AYŞE YILDIRIMAYŞE YILDIRIM

BOZDOĞAN TARİHİ VE DEVE BOZDOĞAN TARİHİ VE DEVE

GÜREŞLERİ DERLEMESİGÜREŞLERİ DERLEMESİ

GENEL KONU SIRALAMASIGENEL KONU SIRALAMASI

Derlemenin öyküsüDerlemenin öyküsüBozdoğan hakkında eski belediye Bozdoğan hakkında eski belediye

başkanı Mustafa SARIOĞLU’NDAN başkanı Mustafa SARIOĞLU’NDAN alınan bilgiler alınan bilgiler

Deve güreşleri ile ilgili Ömer Deve güreşleri ile ilgili Ömer SAVAŞ’TAN SAVAŞ’TAN

alınan bilgiler alınan bilgiler

Derlemenin öyküsüDerlemenin öyküsü

Aslında ben yaz tatilinde Madran Baba Aslında ben yaz tatilinde Madran Baba türbesini derlemeye karar vermiştim.Ama türbesini derlemeye karar vermiştim.Ama hakkında pek fazla bilgi bulamadım. Başka hakkında pek fazla bilgi bulamadım. Başka bir konu düşünmeye başladım. Bir hafta bir konu düşünmeye başladım. Bir hafta sonu ailemin yanına gittiğimde takvimde sonu ailemin yanına gittiğimde takvimde deve güreşi fotoğrafı gördüm ve derlemeye deve güreşi fotoğrafı gördüm ve derlemeye karar verdim. Kendi ilçemizde düzenlenen karar verdim. Kendi ilçemizde düzenlenen güreşi derleyeceğim için biraz da güreşi derleyeceğim için biraz da Bozdoğan’dan bahsetmek istedim.Ailemin Bozdoğan’dan bahsetmek istedim.Ailemin ve akrabalarımızın yardımı ile kaynak kişileri ve akrabalarımızın yardımı ile kaynak kişileri tespit ettim. Kaynak kişilere ve yardımı olan tespit ettim. Kaynak kişilere ve yardımı olan herkese teşekkür ediyorum. herkese teşekkür ediyorum.

Kaynak kişiler Kaynak kişiler

Mustafa SARIOĞLU 68 yaşında 1944 Mustafa SARIOĞLU 68 yaşında 1944 doğumlu Bozdoğan’ın eski belediye doğumlu Bozdoğan’ın eski belediye başkanlarındandır.Önce Dil Tarih başkanlarındandır.Önce Dil Tarih Coğrafya fakültesinde Rus Dili Coğrafya fakültesinde Rus Dili okumaya başlamış bitirememiş, okumaya başlamış bitirememiş, Erzurum da matematik bölümünü Erzurum da matematik bölümünü bitirerek lise öğretmeni olmuş. 1980 bitirerek lise öğretmeni olmuş. 1980 İhtilalinden 1999 yılına kadar dört İhtilalinden 1999 yılına kadar dört dönem belediye başkanlığı yapmış. dönem belediye başkanlığı yapmış.

BOZDOĞAN TARİHİBOZDOĞAN TARİHİ

19.yy’ın başlarında Bozdoğan 169 19.yy’ın başlarında Bozdoğan 169 İslam hanesinin yaşadığı tek bir İslam hanesinin yaşadığı tek bir muhtarlıktır. Bozdoğan 1879 yılında muhtarlıktır. Bozdoğan 1879 yılında kaza olmuş ve Bozdoğan belediyesi kaza olmuş ve Bozdoğan belediyesi de 1886 da kurulmuştur. de 1886 da kurulmuştur.

Bozdoğan ismi nereden gelir?Bozdoğan ismi nereden gelir?

Eskiden Boz Bey ve Doğan Bey adında iki bey Eskiden Boz Bey ve Doğan Bey adında iki bey Bozdoğan’a yerleşir. Birisi Hisar Tepesinde Bozdoğan’a yerleşir. Birisi Hisar Tepesinde birisi de Hıdır Baba tepesinde beyliğini birisi de Hıdır Baba tepesinde beyliğini devam ettirir. Bir gün aralarında kız alıp devam ettirir. Bir gün aralarında kız alıp verme meselesi olur ve bu beylikler verme meselesi olur ve bu beylikler birleşerek Bozdoğan Beyliğini kurar. Bu bir birleşerek Bozdoğan Beyliğini kurar. Bu bir söylentidir. Ancak Osmanlı’nın son söylentidir. Ancak Osmanlı’nın son dönemlerindeki tımarlıklardan olan Eymir dönemlerindeki tımarlıklardan olan Eymir Arpaz ve Amasya beyliklerinin Bozdoğanın Arpaz ve Amasya beyliklerinin Bozdoğanın güçlenmesi ile yetkilerinin Bozdoğana geçtiği güçlenmesi ile yetkilerinin Bozdoğana geçtiği kesin olarak bilinmektedir.kesin olarak bilinmektedir.

Madran Madran dağının dağının eteğine eteğine kurulan kurulan Bozdoğan’ın Bozdoğan’ın şimdiki şimdiki görünümügörünümü

Bozdoğan’ın Bozdoğan’ın eski eski görünümügörünümü

Solda Hıdır Solda Hıdır Baba sağda Baba sağda Hisar TepesiHisar Tepesi

Geçim kaynaklarıGeçim kaynakları

Genel olarak tarım yapılır ve besi Genel olarak tarım yapılır ve besi hayvancılığı hayvancılığı gelişmektedir.Pamuk,incir, gelişmektedir.Pamuk,incir, zeytin,kestane,üzümün yanı sıra zeytin,kestane,üzümün yanı sıra Pınar Madran su da dünyanın 65 Pınar Madran su da dünyanın 65 ülkesinde ihraç edilmektedir. Aynı ülkesinde ihraç edilmektedir. Aynı zamanda ilçemizde 250 civarında zamanda ilçemizde 250 civarında ailenin geçim kaynağı olmuştur.ailenin geçim kaynağı olmuştur.

Ömer SAVAŞÖmer SAVAŞ

Ömer SAVAŞ ortaokul mezunudur. 51 Ömer SAVAŞ ortaokul mezunudur. 51 yaşındadır. Deve güreşlerine yaşındadır. Deve güreşlerine merakından dolayı deve yetiştirip merakından dolayı deve yetiştirip güreşlere katılmaya başlamıştır. güreşlere katılmaya başlamıştır. Özgürhan isimli 10 tane devesi Özgürhan isimli 10 tane devesi vardır.vardır.

Bozdoğan Deve GüreşleriBozdoğan Deve Güreşleri

Ege bölgesine has olan deve güreşlerinin yaklaşık Ege bölgesine has olan deve güreşlerinin yaklaşık 200 yıldan beri yapıldığı tahmin 200 yıldan beri yapıldığı tahmin edilmektedir.İlçemizde bu yıl 9.su düzenlenecek edilmektedir.İlçemizde bu yıl 9.su düzenlenecek olan deve güreşlerinin yerine çok eskiden dana olan deve güreşlerinin yerine çok eskiden dana güreşleri yapılırmış. Deve güreşleri pek fazla işin güreşleri yapılırmış. Deve güreşleri pek fazla işin olmadığı Aralık, Ocak, Şubat gibi kış aylarında olmadığı Aralık, Ocak, Şubat gibi kış aylarında yapılır. Bu aylar aynı zamanda develerin çiftleşme yapılır. Bu aylar aynı zamanda develerin çiftleşme aylarıdır. Deveciler ve halk için bir eğlencedir, aylarıdır. Deveciler ve halk için bir eğlencedir, şenlik havasında geçer.şenlik havasında geçer.

Her hafta bir ilçede Pazar günleri Her hafta bir ilçede Pazar günleri düzenlenir.Cumartesi gecesi halı gecesidir. Açık düzenlenir.Cumartesi gecesi halı gecesidir. Açık arttırma ile halı satılır. Deveciler tanışır, kaynaşır.arttırma ile halı satılır. Deveciler tanışır, kaynaşır.

Develerin süslenmesi ve güreşe Develerin süslenmesi ve güreşe hazırlanması Cuma günü başlar. İki hazırlanması Cuma günü başlar. İki deve zarar görmemesi için en fazla deve zarar görmemesi için en fazla 15-20 dakika güreştirilir. Güreşler 15-20 dakika güreştirilir. Güreşler sabahtan akşama kadar sürer. Yenen sabahtan akşama kadar sürer. Yenen develere halı hediye edilir ve güreş develere halı hediye edilir ve güreş komitesinin belirlediği miktarda para komitesinin belirlediği miktarda para verilir. verilir.

Devenin süslemeye başlamadan Devenin süslemeye başlamadan önceki ilk hali, tozunun önceki ilk hali, tozunun

alınması ve tüyünün alınması ve tüyünün kabartılması kabartılması

Devenin süslenmeye başlaması Devenin süslenmeye başlaması ve battaniyesinin koyulması ve battaniyesinin koyulması

Devenin süsleme aşamalarından Devenin süsleme aşamalarından çul atma çul atma

Devenin süsleme aşamalarından Devenin süsleme aşamalarından kilim atmakilim atma

Devenin süslenmiş hali Devenin süslenmiş hali

Develerin ayak, deste, baş altı, baş Develerin ayak, deste, baş altı, baş üstü gibi güreşme şekilleri vardır.üstü gibi güreşme şekilleri vardır.

Deve güreşlerinde genellikle üç Deve güreşlerinde genellikle üç galibiyet söz konusudur. Yenilen galibiyet söz konusudur. Yenilen deve ya güreşi terk edip kaçar ya da deve ya güreşi terk edip kaçar ya da kaldığı yerde bağırır veya yere yıkılır. kaldığı yerde bağırır veya yere yıkılır.

Güreşe Antalya’dan Çanakkale’ye Güreşe Antalya’dan Çanakkale’ye Ege ve Akdeniz’den birçok deve Ege ve Akdeniz’den birçok deve katılır. katılır.

Yani güreş komitesinin bütçesine göre 120-Yani güreş komitesinin bütçesine göre 120-130 kadar deve güreşe katılabilir.130 kadar deve güreşe katılabilir.

İyi güreşen bir devenin fiyatı ise 200-250 bin İyi güreşen bir devenin fiyatı ise 200-250 bin lira değerindedir. Ancak her deve lira değerindedir. Ancak her deve güreşemez. Afrika dişi yoz develeri ile buhur güreşemez. Afrika dişi yoz develeri ile buhur denilen çift hörgüçlü Asya develerinin denilen çift hörgüçlü Asya develerinin birleşmesinden meydana gelen birleşmesinden meydana gelen tülü,arıkan,arısoy denilen develer tülü,arıkan,arısoy denilen develer güreşebilir.güreşebilir.

Güreşlerin işte Aydın Efeler Diyarı,Bodrum Güreşlerin işte Aydın Efeler Diyarı,Bodrum Halikarnas, Kuşadası Turizm Cenneti gibi Halikarnas, Kuşadası Turizm Cenneti gibi isimleri vardır.isimleri vardır.

Deveyi güreşe çeken deve bakıcısına Deveyi güreşe çeken deve bakıcısına savran, develeri tanıtan kişiye de cazgır savran, develeri tanıtan kişiye de cazgır denir. Bir zamanlar bölgenin en meşhur denir. Bir zamanlar bölgenin en meşhur cazgırı Bozdoğanlı Seyfettin DEMİRAĞ idi.cazgırı Bozdoğanlı Seyfettin DEMİRAĞ idi.

Cazgırlar develerin isimlerine uygun mani Cazgırlar develerin isimlerine uygun mani düzerler.düzerler.

Cennet ile cehennem arasında Cennet ile cehennem arasında Bulunuyordu bir köprüBulunuyordu bir köprü

Adına diyorlar sıratAdına diyorlar sıratAyrancıya yüz yirmiyle teke iniyorAyrancıya yüz yirmiyle teke iniyor

Pamukören’den Çılgın Murat.Pamukören’den Çılgın Murat.

Deve güreşi başlamadan önce Deve güreşi başlamadan önce efelerin gösterisi efelerin gösterisi