metabolİk sendrom ve obesİte · metabolik sendrom & Şişmanlık...
TRANSCRIPT
METABOLİK SENDROMMETABOLİK SENDROMveve
OBESİTEOBESİTE
Tarih : 27 Ocak 2005 PerşembeYer : Türk İngiliz Kültür Derneği/ ANKARA
Dr.Yahya LaleliDr.Yahya LaleliDüzen Laboratuvarlar GrubuKurucusu ve Yöneticisi
Metabolik Sendrom & Şişmanlık (Obesite)
-Şişmanlık,-Diyabet,-Hipertansiyon,-Sigara, alkol gibi kötü alışkanlıklar,-Solunum fonksiyonlarının bozuk olması,
Soru: SağlıklıSoru: Sağlıklı yaşamı engellediği bilinen, çoğu yaşamı engellediği bilinen, çoğu düzeltilebilen risk faktörleri nelerdir?düzeltilebilen risk faktörleri nelerdir?
a) Kilo fazlalığıb) Diyabet,c) Hipertansiyon,d) Pik egzersiz kapasitesinin düşük olması,e) Akciğer fonksiyonlarının yetersizliği,
Soru: Riskli durumlarda yaşam şansını aşağıdaki her faktör etkilerse de en etkin belirleyici hangisidir?
Metabolik SendromMetabolik Sendrom
• Geniş Bel Çevresi
• Hyperinsulinemia
• Yüksek açlık kan şekeri• Bozulmuş glukoz tolerans testi
• Yüksek trigliserid• Düşük HDL-kolesterol
• Hipertansiyon
Evolution of Metabolic Syndrome
Isomaa B et al. Diabetes Care. 2001;24:683-689.
AKA: Insulin Resistance Syndrome; Syndrome X; Dysmetabolic Syndrome; Multiple Metabolic Syndrome
1923: Kylin describes clustering of hypertension, gout, and hyperglycemia
1988: Reaven describes “Syndrome X” – hypertension, hyperglycemia, glucose intolerance, elevated triglycerides, and low HDL cholesterol
1998: World Health Organization defines “metabolic syndrome” as clustering of hypertension, low HDL, hypertriglyceridemia, insulin resistance, glucose intolerance or type 2 diabetes, high waist-to-hip ratio, and microalbuminuria
Abdominal obesite
Glukoz intoleransı / İnsülin rezistans
Hipertansiyon
Aterosklerotik Dislipidemi
Proinflamatuvar/Protrombotik evre
NCEP-ATP III : Metabolik Sendromun Karakteristik Özellikleri
National Cholesterol Educational Program (NCEP), Adult Treatment Panel (ATP) III; 2001.
DiyabetDiyabetDiyabetKardiyo-vaskülerhastalık
KardiyoKardiyo--vaskülervaskülerhastalıkhastalık
Metabolik Sendromun Genel ÖzellikleriMetabolik Sendromun Genel Özellikleri
>110 mg/dL (>100*) mg/dLAçlık şekeri
>130/>85 mm HgYükseltilmiş tansiyon
<40 mg/dL<50 mg/dL
Düşük HDL kolesterolErkeklerdeKadınlarda
>150 mg/dLYükseltilmiş trigliserid
>102 cm (>40 in.)>88 cm (>35 in.)
Abdominal obesite (bel çevresi)ErkeklerdeKadınlarda
Belirleyici/tanımlayıcı seviyeRisk Faktörü
* 2003 New ADA IFG criteria (Diabetes Care)
05
101520253035404550
20-70+ 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 >70
Increasing Prevalence of NCEP Metabolic Syndrome with Age (NHANES III)
Pre
vale
nce
(%)
Age
Men Women
Ford E et al. JAMA. 2002;287:356-359.
0%
5%
10%
15%
20%
25%
Prevalence of CHD by the Metabolic Syndrome and Diabetes in the NHANES Population Age 50+
CH
D P
reva
lenc
e
No MS/No DM
8.7%
% of Population = 54.2% 28.7% 2.3% 14.8%
Alexander C, et al. Diabetes 52: 1210-1214, 2003
13.9%
7.5%
19.2%
MS/No DM
DM/No MS
DM/MS
0
10
20
30
40
Men Women
Prevalence of the Metabolic Syndrome Varies by Sex and Race/Ethnicity (NHANES III)
Pre
vale
nce
(%)
AgeFord E et al. JAMA. 2002;287:356-359.
WhiteAfrican-AmericanMexican-AmericanOther
25%
16%
28%
21%23%
26%
36%
20%
Metabolic Syndrome: Impact on Cardiovascular Health
0
5
10
15
20
25
CHD MI Stroke
Pre
vale
nce
(%)
Without metabolic syndromeWith metabolic syndrome
*
*P < 0.001.Isomaa B et al. Diabetes Care. 2001;24:683-689.
*
*
Metabolic Syndrome: Impact on Mortality
0
5
10
15
20
25
All-cause Mortality Cardiovascular Mortality
Mor
talit
y R
ate
(%)
Without metabolic syndromeWith metabolic syndrome
*
Isomaa B et al. Diabetes Care. 2001;24:683-689.
*P < 0.001.
*
Metabolik Sendrom
• Kazanılmış nedenler– Fazla kilo (obesite)– Bedensel hareketsizlik– Riskli beslenme (yüksek, basit karbonhidrat ve
sature yağ)
• Genetik/moleküler nedenler– Cd 36 (FAT)– Daf2/unc 64 (Ins.Resp.)
Metabolik Sendrom Tedavisine Yönelik Yaklaşımlar
– Altında yatan nedenleri azaltmak• Fazla kilo (obesite)• Bedensel hareketsizlik• Yanlış beslenmek
– Lipid ve lipid olmayan risk faktörlerini beraberce tedavi etmek
• Hipertansiyon• Tromboza meyil• Atriojenik dislipidemi
Obezite / ŞişmanlıkObezite / Şişmanlık• Bel Çevresi (Bel/Kalça oranı)
Erkeklerde >102 cm (>40 in.)Kadınlarda >88 cm (>35 in.)
• Vucut Kitle Indeksi (BMI)
Bölgelere göre yağ dokusu dağılımı(Tüm vücut kemik dansitesi)
Vücut kitle indeksi, vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünmesi ile hesaplanır.
>10890-10672-88190
>10385-10169-83185
>9682-9466-80180
>9177-8963-75175
>8672-8460-70170
Vücut Ağırlığı (kg)Boy (cm)
ObesFazla kiloluNormal
Vücut-Kitle İndeksi Nasıl Hesaplanır
BMI-Associated Disease Risk
Very High35.0-39.9IIHigh30.0-34.9IObese
>40
25.0-29.918.5-24.9
<18.5BMI (kg/m2) RiskClassification
Extremely high
IncreasedNormal
Increased
III
NormalUnderweight
Overweight
Clinical Guidelines on the Identification, Evaluation, and Treatment of Overweight and Obesity in Adults—The Evidence Report. Obes Res 1998;6(suppl 2).
Additional risks:• Large waist circumference (men>40 in; women >35 in)• 5 kg or more weight gain since age 18-20 y• Poor aerobic fitness• Specific races and ethnic groups
0
10
20
30
40
50
60
70
Relationship Between BMI and Percent Body Fat in Men and Women
Adapted from: Gallagher et al. Am J Clin Nutr 2000;72:694.
Bod
y Fa
t (%
)
Body Mass Index (kg/m2)
0 10 30 40 6020 50
Women
Men
Şişmanlık Uzun Süreli Pozitif Enerji Balansı Nedeniyle Oluşur
YağYağDeposuDeposu
ŞŞişmanlık Nedenleri işmanlık Nedenleri
• Genler (Kalıtsal)• Beslenme
– Yeme alışkanlığı– Gıda kompozisyonu
• Fiziksel Aktivite
Günlük Enerji Sarfı
Segal KR et al. Am J Clin Nutr. 1984;40:995-1000.
Beslenmenin termik etkisi
Fiziksel aktivitenin enerjisi
İstirahat halinin enerjisi
Sedanter Şahıs(1800 kcal/d)
Fiziksel Aktif Şahıs(2200 kcal/d)
8%8% 17%17%
75%75%
8%8%
60%60%
32%32%
Akciğer hastalıklarıAkciğer hastalıklarıabnormal functionabnormal functionUykudaUykuda gelengelen tikayicitikayici apneaapneahypoventilation hypoventilation sendromusendromu
Karaciğerde yağlanmaKaraciğerde yağlanmasteatosissteatosissteatohepatitissteatohepatitiscirrhosiscirrhosis
KoronerKoroner kalp hastalığıkalp hastalığıŞekerŞekerYüksek Yüksek lipidlipidYüksek tansiyonYüksek tansiyon
Jinekolojik bozukluklarJinekolojik bozukluklarAnormal adetAnormal adetKısırlıkKısırlıkP.O.S.P.O.S.
OsteoartritOsteoartrit
DeriDeri
Safra kesesiSafra kesesi
KanserKanserMeme, rahim, Meme, rahim, serviksserviks, , Kolon, yemek borusu, Kolon, yemek borusu, pankreas, böbrek, pankreas, böbrek, prostatprostat
FilebitFilebit
GutGut
Şişmanlığın Tıbbi Komplikasyonlari
Beyin için basıncın Beyin için basıncın artmasıartmasıİİnmenme
KataraktKatarakt
PankreatitPankreatit
• Yüksek kolesterol,• İnsülin Direnci, Glikoz intoleransı,• Kalp yetmezliği,• Safra kesesi/yolları iltihabı,• Gut,• Osteoarthritis,• Rahim, Meme, Prostat ve Kalın bağırsak kanseri gibi bazı
kanser türleri,• Gebelikte komplikasyonlar,• Adet düzensizlikleri, kısırlık, yumurtlama bozuklukları• Mesane Sorunları: İdrar tutamama gibi• Psikolojik rahatsızlıklar: Depresyon, yeme bozukluklar,
güven kaybı
gibi durumlara sebep olur.
Regulation of Food Intake
BrainBrain
NPYAGRPgalanin
Orexin-Adynorphin
StimulateStimulateα-MSHCRH/UCNGLP-I
CARTNE5-HT
InibitInibitCentral SignalsCentral Signals
GlucoseCCK, GLP-1,Apo-A-IVVagal afferentsInsulinGhrelin
Leptin
Cortisol
Peripheral signalsPeripheral signals Peripheral organsPeripheral organs
+−
−
+
Gastrointestinaltract
Adiposetissue
FoodIntake
Adrenal glands
External factorsEmotionsFood characteristicsLifestyle behaviorsEnvironmental cues
Zayıflama hedefi ve hızıZayıflama hedefi ve hızı
• BKI‘simizi 24-28 arasında tutmak,
• Şişmanlığın tedavisinde ilk 6 ay içinde mevcut ağırlığımızın %10’unu, müteakiben haftada 0.5-1 kilo (500-1000 kcal/gün noksan alarak) kaybetmek.
-0.06
-0.04
-0.02
0.00
0.02Total
CholesterolLDL-C TG HDL-C
(weightstable)
HDL-C(activelylosing)
Plasma Lipids Improve with Weight Loss Meta-analysis of 70 Clinical Trials
∆m
mol
/L k
g of
Wei
ght L
oss
LDL-C=low density lipoprotein cholesterol; HDL-C=high-density lipoprotein cholesterol; TG=triglyceridesDattilo et al. Am J Clin Nutr 1992;56:320.
*P<0.05.
∆m
g/dLper kg of W
eight Loss
*
**
**
0.5
0.0
-0.5
-1.0
-1.5
-2.0
-2.5
-8-6-4-20246
Relationship Between Change in Weight and Blood Pressure: Trials of Hypertension Prevention II
Cha
nge
in B
lood
Pre
ssur
e (m
m H
g)
Stevens et al. Ann Intern Med 2001;134:1.
1 2 3 4 5
-10
-5
0
5
10
Cha
nge
in W
eigh
t (k
g)
Quintile of Weight Change
1 2 3 4 5
Diastolic Systolic
En az 3 ölçüme dayanır,ölçümlerden en yüksek olana göre değerlendirilir.
Sistolik(mm Hg) Diastolik(mm.Hg)Normal <120 <80Geçiş 120-139 80-891ci düzey hipertansif 140-159 90-992ci düzey hipertansif >160 >100.
HipertansiyonHipertansiyon
-60
-40
-20
0
20
40
60
Wilson et al. Arch Intern Med 1999;159:1104.*P<0.002 vs baseline.
Cha
nge
in R
isk
Fact
or S
um
(%)
Men Women
Weight Change During 16-y Follow-up
+20%*+37%*
*-48%*-40%
Loss >2.25 kg Gain >2.25 kg
Relationship Between Weight Change and CHD Risk Factor Sum: Framingham Offspring Study
0
50
100
150
Insulin Sensitivity Improves with Weight Loss in Patients with Type 2 Diabetes
Insu
lin (p
mol
/L)
Before
Weight Loss at 1 Year (%)Wing et al. Arch Intern Med 1987;147:1749.*P<0.01 vs before.
* *
*
0-2.4 2.5-6.9 7.0-14.0 >15
Impact of Weight Loss on Risk Factors
Triglycerides
HDL Cholesterol
Total Cholesterol
Blood Pressure
HbA1c
5%-10%Weight Loss
~5%Weight Loss
1. Wing RR et al. Arch Intern Med. 1987;147:1749-1753.2. Mertens IL, Van Gaal LF. Obes Res. 2000;8:270-278.3. Blackburn G. Obes Res. 1995;3 (Suppl 2):211S-216S.4. Ditschunheit HH et al. Eur J Clin Nutr. 2002;56:264-270.
1
2
3
3
1
2
3
3
4
DiyabetDiyabetTanım :
Tip I; Çocukluk çağı, insuline bağımlı diyabetTip II; insülin yetersizliği veya İnsülin direncine bagli ,
Riski Artıran Faktörler: - Aile (Genetik)- Obesite- Beslenme (basit sekerler, alkol..)
Getirdiği Risk : -Sistemik arterioskleroz- Kalp, beyin, göz- Böbrek
- Ekstremite
Beslenme : - Glisemik yük,- Glisemik indeks.
0
1
2
3
4
5
6
Elevated Risk of CVD Prior to Clinical Diagnosis of Type 2 Diabetes
Rel
ativ
e R
isk
1.00
Nondiabeticthroughoutthe study
Hu FB et al. Diabetes Care. 2002;25:1129-1134.
Prior todiagnosis
of diabetes
After diagnosis
of diabetes
Diabetic atbaseline
2.82
3.71
5.02
Tip 2 Diyabette İntra-abdominal Yağ Kitlesi ile Koroner Kalp Hastalığı (KKH) Arasındaki İlişki
2.3131.2 to <34.0 (86cm)42.0829.2 to <31.2 (79cm)31.2727.5 to <29.2(<74cm)21.015.0 to <27.5 (<70cm)1
34.0 to <54.7 (138cm)
Bel Çevresi CHD oluşma riskiDerece
2.445
Beden Kütle İndeksi uyarınca, yaş (şu anki), yaş2, sigara kullanımı, miyokardiyal enfarktüs geçiren bir aile bireyinin önceki jenerasyonlarda bulunup bulunmadığı, alkol tüketimi, fiziksel hareketlilik, menapozal statü, hormon değişikliği terapisi, aspirin kullanımı, doymuş yağ ve antioksidanmiktarı belirleyici faktörler olarak esas alınmıştır.
Rexrode W et al. JAMA. 1998;280:1843-1848.
Characteristics of Metabolically Normal Obese and Metabolically Abnormal Obese Subjects†
†Postmenopausal women.*P = 0.03; **P = 0.0001.LBM = lean body mass.AT = adipose tissue. Brochu M et al. J Clin Endocrinol Metab. 2001;86:1020-1025.
30512955Total Energy Expenditure (cal/d)44.845.2Body fat (%)48.1*43.8Lean body mass (kg)39.037.3Fat mass (kg)34.731.5BMI (kg/m2)
187 + 82208 + 64Subcutaneous AT (cm2, leg)211 + 85*141 + 53Visceral AT (cm2, L4-L5)
42.2 + 2.6
447 + 14411.2
InsulinSensitive(n = 17)
InsulinResistant(n = 26)
43.6 + 4.8
434 + 1305.7**Glucose disposal (mg/min x kg LBM)
Muscle attenuation (Hounsfield U, leg)
Subcutaneous AT (cm2, L4-L5)
Lipids and Lipoproteins & Resting BP in Insulin-Sensitive and Insulin-Resistant Obese Subjects†
5.7 + 1.85.0 + 1.8TC/HDL cholesterol0.91 + 0.31*1.16 + 0.47HDL cholesterol (mmol/L)3.00 + 0.853.28 + 0.72LDL cholesterol (mmol/L)2.02 + 0.87*1.50 + 0.85Triglycerides (mmol/L)4.84 + 0.915.14 + 0.80Total cholesterol (mmol/L)
72.5 + 11.1137.2 + 14.5
InsulinSensitive(n = 17)
InsulinResistant(n = 26)
75.6 + 8.2139.7 + 14.8Systolic BP (mm Hg)
Diastolic BP (mm Hg)†Postmenopausal women.Data are mean ± SD. *P = 0.01.
Brochu M et al. J Clin Endocrinol Metab. 2001;86:1020-1025.
Oral Glucose Tolerance in Insulin-Sensitive and Insulin-Resistant Obese Subjects†
0.91 + 0.170.79 + 0.14Glucose area (mmol/L x 10-3)‡
955.7 + 754.8**250.4 + 98.32 hr insulin (pmol/L)
7.28 + 1.676.02 + 2.312 hr glucose (mmol/L)
136.3 + 88.2**55.2 + 14.3Fasting insulin (pmol/L)
5.21 + 0.61*4.78 + 0.30Fasting glucose (mmol/L)
31.6 + 16.5
InsulinSensitive(n = 17)
InsulinResistant(n = 26)
108.3 + 4.6***Insulin area (pmol/L x 10-3)‡
†Postmenopausal women.‡n = 12, sensitive; n = 23, resistant.Data are mean ± SD.*P = 0.01; **P = 0.005; ***P = 0.001. Brochu M et al. J Clin Endocrinol Metab. 2001;86:1020-1025.
0
10
20
30
40
Glukoz Toleransı Bozulmuş Kilolu ve Obes KişilerdeKilo Verme Diyabeti Önler
Diabetes Prevention Program Research Group. N Eng J Med 2002;346:393.
Küm
ülat
ifD
iabe
tİn
sida
nsı(
%)
0Yıl
0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0
Plasebo
Yaşam Stili
METHAMPHETAMINE (METHEDRINE)
DEXTROAMPHETAMINE (DEXEDRINE),
LAEVOAMPHETAMINE (BENZEDRINE),AMFETAMİNLER
ORLİSTATİNTESTİNAL LİPAZ İNHİBİTÖRÜ
SİBUTRAMİNESEROTONİN VE NORADRENERJİK GERİ ALINIM
İNHİBİTÖRLERİ
PHENTERMİNENORADRENERJİK GERİ ALINIM İNHİBİTÖRLERİ
FLUOXETİNESEROTONİN GERİ ALINIM İNHİBİTÖRLERİ
İLAÇ GRUBUETKEN MADDESİ
ŞİŞMANLIK TEDAVİSİNDE GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KULLANILMAKTA OLAN İLAÇLAR
SÜRDÜRÜLMEKTE OLAN AKTİF KLİNİK ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI İLE YENİ GELİŞTİRİLEN İLAÇLAR
• Leptin: Adipositler tarafından üretilen, açlık hissini inhibe eden hormon.
• Amylin• Melanocortin-4 reseptör agonistleri• Nöropeptit Y antogonistleri• Beta(3)adrenerjik agonistleri• Glucagon benzeri peptit-1 agonistleri
Study Spurs Hope of Finding Way to Increase Human Life By NICHOLAS WADE (NYT) 1612 words
Biologists have found a class of chemicals that they hope will make people live longer by activating an ancient survival reflex. One chemical, a natural substance known as resveratrol, is found in red wines, particularly those made in cooler climates like that of New York State.
The finding could help explain the so-called French paradox -- the fact that the French consume fatty foods considered threatening to the heart but live as long as anyone else.
Besides the wine connection, the finding has the attraction of stemming from fundamental research in the biology of aging. However, the new chemicals have not yet been tested even in mice, let alone people, and even if they work in humans it will be many years before any drug based on the new findings becomes available.
The new development has roused the enthusiasm of many biologists who study aging because caloric restriction, the process supposedly mimicked by the chemicals, is the one intervention known to increase longevity in laboratory animals. A calorically restricted diet -- including all necessary nutrients but 30 percent fewer calories than usual -- has been found to extend the life span of rodents by 30 to 50 percent. Scientists hope, but do not yet know, that the same will be true in people.
Biologists have therefore been hoping to find some chemical or drug that would mimic caloric restriction in people by tripping the same genetic circuitry that a reduced-calorie diet does and provide the gain without the pain. Dr. Sinclair and his chief co-author, Dr. Konrad T. Howitz of Biomol Research Laboratories in Plymouth Meeting, Pa., say they have succeeded in finding a class of drugs that mimic caloric restriction in two standard laboratory organisms, yeast and fruit flies. Mice and humans have counterpart genes that are assumed to work in a similar way, though this remains to be proved.
According to ''The Oxford Companion to Wine,'' pinot noir tends to have high levels of the chemical, cabernet sauvignon lower levels. ''Wines produced in cooler regions or areas with greater disease pressure such as Burgundy and New York often have more resveratrol,'' the book says, whereas wines from drier climates like California or Australia have less.
Besides resveratrol, another class of chemical found to mimic caloric restriction is that of the flavones, found abundantly in olive oil, Dr. Howitz said.
So far Dr. Sinclair and his colleagues have shown only that resveratrol, the chemical found in red wine, prolongs life span in yeast, a fungus, by 70 percent. But a colleague, Dr. Mark Tatar of Brown University, has shown, in a report yet to be published, that the compound has similar effects in fruit flies. The National Institute of Aging, which sponsored Dr. Sinclair's research, plans to start a mouse study later in the year.
Ektopik Lipidler ve Metabolik Sendrom• Metabolik sendrom, hücre içerisindeki yağ dengesinin stabilizasyonun
yetersizliğini yansıtır. Bu eksiklik, gereğinden fazla beslenmiş yağ hücrelerine sahip bireylerde lipotoksisite oluşmasına engel olur.
• Normal bireyler: Vücuda gereğinden fazla alınan kalorinin taşıdığı beyaz yağ hücrelerinin, içerisinde depolama yoluyla sınırlandırılmasından sorumlu olan adipositlerin dengeli çalışması, lipohomeostasinin varlığının göstergesidir.
• Obez bireyler: Adipositler leptin hormonunun sekresyonunu artırarak nonadipositlerde gereğinden fazla bulunan lipidlerin oksidasyonunu gerçekleştirmeye çalışır.
• Leptin eksikliği ya da leptin sekresyonunun gerçekleştirilememesi, bu koruyucu sistemin işlemesine engel olur ve bu durum, lipidlerin ektopik birikimi ile sonuçlanır.
• Pankreatik β-hücreleri ve miyokardiyositler tip 2 diyabete ve lipotoksik kardiyomiyopatiye yol açan “hücresel kurbanlar” ‘dır.