The Official Organ Democratic Party of Kurdistan - I ran

No: 493 5 Sep 2008

KURDISTAN NO: 653 April 2015

The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran

به ر له مااڵوایی

ماڵپه ڕی ناوه ندیی حیزبی دێموکراتی کوردستان، رۆژنامه ی »کوردستان« له تۆڕی جیهانیی ئینتێرنێت دا:

ئیمەیل و ته له فوونی ته شکیالتی نهێنی:+9647508578190

Tashkilat.kdp92@gmail.com

www.kurdistanukurd.cominfo@kurdistanukurd.org info@kurdistanukurd.com

www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4

Radiodk59@gmail.com

خانمە دەنگی بە »ژیوار« موزیکی گروپی کۆنسێرتی گۆرانیبێژی کورد »ژیوار شێخولئیسالمی« بە شێوەی گشتیی لە

فەرهەنگسەرای نیاوەرانی شاری تاران بەڕێوەچوو.

دەنگی بە سەرپەرەستیی و بە »ژیوار« موزیکی گروپی »ژیوار شێخولئیسالمی« بە جلوبەرگی رازاوەی کوردیی ناوچە جۆراوجۆرەکانی کوردستان بە بۆنەی هاتنی نەورۆز کۆنسێرتی سەرەکیی تەالری لە فارسیی و کوردیی موزیکی و گۆرانی

فەرهەنگسەرای نیاوەرانی شاری تاران بەڕێوە برد.ئەم کۆنسێرتەی گروپی موزیکی »ژیوار« کە بۆ یەکەمین جار

بە شێوەی گشتیی هاوکات بۆ پیاوان و ژنان سازکرا لە دوو بەشدا بەڕێوەچوو، لە بەشی یەکەمدا چەندین پارچە موزیک و گۆرانی

فارسی پێشکەش کران.گۆرانی و بە موزیک بوو تایبەت کە بەشی دووهەمیش دا لە کوردیی گروپی موزیکی »ژیوار« بە جلووبەرگی رازاوەی کوردیی سەحنەی سەر هاتنە کوردستانەوە جۆراوجۆرەکانی ناوچە کۆنسێرتەکە کە لە الیەن ئامادەبووانە بە چەپڵە پێشوازییان لێکرا و لە درێژەدا چەندین پارچە موزیک و گۆرانی کوردییان پێشکەش کۆبانی بە پێشکێش کە سوور« »خەیاڵی گۆرانی لەوانە: کرد، کرا، شارە ئەم خەباتکاری قارەمان و ژنانی و کچان هەموو و گۆرانیی دەچم«، یار الی »بۆ گۆرانیی »هەروایە«، گۆرانیی

»قاسم خان« و گۆرانیی »دەنگی فەرهاد«.شایانی باسە دوای تەواوبوونی ئەم بەشەی بەرنامەکە ئەندامانی گروپی موزیکی »ژیوار« لە الیەن ئامادەبووانە بە چەپڵەلێدان و گۆرانی داوای و لێکرا پێشوازییان چەپکەگوڵ کردنی پێشکەش دیکەیان لەم گرووپە دەکرد کە ئەوانیش لە درێژەی بەرنامەکەدا گۆرانی »ئاخ لەیل و داخ لەیل«یان پێشکەش بە ئامادەبووان کرا.

»ژیوار الیەن لە 79 ساڵی »ژیوار« موزیکی گروپی سەرەتای لە و دامەزراوە تاران شاری لە شێخولئیسالمی« و ئێران جۆراوجۆرەکانی شارە لە ئێستا تا دامەزراندییەوە هەروەها لە فیستیڤاڵەکانی موسیقیی نێوخۆی ئێران و دەرەوەی واڵت و هەرێمی کوردستان بەشداری کردووە و چەندین خەاڵتیشی

بەدەست هێناوە.

بەپێی دوایین ڕاپۆرتی سااڵنەی ڕێكخراوی مافەكانی مرۆڤی لە كراوەتەوە، باڵو دوایین ڕۆژەكانی ساڵی 93 لە كە ئێراندا، كۆماری زیندانەكانی لە ژن ٢٦ ڕابردوودا ساڵی 1 ماوەی

ئیسالمیدا ئێعدام كراون.هەر بەپێی ئەم ڕاپۆرتە تاوانی 8 كەس لەم ژنانە كوشتن بووه و 18 كەسی دیكەش لەوان لە پێوەندی لەگەڵ ماددە هۆشبەرەكاندا زۆرترین بڕابۆوە. بۆ ئێعدامیان حوكمی دەستبەسەرو حاڵەتەكانی كوشتن كوژرانی مێرد بە دەستی ژنان بووە و سێ كەسی دیكەش لەم ژنانە بەهۆی بەرگری كردن لە خۆیان ناچار بە كوشتنی به رامبه ره کانیان بوون. لەنێو ئەم ئاماره دا كە لەالیەن ڕێكخراوی مافەكانی مرۆڤی ئێرانەوە پشتڕاست كراوەتەوە، تەنیا كۆماری ڕەسمییەكانی سەرچاوە لەالیەن ئێعدام حاڵەتی دوو

ئیسالمییەوە ڕاگەیەندراون و ئەوانی دیكە باسیان نه کراوه .تایبەتی ڕاپۆرتنێری شەهید، ئەحمەد ڕاپۆرتی بەپێی مافەكانی كردنی تاوتوێ بۆ یەكگرتووەكان نەتەوە ڕێكخراوی ئەمساڵی مانگی سەرەتای ٢ ماوەی لە تەنیا ئێران، لە مرۆڤ ٢٠1٤ ساڵی لە و كراون ئێعدام كەس ٢٠٠ لە زیاتر زاینییدا، ڕێژەی ئێعدامەكان لە كۆماری ئیسالمیی ئێران 7٥3 حاڵەت بووە.

چیا سەوزی ئەنجومەنی ڕاپۆرتی بەپێی خۆشەویستی نیشتمان الوانی ژینگەپارێزان و بە نوێیان ساڵی مەریوان ناوچەی لە کورد هەڵمەتی ژینگەپارێزی دەست پێکردوەو دەیان سەواڵوایان مەریوان و ناوچەی ئاوایی گوندو

لە زبڵ و زاڵ خاوێن کردۆتەوە.له ژێر دروشمی »نه ورۆزانه مان ژینگه یه کی به خورۆش و پڕ ئیراده یه کی به خاوێنه »، له ئاوایی 1٠٠ له زیاتر سه وزه وه ، هزرێکی هه ر جۆره زبڵ و پیسییه ک، خاوێن کرایه وەو الوانی کورد به دڵێکی فراوان و ڕۆحێکی ژینگه سروشت به دووباره یان به ڵێنی پارێزییه وه

دایه وه .ئاواییه کانی کومیته ی باسە شایانی به رپرسی وه کوو چیا سه وزی ئه نجومه نی به ڕێوه بردنی ئه م پالنه ، به یارمه تی و هاوکاری هه وڵیان ئاواییه کان، له ئه نجومه ن ئه ندامانی داوه هه موو چین و توێژه کانی کۆمه ڵ تێکه ڵی

ئه م کاره بکه ن. چاالكانی و الوان لە كۆمەڵێك هه روه ها پێكهێنانی بە هەرسین شاری مەدەنیی زیاتری پاراستنی مەبەستی بە كەمپەینێك ئیدارەی هاوكاری بە شارە، ئەم ژینگەی شار جۆربەجۆرەكانی ناوچە لە ژینگەپارێزی

بە باڵوكردنەوەی 8 هەزار كیسە زبڵ لە نێو ژینگەپارێزیان چاالکیی سروشتدا گەشتیارانی

کردوە.

بارودۆخی بێهداشتی و ئیمکاناتی بەندی ژنان لە زیندانی سنە زۆر نالەبارە، بە جۆرێك كە ئەم زیندانیانە تەنانەت لە مافی حەسانەوەو

پیاسە و هاتنه به رهه تاو لە حەوشەی زیندانیشدا بێبەش كراون. 1٦ لە زیاتر كە ئەوەی سەرەڕای نیووز، ماف ڕاپۆرتی بەپێی زیندانی لە بەندی ژنانی زیندانی سنەدا بە تاوانی جیا جیا بەند كراون، كە هەیە پشوودان بۆ بچووكی یەكجار شوێنێكی بەندە ئەم بەاڵم

نزیكەی ٥ تا ٦ میترە. بەندی لە ژن، سیاسیی زیندانیانی بەندی ئێستاش تا هەروەها گشتیی ژنان جیا نەكراوەتەوە و لە زیندانی سنە تەنیا 1 بەندی ژنان هەیە که هه موو زینداییه کان له یه ک ژوور دان. ئەو ڕاپۆرتە دەڵێ ئەم بەندە لە هەر چەشنە ئیمكاناتێكی ڕیفاهی بێبەشە. لە پەنا ئەم كەمە ڕاستەوخۆ مالقاتی مافی لە ژن سیاسیی زیندانیانی ئیمكاناتەشدا، بێبەشن و تەلەفوونەكانی ئەم بەندەش چەندین مانگە پچڕاوە، دیارە ئەم مەسەلەیە لە تەواوی بەندەكانی زیندانیانی سیاسیی واڵتدا بۆتە گشتی و ئەم زیندانیانە مافی پێوەندیی تەلەفوونی لەگەڵ بنەماڵەكانیان

لێ وەرگیراوەتەوە.

ئه مساڵ 3٦ه مین ئێران و کوردستان خه ڵکی ئیسالمیدا کۆماری حاکمییه تی ژێر له نه رۆزیان کۆماری هاتنه سه رکاری له به ر گرت. جێژن ئیسالمی نه ورۆز وه ک جێژنێکی کۆن و له مێژنه ی گه النی ناوچه له تاجیکستان و ئه فغانستانه وه بگره پاش به اڵم ده کرا. لێ پێشوازیی کوردستان تا هاتنه سه رکاری کۆماری ئیسالمی نه ورۆز واتایه کی کۆماری دژایه تیی گرتوه ؛ خۆیه وه به سیاسییشی ئیسالمی له گه ڵ نه رۆز و سووربوونی خه ڵکی ئێران له سه ر جێژنی نه ورۆز، ئه و رۆژه ی به کرده وه کرد وه به رۆژی رووبه ڕوووبوونه وه ی خه ڵک و ده سه اڵتی سیاسی. نه ورۆز له دوو باره روه له الیه ن کۆماری ئیسالمییه وه

دژایه تیی ده کرێ: یه که م، له رووی مه ڕام و ئیدئۆلۆژییه وه . نه ورۆز به ر له هاتنی ئایینی ئیسالم هه بووه ، هه رچه ند تێکه ڵ به ئه فسانه بووه به اڵم بنه مایه کی ژینگه یی و سروشتیی هه یه . له جوغرافیای ئه وگه النه دا که نه ورۆز جێژن ده گرن، وه رزی هاتنی کۆتایی و ژیانه وه وه رزی ده سپێکی واتای به نه ورۆز سه رما و سه خڵه تی بووه . ئه م گۆڕانه سروشتییه ش بۆ خه ڵکی ئه و کات تایبه تیی به ند بووه گرنگییه کی ئاژه ڵدارییه وه به وه رزێڕی و که ژیانیان ئه م فه رهه نگی له به شێک بۆته بۆ گرتوه و بۆیه جێژنیان هه بووه ، هه ر نه ته وانه یه ک له وان کورد. ئاگر که له ئایینی زه ده شت دا پیرۆزه ، توخمێکی له به شێکن و شایی و خۆشی ئاگر جێژن له نه ورۆزدا، جگه له گرنگه رێوره سمه کانی نه ورۆز. ئه مه له گه ڵ فه رهه نگی ته عزییه خانی، ره شپۆشی، شیوه ن و ڕۆڕۆ، له خۆدان و قوڕوه سه رکردن که کۆماری ئیسالمی په ره ی ئیسالمییه وه کۆماری الیه ن له نه رۆز هه ربۆیه ناگرێته وه . یه ک پێده دا کۆماری ئیدئۆلۆژیی و باوه ڕ له گه ڵ داده نرێ نائیسالمی دیارده یه کی به

ئیسالمی ناگه نجێ. دووه م، ترس له کۆبوونه وه ی خه ڵک بۆ ده ربڕینی خۆشی و شادی. له رێوڕه سمه کانی نه ورۆز و چوارشه ممه سووریدا که الوان بۆ ده ربڕینی خۆشی شادی ده رژێنه سه ر شه قامه کان و کۆاڵنه کان، نیگه رانییه کی زۆر بۆ ده ست و پێوه نده کانی کۆماری ئیسالمی دروست ده بێ. به تایبه تی له م سااڵنه ی دواییدا که بزووتنه وه ی ئازدیخوازانه ی خه ڵکی ئێران له مه یدان رووبه ڕووبوونه وه ی و شه ر به تێکه ڵ نه ورۆز رێوڕه سمه کانی دایه، رێوره سمی جار زۆر و ده بێ ئیسالمی کۆماری هێزه کانی له گه ڵ الوان ئاگرکردنه وه ی چوارشه ممه سووری جێگای خۆی ده دا به خۆپێشاندان له

دژی هێزه کانی کۆماری ئیسالمی. نه ورۆزی ئه م ساڵ له چه ند باره وه گرنگیی تایبه تیی هه بوو؛ ئامانجی حیجابی ئه گه ر ئیسالمی کۆمه ڵگایه کی پێکهێنانی له ئیسالمی کۆماری کۆماری بایه خه کانی و نرخ نه هاتوه . وه دی ده رچێ لێ زۆره ملیی ئاخونده به رزترین پله ناگیرێ. لێ رێزیان خه ڵکه وه الیه ن له ئیسالمی ده سه اڵتداره کان بوونه ته گه پجاڕی خه ڵک و مایه ی گاڵته و جه فه نگی خه ڵک باره یاندا له سه مه ره سه یرو نوکته ی و و جۆک الو توێژی تایبه تی به دروست ده کرێ. به اڵم رێوره سمه کانی نه ورۆز سه ره ڕای ئه وه ی 3٦ ساڵه خه ڵکه وه الیه ن له زیاتریش ته نانه ت رابردوو، وه ک ده کرێ، دژایه تییان پێشوازییان لێ ده کرێ. رێوره سمه کانی نه رۆزی ئه م ساڵ ده ریان خست نه ی توانیوه هه ر نه ک ساڵه دا 3٦ ئه و ماوه ی له ئیسالمی کۆماری که فه رهه نگ و ئامۆژگارییه کانی به رێته نێو کۆمه اڵنی خه ڵکه وه به تایبه تی ئه و نه سله ی له ژێر حاکمییه تی خۆیدا له دایک بووه ، به ڵکوو نه ی توانیوه نه رۆزو

جێژن و خۆشی له فه رهه نگی گه النی ئێرانیش بسڕێته وه .جگه له مانه ش ئابڵۆقه ی ئابووریی سه ر ئێران که بۆته هۆی دابه زینی بایه خی تمه ن و چوونه سه ری ئاوسانی ئابووری، نه بوونه کۆسپی جیددی

سه ر رێگای جێژن و شادییه کانی نه ورۆزی ئه م ساڵ. له پێشه نگه ، ئازدیخوازانه دا بزووتنه وه ی له هه روه ک کوردستان نه رۆزی ئه مساڵیشدا پێشه نگ بوو. سه ره ڕای که ندوکۆسپه کانی کۆماری رۆژهه اڵتی له سه ر داعش شه ڕی کاریگه ریی سه ره ڕای ئیسالمی، نه رۆزه وه پێشوازی به گه رمی به زۆر کوردستان خه ڵکی کوردستان، مافه سیاسی، له کوردستان رۆژهه اڵتی له کورد گه لی کاتێکدا له هات. فه رهه نگی و ته نانه ت مافی به رابه ریی ئابووری له گه ڵ ناوچه کانی دیکه ی ئێران بێ به شه ، نه ورۆزی ئه م ساڵی کرده ده رفه تێک بۆ ده ربڕینی ده نگی له زیاتر واتایه کی نه رۆز کورد گه لی بۆ که وابوو خۆی. حه قخوازانه ی به نه ورۆز ئه گه ر دا که الم یه ک له هه یه . سوننه تیی و کۆن جێژنێکی به شێکن خه باتکارانه و ئازادیخوازی گیانی سروشته ، ژیانه وه ی واتای سروشتی بووژانه وه ی له بریتییه کورد بۆ نه رۆز کورد. سروشتی له ئازادیخوازانه و خه باتکارانه ی کورد و ده سپێکی وه رزێکی نوێ له پته وتر بوونی باوه ڕی نه ته وایه تی و تێکۆشان بۆ پاراستنی هوویه تی نه ته وه یی.

مستەفا مەعرووفی

تێڕوانینێک له نه ورۆزی ئه مساڵ

کۆنسێرتی گرووپی »ژیوار« لە تاران

خەڵکی تەنگیسەر بە شکۆیەکی تایبەتەوە نەورۆزیان کردە جێژن.ڕۆژی دووشه ممه ، 3ی خاکه لێوه رێوڕه سمێکی تایبه تی به بۆنه ی

نه وروز له ئاوایی ته نگیسه ر له ناوچه ی ژاوه ڕۆی سنه به ڕێوه چوو.ــه ٤٠٠٠ کــه س ــر ل ــات لـــه و ڕێــوڕه ســمــه دا کــه بــه بــه شــداریــی زیالوانی له الیه ن کولتوری ئه ده بی و به رنامه ی کۆمه ڵێک به ڕێوه چوو، له زۆریان به شێکی که کران ئاماده بووان پێشكێشی ته نگیسه ره وه مه هابادو له ته نانه ت مه ریوان و سنه و شاری به سه ر ئاواییه کانی

بۆکانه وه هاتبوون.ساڵ سەری بۆنەکانی لە ته نگیسه ر خەڵکی گەرمی پێشوازیی لە حاڵێکدا بوو کە ناوەندە ئەمنیەتی و هێزە ئینتیزامییەکانی ڕێژیمی لە بەرگرتن هەوڵی لە خۆیان تۆخی بە حزووری ئێران ئیسالمیی کۆبوونەوەی خەڵک لە دەوری یەکتر بوون، بەاڵم خەڵکی ئه و ئاواییه بێ سڵکردن له هه ڕه شه و فشاره کانی ڕێژیم بە شکۆوە ئەو یادەیان

کردەوە.

جێژنی نه ورۆز له ته نگیسه ری سنه

ئێعدامی بێ هەست و خوستی 26 ژن لە ساڵی 93

بارودۆخی نالەباری بەندی ژنان لە زیندانی سنە

هەڵمەتی ژینگەپارێزی لە کوردستان

ژماره : ٦٥٣

١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤

٥ی ئاوریلی ٢٠١٥

عەلی لەیالخ

لەزۆربەی هەرەزۆری ئەدەب وفەلسەفە زیاتر بەهار وەرزی جیهان جیاجیاکانی وەکوو وەرزێکی سروشتی باسی لێکراوە جیهان گەالنی شاعیرانی و نووسەران و ناتورالیستی دیدێکی لە زیاتر جاروبار ئەوه ش داوە، بەهاریان وەرزی سەرنجی دەگه ڕێتەوە بۆ ئەو کەریگەرییەی کە بەهار و هەست و دایدەنێت مرۆڤەکان لەسەر جۆربەجۆر شێوەی بە ــەوان ئ دەروونـــی

دەبزوێنێت.ــگــەی ــە روان ــە هـــەر وەرزێــــک ل راســتجوانی ناسییەوە هەڵگری جوانی و شەنگی تایبەت بە خۆیەتی. ئەگەر وەرزی خەزان ئەو هۆی بە ــەژارە پ و خەم نمادی بۆتە زەالن وەکــوو هەیەتی کە تایبەتمندییەی ــاو هـــەڵـــوەریـــن وکــــۆچ کــردنــی ــ ــەرم وســحاڵەشەوە بــەم ــەاڵم ب هتد. و باڵندەکان ئەم جوانییەکانی نیسبەت بــە شاعیران هۆنراوەی نەنوقاندووەو چاویان وەرزە نموونە بــۆ ــاوە، ــ دان پێزیان بــە و جـــوان مامۆستا گۆران لە شێعرێک سەرەتا پاییز بەاڵم دەناسێنێت، زەرد« قژ »بووکی بە بە چاوانی پڕ گریان و هاوارێک لە بێدادی و پاییز نەفسی واتــە دەکــات پاییز باسی پێ مەجالی زیاتر لەوە تایبەتمه ندییەکانی تەنانەت ئەگەر »ئەخەوان سالس«ی نادا.

باخی دەڵێ کێ دەبێژێت: فارس شاعیری بێ گەاڵ جوان نیە،

باخی بێ بەرگ، پێکەنینی ئەسرینێکە خوێناوی و... لە درێژە ئەم شێعرە »پاییز«

بەاڵم ده بـــات. نــاو وەرزەکـــان پاشای بە وەرزی بــە هــەر گۆشەنیگای دیسانەکە هیواکان، بێ باخی دەڵێت: کاتێک بەهارە ئەمه نیە. »بەهار«ێک هیچ رێی لە چاو دەرخەری ئەوەیە کە رەنگدانەوەی هەموو وەرزەکان بە جۆرێک گرێدراوە بە بەهار. ــەوە ــت دەگــەرێ ــشــەی ری و رەگ ــەوه ش ــ ئــی کـــۆن و جـــاروبـــار پــشــت بە ــەدەب ــۆ ئ بئەدەبی لە هەر دەبه ستێ. ئەفسانەکانیش روانگەی و شێوە بە کــوردی فۆلکلۆری و شێعر هەوێنی بۆتە بەهار جۆربەجۆر ئەم وەکوو مەتەڵەکان. و نەستەق قسەی

ئەمانەی خوارەوە:چوار فەسڵە خوەشە نە وەک بەهارانبوڵبوڵ لە چیمەن کەو لە نساران

ئـــەم بــەیــتــە فــۆلــکــلــۆریــکــەی نــاوچــەی ئەردەاڵن بە زمانێکی ساکار دان بەجوانی »بەهار« بەاڵم دادەنێت، وەرزێک هەموو

بەرزتر و جوانتر دەنرخێنێت.بەهار بۆ کەسێک خۆیشی بەهار بێ

نە وەک دڵەکەی من دائیم خەمبار بێ

وەرزێک لە زێدەتر بەهار ئیتر لێرەدا و سەرتر لە روانگەی ناتوراڵگەرایی چاوی لێکراوە. لەم بەیتە ناخ ودەروونی ئینسانەکان رواڵەت.گۆڕانی هەتا هەیە زیاتری گرنگی سرۆشتی بە شتێکی ئاسایی باس دەکات. ئەوەیە ئەویش هەیە دەروونــی مەرجێکی »بەهار بوونی«تاکەکان گرینگترە لە خودی ئەدەبیاتی لە دەقیقەن وەرزی«بـــەهـــار« عیرفانی« Mystical literature« باس بەهار، سەرسەوزترین کە دەکرێت لەوە

بەچەشنی دەروونــەکــانــە و دڵ بــەهــاری بوژانەوەی دەشت ودەوەنەکان لە وەرزی بەهار. واتە مرۆڤەکان بۆ ئەوەی بە گەشایی بۆ بکۆشن تێ دەبێت بگەن رۆح ورەوان

گەیشتن بە بەهاری حەقیقی نەک کاتی.ــەدەبــی بــەچــاوخــشــانــدنــێــک بــەســەر ئــەوێـــت کــە بەهار ــەالن، بــۆمــان دەردەکـ گـــەشــە لــەســەرجــەم ــی هــاوب هــەڵــگــری خــاڵ

مژار لە تەنیا جیاوازی وێژەوهۆنراوەکان و فەلسەفەکان دا هەیە. بۆ نموونە لە دیدی باسمان کە هــەروەک عیرفانی نووسەری ناخی ئیلهامێکە بۆ سرینەوەی بەهار کرد

ئینسانەکان لە ژەنگ وگەردی نائینسانی.ــدان بــە ژیانی ــەن ــاورم ــەی ب ــگ لــە رواندووبارە وەکوو »تناسخ« دژ بە روانگەی هەرمانی نیشانەی بــەهــار ماتریالیستی نوێیە لە سەر بوونەوەی زیندوو و رۆح خــوداوەنــدی وگــەورەیــی موعیجیزە بە و دەزانن. هەر ئەم شێوە روانینە لە شێعرو ــەران و شــاعــیــرانــی ئــەو ــووسـ ئــەدەبــی نـرێبازە رەنگدانەوەی هەیە، چونکە ئێمە لە ئەدەبیاتی هەر گەل و نەتەوەیەک فەلسفەی روانینی ئەو گەلە بە چەمک و مەفاهیمەکان و باوڕەکان و داب و نەریتەکان بە ئیزافەی رووداوە مێژووییه کانی ئەو گەلە دەبینین. بەزمانێکی سادەتر هونەرو ئەدەبیاتی هەر گەلەیە. ئــەو بااڵنوێنی ئاوێنەی گەلێک، لەم مەرجە بە گشتی ئەدەبیاتی کوردیش جیا نیە. کوردستان بە هۆی هەڵکەوتنی لە ناوچەیەکی شاخاوی، جیاوازی وەرزەکان ئەم دەکرێت. هەر بە دی تێی دا باشی بە تایبەتمەندییه جوغرافیە بەسەر ئەدەبیاتی دا بە گشتی کاردانەوەی هەیە، بە پێی پولێن یەکەم کــوردی ئەدەبی مێژووی بەندیی شاعیری کورد »باوە تاهیر«ە کە لە دوو بەیتیەکانی دا بە شێوە بیرکردنەوەی خۆی

باسی بەهار دەکات. جاروبار هەر بە پێی قسەی کۆن بەهار بە سەردەمی گەنجی و الوی دەشوبهێنێت کە پڕاوپڕە لە زیندوویی کــەم خایه ن وکــورت کە بــەاڵم و جوانی.

هەر زوو تووشی خەزان و زستانی پیری قەدری زیاتر مرۆڤەکان دەبێ کە دەبێت! دوای بە بەاڵم بزانن. الویەتی سەردەمی باوە تاهیر، شاعیرانی مەکتەبی رومانتیسم بەهار بــە شاعیرانەیان نیگای زیاترین بەو هەر بڕیوە. جۆربەجۆرەکانی مانا و جۆرە کە چەند سەدە دوای »باوە تاهیری عارف »شاعێرێکی دیکەی کورد »مامۆستا

شەریف« ئەیژێ:گـەاڵڕێـزان گـوڵـی باخـانـی دا با

بەهارێ دیكه دێ؛ ئەم داخه الباهەناسەی باخەوانی پیره دەی كوت:هـەزاران خـۆزگـه ژینـی مـن و ەها با!

شاعیر یەکەم رەنگە کــورد مەولەوی یەک پەنای لە بەهار »ئـــازادی«و کە بێ

داناوە،کە دەبیژێت:ئاماوە وەهار وەهارێ شادی

بۆی عەتری نەسیم، خۆنچەی ئازادی

ئـــەوەی کــە لــە داوێــنــی شــاخ وداخــی بزانێت باشتر رەنگە بێت ژیا هــەورامــان بە ــان زســت ئــاســتــەمــی گـــەمـــارۆی دوای دەرکەوتنی وردیلە بزەی گەزیزە چەندە دڵ و دیدەی بینەر دەهەژێت و هەستی ئازادی لە ناخی دا دەورووژێنیت. جێی ئاماژەیە لە شاعیرانی »بەهار وێژ« ئەوانەی کە ژیانی جوانترو کــردوە ئه زموون گوندوالدێیان

باشتر توانای وەسفی بەهاریان هەیە هەتا ــاون. شاعیرانی ئــەوانــەی کــە لــە شــار ژیـبەستەیان و کلیشەیی دیدێکی شارنشین هاتنی هــەر کــە بــەهــار نیسبەت بــە هەیە وەرزی تازەو گوڵ دەرکردنی سرۆشت و

هتد.. قەتیس ماوەتەوە.بەهار لە روانگە و مانیفستی شاعیرانی زۆری بەشێکی کــە بــەرگــریــی ئــەدەبــی ئەدەبی نوێی کوردی بە هۆی هەلومەرجی هێمای گرتووتەبەر سیاسی و مێژوویی سەرکەوتن و نمادی شۆڕشێکی بەرباڵوی گۆڵ و دار و باڵندەو ئاوە دژ بە سەرما و

سائقە و بەستەڵەک..هەر بۆیە مامۆستا هەژار لە سروودێکی

بەهاری دا دەڵێ:مزگێنی دا به سروه بای به هاری

وا هاته وه نه ورۆزی کورده واریبه تیشکه تێک شکا سپای کڕێوه

هه واری ڕۆژ گه ییشته خاکه لێوه فه رمان درا به سه وزه سه ر هه ڵێنێ

چیدی له به ندی خاکی ڕه ش نه مێنیبا ده رکه ون گوڵ و که سه ر بنێژن با ڕۆژی ڕزگاری بکه ن به جێژن.

ــادە لــەم ــە لــێــکــدانــەوەیــەکــی سـ هـــەر بکە هـــەژار مامۆستا شێعری بەیت دوو سیمبۆلیکە هۆنینەوەیەکی و سەیرکردن ئەویش تایبەتمه ندییەکانی و بــەهــار لــە ــە روانـــگـــەی شــاعــیــرانــی دەروەســـــت و لو بــەهــار ــە ل ویستویانە شــۆرشــگــێــر.کــە کە بخوڵقێنن دیکە رەمزێکی جوانیەکانی پێ وێژەوهەست و شێعری خۆیان هەم داوی کە بدەن هەوڵ هەمیش بڕازێنەوە، دیلی و بەندی کڕیوەیی نەتەوەکەیان لە لە دەستی داگیرکەران و لە زستانی نەهامەتی هەتا ڕابــگــرە هێدی و هێمن لە بپسێنن. شاعیرانی ئەمرۆیی بەهار زیاتر و سەرتر لە وەرزێک بۆتە ئیماژوسووژەی شێعری و بە تایبەتی لە ژانری بەرگری لە مێژە بەهار بۆتە رەمزی و ریشەی ئازادی و بەهاتنی بەکۆمەڵگەی پرهیوا و خــۆش هەستێکی و ئەدیبان کۆمەڵگەی بەتایبەتی کــوردان بەچەشنی دەبەخشێت. کورد نووسەرانی گیاخاوی هیوای »مارف ئاغایی«کە دەڵێ:

رۆژێک دێ،دونیا دەگۆڕدرێ،

چارەنووس هەروا تاڵ نابێئاگر لە سەرمان دەیبەستێ

ئاگر بەندانسەهۆڵ لە گەرمان دەتوێتەوە

سەهۆڵ سووتانچارەنووس هەروا تاڵ نابێ

...............................................ژێدەر؛

ئەدەبی مێژووی ماڵپەڕی پرشین گیک، ــەژار، ــران، هـ ــی شــاعــی ــوان کـــوردی و دی

هیمن،گوران

پێگەی بەهار، لە وێژە و ئەدەبی کوردی دا

رۆژنامەیژماره : ٦٥٣ ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥ سیاسی10

ئاگری باڵەکی

ئێران گەالنی شۆرشی کاتێک لە سەرەتاکانی ساڵی 1357 دەستی ساڵی راپەرینی )هەرچەندە پێکرد هەبوو پێشتری پێشینەیەکی 1357بەاڵم دەتوانین سەرەتاکانی 1357 بە دەستپێکی ئەو شۆرشە دابنێین و کە کۆتایەکەی بووە هۆی رووخانی ــران و ــێ ــە ئ رێــژیــمــی پــاشــایــەتــی لکۆماری رێژیمی کــاری هاتنەسەر هـــەروەک یــاخــو ــران ــێ ئ ئیسالمی نوتقی لـــە ــنــی خــومــەی ــاڵ ــوڵ ــەت ــای ئگوتی: خاکەلێوەدا 12ی لە خــۆی خودایه ده وڵه تی »یه كه مین »ئه وه كــه دادپــــــه روه ری داده مــه زرێــنــێ ، پاشایه تی تێك ده شكێنێ و ده ی خاته

نێو زبڵدانی مێژوو«.لە سەردەمی رێژیمی پاشایەتی کـــــوردەکـــــان وەک ئـــێـــرانـــدا ــە ــ لدابەشکراوەکانی لەنەتەوە یەکێک هەمیشە نـــاوه ڕاســـت رۆژهـــەاڵتـــی ــر زەبــــروزەنــــگ دابـــــوون، ــ ــە ژێ لـلەوکاتەوەی کە کوردەکان یەکەمین لە ناسیۆنالیستیەکانیان راپەرینە دەســت پــێ کــرد ئــێــران کوردستانی حــکــوومــەتــە پــاشــایــەتــیــەکــانــی زاڵ ــەوەی بــەســەر کــوردســتــانــدا، بــی ئئەو سەرهەڵدانی هۆکارەکانی لە ئــەمــالوال، بــێ بپرسن، شــۆرشــانــە سەربازی هێزی بە راپەرینەکانیان ئەو سەرکوت و سەرکوت دەکــرد. دوای سەرکەوتنی زەنگەش زەبرو گـــەالنـــی ئـــێـــران بـــەســـەر رێــژیــمــی بووە، ــەردەوام ب هەر دا پاشایەتی رۆژ بەڵکو ــەکــردوە ن کــەمــی ــەک ن

بەرۆژ لە زیادبوونیش دا بووە. رەشــەمــمــەی 11ی ــەوت ــکـ رێـد. ــاد، ــ ــاب ــ ــەه ــ م شـــوێـــن ،1357عەبدوڵرەحمان قاسملوو لەبەرامبەر بە ســەدان هــەزار کــەس دا، خەباتی ــی ــمــوکــرات ــی دێ ــزب ئـــاشـــکـــرای حــی)بەپێی ــێ. ــەن ــەی رادەگ کــوردســتــان

پرێس: فرانس ئاژانسی راپــۆرتــی میتنگی بــەشــداربــووانــی ــارەی ــ ژممەهاباد زیاتر لە 200 هەزار کەس ــەو میتینگە ئ لــەراســتــی دا ــووە(. ــ بدەچــوو ریفراندۆمێک وەک زیاتر کە حیزبێک دێموکرات، حیزبی بۆ دابــوو، نهێنی خەباتی لە ســاڵ 32خەڵکی ــە ــم رەشــەم 11ی رۆژی رۆژهەاڵتی کوردستان »بەڵێ« یان بە حیزبی دێموکرات گوت و حیزبی خۆیان نوێنەری وەک دێموکراتیان

هەڵبژارد.رێکەوت 11ی خاکەلێوە 1358، شوێن تاران، خومەینی لە بەرامبەر بــەســەدان هــەزار کــەس دا بریاری ئیسالمی ــاری ــۆم ک دامــەزرانــدنــی لەسەر خــودای )حکوومەتی ئێران زەوی دا(، ئەو بریارەش دوای ئەوە هات کە ئایەتوڵاڵکان ریفراندۆمێکی نمایشییان ئەنجام داو لەوێدا ئەو بە »ئایا کە پرسیارێک گەاڵلەکردنی كۆمارێكی هــه ن ــه وه ئـ الیــه نــگــری ــی ــه ت ــاشــای ــی جـــێـــگـــه ی پ ــســالم ــی ئبگرێته وه، كۆمارێك كه دواتر یاسا بنه ڕه تییه كه ی په سند ده كرێ؟ ئا یان

نا«.ــان ــوردەکـ لـــەگـــەڵ ئـــەوەیـــدا کـتەڵەی کەوتوونەتە زۆربەی جاران دوژمــنــانــەوە، بــەاڵم ئــەم جــارە، بۆ ــر بــوون ــت ــن ــی پــێــشــهــاتــەکــان دووربخــاکــەلــێــوەی 12ی لـــە ــە ــۆی ــەرب هریفراندۆمی لە کــوردەکــان 1358»بەڵێ« بە کۆماری ئیسالمی ئێران 36 کــوردەکــان نەکرد. بەشداریان ساڵ پێش ئێستا ماهیەت و ئەسڵی کۆماری ئسالمیان بۆ دەرکەوتبوو، ــاری ــۆم ــانـــزانـــی کـــە ک ــەوان دەیـ ــ ئـحکوومەتی ناتوانێ ئێران ئیسالمی دێمۆکراسی و ئــازادی و رەفاهی

بێت لە چوارچێوەی ئێران دا. نێوان لە زۆرن جیاوازییەکی ئەو دوو ریفراندۆمە هەیە بەگشتی دەتوانین بڵێین ئەو دوو ریفراندۆمە ــاران ــەوەی ت ــەوەی مــەهــابــاد و ئـ ئـبەیەکیان کــوردەکــان کە لــەوەدایــە گوت بەڵێ و ئەوەی تریان بایکۆت کرد. خەڵکی کورد بەدەنگێکی بەرز و هەر ئەوکات »نا«یەکی گەورەیان

حوکمی و ئیسالمی کــۆمــاری بــە ــاڵکــان گــوت. ــوڵ ــەت ــای ــری ئ ــک دەســتبــەاڵم بــە بــەشــداریــی بــێ ژمــاریــان یەکی بەلێ« مەهاباد« میتینگی لە گەورەیان بە د. قاسملوو و حیزبی

دێمۆکرات گوت. ــوردی رۆژهـــەاڵتـــی ــ ــا«ی ک ــ »نخاکەلێوە 11ی ریــفــرانــدۆمــی بــە کۆماری ئیسالمی ئێران ئاکامەکانی فتوایی ــە ب و ــن ـــەوتـ دەرک دواتــــر کــورد نـــەتـــەوەی خــومــەیــنــی دژی کۆتایی 1358 گەالوێژی 28ی کە ــی ساڵی ــانـ هـــات، بـــەاڵم رووداوەکـ

کۆماری دامەزراندنی دوای 1358جێگای هەموویان ئێران ئیسالمی لێ وردبوونەوەن. بەگشتی دەتوانین لــەو ســەردەمــەدا بلێین کــوردەکــان لە قــودرەت دابــوون، هەربۆیە رۆژ حکوومەتی وەفـــدی رۆژ ــەدوای بـکوردستانی ســەردانــی نــاوەنــدی خۆیان بەقەولی بــۆئــەوەی ــرد دەکــەاڵم ئــەو ــدەن، بـ ــ مــافــی کــــوردان بکوشتن کـــات ــۆ ب تــەنــهــا به ڵێنانه ئــەوان مــاوەی چەند مانگ بە بوو، کوردەکانیان دانیشتنن بیانووی تاران مــاوه دا له و کرد، مه شغووڵ هێز بە و بکاتەوە کۆ توانی خۆی ــر رکێفی کــوردســتــان بــخــاتــەوە ژێ

پۆتینی سەربازەکانی. مــەرکــەزی دوای حــکــوومــەتــی ئەوەی کەدیتی لە 11ی رەشەممەی

ســــەدان مــیــتــیــنــگــێــکــی لـــە 1357کوردەکان چــۆن، دا کەسی هــەزار دێــمــۆکــراتــی حــیــزبــی دەوری لـــە کوردستان کۆبوونەوە، بۆیە ترسی نــاوەنــدی حــکــوومــەتــی نیشت. لــێ نانەوە تەفرەقە رێگای لە هەوڵیدا کێشەیی ئازەری و کورد نێوان لە بەاڵم بکات، یەکسەرە کــوردەکــان مەبەستی ئامانجە ئــەو نەیتوانی و بپێکێ بوو بەوشیوەیە کەخۆی ــازی بێ هــەربــۆیــە بــەهــێــزی ســەربسەر کــردە بەرینی هێرشی ژمــار خستە کوردستانی و کوردستان

ژێر کۆنترۆلی نیزامی خۆی. لە کتێبی قاسملووی کوردان دا کارۆڵ پرونهۆبێر لە زمانی شەهید د. قاسملووە ئاوا باس لە دوو رۆژ

پێش ریفراندۆم دەکات:ــفـــرانـــدۆم، رێـ ــێــش پ دوورۆژ ــوم. ــۆ شـــاری ق قــاســمــلــوو چـــوو بخومه ینی ده گــه ڵ دانیشتنی داوای ــرد، ژمـــاره یـــه ک لــه ئــه نــدامــانــی ــ كبوون. ده گــه ڵ حیزبیشی رێبەریی »كاتێك گێڕایه وه : ده ی قاسملوو ژن و بــه ســه دان كه وتین، وه ژوور خومه ینیدا هــۆده كــه ی له منداڵمان له كاتێكدا ئایه توڵاڵ پێ كه وت. چاو له سه ر زه وی دانیشتبوو و قاچه كانی تێك به زاندبوون، كڵۆ قه ندێكی هه ڵ ــه ش دوای ده نــا و ده زاری ده گـــرت و یه كێك به ــدا ده ی دێنایه وه و ده ری

له ته نیشتی چــكــۆالنــه ی كــوڕه ــه و لدانیشتبوون«.

ــڕایـــه وه ، ــێـ گـ ده ی ــوو ــل ــاســم قئه حمه دی الی »چوومه ده یــگــوت: كوڕی و پێم گوت هه زار كیلۆمیترمان ته نیایی به هاتووین بڕیوه و رێگه

بچینه الی ».خوله ك »پێنج گوتی : ئه حمه د

راوه ستن«.كاتژمێرێك »مــاوه ی قاسملوو: بووم. خومەینی ده گه ڵ ته نیایی به كــرده وه و شی بۆ هه لومه رجه كه م به شداری بۆ خۆمان پێخۆشبوونی

له رێفراندۆم و ده نگدان به كۆماری مه رجه به و راگه یاند پێ ئیسالمیدا داخوازه كانمان دابین بكرێن«. له حاڵێكدا سه ری شۆڕ كردبۆوه گوتی : بێ ئه وه ی نیه ». من كــاری ــه وه »ئچاوم لێ بكا گوتی : »بڕۆ بازرگانی به و ئــامــاژه ی به پرته پرت ببینه ». پێشنیاره كرد كه پاش رووداوه كانی

سنه درابوون و گوتی :پێشتر تــاڵــه قــانــی ــاڵ ــوڵ ــه ت ــای »ئكــردۆتــه وه . بــاڵو راگه یه ندراوێكی

له وه زیاتر چتان ده وێ ».سه رله نوێ پێم له سه ر قسه كانی خۆم داگرت و گوتم كه وابوو كاتێك پێ رێگام ئێوه چوومه ده ر لێره كه ڕابگه یه نم ڕاشكاوی به ده ده ن كه هــه ن پرسانه ئــه و ــه ڵ ده گ ئێوه

تاڵه قانی به ڵێنی پێ داوین؟«.

ــێ ســێ ودوولــێــكــردن گــوتــی : بــم ئــه و چــی گــوتــوه . ــازان ــه اڵم، ن ــ »ببرای موسوڵمان و هه موومان ئێمه

یه كترین«.ــه ر ــه ســ ــ ــان ل ــ ــم ــ ــێ ــ ــك پ ــ ــێ ــ ــات ــ كداگرت، گوتی حاڵی داخوازه كانمان چاوێكمان ئـــه وه ی بــێ نیه و بــاش كه وت. وه ده ر هۆده كه له بكا، لێ ئێمه ش هه ستاین و له ماڵه كه چووینه ده ر. دیتمان له سه ر بانه كه وه ده ست ســواری راده تڵه كێنێ . خه ڵكی بــۆ ماشێنه كانمان بووین و پێش ئه وه ی ــن، ــه وی ك وه ده ر ــوم قـ ــاری شــ لـــه بڕیارمان دا له رێفراندۆمدا به شدار

نه بین«.ــەو راستیە ئ ئــەمــەی ســـەرەوە ئیسالمی کــۆمــاری کە دەردەخـــات هەر لەسەرەتاوە باوەری بەماف و بۆ خۆ چەسپاندن نەبووە، ئــازادی

هەموو کارێکی کردوە. ــە کــــــــردەوەدا ــ ــدە ل ــ ــەن ــەرچــ ــ هرێگای قاسملوو ریفراندۆمەکەی ــنــەدەراحــزووری چــاالکــی هەبێ ــێ پبێت لــەگــەڵ ئێستاشی تاکو ــەاڵم بخەڵکی رۆژهەاڵت لە بەلێ گوتنیان ئاسایە میتنگ ریــفــرانــدۆمــە بـــەو پشتیوانی بــگــرە و نین پەشیمان ــوو و حــیــزبــی ــل ــاســم ســـەرەکـــی قــەاڵم ــن، ب ــان دێــمــوکــراتــی کــوردســتهەرچەندە لە کردەوەدا ریفراندۆمی سەرکەوتنی لــەزاهــیــردا خومەینی ــەاڵم لــەکــاتــی ئێستا تــۆمــار کــرد بـلــەو ــە ک ــەی ــەوانـ ئـ بــەشــی زۆری ریفراندۆمە بــەو بەڵێنیان رۆژەدا وایــە پێیان و پەشیمانن گــوتــووە ــەردەم ــەو ســ ــاڵکــان لـ ــوڵ ــەت ــای کــە ئــو ــەڕی ــە ســادەیــی خــەڵــکــی راپ دا لکەڵکیان پاشایەتی رێژیمی بەدژی

وەرگرتووە. ساڵەی 36 لــە ــێ دەب هەربۆیە ــان بە ــوردەکـ »نـــا« گــوتــنــه کــه ی کـساڵو هـــەزاران ئیسالمی کۆماری ــۆ خــەلــکــی خــەبــاتــگــێــر و بــنــێــریــن بساڵی لە که کوردستان خۆراگری ئێرانیان ئیسالمیی کۆماری ،1358ره د کردوه و هه ر ئه وکات ماهیەتی

کۆماری ئیسالمیان ناسیبوو.

ریفراندۆمی حیزبی دێموکرات و ریفراندۆمی کۆماری ئیسالمی!

ئازاد کەریمی

ناوبانگ، گەل و ئێران، لە سیمیناری » ســەرۆک تایبەتیی جێگری نیشتمان«دا قەومەکان و کاروباری بۆ ئێران کۆماری باسی مەزهەبییەکان ئایینی و کەمایەتییە ــراق نــەک هــەر لە ــێ ــەوە دەکـــات کــە »ع ئـدیارە دایــە، ئێمە شارستانیەتی سنووری ناوەندو فەرهەنگ، شوناس، کەسایەتی و دیکەی بەشێکی لە ئێمەشە«. پایتەختی ــەوە دا گــوایــە ــ ــی دا ئـــامـــاژەی ب ــان ــســەک ق»ئێمپراتۆری ئێران کە پایتەختەکەی بەغدا هەم بابەتە ئەم ژیــاوەتــەوە«. دیسان بوو هی ئەوڕۆیە وهەم هی دوێنێ، لەبەر ئەوەی هەڵناوەشێتەوە، قــەت ئێران جوگرافیای یان بکەین پێکەوە شەڕ دەبێ یان کەواتە

دەبێ پێکەوە بسازێین و یەک بگرین«.ــە زاری لـ ــە ــانـ ــەم وشـ ــ ئ ــی ــنـ ــڕیـ دەربـــاری ســــەرۆک کـــۆمـــاری ئــێــران ــ ــژک ــ ڕاوێنــەتــەوەیــی و کەمایەتییە ــاری ــاروبـ کـ ــۆ بــگ و دەن ــران، ــێ ئ ئایینی ومەزهەبییەکانی واڵتانی لە ئێران وهەم ناو لە هەم هەرای ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاست وەک میسر، تورکیا، کرد. بەرپا عێراقیش تەنانەت ســعــودی و لە ئێران پارلەمانی نوێنەری 21 وێنە بۆ کۆماری سەرۆک ئاراستەی وا نامەیەکدا ئێرانیان کردوە هۆشداری دەدەنە روحانی بە یۆنسی عەلی قسانەی ئــەو گوایە کە ــی کــۆمــاری ــان ــن ــەی قــســەی دوژم ــاراســت ئئیسالمی دا رۆیشتوە، وا چەند ساڵەخەریکن

دەتۆقێنن ئێران ئیسالم و لە خەڵک هزری ڕاگەیاندنەکان و لە چەواشەکاریانە ئەم و

هەڵوێستەکانیان دا دیارو ئاشکرا کراوە.هەڵوێستانە جـــۆرە ئـــەم ســـــەرەڕای تورکیاوعەرەبستان وەک واڵتـــی چــەنــد ناڕازی بوونی خۆیان لەم بابەتانە وا عەلی ڕاگەیاندوەوهەر وروژاندوویەتی یونسی بەم بــوون پەیوەست ڕوانــگــەی لە یەکەو دیارە دەربــڕیــوە. خۆی دڵگرانی پرسەوە زمان و باسی لەوەی زیاتر هەڵوێستەکان هەستی دەربڕینی بکا، ئێتنیکی فەرهەنگی لە چ ســعــوودی، لە چ »سوننەگەری«یە دەوڵــەتــی لــە میسروتەنانەت تــورکــیــا وچ ــش دا. ئــــــەوان واڵتـــی ــیـ ــراقـ ــێـ شــیــعــەی ئـنەتەوەیەکگرتوەکاندا لــە ســەربــەخــۆن و نوێنەریان هەیە. کێشەی ئەوان لەگەڵ ئێران، شەڕی ئایدولۆژیکە«، »ملهوڕی پرسی سەرچاوەی یــەک لە دوومەزهەبە نێوان ئایینی واتە شەڕی شیعەوسوننە لە ئایینی ئیسالم. شەڕی نێوان دوو مەزهەبە لە یەک شیعەو شــەڕی ــە وات ئایینی ســەرچــاوەی سوننە لە ئایینی ئیسالم، شەڕی ئیمامەت و خەالفەت، شەڕی عومەری وعەلەوی، شەڕی کوفەومەدینە شــەڕی ئومەوی وهاشمی، ــدران«ی دووهــــەم پــاش ــ ــاڵ ــەڕی »چــ وشــ

پێنسەت ساڵ.ــێــزی »صـــدورانـــقـــالب«ی شــەڕێــکــە تبە 1979 ســاڵــی ــە ل روحــوڵــاڵخــومــەیــنــی دوای کردوەو بۆ خۆش ئاگرەکەی دواوە چ تێکهەڵچوون پــێــکــدادان و شــەڕو ــان دەیئێران وچ عێراق و شەڕی وەک ڕاستەوخۆ بە فۆرمێکی تر وەک دروستکردنی ئاژاوە لە یەمەن، سودان، میسر، فەلەستین، لوبنان، ئەفغانستان، بۆسنی، ئازەربایجان، ئێراق، گەیشتۆتە ئێستا بــەحــرەیــن، پــاکــســتــان،

لووتکەی شەڕێکی دژواری خوێناوی وەک »شەڕی نێوخۆی سووریا« و دواترشەڕی ــاوەڕاســتــی ــی ن ــەاڵتـ ــە ڕۆژهـ ــش« ک ــ »داعـگرتۆتەوە.ئەوە ئێستاش لە یەمەن بەرەیەکی بە کردوەتەوە بە سوننە دژ نوێی شەڕی »حوسی« یەکانی کردنی پشتگری نــاوی لە مەزهەب »زەیـــدی« گروپێکی یەمەن ، باکووری یەمەن کە بۆ ماوەی 1300 ساڵە

لەو واڵتە دا بە هێمنی دەژین. کە ئــاشــکــرایــە ڕوون و ڕاســتــی یـــەک جیهان دا هــەمــوو لــە ئیسالمی ــاری ــۆم کتێکدەرانە، بــۆکــاری هەیە پێگەی بنکە و نــاوی پێشتربە کــە شیعە ئــایــدۆلــۆژیــای گەمەکردن خەریکی سیاسی« »ئیسالمی بــوولــە گــۆڕەپــانــەکــەدا و دروشــمــەکــانــی لە هەموو واڵتە ئیسالمییەکاندا - بە شیعە و بە سوننەوە - لە الیەن ڕادیکاڵەکانەوە پەسەند واڵتــە ــانــی ــەت دەوڵ بــۆ گێچەڵی و ــرا ، ــ دەکئیسالمییەکان دروستی دەکرد ، ئەمجارەیان بــە کەڵک وەرگــرتــن لــە هــەمــان جــیــاوازی مەزهەبییەوە کە لە ناو جیهانی ئیسالمی و عـــەربـــی دا هــەیــە خــەریــکــی شــەڕدروســت ئەمە مانەوە . بۆ کایە دەکا، کایە و کردنە گەمەیەکی ترسناکە . کایەی ئاژاوە نانەوەی مەزهەبی بەهێزبوونی بۆ هەر مەزهەبی ئەوەی گەورەیە ، کایەی دیارە نیە ، شیعە ــەردەم بۆ ــژووی ســ ــێ ــووســی م وا چــارەنجیهانە دا لەم مرۆڤایەتی ژیانی داهاتووی میسر و عەرەبستان ، دەکـــا. دەستنیشان تورکیای سوننە مەزهەب بە قەت ئێران لە ناوخۆی واڵتە ئیسالمییەکان دا خاوەن پێگە نین، لەبەرئەوەی بە راده ی ئێران بە دوای نین. دەوڵــەتــیــی یــەوە تێرۆریسمی دۆزی بەشێک لە کورد لە ئێران سوننەن ، تورکیا بە هۆی کێشەی کــورد لە واڵتــەکــەی دا لە

مەزهەب سوننە کوردی کردنی هاوکاری لەسەربەلووچەکانی ســعــودی ، ــە دوودڵـئێران تا ڕادەیەک هەستیارە، بەاڵم پاکستان خۆیەوە بەلووچەکانی کێشەی هــۆی بە بەلووچی کــردنــی ــاری ــاوک ه لــە ــە ــ دوودڵعەربییە واڵتــە تەنانەت مەزهەب. سوننە لە تێوەگالن بۆ ناکەن پێداگری سوننەکان لە ئێران بــەاڵم ئــێــران دا . لە دۆزی سوننە پاکستان ، عەرەبستان ، تورکیا ، ئەفغانستان ، ــەمــەن و ــان و ی ــن ــوب ســـوریـــا ، بــەحــرەیــن ، لتەنانەت میسردەتوانێ بە ئاسانی خەریکی عــەلــەوی ، زەیــدی و وروژانــدنــی دۆروزی ، بۆبەرپا ناوخۆیان شەڕی بێ و شیعەکان

بکات. »فرە نەتەوە «و »فــرە واڵتێکی ئێران پۆلیسی و شێوازێکی بە بــەاڵم، ئایین«ە ئــەمــنــیــیــەتــی ومــیــلــیــتــاریــســتــی ســیــاســەتــی ــە ــی دژب ــردن ــوت ک ــک ــاری ودەم ــک ــوت ســەرکواڵتی کە ومیللەتانەی نەتەوە هەمووئەو پــەیــڕەوکــردووە هێناوە پێک لێ ئێرانیان ــتــیــکــە«، ـــەم واڵتـــــە »چــل ودەســــەاڵتــــی ئـــەوم « بــەوپــەڕی بــێ شــەرمــیــیــەوە بــە »قـپۆستێکی دەبــات و تایفە وهۆزناویان واتــە حکوومەتی بە ناوی »یاریدەدەری سەرۆک ئایین ومەزهەبەکان قەوم و بواری کۆمارلە ــردوە بە ــاوە« و »عــەلــی یــۆنــســی« کـ ــ دانشوێن و هیچ کــە پۆستە ــەو ئ بــەرپــرســی و ــداری ــی ئ دەزگــــای ــە ل بنکە وسەنگێکی سیاسی دەوڵەتی ئەو واڵتە دا نیە بۆ ئەوەی بەرگری لە مافی نەتەوە و ئایینەکانی بێجگە

لە فارس وشیعە بکات. ئیسالمی و جیهانی ڕەوشی بەهەرحاڵ ڕۆژهــەاڵتــی نــاوەڕاســت ) نــاوەنــدی وزەی جیهان( بە بارودۆخێکی دژوار و سامناک و دوژمنانی هــەمــوو دەبـــێ . تێپەڕ ــۆز دا ــال ئ

له قوڕی ژمارە یەکی کورد و کوردستان کوردەکان رۆچوون. مەزهەبییەوە شەڕی لە هەرا ونەڕەی دوژمنە مێژووییەکانیان دا یەکترن و دوژمــنــی هەموویان ئێستا، کە بێ دەنگ ، یەکترن ، بڕی کوشت و خەریکی کپ و پەژارە و گێژ و کاسن . هەرکات بیانەوێ باسی مافی خۆیان بکەن گوێیان پێ نادەن یان وەک کۆماری ئیسالمی ئێران دژایەتی ڕاستە و خۆیان دەکەن یان پەلکێشی شەڕی

مەزهەبی یان دەکەن. یۆنسی عــەلــی وا ــەوەی ئـ بــەهــەرحــاڵ درکاند : تۆقێنەری ڕاستییەکی کرد ، باسی ئایینی و هەمووناکۆکییە ئیسالمی کۆماری ــی نـــاو واڵتـــەکـــەی خــۆی ــەکــان ــی مــەزهــەببــێ بــاکــانــە و بــێ مــنــەت لــە دنــیــا ســەرکــوت ــەاڵم ب دەدا، نیشانی ــچــووک ب دەکـــا وبـــە ــەری دەوروب واڵتانی کێشەی و گرفتاری دەکاتەوە و گــەورەی ئەوەندە چەند خۆی خەلکی بۆ بەدبەختی ــاژاوە و ئ بە دەیکات

ئەو واڵتانە . یەک ڕاستی ڕوون و ئاشکرایە: » دێوی زەنجیری بــەدبــەخــتــی « ئــــاژاوە و ــەڕ و شـناوەڕاست ڕۆژهەاڵتی پساندوە وخەریکە تووشی کێشەیەکی پڕ لە مەرگەسات دەکات . باسی یۆنسی عەلی وا ئێمپراتۆریەی ئەو تاریکی و مــەرگ و ئێمپراتۆریەتی ئەکات ماڵوێرانیە ... زڕەی زنجیری پساوی دێوی خەریکە ئیسالمی کــۆمــاری ئێمپراتۆری ئاخۆ بــەاڵم کەڕئەکات، مرۆڤایەتی گوێی لەم دەدۆزرێتەوە و جیهان بۆ چارەسەری ئیرادەیەکی به ڵێ دەبێ ؟ ڕزگار نەهامەتیە رێژیمه بــەم دژ ده وێ جیهانی گـــەورەی ئیسالمی کۆماری ناوی کە تێرۆریستییە

ئێرانە، بوه ستێته وه .

ئێمپراتۆری ئاریایی، شیعی یان کایەی گەورە؟

رۆژنامەی9 ژماره : ٦٥٣ ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥

مستەفا شەڵماشی

پاش زیاتر له 8 رۆژ وتووێژی وزه پڕوکێن و دوور و درێژ له کۆی و ئێرانی هه یئه تی نــێــوان وه زیرانی شه ش زلهێزی جیهانی له دا کۆبونه وه کانیان دوایین له لۆزانی سویس، به باڵوکردنه وه ی چوارچێوه ی هاوبه ش، به یانێکی ڕاگه یاند. کۆتاییان ڕێککه وتنی که ته فاهومنامه یه ئه و کورته ی لــه بــه یــانــه کــه دا لــه الیــه ن خانمی فــیــدریــکــا مــوگــریــنــی بــه رپــرســی یه کیه تیی ده ره وه ی سیاسه تی ئوروپا و ئاغای زه ریف وه زیری به ئیسالمی کۆماری ده ره وه ی ئینگلیزی و فارسی خوێندرایه وه، ــران تـــوانـــای ــێـ ــه ئـ ــوو کـ ــ ــه وه ب ــ ئتا خــۆی ئۆرانیۆمی غه نیسازی ڕادده یه کی به رچاوکه م ده کاته وه، ده مێنێ نه ته نزی ناوه ندی ته نیا ناوه ندی ئۆرانیۆم، پیتاندنی بۆ فــۆردۆی ده گــۆڕێ بۆ ناوه ندێکی کــاری لێکۆڵینه وه و و فیزیکی که ئۆرانیۆمه ی ئــه و و زانستی غه نی زۆر ئیسالمی ــاری ــۆم ککردوه ده نێردڕیته ده ره وه ، ئێران ئه راک ئه تۆمی ووزه ی ناوه ندی ــورس به ــاوی قـ ــاکــتــۆری ئـ و رئنه توانێ که ــۆڕێ ده گ شێوه یه ک دا ئــه تــۆمــی چــه کــی ڕادده ی ــه لپلوتۆنیۆم به رهه م بێنێ، کۆماری ئــیــســالمــی مــــولــــزه م ده کـــــرێ بــه بــه ڕێــوه بــردنــی پــڕۆتــۆکــۆڵــه تــه واو هــاوکــاری و ئیلحاقیه کان نه ته وه یی نێو ئــاژانــســی لــه گــه ڵ وزه ی ئه تۆمی که بۆ ماوه ی 10 ــریــه کــی چــڕ و پڕ ســـاڵ چــاوه دێده کرێ و بۆ ماوه ی 15 سااڵنیش ڕیاکتۆری که نابێ ئه وه ی مافی

تازه دروست بکا.گـــه مـــارۆ دا ــه ر ــبـ ــه رامـ بـ ــه لـئه مریکا و ئورووپا ئابورییه کانی لــه ســه ر ئــێــران الده چـــن ئه گه ر به بێ پابه ند ئیسالمی کۆماری له که ته وافوقانه ی ئــه و هه موو چوارچێوه ی ئه م ته فاهومنامه یه دا

ده کرێن.دیاره ئه وه تا ئێستا ته وافوق ــاری کــردنــی ــ ــیــا دیـ نــیــیــه و تــه نــۆ تــه وافــوقــێــکــی ــه ب ــوه ی چــوارچــێ

گشتی که تا سێ مانگی دیکه ، واته دوایین ڕۆژه کانی مانگی 2015-6 ته دوین به وورده کارییه وه ده بێ هـــه ردووک ئیمزای بــه و بکرێ الیه ن بگا، تا هه ردووکیان مولزه م بن به جێ به جێ کردنی و تا ئێره هه یه ، ئه خالقیان ئیلزاماتی ته نیا

نه ک یاسایی نێونه ته وه یی.ــای ســه رنــجــه ــگ ــه وه ی جــێ ــ ــ ئــه کـــه هـــه ر لـــه ئــێــســتــاوه ــه وه یـ ئـجیاوازی هه یه له ته فسیر کردنی نێوان له ته فاهومنامه یه دا، ئــه و ئه مریکاو و ئیسالمی کــۆمــاری ئیسالمی ــاری ــۆم ک دا. ــا ــوروپ ئخێرای هه ڵگیرانی باسی زۆرتــر ــان ده کــــا و ــارۆکـ ــه مـ هـــه مـــوو گـئه مریکا و ئورووپا زۆرتر باسی به سه ر کــه ده کـــه ن ئیلزاماتێک کۆماری ئیسالمی دا سه پێنراوه و هه ڵگرتنی ــه ک ڕاده گـــه یـــه نـــن و گه مارۆکان قۆناغ به قۆناغ و به پێی ئیسالمی کۆماری هه ڵسوکه وتی ــاره ئه و جــێ بــه جــێ ده کـــرێ. دیـهاتوون دا به یانه که له خااڵنه ی رێککه وتنانه و باس ئه و هه موو ــان دا ــه وه ک ــوون ــۆب ــه ک نــیــن کــه لبه یانه که و ــاس ــه رب ب هــاتــوونــه ــو که ــراب ــک تــه نــزیــم ک ــه جــۆرێ بیارمه تی بکا به قه بووڵ کرانی ئه و ڕێککه وتنانه له الیه نی موخالیفانی نێوخۆیی هه ردووک الوه . چونکه لــه ڕاســتــی دا درێـــژ بــوونــه وه ی ده رده خست ئه وه ی وتووێژه کان ــه نــێــو ماڵی ــه ردووک ال ل ــ کــه هـبه هێزیان دژبــــه ری دا ــان خــۆیهه یه و ده بێ له به رچاویان بگرن. ده رده خست ئه وه شی هه رچه ند که دوو الیه نی وتووێژ، به تایبه تی ــیــداره ی ــی و ئ ده وڵــه تــی ڕوحــانکه ئه وه ن موشتاقی زۆر ئۆباما چونکه بــگــه ن، ڕێککه وتنێک بــه قورسایی ستڕاتیژی و پریستیژی مه سه له یه ــه و ئ لــه ســه ر خــۆیــان

دانابوو.که ئێستا دا ــاڵ حـ ــه ر هـ ــه لبــه ده ســت ڕێککه وتنێک نیمچه الیه نه دوو له و هه ریه ک هاتوه ، وه ک ته فاهومه ئــه و ده دا هــه وڵ واڵته که ی به خۆی، سه رکه وتنی خۆی موخالیفانی بــه و خــۆی ــی ــه ســان بـــفـــرۆشـــێ. دیـــــــاره کبێالیه نیش له و مه سه له یه دا زۆرتر ــه خــاڵــه کــانــی ڕێــکــکــه وتــن چـــاو لده که ن و له وێوه ، براوه و دۆڕاوی ــدیــن ساڵه دانــیــشــتــنــه چــه ن ــه و ئـ

هه ڵده سه نگێنن. ــژه درێ و دوور ته ماشای ڕوانگه یه وه له و ئه گه ر ــی ــه ره کـ سـ دۆڕاوی بـــکـــه یـــن، نیزامی ستڕاتیژی و سیاسه ت شه خسی و ئیسالمی کــۆمــاری خـــامـــه نـــه یـــی یـــه . دیــــــاره ده بـــێ پێداویستی و نــیــزام ستڕاتیژی خه ڵکی ئێران و ده وڵه تی ڕوحانی هــه رچــی هه ڵسه نگێنین. بــه جــیــا نیزامی کۆماری ئیسالمییه ، له وه دا دۆڕانـــدویـــه تـــی کــه ئـــه و هــه مــوو ــه گــه مــارۆی ئــابــووری و ســااڵنته حه ممول خۆی بوونی ئیزۆله ــه وه ی گــۆیــا وه ک ــ ــۆ ئ ــردوه ب ــ ک

زلهێزیك خۆی به سه رکۆمه ڵگای که بسه پێنێ، دا نــه تــه وه یــی نێو ده تــوانــێ خۆشبێ پێی هــه رچــی بیکا و وه اڵمی که سیش نه داته وه . به دزیه وه خه ریکی دروستکردنی ــه تــۆمــی بــێ و ڕێــگــای چــه کــی ئپشکنینی ئاژانسی وزه ی ئه تۆمی بگرێ و به ڕادده یه ک سنورداری ژێر کاره پێشی نه توانێ که بکا هه مان لــه بــگــرێ، زه مینیه کانی کاتیش دا به زاهیر ژێستی ئه وه ش ئه تۆمیه کانی به رنامه که بدا لێ ئه وه ی نیازی و سوڵحخوازانه ن ــه رهــه م ــه تــۆمــی ب نــیــیــه چــه کــی ئئــه وه ی ســـه ره ڕای که چی بێنێ. له و ته خمینی هێندێک شاره زا به میلیارد 300 له زیاتر مــاوه یــه دا ــووری ــابـ ئـ ــه بـ ــان ــ زیـ دۆاڵری ئـــه و هه مو ــدوه و ــان گــه ی ــران ــێ ئــازه ده مـــه چــه قــه یــه ی کــــردوه ، تبکا قه بوڵ شتێک بووه مه جبور ئه گه ر له مه وبه ریش که 10 ساڵ هیچ ته نیا نه ک کردبایه ، قه بوڵی زۆر به ڵکو نــه ده کــرد، زیانێکی بۆ دیکه شی پێشکه وتنی مه یدانی

ئه گه ر ته نانه ت ئێستا ده کرایه وه . بچن، ال گه مارۆکانیش هــه مــوو لــه ڕاســتــی دا گــه یــوه تــه وه خاڵی سفر. چونکه ئه و گه مارۆیانه هه ر نه ده هاتنه پێش ئه گه ر له ئه وه ڵه وه ئه و ته فاهومه ی له گه ڵ کۆمه ڵگای بۆ به اڵم هه بوایه . نه ته وه یی نێو نیوه شی له زه ره ر ئێران خه ڵکی دوای قازانجه . هــه ر بگه ڕێته وه له داویانه ڕه نجه ی هه موو ئه و پێناو سیاسه تی هه ڵه و ستڕاتیژی ئێستا دا، فه قیه ــی وه ل دۆڕاوی ئــاســۆی ئـــه وه ده رده کـــــه وێ که هه ناسه یه ک البچن، گه مارۆکان

بێته وه ، دا ئێران ئابووری به به ر ــه وه ڕڕومـــی که مه ر تـ النــی کــه م تا ئـــێـــران و ــێ ــن ــێ ــه م ن ــن شــکــێکۆمه ڵگای نێو بێته وه رادده یــه ک ــه تـــه وه یـــی. بـــۆ ده وڵـــه تـــی نــێــو نـڕوحانیش به سه ر که وتن حیساب ــه وه که ــه یـ ــگـ ــرێ لـــه و ڕاونـ ــ ده کـبه رنامه کانی له گرنگترین یه کێک ــه ی بـــــوو، هــــه ر له ــ ــه ک ــ ــه ت ــ ده وڵــێ ــوان ــورت دا ده ت ــه کــی کـ مــاوه ینه وتی فرۆشتنی به بکا ده ســت زه خــیــره کــراو و ئــه رزێــکــی باش قورسی بــاری و بێنێ به ده ست بێته وه، له کۆڵ بودجه ی که سری هه رچه ند ئێستا ئه و نه وته به نیوه که ده فرۆشرێ کاته ئه و قیمه تی ئومێدێک له وه جگه ده رهێنراوه . ــان ده داتـــــه وه بــه خه ڵکی بــۆ ژیـداهاتوو هه ڵبژاردنی له و ئێران دا بێگومان یارمه تی ده ری ده بێ. نــیــزام بڵێین ــرێ ــ ده ک کـــه وابـــوو

دۆڕاوه ، به اڵم ده وڵه ت براوه یه .و ئوروو پایی واڵتانی الیه نی ئه مریکاش له هه ر حاڵ دا براوه ن. ئــه گــه ر تــه وافــوق ســه ر بگرێ به

وتووێژ مه سه له یه کیان چاره سه ر ئاماده بوون ته نانه ت که کردووه ــیــارد خـــه رجـــی بۆ ــل ــه دان مــی ــ سـپێویست ئه گه ر ته نانه ت و بکه ن بــێ شــه ڕیــشــی بــۆ بــکــه ن. هیچ تێچویه کیشی بۆ ئه وان نییه . ئه گه ر ــه ن، ــه واوی گــه مــارۆکــانــیــش الب ــ تته نیا و ناچێ له ده ست شتێکیان هه ر که البــردوه ، گه مارۆیه کیان له وه نابوو. جگه دایان بۆخۆیان ئێران، بازاڕی نه وتی به هاتنه وه چـــاوه ڕوان ده کــرێ نرخی نه وت ــه زێ. هــه روه هــا ــ زۆرتـــریـــش دابـکارخانه و شیرکه ته کانیان ده مێکه

چـــاوه ڕوانـــن تــا بــتــوانــن بـــازاڕی که وابوو بێننه وه . به ده ست ئێران سه نگێنی هه ڵی دا الیــه ک به هه ر قازانجی له و سه ودایه دا رۆژاوا

کردوه .ــه ی ئــه و ــک ــی دی ــه ک ــاره الی ــ دیــه ئــه وه بــێ که ــگ مــه ســه لــه یــه ڕه نــاری ئــیــســالمــی ــ ــۆم ــ ڕێـــژیـــمـــی کــه ودوا ده ســتــی ئــاواڵــه تــر بێ ــه م لــه واڵتــانــی ــۆ ده ســـتـــێـــوه ردان ل بــت و ــوه ڕاســ ــ ــێ ــ ــی ن ــ ــ ــه اڵت ــ ــ ڕۆژهئیسالمی داو بۆ سه رکوتی زیاتر هه رچه ند دا. ئێران نێوخۆی له ــه و بــاره شــه وه گــومــان ده کـــرێ لجــیــاوازیــیــه کــی ئـــه وتـــۆی نــه بــێ. ئه مریکا و ئــورووپــایــی واڵتــانــی که گــه یــانــدوه ڕایـــان ئاشکرا بــه کــۆمــاری گـــه ڵ ــه ل کێشه کانیان نــابــێ. ــه واو ــ ت لــێــره دا ئیسالمی به رپرسانه وه هــه ومــو زمــان لــه گــوتــویــانــه کــه مــه ســه لــه ی مافی ــه تــیــرۆڕ ــرۆڤ و الیــه نــگــری ل مـکۆماری ده ستێوه ردانه کانی و له جێگای خۆیانن هه ر ئیسالمی و له په یوه ندی ئه وان و کۆماری

کێشه ی ــه ــه وانـ ئـ دا ئــیــســالمــی چاره سه ری به ڕاسته جیاوازن. ــه ی ئــه تــۆمــی گــوزیــنــه ی مــه ســه لنیزامی له دژی کۆماری ئیسالمی زۆر الواز بووه ، به اڵم به مانه وه ی گوزینه یه ئه و ئه تۆمیش کێشه ی بیر زۆرتـــر نــه بــوو، به هێز زۆر ــه گـــه مـــارۆی ئـــابـــووری زیــاتــر لئـــه وه ش زیاتر ــه وه ، کــه ــرایـ ده کـده شکاند ئێرانی که مه ری خه ڵکی ئیسالمی. کۆماری ڕێژیمی هه تا لـــه والشـــه وه خــه ڵــک و تــه نــانــه ت هیزه سیاسییه کانیش، له به شێک له رۆژاوا که لــه وه بــوو چاویان ئێران ده خاله تی نیزامی بکا و به و

چاوه ڕوانیه وه پاڵیان دابۆوه . ــزه ــێ ه و ئــــێــــران ــکـــی ــه ڵـ خـدا نێویشیان له و سیاسییه کان گه لی کورد و هیزه سیاسیه کانی که ن قه بوڵ راستییه ئــه و ده بــێ کــه ئـــــازادی تــه نــیــا بــه خــه بــاتــی خۆیان به ده ست دێ و ناکرێ به ده ره کیه کانه وه هێزه چاوه ڕوانی ته نیا ــازادی ئ ده رفــه تــی دانیشن. به هێزی خۆیان ده خوڵقێ. ئه گه ر بێگومان بــن، مه یدان له خۆیان لێ پشتیوانیان ده ره کیش هێزی له سه ر ڕێککه وتن دوای ده کــه ن. ڕێژیمی ئــه تــۆمــیــش، مــه ســه لــه ی ئــێــران هــه ر نــه خــوازراوه لــه نێو کۆمه ڵگای نێو نه ته وه یی دا. جگه کێشه ی الچـــوونـــی ــه ب لــــه وه ش مه یدان ڕه نگه ئه تۆمی به رنامه ی مافی مه سه له ی هاتنه گۆڕی بۆ هــه روه هــا بــێ. زیاتریش مــرۆڤ به ــه ک هــه یــه ــه وه ش ــ ئ ئیمکانی ئــابــووری گرفتی کــه مــبــونــه وه ی له بیر زۆرتــر خه ڵک کۆمه اڵنی ئازادی بکه نه وه و کاتی ئه وه یان ــێ کــه ئـــاوڕێـــک له زۆرتــــر هــه براستی له بــده نــه وه . مافه کانیان ــرێ چــاره ســه ری کێشه ی دا ده کبۆ ده رفــه تــێــک بکرێته ئــه تــۆمــی ئــه وه ی که ڕێژیم زۆرتــر له ژێر ڕه عایه تکردنی بــۆ بنرێ فشار مافی مرۆڤ و مافی نه ته وه ژێر ده ســتــه کــان. ســه رکــه وتــنــی هیزه به هێنده ی ئازادیخوازه کانیش یــه کــگــرتــن و خــۆ ئــامــاده کــردنــی ــده ، ئـــه وه نـــده به ــه ن ــه وه ب ــان خــۆیــن، یــا ڕێــکــنــه کــه وتــنــی ــکــه وت ــک ڕێمه سه له ی لــه ئــێــران و رۆژاوا

چه کی ئه تۆمی یه وه به ند نییه .

سیاسی

رێکەوتنی رۆژاوا لە گەڵ ئێران

ناڕازییەکان، دڕنــدانــەی سەرکوتی و و مــرۆڤ بێ بایەخ بوونی نیشاندەری مافەکانیان لەالی ڕێژیمە کە بەداخەوە بێ شەرمیدا لەوپەڕی ڕێژیم ڕێبەرانی ئێراندا لە پێشێلکرانی مافەکانی مرۆڤ ڕەت دەکەنەوە و لە واڵمی هەواڵنێران، مافی ڕێــکــخــراوەکــانــی ڕاپــۆرتــەکــانــی بەڵگەنامە بنەمای لەسەر کە مــرۆڤ کـــراوە، ئــامــادە ئــاشــکــراکــان و ڕوون دوژمــنــکــارانــە و درۆ و ســیــاســی ــە بو فەرمی زمانێکی هەبوونی دەزانــن! ئێران فرەنەتەوەی واڵتی لە هاوبەش و پێشگرتن لە بەشداریی کەمینەکان لە هەبوونی و ناوچەکانیان بەڕێوەبردنی و ئێران لە نــاوەنــدگــەرا سیستەمێکی هەاڵواردنی ئابووری و سیاسی بەدژی کەمایەتییەکان لە دەسکەوتەکانی دەیان هــەژارانــی ڕێژیمی حکوومەتی ســاڵ

خومەینی و یارانییەتی!٣ـــــ بــابــەتــە کــۆمــەاڵیــەتــیــی و ئەخالقییەکان: خومەینی لە وتارەکانیدا دەدا! ئێرانییەکانیشی ئاخیرەتی وادەی لەڕوانگەی ئایینەوە بابەتە ئەخالقییەکان

ــن و دنیای ــی دی ــاوەدان دەبــنــە هــۆی ئمرۆڤەکان و ڕێبەران و بانگەشەکارانی ڕێژیم هەمیشە لە وتارەکانیاندا کۆمەڵگە ڕۆژئاواییەکان بە کۆمەڵگەگەلێکی الدەر و بێ ئەخالق دەناسێنن و جێگیرکردنی حکوومەتی ئیسالمیی دڵخوازی خۆیان بە تەنیا ڕێگەچارەی ڕزگاریی کۆمەڵگە دەزانــن! هەڵوەشان لە ڕۆژئاواییەکان جیابوونەوە، ئاماری لە ڕوانینێک بە توندوتیژیی خێزانیی و خەیابانی، دزی، ماددە سڕکەرەکان، کوشتن، فرۆشتنی گیرۆدەیی و ئایدز لە ئێران بەتەواوەتی دەردەکەوێ کە ڕێبەران و بانگخوازانی ڕێژیم بە دەستێوەردان لە وردترین و خەڵک ژیانی کاروبارەکانی بچوکترین و خــەریــکــبــوون بــە کـــارە بــێــهــوودە و موو مۆدێلی وەک تاکەکەسییەکانی و جــلــوبــەرگــی کــەســەکــان و ڕەنــگــی گەشتی ــەن ــەالیـ لـ ــان ــەکـ ژنـ نــیــنــۆکــی لە خوڕافات باڵوبوونەوەی و ئیرشاد بوون بێ ئاگا سەرەکییەکان بابەبەتە پێشکەوتن ڕێــڕەوی لە کۆمەڵگەیان و بەتوندی ئــێــران ئــاکــامــدا لــە و الداوە

بووە کۆمەاڵیەتییەکان کێشە تووشی و حــکــوومــەتــی ئــاغــای خــومــەیــنــی و هاوڕێیانی لە پەنا بەدۆزەخکردنی دنیای دیکەشیان دنیای وادیــارە ئێرانییەکان

لێ وێران کردوون!٤ــ سیاسەتی دەرەکی: گۆشەگیریی هەستی نــێــودەوڵــەتــی، و ــی ــاوچــەی نپشتیوانیی بەهۆی ئێران لە بێزاریی

نەفرەتی لە حکوومەتی بەشار ئەسەد، لەبەر ئــێــران لــە جیهانیی کۆمەڵگەی ــی ئـــەحـــمـــەدی نـــژاد لـــەبـــارەی ــان ــەک وتپێکهێنان ئیسرائیل، واڵتی لەنێوبردنی

و یارمەتیی گرووپە تیرۆریستییەکان لە حیزبوڵاڵی وێنە بۆ جیهاندا و ناوچە ــوەردان لــە کــاروبــارە ــێ لــوبــنــان، دەســتپەرەپێدانی و واڵتــان نێوخۆییەکانی

دنــیــای ــە ل مــەزهــەبــیــیــەکــان ناکۆکییە ئیسالمدا، هەموویان لە دەسکەوتەکانی دەیان ساڵ حکوومەتی »نە شرقی، نە خومەینی اسالمی«ی جمهوری غربی، ئاماژەپێدانە جێگەی یــارانــیــیــەتــی! و بەهۆی ئێران سەر بۆ عێراق هێرشی ــەاڵت تــێــکــچــوونــی هــاوســەنــگــیــی دەســلەنێوان دوو واڵت و کەڵک وەرگرتنی سەددام لەم دەرفەتە هاتەکایەوە کە ئەم تێکچوونی هاوسەنگییە لە بەرژەوەندیی دەرەکییە سیاسەتە بەهۆی عێراقدا، ئاشکرا دوژمنایەتی و ئێران هەڵەکانی لە بێجگە کە پێک هات دەگەڵ ڕۆژئــاوا ئێران بۆ زیــان دۆالر ملیارد ســەدان

دەسکەوتێکی دیکەی نەبوو.بەرژەوەندییەکانی دژایــەتــیــی دەگــەڵ ئێران ــی واڵت و ئێران خەڵکی ــی ڕێــــبــــەران و ــانـ ــەکـ ــیـ ــدیـ ــەرژەوەنـ بـهەموو هۆکاری ڕێژیم، ئایدۆلۆژیای ئێرانە، دواکەوتووییەکانی و کێشەکان بەرژەوەندییە بەدوای ڕێژیم ڕێبەرانی پێناو لــە کــە دان ئایدۆلۆژییەکانیان گەیشتن بە ئامانجەکانیان، گیان و ماڵی ئەوان بۆ بەهایەکی ئێران هیچ خەڵکی

نیە.

ئاوڕدانەوەیەک لە کارنامەی چەمکێکی درۆ بەنێوی »حکوومەتی کۆماری ئیسالمیی ئێران«درێژەی:

رۆژنامەیژماره : ٦٥٣ ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥ 8

موختار نەقشبەندیوەرگێڕان بۆ کوردی: سیروان موساپوور

لە ڕۆژمێری فەرمیی ئێران ڕۆژی کۆماری ڕۆژی وەک خاکەلێوە 12ی لەم ڕۆژەدا ناونراوە، چونکە ئیسالمی ڕاگەیەنرا دەنگەکان ژمــاردنــی دوای ڕیفراندۆمدا لــە خەڵک 98ی لــەســەدا ــە حــکــومــەتــی ــان بـ ــی ــی ــن ــەرێ ــی ئ ــگـ دەنـڕیفراندۆمە ئەم دا! ئیسالمی کۆماری گەورەترین هەنگاوی کردەیی ڕێبەرانی ڕێـــژیـــم بـــۆ قــۆرخــکــردنــی شــۆڕشــی جێگیرکردنی و ــێــران ئ ــی جــەمــاوەریبنەمای لەسەر ئیسالمی حکوومەتی ڕێژیم ڕێــبــەرانــی بیروبۆچوونەکانی ــەم ــەم ئـــەوەکـــە ل ــەکـ ــە یـ ــک ــوو چــون ــ بــیــا بـــژاردەیـــەک ــەدا، تــەن ــدۆمـ ــرانـ ــفـ ڕیـسیستەمێکی هیچ و لەبەردەست دابوو کۆماری لەبەرامبەر دیکە حکوومەتی بژاردەی خەڵک هەتا نەبوو ئیسالمیدا یان دەبووایە و هەڵبژێرن دڵخوازیان ئیسالمی کــۆمــاری بە ئەرێنی دەنگی بــدەن یان بە واڵمــدانــەوەی نەرێنی بە کۆماری ئیسالمی، مەترسی گەڕانەوەی ــی ڕووخـــــــاوی پــاشــایــەتــی ــ ــەاڵت دەســبەم ڕێژیم ڕێبەرانی و بکەن قبووڵ بۆ یاسایی بەستێنی ــەت ــەڕواڵ ب فێڵە

کردەوەکانی دواییان ئامادە بکەن! لــە کــەمــوکــوڕیــیــە گــەورەکــانــی نادیاربوونی ڕیفراندۆمە ئــەم دیکەی چەمکی کۆماری ئیسالمی بۆ خەڵک بوو )جەمهوورییەت( کۆماریبوون چونکە ــگــەکــانــی خەڵک بــنــەمــای دەن ــەســەر لڕەوایەتی هەیە و ئیسالم بەپێی حوکمی و قورئان لە ئایینییەکان زانا کە خوا مەشرووعییەتی دەری دێنن، سوننەت هەیە و، کۆکردنەوەی جەمهوورییەت و ئیسالمییەت لە حکوومەتێکدا بەکردەوە لەو یەکیک حاڵەتدا لەهەر و ناگونجێ دووانە دەچێتە ژێر کاریگەریی ئەوەی ــە ژێــر ــان و بــنــەمــاکــانــی دەچــن ــکــەی دیتێپەڕینی دوای هەنووکە پرسیارەوە! ــەواوی ڕوون و ــەتـ بـ دەیـــە چــەنــدیــن ئاشکرایە کە ڕێبەرانی ڕێژیم لە وشەی دێموکراتیک بۆ تەنیا جەمهوورییەت ــان کــەڵــک ــیـ ــانـ ــردەوەکـ ــدانــی کـ ــیــشــان نوەردەگرن و بەکردەوە جەمهورییەتێک ناکەوێ بەرچاو ئەواندا لە حکوومەتی و بـــوونـــی دامـــــــــەزراوەی شــــووڕای نــیــگــابــان بـــەکـــردەوە هــەڵــبــژاردنــەکــان تەنیا خــەڵــکــی ڕادەربـــڕیـــنـــی مــافــی و ــی نــێــوان ــژاردن ــب ــوەی هــەڵ ــەچــوارچــێ لڕێژیم دەسنیشانکراوەکانی بـــژاردە کـــورت کـــردۆتـــەوە. مــــاددەی 110ی دیکەی بەڵگەیەکی بــنــەڕەتــی، یــاســای ڕێژیمی بــوونــی دێموکراتیک غــەیــرە

ئاوڕدانەوەیەک ئیسالمی یە. کۆماری ڕابــردووی دەیــەی چەند کارنامەی لە ئەم ڕێژیمە، ناکارامەیی ئەو لە تەواوی بوارەکاندا دەردەخا، کە بەکورتی ئاماژە

بە چەند نموونەیەک دەکەین:خومەینی هەرچەند ئابووری: ١ــ هیچ بەرنامەیەکی ئابووری دیاریکراوی

وتارەکانیدا لە نــاوبــراو بــەاڵم نەبوو، کە دەکـــرد بابەتگەلێک بــە ئــامــاژەی ــەی ــ ڕێـــژیـــم هــیــچــکــات لـــە چــەنــد دەیو، پێ بکا کاریان نەیتوانی ڕابـــردوودا وادەکانی خومەینی هەر لە وەرنەگرتنی نەوت پــارەی هێنانی هەتا ئاو پووڵی دابینکردنی و خەڵک سفرەی سەر بۆ و هەمووان بۆ نیشتەجێبوون شوێنی تەنیا ئــابــووری گەندەڵیی بنبڕکردنی بۆ مایەوە! دروشــم دا چوارچێوەی لە

وتەی بە رابـــردوودا ساڵی لە نموونە ــی باندێکی ــری ئــابــووری و دارای وەزیگەندەڵیی ماڵیی 12هەزار ملیارد تمەنی لە واڵتدا ئاشکرا بوو کە ئەم بڕە زۆرە و کەموکوڕیی هــەبــوونــی ــەری دەرخــگەندڵیی بەرباڵو لە سیستەمی ئابووری ڕێژیم دوای چەند دەیەیە! هەروەها لە هاوکاری، ــری وەزی ــردوودا ڕابـ ساڵی کـــار و خــۆشــبــژێــویــی کــۆمــەاڵیــەتــی هەژاری ملیۆن 12 هەبوونی لە باسی لە ئەمەش کە کرد ئێراندا لە خۆراکی دەسکەوتەکانی چەند دەیەی حکوومەتی خومەینی دەســکــورتــانــی و ــەژاران ــ هــامــاری چــەنــد ملیۆن ئ یــارانــیــیــەتــی. و لە ئێران دواکەوتنی و هەژار و بێکار ڕکــابــەرەکــانــی چەند دەیـــەی ڕابـــردوو نیشاندەری شکستی ئابووریی ڕێژیمە! ساڵی چەند ئابووریی وەســتــانــەوەی پێداویستییەکانی کەمیی و ــردوو ڕابـــاوا ژیـــان بــەهــۆی گــەمــارۆکــانــی ڕۆژئـــم لە ــژیـ دەرخـــــــەری بـــێ تـــوانـــایـــی ڕێـسەربەخۆیی ئابووری و وابەستە بوون ئابوورییە )سیاسەتە ڕۆژئــاوایــە بــە کاریگەریی ئەحمەدینژادیش هەڵەکانی هەبوو(، ئابووریی وەستانی لەسەر تــەواو و دروســت وەرنەگرتنی کەڵک و ئێران ژێرزەوییەکانی سەرچاوە لە ئیمکاناتی و دەرفەتەکان بەفیڕۆدانی کە گـــەورانـــەن خـــەســـارە ــەو لـ واڵت

ڕێژیمی ئاخوندی لە واڵتی ئێرانی داوە، ئێران نەوتی پاشەکەوتی نموونە بۆ زیاتر لە 150 ملیۆن بەرمیل نەوتە کە بەداخەوە بەهۆی بەڕێوەبەرێتیی خراپ و تەحریمی کۆمپانیا نەوتییەکانی ئێران سیاسەتە بەهۆی ــاواوە ڕۆژئـ لەالیەن ئەم سامانە گەورەیە ڕێژیم، هەڵەکانی بە دەست لێنەدراوی ماوەتەوە و ئەگەر ڕێژیم لە چەند دەیەی ڕابردوودا تەنیا لەسەدا 50ی ئەم نەوتەی دەرهێنابا و کردبایە، پووڵە بەو سەرمایەگوزاری بەهێزی ئــابــووریــیــەکــی ئــێــران ئێستا ئەرزیی گــەورەی پاشەکەوتی خــاوەن

دەبوو.٢ــ مافی مرۆڤ: گرتن، ئەشکەنجە، هەزاران ئێعدامی و زیندان ڕاگواستن، گیراوی سیاسی و، پێشێلکردنی مافەکانی مەزهەبییەکان و نەتەوەیی کەمایەتییە

یادکردنەوە

عومه ر باڵه کی

ساڵێک هەر خاکەلێوەی 10ی یەکەم شەهیدبوونی بیرخەرەوەی پێشەوا کــوردســتــان ســەکــۆمــاری هاوڕێکانییەتی. محەممەدو قــازی محەممەد ــازی قـ پــێــشــەوا کــاتــێــک ــەی ژێ ــەڵ ــۆم ــاخــەی ک ــن لــەســەر بکـــــاف، حــیــزبــی دێــمــوکــراتــی _ــوو بە ــد، ب ــەزرانـ کــوردســتــانــی دامـبنەڕەتی قووڵ و ئاڵوگۆڕێکی هۆی ــوردەواری ئــەو ــ ــ ــە کــۆمــەڵــگــەی ک لســــــەردەم داو ئــاســۆیــەکــی گــەش و خەڵکی بــەرچــاوی خستە ڕوونـــی بــە شــاهــیــدی مێژوو کــوردســتــان. کۆماری تەمەنی کەمەی ماوە لەو گەورە کاری گەلێک کوردستان دا راستەوخۆیان کاریگەری کە کران بەجێ هێشتووەو کۆمەڵگە سەر لە تەنانەت دوای ڕووخانی کۆماریش و ــێــشــەواش ئــەو ــە ســـێـــدارەدانـــی پ لکــاریــگــەریــیــانــەو ئــاســەواریــان بە دەبیندرێ. کــوردیــەوە کۆمەڵگەی یەکێک لەو کارە مەزن و گەورانەی ــاری ــ ــۆم ــ ــە لـــــەســـــەردەمـــــی ک ــ کـکوردستان و لە سەردەستی پێشەوا قازی محەممەد بەڕێوەچوو هێنانی باری نێو گۆڕەپانی کارو بۆ ژنان لە ــوو. ب سیاسەت بــەڕێــوەبــەری و دێموکراتی حیزبی ســەردەمــێــک دا پێشەوای ڕێــبــەری بە کوردستان کە شکاند ڕێچکەیەی ئــەو مــەزن کوردستان کۆمەڵگەی پێک هاتەی ــژەی بــە تـــەواوی عــەشــیــرەیــی و ڕیــاگــابــوون لە ــە ئ خـــوێـــنـــدەواری و بلە تکنۆلۆژی زانست و مەسائیلی ــزم دا بــووو ــ ڕادەیـــەکـــی یــەکــجــار نڕوانگەیەکی لە ــان ژن وەزعییەتی ــر بـــوو. ــت ــەوەش خــراب ــ ــەوە لـ ــکـ دیـدێموکراتی حیزبی بڕیاری بــەاڵم پێشەوا پشتگیری ــان و ــوردســت کــرد کـ وای ــەد ــمـ ــەمـ ــحـ مـ قـــــــازی نێو بێنە ــان ژنـ خــێــرایــی ــە ب زۆر

ــاری بە ــانــی ســیــاســەت و کـ گــۆڕەپــان ڕێــکــخــراوی ــای ــوان کـــــردەوەو تــۆڕو ــە ک ــن و ل ــن ــەزرێ ــم ــان داب خــۆیوتاربێژو ببنە کــۆبــوونــەوەکــان دا بــۆچــوونــی خۆیان بــیــرو ــەزەرو ــ نبە پێوەندیدار مەسەلەکانی لەسەر کۆمەڵگەی کوردستان دەرببڕن کە زمانەحاڵی کوردستان ڕۆژنامەی حــیــزبــی دێــمــوکــراتــی کــوردســتــان کوردستان دا کۆماری لەسەردەمی

باشترین بەڵگەیە لەسەر بەشداریی چاالکانەی ژنان لە کارو تێکۆشانی ڕۆژانە کە پێوەندییان بە مەسەلەی ژنان مافی مەسەلەی نەتەوایەتی و

وەک بەشێک لە کۆمەڵگە.کـــۆمـــاری ڕوخــــانــــی دوای ــی ــداره دانـ ــێـ ــه سـ کـــوردســـتـــان و لـپــێــشــه واو هــاوڕێــکــانــی ڕاســتــه بۆ ــه ک خـــه بـــات و تــێــکــۆشــان ــ ــاوه ی ــ مڕاوه ستانی تێکه وت، به اڵم ئه و بیرو دێموکراتی حیزبی که ئه ندیشه ی کوردستان و پێشه وا قازی محه ممه د نێو خه ڵک به هیچ جۆر هێنابوویانه له بیرنه چۆوه و دابڕان و ڕاوه ستانی تێنه که وت. خه ڵک ڕاهاتبوو که کوڕو

له قوتابخانه و بنێرنه کچه کانیان فێربوون و بارهێنانی منداڵه کانیان دا جیاوازی له نێوان کچ و کور دانه نێن.تێکۆشان ــارو ک لە نــەک ــان ژنزیاتر بەڵکوو نەکرد پاشەکشەیان ــادار وەفـ کــۆمــار ئامانجەکانی بــە مانەوەو شان بە شانی براکانیان لە ڕێژیمی دژی بە نهێنی دا خەباتی ــردو بە ــان کـ ــەشــداری پــاشــایــەتــی بئەو هەوڵیان دا توانایانەوە هەموو

بۆی کوردستان کــۆمــاری هەلەی رەخــســانــدبــوون بــە هیچ جــۆر لە

دەستی نەدەن.ئێران گەالنی شۆڕشی کاتێک رێــژیــمــی دژی بـــە 57 ــی ــەســاڵ لجارێکی بۆ سەرکەوت و پاشایەتی دیکە حیزبی دێموکراتی کوردستان کرد ئاشکرا خــۆی چــاالکــی ــارو کــە خەڵکی ــردەوە دیــتــمــان ک ــ ــە کـ بــاوەوە بە ــی پ کــوردســتــان بــە ژن و حیزبی دەوری لە کەس هــەزاران ژنانیش کــۆبــوونــەوەو دێــمــوکــرات بۆ هەلەیان ئەو دیکە جارێکی بۆ ڕەخسا کە بە ئاشکرا شان بە شانی چاالکی لە بن بــەشــدار براکانیان ســیــاســی و کــۆمــەاڵیــەتــیــیــەکــان بۆ

بەرەو پێش بردنی کۆمەڵگە.ــاری ــۆمـ کـــاتـــێـــک لــــەالیــــەن کـئـــیـــســـالمـــیـــیـــەوە شـــــەڕ بـــەســـەر ــاو هــێــزی ــ ــەپ کـــوردســـتـــان دا داســــەی کــــوردســــتــــان ــ ــەرگ ــ ــم ــشــ ــ ــێ ــ پــاری و ــگـ ــەرەنـ ــە حـــاڵـــەتـــی بـ ــەوتـ کـپــارێــزگــاری کــردن لــە کــوردســتــان، ژنانیش بێ سێ و دوو لێ کردن پۆل پێشمەرگەی هێزی بە تێکەڵ پۆل کوردستان دەبوون. ئەگەر چاو بە بەربەرەکانی مێژووی الپەڕەکانی

پێشمەرگەی هێزی چــەکــدارانــەی دەبینین بخشێنین ــان دا کــوردســتزۆرن ئەو ژن و کچانەی کە یان لە پێشمەرگایەتی داو پیرۆزی بەرگی یارمەتیدەری هــاوکــارو وەک یــان هێزی پێشمەرگە بەشداریان کردوە گەلی ــخــوازی ــاری رزگ خەباتی لــە کوردستان و ڕۆژهــەاڵتــی لە کــورد کە نین کەم پیرۆزەش دا رێگە لەو بە تێکەڵ کــردوەو بەخت گیانیان

کاروانی شەهیدان بوون.بــەرەبــەری 10ی لە بۆیە هــەر شــەهــیــدانــی ڕۆژی ــوەدا ــێ ــەل ــاک خ

کوردستان بە پێویستم زانی بێجگە لەوە کە سەری کرنۆش و وەفاداری پێشەوای گــەورەیــی بــەرامــبــەر لــە هاوڕێکانی قازی محەممەدو مەزن دانوێنم، یادێکیش لەو ژنە شەهیدانە بکەینەوە کە لە ماوەی بەڕێوەچوونی ــی حـــەق خـــوازانـــەی گــەلــی ــات خــەبکوردستان ــی ڕۆژهــەاڵت لــە کــورد بەربەرەکانی دیفاع و سەنگەری لە لــە شــەڕافــەت و کــەرامــەتــی خەڵکی کوردستان لە بەرەکانی شەڕ یان لە زیندانەکانی ڕێژیم دا ئێعدام کراون و

شەهید بوون.کرد باسمان پێشتر هەروەکی کوردستان ڕۆژهــەاڵتــی لــە ژنـــان ــک کە ــێـ ــەتـ ــەل و دەرفـ ــ ــەر هـ ــ ــە ه لـقازانجی بــە پێش هاتبێتە بــۆیــان کورد حەق خوازانەی جوواڵنەوەی پێی بــە ــووەو ــێ وەرگــرت ل کەڵکیان ــان و ــەڵ و مــەرجــی ژیــانــی خــۆی ــ همەجال و دەرفەتەکان هەوڵیان داوە بەشداری جوواڵنەوە بن. هێندێکیان سیاسی و ــی ــان ژی ــە ل ــەوخــۆ راســت

ــیــان پــێــشــمــەرگــایــەتــی دا بــەشــداریــەدا هــەمــوو ــەی ــگ ــەو رێ ــردوەو لـ ــ کـجـــۆر کــۆلــەمــەرگــیــەکــیــان قــەبــووڵ کردوە، بێجگەلەوە وەک پێشمەرگە پێشمەرگایەتییان ئەرکی ــاون و ژیقۆناغ دا زۆر لە ــردووە. بـ بــەڕێــوە بوون و دایک هەم منداڵەکانیان بۆ هەم باب و ئەرکی پەروەردە بوون و کەوتۆتە بەخێوکردنیشان تەنانەت سەرشان و بەشێکی دیکە لە ژنان لە نێو شارو گوندەکانی کوردستان لە هەل ومەرجی زۆر سەخت ودژواردا هاوڕێ و یارمەتی دەری پێشمەرگەو کەسانی سیاسی بوون و گەلێک جار کە ــاوە دان خۆ لە مایە ئەوەندیان ئێعدام تەنانەت گرتن و هۆی بۆتە

کردنیشیان.ئەگەر بمان هەوێ ناوی هەموو مــاوەی 36 ساڵ لە کە ژنانە ئــەو ــاری ــۆم بـــەربـــەرەکـــانـــی لـــەگـــەڵ کــوون و لــەو ــ ئــیــســالمــی دا شــەهــیــد بــردوە، ک بەخت گیانیان رێــگــەیــەدا کتێبێکی لە خۆی ڕەنگە بنووسین ــدا کــە هــیــوادارم ــەورە ب قـــەوارە گـــێ ئــەو ئــەرکــە پیرۆزە ڕۆژێـــک دابئــەوە بــۆ بـــەاڵم بگەیەنین. بــەجــێ

هــــــەروا بـــەســـەر مـــەســـەلـــەکـــەدا تێنه په ڕین، بەناوی هێندێک لەو کچ و ژنانە کە لە ڕیزی پیشمەرگایەتی دا شــەهــیــد بـــوون لـــێـــرەدا بــەســەنــدە تەوڕێز پەروین ڕوحــی، دەکــەم » لەیال نیگەهدار، ڕەحمانی، سورەییا کولسوم فاتحی، شەمسی خالیدی، عەبدوڵاڵهی، خەدیجە حوسێنی، شاناز قوربانی، عەزیمە عوسمانی، ئیبراهیمی« فاتمە دالوەری، مریەم لە شەهیدە پــۆلــە ــەو ئ ناوهێنانی هەموو بۆ ڕێزدانان بەمانای ژنان جۆرێک بە کە شەهیدانە ژنە ئەو ــوون کە ــەشــدار بـ ــە جــۆرەکــان ب لنەتەوایەتییەکان و مافە بۆ خەبات دابین کردنی دادپەروەری و یەکسانی کۆمەاڵیەتی. روحیان شادو ڕێگەیان

بەردەوام.ــان وەک ــ ــیـــواخـــوازم کـــە ژن هـــســووڕی ــاالک و هــەڵ ــ بــەشــێــکــی چـــگــەی کـــوردســـتـــان هـــەروا کــۆمــەڵکه لتووری راســپــاردەو پــارێــزەری

ــارو ــڕی ــتـــان و ب ــاری کـــوردسـ ــۆمـ کـفــەرمــوودەکــانــی پــێــشــەوای مــەزن ــن و بــە کــارو ــازی مــحــەمــمــەد بـ ــ قدوو هــەر لە بــێ وچــان تێکۆشانی بواری خەباتی نەتەوایەتی و خەبات بۆ مافە سیاسی و کۆمەاڵیەتییەکانی ژنان هەروا هەڵسووڕو چاالک بن و پێشمەرگەکانیان برا شانی شان بە خـــەبـــات بــکــەن بـــۆ پــێــشــکــەوتــنــی کۆمەڵگەو سەرکەوتن بەسەر سپای ــی داو دەســتــەبــەر ــەزانـ تــاریــکــی و نـ

کردنی ماف و ئازادییەکانمان.

له رۆژی شه هیدان دا وه فایه ک بۆ ژنانی شه هید

ئاوڕدانەوەیەک لە کارنامەی چەمکێکی درۆ بەناوی حکوومەتی کۆماری ئیسالمیی ئێران

ل ٩

رۆژنامەی7 ژماره : ٦٥٣ ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥

ئاره ش لورستانیو: ئاڵه شین

ــن ــی ــن ــی ــد ســاڵــێــکــه ده ب ــه نـ چـهه ندێک که س له میدکاندا، حزیبه کوردییه کان و به تایبه ت حیزبی تاوانبار کوردستان دیموکراتی کــه م کــاری و الوازی ده کــه ن؛ به چییه ؟ بۆ ئــه وه له راستیدا بــه اڵم چۆن و به چ پێوه ر و پێودانگێک ئاکامێکی بــه بگه ین ده تــوانــیــن راست و دروست و لۆژیکیانه و

دادوه رییه کی دادپه روه رانه ؟حه فتایه مین ،1394 ســالــی ســـاڵـــی دامــــــه رزانــــــی حــیــزبــی دیـــمـــوکـــراتـــه ، حــیــزبــێــک کـــه له میللی- خــه بــاتــی بــنــه مــای ســه ر

ــه زراوه دامـ کــورد دیموکراتیکی گه یشتن بــۆ ــه مــڕۆکــه ش ئ ــا ت و ــات ــورد خــه ب ــ ــی کـ ــان ــه ک ــاف ــه م بـساڵه که ی حــیــزبــه ی ئــه و ده کـــا. سه رکۆمار ســێــداره دانــی لــه بــه و پێ ده کا ده ســت هاوڕێکانی و که سی ــه زار ه ســه د میتینگی به مــاوه ی لــه دێ. کۆتایی مهاباد رابــردوودا، ئه و حه وت ده یه یه ی خه بات، هه موو ئێمه ساڵه کانی ئێعدام ناخۆشی، دوورکه وتنه وه ، ئاکامدا له بــووه . ناڕه زایه تیی و ــی ــارودۆخـ ــه بـ ــن ــی ــڕوان ئـــه گـــه ر بهـــــه نـــــووکـــــه ی رۆژهــــــه اڵتــــــی ــه وه و ــ ــن ــ ــزووت ــ ــان، ب ــ ــت ــوردســ ــ کــی ــه وه ی ــه ت ــاری بـــــه رزی ن ــیـ وشـــه زۆر ــه لـ ــن کـ ــی ــن ــی کـــــورد ده بــه وێ و په یامی بــۆنــان دا ده رده کـبه هیواداربوون و هاوپێوه ندیی گۆڕان و داهاتوویه کی باشتر به به کوردییه کان، الیه نه و پــارت

تایبه تی حیزبی دیموکرات ده دا.گه لی پشتیوانی یــه کــڕیــزانــه ــگــال، ــی، شــن ــانـ ــوبـ کـــــورد لـــه کـــش، ــ ــ ــی داع ــ ــردن ــ ــووم ک ــ ــک ــ ــه ح ــ مبـــه ڕێـــوه بـــردنـــی رێـــوڕه ســـم به شیمیایی بارانی ــادی یـ ــه ی ــۆن بــت و ــ ــ ــه رده ش ــ ــ هـــه ڵـــه بـــجـــه ، سبۆ خۆپێشاندان و نــاڕه زایــه تــی

له زیندانییه سیاسیی و به رگری مه ده نییه کان، ناڕه زایه تی ده ربڕین به ئێعدامی ئه ندامان و الیه نگرانی که فوکوڵ کــوردیــیــه کــان، پــارتــه کۆمه ڵگه گشتی پشتگیری و لــه و کــاتــانــه دا، کــه بــه رپــرســان و ده ســتــوپــێــوه نــده کــانــی کــۆمــاری که تنه کانیان ــی ــاوان ت ئیسالمی نموونه گه لێک ... و ــه وه ــ ده ده نـو ــی ــ ــه ت ــ ــدووی ــ ــن ــ زی ــه ــ ل روون ــه وه له ــن ــزووت ئــه کــتــیــڤ بــوونــی برۆژهــه اڵتــی کــوردســتــان. بــه اڵم بێنینه گۆڕێ ئه و پرسیاره ده بێ ــه و ـــی ئ ــه ره ک ـــاری سـ ــۆک ــه ؛ هـ ــ کزانــیــاری بــه خــشــیــن و جــووڵــه ی هێزێکه چ ئــه وه چییه ؟ کۆمه ڵگه ــک ــه جــۆرێ ــورد بـ ــ ــه گـــه لـــی کـ کـئــه وانــه ی ته نانه ت ده جووڵێنێ؛ داده نێن به وه دان نین کوردیش

به شی ئه کتیڤترین کــوردســتــان سیاسی و مه ده نی ئێرانه . کاتێک ئیسالمی ــاری ــۆمـ کـ ده بــیــنــرێ سه ربازیی، ئیمکاناتی زیاترین بۆ ئــه مــنــیــیــه تــی و ــتــالعــاتــی ــی ئسه رکوت و کۆنترۆڵی کوردستان به ڵگه یه کی ئــه مــه ــنــێ، ــه کــاردێ بــۆ گــرنــگــی و حــاشــاهــه ڵــنــه گــره بمیللی- خه باتی له گه شه بوونی

کورد، کۆمه ڵگه ی دیموکراتیکی پیالنه کانی که ســه ره ڕای هه موو به پێوه یه . هێشتاش دوژمــنــانــی که واته واڵمی ئه و پرسیاره ؛ واته جوواڵندنی ســه ره کــی هــۆکــاری ــی ــوانـــێ واڵم گــه لــی کــــورد، ده تـزۆربه ی پرسیاره کانی دیکه شمان

بداته وه .میدیاکان له م سه ده یه ی ئێستا، له گه یاندنی زانیاری به کۆمه ڵگه دا رۆڵ ــن ــریـ زۆرتـ و ــن ــری ــه ورت گمیدیاکانی ئه رێ به اڵم ده گێرن؛ کارێک هیچ ئیسالمی کــۆمــاری بــزووتــنــه وه ی به هێزکردنی بــۆ نا؛ یان ده کــه ن؟ نه ته وه یی کورد کۆماری ئۆپۆزیسیۆنی ته نانه ت ئیسالمیش به ئاراسته ی شوناس یارمه تی نه ته وه یی هۆویه تی و گه لی کورد ده کا، یان بۆی گرنگه ؛ کاته ش ئه و ته نانه ت ئه وه ی یان

که باسی دیاریکردنی چاره نووس به کـــوردســـتـــان ئــــیــــداره ی و ده ســتــی خـــودی گــه لــی کـــورد و گۆڕ، دێته خۆجێی پوتانسیه لی به ــڕوای بـ کــه ئۆپۆزیسیۆنیش ده نگی نییه ئێران فره نه ته وه یی ئیسالمی کۆماری ده نگی ره گه ڵ ده خا و یا النی که م خۆی له گێلی به کــوردیــش کۆمه ڵگه ی ده دا. کۆماری ره شی ده سه اڵتی هۆی نــاتــوانــێ کــــرده وه ــه ب ئیسالمی گشتی ــێــویــســت، پ بـــه گـــوێـــره ی زانیاری و زانیاری به کۆمه ڵگه ــه دی کــام ــ ــکــا؛ ئ ــدن تــێــر ب ــان گــه یهۆکاری بزواندن ئه رۆڵه مه زنه

ده گێڕێ؟پارته کوردییه کان، تاکه واڵمی ئه و پرسیاره گرنگ و بنه ڕه تییه یه . تایبه تی به کوردییه کان، پارته

هه میشه دیـــمـــوکـــرات ــزبــی حــیناسیۆنالیزمی بــۆ پــرۆپــاگــه نــده ــه شــونــاس کـــورد و داکـــۆکـــی لکـــورد بــه رژه وه نــدیــیــه کــانــی و به کوردستانییه کان پارته ده کا. رێگه ی له هه روه ها و میدیاکان رێــکــخــســتــنــی نــهــێــنــی نــێــوخــۆی واڵتــــه وه و ئـــه و کـــوردانـــه ی له ده ژین ئێران دیکه ی شاره کانی و هه روه ها له رێگه ی رێکخستنی ئــێــران؛ ده ره وه ی ئـــاشـــکـــرای هــه مــیــشــه بـــه جـــۆرێـــک هــه وڵــی و بــزووتــنــه وه راگرتنی زیــنــدوو بێ پسانه وه گه یاندنی زانــیــاری کوردستان کۆمه ڵگه ی که ده دا ئــاگــای ده تـــوانـــێ ئـــاســـان زۆر ــان و ــ لــه بـــارودۆخ و رووداوه کـهه لومه رجه کانی رۆژ بێ و تا ئه و جێیه ی ده لوێ؛ به که م کردنه وه ی ناڕه زایه تی ده ربڕین، تێچووه کانی یــارمــه تــی پــێــشــڤــه چــوونــی ئــه و

پرۆسه یه بکا.پارته کوردییه کان، به تایبه ت ــه ره ڕای ــمــوکــرات ســ حــیــزبــی دیرێکخستنه کان، و ــدن ــان ــه ی راگــه وه ــ ــوونـ ــ ــۆبـ ــ کـ و کـــــــۆڕ لـــــه نێونه ته وه ییه کاندا هه میشه قسه ی له مافی کورد کردوه و به رگری راسته قینه ی ــای رووم و لێده کا

هه لومه رجی راستی و گه له ئه و جیهانی دا کۆمه ڵگه ی له ئارایی الیه کی لــه و ــه وه کــردۆت روون قورس کێوێکی وه ک دیکه شه وه ــران کـــه پــشــتــیــوانــی گــه لــی ــ و گسیستمی ــه ر ــه راب ب لــه پشته لــه راوه ستاوه . ئیسالمی دا کۆماری الیه نه و ره وت الیــه شــه وه لــه و دیتنی بــه ئۆپۆزیسیۆنه کانیش پارته کوردییه کان باش تێده گه ن که کۆمه ڵگه ی کوردستان خاوه ن دامــه زراوی شیاو و پێویسته بۆ و خــۆی مافه کانی بــه گه یشتن به دان ده بــێ نه یه وێ و بیه وێ له رێز و بێنێ گه له دا ئه و مافی داخوازییه کانی بگرێ و مافه کانی هه تا چونکی بناسێ؛ فه رمی به ــی گــه لــی ــان ــه ک ــاف نــه هــاتــنــه دی مله کوردستانییه کان پارته کورد، به رپرسایه تی سه ر شانی خۆیان حه فتا مێژووی نابنه وه . پاشگه ز ساڵه ی حیزبی دیموکراتی و چه ند زۆر که دیکه پارته کانی ده یــه ی قه یرانیشی و ناخۆشی جــاران ده گه ڵ بووه ؛ به اڵم هه ر درێژه ی ــه خــه بــات دانــه بــڕاون هــه یــه و لبۆ راستییه ن ــه و ئ نیشانده ری کۆمه ڵگه ی که دوژمن و دۆست کــوردســتــان وشــیــار و ئــازایــانــه

به پێوه یه و چۆک دانادا. ــێ ــه ده ب دوایــیــن بــابــه تــێــک کــۆزان و دۆســـتـــان گــه لــی ــســ ــ دڵده ره وه ی و نــێــوخــۆ ــه ل کـــورد بگرن؛ چاوی به ر له کوردستان راده ی بـــه ده بــــێ کـــه ــه ــه وه یـ ئـو هێز و هه لومه رج و توانایی پارتانه ــه و ئ پوتانسییه له کانی ئه و هه بێ. لێیان چاوڕه وانییان چاوه ڕوانییه ی و بــه دواداچــوون که متر یا و زیاتر نابێ کۆمه ڵگه چونکی بێ ژیرانه راده یه کی له چاوه ڕوانی زیاتر ده بێته په له یه کی لێده که وێته له چاالکی ناژیرانه ی که پێوه یه و مل ڕه چه قۆ خستنی ده کاته وه بزووتنه وه هه وڵه کانی تێچوویه کی ــه ش ــه م ئ ــه ک هــیــچ گه وره و گران ده خاته سه ر شانی پارته کوردییه کان و گه لی کورد و هه روه ها له الیه کی دیکه شه وه کــه مــتــه رخــه مــی یــا ســه رزه نــشــت ــه جێی ــۆمــه ی حــیــزبــه کــان ب و لهه ڵسه نگاندن و ره خنه ی بنیاتنه ر؛ دڵساردی و که م بوونه وه ی متمانه و دابڕانی به دواوه یه . که واته نهێنی ئه و سه رکه وتنه هه تا گه یشتن به پێکهێنانی ئامانجه کان؛ و ئــاوات پێوه ندییه کانی و هــاوســه نــگــی دوو ژیـــــرانـــــه ی و عـــاقـــاڵنـــه کۆمه ڵگه ی و پارته کان الیه نه ی کوردستانه ؛ به چه شنێک هه رتک ال گرنگی به رۆڵ و داخوازییه کانی یه کتر بده ن و هه رتک الیان ده بێ مه رجی و ساڵمه تی بزانن ئه وه بزووتنه وه وه ک به رده وام بوونی جاران، هه ست به به رپرسیارێتی و ــوون ــده رب واڵم و رێزگرتن و

واڵم خواستنه وه هه رتک الیه نه .کۆمه لگه ی کوردستان و پارته لێک دانه بڕاون قه ت کوردییه کان مێژووی چونکی دانابڕدرێن، و گه لی هــاوچــه رخــی و ــرن ــودێ مکورد ئه م دووه پێکیان هێناوه که وه ک دوو رووی داروێکن و بێ کامیان، هه ر تێکۆشان و هــه وڵ ــه تــه نــێ نــاتــوانــێ ــه وی دیــکــه ب ئـبزاڤی میللی- دیموکراتیکی کورد پێش بردن بۆ کــه واتــه پێش بخا. ــات ، ساڵی بـــه رده وامـــی خــه ب و له ــری ــازه ت ت سیاسه تێکی تــازه کۆمه لگه ی و کوردییه کان پارته

کوردستان ده وێ.

سیاسی

ده كرێت«چاوه روانی » تێكه ڵ به »ئومید« بۆ گۆرانكاری و خۆبینینه وه له و گۆرانكارییه له ده ست هێز یا كۆمه ڵێك هیزی تر و گه یشتن توانایی حیسابی سه ر له ئامانجه كانت به ــه زاتـــی هــه مــوو خــه لــكــی تــر، وه ك چـــۆن لچاوه روانیه و ئه و ده كرێت هه یه ، مرۆڤێك ئۆمید به ستنه به تواناكانی ئه وی تر له پێناو له بێ به شێك خواسته كانیش هاتنی وه دی حه زی مرۆڤی سیاسی بۆ وه دی هێنانی ئه و

گۆرانكارییانه ی كه بۆ خۆی توانا و مه جاڵی پێكهێنانی نیه .بێگۆمان له كۆتاییه كانی ئه م سه ده یه و سه ره تاكانی سه ده ی نوێش كه م نه بوون ئه و گۆرانگارییانه ی كه مرۆڤی گۆرانخوازی خۆجێی هیچ كۆمه لێك ملمالنێی سیاسیی و هاوكێشه به اڵم تێیاندا نه بوو رۆڵیكی بۆ گــۆرانــكــاری ــه ت و ده رفـ خاكه كه یان ســه ر له دژه بــه ری تــر هێزی ئه زمونی به اڵم گۆرێ ، هێناوه ته خۆجییانه ی گۆرانخوازه هێزه ئه م گۆرانكارییه سیاسییه كان ئه وه مان پێ ده لێن كه ئه گه ر خۆت به شێك نه بێت له میكانیزمی گۆران، ده كرێت له ئه گه ری رووداوانی گۆرانیش، خۆت ببی به قوربانی گۆران وه ك ئه وه ی له شۆرشی سالی 1357ی

هه تاوی بۆ كورد و هیزه كوردییه كان پێش هات.عه قلیه تی سیاسی له ئومیدێك كه ده یه یه بۆ سێ بلێم ده مــه وێ رۆژهه اڵتی شكڵی گرتووه به وه ی رۆژێك، ئه مریكا هێرش بكاته سه ر مێژوویی باگراوه ندێكی ئێمه الی بیركردنه وه له جۆره ئه م ئێران، هێزیكی به پشتبه ستن سه ر له هیواكان هه موو سه رده مێك هه یه ، به ئۆمێده هیوا و ئه م ئێستاش دا له بوون، هه ڵچێنرا وه ك سوڤییه ت ئه مریكا هه ڵچێنراوه كه ده كرێت له ئه گه ری رێككه وتنی ئێران و ئه مریكا

بۆ هه میشه مااڵوایی له و چاوه ڕوانیه بكرێت.له و ئه مریكا پاشه كشه ی شكست و ئوباما و ســه ركــاری هاتنه خۆداهاتنه وه ی به كردبوون و رزگــاری هێز زه بری به كه واڵتانه ی له سیاسه ته لــه م ره خنه ناوچه كه و له ئه مریكی سیاسی روانینی نێوخۆی ئه مریكا كه باراك ئۆبامای لێكه وته وه ، به س بوو بۆ ئه وه ی هه ر سیاسیه كی سیاسه تزان، هه ست به گۆرانی سیاسه تی ئه مریكا هه ر دۆخه ئه م بكات، ئێران وه ك واڵتێكی ناوچه كه و به به رامبه ر له ئێران رووحانیشی به ڵكوو سه ركار نه هێنا ئه مریكا له ئۆبامای به پێویستیان ئه وه نده ی كه سیاسی رێكاری دوو سه ركار، هێنایه هاوته ریببوون له ناوچه كه ده كرد به قه د ئه وه پێویستی یان به به گژدا

چوونی سه ربازی به رامبه ر به یه كتر نه بوو.به نــه ژاد ئه حمه دی قوناغی نه نه یتوانی كــوردی سیاسیی به اڵم وه شانی بۆ كۆمارییه كان خه ونی له مااڵوایی توانی نه بێلێت و جێ ــه وه ش گــه ڕانــه وه ی ئه مریكا له ئ له گــه ل گــورزی ســه ربــازی بكات. له م دوایانه ش له رووخانی حكوومه تی سووریا و عێراق و خۆ الدان له و ئێران جێگرتنه وه ی یه مه ن و له شه ڕی تر به ره یه كی كردنه وه ی واڵتانه و بێ مه یلی به رامبه ر به هات و هاواره كانی ئیسرائیل و دریژه دان به ره وتی 12 ساڵه ی دانیشتنه ئه تۆمیه كه ی ئێران، به س بوو بۆ ئه وه ی ئه م سیگناڵه وه ربگیرێ كه ئێران و ئه مریكا هه مان دوو واڵتی سه رده می

بووش كه ئێرانی خستبووه به ره ی شه یتان نین!له والتریشه وه پێشره وییه كانی ئێرانیش له ناوچه كه نه یده توانی به بێ ره زامه ندی ئه مریكا له پێناو رازی كردنی ئه م واڵته بۆ خستنه ژیر لوتبه رزه كانی هاوپه یمانه له لێدان ئه تۆمیه كه ی و به رنامه چاوه دێری

له به رچاو نه گرین.سیاسه تی دا، روویان ناوچه كه له ئه وگۆرانكاریانه ی هه موو به چاوه ڕوانی كوردی هه ر له سه ر بنه مای پشت به ستن به تێكچونی ئه م په یوه ندیانه و زۆرجاریش شاگه شكه بوون به رامبه ر به هه ڕه شه كانی له ژیر كاریگه ری دا كــرده وه ش له ئیسرائیل خۆی نوێ ده كــرده وه و

هه ژمونی ئێران له باشووری كوردستان، هه ر ده هات ده توایه وه !ده مێنێته وه ده رچوون و مایه پوچ لێره دا خوێندنانه وه ئه و هه موو ئه م عه قلیه ته چون هه ڵسوكه وت له گه ڵ گۆرانكارییه نوێیه كان ده كات و بتوانی كه خوێندنه وه یه ك روو، ده خــاتــه بــۆی خوێندنه وه یه ك چ بلێت هه میشه بۆ جارێك بێنێ و زه مین گیربونه له م هه ستانه وه یه ك

ئه وپێش بینیه م هاته دی !له راستی چه قبه ستووی عه قلی سیاسی و به وته ی عه باس وه لی نه بوونی فیكر و گیرسانه وه له هه واری خه ڵكی تر كه ئه م گیرسانه وه زۆرجار تا ئاستی سرینه وه بوون له رۆژهه اڵتی بوون هه نگاوی ناوه ، وایكردوه ئه م جوره له سیاسه تكردن، هه مان سیاسه تی چاوه روانی له گۆدودا بێ و هه موو خوێندنه وه یه ك جگه له م شێوه فكره ره تبكه نه وه

كه له دواجاردا ئه مه باجدانی گه وره له گه ڵ خۆی ده هێنێ .

له چاوه روانی گۆدودا!

خالید محه ممه دزاده

ساڵی تازه ، سیاسه تی تازه تر

نێوخۆی نهێنی رێکخستنی رێگه ی له و هه روه ها میدیاکان به کوردستانییه کان پارته واڵته وه و ئه و کوردانه ی له شاره کانی دیکه ی ئێران ده ژین و هه روه ها له رێگه ی رێکخستنی ئاشکرای ده ره وه ی ئێران؛ هه میشه به جۆرێک هه وڵی زیندوو راگرتنی بزووتنه وه و زانیاری

گه یاندنی بێ پسانه وه ده دا

رۆژنامەیژماره : ٦٥٣ ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥ 6

لێک تێگه یشتنی سیاسیی لۆزان و هۆکاری خوێندنه وه جیاوازه کان

ــۆزان، ل دانیشتنی رۆژ 8 دوای سه ره نجام هاوبه شیان به یاننامه یه کی ئێران و واڵتانی 1+5، به رپرسی موگرینی، الیــه ن له که ــرده وه ک بــاڵو سیاسه تی ده ره وه ی یه کیه تیی ئورووپا و جه وادی زه ریف، وه زیری ده ره وه ی ئێران، به ئینگلیزی و

فارسی خوێندرایه وه . دوابه دوای ده رکردنی ئه و به یاننه مه یه، که هێڵه رێککه وتنی گشتییه کانی رێگه چاره و سه ره کی ده ره وه ی وه زاره تـــــی خـــۆده گـــرێ، کــۆتــایــی،لــه ئه مریکا و ئێران، له دوو سه ند و متنی جیاوازدا، خوێندنه وه ی خۆیان له و

به یاننامه یه باڵو کرده وه ، که وه کوو یه کتر ناچن. ئه گه ر به پێی سه نه دی وه زاره تی ده ره وه ی ئه مریکا بێ، ئێران به ته واوی پاشه کشه ی کردووه و له هێڵه سووره کانی خۆی گوزه راوه ؛ له ئێران ده ریکردووه ، به رامبه ردا به پێی مه تنێک که وه زاره تی ده ره وه ی ئێران ئیمتیازی زۆری به ده ست هێناوه . به پێی مه تنی ئه مریکا، وه فدی ئێرانیان ئێران، ته سلیمی خواستی ئه مریکا بوون و به رنامه ی ئه تۆمیی خستۆته نێو پرۆسه یه کی پڕ کێشمه کێش، که ئه مریکا هه ر کاتێک بیه وێ

ده توانێ بیانووی پێ بگرێ و گیری پێ بدا!یه که م: وه فدی دانوستانکاری ئێران، ده سه اڵتی ره های نه بووه و له چوارچێوه یه ک دا که بۆیان دیاری کراوه ، توانای عه مه ل و ئیمتیاز دانیان هه بووه ، مه نتق و پێویستیی وتووێژیش پێمان ده ڵێ که له لۆزانیش ڕا به رده وام له گه ڵ تاران هاوئاهه نگیان کردووه . که واته به و پێیه و، به پێی ئه و هه ڵوێستانه ی که ئێران رایگه یاندووه و ئه و هێڵه سوورانه ی دیاری کردوون، پێ ناچێ که ئه و سه نه ده ی وه زاره تی ده ره وه ی ئه مریکا باڵوی

کردۆته وه ، مه تنی ئه سڵی ڕێککه وتنه که بێ.دووه م: ئه و قسه یه ی ئۆباما که هیچ به ربژێرێکی باشتر و کرده ییان، بێجگه له دانوستان و رێککه وتن، له به رده م دا نییه که رێ له په ره سه ندنی به رنامه ی ئه تۆمیی ئێران و ده ست راگه یشتنی به چه کی ئه تۆمی بگرێ، ئه وه مان پێ ده ڵێ که پێ ناچێ ئه مریکا و واڵتانی دیکه ی 5+1، توانیبیان به و راده یه له ئێران ئیمتیاز وه ربگرن یان باشتر بڵێین پاشه کشه ی پێ

بکه ن.سێیه م: پشتیوانی و رێزلێنانی پێش نوێژی هه ینی تاران و مه شهه د، له هه وڵه کان و خۆڕاگریی وه فدی دانوستانکاری ئێران، ئه و ئه گه ره ، که مه تنی وه زاره تی ده ره وه ی ئه مریکا، سه نه دی ئه سڵی لێک تێگه یشتنه که بێ، که متر ده کاته وه . له وانه شه ئه گه ر وه فدی ئێران ئه و هه موو پاشه کشه یه ی لێیان توندئاژۆکانه وه و ئیسالمی کۆماری رێبه ری الیه ن له کردبێ،

قبووڵ نه کرێ.وه ک ئیسالمی کۆماری که ئه وه یه الوازتــر شیمانه یه کی چــواره م: کردبێ، پاشه کشه ی راده یــه ش ئه و تا ئه گه ر هه میشه یی خۆی، نه ریتی

بیشارێته وه و هه ر وه کوو سه رکه وتن وێنای بکا.زه ریــف ــه وادی ــ ج و موگرینی کــه هــاوبــه شــه ی به یاننامه ئــه و خوێندیانه وه ، مه تنێکی ده قیقی حقوقی نییه و ناروونی تێدا هه یه و، پێده چێ ورده کارییه کانی ئاشکرا نه کرابن. بۆیه هه ر الیه نه و ته فسیری خۆی له چوارچێوه ی مه تنێک دا باڵو کردۆته وه که الیه نێکی به هێزی دیپلۆماسیی گشتی هه یه و بۆ رازی کردنی دڵی موخالیفان باڵو کراوه ته وه ، بۆ ئه وه ی ئه مه پێده چێ دا. نیهایی رێککه وتنی پرۆسه ی به رده م له نه بنه کۆسپ

چه شنێک باس یان رێککه وتنی له سه ر کرابێ.مه عقول نییه لێک تێگه یشتنێک تا ئه و راده یه ته فسیر و خوێندنه وه ی جیاوزای بۆ بکرێ. چونکه لێک تێگه یشتن ده بێ ده قیق و ته فسیرهه ڵنه گر

بێ؛ ده نا هه ر له ئێستاوه بۆخۆی ده بێته سه رچاوه ی کێشه .زه ریــف ــه اودی ــ ج و موگرینی کــه هــاوبــه شــه ی به یاننامه ئــه و بێ، چاپه مه نی هاوبه شی به یاننامه یه کی که تێده چێ رێی خوێندیانه وه ، بۆ په نایان بۆیه رێکبکه ون، ســه ری له مــاوه زۆر ورده کارییه کی که ده ره وه ی وه زیری قسه یه ی ئه و بــردووه ؛ هاوبه شه راگه یه ندراوه ئه م فه رانسه ، لۆران فابیۆس، که بابه تی پێوه ندیدار به کاتی هه ڵوه شاندنه وه ی گه مارۆکانی سه ر ئێران، له چوارچێوه ی لێک تێگه یشتنی سیاسی دا، هێشتا یه کالیی نه کراوه ته وه ، یان قسه ی پێش نوێژی هه ینی تاران، که له باره ی پرۆسه ی هه ڵوه شاندنه وه ی گه مارۆکان، له وتووێژه کانی داهاتوودا باس له سه ر چۆنیه تیی البردنی ته واوی به که ئه وه یه ده کرێ، سه لمێنه ری گه مارۆکان ساغ نه بوونه وه . هه ر بۆیه شه که ئێران و ئه مریکا هه ر کامیان به شێوه ی جیاواز باس له الچوونی گه مارۆکان ده که ن. ئه گه رێکی دیکه ئه وه یه که ئێران و واڵتانی 5+1، بڕیاریان دابێ که ورده کارییه کانی لێک

تێگه یشتنی سیاسی تا واژۆی رێککه وتنی کۆتایی، ئاشکرا نه کرێن.هه ر وه ک پێش بینی ده کرا به شێک له دژواری و هه وراز و نشێوی دوو رێککه وتنی له گه ڵ خامنه یی دژایه تیی بۆ ئه مجاره دانوستانه کانی قۆناغی دا ده گه رێته وه ؛ له وانه شه ئه مه ش هۆکارێک بووبێ که دوو الیه نی

دانوستان، په نایان بۆ راگه یه ندراوێکی هاوبه شی له و چه شنه بردبێ.ئێران به پێی ئه و به یاننامه هاوبه شه ش که زه ریف خوێندیه وه ، ناتوانێ به که یفی خۆی لێکۆڵینه وه له سه ر ده زگاکانی سانتریفیوژ بکا، به ڵکوو به پێی جه دوه لی زه مانی و ئاستی رێککه وتن له سه ر کراو، ئه و کاره ده کا. بڕیارنامه یه کی نوێی به ده رچوونی ئیلحاقی جێبه جێ ده کا. پرۆتۆکۆلی بڕیارنامه کانی هه موو یه کگرتووه کان، نه ته وه ئاسایشی ئه نجوومه نی پێشووی پێوه ندیدار به پرسی ئه تۆمی، به ره هایی هه ڵناوه شێندرێنه وه و، هه ندێک رێوشوێنی به رته سک که ره وی دیاریکراو،بۆ ماوه یه کی زه مه نی رێککه وتن له سه رکراو، له به رچاو ده گیرێن. هه رچه ند ئه مانه نیشانده ری هــه مــووی بــه بـــه اڵم ــردووه ، ــ ک پاشه کشه ی زۆری ئــێــران کــه ــه وه ن ئـپرۆسه ی له گه وره هه نگاوێکی به لۆزان تێگه یشتنی لێک ئه وانه شه وه

دانوستانه کاندا هه ڵده سه نگێنرێ.ئه و ورده کارییه کانی ســه ر له داهــاتــوودا مانگی 3 له الیه نه کان بگه ن، کۆتایی رێککه وتنی به ده که ن،تا دانوستان گشتییه، چوارچێوه

به اڵم له ئێستادا هیچ شتێک حه تمی نییه .

حه سه ن شێخانی

مافی مرۆڤ

کوێستان فتووحی

»میالن کوندرا« ده ڵێ: » چۆن ده توانین له هێندێک ره فتار و کار له هه مان و بین بێزار ــردوه وه ک و کاتیش دا زۆر به ئاسانی خۆمانیان له گه ڵ رابێنین؟ ئینسانه کان له زۆر نامرۆڤانه ی کـــرده وه ی و رووداو یــه کــتــر هـــه م بـــێـــزارن، هــه مــیــش به

ئاسانی خۆیانیان له گه ڵ رادێنین . لــه ســه رده مــێــک دا ده ژیــن ئێمه و ئه رزشێک بۆته مرۆڤ مافی که سه رشانیانه ئــه رکــی ده وڵــه تــه کــان ئه م ئه رزشه بپارێزن و رێگه نه ده ن گرووپێک و الیـــه ن و ــه س ک ــه ر همافی بیانوویه که وه ، و ناو هه ر به جیهانی بکه ن. پیشێل مرۆڤه کان ــڕه لــه بــنــیــاد و ده وروبــــه رمــــان پـداموده زگای قانوونمه ند و سیستمی و ئینسان له به رگری بۆ قانوونی الیه کی له به اڵم ئینسانه کان، مافی ــووی ــان ــی ــاو و ب ــه نـ ــکـــه شـــه وه بـ دیـجۆراوجۆر له زۆر شوێن، زۆر له و قانوونانه که بۆ پارێزگاری له مافی مرۆڤ دانراون، ده خرێنه ژێر پێ.

له م کە دڵته زێن کاره ساتێکی دا رووی ئه فغانستان رۆژانــــه دا، به ویژدانی مرۆڤێکی هــه ر دڵــی که لــه سروشتی ــک ــ هــه ژانــد. رووداوێخۆی دا ترسناک. کوشتنی ئینسانێک به دڕنده ترین شێوه . کچێکی ته مه ن هه ڵبه ستراو به تاوانێکی سااڵن 27ــی ئــاگــر ــان ــورئ ــا کــتــێــبــی ق ــۆی کـــه گهێرشی کــه وتــه بــه ر ــه رداوه ، ــبـ ــێـ تـبێبه ری و دڵــڕه ق پیاوی کۆمه ڵێک ئینسانی به هایه کی له هه رچه شنه گیانیان پێالقه ــه ردو ب و ــه دار ب و، لێ سه ند و به وه ش نه وه ستان زۆر خه ڵکێکی بــه بــه رچــاوی نــفــره تــاوی رووداوه کـــه چاولێکه ری کــه زۆر له ســووتــانــد. ته رمه که یان بـــوون،

به هۆی ته نیا کچه ئــه و دا حالێک ئێعتڕاز و رخنه له تەبلیغ بۆ نوشتەو بوو له الیه ن مه الیه که وه خورافات هات. به سه ر کاره ساته ی ئــه م که ته نیا ئه فغانستان له ئه و رووداوه ئینسانه کان دڵڕه قی لە نموونه یه که له م ئینسان. خــودی به به رانبه ر

جیهانه دا به تایبه تی له واڵتانی که به جۆرێک ئایینه کان له نێویان دا ده ستی ئینسانه کان رۆژانــه هه یه ، بااڵیان بــه نــاوی کــیــنــه وه بـــه وپـــه ڕی رق و ره فتار پیرۆزییه کان، له پارێزگاری ــه گــه ڵ یــه کــتــر ده کــــه ن، بــۆخــۆیــان لده رده کــه ن بڕیار ئاسانی به زۆر ئه و به ڕێوه ی ده بــه ن، هه ر وه ک و نموونه نوێیه ی له واڵتی ئه فغانستان ئه گه ریش کچه ئــه و خۆ رووی دا. قــورئــان و ئایین بــه بێرێزییه کی ده کــرا کردبێ، پیرۆزییه ک هــه ر و بدرێته ده ست قانوون و مه حکه مه ی که سی کۆمه ڵێک نــه ک واڵتــه کــه ی، ــره ت بــه م ــف ــه ن ــڕ ل نــــه زان و دڵ پ

شێوه یه سزای بده ن. ــه ــی ــی ــه ران ــگ ــی ئـــــــه وه ی جـــێـــی نــا ــوده زگـ ــه بــنــیــاد و دامـ ئـــه وه یـــه کزۆر جیهانییه کانیش قــانــوونــیــیــه بــه کــه مــتــه رخــه مــیــیــه وه بـــه الی ئــه و فشارێک و تێده په ڕن جینایه تانه دا ــه ت و ــووم ــه ســه ر ئـــه و حــک ــاخــه ن نله م شێوه یه که جینایه تی واڵتانه ی بێده نگییه ئــه م رووده دا. له نێویان به رژه وه ندیی که ده گه یه نێ ئــه وه

نـــه تـــه وه یـــی و ئـــابـــووری خــۆیــان ئینسانه کان مــافــی لـــه ســـه رەوه ی لـــه هـــه مـــوو جـــیـــهـــان دا داده نـــێـــن. ئه و هه موو که ده دا نیشان ــه وه ئپرۆتۆکوله دیکۆمێنت و و قانوون مافی بــاره ی له نێونه ته وه ییانه ی

مرۆڤه وه دایانڕشتوون و ده وڵه تانیان کــردوه ، ئــه رکــدار به ڕێوه بردنی به نووسراوه یه کی سه رکاغه ز له جگه

گرنگییه کی دیکه ی نیه بۆیان. ئه فغانستان لــه ئـــه وه ی دیـــاره بێ ، نوێترینیان رنگه و روویـــداوه یه کێکه له دیوه ترسناکه کانی ئایین.

هه یه بابه ته لــه م نموونه ی ده یــان لــه ده وروبــه رمــان رووده ن. ــه رۆژانله و کوردستانیش دا لــه ته نانه ت جۆره جینایه ته رووی داوه. نموونه دوعا کچه ئیزه دییه که ی به عشیقه ی هه رێمی کوردستان که ساڵی 2007 بێبه رێ پیاوی کۆمه ڵێک به ده ستی له هه ستی ئینساندۆستی به تاوانی سه ر کــه کــورێــک خۆشه ویستیی به دار نه بوو، خۆی ئایینه که ی به لــه وه ش کــوشــتــیــان، جگه بـــه رد و به تاوانی هه ر ژن به ده یان سااڵنه هه ڵبه ستراو له ژێر په رده ی ئه خالق و ئایین، له الیه ن پیاوانه وە شکه نجه ــه اڵم له ــن، بـ ــوژرێـ ــن و ده کـ ــرێ ده کنێونه ته وه ییه وه کۆمه ڵگه ی الیــه ن لێپرسینه وه یه کی و ئــێــعــتــرازێــک ــی ئـــه و ــه ت ــی ــی ــم ــه حــاک ــ ــددی ب ــ ــی ــ جرێگه ده بێ بۆ که نه کراوه واڵتانه له شــێــوه یــه ــه م ل جینایه تی بـــدرێ داخه جێی ــدا؟ ب روو واڵته کانیان ئه وه ی ده بێ له الیه ن کۆڕو کۆمه ڵه مافی ــه ل ــی ــۆک داک جیهانییه کانی مرۆڤه وه هه ڵوێسته ی له سه ر بکرێ و هه ڵوێستی له سه ر بگیرێ بۆ ئه م

جینایه تانه ، تا ئێستا نه دیتراوه . له واڵتانی رۆژهه اڵتی نێوه ڕاست و به تایبه تی واڵتانی ئیسالمی دا ئه وه نه ک هه یه، مافیان ئیدئۆلۆژییه کانن که ره سه یه که ئینسان ئینسانه کان. له خزمه تی ئیدئۆلۆژیدا. له حاڵێک خزمه تی له هه مووشتێ ده بــێ دا مافی ئینسان و بێ ئینسانه کان دا

پارێزراو بێ. بن چ ده بـــێ پیرۆزییانه ــه م ئ بوونه ته پاڵنه ری ئه م توندوتیژی و به رانبه ر ئینسانه کان جینایه تانه ی یه کتر ده یکه ن و به ئاسانی یه کتری بێ له ناو ده به ن؟ ئایا رێگایه ک هه یه یه کتر له شه ڕی ده ست ئینسانه کان

کوشتن و توندوتیژی هه ڵگرن؟ ــی ئـــارامـــی و ــردن بـــه رقـــه رار کئه رکی یه کتر له گه ڵ نواندن نه رمی جیهانی لــه ــه اڵم ب حاکمییه ته کانه ، حاکمییه ته کانن ئـــه وه ــهــه م دا ســێــان تــونــدوتــیــژ بــاردێــنــن و ــه ک ــرۆڤ مبایه خ و رێزی ئینسانه کان له ئاست تێک ئایینییه کان دا ئیدئۆلۆژییه ده شکێنن. هیچ تاوانێک له وه گه وره تر نیه که بێتاوانه کان تاوانبار بکه ی و پیرۆزییه کان له پارێزگاری به ناوی بیانخه یه کۆمه اڵیه تییه کان به ها و

ژێر فشار و ئازاره وه .له به شێک که ئێران واڵتــی له به و چــاره نــووســی کوردستانیش حاکمییه ت دراوه ، گــرێ واڵتـــه وه بۆخۆی به ناوی ئایین و ئیدئۆلۆژی کۆمه ڵێک که ده کا کارانه ئه و هه ر مرۆڤ هه ستی له بێبه ری خه ڵکی له کــردیــان. ئه فغانستان له ــوون برابگره سه رشه قامه کان ئێعدامی هه تاکوو شکه نجه گای نێو زیندانه کان ئایینی پێشێل کردنی مافی که مه و کوشتاری و کــه مــه نــه تــه وه کــان و ــی ــان ــشــه ک ــێ ــک ــه ت کـــۆڵـــبـــه ره زه حــمکوردستان و زۆر جینایه تی دیکه ی ئه و به خه ڵک، به رانبه ر رێژیمه ئه و ره فتارانه ن که کۆماری ئیسالمی بێ سڵ کردنه وه له ژێر په رده ی ئایین دا

ئه نجامیان ده دا. ــی راپـــــۆرتـــــی ــ ــێ ــ ـــه ر بـــــه پ ــ ــ هــی رێـــکـــخـــراوه کـــانـــی مـــافـــی مــرۆڤکوردستان، ته نیا له ماوه ی 5 ساڵی ــردوودا نزیک هــه زار کۆڵبه ر به رابگولله ی هێزه نیزامییه کانی کۆماری ــه وه ی مــیــن و ــن ــی ــه ق ئــیــســالمــی و تسنووره کانی له ســه رمــابــردوویــی ئێران گیانیان له ده ست داوه . ئه گه ر ئه و ره فتار و کرده وانه له کۆماری ئیسالمیی ئێران جیا بکرێته وه ، ئه و پێناسه بێ و نێوه رۆک بێ رێژیمه

ده بێ.ــان و ــ ــرسـ ــ ــه رپـ ــ ــه بـ ــ جـــگـــه لـــران هیچ ــێـ ئـ ــه لـ ــداران ــ ــ ــه اڵت ــ ده ســــار و ــتـ ــه لـــه ره فـ ــک ئــیــنــســانــێــکــی دیئیسالمی کۆماری رێژیمی کرداری له پێوه ندی له گه ڵ مافی مرۆڤه کان دا ــه وه ــه داخــ ــ ب کـــه چـــی نـــیـــه ، رازی گه ڵ له ئاسان زۆر ئێران خه ڵکی خۆیان رێژیمه دا ئه م ره فتاره کانی بۆ کــه س هیچ بۆیه و گونجاندوه نایه ته شه قام ناڕه زایه تیی ده ربڕین ــی بـــه رزکـــاتـــه وه خـــوازیـــاری ــگ ده نئه وه ی گۆڕانێکی جیددی بن، وه ک

ئه مانه هه مووی ئاسایین به سه ریان دێن.

ئه و ئیسالمی ئه فغانستانی له به سه ر جینایه ته که ی قه بیحی کاته فه رخونده هات ده رکه وت، که ژنانی ئه فغانستان بێده نگ نه بوون و ڕژانه ســـه ر شــه قــامــه کــان و خــوازیــاری به رپرسیاربوونی و لێپرسینه وه ده وڵه ت بوون. له ئێران جینایه تی له م خه ڵکیشه وه له الیه ن ته نانه ت شێوه له به شداریی ره نگه نــه بــووه کــه م دا جینایه ته که و کوشتن جــۆری هــه واڵــی ئه گینا بــووبــێ، جــیــاواز ئینسانه کان شکه نجه ی و کــوژران هه ر نین، کــه م ئینسان به ده ستی ساڵی رابردوو زیاتر له 10 ژن هه ر الیه ن له )ئێسفه هان( شــار له یه ک ده موچاویان دا به ئه سید پیاوانه وه ــه ده ســت داو ــراو چــاوه کــانــیــان ل کـــدرا، بـــه اڵم ــن ــوێ روخـــســـاریـــان شــێنه بوونی و بێده نگی و بێته فاوه تی جــۆره ئــه م گشتییه ، ــی ــه ت ــاڕه زای نکرده وه و جینایه تانه ، که مره نگ یان ئێران خه ڵکی ده هێڵێته وه . شــاراوه و ئــه و واڵتــانــه ی ئــه و جــۆره تــاوان ئاساییه، نێویان دا له جینایه تانه و فێر ئه فغانستانه وه ژنانی له ده بێ شکه نجه و و کوشتار نابێ که بن ــه ئــیــنــســانــه کــان ــ ســـووکـــایـــه تـــی ببه الیانه وه ئاسایی بێ و به ئاسایی

به الیان دا تێپه ڕن. جیهانییه کانی ــه کــۆروکــۆمــه ڵپارێزه ری مافی مرۆڤیش بۆ ئه وه ی له وه زیاتر ئێعتبار و باوه ڕ له ده ست به بیانووی نابێ نــه ده ن، چی دیکه پــاراســتــنــی بــه رژه وه نــدیــیــه کــانــیــان، لــه ئــاســت هــه مــوو ئـــه و کــــرده وه و ــن و... دی نــاوی بە که جینایه تانه ی چاویان ده ده ن، روو ــان دا لە واڵتـداخه ن و بێده نگ بن. مرۆڤته وه ری و به رژه وه ندیی مرۆڤایه تی زۆر له و ئابووریی به رژه وه ندییه شه ڕی سیاسی و ئیدئۆلۆژیەکان گرنگتره .

چه مکی مرۆڤته وه ری و تێگه یشتن له پیرۆزییه کان

رۆژنامەی5 ژماره : ٦٥٣ وتووێژ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥

تەوافقێکمان هەبووە و نە دەفتەری سیاسی بەوە ئێمە بۆیە دانیشتووین. یەک لەگەڵ ئــەوان بــوویــن و پێمان وابـــوو ــاڕەحــەت نچوونەتەدەرێ. بەحسانە ئــەو پێی لەژێر پلێنۆمدا لە بەڵکو کردبایە، ئەوەیان نەدەبا دەبوو ئەوەیان پەسند کردبایە و زەمینەیان دانیشتنەکانی دیکە. دوای بۆ ساز کردبایە و ــرات ــوزاکـ مـ تکنیکی لـــەبـــاری ــەوەش ــ ئگفتوگۆ، ئاخر دوو الیەن دادەنیشێ، الیەک دەڵێ مونتەزیر دەبم الیەکەی دیکەش دەڵێ وەاڵمت لێ دەنێرمەوە. تا ئێستاش بە چاک نەناردۆتەوە. ئێمە لە واڵمیان خراپ بە و لەگەڵ سیاسی دەفتەری دوو ئێمە ئــەدێ کرد، کۆبوونەوەیەکمان دانیشتین، یــەک ئەوەی هاوڕێیان، بوو نەتیجەکەی ئەوەش ئێوە دەڵێن ئێمە موافقی نین. النیکەم واڵمیان نە تا ئێستاش نە بە نووسراوە دەداینەوە، بە قسە، نەیانگوتوە ئەدی ئێمە بڕیارەکەمان پلێنۆمەکەی نەتیجەی ــەاڵم ب بــووە؛ ــەوە ئلەگەڵ و نەبوو بــاش نەتیجەیەکی ــەوان ئڕوحییاتی ئەو قسانەی من و کاک مستەفا لە خــوارێ، کردبۆوە شۆڕمان و کردمان دەفتەری سیاسی هەردووال باسی کرابوو، بە هیچ جور لەگەڵ ئەوە نەدەهاتەوە. بۆیە دەکــرێ هەڵوێستە بــەو ئــەوان لەڕاستیدا گەیاند، بونبەست بــە پڕۆسەکەیان بڵێم و هەمانبوو ئێمە ئیبتکاراتەی بــەو ــا دەنیا دابــوو، نیشان ئیستعدادێکیان ئەوانیش

مەرحەلەیەک ئێمە چووبووینە پێشێ.

دوو هەر دانیشتنەکەی لــەدوای پ: دەفتەری سیاسیییەوە تا ئێستا ئێوە هیچ نامەیەک نەبووە، پێوە پێوەندییەکتان هی یان ئــەوان بۆ بچێ ئێوەوە لــەالی کاک لەگەڵ یان جەنابت هاتبێ، ئەوان مستەفا کۆ ببیتەوە، هیچ شتێک نەبووە؟کە ئـــــەوان پــلــێــنــۆمــی دوای وەاڵم: و نـــەنـــاردەوە ئێمە لــە خەبەرێکیان هیچ ئێمە نا، دەکــرد، ئەوەمان ئێمەچاوەڕوانی پێوەندیمان نەکردۆتەوە. بەاڵم هەموو جارێ بۆ نموونەت دوو مــن کــردوومــانــە؛ ئێمە دێنمەوە: لە سااڵنی پێشووشدا لە تەنیشتی یەک لەگەڵ و دەکرد موزاکراتمان ئەوەی حەللێک بەعزە دەدا هەوڵمان دادەنیشتین، موزاکراتانە ئەو موازاتی بە گۆڕێ، بێنینە ــاری هــاوبــەوش ــوارەوەش ک ڕیــزەکــانــی خــبکەن، ئێمە لە ئورووپا و ئەمریکا و لێرە بە هەموو ئۆرگانەکان و موئەسساتی حیزبی و کومیتەکانی خۆمانمان گوتبوو پێشنەهادیان موناسیبەتە بــە هــاوکــاری بــۆ بــکــەن پــێ بێتەوە کــۆ خــەڵــکــەکــه ــان، جـــۆراوجـــۆرەکـوردەوردە لــەوێــڕا و بێ یــەک دەوری لە لە هەر بێ. دروســت شتانە ئەو زەمینەی ماوەی ڕابردوودا ئێمە، ساڵی ڕابردوو، دوو ناردۆتە خۆمان ناوەندی کومیتە ئەندامی لێکردوون الی سکرتاریای ئەوان، داوامان شەهیدان، ڕۆژی خاکەلێوە 10ی بەبۆنەی هاوبەشی گۆڕستانی لەسەر بەیەکەوە با لێ ڕێــزیــان و بینەوە کــۆ دێموکراتەکان ئەوان بەاڵم بێ، سەرەتایەک ئەوە بگرین، لە واڵتانی ڕەتیان کردۆتەوە. مەوریدی وا دەرەوە زۆر زۆر بووە، ڕەدیان کردۆتەوە. ڕەتیان بــووە، زۆرزۆر لێرە وا مەوریدی موناسیبەتی ــە ب گــوتــومــانــە کـــردۆتـــەوە. دوکــتــۆر یـــادی قاسملوو، دوکــتــۆر یـــادی کارانەدا لەو پێشەوا، یادی شەڕەفکەندی، دەوری لــە پێ بکەین، دەســت وردەوردە ئەو ــەری بەڵکە جــەوه بــیــنــەوە، کــۆ ــەک یڕووحی لەحازی بە بێ هاندەرێک یادانە و ڕەوانی، ئێمە خۆمان لەگەڵ یەک ببینین، هەر کردۆتەوە. ڕەت ئەوانەیان هەمووی ــردوودا ڕاب حەوتووی دوو یەک لەماوەی کە تەلەویزیۆنەکەیان بەداخەوە داخرا، ئێمە ئەوان بۆ نامەیەکمان دەفتەری سیاسی لە کە ئێستا گوتوومانە نامەکەدا لە ناردووە، تەلەویزیۆنەکەی ئێوە داخراوە، ئێوە دەتوانن لە تەلەویزیۆنی کوردکاناڵ ئیستیفادە بکەن. بۆیە لەو پێوەندییەدا ئێمە ئامادەین لەگەڵتان دابنیشین، تا تەلەویزیۆنەکەی خۆتان دەست ئــەوەی بەرنامەکانتان ــەوە، ــات دەک بــەکــار بکەنەوە، باڵوی کوردکاناڵ لە پێویستتانە نەناردۆتەوە خەبەرێکیان ئێستا تا النیکەم زۆر و نامانەوێ گەیشت، نامەکەتان کە

سپاس، دەمانەوێ بەاڵم چۆنی بکەین.نامەیەک کاتێک ڕەوابیتدا عورفی لە ئەو تۆ هەرچەند دەنــێــردرێ، شوێنێک بۆ دەڵێی النیکەم ــەوێ، ن خۆشیش شوێنەت بەاڵم سپاس، زۆر گەیشت نامەکەت کاکە نــە بە بــە قسە و نــە تــا ئێستا نــامــانــەوێ. مەبەستم نەداوەتەوە. جوابێکیان نووسین ئەوەیە ئەوان لە تەعامولی ئەو کێشە لە یەک هەمووی خانەکە کــردووە، گیریان خانەدا بە تۆ بکەن، تۆ ئینکاری ئەوەیە بەداخەوە ڕەسمییەت نەناسن. لەحاڵێکدا ئێمە هەرگیز هاوڕێیانە لــەو ــان داوامـ شوێنێک هیچ لە ڕەسمییەت بــە ئێمە ئێوە کــە ــردووە ــەک نبناسن. پێویست نیە ئێمەش ئێوە بە ڕەسمی بناسین. ئەو دوو دێموکراتە چاک یان خراپ

کەسە خەڵکی هــەر ، دەڕوا و هــەن ئــەوە و دەکــا خۆشی سیاسەتی و هەیە خــۆی پێویست ناکا بێن لەیەکتر سەنەد وەربگرن ــەوەدا لـ یــەک ئـــەوان وەربـــگـــرن. ئیمزا و گیریان کردووە بەداخەوە. جا بۆیە ئێمە لەو مەواریدانەدا هەرچەند ئیبتکارمان بە خەرج هەوڵەکان پێشێ، نەچووینەتە زۆر داوە، خۆشە پێم ئەمن بووە، یەکالیەنە ئەغڵەب خۆمان هاوڕێیانی ــار زۆرج بڵێم ــەوەش ئــووە یــان ڕەخنەیان ڕەخــنــەیــان لــە خــۆم ببۆ ئێوە ئەدی بــووە، دەفتەری سیاسی لە هێندە نەرمونیانی نیشان دەدەن، هەر ئێوە هەوڵ ئێوە هــەر دەدەن، نیشان ئینعتاف پرۆسەی بە دەکــەن ماندوو و خۆ دەدەن یەکگرتنەوە، ئەوان کەمتر پێیەوە ماندوون، کەمتر وەک ئێوە خەمخۆرن، ئەوە بۆ ئاوا گازندانەشمان و گلەیی ئەو ئێمە دەکــەن، لەنێو ڕیزەکانی خۆمان قبووڵ کردووە، هەر ئەوەی بۆ مەسئولییەت ئیحساسی لەسەر دێموکراتەکان و بدۆزینەوە ڕێگەچارەیەک

بکەونەوە سەریەک.

پ: کاک خالید هەرچەند لە لەوانەیە کەوینەوە، دوور باسه که له کەمێک دوای ئەوەی چاوەڕوانییەکی باش لەنێو خەڵکدا دروست بوو، یانی گەشبینییەک ئێستا ــوو، ــەب ه هــیــوایــەک ــوو، ــەب هبونبەست بە دەڵێی جەنابت بەداخەوە کە سەروبەندەدا لەو بەاڵم گەیشتووە، نووسینی لە کتێبێک هەبوو، هیوایەک بەنێوی بۆوە باڵو هیجری مستەفا کاک »نسکۆ و دابڕان« ، لەو کتێبەدا کۆمەڵێک دێموکراتی حیزبی کراوەتەسەر هێرش ئێوە کەسایەتییەکانی، و کوردستان وەک حیزبی دێموکراتی کوردستان ڕاتان کە ئەوە و کتێبە ئەو ناوەڕۆکی لەسەر ئاستی لە و ئەدەبیاتە بەو ئێستادا لە

سکرتێردا ئەو کتێبە باڵو بۆتەوە، چیە؟!لەو کتێبە ئــەو بــاڵوبــوونــەوەی وەاڵم: قۆناخەدا، النیکەم لە سەردەمێکدا کە ئەمن و کاک مستەفا پێکەوە دانیشتووین و قسەمان لە زۆر شت کــردووە و دەفتەری سیاسی ئەوە بــەرەو و دانیشتووین هــەردووالمــان دەچووین بەعزە حەللێک ببینینەوە، النیکەم ئەمن وام فکر دەکردەوە، گەشبینیم دروست بەدبینیم دەڕەوانــدەوە، هەوڵم دەدا دەکرد، گرژی و ئاڵۆزی نەمینێ، بەاڵم دەرچوونی پێش ــوو. ب نــاخــۆش پــێ زۆر کتێبەم ئــەو ئەوەی بێمە سەر ئەوەی ئەو کتێبە بۆ ئێستا دەرکرا و شوێنەواری ئەو کتێبە، ئاماژە بە دوو ساڵ دەکــەم. ئەو هاوشێوەی شتێکی سێ ساڵ پێش ئێستا، کاتێک ئێمە لە عاددی کردنەوەی ڕەوابیتدا باش دەچووینە پێشێ، ــارد، دەن یەکتر بۆ پەیاممان دادەنیشتین، ئومێدەوار دەکرد، دەدا، خەڵکمان هەوڵمان ــەوەدا بــوویــن، الیــەنــی کاک لــە گــەرمــەی ئـمستەفا هیجری لە جیاتی ئەوەی بێن لەگەڵ قسە کێشەکان چــارەســەری لەسەر ئێمە بکەین، لەژێرەوە چەند کەسێکیان لەنێو ئێمە ئەو چەند کەسە چوونە دوایە دابوو، هان نێو خۆیان. ئەمن گلەییشم لێ کردن گوتم ئەوە موعامەلەیەکی خراپە، دەڵین لە بازی ئەوەیە خــراپ شەترەنجبازی شەترەنجدا ئەو دەدۆڕێــنــێ. پیادەیەک بە ئەسپێک کە حیزبە لەت بووە، لەتێک بەو هەموو کادر و پێشمەرگانە سەرمایەی هاوبەشمانە، نایەی حیزبەی ئەو بێین بکەی ئەوە لەسەر کار لەسەر ژێربەژێر لە بکەینەوە، گــەورە پێ دوو سێ کەس کار دەکەن، فریویان دەدەن لەدژی ئێمە هەراوهوریای پێ دەنێنەوە، شتی وا دێ و دەڕوا و نابێ بە هیچ، ئینسان دەبێ ئەوە وەک مەوریدی بکاتەوە، فکر گەورە زۆر بوون، خەلک بە پۆل لەوالڕا هاتبوونە الی ئێمە، یەکجاریش لەتەلەویزیۆن باسمان نەکردن. مەبەستم ئیحساسی مەسئولییەتە، ئەو وەختیش ئەوە بۆیە کرا، بۆوەی کە ئەو دەچــۆوە، عاددیبوون بــەرەو کە ڕەوابیتە دانا تا ڕادەیەکیش تەئسیری تێک بدرێ و بۆ ماوەیەک ڕەوابیت گرژ و ئاڵۆز بۆوە و خەڵکی جۆراوجۆر بە مەبەستی جۆراوجۆر بەاڵم دەنــووســی. و دەگــوت لەسەر شتی لەڕاستیدا کتێبە، ئــەو و ئــەوجــار ئــەمــەی لە ئێمە ــوو، بـ ــاخــۆش ن ــێ پ زۆرم ئــەمــن ڕێگەچارە و گفتوگو و موزاکرە گەرمەی

دەچووین ئــەوە بــەرەو بووین، دیتنەوەدا مــێــژووی حیزبی لــە کــە کێشانە ــەو ئ کــە شوێنێک لە وردەوردە بــووە، دێموکراتدا بکەین، ئارشیویان و دایانبنێین فایل وەک مەگەر پێویست بێ موراجیعەی پێ بکەین، مێژوویی شتی بــە موراجیعەشت ئــەگــەر دەکــرێ، تەبەقەبەندی ئارشیوەکان، کــرد، هێندێک شتی نێوخۆییە، ئی نێو بنەماڵەکەتە، شتی بنەماڵەیەکیش ناچیتەدەر. هەرگیز نێوخۆیی هەیە، دەوڵەتێکیش شتی نێوخۆیی هەیە. نێوخۆیی شتی حیزبێکیش هــەیــە، بەاڵم بەداخەوە نووسینی ئەو کتێبە لەالیەن ئەوەی النیکەم هیجرییەوە، مستەفا کاک بۆ من دروســت کــرد لە گــەرمــەی ئــەوەی ئێمە سیاسی دەفتەری بەوە، ماندووم من دەڵێم حیزبە ئەو وەحدەتی بۆ و ماندووە کاک مستەفا جەنابت سکرتێر بەو ئەمنیش لە خزمەتت دام، لە گەرمەی ئەوەدا خەریکن ــەوەی ئـ بــۆ دەنـــووســـن، کتێبێک ــن دەچــــت کـــەن. کێشەی ــر دروسـ ئــاڵــۆزیــی زۆرتـزۆرتـــر دروســـت کــەن. وەک ئـــەوەی ئەو دەمەی لەگەڵ من دانیشتووە یان هاوڕێیانی ــەری ــت ــەڵ دەف ــەگ ــتـــەری ســیــاســیــیــان ل دەفـدەکــەن قسە و دانیشتوون ئێمە سیاسی لەوە کردۆتەوە بیریان چۆنی حەل بکەین، ئەدێ چۆن کتێبێک بنووسین باسی ڕابردوو جارێکی گۆڕێ، بێنینە کێشانە ئەو بکەین، ئاڵۆزی و بــەدەیــن تێک جــەوەکــە دیکەش بکەینەوە. کتێبێک کە بێ حورمەتی بەوالیەی لە مێژووی ئەویشە، تێدا هەیە کە بەشیک تێدا کەسایەتییەکانیش بــە بێ حورمەتی لەو ئەو تەمەنی بەقەد هێندێکیان کە هەیە حیزبەدا خزمەتیان کردووە. بۆیە دەبێ بڵێم مستەفا کاک لەالیەن کتێبە ئەو دەرکردنی هیجری ئیقدامێکی مەسئوالنە نەبوو، النیکەم ئەمن ماندوو بووم و لەگەڵ خۆشی باسم ماندوو ئێمەش سیاسی دەفتەری کردبوو،

ببینینەوە. چــارەســەرێــک چــۆن کــە ــوون بڕاوەستابان لە داهاتوودا، خۆ نەچوە بچێ. بەدبەختییەکی حیزبی دێموکرات ئەوەیە لە کتێب نووسین بەپەلەن، هەر کەس بەدوای بیرەوەرییەکاندا دەڕوا و کتێبیک دەنووسێ و ئاوڕ دەداتەوە و کێشەش بۆ نەسڵەکانی لە گلەییم ئەمن بۆیە دەکــا. دیکە دروســت ئەوەی نەدەبا هەیە، مستەفا کاک خــودی کردبایە، النیکەم دەبا ئەو ئیجازەی نەدابا و گوتبای ئەو کتێبە ئەگەر واش بێ ئێستا نابێ دەربچێ. ئێمە خەریکی هێندێک موزاکراتی ماوەیەک برادەرانەین، ئەو لەگەڵ جیددی

ڕادەوەستین. نێوەڕۆکی نێو بچمە بــێ ئــەوەی ئەمن ئەو کتێبە، چاکە یان خراپە، بەاڵم ئەو کتێبە دەخوێنمەوە، وای بــۆوە، بــاڵو ئێستا کە ئەو تێکدانی بــۆ ــرد ک ــان ــەوەی ئ عــەمــدەن زەمینەیە ئــەو لەباربردنی بۆ پرۆسەیە، ئەندامانی هەردووک بە هیممەتی بووە کە ال، دۆستانی حیزبی دێموکرات لە دەرەوە، هــەردووال ئەندامانی لە زۆر خەڵکانێکی ــەیــن و کــــاری هــاوبــەش ــوی کــەمــپ ــێ ــەن بئومێدەوارییان باڵو دەکردەوە و بەیەکەوە موژدەی ئەوە دەدرا کە بەرەو چارەسەرێک دەڕۆین، بەاڵم دروست لە گەرمەی ئەوەدا کتێبە ئــەو ــەوە. ــەن دەک بــاڵو ــاوا ئ کتێبێکی لەڕوانگەی من عەمدی باڵو بۆوە، بۆوەیکە و دێموکراتەکان یەکگرتنەوەی پرۆسەی لەبار دێموکرات حیزبی گەورەکردنەوەی زۆر گرنگتر ئــەوانــەش هەمووی لە بچێ. مێژووی لە بیر جاروبار کە بەداخم لەوە پەنجا لــە دەکــەمــەوە، دێــمــوکــرات حیزبی ساڵی ئەخیر ئەو هەموو کێشەمان هەبووە، لەوە بەداخم کە نەسڵی ئێستاش هێندە بەو دابنیشین ئەوەی لەجیاتی بژین، کێشانەوە فکر لە شتی گەورە بکەینەوە، ئەدی ئێران چی لێ دێ، ڕۆژهەاڵتی نێوەڕاست چی لێ دێ، ئێمە چمان لێ بەسەر دێ، ئەو حیزبە هاوبەشەی ئێمە پەنجا ساڵە ژیانی هەر لە کوردستانی عێراق و دەربەدەری دایە، چی کتێبەدا لەو کتێبێک دەنووسرێ بکەین، لێ دەکــرێ، ســەرف ئــەوە لەسەر ئینرژییەکە فاڵن بشکێنن، چــۆن شەخسییەتە فــاڵن شەخسییەتە چۆن تەحقیر بکەین، ڕابردووی کەمتر نەبن، زیاتر لەخۆیان کە جەمعێکی نین، بەبێ ئیحترامییەوە بەرخوردی پێبکەن. بۆیە بە باوەڕی من بۆ جارێکی دیکە دەڵێم

ئەو گەیاندنی بونبەست بە مەسئولییەتی هێنابوو باشمان ئەوجارە ئێمە پرۆسەیە الیەنی سەر دەکەوێتە نەکەوتین، سەر و بە ئێران کوردستانی دێموکراتی حیزبی بۆیە هــیــجــری. مستەفا ــاک ک سکرتێریی ئەوە دەڵێم بەڕاستی الیەنی ئێمە بە ئیعتماد عەالقەوە بە و جیددییەت بە نەفسەوە بە

چۆبووە نێو ئەو پرۆسەیەوە.

سەر بگەڕێینەوە خالید کــاک پ: پەیامەکەی جەنابت لە پەیامەکەدا دەڵێی ئاڵۆز نــاڕوون، سیناریۆی کۆمەڵێک دەبینین ئێستا و هەیە ناوچەکەدا لە ئاڵۆزترن، ناڕوونترن، سیناریۆکان پرۆسەی دەفەرمووی جەنابت زیاترن، ــەوەی حــیــزبــی دێــمــوکــرات ــرتــن یــەکــگــە، دای بونبەست لــە جـــار ێ النیکەم پرۆسانە ئەم لەگەڵ ڕووبەڕووبوونەوە و داهاتووی حیزبی دێموکراتی کوردستان بە گشتی چۆن دەبینی و پێت وایە دەبێ چ بکرێ بۆوەی کە النیکەم حیزبی دێموکرات دەکا، چـــاوەڕوان خەڵک وەک بتوانێ پێگەی خۆی وەدەست بێنێ و لەنێو ئەم سیناریۆ ناڕوونانەدا ئەرکی خۆی بەجێ

بگەیەنێ؟وەاڵم: ڕەنگە حەللی جۆراوجۆر هەبێ، خەڵکی جۆراوجۆر حەللی موختەلیف بێننە پیشێ، بەاڵم ئەوەی الی ئێمە ئەولەوییەتی هەبوو وەک حیزبی دێموکراتی کوردستان بوو ئــەوە بۆ کــارکــردن ئێستادا حاڵی لە سەریەک. بکەونەوە دێموکراتەکان چۆن بە ئینتزاراتە ــەو ل بەشێک وابـــوو پێمان جێبەجێ بــەقــووەت دیموکراتێکی حیزبی بووین. ماندوو پێیەوە ئێمە بۆوەی دەبێ، بەاڵم ئێستا کە بەداخەوە الیەنی بەرامبەری ئێمە ئەو پرۆسەیەی بە بونبەست گەیاند و لەوەدا مەسئولە کە نەیهێشت بە سەرەنجام بگا و ئەو ئاواتەی کۆمەاڵنی خەڵک جێبەجێ دانانێین. دەســت لەسەر دەســت ئێمە بــێ، ئێمە نائومێد نەبووین، دیسانەکە ئەمن پێم سەرەڕای بدەم: پەیامە ئەو لێرەدا خۆشە ئەم بۆ هەرگیز جیددی بە ئــەوان ئــەوەی بە سه رنجیان پێشێ، نەهاتنە مەسەلەیە جیددی بە نــەکــرد، ئێمە حەللەکانی ڕێگە چونکە بــاس، بە نەیانکرد خۆیاندا لەنێو نەتیجەکان وا نیشان دەدا، بەاڵم دیسانەکە ئێمە هەر ئومێدەوارین. بۆ جارێکی دیکەش ئێمە هەر ئومێدەوارین لەسەر یەکگرتنەوەی هــیــوادارم و دەکــەیــن کــار دێموکراتەکان ئەوان پاش خوێندنەوەیەکی ڕابرد ووی ئەو کێشانە و تەجرووبەی موزاکراتی ئەخیر و چۆن تەعامولیان کردووە و مەوزووعەکان چۆن هاتوونەگۆڕێ، بۆ جاریکی دیکەش فکر لەوە بکەنەوە و هەر وەختێک فکریان لەوە کردەوە، بۆ جارێکی دیکەش ئێمە ئامادەین هەر وەختێک داوایان کرد ئێمە ئامادەین لە دێموکراتەکان یەکگرتنەوەی پرسی سەر قسە بکەین. یەعنی هەرگیز ئەوە وەال نانێین و گەیشتنەکە بونبەست بە ئەرکی وەلــەو سەرنەکەوتنەکەی لەسەرشانی ئەوانە. ئێمە خەڵک، کۆمەاڵنی بە ڕوو پێوەنییەدا لــەو دەڵێم خۆمان ئەندامانی ئــەوان، ئەندامانی بەڕاستی ئەوەی لە توانای ئێمەدا بووە، بە خەمخۆرییەوە و مەسئولییەت ئیحساسی هەموومان موستەنەد کردوومانە تا ئێستا هێناومانە، شتێک نەماوە کە ئێمە نەیکەین.

کە ــەی ــان ــاڕوون ن سێناریۆ ــەو ل بـــەاڵم جەنابت ئاماژەت پێدا، لەڕاستیدا هەر ئەوەیە د وو: بدەین، ئەوە بۆ ئێمە هەوڵ یەک: کە دێموکراتی حیزبی ئەندامانی ئێمە ئەرکی دێموکراتی حیزبی ئەرکی و کوردستان واڵت، دەرەوەی لە گشتی، بە کوردستان میدیایی، ئەرکی لێرە، واڵت، نێوخۆی لە لەمەوبەدوا ئێمە، تەشکیالتی دیپڵۆماسی، قورستریش دەبێ. بۆ؟ ئێمە هیوادار بووین لە ئیدامەی خۆیدا ئەگەر ئەو یەکگرتنەوە بە نەتیجەیەک بگا، بەیەکەوە ئەو ئەرکە بەجێ خۆمان ــەدوا ب لێرە ئێمە بــەاڵم بگەیەنین، کــاری جیددیتر بە دەکــەیــن، ئــەرکــدار پتر ئەو جێبەجێکردنی لەسەر بەردەوامتر، و بـــاوەڕمـــان پێیە و بــۆخــۆمــان پـــڕۆژانـــەی دەبێ حیزبی دێموکرات بکەینە ئەو حیزبی ــە پــەیــامــەکــەی خۆمدا دێــمــوکــراتــەی کــە لبۆخۆمان النــیــکــەم ئێمە گـــۆڕێ، هــاتــبــۆه ــوادارم کــۆمــەاڵنــی ــیـ ــێــدەکــەیــن. هـ کـــاری پحیزبی ئەندامانی واڵت، لەنێوخۆی خەڵک لەمەوبەدوا ــر زۆرت گشتی، بە دێموکرات لەو مەیداندا کار بکەن، یەعنی قورساییەکی زۆری ئەوە دەکەوێتە سەرشانی ئێمە. تەنیا پێ بکەم ئاماژە دیکە لێرە شتێکی دەمەوێ سێناریۆ ئەو باسی کاتێک ئەوەیە ئەویش ناڕوونانە دەکەم دەقیقەن دەمەوێ جارێکی دیکە تەئکید بکەمەوە، الیەنی ئێمە بۆچوونی لەسەر چارەسەریی کێشەی دێموکراتەکان هەمیشە ئەوە بووە لە پەنجەرەی داهاتووی پێداویستیی و کــوردســتــان ڕۆژهـــەاڵتـــی حیزبی بچین ــەوە ئ بـــەرەو ئێمە سیاسی حیزبی و یـــەک ــەوە ــن ــکــەی ب دێـــمـــوکـــرات

ئەوەی بۆ سەرێک بکەوێتەوە دێموکرات ئەو ئێنێرژییەمان بۆ ئازاد بکا و هەمیشەش ــە ــرادەران ــەو ب ــەو حــەلــلــەی ئ دەمــانــگــوت ئئەو نێو بێتەوە الیە ئەو گــۆڕێ، دەیانهێنا الیە و ئەو الیە حیزبی مادەرە و ئەو الیە الیە، ئەو بێتەوە ئەوال یان پــدەرە، حیزبی من موخالیفی ئەو حەللەم. چ ئەوان بێنەوە الی حیزبی دێموکراتی کوردستان و بێنەوە قەاڵی دێموکرات کە کاتێک هەموومان لێرە کارمان کردووە، چ الیەنی ئێمە بچێتەوە الی ئەوان. ئەوە بە مانای ئەوەیە هەر ئەو حەللە ئەوە خوڵقینەرە. کیشە یەکەمدا ڕۆژی لە هیچ موشکیلەیەک چارەسەر ناکا. باشترین حەل ئەوەیە یەکتر بەو جۆرەی هەن قبووڵ هەیە جـــۆرەی بــەو ئینسانەکان و بکەین بەشدار تێیدا الیەک هەموو بکەین، قبووڵ ببیننەوە، تــێــدا هــەمــوو الیـــەک خــۆی ــن، بهەموو الیەک ئیحساسی ئەمنییەتی سیاسی لە حیزبی بکەن، هەموو الیەک تەشکیالتی واحیددا ئاسوودە بن، ئەوەیە تەزمینی ئەوە دەکا حیزبی دێموکرات لە داهاتوودا ئەگەر تووشی کێشەی ئاوا بۆوە، زەرەر و زیانی

زۆرتر نەبێ.

پرسیار دوایین کاک خالید وەک پ: بە سەرنجدان بەو قسانەی جەنابت باست دامەزرانی حەفتاساڵەی بەرەو کە کرد، ئەم ئەگەر دەچین، دێموکرات حیزبی نەبوونەوە، نزیک لێک دێموکراتە دوو لە پرۆسەیەکی سالمدا یەک نەیانتوانی کوردستان دێموکراتی حیزبی بگرنەوە، ــەرەو داهــاتــوو هەنگاو دەنــێ و چــۆن بحیزبە ئــەو سکرتێری وەک جەنابت حیزبە ئەو ئەندامانی بە ڕوو پەیامت

چیە؟وەاڵم: بە باوەڕی من ئەندامانی حیزبی دێموکرات لە دوو مەیداندا ئەرکمان لەسەرە؛ نێوخۆیی دانیشتنی لە نێوخۆییە. یەکیکیان ساڵەی پەنجا مێژووی بە ئەگەر خۆماندا شەهامەتمان بڕۆینەوە، خۆماندا ئەخیری دێموکرات، حیزبی نێو کێشەکانی هەبێ، ــەی لە ــەوان ــک ل مــێــژووەکــەی هــەیــە، زۆرێـحاڵی لە بەخۆشییەوە ــوون، ب کێشەکاندا موستەنەد کتێبەکاندا لە یان دان، حەیات کــراوە، لە دەورانـــی ڕێــزدار کــاک ئەحمەد ــی شــەهــیــد دوکــتــۆر ــ ــا دەورانـ تــۆفــیــقــەوە تکێشەکانی ــێــک دەوران کە بگرە قاسملوو ئەو ســەردەم هەبوون و شــاراوەش نیە و دەورانی تا درێژەی هەبووە دوایەش هەر کــاک دوکــتــۆر ســادقــی شــەرەفــکــەنــدی، لە دەورانی ڕێبەرانی زیندووی هەر د وو بەشی چ و شۆڕشگێڕ ڕێبەرایەتی چ دێموکرات، ئەوی دیکە، ئی دەورانــی ئێستاش کە هەر بتوانین دایــن، حەیات حاڵی لە المان د وو هەبێ شەهامەتمان نێوخۆیی بەشێوەی رێبەرانی بڵێین پێ بدەین. ئاماژەی لــەوێ هەڵە مــەواریــدانــەدا لەو زیندوو و شەهید لەگەڵ تەعامول لە بووە ئیشتیباهاتمان و بۆیە ئــەوە خــۆمــان. نێوخۆی کێشەکانی بڵێین ئەو نەسڵەی فێرە حیزبایەتیه دەکەین لە داهاتوودا، دەرسی لێ وەربگرێ و ئەو

هەاڵنەی ئەمن کردوومە، ئەو نەیکاتەوە. ئەرکی دووەم ئەوەیە ڕوو بە دەرەوە، دیکە خــوێــنــدنــەوەیــەکــی ــران، ئــێ ــو ب ڕوو بکەینەوە لە ئێران، ئیمپراتۆرییەتی ئێران چ بووە، مەزهەب کەنگێ هاتۆتە نێو سەحنەی سیاسیی ئێران، حکوومەتی کۆماری ئیسالمی چۆن بووە، چۆنمان پێناسە کردووە، چۆن کــردووە، حکوومەتە ئەو لەگەڵ شەڕمان هەڵە و ئیشتیباهاتی ئێمە چ بووە، کارم بە دایە، جێگای خۆی لە ئەوە نیە ئەوان هی لەو و دەکەین موبارزە وان لەگەڵ ئەمە تەعامول چۆنمان ســاڵــەدا شــەش و ســی باش ئێمە هەموو میتۆدانەی ئەو کردووە، لەکوێ تێوەردەین، دەستی لەکوێ بووە، شتی تازە بێنینە گۆڕێ، پێداچوونەوەیەکیش پێداچوونەوەمان مــادام بکەین. بــەوانــەدا سێ دوو ئەوانە هەمووی کــرد، بــەوانــەدا بــەرنــامــە یەکێکیان ــۆڕێ: ــ گ دێنێتە شــت و خەڵک کۆمەاڵنی بە ڕوو داهاتوویە بۆ دیتنەوەی دیکەش ئەوی ئێران، داهاتووی لەنێوخۆی سازییە فەرهەنگ و میکانیزم کێشانە لەو کەهێندێک دێموکراتدا حیزبی دێموکراتی حیزبی بــەرۆکــی ساڵە ــان دەیگرتووە و بۆ خۆمان حەللی بکەین. من لەو کوردستان دێموکراتی حیزبی دام باوەڕە ئیحتیاجی بەو پێداچوونەوە هەیە. دەبێ ئێمە شەهامەتمان هەبێ دوای حەفتا ساڵ چی؟ هێناوە؟ کەمیمان لە کوێ کــردووە؟ چمان ئەگەر دڵنیام بکەین؟ چ دەبێ لەمەوبەدوا ئەو ڕووحە هەبێ، ڕووحی سازندەگی هەبێ تێیدا بەشداری بکەن، دڵنیام هەموو الیەک دەتوانین بەیەکەوە هیوایەکی باش دروست بکەین بۆ داهاتووی حیزبی دێموکرات و بۆ کۆمەاڵنی خەڵک لە ڕۆژهەاڵتی کوردستان.

ــ زۆر سپاس کاک خالیدــ زۆر سپاس بۆ جەنابیشت

بە باوەڕی من بۆ جارێکی دیکە دەڵێم مەسئولییەتی بە بونبەست گەیاندنی دەکەوێتە نەکەوتین، سەر و هێنابوو باشمان ئەوجارە ئێمە پرۆسەیە ئەو سەر الیەنی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بە سکرتێریی کاک مستەفا هیجری. بۆیە ئەوە دەڵێم بەڕاستی الیەنی ئێمە بە ئیعتماد بە نەفسەوە بە

جیددییەت و بە عەالقەوە چۆبووە نێو ئەو پرۆسەیەوە.

رۆژنامەیژماره : ٦٥٣ ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥ وتووێژ4

دا، نەورۆزییەکەی پەیامە لە پ: لە بەشە بــەو گرینگیت زۆر جەنابت پەیامەکەت دا کە تایبەت بوو بە داهاتووی حیزبی دێموکرات و ئاماژەت بەوە کرد کە جێژنی دێموکرات حیزبی ٩٤دا ساڵی لە 7٠ ساڵەی دامەزرانی خۆی دەگرێ و، ڕوو بە ئەندامانی حیزبی دێموکرات و خەڵکی باس کۆمەڵە چاوەڕوانییەکت کوردستان و جەنابت پەیامەی ئەم گرنگیی کرد. دەسپێکی لە جەنابت ئــەوەی هۆکاری ساڵی نوێدا ئەم باسەت ورووژاند، چیە؟

حیزبی لەوەدایە گرینگییەکەی وەاڵم: بووە حیزب یەکەم کوردستان دێموکراتی جواڵنەوەی لەنێو مۆدێرن شێوەی بە کە یەکەم حیزب بوو کە دامـــەزراوە. کــورددا کۆماری یەکەم پێ بڕا ئــەوەی ئیفتیخاری بوو حیزب یەکەم دابمەزرێنێ. کوردستان کــۆمــاری کوردستان، لـــەودا ســـەرۆک کــە حیزبی ســەرۆکــی کۆمار ســەرۆک یەکەم دێموکراتیش بوو. ئەوەندەی ئاوڕ لە خەبات و تێکۆشانی حیزبی دێموکراتی کوردستان خەڵکی نەتەوەییەکانی هێما لە دەدیـــەوە، ئااڵ، هەتا بگرە کۆمارەوە لە کوردستان، درۆستکردنی هەتا پێشمەرگە، ناوی هەتا زۆری بەشێکی شۆڕشگێڕی، ئەدەبیاتی حیزبی دێــمــوکــرات کـــاری بــۆ کـــردووە و هێناوییەتە مەیدانی بووە و ماندوو پێیەوە خەباتی سیاسی و تێکۆشان، و ئەو حیزبە لە تێیدا کە بووە زۆر خەڵکێکی ئیفتخاری خەبات و تێکۆشان، بەشدار بوون. بەشێک بنەماڵەیەکی چێشتووە، لەسەر زیندانییان زۆر شەهیدیان بۆ داوە و خەڵکێکی زۆر لێی فێر بوون، هەر بۆیە ئێعتبارێکی جەماوەری لە خەڵک کۆمەالنی لەنێو هەیە بەهێزی خۆشییەوە بــە ــان. کــوردســت ڕۆژهـــەاڵتـــی ــەراوەرد ــ ــردووە بــە ب ــ واشـــی ســیــاســەت کلەگەڵ زۆر الیەنی دیکە، ڕاستییەکەی گلەیی کەممان لەسەرە. بەاڵم ئەو حیزبە بە هەموو و خەبات مەیدانی لە خــۆی، ئیفتخاراتی ئاوڕ تۆ ئەگەر قوربانییەکانی و تێکۆشان دەدەیەوە بەتایبەت بە مێژووی پەنجا ساڵی ئەخیردا، لەنێو خۆماندا حیزبێکی پڕموشکیلە بووین، حیزبێکی پڕ کێشە بووین، حیزبێک لەگەڵ و لێکدابڕان و ئینشیعاب بــوویــن کێشەیەکی و لەتبوون و نەحاوانەوە یەک ــار جــاروب و، ــووە بـ نێوخۆییمان زۆری لە کێشانە، ــەو ئ چەندوچۆنی ــەداخــەوە بزمانی کەسایەتییەکانی حیزبی دێموکراتیش کە کــەس ڕەنــگــە زۆر کـــراوە بــاس وای دێموکراتیش حیزبی لە زۆری تەمەنێکی لە پێویستە جێگایەی ئەو کــردووە، تێپەڕ بەالم ــەدراوە. ن پێی بــدەن، پێی حیزبایەتی پەیامە لە کە گرینگە منەوە بەالی ئــەوەی نەورۆزییەکەشدا ئاماژەم پێ دا، ئەوەیە؛ بۆ ئێمە وەک حیزبی دێمۆکرات، هەر دوو الی هەر لە دێموکرات ئەندامانی و دێموکرات دوو بەشەوە، کە بەرەو یادی حەفتا ساڵەی خۆمان دەچین، ئەگەر خەڵکیش پرسیارمان چتان ــەدا ســاڵ حەفتا لــەو ئـــەدی لــێ نــەکــا چۆن کردووە، سیاسەت چۆنتان کردووە، لە چۆن کــردووە، چارەسەر کێشەکانتان سەردەمی ئێستادا کە ڕۆژهەاڵتی نێوەڕاست ناڕوون سیناریۆی لێ دێتەوە، چی نازانین دێتە شتێک ڕۆژێ هــەر ڕوودەدا، زۆر پێشێ، ئەی چۆن واڵمی ئەوانە دەدەنەوە لە داهاتوودا، حەق وایە ئێمە ئەندامانی حیزبی ئەرێ بڵێین بەش دوو هەر بە دێموکرات ئێمە ئەو حیزبە چۆن تەیار دەکەین، چۆنی ــان ڕوداوەک ــدەری واڵم کە دەکەین ئامادە خەڵک کۆمەاڵنی ئینتزاراتی و ناوچەکە لە لەنێو خۆی واڵت بێ. بەو دەلیلە لەڕوانگەی یادی لە موهیمە زۆر گرینگە، زۆر منەوە حەفتا ساڵەی حیزبی دێموکراتدا ئێمە چۆن بووە، شەهامەتمان تێکۆشان و خەبات لە ئێمە تەنانەت ڕێبەرانی خۆمان لەو مەیدانەدا پێداچوونەوە بە خۆمان، لە لەدەست داوە، لە ئیشتیباکانمان، و هەڵە بە ئاماژەدان لە لە کەموکوڕییەکانمان، دەستنیشانکردنی ئاماژەدان بەو شوێنانەی کە ئێمە بە کارو کردەوەی خۆمان هۆیەک بووینە بۆ ئەوەی نەبێ تێدا وەحدەتی دێموکرات حیزبی کە بکەین، کــار بــەیــەکــەوە نەمانتوانیوە یــان حەفتا دوای وردەوردە بەوانە ئاماژە بە ساڵ، حیزبی دێموکرات بەرەو ئەوە ئامادە و بێ ئینتزاراتە ئەو واڵمــدەری کە بکەین لەو پەیوەندییەدا ئەوەی بەالی من و بەالی دۆزینەوەی بــوو، گرنگ ئێمەوە ڕێبەریی ڕێگاچارەیەک بوو بۆ چارەسەریی کێشەی

دێموکراتەکان.

پ: لە حالێک دا جەنابت ئەو چاوەڕوانییانە دێموکرات دوو الی هەر ئەندامانی لەالی چاوەڕوانیی لە بــاس و دەکــەی ســاز هەشت بە نزیک ئێستا دەکەی، خەڵک تێدا لێکدابڕانی دێموکرات حیزبی ساڵە ڕووی داوە و ئێستا د وو دێموکرات هەیە دیالۆگ لە ساڵە لە سێ زیاتر ئێوە و و وتووێژ دان بۆ چاردسەری ئەم گرفتە. تا ئێستا چتان کردووە و بە چ ئاکامێک

گەیشتوون؟پرسیارەکەی یەکەمی ــی واڵم وەاڵم: ــا ئـــەو لــەحــزەیــەی ــە کــە ت ــەوەی جــەنــابــت ئبڵێم دەکرێ دانیشتووین، لەگەڵ یەک لێرە گەیشتووین. بونبەست بە ئێستا بەداخەوە لە ڕوانگەی منەوە الیەنی حیزبی دێموکراتی کاک کە بەشەی ئــەو ئێران، کوردستانی بە ئــەوان سکرتێرییەتی، هیجری مستەفا بونبەستیان گەیاندووە. جا ئەمن تێدەکۆشم بچمە نێو تەفاسیل و جوزئیاتی ئەوەی بۆ ئەوان ــردووە، ک چمان ئێمە لێهات. ئــاوای چۆنیان واڵم داوەتەوە، ئێمە چۆنمان هەوڵ وەرگرتۆتەوە، لــەوان جوابێکمان چ داوە، چیان ئەوان هێناوە، گەاڵڵەیەکمان چ ئێمە

کردووە و بٶچی ئاوای لێهات. ئــیــنــشــیــعــاب، لـــەتـــبـــوون و پــێــشــەکــی ــەوە، هــەرچــیــیــەکــی بـــێ، لە ــابــوون لــێــک جــیمــەرحــەلــەیــەکــدا کــە پــێــکــەوە کــار نــاکــرێ، قەتعەن دەبــنــەوە. جــودا لێک ــێ دێ، ل وای ــرە. ــت ــەت ــنـــەوە زەحــم ــەوتـ وەســــەریــــەک کـ

هەوڵ الیــەنــەی ئــەو ئاسانترە، لێکدابڕان ئەو دەبێ ڕێگاچارە، دۆزینەوەی بۆ دەدا بێنێ پێک لەخۆیدا ئامادەگییە و ئیستیعداد لە بیر کاتێک کە بــێ. زۆر گوزەشتی کە ڕێگەچارە دەکاتەوە، زۆر خۆی چەقبەستوو نەبینێ لە کێشە مێژووییەکاندا. زۆرتر ئەو زەرورەتێکە بکا، لێ وا چاو یەکگرتنەوەیە ئێمە بچێ. بــۆی جیددیش و داهــاتــوو بۆ ــدا لە ــان ــە حــیــزبــی دێــمــوکــراتــی کــوردســت لڕووناکایی لەژێر ڕابـــردوودا ساڵی چەند ــردووە کە ــ ــان ک ــارم ــنــدنــەوەدا ک ئــەو خــوێکە ئــەوەی پاش ببینینەوە. ڕێگەچارەیەک ئیدی بــۆوە، عــاددی ــەردووال هـ ڕەوابیتی دەبوو دروست ئەوە زەمینەی وردەوردە و دابنیشین یەک لەگەڵ بتوانین ئێمە کە ماوەیەدا ئەو تــەواوی لە بکەین. موزاکرە من لێرە ئاماژەیان پێدەکەم، زۆربەی زۆری سێ بــووە. ئێمەوە لەالیەنی ئیبتیکارەکان دەرگای لە داوە، هەوڵم خۆم بۆ من جار بە قەناعەت ئــەوەی بۆ داوە، ئــەوم ئەم و بــەیــەکــەوە بێنم هیجری مستەفای ــاک کڕێگەچارەیەک. دۆزیــنــەوەی بۆ دابنیشین کــرد ــە دۆســتــێــک ل داوام ــەم ــەک ی جـــاری هەردووالمان میوانی بووین. لەوێدا باسێکی زۆرمـــان کــرد، ئــەو کێشانە لە ڕابـــردوودا تێدا کێشەی سیاسەت بــووە، هەرچییەکی هەیە، لێکدابڕان هەیە، بەاڵم ئێستا با ئامادە بین حەللێک ببینینەوە. پاش ماوەیەکی دیکە کرد، ئێمەی سەردانی فەڕەنسا کونسوڵی میوانی ئێمە بوو، بە حوکمی ئەوەی دۆستی دێموکراتە، لە قەدیمەوە پەیوەندییان لەگەڵ بەرهەمی بەشێکی ئــەوەش هەبووە. ئێمە دوکــتــۆر دیپلۆماسیی تێکۆشانی و ــار کقاسملووی نەمرە لە پاریس، ئەو داوای کرد بەیەکەوە بکەم دەعوەتتان ئەمن چۆنە کە ئێوە وەک دۆستێکی جا گوتم دابنیشن. داوا لە دێموکرات بکا، قەت ناڵێین نا. لەگەڵ لە گیرا، پێوەندی هیجریش مستەفا کــاک کونسوڵی فەڕەنسا دانیشتین. لەوێدا کە ئەو بەعسانەمان کردەوە، هەر دوو المان هاتینە سەر ئەو قەناعەتە کە بەڵێ بەدوای ئەوەدا

و وتووێژ دەکەین لەسەر کــاری ــن دەڕۆیگفتوگۆ بکەین و چارەسەری بکەین. تەنانەت ناشتوانن ئەگەر گوتی فەڕەنسا کونسوڵی یەک بگرنەوە، وەک دوو حیزب کار بکەن. یەکگرتنەوەیە. ئێمە ستراتیژی نا، گوتمان زۆر گوتی دەکــەیــن. کــار یەکگرتنەوە بۆ باشە. بەدوای ئەوەدا کۆمەڵێک دانیشتن و گەاڵڵەیەکمان ئێمە هاتەگۆڕێ. موزاکرات ئامادە کرد. گەاڵڵەی ئێمەدا باس لەهەر دوو حیزبی و کوردستان دێموکراتی حیزبی ئێمە دەکــا، ئێران کوردستانی دێموکراتی و گفتوگۆ نەتیجەی کە خۆمان گەاڵڵەکەی موزاکرە لە کۆمیتەی مەرکەزی و ڕیزەکانی ئەندامانی لــەگــەڵ مــەشــوەرەت و خــۆمــان خۆمان و چەندین جار پێداچوونەوە و قسە لەسەرکردن بوو، هێنامانە پلێنۆم، لە پلێنۆمدا دەفتەری بە دایـــەوە پلێنۆم کــرا، پەسەند سیاسی، دەفتەری سیاسیش پێشکەش بەو ئەوان دەکرد ئینتزارمان کرد. هاوڕێیانەی ئەو گەاڵڵەی ئێمە واڵم بدەنەوە. سەرەنجام کــە داوامـــان لــێ کـــردن، ئـــەوان بەشێوەی گەاڵڵەیە ئەو موافقی ئێمە گوتیان شەفایی بــە کەتبی واڵمــمــان بــاشــە نــیــن. گــوتــمــان ئەو بڵێن بینووسن، چن موافقی بدەنەوە، بەشە لە گەاڵڵەکەمان قبووڵە، ئەو بەشەمان قــبــووڵ نــیــە. لــێــرە خــاڵــی هــاوبــەشــە، لێرە ناکرێ سازشی لەسەر بکەین، لێرە دەکرێ کەتبی بەسوڕەتی بکەین، لەسەر سازشی دیسانەکە نەدایەوە. ئێمەیان واڵمێکی هیچ

ئێمە خەبەرمان لێ ناردنەوە، ئێوە گەالڵەی جارێک بێنن. بۆمان بنووسنەوە خۆتان گەاڵڵەیەک هاتبوون، کە شەفایی هــەروا بوو، پێشوو تێکەڵبوونەوەکەی توافقی کە هــەردوو ئێمە لەحاڵێکدا هێنابوو. ئەویان تێکەڵبوونەوەکەی کە پێمان وابوو المــان نــەبــووە، کامیل هــەبــووە، نەقسی پێشوو ــاش مــوتــەعــەهــیــد نــەبــوون، ــەردووال بـ ــ ــ هبــەبــاشــی ڕووحــــی یــەکــگــرتــنــەوە بــەســەر ئـــەو وەخــتــی حیزبی ــەوەی ــردن ــک دروســتکێشانە ئەو دوایە نەبووە، زاڵ دێموکراتدا حــەددی لە ــردووە، کـ پەیدا ئیدامەی هــەر خۆیدا بە شێوەیەک زەمینەی بۆ کێشەکانی کۆنگرەی سێزدەش دروست کردووە، دەی باشە گەالڵەیەک کە مووەفەق نەبووە، چۆن دەتوانێ ببێ بە رێگاچارە. بەهەرحاڵ پاش ماوەیەکی دیکە ئەوان هەر واڵمیان نەبوو. ئێمە بۆخۆمان لە دەفتەری سیاسی باسمان ببینینەوە. حەللێک کە دواییاندا لــەو کــرد داوایــان لێ بکەین بە شەفاییش بێ قسەی خۆیان بکەن. دەنا لەڕاستیدا ئەوان لەالیەن پێ هێنابوو. کۆتایی شتەکەیان خۆیانەوە داوایــان نە دەناردینەوە، لێ خەبەریان نە گەاڵڵەیەک لەسەر دەیانەویست نە دەکرد، قسە بکەن. وابوو دەفتەری سیاسی داوای لە من کرد کە بۆ جاری سێهەم ئەوجار، چونکە جارەکان هــەردووک پێشووش جارەکانی کاک لەگەڵ گرتن تەماس ئیبتیکاری ئەمن بەیەکەوە کە کــردبــوو هیجریم مستەفای ئەمجارەش ببینینەوە. حەللێک دابنیشین کەبەیەکەوە کــرد مستەفا کــاک لــە داوام نەگا، بونبەست بە شتە ئەو با دابنیشین، پێ بکەینەوە، دیکە دەست لە مەرحەلەیەکی قسەی ــەدوو ــ دووب دەدەمـــێ، گوێت ئەمن لەسەر دەکەین، چۆن دەتوانین مودیرییەتی بۆ بکەین هــــەردووال سیاسی ــەری ــت دەفگەیشتن بە چارەسەرێک. ئێمە کە دانیشتین بوو. ئێستا پێش مانگ چوار سێ دەوری گەاڵڵەیەتان ئەو ئێوە گوتم لێکرد گلەییم قبووڵ نەکرد، دەبا واڵمێکتان دابایەوە، دەی کومیتە الی ئێستاش گــەاڵڵــەی ئــەو باشە

گەاڵڵەیە ئــەو ــەوە، ــاوەت م ئێمە مــەرکــەزی چیە. ئێوە حەللەکەی بزانم دەنێین، وەال سیاسەت لە پێ کرد. پێشنەهادم چەند من باسی زۆرجــار حیزبەکاندا کێشەی لە و دەسەاڵتە، لەسەر شــەڕ کە دەکــرێ ئــەوە لە دەســەاڵتــدا شــەڕی دەســەاڵت تەبیعیشە پێوەندییەدا بۆوەی من لەو هەیە، من هەر کۆمەکم کردبێ بەوەی کە حیزبی دێموکرات کاتێک قەتعەن کەوتبێتەوە، وەســەریــەک دێموکرات حیزبی یەکگرتنەوەی بــاســی ــرێ، دەڵــێــن ئـــەدی خــالــیــدی عــەزیــزی ــ دەکهیجری، مــســتــەفــای یـــان ــێ دەبـ سکرتێر ــە پــرۆســەی کــێــهــەیــان ســکــرتــێــر دەبــــێ، لــدا کە ــرات ــمــوک یــەکــگــرتــنــەوەی حــیــزبــی دێهەردووالمان دەمانەوێ هەردووالی حیزبی دێــمــوکــرات وەســەریــەک خــەیــنــەوە بچینە کۆنگرە هەتا واحید، حیزبێکی کۆنگرەی جەنابت سکرتێری هاوبەشمانی، ئەمنیش لە خزمەت ئەو حیزبەدا دەبم لە هەر شوێنێک کارم پێ بسپێرێ. ئەوە بە نیسبەت خۆمەوە، ــەس مــن لــەخــۆمــەوە دەســت ئـــــەووەڵ کـحەساسییەتێکی ئێوە دوایـــەش پێدەکەم. بێ جێ و نادروستتان لەسەر ناو هێناوەتە گۆڕێ، ناوی ئێمە و ناوی ئێوە بەشێک لە ناکرێ. ئینکار دێموکراتە، حیزبی مێژووی ئیمتیازێکی ئێمە دیــســان بۆوەیکە ــەاڵم بدیکەش بدەین، شانسێکی دیکەش بدەین بە ئێوە، چۆن من بۆ خۆم شانسێک دەدەم بە تۆ، لەو پەیوەندییدا لە دەورانی سکرتێریی

ئەوە بوو، لەت دێموکرات حیزبی جەنابت ئەوە نیم سکرتێری پۆستی موددەعی من شانسێکی لێرە سکرتێر، بە دەبی جەنابت ــن بــە یــەکــگــرتــنــەوەی ئەو ــ دیــکــەش دەدەیحیزبی نێوی لەژێر ئامادەین ئێمە حیزبە، ئێمە بۆ کە ئێران کوردستانی دێموکراتی کە سێزدە کۆنگرەی لە نیە، ســوور هێڵی ئێمە و ئێوە دەنگمان پێداوە، ئەو دەکەین بە ژێرمەجموعەی مەجموعەیەک بەاڵم مەبنا، ــێ، دەب میکانیزمی مەجموعەیەک ــێ، دەبـقەیناکا با ئەوەش ئاوا بێ. گوتی دەی زۆر دەفتەری دەیبەینە المان هــەردووک باشە دانیشتنەدا الی خۆم من وام لەو سیاسی. زۆر هەنگاوێکی ئێمە دەکـــرد تــەســەوور دەفتەری لە ماوەتەوە هەر ڕۆیشتووینە، ــێ بــکــەیــن و ــەردووال بــاســی ل ــ ســیــاســی هـــی ــان ــەک ــی ــاری وردەک بـــــەدوای وردەوردە ــەوان دا ئ لەگەڵ چووین تا بڕۆین ئــەوەدا کۆبوونەوەیەکی دەفتەری سیاسیمان کرد.

پ: کاک خالید، دوای ئەو هەیئەتانەی ــر دوات دەکـــرد، ــان ــرەی ــوزاک م پێکەوە ئەندامانی کە بوو دروست گەشبینیەک پیکەوە ــەردووال ــ ه سیاسی ــەری ــت دەفدادەنیشتن و تەنانەت بەڕێز کاک مستەفا ئەوەی باسی مساحیبەیەکدا لە هیجری جەنابتن هاتنەوەی ــی چــاوەڕوان کــرد ئورووپا لە سەفەرێک بە ئەوکات کە دێیەوە و تەنانەت ئەو ئەوە کە بووی، لە بەشێک کە دا خەڵک بە گەشبینیەی چاوەڕوانی و بووە چارەسەر کێشەکان . بێتەوە خالید کاک بەڕێز کە ئەوەین دەفتەری لە دانیشتن ئێوە ئەوەی دوای سیاسی، بەاڵم تا ئێستاش هیچ ئاکامێک دیار نیە، ئەو دانیشتنە بەکوێ گەیشت؟

وەاڵم: بەڵێ من و کاک مستەفا کە لەگەڵ النیکەم المــان، هــەردووک دانیشتین، یەک ئەمن بۆخۆم خوێندنەوەکەم وابوو کە بەو دەفتەری کۆبوونەوەی دەچینە ڕوحیاتەوە ــتــەری ــدا دەف ــەوێ ــەدرووال و ل ــ ســیــاســی هــــەردووال و هــەیــئــەتــەکــانــمــان ــ ســیــاســی هـ

ئەوە. جێبەجێکردنی بۆ دەکەین ئەرکدار ئەو کە دەفتەری سیاسی کۆبوونەوەی لە کۆمەڵێک گوتمان ــرا، ک بــاس مــەوزووعــە ئێمە بکا. بەوە کۆمەک دەتوانێ میکانیزم ــاوی حــیــزبــی دێــمــوکــراتــی ــ ــە گــوتــمــان ن کنێوی نیە، سوور هێڵی ئێران کوردستانی ئێوە بۆ کوردستانیش دێموکراتی حیزبی نیە ئیشکالی هیچ بــەاڵم نیە، ســوور هێڵی دێموکراتی حیزبی نێوی نێوەکە دەڵێین کوردستانی ئێران، با بزانین ئێستا ئێمە کێ چۆن کێ یە. خەڵکە ئەو دەکەینەوە، تێکەڵ پێشوو ئیشتباهاتی لە بڕۆین ئەوە بــەرەو یەکگرتنەوەیەک بنەمای وەربگرین. دەرس المان هەردووک نیگەرانیەکانی کە دابنێین بەرتەڕەف بێ و دوایە بە دڕدۆنگی لەگەڵ پێشنەهادمان ئێمە نــەکــەیــن. کـــار یـــەک پێکردن، دەی باشە هەردوو باڵی دێموکرات ــەردووالی دێموکرات هـ یــەک دەگــریــنــەوە، یـــەک دەگـــریـــنـــەوە، دێــمــوکــراتــەکــان یــەک لەڕوانگەی ئــەوانــە هــەمــووی دەگــریــنــەوە، هەردووال چون نیە، ئیشکالی هیچ ئێمەوە ئێوە گرنگتر لەوانە هەروەها دەگرێتەوە. کــوردســتــانــی دێــمــوکــراتــی حــیــزبــی وەک خۆتان مێژووی ساڵە هەشت ئــەو ئێران پێشووتان، مــێــژووی ئــیــدامــەی لــە هــەیــە، لە هەیە جــیــاوازمــان مێژوویەکی ئێمەش ئیدامەی مێژووی پێشوومان. چۆن وابکەین مێژووی بگەین بەقەناعەتێک ال هەردووک هەردووک المان مێژووی هەموو الیەکمانە پێویست موراجیعەی کاتی لە و هەردووال ــەو خەڵکە خــۆی لە ئ ــۆوەی بـ پــێــدەکــەیــن، یەکگرتوو و واحــیــد دێــمــوکــراتــی حیزبی نەکا ئیحساس ببینێتەوە. داهـــاتـــوودا لــە جۆرێک یەکگرتنەوەکە یــان موعامەلەکە کــەوتــووە، الیەک پەراوێز لە بــووە الیــەک الیەک غەیرە و الیەک خودییە ــراوە، وەالندەکەین. پێشنەهاد ئەوانەش ئێمە خودییە. لە بۆخۆشتان گرنگتر ئەوانە هەمووی لە کـــردووە، باستان پــێــشــوودا پلێنۆمەکەی کێن؟!، بەشە ئەو دوو هاوبەش، کۆنگرەی ئەوەی بۆ الیە. دوو بەشە دوو ئەو دەی ئێمە واریدی ئەو خانەیە بین، شتی ڕەوانی ــر ئی ــ ــە زۆرت بـــڕەوێـــتـــەوە، لـــەو شــتــانــە کچەقبەستوو بوونە، تووڕە لێک سەردەمی پێشوو« »هــاوڕێــیــانــی کــە ئــەوەیــە نەبین المان هــەردووک دەنێین، وەال وا و شتی باڵی ــەردووک ــ ه دێــمــوکــراتــەکــان، دەڵێین بەیەکەوە. دێموکراتەکان یــان دێموکرات ئێمە گوتیان کرد، ئەوانەمان باسی کاتێک ئەوە لەسەر ناتوانین دەفتەری سیاسی لە قسە بکەین، ناتوانین لێرە بڕیار بدەین دەبێ بیبەینەوە پلێنۆم، لەحاڵێکدا ئێمە لە دەفتەری سیاسی خۆمان بڕیارمان دابوو و ئەندامی خۆشمان ئــەنــدامــی و مــەرکــەزی کۆمیتە گلەییان کـــردووە، ئێمە لە گلەیی هەبووە لە خۆم کردووە ئەدی تۆ بۆ وات بە کاک بە سکرتێر نابم ئەمن کە گوتووە مستەفا جەنابت ببێ یە، ئەوە کۆنگرەی هاوبەش لە هیچ گوتومە دەگــرێ، تەسمیم داهــاتــوودا ئیشکالی نیە. تەنانەت گلەییان لێ کردووین هێڵی دێموکرات حیزبی نێوی گوتوتە بۆ سوور نیە، ئیمە گوتومانە ئەگەر دڵسۆزانە بــڕۆیــن، چــارەســەر ــەرەو بـ مەسئوالنە و ئێمە بۆ و هەیە شتانە ئەو موزاکراتدا لە موهیمە هەردووالمان وەسەرێک کەوینەوە و دوایە کێشەکان چارەسەر بکەین. ئەوان ناتوانین سیاسی لەدەفتەری ئێمە گوتیان لەسەر ئەوە بڕیار بدەین، دەبێ ئەوە بەرینە نیە. ئیشکالی هیچ گوتمان ئێمەش پلێنۆم. پلێنۆمیان ئــەوان هــەرکــات درا قــەراریــش گرت، بە چاک و بە خراپ، کە ئێمە ئینتزاری باشمان دەکرد، واڵمەکە لە ئێمە دەنێرنەوە، سیاسییەکان دەفتەری لە ئێمە بیالفاسیلە و دادەنێین هەیئەتەکان و دادەنیشینەوە حەتتا هەردوو المان، النیکەم من خۆشبین نــەورۆزدا پەیامێکی بووم، بە ڵکە لە ڕۆژی باشمان هەبێ یان ئەوەکە لە حەفتا ساڵەی و ئەو خەون بەیەکەوە دێموکراتدا حیزبی هەمانە، الیەکمان هەموو کە ئــارەزوانــەی بەبێ، بەقووەتمان دێموکراتێکی حیزبی لەوێڕا دەستی پێبکەین و دروستی بکەینەوە. بەاڵم بەداخەوە کاتێک ئەوان ماوەیەک پێش ئێستا پلێنۆمیان گرت، ئێمە هەر چاوەڕوان واڵمێکی ــرد دەک چاوەڕوانیمان و بووین جاران قسەی هەر یەکەم بێتەدەرێ، باش لەو دەتگوت پێشوو«، »هاوڕێیانی بــوو، مستەفا کاک لەگەڵ من نە کۆبوونەوەیەدا هیچ نە و گوتووە هیچم نە و دانیشتووم

وتووێژی تایبەتی »کوردکاناڵ« لەگەڵ سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان

لەسەر پرسی دێموکراتەکان و داهاتووی حیزبی دێموکرات

رۆژنامەی3 ژماره : ٦٥٣ هەواڵ و راپۆرت١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥

لقی چواری پارتی دێموکڕاتی کوردستان لە سلێمانی بەبۆنەی 10ی خاکەلێوە، ڕۆژی شەهیدانی کوردستان سمینارێکی بۆ کاک جەلیل گادانی، کەسایەتیی سیاسیی دێموکڕاتی حیزبی لەمێژینەی تێکۆشەری کـــوردو

کوردستان پێکهێنا.11ی ســێــشــەمــمــە، ڕۆژی کــە ــارەدا ــن ــی ســم ــەو لـخاکەلێوە بەبەشداریی سەدان کەس لە ئەندامانی پارتی بەڕێوەچوو، چــوار لقی بنکەی لە میوان دێموکڕات و کــوردســتــان، کــۆمــاری لــەســەر باسێکی جەلیل کــاک لەسەر کاریگەریی محەممەد و قــازی پێشەوا دەوری کۆماری ڕووخانی دوای کورد بزووتنەوەی سیاسیی

کوردستان کرد.بە ئاماژەی قسەکانیدا لە بەشیک لە جەلیل کاک ــەوان ل ــەک ی مــەهــابــاد و کــۆمــاری تایبەتمەندییەکانی نەتەوەیی بوونی کۆمار لەسەر بنەمای هزری نەتەوەیی پێشەوا قازی محەممەدی کردو بۆ ئەوەش بەشداریی کۆماری بەڕێوەبەریی ــەاڵت و دەسـ لە بارزانییەکان

کوردستانی بە نموونە هێنایەوە.گــادانــی جەلیل ــاک ک کـــورد دێــریــنــی تێکۆشەری ــە ســەر ــ ــەڕژای ــ لـــە بــەشــێــکــی دیـــکـــەی بــاســەکــەیــدا پوەک محەممەد، قـــازی پێشەوا تایبەتمەندییەکانی سەرکردەو کاریزمایەکی کوردو بە ئاماژە بە ئازایەتیی

تیشكی سیاسییەکانیدا، بڕیارە لە پێشەوا وێنەی بێ خستە سەر دادگایی کرانی پێشەوا.

بە بــاســەکــەیــدا دیــکــەی بەشێکی لــە جەلیل ــاک کــومــەرجــی خــەبــاتــی کـــورد لە خــســتــنــەبــەربــاســی هــەلپێویستیی لــە باسی کــوردســتــان بەشەکانی هــەمــوو لە بەشێک هێنانەوەی چەند بە یەکڕیزیی کورد کردو وەسیەتنامەکەی پێشەوا قازی محەممەد جەختی لەسەر پێشەوا وەسیەتانەی ئــەو جێبەجێکردنی پێویستیی لەالیەن هەموو هێزە سیاسییەکانی کوردستان لە پێناو

سەرخستنی دۆزی کورد دا کردەوە.خاکەلێوە، 13ی پێنج شەممە ڕۆژی هــەروەهــا نووسەرانی یەکیەتیی خاکەلێوە 10ی بەبۆنەی هەر بەڕێز پێک هێناو سمینارێکی هەولێر لە کوردستان

جەلیل گادانی باسێکی پێشکەش کرد.

درێژەی: بەیاننامەبارەی لە کێشەکە، الیەنی دوو هەر ئــەوەی گەڵ لە -خوێندنەوە و پێکگەیشتنەکە، دەقی نێو گرنگی بابەتی زۆر

گێڕانەوەی جیاواز لە یەکتریان خستووەتە ڕوو،کۆتایی لە یەکجاری رێککەوتنی قــەرارە چی ئەگەر -کات و ئــەو هەتا بکرێ و ئیمزا ــوودا داهــات ژوئــەنــی مانگی بە پــێــوەنــدیــدار هــەنــگــاوەکــانــی جێبەجێکردنی ڕەوتـــی لــە تەنانەت ناکۆکی و سەرهەڵدانەوەی ئەگەری ڕێککەوتنەکە،

گرتنەبەری ڕەوتی لێک دوورکەوتنەوە هەیە:لەو باوەڕە داین:

قبووڵی ــە ب ئیسالمی کــۆمــاری ــی ــردن ک ــاچــار ن -1ــارەی نیازو »شــفــافــیــت« و چــاوەدێــریــی نــێــودەوڵــەتــی لــە بـچاالکییە ناوکییەکانی و، گۆڕینی ئاراستەی بەرنامە ی ناوکیی ئەو ڕێژیمە بەرەو ئامانجی ئاشتیخوازانە، هەر لەو کاتە دا کە گوشاری جۆراوجۆری جیهانی و مەترسیی هێرش و پەالماری دەرەکی بۆ سەر ئێران کەم دەکاتەوە، پێشی بە زایەچوونی بەشێکی گەورە لە سەرمایەی واڵت، دەگرێ. لەم ڕوانگەیەوە لە ناوکی کەیسی سەر 5+1لە واڵتانی ئێران و پێکگەیشتنی لە ئێران و خەڵکی ویستی بــەرژەوەنــد و ڕاستای لە لــۆزان، ڕاستای کەمکردنەوەی گرژی و ئاڵۆزیی ناوچەیی و جیهانی دا

دەبینین.2- سەرەرای هەراوهوریای کاربەدەستان و دام و دەزگا بنوێنن وا دەیانەوێ کە ئیسالمی کۆماری تەبلیغاتییەکانی پاشەکشەیان بە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی کردوە، پێکگەیشتنی لۆزان بە سەرکەوتنی ئیرادەی نیودەوڵەتی بە سەر ملنەدان و خۆبواردنی ڕێژیمێکی هەتا ئیستا السارو یاخی لە پەیماننامە جیهانییەکان لە بواری هەستیار و گرنگی ناوکی دا دەزانین. لە ڕاستی دا، کۆماری ئیسالمی پاش ئەو هەمووە کەللە ڕەقییە نێودەوڵەتی و قبووڵنەکردنی مەرجەکانی کۆمەڵگەی لە سەر چەندین شوێنەوارەکانی نێو بۆ ئێران خەڵکی ڕاکێشانی گەمارۆی نێودەولەتی و، ئەو هەمووە زیانەی لەو سۆنگەیەوە بە خەلک و والتی ئێرانی گەیاندوە، ئێستا ناچار بە قەبووڵکردنی

ئەو مەرجانە بووە کە پێشتر خۆی لێ دەبواردن.سەر لە نێودەوڵەتی کۆمەڵگەی گەڵ لە ڕێککەوتن -3جیهانییەکانی گــەمــارۆ ســزا و هەڵگیرانی نــاوکــی و کەیسی پێوەندیدار بەو کەیسە، ئەگەر لە الیەکەوە دەتوانی لە سەر ــە شوێنەواری واڵت ئــەو ژیــانــی خەڵکی ئــێــران و ئــابــووریــی کەمبوونەوەی مانای بە دیکە الیەکی لە هەبێ، ئەرێنیی گوشاری دەرەکی لە سەر خودی ڕێژیمی کۆماری ئیسالمی و سەرکوت بۆ هەم دەست ئاوەاڵیی دەرفــەت و دروستبوونی ناوچە و ئاستی لە مەیدانداری بۆ هەم واڵت و نیوخۆی لە

پشتگیریی واڵتان و کاروباری دەستێوەردانی بە درێــژەدان چارەسەری بە هیوادارین ئێمە توندڕەوییە. تیرۆریزم و عومدەبوونەوەی بۆ دەرفــەت ، ناوکی کێشەی ئاشتییانەی پرسی نەبوونی دیموکراسی و پێشیلکرانی مافی نەتەوەکان و ئیرادەی بــێ و، پێک ئێران لە ئازادییەکان سەرکوتکرانی نێودەوڵەتی هەر وەک لە بواری ناوکی دا توانی ئەو ڕێژیمە خۆی دا هەڵوێستی سیاسەت و بە چاوخشاندنەوە بە ناچار بکا، لەم بوارەش دا بە هانای خەڵکی ئێرانەوە بێ و کۆماری

ئیسالمی، ناچار بە گۆڕینی سیاسەت و ڕەفتاری خۆی بکا.4- کۆماری ئیسالمی لە ترسی تەقینەوەی ناڕەزاییەتییە گوشارانەی قەیران و لەو دەربــازبــوون بۆ نیوخۆییەکان و تووشی چــەوت سیاسەتێکی سەر لە پیداگری درێــژەی لە نیودەوڵەتی ئیرادەی بۆ ملی کردوە، ئێرانی خەڵکی خۆی و راکێشاوە. ئەم پاشەکشەیە، هەلومەرج و دەرفەت و بەستێنی جۆراوجۆری سیاسی بە دوای خۆی دا دێنێ کە هێزو الیەنە سیاسیە ئازادیخوازەکانی ئێران، چ ئەوانەی کە ئۆپۆزیسیۆنی نێوخۆی لە ئەوانەی چ ئیسالمین و، کۆماری مێژینەی لە واڵت و لە چوارچێوەی یاساکان و حاکمییەتی ئەو ڕێژیمە دا، بۆ پیویستە تی دەکۆشن، باشتر بۆ هەلومەرجێکی سیاسیی وەڕێخستنی خەباتێکی گشتی، بەرین و شێلگیرانە بیانقۆزنەوە. تێکۆشانی کوردستان و ڕۆژهەالتی خەڵکی خەباتی -5حیزبی دیموکراتی کوردستان لە پێناوی مافەنەتەوەییەکان و بۆ جێگیر کردنی دیموکراسی لە ئێران، زۆر پێشتر لە سەر زۆر تەنانەت ڕۆژاوا و، ئــێــران و ناوکیی کێشەی هەڵدانی ئەگەر هــەبــووە. ئــەو ڕێژیمە هاتنە ســەرکــاری لە ــر زووتکۆمەڵگەی لێبڕاوانەی هەڵوێستی دەرەکــی و گوشاری چی جیهانی لە ئاست السارییەکانی ئەو ڕێژیمەمان هەموو کات خەلکی ئازادیخوازانەی خەباتی بۆ ئەرێنی فاکتەرێکی بە زانیوە و ڕێژیمە ئەو دژی ئیران کوردستان و ڕۆژهــەالتــی دەزانین، باوەڕمان وایە بەردەوامیی ئەو خەباتە لە گرەوی وەدیهاتنی ئامانجەکانی خەباتی خەڵکی ئێمە دایە نەک جۆری ئەو ئاڵوگۆڕانەی بە سەر پێوەندییەکانی ئەو ڕێژیمە و واڵتانی بەردەوامی و پێناوی لە ڕوانگەیەشەوە و لەم دێ. جیهان دا دەرفەتی ئازادیخوازی،بە خەباتی زیاتری بەرەوپێشبردنی دەزانین جارێکی دیکە لە سەر هاوکاری و یەکگرتوویی هیزە پێ ئێران کوردستان و رۆژهەاڵتی ئاستی لە سیاسییەکان

دابگرینەوە.

حیزبی دیموکراتی کوردستاندەفتەری سیاسی

٢٠١٥/٤/٥)١٦ی خاکەلیوەی ١٣٩٤(

به ڕێوه چوونی به سۆئێد ستۆکهۆڵمی شاری لە یادو بۆنه ی 10 ی خاکه لێوه به تایبه ت رێوڕه سمێکی

بیره وه ریی شه هیدانی کوردستان به رز ڕاگیرا.که ڕۆژی شه ممه 8ی خاکەلێوە ڕێوڕه سمه دا له و ــێــدی حــیــزبــی دیــمــوکــراتــی لـــه الیـــه ن کــومــیــتــەی ســۆئئه ندامانی له که س ده یــان به به شداریی کوردستان و

حیزبی دێموکڕات و نوێنەرایەتیی چەند حیزب و ڕێکخراوی کوردستانی و چەندین کەسایەتی بەرزی سیاسی و کۆمەڵێکی بەرچاو لە کوردستانییانی دانیشووتی واڵتی سۆئێد به ڕێوه چوو، له گه ڵ ئامانجی شه هیدانی 10 ی خاکه لێوه و سه رجه م

شه هیدانی کوردستان په یمانی وه فا نوێ کرایه وه .ئه و ڕێوڕه سمه به سروودی نه ته وه یی ئه ی ڕه قیب و دیموکراتی حیزبی کومیتەی پەیامی خوێندنه وه ی ئەندامی گروێسی، کەماڵ کــاک لــەالیــەن کوردستان کومیتەی گشتیی حیزب لە واڵتی سوید دەستی پێکردو بە دوای ئەو دا تەوەرەکانی سمینارەکە بە وتەی پێشەکی بەڕێوەبەری بەرنامەکە سۆران عەلیپوور دەستی پێکرد. دواتر بەڕێز عومەر شیخ مووس که سایه تیی سیاسیی کورد به و بۆنه یه وه باسێکی بەوبۆنەیەوە پێشکەش کرد. ــە ســـەرەتـــای بــاســه کــه یــدا ــز شــێــخ مـــووس ل ــەڕی بو کــورد شەهیدانی هەموو بۆ ســاڵو ناردنی ــڕای وێکوردستان باسەکەی بە سەر چەند بەشێک دا دابەش قۆناغە بە بوون تایبەت بەشانە لەو هەرکام کە کرد، دامەزرانی قۆناغی کوردستان. کۆمار جیاوازەکانی کۆمار کارتێکەری ڕووخانی و تا کوردستان کۆماری پەلهاوێژی دەســـەاڵت و ئاستی کــوردو تاکی ســەر لە کۆمار بۆ ناوچەکانی ڕۆژهەاڵتی کوردستان بە تایبەتی هەروەها گشتی و، بە ــەورە گ کوردستانی هەموو و هەڵسەنگاندن و شۆبهاندنی کۆماری کوردستانی لەگەڵ چه ند کــورد پێشووتری سەرهەڵدانەکانی شــۆڕش و

سه ره باسێکی بابه ته که ی به ڕێزیان بوو.حکومەتێکی بە کوردستانی کۆماری مووس شێخ ــە شــۆڕشــەکــانــی پــێــش خــۆی و پــێــشــکــەوتــنــخــوازتــر لزانی جیهانیش بزووتنەوەی و شۆڕش زۆر تەنانەت خوێندەواری زانــایــی، بۆ گێرایەوە هۆکارەکەشی و

قازی پێشەوا کۆمەاڵیەتیی بــەرزی پێگەی هاوکات و محەممەد.

بوونی کوردستانی باسی له مــووس شیخ به ڕێز کۆماری کوردستانیبوونه ی ئه و کوردستان کۆماری ــوو ــاف و پێی واب گــرێ دایـــەوە بــە کــۆمــەڵــەی ژێ کناسیۆنالیستی هــەســتــی بــــوون و ــانــی کــوردســت ــە کبەڕیوەبەران و سەرۆکایەتی ژ.ک بووەتە هۆی ئەوەی کە کۆماری کوردستانیش بە هەمان شێوە کوردستانی گرینگە ئەرکە ئەو کــردەوە بە تەنانەت و بیربکاتەوە

جێبەجێ بکا. خاڵێکی که ئــه وه ی سه ر خسته تیشکی به ڕێزیان کۆماری سەرۆکایەتیی کۆمارو لە کە گرینگ دیکه ی کوردستاندا زۆر بەهێز و درەوشاوەیە، ئەوەیە ئه وان بەاڵم مەترسییەکان، هەموو ســەرەڕای بــوون ئامادە لەگەڵ خەڵکی خۆیان بمێننەوە و گەلەکەیان بە تەنیا جێ نەهێڵن، کە سەرئەنجامی ئەو هەڵوێستەیان بەر پەت و

سێدارەی دوژمن بوو. له بڕگه یه کی دیکه ی ئه و ڕیوڕه سمه دا پەیامی ئەو ئەو بەشداری کە خوێندرانەوە ڕێکخراوانە و حیزب دەرگای پەیامانە ئەو دوای بە دوای بوون. سمینارە باس خواس و وتووێژ بە ڕووی بەشداران دا کرایەوە و لەو بەشەش دا چەندین پرسیار ئاڕاستەی بەڕێزیان

کرا، کە زۆر بە وردی واڵمی دانەوە.

حیزبی دێموکراتی کوردستان به بۆنه ی شه هیدانی ڕۆژی خــاکــه لــێــوه ، ١٠ی

کوردستان ڕێوڕه سمێکی به ڕێوه برد.له و ڕێوره سمه دا که ڕۆژی دووشه ممه ، 10 ی خاکه لێوه به به شداریی سه دان که س بنه ماڵه ی ئــه نــدام و پێشمه رگه و ــادرو ک له دێموکڕاتی حیزبی بــه ســه ر شــه هــیــدانــی بیره وه ریی یادو به ڕێوه چوو، کوردستان شه هیدانی کوردستان به رز ڕاگیراو په یمانی

وه فایان له گه ڵ نوێ کرایه وه .که ڕێوڕه سمه دا ئه و به شی یه که م له له سه ر گڵکۆی به شێک له شه هیدانی حیزبی خوێندنه وه ی به به ڕێوه چوو، دێموکڕات ــدان« و دانــانــی ــی ســــروودی » ئـــه ی شــه هیادو شه هیدان ــه زاری م له سه ر تاجه گوڵ بیره وه ریی شه هیدان به رز ڕاگیراو درێژه ی ساڵۆنه کانی له یه کێک بۆ ڕێوڕه سمه که بۆنه و ڕێوڕه سمه کانی حیزب گواسترایه وه .

ــه و ڕێــوڕه ســمــه دا ــه م بــه ش ل لــه دووهـسکرتیری جێگری مـــه ولـــوودی، مسته فا به و کوردستان دێموکراتی حیزبی گشتیی

بۆنه یه وتارێکی پێشکێش کرد.قسه کانی دا له مه ولوودی مسته فا کاک

به ئاماژه به وه ی له ڕۆژی 10ی خاکه لێوه دا له الیه ن کوردستانه و شه هیدانی ڕۆژی که حیزبی دێموکڕاتی کوردستانه وه به و ڕۆژه ناودار کراوه ، جه ختی له سه ر ئه وه کرده وه یادی تایبه تی به پێویسته بۆنه یه دا له و که چونکه بکرێته وه ، محه ممه د قازی پێشه وا حیزبی سه رکرده یه کی ڕێبه رو هه ر پێشوا به ڵکوو نه بوو، کوردستان پارچه یه کی یان پێشه وا ره مزی کوردو قوتابخانه و مه کته بی ــه و هــه مــوو ــی ــزری کــوردی کــوردایــه تــی و هـئێمه که ئه وه ده خوازێ ژیانی قۆناغه کانی ژیان و سه رمه شقی بیکه ینه بین و فێر لێی

خه بات و تێکۆشانمان.له حیزب گشتیی سکرتێری جێگری به ئــامــاژه ی قسه کانی دا دیکه ی به شێکی مێژووی له محه ممه د ــازی ق که سایه تیی هاوچه رخی کورد دا کردو بۆ ئه وه ش سێ و کــورد که سایه تیی سێ زمــان له فاکتی دوکتور له بوو بریتی که هێنایه وه بیانی قاسملوو، قوتابیی به وه جی پێشه وا؛ ئارچی که ئه مریکایی ڕۆژنامه نووسی رۆزوێلت، کوردستان دا چاوی کۆماری له سه رده می شه ریفی، محه ممه د که وتووه و، پێشه وا به

پارێزه ری دیاریکراو له الیه ن حکومه ته وه بۆ پێشه وا قازی محه ممه د.

هه ر له و به شه دا کاک مسته فا مه ولوودی به ئاماژه به دادگایی کردنی پێشه وا دوای ڕووخانی کۆماری کوردستان هه ر له زمان بیانییه کانه وه باس له وه ده کا که ئه وه دادگا نه بوو پێشه وای دادگایی ده کرد، به ڵکوو ئه وه حکومه تی دادگــاو که بوو محه ممه د قازی به ده کــردو دادگایی په هله ویی پاشایه تیی کورد تێکۆشانی خه بات و به دان ڕه وایــی حکومه تی ناوه ندیی به خه یانه ت له به رامبه ر

کورددا تاوانبار ده کرد.حیزبی گشتیی ســکــرتــێــری جــێــگــری ــاژه به ــام ــان دا بــه ئ ــوردســت دێــمــوکــراتــی کبه کــوردســتــان کــۆمــاری ده سکه وته کانی سه رۆکایه تیی پێشه وا قازی محه ممه د باسی له وه کرد که پێشه وا له هه موو قۆناغه کانی چاره سه ری داوه هه وڵی خه باتی دا ژیان و ئاشتی وتــووێــژ و ڕێگای به کــورد پرسی بێ، ئه وه ش له ئیمان و باوه ڕی قووڵی ئه و

سه رچاوه ی ده گرت.باس له وه سیه ت و ڕاسپارده کانی پێشه وا قازی محه ممه د ته وه رێکی دیکه ی باسه که ی

له و به ڕێزیان بوو. مه ولودی مسته فا کاک به شه ی قسه کانی دا باسی له وه کرد ئه وه ی که حیزبی دێموکرات له هه ر جێیه ک، له هه ر ده رفه تێک و له هه ر بۆنه یه کدا باسی یه کیه تی دێموکڕاته کان یه کبوونه وه ی باسی ده کــا، ده کا پێکه وه بوون ته بایی و له باس ده کــا، هه ر هه مووی ئیلهامی له وه سیه تی پێشه وا

قازی محه ممه د وه رگرتوه.له الیه ن ســـروود چه ند خــوێــنــدنــه وه ی ــۆڕی هـــونـــه ریـــی حـــیـــزب و ــ ــ ــی ک ــۆڕســ ــ کبه و ئه ده بی تێکستی شێعر و خوێندنه وه ی

ــازاد ــادری و ئ ــ ــه ن ئــه حــمــه د ق ــه الی بــۆنــه یــه لــه ی ئــه و ــک کــه ریــمــی چــه نــد بــڕگــه یــه کــی دی

ڕێوڕه سمه بوون.ــوڕه ســمــی ــه کــی دیـــکـــه ی ڕێ ــڕگــه ی لـــه ببه شدارانی کوردستاندا شه هیدانی ڕۆژی شه هیدانی ساڵۆنی سه ردانی رێوره سمه که که کرد حیزبیان کۆمه اڵیه تیی کۆمیسیۆنی به وێنه ی نیزیک به 5000 شه هیدی حیزبی

دێموکڕاتی کورستان ڕازابۆوه .

ڕۆژی شه هیدانی کوردستان له بنکه ی ده فته ری سیاسیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان

پارتی دێموکراتی کوردستان بەبۆنەی ١٠ی خاکەلێوە سمینارێکی بۆ کاک جەلیل گادانی پێک هێنا

ڕۆژی شه هیدانی کوردستان له »ستۆکهۆلم«ی سۆئێد

حیزبی ــی ــارک ــم دان کــۆمــیــتــەی دێموکراتی کوردستان به بۆنه ی 68 قازی پێشوا شه هیدبوونی ساڵه ی

محه ممه د سمینارێکی پێکهێنا.ــروودی ــه و ســمــیــنــاره بــە ســ ئـنەتەوایەتیی ئەی ڕەقیب و قسه کانی ئەندامی ڕەواندووست، خالید کاک کومیتەی گشتیی حیزب لە دانمارک ده ستی پێکردو پاشان کاک حەسەن حیزبی ڕێبه ریی ئه ندامی حاتەمی، باسێکی کــوردســتــان دێــمــوکــڕاتــی ــێ قــازی ــه گــه ڵ ڕۆلـ ــه پــێــوه نــدی ل لپێش ــانـــی ڕووداوه کـ لــه محه ممه د کــۆمــاردا دوای ــارو ــۆم ک ــار، ــۆم ک

پێشکێش کرد.ــه بــاســه کــه یــدا کـــاک حــه ســه ن لپێشەوا ڕۆڵی به رباسی خستنه به دامــەزرانــی لــە محەممەد،ی ــازی قــی دێـــمـــوکـــرات و کـــۆمـــاری ــزب حــیکوردستان و ئاماژه ی به وته به نرخ و ڕێنوێنییەکانی پێشەوا له سه ر ماف و

داوای ڕه وای گه لی کورد کرد.لە کــردن بــاس لەگەڵ کۆڕگێر دۆخی ئەو کاتی ئێران و کوردستان و ڕۆڵی پێشەوای کورد و کۆماری ــوان ــێ ــان بــــــــه راوردی ن ــتـ ــوردسـ کـکۆماری ئــازەربــایــجــان و کــۆمــاری

ــەو دوو کــوردســتــان و ڕێــبــەرانــی ئتیشکی خسته سه ر کردو کۆمارەی لە خۆبردوویی و گیانبەخت کردنی کوردستان. حه سه ن کۆماری سەر حاتەمی لە بەشێکی دیکەی قسەکانی پێشەوا وەســیــه تــنــامــەی بــاســی دا دوا لە کە کــرد، محه ممه دی قــازی ساتەکانی تەمەنیدا داوای یەکیەتی و یەکڕێزی لە کورد کردووەو تیشکی خستە سەر گرینگی و زەروورەتی وەسیەتنامەی کردنی کـــردەوە بە پێشەوا لەم هەلومەرجەی ئێستا دا. دانمارکی کۆمیته ی ڕاپۆرتی به پێی ــمــوکــڕاتــی کــوردســتــان حــیــزبــی دێبەشێکی بەرچاو لە نوێنەرانی حیزب سیاسییەکانی الیــەنــە رێــکــخــراوو هــەمــوو بــه شــه کــانــی کــوردســتــان و ــی ــان ــی ــان ــوردســت کــۆمــەڵــێــک لـــە کهــەروەهــا دانـــمـــارک و نێشتەجێی

حیزبی ــی ــران ــگ ــەن الی ئـــەنـــدامـــان و دیموکراتی کوردستان بەشداری ئه و سیمینار بوون و الیەنە بەشدارەکان

بریتی بوون لە:کوردستان، دێموکڕاتی پارتی کوردستان، نیشتمانیی یەکیەتیی بـــزوتـــنـــەوەی گـــــۆڕان، کــۆمــەڵــەی شــۆڕشــگــێــری زەحــمــەتــکــێــشــانــی ــی دێــمــوکــراتــی ــارت کـــوردســـتـــان، پکۆمەڵەی ــاوا، ــ ڕۆژئـ کــوردســتــانــی پارتی کوردستان، زەحمەتکێشانی ئـــــازادی کـــوردســـتـــان )بـــاکـــوور(، کــوردســتــان، ئافرەتانی یەکیەتیی

ئینسیاتیفی کورد لە دانمارک کۆتایی بــەشــی بــاســه شایانی سیمینارەکە تەرخان کرا بۆ سه رنج و که به شداران پرسیاری پێشنیار و له الیه ن پرسیاره کان وه اڵمی دواتر

کۆڕگێره وه درانه وه.

سمینارێک بە بۆنەی ١٠ی خاکەلێوە لە واڵتی دانمارک

رۆژنامەیژماره : ٦٥٣ ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥ هەواڵ و راپۆرت2

دێموکڕاتی حیزبی سیاسیی ده فــتــه ری بنکه ی له ساڵ نوێبوونه وه ی به بۆنه ی ڕێوڕه سمێک کوردستان

به ڕێوه چوو.ئه و ڕێوڕه سمه که به شداریی زیاتر له 1000 که س دێموکراتی حیزبی ئه ندامانی پێشمه رگه و کــادرو له کوردستان به ڕێوه چوو، به ڕێزگرتن له یادو بیره وه ریی پاشان پێکردو ده ستی نــه ورۆز ســروودی شه هیدان و حیزبی گشتیی ســکــرتــێــری عـــه زیـــزی، خــالــیــد کـــاک دێموکڕاتی کوردستان به و بۆنه یه وه وتارێکی پێشکێش

کرد.ناردنی به خــۆی قسه کانی عــه زیــزی خالید کــاک له داعش دژی شه ڕ به ره ی پێشمه رگه کانی بۆ ساڵو شه هیدان و بنه ماڵه ی کوردستان، خــۆراوای باشوورو ڕۆژهــه اڵتــی لــه پێشمه رگه کان سیاسی و زیندانیانی له ئاوڕێکی پێکردو ده ســت کوردستان کوردستان هه ڵوێست و ڕابردووو؛ ڕووداوه کانی ساڵی گرینگترین

سیاسه ته کانی حیزبی دێموکرات دایه وه .کوردستان دێموکڕاتی حیزبی گشتیی سکرتێری یــه ک ساڵی له ئیسالمی کــۆمــاری بــه وه ی ئــامــاژه به ڕابردووشدا وه ک جاران هه وڵی دا به که لکوه رگرتن له زۆر تاکتیک و یه ک له وان سازکردنی قه یران بۆ واڵتانی سه رنجی ئه تومی کێشه ی درێژکردنه وه ی دراوســێ و کۆمه ڵگای نێوده وڵه تی له زۆر پرس و قه یرانی نێوخۆیی له گه ڵ وتــووێــژ به ده دا هــه وڵ ئێستا ــه وه و دوورخــات

ئه مریکا ئه و قه یرانه له سه ر خۆی تێپه ڕێنێ.له سه ر قسه کانیدا جه ختی به شه ی له و خالید کاک ــی ئــه و ــجــام ــه ش ئــاکــام و ده ره ن ــۆی ــرده وه و ب ــ ــه وه کـ ئـ

خه بات و له سه ر کاریگه ریی بێ هه رچی وتووێژانه به اڵم نابێ، کوردستان دێموکراتی حیزبی تێکۆشانی هاتنه بۆ ده رفه تێک دانوستانانه ئــه و ئاکامی ئه گه ر به رباسی پرسه کانی دیکه ی خه ڵکی ئێران دروست بکا، تواناو زه ه رفییه تی ئه وا حیزبی دێموکڕاتی کوردستان

قازانجی به ئاڵوگۆڕانه ده رفـــه ت و لــه و هه یه ــه وه ی ئکۆمه اڵنی خه ڵکی کوردستان که لک وه رگرێ.

به شێکی دیکه ی قسه کانی سکرتێری گشتیی حیزبی بۆ ئیسالمی کۆماری سیاسه تی له بــاس دێموکڕات قازانجی به ئایینی سوونه و شیعه به شه ڕی بڕه ودان ئه وه ی خسته سه ر تیشکی کردو ناوچه که دا له خۆی کورد له ڕۆژهه اڵتی کوردستان قه ت نابێ ببێته به شێک له و کێشه یه . ئێمه ئاره زوومان ده کرد قه ت له ئیسالمدا خه ڵکی نــه بــوایــه و کێشه ســونــنــه دا شیعه و نــێــوان لــه موسوڵمان نه بوانه ئامرازو که ره سته بۆ ده سه اڵتداران

تــا لــه ســه ر بنه مای بــه رژه وه نــدیــی خــۆیــان ئـــه وان به دێموکراتی ده بێ حیزبی بۆیه بده ن، به کوشت یه کتر کوردستان و عه قڵییه تی کورد له ڕۆژهه اڵتی کوردستان وابچێته پێشێ که خۆیان له و کێشه یه به دوور ڕابگرێ.

دیکه ی قسه کانیدا به شێکی له کاک خالید عه زیزی ده ســـه اڵت و نێو کێشه کانی قــوڵــبــوونــه وه ی لــه باسی ده ســتــه وه ســتــانــیــی ده وڵـــه تـــی حــه ســه ن روحـــانـــی له هه ڵبژاردنه کانی پێش به ڵێنییه کانی واده و وه دیهێنانی کــه کۆمه اڵنی ــرده وه کـ ــه وه ئ لــه ســه ر کـــردو، جه ختی شێوازی به له مساڵدا چۆن وه ک کوردستان خه ڵکی الوان، ژنــان، خه باتی مه ده نی، خه باتی جــۆراوجــۆری

ڕۆژهه اڵتی پارێزه رانی ژینگه پارێزان و مامۆستایان، کوردستان له سه نگه ری پارێزگاری له مافی نه ته وه یی و چین هه موو هه ر نوێشدا ساڵی له بــوون، خۆیاندا به هێزکردنی بــۆ کــوردســتــان کۆمه ڵگای توێژه کانی کــورد یه کیه تیی به هێزکردنی ــوردی، ــ ک هــۆویــیــه تــی پووچه ڵ ئیسالمی کۆماری به رنامه کانی تێبکۆشن و

بکه نه وه .کوردستان دێموکڕاتی حیزبی گشتیی سکرتێری بــارودۆخــی لــه ــاوڕی ئـ بــاســه کــه یــدا به شێکی دیــکــه ی ــۆراوای خــ بـــاکـــوورو بـــاشـــوور، ــه ل ــورد کـ سیاسیی

کوردستان دایه و به به رزنرخاندنی ده سکه وته کانی کورد له باشوورو خۆراوای کوردستان له به ره کانی شه ڕی کورد دیالۆگی ئاشتی و پرسی پێشێی داعش و چوونه یه کیه تیی که خواست هیوای کوردستان باکووری له ڕیزه کانی کورد له هه موو به شه کانی کوردستان دۆزی

کورد چه ند هه نگاوێکی زیاتر بباته پێشێ.کاک خالید عه زیزی له به شێکی دیکه ی قسه کانیدا به ئاماژه به وه ی له ساڵی نوێدا حیزبی دێموکرات جێژنی ئه وه ی ئاواتی ده گــرێ، خۆی دامــه زرانــی ساڵه ی 70خواست که دێموکراته کان کاتێک بیر له یه کگرتنه وه ی حیزبی دروستکردنه وه ی بیر له ده که نه وه ، دێموکرات چاوه ڕوانییه کانی وه اڵمـــده ری که بن دێموکڕاتێکدا خه ڵکی کوردستان و ئاڵوگۆڕه خێراکان له ئێران و ناوچه

بێ.له بڕگه کانی دیکه ی ئه و ڕێوڕه سمه دا چه ند گۆرانی به ده نگی شیرین شه ریفی و باوان که ریمی پێشکێش به ئاماده بووان کراو ڕێوڕه سمه که به داگیرساندنی ئاگری

نه ورۆزو شایی و شادیی به شداران درێژه ی پێدرا.

کورد پەرەپێدانی سەنتەری دەسپێشخەری بە لەبریتانیا ڕێوڕه سمێک بە بۆنەی جێژنی نەورۆز و هاتنی

ساڵی نوێی کوردی له پاڕڵمانی بریتانیا به ڕێوه چوو.له بــه بــه شــداریــی کۆمەڵێک لــه ڕێــوڕه ســمــه دا ــه و لئەندامانی پارلەمانی بریتانیاو کەسایەتی سیاسی کوردو هه روه ها نوێنەری حیزب و ڕیکخراوە کوردستانییەکان پەرەپێدانی سەنتەری وتەبێژی الیەن لە به ڕێوه چوو، لە کە خوێندرانەوە کەس 10 ناوی بریتانیا، لە کورد لەبوارە کردن خەاڵت بۆ لەبریتانیا سەنتەرەوە الیەن ئان خاتوو کــرابــوون و نیشان دەســت جیاکاندا جیا جاف تــارا خاتوو بریتانیا، پارلمانی ئەندامی کلود، هونەرمەندی کورد و خاتوو شایان موفتی له ڕۆژهه اڵتی

کوردستان وەك سەرکەوتووترین قوتابی چه ند که س له و هه ڵبژێردراوانه بوون که له و ڕێوڕه سمه دا خه اڵت

کران و ڕێزیان لێگیرا.ئەندامانی لە کەس چەند کۆبوونه وه یه دا له و هه ر خۆراگری و و کورد پرسی سەر لە بریتانیا پارلمانی

نەخش و ڕۆڵی پێشـمەرگە وتاریان پێشکەش کرد.شایانی باسه که مەولوود سوارە، ئەندامی رێبەریی حیزب که بەشداری ئەم ڕێوڕه سمه بوو، لە پەراوێزی ڕێوڕەسمەکەدا چاوی بە کۆمەڵێک لە دۆستان بریتانیی ــوردی و ــورد و نــوێــنــەری حــیــزب و الیــەنــە کـ گــەلــی کـ

بیانی یه کان کەوت .

یه کیه تیی ژنانی دێموکڕاتی کوردستان و یه کیه تیی نۆڕوێژ، لە کوردستان رۆژهەاڵتی دێموکڕاتی الوانی نوێ ساڵی نوێبوونه وه ی نــەورۆزو جێژنی بۆنەی بە واڵتە ئەم نیشتەجێی کوردانی بۆ بەشکۆی جێژنێکی

پێک هێنا.ئــه و کــۆبــوونــه وه یــه بــه ســـروودی نــه تــه وه یــی ئه ی ڕه قیب له الیه ن کۆرسی یه کیه تیی الوان و ڕاگرتنی چه ند ساتێک بێده نگی بۆ ڕیزگرتن له شه هیدانی کوردستان

ده ستی پێکردو پاشان پەیامی کومیتەی یه کیه تیی ژنانی دێمۆکڕاتی نەمام ــەن الی لە بۆنەیە، بــەم نــۆڕوێــژ لە کوردستان زەڕینفام، جێگری بەرپرسی کومیتەی یه کیه تیی ژیان لە

نۆڕوێژ پێشکەش کرا.پەیامی ڕێــوڕه ســمــه دا ئــه و دیــکــه ی بڕگه یه کی لــه رۆژهــەاڵتــی دیموکڕاتی الوانـــی یه کیه تیی کومیتەی کومیتە، بەرپرسی ــەن الی لە نــۆڕوێــژ لە کوردستان شاخەوان عەبدی پوور بە بۆنەی نەورۆزو ساڵی نوێ وە

خوێندرایه وه . یاکووب »ئولە جێژنه دا ئه دیکه ی بڕگه یه کی له

بەشداری کە شێسمۆ شــارەوانــی سەرۆکی فاڵتن«، جێژنەکە بوو بە بۆنەی نەورۆزەوە پەیامێکی پێشکەشی

بەشداربووان کرد.دەوڵەتێکی بۆ ئێوە کە دەزانــیــن ئێمە گوتی ئــه و ئێمەش هیوادارین سەربەخۆیی کوردی هەوڵ دەدەن،

و بە هەوڵی هەموومان ئەو ئاواتە بێنینە جێ.پاشان گرووپی کۆرسی سروودی یه کیه تیی الوان جەژنی کوردستانە، جەژنی جەژنە « ســروودی بە نەورۆزە« بە هاوکاری مامۆستا جەالل عەلی پێشکەش کردو کاک هاشم ڕۆستەمی پارچە پەخشانێکی جوانی بە ناوی »خەم و شادی« خوێنده وه و چەندین کۆپلە نــەورۆزی و هەروەها پەیامێک بە شێعری بەهاری و بۆنەی ساڵی نوێ وە لە الیەن شاعیر بەهەست کامڕان

شافعی پێشکەش بە بەشداربووان کرا. رۆژهــەاڵت، هەڵپەرکێی گرووپی تابڵۆیه کی چه ند ــاڵ شــەقــازو چه ند ــدووڵ ــگــی عــەب ــه ده ن گــۆرانــیــیــه ک بکرماشان و موسیقای گرووپی هونه ریی به رهه مێکی گۆرانییه کان به ده نگی شۆڕش بۆکانی و پەیوەند جاف

چه ند بڕگه یه کی دیکه ی ئه و رێوڕه سمه بوون.شاندێکی بزووتنه وه ی دێمۆکراتی گه لی کوردستان نوێنەرایەتیی حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی سەردانی

لە هەولێر کرد.31ی ( 94 خاکه لێوه ی 11ی شه ممه سێ رۆژی مارسی 2015 ( شاندێکی بزووتنه وه ی دێمۆکراتی گه لی سکرتێری روســی خــدر سه رپرستیی به کوردستان شه هیدانی رۆژی ــه ی ــۆن ب ــه ب ــه وه ــن ــزووت ب گشتیی حیزبی نوێنه رایه تیی ده فته ری سه ردانی کوردستان، لــه الیــه ن لــه هه ولێر کـــردو دێــمــۆکــراتــی کــوردســتــانــی زێــوه یــی، ئیبراهیم سەرپەرستیی بــە حیزب شــانــدی

کادری کاکیلی، حه سه ن هەولێرو لە حیزب نوێنەری پێوەندییەکانەوە پێشوازییان لێ کرا .

ــه ئـــه وان و مـــام خـــدر لـــەو پــێــوەنــدیــیــەدا گــوتــی کحیزبه کەیان و به گشتیی خه ڵکی باشووری کوردستان مڵک و به کوردستان کۆماری و محمد قازی پێشه وا

شانازیی گه وره بۆ هه موو گه لی کورد دەناسن.له هه ولێر نوێنه ری حیزب ئیبراهیم زێوه یی دواتر ــه وه ی ــن ــزووت ب ــدی شــان نــه تــه وه یــیــانــه ی هه ڵوێستیی دێمۆکراتی گه لی کوردستانی له ئاست پێشه وا قازی و

کۆماری کوردستانی به رز نرخاند.

ڕێوڕه سمێک به بۆنه ی نوێبوونه وه ی ساڵ له بنکه ی ده فته ری سیاسیی حیزبی دێموکراتی کوردستان

جێژنی نەورۆز له الیه ن یه کیه تیی الوان و نه ورۆز له پاڕڵمانی بریتانیا بە بەشداریی نوێنەری حیزبیه کیه تیی ژنانی دێموکراتی کوردستان له نۆڕوێژ

سەردانی شاندێکی بزووتنه وه ی دێمۆکراتی گه لی کوردستان لە نوێنەرایەتیی حدک لە هەولێر

ڕۆژی له کوردستان دیموکراتی ژنانی یەکیەتیی بنەماڵەی کۆمه ڵێک سەردانی کوردستاندا شه هیدانی

شەهیدانی حیزبی دێموکراتی کوردستانی کرد.هەیئەتێکی خاکەلێوە 10ی دووشــەمــمــە رۆژی یەکیەتیی ژنانی دێموکراتی کوردستان بە سەرپەرستی

لە کۆمەڵێک هاوڕێیەتی بە بــەڕێــوەبــەری و کۆمیتەی ئەندامان و کادرەکانی یەکیەتیی ژنان سەردانی کۆمه ڵێک کوردستانی دێموکراتی حیزبی شەهیدانی بنەماڵەی تا بنەماڵەی شەهیدان لەگەڵ وەفایان پەیمان و و کرد

وه دیهاتنی ئامانجه کانیان نوێ کرده وه .

سەردانی یەکیەتیی ژنانی دیموکراتی کوردستان بنەماڵەی شەهیدان

له کــوردســتــان دێــمــوکــراتــی حیزبی هه یئه تێکی ڕێوڕه سمی 36مین ساڵڕۆژی دامه زرانی ڕادیۆ ده نگی

گه لی کوردستاندا به شداری کرد. پێش نیوه ڕۆی ڕۆژی 5شه ممه 28ی ڕه شه ممه، هه یئه تێکی حیزبی دێمۆکراتی کوردستان به سه رپه رستی له حیزب پێوه ندی یه کانی به رپرسی سه قزی، که ریمی به رپرسی قه وی په نجه سیامه کی هاورێتی و سلێمانی رادیو ده نگی کوردستان و مه نسووری خوسره وی و سلیمانی پڕکاڵ له کادره کانی دێرینی ڕاگه یاندن و ڕادیۆ ڕادیــۆ ڕه سمی ده عــوه تــی له سه ر کوردستان، ده نگی

ده نگی گه لی کوردستان، له ڕێوڕه سمێک که به بۆنه ی 36مین ساڵڕۆژی ئه م رادیۆیه له سلێمانی پێک هاتبوو،

به شداریان کرد. هه یئه تی حیزب له و ڕێوڕه سمه دا وێڕای پێش کێش کردنی په یامی پیرۆزبایی حیزبی دێموکراتی کوردستان ڕاسته وخۆش شێوه ی به ڕادیۆیه، ئه م کارگێڕانی به پیرۆزباییان له کارگێڕان و کارمه ندانی ڕادیۆی ده نگی گه لی کوردستان کرد و سه رکه وتنی هه رچی زیاتریان

بۆ به ئاوات خواستن.

شاندێکی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان له ڕێوڕه سمی سی وشەشەمین ساڵڕۆژی دامه زرانی ڕادیۆ ده نگی گه لی کوردستاندا

دێموکراتی حیزبی کۆمیتەی بانگهێشتی سەر لە الیەنە هێزو نوێنەرایەتیی دانــمــارک، لە کوردستان سیاسییە کوردستانییەکانی جێگیر لەو واڵتە، بۆ باس و لە دەوری یەک ناوچەکە له سه ر دۆخی کوردو ڕاوێژ

کۆبوونەوە. ئه ندامی حاتەمی، حــه ســه ن کــۆبــوونــه وه یــه دا لــه و ڕێبه ریی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان باسێکی گشتی کوردستان و ئــێــران و ئێستای هەلومەرجی ســەر لــە لە کوردییەکان هێزە کــورد و یەکگرتووی هەڵوێستی شـــەری داسەپاوی داعشدا کردو، تیسکی خسته سه ر ئاگری دەستێوەردانی کۆماری ئیسالمی و خۆشکردنی

شەری مەزهەبی و ژئۆپۆلۆتیکی لە ناوچەکەدا.تێکۆشەری ڕۆستەمی، هاشم کۆبوونه وه یه دا له و دێرینی ڕیزەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستان باسێکی پێوه ندیدار به و بارودۆخی پێشکێش کردو پاش کۆتایی

ڕۆستەمی، هاشم حاتەمی و حەسەن باسەکەی هاتنی نوێنەری هێز و الیەنە سیاسییە کوردستانییەکان وێڕای دەربڕینی خۆشحاڵی و سپاس بۆ کۆمیتەی حیزب بۆ پێشنیارەکانی و باس لە کۆبوونەوەیە، ئەم پێکهێنانی خۆیاندا جەختیان لە سەر پێویستیی یەکیەتی و یەکرێزیی

زیاتری گەلی کورد له و هه لومه رجه دا کرده وه .شایانی باسه هیز و الیەنە سیاسیەکانی بەشدار لەو

کۆبونەوەیەدا بریتی بوون لە:پارتی دێموکڕاتی کوردستان ، یەکیەتیی نیشتمانیی کوردستان، بزوتنەوەی گۆڕان، کۆمەڵەی شۆڕشگێری ــان ،پـــارتـــی دێــمــوکــراتــی ــوردســت زەحــمــەتــکــێــشــانــی کزەحمەتکێشانی کــۆمــەڵــەی ڕۆژئـــــاوا، کــوردســتــانــی کوردستان، پارتی ئازادی کوردستان )باکور(، یەکیەتیی

ئافرەتانی کوردستان و ئینسیاتیفی کورد لە دانمارک

کۆبوونەوەی الیەنە سیاسیەکانی کوردستان لە دانمارک به ده سپێشخه ریی حیزبی دێموکرات

شاری لە کوردستان دیموکراتی حیزبی کومیتەی »وێسترۆس«ی سۆئێد رۆژی یەکشەممە، 9ی خاکه لێوه بە بۆنەی 10ی خاکەلێوە، رۆژی شەهیدانی کوردستان

رێوڕه سمێکی پێک هێنا.ئەی نەتەوایەتیی ســـروودی بــه رێــوڕه ســمــه ئــه و له ڕێــزنــان بۆ بێدەنگی خۆلەکێک ڕاگرتنی رەقــیــب و پێکردو، دەستی کوردستان شەهیدانی پاکی رۆحــی بەدوای ئەودا، پەیامی کۆمیته ی حیزب لەالیەن مەسعود لە حیزب کومیتەی تەشکیالتی بەرپرسی دیماسی،

شاری ویسترۆس خوێندرایەوە.ماموستا ڕێوره سمه دا ئه و دیکه ی بڕگه یه کی لە عاشق ئیسماعیلی، کادری له مێژینه ی حیزبی دێموکڕات پێشکەش پێشەوا شەهید کەسایەتیی لەسەر باسێکی بە کۆتایی لە سەر شەهید، بە شێعرێکی خۆی کردو

قسەکانی هێنا. په یامی ڕێــوڕه ســمــه دا ئــه و دیــکــه ی بڕگه یه کی لــه گۆڕان، بزووتنەوەی کوردستان، نیشتمانی یەکیه تیی

ــی شیوعی ــزب ــان وحــی کــوردســت ــی ــمــۆکــرات دێ پــارتــی کوردستان خوێندرایه وه .

خوێندنه وه ی شێعرێک له الیه ن مەحمود هەڵەبجەیی، لــه الیــه ن یــەکــبــوون کەمپینی پــه یــامــی خــوێــنــدنــه وه ی هه ڵبه ستێک پارچه خوێندنه وه ی هاشمی، عەلی سەید له الیه ن هاورێ خالید و باڵوکردنه وه ی چه ند سروودی شۆرشگێری که له الیه ن فاروق ئیسماعیلی، بەرپرسی چه ند ــوون؛ ــراب ک ــامــادەی ئ مەراسیمەکەوه تەکنیکی لەدرێژەدا، بــوون و ڕیوره سمه ئه و دیکه ی بڕگه یه کی ئەندامانی ــەن الی لە لێنان، ڕێــز گوڵی شاخە لــەوح و بە پێشکەش »ویـــســـتـــرۆس«ه وه ، شـــاری کومیتەی کوردستان دێموکڕاتی حیزبی شەهیدی 11 بنەماڵەی

لەو شارە کران.خوێندنه وه ی بــه ڕێــوڕه ســمــه ئــه و باسه شایانی سروودی ئەی شەهیدان له الیه ن رێبوار ئیبراهیم زادە،

وەک کوڕی شەهیدکۆتایی پێهات.

ڕێوڕەسمی ١٠ی خاکەلیوە، ڕۆژی شەهیدانی کوردستان لە شاری »ڤێسترۆس«ی سوئێد

www.kurdistanukurd.comژماره ٦٥٣ یەکشەممە ١٦ی خاکەلێوەی ١٣٩٤ _ ٥ی ئاوریلی ٢٠١٥دامه زرانی کۆماری کوردستان له چوارچێوه ی ئێرانێکی دێموکراتیکی فیدراڵ دا

لە ڕێوڕەسمێکی تایبەت دا کە بە بۆنەی هاتنی نەورۆزو بە بەشداریی ئەندامانی ڕێبەری ژمارەیەکی زۆر لە کادرەکان، دیموکراتی حیزبی بە ســەر بنەماڵەکانی پێشمەرگەکان و وتارێکی حیزب گشتیی سکرتیری هاتبوو، پێک کوردستان

پێشکەش کرد.خــۆی دا، نــەورۆزیــی ــاری وت لە عەزیزی خالید بەڕێز لە تێپەڕبوو ساڵی ــی ــان ڕووداوەک لە کۆمەڵێک لە ــاوڕی ئسکرتێری ــەوە. ــ دای ــێــران دا ئ کــوردســتــان و نــاوچــە، ئاستی گشتیی حیزب شەڕی داعش لە گەڵ نەتەوەی کورد لە دوو بە پێوەندیدار گرنگترین ڕووداوی بەشی کوردستانی وەک نەتەوەکەمان لە ساڵی تێپەڕبوودا ئاماژە پێکرد. لە پێوەندی لە گەڵ ڕۆژهەاڵتی کوردستان دا، بەڕێزعەزیزی بە ڕێزلێنانەوە باسی لە وشیاریی سیاسی و نەتەوەیی خەڵک و ئامادەبوون و کــۆمــەڵــێــک حـــەرەکـــەت و هەڵوێستی نــێــو ــە ل بــەشــداریــیــان گشتی، سکرتیری کــرد. ــی دا ــەدەن م سیاسیی نــەتــەوەیــی و چاالکییەکانی هەڵوێست و پڕۆژە و گرنگترین لە ئاوڕێکیشی گوتارو بە گرنگیدان دایــەوە. 1393 دا، سالی لە حیزبەکەی

بەرنامە و سیاسەتی ڕۆژهەاڵتتەوەر و، بایەخدان بە تێکۆشان و نێوخۆی ڕۆژهــەاڵت دا، شێلگیربوون لە چاالکیی جۆراوجۆر لە سەر پێویستیی یەکگرتوویی و هاوکاری و هاوخەباتی لە کاک بوون. پڕۆژانە لەو سیاسییەکان ، الیەنە هێز و ئاستی نێودەسەاڵت و کێشەکانی بە ئاماژەشی عــەزیــزی، خالید بەڵێنەکانی وادە و لە ڕۆحــانــی حەسەن دەستەوەستانیی ــەم پــێــوەنــدیــیــە دا، کــەلــکــوەرگــرتــن لــە دەرفــەتــەکــانــی کـــرد. لسەلماندنی سەپاندن و دەســەاڵت و بۆ گوشار هێنان نێوخۆ و ڕێژیم، بــە کــوردســتــان ــی ڕۆژهــەاڵت داخــوازەکــانــی خەڵکی نیوخۆ دا و، لە خەڵک مەیدانی هاتنە پتر بۆ بەستێنێک وەک دیالۆگ و هاوکاری و هاوهەنگاوی لە نێوان حیزبی دیموکراتی کوردستان و خەڵک، باسکرد.لەم بارەیەوە هیوای خواست کە: »له ساڵی نوێش دا هه ر هه موو چین و توێژه کانی کۆمه ڵگای به هێزکردنی به هێزکردنی هۆوییه تی کوردی، بۆ کوردستان ئیسالمی کۆماری به رنامه کانی تێ بکۆشن و کورد یه کیه تیی

پووچه ڵ بکه نه وه .«

بەیاننامە

هەڵوێستمان‌لە‌بارەی‌مل‌ڕاکێشانی‌ئێران‌بۆ‌ئیرادەی‌نێودەوڵەتی‌لە‌سەر‌کەیسی‌ناوکی

ئاوریلی ٢ی تا مــارس ڕۆژانـــی٢٦ی لە لە 139٤( و خاکەلێوەی 13ی )٦تــا ٢٠1٥درێژەی وتووێژەکانی پێشتری نێوان کۆماری ئیسالمیی ئێران و واڵتانی ٥+1لە سەر کەیسی تێگەیشتن و لێک سەرئەنجام ئێران، ناوکیی بۆ ــەک ــوەی چــوارچــێ ســـەر ــە ل پێکگەیشتن

ڕێککەوتنی یەکجاری هاتە ئاراوە. کەیسی ناوکیی ئێران و بەرنامە و چاالکییە ناڕوون و گوماناوییەکانی کۆماری ئیسالمیی ئێران لەمێژساڵە بووە بە هۆی کێشە و ناکۆکیی نێوان کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەو ڕێژیمە و، بڕیاڕنامەی چەندین سۆنگەیەشەوە ــەم لنەتەوە یەکگرتووەکان و زنجیرەیەک گەمارۆی جۆراوجۆری نێودەوڵەتی، بەرەوڕووی ئێران پێوەندییەکانی ســەر لە هــەم کە کــراونــەوە جیهان، واڵتانی ئێران و ئیسالمیی کۆماری هەم لە سەر ئابووریی واڵت و ژیانی خەڵکی حاشالێنەکراویان کاریگەرییەکی ــران، ــێ ئهەبووە. بەم هۆیەشەوە کە بەردەوامی هەوڵە ئێران و ڕێژیمی گوماناوییەکانی ناوکییە کێشە و درێژەکێشانی چــارەســەرنــەکــران و ناکۆکییەکانی لە گەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، توندترو بــوونــەوەی ڕووبــــەڕوو ــەگــەری ئسەقامگرتوویی ئاشتی و سەر بۆ هەڕەشە ناوچەی لێ چاوەڕوان دەکرێ، وتووێژەکانی نێوان ئێران و ڕۆژاوا لە دوای هاتنە سەرکاری حەسەن ڕۆحانی و پێکهاتنی جۆرێک گۆڕان لە سیاسەتی دەوڵەتی ئێران بەرامبەر پرسی لە ــەم ه جیهانی و ئاستی لــە ــەم ه ــاوکــی، نجێگەی بە بــووە ئــێــران دا، نێوخۆی ئاستی لە دیتیشمان وەک بایەخپێدان. ســەرنــج و مــاوەی دوا ساتەکانی نزیکبوونەوەی گــەڵ دیـــاریـــکـــراو بــۆ بــە ئــاکــام گــەیــشــتــنــی ئــەم وتووێژانە، ناوەندە سیاسی و دیپلۆماتییەکانی جیهان و میدیا و بیروڕای گشتی، بە شێوەیەکی ڕەوتی سەر لە خۆیان سەرنجی وێنە کەم دانیشتنەکان و ئاکامەکانی چڕ دەکردەوە. ئەو سەر لە پێکگەیشتن سەرئەنجام وتووێژانە یەکجارییان ڕێککەوتنی بۆ چوارچێوەیەک گــەڵ ــە ل پێکگەیشتنە ــەم ئـ کـــەوتـــەوە. ــێ لجیهانی دا ئاستی لە بەرین کاردانەوەیەکی بەرەوڕوو بووەو، تا ئەو ڕادەیە گرنگیی پێ ناوی میژوویی« »هەنگاوێکی بە کە دراوە

براوە. ــان، بــەو ــوردســت حــیــزبــی دیــمــوکــراتــی کشاراوەکانی ئامانجە دووکەڵی کە هۆیەوە هەوڵە ناوکییەکانی ڕێژیمی کۆماری ئیسالمیی ناکۆکیی کێشە و شوێنەوارەکانی ئــێــران و، نێوان ئەو ڕێژیمە و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، لە هەموو ئێران ، خەڵکی چاوی دەچێتە پێش دا پیوەندیدار ئاڵوگۆڕەکانی بە گرنگیی کــات بەو پرسە داوە. ئێستاش کە پێکگەیشتنێک لە سەر کەیسی ناوکیی ئێران لە نێوان کۆماری ئیسالمی و واڵتانی ٥+1 لە شاری لۆزان ڕووی داوە، بە پیویستی دەزانێ ڕوانین و هەڵویستی خۆی لەم بارەیەوە، بەم جۆرە بە ئاگاداریی

هۆگران و دۆستانی خۆی ڕابگەیەنێ:ل ٢

چه‌مکی‌مرۆڤته‌وه‌ری‌و‌تێگه‌یشتن‌له‌‌پیرۆزییه‌کان

ساڵی‌تازه‌،‌سیاسه‌تی‌تازه‌تر

رێکەوتنی‌رۆژاوا‌لە‌گەڵ‌ئێران

له‌‌رۆژی‌شه‌هیدان‌دا‌وه‌فایه‌ک‌بۆ‌ژنانی‌شه‌هید

٤

٦

٧

٨

٩

خالید عەزیزی:

ساڵی نوێ، ساڵی به هێزکردنی یەکیەتی و شوناسی کوردی لە ڕۆژهەاڵتی کوردستان

وتووێژی تایبەتی »کوردکاناڵ« لەگەڵ سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان

بەپێی ڕاپۆرتی هەواڵدەریی ڕۆیتێرز، وەزارەتی دارایی ئامریكا بە دەركردنی ڕاگەیەندراوێك كرانی جێبەجی كاتی تا ئێران، بــەدژی پەسندكراوەكان گەمارۆ كە ــردەوە ك پشتڕاستی

ڕێككەوتنی گشتگیر، هەر وەك خۆیان دەمێننەوە.لە بەشێك لەم ڕاگەیەندراوەی وەزارەتی دارایی ئامریكادا هاتووە: ئەم نووسراوانەی كە ڕۆژی ٢ی ئاوریل بۆ بەرنامەی گشتیی هەوڵێكی هاوبەش لە الیەن 1+٥ و ئێران ڕاگەیەندرا، نایسڕیتەوە، و هەڵناپەسێرێ بە خێرایی ئێران لە گەمارۆكانی سەر كام ئەوان هیچ بەپێی هەوڵی بەرنامەی لە كە گەمارۆیانەن ئەم كەمكردنەوەی خەریكی تەنیا ئێستادا لە بەڵكوو

هاوبەش دا كە ٢٤ی نۆڤامبری ٢٠13 پەسەند کرا و تا 3٠ ژوئەنی ٢٠1٥ نوێ كرایەوە.

بەرنامەی ئەو چوارچێوەی لەسەر 5+1 واڵتانی و ئێران ڕێككەوتنی لە بەشێك ڕەخنەی ناسراوە، سویس لۆزانی لە هاوبەش هەوڵی بە كە

ئوسولگەراکانی ئێرانی لێ كەوتۆتەوە.تەواوی هەڵوەشاندنەوەی واتە ئێران، ویستی نەكرانی جێبەجێ ئەوان

گەمارۆكانیان بە نیشانەی الوازیی تیمی ئێران لە قەڵەم داوە.حوسێن شەریعەتمەداری، بەڕێوەبەرو بەرپرسی ڕۆژنامەی كەیهان و لە سیما ناسراوەکانی ئوسولگەراکانی ئێران، دەقی كۆتایی دانووستانە ئەتۆمییەكانی بە »ڕێككەوتنێك لە دوو قۆناغدا« ناوبردوەو بە هەواڵدەریی فارسی ڕایگەیاندووە هەوساری و داونەتێ كراومان زین ئەسبی بڵێین دەكری وشەدا یەك »لە كە

پچڕاومان وەرگرتۆتەوە.«هەروەها ئیسماعیل كەوسەری، ئەندامی كۆمیسیۆنی ئەمنیەتی میللی و سیاسەتی دەرەوەی مەجلیسی شوورای ئیسالمیش وێڕای ڕەخنە گرتن لە ڕێككەوتنی لۆزان هەموو بە لۆزاندا بەیاننامەی لە »ئامریكا گوتوە: »تەسنیم«ی هەواڵدەریی بە ویست و خواستەكانی خۆی لە دانووستانە ناوكییەكاندا گەیشتووە، بەاڵم ئێران بە ویستی سەرەكی خۆی كە هەڵوەشاندنەوەی گەمارۆكان بە تەواوییە نەگەیشتوە.« تیمی كاركردنی شێوەی ڕەخنەی بەر دانە وێڕای پاوانخوازە نوێنەرە ئەم

وتووێژكاری ئێران گوتی: »ئێمە چاوەڕوانیمان لە ئامریكاو هاوپەیمانەكانی نییە كە لە بەرژەوەندی ئێمەدا بجووڵێنەوە، بەاڵم چاوەڕوانیمان لە تیمی وتووێژكاری خۆمان هەبوو کە لە پێوەندی لەگەڵ دانووستانەكاندا زۆر لێبڕاوانە هەنگاو بنێن.«

كاردانەوەی‌ئوسووگه‌راکان‌له‌‌ئێران‌بە‌ڕێككەوتنی‌ئەتۆمیی‌لۆزان

لە‌بارەی‌كاتی‌هەڵوەشاندنەوەی‌گەمارۆكان‌بەدژی‌ئێران‌ئامریكا‌به‌یاننامه‌یه‌کی‌باڵو‌کرده‌وه‌