mabuhay issue no. 43
DESCRIPTION
Vol. 29, No. 40 Oct. 24 - 30, 2008TRANSCRIPT
PPICommunityPress Awards
•Best EditedWeekly2003 and 2007
•Best in Photojournalism1998 and 2005
aaartrtrtaaangelngelngelprintshop
Printing is our professionService is our passion
67 P. Burgos St., Proj. 4, QC 1109, Philippines
(0632) 912-4852 (0632) 912-5706
MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980
ISSN–1655-3853 • OKTUBRE 24 – 30, 2008 • VOL. 29, NO. 43 • 8 PAHINA • P10.00
Tuloy ang pagkalbo sa Angatdam at Ipo dam watershedNapangiwi si GMA sa nakitang larawan ng kalbong kabundukan
Basahin ang ulat ni Dino Balabo sa Pahina 6
MAKIKITA sa larawan si Bro. Martin Francisco (kanan) at mga kasapi ng SSMMSChabang ini-inspeksyon ang inabutan nilang pinagputulan ng mga troso at ang mgatablang tinistis mula sa trosong pinutol sa loob ng kabundukan ng Ipo watershedsa Norzagaraya, Bulacan. — Kuha ng SSMMSC
ITINUTURO ng isang sundalo (kaliwa) ang dambuhalang trosong inabutan nilangnakabuwal sa kabundukan ng Ipo Watershed noong Agosto. Ang lawarang ito aykuha ng mga kasapi ng SSMMSC na nagsagawa ng dokumentasyon sa pagkasirang kabundukan sa pamamagitan ng pag-akyat sa bundok. — Kuha ng SSMMSC
NAKAKALBONG WATERSHED — Malinaw na makikita sa larawang itona kuha mula sa himpapawid ang bahagi ng Ipo Dam sa Norzagaray, Bulacanna patuloy na nakakalbo. Ang larawang ito ay hinango ng Sagip Sierra Madre
Multi-sectoral Council (SSMMSC) sa internet kung saan ito ay pansaman-talang inilagay ng mga kagawad ng Department of Evironment and NaturalResources (DENR). — PHOTO COURTESY OF SSMMSC
2 OKTUBRE 24 – 30, 2008
EDITORIALAlfredo M. Roxas, Jose Romulo Q. Pavia, JoseGerardo Q. Pavia, Joey N. Pavia , Jose Visitacion Q.Pavia, Carminia L. Pavia, Perfecto Raymundo Jr.,Dino Balabo
PRODUCTIONJose Antonio Q. Pavia, Jose Ricardo Q. Pavia,Mark F. Mata, Maricel P. Dayag
PHOTOGRAPHY / ARTEden Uy, Allan Peñaredondo, Joseph Ryan S.Pavia
BUSINESS / ADMINISTRATIONLoreto Q. Pavia, Marilyn L. Ramirez, Peñaflor Crystal,J. Victorina P. Vergara, Cecile S. Pavia, LuisFrancisco, Domingo Ungria, Harold T. Raymundo,Jennifer T. Raymundo, Rhoderick T. Raymundo
CIRCULATIONRobert T. Raymundo, Armando M. Arellano,Jess Camaro, Fred Lopez
The Mabuhay is published weekly by theMABUHAY COMMUNICATIONS SERVICES —DTI Permit No. 00075266, March 6, 2006 to March6, 2011, Malolos, Bulacan.
The Mabuhay is entered as Second Class MailMatter at the San Fernando, Pampanga Post Officeon April 30, 1987 under Permit No. 490; and asThird Class Mail Matter at the Manila Central PostOffice under permit No. 1281-99-NCR dated Nov.15, 1999. ISSN 1655-3853
Principal Office: 626 San Pascual, Obando,Bulacan 294-8122
PPI-KAFCommunity Press
Awards
BestEdited Weekly2003 + 2008
Bestin Photojournalism1998 + 2005
A proud member ofPHILIPPINE PRESS INSTITUTE
WEBSITE
http://mabuhaynews.com
Subscription Rates (postage included): P520 for one year or 52issues in Metro Manila; P750 outside Metro Manila. Advertising baserate is P100 per column centimeter for legal notices.
Jose L. PaviaPublisher/Editor
Perfecto V. RaymundoAssociate Editor
Anthony L. PaviaManaging Editor
Buntot Pagé PERFECTO V. RAYMUNDO
Ilegal na pagawaan ng paputokBAGAMAT may kalayuan pa angPasko at Bagong Taon, maraminang pagawaan ng paputok salalawigan ng Bulacan, lalong-lalona sa bayan ng Bocaue, ang kasa-lukuyang gumagawa ng paputok.
Halos kalahati ng mga paga-waan ng paputok sa nasabing ba-yan ay ilegal. Sa madaling salita,hindi rehistrado o hindi lisensya-dong gumawa ng paputok.
Kalimitan sa mga ilegal na itonagmumula ang aksidente nanagiging sanhi ng pagsabog ngpagawaan, na kadalasan ay pinag-bubuwisan ng buhay.
Nito lamang nakaraang araway naaresto ng pulisya ang isangnegosyante at dalawang tauhannito sa isang ilegal na pagawaanng paputok sa Barangay Batya,Bocaue.
Dahil sa pagkakahuli sa negos-yante at mga tauhan nito, sa-sampahan ng kasong paglabag saR.A. 7183 o ang Illegal Manufac-turing of Pyrotechnic Productsang mga ito.
Marami namang pagkakaki-
Kastigo BIENVENIDO A. RAMOS
Kung kailan bumabagyo na
Promdi DINO BALABO
Citizens’ Press CouncilPATULOY ang pagsusulong ngCenter for Media Freedom andResponsibility (CMFR) sa pagta-tayo ng mga Citizen’s Press Coun-cil (CPC) sa iba’t ibang bahagi ngbansa.
Pangunahing layunin ng pag-tatayo ng mga CPC katulad saCebu, Palawan, Baguio at GitnangLuzon ang ipagtanggol ang ma-layang pamamahayag sa pama-magitan ng responsableng pama-mahayag.
* * *Sa simpleng pananalita, ang
mga CPC ay magsisilbi ring sum-bungan ng mamamayan sa pag-abuso ng ilang mamamahayag.
Sabi naman ng ilang mama-mahayag sa Gitnang Luzon,” Parapala itong batong ipupukpok na-tin sa ating mga ulo.”
Tanong ng Promdi sa mganasabing mamamahayag,” Bakit,umaabuso ba kayo?”
* * *
sabing batas, ani Vergel Santos,ang chairman ng CMFR dahillabag ito sa isinasaad ng Kons-titusyon na nagsasabing “No lawshall be passed abridging the free-dom of speech, of expression, or ofthe press ...” (Article III, Section 4)
* * *Batay sa paglalarawan ng mga
beteranong mamamahayag tuladni Juan Mercado, isa sa mga ko-lumnista ng Mabuhay, kapagnatuloy ang isinusulong na batasna Right of Reply ni Puentevella,lalabas na ang gobyerno na angmagdidikta kung ano ang puwedeat hindi puwedeng ilathala.
Ito ay nangangahulugan na anggobyerno na ang magsisilbing edi-tor ng mga pahayagan dahil angresponsibilidad ng pagdedesisyonkung aling artikulo ang maaari atdi maaaring ilathala ay nakaatangsa balikat ng mga editor.
* * * sundan sa pahina 7
Ayon kay Professor Luis Teo-doro, ang deputy director ngCMFR, ang mga CPC ay magsi-silbi ring “self-regulatory body”ng mga mamamahayag o angpagkakaroon ng pagtutuwid samga pagkakamali, pagkukulangat maging pag-abuso.
Ito ay nangangahulugan ngpagdisiplina sa sarili sa pama-magitan ng responsable o mataasna antas ng pamamahayag.
* * *Ayon pa kay Teodoro, kung hin-
di didisiplinahin ng mga mama-mahayag ang sarili, ang gobyernoang didisiplina sa mga mamama-hayag sa pamamagitan ng batasna Right of Reply na isinusulongsa Kongreso ni Kint. MonicoPuentevella ng Bacolod, na angkatapat na batas ay isinulong saSenado nina Senador NenePimentel, Ramon Revilla Jr., atChiz Escudero.
“Stupid and wrong” ang na-
EDITORYAL
Lahok ng mamamayanNAMUMUKOD tangi ang pagsisikap ng pamahalaanglungsod ng Malolos sa pagsisinop ng basura bilangisang hakbang sa pangangalaga ng kalikasan atpaghahanda para sa isang malinis na pamayanan ngmalulusog at produktibong mamamayan.
Ang pagsisikap ng Malolos ay nagbunga ng pag-tatayo sa Barangay Mambog ng isang Material RecoveryFacility (MRF) kung saan ang halos 100 metrong toneladang basurang nakukulekta bawat araw ay pinaghihiwalay.
Ang nabubulok ay ginigiling at ipinamamahagi samga magsasaka na siyang nagpapahinog nito upangmaging abono sa mga halaman; at ang di-nabubulok tuladng mga plastic ay hinuhugasan, pinatutuyo, kinukulektaat ginagamit na alternatibong panggatong ng Holcim Ce-ment Corporation sa produksyon ng semento.
Tunay na malayo na ang narating ng Malolos sa animna taong programa sa pagsisinop ng basura at mapa-natiling malinis ang kapaligiran na isang mabisang hak-bang sa pangangalaga sa kalikasan at natural na yamantulad ng katubigan na bahagi ng patuloy na kaunlaranng lungsod.
Ngunit ang patuloy na tagumpay sa pagsisikap naito ay nakasalalay sa pakikiisa ng bawat mamamayan ngmakasaysayang lungsod na magagawa sa pamamagitanng personal na paglilinis ng kanilang mga bakuran atpagsisinop ng sariling basura.
Ito ay isang natural na bunga ng bawat polisiyangipinatutupad ng bawat pamahalaan, pangnasyunal mano lokal — ang makumbinsi at mahubog ang bawat mama-mayan na makiisa dahil ang layunin nito ay ang kabutihanat kaunlaran di lamang ng mamamayan sa kasalukuyangpanahon kungdi pati ng susunod na henerasyon.
Totoo ang aral na ulit-ulit na ipinaaalala ng mata-tanda: ang kalikasang ating pinagkukunan ng yamanngayon ay hiram natin sa susunod na henerasyon, atkailangang pangalagaan upang iyon ay kanilang mapaki-nabangan at masustinihan ang kanilang pangangailanganbilang isang lahi.
Walang dapat pagtalunan sa pangaral na ito ngmatatanda dahil malinaw na ang kinabukasan ng bawatpamayanan ay nakasalalay sa pagiging responsable ngbawat isa sa kasalukuyan.
Kaibigan, pagsisinop ng basura’y ating tungkulin.Huwag natin itong ipagpabukas dahil ang kinabukasanay hindi atin, sa halip ay hiram lamang natin sa atingmga anak.
taan ng legal, bakit kaya sa ilegalpa nais na pumasok ang iba na-ting mga kababayan?
Nagtatanong po lamang kami!
Kolorum na ipinamamasadaSA kasalukuyan ay may ilangkolorum na sasakyan ang puma-pasada mula sa Meycauayanhanggang sa Malolos. Ang tanongay bakit kaya hindi nila gawinglegal ang mga sasakyang kani-lang ipinanghahanap-buhay?
Karamihan sa namamasadang kolorum ay mga FX na walangprangkisa mula sa Land Trans-portation Franchising and Regu-latory Board o LTFRB.
Multang P6,000 ang ipapatawsa mahuhuling kolorum na sasak-yang ipinamamasada.
May karagdagang P1,000 ka-da araw sa unang paglabag hang-gang sa hindi natutubos anglisensya. Sa ikalawang paglabag,P1,500 bawat araw at sa ikatlongpaglabag ay P2,000 bawat araw.
Sa mga driver na nakiki-boundary lamang ng kanilang
ipinamamasadang kolorum, ma-rahil ay tumigil na lamang kayosa pamamasada at humanap ngibang mapagkakakitaan.
Mahirap mamasada na kolo-rum ang iyong dinadalang sasak-yan. Lagi ka na lamang nag-aagam-agam.
Todos Los SantosSA DARATING na Sabado, unangaraw ng Nobyembre ang TodosLos Santos o Araw ng mga Patay.
Bawat isa sa atin ay magsisi-tungo sa puntod ng ating mgayumaong mahal sa buhay. Tutu-lusan ng kandila at pag-uukulanng mga piping dalangin para sakanilang kaluluwa.
Huwag sanang samantalahinng mga masasamang loob angpagsisiksikan sa mga semen-teryo.
Sana sa araw na ito ay mapag-ukulan natin ng pag-aalaala angating mga yumaong mahal sabuhay. Sa aking mga magulangna nagsiyao na, sana’y nasa ka-linga kayo ng ating Panginoon.
ng Sulpicio Lines ang PhilippineAtmospheric, Geophysical andAstronomical Services Adminis-tration (PAG-ASA). Atrasado naraw ang senyal ng bagyo na ipi-nalabas nito.
Atrasado man o hindi angipinalabas na senyal ng PAG-ASA,ang nalantad dito ay ang kaku-langan ng makabagong gamit sapagtunton sa namumuong samang panahon. Maging ang PHIL-VOCS ay luma na ang mga gamitsa pagmomonitor sa mga nag-aalborotong bulkan.
Sa maraming malalayong lala-wigan o tiwalag na mga bayan, niwalang trak ng bumbero. Mara-ming tulay at lansangang naubosang pondo ay naiwang nakati-wangwang.
Mula’t sapul, ang ekonomyang Pilipinas ay nakabatay na sapagsasaka. May isang panahongna sa halip na umaangkat aynagluluwas tayo ng bigas sa ibangbansa.
Ngayong nakangisi ang tag-gutom sa daigdig, saka lamangnaalaala ng magagaling na lidernatin na bigyan ng pansin angnapabayaang industriya ng pag-sasaka.
Ang mga nababawing mganakaw na yaman ng mga Marcos
at kanilang mga crony na dapatsanang mapunta sa Comprehen-sive Land Reform Program aynaukol sa “farm to pocket road”.Ang mga lupang sakahan na dat-ing malalakas pag-anihan ngpalay at iba pang pananim aybiglang naging malalaking sub-dibisyon o golf course. At angP728 milyon para sa abono ayipinamudmod pero hindi sa mgamagsasaka!
Hindi baleng kapusin tayo sabigas, umangkat tayo ng sibuyasat bawang — maganyak lamangnatin ang mga dayuhang kapi-talista at turista upang sila angmagpasasa sa mga likas na yamanng Pilipinas, at wasakin nila angkalikasan at kapaligiran, gawingtambakan tayo ng mga pagkaingmay Melamine at iba pang lason.
Kulang sa mga tauhan ateksperto ang Bureau of Food andDrugs (BFAD) dahil kapiranggotang pondo, habang nagpapasasaang mga taga-Customs at Bureauof Immigration sa mga produk-tong may lason at mga taongipinupuslit papasok o papalabassa bansa sa pamamagitan ngmilyong suhol.
Ang nakakatawa, panahon pani Presidente Fidel Ramos ay
sundan sa pahina 4
ANGKOP na angkop sa nagsisi-pormang umano’y mga lider, lalona sa mga kagawad ng camara derepresentantes, ang palasak nakasabihang, “Kung kailan buma-bagyo na ay saka lamang mag-susuhay.”
Taun-taon ay palaki nang pala-ki ang pinagtitibay na pamban-sang budget at kung saan-saanlang ito napapaukol.
Alam ng lahat na ang Pilipinas(na ipinagmamalaki nating Per-las ng Silangan) ay niloob ngtadhana na mapalagay sa landasng lindol, at maging pugad nanamimisa ng mga bagyo na kada-lasan ay lumilikha ng malalakingpagbaha, pagguho ng lupa at ibapang kaakibat na sakuna.
Totoo, hindi natin mapipigilang paghampas ng ano mang li-kas na kalamidad, pero maiiwa-san natin o mapaghahandaannatin ang pagdating, mapaliliitang lilikhaing pinsala at mapa-kokonti ang mabubuwis na buhay.
Ilang pangyayari lamang angbabanggitin ko na nagpapatotoosa kasabihang, “Kung kailanbumabagyo na ay saka nagkuku-mahog na magsuhay tayo.”
Sa nakaraang paghampas ngbagyong Frank na ikinalubog ngMV Princess of the Stars, sinisisi
OKTUBRE 24 – 30, 2008 3Depthnews JUAN L. MERCADO
‘A love story-kuno’
Regarding Henry
HENRYLITO D. TACIO
Cebu Calling FR. ROY CIMAGALA
Why don’t they get it?IT’S a question whose answer Ireally do not know. I guess onehas to plumb deep into the heartsof the people concerned to get aglimpse of the reason.
I’m referring to why, in spiteof all the explanations on the sub-ject given by the Church magis-terium, even highly placed priest-professors in seminaries and otherecclesiastical centers of learningdo not understand the true na-ture and role of conscience in ourlife.
It would be very easy to brandthem as incorrigible modernistsand relativists whose congenitaldefect is their overpowering self-confidence that they hold the ul-timate key to the answers of ourfaith’s mysteries and moral ques-tions. But that, I’m afraid, wouldstill be off the mark.
By the way, wonder of wonders,there are quite a number of themdangerously lodged in these for-mation centers, giving rise to fearsthat the training of our futurepriests and other religious men
(A UN economist-friend forwardedthe feature below. Tongue-in cheek,he explained: “This simple love storyis told in Taglish.” He did not, how-ever, send the author’s name. A pity.How do you thank someone forlaughter? Read this howler and en-joy— JLM ) ‘
IT was jazz an ordinary day. Theskies were clear and birds werechirping ... Nasa SM ako noon atkatatapos ko lang mamili ng gro-ceries sa food core. Si AngelLocsin, nagpro-provoke ng movieniya. Pull-packed talaga! Nakipilana rin ako.
Then suddenly, out of the loo,may bumulong sa akin ng:“Indaaayyyyy ...” Huh? It soundedlike a familiar sound. Who can itbe now? “Dodong!” sigaw ko.
Napalakas yata ang voice ko.Kasi, the other fans turned theirbacks to their behind. At napa-tingin sa amin. Sabi ko: “Sorry: Ididn’t mean to be loud andproud.”
Hinawakan na lang ni Dodongang kamay ko. At lumayo kamifrom the crowd. “Kamusta na In-
and women could be seriouslycompromised.
In many published papers andcommentaries, posted even in theInternet, they affirm that con-science is our ultimate arbiter toknow what is right and wrong inour actions.
They can go so far as to admitthat we can consider and makeinputs from other sources, evenfrom the Church teaching, but inthe end, it’s our conscience thatmakes our actions moral or im-moral.
They understand consciencenot only as the ultimate judge ofthe moral quality of our actions.It is also an independent and su-preme judge who makes its judg-ments alone and no authority canquestion it. That’s how they un-derstand the freedom of con-science.
In this setup, it would seemthat even God has to defer to thejudgment of one’s conscience. Asto the Church authority over it,one better has to forget it. In their
mind, our conscience is supremeand infallible.
Thus, they tend to flaunt thereasoning that in spite of howwrong their action is if judged ac-cording to Church-taught moralprinciples, they still would feel itwas right, since it’s their con-science that said so. No questioncan be asked, period. You havereached the end of the line!
This is really strange, becauseever since I became aware of theexistence of conscience, I alwaysunderstood it as a judgment Imake about the morality of myactions according to a law that isnot mine. It’s a law written in myheart, definitely not by me, butby someone else.
Later, I was convinced that thislaw must have come from my cre-ator, God. I understood conscienceas a judgment I make always withGod, no matter how poorly I per-ceive him.
Even if I read him wrongly, itcan never be a judgment arrived
continued on page 7
day? Do you come here open?”tanong nya.
“Bihira lang, Dodong. I’m justdroppings by. Ethnic ang sched-ule ko eh,” sabi ko.
“How can I forget to remem-ber Dodong? Siya na may mata niPiolo, dimple ni Aga, at bigote niRex Cortez. He’s every woman’sdreamboat. I was just starting mytour of duty kay ate noon nangunang makilala ko si Dodong.Contraction worker siya sa gina-gawang bahay sa tapat namin.Naging kami for a while. Thenafter that we were not an itemanymore.
“Tanghali na, Inday. What didyou say we have lunch together?”tanong ni Dodong. “I don’t mine,”sagot ko.
Sa restaurant, sabi ng waiter:“What’s your odor sir?” “Do youhave porkshop?” tanong ni Do-dong.
“Yes, sir” sabi nito. “Our pork-shop with a resistance to the teethof boast of our chef. Domestic care-ful selection of pork with littlefat of female liking is used. Theexquisite cooking, which repeated
trial and error and was com-pleted,” dagdag pa niya. “It alsohas healthy vegetables with saladfeeling fully”
“And you, maam?” sabi niya attingin naman sa akin. Hmmm…mukhang masarap yung pork-shop. Pero I’m cutting down onmy carbon. Kaya pinigilan ko. “I’lljust have water. Thanks. Liqui-date diet ako ngayon eh,” sagotko.
Pagkatapos kumain, nagyaya siDodong manood ng sine. “Teka,teka, this is going too far. Besides,it’s a long, long, way to run.”
“Reality chess, Dodong. Mayasawa na ako. Si Jay. As a motherof fact, I’m happily married,”pagmamalaki ko.
“Di na pwede yung tulad ngdati. Sorry. Pero I didn’t expectyou still have more feelings thanI expected. I don’t want you get-ting the way. Past is fast. There-fore, cause and defect,” dagdag kopa.
Tumahimik sya. Parang maylanguage barrel na namagitan saamin. The seconds that passed
continued on page 7
YOU never know what happenwhen you attend a workshop. I wasattending a workshop for agricul-tural reporting in Los Baños, La-guna when I met veteran JuanMercado (who would later on be-come one of my mentors as a jour-nalist). But the most surprisingevent (at least to me) was whenorganizer Vicente Tirol of PressFoundation of Asia asked me if Ihad already a passport.
I answered him affirmatively(although I had not traveled out-side of the country yet, I thoughtof getting a passport because I washoping that one day someonewould invite me). I asked himwhy. “Would you like to attendanother workshop for Asian jour-nalists in Bangkok?”
It was my first travel abroad. Iwas excited not knowing what todo when I get there. How differ-ent is another country? What kindof people are Thais and what kindof food do they eat? How will Icommunicate with them?
I did learn so many things fromthat trip. My idea of what theworld is broadens. My perspectiveabout Asia and its culture waswidened. I was able to understandwhy people do and what makethem do those weird things to usbut normal to them.
I also had the pleasure of meet-ing Patrick Durst, a forestry of-ficer who used to work in Bohol asPeace Corps volunteer, for the firsttime. Years later, we would worktogether as editors of one of mostsuccessful books to come out fromthe regional office of UN Food andAgriculture Organization entitledIn Search of Excellence: Exem-plary Forest Management in Asiaand the Pacific Region.
“I travel not to go anywhere,but to go,” Robert LouisStevenson once said. “I travel fortravel’s sake. The great affair isto move.” Saint Augustine com-pared the world to a book. “Andthose who do not travel read onlya page,” he said.
Travel lengthens the conver-sation. “Don’t tell me how edu-cated you are, tell me how much
you have traveled,” Mohammedurged. “I should like to spend thewhole of my in life travelingabroad, if I could anywhere bor-row another life to spend after-wards at home,” William Hazlittpointed out.
Anything happens when youtravel abroad. You may lose yourluggage or lost your way. You havea hard time having a conversationwith the locals (especially if theydon’t know how to speak English).You may be rip-offed or getmugged.
There are moments of excite-ments and thrills. If you planningto go to China for a vacation, besure to read the signs posted inhotels or malls. For instance,don’t laugh if you read in an el-evator with this information:“Press up to go up and press downto go down.”
In some malls, you may readthis sign: “Having fun prohib-ited.” When riding an escalator,you may come across this warn-ing: “Bump the head carefully.”Or when you get to a restaurant,don’t mess the table and chairs.One sign urges: “Keep chair onposition and keep table cleanedafter dying. Thanks for your cor-poration.” No, I am not makingthis up.
Traveling is also boring – es-pecially when you are confined inan airplane for more than 12hours (like when you are flyingfrom Tokyo, Japan to Detroit,United States). “There are onlytwo emotions in a plane: boredomand terror,” Orson Welles said.
But air travel can be exciting –especially if you hear those cabinannouncements. All too rarely, air-line attendants make an effort tomake the in flight “safety lecture”and announcements a bit moreentertaining. Here are some realexamples that have been heardor reported:
On a Continental Flight witha very “senior” flight attendantcrew, the pilot said, “Ladies andgentlemen, we’ve reached cruis
continued on page 7ing altitude and will be turning
So you enjoy traveling?
Ka Iking Reports
IKE SEÑERES
IT does not make us happy to livein an underdeveloped country, butif we try to look at the good sideof our predicament, we could behappy with the thought that in acountry with many needs andproblems, there are many oppor-tunities for the “not so needy”people like us to help and servethe many people around us whoare more needy than we are.
How would you like to take ajourney with me, on board a SHIPthat will take us to a better coun-try? No, we are not going to leavethe Philippines, we are just goingto set sail on this SHIP, so thatour country will become a betterplace to live in, where the needywill have more access to the basicservices that could improve thequality of their life.
Sickness, Hunger, Illiteracyand Poverty (or SHIP for short)have always been with mankindsince the beginning of civiliza-tion. As a matter of fact, even thedeveloped countries still sufferfrom the collective effects of SHIP,except that they are probably do-ing a better job in keeping it atbay.
I understand that in the Phil-ippines there are many other
problems that are confronting us,but going down to the bottom linethe four problems of this SHIPare perhaps the most pervasive,and are the most pressing, to saythe least. Not that the other prob-lems can wait, it is just a matterof relative importance.
I do not propose anything new,except for the idea of convergenceand concentration, meaning tosay that we should converge andconcentrate our resources and en-ergies on these four problems, sothat we get these out of the way,in such a way that we could beginto face our other problems.
As a matter of policy and strat-egy, the Inter-Charity Network(ICN) will now focus on address-ing these four problems head on.With new possibilities of receiv-ing donations for charitable pur-poses, ICN will now invest in so-cial enterprises that would hope-fully help us win the war againstthese four social enemies.
As I have written in my previ-ous articles, we need to build spe-cific infrastructure to address oursocial needs, within a frameworkof development that is both do-able and sustainable. Without
continued on page 7
A war on four frontsForward to Basics FR. FRANCIS B. ONGKINGCO
The dash of lifeEVERY time November comesaround, I would recall the storyabout two intelligent adorableand outgoing little boys whowould visit the cemetery withtheir parents. After praying overthe graves of their grandparents,they both spend the rest of theday exploring the park.
The older boy challenged hisyounger brother, “Let’s see whocan find the people who lived theshortest!”
The other boy eagerly took thechallenge and dashed off to thenearest tombstone. “I’ll combthis half of the park and youcomb the other,” he tells his olderbrother.
After an hour or so they bothreturned to the same spot theystarted and excitedly beganboasting about what they found.“I bet you’re not going to beatmy find.”
“Oh, yeah?” the older youngerone said confidently. “You’re notgoing to win over the figures I’veseen!”
“Okay, then. What are your
best bets.”“There’s one who lived only
for a year, another for one monthand here’s my winner: one wholived only for a day! Now beatthat!”
“That’s nothing,” the otherreplied to his older brother’ssurprise. “I also found one wholived for a year, another a littlelonger than a month ’coz onelived for three, but here’s mywinner: one whose tombstonehas no dates!”
“Hey, that’s not fair. I don’t be-lieve you unless you show it tome!”
The younger one ran off to thespot where the unique grave was.They arrived and saw a gardenercleaning off the weeds from theedges of the marble slab.
“Why doesn’t this one have adate?” the older boy asked.
“Oh, I think from what Iheard,” wiping the sweat from hisforehead, the gardener said, “theowner believed that dates aren’tas important as the dash of lifethat one has lived.”
* * *Indeed, what matters after we
die isn’t so much how long wehave lived, but how well we havelived out of love for God and ourneighbor. A long life is certainlyalways a blessing because it im-plies that one had the chance toinvest a lot of time to do a lot ofgood loving God and serving one’sneighbor, but it can also meanhaving spent it sadly for oneself.
Thus, we know that living longlives isn’t enough to gain the Lifepromised us by God. But whetherone has lived long or not, isn’tmy main concern for now. Rather,it is the lesson that the dash be-tween our birth and the day weare called before God’s presencehas for us.
First, it illustrates the brev-ity of life — tempus breve est, asSt. Paul would put it — and thatwe can never naively think thatwe have all the time in the worldto live. Second, all men will be“holding” the same dash beforeGod. This means there will be no
continued on page 4
4 OKTUBRE 24 – 30, 2008
Buhay Pinoy
MANDY CENTENO
Kakampi mo ang Batas ATTY. BATAS MAURICIO
Anim na buwang pagtira para makabotoTANONG: Atty. Batas, good morn-ing. Pakibasa po ito sa inyong prog-rama sa tanghali (sa DYMS Cat-balogan City). Isa ako sa nagpa-rehistro sa Municipality ng Daram saSamar pero dalawang eleksiyon naakong hindi nakakaboto. Ngayon, saDaram ako nagparehistro dahil angasawa ko ay doon pinanganak sa isangbarangay sa Daram. Tapos isa ako saisinali sa exclusion ng kapitan ngbarangay dahil ako daw ay non-resi-dent. Dapat ba niya ako isali sa ex-clusion? Hindi ba ako puwede mag-parehistro doon kasi lugar naman’yon ng asawa ko? (09069206357)
SAGOT: Maraming salamat po satext message na ito.
Sa ilalim ng Omnibus ElectionCode at ng iba pang mga batas maykinalaman sa eleksiyon, ang isangtaong nakatira sa isang lugar sa loobng anim na buwan ay maaari nangmagparehistro sa lugar na ’yon upangmakaboto.
Kung maipapakita ng nais mag-parehistro na talagang nakatira nasiya sa isang lugar sa loob ng anim nabuwan, ke lugar ng asawa niya ito ohindi, hindi na siya maaaring pigilansa pagpaparehistro doon, at sa pag-boto pagdating ng halalan.
Dahil diyan, kahit isinama ngisang kapitan sa petition for exclu-sion (o kaso upang maalis sa listahanng mga botante ang isang tao) angpangalan ng botante, maaari namanglumaban ang botanteng ito sapamamagitan nga ng katibayangdoon siya sa lugar na yun nakatirafor the last six months.‘People power provisions’ sa Saligang
Batas, dapat linawin ng SCTANONG: Batas, good afternoon.Kayo bilang abogado, nasa konsti-tusyon ba na basta na lang papalitaanang sinuman maliban sa bise pre-sidente? (639156063467)
SAGOT: Salamat po. Sa ilalim ngSaligang Batas ng 1987, may tinata-wag tayong “people power provisions”na nagtatakda ng kapangyarihan ngmga mamamayan na makiaalam salahat ng antas ng lipunan at pama-halaan sa Pilipinas.
Ayon sa mga probisyong ito, “sov-ereignty resides in the people, and
Na-upset si Redsa pasiyang resetKabataang si Red ay mayroong bistaRegional Trial Court itinakda nilaOctober seventeen alas nueve medyaAlas nueve dose ako’y nandoon na.Sa courtroom si Red ay aking dinatnanNakaposas siya sa ’sang kasamahanIbang detinido tagal naghihintayAko ay nainip nagsulat na lamang.Sa seal ng Supreme Court nakalagay ditoBatas at ang Bayan RTC-Branch 16 itoKalapating puti sa ibabaw nitoAng kapayapaan ay sinisimbulo.Itaas ng pinto doo’y nakalagayTanging Krusipiho Kristo ating mahalIbabaw ng mesa may munting timbanganSimbulo ng batas alang kinikilingan.Ang kapansin-pansin at kita ng taoTabi ng bandila court calendar itoNa lubhang malaki Setyembre pa ditoPagtingin sa petsa ay adilintado.Yaong wall clock naman wari’y mabantot naDahil mukhang bangkay at patay na pala’Sang baterya lamang kailangan nilaWalang bumibili baka walang pera.Ang clerk of court dito kanyang tinawaganMga detinado isa-isa lamangPinapasok niya sa kwarto may bantayKung anong ginawa, hindi namin alam.Ang mga bilanggo nang nagsilabas naNabakas sa mukha ang lungkot talagaItong kaso niya ay 2005 paWalang nag-akusa reset ang resulta.Si Red nang pumasok ay sandali lamangWala daw ang saksi sa krimeng binintangKaya itong bista ay reset na namanAng Tanglaw Pag-asa kanyang binalikan.Muling matitikman ang pagkain doonTrenta’y singko pesos sa buong maghaponAng isang pagkain dose pesos iyonTunay kakarampot magmula pa noon.Ngayo’y itinakda itong bista niyaDisyembre kwatro daw ang sabi sa kanyaApatnapu’t walong araw hintay nilaSi Red ay na-upset sa reset talaga.
all government authority emanatesfrom them.”
Batay dito, binibigyang kapangya-rihan ang mga mamamayan na mag-patalsik ng mga opisyales ng pama-halaan, mula sa presidente hanggangsa isang hamak na janitor, sa pama-magitan ng kanilang sama-samangpagkilos, kasama na ng kanilang mgapeople’s organizations.
Kaya lamang, kailangang magingmatagumpay ang pagkilos na ito.
Ang problema ay kung hindi ma-giging matagumpay ang nasabingpagkilos — maaari kasing mademan-da ng rebelyon, insureksiyon o kudetaang sinumang magtatangka at hindimagtatagumpay na kumilos laban samga autoridad.
Sa kasalukuyan, wala pang pagli-linaw ang Korte Suprema ukol dito,bagamat kailangan ng paglilinaw.Mahalaga ang paglilinaw dahil kaila-ngang sabihin ng Kataas-taasangHukuman kung alin ang dapat masu-nod — ang Saligang Batas ba (nanagsasabing maaaring kumilos angtao upang palitan ang kanilang mgaopisyales pati na ang kanilang pa-ngulo), o ang mga batas sa rebelyonna nakapaloob sa Revised PenalCode?
Sa isang abogado at nag-aaaral ngbatas, maliwanag na ang SaligangBatas ang dapat sundin, sapagkat itoang pinakamataas na batas sa bansa,pero, hindi ganito ang nangyayari sakasalukuyan.
Pagnonotaryo, dapat abogadolamang ang pumipirma
TANONG: Atty. Batas, mayroon ditosa Catbalogan na pinahihintulutannaman ng mga concerned lawyers angkanyang clerk o asawa na pumirmapara sa kanyang pagno-notaryo. Valido legal ba ito? Parehas na parehas kasiang signature ng clerk o asawa sapirma ng lawyer o notary public.(09198283425)
SAGOT: Maraming salamat po satext question na ito. Salamat din sainyong pakikinig o pagsubaybay saaming daily broadcast diyan sa Cat-balogan City, sa pamamagitan ngpalatuntunang Kakampi Mo AngBatas sa DYMS, Manila Broadcast-ing Company, sa ganap na alas 11 ng
umaga.Sa ilalim ng batas, hindi po valid
at hindi legal ang dokumentongpinirmahan ng clerk o asawa ng isangnotaryo publiko o abogado.
Kung magkakaroon ng katibayanna hindi ang notaryo o abogado angpumirma sa dokumento, maaaringmatanggal ang lisensiya ng abogado,hindi lamang bilang notaryo, kundipati na bilang abogado mismo.
Isang uri kasi ng krimen o ilegalna gawain ang pagpirma sa isangdokumento gayong hindi namanyung nakapangalan mismo doon angpumirma.
Ito ay paglabag sa Art. 171 at Art.172 ng Revised Penal Code of thePhilippines, na maaari pang magingbatayan upang makulong ang clerk,asawa at maging ang abogado mismo.
Dapat malaman ng lahat na hi-nihigpitan na ngayon ng Korte Sup-rema ang pagnonotaryo ng mga do-kumento, sapagkat sa ilalim ngbagong alituntunin ng pagnonotaryona nailabas noong 2004, binibigyanna ng malaking pagpapahalaga angmga dokumentong notaryado atmaaari nang tanggapin ang katoto-hanan ng mga ito basta’t may notaryoito.
Dahil diyan, masusing binabanta-yan ngayon ng Korte Suprema angsistema ng pagnonotaryo, at kungmay makikitang pagkakamali dito,maaaring maparusahan ang lahat ngsangkot doon.
* * *PAALALA: Maaari po kayong tuma-wag sa aming mga landline, (02) 994-68-05, (02) 433-75-49 at (02) 433-75-53, o di kaya ay sa aming mga cell-phone, 0917-984-24-68 at 0919-609-64-89. O sumulat sa aming address:18 D Mahiyain cor Mapagkawang-gawa, Teachers Village, Diliman,Quezon City. O mag-email sa websitena ito: www.batasnews.com, o [email protected].
* * *PARTY LIST: Maaari na po kayongmaging kasapi ng BATAS Party List,o ang Bagong Alyansang Tagapag-taguyod ng Adhikaing Sambayanan.Ipadala po ang inyong mga pangalanat kumpletong address sa parehongmga address at telepono sa itaas.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Kastigo mula sa pahina 2
ipinrograma na ang modernisasyon ng SandatahangLakas ng Pilipinas (AFP) at ibinenta ang Fort Bonifacioat Camp John Hay para umano sa layuning ito.
Pagkaraan ng halos 15 taon, ang AFP ay kailanganpang ayudahan ng mga sundalong Kano sa pamamagitanng Visiting Forces Agreement (VFA) para raw samodernong armas, helikopter at taktika sa pakiki-paglaban. Kaya ang Abu Sayyaf Group, na pupulbusindaw ni Aling Gloria hanggang ngayon ay patuloy sapaghahasik ng lagim, hindi lamang sa Mindanao kundisa buong bansa!
Maraming pulis ang walang baril kahit paltik, hetongayon ang mga “Euro generals” na naglamyerda lang saRussia ay P6.9 milyon ang baong salapi.
Pangako ni Aling Gloria, bago siya bumaba sa 2010(kung bababa nga siya?), na iiwan niya ang isang Malakasna Republika. Mukhang ang iiwan niya ay isang lahingwatak-watak, na may mga likas na yamang ginagahasang mga dayuhan, baon sa utang na panlabas at anginuutong mga “bagong bayani” umano ay nakatakdangbitayin ang marami, marami ang nangakabilanggo saiba’t ibang bansa at ang mga kabataang babae ay nasalubluban ng dangal sa Brunei, Japan, Malaysia, atbp. Kayatuloy tinudyo ng British Broadcasting Corporation (BBC)ang mga Pinay sa isang kakatawang palabas.
Sa pagtutuos, huli na ang lahat bago kumilos anggobyerno: bumabagyo na o nakaraan na ang bagyo at gibana ang bahay bago magsuhay.
Murmurings ARIEL HANS C. SEVELLINO
No kidding!KIDS are a sight to behold. What morea throng of them in a heat-soaked cov-ered court — listening fixedly, eyes ofwonderment while flashing smiles ofblissful receptiveness.
Last Monday and Tuesday, primaryand secondary schools, both publicand private from various towns andmunicipalities of the Province of Ba-tangas, attended the two-day meet ofcampus writers to hone their journal-istic skills, widen their knowledge onissues related to child-participation,and prepare themselves for the big-ger challenge as agents of change intheir respective communities.
When I was invited by DaisyAtienza of the National Council forChildren’s Television (NCCTV) to beon board her team, I didn’t thinktwice about reaching out to the stu-dents for two reasons.
First, I must give my support toNCCTV, being a UNICEF partner likePPI which shares the same advocacyof “bringing children to the fore”. Sec-ond, I want to see kids empower them-selves in many more ways than one.
(Both Daisy and I attend UNICEFpartner’s meeting every end of theyear.)
I have to admit, a town like Calacais unfamiliar to me; reclusive as thename sounded to me. The trip waslonger than I expected. A bus fromBuendia took me more than threehours to Lemery where I got my 30-minute tricycle ride to the DacanlaoG. Agoncillo Elementary and HighSchool, the venue of the event.
On the organizers’ warning, I hadto leave Manila early afternoon ofSunday for me to catch my ride. If it
was past seven, I would not be able tosnag either a jeepney or a tricycle toget there the same evening.
It was humid; the heat was unbear-able during the day. The drizzle in theevening would lend coolness to asmall, muddled but decent office thatserved as my sleeping quarters thatwas apparently tidied up a day beforefor a guest like me from Manila.
As in any public school in any prov-ince in the country, the Dacanlao(Dacan-la-o) does not have the desired“physical splendor” compared to theircounterparts in the city. But what isamiss is overcome by a homey warmthand rustic appeal of a countrysidedwelling.
The school boasts of highly-com-petitive students who win in co-cur-ricular and extra-curricular contests.The teachers as well, as I talked tothem, took it upon themselves to de-vice means and develop strategies forbetter academic pursuits.
As far as Lobo and Mataas nakahoy in Matabungkay, the stu-dent-participants and their adviserscrossed the sea in a bangka, andhurdled the otherwise exhausting tripto reach the municipality of Calaca.
I was told that Calaca is home ofthe Calacachara Festival that cel-ebrates the goodness of its atchara onthe last week of this month. Balayan,for its part, boasts of its bagoong.Bulalo is also renowned as a specialtyin some areas in Batangas.
One adviser told me that it washer first time to attend a seminar andthat it took much prodding for hersuperiors to allow her and her stu-dents to attend this kind of academic
activity. I could sense, without askingher, that it must be way expensive, atleast for the fares of the delegation —and probably, if I may speculate, theschool did not find any significance toit at all. Or if there was a school bud-get, it probably did not include suchan item. I suppose the effort of per-suading the school authorities to fi-nally permit them was more daunt-ing than the travel itself.
My heart goes to the countlessteachers and students who find them-selves less fortunate to get access totraining and other opportunities thatcan broaden their horizon. There aremany gifted children who have beenconstantly praying and waiting fortheir chances. And I find it strangethat to this day that Philippine edu-cation is still unable to respond to theoverly-tired problems of insufficientbooks (or none at all) and shortage ofclassrooms.
Empowerment cannot be taught.Kids simply take their cue from adultswho are expected to look into theirwelfare and best interests. During theopen forum, I mentioned the impor-tance of reading books and the sadstate of declining newspaper reader-ship in the country.
When it was over and the kids hadgone to bed, their delicate physiqueon the mattresses packed in the class-room, I could almost hear some happytune to the effect: “Wow, I got thisfar!”
On my way back to Manila, half-way through my bus trip at past eightin the evening of Tuesday, it hit me:“Are there books to read in thefirst place?”
from page 3distinction based on their previous earthly status; every-one will stand equally judged by God. The third impliesa sense of urgency when living our life. We have to makea dash for Heaven, putting all the possible means to usein order to claim this promised reward by our Lord.
But there still remains, and this is the fourth lesson, arather hidden but important distinction. Although eachperson may carry the same “dash of life” when he or sheis judged by God, that dash can be written, engraved, orcarved in varying intensities. Those who have sincerelychosen to live their lives out of love for God and fellow-men have a deep dash. Those who have indulged in selfand been enslaved by worldly things only manage to leavea shallow dash.
Moreover, those who have lived holy lives, have notonly engraved or sculptured a dash for themselves, butthey have in turn guided and inspired many other soulsto rectify and carve out their own deep dash of love forGod and others. These engravers of the deeper dash arecalled saints.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Forward to Basics
OKTUBRE 24 – 30, 2008 5
Greetings!Congratulations to the staff and the people behind thesuccess of Greater Project 4 Reading Center on its 2ndYear Anniversary on August 16, 2008.
Another year of Project, for promoting the impor-tance of books and reading habits to our students andyounger ones. For we all know books are tools in educa-tion. We draw information from them which we needin order to enrich our knowledge.
Through this initiative, the Greater Project 4 Read-ing Center as an instrument, we can secure a betteropportunity for our students to excel and to be globallycompetitive.
May the celebration of your 2nd anniversary serveas a venue to better promote reading through widen-ing the access of our students have to books and infor-mation in general.
Again, Congratulations.— Emelita L. VillanuevaEmelita L. VillanuevaEmelita L. VillanuevaEmelita L. VillanuevaEmelita L. Villanueva
Quezon City Librarian
We celebrate once again our 2nd anniversary of
Greater Project 4 Public Library. We have moved on sofast. We accomplished many programs and projects indifferent barangays and public schools in GreaterProject 4. Our newest program is “I Love 2 Read” coor-dinated with Councilor Jorge “Bolet” Banal Jr., QuezonCity Public Library, Progresibong Edukasyon tungo saKapayapaan at Kaunlaran, Taumbahay Foundation andRose Ann Belmonte. All these we owe to our donors,supporters, student volunteers, readers and the con-stituents of Greater Project 4.
As we go on this journey, we hope to reach our pointof destination with once again, your all-out support.All the success we had for the past two years is beingshared with you all.
My special thanks to MabuhayMabuhayMabuhayMabuhayMabuhay Newsweekly andMICA Security Agency: Ric Alcantara, Aldie Tabios,and Oscar Andrade for all the support you extended.
— Arturo A. LagrimasArturo A. LagrimasArturo A. LagrimasArturo A. LagrimasArturo A. LagrimasLibrarian-in-charge, GP4PL
Happy anniversary and thanks for continuing to ex-tend support the needs of our pupils and students,specially in my barangay.
Thanks and Good Luck!— Capt. Ronald TCapt. Ronald TCapt. Ronald TCapt. Ronald TCapt. Ronald Tagubaagubaagubaagubaaguba
Barangay Escopa IV
Ang Barangay Council ng Barangay Escopa IV ay lubosna nagpapasalamat una sa ating Panginoon, pangalawasa mga taong nagtatag ng ganitong proyekto. Nawa’ylumawak pa ito ng sa gayon ay marami pa kayongmatutulungan na mga batang nagsisipag-aral.
— Kgd. Erlinda FKgd. Erlinda FKgd. Erlinda FKgd. Erlinda FKgd. Erlinda F. Gonzales. Gonzales. Gonzales. Gonzales. GonzalesBarangay Escopa IV
Binabati ko ang samahan ng Ateneo at Greater Project4 Public Library sa kanilang masigasig na paghubogng magandang kaugalian sa kabataan.
— Ex-O Mario AtienzaEx-O Mario AtienzaEx-O Mario AtienzaEx-O Mario AtienzaEx-O Mario AtienzaBarangay Escopa IV
I salute the people behind the Greater Project 4 PublicLibrary project and the I love2read Program. May youcontinue your loving and dedicated efforts to provideaccess to knowledge and promote love for learning.
Happy 2nd year Anniversary!— Anni Vi BOOTS TinolAnni Vi BOOTS TinolAnni Vi BOOTS TinolAnni Vi BOOTS TinolAnni Vi BOOTS Tinol
NSTP Formator,Ateneo de Manila University
Happy Anniversary to all the staff of Greater Project 4Public Library. As a parent, thank you very much forextending your support to our children, giving booksand helping their minds explore many things.
More blessing and good luck!— Ofelia C. MarjalinoOfelia C. MarjalinoOfelia C. MarjalinoOfelia C. MarjalinoOfelia C. Marjalino
Parent
At first, we were overwhelmed with the number ofchildren who were waiting for us. We did not reallyanticipate that we were to entertain a great number ofchildren. However, we did not let this fact intimidateus, and so, we just had fun and wanted to share thisjoy with them.
We are really happy that we were able to success-fully pull off the “Action Song”, the games, and basi-cally your “mini-program”.
We lectured the kids that violence is not the key tosolving their problems.We are thankful to have experi-enced such a wonderful day with the kids. We alreadyfeel that we belong, At least, we made the kids laughand cheerful.
— NSTP StudentsNSTP StudentsNSTP StudentsNSTP StudentsNSTP StudentsAteneo de Manila University
Greater Project 4 Public Library 2 taon naNI MARK F. MATA
LUNGSOD NG QUEZON — Pagbasang libro, pagparada sa kalye at pag-papalaro sa mga kabataan sa barangayang naging pamamaraan ng pagdaraosng ika-2 anibersaryo ng GreaterProject 4 Public Library (GP4PL)noong Agosto 16.
Matatandaan na ang GP4PL, nangayo’y isang sangay na ng aklatangpanglungsod, ay nagsimula noong tag-araw ng taong 2006 nang tinipon niPlock-lick Pavia ang mga kabataan sailalim ng puno sa panulukan ng mgakalsada ng Aguinaldo, Cabezas atUnrubia sa Project 4 dito sa QuezonCity at isinagawa ang Summer En-richment Program na tinaguriang“Street Library”.
ANG GP4PL ay ang dating Baran-gay Marilag Reading Center na itina-tag ni Plock-lick Pavia at ganap na na-buo at nabuksan sa tulong at suportani Andy Abundo, ang dating punongbarangay, noong Agosto 16, 2006 saBarangay Marilag ng Project 4.
Ganap na sumailalim ang GP4PLsa pamahalaang lokal ng LungsodQuezon matapos lagdaan ni MayorFeliciano “Sonny” Belmonte Jr. angisang kasunduang nagpatibay saproyektong humihikayat sa mgamamamayan, lalo na sa mga mag-
aaral, na ugaliing magbasa.Bukod kay Mayor Belmonte, ang
mga lumagda sa Memorandum ofAgreement (MOA) noong Peb. 4 ngtaong kasalukuyan ay sina Emelita L.Villanueva, puno ng aklatang pang-lunsod; at Jose Visitacion “Plock-lick”Q. Pavia, pangulo ng ProgresibongEdukasyon tungo sa Kapayapaan atKaunlaran (PEKK).
Sumaksi sa MOA na naglalayongmatamo ang makabuluhang serbis-yong bayan sa pagsulong ng pagbabasasa mga pamayanan sina Cynthia DJTolado, pangalawang puno ng QuezonCity Public Library (QCPL); Janet B.Alday, assistant city librarian at coor-dinator ng QCPL sa District III at IV;at si Konsehal Jorge “Bolet” Banal Jr.,ng Ika-3 Distrito, Lungsod ng Quezon.
Ang GP4PL na matatagpuan saMulti-Purpose Hall ng SB Building,Plaza Magat Salamat, P. Tuazon Blvd.,Barangay Marilag, Project 4, ay itina-taguyod nina Arturo A. Lagrimas, li-brarian-in-charge at Carla Mendoza,assistant librarian.
Sa paggunita ng ika-2 anibersaryo,ang GP4PL kasama ang mga estud-yante ng National Service TrainingProgram (NSTP) mula sa Ateneo deManila University ay nagdaos ng pa-rada, palaro at pagbabasa ng libro saBarangay Escopa IV ng Project 4.
Narito ang ilang pagbati mula samga mag-aaral sa elementarya ngnasabing barangay.
Maraming salamat po sa mganamamahala ng Greater Project 4Public Library. Marami po akongnatutunan. Happy Anniversary! —Chino C. Marjolino, Grade V, EscopaIV;
Happy Anniversary! Thank youvery much for the tutorials. — DavelynJ. Corañes, Grade VI;
Happy 2nd Anniversary! Thankyou very much for inviting me to at-tend tutorials. — Ma. Remy Ann H.Bondoc, Grade V;
Happy 2nd Anniversary! Thankyou very much. — Jessa M. Saycon,Grade IV;
Salamat sa pagkuwento sa amin.— Mark Andre B. Lopez, Grade I;
Dear Library, Gusto ko pongmatutong magbasa. Gusto ko rin pongmakita ang mga kuya ko na nasa li-brary po sila. — Mary Rose L. Rocio,Grade IV;
Dear Library, Sana lagi namanganito kasi ang ganda nito at sanapupunta ako diyan. — Miles Beng-nguyo, Grade III;
Sana may isang party pangibibigay mo sa amin. Thank you po!— Sidney Miguel C. Alfonso, GradeIII.
PARADA — Hawak ng mga mag-aaral ng Ateneo DeManila University ang karatula ng “ILove2Read’ habangnagpaparada sa Barangay Escopa, Q.C.
PALARO — Buong gilas na nagpakita ng kakisigan angmga kabataang ito na pumoporma upang sumali sadance contest.
KWENTO SA LIBRO — Nagkukuwento si Arturo A.Lagrimas, librarian-in-charge ng GP4PL, sa mga batamula sa hawak niyang libro.
IBA’T IBANG NGITI — Buong kagalakang nagpakuhang larawan ang mga kabataan sa Barangay Escopa IVkasama ang mga estudyante ng Ateneo de Manila.
NGITI NG PASASALAMAT — Matapos ang pagdiriwangng ika-2 anibersaryo ng GP4PL na ginanap sa BarangayEscopa IV, Lungsod ng Quezon, masayang nagpakuhang larawan sina (mula kaliwa) Kagawad Erlinda Gonzales;
Konsehal Jimmy Borres, 3rd Dist. Q.C., kasama angkanyang staff na si Janet; Punong Barangay RonaldTaguba, Escopa IV, Q.C.; Arturo A. Lagrimas, GP4PL li-brarian-in-charge, at Carla Mendoza, assistant librarian.
Messages
6 OKTUBRE 24 – 30, 2008
Patuloy ang pagkalbo sa watershed ng Angat at Ipo DamNI DINO BALABO
NORZAGARAY, Bulacan — Patuloy angpagkasira ng Sierra Madre sa bahagi ngBulacan partikular na sa watershed ngAngat Dam at Ipo Dam sa bayang ito,kaya’t nang makita noong Oktubre 9 niPangulong Gloria Macapagal Arroyo angmga larawan ng kalbong kabundukan aynapangiwi siya.
Ngunit sinabi ni Gob. Joselito “Jon-jon”Mendoza sa Mabuhay noong Oktubre 16na hindi bahagi ng Bulacan ang nasisirangkabundukan, sa halip ay bahagi ng NuevaEcija at mga Novo Ecijano ang nagsasagawang pagputol ng kahoy sa kabundukan.
Kinumpirma naman ito ng nakausap ngMabuhay sa Nueva Ecija na nagsabing angnagpuputol ng punong kahoy sa SierraMadre ay mga kababayan nila, ngunit “angfinancier ay taga-Bulacan.”
Ayon kay Bro. Martin Francisco ng SagipSierra Madre Multi-Sectoral Council(SSMMSC), hindi pa rin napipigil angpatuloy na pagkasira ng Sierra Madrepartikular na ang kabundukang nasasakopng dalawang tinggalan ng tubig na pinag-kukunan ng inumin ng Kalakhang Maynila.
Ayon kay Brother Martin, kasama niyaang mag-asawang Kint. Marivic at BiseGob. Wilhelmino “Willy” Sy-Alvarado saMalakanyang noong Oktubre 9 at ipinakitakay Pangulong Arroyo ang resulta ng kani-lang walong buwang pagsasadokumento at
paglalarawan sa pagkasira ng Sierra Madresa bahagi ng Bulacan.
Si Martin ay isang misyonero ng Pil-grims of Jesus na isa sa mga tumutulong samga katutubo sa kabundukan mula panoong 1997.
“Tatlong litrato pa lamang ang nakitani GMA ay napangiwi na siya at sinabing,‘Ngiii, watershed ba iyan?’” ang kuwentoni Brother Martin sa Mabuhay nang siyaay makapanayam noong Oktubre 11.
Dahil dito, aniya, inatasan noon din ngPangulo si Environment Secretary LitoAtienza na tutukan ang pangangalaga sawatershed ng Angat Dam at Ipo Dam.
Bilang tugon, nangako si Kalihim Atien-za na babalasahin ang mga opisyal ng De-partment of Environment and Natural Re-sources (DENR) sa Bulacan dahil sa pagbi-bigay sa kanya ng di tamang impormasyon.
Ipinangako rin ni Atienza, sabi pa niMartin, na gagawin niyang kabalikat angmga kasapi ng SSMMSC sa pangangalagasa kabundukan sa pamamagitan ng pag-gawa sa kanilang diputado ng DENR.
Ayon sa lider ng SSMMSC, napabayaanng mga opisyal ng DENR ang pangangalagasa kabundukan dahil noon pang 2004 aynagpalabas na ng joint audit report sakalagayan ng kalikasan ng bansa angpinagsamang grupo ng DENR at UnitedNations Education, Scientific Culture Or-ganization (UNESCO).
Tinukoy sa nasabing report na ang mga
watershed ng Angat at Ipo ay nangungunasa 17 “highly critical priority conservationareas” sa bansa.
Sinabi ni Bro. Martin sa Mabuhay naang sanhi ng pagkasira ng kabundukan saBulacan ay ang paggawa ng uling, ang ilegalng pagpuputol ng mga punong kahoy,pagkakaingin at pagmimina.
Ito, ay bunsod na rin, aniya, ng patuloyna pagtaas ng presyo ng krudo at kawalanng pagkakakitaan ng mga tao.
Sinabi rin niya na batay sa mga ulat nakanilang naipon, umabot sa 70 porsiyentong 6,600-ektrayang Ipo Watershed angkalbo, at 20 porsiyento ng 63,000-ektar-yang Angat Watershed ang nasira.
“Hindi ganyan kalaki ang sira ngkabundukan noong 1997 nang una kamingumakyat doon,” ani Martin.
Idinagdag niya na isa sa pangunahingsanhi ng problema sa pagkasira ng ka-bundukan ay ang pagkakaroon ng mgataong nakatira sa loob ng watershed naipinagbabawal sa batas.
“Maraming illegal occupants sa Angatat Ipo watershed at hanggang ngayon aypatuloy ang pagdami nila,” aniya atsinabing nagsisilbing banta sa kabundukanang pagdami ng tao doon dahil sa kawalanng hanapbuhay doon maliban sa pag-uuling, pagkakaingin at pagpuputol ngpunong kahoy.
Samantala, iginiit naman ni Gob. Men-doza sa Mabuhay na mga Novo Ecijano
ang nagsasagawa ng pamumutol ng kahoysa Sierra Madre.
“Paninindigan ko iyan, hindi sakop ngBulacan ang nakakalbo dahil maging saRegional Peace and Order Council (RPOC)ay tinukoy na ang nakakalbong bahagi ngSierra Madre ay sakop ng Nueva Ecija,”ani Mendoza.
Iginiit din ng gobernador na sa Bulacanlamang ibinababa at idinadaan ang mgapinutol na punong kahoy sa kabundukan.
Gayunpaman, sinabi ni Mendoza nabubuo siya ng isang grupo upang mag-sagawa ng imbestigasyon upang matukoyang ilan pang bahagi ng kabundukan nanakakalbo.
Kinumpirma ng isang napagtanunganng Mabuhay sa Nueva Ecija na mga kaba-bayan nga nila ang nagpuputol ng punongkahoy sa Sierra Madre, ngunit binigyangdiin na mga Bulakenyo ang nagpopondo.
Para naman kay Bise Gob. Sy-Alvardonakalulunos ang kalagayan ng Sierra Madresa Bulacan. Binigyang diin niya na angpatuloy na pagkakalbo ng kabundukan aynagiging sanhi ng pagbaha at pagkasira ngmga pananim, ari-arian at pangunahingimprastraktura.
Inihalimbawa niya ang bayan ng Ha-gonoy na palaging lumulubog kahit bahag-yang pag-ulan lamang ang dumaan saBulacan dahil na rin sa kalbo ang kabun-dukan at madalang ang punong kahoy nasumisipsip sa tubig ulan.
LUNGSOD NG MALOLOS— Ang pagsisinop ng basuraay di lamang upang mapa-natiling malinis ang ka-paligiran, sa halip ay isangpagpapaunlad sa pagsasakaat pangisdaan.
Ito ang buod ng magka-hiwalay na pahayag ng mgamagsasaka at mangingisdasa lungsod na ito nang silaay makapanayam ng Mabu-hay noong nakaraang lingo.
Ayon kay Melencio Do-mingo, pangulo ng City Ag-riculture and FisheriesCouncil (CAFC) ng Malolos,mula nang maitayo angmaterial recovery facility(MRF) ng lungsod ay ipina-mimigay ng libre ng pama-halaang lungsod ang com-post fertilizer o binulok nabasurang ginawang abonosa mga magsasaka.
“Malaking tulong iyansa mga magsasaka dahilnapakataas ng presyo ngabono ngayon,” ani Do-mingo patungkol sa nabi-biling komersyal na abonona umaabot sa P2,000 anghalaga ng bawat sako.
Nakapanayam ng Ma-buhay si Domingo noongOktubre 24.
Ang pamamahagi ngcompost fertilizer sa mgamagsasaka ay pinalawaknitong Mayo kung kailan ayagad ipinagkakaloob iyon samga magsasaka mataposgilingin sa MRF ang basu-rang nabubulok.
Ayon kay Mayor DaniloDomingo, minabuti ng pa-mahalaang panglungsod naibigay agad sa mga magsa-saka ang nagiling na basuraupang mas lumawak angpartisipasyon ng mga ma-mamayan ng Malolos sapagsisinop ng basura.
Sa mga nagdaang taon,ang compost fertilizer ayipinamamahagi lamang samga magsasaka kapag iyonay “luto” na o kumpleto nasa panahon ng pagbubulok.
Ngunit mula noong Ma-yo, pagkagiling pa lamangsa basura sa MRF ay ipina-mamahagi na iyon sa mgamagsasaka at sila namanang “nagluluto” o kumu-kumpleto sa panahon ngpagbubulok sa giniling nabasura upang magingabono.
Ayon sa magsasakangsina Melencio Domingo,Reynaldo Pagtalunan atAntonio Cruz, bukod saginiling na basura na gina-gawa nilang abono, bini-
bigyan pa sila ni MayorDomingo ng P1,000 napambili ng ipot ng manokna inihahalo sa giniling nabasura.
Tulad ng ipa at kusot opinaglagarian ng kahoy, angipot ng manok ay organi-kong sangkap na ipinang-hahalo sa nabubulok nabasura upang iyon ay du-mami at higit na magingepektibo bilang abono.
“Bawat isang mini-dumptruck ng compost fer-tilizer ay may kasunod naP1,000 na panghalo upangmaging epektibo yungabono,”ani Melencio Do-mingo.
Iginiit nina Pagtalunanat Cruz na malaking kaba-wasan sa kanilang gastos sapagsasaka ang paggawa ngcompost fertilizer, bukodpa sa mas namumulat angkanilang pamilya at mgakapitbahay sa pasisinop ngbasura.
Una rito, nagkaisa na-man ang mga mangingisdasa baybaying bahagi ngMalolos at maging sa mgabayan ng Bulakan, Paom-bong at Hagonoy sa pagsa-sagawa ng malawakangpaglilinis ng basura sakailugan noong Oktubre21.
Ayon kina Jaime Mag-payo, kasalukuyang taga-pangulo ng Fisheries andAquatic Resources Manage-ment Council (FARMC) nglungsod at Godofredo Cla-vio, dating pangulo ng na-sabing samahan, ang isanghamon sa bawat mama-mayan ngayon ay kung “pa-ano huhubugin at imu-mulat ang kamalayan nasinupin ang kani-kanilangbasura.”
Sinabi ni Magpayo saMabuhay na dahil sa po-lusyon sa katubigan nglalawigan ay lumiit angkinikita ng mga mangi-ngisda.
“Dati kumikita kami ngP500 hanggang P1,000bawat araw, pero ngayonmasuwerte na ’yung P250hanggang P300 bawat arawdahil walang mahulingisda,” ani Magpayo.
Pinuntusan naman niClavio ang sobrang pag-gamit ng aqua feeds sa mgapalaisdaan sa mga nagdaangtaon.
“Malaki ang naging pin-sala ng aqua feeds sa mgaisda natin dahil mula sasimilya hanggang sa mala-
laking isda ay napapatay ngkemikal na dala ng aquafeeds,” ani ng dating pangu-lo ng FARMC.
“Dati kahit sandali la-mang kaming mamalakayaay puno agad ang bangkanamin ng isda, ngayon ha-los wala na kaming ma-huli,” ani Clavio.
Gayunpaman, sinabi niClavio na matapos angmahabang panahong kam-panya nila laban sa aquafeeds, unti-unti na ringnagbago ang mga namama-
laisdaan.Ang aqua feeds ay ang
pinrosesong pagkain ng isdana may halong kemikal, atang sobrang paggamit nitoay nakamamatay ng ma-liliit na isda sapagkat angkemikal na halo nito ayhindi organiko kaya’t na-hihirapang huminga angisda sa ilalim ng tubig.
“Namulat na rin angmga namamalaisdaan nga-yon dahil nakita na nila angpinsala ng aqua feeds sakailugan at mga isda,” sabi
pa ni Clavio.Para naman kay Gloria
Carillo, hepe ng ProvincialAgriculture Office (PAO),ang malawakang paglilinissa mga kailugan ng Malolos,Hagonoy, Paombong at ba-yan ng Bulakan ay bahaging programa sa pagpapa-unlad ng pangisdaan salalawigan.
“Hindi ito isang clean-up drive lamang,” ani Ca-rillo at iginiit na bahagi riniyon ng kanilang adbokasiyaupang pukawin ang pansin
ng bawat mamamayan naang pagsisinop ng basura aynangangahulugan ng panga-ngalaga sa katubigan atmga isdang nabubuhaydoon.
Inamin ni Carillo na sanagdaang mga taon ay su-nod-sunod ang naging rek-lamo ng mga mangingisdasa mga bayan ng Bulakan,Paombong at Hagonoy atmaging sa Lungsod ng Ma-lolos dahil sa patuloy napolusyon sa tubig sanhi ngbasura. — Dino Balabo
Tulong sa kabuhayan ang pagsisinop ng basura
LINIS KAILUGAN — Maingat na hinahango mula satubig ng Ilog ng Atlag sa Malolos ng isang lumahok samalawakang paglilinis ng kailugan noong Martes, Oktu-
bre 21 ang basurang doon ay naaanod. Ang pagsasaga-wa ng paglilinis ay isang bahagi ng programa ng lungsodpara sa proteksyon ng kalikasan. — DINO BALABO
GLORIA CARILLO GODOFREDO CLAVIO MELENCIO DOMINGO JAIME MAGPAYO
OKTUBRE 24 – 30, 2008 7
SHOWING ONOCTOBER 22, 2008
ONWARDSsubject to change without prior notice
MAX PAYNE
KULAM
MIRRORS
BODY OF LIES
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Promdi mula sa pahina 2
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Depthnews from page 3
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Regarding Henry from page 3
seemed like fraternity. Di naglaon,nagsalita na rin sya. “I don’t careless!” sigaw ni Dodong.
Shocks, give me a brake! The nerdng taong ito para sigawan ako! Tothink it’s his other woman that causedour separation to part.
Kinabahan na ako. I felt speedbumps all over my body and was hav-ing panic. Tinalikuran ko siya at nag-madali akong lumakad palayo. Perosumunod pa rin siya like a it’s all over.He’s like a monkey on my butt. Hang-gang sa makakita ako ng securityguard. Biglang nawala si Dodong.
“Excuse me kuya, pwedeng magta-nong?” sabi ko sa mamang guard. “Ofcourse, miss, I can help you with mypleasure,” sagot niya.
“Saan po ba ang exit?” tanong ko.“I got lost in my eyes.” “Diretsolang,”sabi niya. “Then turn right any-time with care.” “Thanks for your cor-poration,” sabi ko.
Buti na lang nandun si kuya. Perosaglit lang, I smell something peachy.As I turned, nakita ko na namangnakasunod si Dodong! Delaying staticlang pala kanina ang pag-disappearniya.
“Nyahahaha! You can run but youcan hide, Inday. No matter where yougo, there you are!” pananakot nya.
Oh no, is this the end? This is toomuch, I feel degradable. My worldstarted falling afar. Then suddenly,Jay come from behind! Dodong wascaught to the act! In the matter of
minute, I am out of arms way.“Thanks, Jay, my love. But how did
you … ?” Bago pa man ako matapos,sabi niya: “I was in the neighborhood.Fans din ako ni Angel Locsin, eh. Iheard you shout. But at first I didn’tgive it a thought. Pero nang makitako kayong magkahawak ng holdinghands, then I give it a thought. I knowsomething is a missed.”
From then on, Dodong did notbrother me again. In fact, he didn’teven sister me. As in platonic at walana talaga. Pero kami ni Jay, heto, shootsailing pa rin ang relationship. Lalopa ngayon, open na kami sa isa’t-isaat walang exhibitions. I feel I’m oncloud line.
down the cabin lights. This is for your comfort and toenhance the appearance of your flight attendants.”
After a particularly rough landing during thunder-storms in Memphis, a flight attendant on a Northwestflight announced, “Please take care when opening the over-head compartments because, after a landing like that,sure as hell everything has shifted.”
Japan Air Lines: “In the event of a sudden loss of cabinpressure, masks will descend from the ceiling. Stop scream-ing, grab the mask, and pull it over your face. If you havea small child traveling with you, secure your mask beforeassisting with theirs. If you are traveling with more thanone small child, pick your favorite.”
British Airways: “As you exit the plane, make sure togather all of your belongings. Anything left behind will bedistributed evenly among the flight attendants. Pleasedo not leave children or spouses.”
Finally, here’s one from the Philippine Air Lines: “We’renow preparing to land at San Francisco International Air-port. Kindly straighten up your seats, turn off all elec-tronic gadgets, pull up your window shades and buckle upfor safety. We hope you enjoyed flying with us as much aswe did.”
When it should be translated to Philippine language,the flight attendant must have said these words: “Tayopo ay papalapag na sa paliparang pangkalawakanginternasyonal ng San Francisco. Paalala po lamang saating mga kababayan - ang mga unan, kumot, headset atiba pang kagamitan sa eroplano ay di po kasama sapasalubong. Huwag po lamang baklasin ang LCD-TV nanakadikit sa silya. Maraming salamat po.”
To end this piece, allow me to quote the words of Ben-jamin Disraeli: “Like all great travellers, I have seen morethan I remember, and remember more than I have seen.”
— For comments, write me at [email protected]
Kung ang gobyerno ang magsi-silbing editor ng mga pahayagan,mawawalan ng transparency sa pama-mahala, at ang mga tao ay parangpinagkaitan ng pagkakataon namakita ang liwanag, katototohan otunay na mga kaganapan.
Ito ay nangangahulugan din na angmagiging editor-in-chief ng mgapahayagan ay walang iba kungdi angnamumuno sa bansa. Gusto mo bangsi Ate Glue ang maging editor in chiefng paborito mong pahayagan?
* * *Dahil dito, minabuti ng CMFR na
magtayo ng mga CPC sa iba’t ibanglugar kabilang na sa Bulacan upangang mga ito ay magsilbing self-regu-latory body.
Ito ay dahil na rin sa paniniwalangang pakikialam ng gobyerno sa la-rangan ng pamamahayag ay isangbanta sa malayang pamamahayag naginagarantiyahan ng Konstitusyon.
* * *Sa Bulacan, nasimulan na ang
pagtatayo ng CPC na binubuo ng mgamamamahayag at mga kinatawanmula sa pribadong sektor, akademya,simbahan at mga non-governmental
organization.Gayundin ang mga CPC sa mga
lalawigan ng Tarlac, Zambales atPampanga, dahil ang mga mamama-hayag sa mga nasabing lalawigan ayhindi rin pabor sa pakikialam nggobyerno sa karapatang magpahayagng malaya.
* * *Bukod sa panukalang batas na
right of reply, isa ring banta salarangan ng pamamahayag ang patu-loy na kaunlaran sa Gitnang Luzon,at ito ay nararamdaman na sa Pam-panga kung saan ay sinasabing may“media boom” o ang pagsulpot ngiba’t ibang pahayagang pang-araw-araw bukod pa sa mga istasyon ngtelebisyon.
Ang epekto ng “media boom” naito ay ang kakulangan sa mga mama-mahayag na may sapat na kakayahan,responsable at disiplinado.
* * *Ayon kay Professor Teodoro, kaa-
linsabay ng kaunlaran ay ang pagdaming mga pahayagan at mamamahayag.Habang dumadami ang mamamaha-yag, dumadami rin ang problema lalona’t natatangay sila ng tukso ng di
responsableng pamamahayag.Dahil dito, nilinaw ni Teodoro na
isa sa mga layunin ng mga CPC ka-tulad ng itinatayo sa Bulacan ay angmapataas ang antas ng pamamahayagsa pamamagitan ng responsablengpamamahayag.
* * *Bukod dito, binigyan din niya ng
diin ang pagbabalik ng mga mamama-hayag ng kanilang hiram na kapang-yarihan sa mamamayan.
Payo ni Teodoro, “Kailangang angtaong bayan ay maging bahagi sapaghubog sa mga mamamahayag sapamamagitan ng pagbibigay pansinsa mga pagkakamali, pagkukulang atmga pag-abuso.”
* * *Ito ay dahil na rin sa anumang
kapangyarihang nasa kamay ng mgamamamahayag ngayon, iyon ay hiramlamang sa mga mamamayan na kani-lang pinagkukunan ng balita at pinag-lilingkuran sa pamamagitan ng pag-hahatid ng makatotohanang balita.
Simulan natin ngayon ang paghu-bog sa ating mga lokal na mamama-hayag.
this, we would still be running around in circles with nodirection in sight.
To be able to address the problem of sickness, we needto build or rebuild our health infra at the communitylevel. To be able to address the problem of hunger, weneed to build or rebuild our distribution infra, also at thecommunity level. All the infra we need to build or rebuildhas to be at the community level, and the same goes forthe schools infra that we need to build or rebuild to ad-dress the problem of illiteracy, and the farms infra thatwe need to build or rebuild to address the problem ofpoverty.
I say that we need to build or rebuild, because there isreally no need to build a completely new infra if there isalready an existing infra to start with, no matter whatcondition it is in.
Putting up food stores or grocery stores is the mostlogical step in building our distribution infra to addressthe problem of hunger. Rather than give away food, we aregoing to experiment with the social enterprise of sellingfood at the lowest possible prices, backed up by our ownproduction. Of course, we shall always be ready to giveaway food to the extremely needy who could not afford tobuy food.
Creation of livelihood is the most practical solution tothe problem of poverty, and there is no question that go-ing into agriculture or food production is the easiest andthe quickest way to create livelihood. Besides, food pro-duction gives us the extra bonus of being able to addressthe problem of hunger as well.
The high price of medicines is actually one of the big-gest problems in the delivery of health services. As a wayto address this problem, we are going to include high qual-ity generic medicines in the offerings of our groceries.
Again, I am issuing my call to well meaning people outthere to form their own Inter-Charity Circles. As soon astwo Circles are formed in a locality, they could alreadyorganize their own local Inter-Charity Club.
* * *Email [email protected] or text me at
+639293605140. Watch my TV show Ka Iking Live ev-ery Friday from 9:30 to 10:30 PM on Destiny Cable Chan-nel 3. Form your own Inter Charity Circle and build ournation.
Tune in to Kapit-Bahayan on DWIZ 882 KHZ 5:00 to6:00 PM Mondays through Fridays.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ka Iking Reports from page 3
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Cebu Calling from page 3
at by my lonesome self.Everything tells me I do
not and cannot live alone,by myself, though I can fool-ishly think that I am alone,which sadly happens fromtime to time. I’m alwaysinto some relationship.That’s how I understandmy life or anybody’s life tobe.
Thus, I was happy tolearn years later on that theCatechism, for example, up-holds this childhood insightof mine just as it does theinsight of many others.Some relevant points couldbe the following:
*1776 – “Deep withinhis conscience man discov-ers a law which he has notlaid upon himself but whichhe must obey. Its voice …sounds in his heart at theright moment … For manhas in his heart a law in-scribed by God.”
*1779 – “Return to yourconscience, question it …Turn inward, brethren, andin everything you do, seeGod as your witness.” (St.Augustine)
*1795 – “Conscience isman’s most secret core, andhis sanctuary. There he isalone with God whose voiceechoes in his depths.”(Gaudium et spes 16)
I suppose with this un-derstanding of conscience,what we have to do is toimprove our sensitivity todiscern God’s presence,praying, developing the vir-tues, mastering Christiandoctrine taught by theChurch, etc.
These will improve ourmost important, basic andpattern-forming relation-ship with God and our skillto apply his law to our ac-tions. We have to do every-thing to insure that we al-ways pursue this ideal.
We have to be wary withour tendency to just intel-lectualize our understand-ing of conscience, which cangive us impressive but notlife-transforming lights,since it is detached from thetrue and ultimate Light.
This is the usual Achil-les’ heel of our bright boys.— [email protected]
Alvarado: MOA ng Bulacan Bulk ‘null and void’ mula sa pahina 8
ang nasabing proyekto, ayon kayBokal Vicente Cruz.
Ilang napagtanungan ng Mabu-hay ang nagsabi na pinag-aaralanngayon ang iskemang joint ventureagreement (JVA) para sa water sup-ply project, ngunit wala silang sinabikung may interesadong mamuhunansa nasabing proyekto, maliban sa Ma-nila Water Corporation Inc., (ManilaWater).
Ang Manila Water ang dapat sa-nang mamumuhuhan sa P11-bilyon
rights na katumbas ng 230 milyonlitro bawat araw na ipinagkaloob ngMWSS sa Bulacan dahil ang AngatDam na sakop ng lalawigan ang nag-iiwi sa tubig na pinadadaloy saKalakhang Maynila.
Ang constitutional right naman ngmga Bulakenyo ay nakasaad sa 1987Constitution na dapat magkaroon ngkabahagi ng isang porsiyento sa kinitang MWSS ang mga Bulakenyo sa pag-gamit nito sa tubig ng Angat Dam namatatagpuan sa Norzagaray at DRT.— Dino Balabo
Bulacan Bulk.Para kay Bise Gob. Sy-Alvarado,
anumang panukalang iskema sanasabing proyekto ay dapat isulat atisumite sa pamahalaang panglala-wigan upang masuri at mapag-aralan.
“They have to do it in black andwhite, pati yung sinasabi nilangmurang tubig,” ani Alvarado.
Iginiit niya na dapat lamang ma-ging mura ang tubig sa Bulacan dahilsa may water rights at constitutionalright sa tubig ng Angat ang lalawigan.
Ito ay batay na rin, aniya, sa water
There is but one road whichreaches God and that is Prayer.
If anyone shows you another,you are being deceived.
– ST. THERESA OF AVILA
Ang tubig ay buhay.Pag-ingatan natin ito.
8 OKTUBRE 24 – 30, 2008
Isda sa Angat Dam ligtas kainin
Pinabulaanan ni Mendel Gar-cia ng Angat Watershed Area Team(AWAT) ang pahayag ng mga ka-tutubo nang sabihin niya noongOktubre 24 sa Mabuhay nahumupa na ang fish kill .
Ngunit noong araw ding iyonay ipinakita sa Mabuhay ni Bro.Martin Francisco ng Sagip SierraMadre Multisectoral Council(SSMMSC) ang mga nabubulok atkamamatay lamang na mga isdana nakunan ng mga larawan atvideo footage noong Oktubre 22.
Batay sa dalawang pahinangulat na ipinalabas ng BFAR noongOktubre 20, sinabi ni Dr. Reme-dios Ongtangco, direktor ng BFARsa Gitnang Luzon, na walang bahidng mga heavy metal o nakakala-song kemikal tulad ng mercury,lead, cadmium at arsenic ang “fishtissue samples” o laman ng isdangsinuri ng CRL EnvironmentalCorporation Laboratory na naka-base sa Clark Freeport sa Pam-panga.
Gayunpaman, sinabi ni Dr.Ongtangco na ang laman ng isdana sinuri ay natuklasang maybahid ng chromium.
Batay sa ulat ng BFAR, walangdapat ipangamba sa pagkaka-tuklas ng bahid ng chromium salaman ng isda dahil umabot la-mang iyon ng 0.79 part per mil-lion (ppm) samantalang ang allow-able limit nito ay 2.0 ppm.
“We therefore conclude thatbased on results of the analysis, thefish in the Angat watershed reser-voir is safe for human consump-tion,” ani Ongtangco sa dalawangpahinang ulat.
Humupa na ang fish kill, sabinaman ni Garcia, ang hepe ngAWAT o ng mga tauhan ng Na-tional Power Corporation (Napo-cor) na siyang namamahala saAngat Dam at 63,000 ektaryangAngat watershed.
Sinabi niya sa mga dumalo sapulong na ipinatawag ng Lupon ngKalikasan sa Sangguniang Pang-lalawigan noong Oktubre 24 nahalos taon-taon ay nagkakaroon ngfish kill sa kailugan ng Angat Damkaya’t iyon ay masasabing isang“natural phenomenon.”
Ayon sa hepe ng AWAT, mata-pos nilang matanggap mula sa mgamangingisda sa Angat Dam angulat hinggil sa fish kill ay agadsilang nakipag-ugnayan sa BFARat sa Metrotpolitan Waterworksand Sewerage System (MWSS).Ang MWSS ang nagpapadaloy ngtubig mula sa Angat Dam patungosa Kalakhang Maynila sa pamama-
gitan ng Manila Water CorporationInc., (Manila Water) at MayniladWater Services Inc., (Maynilad).
Binanggit din ni Garcia nabatay sa naunang ulat ng BFAR,ang sanhi ng fish kill sa Angat Damay low dissolved oxygen na maa-aring bunsod ng nabubulok napunong kahoy sa tubig.
Ngunit sa kabila ng pahayag niGarcia na tigil na ang fish kill sadam, inulat naman ng mga katu-tubo kay Brother Martin na ma-rami pa ring isda sa dam angnamamatay.
Si Martin ay isang misyonerong Pilgrims of Jesus na isa sa mgatumutulong sa mga katutubo sakabundukan mula pa noong 1997.
Sinabi niya sa Mabuhay namaging ang mga katutubo ay na-hihiwagaan sa fish kill dahil luma-lawak ang apektadong lugar niyon.
“Noong una sa Sitio Matulidlang hanggang sa Sitio Makina,pero ngayon mayroon din pala saSitio Maputi at hanggang ngayonay may namamatay pang isda,” aning misyonero.
Ipinakita rin niya sa Mabuhayang mga larawan at video footageng mga isdang nabubulok at kama-matay lamang na nakunan noongOktubre 22 sa Sitio Pinag-anakanna di kalayuan sa Sitio Matulid ,Barangay Kabayunan sa bayan ngDonya Remedios Trinidad.
Ang nasabing lugar ay nasa loobng 63,000 ektaryang Angat water-shed.
Ayon kay Brother Martin, iki-nagalak pa ng mga katutubo angfish kill sa mga unang araw nginsidente.
“Natuwa pa sila nang magsilu-tang ang mga tilapia dahil hindina raw sila maninisid, pero nungkinain nila ay sumakit ang ka-nilang tiyan,” aniya.
Hindi nagtagal, aniya, umali-ngasaw ang kahabaan ng Kaba-yunan River mula sa Sitio Matu-lid hanggang sa Sitio Makina dahilnabubulok na ang namatay nanaglalakihang isda.
Ayon kay Brother Martin, ku-milos ang Napocor at inupahan angmay 70 katutubo upang ipunin atibaon ang mga namatay na isda sa10 hukay sa gilid ng KabayunanRiver.
“Palaisipan pa rin sa mga katu-tubo ngayon at maging sa mgaopisyal kung bakit ang namamataylamang na isda ay ’yung malalakipero ’yung maliliit ay hindi,” aniBro. Martin at ipinayo niya angpagsasagawa ng isa pang masusingpagsusuri.
Alvarado: MOA ng Bulacan Bulk ‘null and void’LUNGSOD NG MALOLOS —“Null and void”, patay na atwalang bisa. Ito ang buod ngpahayag ni Bise Gob. Wilhelmino“Willy” Sy-Alvarado hinggil saMemorandum of Agreement(MOA) na nilagdaan noong naka-raang Disyembre nina Gob. Jose-lito “Jon-jon” Mendoza at Loren-zo Jamora, dating administradorng Metropolitan Waterworks andSewerage System (MWSS), parasa P11-bilyong Bulacan Bulk Wa-ter Supply Project (BulacanBulk).
Ngunit para naman kina Gob.Mendoza at Provincial Adminis-trator Pearly Mendoza, tuloy parin ang proyekto.
Fish kill tuloy pa rin,
Fish kill tuloy pa rin,
Fish kill tuloy pa rin,ayon sa mga katutubo
ayonsamgakatutubo
ayonsamgakatutuboNI DINO BALABO
LUNGSOD NG MALOLOS — Ligtas kainin ang mga huling isdasa watershed o kagubatan ng Angat Dam, ayon sa ulat ng Bu-reau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), ngunit tuloypa rin ang “fish kill” o pagkamatay ng mga isda doon, ayon samga katutubong Dumagat.
MABAHONG ISDA — Ito ayilan lamang sa mga isdangnamatay sa fish kill sa AngatDam na nakunan ng larawanng Sagip Sierra Madre Multi-sectoral Council (SSMMSC)noong Miyerkoles, Oktubre22. Mapapansing lumilinabang tubig o parang may la-ngis ang ibabaw ng tubig satabi ng isdang may ilang arawnang patay (itaas), samanta-lang ipinagtaka ng mga katu-tubong Dumagat kung bakitmalalaking isda lamang angnamatay (kaliwa, ihambingang sukat ng isda sa kamayng tao). Ayon pa sa mga katu-tubo, matapos magsimula angfish kill noong Setyembre 27,ay patuloy pa rin ito (pansi-nin ang mga isang kama-matay lamang kasama angdati nang patay sa larawan saibaba). Ang mga larawang itoay mula SSMMSC.
Ayon kay Bise Gob. Sy-Alva-rado, dalawang pangunahingprobisyon sa nasabing MOA anghindi natupad.
Ito ay ang probisyon na iuu-rong ang kaso ng Bulacan labansa MWSS, na noo’y nakabinbinsa Court of Appeals (C.A.) at angpagbibigay ng waiver o pagsusu-ko ng karapatan ng mga pamaha-laang bayan ng Norzagaray atDonya Remedios Trinidad(DRT) na kapwa nakakasakop sa63,000 Angat Dam Watershed.
Ang Angat Dam ang pinagku-kunan ng tubig ng MWSS napinadadaloy sa Kalakhang May-nila.
Bilang mga “host municipal-
ity” sinasabi ng batas na katuladng lalawigan, ang dalawangnabanggit na bayan o local gov-ernment units ay may kara-patang makatanggap ng isangporsiyentong kabahagi sa kinitang MWSS sa pagpapadaloy ngtubig sa Kalakhang Maynila.
“Sila ang nagpilit na ilagayang mga probisyong iyan,” aniSy-Alvarado patungkol sa mgakaalyado ni Gob. Mendoza saSangguniang Panglalawigan(S.P.) na nagpilit noong nakara-ang taon na iuurong ang kasolaban sa MWSS.
Ang nasabing kaso ay dinesis-yunan ng C.A. noong Mayo 30kung kailan kinatigan nito ang
desisyon ng Regional Trial Court(RTC) Malolos na nagsasabi nadapat magbayad ang MWSS saBulacan sa paggamit ng tubigmula sa Angat Dam.
Ang desisyon ng C.A. ay na-ngangahulugan na hindi natupadang probisyon sa MOA ng Bula-can Bulk na nilagdaan ninaMendoza at Jamora.
Hinggil naman sa waiver opagsusuko ng karapatan ng Nor-zagaray at DRT, sinabi ni MayorFeliciano Legazpi ng Norzagarayna hindi nila naibigay iyon dahilsa kuwestiyong legal.
“Baka mademanda kami,”aniya sa Mabuhay.
Kaugnay nito, sinabi ni Gob.
Mendoza na tuloy pa rin ang pro-yekto sa kabila ng naunangpahayag ng mga kaalyado niya saS.P. na ang nasabing MOA ay“technically dead” o patay na.
Kinatigan naman ni Provin-cial Administrator Pearly Men-doza ang pahayag ng gobernadorat iginiit na kailangan ng lala-wigan ang Bulacan Bulk dahil sanatutuyo na ang ground water omga balon ng tubig na pinag-kukunan ng pinadadaloy na tubigng mga water district sa mayisang milyong tahanan ng mgaBulakenyo.
Kailangan na ang bagongkasunduan o MOA para matuloy
sundan sa pahina 7