2014 i̇nflamatuar barsak hastaliklari-ayşe kulakcı gürbüz
TRANSCRIPT
İNFLAMATUAR BARSAK HASTALIKLARI
DR AYŞE KULAKCI GÜRBÜZ
PLAN
• Tanım• Etyoloji• ÜK-Crohn tanı ve tedavisi• ÜK-Crohn ayırıcı tanısı• Özet
İBH inflamasyon, ülserasyon, gastrointestinal ve sistemik komplikasyonlarla karakterize, sık nüksler gösteren, idiyopatik kronik bir hastalıktır.
• Ülseratif Kolit • Crohn• İndetermine Kolit
Etyoloji• Sigara içimi, OKS kulllanımı, apendektomi,
hijyenik koşullar, meslek, beslenme, NSAİİ kullanımı, genetik faktörler
Ayırıcı tanı• İnfeksiyöz kolitler• İskemik kolit• Radyasyon proktiti• Çölyak hastalığı• Behçet hastalığı• İrrıtabl barsak sendromu**• Kolon karsinomu
ÜLSERATİF KOLİT• Rektumdan başlayıp ilerleyen, uzunlamasına
diffüz, enlemesine yüzeyel(mukoz ve hafif submukoza) inflamasyonla karakterizedir.
• Kesin tanı klinik, radyolojik , endoskopik ve histopatolojik bulgularla konur.
Klinik• Kanlı ve mukuslu ishal, karın ağrısı, ateş
halsizlik, yorgunluk, kilo kaybı, tenesmus
Klinik• Proktit – Proktosigmoidit• Sol kolit• Pankolit
Truelove ve Witts kriterleri• Hafif• Hafif ishal, günde 4 kez veya daha az , çok az
miktarda kanlı• Ateş ve taşikardi yok• Anemi hafif derecede• Sedimantasyon hızı <30mm/saat
Truelove ve Witts kriterleri• Ağır • İshal günde altı veya daha fazla, kanlı• Ateş ; ortalama akşam ısısı >37,5C ya da gün içinde en
az iki gün herhangi bir zamanda >37,7C• Taşikardi ; 90 vuru/dk dan daha fazla • Anemi ; hb<7.5 gr/dl ya da son zamanlarda transfüzyon
gerektirecek kadar anemi• Sedimentasyon hızı >30 mm/saat
Truelove ve Witts kriterleri• Orta• Ağır ve hafif hastalık arasındaki bulgular
Ekstraintestinal bulgular• Periferik artrit, ankilozan spondilit• Eritema nodozum, piyoderma gangrenozum• Konjuktivit, episklerit, tekrarlayan irit, üveit• Hepatosteatoz, perikolanjit, primer sklerozan
kolanjit, kolelitiazis• Amiloidoz• Tromboemboli
Radyolojik bulgular• Direk grafiler• Baryumlu incelemeler• Ultrasononografi• Bilgisyarlı tomografi
Ülseratif kolit
Endoskopik bulgular• Tutulum (rektumdan başlayıp aralıksız,diffüz,
yüzeyel)• Ödem, frajilite, kanama, ülserler• Psödopolipler
Histopatolojik bulgular• Diffüz aktif kolit, ülserler, erozyonlar, kript
absesi, kriptit, lamina propriada diffüz mikst tip inflamasyon, kript d,dtorsiyonu, bazal lenfoplazmositoz, epitelde müsin azalması veya yokluğu, psödovillöz yüzey
makroskopi
patoloji
ÜK
Laboratuar bulguları• Anemi• Albümin düşüklüğü• Sedimentasyon ve CRP yüksekliği,trombositoz• Gayta mikroskopisi ve kültürü
Crohn• En sık ileum ve sağ kolonun tutulduğu,
uzunlamasına segmenter, enlemesine transmural tutulumun olduğu, striktür, fistül ve fissürlerle sonuçlanabilen inflamatuar barsak hastalığıdır.
• Kesin tanı klinik, radyolojik , endoskopik ve histopatolojik bulgularla konur.
Klinik• Karın ağrısı, ishal, kilo kaybı, nadiren rektal
kanama, ateş, halsizlik
Ekstraintestinal bulgular• Periferik artrit, ankilozan spondilit• Eritema nodozum, piyoderma gangrenozum• Konjuktivit, episklerit, tekrarlayan irit, üveit• Hepatosteatoz, perikolanjit, primer sklerozan
kolanjit, kolelitiazis• Amiloidoz• Tromboemboli
Radyolojik bulgular• Direk grafi• Ultrasonografi• Bilgisayarlı tomografi• MR ve MR enterografi• MR enteroklisis
Crohn hastalığı
Endoskopik bulgular• Tutulum • Aftöz ülserler • Fistül ağızları ve darlıklar
Histopatolojik bulgular• Fokal aktif kolit, aftöz ülser, fokal kriptit,
lamina propriada fokal hafif şiddette nötrofil infiltrasyonu, kriptlerde distorsiyon olmaması intakt yüzey epitelyumu ve non-kazeifiye granülom
patoloji
makroskopi
Tam kat tutulumve duvar kalınlaşması
CH
Laboratuar bulguları• Anemi• Albümin düşüklüğü• Sedimentasyon ve CRP yüksekliği,trombositoz• Gayta mikroskopisi ve kültürü
Tedavi• 5-ASA (sülfasalazin,mesalamin)• Kortikosteroidler• Budesonid• Azotiyopirin, 6-merkaptopürin, siklosporin• İnfliximab(TNF alfa blokeri)• Antibiyotikler (metranidazol, siprofloksasin)• Cerrahi
Ülseratif kolit-cerrahi endikasyonları
• Medikal tedavinin yetersizliği• Masif kanama • Yaşam kalitesinin bozulması • Fulminan kolit• Toksik megakolon • Displazi, kanser • Artrit• Piyoderma gangrenozum
Crohn-cerrahi endikasyonları• Obstrüksiyon ve diğer komplikasyonlar• Medikal tedavinin yetersizliği• Yaşam kalitesinin bozulması• Fulminan kolit• Toksik megakolon• Displazi ve kanser
Özellikler ÜK CrohnRektal kanama, kanlı mukuslu gayta Sık Nadir
İshal Sık Sık
Karın ağrısı Nadir Sık
Palpable kitle Yok Var
Fistül, Striktür Nadir Sık
İnce barsak tutulumu Nadir ( Backwash ileitis) Sık
Rektal tutulum % 95 %50
Anal, peri anal tutulum Yok Var
Extraintestinal hastalık Var Var
Toksik megakolon Var Nadir
Antibiyotiğe cevap Hayır Evet
Özellikler ÜK CrohnKolektomi sonrası nüks Hayır Evet
ASCA pozitifliği Nadir Sık
ANCA pozitifliği Sık Nadir
Apendektomi Koruyucu Koruyucu değil
Sigara Koruyucu Risk faktörü
Segmenter, transmural tutulum, granülümlar
Yok Var
Fibrozis, fissür, fistül Yok Var
Mezenterik yağ ve lenf nodu tutulumu Yok Var
Kanser riski Belirğin artmış Hafif artmış
• Aşılama??
Neleri unutmayalım?• İnflamatuar barsak hastalıkları kronik ve dönem
dönem alevlenmelerle seyreden hastalıklardır. • Alevlenme dönemlerinde endoskopik/radyolojik
incelemeler öncesi laksatifler ile hazırlık verilmesi gereksiz ve kontrendikedir.
• Takiplerde 1-2 yılda bir malignite gelişimi açısından kolonoskopik kontrol gerekir.
Neleri unutmayalım?• Tedavi ömür boyu..• Kanlı mukuslu ishal, tenesmus, gece
semptomu, kilo kaybı,ileus, subileus->->->gastroenteroloji
Neleri unutmayalım?• Tedavi ->->-> Gastroenterolog• Tedavi yan etkileri ->->-> Hekim• **5-ASA –Pankreatit?• **immunsupresiflerin ye’leri
• TEŞEKKÜRLER…