەی ــۆ ب تــێــدەکــۆشــیــن ئێمە ــە ــی ــای ــوان ــوو ت ــ ــەم ــ ــە ه ــ بـــتـــوانـــیـــن ل

وربگرین و کەڵک ئینسانیەکانمان هــەمــوو ئــەنــدامــان بــەرپــرس بــن لە بەریوبەردنی ئەرکەکانی حیزبدا. پلە و پایە و جیاوازیمان نیە. کەس لەکەس ئایدیایەکی نیە و هەر بەرەوسەرتر جوان و تازە بەگەرمی بەخێراتن و پێشوازی دەکرێ. پەروەردە کردنی ژنانی بە تواناو خاوەن ئیرادە یەکێک بۆ ئێمەیە سەرەکیکانی ئەرکە لە .دیــارە ئامانجەکانمان بە گەیشتن لەم بارەوە زیاترو وردتر لە پێڕەوی مەرامنامەدا هەروەها ناوخۆمانداو

ئاماژەمان پێی داوە.

چۆن فیمینیست، ــی ــارت پ دنیای دەرەوەی لــە ــێ ــوان دەت

مەجازییش حوزووری هەبێ؟ و فکر شوکرڵاپوور: مەهین پارتی یەکسانیخوازەکانی ئایدیا بچێتە کــە کــوردســتــان فێمینیستی گرینگترین باوەرەکانەوە، و مێشک نە واقعی دەسکەوتی دەســکــەوتــە. مەجازی. بۆ پێتان وایە ئەو مۆدێلی واتە کــورد ئێمەی الی حیزبایەتی ــەک و ــەر و دەســت ــت هــەبــوونــی دەفــا و هــێــزی چـــەکـــداری ــ ــۆردووگ ــ ئمۆدێلی واڵت( دەری لە )هەرچەن واقعییە و هەرالیەنێک ئەوانەی دانەنا مۆدێلێکی ئەوە ئیتفاقەن مەجازیە؟ بــاوی زۆریـــش و سۆڤییەتە کۆنی نیشانمان ئــەزمــوونــیــش و نــەمــاوە نــەبــووە! واڵمـــــدەر چـــەنـــدان دەدا لە هیچ دیارە سیستەمی حیزبایەتی ــێ رەخــنــە کـــوێ جــیــهــان کــامــل و بــەن واڵتــانــێــکــێــش کە ــەاڵم هـ ــ نــیــە بدەستەیەکدا و دەفتەر لە حیزبیان ــەوەی ــراوە و بــێ ئـ ــەکـ خــوالســە نـبە ــێ، ب دیــاریــکــراویــان ئۆفیسێکی ئێمە دەکەن. کار کەمپەینی سیاسی هەوڵدەدین فێمینیست پارتی وەک بە ــارەت ســەب ژنـــان بارهینانی بــۆ و داب یــاســا، دژی لــە مافەکانیان و فەرهەنگی ــووی ــوت دواک نەریتی کۆمەاڵیەتی، هەوڵدان بۆ رێکخستنی ــگــەری ســیــاســی نــاو ــاری ژنـــان و کو سیاسییەکان ــە ــەن الی و حــیــزب رێکخراوەکانی دیکەی ژنان بۆ بەدی ژنــان. داخوازیەکانی مــاف و هاتنی ئامانجەکانی ئێمە تەنیا لە خۆمان و ناکرێتەوە. خۆالسە ئەندامەکانماندا پارتە لە وا ئاڵوگۆڕی بێتوو ئەگەر کە ببێ دروســت کوردییەکانماندا نە یەکسانیخواز، بەراستی ژنانی رێبەر ببنە ویترین، و وێــژ بەڵێ هەروەها و پارتەکان، سکرتری و نزیک لێک هاوبەش کاری بۆ ژنان ــنــەوە )بــە پــێــچــەوانــەی رێــبــەرانــی ببە دژ دایمە بــەداخــەوە کە پیاویان یەک و ناکۆکن( ئەوە ئێمە بە بەشێک و گەیشتووین ئامانجەکانمان لــە

زۆریش پێی خۆشحال دەبین.

دەکرێ باسێک لە بەرنامەکانی خۆتان لە بوارە جۆراوجۆرەکان دا

بکەن؟ پارتی شوکرڵاپوور: مەهین خــوازیــاری کوردستان فێمێنیستی پێک هاتنی کۆمەلگایەکی ئاسوودەیە تێدا کە مروڤێک و هەمووتاک بۆ ئەم بەدیهاتنی بــو ــات. ــ دەک ــان ژیـحیزبێکی وەک ئــێــمــە مــەبــەســتــە فمێنیستی ئامانجی سااڵنەمان دیاری کردەو بە پێی ئەو ئامانجانە پێویستە پێش. بچینە هــەنــگــاو ــە ب هــەنــگــاو مەجازی حیزبێکی بە خۆمان ئێمە بەرهەمی حیزبێکی بەلکوو نازانین بە بەاڵم ژنانین، فیکری شۆرشێکی دنیای لە کەڵک شێوازێک هەموو گەیشتن بۆ وەرئەگرین مەجازیش

بە ئامانجەکانمان.

مەهین‌شوکرڵاڵپوور:‌ژنانی‌کورد‌دوای‌سااڵنێک‌خەباتی‌بێ‌وچان‌و‌ئەزموونێکی‌زۆر،‌بەاڵم‌هێشتا‌ئەو‌جێگایەی‌کە‌شیاوی‌تێکۆشانیان‌بێت،‌نیانە

لە ٨ی مارسی ٢٠١٥ی زایینی بەرامبەر بە ١٧ی رەشەمەی ١٣٩٣ی هەتاوی لە الیەن دەستەیەک ژنە فێمینیستی کوردەوە »پارتی فێمینیستی کوردستان« دامەزراوە. بۆ ناساندنی زیاتری ئەم پارتە کوردستان وتووێژێکی لەگەڵ یەکێک لە دامەزرێنەرانی پارتی فێمنیستی کوردستان، بەڕێز مەهین شوکروڵال پوور پێک هێناوە کە سەرنجتان بۆ ئەم وتوێژە رادەکێشین:

پارتی فێمینستی کوردستان تازە دامەرزاوەو هێشتا پەیوندی راستوخۆمان وەکوو حیزبەکە لەگەڵ حیزبەکان و رێکخراوەکانی دەبێت بێوچان و بوکاری جیددی دیارە نەگرتووە. کورد ژنانی پەیوندی نەزیکمان لەگەڵیان بێت و هاوکاری یەکتر بکەین کە لە راستیدا ئامانجەکانمان هاوبەشەو تەنیا رێگەی گەیشتن بە

ئامانجەکانمان رەنگە هاوشێوە نەبێت

رۆژنامەیژماره : 657 ١6ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ 6ی ژوئەنی ٢٠١5 سیاسی8

ئازاد که ریمی

ڕۆژی دووی جۆزه ردانی ساڵی ١٣٧٦ )٢ خرداد(ی هه تاوی ڕۆژێکی مێژوویی بوو بۆ کۆماری ئیسالمی هه روه ها سیاسی و ڕه وتــی ئێران، ڕۆژهه اڵتی له کــورد بزووتنه وه ی

کوردستان.ده وری بۆنه ی به ڕۆژه دا له و هه ڵبژاردنه کانی سه رۆک شه شه می زۆر خه ڵکێکی ئێران له کۆماریی ڕوویان له بنکه کانی ده نگدان کردو ده نگده ران سندوقه کانی ده رهاته ی »محه مه د کۆماربوونی ســـه رۆک خاته می لــێ کــه وتــه وه . خــاتــه مــی« پێشووتری وه زاره تـــی » ــری وه زیله ئیسالمی« فه رهه نگ وڕێنوێنی ڕه فسه نجانی هاشمی ســه رده مــی ساڵ هه شت دوای ئێستا بــووکــه بۆ کورسیه که ی کۆماری سه رۆک سه ره کی ڕکــابــه ری دوو له یه کێ له دووباڵی سیاسی هه ڵبژاردنه کان واتــه ئیسالمی کــۆمــاری ڕێــژیــمــی ــی ــگــران ــه ن بـــنـــاژۆخـــوازه کـــان و الیــچــکــه ی خــومــه یــنــی ) پــیــروخــط ڕێبــه ربــژاری جێده هێشت. بــه ــام( امـبه ربژاری نــوری«و »ناطق یه که م خومه ینی، رێــچــکــه ی الیــه نــگــرانــی محه ممه د خاته می بوو، چاره نووس به هۆی دایه وه و خاته می له ئاوڕی ئه وه ی له دوای کۆتایی هاتنی شه ڕی ئێران و عێراق و مردنی خومه ینی له ڕه فسه نجانی بــه دواوه ، ساڵی١٩٨٩ کۆماری ســه رۆک ساڵ هه شت بۆ ئێران بوو، هه ندێ ئابلۆقه و گه مارۆی ١٩٧٩ لــه کــه سیاسی ــووری و ــاب ئبارمته گرتنی بــه هــۆی دواوه و بــه ــه کــان له ــی ــای ــک ــه مــری ــه ئ ــات ــۆم ــل ــپ دیتـــاران، لــه ئه مریکا باڵیۆزخانه ی له الیه ن ئه مریکاو ڕۆژاواوه به گشتی هه ڵگرێ و ــێــران ئ ســه ر خــرابــووه هه ندێ ئــه ورووپــا ئـــازادو جیهانی به اڵم بکه نه وه . ڕوودا به ده القــه ی چه ند ڕه فسه نجانی دا له سه رده می ئۆپۆزیسیۆنی له سیاسی تێرۆری دژه حکوومه تی ئێران له ده ره وه ی ــادا کــرا که ــه وروپ ئــه م واڵتــه و له ئــۆر دیـــزه ــۆراوجــ ــوازی جــ ــێـ بـــه شـــۆ وێنه ــه ده کـــــران. ب ــۆنـ ــه ده رخـ بعــه بــدولــڕه حــمــان د. تــێــرۆرکــردنــی ــاوداری ــ قــاســمــلــوو، کــەســایــەتــیــی نکوردو سکرتێری حیزبی دێموکراتی تێرۆرکردنی له ١٩٨٩و کوردستان شه ره فکه ندی و )صــادق( سه عید د. چه ند هاوڕێی حیزبی وه ک به ڕیزان »همایون خان سلطانی اردالن، کاک فتاح عبدلی« له »بێرلین« که دواتر ناوبانگی »میکۆنوس« که یسی به ده رکـــــردو هـــه ر ئـــه وپـــه روه نـــده ش ــمــای هـــەنـــدێ چـــاکـــه وه بـــووی ســیــاری ئــیــســالمــیــی ســـەردەمـــی ــۆمـ کـبێ وێنە بە شێوازێکی ڕەفسەنجانی

رەش وڕەهەنده کرد.خــاڵــی ــوس ــۆنـ ــکـ ــیـ مـ دۆزی ــورد« وەرچـــەرخـــانـــی »پــرســی کـلەگەڵ کوردستان ڕۆژهــەاڵتــی لە ســاڵ ٥ دوای بـــــوو. ئــــێــــران دا ــیــنــەوەو بـــە دواداچـــــــوون و ــێــکــۆڵ لگشتی ــاری ــ »داواکـ جوامێرایەتی ســـەرەڕای بێرلین، ــان«ی ــتـ دادســـدن و هــەڕەشــەو ــرســان ــاژو ت ــت شــانــەن ــەالیـ ــەی ســـیـــاســـی لـ ــ ــوڕەشـ ــ گـــی ــەتـ ــســالمــی و دەوڵـ ــی کـــۆمـــاری ئئاڵمان فێدڕاڵی دادگــای ئاڵمانەوە، ئێرانی ئیسالمی کۆماری دەوڵەتی ــەوخــۆو ڕاســت ــاردەری ــ ــڕی ــ ب وەک سەرەکی مادی ومەعنەوی پاڵپشتی

ــور تــێــرۆریــســتــانــی بــکــوژی دوکــتــیـــانـــی ــدی و هـــاوڕێـ ــ ــەن ــ ــک ــ ــەرەف شــدوای کــرد، مەحکووم سەرکۆنەو دەرچوونی ئەم حوکمە دادوەرانەی ــاری ــۆم ک دژی ــان ــم ــاڵ ئ دادگـــــای ئه کبه ر خامنه یی، عه لی ئیسالمی ــی فــه الحــیــان ــی، عــه ل ــجــان ڕه فــســه ندرشتی و ورد به رپرسی وچه ند تێرۆریستانی بە ئیسالمی کۆماری ــدە مــەحــکــووم کــران و ــەروەن ــەم پ ئــی لـــەالیـــەن ــەوەشــ ــ ــاودان ــ ــەق ــ بـــۆ لبەرپرساریەتی دادگــــاوە، هــەمــان خرایە کەسانە ئەو دەستگیرکردنی نێونەتەوەیییەوە پۆلیسی ئەستۆی که اینتێرپول(به وبڕیاره ی )پلیس لەم یــەکــێ کــوێــی جیهان هــەر لــە ــه ون ــ ــەی ئـــێـــران ده رکـ ــرســان ــەرپ بدەستی بدرێنە بکرێن و دەستگیر چەند بۆیە هــەر بێرلین... دادگـــای هـــه فـــتـــه ی پــێــش دەنـــگـــدانـــی ٢ی ڕەش و ڕۆژانــی ١٣٧٦ جۆزەردانی کۆماری دڵه ڕاوکێی لە پڕ ڕێسواو دیکه وه الیێکی لــه ــوو. ب ئیسالمی کوردستان ڕۆژهه اڵتی بارودۆخی ــۆێ بــه رپــابــوونــی هــه رێــمــی بـــه هـــه الیــه ن ــان ل بـــاشـــووری کــوردســتئه مریکاو ڕۆژاواوه له ساڵی ١٩٩١ ئێرانی بــه رپــرســانــی دواوه، ــه بتووشی سه رسام و دڵگرانی و ڕاڕایی کردبوو. هه رچه نده باڵی بناژۆخواز خامنه یی عــه لــی الیــه نــگــرانــی واتـــه ئێران ئیسالمی کۆماری ســه رۆک که وته بزاڤێکی بێ وێنه وه بۆ ئه وه ی ــه ســـه ر کــورســی ده ســـت بــگــرێ بــه اڵم له ــ ــه رۆک کــــۆمــــاری دا بـ ــ ســڕه فسه نجانی الیه نگرانی کوت وپڕدا که وتنه باڵ و«محه مه د خاته می«یان ده نــگــدانــه کــانــی بـــه ربـــژاری وه ک ســـه رۆک کــۆمــاری نــاســانــد. کاتێ به هێنانه وه ی ٢٢ محه مه د خاته می به بوو ده نــگــده ران ده نگی میلێون ئیسالمی کۆماری کۆمار، سه رۆک له ئه و په ڕی په رته وازه یی و ته ریک ــاســی/ دیــپــلــۆمــاتــیــکــی بـــوونـــی ســی

خۆیدابوو.به هه رحاڵ محه مه د خاته می وه ک »دوورگه یه کی کۆماری ســه رۆک سیاسی دا جیهانی له پــه رتــه وازه« به ره وڕووی ده زگایێکی دیپلۆماسی ــه ی نـــه تـــه وه یـــی ــێـــشـ وێـــــــــران، کـبه تایبه تی وکێشه کورد بێبڕانه وه ی ئێران و له ئایینی ومه زهه بییه کان هه روه ها ئابووریێکی هه ڵپه سێردراو، ــی بــێــنــرخ وســیــاســه تــێــکــی ــ ــک ــ دراوێپــڕلــه ئـــاڵـــۆزی و پــڕلــه پــرســیــار له ــاوخــۆدا وزۆر ن بــه ڕێــوه بــه رایــه تــی به ربه ستی دیکه ی کۆنی سه رده می ئێران/ شه ڕی سه رده می هاشمی و ــد کــێــشــه ی دیــکــه ی ــراق و چــه ن ــێـ عـــه واڵت ئـــه م ده ره وه ی ســیــاســه تــی

ببوو ...ــێ خــاتــه مــی ســه رکــه وتــنــی ــات کئه وه ی هێنا، ســه ره ڕای ده ســت به نیشان ده درا به ره یه کی یه کگرتووی سیاسیکاران و ناو له ڕێفۆرم خواز ــااڵی کــۆمــاری ــ ــی ب ــان ــه ده ســت ــارب کئیسالمی سه ری هه ڵداوه و نازناوی » بـــه ره ی ٢ی جــــۆزه ردان«ی پێ دوای ــی ــ ــان ــ ڕووداوه ک ، بــه خــشــرا ده ست به کاربوونی محه مه د خاته می ــکــه ی ســیــمــای بـــه ره ی ڕویــێــکــی دیجیهانی نیشانی ــی جــۆزه ردان ٢ی ئێران ــاو ن کۆمه ڵگای ســیــاســه ت و

ده دا.که جـــــــۆزه ردان ٢ی ــه ره ی ــ بـــوازی« ــخــ ــ ــۆرم ــ ــف ــ ــاوی »ڕی ــ ــازنـ ــ نـــه »الیــه نــگــری ــووبـ ــبــه خــشــرا بـ ــێ پ ( هه روه ها ده وڵــه تــی« و ئابووری که سانێ ده ناسران، امام( پیروخط بوون که به دیواره کانی باڵوێزخانه ی ٤٤٤ هه ڵگه ڕان و تاراندا له ئه مریکا

ئه مریکایییان ڕۆژ ده یان دیپلۆماتی به بارمته گرت.

هــه رچــه نــده کــه ســانــی دیــکــه ی ــی دیـــکـــه ی ــانـ ــه کـ ــه نـ ــه الیـ ــ ــه ر ب ــ سـئیسالمی نــاوکــۆمــاری بــیــروهــزری خوێندکاره کانیان له م بارمته گرتنه دا دیاربوو ئه وه ی به اڵم کرد به شدار « خوێندکارانی به ناوی کــاره ئه م پیرو خط امام« له قاو درایه وه و ئه م ئه م گروپه هه ڵه سیاسیه ی کرداره کاتێ ١٣٧٦داو ســاڵــی ــه ل ــر ــ دواتمــحــه مــه د خــاتــه مــی وه ک یــه کــێ له ئه ندامانی ئه م هێزه سیاسی یه بووبه سه رۆک کۆمار، به رۆکی پێ گرتن و کــارنــامــه ی ــی ڕه شـ خاڵێکی وه ک ــه ده ره وه لـ به ربه ستی گــروپــه ئــه م و نــــــاوه وه ی ئـــێـــران بـــۆدروســـت کـــــردن. هـــه ربـــۆیـــه بـــۆ قـــه ره بـــوو

گرتنه« ئــه و«بــارمــتــه کـــردنـــه وه ی »گوتوبێژی »تێز«ی یان بیرۆکه شارستانیه ته کان«له الیه ن ئه وانه وه به هێزخرایه کارتێکی سیاسی وه ک ــدای ســیــاســی ئــێــرانــه وه و ــن ــه جــێ ئ

دووئامانجی پێکا:ئێران نه ته وه یی فره باسی .١ئه وه ی به ر له پــه راوێــزه وه، خرایه شارستانیه تی یــه ک وه ک ــێــران ئتوخمه ی دوو کــه تۆکمه قــایــیــم و له گرتوه له خۆدا ئاریایی/ئیسالمی ڕۆژاوادا شارستانیه تی به رانبه ر

دانوستانی خه ریکی ڕاوســتــاوه و کولتوری وسیاسی وئابووری ده بێ.

ــکــی ــێ واڵت ــنـــه رایـــه تـــی نـــوێـ .٢یه کگرتوو یه كده نگ و یه کده ست و ده کات وله وسۆنگه وه هه موو ده نگه چه ندین مێژووی نه ته وه یی یه کان و کورد گه لی شۆڕشی ساڵه ی سه د لــه ڕۆژهـــه اڵتـــی کــوردســتــان وه ک په روه نده یه کی داخراو )مختومه( له قه ڵه م ده درا و کورد له ڕۆژهه اڵتی ئێرانی شارۆمه ندێکی کوردستان له به شێک هــه بــوونــیــان کــه بـــوون ئیسالمی دا ئــێــران شارستانیه تی شارستانیه ته ئه م که ماناهه ڵگره ئێرانیه بڕیار وابوو له گه ڵ جیهانی بکه وێته ڕۆژاوایـــــی دا کــولــتــووری هه ربۆیه گوت وبێژ ودانوستاندنه وه. بارودۆخه دا له م کــورد که سایه تی له«مللیه ت »وا کورد بۆخۆی پێناسه یاساکانی ــه ل هـــه روه هـــا ــوو ــردب ک

کۆماری ئیسالمیدا وه ک »قومیت« ئاستی ده هـــاتـــه ــێــنــرابــوو ل ــاوی ــ نکه ئێرانی ئاسایی شارۆمه ندێکی له ده با بیروبۆچوونه کانی هه موو گه ڵ پایته ختی ئیداری و کولتووری و سیاسی و دیپلۆماتیک و ئابووری واڵتی ئێران واته تاران )قلب تپنده ی ایران( وه ک خۆیان ده یانگوت رێک

بخات.ناسیوناسیونالیزمی بۆیه هه ر ــه رده ســــت بــه نــاوی ــه وه ی ســ ــ ــه ت ــ ندێموکراسی و ئیسالمی ئــێــرانــی دینی، ســـاالری ــردم م و ئیسالمی ئایینی نه ته وه یی، جیاوازیه هه موو وله ده گووشی یه کانی ومه زهه بی گوتوبێژی ــواری ــ دی خشتی ــۆی تشارستانیه تی ئێران له گه ڵ رۆژاوادا

کپ و بێده نگ ده کرد.

هه وڵێکی ــه وه ــک دی ــه کــی الی ــه لزۆر درا له رێگه ی دژایه تی کردنی ــاری ــه ونـ ــووری یــونــانــی کـ ــتـ ــولـ کـسه رده می »ئه سکه نده ر«ی گه وره ی مه قدوونی، پرسی شکۆی سه رده می زه ق )هه خامنشی( هه خمینیه کان وزیندووبکرێته وه، بۆ وێنه دووهه فته ــردا« که ــ ــامــه ی »درآســتــانــه ی ف نــداری ــه اڵتـ لــه کــۆتــایــی یــه کــانــی ده ســـاران چــاپ ــ ــه ت ڕه فــســه نــجــانــی دا ل»درۆ به بابه تی ده کرایه وه وباو ئه سکه نده ری هێرشی خستنه وه ی

دیاری وه ک ستراتژی مه قدوونی« ــه چــاوگــه ی روونــاکــبــیــرانــی ســه ربهـــزری وفــکــری »بــاڵــی چـــه پ« وا چپ، )طیف لق له سێ بوو بریتی له هاتبوو پێک و رادیکاڵ( راست، سیاسی ــکــخــراوی ورێ گـــروپ ١٨ــارز( ــب کـــه )مــجــمــع روحـــانـــیـــون مده ستنیشان ــرد، ده ک سه رۆکایه تی ده یخستنه ڕوو، و دیـــارده کـــرد و آستای »در وتارنووسانی ناو له ــووســه ری کــورد فــــردا«دا چــه نــد نپــرۆژه ئــه م بۆ کاریان و هه بوون ده کرد. هاوته ریب له گه ڵ ئه م کارانه ، دامه زرانی »ئینستیتۆی کوردستان« که کــورد« »ئینستیتۆی جیاتی له چه مکی له گه ڵ دژایه تی راسته وخۆ سه ربه خۆی یه که کی وه ک ــورد کسیاسی جوگرافیای له کولتووری ــرد، هــێــمــای دیـــاری ــ جــیــهــانــدا ده کـده وڵه تی فه رهه نگی پــاوه نــخــوازی

له که بوو ئێران ئیسالی کۆماری ده سپێکی هاتنیه وه ده ستی دایه شه ڕ و خوێنڕشتن و به ربه ره کانێ کردنی ... کوردستان رۆژهه اڵتی له کورد ناوخۆیی یه کانی ملمالنێ هه رچه نده له سه ره تای هــه ر ریــفــۆرم بـــه ره ی خاته می محه مه د سه رکاری هاتنه ئــه وانــی کـــۆمـــار ســـــه رۆک وه ک ــت یــان ــه ر بــــه ره ی ڕاســ ــب ــه ران ــه ب لبناژۆخوازه کانی ده ورو به ری عه لی موتلفه« »هیئه ت وه ک خامنه یی مبارز« روحــانــیــه ت »جــامــعــه ی و کۆماری ســه رۆک و ــرد ده ک الواز ــۆرم ــف ســـه ربـــه لــقــی کــالســیــکــی ریچپ جناح سنتی )طیف خوازه کان شایه تحاڵی ــرداد( خـ دوم جبهه ی ده رکــــــردن والبـــردنـــی نـــــاوداران دیکه ی لقه کانی وتیۆریسیه نه کانی

بـــه ره ی ریــفــۆرمــخــوازی بــوو وه ک اکبرگنجی،حجاریان،شمس سروش، بــه اڵم و... ــرزدی ــن،طــب ــظــی ــواع الکاری به رنامه ی له ــاره دی ــه وه ی ئــه رۆک کــۆمــار بــه ڵــکــوو له ــه ک سـ نئــه جــێــنــدای ســیــاســی بــــه ره ی ٢ی جۆزه ردان دا به هه موو لق والیه ن کــورد« »دۆزی وگــروپــه کــانــیــه وه ــوو. پــــرۆژه ی ئـــه وان ــه ب ــادار ن ــ واتـــه وه ی پــرســه نــه تــه وه یــی ــردنـ وردکـئێران وهه ڵوه راندنی سه نگ یه کانی وکێشی بیری نه ته وایه تی والبردنی

جیاوازیه کردنی قه بووڵ بیرۆکه ی فره نه ته وه واڵتــی کولتووریه کانی هه روه ها بوو ئێران وفره کولتوری »مطالبات پــرۆژه ی پێچه وانه وه به ــان »داواکــــاریــــه ــ ــدی« ی ــرونـ ــهـ شـهێنانه ــان یـ شـــارۆمـــه نـــدیـــه کـــان« »داخــــــوازی دۆزی و ــاس ــه ربـ بـپەراوێزەوە خستە یان نەتەوەیی« واڵتێکی ســیــمــای وبــەنــیــشــانــدانــی زەبر )لەڕێگەی بەهیزویەکگرتوو خەڵکی ــکــاری وســەرکــوت ــگ ــ وزەننــاوخــۆی ئــێــران(، بــەرزکــردنــەوەی ــــی« و ــل ــ ــی »غــــــــرور م ــ ــمـ ــ دروشـــان ــی« و دەیـ ــل ــی م ــەخــۆی »ســەرببیرۆکەی مافیایی وەک لە ناوبردنی وکەوناره کان میژوویی ئاسەوارە بە تایبەت لە رۆژهەاڵتی کوردستان ــی پــــارت وحــیــزبــە ــارۆدانـ ــەمـ و گـــەری کــۆمــاری ــ کــوردیــیــه کــانــی دژبــاژ ــت ــی لـــە رێـــگـــەی شــان ــســالم ــی ئ

وسیاسی مــەعــنــەوی ــی ــازاردانـ وئـوتەنانەت والیه نگره کانیان ــەوان ئهەرکەسێ وا نەچێتە خانەی فیکریی ئەو بۆ دەرفەتێکی هیچ ئــەوانــەوە سیاسییە بـــەرە ئـــەو و دەوڵـــەتـــە ساڵ هەشت دوای دیــســانــەوه کــە دابڕان لە دەسەاڵت، دوبارە حوکمی دەوڵەت و کابینەی گرتۆتە دەست نەهێشتۆتەوە. بۆوێنە دانانی پۆستی ــاری ســـــەرۆک کــۆمــار ــ ــژکـ ــ »ڕاوێـئایینی کــەمــایــەتــیــە بـــۆکـــاروبـــاری چه مکی وەک ــەکــان« ــی ومــەزهــەب

»وه ک هیچ وابێ« بووە.لە الیەکی دیکەوە ئه وکوردانه ی ــران بە ــێ نــاوپــرۆســەی ســیــاســی ئخــۆیــان بینینی جـــۆری گـــوێـــرەی ــە بــارودۆخــی ــان ل ــەوەی ــدن ــن وخــوێبـــاڵـــەکـــانـــی دەســـــــەاڵت بـــەڕاســـت کورد« »دۆزی سەیری وچەپەوە،

دەکەن. ــان بـــیـــرۆکـــەی کـــوردایـــەتـــی یبڕوامه ندی به پڕۆژه ی » پەرە پێدانی کۆمەڵگەی وسیاسی کــۆلــتــووری کوردی بۆ به نه ته وه بوون« لە ناو ئەوان دا لە بیرۆکەی »داواکاری یە شارومەندیەکانی ده وڵه ته کانی تێزی گوتوبێژی شارستانیه ته کانی به ره ی ٢ی جـــۆزه ردان« دەدرێــت وهیچی ئــه وه ی ــه ره ڕای سـ نامێنێته وه ، بۆ ــک هـــه بـــوون فــیــداکــارانــه ــێ ــوردان کقازانجی به ڕه وته که ویستوویانه یاسای ئه وه ی هه تا کورد ڕه وشی ــده دات بگۆڕن ــێ پ ئــێــران ڕێــگــه یــان ــەڕی ــەوپ ــە ئ ــەوان ل ــ ــەوە ئ ــەداخـ وبـیاساته وه ری ئێرانیدا، ئەوکۆششه ی کوردبێ دۆزی بــە پــەیــوەســت کــە کـــرده ی ــه اڵم بـ دەدەن، ئــەنــجــامــی ئه وان دەبیتەوه بە »سفر« و هیچی هۆکاره که شی نه هاتوه . بەرهەم لێ سیاسی و ــی ــاســای ی سیستێمی باڵی بە ئێرانه ئیسالمی کــۆمــاری ڕەشــی کارنامەیەکی راســتــەوەکــە ــی کــردنــی دۆزی کــورد ــەت لــە دژایبە چەپ باڵی هەروەها و هەیە دا بە بەرەی ٢ی جۆزەردانیشەوە که لە سەر پرسی هیچ جۆرێ سازان دژایــەتــی تەنانەت و نــاکــەن ــورد کــی »کـــوردســـتـــان و کـــورد« ــردن کتاکتیک. نــە ستراتیژیە ئـــەوان بــۆ ولــە دا ٢٠١٤ ســاڵــی ــە ل بــۆوێــنــە کاتێک دا هەرێمی کوردستان پرسی »جه واد ڕوو، خسته سەربەخۆیی دەره وەی وەزیــــــری زه ریــــــف« سه ربه کۆماری ســه رۆک کابینه ی ــۆزه ردان »حه سه ن جـ ــه ره ی ٢ی بفەرمی سەردانێکی بە ڕۆحــانــی«، ــر وڕاشـــکـــاوانـــە ــێ گــەیــیــشــتــە هــەولدژایەتی خۆی لە گەڵ سەربەخۆیی

هەرێمی کوردستان ڕاگه یاند.ــوێــســتــی الوازبــــــوونــــــی هــه ڵسیاسه تمه داران و چاالکانی مه ده نی سه ر به م به ره به کورد یان غه یره پاوانخوازی به کورده وه سه باره ت و بۆنموونه جوواڵنه وه کانی کۆماری ئیسالمی ئێران له سه رسنووره کانی کۆڵبەران کوشتنی و کوردستان ودەیان کردەوەی ناشیرینی دیکەی دەرهەق به گه لی کوردو کوردستان بەدزی وبە ئاشکرا، شک و گومانەکان سەبارەت بە نیازپاکی ئەم سیستێمە سیاسییە قاییم تر دەکات. بەاڵم یەک دۆزی ــە: ــاشــکــرای ئ ڕوون و شــت کوردستان ــی ــەاڵت رۆژه لــە کــورد دانەخراوەو هەتا زمان، جل وبەرگ کــوردی و وئۆپۆزیسیۆنی وخــاک بیرۆکەی نه ته وایه تی وئازادی خاکی هەبوونی لەجیهان دا کــوردســتــان

هەبێ بە دانەخراوەیی دەمێنێتەوە.

خوێندنه‌وه‌ی‌بزووتنه‌وه‌ی‌ڕێفۆرم‌له‌‌ئێران‌بۆ‌دۆزی‌کورد

وسیاسی کۆلتووری پێدانی »پــەرە پــڕۆژه ی به بڕوامه ندی یان کوردایەتی بیرۆکەی کۆمەڵگەی کوردی بۆ به نه ته وه بوون« لە ناو ئەوان دا لە بیرۆکەی »داواکاری یە شارومەندیەکانی بۆ وهیچی دەدرێــت جــۆزه ردان« 2ی بــه ره ی شارستانیه ته کانی گوتوبێژی تێزی ده وڵه ته کانی

نامێنێته وه

رۆژنامەی7 ژماره : ٦٥٧ سیاسی١٦ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ ٦ی ژوئەنی ٢٠١٥

شاخ دوایی یانەی ئەم ڕووداوەکــانــی و شار بۆ هەڵوێستەکردنێکی زۆرجیددی ــی ــەک ــەوای ــەشــوه ــە ک ــن بــــــەدوور لـ ــ دەبـلە ــورد ک گەلی تیژتێپەڕ! و ئێحساسی كە حەفتاكانەوە هەرلەکۆتایی ڕۆژهەاڵت قرمەی چەكی هێزی پێشمەرگە وەستاوە، تووشی چەشنێ ناچاالکی بووە. كە دەڵێم تەنیا مەبەستم چــەك قرمەی وەستانی خەباتی چەكداری نییە، بەڵكوو ئاماژەم بە نەبوونی گوتارێكە كەلە كۆتایی پەنجاكان تا ناوەڕاستی حەفتاكان گوتاری زاڵبوو بەسەر كۆمەڵگادا،گوتارێك كە گرێدراوی »حزوور«بوو! حزوور بەواتای »بوون« بەواتای بوونی پێشمەرگەی کوردستان! ماوەی نیزیک بەبیست ساڵە کەپێشمەرگەی دەسەاڵتی و نەهاتووە لەچەکی تەقەی زۆرهۆکار بە كوردستان بۆبەرگری ئیستراتێژی سەرەکیترین ئێرانش ئیسالمی کۆماری دابڕانێک کەلێنێک، بــەردەوام کە ئەوەبووە کورد گەلی لەخەباتی لەنێوان شار)خەڵک( و شاخ )پێشمەرگە( سازبکا بەهەر شێوەیەک و لەسەر بنەمای ئەم ئیستراتێژییەش تاکتیکی جۆراوجۆریشی ڕەچاو کردووە و دواجار ئەم دابڕانە بۆتەهۆی ئەوەکە بوون و حزووری

شاخ لەناو شاردا بگاتە نزمترین ئاستی خۆی.دەکرێ بڵێین لە نەبوونی گوتارێکی ئەوتۆدا، بۆشایی یەک هەستی پێدەکرێ کە دواجار ئەم بۆشایی یە دەبێتە لەمپەری لێک تێگەیشتنی هێزە سیاسییەکان و چاالکڤانانی ناوخۆ، واتە لەنەبوونی گوتارێک دا لەسەر و کۆکاتەوە لەیەکدی ال هــەردوو هاوبەشەکانی خاڵە کە ئەم گوتارە، خاڵە جیاوازەکانیشی موناقەشە بکرێ بۆ خەماندنی

ئاسایی یە هەست بەم کەلێنەبکەین. دیارە ئەمە زۆر ئاسایی یە کە »شێوە ڕوانین«ی دەرێ و ژوورێ بێگومان دژایەتی! نەک دەڵێم جیاوازی هەبێ، بەیەکەوە جیاوازی وردوتۆکمە ناسینێکی لەسەربنەمای ئەگەر ڕوانینە شێوە ئــەم دنیا ئــەم سەیری بەرزتردەکاتەوە،کە چەندقات کەلێنەکە نەبێ مەجازییەدەکەی بۆت دەردکەوەێ کە هۆکاری ئەم کەفوکوڵە کاتی هەوسارپساویشی لۆمپەنیزمێکی جار هەندێ کە پۆپۆلییستییە و لەسەر بنەمای وەهم و درۆ پێوەدیارە بەرهەمی توخمی نەناسینی بەاڵم جەمسەرێکیتر کۆمەڵناسی سیاسییەوە. لەڕوانگەی ناوخۆیە پاسیوی دەورێــکــی هەلەکان دا لەقۆستنەوەی ژوورەوەش واتــە

گێڕاوە. ڕووداوە جـــیـــددیـــدا، ــکــی ــارێ ــوت گ نـــەبـــوونـــی لـــە هـــەربـــۆیـــە دەرەوە نەقۆزرانەوە، کە و ناقۆزرێنەوە ناوخۆ کۆمەاڵیەتییەکانی کە لێرەدایە دەکــا. ڕووداوەکـــە لەگەڵ ســەودا خۆی تەعبیری بە تێکهەلەنگوتن ساز دەبێ ئەگەر گوتارەکە بوونی بوایە سەنتێزێک بکا کۆمەاڵیەتی ــی ــک ڕووداوێ دەیــتــوانــی ڕوانینە دووشــێــوە لــەم بەخاڵگۆڕانێکی جیددی لە کۆمەڵگادا. بەاڵم لە نەبوونی گوتاردا زیاتر جیاوازییەکان خۆدەردەخەن. وەک ئەم ڕووداوەی شاری مەهاباد

کە نە ناوخۆ توانی بیقۆزێتەوە نە دەرەوە توانی کاناڵیزەی بکا!گوتار، جــیــاوازی نــەک گوتارە نەبوونی کێشەکە ڕاستیدا لە ڕۆژهەاڵت تائەم دوایی یانە هەر پاشکۆی گوتاری باشوور و باکوور خوێندنەوەی بە هێزە سیاسییەکان بۆ ئێستا پێموایە بەاڵم بووە، ئەمانە کە دەرکەوتووە ئێران بارودۆخی و ناوچە ڕووداوەکانی

ئاڵترناتیوێکی گونجاو و کردەیی بۆ ڕۆژهەاڵت نەبوون و نین. ــنــەوەی کــەوابــوو ئـــەوەی بــۆتــە«پــاشــنــەی ئــاشــیــل«ی بــزووتڕۆژهەاڵتی کوردستان، نەبوونی قورسایی سیاسی و کۆمەاڵیەتی ئەم بزووتنەوەیەیە لە هەمبەر دەسەاڵتی ناوەندیدا بە هۆی نەبوونی سەر لە دەبێ گوتارە ئەم بۆیە ڕۆژهەاڵتی. گشتگیری گوتارێکی چەمک گەلی هاوبەشی هێزەکانی دەرەوە و ناوخۆ خۆی ساغکاتەوە

و بتوانێ قورسایی وبارستایی ئەم بزووتنەوەیە بەرزکاتەوە. ئەوەش نابێ لە بیر بکەین کە ئەگەری ئەوەهەیە لە کۆمەڵگای ئێمەدا ڕووداوگەلێکی لەم چەشنە دووپاتە ببنەوە، ناکرێ و ناشبی و دەرەوە لە شێوەڕوانین یــەک کە هەبێ چاوەڕاونییەمان ئــەم تایبەتمەندییە بە ژوورەوە بەدی بکەین، ئەگەر گوتارێکی گشتگیر ڕۆژهەاڵتییەکەی بوونی هەبێ ئەم شێوەڕوانینانە دواجاردەبنە هۆی شەست سااڵنی سەرەتاکانی کە ئەوەی کەلێنەکان. پڕبوونەوەی بوو بۆشایی یە ئەم هۆکاری گەورەترین کات، - شوێن دوانــەی لە نێوان دەرەوە و ژوورەوە، ئێستا ئەوامیدیای نوێ بە دوور لە بەرژەوەندی و عەقانی بنەمایەکی لەسەر و ئێحساسی کەشێکی

نەتەوەیی دەتوانێ ئەم کەلێنە بە تەواوی پڕ کاتەوە. و سیاسییە کــردەیــەکــی سیاسی حیزبێکی چــاالکــی دیـــارە جەماوەری و ئاکامخوازە، بەم مانایە کەدەیەوێ دواجار لەپێکهاتەی دەسەاڵتی سیاسیدا بەشدار بێ، بەاڵم کردەی مەدەنی، چاالکییەکی کۆمەڵ هەمووتاکێکی هەیە بۆی کە مافخوازانەیە و شارۆمەندی حەولی مسۆگەر کردنی ئەم مافانە بدا، ئێستا کە دەرەتانی کردەی سیاسی بۆئۆپۆزیسیۆنی کورد لەناوخۆی واڵتدا نییە کردەی مەدەنی ڕووناکبیران لە ناوخۆدا دەتوانێ قەرەبووی ئەم بۆشایی بکاتەوە، ئەمە سەرەتایەکی شیاوە بۆ نوێژەن کردنەوەی گوتاری ڕۆژهەاڵت!

بەرەو‌سازدانی‌گوتارێکی‌هاوبەش

ناسر باباخانی

مستەفا مەعروفی

عه ره بستان و ئێران ملمالنێی سه رهه ڵدانی دوای ــاوچــه دا ن لــه یه مه ن نێوخۆیی داعش و شه ڕی ئه م نوێوه . قۆناغێکی ناوه ته پێی شت هه موو له به ر که ملمالنێیه پاشان و نه وتدا دیپلۆماسیی له له ده ســتــێــوه ردان لــه پێشبڕکێ کــاروبــاری واڵتــانــی نــاوچــه دا خۆ ــی لــه ســه ر ــگــه ری ده نــوێــنــێ، کــاریو ڕه وی ــد ــونـ تـ ــی ــنـ ــرتـ ــه ره گـ پـرادیکاڵه کانی ره وته به هێزبوونی ناوچه دا له ال هــه ردوو الیه نگری ــی ــه ری ــگ ــاری ــان ک ــاشـ پـ هـــه یـــه و نــه تــه وه یــیــه کــانــش کێشه ــه ســه ر لــێ. مــه ســه لــه ی دیــمــوکــراســی ــ ده بئه م رووداوانه یه . ئاڵقه ی ونبووی و ملمالنێیه ئــه م مه ترسییه کانی له سه ر کاریگه رییه کانی ئه گه ری کوردستان له و مه سه النه ن که له م

چه ند دێڕه دا باسیان ده کرێ.

دوو به ره ی شیعه و سوننیئــێــران و عــه ره بــســتــان پێش ــی داعـــش و شــه ڕی ســه رهــه اڵدانباشیان پێوه ندییه کی یه مه نیش ــی ــه رده مـ ــه سـ ــا لـ ــی ــه ن ــوو، ت ــ ــه ب ــ نمحه ممه دی سه ید سه رکۆماریی ١٣٧٦(دا ـ ١٣٨٤( خـــاتـــه مـــی ئاسایی راده یــه ک تا پێوه ندییه کی له ئه گینا هــه بــوو، نێوانیاندا لــه کۆماریی ســه رکــاری هاتنه پــاش ئیسالمییه وه ئه و پێوه ندییه تێکه ڵ دیپلۆماسی کێشه ی ملمالنێ، به خوێناوییش رووداوی ته نانه ت و نزیکه ی ١٣٦٨دا ساڵی له بــووه . رێــوره ســمــی ــه لـ ئــێــرانــی ٤٠٠بوون. بریندار و کــوژران حه جدا له وساڵه دا خۆپێشاندانی ئه و به شه ئیسالمی کۆماری الیه نگرانی له ــه خــولــیــای نــاردنــه ــه مــه کــکــه ک لکه لله ی له شۆرشیان ده ره وه ی ــه ر ده ســڕێــژی دابــــوو کــه وتــه بـخوێن له و عه ره بستان پۆلیسی

وه ردرا. سێپتامبری ١١ی رووداوی هاوکێشه ی نــیــۆیــۆرک لــه ٢٠٠١ــیـــی لــــه نــــــاوچــــــه دا بــه ــیـــاسـ ســـێــران گـــۆڕی. تــا ئه و قــازانــجــی ئکه رادیــکــالــیــزمــی شیعی ــه ــات کوه ک ده کــرد نوێنه رایه تیی ئێران ــن مــه تــرســی بــۆ سه ر ــری گــه و ره ترۆژئـــاوا و تایبه تی بــه ئه مریکا به اڵم چاو. به ر ده هاته گشتی به ئه لقاعیده که رادیکالیزمی سوننی نوێنه رایه تیی ده کرد هاوکێشه کانی گۆڕی. هێرش بۆ سه ر ئه فغانستان به عـــــێـــــڕاق)٢٠٠٣( و )٢٠٠٢(ناوچه دا له ئێرانی رۆڵی کــرده وه ــاوه ی ٨ زیــاتــر کـــرد. ئــێــران لــه مـساڵ شه ڕ له گه ڵ عێڕاقدا نه ک هه ر بۆ له مێژینه ی توانی خه ونی نه ی به دی که ربه ال به ده سڕاگه یشتن عێڕاقدا له به رامبه ر به ڵکوو بێنێ، شکستێکی تێکه ڵ به جامی ژه هری ئــه وه ی بــێ ٢٠٠٣دا لــه ــوارد. خــسه ربازێکی به کوشت بدا ده ستی راستیدا له راگه یشت. که ربه ال به ناوچه ی بۆته کاته وه له و عێڕاق

ژێر نفووزی ئێران. شه ڕه نێوخۆییه کانی سووریه ، خۆپێشاندانی عــێــڕاق، یــه مــه ن، ــه له ــن ک ــه حــره ی ــه ب شــیــعــه کــان لهێزه ــێــوان ن ــه ڕی دا شـ راســتــی سوننییه کانه و شیعه رادیکاڵییه بـــواری ده ســتــێــوه ردانــی ئــێــران و

عه ره بستانی له و شه ڕاندا له دژی کامیان هــه ر هێناوه . پێک یه کتر الیه نگرانیان ئــه وه دایــه هه وڵی له مـــه یـــدانـــی و ــه ن ــ ــک ــ ب بـــه هـــێـــز بکه نه وه به رین خۆیان نفووزی دا ناوچه له به رژه وه ندییه کانیان بپارێزن. ئێران لێبڕاوانه له هه وڵ دایه که وانه ی شیعی )ئێرانـ عێڕاق ـ لوبنان( پێک بێنێ، له ـ سووریه هه رسێک واڵتدا جگه له پشتیوانیی ــشــی ــی ــان ــازه ک ئــــابــــووری ســه ربحــوزووریــان هه یه و به کــرده وه

له شه ڕدا به شدارن. ته حریمی نه وتیی ئێران له الیه ن مه و به ره وه ساڵ دوو له ئه مریکا رێژه ی چوونه سه ری هاوکات و ــه ن ــ ــه الی ــ ــی نــــــه وت ل ــ ــه م ــ ــه ره ــ بملمالنێیه ی ئــه م عه ره بستانه وه ــردوه . ئــێــران پێی وایــه ــ زیــاتــر کعه ره بستان بۆ قه ره بووکردنه وه ی بـــازاڕه لــه ئــێــران نــه وتــی که میی نه وتی به رهه می جیهانییه کاندا ــۆ ئـــه وه ی خـــۆی ده بـــاتـــه ســـه ر برۆژئاوا بتوانێ ته حریمه کانی سه ر

ئێران درێژه پێ بدا.

ــه واڵتـ دوو ــه م ــ ئ مــلــمــالنــێــی نێوان کێشه ی ئاستی له ته نانه ت دوو واڵتیش تێ په ڕیوه و ئاقاری ئه و گرتوه . به خۆیه وه ناوچه یی مه زهه بییه وه رووی له واڵتانه ی قازانجی رووی لــه هــه روه هــا و ئــابــووری و ســتــراتــیــژیــه وه لێک به و بــه ره یــه ک خستۆته نزیکن رێبه رایه تیی به به ره یه ک کرده وه عــه ره بــســتــان و بــه ره یــه کــیــش به نــاوچــه دا لــه ئــێــران رێبه رایه تیی

به رامبه ر یه کتر راوه ستاون.

له م دیموکراسی مه سه له ی ملمالنێیه دا

ــگــومــان دیـــمـــوکـــراســـی له ــێ بــه م مــلــمــالنــێــیــه دا ــ پــه ره گــرتــنــی ئو ئێران کێشه ی نیه ؛ جێگایه کی ــه کــێــشــه ی نــێــوان عــه ڕه بــســتــان ندیــمــوکــراســی و دیــکــتــاتــۆریــه و نه و چــه پ و راســـت نه کێشه ی ئازادیخواز. و داگیرکه ر کێشه ی ئه و نفووزی پێشبڕکێی کێشه که کێشه ی شکڵی له که الیه نه دوو مه زهه بیدا خۆی ده نوێنێ. ئیمکانات الیــه نــه دوو ئـــه م پشتیوانیی و بێگومان ره وت و هێزه رادیکاڵییه الیـــه ن دوو ــی ــه کــان ــی ــی ــســالم ــی ئ

ده مارگرژیی به په ره دەگرێته وه . ئایینیی دوو الیه ن ده دا، سه رنجی توێژی تایبه تی به ناوچه خه ڵکی به رووداوه کــان به رامبه ر که الو ــه ر تــوێــژێــکــی دیکه ــه هـ ــر ل ــات زیدژکـــرده وه ــر زووت و هه ستیارن الی بۆ ده ده ن، نیشان خۆیان له ــشــێ. ئــه مــه راســت ــێ خــۆی راده کرادیکاڵه ره وتـــه کــه شته یه ــه و ئئــه وان گه رکیانه . ئیسالمییه کان سه ربازه کانیان وادا دۆخێکی له راده کــێــشــن و تــه یــاریــان ده کــه ن. ئایینی ده مارگرژیی ملمالنێیه ئه م مه ده نییه ت گیانی و ده کــا زیــاد و ئـــۆگـــری بـــه ئــه مــنــیــیــه ت کــه م و دیموکراسی بیری ــه وه . ده کــاتپێکه وه ژیان و گه شه ی ئابووری کێشه کان ــاره ســه ری چ بــیــری و ده کا. الواز وتووێژه وه رێگای له هێزه ئـــه وه ی هــۆی ده بێته ئه مه دیموکراته کان و پێشکه تنخواز ــه هــۆی ــدا ب ــه ڕه تـ ــنـ ــه بـ ــه رلـ ــه هـ کـو دوور رابـــردووی و سه رکوت نــاوچــه دا لــه دیکتاتۆری درێـــژی بن الوازتــر نین، سه ره کی هێزی

شه ڕه کاریگه ریی ژێر بکه ونه و مه زهه بییه کانه وه .

مه ترسییه کانی ئه م ملمالنێیه ــوخــۆی ئــێــران و ــێ لــه ســه ر ن

کوردستانپێکهاته ی رووی ــه ل ــران ــێ ئنـــه تـــه وه یـــی و ئــایــیــنــیــیــه وه فــره چه شنه ؛ رۆژهــه اڵت و رۆژئــاوای نه ته وه یی رووی لــه هــه م ئــێــران له ئایینییه وه رووی لــه هــه م و زۆربه ی ناوچه کانی دیکه ی ئێران ئایینه په یڕه وانی و نه ته وه جیان. کــۆنــه وه ــه ل ــێــران ئ جیاجیاکانی پاش لــه چــه وســاوه ن. و بێبه ش هاتنه سه رکاری کۆماری ئیسالمی ــه ره و خراپی ب زیاتر ــه ره وت ئــه م چووه ، ته نانه ت شه ڕی خوێناویی ئه وه مه ترسیی داوه . رووی تێدا ــه ئــه گــه ری ــه کــه ل ــۆڕێ دایـ ــه گـ لــه م کــێــشــه و ــ ــه وه ی ئ ــوونـ ــبـ ــووڵـ قـملمالنێیه گرژی و ته نانه ت شه ڕی ئایینی له ئێراندا روو بدا که راده ی کــه س ــۆ ب زیــانــه کــانــی و زه ره ر

پێشبینی ناکرێ. ملمالنێیه ئه م مه ترسییه کانی ــان یــه کــجــار ــتـ ــوردسـ ــه ر کـ ــۆسـ بـــدا له ــران ــێ ــورد لـــه ئ ــ ــه ؛ ک ــددی ــی ج

شیعه ســه ره کــیــی گــرووپــی دوو ئوستانی له هاتوه . پێک سوننی ــوور ــاک ــه ره و ب ــ کـــرمـــاشـــانـــه وه بـدانیشتوانی هــــه ره زۆری بــه شــی سوننین، مسوڵمانی کوردستان هه ره به شی باشووریش ــه ره و بئه م شیعین. مسوڵمانی زۆری نه ته وه ییدا خانه ی له به شه دوو ــه بــێ مــافــیــی نــه تــه ویــیــدا ــن؛ ل ــه ک یهــاوخــه مــن و لــه بــزووتــنــه وه ی دیاره هاوخه بات. دا نه ته وایه تی وه ک دیکه ی ئایینیی که مایه تیی ــحــی، جـــوولـــه کـــه ، ئــه هــلــی مــه ســیده ژیـــن. کــوردســتــان لــه حه قیش ئه گه ری له هه یه ئه وه مه ترسیی ملمالنێیه دا ئــه و قــووڵــبــوونــه وه ی نــه تــه وه یــی یه که یه تیی بــه ــان زیـکورد له ئێرندا بگا. مه ترسیی ئه وە بزووتنه وه ی که ده بێ گۆڕێدا له پێ زیــانــی ملمالنێه کدا لــه ــورد کنه و ئــه و له الیه نێکه نه که بگا قازانجه که هه بێ قازانێکی ئه گه ر له بۆ ئه و ده بێ. مه سه له ی کورد ئێراندا له مێژه وه ک مه سه له یه کی له ــیــک ــمــوکــرات دی نـــه تـــه وه یـــی و

ئیسالمی کــۆمــاری ــه . دایـ گـــؤڕێ مه سه له یه ئه م هه وڵده دا مێژه له ئه و بکا. پێناسه پێچه وانه یه وه به ئه مریکا لــه گــه ڵ کێشه ی کــاتــه ی ــورد به ــ ــه وه ی ک ــنـ ــزووتـ ــه بـ ــه ی هــاوا ــ ده ســـکـــردی ئــه مــریــکــاو رۆژئله عێڕاق له گه ڵ تا ده دا، له قه ڵه م شه ڕ دابوو به ده سکردی رێژیمی لــه م و ده دا ــه م ــه ڵ ــه ق ل بــه عــســی دوییانه شدا رووداوه کانی مه هاباد و چه ند شاری دیکه ی رۆژهه اڵتی کوردستانی به ده سکرد و پیالنی

عه ره بستان! له قه ڵه مدا. ســــه ره نــــجــــام. ئـــــــه وه ی بــۆ کوردستان، مه ده نیی کۆمه ڵگای ــورد ــ ــی ک ــان ــه ک ــی ــاســی ــزه ســی ــێـ هـسروشتی لــه کــه ئــه وه یــه گرنگه ــن. ئــــه و مــلــمــالنــێــیــه ئــــاگــــادار بله بریتیین کــه مه ترسییه کانی ئایینی ده مــارگــرژیــی په ره گرتنی رادیــکــالــیــزم بــه هــێــزبــوونــی و ــه ســه ر ــی خــراپــیــان ل ــه ری ــگ ــاری کره وتی دێموکراسی له ناوچه و له رێگای تاقه که هه یه کوردستاندا مافه ده سته به ری و به ده ستهێنان نه ته وایه تییه کانی کورده .

کاریگه‌رییه‌کانی‌ملمالنێی‌ئێران‌و‌عه‌ره‌بستان‌له‌سه‌ر‌ره‌وتی‌رادیکالیزم‌و‌مه‌سه‌له‌ی‌دیموکراسی‌له‌‌ناوچه‌دا

و ئێران کێشه ی نیه ؛ جێگایه کی ملمالنێیه دا ئه م په ره گرتنی له دیموکراسی بێگومان عه ڕه بستان نه کێشه ی نێوان دیموکراسی و دیکتاتۆریه و نه کێشه ی راست و چه پ و نه کێشه ی کێشه ی شکڵی له که الیه نه دوو ئه و نفووزی پێشبڕکێی کێشه که ئازادیخواز. و داگیرکه ر

مه زهه بیدا خۆی ده نوێنێ

رۆژنامەیژماره : 657 ١6ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ 6ی ژوئەنی ٢٠١5 6

هاوسه نگیی ئاست نزم

ــه ک ده تـــوانـــێ دۆخــی ــ ــا راده یـ ئـــه م ســـه ردێـــره تهه نووکه یی ئێران شی بکاته وه . ده توانێ وه اڵمی ئه م پرسیاره ش بێ که بۆچی کۆماری ئیسالمی هه تا ئێستا

توانیویه تی ده وام بێنێ. ــاوزه د ن قه یرانه کان واڵتــی به ئێران ده تــوانــرێ بکه ین. کۆمه ڵێک قه یرانی گه وره له سه ریه ک که ڵه که ناراسته وخۆ و راسته وخۆ به رپرسیاری که بــوون ئیسالمییه . کۆماری قه یرانانه ، ئه و دروستبوونی له خه ڵکی ئێران له گه ڵ کۆمه ڵێک گیروگرفت به ره وڕوون هه لومه رجه که یان گۆڕینی ریسکی بــه اڵم نــاڕازیــن، تێیدان دۆخــه ی لــه و و نه کردووه . هه ر ئه مه ش وایکردووه که له گه ڵ پرسێک به ناوی »هاوسه نگیی ئاست نزم« به ره وڕوو بین. هاوسه نگی و سه قامگیرییه کی تێپه ڕ و رواڵه تی، که نیشانه ی ره زایه تی خه ڵک له دۆخی ئارایی نییه . هاوسه نگییه ک که ده ربڕینێکی دیکه ی حاڵه تی نیگه رانی و هیوای خه ڵکی ئێرانه بۆ ده رباز بوون له م دۆخه .

هاوسه نگییه ک که له به رده م ئه گه ری جۆراوجۆردا کراوه یه . ده کرێ کۆماری ئیسالمی له ره هه ندی جۆراوجۆره وه هه ڵسه نگێنین. ئه و رێژیمه له بواری جۆراوجۆردا کارنامه یه کی ناسه رکه وتووی هه یه و شکستی حوکمڕانی مۆدێلێکی نه یانتوانیوه خۆیان، ئیدیعای پێچه وانه ی به هێناوه .

بخه نه ڕوو، که له ژێر سێبه ری دا، خه ڵکی ئێران به ئاسووده یی بژین.ئێراندا سه ر به زاڵ سیستمی که بکه ین له وه حاشا ناتوانین هه رچه ند پاشخان و باکگراوه ندێکی مێژوویی و بیروباوه ڕیی هه یه و له خۆڕا ٣٧ ساڵ له مه وبه ر کارگئاسا هه ڵنه تۆقیوه . به اڵم ئه گه ر سه رنجی تێڕوانینی خه ڵکی ئێران بۆ ئایدۆلۆژیای زاڵ بکه ین و ملبادانی خه ڵک له هه مبه ر بایه خه سه پێندراوه کانی وه ک حیجابی زۆره ملی و له قالبدانی ژیانی تاکه کانی کۆمه ڵگه ی ئێران، له به رچاو بگرین، بۆمان ده رده که وێ که ئه و بایه خه کلتووری و کۆمه اڵیه تییانه ی که رێژیم خه ڵکه وه زۆرینه ی الیه ن له بیانسه پێنێ، ویستوویه تی و ده کا بۆ ته بلیغیان وه رناگیرێن. سه ره ڕای تێچوویه کی زۆر و ته بلیغاتێکی به رباو، ئایدۆلۆژیای

زاڵ توانای پاساودان و ره واییدانی سیستمی له ده ست داوه . ئابوورییه کانی به رنامه هه موو که ده ڵێن ئێران ئابووریی کارناسانی به هه نووکه و هێناوه هه تاوی، شکستیان ١٣٥٧ی دوای شۆڕشی له ئێران میلیۆنان له خه ڵکی ئێران له ژێر هێڵی هه ژاری دا ده ژین و توانای دابین کردنی

سه ره تاییترین پێداویستییه کانی ژیانیان نییه . به هۆی بنه مایه کی هه ڵه ی تیۆریک و نه زانکاری و مودیرییه تی ناکارا، ئێران تووشی قه یرانێکی چارهه ڵنه گری که م ئاوی بووه . به قسه ی کارناسان، ئێران له ده قی ٩٠ی قه یرانی که م ئاوی دایه و ئه گه ر بێتوو زووبه زوو وه خۆنه که ون کۆچی له گه ڵ دا نزیک داهاتوویه کی له نه کرێ، مودیرییه ت قه یرانه ئه و و میلیۆنی خه ڵکی ئێران له ناوچه یه که وه بۆ ناوچه یه کی دیکه و، شه ڕی نێوان

پارێزگا و ناوچه جۆراوجۆره کان له سه ر پرسی ئاو به ره وڕوو ده بین.له سایه ی تێکنۆلۆژیی زانیاری و ئامرازه کانی پێوه ندیگرتن و، هاتنه ئارای ئێران له گه ڵ هاوکات واڵتانه ی ئه و له گه ڵ ئێران به راوردکردنی ده ره تانی چوونه نێو پرۆسه ی گه شه سه ندن، زۆرینه ی خه ڵک هیچ هۆکار و پاساوێکیان

بۆ دیفاع له و رێژیمه نه ماوه . لێره دا ئه م پرسیاره دێته ئارا که به و وه زعه وه ، چۆنه کۆماری ئیسالمی هه تا ئێستا ده وامی هێناوه ؟ به و لێکدانه وانه ی سه ره وه ئه گه ر کۆماری ئیسالمی هه تا ئێستاش نه رووخابێ، ده بێ هه نووکه له ئانوسات و سه راوژێری رووخان

دابێ. هه ر له م ١٠ ساڵه ی دوایی دا خه ڵکی ئێران دوو جار و له دوو قۆناغی جیاوازدا، مقۆمقۆی تێده که وێ و وه مێرووله ده که وێ؛ به اڵم هه ر دوو جاره که هه ڵبژاردنه کانی دوای له یه که م جــاری ده پرینگێته وه . و ده کــا هه ڵوێسته پیوه گرتنی ده ســت هۆی به ســه وز بزووتنه وه ی ئه گه ر ،٨٨ سه رکۆماریی پوکانه وه ی سه راوژێریی ره وتێکی خێرایی به ئــاوا بزووتنه وه ، رێبه رانی ئێرانیش دیکه ی ناوچه کانی خه ڵکی شارو که هه بوو ئه وه ئه گه ری نه پێوابا، بزووتنه وه دا، شیمانه بوونی به رده وام حاڵه تی له بن. بزووتنه وه په یوه ستی

ده کرا رێژیمیش ئێراده ی سه رکوت له ده ست بدا. بۆ ئێران خه ڵکی عه ره بی، به هاری به ناسراو ئاڵوگۆڕه کانی دوای له جارێکی دیکه مێرووله ده کا و یه ک دوو چاالکی و ئاکسیۆنی که م به رینیش وه ڕێده خا. به اڵم که دیتیان ئاکامی ئه و ئاڵوگۆڕانه دۆخێکی خراپتر له پێشووی کاولکارانه نێوخۆیی شه ڕێکی تووشی سووریه تایبه ت به و هێنایه کایه وه بوو، هه ڵوێسته و تێرامانێکی جیدییان له دۆخه که کرد و پرینگانه وه. خاڵێکی یان دوالیستی وێنایه کی ویستوویه تی ئیسالمی کۆماری که ئه وه یه گرینگ دووجه مسه ریی به خه ڵکی ئێران بقبووڵێنێ که یان دۆخی ئاراییتان قبووڵ بێ راستییه که ی بن. عه ره بی واڵتانی هاوچه شنی دۆخێکی چاوه ڕێی ده بێ یان ئه وه یه که به شێک له چاالکانی سیاسیی دژبه ری رێژیمیش، که وتوونه داوی

ئه و وێناکردنه یه و ناراسته وخۆ هاوئاراسته بوون له گه ڵ کۆماری ئیسالمیدا.ته نانه ت و نێوخۆ سیاسیی چاالکانی و بــژارده کــان نێو زاڵــی گوتاری به شێکی تاراوگه ش، دیسکۆرسی گۆڕانخوازییه نه ک رووخانخوازیی. به شێک له چاالکانی سیاسی به سه رنجدان به ئاکامه کانی شۆرشی ١٣٥٧ی هه تاوی، گۆڕان و چاکسازیی ماوه درێژیان له گۆڕانێکی له ناکاوی شۆڕشگێڕانه به الوه

په سه ندتره . به اڵم ناڕازین، ئێران خه ڵکی زۆرینه ی فاکت و داتا زۆر پێی به ئه گه ر یان گرێدراون حکومه ته وه به رێکخراو شێوه یه کی به به رچاویش به شێکی هه مووی له بێجگه سیستم. گۆڕینی بۆ هه وڵدان نێو نه که وتوونه النیکه م ئه وانه ش روناکبیریی فارس که روناکبیریی زاڵه ، له هه مبه ر دروست بوونی هه ر چه شنه مه ترسییه ک ده وه ستێ ئه گه ر به قیمه تی به ره ڤانی له دۆخی ئاراییش ته واو بێ. شانسی رێژیم له وه دایه که ئۆپۆزیسیۆنێکی رێکخراو و یه کگرتووی نییه و تازه له هه ندێک پرسدا به شێک له موخالیفان له گه ڵی هاوئاراسته ده بن. په نگخواردوویه و هه ر ئێران، کۆمه ڵگه یه کی ئه وه که کۆمه ڵگه ی به هۆی چاوه ڕواننه کراو ته قینه وه یه کی ئه گه ری نابێ نه کراوه ، پێشبینی هۆیه ش به م نادیده بگرین. به چه شنێک که جاری وایه دۆخێک دێته ئارا که له ده ره وه ی

ئیراده ی مرۆڤه کانه و کۆنترۆڵ ناکرێ.

حه سه ن شێخانی

سیاسی

عەزیز مەعرووفی

حەوتووی داهاتوو، ٧ی ژووئەن، لە چارەنووسساز هەڵبژاردنێکی ــووری کــوردســتــان ــاک تــورکــیــە و بهەڵبژاردنەدا، لــەو دەچــێ. بەرێوە و نێوخۆ میلیۆنی ٥٤ نیزیکەی – دەەروە ٣مــیــلــیــۆنــی نــیــزیــکــەی سەرجەم ٥٦میلیون و ٧٥٢هەزار و دانیان دەنگ دەر-مافی دەنگ ٨٨٩هەیە و ٥٥٠ نوێنەر لە نێو ٢٠ پارتی ــرن. پــارتــی ــژێ ــدەب ــەشــدار دا هــەڵ ب)ئاکەپە(، پێدان گەشە و عەداڵەت کــۆمــاری )جــەهــەپــە(، پــارتــی گەلی و )مەهەپە( نــەژادپــەرەســت پارتی پارتی دێموکراتیکی گەالن )هەدەپە( چوار پارتی سەرەکیی هەڵبژاردنن.

هەڵبژاردنی ئەمجارەی خولی پارلمانیی تورکیە لە ئان و ساتێکی ئاستەم و گرینگی نێوخۆیی تورکیە دەچـــێ. بـــەڕێـــوە دا، ــاوچــەیــی ن و گرینگترین لە ئەگەر هەڵبژاردنێک ئەو مێژوویی یەکانی هەڵبژاردنە لە یەکێک بێگومان نــەبــێ، واڵتـــە لەبەرچاو بە گرینگەکانێتی. هــەرە پاشان نــاوچــەیــی، دۆخــی گرتنی ــک لە ــێ ــەک ــی ی ــوخــۆی ــێ ــۆی ن ــ ــە ه بـدۆخی هەڵبژاردنەکانە. گرینگترین رۆژهەاڵتی و ناوچە ناسەقامگیری ــەژاوی ــڵـ ــی شـ ــ ــت، دۆخـ ــوەڕاسـ ــێـ نـواڵتانی عەڕەبی لیبی، یەمەن، میسر، واڵتانی عێراق، و سووریە تونس، ئەو هەروەها و تورکیە درواسێی ترۆریستی رێکخراوی هەڕەشانەی سەقامگیری و تەناهی لــە داعــش ناوچە بە گشتی دەیکات، هەروەها، گــەزی پــارکــی خۆپێشاندانەکانی لە ــەوی، ب تایبەت ئاڵۆزییەکانی و بەرتیلییەکانی و گەندەڵی قاودانی ــان لـــە الیـــەن ــ ــەردۆغ ــ ــی ئ ــ ــەت ــ دەوڵبەرەی فەتحوڵال گوولەن، پرۆسەی ــاشــتــی کــــورد و نـــە شــــەڕی نـــە ئــردوە ئەو ــک ــەتــی تــورکــیــە، وای دەوڵزیاتر خۆی ڕادەی لە هەڵبژاردنە بــەرچــاوتــر، ــەوانــەش ل بــێ. گرینگ سەرۆککۆمار، تێکۆشانی و هەوڵ ئەردۆغانە، کە تێدەکۆشێ سیسمتی بە و جێگیر واڵت لە سەرۆکایەتی هۆیەوە دەسەاڵت و قورسایی خۆی

بەرین و قووڵتر بکات. ئەگەر پارتی ماف و ئازادییەکان ــن ــی ــێ دەرهــاوێ ــار(ی ل ــ )هـــاک – پبە کـــوردەکـــان، بڵێین، دەتــوانــیــن

هــەڵــبــژرادنــی ١٢ی ــەی ــچــەوان ــێ پلە ــەدا خــول لـــەو ژووئـــەنـــی ٢٠١١ سەراسەری پارتێکی چەتری ژێر هاک- هەڵبژاردنەکانن. بەشداری پار، پارتیکی بچووکی کورد لە سەر ٢٠٠٢ەوە لە و نەتەوەییە رێبازی دامــەزراوە. کورد، ئەم جار لە ژێر گــەالن دێموکراتی پــارتــی چــەتــری هەڵبژاردنەکان. نێو چۆتە )هەدەپە( لە پێشدا بزانین هەدەپە چ پارتێکەو جێدا لە هــەر چــن. ئامانجەکانی و بەربەستی دەتوانێ هەدەپە بزانین

١٠٪ بشکێنێ؟ــاغــەی ــن ــە ســــەر ب هــــەدەپــــە، لـــگــرەی دێــمــوکــراتــیــکــی گــەالن ــۆن ک

ئــۆکــتــۆبــری ٢٠١٣ لــە )هـــەدەکـــە( مەیلەو پارتێکی هەدەپە، دامـــەزرا. چەپە، نەخشی پارتێکی سەراسەری و ڕۆڵی بە تورکیە بوونی کوردەکان ــەت ــەداڵ ــۆ ئـــــازادی، ع ــێـــڕێ، ب دەگـتــێــدەکــۆشــێ. ئەو دێــمــوکــراســی و دا پڕۆگرامی و بەرنامە لە پارتە مافەکانی لە ئاوڕێکیشی! سووکە نەتەوەیی ڕەوتــی داوەتــەوە. کورد عوسمان زانــا، لەیال بەڕێزان وەک ڕەوتی تورک، ئەحمەد و بایدەمیر سەالحەدین وەک خۆماڵی چەپی کیشاناک، گــوڵــتــەن و دەمــیــرتــاش وەک پێشکەوتوو ئیسالمی ڕەوتی چەپی ڕەوتــی و تان ئاڵتان بەڕێز تورک وەک سرری سورەیا ئۆندەر، فیگەن یوکسەک داغ و چەپی کۆنە ــچــوو لە ــورک ــار ئـــەرتـــۆغـــرۆڵ ک کـڕەوەتەکانی پێکهینەری ئەو پارتەن. لە ژێر دۆخی پرۆسەی پارتە، ئەو بەڕێز ڕێنوێنی بە و چــارەســەری ــۆجــەالن پــاش مشت عــەبــدووڵــا ئلە ــەوە. ــرای ک ســاغ زۆر مڕێکی و کــۆنــگــرەی دامـــەزرانـــیـــدا، ڕەجـــەب تەیپ ئەردۆغان، پەیامی پیرۆزبایی ئەوە ئەمەش بۆ مەرجی نــارد، بۆ باو دا ڕاگەیاندنەکان لە کە بــوو نــەکــرێــتــەوە، بــاویــش نــەکــرایــەوە. و ئاشتی پارتی جێگای هــەدەپــە، پێشووی ــە(ی ــەدەپ )ب دێموکراسی ــەاڵم لــە جێی بــەدەپــە، گــرتــۆتــەوە بــی دیــمــوکــراتــیــکــی ــارت پــێــکــهــاتــەی پهەرێمییەکان )دەبەپە( کار و چاالکی هەیە بەاڵم بەشداری هەڵبژاردنەکان

نییە.ــان و لـــە ســــەرووی ــ ــوردەک ــ کــز عـــەبـــدووڵـــا ــەڕێـ ــان بـ ــوویـ ــەمـ هـــە هـــۆی هــەلــومــەرجــی ئـــۆجـــەالن بناوچەیی، بە هۆی ناسران و خەباتی ڕوو لە گەشەی کورد، بە تایبەت لە باشوور و رۆژئاوای کوردستان و، بە هۆی دۆخی شڵەژاوی نێوخۆیی نەدەبوو لەونێک هیچ بە تورکیە، خۆ لە قەرەی دیزەبەدەرخۆ کردنی نەخشی گێڕانی پاشان و بــەدەپــە ــە لە پــارتــی ســـەراســـەری تــورکــیــدەن. ــە دا ب ژێـــر بــەیــداغــی هــەدەپــەخ و ــای ــەگــەرچــی، ئـــەو پــارتــە، ب ئبردوونەتە پێشکەوتووانەی نۆرمی و تورکیە سیاسی گۆڕەپانی نێو بە تێکۆشان بەاڵم هەڵبژاردنەکان، نێوی بەدەپە زۆر لەوە باشتر بوو سەراسەری چەپی دەنگی لە چاو تێیاندا کە بی گولەن جەماعەتی و

کیشەی ــە ب ــان ــاوەڕیـ بـ ــن دەگــمــەنــورد هـــەبـــێ، ٨ی ــ ــی ک ــەت ــەوای ــەت نحوزەیران خێر و شەڕی ئاراستەی

ئەو سیاسەتەمان بۆ دەردەکەوێ.کورت خشاندنێکی چــاو بە ناوچە و تورکیە گشتی دۆخــی بە و خەونەکانی ئەردۆغان، وێ دەچێ کە مەهەپە و جەپەهە پارتی دوو دووهەمی و یەکەم ئۆپۆزسیۆنی ــژەی ــ ــەن، رێ ــەپـ ــاکـ ــی ئـ ــەت ــووم ــک حدەنگەکانیان هەڵکشێ و لە بەرامبەردا دەنگی ئەو پارتە داکشانێکی بەرچاو رێــژەی ــەوە، ل جیا ببینێ. بەخۆوە دەنگەکانی ئاکەپە زۆرتر بە رێژەی

بەستراوەتەوە، هەدەپە دەنگەکانی ــە بــــەوە بـــەســـتـــراوەتـــەوە کە ــ واتداخوا هەدەپە دەتوانێ رێژەی ١٠٪ هەڵبژاردنەدا، لەو نا؟ یان بشکێنێ ڕێژەی دەنگەکانی ئاکەپە، هەروەها رێژەی ١٠٪ نەبەزاندنی و بەزاندن هـــەدەپـــە، زۆرتـــریـــن لــێــکــدانــەوە و شڕۆڤەیان لە سەر دەکرێ. سناریۆ زۆرن. ــەمــە ئ بــۆ ئـــەگـــەرەکـــان و ڕێـــژەی هەڵکشانی ئــەگــەرەکــانــی ــی جــەهــەپــە و مــەهــەپــە ــگــەکــان دەنهەدەپە هەروەها ، گەرێ وەڕاست ریژەی ١٠٪ تێپەڕێنێ، ئاکەپە کەمتر دەهــێــنــیــتــەوە. ــگــەکــان دەن ــە ٤٣٪ لو کەمتر رێــژە لەو هەدەپە ئەگەر بهێنێ دەنگەکانیش ٪٩.٩ تەنانەت بۆ دەنگەکانی تـــەواوی بە نیزیک ئاپەکە، جــۆرە، بەم دەچــن، ئاکەپە ــی بە ــگــەکــان ــەم بـــوونـــەوەی دەن کـدوو بە بەرامبەر هەدەپە دۆڕانــی هەڵدێنێتەوە. تــێ دیکە پــارتــەکــەی

چەکەکانی دەنــگــی بــێ ئــەگــەرچــی پــەکــەکــە، پــارتــی دەســـەاڵتـــداری کەڵکی دا گشتی ئاستی لە تورکیە ــەاڵم ــێ وەرگـــــرتـــــووە، بـ بـــاشـــی لـــاوای ڕۆژئ بە بەرامبەر سیاسەتی ــەوەی لە ــنـ ــان وخـــۆ دزیـ ــوردســت ککڕۆک و ڕاستەقینە بوونی کێشەی کورد، وایکردووە کۆمەاڵنی خەڵکی هەدەپە لە ڕوو زۆرتر کوردستان عەشیرەتی چەندین چوونی بکەن، بۆ کوردستان ناسراوی و قورس ڕیزەکانی ئەو پارتە، نیشانەیەک لەو بۆ ئــەوەی بێ ڕاستییەک ڕاستییە. چەپ بوونی ئەو پارتە بگەریتەوە، بۆ کوردستان شۆڕشی کردنی گەشە

و خەباتە ڕەواکەی دەگەرێتەوە. هــەدەپــە بــە ٢٦٨ پــاڵــێــوراوی پــاڵــێــوراو ٥٥٠ ــە ب ســەرجــەم ژن لیستەکە ژن ٪٤٨ تە وا دابەزیوە ڕێــژەی کاتێکدا لــە دەهێنێ، پێکی پاڵێوراوی ژن بە هەر سێک پارتی

ئاکەپە، جەهەپە و مەهەپە ٤٥٪ ە.تـــــــەیـــــــپ ئـــــــــــەردۆغـــــــــــان، ــە، لە ــیـ ــورکـ ســـەرۆکـــکـــۆمـــاری تـمتینگەکان دا – سەرۆککۆمار مافی خۆ تێهەڵقورتاندن لە کایەی سیاسی بانگەواز نییە- دا پارتەکان نێوان دەکات و تێدەکۆشێ پارتەکەی ٤٠٠ نوینەر لە هەڵبژاردنەکان بباتەو، بە قسەی خۆی ٤٠٠ نوێنەری پێویستە تاکوو سیستمی سەرۆکایەتی جێگر دابمەزرێنێ نــوێ تورکیەی بکات، خۆی مەیلی بە بنەڕەتی یاسای و وەدی ئاواتەی ئەو ئەگەر بگۆرێ. کاتە ــەو ئ نــایــە- کــە وەدی بــێ – گۆڕینی بۆ نابێ ــەوە ب پێویستی ڕیفراندۆمەوە ڕێــی لــە دەســتــوور بە دیــارە ، ببات پاڕڵمان بۆ پەنا پاڕڵمانەوە ڕیگەی لە نوێنەر ٣٦٧بڕیار تەنیا بە پارتەکەی دەتوانێ لە رێفراندۆم بدات، بەاڵم لەو ڕێژە کەمتر بهێنێ – کە کەمتریش دە هێنێ- زۆر چەتوونە بە ئامانجەکانی بگات بۆ نــاوبــراو ئامانجی هــەروەهــا و بەرست تووشی ٢٠٢٣ تورکیەی و تێکشکانی گەورە دێت. ئەو سێ پارتە بەهەڵستکارە، تێدەکۆشن ڕێ دیکتاتۆڕی و خەون وەدیهاتنی لە ئەردۆغان بگرن و نە هێڵن سیستمی ئەردۆغان - داودئۆغڵوو لە چەشنی مــــەدەدۆڤ« پــوتــیــن، »سیستمی

بەرۆک بە تورکیە بگرێ. ئەگەرچی روانـــگـــەی وردی خــوێــنــدنــەوەی پرسی بە بەرامبەر واڵتێک خەڵکی شیتەڵی و ــی ــای وری واڵتــەکــەیــان، ئەوەندەی بەاڵم گەرەکە، وردبینی لە تورکیە خەڵکی زۆربەی ڕوونە، هەڵپە هەڵپی تەیپ ئەردۆغان جاڕز

بوونە.ــوو و ــڵـ ــۆغـ ــان، داودئـ ــ ـــەردۆغ ئـــە شــێــوەیــەکــی کــەم پـــارتـــەکـــەی، بهەدەپە تێکشاندنی هەوڵی لە وێنە لە ــدەی ــەوەن ئ ئــەوەیــە سەیر دان. ــدەی چــەپ ــاگــەن ــڕۆپ ــان پ کــوردســتــوون دژ بە هەدەپە دەکـــەن، لە بشارە گەوەرەکانی تورک نشین دا، کتیبی ئەردۆغان دەدیترێ. کەمتر کوردیی قورئانی پیرۆز لە متینگەکان دا دەگێڕێ و ڕێبەر و سیاسییەکانی دین، دژی ترۆریست، بە هــەدەپــە ــت و یــــەزدی لــە قــەڵــەم ــوشـ زەرتـداودئۆغڵوو – ئــەردۆغــان دەدات.

پیرۆز قورئانی بەرزکردنەوەی بە ــاوەڕی ــدە خــوازانــە لــە ب کەڵکی زێــی کــــوردەکــــان وەردەگــــــرن ــن ــای ئلەو تەقەالکانیان و هــەول چونکە بارەوە پاش قسەکانی سەالحەدین ــەوە کە ــ ــردۆت ــ دەمـــیـــرتـــاش چـــر کگوتبووی« مەیدانی تەقسیم قودسی الدەبــەیــن«. دیــانــەت « ئێمەیە«و ئەوەکە لە شارە گەوەرەکانی تورک پرۆپاگەندە بە چڕی ئاوا کە نشین بە دژی هەدەپە ناکەن، ئەوەیە کە دەنگی چەپەکانی الیەنگری جەهەپە ــەو پــارتــە بــچــن. دوو ــر بــۆ ئ زۆرتـسەناریۆی ــەرەوە سـ ڕاستیەکەی بە بۆ ڕاکێشانی کوردەکان دزێوی

تورکیە بوونە.پێشن. لە ئەگەری دوو هەدەپە ڕێــژەی ئــەوەیــە قــورس ئەگەرێکی ١٠٪ بشکێنێ و ئەگەرێکی قورسیش ئەوەیە ئەو ڕێژە نەشکێنێ. چاوەڕان کەمتر ٪٩.٨ خــــوار لـــە ــرێ ــ دەکـزیاتریش ٪١٠.٤ لــە و نەهێنتەوە ٦٠ لە تێیپەڕێنن ئەگەر نەهێنتەوە. دەستەبەر ژوور بـــەرەوو نوێنەر دەکەن. ئەو دوو ئەگەرە سەناریۆی ــەوە. ــتـ ــەویـ ــۆری لـــێ دەکـ ــ ــۆراج ــ جهەنگاوەکانی ، ســەرکــەوێ ئەگەر باوخۆشتر تورکیە لە دیموکراسی دەبن و پێویستی خەباتی چەکداریی کــورد لە کــزی دەدات. هــەدەپــە، لە لە زۆر دەتــوانــێ دا، سەرکەوتنی دەستی و بــگــۆرێ هــاوکــێــشــەکــان ڕێبەرانی نێوخۆ ئەستوور و بەهێزتر نەبێ، سەرکەوتووش ئەگەر بکات، هەڵخلیسکانێکی ــووشــی ت کـــورد شـــووم دێ و هــەمــوو الیـــەک خۆ هەڵخلیسکانەکە بەرپرسیارێتی لە بە ٪ ١٠.٤ ڕێــــژەی دەدزنـــــــەوە. لە ناشکرێ بەاڵم ــم، دەزان نیزیکتر نەتەوەکەمان خەباتی و شــۆڕش ــری پــارتــێــکــی چەپی ــە ژێـــر چــەت لدا کاتێک لە ئەویش سەرتاسەری، کێشەی کورد لە ئاستی نێودەوڵەتی و بــەهــێــزە پشتیوانی ــاوەن ــ خ دا هەروەها هەل و مەرجی ناوچەیی و دۆخی شڵەژاوی نێوخۆی تورکیەش بــەســتــێــنــی گــریــنــگــی بــۆ گــەشــەی بەشەی ــەو ل نــەتــەوایــەتــی خەباتی نیگەران رەخساندوە، کوردستان

نەبم.

‌کورد،‌لە‌گێژاوی‌هەڵبژاردنەکانی‌تورکیە‌دا

رۆژنامەی5 ژماره : ٦٥٧ سیاسی١٦ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ ٦ی ژوئەنی ٢٠١٥

ئارەش لۆڕستانیوەرگێڕان: ئاڵەشین

بیر کــورد هاوواڵتییەکی کاتێک الیەنە و پارت ئەو نێوان کێشەی لە ئێستا کە دەکــاتــەوە کوردستانییانە ال وێنایەکی چ قەندیلن، چیاکانی لە ساز دەبێ؟ ئەرێ قەندیل دوائامانجی دیموکرات حیزبی خەباتی و چاالکی دەســەاڵتــداری دەبــێ کە پێ کاکایە، و ــەوەی کە ــ ئـــەو نــاوچــەیــە بـــن؟ یـــان ئکوێستانەکانی کوردستان، بەتایبەتیش قەندیل دەبێ تەنیا وەک ئامرازێک بۆ نەتەوەیی خەباتی پێش بردنی بــەرەو ئەگەر کەواتە بهێنرێ؟ بەکار کــورد مانەوە لە قەندیل ئامرازە نەک ئامانج، بابەتەی ئەو بەرباسی هێنانە ئــەدی الیەن لە تەنیا چیایانە ئەو دەبــێ کە بــکــرێ، سامەتی پـــاوان هــێــزێــکــەوە ناکا؟ خەوشدار خەبات و بزووتنەوە ئایا کاتێک جگە لە کۆماری کوردستان بوو، کورتخایەن تەمەنی ئەویش کە ئــەمــڕۆکــەش تــا کـــورد خەباتگێڕانی ــێــکــی ســەربــەخــۆ نــەیــانــتــوانــیــوە واڵتدامەزرێنن و بەردەوام دەسکەوتەکانی زۆری لە کــورد گەلی بــزووتــنــەوەی مەترسییان جـــۆراوجـــۆرەوە الیــەنــی حیزب چێتییە چەشنە ئــەم لــەســەرە، ــی ــان ــورب ــۆی ق ــ ــتــە ه ــێ ــاب داخـــــــراوە نبــوونــی »شــونــاس و بــەرژەوەنــدیــیــە ــە هەموو ل کـــورد« نــەتــەوەیــیــەکــانــی چییە رێگەچارە کەواتە ئاستەکاندا؟ و، چۆن دەکرێ هاوکات »شوناس و کورد« نەتەوەییەکانی بەرژەوەندییە ــا ــەروەه ــارچــە و ه ــە هـــەر چـــوار پ لبــــەرژەوەنــــدی و پــۆزیــشــنــی پــارتــە رێکخرین؟ وێــکــڕا کوردستانییەکان ــاســتــە ــە ســـــەر ئ ــ چـــــۆن دەکـــــــرێ لمتمانەی و یەکیەتی ــان، ــاوازەک ــی ج

کوردستانی و حیزبی پێک بێنین؟

پرسیارانە ئەو بۆ واڵم باشترین ئەرێنیی«ـە. »هاوسەنگی پێک هێنانی ــی« حــاڵــەت و ــن ــەرێ ــگــی ئ »هــاوســەنهەر پــارتــەکــانــی کــە هەلومەرجێکە بەشێک لە کوردستان، بەتەرخانکراوی خۆیان ئامانجەکانی پێشخستنی بۆ الیەنەکانی و پارت و دەکــەن خەبات ــان بە ــکــەی کــوردســت بــەشــەکــانــی دیــان خــۆی وزەی و تـــوانـــا ــرەی ــوێـ گـیــارمــەتــیــدەریــان بـــن. لـــەم حــاڵــەتــەدا لە پارتێک هەر بڕیاری سەربەخۆیی دەکەوێتە خــۆیــدا چــاالکــی ســنــووری دیکەش الیەنەکانی و وپارتە سەری داخوازییەکان و ویست گوێرەی بە بەمجۆرە دەکەن. پارتە ئەو یارمەتی پێوەندیی پــارچــەیــەک، ــەر ه حیزبی پارتەکانی یارمەتییەکانی بەکارهێنانی دیـــکـــەی پـــارچـــەکـــەی خـــۆیـــەتـــی و ناتوانن دیکە بەشەکانی پارتەکانی لە دەســــوەردان راســتــەوخــۆ نابێ و بکەن. دیکەدا پارچەکەی کــاروبــاری ٤٠ لــە زیــاتــر حەشیمەتی بــەمــجــۆرە دەبێتە ــان ــوردســت ک کــەســی مــلــیــۆن خەباتی سەرەکی پوتانسیەلی و وزە پێوەندییەکی هــەروەهــا کــورد، میللی پارتە نێوان لە ئەرێنی دووالیــەنــەی کوردستانییەکانی چێ دەبێ و دواجار پارچەی چــوار هــەر لــە کــورد گەلی کوردستان قازانج لەو پرۆسە دەبینێ.

کارکردی و کوردستان کۆماری پــێــشــەوا قـــازی مــحــەمــەد یــەکــێــک لە »هاوسەنگی نموونەی ئەو باشترینی ئاماژەی دەتوانین کە ئەرێنیی«ـەیە ــی قـــازی ــســوکــەوت ــن. هــەڵ ــەی ــک پـــێ بمحەمەد دەگەڵ کوردەکانی باشوور و بەکارهێنانی تواناییەکانیان لە کۆماری فیداکاری و، ــەک الی لە کوردستاندا بــارزانــی و پــێــڕەوی مــەال مستەفا و سیستمی قــانــوونــی ــە ل هــاوڕێــکــانــی لە کــوردســتــان کــۆمــاری حکوومەتی و ــەرز ب نموونەیەکی دیــکــە، الیــەکــی ســەرکــوتــوویــە کــە دەتــوانــێ ببێ بە ــەمــڕۆ بۆ ســەرچــەشــن و ئــولــگــوی ئنەک کورد میللی خەباتی پێشخستنی هەر لە کوێستانەکانی قەندیل، بەڵکو لە

هەر چوار پارچەی کوردستان رەچاو بکرێ.

پێویستی لە سەر دیکە وێنەیەکی ئەرێنی« »هــاوســەنــگــی پێک هێنانی ئەزموونی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردە، دابێ ســەرەڕای دەگــەڵ ئێستاشی کە الیەنە و پــارت تێکۆشانی و هــەوڵ و کێشە نەگیراوە. کوردستانییەکان ناهاوئاهەنگی، تاکڕەوی و زێدەخوازی بــەڕوونــی سیاسی الیــەنــی هــەنــدێــک و جیدیترین لــە یەکێک دا؛ نیشانی

ئارێشەکانی و کێشە سەرەکیترین ــە کــوردســتــانــیــیــەکــان نــەبــوونــی ــارت پهاوسەنگی بنیاتنەر و ئەرێنییە کە دەبێ ببێ بە سەرەتای چاالکی، بەشداری و هاوکاری سیاسییەوە، چونکە نەبوونی ئەو فاکتۆرە ورد و هەستیارە هەروا هۆکاری لێک دووربوونەوە و تەنانەت بــەربــەســتــی بـــەر بــەســتــێــن ســازی بۆ لە کــوردە میللی خەباتی پێشخستنی

کوردستان و هەموو پارچەکانی.ئێران، تورکیە، عێراق، سووریە لە سەرووی گرنگترینی ئەو والتانەن کە

کاریگەرییان لە سەر دۆخی رۆژهەاڵتی نێوەڕاستە، رۆژهەاڵتی ناڤین لە کۆڕو مافی نێوەندەکانی و سیاسی کۆمەڵە چاو لەبەر هەمیشە جیهاندا مرۆڤی ــووە؛ بـــە چــەشــنــێــک بــچــووکــتــریــن ــ بـــەو نــاوچــەیــە، ــرژی ل ــارگ ــران و ب ــەی قــە، ســەرنــجــی ــانـ ــەو واڵتـ بــەتــایــبــەت ئـبەتایبەتی و نێونەتەوەیی کۆمەلگەی ــۆ الی خــۆی ــای ب ــی زلــهــێــزەکــانــی دندژکــردەوەیــان شایەتی و راکێشاوە کەواتە دەبین. هەمیشەش و بوووین

چوار ئەو بەسەر کوردستان کاتێک ــووە و خــەبــاتــی ــ ــەش ب ــ واڵتـــــەدا دابـواڵتانە لــەو کوردستانییەکان پارتە دژواریــیــە، و ئاستەنگ ــەڕووی رووبـنــەبــوونــی »هــاوســەنــگــی ئــەرێــنــی« و لە ــەرگــری ب بــۆ متمانە و یەکیەتی »شوناس و بەرژەوەندی نەتەوەیی« لە ئاستی »کالن« و هەروەها خەوشدار ــی ســەربــەخــۆیــی و ســنــووری ــردن کپارچەیەک هــەر پارتەکانی چــاالکــی دیکە پارچەکانی پارتەکانی الیەن لە تــەنــیــا دەبــێــتــە هـــۆی ئــاڵــۆزتــربــوونــی

کــورد گەلی نیگەرانی و هــەڵــومــەرج پــارچــەی کوردستان. هــەر چــوار لــە و ئەرێنی« »هاوسەنگی پێکهێنانی هەر ئەرکەکانی روونــتــرکــردنــەوەی هۆی ببێتە دەتوانێ سیاسی پارتێکی تاووتوێی وردی و گەیشتن ئاکام بە ــەکــان، کە ــی ــە کــوردی ــارت کـــارکـــردی پپارتە وەاڵمــدەربــوونــی حاڵەتەدا لــەو گەلی بە کوردستانییەکان سیاسییە کورد بە شێوەیەکی کوللی و هەروەها ئەو پارچانەی خەباتی بۆ دەکەن زۆر

ئاسانتر دەبێ.ئەگەر بڵێین، دەتوانین ئاکامدا لە پێوەندیی لە ئەرێنی« »هاوسەنگی ــە کــوردســتــانــیــیــەکــانــدا ــارت ســیــاســی پئامانج نــەک قەندیل پــێــوەر، بــە ببێ بەهێز ئامرازێکی وەک بەڵکو نییە؛ دەبـــــێ بـــە کــارتــێــکــی گـــوشـــار بۆ رۆژهــەاڵت پارتەکانی ــدی ــەرژەوەن بکەمبوونی کــوردســتــان. بــاکــووری و یەکێکی بــزووتــنــەوە تــێــچــووەکــانــی دیکەیە لەو ئاکامە زێدە بە بایەخانەی نــاڕاســتــەوخــۆ ــۆ و ــەوخـ ــتـ ــە راسـ کـ

ئەرێنیی«ـە. »هاوسەنگی دەرکەوتەی »هــاوســەنــگــی پێکهێنانی ــۆ ب بـــەاڵم گرنگی پرسیارگەلێکی ئــەرێــنــی«ش ــێ پــارتــە ــن کــە دەبـ ــ ــ زۆر دەورووژێبــدەنــەوە. واڵمــیــان کوردستانییەکان ئەرێ هاندەر و پوتانسییەلی پێکهێنانی مەبەستی بە ئەرێنی« »هاوسەنگی بەرگری لە »شوناس و بەرژەوەندییە ــیــەکــانــی کــــورد« لــە الیــەن نــەتــەوەیبوونی کــوردســتــانــیــیــەکــانــەوە پــارتــە ئێران، حکوومەتەکانی بۆچی هەیە؟ هەوڵیان سووریە و عێراق تورکیە، تــوانــیــویــانــە ــش ــی ــەک ــاڕادەی ت و داوە ــی خــۆیــان ــی واڵتـ ــان ــوردەک ــەڵ ک ــ دەگدیکەی پارچەکانی کــوردەکــانــی یــان ئەرێنییە هاوسەنگییە ئەو کوردستان هاوسەنگییانەی ئەو یان و پێک بێنن دەسەاڵتەکانیاندا ــی ــدی ــەرژەوەن ب لــە چۆنێک ــەر ه ــان ی و تــێــک بــدەن نییە دەرچێنن، لێ نەرێنی هاوسەنگییەکی ــان ــەک ــی ــی ــان ــوردســت بـــــەاڵم پـــارتـــە کو میتۆد چەشنە ــەو ئ نەیانتوانیوە خۆیان بەرژەوەندی لە هاوسەنگییانە سیاسییە الیەنە و پــارت نێوان لە و ــدا رێــک بــخــەن؟ پــارتــە ــان ــەک ــی ــوردی ککۆمەڵگەی و رووناکبیران سیاسی، مەدەنی کوردی دەتوانن چ رۆڵێک لە و ئەرێنی هاوسەنگییە ئەو پێکهێنانی بگێڕن؟ متمانە گشتگیرەدا یەکیەتی و

و ....کوێستانی هەنووکەیی رەوشــی قەندیل و کێشەی پارتەکان؛ کە بووەتە و میدیا زۆربــەی گەرموگوڕی باسی چاالکانی سیاسی و خەڵکی کوردستان سەرەڕای پارچەکانییەوە، هەموو بە ئەو نیگەرانییەی لێی کەوتۆتەوە، رەنگە بتوانێ بواری بەرزکردنەوەی خەباتی بااڵتر ئاستێکی بۆ کورد گەلی میللی الیەکی لە و، بکا خــۆش تۆکمەتر و هەڵومەرجە ئەو لەوانەیە دیکەشەوە دەرفەتەکان کیسدانی لە هۆی ببێتە ــی و، ــرۆی ــی هــێــزی م ــرۆدان ــی ــە ف و بپراکتیکی چوارچێوەیەکی و ــان زەمبێ کە بۆ پارتە کوردستانییەکان زۆر گرنگە، کە رەنگە خەسار و دەرکەوتە لەو ســەرچــاوەگــرتــوو نەرێنییەکانی قەرەبووکردنەوەی خستنە پشتگوێ

هەر وا ئاسان نەبێ.

بزووتنەوەیەکی‌تینووی‌هاوکاریی‌و‌یەکیەتی

داوای والت، دەرەوەی لە کورد چاالکانی کەسایەتی و سیاسییەکانی هیزە لە یەکگرتوو بەرەیەکی پێکهێنانی

ڕۆژهەالتی کوردستان دەکەن.و کەسایەتی ســەد نزیکەی دا، ــاوەاڵ ســەرئ نامەیەکی لــە چاالکیی بواری جۆراوجۆر کە هەر هەموویان هی ڕۆژهەالتی پێکهێنانی داوای دەژیــن، واڵت دەرەوەی لە کوردستانن و ڕۆژهــەالتــی سیاسییەکانی هیزە لە یەکگرتوو بەرەیەکی »هەستیاریی هــاتــواە: دا نامەیە لــەو دەکـــەن. کوردستان ــی کـــوردســـتـــان و بـــزوتـــنـــەوەی ــ ــەاڵت ــ ــی ڕۆژه ــ ــارودۆخ ــ ببەرامبەر لە مێژوویی ئەرکێکی ئەمرۆ ڕزگاریخوازی کورد ڕۆژهەاڵتی سیاسییەکانی کەسایەتییە ڕێکخراوە و تــەواوی جیددی هەنگاوگەلی هەڵێنانی ئەویش دانــاوە، کوردستان هێزەکانی ــەی زۆرب لە بەرەیەک پێکهێنانی بۆ پێویست و

ڕۆژهەاڵتی کوردستانە.«دەقی تەواوی نامەکە و هەر وەها ناوی ئەوانەی نامەکەیان

واژۆ کردوە بەم جۆرەیە:نامەیەکی کڕاوە بۆ:

ڕێکخراوە سیاسی و ئازادیخوازەکانی ڕۆژهەاڵتی کوردستان،مەدەنیی – سیاسیی سەربەخۆی هەروەهاهەڵسوراوانی

ڕۆژهەاڵتی کوردستانبەرێزان،

نــاوەڕاســت، ڕۆژهــەاڵتــی ناوچەی و جیهان ئاڵوگۆڕەکانی دەیەی دوو لە کورد کێشەی بە جیهانی بوونی تایبەتیی بە پێی بە ئێرانیش کە دەسەلمێنێ ڕاستییە ئــەم ڕابـــردوودا، قــەیــرانــی سیاسیی – زۆرتــــری هــەرچــی قــووڵــتــر بــوونــی يان زوو تووشی ئابوریی نێوخۆیی درەنگ کۆمەاڵیەتیی و هیزە پێویستە دەبــێ. چارەنووساز و جیددی گۆڕانکاریی سیاسییەکانی ڕۆژهەاڵتی کوردستان خۆيان بۆ بە جێگەیاندنی ڕۆڵی مێژوویی لە تەیارکردنی بواری پێویست بۆ گەیشتن بە چەشنە هەر بەرامبەر لە و چارەنووس ماڤی دیاریکردنی لە بتوانن تا بکەن، ئامادە سیاسیی نەکاوی ئاڵوگۆرێکی ژیانی سیاسیی داهاتووی کوردستان و ئێران بۆ وەدیهێنانی

ئاواتەکانی مێژینەی گەڵی کورد ئەرکی خۆیان بە جێبێنن.پێويستييە، ئـــەم ســـــەرەڕای ــە ک دەزانـــیـــن بـــاش ــوو ــەم هلە کــوردســتــان ڕۆژهــەاڵتــی حیزبەکانی سیاسیی ژیــانــی ڕابردوودا دەیەی دوو لە داسەپێندراوبە تایبەتیی تاراوگەی دابـــڕان و بـــووە. ڕێــکــخــراوەیــی و سیاسیی قەیرانی لــە پــڕ بە کوردستان ڕۆژهەاڵتی هیزەکانی لە یەکدوور بوونەوەی بزاڤی لە نــاخــوازراوی وکەسایەتییەکانییەوەزیانی حیزب جاروبار هەرچەند، داوە. کورد نەتەوەیی هەستی و کورد کوردستانی دا ڕێکخراوەیەکی چەند یــان دوو ئاستی لە بە بــەاڵم بووین، دانوستان تەنانەت و دانیشتن شاهیدی

هۆی بەرفەراوان نەبوونیان، ئەم چەشنە ڕێکەوتنانە ئاکامێکی دڵخوازیان بە شوێنەوە نەبووە.

هەستیاریی بارودۆخی ڕۆژهەاڵتی کوردستان و بزوتنەوەی بەرامبەر لە مێژوویی ئەرکێکی ئەمرۆ ڕزگاریخوازی کورد ڕۆژهەاڵتی سیاسییەکانی کەسایەتییە و ڕێکخراوە تەواوی جیددی هەنگاوگەلی هەڵێنانی ئەویش دانــاوە، کوردستان هێزەکانی ــەی زۆرب لە بەرەیەک پێکهێنانی بۆ پێویست و تـــەواوی پێویستە بــەرەیــە ــەم ئ کــوردســتــانــە. ڕۆژهــەاڵتــی ماڤی و ئازادیی بۆ کە کورد گەلی ڕاستەقینەی هێزەکانی چارەی خۆنووسینی ڕۆژهەاڵتی کوردستان تێدەکۆشن لە خۆ ئەم پێوەندیی پتەوترکردنی بۆ پێویست ــواری ب تا بگرێ هێزانە و بەرزکردنەوەی ئاستیچاالکیی ئەوان لە ڕۆژهەاڵتی کوردستان بە دوور لە هەر چەشنە پاوانخوازیی و لە سەر

بنەمای پلوراليسمی سیاسیی و دێموکراتیک پێک بهێنێ.بەڕێزان،

بێ گومان پێکهێنانی بەرەی یەکگرتووی هێزەکانی سیاسیی- خاڵی چەند ســەر لە کوردستان ڕۆژهــەاڵتــی کۆمەاڵیەتیی لەوان هاوئاهەنگ کردنی چاالکیی سیاسیی یەک هاوبەش و ئەم نوێنەرایەتیی کومیتەی پێکهێنانی نیزامیی حیزبەکان، و بــەرژوەنــدی لە واڵت دەرەوەی و کوردستان لە بــەرەیــە ئاستی بەرزبوونەوەی هۆی دەبێتە و کورددایە نەتەوەی کورد ڕزگــاریــخــوازی جــواڵنــەوەی و نەتەوەیی وشياریی کوردی بزاڤی خێرای ناساندنی کورستان، ڕۆژهەاڵتی لە و کۆدەنگیی کــۆکــردنــەوەی جیهان، ئاستی لە ڕۆژهـــەاڵت و ئەورووپا پارڵمانی و جیهان گشتیی بیروڕای پشتیوانی

هتد...!بەرێزان،

یاخود ڕێــکــخــراوە چەشنە ــەر ه یــاخــود بـــەرە پێکهێنانی ــە هــێــزەکــانــی ســیــاســی کـــوردی کــومــیــتــەیــەکــی هــاوبــەش لکــەمــتــەرخــەمــی مــێــژوویــیــە، پێداویستییەکی ڕۆژهـــــەاڵت لەبەرامبەر ئەم ویستەدا ئاکامی نەرێنیی لێدەکەوێتەوە، چ لە لە لە ڕۆژهەاڵتی کوردستان و چ بزوتنەوەی کورد ئاستی ڕادەی ناوچەیی و جیهانی دا. ئەمە پێداویستیی ئەمرۆیە و بێ

گوومان سپەينێ بۆ ئەم کارە دڕەنگ دەبێ!بە ڕێز و حورمەتەوە

١. ئیرانپور،ناسر، نووسەر،وەرگێر، چاالکی سیاسی، ئاڵمان٢. ئەحمەدین،مستەفا،چاالکی سیاسی، ئاڵمان٣. ئەحمەدی،سەدیق،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

سیاسی، ئەمینئاوە،کامران،نووسەر،وەرگێر،چاالکی د. .٤ئاڵمان

٥. ئەمین نژاد،ناسر، نووسەر،وەرگێر،چاالکی سیاسی، ئاڵمان٦. ئەنساری،بێهروز،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

٧. باباخانی،نووسەروچاالکی سیاسی، تورکیە٨. باڵەکی،ئاگری،چاالکی سیاسی، نۆروێژ

٩. بۆکانی،تاهیر،چاالکی سیاسی، سوید١٠. بەخشی،حوسێن،نووسەر،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

بــەرهــون،مــحــەمــمــەدتــاهــیــر،نــووســەر،وەرگــێــر،چــاالکــی .١١سیاسی،ئ اڵمان

١٢. پورکەریم،جەمال،چاالکی سیاسی، فەرانسە١٣. پیرۆتی،ئاسۆ،چاالکی سیاسی، سوید

١٤. توت ئاغاجی،جینا،چاالکیبواریژنان، سوید١٥. جهانگیری،برایم،نووسەروچاالکی سیاسی، کەنادا

١٦. جیهان میهەن،فەرهاد، چاالکی سیاسی، سوید١٧. حامدی،جەعفەر،چاالکی سیاسی، نۆروێژ

١٨. حوجەت السادات،هادی،چاالکی سیاسی، ئاڵمان١٩. حوسێنپەناهی،سامانچاالکی سیاسی، سولێمانی

سیاسی،باشوری حیسامی،ساالر،ڕۆژنامەنووس،چاالکی .٢٠کوردستان

سیاسی، حیکمەت،تاهیر،نووسەر،وەرگێر،چاالکی د. .٢١ئاڵمان

٢٢. حەواینەسەب،خەلیل،چاالکی سیاسی، ئاڵمان٢٣. حەیدەری،جەواد،ڕۆژنامە نووس،باشوری کوردستان

٢٤. داراپور،ئارێز،چاالکی سیاسی، ئاڵمان٢٥. دەباغی،شهال،نووسەروچاالکی سیاسی، سوید

٢٦. ڕازی،جەاڵل،ئەندامی تیمی میلیفتباڵی ئێران، فینالند٢٧. ڕزایی،ماپەر،چاالکی سیاسی، ئالمان

٢٨. ڕەشیدی،ئەمین،چاالکی سیاسی، سوید٢٩. زارەع،جەمال،چاالکی سیاسی، ئاڵمان٣٠. زارەع،گوڵنار،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

٣١. زارەعی،ئیسمایل،چاالکی سیاسی، نۆروێژ٣٢. سدقی،پەری،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

ســولــتــانــی،ئــەنــوەر،نــووســەر،وەرگــێــر،تــوێــژەر،چــاالکــی .٣٣سیاسی، بریتانیا

٣٤. سوڵتان پەنا،بەهرام،چاالکی سیاسی، سوید٣٥. سەعیدی،حوسێن،نووسەروچاالکی سیاسی، سوید

٣٦. شاسواری،محەممەد،چاالکی سیاسی، سوید٣٧. شعبانی،هومایوون،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

٣٨. شێخ ئاغایی، سیامەند،نووسەروچاالکی سیاسی، سویددێرینی شــەتــەوی،حــەســەن،نــووســەر،تــێــکــۆشــەری د. .٣٩

سیاسی، ئاڵمان٤٠. عوسمانی،ئارام،شانۆکار، فەرەنسا

٤١. عەبدولالهی،ئازاد،چاالکی سیاسی، دانمارک٤٢، د. عەلیار،ئاوات،چاالکی سیاسی، ئەمریکا٤٣. فەتاحی،مەهدی،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

سایتی ــرســی ــەرپ ــر،ب ــێ ــووســەر،وەرگ ــادر،ن ــحــی،ن ــەت ف .٤٤ڕۆژهەاڵت-بۆکان ئاڵمان

٤٥. فەرهاد،فاروق،چاالکی سیاسی، سوید٤٦. قادری،هیدایەت،چاالکی سیاسی، سوید

٤٧. قازی،عومەر،تێکۆشەری دێرین،ڕۆژهەاڵتی کوردستان٤٨. قازی، کامران، چاالکی سیاسی، سوید

٤٩. قورێشی،خالید،چاالکی سیاسی، ڕووسیە٥٠. قورێشی، خەبات، هونەرمەند ینیشتمانیی، نۆروێژ

٥١. کوردپوور،عەبدولال،چاالکی سیاسی، ئاڵمان٥٢. کوردستانی، کانی، چاالکی سیاسی، بریتانیا

ڕۆژهــەاڵتــی سیاسی، چــاالکــی ئاشتی، کــوردســتــانــی، .٥٣کوردستان

٥٤. کەعبی،ڕەزا،چاالکی سیاسی، باشوری کوردستان٥٥. کەمالی،سەالح،چاالکی سیاسی، سوید

٥٦. گرامی،ئەفراسیاب،چاالکی سیاسی ـ نۆرویژ٥٧. الهووری،ئەمیر،چاالکی سیاسی، ئوسترالیا

٥٨. لەبادی، مینا، چاالکی بواریژنان، سوید٥٩. لەبادی، ئەحمەد،چاالکی سیاسی، سوید

٦٠. ماملێ،وریا،چاالکی سیاسی، نۆروێژسیاسی، ماوەرانی،حەسەن،نووسەر،وەرگێر،چاالکی .٦١

ئاڵمان٦٢. محەمەدپوور،جەمال،چاالکی سیاسی، سوید

سیاسیوووتەبێژی مرادی،گلمراد،نووسەر،چاالکی د. .٦٣ماڤیمرۆفلەیو . ئەنژنو

٦٤. موکری، برایم، چاالکی سیاسی، ئوسترالیا٦٥. موکری، ناهید، چاالکی بواری ژنان، سوید٦٦. مۆالن، حەسەن،چاالکی سیاسی،ئوسترالیا٦٧. مێعمارزادە،فاروق،چاالکی سیاسی،سوید٦٨. مێعماری،ئەسمەر،چاالکیبواریژنان،سوید٦٩. میتران،فرێدوون،چاالکی سیاسی،ئاڵمان

٧٠. د. مەردوخ،عەبدولال،چاالکی سیاسی،فەرەنسە٧١. مەسعودی، مریم،چاالکی سیاسی، ئاڵمان

٧٢. مەولوودی،هێرۆ،ڕۆژنامەنووس،باشوریکوردستان٧٣. ناسری،باباشێخ،چاالکی سیاسی،ئاڵمان٧٤. ناسری،شۆڕش،چاالکی سیاسی،ئاڵمان

٧٥. نەجاری،جەمال،ڕۆژنامەنووس،فەرەنسە٧٦. نەقشبەندی،ڕشاد،چاالکی سیاسی،بریتانیا٧٧. هەورامی،کەمال،چاالکی سیاسی،ئوسترالیا٧٨. وریانی، جهانگیر، چاالکی سیاسی،ئاڵمان٧٩. وریانی، سوهێال، چاالکی سیاسی، ئاڵمان

٨٠. یاحەقی،ئاالین،چاالکی سیاسی،فەرانسە

داوای‌پێکهێنانی‌بەرەیەکی‌یەکگرتوو‌لە‌هیزە‌سیاسییەکانی‌ڕۆژهەالتی‌کوردستان‌له‌الیه‌ن‌که‌سایه‌تییه‌‌کورده‌کانی‌ده‌ره‌وه‌ی‌واڵت

رۆژنامەیژماره : 657 ١6ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ 6ی ژوئەنی ٢٠١5 بەیاننامە4

عومەر بالەکی

هه ر جۆزه ردانی ١٢ی رۆژی کاره ساتیکی بیرخه ره وه ی ساڵێک ٥٩ رۆژه دا له و دڵ هه ژێنه و تاڵ که س له خه ڵکی مه هاباد له زیندانی دادگای شه رع به حوکمی ته ورێز ــاوکـــاری کـــردن له ــه تـــاوانـــی هـ بئێعدام کران و گه ڵ دژی شۆڕش فه رمانداری الیــان له هه واڵه که ی ــه و کــاتــی مــهــابــاد »حــمــیــدرضــا ئـدا ڕاگه یاندراوێک له جاللی پور« کــه لــه نــاو شـــاردا بــاو کــرایــه وه ،

ڕاگه یاندرا.ــی گـــوتـــرا ئـــه و ٥٩ ــ هـــه ر وه ککردنی هاوکاری تاوانی به که سه حیزبه کانی رۆژهه اڵتی کوردستان مانگی دوو نـــێـــوان ــاوه ی ــ مـ لـــه خاکه لێوه و بانه مه ڕی ئه و ساڵه دا بـــه شـــێـــوه ی ڕه ش بــگــیــر ده ســـت

به سه ر کرابوون. ئێستا که ٣٢ ساڵ به سه ر ئه و تاوانه قێزه ونە دا تێپه ڕ ده بێ، ڕوون نییه که ئه و ٥٩ که سه که له شاری مه هاباد گیرابوون بۆ پێکه وه ئێعدام کران و کێ و چ که سانێک بڕیاری ئێعدامی ئه وانیان دا و هۆکاری چی بــوو هــه ر ٥٩ کــه س که له بــواری که سایه تیه وه ته نانه ت و ته مه ن چۆنه هه بوو جــیــاوازیــان پێکه وه لــه یــه ک دادگـــا دا دادگــایــی کــران که حو کمه ش ئه و دران حوکم و ئێعدامه له سه ر هه موومان یه ک جێ ئــێــعــدام دوای ــووه ؟ ــ چـ ــه رێـــوه بـکردنیان بۆ جه نازه کانیان ته حویلی یا النی نه دراوه ته وه بنه ماڵه کانیان نیشانی گڵکۆکه یان شوێنی کــه م

بنه ماڵه کانیان نه داوه ؟.ساڵی لــه ئیسالمی ــاری ــۆم ک٦٢ی هه تاوی به و کرده وه ی خۆی به ــدا ب په یامێک چ ده یــهــه ویــســت خه ڵکی کوردستان؟ ئه گه ر چاو له وته ونوسراوه کانی کاربه ده ستانی کۆماری ئیسالمی له و سه رده م دا ئه و باشتر ده توانین واڵمی بکه ین پرسیاره کانی هه موو و پرسیاره تێڕوانینی شێوه ی و بده ینه وه تر ئه وان له سه ر خه باتی ڕوای گه لی کوردستان رۆژهــه اڵتــی له کــورد

بزانین.خه ڵخالی له ٢ی گه الوێژی ساڵی مانگێک چه ند ته نیا که دا ١٣٥٨

گه یشتنیان ده ســـه اڵت به به سه ر تێپه ر ده بێ له رۆژنامه ی »کیهان« دا سه باره ت به کێشه ی که مایه تیه نه ته وه یی و ئایینیه کان به و شێوه یه ده دوێ: »رێگا چاره ی قه یرانه کانی بــۆ سه ر ئــه رتــه ش نــاردنــی واڵت سنووره کانه ......«. یا خومه ینی له له هه ر دا ١٣٥٨ گه الوێژی ٢١ی رۆژنامه یه ی که یهان دا هاتووه ئاوا ده ڵی »ئه وانه له ئیسالم ده ترسێن، قــانــوونــه کــانــی ئیسالم لــه ــه ــه وان ئــهــه وی ــان ــن، ئـــه وانـــه ده ی ــرســێ ده تهه رشتێک ــه وە ئـ ــێ، ــه ب ن ئــیــســالم پیالنگێڕی ئه گه ر پیالنگێڕییه . بێت رووبــــــدا ئــیــدی ئــێــمــه نــاتــوانــیــن هه تاسه ر دان به خۆمان دا بگرین بکه ین، قه بووڵ پیالنگێریه کان و مه سه له ی له ئیسالمه ، مه سه له ی ئێمه دا موسوڵمانان به رژه وه ندی

ناتوانین چاوپۆشی بکه ین.«ــی دا هـــه م لــێــدوانــی ــه راســت لــی قــســه کــان ــه م ــ هـ خـــه ڵـــخـــاڵـــی و کوردستان له ــان رووی خومه ینی چونکه بوو کوردستان خه ڵکی و خومه ینی دواتــر رۆژ چه ند هــه ر فتوای هێرشی بۆ سه ر کوردستان له رۆژی ٢٨ی گه الوێژ ده ر کردوه ده ستووری دا به ئه رته ش و سپا به هه ر قیمه تێک بێ کوردستان داگیر خومه ینی کــاتــه دا لــه و و بکه نه وه سپا و ئه رته ش ناردنی به ته نیا بۆ سه ر کوردستان رازی نه بوو و کۆنی هاوکاری و دۆست به ڵکوو خۆی سادق خه ڵخاڵی وه ک حاکمی شه رع به ده سه اڵتێکی ره ها نارده کوتی ســه ر زیاتر بۆ کوردستان خــه ڵــک، کــه هــه مــوومــان ده زانــیــن به خه ڵخاڵی دا که م ماوه یه کی له جه الدی کوردستان ناوی ده رکرد.

ریکخراوی ــۆرتــی ڕاپ پێی بــه که وتنی سه ر له گشتی لێبوردنی شـــورشـــی گـــه النـــی ئـــێـــران هــه تــا ٤٣٨ ڕاده ی ٥٨ ساڵی ڕه شه مه ی که س ئێعدام کراون و له و کاته وه ئێعدامی مــاشــێــنــی ئێستا ــا هــه تو ڕانه وه ستاوه ئیسالمی کۆماری پێی به کردنه کان ئێعدام قۆناغی ناو لــه سیاسی مــه رجــی و ــه ل هله خۆی کۆماری ئیسالمی ئێراندا به اڵم دابووه داشکان هه ڵکشان و کــۆمــاری ئێعدامی ماشێنی ــه ت قبۆ نــه کــه وتــووه کــار لــه ئیسالمی نێوان له ئامارێک پێی به نموونه هه تاوی ٦٧ی هه تا ٦٠ ساڵه کانی کۆمه ڵی به ئێعدامی لوتکه ی که کۆماری زیندانه کانی له زیندانیان

١٠٧٠٠ راده ی ــوو دابـ ئیسالمی نزیکترین یا کــراون ئێعدام که س دا ئێستا ــی ــ ده م ــه ر سـ لــه ــاڵ سـبه هه تاوی ٩٣ی ساڵی ده توانین نمونه بێنینه وه که به پێی ڕاپۆرتی مافی پاراستنی رێــکــخــراوه کــانــی سزای کــه س ٨٥٢ راده ی مــرۆڤ

ئێعدامیان له سه ر جێبه جێ کراوه .ــه اڵت ــ ــه ده سـ لـــه ســـه ره تـــای بـگه یشتنی کۆماری ئیسالمی ده زگای شه رع حاکمی ناوی به دادوه ری

ئێعدامی و ــرت ده گـ کــه ســی ــه ر هده کرد له ژێرناوی »سه ر به رژیمی دژی « تــاوانــی یابه و پێشوو« به ئێعدامیان حوکمی شـــوڕش« سه ر دا ده سپاند. به اڵم به ره به ره که له ئیسالمی کــۆمــاری ده ســه اڵتــی ــران ـ ــێ ژێـــر ره حــمــه تــی شـــه ری ئعێراق توکمه تر بوو و زیاتر خۆی سه پاند، ده سته واژه کان بۆپاساوی ــوون ــان گـــــۆڕان و بـ ــه ک ــدام ــع ــێ ئ»محاربه و االرض به »مفسدفی باخدا« به و شێوه یه دەسەالتداران گشتی ڕای و بیر لــه ویستیان خه ڵکی ئێراندا شه رعییه ت بدەن به

ماشێنی ئێعدامه کانیان.خه ڵکی ــه ل کـــه س ٥٩ کــاتــێــک مه هاباد که دوو مانگ له گیرانیان ــک ــارێ ــڕی ــه ب ــوو بـ ــ ــه ده ب ــ ــه ڕ ن ــپ ــی تبــۆ شــاری ته ورێز ڕاده گـــۆزرێـــن ئازه ربایجانی پارێزگای ناوه ندی شه رقی و له وێ هه ر ٥٩ که سه که له یه ک رۆژ و له یه ک کات دا ئێعدام

ــێ گه لی کــورد چۆن ده کــرێــن ده ببروانیه ته سیستمی ده سه اڵتدارەتی

کۆماری ئیسالمی.ته مه نی ــه ل کــه ســه ٥٩ ئـــه و ته مه ن الوی بوون، جۆراوجۆردا هه تا بــووه تێدا ساڵیان ١٧ -١٦پــێــاوی کــامــڵ تــه مــه ن ٤٠ بــۆ ٥٠ له چین و له هه مان حــاڵ دا ســاڵ و تــوێــژی جــۆراوجــۆری شــاربــوون ــار هــه تــا ــداک ــن ــوێ لـــه قــوتــابــی و خبووه. تێ دا بازاڕیان دوکانداری و

هه ربویه چ له بواری ته مه نه وه چ له ڕووداوه کــان بۆ تێ روانین بواری یه ک وه ک ناتوانن که سه ٥٩ ئه و بن، به اڵم دادگای شه رعی ته ورێز بنه مایه کی هیچ بــه ــدان ــوێ گ بــێ ئــه وه ئــه خــالقــی وه ک قــانــوونــی و اتهام« »تفهیم زیندانی ده بــێ که بــکــرێ و مــافــی ئـــه وه ی هــه بــێ که له بکاو ــاری دی بۆخٶی پــارێــزه ر ــادڵ و دادپـــــه روه ر ــ دادگــایــه کــی عده رچونی دوای بکرێ و دادگایی هه بێ ئه وه ی مافی دادگا حوکمی ــدا بۆ ــه لــه حــوکــمــی دادگــــا بـ ــان تتێهه ڵچوون و ــای دادگـ لــه ئـــه وه ی پێداچونه وه داوای پێداچوونه وه دا بۆ حوکمی دادگا بکرێ و له هه مان ئــه وه ی هه بێ چاوی مافی حــاڵ دا خۆی بنه ماڵه ی کــارو کــه س و به ــه اڵم ده بــیــنــیــن مـــاوه ی بــکــه وێ. بـچوونی بــه ڕێــوه کــردن و زیندانی که که مه ئه وه نده ئێعدام حوکمی له وانه ی سه ره وه مه جالی هیچ کام

که سه ٥٩ ــه و ب کــرد باسمان کــه ــه وه وابــێ ــه دراوه هـــه روه کـــی ئـ ــ نـشه ڕدا مه یدانی له که سه ٥٩ ئه و ــای نــیــزامــیــان بۆ ــ ــرابــن و دادگـ گــیئــه وه ی پرسیار ده رابـــێ. ته رتیب ٥٩ ئــه و په له به وا بۆ به ڕاستی

که سه ئێعدام کران؟بۆ وه اڵمی ئه و پرسیاره پێویسته ــه ل و مــه رجــی ئــه وکــات بــزانــیــن هـئه و کاتێک بووه. ناوچه که چوون ٥٩ که سه له خه ڵکی مه هاباد ئێعدام

کران، هێزه کانی کۆماری ئیسالمی ــای بــه ربــه ره کــانــیــان لــه گه ڵ ــوان تکوردستان دا پێشمه رگه ی هێزی ــوو بــۆیــه بــاشــتــریــن ڕێــگــا بۆ ــه ب نبردنهسه ری ڕۆحیه ی هێزه کانیان و چاوترساندنی خه ڵک که هاوکاری پێشمه رگه نه که ن، گرتن و ئه زیه ت و خه ڵکی ــی ــردن ک ئــێــعــدام ــازارو ــ ئـوه ک کوردستانیان گوندی شارو گه یشتن بۆ نیزامی ستراتیژیه کی به ئامانجی خۆیان دیاری کردبوو و لــه و ســه رده م داچــڵــەپــۆپــەی ئه و ئه و ٥٩ کردنی ئێعدام ستراتیژییه

که سه له خه ڵکی مه هاباد بوو.له کۆتایه کانی مانگی بانه مه ڕو ــای جــــــــۆزه ردان ســاڵــی ــ ــه ره ت ســکه سه ٥٩ ــه و ئ ــه وه ی ئـ پێش ٦٢ته ورێزو زیندانی بۆ ڕابگوێزرێن له له یه کێک بکرێن ئێعدام ــه وێ لپێشمه رگه هــێــزی چــاالکــیــه کــانــی به هه مزه قــه رارگــای قائیم مقامی نـــاوی »بـــروجـــردی« ده کـــوژرێ،

خه ڵکی سه رکوتی له که ناوبراو جاش دروست بوونی کوردستان و کــۆژران و هه بوو سه ره کی ڕۆڵــی ــۆ حــکــوومــه تــی ــه ده ســـت دانـــی ب لــســالمــی بــریــنــێــکــی ــی ــاری ئ ــ ــۆم ــ کــی ــه ژان بـــوو هــه ربــۆیــه کــوژران ــ بــه وه ی ــ ــردن ــ دژک ــردی« ــ ــروج ــ ب «لێ تارانی حکوومه تی به رپرسانی مووسه وی مێرحوسێن که وته وه. ــران ــ ــه رۆک وه زی کــه ئــه وکــات ســبوو به توندی هێرش ده کاته سه ر داواده کــا کوردستان و حیزبه کانی توندترین بــه نــیــزامــیــه کــان هــێــزه بکه نه وه. بروجردی تۆڵه ی شێوه محسن ر فــســنــجــانــی و »هــاشــمــی توند هه ڵوێستی ــق دوســت« ــی ر فــرش ده کـــه نـــه ســه ر ده گـــــرن و هــێحیزبه کانی کــوردســتــان و خه ڵکی

کوردستان.ــه و ئـ ــی ــ ــنـ ــ ــه وتـ ــ ده رکـ دوای ــــی ــداران ــ ــه اڵت دژکـــــرده وانـــــه ده ســــه کــه م ــه ی کـــۆمـــاری ئــیــســالمــی لـــی مــانــگــی جـــۆزه ردانـــی ــانـ ڕۆژه کـساڵی ١٣٦٢ چه ند کۆبوونه وه یه ک پێک مه هاباد ئه منیه تی له شۆرای دێ و به هاوکاری قه رارگای هه مزه ــه کــی ــه وه ی ــارده ده ن دژکــردەی ــڕیـ بـحیزبه کانی خه ڵک و نیشانی توند ئه و هه ربۆیه بـــده ن. کــوردســتــان ٥٩ که سه که له ماوه ی مانگه کانی به ده ســت بــانــه مــه ڕدا خاکه لێوه و زیندانی ڕاپێچی بــوون کــرا ســه ر ــه ن و لــه وێــش له ــ ــان ده ک ــزی تــه ورێهه ر ده قیقه یی دا چه ند دادگایه کی ئێعدام به مه حکووم که سه که ٥٩ــش حوکمی ــه وێ ل ــه ر هـ ــه ن و ــ ده کـجێ بــه جــێ ســه ر لــه ئێعدامیان پیش دا لــه پیالنێکی بــه ده کـــه ن و ترساندنی مه به ستی به ــژراو داڕیخه ڵکی مه هاباد هه واڵه که به شێوه ی ڕاگــه یــەنــدراوێــکــی فــه رمــانــداری

مه هاباد باو ده که نه وه.ــرنـــج و ــای سـ ــگـ ــێـ ئــــــــه وه ی جـلێ وردبوونه وه یه ئه وه یه که هه واڵی خه ڵکی که سه ی ٥٩ ئه و ئێعدامی ڕاگــه یــنــدراوی لــه بێجگه مه هاباد ڕۆژنامه یه کی هیچ له فه رمانداری نه کراوه ته وه باو واڵت دا ڕه سمی »اطالعات و ڕۆژنامه کانی ته نانه ت رووداوه کانی ڕوماڵی که کیهان« کــوردســتــانــیــان کــــردووه خــۆیــان که سه ٥٩ ئــه و ئێعدامی باسی له بـــواردووه. ده بــێ حیکمه ت چ بێت تاوانی بێ کــه س ٥٩ ئێعدامی که

مه هاباد ئاوا په رده پۆش کراوه؟

یادێک‌له‌‌‌59شه‌هیدی‌مه‌هاباد

ــە نــیــگــەرانــیــیــەوە ــووب مــــاوەی چــەنــد ڕۆژێــــک بحیزبی پێشمەرگەکانی نــێــوان گــرژیــی گوێبیستی پێ.کا.کا گریالکانی و ئێران کوردستانی دیموکراتی ناوچەی سیدەکان و نێوان سنووریەکانی ناوچە لە هەر داخــەوە سەرچاوەکانی بە ئەمڕۆ بووین. شنۆ تێکهەڵچوون ڕوودانــی هەواڵی ناوبراو، الیەنی دوو پێی بە کـــردەوە. پشتراست هیزەکانیان، نێوان لە تێکهەڵچوون و گەیشتوون پێمان زانیارییانەی ئەو هیزەکانی الیەن لە حدکا پێشمەرگەکانی پەالماری پێ.کا.کا وە درێژەی هەیە. ئەگەر چی زانیاریی ورد لە سەر زیانە گیانییەکان باو نەبوونەوە یا بە تەواوی ئەم دەگــوتــرێ بــەاڵم وەک نــەکــراونــەوە، پشتڕاست دواوە بە گیانیشی زیانی داخــەوە بە تێکهەڵچوونە،

بووە.خۆی هەڵوێستی کوردستان، دیموکراتی حیزبی لە بارەی ئەم تێکهەڵچوونانەوە بەم جۆرە بە نەتەوەی ڕۆڵەکانی کوردستان، بەشەکانی هەموو لە کــورد نەتەوەکەمان لە سەرانسەری جیهان، سەرجەم هیز و بیروڕای ناوچە و، کوردستان و سیاسییەکانی الیەنە

گشتیی ڕادەگەیەنێ:هێز و هــەر نــێــوان لــە تێکهەڵچوون شـــەڕ و -١الیەنێکی کوردیی نێو بزووتنەوەی کورد بە زیانبار بۆ بزووتنەوەی کورد لە تەواوەتیی خۆی دا دەزانین. هەر

لەم ڕوانگەیەشەوە، وێڕای بە داخبوونمان لە هێرشی گریالکانی پێ کاکا بۆ سەر پێشمەرگەکانی حدکا و دەستبەجێی ڕاوەستانی داواکــاری مەحکوومکردنی، ئەم تێکهەڵچوونە و چارەسەری گرژی و ناکۆکییەکان

لە ڕێگای وتووێژو دانیشتنی هێمنانەوەین.٢- پـــێ.کـــا.کـــا هــێــزێــکــی ســیــاســیــی بـــاکـــووری ــە و، چــاالکــیــی هــێــزەکــانــی ڕۆژهـــەالتـــی ــان ــوردســت ککوردستان لە نیوخۆی ڕۆژهەاڵت و بوونی هێزەکانیان هەڕەشەیە نــە ــەاڵت، ــ ڕۆژه سنوورەکانی ســەر لــە باکووری پێ.کا.کا و ڕەوای بــەرژەوەنــدی سەر بۆ کوردستان، نە پێشگیری و دژایەتی لە گەڵ ئەم جۆرە ئەرکێکی خانەی دەچێتە تێکۆشانەش، و چاالکی

نەتەوەیی و نیشتمانی.هەموو کوردستان و هەرێمی حکوومەتی لە -٣لە کـــورد ــەوەی ــن ــزووت ب نێو سیاسییەکانی هــیــزە چاوەڕوانیمان داوا و کوردستان، بەشەکانی هەموو ئەم بۆئەوەی بنێن پەلە بە هەوڵ وهەنگاوی ئەوەیە بۆ بن هاندەر نەستێنێ و تەشەنە پتر تێكهەڵچوونە، شێوەیەکی وتووێژ و بە گرژییەکان کێشە و ئــەوەی

هێمنانە، چارەسەر بکرێن.٤- سیاسەتی دەستوەردانی پێ.کا.کا لە کاروباری بــەشــەکــانــی دیــکــەی کــوردســتــان هــەر لــە کــۆنــەوە، سەرچاوەی گرژی و ناکۆکی لە گەڵ هێزەکوردییەکان

بووە. لە ڕۆڵەکانی نەتەوەی کورد لە هەموو بەشەکانی کوردستان و سەرجەم هێزە سیاسییەکان دەخوازین بە ڕاشکاوی دژی ئەم دەستوەردانانە و پەنابردن بۆ سیاسییەکانی هیزە بەسەر خۆسەپاندن بۆ چــەک ناڕەزایەتی دەنگی کوردستان دا، دیکەی بەشەکانی

هەڵبڕن.هاوکاتی جموجۆڵی هــێــزکــۆکــردنــەوە و لــە -٥ناوچە لــە ئیسالمی کــۆمــاری ڕێــژیــمــی هێزەکانی پیالنگێڕییان کوردستان و ڕۆژهەاڵتی سنووریەکانی خەڵکی بــەشــەو ئــەو سیاسییەکانی هیزە دژی لــە داوای بۆیە نیگەرانین .هەر کوردستان، ڕۆژهەاڵتی وشیاری و لەسەر هەستبوون لە هەموو الیەنەکان بە مەبەستی پووچەڵکردنەوەی نیاز و پیالنە شوومەکانی

ئەو ڕێژیمە دەکەین.گەڵ لــە هاوخەمیمان دەربــڕیــنــی ــڕای وێـ ئێمە شەڕو ئەم قوربانییەکانی هاوسەنگەرانی بنەماڵە و هەوڵی بە دەخوازین داخاوییەوە،هیوا تێکهەڵچوونە هەموو الیەک هەر چی زووتر بارودۆخەکە ئاسایی ڕێگاچارە هاوکاری، تێگەیشتن و لێک بە بکرێتەوە و هیوادارین بــدۆزرێــتــەوە. لــەمــەودوا گرفتەکانی بۆ سەرکردایەتیی پێ. کا.کاش هاوکار و یارمەتیدەر بێت ــە دووپــات نەبنەوە و بۆ ئــەوەی ئەم جۆرە ڕووداوانــە بــەشــە جــۆراوجــۆرەکــانــی ــورد ل ــەوەی کـ ــن ــزووت ب

کوردستان، لە سۆنگەی ئەم جۆرە ڕووداوانە زیانی زیاتر نەبینێ.

دەفتەری سیاسیی حیزبی دیموکراتی کوردستان

٣ی جۆزەردانی ١٣٩٤٢٤ی مای ٢٠١٥

‌بەیاننامەی‌حیزبی‌دیموکراتی‌کوردستان

‌لە‌بارەی‌تێکهەڵچوونی‌گریالکانی‌پێ.‌کا.کا‌لە‌گەڵ‌پێشمەرگەکانی‌حدکا

فرۆکەخانەی سنە / ٥ی خەرمانانی ١٣٥٨

رۆژنامەی3 ژماره : ٦٥٧ هەواڵ و راپۆرت١٦ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ ٦ی ژوئەنی ٢٠١٥

کوردستان دێموکڕاتی حیزبی سۆئێدی کۆمیتەی سمینارێکی بۆ باس لەسەر پرسە سیاسییەکانی ڕۆژەڤی کوردستان بۆ خالید عەزیزی، سکرتێری گشتیی حیزبی

دێموکڕات پێک هێنا.٩ی ــە، ــمـ ــەمـ شـ ڕۆژی ــە ــ ک ــارەدا ــنـ ــیـ ــمـ سـ ــەو ــ لـسۆئێد، لە حیزب ئەندامانی بەشداریی بە جــۆزەردان سیاسییە ڕێکخراوە حیزب و لە بەشێک نوێنەرایەتی چەند پەیامنێری میوان و کۆمەڵێک کوردستانییەکان، خالید بەڕێوەچوو، جیهانی کوردستانی و ڕاگەیاندنی سەر خستە تیشکی گشتی شێوەیەکی بــە عــەزیــزی ڕووداو و گۆڕانگارییەکانی جیهان، ناوچەی خۆرهەاڵتی سیاسەت و هاوکات وکوردستان و ئێران نیوەراست، خوێندنەوەی حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی لە پێوەندی

لەگەڵ ئەو رووداوانەدا شی کردەوە.لە سەرەتای سمینارەکەدا حەمەدەمین ڕەشیدی و حیزب گشتیی کومیتەی ئەندامانی حەسەنپوور، شلێر و بــاس لەسەر سەرنجێکیان چەند سوید، واڵتــی لە بابەتەکانی سمینارەکە خستە بەرچاو، پاشان سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان باسەکەی خۆی

پێشکێش بە بەشداران کرد.ــە پــێــنــاســەیــەک لە ــاســەکــەی ب خــالــیــد عـــەزیـــزی بڕۆژهەاڵتی کوردستان، خەباتی سیاسی و نەتەوەیی ئەو بەشە لە کوردستان لە چوارچێوەی ئێران و، باسکردن لە ئێران و پێکهاتەی دەسەاڵت و سیاسەت و بەڕێوەبەریی

کۆماری ئیسالمیی ئێران دەست پێکرد.سکرتێری گشتیی حیزب بە ئاماژە بە دەسکەوتەکانی ژیانی ســاڵ ٧٠ لــە کــوردســتــان دێــمــوکــراتــی حیزبی سیاسیی ئەو حیزبەدا گوتی ٧٠ ساڵ خەبات و تێکۆشان

بۆ ڕزگاری نەتەوەیی، قوربانیدان و فیداکاری، شانازیی دامەزراندنی کۆماری کوردستان وەک یەکەم شوناسی سیاسیی کورد، دانانی سەمبولە نەتەوەییەکانی وەک ئااڵ، مێژووی لە بەشێک پێشمەرگە و نەتەوەیی سروودی ئەو حیزبەن کە بە هەزران کادرو پێشمەرگەی شەهید بووەو بە دەیان ئەندامی رێبەریی بەخت کردوە، بەاڵم لە هەمان کاتدا ئەو حیزبە بەو پاشخانە دەوڵەمەندە لە خەبات و تێکۆشان بێ شک بێ هەڵە و پەڵەش نەبووە بۆ بە هەڵە و کەمایەسییەکانی ئێعتراف حیزبێکی سیاسی، لەگەڵ چــۆن کە پیدەدا زیاتری ڕوونییەکی بەرچاو ئەو سیناریۆ ناڕوونانە بەرەوڕوو بێتەوە کە ئەگەر لە بەشەکانی دیکە کوردستان ئاڵۆزن، لە ئێران ئاڵۆزترو

ناڕوونتریشن.باسەکەیدا دیکەی تەوەرێکی لە عــەزیــزی خالید پەڕژایە سەر پێکهاتەی دەسەاڵت لە کۆماری ئیسالمی و ناوچەیی و هاوکێشە بۆ ئــەوان تێڕوانینی سیاسەت و بەشە ــەو ل ئــەکــتــەرو؛ زلهێزیکی وەک جیهانییەکان ڕوانینی چۆنیەتیی خستەسەر تیشکی قسەکانیدا لە

کۆماری ئیسالمی بۆ پرسی کورد لە بەشەکانی دیکەی بەشانەی لــەو ــردەوەی ــەک ب سیاسەتی کــوردســتــان و

کوردستاندا.ئاڵوگۆرەکانی لــە ئــێــران گــوتــی عــەزیــزی خالید و سووریە،عێراق لە کورد دۆستی بە خۆی ناوچەدا تورکیە دەزانێ، بەاڵم لە هەموو شێوەیەکی سەرکوت و کەڵک واڵتەکەی خۆی کوردی بە دژ کوشتار گرتن و

وەردەگرێ.پێداگریی لەسەر ئەوە کرد کە ئێمە دژی عەزیزی کوردستان دیکە پارچەکانی لەگەڵ ئێران پەیوەندی لە بەرژەوندیی نین و پێشمان خۆشە ئەو پەیوەندییانە بەاڵم بستێنن، پــەرە کوردستان بەشانەی لەو کــورد مامەڵە خۆیەوە بەرژەوەندییەکانی سیلەی لە ئێران

لەگەڵ کوردی پارچەکانی دیکەی کوردستاندا دەکا.پشتیوانیکردنی لــە ئــێــران گوتی عــەزیــزی خالید خستنی پــەڕاوێــز بــۆ کــوردســتــان دیــکــەی بەشەکانی کورد لە ئێراندا کەڵکی وەرگرتووەو هەموو کات وای

نیشانداوە کە کورد لە ئێراندا کێشەیەکی نیە.

ــی دا بە ــان ــســەک ــە ق ــک بـــەڕێـــزیـــان لـــە بــەشــێــکــی دیڕۆژهەاڵت گوتاری نێوەڕۆکی سەر لە جەختکردنەوە مێحوەری گوتی دەبێ ئەو هەستە لە هەمووان دا بەهێز بکرێ کە بەهێز بوونی ڕۆژهەاڵتی کوردستان، دەبێتە

هۆی بەهێزبوونی پارچەکانی دیکەش.ڕۆژهــەاڵتــی سیاسییەکانی هێزە بــاویــی ــرش و پخەباتی کــزیــدانــی ــە ل هــۆکــارێــکــی وەک کــوردســتــان سیاسیی کورد لە ئێران، پێویستیی تێپەڕین لەو دۆخی باوییەو؛ پێویستیی هاندانی کۆمەاڵنی خەڵک بۆ کاری تێکۆشانەو ئەو مودیرییەتی مەدەنی و ڕێکخراوەیی و دیکەی تەوەرێکی کۆمەڵە نێوخۆیی باسێکی چەند حیزبی گشتیی سکرتێری عەزیزی، خالید باسەکەی

دێموکڕات لەو سمینارەدا بوو.شایانی باسە لە دوای باسەکانی سکرتێری گشتیی حیزب کۆمەڵێک لە بەشدارانی سمینارەکە ڕاو بۆچوونی خۆیان لەسەر باسەکەی بەڕێزیان هێنایە گۆڕێ و دواتر تێبینیی سەرنج و پرسیارو وەاڵمــی حیزب سکرتێری

بەشدارانی دایەوە.

ــان بۆ ــوردســت ــی ک ــه اڵتـ یــه کــیــه تــیــی الوانــــی رۆژهـله ڕووداوی چــۆنــیــه تــیــی زیـــاتـــری ــه وه ی ــردن ــک شــی ٦٢ ساڵی له مه هاباد شــاری الوی ٥٩ سێداره درانی ئه ندامی باڵه کی، عومه ر کاک بۆ سمینارێکی هه تاوی

ده فته ری سیاسی حیزبی دێموکرات پێک هێنا.لـــه و ســمــیــنــاره دا کـــە پــێــش نـــیـــوه ڕۆی سێشه مه له باڵه کی عــومــه ر بــه ڕێــز بــەڕێــوەچــوو، بانه مه ڕ ١٣گۆشه نیگایه کی نوێ وه هه وڵی شیکردنه وه و خوێندنه وه له سێداره دان پرژایه سه ر چه مکی داو بابه ته ئه و بۆ له هه ر که کــردوه ئــه وه له سه ر ئێران و جه ختی له ئێستا تا ئێران رێژیمی ســه رکــاری هاتنه سه ره تایی وه ک که ره سته ی سه رکوت و زه بروزه نگ چاو له ئێعدام کراوه. به ڕێزیان پێی له سه ر ئه وه ده اگرت که ڕێژیم که رێگای له داردانه وه ده یه وێ ده سه اڵتی خۆی به سه ر

خه ڵک دا بسه پێنێت.ده فته ری ئه ندامی ئه م سمیناره دا تری به شێکی له خه لخاڵی و قسه کانی په رژانه سه ر به حیزب سیاسیی خومه ینی له ئه و کاته دا گوتی له ساڵه کانی ٧٠ی هه تاوی به م الوه ” مفسد فی االرض” و ” محاربه له گه ڵ خودا” هاته ناو ئه ده بیاتی سیاسی قەزایی ئێرانه وه و له ژێر

ئه و ناوه دا ئێعدامه کانیان درێژه پێی دا.به قسه کانیدا له دیکه ی به شێکی له عومه ر کاک

ئاماژه به چۆنیه تیی گیران و ئێعدامی ٥٩ الوی شه هیدی له که سه ٥٩ ئــه و بۆچی کــه ئـــه وه ی گوتی مه هاباد مه هاباد ئیعدام نه کران و بۆ ته ورێز راگویزرانه وه وێڕای هۆکارگه لێکی دیکه له به ر ئه وه بوو که رژیم ده یه و یست شه ڕێ نێوان ئازه رییه کان و کورده کان زه ق بکاته وه که به تێبێنی و وریایی حیزبی دیمۆکراتی کوردستان ئه و

پیالنه پووچه ڵ کرایه وه .سمیناره دا ئــه و کۆتایی به شی له باسه شایانی ده رفه ت به به شداریی ئاماده بووان درا تا ڕاو سه رنج و تێبینیی خۆیان له پێوه ندی له گه ڵ ئه و بابه ته دا بێننه

به رباس.

هەیئەتێکی کومیتەی کوینزالندی ئوسترالیای حیزبی له کڵێرمۆر، سێناتۆر لەگەڵ کوردستان دێموکراتی پارتی کاری ده سه اڵتدار له ده وڵه تی ئه و واڵته دیدارو

چاوپێکه وتنی کرد.ڕۆژی دووشه ممه، ٢٨ی بانه مه ڕ کومیته ی حیزبی له کوینزالند ویــالیــه تــی لــه کــوردســتــان دیــمــۆکــراتــی ئوسترالیا به مه به ستی ئاگادار کردنەوەی دەسەاڵتدارانی ڕۆژهــەاڵتــی لــە ــورد ک گەلی ڕەوشـــی لــە ئوستورالی کــوردســتــان و بــە تایبەت ئـــاوڕدانـــەوە لــە بــارودۆخــی مۆر، کڵێر خاتوو سه ردانی کورد سیاسیی گیراوانی

سناتۆر له حیزبی کاری ئوسترالی یان کرد.پوور سه الح کاک چاوپێکه وتنه که دا سه ره تای له ئه سه د ڕاپۆرتێکی له سه ر ڕوداوه کانی ئه و دواییانه ی شاری مەهاباد و هه ڵسوکه وتی توندو دژ به مرۆڤانه ی شاره له و ئیسالمی کۆماری سه رکوتکه ره کانی هێزه

پێشکه ش به ناوبراو کرد.لــه و دیـــداره چه ندین ڕاگــه یــه نــدراو و ڕاپـــۆرت به له ده ستدانی گیان چۆنیه تیی سه ر له ئینگیزی زمانی فه ریناز خوسره وانی و رووداوه کانی شاره كانی دیکه ی کوردستا ن و لەشکرکێشی هێزه نیزامی و ئه منیه تییه کانی کڵێر خاتوو به کوردستان شارەکانی سەر بۆ ئێران

مۆر درا.نزیکی دۆستی مــۆر، کڵێر سیناتۆر دیـــداره دا له و گه لی کورد و حیزبی دێمۆکرات خه م و په ژاره ی خۆی خوسره وانی فه ریناز د ه ستدانی له گیان نیسبه ت به

ــری ــری و گوتی لــه کــۆبــوونــه وه ی لــه گــه ڵ وه زی ده ربـئەو هەموو بیشۆپ »دا »جوڵیا ئوسترالیا ده وره ی دیکه ی الیه نه کانی به رباس و دێنێته له گه ڵ بابه تانه ی

ده وڵه تیشی لێ ئاگادار ده کاته وه .پێی ئوسترالیا کــاری حیزبی له مۆر کلێر خاتوو له سه ر ئه وه داگرت که له سه ردانی حه وتووی داهاتووی خۆی بۆ کانبیرا وه زعی گیراوانی مهابادو پێشێلکردنی ئیداره ی وه بیر ئێران کــوردســتــان و له مــرۆڤ مافی حیزبی ده سه اڵتدار بێنێته وه و گوتی ڕووداوی کوژرانی فه ریناز ده بێ به نێوده وڵه تی بکرێ و له میداکان زیاتر

باس بکرێ.

خالید عەزیزی: بەهێز بوونی ڕۆژهەاڵتی کوردستان، بەهێزبوونی پارچەکانی دیکەشە

زایینی رێــکــەوتــی١٧/٥/٢٠١٥ی یەکشەممە رۆژی دانیشتنێک لە الیەن چەند حیزبی کوردستانی، بۆ باس لەسەر رووداوەکانی ئەم دوایەی رۆژهەاڵتی کوردستان و پشتیوانی لە خەڵکی رۆژهەاڵت بۆ داوا رەواکانیان، لە

شاری ئورەبرو واڵتی سوئید پێک هات.گواڵن مانگی ١٧ی پێنجشەممە رۆژی ئــێــوارەی خەڵکی تێکۆشەری شاری مهاباد بە نیشانەی دەربڕینی بە ســەر کەسانی نەخشی و دەور بــە ــەتــی ــاڕەزای نفەریناز مەرگی لەبه رامبه ر ئیسالمی کۆماری رێژیمی و ســاڵــە ٢٥ تــەمــەن گەنجی کچێکی ــی، خــوســرەوانکارمەندی هوتێل تارای مهاباد، رژانەسەر شەقامەکان.

ئیمه کورده کانی دانیشتوی ئورەبرۆی سوید وێڕای محکووم کردنی ئەو کردەوە قێزەونەی کاربەدەستانی خەباتی ــە ل خــومــان پشتیوانی ئیسالمی کــۆمــاری و و سەرجەم شار مهاباد تێکۆشەری شاری خەڵکی

شارۆچکەکانی رۆژهەاڵتی کوردستان دەردەبڕین.کۆماری ئیسالمی لە ئێران لە پاش هاتنە سەر کاری ئەو ئینسانی و کۆمەاڵیەتی نەتەوایەتی، مافە تەواوی راستیدا لە و کــردوە شێڵ پێی میلیونیان چەند گەلە

کوردستانیان کردۆتە بەندیخانەیەکی چەند میلیۆنی.ئێمە وێڕای دەربڕین داخ و کەسەر بەبۆنەی مەرگی دیکەش جارێکی بۆ خــوســرەوانــی، فریناز دڵتەزێنی تێکۆشەری خەڵکی خــەبــاتــی بــۆ خــۆمــان پشتیوانی

سەرجەم هێنانی وەدەست بۆ کوردستان رۆژهەاڵتی داوا و دەردەبڕین ئینسانیەکانیان و نەتەوایەتی مافە

کارین کە:١- عامیالنی جەنایەتی قەتڵی فەریناز، بناسێندڕێن و محاکەمە بکرێن و سزای شایستەی خۆیان وەربگرن.٢- سەرجەم ئەو کەسانەی كه لە نارەزایەتیەکانی ئەم دواییەدا ده ستبه سه ر كراون، هه رچی خێراتر ئازاد

بکرێن.کوردستان لە رانەگەندراو نیزامی حکومەتی -٣هەڵبوەشێتەوە و کۆتایی بە حزوری بەرینی هێزەکانی رژیم، کە بە ئامانجی سەرکوتی ناڕەزایەتیەکانی خەڵک

لە شارەکاندا جێگیر کراون بهێندرێت.نێونورانی حیزبەکان:

• حیزبی دیموکڕاتی کوردستان• پارتی دێموکڕاتی کوردستان

• .پارتی سەربەخۆیی کوردستان• .پارتی کرێکارانی کوردستان. پ.ک.ک

حیزبی کــوردســتــانــی ســازمــانــی کــۆمــەڵــە •کۆمۆنیستی ئێران ) لقی ئۆرەبرو (

• یەکیەتیی نیشتمانی کوردستان• بزووتنەی گۆڕان

• کۆمەڵەی کوردی شاری ئۆرەبرو

لە لە هەر کام لە کاتێک دایە کە پرسی کورد ئەمەش واڵتانی دراوسێی دا چووەتە ئاستێکی بانتر. کۆماری ئیسالمی لە جیاتی بە جێ نەمان لە واڵتانی دەوروبــەر و گەڕان بە بۆ ملدان ئێران دا و لە کورد پرسی بۆ چارەسەرێک دوای گەڕاوەتەوە کــورد، نەتەوەی مافەکانی ناسینی بەڕەسمی خۆفرۆش و کــوردی کۆمەڵێک جاشەتیی نمایشدانی سەر و کوردستان خەڵکی بەرامبەر تاوانەکانیان لە ڕێزگرتن بزووتنەوە نەتەوەییەکەیان لە درێژایی ٣٥ ساڵی ڕابردوو دا! بەم جۆرە ئەو ڕێژیمە پێ لە سەر هەمان پەیام و سیاسەت دادەگرێتەوە کە تا ئێستا بوویەتی و هێڵێکی راست و چەپ بە گەڵ لە ڕووبەڕووبوونەوە دیکەی ڕێگایەکی هەموو سەر ڕۆژهــەاڵت کــوردی دێنێ. ئێران دا لە کــورد ڕەوای پرسی

پیویستە ئەم پەیامە وەربگرێ.دەیە خۆپاراستنی هێزە سیاسییەکانی ڕۆژهەاڵتی دوو کوردستان لە حوزوور لە سنوورەکانی ڕۆژهەاڵت و هەرێمی کوردستان و، دووری کردنیان لە چاالکیی بەردەوام و جیددی هۆیەکانی لە یەکێک کوردستان، ڕۆژهــەاڵتــی نێوخۆی لە پرسی ڕۆژەڤدانەبوونی لە کورد و بزووتنەوەی بەجێمانی کوردستان دیموکراتی حیزبی ــووە. ب بــەشــە دا لــەم کــورد رابردوو دا،هێندێک سااڵنی لە ڕاستییە بەم هەستکردن بە ئەمە بـــوون. خوڵقێن هومێد هــیــوا و کــە کــرد حــەرەکــەتــی بووە بە هۆی ئەوە پێویستیی بوون لە سەر سنوورەکان و هێزەکانی الیەن لە ڕۆژهــەاڵت ، نیوخۆی لە چاالکبوونەوە دیکەشەوە هەنگاوی بۆ بنرێ. تێکهەڵچوونی چەکدارانەی ئەو حــدکــا، پێشمەرگەکانی گــەڵ لــە پــێ.کــا.کــا گریالکانی پەیامەی لێ خوێندرایەوە کە حوزوور لە سەر سنوورەکان و چاالکبوونەوە لە نێوخۆی ڕۆژهەاڵت، کە مافی بێئەمالوئەوالی تەنانەت بکێشێتە دەتوانێ ڕۆژهەاڵتە، کوردی تێکۆشەرانی پێ.کا. وەک هێزێکی گەڵ لە چەکدارانەش تێکهەڵچوونی کا. بەاڵم حیزبەکانی ڕۆژهەاڵت بە بێ یەکگرتوویی نێوان خۆیان و بێ هاوکاریی لە گەڵ یەکتر، ئایا دەتوانن ئەم مافەی خۆیان ئەمڕۆ بە پارتی کرێکارانی کوردستان و سبەینێ بە

هەرێمی کوردستان، بسەلمێنن؟

ــردوو ــ ڕاب مــانــگــەی یـــەک ئـــەم ڕووداوی چــوارەمــیــن یەکگرتوو بەرەیەکی پێکهاتنی پێویستیی )وەبیرهێنانەوەی ــەوەی هێزە ــردن ــەرووک بۆ ڕۆژهــەاڵتــی کــوردســتــان و ڕووببۆ هەوڵدانە داوایــە( ئەم گەڵ لە سیاسییەکانی ڕۆژهــەاڵت چارەسەری کێشەیەکی گەورە کە ڕۆژهەاڵتی کوردستان، لەم ڕووداوانەی دوایی و لە هەموو ڕووداوە گرنگەکانی پێشوودا لە نێوخۆی ڕۆژهــەاڵت، بــەرەوڕوو بووە. خەڵک لە گەڵیان بە چاالکانی سیاسی، فەرهەنگی و مەدەنیی بەوانەشەوە کە کورد لە نێوخۆدەژمێردرێن، لە بەر بارودۆخی نەخوازراوی کە دوورخراوەکانیانە هێزەسیاسییە لە چاویان خۆیان، ڕووداوەکان لە بەرژەوەندی پرسی کورد لە ئێران و خەڵکی ڕۆژهەاڵتی کوردستان، بقۆزنەوە و چی دیکە نەهێڵن پرسی کورد لەم بەشە لە گەمارۆی ئەمنیەتی- سیاسیی ڕێژیمی دیکەی بەشەکانی لە هاوبەرژەوەندەکانی دۆستە ئێران و و بەجێ چاوەڕوانییە ئەم بەاڵم بمێنێتەوە. کوردستان دا دیموکراتی حیزبی دیکەش جاری زۆر وەک هەر ڕەوایــە، نەهاتوە. وەدی ــردوە، ک باسی ڕاشــکــاوی بە کوردستان کە بەشە ئــەم سیاسییەکانی ڕێــکــخــراوە حــیــزب و چونکە هیچکامیان بە تەنیا توانای ڕووبەرووبوونەوە و مودیرییەتی گرفت و ڕووداو و کێشە گەورەکانیان نییە، بۆ پێکەوەبوون و هەر یا بەرەیەک چەتری ژیر لە یەکتر گەڵ لە هاوکاری نیشان خۆیان لە ئەوتۆیان ئامادەییەکی دیکەش، ناوێکی

نەداوە. ئێستا و دوای ڕووداوەکانی ئەم دوایانە، جارێکی دیکە لە ڕۆژهـــەاڵت، سیاسییەکانی ڕێکخراوە و حیزب هەموو هەستانەوەی ئیرادەی هیوا و بە بارگاوی کەشوهەوایەکی ڕۆژهەاڵت، بەرەوڕووی پرسیارە هەمیشەییەکە بوونەتەوە. ئەرێ هەر لەم پەرشوباوییە خۆویستانەیە دا دەمێننەوە کە بزووتنەوەی ئەم پارچەیە و خۆتانی »زەمینگیر« کردوە یا لە سەر بناغەی بەرژەوەند و داواو چاوەڕوانییە گەورەکانی یەک بەجێماو، گــەمــارۆدراو و سەرکوتکراو، ڕۆژهــەاڵتــی لە هەستانەوە زیندووبوونەوە و هیوای ئــەوەی بۆ دەگــرن

هەناوی ڕۆژهەالتەکەتان دا بڕوێنن؟

به ڕێوه چوونی سمینارێک به بۆنه ی ساڵیادی له داردانی ٥٩ الوی مه هاباد

بەیاننامەی هاوبەشی حیزبە کوردستانییەکان لە شاری ئۆرێبروو

درێژەی:

ڕووداوەکانی ئەم دوایانە لە خوێندنەوەیەکی ڕۆژهەاڵتتەوەرانەدا

دیداری هەیئەتێکی کومیتەی کوینزالندی ئوسترالیای حدک لەگەڵ سێناتۆر کڵێرمۆر

رۆژنامەیژماره : 657 ١6ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ 6ی ژوئەنی ٢٠١5 هەواڵ و راپۆرت2

دیــمــوکــراتــی حــیــزبــی هەیئەتێکی کـــوردســـتـــان ســــەردانــــی کــۆنــســەی ــی کــرێــکــارانــی ــارت ــی پ ــی ــەت ســەرکــردای

کوردستانی کرد.٨ی پێنجشەممە پــێــشــنــیــوەڕۆی مــای ٢٠١٥(، جـــۆزەردانـــی١٣٩٤)٢٨ی ــکــی حــیــزبــی دیــمــوکــراتــی ــێ ــەت ــئ هــەیکوردستان بە سەرپەرستیی قادروریا، کۆنسەی پێوەندییەکانی ســەردانــی ــی کــرێــکــارانــی ــارت ــی پ ــی ــەت ســەرکــردای

کوردستان لە بناری قەندیلی کرد.لە درێژەی ئەگەر چی دیدارە ئەم دیدار و چاوپێکەوتنەکانی سااڵنی پێشوو دابوو، بەاڵم بە هۆی ڕووداوەکانی ئەم دواییانە بە تایبەتی تێکهەڵچوونی نێوان پێشمەرگەکانی و p.k.k گریالکانی حدکا لە ٢٤ی ئەم مانگە، زیاتر بۆ باس ئەرکە دەرکەوتەکانی و ڕووداوە و لەم پێوەندیدارەکان هەنووکەییەکانی الیەنە

تەرخان کرا.ــی ــرات ــمــوک ــی دی ــزب ــی حــی ــەت ــئ هــەیــان، بـــە ئــــــاوڕدانــــــەوە لە ــ ــت ــوردســ ــ کلە دیموکرات حیزبی پێوەندییەکانی زیاتر ماوەی لە کرێکاران پارتی گەڵ گەڕایەوە ــردوو دا، ــ ڕاب ــەی دەی دوو لە دیموکراتی پێوەندییەکانی حیزبی سەر کوردستان لە گەڵ پێ.کا.کا لەم ساالنەی دوایی دا و، رایگەیاند سەرەرای هەبوونی ڕەخنە و تێبینیی خۆمان لە سەر بەشێک لە سیاسەت و کردەوەکانی ئەو پارتە بە لە گەڵ بەشەکانی پێوەندی لە تایبەتی هەڵوێستمان ــدا، ــان کــوردســت ــکــەی دیبزووتنەوەی کورد پێ.کا.کا و بەرامبەر نەتەوەیی، کــوردســتــان، بــاکــووری لــە پیوەندیمان دڵسۆزانە و، بەرپرسانە و

ئاسایی و دۆستانە بووە.ڕووداوی گـــەڵ ــە ل ــێــوەنــدی پ ــە لــوان گــریــالکــانــی ــێـ تــێــکــهــەڵــچــوونــی نـحیزبی پێشمەرگەکانی ــە و ــارت پ ــەو ئدیموکراتی کوردستانی ئێران، هەیئەتی لەم خــۆی داخبوونی بە ئێمە حیزبی کە تــایــبــەتــی ــە ب ــد ــان ــەی راگ ڕووداوە نێوان لە گرژییەک جــارە یەکەم ئــەوە دەگاتە پــارتــە دا ئــەو دیموکراتەکان و ــوژراو و ــ ئــاســتــی تــێــکــهــەڵــچــوون و، کـبرینداری لێ دەکەوێتەوە. ڕاشی گەیاند

ئێمە ئەم کردەوەیە باوەڕی حیزبی بە جگە لەوەی زیانی بە ئێعتیباری پارتی کرێکاران گەیاندوە، کاریگەریی خراپیش بزووتنەوەی پێوەندیی ســەر دەکــاتــە ــی ــ ــەالت ــ کـــــورد لـــە بــــاکــــوور و ڕۆژهکوردستان. لە حاڵیک دا سەرکردایەتیی پێ. کا.کا، بە دانیشتن و دیالۆگ لە گەڵ ئەو بگاتە کار نەهێلێ دەیتوانی حدکا دیموکراتی حیزبی هەیئەتی جێگایە. هەوڵی بە خواست هیوای کوردستان نیشاندانی ئیستیعداد بــە ال و هــەمــوو پێ.کا.کا، بارودۆخەکە ئاسایی بکرێتەوە و نەک هەر ڕێگە نەدرێ گرژی و ئاڵۆزی بدرێ هــەوڵ بەڵکوو بکا، تەشەنا پتر دۆستانە و پێوەندیی و تێگەیشتن لێک هاوکاری جێگای ملمالنێ و لە بەرامبەر

یەک دا راوەستان بگرێتەوە.ــی ــرات ــمــوک ــی دی ــزب ــی حــی ــەت ــئ هــەیلەم راستییەش کرد کوردستان، باسی ڕۆژهــەاڵت و نێوخۆی لە تێکۆشان کە بۆ ڕۆژهەاڵتی تێکۆشەرانی هاتوچۆی بێئەمالوئەوالی مافی سنوورانە، ئەو حیزبەکانی لە کام هەر ئێمە و حیزبی ڕۆژهەالتی کوردستانە. ئێمە هەر وەک داوە هەوڵمان رابـــردوودا، سااڵنی لە حــوزوورمــان ــەالت ڕۆژهـ نیوخۆی لە هەبێ، لەمەوبەدوا تێدەکۆشین زیاتریش لە چاالکبوونەوە هەبێ. حــوزوورمــان نێوخۆی ڕۆژهەاڵتیش، یانی حوزووری ــوورەکــان کە زیــاتــرمــان لــە ســەر ســندیارە هیزی پێ.کا.کا تێیان دا جێگیرە. کرێکارانی پارتی خۆشە پێمان ئێمە کێشە بــارەیــەوە لــەم نــەک کوردستان خولقێن نەبێ بەڵکوو، هاوکار بێ. پێمان ــاوی ڕەچ ال دوو هــەر پێویستە ــە واییەکتر ــی ــان ــدەک ــەرژەوەن ب ــارودۆخ و ــ بـ

بکەین.دا دیـــدارە ــەم ل کــە دیــکــە خاڵێکی قسەی لە سەر کرا حوزوری هێزەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستان لە ناوچە سنوورییەکان بوو، کە نە بۆ دژایەتیی هیچ یا کوردستان کرێکارانی پارتی الیەنێکی دیاریکراو، بەڵکوو پێوەندیی بە ڕۆژهەاڵتەوە نیوخۆی لە تێکۆشانمان

هەیە.هــەیــئــەتــی پـــارتـــی کــرێــکــارانــی کوردستان کە بریتی بوون لە دەمهات عەگید و هەڤاڵ ناڤدار، وێڕای دەربڕینی ڕووداوە لــەو پێ.کا.کا داخبوونی بە ــە شــەهــیــدبــوونــی پــێــشــمــەرگــەیــەک و کبرینداربوونی چەند پێشمەرگەی دیکەی لێ کەوتوەتەوە، باسیان لە چۆنیەتیی دروستبوونی کێشەکە و تێکهەڵچوونەکە کرد و وتیان ئێمە نە لە گەڵ حدکا و نە لە گەڵ هیچ هێزێکی ڕۆژهەالت نامانەوێ ئامانجمان شەڕ و ئێمە دابین، لە کێشە ــووە. هــەوڵــێــش ــەبـ ــدن نـ ــانـ ــر وەشـ ــ زەبدەدەین ئەو کێشەیە کە هاتوەتە پێش بە لێک تێگەیشتن بگاتە ئەنجام و ئاقارێکی

دیکە وەرنەگرێ.ــەم هــەیــئــەتــی ــ ــەم دیــــــدارە دا ه ــ لهەم و کوردستان کرێکارانی پارتی هەیئەتی حیزبی دیموکراتی کوردستان، الیــەن دوو نــێــوان لــە دیکە دانیشتنی ــەو مــەســەالنــە و دیــتــنــەوەی ــاس ل بــۆ بهەر زانــی. پێویست بە ڕێگاچارەیان، دوو الش تەئکیدیان لە سەر پێویستیی دۆستانە ئاسایی و پێوەندیی بــوونــی دانیشتن بە گرفتەکان چــارەســەری و ڕیــزی و لێکتێگەیشتن و ــالــۆگ دی و

دووالیەنە کردەوە.

لــه کــۆبــوونــه وه یــه کــی نــێــوان دوو هه یئه تی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان و ئێراندا کورستانی دێموکڕاتی حیزبی ــه ی ــی ئـــه و چــه نــد مــاوه ی ــ ــان ــ ڕووداوه ک

سه رسنوور تاوتوێ کران.ــۆزه ردان ــ ج ٩ی شــه مــمــه ، رۆژی هه یئه تێکی حدکا به سه رپه ستیی ته یمور مسته فایی سه ردانی سکرتاریای حیزبی دێمۆکراتی کوردستان یان کرد و له الیه ن سه رپه رستیی بــه حیزب هه یئه تێکی سکرتێری جێگری مه ولودی، مسته فا

گشتیی حیزبه وه پێشوازییان لێکرا.ــی بــاســه کــانــی ــی ــه وه ری ســه ره ک ــ تـــه و کـــۆبـــوونـــه وه هــاوبــه شــه ی دوو ئـلــه ڕووداوه الیــه نــی دێــمــۆکــرات بــاس ک پ و حدکا نێوان نه خوازراوه که ی ک له کێله شین بوو. له و چوارچێوه یه دا

دوو الیه ن له سه ر زۆر بوارو ره هه ندی ئه و پێشهاته ئاڵوگۆڕی بیروڕایان کرد.

ــی ــڕات ــمــوک ــی دێ ــزب ــی حــی ــه ت ــئ هــه یــه دا ــه وه یـ ــوونـ ــۆبـ ــه و کـ ــ ــان ل ــتـ کـــوردســـی هــەمــوو ــە هــەوڵ ئــاواتــی خــواســت ب

بارودۆخەکە ــر زووت هــەر چی الیــەک تێگەیشتن و لێک بە بکرێتەوە و ئاسایی گرفتەکانی بــۆ ڕێــگــاچــارە ــاری، ــاوک ه

لەمەودوا بدۆزرێتەوە.

هەولێرتــاووتــوێــکــردنــی مەبەستی بــە ــەم دوایـــانـــەی ــ ــی ئ ــ ــ ــان ــ ــ ڕووداوەککوردستان بە تایبەتی تێکهە ڵچوونی ــی ــاران ــک ــرێ ــی ک ــارتـ گــریــالکــانــی پـپێشمەرگەکانی گەڵ لە کوردستان ــە پــێــنــاوی ــا لـ ــ ــەروەه ــ حـــدکـــاو، هلێکنزیکبوونەوەی هاوهەڵوێستی و ــیـــزب و الیـــەنـــە ســیــاســیــیــەكــانــی حـرۆژهەاڵتی كوردستان، چوار حیزب ــی ســیــاســیــی ڕۆژهـــەاڵتـــی و الیــەن

کوردستان پێکەوە کۆ بوونەوە.جــــــۆزەردان چـــــواری ڕۆژی ــەری ــ ــت ــ دەف ــە ــ ل )٢٠١٥/٥/٢٥(پێوەندییەکانی کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی ئێران، کوردستانی زەحمەتکێشانی دیموکراتی حیزبی هەیئەتەکانی شۆڕشگێڕ، کۆمەڵەی کوردستان، کوردستانی دیــمــوکــراتــی حیزبی پێکەوە خەبات، سازمانی ئێران و ــەتــی حــیــزبــی ــئ کـــۆبـــوونـــەوە. هــەیــۆ ئــەم ــان ب ــوردســت دیــمــوکــراتــی کحــەســەن ــە ل هــاوبــەشــە دانیشتنە ــەری ــتـ ــدامـــی دەفـ ــەنـ قـــــــــادرزادە ئـئەندامی زێوەیی، برایم سیاسی و، کــۆمــیــتــەی نـــاوەنـــدی و نــوێــنــەری

حیزب لە هەولێر پێک هاتبوو.دوای ــه دا ــه وه یـ ــوونـ ــۆبـ کـ لـــه و ــروڕا ســەبــارەت به ــی ــاڵــوگــۆڕی ب ئبارودۆخی رۆژهەاڵتی کوردستان و رووداوی تاڵی بەرەوڕووبوونەوەی ــی کــرێــکــارانــی ــارت چـــەکـــدارانـــەی پپێشمەرگەکانی گەڵ لە کوردستان کوردستانی دیــمــوکــراتــی حیزبی ناوبراو لەسەر ئێران، چوار الیەنی ــاوڕا و ــوارەوه هـ ــ ــەم خــااڵنــەی خ ئ

پێداگر بوون:هەستیاری هەلومەرجی له _١کوردستاندا، بەتایبەتی و ناوچەکه ــۆزی و کــێــشــەو شــەرێــک ــال هـــەر ئکوردستانییەکان، هــێــزە لــەنــێــوان خزمەت بەدۆخی خەباتی نەتەوایەتی به رژه وه ندی لە و ناکا گەلەکەمان واڵتانی داگیر کەری کوردستان دایە و، براکوژی و خوێنڕشتنی رۆلەکانی گەلی کورد تاوانەو لەجیاتی دەست لەرێگای پێویستە چــەک، بۆ بــردن

کێشەکان ــۆگــەوە ــال دی و ــژ ــووێ وتچارەسەر بکرێن.

تایبەتی موڵکی کوردستان _٢هیچ الیەن و هێزیکی سیاسی نیەو هی هەموو خەڵکی کوردستانە. هیچ پاساو و بڕو بیانوویەک شەرعییەت بەهیچ الیەن و هێزیک نادات بەشێک یــا هــەمــوو کــوردســتــان بــە پــاوانــی خۆی بزانێ و ڕێگر بێ لە تێکۆشانی

هێز و الیەنەکانی دیکە.کوردستان ئــەوەی گەڵ لە _٣یــەک یـــەک کــــورد و والت یـــەک ـــە، بــــــەاڵم دەبــــــێ ئـــەو ـــەوەیـ نــــەتـبە کــە بــێ قــەبــوول واقعییەتە مان سەر چوار واڵت دا دابەش کراون و هەر کام لەم بەشانە خاوەنی حیزب خۆیانن بــە تایبەت رێــکــخــراوی و خەباتێکی خاوەنی کامیان کەهەر دوور و درێژن لەپیناوی بەدیهێنانی مافه نەتەوایەتیەکانی گەلەکەیان دا و بەهەزاران شەهید و قوربانیان داوه. و ڕاستییە ئەم لەبەرچاوگرتنی بە ــەوارە ــن ــنــی شــوێ بــەوەبــەرچــاوگــرتهــیــز و الیــەنــە ــان، ــ ــارەک ــ ــب ــ ــان ــ زیسیاسییەکانی هەر کام لە بەشەکانی کــوردســتــان نــابــێ ده ســتــێــوه ردانــی دا دیــکــە بەسەکانی ــاری ــەکــاروب ل

بکەن.رزگــاری خەباتی ٤_لەقۆناغی الیەنیکی و هێز هەر دا نەتەوەیی و گرتن پەیوەندی مافی سیاسی واڵتانی لــەگــەل سیاسی ــتــی رەوابناوچەکه ی هەیه به مەرجێک لەدژی نه ته وه یی بەرژەوەندی و خواست کوردستان خەڵکی لــە بەشە ئــەو

نه بێ.

هەر چــەکــدارانــەی هێرشی _٥هێز و الیەنێکی سیاسیی کوردستان بۆ سەر یەکتر بە گشتی و بەتایبەتی دوایانەی ئەم چەکدارانەی هێرشی ــان ــوردســت پـــارتـــی کــرێــکــارانــی کحیزبی پێشمەرگەکانی ســەر بــۆ دیموکراتی کوردستانی ئێران،کە بە لێ برینداریشی و شەهید داخــەوە

کەوتەوە مەحکوومە.٦- هەولی دلسۆزانه ی پارلەمانی ــی ــی ــەت ــای ســەرۆک و ــان ــتـ ــوردسـ کـــمــی کــوردســتــان و هــەمــوو هــەریسیاسییەکان کەسایەتیە و الیــەن ئەو چــارەســەری بۆ دلسۆزانە کە بەرز هەڵگرتوە، هەنگاویان کێشانە

ده نرخێنین٧_ دەستێوەردان وپاوانخوازیی بەگشتی لــەکــوردســتــان کــا کــا پ و لــه رۆژهـــەالتـــی کــوردســتــان به تایبەتی و پێشگیری کردن و کۆسپ و تێکۆشان بــۆ کــردنــی دروســـت ەسیاسییەکانی هێز هەڵسووڕانی رۆژهەالتی کوردستان، پاساو هەڵگر نیه. پێویستە ئەم سیاسەتە بکەوێتە بەر ڕەخنەی ڕاشکاوانە و بەڕادەی پێویست تیشک بخرێتە سەر زیان و

شوێنەوارەکانی.پێناوی ــه ل بـــدرێ هـــەول _٨تاوتوێکردنی و بیرورا ئالوگۆری گـــرتـــنـــەبـــەری و رووداوەکــــــــــــان هاوکاریی و هــاوبــەش هه لویستی الیەنەکان، ئه م جۆرە کۆبوونەوانه لە بازنەیەکی فراوانتر و به بەشداریی لە کــوردســتــان دیــکــەی هێزەکانی

داهاتووش دا بەڕێوە بچن.

ئه ندامی مه کته بی سیاسیی یه کیه تیی تاوتوێی بــۆ کــوردســتــان نیشتمانیی حدکا و ک ک پ ــوان ــێ ن ــارگــرژیــی بسیاسیی ده فــتــه ری بنکه ی ســه ردانــی

حیزبی دێمو کراتی کوردستانی کرد.دوا نیوه ڕۆی ڕۆژی یه کشه ممه ٣ی ئه حمه د، سه عدی ،١٣٩٤ جــۆزه ردانــی سیاسیی مــه کــتــه بــی ــی ــدام ــه ن ئ ــره ــی پبه کــوردســتــان نیشتمانیی یه کیه تیی مه به ستی تاوتوێ کردنی کێشه ی سه ر “حدکا” و ” P.K.K“ نێوان له سنوور ــدان و شــەهــیــدبــوونــی ــک ــێ ــەڕو ل کـــە شــلێکەوتەوە، حــدکــای پێشمەرگەیەکی سیاسیی ده فــتــه ری بنکه ی ســه ردانــی کرد و کوردستانی دێموکراتی حیزبی حیزب ڕێبەریی هه یئه تێکی ــه ن الی له مه ولوودی، مسته فا سه رپه رستیی به حیزبەوە گشتیی سکرتێری جێگری

پێشوازی لێ کرا.کاک سه عدی و ئه ندامانی ده فته ری کوردستان دێموکراتی حیزبی سیاسی

ــه ســیــاســیــیــەکــانــی ــه ســه ل تـــاوتـــوێـــی مکرد. ــه ر ده وروبـ و ناوچه له رۆژیــان پێ ال هــه ردوو باسه که دا درێــژه ی له نــاخــۆش بــوونــی خــۆیــان لــه رووداوی تێکهه ڵچوونی گریالکانی پ.ک.ک له گه ڵ دێموکراتی حیزبی پێشمه رگه کانی کوردستانی ئێران ده ربڕی، و باسیان له نه هێشتنی رێگا چاره کانی ره وینه وه و ئــه و هــۆیــانــه کــرد کــه ده بـــن بــه هۆی روودانی ئه و رووداوه نه خوازراوانه له

نێوان هێزه سیاسییه کانی کوردستان.

ئه ندامانی دانــیــشــتــنــه دا لــه و هــه ر ده فته ری سیاسی باسیان له ناوه رۆکی حیزب سیاسی ده فــتــه ری به یاننامه ی تێکهه ڵچوونه کانی بۆنه ی به که کــرد ــه ڵ ــ ــه گ ــ ل پ.ک.ک گــــریــــالکــــانــــی دێموکراتی حیزبی پێشمه رگه کانی ــه وه . ــراوه ت ک بــاو ئــێــران کوردستانی بوونی خۆی پێی خۆش کاک سه عدی حیزبی بــه رپــرســانــه ی هه ڵوێستی لــه ــه و بــۆنــه وه دێــمــوکــراتــی کــوردســتــان ب

ده ربڕی.

بێرمێنگهام - بریتانیا لە ٢٠١٥ مەی ٣١ی رێکەوتی یەکشەممە ڕۆژی یەکیەتیی بریتانیا،ی رێکخستنی کومیتەی بــارەگــای بەشداری بە ، بێرمینگهام لە کوردستان نیشتمانی یادی حیزبە ئــەو الیانگرانی و دۆســتــان و ئەندامان بانگهێشتی چلەمین ساڵەی خەباتیان کردەوە. لە سەر هەیئەتێکی کوردستان، نیشتمانی یەکیەتیی فەرمی لە پێکهاتبوو کوردستان دێموکراتی حیزبی کومیتەی ناجی و بریتانیا کۆمیتەی ئەندامی شێرزاد کەیوان

ئەشکوو ئەندامی کۆمیتەی بێرمینگهام بەشدار بوون و پێشکەش بریتانیا،یان لە نوێنەرایەتی »حدک« پەیامی

بە یەکیەتیی نیشتمانی کوردستان کرد.

نوێنه رایه تیی شاندێکی هه ولێر حیزبی دێموکڕاتی کوردستان له هه ولێر یه کیه تیی ٣ی مــه ڵــبــه نــدی ســـه ردانـــی

نیشتمانیی کوردستانی کرد.رۆژی دووشه ممه ١١ی جۆزه ردانی هه یئه تێکی )٢٠١٥ ژوئــه نــی )١ی ٩٤نــوێــنــه رایــه تــیــی حــیــزبــی دێــمــۆکــراتــی کوردستان له هه ولێر به سه رپه رستیی

مه ڵبه ندی سه ردانی زێوه یی ئیبراهیم کوردستانی نیشتمانیی یه کیەتیی ٣ی ــه ن رزگـــار ــه الیـ ــه هــه ولــێــر کـــرد و ل لکۆمه ڵێکی مه ڵبه ندو به رپرسی عه لی، یه کیەتی یه وه ، دیکه ی به رپرسانی له

پێشوازییان لێ کرا .حیزبی نوێنه ری زێوه یی، ئیبراهیم سه ردانه دا له و کوردستان دێمۆکراتی دامه زرانی ساڵه ی ٤٠ یــادی به بۆنه ی

ــان، کــوردســت نیشتمانیی یــه کــیــه تــیــی به رپرسانی له یــاده ی ئه و پیرۆزبایی کردو. کوردستان نیشتمانی یه کیەتیی ــداره دا بــه بــایــه خــه وه چــاو له ــ لــه و دیـحیزبی الیــه نــی دوو پێوه ندییه کانی نیشتمانی یــه کــیــه تــیــی ــمـــوکـــڕات و دیـسه ر له پێداگرییان الیــه ن دوو کــراو مێژینه ی لــه پێوه ندیی پته وترکردنی

نێوانیان کرده وه .

کۆبوونه وه ی هه یئه تێکی رێبه ریی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان و پ ک ک

سه ردانی هه یئه تێکی ڕێبه ریی حدکا له سکرتاریای حیزبی دێموکڕاتی کوردستان

کۆبوونه وەی چوار حیزب و الیەنی سیاسیی رۆژهەاڵتی کوردستان

سه ردانی شاندێکی نوێنه رایه تیی حدک له مه ڵبه ندی ٣ی یه کیه تیی نیشتمانیی کوردستان

سه ردانی ئەندامێکی مەکتەبی سیاسی ی.ن.ک له بنکه ی ده فته ری سیاسیی حیزبی دیموکراتی کوردستان

بەشداریی هەیئەتێکی کومیتەی حدک لە چلەمین ساڵەوەگەڕی دامەزرانی ی ن ک

www.kurdistanukurd.comژماره: ٦٥٧شەممە ١٦ی جۆزەردانی ١٣٩٤ _ ٦ی ژوئەنی ٢٠١٥دامه زرانی کۆماری کوردستان له چوارچێوه ی ئێرانێکی دێموکراتیکی فیدراڵ دا

تەنانەت ڕۆژهـــەاڵت، هــەر نــەک سیاسیی کەشوهەوای بەشەکانی دیکەی کوردستانیش لە چەند حەوتووی رابردوودا پێشمەرگەی هێزی حـــوزووری کاریگەریی ژێــر کــەوتــە تایبەتی بە و گشتی بە سنوورییەکان ناوچە لە دیموکرات تێکهەڵچوونێکی نێوان گریالکانی پارتی کرێکارانی کوردستان بە کە کێلەشین نزیک سنووری لە حدکا پێشمەرگەکانی و

داخەوە شەهیدێک و چەند برینداری لێ کەوتەوە.حیزبی دیموکراتی کوردستان لەم پێوەندییە دا، وێرای بە داخبوون و بە زیانبارزانینی گرژی و تێکهەڵچوونی نێوان هیزە سنوورەکان و لە حــوزوور کە گەیاندوە ڕای کوردییەکان، چاالکیی تێکۆشەرانی ڕۆژهەاڵت لە نێوخۆی نیشتمانی خۆیان بە مافی بێ ئەمالو ئەوالی ئەوان دەزانێ. بە ڕاشکاوییش رای

گەیاندوە کە ڕەچاوکردنی بەرژەوەندەکانی ئەم یا ئەو الیەن نابێ چی دیکە لەسەر حیسێبی پشتگوێخستنی بەرژەوەندی

بزووتنەوەی کورد لە ڕۆژهەالتی کوردستان بێ.بــارەی لە کوردستان دیموکراتی حیزبی بەرپرسانی بوونی هێزەکانی ئەم حیزبە لە ناوچە سنوورییەکان، ڕوونیان کردوەتەوە کە ئەم حوزوورە لە درێژەی بەرنامە و چاالکییەکانی سااڵنی رابردووی حدک دایە، نەک بۆ ڕووبەڕووبوونەوە لە گەڵ الیەنێکی تایبەت و پیوەندیی بە ئیرادەی چاالکبوونەوەی تێکۆشەرانی ئەم حیزبە لە ڕۆژهەالتی کوردستانەوە هەیە کە لە چوارچێوەی گوتار و سیاسەتی ئەم حیزبە چەند ساڵێکە

ڕۆژهەاڵتتەوەردا بەرەو پێشی دەبا.

یادێک‌له‌‌‌59شه‌هیدی‌مه‌هاباد

کورد،‌لە‌گێژاوی‌هەڵبژاردنەکانی‌تورکیە‌دا

وتووێژی‌ڕۆژنامەی‌»کوردستان«‌لەگەڵ‌مەهین‌شوکرڵاڵپوور

کاریگه‌رییه‌کانی‌ملمالنێی‌ئێران‌و‌عه‌ره‌بستان‌له‌سه‌ر‌ره‌وتی‌رادیکالیزم‌و...

٤

5

٦

٧

9

حیزبی دێموکراتی کوردستان:

تێکهەڵچوونی نێوان هێزە کوردییەکان بۆ بزووتنەوەی کورد بە زیانبار دەزانین

بزاڤێک‌کە‌تینووی‌هاوکاریی‌و‌یەکیەتییە

متینگی جـــۆزەردان ١٥ی هەینی ڕۆژی شــاری لــە )HDP(ــەل ــ گ دیموکراتی پــارتــی ئامەد بوو بە ئامانجی دوو تەقینەوەی گەورە. لە گیانیان کەس چوار تەقینەوەکە هۆی بە دەست دا و نزیکەی دوو سەد کەس بریندار

بوون. ســەرانــســەری حیزبێکی وەک )HDP(ئەمجاری هــەڵــبــژاردنــەکــانــی نیو ــە چــووەتتورکیە و لە سەرانسەری تورکیە کاندیداکانی خۆی بۆچوونە پارلمان ناساندوە و توانیوێتی

نیو لە بەڵکوو کوردەکان نیو لە هەر نەک و سەرنج نەتەوەکانیش، کەمە تورکەکان و پستیوانیی ژمارەیەکی زۆر دەنگدەر بۆ الی خۆی رابکێشێ. )HDP(بە نیازە بە تێپەراندنی کۆسپی هێنانەوەی لە سەدا ١٠ی دەنگەکان، هەر ،)HDP( والتــە. ئــەو پارڵمانی بچێتە پێشبڕكێ و گەڵ لە دا هەڵبژاردنە لەم بۆیە ــک ڕۆژێ ــە. ــەرەوروویـ بـ تــونــد ملمالنێیەکی دەمیرتاش سەالحەدین تەقینەوەکە دوای داوای لە الیەنگرانیان کرد »بە وشیارییەوە

هەر بن. پیالنەکان ئاگاداری بجووڵێنەوە و چی روو بدا تورکیە پێویستیی بە هێمنی و

ئاشتی هەیە.«

له ژینگەپارێزیدا! جیهانیی رۆژی و بەرەبەر لە لێرەوار هێکتار هەزاران بە کاتژمێردا 48 ماوه ی زنجیره یی له ناوچه کانی ›ئه رغه وان، شڵم، هانیوان، و سووتان ناروون هۆکارێکی به که پێنچو« مل ئه و لێرەوارەکانی پێکهاتەی له زۆر به شیكی ئاگر ناوچه یه ی له ناو برد. له به شێک له م ناوچانانه خه ڵک به به اڵم بستێنێت، په ره نه یانهێشت و که وتن فریا هۆی وشک بوونی گیاوگژ وگەرماو با و نه بوونی بەداخەوە کە ئاگرکوژێنه وه ، پێویستی که ره سه ی بێشه و له زۆرێک لەناوچوونی بەهۆی بوو بەو نه کراوی قه ره بوو خه سارێکی و لێرەوارەکان

ناوچەیە گەیاندوە. جێ ئاماژه یه که ئه م کاره ساته ژینگه یی یه یه که م ده دا روو زاگرۆس دارستانه کانی له که نیه جار

لە هاوین وه رزی به ره به ری له ساڵێک هه موو و ناوچەکانی کوردستان شاهیدی رووداوی زۆربەی

له م چه شنه ین.

‌‌لێره‌وارودارستانەکانی‌زاگرۆس،‌له‌‌پارێزگای‌ئیالم‌دیسان‌کەوتەنە‌بەرشااڵوی‌گڕی‌ئاگر

تەقینەوە‌لە‌متینگی‌‌HDPلە‌ئامەد

ڕووداوەکانی‌ئەم‌دوایانە‌لە‌خوێندنەوەیەکی‌

ڕۆژهەاڵتتەوەرانەدا

قادر وریا

ڕۆژهــەاڵتــی دا ــردوو ــ ڕاب مانگی ــەک ی لــە کۆمەڵێک ــی ــان گــۆڕەپ و ــەد شــای ــان کــوردســتلە هــەڵــوێــســتــە ــی جــێ ســیــاســیــی ڕووداوی ١٧ی ڕۆژی خۆپێشاندانی بـــوو. ســەرکــردن سیاسی و هەژانی مەهاباد و، خەڵکی بانەمەڕی ئەم هــۆی بە ڕۆژهـــەاڵت کۆمەڵگەی ڕەوانــیــی ڕاسانە جەماوەرییەوە، یەک لەو ڕووداوانە بوو. زنجیرە ئەو بەڕێوەچوونی ڕووداو، دووهــەم ژێــرنــاوی لــە کــە ــوو ب بەرنامە یە ــوڕەســم و ڕێ»کۆنگرەی پێشمەرگە موسوڵمانەکان« لە الیەن کۆماری ئیسالمییەوە لە کرماشان و پاوە و سنە و چەند شاری دیکەی ڕۆژهەاڵت بەڕێوە چوون. ڕووداوە سەرنجڕاکێشەکانی دیکە بریتی بوون لە 3- جووڵەی پێشمەرگەکانی هەر دوو حیزبی کە ڕۆژهەاڵت بەرەوە سنوورەکانی دیموکرات تێکهەڵچوونی نێوان گریالکانی پارتی کرێکارانی دیموکراتی حیزبی پێشمەرگەکانی کوردستان و -4 ــات و، هـ دا دوا بــە ئێرانیان کــوردســتــانــی بــاوبــوونــەوەی نــامــەی ســـەرئـــاوەاڵی دەیــان هیزەکانی بە ڕوو میدیایی سیاسی و چاالکی ڕۆژهەاڵت کە لەو دا پێویستیی پێکهاتنی هەر چی ڕۆژهەاڵتی بۆ یەکگرتوو بەرەیەکی زووتــری

کوردستانیان وەبیر هێناوەتەوە.تەواوی بە ڕووداوی 4 ئەمانە ئەگەرچی جیاواز بوون، بەاڵم هەر کامیان هەڵگری پەیام یا کۆمەڵە پەیامێکن کە دەکرێ هەر هەموویان لە ژێر یەک میچ و بە سوود وەرگرتن لە یەک قامووس بخوێندرێنەوە. ناوی ئەم میچە یا ئەم

قامووسە ڕۆژهەاڵتتەوەرییە.سەلماندییەوە مەهاباد خۆپێشاندانەکەی ــان بە ــوردســت ــی ک ــەاڵتـ ــە کــۆمــەڵــگــەی ڕۆژهـ کبێبەشی و ئاسەوارەکانی کەڵەکەبوونی هــۆی زیاتر، ــەڕۆژ ڕۆژبـ درێــژخــایــەن و سەرکوتێکی لە ــرێ دەک ــاوەڕوان چـ لێ ــەوەی ئ هەمووکات گونجاو، دەرفەتێکی بیانوو و پەیدابوونی گەڵ بە گژ هێز و دامودەزگای سەرکوت دا بچێتەوە، بەاڵم لە نەبوونی یەک گوتاری و یەک هەڵوێستی ڕۆژهـــەاڵت و هێزەسیاسیەکانی وهــاوکــاریــی نێوخۆو ئەکتەرانی لێکتێگەیشتنی الوازبوونی ــی ــەاڵت ڕۆژه سیاسیی ــانــی گــۆڕەپ دەرەوەی کوردستان، ئەم جۆرە ڕووداوانە، ناتوانن ببن بە ماکەی هێنانە سەر شەقامی خەڵک لە شارەکانی بە سەر چارەنووسی بە خێر لە جیاتی دیکەو بە دا بشکێنەوە، دەبن ئەم بەشەی کوردستان هەوێنی سەرکوتی زیاتربێ ئەوەی دەسکەوتێان

لێ بکەوێتەوە.پێوەندیی ســۆنــگــەی ــە ل ــران، ــێ ئ ڕێــژیــمــی لە گەڵ هێزە سەرەکییەکانی گەرم و »تایبەت« کورد لە بەشەکانی دیکەی کوردستان و بوونی لــە نێو ڕووداوەکـــانـــیـــان دا، خــۆی بــە دۆســت و دەنــاســێــنــێ و، نــاوچــەکــە ــە ل ــورد کـ پشتیوانی دۆســت و ئــەم بۆ شایەدی هاوپەیمانەکانیشی زیاتر بۆ ڕێژیمە ئەم دەدەن! پشتیوانبوونەی لە ١٠میلیۆن کورد لە واڵتەکەی خۆی، تەنانەت ئەو مافانەشی بە رەسمی نەناسیوە کە نزیکەی پەنجا ساڵ لەمەوبەر ڕێژیمی بەعس بۆ کورد لە

عێراقی بە ڕەسمیی ناسیبوون. ل ٣

پۆست« »زاگرۆس ماڵپەڕی هەواڵی پێی بە ئەوەی پاش شنۆ شاری خەڵكی كوردی كچێی كە لە الیەن ئەندامێكی سپای پاسدارانی كۆماری دەكرێتە سێكسی دەستدرێژیی ئیسالمییەوە

سەری، خۆی کوشت.مانگی ١4ی پێنجشەممە رۆژی ئێوارەی جۆزەردان، یەكێك لە ئەندامانی سپای پاسدارانی »سلێمان ناوی بە ئێران ئیسالمی كۆماری كچێكی بوونی تەنیا لە ئەوەی دوای زەڕین« »سومەیە ناوی بە شنۆ شاری خەڵكی كوردی بە پێدەزانێ، ماڵەكەیدا نێو لە نژاد« بەهرام چەكەكەی بە و ماڵەكەی ناو دەچێتە زۆرەمڵێ و دەكات كوردە كچە لەو كوشتن هەڕەشەی دواتریش دەست درێژی سێكسی دەكاتە سەری.

دوای ئەم رووداوە ئەم کچە خۆی دەکوژێ.

خۆکوژی‌كچە‌كوردێكی‌دیكەی‌رۆژهەاڵت‌بە‌هۆی‌تاوانێکەوە