BARSAK STOMALARIBARSAK STOMALARI

Doç.Dr.Tamer AKÇADoç.Dr.Tamer AKÇA

KKolostomiolostomi

Kalın barsağın anüsün tüm veya bir kısım Kalın barsağın anüsün tüm veya bir kısım görevlerini görmek üzere, anüsten bir başka görevlerini görmek üzere, anüsten bir başka yerden deriye açılmasıdır yerden deriye açılmasıdır

(anus contre nature, anus artificiél). (anus contre nature, anus artificiél).

AmaçAmaçTıkanmış ve gerilmiş kolonu basınçtan kurtarmak Tıkanmış ve gerilmiş kolonu basınçtan kurtarmak Distal kısımdaki barsak anastomozunu basınçtan Distal kısımdaki barsak anastomozunu basınçtan korumak korumak Gaytanın, distalde bulunan lezyonların üzerinden Gaytanın, distalde bulunan lezyonların üzerinden geçişini önlemekgeçişini önlemek iltihabi obstrükte edici iltihabi obstrükte edici travmatiktravmatik

Kolon ve rektumun distalde bulunan kısmı çıkarıldığı Kolon ve rektumun distalde bulunan kısmı çıkarıldığı zaman anüs görevi görmekzaman anüs görevi görmek

Kolostominin Açılacağı BölgeKolostominin Açılacağı Bölge En rahat şekilde taşıyabilmeli En rahat şekilde taşıyabilmeli ayakta dururken ayakta dururken otururken otururken yatarken yatarken gezerkengezerken

Gerekli temizliğini rahat ve kolaylıkla yapabilmeliGerekli temizliğini rahat ve kolaylıkla yapabilmeliYakın olmamalı;Yakın olmamalı; pelvis kemiklerinepelvis kemiklerine arkus kostarumaarkus kostaruma göbeğe göbeğe eski insizyon skarlarınaeski insizyon skarlarına

Yapıştırıcıya allerjisi olup olmadığı öğrenilmeliYapıştırıcıya allerjisi olup olmadığı öğrenilmeli

Kolostomi ÇeşitleriKolostomi ÇeşitleriSüresine GöreSüresine Göre

KalıcıKalıcı GeçiciGeçici

Şekline GöreŞekline Göre UçUç Loop Loop

Kalıcı (Kalıcı (PPermanent) Kolostomiermanent) Kolostomi Terminal anüsTerminal anüs

Anal sfinkterin korunamayacağı malignitelerAnal sfinkterin korunamayacağı malignitelerRezeke edilemeyecek ve pasajı engelleyen lezyonlarRezeke edilemeyecek ve pasajı engelleyen lezyonlarHastaya ait kullanım kolaylıkları Hastaya ait kullanım kolaylıkları

Tam olarak rezeke edilen kolonun proksimal ucu Tam olarak rezeke edilen kolonun proksimal ucu bütün çevresince deride açılan ağıza dikilirbütün çevresince deride açılan ağıza dikilirAnüs çevresi dokular ve rektum çıkarılırAnüs çevresi dokular ve rektum çıkarılır

Geçici (temporary) KolostomiGeçici (temporary) Kolostomi

Amaç patoloji ortadan kalktıktan sonra, Amaç patoloji ortadan kalktıktan sonra, barsağın devamlılığının sağlanması barsağın devamlılığının sağlanması Kolayca yapılmalıKolayca yapılmalıKolostomiyi bozmadan hasta kısmının Kolostomiyi bozmadan hasta kısmının rezeksiyonu uygulanmalırezeksiyonu uygulanmalıDaha sonra da barsağın devamlılığı kolayca Daha sonra da barsağın devamlılığı kolayca sağlanmalı sağlanmalı Transvers kolonun sağ yarısından yapılırTransvers kolonun sağ yarısından yapılırÜç aydan önce kapatılmamalıdırÜç aydan önce kapatılmamalıdır

Rektovajinal fistüllerRektovajinal fistüller

Geniş perianal apselerGeniş perianal apseler

Perine ve rektum yaralanmalarıPerine ve rektum yaralanmaları

Perine yanıkları Perine yanıkları

Uç Kolostomiler• Distal uç abdominoperineal rezeksiyonda (Miles

Ameliyatı) olduğu gibi tamamen çıkarılabilir • Hartmann kolostomisi:

• Distal ucun ağzı kapatılır ve karın içine bırakılır• Distal kısmın salgısı normal anüsten dışarıya çıkar

• Devine kolostomisi:• Distal uç proksimal uçtan biraz uzakta karın derisinde

ayrı bir yere açılır (mukus fistülü)

Loop KolostomilerLoop Kolostomiler

En basit şekli En basit şekli loop kolostomiloop kolostomi (baget kolostomisi) (baget kolostomisi)

Hasta kısım (örneğin perfore barsak parçası) veya Hasta kısım (örneğin perfore barsak parçası) veya bu kısmın proksimalindeki barsak (obstrüksiyona bu kısmın proksimalindeki barsak (obstrüksiyona neden olmuş karsinomlar) karın derisinde yapılan neden olmuş karsinomlar) karın derisinde yapılan kesiden dışarı alınırkesiden dışarı alınır

Mezokolondan bir cam veya plastik baget Mezokolondan bir cam veya plastik baget geçirilerek barsağın karın içine geri kaçması geçirilerek barsağın karın içine geri kaçması önlenirönlenir

Çekostomi; çekumun yan duvarı veya bir Çekostomi; çekumun yan duvarı veya bir pesser sonda, karın duvarından çekuma pesser sonda, karın duvarından çekuma yerleştirilir yerleştirilir Gaz ve sulu kıvamdaki gaita dışarı alınırGaz ve sulu kıvamdaki gaita dışarı alınırDistaldeki yüksek basınç düşürülür veya Distaldeki yüksek basınç düşürülür veya distaldeki dikişler gerilmeden kurtarılır distaldeki dikişler gerilmeden kurtarılır Mikulitcz kolostomisiMikulitcz kolostomisi; çifte namlusu ; çifte namlusu şeklindeşeklinde

Kolostomilerin BakımıKolostomilerin Bakımı

Bakım en kısa zamanda hastalara Bakım en kısa zamanda hastalara öğretilmeli öğretilmeli Hayata kısa bir zamanda uyum sağlamalılarHayata kısa bir zamanda uyum sağlamalılarBarsak boşalmaları zamanla düzene girer Barsak boşalmaları zamanla düzene girer Yaranın etrafı iyileştikten sonra, kolostomi Yaranın etrafı iyileştikten sonra, kolostomi torbası takınca bu bakım daha da kolaylaşırtorbası takınca bu bakım daha da kolaylaşırGaita ilk zamanlarda sulu kıvamdadır Gaita ilk zamanlarda sulu kıvamdadır (kolon kısa)(kolon kısa)

Meyve ve sebzeden yani selülozdan fakir gıdalar ; Meyve ve sebzeden yani selülozdan fakir gıdalar ; barsak hareketleri yavaşlatılır, suyun emilimi kolaylaştırılır barsak hareketleri yavaşlatılır, suyun emilimi kolaylaştırılır

Nelaton sokarak, zaman zaman lavman yapar gibi Nelaton sokarak, zaman zaman lavman yapar gibi barsağın içini yıkamak yararlıdırbarsağın içini yıkamak yararlıdır

Sigmoid kolostomiler günde bir, iki defa boşalmaya Sigmoid kolostomiler günde bir, iki defa boşalmaya daha kolay uyum sağlarlardaha kolay uyum sağlarlar

KOMPLİKASYONLARKOMPLİKASYONLAR

Yara EnfeksiyonuYara Enfeksiyonu

Asepsi ve antisepsi kurallarına dikkat etmemeAsepsi ve antisepsi kurallarına dikkat etmeme

Kolonun hazırlanmamış olmasıKolonun hazırlanmamış olması

Duvar nekrozu;Duvar nekrozu; Sık konan dikişler ileSık konan dikişler ile Damarların bağlanması ileDamarların bağlanması ile

Kolon NekrozuKolon Nekrozu

Teknik hatalar sonucu barsak duvarının Teknik hatalar sonucu barsak duvarının yeterince beslenememesi yeterince beslenememesi Kolonun kan akımını bozacak kadar gergin Kolonun kan akımını bozacak kadar gergin olmasıolmasıStomanın gereğinden fazla iskeletize Stomanın gereğinden fazla iskeletize edilmesi edilmesi Karın duvarındaki stomanın geçtiği Karın duvarındaki stomanın geçtiği açıklığın damarları sıkacak kadar dar olması açıklığın damarları sıkacak kadar dar olması

Parastomal FıtıklarParastomal Fıtıklar

Küçük olanlar herhangi bir tedavi gerektirmezKüçük olanlar herhangi bir tedavi gerektirmez

Büyük ve içinde ince barsakların bulunduğu Büyük ve içinde ince barsakların bulunduğu fıtıklar cerrahi yolla onarılmalıdırlarfıtıklar cerrahi yolla onarılmalıdırlar

Mukoza ProlapsusuMukoza Prolapsusu

MMezonun karın yan duvarına fikse ezonun karın yan duvarına fikse edilmeedilmemesimesiYYetersiz fikse ediletersiz fikse edilmesimesiÖnleyici veya olduğunda tedavi edici Önleyici veya olduğunda tedavi edici yöntemyöntem;; rezorbe olmayan ipliklerle mezokolonun sık rezorbe olmayan ipliklerle mezokolonun sık

fakat gerginlik yaratmayacak ve beslenmeyi fakat gerginlik yaratmayacak ve beslenmeyi bozmayacak dikişlerle karın yan duvarına, bozmayacak dikişlerle karın yan duvarına, paryetal peritona fiksasyonuparyetal peritona fiksasyonu

StriktürStriktür

Dar yapılan kolostomilerdeDar yapılan kolostomilerde

Striktüre neden olan deri dokusunun daha Striktüre neden olan deri dokusunun daha geniş eksizyonu ile önlenebilirgeniş eksizyonu ile önlenebilir

Peristomal DermatitPeristomal Dermatit

Hastayı çok rahatsız ederHastayı çok rahatsız ederDerinin temiz tutulmasıDerinin temiz tutulmasıGerektiğinde stoma etrafına çinkolu pomatlar Gerektiğinde stoma etrafına çinkolu pomatlar Deri koruyucu hazır malzemeler kullanılması Deri koruyucu hazır malzemeler kullanılması Diareye neden olan yiyeceklerden kaçınılmasıDiareye neden olan yiyeceklerden kaçınılması

Van Gogh

The night café 1888; Yale University Art Gallery

İLEOSTOMİİLEOSTOMİ

Devamlı ileostomi, çoğu kez, kolitis ülseroza Devamlı ileostomi, çoğu kez, kolitis ülseroza için yapılan kolektomiden sonra kullanılır için yapılan kolektomiden sonra kullanılır

İleum mümkün olduğu kadar gereksiz İleum mümkün olduğu kadar gereksiz kesilmemeli, feda edilmemeli kesilmemeli, feda edilmemeli

İleum su, elektrolit ve gıdaların emiliminde İleum su, elektrolit ve gıdaların emiliminde önemli bir rol oynar önemli bir rol oynar

En uygun yer karnın sağ alt kadranında göbek ile En uygun yer karnın sağ alt kadranında göbek ile SİAS’u birleştiren çizginin orta yeridirSİAS’u birleştiren çizginin orta yeridirİleum deriden 4 cm kadar ileriye çıkarılırİleum deriden 4 cm kadar ileriye çıkarılırKendi üzerine içi dışa gelecek şekilde çevrilir Kendi üzerine içi dışa gelecek şekilde çevrilir Mukoza kenarları, derideki deliğin kenarlarına dikilir Mukoza kenarları, derideki deliğin kenarlarına dikilir Böylelikle ileostomi başlangıçta olgun hale gelir Böylelikle ileostomi başlangıçta olgun hale gelir İleostomi için özel torbalar uygulanır İleostomi için özel torbalar uygulanır Su ve tuz kaybı fazla olduğundan ağız yoluyla telafi Su ve tuz kaybı fazla olduğundan ağız yoluyla telafi edilmeli edilmeli

An 84-year-old man presented with obstipation and abdominal distention. Flat plate showed distended small and large bowel. Flexible sigmoidoscopy to 25 cm was unremarkable. Passage of a colonoscope beyond a redundant sigmoid loop revealed the lesion shown. The lesion was biopsied.

The abdominal distention is shown

The anesthesiologist was alerted to possible drop in pressure on opening the abdomen. Release of intraabdominal compression by distended bowel loops decreases venous return to the heart, compounding the contracted intravascular volume due to third space loss, and the hypotensive effects of anesthesia. Distended bowel loops were released slowly under control, and despite several

liters of pre-op resuscitation, there was still a pressure drop requiring an additional 10 liters of fluid over the course of the procedure.

Markedly dilated transverse and proximal descending colon are shown

A mass was palpable at the junction of descending and sigmoid colon, with serosal dimpling and traction on the parietal peritoneum into the center of the mass.

The Peritoneal reflection (white line of Toldt, see total colectomy) was opened proximal and distal to the lesion.

The divided distal colon is shown.

The specimen is shown (distal to right).

The skin opening is shown

Peritoneum was opened and the opening dilated to three finger breadths. The opening size was gauged to allow comfortable fit and function of the colon while minimizing the chance of herniation.

The bowel wall was sutured to the deep fascia from the skin side using 3-0 silk

The stoma was matured full thickness of bowel to dermis using 4-0 absorbable suture

A stoma bag was placed.

Van Gogh

Vincent's Room, Arles 1888; Vincent Van Gogh Foundation, Amsterdam