PPICommunityPress Awards

•Best EditedWeekly2003 and 2007

•Best in Photojournalism1998 and 2005

aaartrtrtaaangelngelngelprintshop

Printing is our professionService is our passion

67 P. Burgos St., Proj. 4, QC 1109, Philippines

(0632) 912-4852 (0632) 912-5706

MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

ISSN–1655-3853 • DISYEMBRE 5 - 11, 2008 • VOL. 29, NO. 49 • 8 PAHINA • P10.00

BUKOD SA PAMAMASLANG

Ilegal na sugal laganapdin sa Bulacan, ani Obetdin sa Bulacan, ani ObetKampanya laban sa video karera

Mga kaso ng kriminalidad ipahatidng text message sa 0927-2248271

Hinahamon ni Obet Pagdanganan ang kapwa Bulakenyo.

Wala siyangsasabihingmabuti dahiltalo – Jon-jon

NI DINO BALABO

LUNGSOD NG MALOLOS —Kung ang bayarang pama-maslang ay isang cottage in-dustry sa Bulacan, ang ilegalna sugal naman ang pinaka-mabilis na lumalagong in-dustriya sa Bulacan, ayon kaydating Gob. Roberto “Obet”Pagdanganan.

Tinugon naman ito ni Gob.Joselito “Jon-jon” Mendoza nawalang papuring sasabihin siPagdanganan sa kanya dahil dawsa tinalo niya ang dating gober-nador sa halalan noong nakaraangtaon, samantalang nananatilingtikom ang bibig ng pulisya.

Kinumpirma naman ng mgaopisyal ang paratang ni Pagda-nganan na lumalaganap ang ile-gal na sugal sa lalawigan, halosanim na buwan matapos ibanderani Mendoza ang kanyang kam-panya laban dito sa pamamagi-tan ng pagwasak ng 47 videokarera sa harap ng kapitolyonoong Hunyo.

Sa pakikipanayam ng Mabu-hay kay Pagdanganan sa telepononoong Nobyembre 28, sinabi niyana nagkamali siya nang sabihinniya na ang bayarang pamamas-lang ang “fastest growing indus-try” sa lalawigan.

“Nagkamali ako. Hindi palahired killings ang fastest growingindustry sa Bulacan, dahil mastalamak pala ang ilegal na sugal,mga bahay aliwan at mga humanrights violations,” ani ng datingpunong lalawigan.

sundan sa pahina 6

CALUMPIT, Bulacan — I-text ninyo sa akin ang mga kaso ngkarahasan at ilegal na sugal sa inyong lugar.

Ito ang hamon ni dating Gob. Roberto “Obet” Pagda-nganan sa bawat Bulakenyo dahil nagiging isang “cottageindustry” ang bayarang pamamaslang sa lalawigan, sa-mantalang ang ilegal na sugal ay inilarawan niya bilang“fastest growing industry.”

Ayon kay Pagdanganan, maaari siyang i-text ng mgaBulakenyo sa numerong 0927-224-8271 upang ipabatid sakanya ang iba’t ibang insidente ng kriminalidad sa Bulacan.

Ang pag-aalok ni Pagdanganan ng kanyang numero

upang maging sumbungan ng mga reklamo ng mga Bulakenyohinggil sa lumalaganap na kriminalidad sa lalawigan ay dahilsa walang napaparusahang kriminal at walang nagsasalita.

“Nakakapangamba. Wala na halos Bulakenyo angnagsasalita ngayon, dahil karamihan ay natatakot,” ani ngdating gobernador.

Iginiit pa ni Pagdanganan na kailangan ng mgaBulakenyo na isatinig ang kanilang mga karaingan upangmatawag ang pansin ng mga kinauukulan.

“Kung hindi tayo kikibo, patuloy tayong aabusuhin,”aniya.

BALIK VIDEO KARERA — Makikita sa larawang ito napinangunahan nina Gob. Joselito “Jon-jon” Mendoza at noon ayPolice Director General Avelino I. Razon ang pagwasak sa 47makina ng video karera sa harap ng kapitolyo noong Hunyo 20,

2008 bilang pagbibigay diin sa kampanya laban sa ilegal na sugalsa Bulacan. Ngayon, ilang buwan lamang makalipas ang nasabingpagwasak ng mga makina, inamin ni Mendoza na nagbabalik nanaman ang operasyon nito sa lalawigan. — Mabuhay File Photo

2 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 DISYEMBRE 5 - 11, 2008

EDITORIALAlfredo M. Roxas, Jose Romulo Q. Pavia, JoseGerardo Q. Pavia, Joey N. Pavia , Jose Visitacion Q.Pavia, Carminia L. Pavia, Perfecto Raymundo Jr.,Dino Balabo

PRODUCTIONJose Antonio Q. Pavia, Jose Ricardo Q. Pavia,Mark F. Mata, Maricel P. Dayag

PHOTOGRAPHY / ARTEden Uy, Allan Peñaredondo, Joseph Ryan S.Pavia

BUSINESS / ADMINISTRATIONLoreto Q. Pavia, Marilyn L. Ramirez, Peñaflor Crystal,J. Victorina P. Vergara, Cecile S. Pavia, LuisFrancisco, Domingo Ungria, Harold T. Raymundo,Jennifer T. Raymundo, Rhoderick T. Raymundo

CIRCULATIONRobert T. Raymundo, Armando M. Arellano,Jess Camaro, Fred Lopez

The Mabuhay is published weekly by theMABUHAY COMMUNICATIONS SERVICES —DTI Permit No. 00075266, March 6, 2006 to March6, 2011, Malolos, Bulacan.

The Mabuhay is entered as Second Class MailMatter at the San Fernando, Pampanga Post Officeon April 30, 1987 under Permit No. 490; and asThird Class Mail Matter at the Manila Central PostOffice under permit No. 1281-99-NCR dated Nov.15, 1999. ISSN 1655-3853

Principal Office: 626 San Pascual, Obando,Bulacan 294-8122

PPI-KAFCommunity Press

Awards

BestEdited Weekly2003 + 2008

Bestin Photojournalism1998 + 2005

A proud member ofPHILIPPINE PRESS INSTITUTE

WEBSITE

http://mabuhaynews.com

Subscription Rates (postage included): P520 for one year or 52issues in Metro Manila; P750 outside Metro Manila. Advertising baserate is P100 per column centimeter for legal notices.

MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Jose L. PaviaPublisher/Editor

Perfecto V. RaymundoAssociate Editor

Anthony L. PaviaManaging Editor

e-mailmabuhaynews25@yahoo.com

Buntot Pagé PERFECTO V. RAYMUNDO

Malapit na ang Simbang Gabi

Kastigo BIENVENIDO A. RAMOS

Heneral Goyo: Pinuno at maginoo

BUKOD sa krisis sa ekonomiya,may krisis din sa larangan ngmalayang pamamahayag sa ban-sa, ayon sa Freedom Fund for Fili-pino Journalists (FFFJ). Ito aydahil sa di mapigil na pamamas-lang sa mga mamamahayag.

Mas nauna ito sa U.S. finan-cial crisis.

* * *Batay sa tala, 98 mamama-

hayag ang pinaslang sa bansamula noong 1986 kung kailannagbalik ang demokrasya; 62 samga biktima ay pinaslang mulanang maluklok si PangulongGloria Macapagal Arroyo noong2001. Sa taong ito, pito na angpinaslang na mamamahayag sabansa.

Sa National Union of Journal-ists of the Philippines (NUJP)galing ang tala na iyan, at hindikay Garci. Kaya hindi padded.

* * *Sabi ng FFFJ, huwag natin

EDITORYAL

Proteksyon ng taumbayanNAKAKABAHALA ang palitan ng pahayag ng dati at kasalukuyang matataasna opisyal ng Bulacan hinggil sa kalagayan ng katahimikan at kaayusansa lalawigan. Ayon kay dating Gob. Roberto “Obet” Pagdanganan, nagigingisang cottage industry na ang bayarang pamamaslang o “hired killings”sa Bulacan, kung saan ay kabilang ang kapatid niyang si dating CalumpitMayor Ramon “Monching” Pagdanganan sa mga biktma.

Sinundan pa niya ito ng pahayag na namamayagpag ang operasyonng ilegal na sugal sa 569 barangay na bumubuo sa lalawigan sa kabila ngkampanya ni Gob. Joselito “Jon-jon” Mendoza na nag-alok pa ng pabuyangP1,000 para sa bawat video karera machine na makukumpiska.

May simoy naman ng pagsang-ayon ang magkahiwalay na pahayagnina Bokal Christian Natividad at Anselmo Ortiz ng Department of Interiorand Local Government (DILG) sa Malolos sa pahayag ni Obet Pagdangananhinggil sa laganap na sugal sa lalawigan.

Ayon sa dalawa, maging sila ay nakatanggap na ng mga sumbongna maraming opisyal sa barangay ang nasasangkot sa operasyon ngvideo karera sa lalawigan. Dahil dito, nagsagawa pa ng isang privilegedspeech sa Sangguniang Panglalawigan si Natividad upang pukawin angpansin ng mga kapwa kasangguni at iba pang opisyal sa lalawigan hinggilsa nakakabahalang sitwasyon.

Para naman sa pamahalaang panglalawigan na pinangungunahanni Gobernador Mendoza, hindi sila nagpapabaya sa kanilang tungkulin,at binigyang diin na patuloy ang kanilang pagbibigay ng suporta sakapulisan sa lalawigan upang labanan ang kriminalidad.

Kung nakakabahala ang palitan ng pahayag ng mga nabanggit naopisyal, mas nakakabahala ang pagiging tikom ng bibig ng pulisya ngBulacan na siyang may pangunahing responsibilidad na pangalagaanang mga Bulakenyo sa pagpapanatili ng katahimikan at kaayusan salalawigan. Sa pananaw ng maraming Bulakenyo, hindi sila ang nabibig-yan ng proteksyon ng pulisya at ng ibang opisyal sa lalawigan, sa halip ayang mga nagsasagawa ng ilegal na gawain katulad ng operasyon ng mgavideo karera. Ito ay dahil sa paniniwalang kung seryoso ang mga opisyalna ipatupad ang batas, hindi makakapasok ang mga ilegal na gawain samga barangay.

Sa kalagayang ito, tinatawag namin ang pansin ni Gob. Mendoza narebisahin ang kanyang polisiya hinggil sa paglaban sa kriminalidad atpagpapanatili ng katahimikan at kaayusan sa lalawigan.

Bilang ama ng lalawigan, malaki ang resposibilidad ng gobernadorsa kanyang nasasakupan, at pangunahin doon ay ang pagbibigayproteksyon sa buhay at moralidad ng mamamayan.

Kaakibat ng pananaw na ito, naniniwala kami na maganda angsimulain ni Gob Jon-jon sa pagtulong sa pulisya at pag-aalok ng pabuyapara sa mga makukumpiskang makina ng video karera. Ngunit, batay narin sa kasalukuyang kalagayan, malinaw na hindi sapat ang pagsuportaat pabuyang hatid ng Kapitolyo.

Kaya’t ang aming hamon ay kalusin ang salop. Kalkalin ang umaabusoat nagpapabaya sa tungkulin sapagkat ang pinakamagandang serbisyongmaihahatid sa mga mamamayan ay ang pagpapanatili ng kalayaangmabuhay ng tahimik at walang pangamba.

Iyan ang isa sa mga ipinaglaban ng ating magigiting na ninunongrebolusyunaryo sa mga nagdaang digmaan.

Kami naman sa Mabuhay ay nasa likod ng gobernador at sa lahatna naglilingkod sa lalawigan na kikilos upang kalusin ang salop. Umasakayo sa aming walang patid na pagtawag ng pansin tungo samakamamamayang pamamahala.

HINDI siya nagmula sa isangpolitical dynasty; manapa’ysupling siya ng angkan ng mgabayani. Amain niya si Gat. Mar-celo H. Del Pilar, ang kinikilalangAma ng Kilusang Propaganda saPilipinas, at ngayon ay kinikilalaring Ama ng Peryodismong Pili-pino. Ang isa pa niyang amain(asawa ng kapatid ng ama ni Hen.Del Pilar), si Deodato Arellano,ang isa sa mga nagtatag at nagingunang Pangulo ng Katipunan.

Hindi siya nag-aral sa Philip-pine Military Academy (na ipi-nangalan sa kanya ang kina-roroonang pook, ang Fort Del Pi-lar), at lalong hindi siya nagtapossa West Point, ang bantog na aka-demya militar ng Amerika, perohinangaan siya maging ng mgaheneral na Amerikano, una’y siHen. Artur MacArthur (ama niHen. Douglas MacArthur), na angpinamunuang hukbo ay nakasa-gupa ng brigadang pinamumu-nuan ni Hen. Del Pilar, sa iba’tibang madugong larangan saLuzon, partikular ay sa lalawiganng Bulakan.

Lalabimpitong taon ang edadni Gregorio Del Pilar nang suma-pi siya sa Katipunan. Nasa ikat-long taon siya noon ng pag-aaral

Promdi DINO BALABO

Press freedom crisis

ng Bachelor of Arts sa Ateneo DeManila, at palibhasa’y sa bahayng kanyang amaing Deodato Are-llano siya tumutuloy sa Elcano,Tundo, Maynila, nakakahalubiloni Goyo sina Andres Bonifacio,Ladislao Diwa at iba pa, na siyangmga unang nagtatag ng Kati-punan. Inangkin ni Del Pilar angsagisag-digmang Agila.

Pakikilabang gerilyaSA mismong mga larangan nglabanan natuto ng mga naiibangtaktika ng pakikilaban si Gre-gorio del Pilar. Ang ideya ay pu-masok sa isip ni Del Pilar nangmakubkob ng mga kawal Kastilamula sa iba’t ibang bayan ngBulacan ang kuta ni Hen. EusebioRoque (kilala bilang MaestrongSebio) sa labanan sa Kakarongde Sili noong Enero 11, 1897.Tinamaan ng padaplis ng punglosi Del Pilar sa may noo. Naka-takas si Goyo at ang anim pangkasamang taga-Pitpitan, Bula-kan, Bulacan at bunga ng laba-nang iyon, si Del Pilar ay nahirangna tenyente.

Ang munting pangkat ni DelPilar ay sumanib sa kalakhanghukbo ng mga manghihimagsiksa pamumuno ni Heneral Isidoro

Torres, na nagkuta sa Binakod.Umurong ang hukbong manghi-himagsik sa Balingkupang, sa ka-bundukan ng Montalban (hang-gahan ng Bulacan at Rizal nanoo’y tinatawag na Morong).Gayon man, upang ipagpatuloyang pakikilabang gerilya, nag-balik si Tenyente Del Pilar saBulakan, Bulacan; kasama ngkanyang munting pangkat ayhumimpil sila sa latian—sa mgapalaisdaang ari ng isa niyangamain. Mula roon ay nananam-bang sina Del Pilar ng mgapangkat ng kawal Kastila, nanakukunan nila ng mga baril,salaping ginto, at iba pang gamit.

Isa nang kapitan si Del Pilarnang magkatagpo sila ni HeneralAguinaldo sa Biak-na-bato, SanMiguel, na siyang inurungan nghukbo ni Aguinaldo sa pagkatalosa Cavite. Kaagad ay nakalugdanni Aguinaldo ang batang-batangkapitan, na ang mga ideya ngpakikilaban ay naiiba — angkopsa isang mahina, kulang sa armasna hukbong manghihimagsik.Inilahad ni Del Pilar kay Agui-naldo ang bentahe ng pakiki-labang gerilya, at sa paghanga niAguinaldo, bago sila naghiwalay

sundan sa pahina 7

ILANG araw na lamang at sisi-mulan na ang Simbang Gabi atito ay magsisimula sa ika-16 ngkasalukuyang buwan.

Ang nasabing Simbang Gabiay pag-alaala sa kapanganakanng ating Dakilang Manunubosna si Hesukristo. Naging kauga-lian na natin na magsimba ngsiyam na sunod-sunod na gabiat sa huling araw na siyangtinuturing na araw ng kapa-nganakan ng ating Manunubos.

Maituturing na isang sak-ripisyo ang pagsisimba ng siyamna araw bago dumating angaraw ng pagsilang ni Kristo.Kailangang gumising ng maagakahit na malamig ang panahonat sa kasarapan ng pagtulog paralamang makadalo sa misa.

Dahil sa Simbang Gabi, ma-raming dalaga’t binata ang nag-sisipagsimba at kung minsan aynatutuloy na sa pagtatanan angmga magkasintahan.

Pauna na ang aking pagbating Maligayang Pasko at Ma-nigong Bagong Taon sa atingmga giliw na mambabasa.

SM City Baliwag magbubukas naNAKATAKDANG magbukasang ika-33 department store ngShoe Mart (SM) sa bayan ngBaliwag sa ika-12 ng Disyembreng kasalukuyang taon.

Ang pagkakatayo ng SM CityBaliwag ay makakatulong hindilamang sa kabuhayan ng mgaBulakenyo, bagkus magbibigaydin ito ng hanap buhay sa ma-raming Bulakenyo.

Inaasahang ibayong kaun-laran ang maidudulot nito sabayan ng Baliwag dahil mara-ming negosyo pa ang susulpotsa katapat o katabi ng nasabingdepartment store, at maramiring Bulakenyo ang magka-karoon ng hanapbuhay sa SMCity Baliwag.

Malaking kaunlaran angmaidudulot nito hindi lamangsa Baliwag kundi maging sa mgakaratig bayan.

Kayo, ano sa palaga ninyo?

Wedding AnniversariesBINABATI ko ng Happy Wed-

ding Anniversary ang akingdalawang anak na sina Janet atBong Valdez na nagdaraos ngkanilang ika-20 taong aniber-saryo sa Disyembre 10, at si Per-fecto Jr. at Jean Raymundo namagdiriwang ng kanilang ika-15 taon ng kanilang masayangpagsasama sa Disyembre 11.

Happy Wedding Anniversary,mga anak.

Pulitika sa HagonoyMAUGONG ang balita na naisna muling magbalik sa pagka-alkalde ng Hagonoy si datingMayor Felix “Totie” Ople.

Ayon sa ilang taga-Hagonoyna aming nakausap, kailanganng mga taga-Hagonoy ang isangkatulad ni dating Mayor Totie,na nadarama ang kailangan ngmga mamamayan.

Kadalasan daw ay mabibig-yan ng kalutasan ng mabunyingalkalde ang kanilang mga suli-ranin.

O, Mayor Totie kailangang-kailangan ka raw ng iyong mgakababayan.

silang kalimutan. Ibig sabihin,bantayan natin ang kaso ng mgapinaslang na mamamahayag.Patuloy nating ibalita kung anona ang mga huling kaganapan sakanilang kaso.

Kaso, mas gustong balita ngmga tao ay tipong teledramatulad ng fertilizer fund scam niJoc-joc Bolante, Cha-cha na wa-lang tugtog, at iba pang mga awaysa pulitika at balitang artista.

* * *Ayon sa Center for Media Free-

dom and Responsibility (CMFR),ipinagwawalang-bahala ng mgamamamahayag at mga mama-mayan ang insidente ng pama-maslang sa mga mamamahayag.

Hindi naman daw sila angnamatayan.

* * *Simple ang basehan ng CMFR.

Iilan ang pahayagan o istasyon ngtelebisyon at radyo na tumututoksa istorya ng pamamaslang sa

mga mamamahayag.Mapapansin nga na matapos

maiulat ang pamamaslang ngisang mamamahayag, ilang arawlang nakalimutan na ang balita.

* * *Bukod sa pamamaslang, may

iba’t iba pang banta sa pamama-hayag. Ito ay ang kasong libelo,pagsasara ng mga istasyon ngradyo, at karahasan.

Ngunit ang hindi naiuulat ayang banta ng mamamahayag sakapwa mamamahayag.

* * *Isang halimbawa ang pagba-

banta sa isang mamamahayag saBulacan na nagsulat sa kanyangkolum hinggil sa media ethics.Isa sa tinukoy niyang kaso ay angtalamak na “pamamasko” ngilang mamamahayag sa mgaopisyal sa pagpasok ng buwan ngDisyembre.

Bato-bato sa langit, tamaan ay sundan sa pahina 7

DISYEMBRE 5 - 11, 2008 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 3

Depthnews JUAN L. MERCADO

Misplaced hopes

Regarding Henry

HENRYLITO D. TACIO

Cebu Calling FR. ROY CIMAGALA

Fertility and productivityI JUST attended a forum of farm-ers the other day. It was organizedby some Church people, withsome public officials in atten-dance. The theme was on soil fer-tility and productivity as key tofood security.

The farmers looked on thewhole hopeful. Some managed tosmile and to show a face of seren-ity. Others looked a bit concernedand apprehensive. Well, theworld is big enough to accommo-date all sorts of people, I thought.

That it was organized by someChurch people should not comeas a surprise. Farming is a basichuman concern and need. TheChurch is very much interestedin it. It was done well, so thereshould not be any accusation theChurch was interfering and en-gaging in purely social action.

The Bible is full of imagesabout farms and agriculture. OurLord conveyed important lessonsthrough parables that made useof agricultural terms: seed, sow-ing, plants, trees, sheep, weeds,

“I OFTEN wonder whether wedo not rest our hopes too muchupon constitutions, upon laws,and upon courts,” the late Jus-tice Learned Hand mused in amoving May 1944 speech. “Be-lieve me, these are false hopes.”

This jurist’s caution resonatestoday as schizophrenia blanketsthe frenzy to overhaul the con-stitution. Do positions taken byPresident Gloria Macapagal-Ar-royo and her praetorian guardsreally differ?

The President will step downafter 2010. There’s no plan to ex-tend her term, insists AnthonyGolez, deputy spokesperson ofMs. Arroyo. “(This is) doomed be-cause the people will oppose this.They don’t want any term exten-sion.”

That’s a pro-forma nod to-wards the October Social WeatherStation’s (SWS) survey. It foundthat 63, out of every 100 respon-dents oppose tinkering with theconstitution now. That resistance,in fact, has persisted over the lasteight surveys, SWS’ MaharManghas recalls.

shepherds, goats, rocky groundand good soil, etc.

In short, farming is very muchin the heart of the Church. Obvi-ously, the forum I mentioned wasmore on the technical side offarming. They were talking aboutthe virtues of organic farming aswell as the need for basic infra-structure and investments tosupport the farmers, etc. All verygood!

But then again, the technicalside of farming, so basic and in-dispensable, should not be de-tached from the religious side offarming. It has to be understoodthat farming is never just a hu-man activity. It is one that hasdeep and immense spiritual andmoral repercussions.

Consider Christ’s indicationthat before a seed sprouts into aplant, grows, matures and bearsfruit, it has to be sown and diefirst.

That should remind us thatfarming, just like any human en-terprise, requires some dying to

oneself, some sacrifice and pain.Without this ingredient, weshould not expect that endeavorto succeed and prosper.

There is need for conversionalways. That’s how we give im-pulse to our proper growth as per-sons and children of God. We needto continuing conversions, other-wise, we stop growing and getstunted.

Consider the parable of thesower and the seed. This remindsus that we should try to be a good,well-plowed and preparedground, so that the seed, God’sword, can take root, grow andbear fruit a hundredfold.

We just cannot be hearers ofGod’s word alone, and flaunt itwith the rich foliage of our clever,deceptive ways, which unfortu-nately we can be very good at. Wehave to be doers of God’s word,assimilating it such that it be-comes flesh of our flesh, the sub-stance and form of our thoughtsand actions.

continued on page 7

But the President’s clan, incontrast, collars every congress-man to sign a resolution that’danoint themselves to rewrite theConstitution — now.

Main peddlers for the con-stituent assembly option are thePresident’s sons: Reps. JuanMiguel and Diosdado Arroyo. ThePresident’s brother-in-law, Rep.Ignacio Arroyo, rides shotgun. Sodo regime stalwarts SpeakerProspero Nograles and Rep. LuisVillafuerte.

They all peddle the same line:A new constitution will usher indeferred hopes of a country of eco-nomic stability and expandingfreedoms.

Are these false hopes?The British never had a writ-

ten constitution. Yet, its writreaches throughout their realm.Indeed, a constitution “sums up,in legal form, the moral judgmenta community has reached.”

Americans amend their con-stitution on basic issues. TheFirst Amendment, for example,covered freedom of speech, reli-gion and peaceful assembly. The

Chinese scrapped Mao Ze Dong’strictures to tack on a provisionguaranteeing private property.“It is glorious to be rich,” DengHsiao Peng proclaimed.

Filipinos itch to rewrite char-ters. An irate public and Catho-lic bishops clobbered PresidentFidel Ramos. Only then, did hedrop plans to revise the constitu-tion to wangle a crack for a sec-ond term. People Power II oustedthe often-soused Joseph Estradawhen he’d barely made tentativestabs at charter overhaul.

Ferdinand Marcos stitched inthe notorious “Transitory Provi-sions”. That locked in his 14-yeardictatorship as a “New Society”.We still haven’t tallied the finalbill for the ruins.

“A society in which men rec-ognize no check upon their free-dom soon becomes a societywhere freedom is the possessionof only a savage few, as we havelearned to our sorrow,” JusticeLearned Hand said in that NewYork Central Park address. Lust-ing to seek the presidency in 2010,

continued on page 7

SO many eulogies have been saidand written. Oftentimes, peopledrop a tear when they hear one.“Tears are sometimes an inap-propriate response to death,”urged Julie Burchill. “When a lifehas been lived completely hon-estly, completely successfully, orjust completely, the correct re-sponse to death’s perfect punc-tuation mark is a smile.”

“On a day of burial there is noperspective — for space itself isannihilated,” wrote Antoine deSaint-Exupery. “Your dead friendis still a fragmentary being. Theday you bury him is a day ofchores and crowds, of hands falseor true to be shaken, of the im-mediate cares of mourning. Thedead friend will not really dieuntil tomorrow, when silence isround you again. Then he willshow himself complete, as he was— to tear himself away, as he was,from the substantial you. Onlythen will you cry out because ofhim who is leaving and whom youcannot detain.”

Recently, the film capital ofthe world mourned when PaulNewman passed away. But hisdeath is not the end of his lifeitself. People will remember himas an actor who received eightOscar nominations and finallyclinched the elusive trophy for hiselectrifying performance in TheColor of Money.

His wife, Joanne Woodward,will not forget the man whom shestarred with in several motionpictures and who directed her inthe award-winning Rachel,Rachel. Robert Redford willthink of him as his buddy in theblockbusters Butch Cassidy andthe Sundance Kid and the Acad-emy Award winning The Sting.Moviegoers will reminisce of himas the leading man of ElizabethTaylor in Cat on a Hot Tin Roof.

Yes, forthcoming generationswill still come to know PaulNewman through his Hollywoodfilms, his life, and his being a phi-lanthropist. His contribution to

the world and his legacy will liveforever!

Kurt Vonnegut, author ofSlaughterhouse-Five, reiterated,“The most important thing Ilearned… was that when a per-son dies he only appears to die.He is still very much alive in thepast, so it is very silly for peopleto cry at his funeral. All mo-ments, past, present and future,always have existed, always willexist. They can look at all the dif-ferent moments just that way wecan look at a stretch of the RockyMountains, for instance. They cansee how permanent all the mo-ments are and they can look atany moment that interests them.It is just an illusion we have hereon Earth that one moment fol-lows another one, like beads on astring, and that once a momentis gone it is gone forever!”

“Our death is not an end,” saidAlbert Einstein, “if we can liveon in our children and theyounger generation. For they areus, our bodies are only wiltedleaves on the tree of life.”

That was what Heath Ledgeralso said. By having a child of hisown, he believed the “circle oflife” will continue. Before he died,the Australian actor was quotedas saying, “Having a child changesevery aspect of your life — for thebetter, of course. The sacrificesare large, but what you get in re-turn is even bigger than the sac-rifices you make. I feel, in a sense,ready to die because you are liv-ing on in your child. Not literally,not ready to die — but you know,that sort of feeling in a profoundway.” Prophetic words, these?

Marcel Proust puts it this way,“People do not die for us imme-diately, but remain bathed in asort of aura of life which bears norelation to true immortality butthrough which they continue tooccupy our thoughts in the sameway as when they were alive. It isas though they were travelingabroad.”

continued on page 7

Death is not the end of life

Ka Iking Reports

IKE SEÑERES

IS IT really possible to build self-sustaining villages according tothe standards of Global Actionfor National Development Assis-tance (GANDA)? My answer is yes,because all the technologies thatwill be used and implementedin these villages are doable andattainable, having been testedand implemented in other partsof the world in various forms.

In an interview during my TVshow, economist Butch Valdestold me that not unless theBataan nuclear plant is revivedalong with more nuclear plantsfor the country, we will never beable to produce the cheap energythat our country needs to producegoods and services that our coun-try needs to survive. He said thatnew advances in nuclear technol-ogy have made this option notonly cheaper, but also safer.

Knowing that the nuclear op-tion is still far off because itwould require charter change tomake it happen, I believe thatthe doable and practicable solu-tion at least in the meantime isto resort to renewable energies,meaning to say that we shouldproduce renewable energy wherewe can, depending on the re-sources or materials that areavailable locally.

In my previous column, I al-ready mentioned the use of bio-fuels as an option, without beingspecific about it. As of now, theworld prices of coconut oil maynot make it practical to use it asbio-fuel, but there are manycrops that could produce oil inlarge volumes, including jathropaamong others.

The emergence of bio-fuelproduction technologies is actu-ally just one side of the renew-able energy equation. The otherside is the emergence of cheapand affordable power generatingsets that could be used in smallerplants, producing power forsmaller communities such as theGANDA villages.

As Butch explained his viewsabout energy production, hemade it very clear that even withnuclear power, there is still aneed to develop and sustain otherpower sources, all possiblesources as a matter of fact for aslong as these are renewable. Thebottom line is that we should re-duce if not remove our depen-dence on imported fossil fuelsthat are too expensive to use.

I listened intently to Butch ashe said that with cheap nuclearpower, we will also be able to op-

continued on page 4

A mission possibleForward to Basics FR. FRANCIS B. ONGKINGCO

The rattleTIBO could not take his eyes offthe brand new baby rattle he hadjust bought from the supermar-ket. It was still wrapped in plas-tic and he was delighted to hearits gentle jingling crisp sound.His thoughts were lost imagin-ing how his first born son wouldbe enjoying the toy that he hadsaved up for some weeks now. Heknew, even though how small itwas, his wife was going to be verytouched. They were very poor.

They were fortunate enoughto make it to one of the city’scharitable wards. Despite thebusy Christmas atmosphere thedoctors and nurses were surpris-ingly very kind and entertainedtheir every need.

Tibo was very nervous. He wasgoing to be a father. Even thoughthere was always a first time foreverything being a father wasquite unique. He wanted to rel-ish every moment of it. “Elain,too was finally going to be amother,” he smiled to himself ashe entered the hospital. He andhis wife had prayed for many

years for a child.He had not yet entered the

ward where his wife was confinedwhen the nurse taking care ofElain approached him. She wastrying hard to put on a smile,Tibo read that something wasamiss.

“Mr. Santiago, I have to tellyou something ...,” her faced sud-denly became very serious.

“Why? What happened? IsElain alright?” he began to panic.

“Sir, your wife is fine. She’sasleep … recovering …,” shestammered.

“Recovering …?”“… she unexpectedly began to

labor … and gave birth …,” shehesitated to continue.

“… and our baby?” he asked.“The doctors …, they are ... try-

ing to revive him … He devel-oped a complication and … theysay his chances are slim,” she be-gan to break down.

“I want to see my baby!” hebrushed her aside.

But the nurse quickly grabbedhim and said, “It’s impossible to

enter the room now …, sir …please understand …, they’re do-ing everything they can … atleast you can stay and wait withyour wife …,”

Tibo couldn’t understandwhat was coming over him. Hishead was swirling as mixed feel-ings of confusion, anger, anxietyand helplessness were violentlyvying against each other insidehim. Anger prevailed.

A sudden rage overcame himand he threw everything he car-ried to the ground in a gesture ofrebelliousness. Quickly coming tohimself, he was too ashamed toapologize to the nurse andrushed out of the hospital. Tearswere streaming down his cheeks.

He began to aimlessly walkdown the road oblivious to theChristmas lights, decors and chil-dren singing Christmas carols. Hecould not accept how thingsaround him were so “good” whenthings for him had gone bad. Theyhad done so much for this child,and now all their joy, hopes and

continued on page 4

4 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 DISYEMBRE 5 - 11, 2008

Buhay Pinoy

MANDY CENTENO

Kakampi mo ang Batas ATTY. BATAS MAURICIO

Philcharter, inirereklamoTANONG: Magandang araw po, Atty.Batas. Ako po ay sumulat na sa inyonoong nakaraang buwan, tungkol posa insurance at sa aksidenteng na-ganap noong Aug.16, 2008 at tinugonnaman po ninyo ang aking sulat.Sumulat po ako muli sa inyo upangihingi ng sulusyon ang aming prob-lema tungkol po sa insurance naPHILCHARTER. Tumatawag pokami sa H.O. nila upang alamin naang status ng aming sasakyan subalitwala pong maisagot sa amin ang mganakakausap namin. Si MR. ERNESTONICDAO daw po ang nakakaalamtungkol sa sasakyan namin pero pagtinatawagan (844-7044 loc 161) koparating wala sa opisina.

Nasa Toyota Cubao po ang sasakyannamin mula pa noong Aug 20 at hang-gang ngayon ay wala kaming alamkung total loss po or repair angsasakyan namin. Nakapag submit na-man po ako ng mga papeles na ka-ilangan nila, pero pinaiikot-ikot langkami ng insurance na ito. Na check napo ng adjuster nila ang sasakyannamin at nai-submit na po sa kanila(H.O.) ang report, pero ngayon potumawag ako ng PHILCHARTERCUBAO, si MR. HEHERSON angnakausap ko at sinabi lang po ipinapa-check ulit ni MR. ERNESTO NICDAOsa service advisor ng Toyota Cubao.One month at three days na pokaming nag-aantay ng sagot sa PHIL-CHARTER, at hanggang ngayon po aypara kaming nangangapa sa dilim.Gaano po ba katagal bago makapagclaim sa ganitong insurance? Ang mganasaktan po sa aksidente ay IPINA-GAMOT KO na. Pero hanggang ngayonpo ay walang tulong na nagagawa saamin ang PHILCHARTER. NAKACOMPREHENSIVE INSURANCEPO ANG AMING SASAKYAN ATMAY TPL. 16 months pa lamang ponaming nagagamit ang sasakyannamin bago maaksidente.

Tulungan nyo po kami, Atty. Batas,sa aming problema. Maraming, ma-raming salamat po, Atty. Batas. GODBLESS PO. Nawa’y marami pa pokayong matulungan tulad ko. Guma-galang. (glynda1965@yahoo.com).

SAGOT: Glynda, maraming sa-

Paskong paksiw,sana’y magmaliw“Pasko, Pasko, Pasko na namang muliTanging araw nating pinakamimithi ...”Ito ang awitin na katangi-tangiAng samo ng bata, barya’y makahingi.Noon, mga musmos kapag namamaskoAt nananapatan kahit saang dakoKung maabutan na, baryang beinte singkoAwitin ay “TENK U, ang babait ninyo.”Ito ay himutok nitong kumpare koTiyak lasang paksiw sa kanya ang PaskoSing asim ng suka ang kartada nitoParang ampalaya, kulubot na noo.Karaniwan siyang trabahador lamangSa isang kumpanyang layuni’y mainamMay isang samahan sila’y kinalabanAt sa barangay pa ang naging usapan.Pagkat magpa-Pasko ang kalaban nilaIba ay umatras hindi na kumontraAng diwa ng Pasko hangad ipakitaAng pagmamahalan dito’y pinadama.Subalit may isang puso’y naging batoSintigas ng pader ang damdamin nitoDi siya umatras, kumontra pa itoWari’y hindi taglay ang diwa ni Kristo.Pati si Kapitan hinimok na siyaIatras na lamang itong laban niyaAt baliwalain itong kanyang kontraAng pagka-Kristiyano sana’y ipadama.Sa halip tanggapin payo ni KapitanNagtalumpati pa’t ipinagdiinanAng paglaban niya’y hindi titigilanHanggang ang kumpanya ay maparusahan.Nasa barangay hall itong kumpare koMga pangyayari ay dinamdam nitoMasama ang loob na lumisan itoAt ang iniisip, paano sa Pasko ?Walang tatanggapin sa kumpanya niyaPagkat ilang buwan di na kumikitaWalang pang-therapy sa kanyang asawaNgayo’y nakaratay, kawawa talaga.O mahal na Ninyo, dalangin po naminItong kumpare ko, nawa’y pagpalainDarating na Pasko, maglalasang paksiwAy maging adobo, ang aming dalanginSa naging kalaban nitong kumpare koKahilingan namin sa mahal na NinyoNawa ang puso n’yang sintigas ng batoAy di maranasan ang Paksiw na Pasko.

The King and IAng pagiging HARI o KING nitong buhayAy naranasan na noong bata pa langMga kapatid ko’y masipag na tunayKahoy taga-tipak, Kuya na panganay.Kapatid na bunso taga-igib namanSamantalanmg ako’y nagsusulat lamangAng mahal kong inay ako’y lalapitanAng tawag sa akin’ HARI ng batugan.’Nang magkaasawa’y ikinasal doonSa bayan ng KING WA, Plaridel na ngayonSi Ninong JuaKING, si Ninang QUEENacionNaging mga saksi, masasaya noon.Gastos kinakapos nang magkapamilyaBukod sa trabaho ay nagka-sideline paAng pera sa jukebox ay taga-kulektaNaging bansag tuloy, Jukebox KING sa pera.Hilig na awitin at nagugustuhanSi Ruben Tagalog, ‘HARI ng Kundiman’At si Elvis Presley, ‘Rock n Roll KING’ namanSa larong basketball, ‘Abe KING avid fan”.Nag-O.F.W. sa Gitnang SilanganSa kay HARIng Phajad doon nanilbihanPawang Pilipino mga kasamahanSa pagka-Pangulo, doon ay nahalal.Di pueding tawagin HARI ang panguloPagkat magagalit ang mga AraboAng naging tungkulin, mag-utos lang itoNa para ding HARI, anuman ang gusto.Isda na KINGfisher, masarap kaininPelikulang KING Kong, nais panuurinFilm na’The KING and I’, bida si Yul BrynerPagka-matso niya’y hangad na gayahin.Ngayon sa pagtanda, senior citizen naAng ‘Nomination Form’ ako’y binigyan paSa ‘Search for LOLO KING at LOLA QUEEN’ nilaHARI-manawari’y magtagumpay sana.Ang taga-Malolos, walang kandidatoKundi ako lamang nag-iisa ditoSa unang baitang dito ay panaloWalang nakalaban, ‘FINALIST’ na ako.Sa probinsya naman, iba’t ibang bayanMayro’ng kinatawan, maglalaban-laban‘Talent portion’ iyon, question at answer manDoon gaganapin sa Bulwagang Bayan.Ikalabing-anim ngayong buwang ito‘Coronation’ naman doon sa P.E.O.Mga magwawagi na LOLA at LOLOSa inyo pong lahat MALIGAYANG PASKO.

lamat po sa e-mail na ito. Sa ilalim ngInsurance Code of the Philippines,talagang may proseso po ang pag-hahabol ng bayad mula sa mga insur-ance company. Kaya lamang, hindinaman po pinapayagan ang mas-yadong matagal na proseso. Kailangan,maproseso po ang mga papel ngnaghahabol, at mabayaran ang kan-yang mga claim, sa resonablengpanahon.

Sabi nga, justice delayed is justicedenied. Ang akin pong payo sa ga-nitong mga sitwasyon ay ganito:dalhin na po ninyo ang reklamo ninyosa kawalang pagkilos ng inyong insur-ance company sa Insurance Commis-sion. Sampahan na po ninyo ng kasosa nasabing komisyon ang inyong in-surance company, at sa kasong iyan,hingin ninyo ang kabayaran ng inyongdamages, at hingin din ninyo angpagpapaalis ng lisensiya ng insurancecompany. Sigurado po akong magma-madali ang insurance company sapagbibigay kalutasan sa inyong claimspag ganito ang ginawa ninyo.Mga singilin sa interest sa mga pautang,

puwedeng kuwestiyunin sa hukumanTANONG: Dear Atty. Batas: Good daypo sa inyo, ang ihihingi ko po ng payosa inyo ay ang pagkakautang ko naP30,000 sa isang tao. Nag-issue po akong tseke pero hindi ko na po pina-deposit, umabot po ng 200,000 nga-yon dahil lang po sa interest. Matagal-tagal rin po kasi akong hindi nakaba-yad sa pinagkakautangn ko kaya uma-bot na po ng ganun kalaki. Dalawangtaon po bago po ako nakapagsimulangmakapaghulog dahil na rin po sa nalu-gi ang negosyo ko. Nakakapaghulogna po ako ng P30,000 na hinuluganko buwan-buwan. Ayaw po kasi nilapumayag na bawasan pa yung inter-est dahil sa tagal daw po ng pagka-kautang. Ano po kaya ang magandanggawin para matapos na po ang kal-baryo kong ito. Dito lang po kasi napu-punta yung suweldo ko sa pagta-trabaho.

Inaasahan ko po na mabasa nyo poitong sulat ko, at mabigyan ako ngmagandang payo. Maraming salamatpo. (perezharal@yahoo.com).

SAGOT: Marami pong salamat sae-mail na ito. Sa ilalim ng mga umiiralna batas kagaya ng Civil Code of thePhilippines, ang anumang kasun-duang pinasok ng magkabilang panigay dapat nilang tuparin. Ang mgakasunduang ito kasi ay itinuturing nabatas sa pagitan ng mga nagkasundo.Kung hindi tutupad ang sinuman samga napagkasunduan, maaaringmagsampa ng kaso ang isa sa kanila,upang pilitin ang pagsunod ng hindisumusunod. Sa kabilang dako, baga-mat sinasabing hindi na umiiral angmga batas na nagbabawal ng mata-taas na interest sa mga utang kagayang Usury Law, patuloy naman angKorte Suprema sa pagbabantay samga sobra sa langit na mga singilin sainterest. May mga desisyon ng KorteSuprema na nagsasabing ang interestna katumbas ng 5 porsiyento buwan-buwan ay sobra at hindi pahihintu-lutan. Dahil diyan, kung interesadoang isang may utang ma kuwesti-yunin ang interest na pinababayaransa kanya, maaari siyang magsampa ngkaso sa hukuman laban sa naniningilng sobrang interest. At ito ang akingipapayo — para sa nakautang na mag-sampa na kaagad ng kaso sa husgado.Sa kasong ito, maaaring kuwestiyu-nin hindi na lamang ang interestkundi pati na ang paraan ng pagba-bayad.

Sentensiyado sa krimendi maaaring magreklamo?

TANONG: Good afternoon po, Atty.Batas. Itago n’yo na lang po ako sapangalan na Wakko taga Cabuyao,Laguna. Gusto ko lang po humingi ngadvice sa inyo. Noong 1994 ako po aynapasama sa isang “Financial Scam”sa isang Rural Bank dito sa Cabuyao.Ako po ay isang teller sa banko na yun.I want to tell you the truth, Atty., foryou to give me good advice. Ako po ayumamin sa aming branch manager namay nakupit nga po ako sa banko sakadahilanang nagkasakit noon angaking anak. Hindi ko po namalayanna umabot na pala sa humigit-kumulang P300,000 ang aking nadis-palko na akin naman pong tinanggap

sundan sa pahina 6

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Forward to Basics continued from page 3

plans were lost. “We had prayed somuch!” he gritted his teeth in angerand disappointment.

The bells of a nearby Churchstarted pealing. The last eveningMass had just ended. Tibo was head-ing towards that direction, and hebegan to cross paths with the Churchgoers. The street was suddenly filledwith children’s laughter, cries andshrieks. He wanted to cover his ears,it was too much, he couldn’t bear con-templating all that joy when he wasabout to lose his baby. As the crowdslowly faded away, Tibo found him-self unexpectedly entering theChurch.

There were still some people re-maining inside. Some families wentto pray before the life-size crèche. Heoccupied the pew closest to the door.As he sat down he was surprised tohear a rattling sound. Up to that mo-ment he didn’t realize that he hadslipped the baby rattle in his backpocket. He gently pulled it out and

admired it once more. He started cry-ing thinking that the baby wouldnever grow up to play with it.

“I can only pray,” he said to him-self. “I was stupid to act that way,”he rectified. “I must pray and trustGod, He who gives life and takes itaway.”

He knelt down, his elbows restedon the creaking pew. His huge shak-ing rough hands were still holding onto the fragile toy.

When he found himself to be theonly one inside, he slowly stood upand approached the crèche. Beforethe manger where the Child rested,he knelt and prayed. “My dear, Jesus…, my only son is dying …, he was tobe our gift this Christmas …, he wasgoing to be our all, and we have noth-ing more, why do you have to takehim as well?”

He didn’t know what he was say-ing. Then as one truly speaking toanother he added, “You see this babyrattle, Jesus? I bought it for him. It

was going to be our little gift to him.And he won’t even grow up to playwith it. But since you’re going to takehim to Heaven with you, can you takethis as our gift to you, so that you canshare it with our son?”

Tibo unwrapped the rattle that letout some gentle clinking. He gentlyplaced it in the Baby Jesus’ hand. Ashe left the Church, his ears suddenlyheard a gentle rattling sound. “Some-one’s playing with the baby rattle!”

He returned inside and ran to-wards the crèche. But the rattlingsound had already stopped. Tibo ar-rived and found the baby rattle onthe ground. He picked it up and ob-served that a blue thread was caughtin its handle. He looked at the babyJesus and noticed that the statue waswrapped with a blue mantle.

He looked at the statues of Jesus,Mary and Joseph. He pocketed the babyrattle, knelt down and prayed saying,“Thank you, Jesus, Mary and Joseph,for bringing my son back to life.”

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Ka Iking Reports continued from page 3

erate desalinization plants thatwould enable us to produce clean po-table water that could also be usedfor irrigation purposes. He also saidthat with cheaper power and withmore water, we could also producelarge volumes of ice that are neededby our agriculture and fisheries in-dustries.

I think that on a smaller scale, itwould also be possible to desalinatesea water and produce ice by usinglocally produced power that is fueledby renewable bio-fuels. One advan-tage of local village based productionis the avoidance of transport coststhat bring up the distribution ex-penses.

Multi-purpose driers and cold stor-age facilities require only simpletechnologies but sad to say, we havenot been able to make these items

available in all of our villages, in sup-port of their agriculture and fisher-ies. Generally speaking, all crops andfish produce could either be dried orfrozen, and the end result is thesame, that the farmers or fishermenwill be able to wait for the right timeto sell, aside from avoiding or pre-venting the spoilage of their goods.

Having the means to dry andfreeze their goods, and having accessto cheap power, our farmers and fish-ermen in the villages will be able toproduce their own feeds and fertiliz-ers, the two critical inputs that arepreventing them from making moneyin their small businesses.

In the final analysis, what is im-portant is that the per capita incomesof the village people, along with theirlife expectancy and literacy rateswould increase according to the in-

ternational standards set by the Hu-man Development Index (HDI) asdeveloped by the United NationsDevelopment Program (UNDP).

In a manner of speaking, GANDAis going to use the strategy of concen-trated convergence. It will not onlytry to cause the convergence of thetechnologies that are needed by thevillages, it will also concentrate thedeployment of these technologies toone village at a time.

* * *Email iseneres@yahoo.com or

text me at +639293605140. Watchmy TV show “KA IKING LIVE” ev-ery Friday from 930 to 1030 PM inDestiny Cable Channel 3. Tune in to“KAPIT-BAYAN” in DWIZ 882 KHZ5 to 6 PM Mon to Fri. Join GlobalAction for National DevelopmentAssistance.

DISYEMBRE 5 - 11, 2008 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 5

Tagumpay ang kauna-unahang pagsukatsa kakayahan ng manggagawa ng paputok

NI DINO BALABO

BALIUAG, Bulacan — Matagum-pay ang kauna-unahang pagsa-sagawa ng “skills assessment” opagsukat sa kakayahan ng mang-gagawa ng paputok sa Bulacanpartikular sa bayang ito.

Iginiit naman ng PhilippinePyrotechnics Manufacturers andDealers Association Inc.(PPMDAI) na dapat ituwid ng De-partment of Health (DOH) angkampanyang “Iwas Paputok” nanaglalayon na mabawasan angnasasaktan sa paggamit ng pa-putok kung Bagong Taon, dahillegal ang industriya.

Ayon kay Celso Cruz, taga-pangulo ng PPMDAI, layunin ngisinagawang skills assessmentang mapataas ang antas ng kaka-yahan ng mga manggagawa ngpaputok sa Bulacan na itinuturingna sentro ng paggawa ng paputoksa bansa.

Ang resulta ng nasabing skillsassessment ay magsisilbing ba-tayan ng PPMDAI, Bulacan Pyro-technics Regulatory Board(BPRB) at Technical Educationand Skills Development Author-ity (TESDA) sa kanilang iniha-handang kurso para sa paggawang paputok.

“Kailangang maging profes-sional ang mga manggagawa ngpaputok at scientific ang paggawapara maiwasan ang mga insidenteng nasasaktan sa paggamit nito,”ani Cruz.

Binigyang diin niya na angpaputok na karaniwang sanhi ngdisgrasya ay mula sa mga ilegalna paggawa, kaya’t hindi nasu-sunod ang tamang timpla ngpulbura at tamang laki ng pa-putok na itinakda ng batas.

“We hope to standardize themanufacture of pyrotechnics prod-ucts through skills assessment andat the same time reduce injuriesrelated to our products,” ani Cruz.

Ayon kay Avelino Plata, angkinatawan ng TESDA, ang skillsassessment ng mga manggagawa

Paghanga at pangamba ng alkaldeng Palayan City sa NFEx ng BulacanLUNGSOD NG PALAYAN, NuevaEcija — Nagpahayag ng paghanga angalkalde ng lungsod na ito sa proyek-tong North Food Exchange (NFEx) ngBulacan, ngunit nangangamba siya nabaka maapektuhan ang presyo ngkanilang pangunahing produkto, angkalamansi.

Gayunpaman, sinabi ni datingGob. Josie Dela Cruz ng Bulacan nawalang dapat ipangamba ang mgamagsasaka sa Hilaga at GitnangLuzon kabilang ang lungsod na itohinggil sa magiging presyo ng ka-nilang mga produkto.

Si Dela Cruz ang tagapangulo ngSoutheast Asia Commodities FoodExchange Inc. (SACFEI) na siyanamang namamahala sa NFEx.

Ayon kay Mayor Romeo Capinpin,maganda ang proyektong NFEx ngBulacan na inaasahang magigingbagsakan ng mga aning produktomula sa kabukiran kapag natapos.

Gayunpaman, sinabi ng alkalde nabaka maapektuhan ang presyo ngkalamansi, ang pangunahing pro-dukto ng kanyang lungsod.

“Diretso kasi kaming nagbebentasa Divisoria. Baka maging panibagonglayer lang iyong NFEx,” ani Capinpin.

Ngunit sinabi ni Dela Cruz sahiwalay na pakikipanayam sa lungsodding ito noong Disyembre 4 na walangdapat ipanangamba si Capinpin,maging ang mga magsasaka ngkalamansi.

Si Dela Cruz ang nagsilbing pana-uhing tagapagsalita sa ika-43 taongpagdiriwang ng pagkakatatag ng Lu-ngsod ng Palayan noong Disyembre 4.

Ayon sa dating gobernadora ngBulacan, mas makatitiyak ang mga

Sa kasalukuyan ay umaabot samahigit 80 ektarya ang lupaingnatataniman ng kalamansi sa lungsodna pinag-aanihan ng mahigit 100metriko tonelada bawat taon.

Ayon kay Millan, ang presyo ngbawat bag ng kalamansi na maytimbang na 30 kilo ay umaabothanggang P1,300 kung hindi panahonng tag-ulan, ngunit kung tag-ulan,bumababa iyon sa P500 hanggangP300 bawat bag.

Dahil halos kasisimula pa lamangng pagbibigay suporta ng pamahalaangpanglungsod sa pagsasaka ng ka-lamansi, wala pang naitatayong pro-cessing plant sa lungsod ng Palayan.

Sinabi ni Millan na may panukalana ang kanyang tanggapan na mag-tayo ng processing plant ng kalamansiat maaaring masimulan iyon sa susu-nod na taon.

Ang pagkakaroon ng processingplant ay nangangahulugan na kahitmaraming kalamansi ang inani, hindibasta bababa ang presyo nito dahilmay tiyak na pagdadalhan bukod samga palengke.

Sinabi pa ni Millan, kung mapro-proseso ang aning kalamansi, angkatas nito ay maaaring gawing juice,bukod pa sa maaari ring gamitingsangkap sa mga sabong panlaba atmaging sa dishwashing detergent.

Ayon naman kay dating Gob. DelaCruz, ang kakulangan sa pagpro-proseso ng kalamansi ang pangu-nahing problema ng mga magsasakang taga-Palayan.

“Kailangang magkaroon sila ng ka-hit isang maliit na processing plant,pero kung wala pupuwedeng doon ipro-seso sa NFEx,” ni Dela Cruz. — DB

magsasaka ng kalamansi sa matatagna presyo para sa kanilang produktodahil magkakaroon ng processingplant at packaging plant ang NFEx.

Ito ay nangangahulugan na mai-bebenta pa rin sa mataas na halagaang aning produkto tulad ng kala-mansi kahit marami nito sa pamili-han o kung panahon ng tag-ulan.

Ayon kay Alfredo Millan, PalayanCity agriculture officer, bumababa angpresyo ng kalamansi kapag “pana-hon” nito o kung tag-ulan dahil sobra-sobra ang kalamansi sa pamilihan.

Ngunit, kung hindi tag-ulan, tu-mataas ang presyo ng kalamansi dahilkaunti ang ani.

Ang pagsasaka ng kalamansi saPalayan ay sinimulang suportahan atpagyamanin ng pamahalaang pang-lungsod mula noong taong 2000.

MAYOR Romeo Capinpin ng Lung-sod ng Palayan, Nueva Ecija.

ng paputok ay may tatlong bahagi:“oral exams, written exams, andactual demonstration.”

Kabilang naman sa mga pag-susulit na pagdadaanan ng mgamangagagawa ay ang pagtitimplang pulbura, paghahanda ng mit-sa, pagkakarga ng tinimplangpulbura sa tubo, at pagbabalot ngpaputok.

Kasama ni Plata sa isinaga-wang pagsukat ng kakayanan ngmga manggagawa ng paputok saNation Fireworks sa BarangayTarcan, Baliug, Bulacan si Arca-dio Sta. Ana, isa sa itinuturing namaestro ng paggawa ng paputoksa Bulacan.

Si Sta. Ana ay inapo ng mganaunang gumawa ng komersyal na

paputok sa lalawigan.Batay sa tala ng PPMDAI, ang

paggawa ng komersyal na papu-tok sa bansa ay nagsimula sabayan ng Sta. Maria mataposturuan ng isang paring Kastila angisang Bulakenyo na gumawa ngkuwitis noong huling bahagi ng1800.

Ang nasabing kuwitis ay gi-nagamit ng pari bilang panggisingsa mga parokyano ng simbahankung panahon ng misa de gallotulad ngayong Disyembre.

Sa halip na dupikal ng kam-pana, ang malakas na putok ngkuwitis ang nagsisilbing pang-gising sa mga residente ng Sta.Maria noon, pati na ang mganakatira sa bukid.

Hindi nagtagal, naging bahaging tradisyon ng mga Pilipino angpaggamit ng paputok kung Ba-gong Taon at nasilang ang indus-triya ng paggawa ng paputok.

Sa pagdaan ng panahon, yu-mabong ang industriya at nagbi-gay ng lisensya sa paggawa ng pa-putok ang gobyerno, ngunit no-ong panahon ng pag-iral ng batasmilitar ay ipinagbawal ni datingPangulong Ferdinand E. Marcosang paggawa nito.

Gayunpaman, hindi rin napigilang paggawa ng paputok saBulacan.

Ayon sa PPMDAI, marami parin ang patagong gumawa nito,ngunit naging mitsa naman ito ngkamatayan ng marami dahil sa

pagsabog ng mga pabrika sa mganagdaang taon.

Noong 1992, pinagtibay angRepublic Act 7183 o ang batashinggil sa paggawa, distribusyonat pagbebenta ng produktongpaputok.

Ang nasabing batas ay isanghakbang sa pagpapaunlad ngindustriya ng paggawa ng pa-putok, ani ng PPMDAI.

Ngunit wala pang dalawangdekada ang nakalilipas matapospagtibayin ang nasabing batas,ang paggawa ng paputok ayitinuturing nang “sunset indus-try” o papalubog na.

Ito ay bunsod na rin ng pag-papasok ng mga smuggled o ilegalna pag-angkat ng paputok, at angpatuloy na pamamayagpag ngmga ilegal na manggagawa.

Ayon kay Vimmie Erese, pre-sidente ng PPMDAI, ang ilegal napag-angkat ng paputok ay nag-papahirap sa industriya.

Sa kasalukuyan, sabi ni Erese,bumaba ng halos 60 porsiyentoang kanilang produksyon, dahil narin sa pagtigil sa paggawa ng ha-los 50 porsiyento ng mga rehis-tradong manggagawa.

Inayunan ito ni Fernando Ra-mos, ang may-ari ng Nation Fire-works, na nagsabing hindi silamakasabay sa mga inangkat napaputok dahil mas mura iyon.

Sinabi pa ni Ramos na patuloydin ang pagtaas ng presyo ngpulbura at sangkap na gamit sapaggawa ng paputok.

Ayon pa sa PPMDAI, mali angkampanya ng DOH na “IwasPaputok” dahil napipigil nito angmga tao na bumili ng produktong industriya ng paputok.

“Ang dapat gawin ng DOH aytumulong sa paghikayat sa tao saresponsableng paggamit ng pa-putok at hindi ang pagbabawal,”ani ni Erese.

Sinabi pa niya na ang mga pag-babawal sa paggamit ng paputokay ilegal dahil ang industriya aynakasandal sa batas, ang R.A.7183.

LABI NG PAGSABOG — Ito ang kinahinatnan ng isang ilegal na pagawaan ng paputok matapossumabog noong ika-26 ng Nobyembre 1996 sa Sta. Maria Bulacan. — MABUHAY FILE PHOTO

Treated unfairlyby newspapers thatrefuse to publishyour response?

Write us.Philippine Press Councilc/o PHILIPPINE PRESS INSTITUTERm. 312 B.F. Condominium Bldg.A. Soriano Ave., Intramuros, Manila

http://mabuhaynews.com

6 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 DISYEMBRE 5 - 11, 2008

EXTRA-JUDICIAL SETTLEMENT OF HEIRSNOTICE is hereby given that the estate of the deceased VICTORIA CABANTING DOLES who died intestate onJanuary 10, 2007 in Sta. Maria, Ilocos Sur, left a real property covered by TCT No. T-9921551 in MetrogateIndang located in Indang, Cavite; thereby adjudicating unto themselves ELENA DOLES ANDRES, BERNARDOCABANTING DOLES, HERMINIGILDO CABANTING DOLES and hereby granting full authority to IRENECABANTING DOLES, married to Ronnel C. Martin, to claim the said property, and sign all forms, documentsand other receipts in connection thereto; as Doc No. 321; Page No. 65; Book No. VII; Series of 2008 in NotaryPublic of Atty. Randy P. Bareng.

Mabuhay: Nov. 28, Dec. 5 & 12, 2008

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Kakampi mo ang Batas mula sa pahina 4

na aking pagkakamali.Ako po ay natanggal sa trabaho at kina-

suhan ng banko ng ESTAFA in relation toEconomic Sabotage at nakakahiya man poaminin ako po ay nakulong sa Sta. CruzProvincial ng humigit apat na buwan.

Sa aking paglalakad dito sa bayan ngaking kapatid ako po ay nakarinig na akoay sinigawan ng “Magnanakaw ... Magna-nakaw”. Dahil dito sinampahan ko po ngkaso sa MTC dito sa Los Baños ang taongsumigaw sa akin ng GRAVE ORAL DEFA-MATION.

Sa ngayon po ay halos aabot na sa limangtaon ang aming kasuhan. Nito pong hulinghearing namin ako po ay umupo na sa wit-ness stand at sa hindi ko inaasahan aynaungkat ang aking kaso na Estafa. Dunpo sa witness stand ay umamin naman poako na ako nga ay natanggal sa trabaho atkinasuhan pa ng banko.

Ang tanong ko lang po, Atty Batas,posible po ba na ako ay matalo sa kaso atkung sakali po ano pong kaso ang pwedengibalik na kaso sa akin.Sa ngayon po ay walanaman akong regular na trabaho sadahilang nahihiya po ako na ilagay sa akingresume ang banko na aking pinaggalingan.

May pagkatalo po kaya ang ikinaso kona Grave Oral Defamation? Pwede po bagawin ebidensya ang aking nakaraang kaso

‘TV Kidswatch’: Time for Jade to learn, develop skillsACROSS the roomy pavilion wasthe delicate and lithe frame of aboy that’s bursting with energyand excitement, tinkering withraw colored papers, pens andstrings and eagerly wanting topiece together some cut-outs.

Sitting in a corner near thestage, dwarfed by other kids alsoin frenzy, an adult watched inamusement and overzealous ofart-in-the-making.

Fourteen-year old JadeBulalla, a third year high schoolstudent of the Mt. Province Gen-eral Comprehensive High School,traveled almost 48 hours to getto Cebu City. Along with his ad-viser, Jade left his place earlydawn of Friday, Dec. 5, and ar-rived at the Ecotech in Lahuglate evening of Saturday.

With the adviser’s permission,I disrupted a bit of Jade’s timeto ask how he handled the longtrip. “It doesn’t matter. I am hereto learn and develop my skills,”he said. Before I could ask an-other question, the lad confi-dently continued, “Each kid likeme is entitled to participate … myopinion should matter.” He addedhe planned to take up nursing incollege.

Jade is among the 100 high

school student broadcasters andwriters who attended TV Kids-watch!, the First National YouthFestival on Media from Decem-ber 6 to 9 in Cebu City. Organizedby the National Council forChildren’s Television (NCCT).

Kidswatch! came on theheels of the pilot program calledKidspeak! in 2007 whose par-ticipants gave their opinions onvarious programs they liked anddisliked on television. As a re-sult, the kids produced their ownshort videos in which they shotand edited the scenes, wrote thescripts and starred.

From Luzon, Visayas and Min-danao, selected high school stu-dents were sent to Kidswatch!to assess and validate what theylearned from the previous activ-ity. They also watched their videoproductions.

Ecotech sits snugly in the lushenclave of Lahug whose foliagecame to life even more after theheavy downpour.

Slowly but surely, half of thevenue was being adorned withbanderitas, Christmas lights, andposters illustrating the uniquecharacteristics of each region inthe country.

The kids and their advisers

created the illustrations out ofatypical things. Voila! the wholepavilion was transformed into afiesta that undermined thestormy weather.

The bundle of joy that werethe kids proved impervious tothe soaked outdoors. Their deaf-ening yells and cheers that sig-nificantly echoed their thoughtswere enough to dilute the occa-sional thunders.

The National Council forChildren’s Television (NCCT) isa creation of Republic Act No.8370, otherwise known as theChildren’s Television Act of 1997whose main functions are to pro-mote and encourage the produc-tion and broadcasting of appro-priate programs for children andto monitor the implementationof the Act. Its mandate includesregulation, enforcement andsanctions.

Dr. Alice A. Pañares, NCCTproject director, is a staunch ad-vocate of child participation. “Angbida dito ay ang mga estudyante.What they have to say about tele-vision and what they want to seeare very important,” she said,adding that interactive learning

on different literacies in bothprint and broadcast media is es-sential for kids to maximize theirtalents and skills. Her ultimatedream, Dr. Pañares said, is forNCCT to become a watchdog ofchildren’s television.

True to the objective of mak-ing it interactive, Kidswatch!made the student-delegates par-ticipate in every activity that elic-ited various opinions on programsthey see on television, withoutthe coaching of their advisers. Atone point, during an informalsurvey, it came out that the kidswould want to see more educa-tional game shows and news-magazine programs. They wereone in saying that they like in-formative but entertainingshows.

Erlinda Curro, an advocate ofEnglish literacy and author ofCheck Your English LanguageUsing Tagalog Language, ob-served during the discussionsthat kids criticize not to hurt butto give their sincere reaction.“Children are very honest. Theyspeak from the heart. At an earlyage, their communication andwriting skills should already behoned outside the limits of theclassroom,” she said.

During the video presenta-tions, Assistant Secretary Jona-than Malaya of the Departmentof Education lauded the kids fortheir impressive productions.“What with the limited resources,these kids were able to producevideos whose topics are closest tothem and how they made themwith the limited time,” he said.

At the end of the second andstill gloomy day of TV Kids-watch!, the kids were still com-busting with gusto and raring toface the next challenge.

Each region-group was as-signed to open a segment of thethree-day through group dynam-ics (GDs) and do a recap of activi-ties of the previous day in a cre-ative manner they knew best. Thelast day day in Cebu was reservedfor a tour of the city.

Merry Jade Bulalla, along withthe other 99 merry kids, wouldtravel back to his beloved Mt.Province and their respectivehome province or hometowns;and notwithstanding the longhours of travel, Jade would nowcarrying with him a trove of ex-periences and a fuller confidencein speaking up and stating whathe thinks matters to him andother kids.

BY ARIEL HANS C. SEBELLINO

sa banko?Maraming salamat po sa inyo, Atty., and

more power po sa inyo!(wakko888@yahoo.com).

SAGOT: Maraming salamat sa e-mailna ito, Wakko. Sa ilalim ng Revised PenalCode, ang kasong grave oral defamationay isang uri ng usapin na kung saan anginaakusahan ay sinasabing nagsalita ngmatinding paninirang puri laban sakanyang kapwa. Papaano malalaman kungang sinabi ng isang tao ay matindingpaninirang puri? Kung hindi totoo ang si-nabi at nakakasira sa katayuan ng sina-bihan.

Sa kasong ito, maliwanag na totoo angbintang sa iyo na isa kang magnanakaw,dahil sa nakulong ka na sa salang estafa.Ang salang estafa ay isang uri ng pagna-nakaw ng pondo o pera. Dahil diyan,sabihan ka man ng ibang tao na ikaw aymagnanakaw, wala na silang pananagutansapagkat lilitaw na totoo naman ang si-nasabi laban sa iyo. Mag-iiba ang akingpayo kung lilitaw na hindi ka pa namannasesentensiyahan sa kasong estafa, at angiyong pagkakakulong ay dahil lamang sahindi ka nakapag-piyansa pa. Dahil walapang sentensiya laban sa iyo, wala pangkarapatan ang sinuman na ikaw ay pagsa-bihan na isang “magnanakaw.”

EXTRA-JUDICIAL SETTLEMENT OF ESTATE WITH WAIVERNotice is hereby given that the estate of the deceased Alfredo Ricafort who died intestate on November22, 1994 leaving behind a parcel of land covered by TCT No. 6087 Fre Patent No. 005091 located in SanJose, Sta. Rita, Pampanga was extrajudicially adjudicated by his legitimate heirs with waiver as per Doc.No. 306; Page No. 62; Book No. 97; Series of 2008 of the Notary Public of Atty. Jose M. Cruz.

Mabuhay: December 5, 12 & 19, 2008

mula sa pahina 1Ayon kay Pagdanganan, halos lahat ng

569 na barangay sa Bulacan ay napasokna ng operasyon ng video karera at ibapang katulad na ilegal na sugal.

Bilang isang dating gobernador,paniwala niya na ang pamahalaangpanglalawigan ang dapat manguna sapaglaban sa kriminalidad sa lalawigandahil ang mga sugal at iba pang gawainglabag sa batas ay sumisira sa moralidadng tao.

Ang paglawak ng operasyon ng videokarera sa Bulacan ay kinumpirma sa mgamamamahayag nina Bokal Christian Na-tividad at Anselmo Ortiz, hepe ng De-partment of Interior and Local Govern-ment (DILG) dito sa Malolos.

Ayon sa dalawa, marami na silangsumbong na natanggap na dumarami angmga opisyal ng barangay sa lalawigan nanasasangkot sa operasyon ng videokarera.

Nagpahayag sina Bokal Natividad atOrtiz matapos na kumpiskahin ng mgatanod ng Barangay Sto. Rosario, Malolosang isang video karera na diumano’ypag-aari ng isang “Arnold” mula sa An-geles City, Pampanga.

Nanatiling tikom ang bibig ng pulisyasa lalawigan sa mga paratang ni Pag-danganan hinggil sa pagbasak ng ka-ayusan at katahimikan sa Bulacan.

Sa pag-amin ni Gob. Mendoza sa lu-malawak na operasyon ng video karerasa lalawigan, iginiit niya na walang sa-sabihing maganda si Pagdangan dahilmasama ang loob nito matapos niyangtalunin sa halalan noong nakaraang taon.

“I must admit na lumalaki na namanang operasyon ng video karera sa Bu-lacan pero ginagawa namin ang lahat ngaming magagawa,” ani Mendoza nangmakapanayam ng Mabuhay noong Dis-yembre 9.

Una rito sinabi ng gobernador napatuloy ang pagbibigay ng Kapitolyo ngtulong sa kapulisan upang higit namaging epektibo sa paglaban at pagsugposa kriminalidad, at pagpapanatili ng ka-tahimikan at kaayusan sa lalawigan.

Sinabi pa ni Mendoza sa mas naunang

pahayag na walang basehan ang mgaparatang ni Pagdanganan at walang na-mumuno na nagnanais na maghari angkaguluhan sa kanyang nasasakupan.

Ngunit, mga hamon ang naging tugonni Pagdanganan kay Mendoza at sakapwa Bulakenyo.

Ang hamon ng dating gobernador kayMendoza ay ihayag ang katotohanan sakalagayan ng katahimikan at kaayusansa lalawigan.

Ang hamon naman niya sa mga Bula-kenyo ay magsalita sa pamamagitan ngpagpapahatid ng mga text message sakanyang cellular phone upang mapara-ting ang iba’t iba pang kaso ng krimina-lidad at ilegal na sugal sa lalawigan.

“You can publish my number, paramaipahatid ng mga Bulakenyo ang mgareklamo nila at iba’t ibang kaso ng kri-minalidad sa kanilang lugar,” ani Pag-danganan at ibinigay ang numero ngkanyang cellphone: 0927-224-8271.

Samantala, isang privileged speech omalayang pagpapahayag ang isinagawani Bokal Natividad sa SangguniangPanglalawigan kaugnay ng babala niPagdanganan hinggil sa pagiging cottageindustry ng hired killings sa lalawiganat pagiging talamak ng operasyon ngvideo karera.

Ipinanukala naman ni Bokal ErnestoSulit na kondenahin ang naging pahayagni Pagdanganan, ngunit nanaig angpanukala ni Natividad na magsagawamuna ng imbestigasyon ang SangguniangPanglalawigan hinggil sa paglala ng insi-dente ng hired killings sa Bulacan.

Hinggil sa paglala ng operasyon ngmga sugal sa Bulacan sinabi ni Natividadna magsasagawa rin sila ng bukod na im-bestigasyon hinggil doon.

“Napakahirap na makilala ang Bu-lacan na lumalakas ang mga barangaydahil sa video karera,” ani Natividad.

Matatandaan na ilang buwan pa la-mang ang nakakaraan nang pangunahanni Gob. Mendoza ang pagwasak sa 48makina ng video karera sa harap ngkapitolyo, kung kailan nag-alok din siyang pabuyang P1,000 para sa bawat videokarera machine na makukumpiska.

Ilegal na sugal laganap sa Bulacan, ani Obet

Frantic yet organized, kids know how to have fun while learning. A sample poster shows how kids are serious about being a watchdog of television.

DISYEMBRE 5 - 11, 2008 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 7

BOLT

ONE TRUE LOVE

TWILIGHT

SCAREGIVER

SHOWING ONNOVEMBER 26, 2008

ONWARDSsubject to change without prior notice

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Promdi mula sa pahina

REPUBLIC OF THE PHILIPPINESREGIONAL TRIAL COURTTHIRD JUDICIAL REGION

CITY OF MALOLOS, BULACANOFFICE OF THE EXECUTIVE JUDGE

RE: PETITION FOR APPOINTMENT AS NOTARY PUBLIC

ATTY. IMELDA E. DAVID-GARCIA PNC-41-MB-2008

Petitioner

ATTY. LUISITO E. CRUZ PNC-42-MB-2008

Petitioner

ATTY. MA. THERESA C.S. VILLAFUERTE PNC-43-MB-2008

Petitioner

X———————————X

NOTICE OF HEARINGNotice is hereby given that the above entitled petition is set forsummary hearing on December 18, 2008 at the sala of the ExecutiveJudge, RTC, Br. 81, City of Malolos, Bulacan at 1:00 p.m. Any personwho has any cause or reason to object to the grant of Petition may filea verified written opposition thereto, received by the undersignedbefore the date of the schedule hearing.

Malolos City, Bulacan, November 28, 2008.

Herminia V. Pasamba

Executive JudgeMabuhay: Nov. 28, Dec. 5 & 12, 2008

huwag magagalit.* * *

Sa kaso naman ng correspondentng Philippine Star sa Butuan City,nakakatanggap siya ng pagbabantamula sa hinihinalang kapwa mama-mahayag matapos niyang isulat angisang balita hinggil sa mga illegallogger na pinoproteksyunan atginagatasan ng ibang mamamahayag.

Sabi ng Capampangang mamama-hayag na si Bong Lacson sa kanyanglibrong Off the Press, “By their barkyou shall know who their masters are.By their bite you shall know how theyare fed. By their drool you shall knowthem.”

* * *Ang mga insidenteng nabanggit

ay nagpapatunay lamang na mababaang press freedom literacy partikularsa hanay ng mga mamamahayag samga lalawigan.

Para sa nakararami, sapat na angnakapagsusulat at nakapagbalita saradyo. Ngunit nakakalimutan angkabuoan ng prinsipyo at responsi-

bilidad ng malayang pamamahayag.* * *

Indikasyon din ito ng ekonomiyao kalagayan ng pasuweldo sa mgamamamahayag sa lalawigan, nakaraniwang tumatanggap lamang ng“starvation pay”.

Iyan ay kung may tinatatangapsila. Maraming lokal na pahayagansa mga lalawigan ang hindinagpapasuweldo sa kanilang re-porter. May mga lokal na pahayaganna nangongopya lang ng balita, atmayroon ding mga publisher na sahalip magbayad ay sinasabihan angkanilang reporter na “umorbit ka nalang.”

* * *Kawawa naman ang mga inapo ni

Plaridel. Sa halip na maging watch-dog o tagapagbantay at magbalita ngkorapsyon ay naitutulak na magingbahagi ng korapsyon.

Sa isang banda, may pagkukulangang mamamahayag. Inaabuso silangunit hindi kumikibo sa pangam-bang tanggalin sa dyaryo, at mawalan

ng outlet na ipagmamalaki sa ka-nilang mga dinudurong opisyal.

* * *Simple lang tugon ang Promdi sa

sitwasyong ito. Upang hindi maabusoat mawala ang iyong dignidad,pataasin mo ang antas ng iyongkakayahan sa pamamahayag.

Kung mataas ang antas ng iyongkakayahan, huwag kang matakottanggalin. Maraming dyaryo nahandang magbayad ng tama angnaghahanap ng mamamahayag namataas ang antas ng kakayahan sapamamahayag. Tandaan, nasa infor-mation age tayo ngayon. Mataas angdemand para sa mga mamamahayagat manunulat.

* * *Kung gusto mong mapataas ang

antas ng iyong kakayahan, dumalo kasa iba’t ibang pagsasanay o seminar.

Kung nahihiya ka namang dumalosa mga training o seminar, kaibigan,panahon na para lumipat ka ng linyang trabahong may dignidad.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Kastigo mula sa pahina 2

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Cebu Calling continued from page 3

Consider also that part about the Bread of Life.That’s the end result of Christ’s work of redemption,with Christ himself being both the sower and the seed.That work produces ultimately the Bread of Life, whichis our food that will bring us to eternal life.

We need to connect every human activity to our spiri-tual and supernatural goal. We should not just stop inthe technical level, for that gives us only a short-sightedand very narrow view of life and of our dignity.

Which brings me to wonder why, if we are so inter-ested in achieving fertility and productivity in ourfarming and agriculture, we are so eager to cut fertil-ity and productivity insofar as human life is concerned.

Now that the Reproductive Health Bill is widelyanalyzed in the public, it seems that its fallacies andstupidity are getting exposed. A little boy has just de-clared the king who claims to wear gold apparels isactually naked.

That it’s for reproductive health is false, because itis neither reproductive since it is for population con-trol, nor is it for health since it considers the reproduc-tive capacity of man mainly as a disease.

That it’s for informed choice or freedom of choice isalso false. It’s nothing more than a euphemism to goimmoral, and to use what is convenient, what is a weak-ness, a failure, a sin as standard of our behavior.

That it will solve our poverty problem, tell that tothe marines. Unless there is inner conversion, even ifthere are few people in this world, there will always beinhuman poverty.

It’s time for the proponents of this pro-death billto reconsider their points and regroup themselves.

— roycimagala@hotmail.com

opposition leaders have kept mum about charter change.The statuts quo suits them just fine, as it does Presi-

dent Arroyo. She won’t stop her sons from pressing cha-cha, Press Secertary Jesus Dureza says. “Everybody hasthe right to do whatever they feel is within their demo-cratic rights.”

We’re being stampeded to keel-haul a document thatis the “repository for a nation’s ideals, the beliefs that itcherishes, and its permanent hopes.” It’s not engravedin stone. Sure. Nor is it perfect. And it should be revisedin line with a changing world and the people’s own expe-rience. But the last thing to do is rewrite it in haste.

And how should it be done? By congressmen in a con-stituent assembly (con-ass)? Or by delegates elected to aconstitutional convention (con-con)?

Legislators of integrity are outnumbered by politicalbarbarians. Thus, a con-ass would be “a place where JesusChrist and Judas Iscariot would be equals; but the bet-ting odds would be stacked in favor of Judas.”

Reason, free of passion, stands a better chance in acon-con, CBCP President Angel Lagdameo thinks. So doan overwhelming number of civil society groups and citi-zens. They propose this drill come after the 2010 elec-tions.

Former U.P. president Jose V. Abueva lofted a sugges-tion: Elect delegates to a constitutional convention intandem with candidates in the 2010 elections. That’llsave expense for a separate con-con election. The 1987Constitution does not need to be rewritten entirely. Ithas many good provisions that deserve to be retained. So,the con-con needs funding only for six or eight months.

But the “irresistible force” of Malacanang ambition isalready bucking the “immovable force” of public dis-trust. Tensions are ratcheting. A noise barrage haserupted. The first of interfaith rallies is planned. “We’lljoin that one even if I have to walk with my cane,” saidformer Sen. Vicente Paterno. Clashes in the streets loom.

Now is the time to recall what Justice Learned Handsaid on that warm May morning 64 years ago. “Freedomlies in the hearts of men and women,” he stressed. “Whenit dies there, no constitution, no law, no court can even domuch to save it.”

He added: “The spirit of liberty is the spirit of himwho, near two thousand years ago, taught mankind thelesson that it has never learned, but never quite forgot-ten …, (that) there may be a kingdom where the leastshall be heard and considered, side by side, with thegreatest.”

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Depthnews continued from page 3

ay itinaas niya si Del Pilar sa rang-gong komandante (major).

Kinabukasan din ay nagbalik angmaliit na pangkat ni Del Pilar saBulakan, Bulacan, at doon pinlano angpagsalakay sa armory ng mga Kastilasa Paombong. Dalawang buwan pag-karaan ng matagumpay na pagsa-lakay sa Paombong, si Del Pilar ayitinaas ni Aguinaldo bilang tenyentekoronel.

Kumpara sa kasalukuyang panahonANU-ANO ang kaibahan ni HeneralGoyo del Pilar sa kasalukuyang mgaheneral (ng PNP at AFP)? Hindi sapagsisipsip kundi batay sa merito —sa angking tapang at mahusay nataktika ng pakikilaban nakamit angbawat promosyon niya. Wala siyangkaso ng pag-aabuso sa mga sibilyan,lalo na sa kababaihan. Hindi siyanasangkot sa mga tiwaling gawakahit napakalapit niya sa PangulongAguinaldo.

At hindi isang swivel chair gen-

eral si Heneral Goyo. Nang sumiklabang digmaang Pilipino-Amerikanonoong Pebrero 4, 1899, ang BrigadaDel Pilar ay napasagupa agad sahukbong Amerikano sa labanan saCaloocan. Patuloy na maayos naumurong ang Brigada Del Pilar, at samadugong labanan sa Quingwa (Pla-ridel ngayon), napatay ng pangkat niDel Pilar si Kor. John Stotsenburg nghukbong Amerikano.

Hindi alam ng kasalukuyanghenerasyon na kung ginusto ni Hen.Del Pilar ay hindi sana siya napataysa labanan sa Pasong Tirad noongDisyembre 2, 1899.

Mismong si Pangulong Aguinaldoang tutol na magpaiwan si Hen. DelPilar sa bayan ng Concepcion, IlocosSur. Isinasama ni Aguinaldo si Hen.Goyo sa kanyang patuloy na pagtakas.Pero mapilit si Hen. Goyo na mag-paiwan sa mismong Pasong Tirad.Sinabi ni Del Pilar kay Aguinaldo napipigilin niya ang hukbong Ame-rikano sa Tirad Pass ano man ang

mangyari.Ang nanaig noon kay Hen. Del Pi-

lar ay hindi ang pangangalaga atkatapatan kay Aguinaldo, kundi angpagmamahal sa Inang Bayan. Alamniyang oras na magapi at mabihag ngmga Amerikano si Aguinaldo ma-bibigo ang lahat ng pagpapakasakitat pakikipaglaban niya, una sa mgaKastila tapos sa mga Amerikano, parasa ganap na ikalalaya ng Pilipinas.

Sa madaling salita, hindi angkaligtasan ni Aguinaldo ang maha-laga kay Del Pilar. Ang kapakanan,kinabukasan kaligtasan at kalayaanng Pilipinas ang higit na mahal atminamahalaga ni Del Pilar.

Sa kanyang talaarawang nakuhang mga Amerikano, huling nakasulat:“… Alam ko ang bigat ng akingpananagutan, gayon man, ito angitinuturing kong pinakamaluwal-hating mga sandali ng aking buhay.Ginagawa ko ang lahat para sa akingminamahal na bayan. At wala nangnakahihigit pang sakripisyo …”

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Regarding Henry continued from page 3

When we were born into this world,death was already a part of it. In fact,some of the newly born babies don’teven reach their first birthday. Oth-ers grow old and die. Death is theother side of life. As someone said in atelevision show, “If you spend all yourtime worrying about dying, living isn’tgoing to be much fun.” Or to quotethe words of Henry Van Dyke, “Somepeople are so afraid to die that theynever begin to live.”

No one can escape from death. “Ev-ery man dies,” said William Wallace(portrayed superbly by Mel Gibson)in the award-winning movie Brave-heart. “Not every man really lives.”And death does not respect anyone.“You may be a king or a little streetsweeper, but sooner or later you dancewith the reaper!” said a quote fromthe movie, Bill and Ted’s Bogus Jour-ney.

But death is not the end. In someinstances, death is the beginning.

Around us everyday, we see many ex-amples of death bringing forth life. Akernel of corn is buried and it growsinto a tall cornstalk. The ice cube dis-solves and it cools the water. A matchburns itself out to light a fire. Watergets itself dirty to clean you. A bat-tery goes dead giving you music andlight. Wood burns itself out to cookyour food. Animals and plants die togive you your food. By dying, all thesethings rise to a higher life.

So, while you are still alive workon something that people can alwaysremember you by. That way, you keepon living. Perhaps the statement ofRay Bradbury, author of Fahrenheit451, is a good reminder: “Everyonemust leave something behind whenhe dies, my grandfather said. A childor a book or a painting or a house or awall built or a pair of shoes made. Ora garden planted. Something yourhand touched some way so your soulhas somewhere to go when you die,

and when people look at that tree orthat flower you planted, you’re there.It doesn’t matter what you do, he said,so as long as you change somethingfrom the way it was before you touchedit into something that’s like you af-ter you take your hands away.”

Ancient Egyptians believed thatupon death they would be asked twoquestions and their answers woulddetermine whether they could con-tinue their journey in the afterlife.The first question was, “Did you bringjoy?” The second was, “Did you findjoy?”

Or as one sage puts it, “When youwere born, you cried, and the worldrejoiced. Live your life in such a man-ner that when you die, the world criesand you rejoice.”

— henrytacio@gmail.com

Ang tubig ay buhay.

8 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 DISYEMBRE 5 - 11, 2008

NAGKAKATUWAANG nagpakuha ng larawan ang mga batang ito sa harap ng 17-talampakang imahen ni Santa Claus matapos hawiin ang tabing nito noongDisyembre 1 sa Atrium ng SM City Marilao. Ayon sa pamunuan ng SM City Marilao,ang higanteng imahen ni Santa Claus ay ang kanilang pangunahing handog sakanilang mga mamimili sa pagdiriwang ng Pasko. Ang nasabing imahen aymananatili sa SM Marilao hanggang Enero 11, 2009. — DINO BALABO

Higanteng Santa’t Christmas tree

HigantengSanta’tChristmastreeTANGLAW NG STA. ANA — Maningning atmakukulay ang mga ilaw ng higanteng Christ-

NI DINO BALABO

MARILAO, Bulacan — Mga higanteng Santa Claus at Chistmas treeang Pamaskong handog ng mga pribado at pampublikong organisasyonsa Bulacan sa kabila ng nararamdamang krisis sa ekonomiya.

mas tree sa harap ng simbahan ng Sta. Ana sabayan ng Hagonoy, Bulacan kaya’t nagsisilbing

itong isang pang-akit sa mga residente tuwingmagpa-Pasko. — DINO BALABO

Daan-daang Bulakenyo ang sumaksi sapaghahawi ng tabing sa higanteng ima-hen ni Santa Claus noong Disyembre 1 saloob ng SM City Marilao, samantalang sabayan ng Hagonoy at sa harap ng kapitolyoay matutunghayan ang mga higantengCristmas tree.

“Ang laki ni Santa Claus,” ito ang nama-manghang sambit ng isang batang babaena may walong taong gulang nang makitaang 17-talampakang taas at may siyamna talampakang diyametrong imahen niSanta Claus, ang isa sa mga itinuturing nasimbolo ng pagdiriwang ng Pasko.

Nasundan ito ng pag-uunahan ng mgamagulang na kunan ng larawan ang kani-lang mga anak sa harap ng imahen, gamitang kanilang mga digital camera o kaya’ycellular phone na may camera.

“Ito ang aming pinakamalaking pa-maskong handog sa mga Bulakenyo,” aniDennis Martel, manager ng SM CityMarilao.

Ang nasabing imahen ay mananatili saSM City Marilao hanggang Enero 11.

Ayon kay Martel, ang Santa Claus ayisa lamang sa kanilang mga pang-akit nahandog sa mga mamimili sa panahon ngKapaskuhan.

“It is one of our additional attractions,”aniya at iginiit na “mayroon din kamingmagical Disney Christmas photo spots,Christmas carols, mall tours of various popstars and weekly fireworks display.”

Ang higanteng imahen ni Santa Clausay ginawa ni Fred Velasquez ng Pampanga,aniya at ito ay unang ipinakita sa SM Citysa Clark Field, Pampanga noong nakaraangtaon.

Sa Hagonoy, Bulacan, ang sentro ngpang-akit kung gabi ay ang makukulay na

ilaw ng higanteng Christmas tree sa harapng simbahan ni Sta. Ana.

Ang nasabing Christmas tree na maytaas na 30 talampakan ay yari sa bakal atbinalutan ng plastik na kulay berdengpandekorasyong pamasko.

Umabot sa P150,000 ang ginasta ditoat mahigit isang linggo ang ginugol sapaggawa.

Ayon kay Fr. Ramil Juat, assistant par-ish vicar ng Sta. Ana Parish Church,sinimulan ang pagtatayo ng Christmastree sa harap ng simbahan noong 2005.

“Wala kasing pasyalan ang mga tao saHagonoy kapag gabi kung di ang patio ngsimbahan kaya naisipan naming deko-rasyonan ito ng pamasko,” ani ng pari atbukas, aniya, ang ilaw ng Christmas treehanggang ika-9:00 ng gabi.

Sinabi niya sa Mabuhay na ang pag-tatayo at pagdedekorasyon ng Christmastree ay nagawa sa pagtutulungan ng iba’tibang Barangay Pastoral Council at mgapribadong mamamayan.

Ayon kay Father Juat, ang Christmastree ay isang simbulo ng buhay partikularna sa malalamig na bansa kung saan angmga dahon ng puno ay nalalagas kapagnagsimula ang taglamig, maliban sa mgapunong gamit sa paggawa ng Christmastree.

Hinggil naman sa mga ilaw ng Christ-mas tree, sinabi ng pari na iyon ay sumi-simbolo sa Panginoong Hesu Kristo.

“Si Hesus ang tunay na liwanag, kaya’tsiya ang sinisimbolo ng mga ilaw,” aniya.

Sa Lungsod ng Malolos, partikular saharap ng kapitolyo, isang higantengChristmas tree din ang inihanda ngPamahalaang Panglalawaigan at naka-takdang buksan ang mga ilaw sa Disyem-

bre 9 sa pangunguna ni Gob. Joselito “Jon-jon” Mendoza at sa pakikipagtulungan ngManila Electric Company (Meralco).

Ayon kay Gob. Mendoza, ang makulayna ilaw ng 45-talampakang Christmas treena yari sa kawayan ay simbolo ng mara-ming bagay na dapat ipagpasalamat ngmga Bulakenyo ngayong Kapaskuhan.

“Marami ang dapat ipagpasalamatdahil sa kabila ng krisis ay patuloy angkaunlaran ng Bulacan,” ani Mendoza.

Para naman kay Mike Lopez, ang se-nior vice president ng Meralco para saNorth Luzon Operation, ang liwanag nahatid ng ilaw ng Christmas tree ay simbolong pag-asa ng taumbayan.