appativar maat
Embed Size (px)
DESCRIPTION
“If the purpose is right, the means will follow .” .This Book Focuses on how to manage during the disaster and to reach out to people in the least possible time.TRANSCRIPT


1
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AmnÎmrda _mV - ~r.Oo.Eg. Mr gmWgm¡. gamo{OZr MìhmU

2
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AmnÎmrda _mV - ~r.Oo.Eg. Mr gmW
gm¡. gamo{OZr MìhmU
gd© h¸$ gwa{jV
g§ moOZ : S>m°. lram_ JrV
àH$meH$
em§{Vbmb _wÏWm
^maVr` O¡Z g§KQ>Zm (~r.Oo.Eg.)
8 dm _Obm, _wÏWm M|~g© 2, goZmnVr ~mnQ> _mJ©,
nwUo - 411 016
_wÐH$
à^mV qàQ>g©
427 JwbQ>oH$S>r, nwUo - 411 037
_wIn¥ï>
qMVm_Ur hg~Zrg
àW_ Amd¥Îmr
5 _o 2012
qH$_V : ê$. 100/-

3
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
An©Un{ÌH$mAn©Un{ÌH$mAn©Un{ÌH$mAn©Un{ÌH$mAn©Un{ÌH$m
AkmZm§Y:H$mam_YyZ kmZê$nr àH$memH$S>o,
_¥Ë wê$nr j{UH$ËdmnmgyZ ídmídVVÎdmH$S>o,
Xþd¥©ËVrnmgyZ gX²d¥ËVrH$S>o,
KoD$Z OmUmè`m
g§doXZerb, ñd §ào[aV
dmQ>Mmbrbm............
gÝ_mZnyd©H$ An©U.

5
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AZwH«$_{UH$mAZwH«$_{UH$mAZwH«$_{UH$mAZwH«$_{UH$mAZwH«$_{UH$m
1. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm :g_mOH$m`m©Vrb AJ«Ur g§ñWm ....................8
2. AmnËVr ì`dñWmnZ:^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © .....................14
3. bmVyaMm YS>m:AmnËVr {Z`moOZmMr nm`m^aUr ................21
4. dmKmobr àH$ën C^maVmZm .......................35
5. _oiKmQ>Mo Hw$nmofUmbm gm_moao OmVmZm .........51
6. nwÝhm yH§$n : JwOamVMr hmH$ ....................62
7. ËgwZm_rMo Vm§S>d: Vm{_iZmSy>, ..................77
8. yH§$n d Q>moH$mMo hdm_mZ :Oå_y-H$mí_raMo AZw d .........................99
9. _m§T>aXodr XþK©Q>Zm ................................ 110
10. nyamMo W¡_mZ: _hmamï´> d {~hmaMo YS>oAmH$S>odmarVyZ ................................... 113
11. g§doXZerbVoZo AmnËVrbm gm_moaoOmVmZm .. 120
12. Cng§hma ......................................... 135

6
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
bo{IHo$Mo _ZmoJVbo{IHo$Mo _ZmoJVbo{IHo$Mo _ZmoJVbo{IHo$Mo _ZmoJVbo{IHo$Mo _ZmoJVAmnËVr ì`dñWmnZmg§X^m©V {b{hÊ`m~m~VMm àñVmd
Ooìhm _mÂ`mg_moa Ambm, Voìhm EH$ jU^a {dMma M_H$bmH$s, AmnËVr, AmnËVr{ZdmaU dm AmnËVr ì`dñWmnZ mg§X^m©V
Va _mÂ`mH$S>o ~aoM AkmZM Amho. nU maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m
_w»`mb`mV, AÜ`j em§VrbmbOt g_doV Ooìhm {_Q>tJ Pmbr,Ë`m§À`m AmnËVrg§X^m©Vrb H$m`m©Mm AmdmH$m nmhÿZ _Z AM§{~V
Pmbo Am{U OgOgo AmnËVrg§X^m©Vrb ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo
Xoe^amV Ho$bobo H$m © Aä`mgy bmJbo, VgVem _mÂ`mVrbOm{Udm§À`m H$jm é§XmdV Joë`m.
g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Vrb {Z`moOZnÕVr, ~maH$mB©Zo Ho$bobm
KQ>ZoMm Aä`mg, doimnÌH$, H$mQ>oH$moa d {eñV~ÕarVrZo Ho$bobrH$m_m§Mr {d^mJUr, A§_b~OmdUr _r Aä`mgV Jobo. àË oH$
{R>H$mUr KS>boë`m KQ>Zoer {ZJS>rV g§X © Am{U ^maVr` O¡Z
g§KQ>ZoZo Ho$boë`m H$m`m©Mr AmIUr ~maH$mB©Zo g_OyZ KoVbr.`m gd© KQ>Zm§_Ü o, AmnËVrXaå`mZ ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo
Ho$boë`m H$m`m©Mr Jw§\$U nwñVH$ê$nmZo ~m§YÊ`mg KoVbr, Voìhm
OmUdV Jobo H$s, ho ZwgVoM H$m © Zmhr Va g§doXZerb _ZmZoBVam§À`m ^mdZm§Mm, n[apñWVrMm {dMma H$ê$Z, Ë`m
n[apñWVrbm Amnbo _mZyZ, n[apñWVrVyZ _mJ© H$mT>Ê`mgmR>r
Ho$bobo AWH$, A{daV à`ËZ hmoV. ñd §ñ\y$V© àoaUoVyZ {Z{_©bobmhþ§H$ma Xþgè`m§À`m doXZm§da, Xþ:Imda \w§$H$a KmbÊ`mgmR>r
H${Q>~Õ hmoD$Z à`ËZaV AgVmo.
ñd`§godr g§ñWm AZoH$ AgVmV, nU ^maVr` O¡Zg§KQ>ZoMo H$m © ho m gdmªnojm doJio Amho. g§doXZm, mdZm Am{U
AZw dm§Mo AZmoIo {_lU `m H$m`m©VyZ àVrV hmoVo. `m{edm`
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Vrb _bm ^mdbobr gdmªV

7
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
_hÎdmMr Jmoï> åhUOo à{gÕrnam‹S>_wI amhÿZ àË`j H¥$Vrda
{Xbobm ^a.
`m n[al_m§Zm, AWH$ à`ËZm§Zm eãX~ÕarË`m EH${ÌVH$aÊ`mMo H$m_ `m nwñVH$mÛmao _r H$arV Amho. AmVmn ªVÀ`m
_mÂ`m boIZmnojm doJù`m àH$maMo boIZ H$am`bm {_imë`mMo
g_mYmZ {ZpíMVM Amho, `m{edm` ^maVr` O¡Zg§KQ>Zogma»`m ZmdmOboë`m ñd §godr g§ñWoÀ`m H$m`m©{df`r
{b{hÊ`mMo ^m½` _bm {_imbo, `mMmhr Iyn AmZ§X Amho.
_Zwî`OrdZm_Ü o AmH$pñ_VnUo CX² dUmè`m AmnËVt_wioAgo OmUdbo H$s, B©ídamMo A_`m©{XVÎd d Ë`mMo A_mn gm_Ï ©,
VgoM ñdV:À`m BÀN>oà_mUo {Z{_©Vr Am{U {dZme H$aÊ`mMr Ë`mMr
eŠVr, {dídmMo AZm{XËd d AZ§VËd ho gmao Amnë`mbm _mÝ`H$amdo bmJVo. nU mgdmªV g_mOm{df`r g§doXZerbVoZo H$m ©aV
amhÊ`mVM emœVÎd A§V y©V Amho. g_mO{df`H$ H$_m©Mm CJ_
ì`pŠVJV JwUY_mªnmgyZ hmoVmo. g_mOmMr Am{U gmè`m OJVmMrgwpñWVr H$m`_ amIÊ`mgmR>r àË oH$ ì`ŠVr d Ë`mMr H¥$Vr m
Jmoï>r AË §V _hÎdnyU© AmhoV Ago Agë`mMo H$maU _bm dmQ>Vo
H$s, A{Ib {díd hr B©ídamMr {Z{_©Vr AgyZ _mZdàmUr hrË`mMr {H$_`m Amho. godm^mdr A§V:H$aUmZo _mZdmMr Ho$bobr
godm, hr Iè`m AWm©Zo B©ídagodmM hmo !
- gm¡. gamo{OZr MìhmU- gm¡. gamo{OZr MìhmU- gm¡. gamo{OZr MìhmU- gm¡. gamo{OZr MìhmU- gm¡. gamo{OZr MìhmU

8
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
1. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm :1. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm :1. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm :1. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm :1. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm :g_mOH$m`m©Vrb AJ«Ur g§ñWmg_mOH$m`m©Vrb AJ«Ur g§ñWmg_mOH$m`m©Vrb AJ«Ur g§ñWmg_mOH$m`m©Vrb AJ«Ur g§ñWmg_mOH$m`m©Vrb AJ«Ur g§ñWm
^maVr` O¡Z g§KQ>Zm hr EH$ ñd §godr g§ñWm Amho. drg
EH$ dfmªhÿZ A{YH$ H$mi AmnËVr {ZdmaU d ì`dñWmnZmÀ`mjoÌmV hr g§KQ>Zm H$m ©aV Amho. ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m ©
\$mo\$mdbo Vo ~rS> _YyZ. m g§KQ>ZoMo g§ñWmnH$ AÜ`j d gd}gdm©
lr. em§VrbmbOr _wWm, _yiMo ~rS>Mo. Amnë`m embo`,_hm{dXçmb`rZ OrdZmnmgyZM Vo gm_m{OH$ H$m`m©V gh^mJr
AmhoV. gZ 1985 _Ü o Ë`m§Zr “A{Ib _hmamï>r` O¡Z g§KQ>Zm’’
ZmdmMr g§ñWm gwê$ Ho$br. Ë`mÛmao Vo “dYy-da g§å_obZ’’ ,gm_wXm{`H$ {ddmh gmohim, hþ§S>m~§Xr, ßbmpñQ>H$ gO©ar H±$n,
`m§gmaIo CnH«$_ am~{dV. Ë`mVyZ Ë`m§Mr g_mOH$m`m©{df`rMr
Vi_i, OmUrd d gm_m{OH$ ~m§{YbH$s gdmªZm n[a{MV hmoVrM.Ë`m§Mo H$m © Ho$di O¡Z g_mOmnwaVo qH$dm O¡Z~m§Ydm§nwaVo _`m©{XV
H$YrM ZìhVo qH$dm bm^mWuhr Ho$di O¡ZY_u` ZìhVo. g§nyU©
^maVmV O¡Z g_mO 0.4% Amho. H$mí_ra Vo H$Ý`mHw$_margJirH$S>o O¡Z g_mO {dIwabobm Amho. J§_VrZo åhQ>bo OmVo
H$s, “Ohm± Zm nhþ±Mo ~¡bJmS>r, dhm± nhþ±Mo _madmS>r&’’ àË oH$ amÁ`,

9
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
{OëhçmV O¡Z g_mO Amnë`m ì`dgm`mÀ`m _mÜ`_mVyZ
pñWamdbobm Amho.
O¡Z g_mO EH$ AqhgmdmXr g_mO Amho. H$éUm Am{Uào_ ho m g_mOmMo à_wI d¡{eï>ç Amho. JdmZ _hmdra m§Zm
AqhgoMo àVrH$ _mZbo OmVo. H$éUm, ào_ hr Ë`m§Mr {eH$dU
Amho.hOmamo O¡Z gmYwg§V Ë`m§Mr hr {eH$dU ñdV: AmË_gmV
H$ê$Z BVam§n ªV nmohmoM{dÊ`mgmR>r _¡bmoZ²_¡b nX`mÌm H$aVmV,
nm`r {\$aVmV. ì`dgm`, ì`mnma m joÌm§_Ü o H$m ©aV AgUmaogdm©V OmñV O¡Z bmoH$ AmhoV. Xoe^amV Hw$R>ohr, H$moUË`mhr
àH$maMr AmnËVr Ambr Var {VMo {ZdmaU H$aÊ`mgmR>r,
AmnËVrJ«ñVm§Zm _XV H$aÊ`mgmR>r, ghH$m`m©gmR>r gdmªV nwT>oH$moU AgVrb Va Vo O¡Z~m§Yd! g§nyU© maVmV O¡Z g_mOmÀ`m
2500 e¡j{UH$ g§ñWm AmhoV. Iyn bmoH$ ñdV:À`m n¡emZo
g_mOH$m`m©Mr C^maUr H$aVmV. m g§nyU© g_mOH$m`m©bm EH${Xem, EH${ÌVnUm {Z_m©U H$aUo em§VrbmbOtZm Amdí`H$
dmQ>bo. O¡Z ~m§Ydm§À`m `m g§nyU© g_mOH$m`m©_Ü o, n¡emÀ`m
{Z`moOZm_Ü o EH$gyÌrnUm, {Z`moOZ~Õ AmamIS>m d EH$N>ÌrH$m`©^ma AgÊ`mMr JaO em§VrbmbOtZm dmQ>br. Ë`m_wio
1993 _Ü o em§VrbmbOtZr `m g§KQ>ZoMo Zm_H$aU ^maVr`
O¡Z g§KQ>Zm” Ago Ho$bo. d AmnËVr ì`dñWmnZmÀ`m H$m`m©V,e¡j{UH$, gm_m{OH$ H$m`m©V {Xbr OmUmar _XV, Ho$bo OmUmao
H$m © EH$m ì`mgnrR>mda EH${ÌV Ho$bo, Vo åhUVmV, “If the
purpose is right, the means will follow.”
Ë`mà_mUo ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªMo Omio
Xoe^a ngabobo Amho. H$moUVrhr AmnËVr Pmbr Var XmoZ-VrZ

10
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Vmgm§V gmhmæ moOZoMm AmamIS>m R>adbm OmVmo, BVHo$ Vo EH$_oH$m§À m
g§nH$m©V AgVmV.
rV_{gZnmWñd`ì
rV_{gZnmWñd`ì m`»§gUJ
rV_{g`r>ïma 02
rV_{g`Áma 67
rV_{gJm^d{ 882
rV_{gmhëO{ 789
rV_{gahe 8921
}V$H©`m$H omamOh
amï>r` g{_Vr
\o$S>aoeZ Am°\$O¡Z EÁ`Ho$eZb
BpÝñQ>Q>çyQ>
ì`dñWmnZ g{_Vr
gm_m{OH$ H$m ©
amÁ` g{_Vr
{d^mJ g{_Vr
{Oëhm g{_Vr
eha g{_Vr
amï>r` g{_Vr
amÁ` g{_Vr
H$m`_ñdê$nr
à~§Y g{_Vr
qnnar emim
à~§Y g{_VrdmKmobr e¡j{UH$
d nwZd©gZ àH$ën
à~§Y g{_Vr

11
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © Z¡g{J©H$ d _mZd{Z{_©V Aem XmoÝhr
àH$maÀ`m AmnËVr ì`dñWmnZm_Ü o Amho. 6 {S>g|~a 1992 amoOr
CËVaàXoe_Ü o ~m~ar _{eXrMm nmS>md H$aÊ`mV Ambm d g§nyU©Xoe^a _mZd{Z{_©V AmnËVrMm àg§J AmoT>mdbm.
em§Vr`mÌoMo Am`moOZ :em§Vr`mÌoMo Am`moOZ :em§Vr`mÌoMo Am`moOZ :em§Vr`mÌoMo Am`moOZ :em§Vr`mÌoMo Am`moOZ :
am_OÝ_ y_r dmX d Ë`mZ§Va ~m~ar _{eXrMm nmS>md m XmoÝhrJmoï>t_wio g§nyU© Xoe^a VUmdnyU© pñWVr {Z_m©U Pmbr. OmVr`X§Jbr d Ominmoi m_wio gd©gm_mÝ`m§Mo OrdZ {dñH$irV Pmbo.g§d oXZerb ^mJm§_Ü`o H$â`y © bmdÊ`mV Ambm VaA{Vg§doXZerb ^mJmV {XgVmjUr Jmoù`m KmbÊ`mMo AmXoeXoÊ`mV Ambo.
Aem g§nyU© VUmdnyU© pñWVr_Ü o Xoe AgVmZm, maVr`O¡Z g§KQ>ZoMo AÜ`j lr. em§Vrbmb _wWm m§Zr em§VVm amIÊ`mMod g§ _ ~miJÊ`mMo AmO©d Ho$bo. Aqhgm d H$éUm `m O¡Z
~m§Ydm§À`m _w»` {eH$dUrbm AZwgê$Z Ë`m§Zr “em§Vr`mÌoMo”
Am`moOZ Ho$bo. {S>g|~a 1992 Vo \o$~«wdmar 1993 n ªV maVr`O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZr nwUo Vo ZmJnya Xaå`mZ em§Vr`mÌoMo
Am`moOZ Ho$bo.
`m{Z{_ËVmZo ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo {d{dY Y_u`,àm§Vr` ZoË`m§Zm, H$m ©H$Ë`mªZm EH$Ì AmUbo. e§H$amMm © d
AmMm © gw{ebOr _wZr m§Mr oQ> maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo KS>dyZ
AmUbr. Ë`mM~amo~a _m¡bmZm dmhr~wÔrZ ImZgm~, ñdm_r{MXmZ§XOr, nX²_{d yfU JmoqdX^mB© lm°\$, Ý`m`_yVu M§ÐeoIa
Y_m©{YH$mar, g_mOgodH$ AÊUm hOmao, m§gmaIo gd© à{V{ð>V
_mÝ`da XoIrb em§Vr`mÌoV gh^mJr Pmbo hmoVo. em§Vr`mÌo_wiogm_m{OH$ d gm¡hmXm©Mo dmVmdaU {Z_m©U hmoÊ`mg, VUmdnyU©
dmVmdaU {ZdiÊ`mg {ZpíMVM _XV Pmbr.

12
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
\o$S>aoeZ Am°\$ O¡Z EÁ`wHo$eZb BpÝñQ>Q>çyQ>g² (\o$S>aoeZ Am°\$ O¡Z EÁ`wHo$eZb BpÝñQ>Q>çyQ>g² (\o$S>aoeZ Am°\$ O¡Z EÁ`wHo$eZb BpÝñQ>Q>çyQ>g² (\o$S>aoeZ Am°\$ O¡Z EÁ`wHo$eZb BpÝñQ>Q>çyQ>g² (\o$S>aoeZ Am°\$ O¡Z EÁ`wHo$eZb BpÝñQ>Q>çyQ>g² (FJEI) :) :) :) :) :
FJEI ho ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÛmao g§M{bV e¡j{UH$
g§emoYZ g§ñWm Amho. ^maV^a Odinmg 2500 e¡j{UH$g§ñWm§Mo Omio ngabobo Amho. {ejU joÌm_Ü o Am_ybmJ« ~Xb,
H«$m§Vr `m _mÜ`_mVyZ KS>dyZ AmUbr OmV Amho.
EH§$XarVM, ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © ho gm_m{OH$,e¡j{UH$ d AmnËVr ì`dñWmnZmÀ`m joÌmV {dñVmabobo Amho.
^maVr` O¡Z g§§KQ>Zm hr AamOH$s`, ñd §godr g§ñWm Amho. Zm
Z\$m VÎdmda hr g§KQ>Zm gm_m{OH$ joÌmV ^ard H$m_{Jarnma nmS>V Amho. gm_wXm{`H$ {ddmh, Amamo½`, {ejU, AmnËVr
ì`dñWmnZ m§_Ü o Ë`m§Zr Ho$bobo H$m © VimJmimn ªV nmohmoMbo
Amho. `m_Ü`o H$moUË`mhr àH$maMr à{gÕr qH$dm \$m`Xm{_i{dÊ`mMm Vgy ahr à`ËZ hmoV Zmhr, ho `m g§KQ>ZoÀ`m
H$m`m©Mo à_wI d¡{eï>ç Amho.
1992 nmgyZ ^maVm_Ü`o ^yH§$n, ËgwZm_rgma»`mAmnËVr _moR>çm à_mUmda Amë`m. nU maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m
H$m ©H$Ë`mªZr d em§VrbmbOtZr A{Ve` YramoXmËV, {Zü`r,
XÿaXeu d {Z`moOZ~ÕarË`m `m g§H$Q>m§Mm gm_Zm Ho$bm. H$mhrdoim KoVbobo {ZU© MwH$VmhoV H$m` Aerhr n[apñWVr m`Mr,
CXm. bmVyahÿZ 1200 _wbm§Zm nwÊ`mbm AmUÊ`mMm {ZU© .
Aemdoir IimiË`m g_wÐmV CM§~iUmè`m bmQ>m§à_mUoem§VrbmbOtMo _Zhr H$mhr H$mi Ii~iyZ CR>V Ago. nU
jU^aM!
nU ñdrH$mabobo H$m © VS>rg Ý`m`Mo hr _ZmVrb D$_uZ¡amí`mMo gd© _i^ Xÿa H$arV Ago. hrM àoaUm, hrM D$_u,
hmM gH$mamË_H$ {dMma, AmemdmX g§KQ>ZoMo H$m © nwT>o ZoV Amho.
gd©gm_mÝ`m§À`mhr OrdZmVrb Z¡amí`mMo _i^, A§YmamMo

13
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gm_«mÁ` Xÿa H$ê$Z àH$me_` M¡VÝ` {Z_m©U H$arV Amho.
em§VrbmbOr A{daVnUo H$m`©aV AmhoV Am{U åhUyZM
gm_m{OH$, e¡j{UH$, AmnËVr ì`dñWmnZ joÌmVrb ^maVr`O¡Z g§KQ>ZoMr H$m_{Jar gdmªgmR>r àoaUmXm`r R>aV Amho!
em§VrbmbOtÀ`m àoaUoZo {Z_m©U Pmbobr hr g§ñWm
g_mOH$m`m©Vrb EH$ Zm_m§{H$V, AJ«Ur g§ñWm åhUyZ JUbrOmVo.
���

14
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
2. AmnËVr ì`dñWmnZ:2. AmnËVr ì`dñWmnZ:2. AmnËVr ì`dñWmnZ:2. AmnËVr ì`dñWmnZ:2. AmnËVr ì`dñWmnZ:^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`©^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`©^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`©^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`©^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`©
^maVr` O¡Z g§KQ>Zm EH$ ñd §godr g§ñWm Amho. 1993 À`m
bmVya ^yH§$nmZ§Va ^maVmV ~è`mM {R>H$mUr ^yH§$npñWVr,
ËgwZm_r Aem àg§Jm§Mm gm_Zm H$amdm bmJbm. Ë`mV àm_w»`mZo
O~bnya yH§$n, JwOamV yH§$n, _hmamï>mVrb nya n[apñWVr,
V{_iZmSy> d A§X_mZ {ZH$mo~ma_Yrb ËgwZm_r, {~hma_Yrb
nyapñWVr, Oå_y-H$mí_ra_Yrb yH§$n `m§Mm g_mdoe hmoVmo.
`m gd© AmnËVrJ«ñV {R>H$mUr maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo gd©Vmonar
gmhmæ` Ho$bo, ard H$m © Ho$bo.
em§VrbmbOtMo AmnËVràVr Ago _V Amho H$s, “g§nyU© {dídmV
AmnËVtMo à_mU dmT>V Amho. {ZgJ©MH«$ ~XbV Amho. `m
{ZgJm©À`m {dnarVVoda H$moUmMmhr A§Hw$e Zmhr. H$Yr, Hw$R>o,
H$em àH$maÀ`m AmnËVtMm Aä`mg, gm_Zm H$aÊ`mMr V`mar
Amnë`mH$S>o AgUo Amdí`H$ Amho.’’
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo yH§$nmMm gyú_ Aä`mg Ho$bm.
yJ^m©Vrb hmbMmbt_wio yH§$nmMr {Z{_©Vr hmoVo. yH§$n VrZ
àH$maMo AgVmV- Q>oŠQ>m°{ZH²$, ìhmoëH°${ZH$ Amm{U EŠñbmoOZ
Vgo Va yJ^m©_Ü o gmVË`mZo H$mhr Zm H$mhr hmbMmb gwê$
AgVo. nU ^yH§$nbhar ^yn¥ð>mbm ^oQy>Z OmV AgVrb Va
yn¥ð>mda _moR>çm à_mUmda ZwH$gmZ hmoVo.

15
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
^maVmV AmVmn`ªV Pmbobo _w»` ^yH§$n :^maVmV AmVmn`ªV Pmbobo _w»` ^yH§$n :^maVmV AmVmn`ªV Pmbobo _w»` ^yH§$n :^maVmV AmVmn`ªV Pmbobo _w»` ^yH§$n :^maVmV AmVmn`ªV Pmbobo _w»` ^yH§$n :
©fd Um$H>R{ IramV iod a>>Qía[b$oHñ rIw_w`Ë¥_
0591 _mgmA 51>QñJ°mA
.m`ܧg.md7 6.8 0051
6591 VmaOwJ ¡bwO12 rÌma.md11 0.7 omamOh
6591 aVËCeoXà
01a~om>QаmA 7.6 m`À001
ad
8591 aVËCeoXà
82a~|g>S{ 3.6 m`À001
ad
0691 rbëX{ 72>QñJ°mA
rÌma.md11 0.6
3691 ar_ím$H a~|>Qßg2 .g.md7 8.8 om>S$Hoe
6691.n
-imnoZbM§maVËC
ZyO72 3.6
6691 aVËCeoXà
51>QñJ°mA 3.5
7691 am~om$HZ{ ¡bwO2 2.6
7691 >ïmamh_ 11a~|g>S{
4o>Qmhn.md 5.6 002
0791 eoXà«Y§mA bà{E31 5.6
0791 VmaOwJ ©Mm_32 7.g.md 7.5
5791 bMm_h{eoXà ZyyO91 5.6
8891 -oZ-amh~{imn
12>QñJ°mA
4o>Qmhn.md 6.6 3001
0991 ia$oH 8ramdw"~$o\ 0.6
1991 bM§maVËC °mA02a~om>QŠ
3o>Qmhn.md 6.6 867

16
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AmnËVr ì`dñWmnZmVrb ^AmnËVr ì`dñWmnZmVrb ^AmnËVr ì`dñWmnZmVrb ^AmnËVr ì`dñWmnZmVrb ^AmnËVr ì`dñWmnZmVrb ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :1993 Z§VaÀ`m ^maVm_Ü o AmH$pñ_H$arË`m CX² dboë`m,Z¡g{J©H$ dm _mZd{Z{_©V, AmnËVtMo {ZdmaU H$aÊ`mgmR>r^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo ^ard H$m © Ho$bo Amho. H$moR>ohr AmnËVrKS>ë`mMr KQ>Zm KS>VmM maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m ©H$V} VrZ-Mma Vmgm§VM {VWo nmohmoMV d Ëd[aV _XVH$m`m©bm gwédmVH$arV.ñWm{ZH$ {R>H$mUmhÿZ {ZKVmZmM; àm_w»`mZo OZaoQ>a, V§~§yMogm{hË`, Q>çy~, dm`a, AÝZYmÝ`, AÝZ ~Z{dÊ`mMr ^m§S>r,dmQ>nmMo {deof V`ma Ho$bobo {H$Q> Aem gd© V`mar{ZerMH$m ©H$V} {ZKV. ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMm EH$_oH$m§er g§dmXhmoD$Z, `m g§dmXmVyZM àm_w»`mZo H$m_mMr {d^mJUr,gm{hË`mMr {d^mJUr dJ¡ao Jmoï>r R>a{dë`m OmV.~Mmd H$m`© :~Mmd H$m`© :~Mmd H$m`© :~Mmd H$m`© :~Mmd H$m`© :àË`oH$ AmnËVrÀ`m {R>H$mUr nmohmoMë`mZ§Va ^yH§$nmVAS>H$boë`m§Mr gwQ>H$m H$aÊ`mMo _hÎdmMo H$m © doJmZo nma nmS>>bo
3991 >ïmamh_ 03a~|>Qßg
4o>Qmhn.md 3.6 8297
7991 aynb~O o_22 4o>Qmhn.md 0.6 83
9991 rbom_mM ©Mm_92 301
1002 >NÀ$H 62ramdoZmO 9.6 11831
5002 ar_ím$H 8a~om>QаmA
4o>Qmhn.md 6.7 amOh08

17
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
OmVo. Am_u, hmo_JmS>©, nmobrg, emgH$s` A{YH$mè`m§Zm m H$m`m©V_XV Ho$br OmVo._¥VXohm§Mr {dëhodmQ :> _¥VXohm§Mr {dëhodmQ :> _¥VXohm§Mr {dëhodmQ :> _¥VXohm§Mr {dëhodmQ :> _¥VXohm§Mr {dëhodmQ :> O§Vyg§gJ© amoIÊ`mgmR>r Am¡fYm§Mr\$dmaUr H$aÊ`mMr H$m © àm_w»`mZo hmVr KoVbo OmVo.AÝZnwadR>m :AÝZnwadR>m :AÝZnwadR>m :AÝZnwadR>m :AÝZnwadR>m : H$mhr H$m ©H$V} AÝZ ~Z{dÊ`mgmR>r OmJoMrnmhUr H$aVmV d AÝZ ~Z{dÊ`mMr à{H«$`m gwê$ H$aVmV.am̧{Xdg Mhm, gH$mi-g§Ü`mH$mi ZmíVm d VrgoH$ hOmaOUm§Zm nwaob Ago AÝZ ~Z{dÊ`mMo d dmQ>nmMo H$m © Ëd[aVgwê$ Ho$bo OmVo.gm{hË`mMo dmQ>n :gm{hË`mMo dmQ>n :gm{hË`mMo dmQ>n :gm{hË`mMo dmQ>n :gm{hË`mMo dmQ>n : ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo yH§$nJ«ñVm§gmR>rEH$ H$sQ> V`ma Ho$bo Amho. Ë`mV A§WéU, nm§KéU, dmnaÊ`mMoH$nS>o, H$mS>onoQ>r, _oU~ËVr, gmIa, Mhm, S>mi, Vm§Xÿi dJ¡aoJmoï>tMm g_mdoe Ho$bm OmVmo d Vo àË oH$mn ªV nmohmoM{dÊ`mMrì`dñWm Ho$br OmVo.VmËnwaVm {Zdmam :VmËnwaVm {Zdmam :VmËnwaVm {Zdmam :VmËnwaVm {Zdmam :VmËnwaVm {Zdmam : yH§$nm_Ü o ~hþVm§er Kao CX²ÜdñV PmbobrAgVmV. Ë`m_wio gdmªÀ`m VmËnwaË`m {ZdmgmMr ì`dñWm Ho$brOmVo.Am¡fY nwadR>m d S>m°ŠQ>g©Mr godm :Am¡fY nwadR>m d S>m°ŠQ>g©Mr godm :Am¡fY nwadR>m d S>m°ŠQ>g©Mr godm :Am¡fY nwadR>m d S>m°ŠQ>g©Mr godm :Am¡fY nwadR>m d S>m°ŠQ>g©Mr godm : ^yH§$nnr{S>Vm§Zm Ëd[aVBbmOmMr gmo hmoUo AË §V JaOoMo AgVo. Ë`mgmR>r A°åã wbÝg,XdmImZm, Am°naoeÝg²Mr gmo`, Am¡fYmonMmam§Mr gmo` hmoUoJaOoMo AgVo. {R>H${R>H$mUmhÿZ O¡Z H$å w{ZQ>rMo S>m°ŠQ>g© oD$Zé½Um§Zm VmËH$mi godm XoÊ`mMo H$m © AhmoamÌ H$aVmV. aŠVXmZ{e{~a§ adyZ aŠV gmR>dbo OmVo.Aem gd© H$m`m©bm {Z`moOZ~ÕarË`m gwédmV g§KQ>ZoÀ`mH$m ©H$Ë`mªH$Sy>Z hmoVo.nU `m H$m`m©{edm` BVahr AZoH$ AS>MUtMm, AS>Wù`m§Mmgm_Zm H$amdm bmJVmo. `mV {d{dY amÁ`m§_Ü o {d{dY AZw dg§KQ>Zobm Ambo.

18
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
{d{dY amÁ`m§_Ü`o g§KQ>ZoZo Ho$bobo H$m`© :{d{dY amÁ`m§_Ü`o g§KQ>ZoZo Ho$bobo H$m`© :{d{dY amÁ`m§_Ü`o g§KQ>ZoZo Ho$bobo H$m`© :{d{dY amÁ`m§_Ü`o g§KQ>ZoZo Ho$bobo H$m`© :{d{dY amÁ`m§_Ü`o g§KQ>ZoZo Ho$bobo H$m`© :
bmVya_Ü o Or{dV d {dËVhmZr _moR>çm à_mUmda Pmbr hmoVr.
nU mnojm _hÎdmMo åhUOo bhmZ _wbm§da \$ma n[aUm_ Pmbm,Ë`m_wio bmVya_Yrb 1200 _wbm§À`m e¡j{UH$ nwZd©gZmMm
{ZU© KoVbm. dmKmobr oWo O_rZ BJS Zo IaoXr H$ê$Z dëS>©
~±H$ d _hmamï> emgZmÀ`m ghH$m`m©Zo emim ~m§YyZ BJS bmXoÊ`mV Ambr d gd© _wbm§Zm nXdrn ªVMo {ejU {Xbo.
O~bnya yH§$nmV Ë`m_mZmZo Or{dVhmZr H$_r Pmbr, nU VoWrb
_wbm§Zmhr nwÊ`mbm AmUyZ Ë`m§Mo e¡j{UH$ nwZd©gZ Ho$bo.JwOamV_Ü o àM§S> Or{dVhmZr Va PmbrM nU JmdoÀ`m Jmdo
CX²ÜdñV Pmbr. emim, Kao, XþH$mZo, hm°pñnQ>ëg gd©H$mhr Zï>
Pmbo. \$ma AdKS> n[apñWVrVyZ g§KQ>Zobm BWo dmQ> H$mT>mdrbmJbr. BWo emim§Mr C^maUr H$ê$Z XoÊ`mMm {ZU© KoÊ`mV
Ambm d 90 {Xdgm§À`m AmV 368 emim§Mr C^maUr H$ê$Z, Ë`m
g_ma§ nyd©H$ JwOamV gaH$maH$S>o hñVm§V[aV H$aÊ`mV Amë`m.V{_iZmSy>, A§X_mZ d {ZH$mo~ma_Ü o Ooìhm ËgwZm_r Ambr,
VoìhmMr Va AË §V {~H$Q> n[apñWVr hmoVr. AZ§V AS>MUtda
_mV H$arV g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZr _XV H$m © Va Ho$boM.`m{edm` A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü o emim§Mr d àmW{_H$ Amamo½`
H|$Ðm§Mr C^maUr Ho$br. AË`§V à{VHy$b n[apñWVrV `m
H|$Ðem{gV àXoem_Ü o C^mabobo ho H$m © hmo .Oå_y-H$mí_ra_Ü o Pmbobm yH§$n hm gdmªV _moR>m yH§$n hmo .
AZoH$ Jmdo, àXoe ~o{MamI hmoD$Z JobmM nU hdm_mZ AË §V
à{VHy$b hmoVo. bmoH$m§Zm {Zdmam ZìhVm, H$S>mŠ`mMr W§S>r-~\©$nS>m`bm gwédmV hmoUma hmoVr. ~mH$sMr Va gd© _XV
Zoh_rà_mUo g§KQ>ZoZo Ho$brM nU, yH§$nnr{S>Vm§Mr {Zdmè`mMr
ì`dñWm H$aÊ`mMo \$ma _hÎdmMo H$m © Ho$bo.

19
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
`m{edm` _hmamï>, {~hma_Ü o Amboë`m nyapñWVrÀ`mdoir XoIrb
nyaJ«ñVm§Zm VmVS>rZo _XV nwadÊ`mMo H$m © maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo
Ho$bo.`m{edm` _mZd{Z{_©V AmnËVt_Ü o XoIrb g§KQ>ZoZo {ZdmaU
H$m © nma nmS>bo Amho. mV àm_w»`mZo _oiKmQ>Mm Hw$nmofU àíZ
gmoS>{dÊ`mgmR>r H$m © Ho$bo. _m§T>aXodr_§{Xam^modVrÀ`m XþH$mZm§ZmAmJ bmJë`mZ§Va Ëd[aV _XVH$m © nwa{dÊ`mMo H$m_ g§KQ>ZoZo
hmVr KoVbo.
{d{dY g§ñWm/ emgZmH$Sy>Z AmnËVr{ZdmaU H$m`© :{d{dY g§ñWm/ emgZmH$Sy>Z AmnËVr{ZdmaU H$m`© :{d{dY g§ñWm/ emgZmH$Sy>Z AmnËVr{ZdmaU H$m`© :{d{dY g§ñWm/ emgZmH$Sy>Z AmnËVr{ZdmaU H$m`© :{d{dY g§ñWm/ emgZmH$Sy>Z AmnËVr{ZdmaU H$m`© :AmnËVrÀ`m doir _XVH$m`© C^maUrMo H$m_ H$aUmè`m
emgH$s`, AemgH$s`, Xoer d Am§Vaamï´>r` g§ñWm AZoH$
AgVmV. emgZmMr XoIrb g§nyU© §ÌUm BWo am~V AgVo. AmVmXiUdiU, g§nH©$_mÜ`_mMo OJ^a Omio Agë`m_wio {d{dY
g§ñWm§H$Sy>Z, {d{dY àH$mao, haVèhoMr _XV oV AgVo.
n¡emMm AmoK gwê$ AgVmo. gdmªH$Sy>Z _XVrMm OJ^amVyZ,ghH$m`m©Mm hmV nwT>o oVmo d gd©OU Amnmnë`m narZo _XV
H$aÊ`mMm à`ËZ H$aVmV.
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Vrb doJionU :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Vrb doJionU :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Vrb doJionU :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Vrb doJionU :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Vrb doJionU :`m gd© yH§$n, ËgwZm_r, _mZd{Z{_©V AmnËVt_Ü o ^maVr`
O¡Z g§KQ>ZoZo gd©Vmonar _XVH$m © Va C^maboM. nU _hÎdmMo
åhUOo ñdrH$mabobo AmìhmZ nyU©Ëdmg Zobo. AmnËVrÀ`m {R>H$mUrg§KQ>ZoMo AÜ`j em§VrbmbOr ñdV: 15-15 {Xdg am{hbo. Vohr
Q>|Q>_Ü o! Am§KmoirMo, ImÊ`m{nÊ`mMo gdmªgmaIoM Ë`m§Mohr hmb
Pmbo. nU Z S>J_JVm H$m © VS>rg Zobo. H$moUVohr H$m © ~rOoEgZoAY©dQ> gmoS>bo Zmhr, H$s H§$Q>miyZ H$moUr _mKmar {\$abo Zmhr.
_J Vo emim C^maUrMo H$m © Agmo, {Zdmam C^maUrMo H$m ©

20
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Agmo H$s XmoZ df© A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü o MmbUmao àmW{_H$
Amamo½` H|$Ðm§Mo H$m © Agmo.
{OX²X, {ZíM`mÀ`m Omoamda gd© H$m © nyU©Ëdmg Zobo.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m {Z`moOZ~Õ, AmIrd-aoIrd
H$m`m©_wio, {eñV~Õ nmaXe©H$Vo_wio gJirH$S>o AmnËVr
ì`dñWmnZ H$m`m©Mm JmOmdmOm Pmbm Amho. doJdoJù`mñd §godr g§ñWm§er ~rOoEg g§b¾ Amho. Direct Relief Interna-
tional, the Red Cross Aem Am§Vaamï>r` XOm©À`m g§ñWm§~amo~a
~rOoEg H$m © H$aVo. ^maVmVrb _w»` dV©_mZnÌm§H$S>o oUmam_XVrMm AmoK, _moR>_moR>çm H§$nÝ`m§Mr _XV ~rOoEgH$S>o gwnyX©
H$aÊ`mV `oVo. emgZXoIrb _XVH$m`© C^maUrÀ`m doir
~rOoEger gëbm_gbV H$ê$ZM {ZU© KoVo. Aem àH$mao~rOoEg d AmnËVr ì`dñWmnZ m EH$mM ZmÊ`mÀ`m XmoZ ~mOy
AmhoV. AË §V _hÎdnyU©© dmQ>m AmnËVr {ZdmaÊ`mÀ`m H$m`m©V
em§VrbmbOr d ~rOoEgZo CMbbm Amho.���

21
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
3. bmVyaMm YS>m:3. bmVyaMm YS>m:3. bmVyaMm YS>m:3. bmVyaMm YS>m:3. bmVyaMm YS>m:AmnËVr {Z`moOZmMr nm`m^aUrAmnËVr {Z`moOZmMr nm`m^aUrAmnËVr {Z`moOZmMr nm`m^aUrAmnËVr {Z`moOZmMr nm`m^aUrAmnËVr {Z`moOZmMr nm`m^aUr
H$moUVrhr Z¡g{J©H$ AmnËVr hr XþX£drM hmo , _J Vr AmnËVr
yH§$n Agmo, nya Agmo H$s ËgwZm_r! AmnËVr EH$Q>r oV Zmhr,
oVmZm g§H$Q>m§Mr _m{bH$mM KoD$Z oVo, Aemdoir `m XþX£dr
KQ>ZoVyZ gmdaÊ`mgmR>r H$UIaVoMr, {Z^uS>VoMr Oer
Amdí`H$Vm AgVo, VerM gw mo½` {Z`moOZmMr XoIrb.
AmnËVr {Z`moOZmMm gwg§~Õ nm`m àW_ H$moUr aMbm Agob
Va Vmo ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo, bmVya AmnËVrÀ`mdoir!
30 gßQ>|~a 1993 amoOr _hmamï>mVrb bmVya {OëhçmV EH$
A{Ve` XþX£dr KQ>Zm KS>br, Vr åhUOo nhmQ>o 3 dmOyZ 56
{_{ZQ>m§Zr 6.3 [aíQ>>a ñHo$bMm oWo O~aXñV yH§$n Pmbm. bmVya
{Oëhçm_Yrb {H$ëbmar, gñVya Am{U Odinmg 58 Jmdo `m
^yH§$nmZo {dÐþn H$ê$Z Q>mH$br. \$ma _moR>çm à_mUmda
Or{dVhmZr Pmbr, gaH$mar AmH$S>odmS>rZwgma gw_mao Xhm hOma
bmoH$m§Zm m yH§$nmÀ`m hmXè`mV Amnbo OrdZ J_dmdo bmJbo.
{H$Ë oH$ bmoH$ ~oKa Pmbo. Am{W©H$ hmZr àM§S> à_mUmda Pmbr.

22
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
{H$Ë oH$ bmoH$ AÝZ, dñÌ, {Zdmam m _yb yV JaOm§nmgyZ d§{MV
Pmbo, nU `mVrb gdmªV _moR>m YŠH$m hmoVm Vmo _mZ{gH$!
AmVm nwT>o H$go OJm`Mo? H$m` H$am`Mo? H$er C^maUr
H$am`Mr? Hw$Ry>Z gwédmV H$am`Mr? Á`m eyÝ`mVyZ gwédmV
H$am`Mr Vmo eyÝ`M yH§$nmVrb Imob nmoH$irV {déZ Jobm hmoVm,
dmVmdaUmV g§nyU©V: CX²ÜdñV gÝZmQ>m hmoVm.
Aem H$R>rU n[apñWVrV maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo lr. em§{Vbmb
_wWm d g§KQ>ZoMm OÏ`m ^yH§$nJ«ñV, AmnËVrJ«ñV, nr{S>V
OZVobm _m oMm hmV XoÊ`mg nwT>o gagmdbo. AmeoMm, OrdZmMm
{H$aU KoD$Z Ë`m§À`mn ªV Jobo. `m yH§$nJ«ñV ì`ŠVtg_moa
AZoH$ AS>MUr, AZoH$ g_ñ`m, AZoH$ ì`Wm Am dmgyZ Cä`m
R>mH$boë`m AgVmV. Ë`mVrb gdmªV _hÎdmMr åhUOo AÝZ,
dó, {Zdmam. Ë`m~amo~aM oUmè`m JaOoÀ`m Jmoï>r åhUOo
Am¡fYm§Mr CnbãYVm, _¥VXohm §Mr {dëhodmQ>, AmOmar,
XþImnVJ«ñV ì`ŠVtMr Ëd[aV XoI^mb. `m AË`mdí`H$
AgUmè`m gw{dYm§_Ü o àm_w»`mZo S>m°ŠQ>g©, Zg}gMr CnbãYVm.
VgoM A°åã wbÝg, aŠVnoT>rMr Amdí`H$Vm. _¥VXohm§Mm Oa dmg
oV Agob Va amoJO§VyZmeH$ Am¡fYm§Mr \$dmaUr. g§gJ©OÝ`
amoJ, amoJamB© Q>miÊ`mgmR>r _moR>çm à_mUmda Ëd[aV
Cnm“moOZm§Mr JaO AgVo.
_¥VXohm§À`m XhZmgmR>r bmHy$S>\$mQ>m CnbãYVoMr AË`mdí`H$Vm
AgVo, `m gd©M Jmoï>tMr, gw{dYm§Mr CnbãYVm A{Ve`
VmËH$mi ObXJVrZo, AmnËVrJ«ñV ^mJm_Ü o hmoUo A{Ve`
OéarMo AgVo.

23
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo m A{Ve` H$R>rU n[apñWVr_Ü o Amnë`m
H$m m©Mm, {Z moOZ~Õ, gwgyÌ Omo S>m|Ja C m Ho$bm Ë mbm IamoIarM
VmoS> Zmhr.
`mVrb gdmªV àW_ d _hÎdmMr Aer am~{dbobr Cnm``moOZm
g§KQ>ZoZo Cñ_mZm~mX d bmVya {OëhçmVrb ZD$ Jmdo XËVH$ KoVbr,
Ëd[aV “ [abr\$ H±$nMr’’ C^maUr H$aÊ`mV Ambr. gw_mao Vrg
hOma OUm§Mr XmoÝhr doioÀ`m OodUmMr ì`dñWm nmhÿZ AZoH$ bmoH$
BVH$s gw§Xa, AmIrd-aoIrd, {Z`moOZ~Õ ì`dñWm nmhÿZ mamdyZ
Jobo.
^moOZ ì`dñWoÀ`m _§S>nmMr aMZm Aer Ho$br hmoVr H$s, moOZmg
oUmè`m§Mm àdoe EH$mM XmamZo, AmV Amë`mZ§Va VmQ>-dmQ>çm§Mr
ZoQ>H$s ì`dñWm. H$m` Agob Vo AÝZ dmTy>Z KoD$Z bmoH$m§Zm Ëd[aV
~mhoa nS>Ê mMr gwb ì`dñWm. EH$mM {R>H$mUr JXu qH$dm VmQ>H$iV
amhmdo, mgma»`m H$moUË`mhr Jmoï>r KS>Uma ZmhrV mMr nwaonya
XjVm KoVbr OmV Ago. moOZ _§S>nmMr ì`dñWm XmoZ añVo {OWo
{_iVrb Ë`m Mm¡H$moZmV Ho$br OmVo, Ë`m_wio oUmè`m OmUmè`m§Zm,
_mb CVamd`mbm gmo rMo nS>Vo. nmÊ`mMr ì`dñWm Ho$br OmVo.
Aem àH$mao AÝZYmÝ` gmR>dÊ`m~m~V, AÝZ ~Z{dÊ`m~m~V d
AÝZ dmQ>nm~m~V AË §V H$mQ>oH$moa, {eñV~Õ {Z`moOZ Ho$bo OmVo.
gd© emgH$s` A{YH$mar, S>m°ŠQ>g©, Am_u, nmobrg, E_.Eg.B©.~r.Mo
bmoH$ H$m ©H$V} gdmªgmR>r ~rOoEg AÝZ ~Z{dV Ago. gdmªZm
~mobmdyZ Oodm`bm XoV AgV. hm \$ma _moR>m {dMma em§VrbmbOtZr
Aem AmnËVrJ«ñV H$mimV {Xbm. am̧{Xdg MhmMr ì`dñWm
H$aÊ`mV Ambr. emgH$s` A{YH$mar, bîH$amVrb bmoH$, S>m°ŠQ>g©,
H$m ©H$V} gVV H$m ©aV AgVmV. Ë`m§À`mgmR>r Mhm, {~ñH$sQ>o,
ZmíVm-OodU XoUo JaOoMo AgVo. OodU Aem àH$mao ~Zdbo OmV

24
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Ago H$s Á`mbm \$ma doi bmJUma Zmhr. nyU© OodUm_Ü o nm¡{ï>H$
AmhmamMm g_mdoe Ago, nU ñdÀN>Vm Am{U bdH$amV bdH$a
AÝZ ~Z{dbo OmB©b, mMr nwaonya H$miOr KoVbr OmV Ago.
bmVya yH§$nm_Ü o ~rOoEgZo gmYmaU _{hZm^a H$m © Ho$bo.
A_o[aHo$Mo amOXÿV {VWo Ambo. Ë`m§Zr ~rOoEgÀ`m H±$n_Ü o OodU
Ho$bo. Ë`m§Zm {VWbr gd© ì`dñWm, ñdÀN>Vm, AÝZmMr nm¡{ï>H$Vm
EdT>r AmdS>br H$s Ë`m§Zr àgma_mÜ`_m§Zm gm§{JVbo, H$s “Oo
AÝZ Imëbo Vo A_o[aHo$V {_imë`mgmaIoM dmQ>bo.”
nU yH§$nm_wio hmZr Pmboë`m H$mhr _§S>itZm H±$nda oD$Z OodU
KoUo Mm§Jbo dmQ>m`Mo Zmhr. Aem ì`ŠVtMr _ZYaUr H$ê$Z
Ë`m§Mm H±$nda AmUyZ Oody KmbÊ`mMo qH$dm Ë`m§À`m Kar ZoD$Z
OodU XoÊ`mMo H$m_hr ~rOoEgÀ`m H$m ©H$Ë`mªZr Ho$bo.
AmOy~mOyÀ`m amÁ`m§VyZ 4-5 Q>H$ gm{hË` KoD$Z bmoH$ oV hmoVo.
H$moU AÝZ ~ZdVo mMm emoY KoV. bmoH$m§Zm _m{hV Pmbo H$s,
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`mV\}$ XaamoO VrgoH$ hOmaOUm§Zm AÝZ
~ZdyZ {Xbo OmV Amho, Ë`m_wio YmÝ` AmUyZ H$moUmH$S>o Úm`Mo
hm Ë`m§Mm àíZ gwQ>V Ago. ho YmÝ` qH$dm BVa gm{hË` CVadyZ
KoUo. ZrQ> O_m H$aUo, Ë`m§Mr ì`dñWm R>odUo `m gd© Jmoï>tZm
em§VrbmbOtZr ZoQ>Ho$ diU, gwì`dpñWV {Z`moOZ {Xbo. Ë`m_wio
AÝZYmÝ`mMr ZmgmS>r Pmbr Zmhr. nwÊ`mhÿZ oVmZm ~rOoEgMo
H$m ©H$V} OZaoQ>a, Q>çw~, dm`a, {S>Pob, _mB©H$ Agohr gd©
gm{hË` KoD$Z Ambo hmoVo. H$maU ZwgVo OZaoQ>a AmUyZ \$m`Xm
Zmhr Va Ë`mgmR>r {S>Pobhr nm{hOo. Ë`m_wio {S>Pob AmUÊ`mgmR>r
doJir JmS>r R>odbr. H$moUË`mhr Jmoï>rMr AZmD$Ýg_|Q> H$aÊ`mgmR>r
_mB©H$Mm Mm§Jbm Cn`moJ Pmbm. ~rOoEgÀ`m Q>|Q>, _mB©H$, bmB©Q>,
OZaoQ>a_wio JmdmVrb dmVmdaUm_Ü o ~Xb Pmbm. ~rOoEgMm Q>|Q>

25
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
åhUOo gdmªgmR>r EH$ _m{hVr H|$Ð Pmbo hmoVo. emgH$s` A{YH$mar,
Am_u, nmobrg bmoH$ XoIrb _mB©H$dê$Z AZmD$Ýg_|Q> H$aÊ`mgmR>r
~rOoEgÀ`m Q>|Q>da oV.
^maVmMo n§VàYmZ Ooìhm ^yH§$nJ«ñV {R>H$mUmMr nmhUr
H$aÊ`mgmR>r Ambo, Voìhm Ë`m§Mo mfUmgmR>r ~rOoEgMm _mB©H$
dmnaÊ`mV Ambm.
bmVyaÀ`m yH§$nm_Ü o àM§S> Or{dVhmZr Pmbr. _¥VXoh BVñVV:
nS>bobo hmoVo. Ë`mVM àM§S> nmD$g oV hmoVm. _¥VXohm§Zm A½Zr
Úm`bm bmH$S>o {_iV ZìhVr. 50-100 _¥VXohm§Zm EH$Ì A½Zr
Úmdm bmJo. ^mdZm Am{U AZw d Zoh_rM doJio AgVmV.
AmnËVrÀ`m H$mimV Va H$Yr H$moUVr n[apñWVr CX² dob, mMo
^mî` H$moUrM H$ê$ eH$V Zmhr. ñdV: em§VrbmbOtZm XoIrb
`m n[apñWVrVyZ Omdo bmJbo. nwÊ`mhÿZ yH§$nJ«ñV mJmV OmD$Z
_moR>çmà_mUmV ^ard _XVH$m © H$aÊ`mMr H$ënZm S>moŠ`mV
KoD$Z g§Ü`mH$miÀ`m doir nwÊ`mhÿZ g§KQ>ZoÀ`m JmS>çm§Mm Vm\$m
~meuÀ`m {XeoZo {ZKmbm. em§VrbmbOt~amo~a lr. _XZbmb
~m\$Zm d gwdmbmb Mmoa{S> m hmoVo. _wgiYma nmD$g gwê$ hmoVm,
JmS>r Mmb{dVmZm g_moaMo H$mhrM {XgV ZìhVo, amÌrMr doi
hmoVr, Q>| yUuÀ`m Amgnmg Amë`mda Á`m JmS>rV em§VrbmbOr
hmoVo, Ë`m JmS>rÀ`m _mJÀ`m H$mModa drO H$mogibr. JmS>rMo
Iyn ZwH$gmZ Pmbo nU H$_©Y_©g§ moJmZo em§VrbmbOr d _XZ
~m\$ZmOr m XþK©Q>ZoVyZ ~Mmdbo. JmS>rÀ`m Q>m`aÀ`m A{WªJ_wio
Vo dmMbo. JmS>rMr nmR>r_mJMr H$mM \w$Q>ë`mZo Ymo-Ymo nmD$g
JmS>r_Ü o XoIrb oV hmoVm. nU Aemhr n[apñWVrV añË`mV Hw$R>ohr
Z Wm§~Vm Ë`m§Zr amÌr ~mer© JmR>br. VoWo gd© H$m ©H$Ë`mªer g{dñVa

26
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
MMm© Pmbr. nwT>rb H$m`©H«$_mMr {Xem R>a{dbr d gd©OU
Cñ_mZm~mXbm admZm Pmbo.àË`oH$ _Zwî`mÀ`m A§V`m©_r {Xì`àH$me VodV AgVmo.em §VrbmbOtgmaIr EImXrM ì`ŠVr A§V`m ©_rÀ`m{Xì`àH$membm àÁd{bV H$ê$Z Amg_§VmVrb A§YH$ma_`Am^mgrê$n Zmhrgo H$ê$Z Q>mH$VmV. Ë`m_wio em§VrbmbOtZrXmIdboë`m `m VoOmo_` àH$memÀ`m dmQ>oda AZoH$m§Mr Am wî oCOiyZ {ZKmbr.
lr. eaX ndlr. eaX ndlr. eaX ndlr. eaX ndlr. eaX ndmam§Mo `moJXmZ :mam§Mo `moJXmZ :mam§Mo `moJXmZ :mam§Mo `moJXmZ :mam§Mo `moJXmZ :
_hmamï> amÁ`mMo VËH$m{bZ _w»`_§Ìr lr. eaX ndma `m§Zr
bmVyaMr yH§$nJ«ñV n[apñWVr AË §V Mm§Jë`m àH$mao hmVmibr.Vo ñdV: n§Yam {Xdg `m {R>H$mUr hmoVo. Ë`m§Zr Amnbo _w§~B©
H$m`m©b` gmobmnya_Ü`o hb{dbo. Vo Ëd[aV {ZU©` KoV.
doJdoJiçm ñd §godr g§ñWm§Zm doJdoJiçm H$m`m©Mo dmQ>n Ë`m§ZrHo$bo. bmoH$ yH§$nJ«ñVm§Zm haàH$mao _XV H$ê$ BpÀN>V hmoVo, m
_XVrMo XoIrb mo½`àH$mao {Z`moOZ~Õ dmQ>n KSy>Z oUo JaOoMo
AgVo. Oo H$moUr n¡go ê$nmV _XV XoV hmoVo, Vo ñd §godr g§ñWm§ZmXoV. Ë`m§Zm BÝH$_Q>°Šg_Ü o gdbV Agm eaXamdm§Zr {ZU©
KoVbm. _w»`_§Ìr {ZYr_Ü`o Oo _XV XoVrb Ë`m §Zm
BÝH$_Q>°Šg_Ü o 100% gdbV {Xbr OmB©b. mZ§VaMm Ë`m§Zram~{dbobm _hÎdmMm {ZU©` hmoVm Vmo åhUOo {ZdmgñWmZ
~m§YÊ`mMo H$m`© hmVr KoVbo. Ë`mZ§Va Ë`m§Zr doJdoJiçm
{~ëS>g©Zm H$m`_ñdê$nr {ZdmgñWmZmÀ`m Ñï>rZo AmnmnboñQ>ŠMab {S>PmB©Ýg qH$dm AmamIS>o gmXa H$aÊ`mg gm§{JVbo,
Ë`mMo EpŠP{~eZ ^adbo d Ë`mVyZ H$mhr {~ëS>g©Zm {ZdSy>Z
Ë`m§À`mH$S>o yH§$nJ«ñV _§S>itÀ`m H$m`_ñdê$nr {ZdmgmMr gmoH$ê$Z XoÊ`mMo H$m © gmon{dbo.

27
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
nwZd©gZ H$m`m©_Ü`o {Z`moOZmMr Amdí`H$Vm- ~rOoEgMonwZd©gZ H$m`m©_Ü`o {Z`moOZmMr Amdí`H$Vm- ~rOoEgMonwZd©gZ H$m`m©_Ü`o {Z`moOZmMr Amdí`H$Vm- ~rOoEgMonwZd©gZ H$m`m©_Ü`o {Z`moOZmMr Amdí`H$Vm- ~rOoEgMonwZd©gZ H$m`m©_Ü`o {Z`moOZmMr Amdí`H$Vm- ~rOoEgMo
{ZarjU :{ZarjU :{ZarjU :{ZarjU :{ZarjU :
AmnËVrJ«ñVm§gmR>r _moR>çm à_mUmda _XVrMm AmoK emgH$s`,AemgH$s` g§ñWm, {d{dY amÁ o, naXoem§VyZ gwê$ hmoVmo. m dñVy
CVadyZ KoÊ`mMr, mo½` VèhoZo R>odÊ`mMr {d{eï> §ÌUm AgUo
JaOoMo AgVo, hr _XV XoIrb H$em àH$maMr Agmdr? Ë`mgmR>rH$mhr {Z`moOZ AgUo JaOoMo Amho. CXm. 100 ~moar Jhÿ KoD$Z
bmoH$ oV. nU ZwgVm Jhÿ AmUyZ H$m` \$m`Xm? Xim`bm {JaUr
nm{hOo. OwZo H$nS>o bmoH$m§H$Sy>Z Jmoim Ho$bo OmVmV, Ë`mgmR>rJmdm§_Ü o JmS>çm§Mr MŠH$a hmoVo. bmoH$m§Zr H$nS>o H$em àH$maMo
ÚmdoV m~Ôbhr H$mhr gwgyÌVm Agbr nm{hOo. H$maU OwZo H$nS>o
yH§$nJ«ñVm§Zm Var XoUma H$go? Xþgar Jmoï> EdT>r _ohZV KoD$ZH$nS>o Jmoim hmoUma Vo {VWn ªV nmohmoMdbo OmUma nU Oa Ë`m§Mm
H$mhr Cn`moJM Zmhr, Va Vo EdT>o H$nS>çm§Mo T>rJ R>odUma Var
Hw$R>o? Am{U Ë`m§Mo H$m` H$aUma? doJdoJiçm ñd §godr g§ñWmoD$Z {VWo H$m ©, _XV H$ê$ BpÀN>VmV. nU H$moUr H$moUVo H$m ©
H$amdo `mMohr {d{eï> {Z`moOZ, YmoaU Agbo nm{hOo. åhUOo
_XVH$m`m©V EH$ àH$maMr gygwÌVm oVo. H$moUr YmÝ` AmUm`Mo?H$moUr AÝZ ~Zdm`Mo? H$moUr gm{hË`mMo dmQ>n H$am`Mo? H$moUr
_¥VXohm§Mr {dëhodmQ> bmdm`Mr? H$moUr AmOmè`m§Mr ewlyfm
H$am`Mr? bhmZ _wbm§Mr H$miOr ¿`m`Mr? H$moUr nwZd©gZmÀ`mH$m`m©_Ü o _XV H$am`Mr? {Zdmè`mMr ì`dñWm H$am`Mr? m
gdmªMo EH$ {d{eï> {Z`moOZ Agbo åhUOo _XVH$m © gwairVnUo
nma nSy> eH$Vo.AmnËVrJ«ñV mJmbm nmhÊ`mgmR>r åhUyZ gwÕm AZoH$ bmoH$ oV
AgVmV. Ë`m_wio añVo ãbm°H$ hmoVmV. dmhVyH$ VmgZ²Vmg Imoi§~Vo.
Aem H$mimV dmhVwH$sda, oUmè m JmS>çm§da {Z §ÌU AgUo JaOoMo

28
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AgVo. H$maU emgH$s` A{YH$mar, hmo_JmS>©, bîH$a, nmobrg,
ñd §godr g§ñWm m§Mo oUo _hÎdmMo AgVo.
gwédmVrbm _¥VXohm§Zm A½Zr XoÊ`mgmR>r bmH$S>m§Mr H$_VaVmOmUdV hmoVr. nU {_S>r`mH$Sy>Z Ooìhm bmoH$m§n ªV ~mV_r Jobr
H$s bmH$S>o ZmhrV, Va gJirH$Sy>Z bmoH$ EdT>o bmH$S>§ KoD$Z
Ambo H$s R>odm`bm OmJm ZìhVr. ñd §ñ\y$V©nUo AZoH$ H$m ©H$V}_XVrgmR>r oV AgVmV, nU H$mhr H$mbmdYrZ§Va Vo WH$VmV.
amhmÊ`mMo, ImÊ`m{nÊ`mMo hmb hmoVmV. H$m ©H$Ë`mªMr Aemhr
n[apñWVrV OwidyZ KoD$Z {VWoM amhÿZ H$m © H$aÊ`mMr mgmR>rV`mar Agm`bm hdr. em§VrbmbOtZr `m gd© n[apñWVrVhr
_XV H$m © gwê$ R>odbo. Ë`m§Zm ñdV:bm JmS>rVM Pmonmdo bmJo,
gH$miMo AmpÝhH$ CaH$Ê`mgmR>r H$Yr Pmon hmoB©, Va H$Yr Zmhr.nU H$m © nwT>o ZoUo Ë`m§Zm \$ma JaOoMo dmQ>o. nU EH§$XarVM
`m{df`r Ë`m§Mo _V Amho H$s, “AmnËVr ì`dñWmnZmV _XV
H$m © H$aÊ`mgmR>r H$m ©H$Ë`mªZm, ñd §godr g§ñWm§Zm {d{eï>à{ejU XoÊ`mMr {ZpíMVM JaO Amho.”
`m{edm` gdmªV _hÎdmMm AZw d ~rOoEgbm AZw dm`bm
{_imbm, Vmo åhUOo yH§$nJ«ñV mJmVrb Jmdm§Mr bmoH$g§»`mAmnËVrZ§Va dmT>Vo! KamV EH$Ì amhUmao bmoH$ Ëd[aV doJio
hmoVmV. H$moUr ñd §godr g§ñWm Kao ~m§YyZ XoV Amho, ho Ü`mZmV
oVmM ~mhoaJmdr amhUmao bmoH$hr JmdmVrb OmJm§da, Kam§daAmnbm hŠH$ gm§Jy bmJVmV. VhgrbXma, VbmR>çm§H$adr Amnbo
aoH$m°S>© ~XbdyZ KoVmV. Va H$mhr bmoH$ åhUV Amåhm§bm n¡go
Xçm, Amåhr Ka ~m§YVmo Aem gd© AS>MUt_YyZ dmQ> H$mT>rV_XV H$m © nyU© H$ê$Z bmoH$m§À`m OrdZmbm _mJ©Xe©Z H$aUo, C^mar
XoUo JaOoMo AgVo.

29
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gd© AS>MUtMm gm_Zm H$aVmZm, dmQ> H$mT>VmZm bmoH$m§Mm gh^mJ
KoV H$m © dmT>drV H$m © H$aUo JaOoMo AgVo. Ë`m_wio ~rOoEgZo
Amnë`m AZw dmX²dmao _m§S>bobo {ZarjU Ago H$s, nwZd©gZmÀ`mH$m`m©_Ü o Á`m H$moUr ñd §godr g§ñWm H$m © H$aVmV Ë`m§À`mgmR>r
goëg Q>°Šg, H$ñQ>_ S>çwQ>r, EŠgmB©O S>çwQ>r, gpìh©g Q>°Šg `m
gJiçm_Ü o gdbVr {_iUo Amdí`H$ Amho.
em§VrbmbOtMr bhmZ _wbm§àVrMr g§doXZerbVm :em§VrbmbOtMr bhmZ _wbm§àVrMr g§doXZerbVm :em§VrbmbOtMr bhmZ _wbm§àVrMr g§doXZerbVm :em§VrbmbOtMr bhmZ _wbm§àVrMr g§doXZerbVm :em§VrbmbOtMr bhmZ _wbm§àVrMr g§doXZerbVm :
bmVya ^yH§$nJ«ñV ^mJm_Ü`o OodU-ImU, H$nS>o, BVa
gm_mZmMr ì`dñWm, _¥VXohm§Mr {dëhodmQ>, Am¡fYmonMma,XdmImÝ`m§Mr gmo , VmËnwaVo {ZdmamñWmZ Aem gd© Jmoï>tMr
ZrQ> ì`dñWm bmdë`mZ§Va, AmUIr H$m` Ho$b§ Omd§ `mda
em§VrbmbOr bj H|${ÐV H$ê$ bmJbo. O¡Z g§KQ>ZoÀ`m_XVH|$Ðmda OodUmgmR>r Or am§J bmJV Ago Ë`m_Ü o bhmZ
_wbm§Mr g§»`m Iyn _moR>çm à_mUmda Ago. em§VrbmbOtMr
Mm¡H$g~wÕr H$m_ H$ê$ bmJbr. bhmZ _wbm§er Vo ~moby bmJbo.H$moUmMr AmB© dmabr, H$moUmMo dS>rb dmabo, Va H$moUmMo H$mH$m,
_m_m, ho Ë`m _wbm§À`m Vm|Sy>Z EoH$V AgVmZm mMm Ë`m _wbm§À`m
_Zmda H$m` n[aUm_ hmoV Agob mMr em§VrbmbOtZm H$miOrdmTy> bmJbr. H$maU H$m` KS>bo Amho, H$m` hmoV Amho ho gd©
H$iÊ`mMo AZw dÊ`mMo bhmZ _wbm§Mo d` ZgVo.
Amnë`m Kar Oar EImXr KQ>Zm KS>br Var, AmnU KamVë`mì`ŠVtZm Vr KQ>Zm hiyM gm§JVm o. åhUOo àË`jmV
_¥Vì`ŠVr{df`rhr AmnU gm§JVmo, {gar`g Amho. _J OmVmZm
añË`mV _ZmMr V`mar H$aVmo d àË`j dñVwpñWVrMr _m{hVrXoVmo nU H$moUVmhr _mZ{gH$ YŠH$m ~gy Z XoVm!
BWo Va Ë`m _wbm§À`m _Zmda H$m` n[aUm_ hmoV Agob `mMr
em§VrbmbOtZm qMVm dmTy> bmJbr. H$mhr H$mhr _wb§ T>gT>gm

30
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
aS>V AgV, Va H$mhr _wb§ A§V:H$aUmnmgyZ Xþ:Ir Pmë`mZo Ë`m§Zm
H$moUVrhr à{V{H«$`m XoVm oV ZìhVr. am̧{Xdg _mVrMo T>rJ nmhUo,
àoV§ BH$Sy>Z {VH$S>o CMbVmZm nmhUo, Am_uMo bmoH$, nmobrg §ÌUm,S>m°ŠQ>g©, A°åã wbÝg, _moR>_moR>çm H«o$Ýg, JmS>çm, JXu ho gd© Ñí`
nmhÿZ bhmZ _wbm§À`m S>moŠ`mda H$m` n[aUm_ hmoV Agob mMm
{dMma H$aUoM A{Ve` _wpíH$b Amho. Ë`m_wio bhmZ _wbm§À`m_mZ{gH$VoMm {dMma H$aUo, Ë m§À m S>moŠ mda hmoUmè m n[aUm_m§Mm
{dMma H$aUo, Ë`m§Mr {dMma à{H«$`m AO_mdUo, Ë`m§Zm m gdmªVyZ
~mhoa H$mT>Uo hm H$moUË`mhr àH$maÀ`m Z¡g{J©H$ AmnËVr_YrbgdmªV _moR>m g§emoYZmMm {df` Agy eH$Vmo Ago em§VrbmbOtZm
dmQ>Vo. Ë`m_wio em§VrbmbOtZr `m {df`mÀ`m AZwf§JmZo
yH§$nJ«ñVm§À`m nwZd©gZm_Ü o nwT>o H$mhrVar H$m_ H$am`bm nm{hOo`mda bj Kmbm`bm gwédmV Ho$br.
_XVH$m`m©gmR>r ~mhoaJmdhÿZ Ooìhm Q>H$ oV, Voìhm Vo KoÊ`mgmR>r
KamVrb bmoH$ Amnë`m _wbm§Zm nmR>drV. _XV Amnë`mbm{_imdr `mgmR>r _wb§ YS>nS> H$arV AgV. _wbm §Zm
bhmZnUmnmgyZM Xþgè`m§H$Sy>Z H$mhrVar _mJÊ`mMr gd`
bmJUo Mm§Jbo Zmhr, Ago em§VrbmbOtZm dmQ>m`bm bmJbo. `mJmoï>rMo gImob {ZarjU H$ê$Z, Ë`mda Imobda {dMma H$ê$Z
em§VrbmbOtZr _mJ© H$mT>Ê`mMo R>a{dbo. yH§$nJ«ñV mJmVrb
Á`m Á`m bmoH$m§Mr Kao nyU©nUo CX²ÜdñV Pmbr AmhoV, Aemn[admamVrb emio_Ü o OmUmar _wbo emim ~§X Agë`m_wio nyU©
doi ^yH§$nmMo Vo Ñí` nmhV AgVmZm Ë`m§À`m _ZmÀ`m d
öX`mÀ`m AmV Imobda éObobo n[aUm_ `m gd© Jmoï>tMmem§VrbmbOr gm§Jmonm§J {dMma H$ê$ bmJbo. Ë`mVyZ _mJ©
H$mT>Ê`mgmR>r {dMma H$ê$ bmJbo. m yH§$nm_wio bhmZ _wbm§Mr
g§nyU© {nT>rM ~a~mX hmoB©b H$s H$m`? _mZ{gH$Ñï>çm Vo

31
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
IMVrb H$m`? nwT>rb Am wî`mV H$mhr C^mar KoÊ`mMr C_oX
Ë`m§À`m_Ü`o {Z_m©U hmoB©b H$s Zmhr? Ë`m§Zm bmoH$m§H$Sy>Z
ghmZw yVrMr, _XVrMrM gd` bmJob H$m`? Aem àH$maÀ`me§H$m§Zr em§VrbmbOtZm Koabo hmoVo. m {nT>rbm g§nyU© YŠŠ`mVyZ,
YŠŠ`mZ§VaÀ`m _mZ{gH$ n[aUm_mVyZ gmdaÊ`mgmR>r d
Ë`m§À`m {ejUm_Ü o AS>Wim Z oD$ XoVm Ë`m§Zm nwT>rb {ejU{Xbo nm{hOo, Ë`m§Mo _Z {dYm`H$ H$m_mV Jw§V{dbo nm{hOo, Agm
R>m_ {ZU© em§VrbmbOtZr KoVbm. Ë`m_wio hr _wbo gH$mamË_H$
{dMma H$ê$ bmJVrb, OrdZmH$S>o Zì`m C_oXrZo, CËgmhmZo nmhybmJVrb. Ë`mgmR>r Ë`m§Zr _wbm§À`m nwT>rb {ejUmMr O~m~Xmar
KoÊ`mMm {ZU© KoVbm. ho gd© H$go Ho$bo Omdo, mda em§VrbmbOr
{dMma H$ê$ bmJbo. Ë`m§Zr {ZU©` KoVbm H$s, ^yH§$nJ«ñV^mJmVrb nyU©nUo CX²ÜdñV Kao Pmboë`m _wbm§Mr EH$ mXr V`ma
H$am`Mr. Ë`m nÕVrZo em§VrbmbOtZr d H$m ©H$Ë`mªÀ`m _moR>çm
Q>r_Zo Jmd§ {d^mJyZ Xm¡am Ho$bm. em§VrbmbOtZr Oo \$m°_© {XbohmoVo, Vo \$m°_© ê$Z KoVbo. _m{hVr Jmoim Ho$br. m gd© _m{hVrMo
g§H$bZ Pmë`mda Vr _m{hVr nwÊ`mÀ`m H$m`m©b`mV nmR>{dbr.
nwUo oWo Aem àH$maÀ`m 1200 _wbm§À`m `mXrMo EH$ nwñVH$N>mnÊ`mV Ambo. BVŠ`m _wbm§Mr {ejUmMr ì`dñWm Hw$R>o d H$er
H$amdr `mda {dMma{d{Z_` gwê$ Pmbm. Ë`m^mJmV
Am§Vaamï´>r` nmVirda _wbm§gmR>r H$m_ H$arV AgUmè`m_moR>_moR>çm g§KQ>Zm§À`m nXm{YH$mè`m§Zm em§VrbmbOr oQ>bo.
Ë`m§À`mg_moa em§VrbmbOtZr m _wbm§Zm {ejUmgmR>r nwÊ`mbm
KoD$Z OmÊ`mMr H$ënZm _m§S>br. na§Vw yH§$nJ«ñV ^mJmVrb_wbm§Zm Ë`m mJmnmgyZ Xÿa KoD$Z OmD$ Z o, Ë`mM n[agamV Ë`m§Mo
nwZd©gZ Ho$bo Omdo qH$dm Ë`mM {R>H$mUr Ë`m§À`m {ejUmMr ì`dñWm
H$amdr, Aem àH$maMo Am§Vaamï>r` YmoaU Agë`mMr H$ënZm

32
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
em§VrbmbOtZm XoÊ`mV Ambr. em§VrbmbOr «_mV nS>bo, Ë`m§Zm
Ago dmQ>V hmoVo H$s, m mJmV hr _wb§ am{hbr Va Ë`m§À`m _Zmda
OmñV VUmd oB©b åhUyZ Ë`m§Zm VoWyZ ~mhoa KoD$Z Job§ nm{hOo.ñdV:bm Oo `mo½` dmQ>Vo, Ë`mÑï>rZo nwT>o H$m_ H$aÊ`mMo Ë`m§Zr
R>a{dbo. Ë`mà_mUo {ZU© KoVbm H$s m gd© 1200 _wbm§Zm nwÊ`mbm
KoD$Z Om`Mo. VoWo Ë`m§Mr amhmÊ`mMr, OodUmMr, {ejUmMr ì`dñWmH$am`Mr. AWm©V `m gd© Jmoï>r ~mobÊ`mBVŠ`m gmoß`m _wirM
ZìhË`m. Ë`m_Ü o Ag§»` AS>MUr hmoË`m. Ë`m_Ü o _hÎdmMo
åhUOo em§VrbmbOtH$S>o H$moUVrhr emim ZìhVr, H$m°boO ZìhVo,dgVrJ¥h ZìhVo. _moR>çmà_mUmda n¡gm IM© H$aÊ`mMr doi oUma
hmoVr. ho gd© g_OyZ-C_OyZ em§VrbmbOtZr m _wbm§Zm {ejUmgmR>r
nwÊ mbm KoD$Z OmÊ mMm {ZU© KoVbm. _hmamï> gaH$maZo nadmZJr{Xbr Ë`mà_mUo 25 Am°ŠQ>mo~a 1993 amoOr _w»`_§Ìr lr. eaX
ndma d amÁ`nmb lr. nr.gr. AboŠPm§S>a m§Zr _wbm§Zm nwÊ`mbm
KoD$Z OmUmè`m 25 ~gogZm {hadm P|S>m XmI{dbm.{ZíM`, {OX²X, godm^md, g§doXZm d gm_m{OH$ H$m`m©Mr OmUrd
`m d¡{eï>çnyU© JwUm§Mm g§J_ em§VrbmbOtÀ`m R>m`r Agbobm
Ñï>moËnÎmrg oVmo. ^maVmMo ^mdr ZmJ[aH$ KS>{dVmZm Ë`m§ZrAmnë`m g¥OZerb _ZmMoM Xe©Z m {ZU© mVyZ, {ZU© mVrb
O~m~XmarVyZ, A§_b~OmdUrVyZ KS>{dë`mMo Amnë`mbm
àH$fm©Zo OmUdVo.
bmVyaÀ`m yH§$nmVyZ ~rOoEgZo KoVbobo YS>o :bmVyaÀ`m yH§$nmVyZ ~rOoEgZo KoVbobo YS>o :bmVyaÀ`m yH§$nmVyZ ~rOoEgZo KoVbobo YS>o :bmVyaÀ`m yH§$nmVyZ ~rOoEgZo KoVbobo YS>o :bmVyaÀ`m yH§$nmVyZ ~rOoEgZo KoVbobo YS>o :
bmVya_Yrb yH§$nJ«ñV pñWVr hmVmiÊ`mMr ~rOoEgMr n{hbrMdoi! gdmª_Ü o Amdí`H$ AgUmar _m{hVrMr XodmUKodmU d drO
`m Jmoï>tMr H$_VaVm oWo àH$fm©Zo OmUdbr.

33
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
à{e{jV H$m ©H$V} AgÊ`mMr ~rOoEgbm JaO dmQ>br. Ë`mMà_mUo
VoWo oD$Z amhÊ`mgmR>r, H$m © AmIUr H$aÊ`mgmR>r à{e{jV
H$m ©H$Ë`mªMr EH$ gmIir {Z_m©U hmoÊ`mMr \$ma JaO ~rOoEgbmOmUdbr. emgZ, ñd §godr g§ñWm§_Ü o gwg§dmXmMr JaO bmVya_Ü o
{XgyZ Ambr. gwpñWVrV AgUmè`m Hw$Qw>§~r`m§Mr _XV KoÊ`mMr
_mZ{gH$ V`mar ZìhVr. Ë`m§Zr _XV ¿`mdr. AÝZJ«hU H$amdo dX¡Z§{XZ OrdZ nwÝhm gwairV H$amdo `mgmR>r H$m ©H$Ë`mªZm \$ma
_ohZV ¿`mdr bmJbr. gdmªV OmñV n[aUm_ bhmZ _wbm§da Pmbm.
`m YŠŠ`mVyZ ~mhoa H$mT>Ê`mgmR>r Ë`m§Mo e¡j{UH$ nwZd©gZ dnwZ{d©H$mg H$aÊ`mMr {ZH$S>rMr JaO ^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm
OmUdbr d Ë`mà_mUo nwT>Mo {Z`moOZ H$aÊ`mMo g§KQ>ZoÀ`m AÜ`j
d H$m ©H$Ë`mªZr R>a{dbo.
YmoaUmË_H$ {ZU©` :YmoaUmË_H$ {ZU©` :YmoaUmË_H$ {ZU©` :YmoaUmË_H$ {ZU©` :YmoaUmË_H$ {ZU©` :
bmVya AmnËVrVyZ YS>m KoD$Z ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo bhmZ
_wbm§Mo e¡j{UH$ nwZd©gZ H$aÊ`mMm YmoaUmË_H$ {ZU© KoVbm.Ë`mà_mUo 1200 _wbm§Mr amhÊ`mMr, OodÊ`m-ImÊ`mMr,
H$nS>çmbÎ`m§Mr, {ejUmMr, dhçm-nwñVH$m§Mr gmo Ho$br. àW_
Ë`m§Zm qnnar oWrb AmË_ZJaÀ`m _wWm AnmQ>©_|Q>_Ü o R>odÊ`mVAmbo. Z§Va Ë`m§Mr dmKmobr nwZd©gZ d e¡j{UH$ àH$ënm_Ü o
H$m`_ñdê$nr gmo H$aÊ`mV Ambr. VoWo Ë`m§Zm nXdrn ªVMo
{ejU XoÊ`mV Ambo. Ë`m§À`m OrdZmbm `mo½` {Xem {_imbr.lr. _wWm m§À`m XÿaÑï>rnUmVyZ d CXma YmoaUmVyZM hm {ZU©
gmH$mabm Jobm, Ë`mMr `mo½` nÕVrZo A§_b~OmdUr Pmbr.
H$moUË`mhr AmnËVrÀ`m doir AZwH$aU H$amdm AgmM hmYmoaUmË_H$ {ZU© Amho!

34
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
bmVya yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m ©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§MrbmVya yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m ©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§MrbmVya yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m ©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§MrbmVya yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m ©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§MrbmVya yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m ©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§Mr
Zmdo :Zmdo :Zmdo :Zmdo :Zmdo :
���
-A
.$$«HdmZoM©m`Ë$H©`m$H
-A
.$$«HdmZoM©m`Ë$H©`m$H
.1 mWw_rObmbrV§me.rl .7rOX§M_V¡mJ.rl
rVoM§g
.2rOX§Mem$Hà.rl
mZmawg.8 mWÏw_Xo~`Od{.rl
.3 mZmawgÐ|h_.rl .9 mMo>Qom$HZV{Z{.rl
.4 maom~rOgamn.rl .01bmbmdwg.rl
m`r>SaomM
.5rObm_ZX§M.rl
mZ$\m~.11
em$Hà_omA.rl
mZ$\m~
.6 maWom~._E.rO.rl .21 mZ$\m~ZX_.rl

35
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
4. dmKmobr àH$ën C^maVmZm4. dmKmobr àH$ën C^maVmZm4. dmKmobr àH$ën C^maVmZm4. dmKmobr àH$ën C^maVmZm4. dmKmobr àH$ën C^maVmZmAmnËVr H$moUVrhr Agmo, Z¡g{J©H$ H$s H¥${Ì_, mV gdmªV OmñVhmZr hmoVo Vr bhmZ _wbm§Mr! O~aXñV _mZ{gH$ YŠH$m ~gVmo
Ë`m§Zm! m _mZ{gH$ YŠŠ`mVyZ doirM gmdê$Z Ë`m§Zm gm_mÝ`,
X¡Z§{XZ ì`dhmamV bdH$a éidbo Va R>rH$, ZmhrVa {H$Ë oH$Xmn[apñWVr hmVm~mhoa OmD$ eH$Vo. H$maU AmnËVrZ§VaMr
n[apñWVr d dmVmdaU §H$a Xþ:IX, hVme, {Zame, doXZm_`
AgVo. emioV OmUmè`m bhmZ _wbm§Zm [aH$m_nU oD$Z OmVo.àË`oH$OU _XVrMm hmV nwT>o H$aVmo Iao, nU Xþgè`mÀ`m
ghmZw yVrMr, _XVrMr, namdb§{~ËdmMr gd` OS>Ê`mMrM
eŠ`Vm AgVo!`mVyZ Ëd[aV Ë`m§Zm ~mhoa H$mT>m`Mo Agob Va EH$M _mJ©
åhUOo, H$mhrhr H$ê$Z, AS>MUtMo S>m|Ja nma H$ê$Z bhmZ
_wbm§Mr emim gwê$ R>odUo. Ë`m§Zm Ë`m§À`m embo OrdZmV a_yXoUo. ho H$m © MmaAmoitV _m§S>Ê`mBVHo$ gmono _wirM ZgVo. nU
_hmamï>mV 1993 gmbr Pmboë`m bmVya-{H$ëbmar ^mJmVrb
gdmªV _moR>çm yH§$nmZ§Va ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo, hr Jmoï>àË`jmV AmUbr.
bmVya-{H$ëbmar ^mJmVrb Odinmg 29 Jmdm§Vrb gd© emim
yH§$nmZ§Va CX²ÜdñV Pmë`m hmoË`m. `mVrb gmYmaU 1400-

36
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
1500 _wbm§À`m~m~V e¡j{UH$ {dVì`mMm àíZ hmoVm. Ë`m_wio
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m lr. em§{Vbmb _wWm d H$m ©H$Ë`mªZr
{VWo nmhUr H$ê$Z, {ZîH$f© H$mT>bm H$s m gd© _wbm§Zm {ejUmgmR>rnwÊ mbm ZoD$ d {VWoM Ë m§Mr amhÊ m-ImÊ m-{nÊ mMr, {ejUmMr,
d¡ÚH$s` CnMmam§Mr, H$nS>çmbÎ`m§Mr gmo H$ê$.
Ë`mà_mUo _wbm§À`m nmbH$m§er, ZmVodmB©H$m§er, J«m_ñWm§er,{ejH$m§er g§dmX gmYÊ`mg gwédmV Ho$br. gwédmVrbm Vo V`ma
ZìhVo, {ZU© KoÊ`mÀ`m _Z:pñWVrV ZìhVo. na§Vw VËH$m{bZ
_w»`_§Ìr lr. eaX ndma gmho~m§Zr `m nmR>r_mJMr y{_H$mg_OmdyZ gm§{JVë`mda nmbH$ V`ma Pmbo, nU _wbtZm
nmR>{dÊ`mg V`ma ZìhVo.
Ë`mà_mUo 25 Am°ŠQ>mo~a 1993 amoOr VËH$m{bZ _w»`_§Ìr lr.eaX ndma d amÁ`nmb nr.gr.AboŠPm§S>a `m§Zr bmVyahÿZ
nwÊ`mbm admZm hmoUmè`m 25 ~gogZm {hadm P|S>m {Xbm. `m
~gog_YyZ 1421 _wbo nwÊ`mV Ambr, Ë`mVrb 70 OUm§Zr AmB©-d{S>b J_mdbobo hmoVo, Vo AZmW hmoVo. Va H$mhtMo dS>r>b ZìhVo,
H$mhtZm AmB© ZìhVr.
Am`wî`mMr dmQ>Mmb Wm§~dyZ MmbV ZgVo, Wm§~bobr dmQ>g§nbobrM AgVo! Am wî`mMm àdmh {OWo Wm§~Vmo, gmMyZ amhmVmo
Vo nmUr àdmhr Z amhVm Ho$di EH$ S>~Ho$ ~ZVo! na_oídamZo
_mZdmbm {Xbobr gdmªV Mm§Jbr XoUJr åhUOo H$mi!H$mimZwgma _mUgm_Ü o n[adV©Z KS>Vo nU H$mi OmB©b VgVgo
_mJrb KQ>Zm§Mo {dñ_aU H$arV _Zwî` nwT>o OmD$ nmhmVmo, Ver
gmW Am{U hmV {_imbm Va. lr. em§Vrbmb _wWm m§Zr H$mimÀ`mnbrH$S>o {dMma H$ê$Z m _wbm§À`m e¡j{UH$ {dVì`mgmR>r Ë`m§À`m
hmVmV Amnbm hmV {Xbm. Am{U m _wbm§Zm gmWrbm KoD$Z Ë`m§Zr
e¡j{UH$ nwZd©gZ àH$ënmMm AmamIS>m V`ma Ho$bm.

37
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
qnnar-qMMdS> `oWo _wbm§Mr gmo` :qnnar-qMMdS> `oWo _wbm§Mr gmo` :qnnar-qMMdS> `oWo _wbm§Mr gmo` :qnnar-qMMdS> `oWo _wbm§Mr gmo` :qnnar-qMMdS> `oWo _wbm§Mr gmo` :
hr gd© _wbo H$mï>r, AUu, noR>gm§Jdr, CXVnya, Vm¡{eJma,
H$mZoJmd, _mH$Ur, {H$ëbmar Aem doJdoJiçm Jmdm§Vrb hmoVo.àW_ Ë`m§Mr gmo qnnar-qMMdS > oWrb _wWm Agmo{gEQ>g²À`m
B_maVr_Ü o H$aÊ`mV Ambr. Ë`m§À`m~amo~a Mm¡Xm {ejH$m§Zmhr
AmUbo hmoVo.`m gd© _wbm§Mr amhÊ`m-ImÊ`mMr ì`dñWm oWo H$aÊ`mV Ambr
Va emioMr gmo` qnnar-qMMdS> H$mnm}aoeZV\}$ emiogmR>r
~m§YÊ`mV Amboë`m ZdrZ B_maVr_Ü o H$aÊ`mV Ambr.`m emioV àdoe XoÊ`mgmR>r lr. ndmagmho~m§Zm {dZ§Vr H$aÊ`mV
Ambr, Ë`mà_mUo gmho~m§Zr ñnoeb Ho$g åhUyZ àmW{_H$,
_mÜ`{_H$ d CÀM _mÜ`{_H$ dJm©À`m VwH$S>çm§Zm nadmZJr{Xbr. Ë`m Ë`m dJm©à_mUo _wbm§Mr ì`dñWm H$ê$Z, {ejH$m§Mr
Zo_UyH$ Ho$br d mà_mUo emim gwê$ Pmbr.
na§Vw hçm H$modiçm _ZmÀ`m _wbm§_Ü o \$ma rVr, Agwa{jVVoMr^mdZm hmoVr. amÌr-AnamÌr _wbo Km~ê$Z niV gwQ>m`Mr. Ë`m§Zm
dmQ>m`Mo, amhmVmo Vr B_maV nU nS>br Va H$m` hmoB©b? åhUyZ
Vo amÌr Pmonm`MoM ZmhrV. Va yH§$n Pmbm åhUyZ H$mhrOUA\$dm CR>dm`Mo. H$mhr _wbo Kar niyZ OmÊ`mMm à`ËZ
H$am`Mo. BWë`m dmVmdaUmer {_iVo-OwiVo ¿`m`bm, _mZ{gH$
YŠŠ`mVyZ gmdam`bm `m _wbm§Zm \$ma doi bmJbm. Ë`m_wioË`m§Zm g_OmdyZ gm§JÊ`mV, ^rVr KmbdÊ`mV {ejH$m§Zr,
g§KQ>ZoÀ`m nXm{YH$mè`m§Zm doi Úmdm bmJo.
Aem n[apñWVrV g§KQ>ZoÀ`m H$m`©H$Ë`mªÀ`m _ZmV, lr._wWm§À`m _ZmV AñdñWVm {Z_m©U hmoB©. {ÛYm _Z:pñWVr
{Z_m©U hmoB© H$s, AmnU Ho$bo Vo ~amo~a H$s MyH$? AerM
n[apñWVr am{hbr Va nwT>rb Xhm dfmªn ªV _wbm§Mo {ejU H$go

38
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
nma nmS>Uma? {ejU hr EopÀN>H$ ~m~ Amho. _mê$Z _wQ>Hy$Z,
YmH$ XmIdyZ {ejUmV JmoS>r {Z_m©U hmoD$ eH$V Zmhr. `m
_wbm§Mm gd© IM© maVr` O¡Z g§KQ>ZoV\}$ Ho$bm OmV hmoVm, IaoVa O¡Zg_mOmMm EH$hr {dÚmWu m àH$ënmMm bm^mWu ZìhVm,
Ë`m_wio H$mhtH$Sy>Z Aerhr {dMmaUm hmoD$ bmJbr H$s, EdT>o df}
g§KQ>ZoÀ`m _XVrda AemM n[apñWVrV amhUma H$m?`m gd© Jmoï>tZr, {dMmam§Zr lr. _wWm ZmC_oX ìhm`Mo, nU qh_V
IMyZ MmbUma ZìhVr. nwT>Mm _mJ© AmIUo, mhr AS>WiçmVyZ
_mJ© H$mT>Uo JaOoMo hmoVo. PmS>mMr nmZJiVr Pmbr åhUyZ C oPmS> H$mob_Sy>Z nS>V Zmhr! Zì`m nmbdrMr, Zì`m AmeoZo dmQ>
nmhmVo! àË oH$ doi {Z^mdyZ {ZKm`bm H$mhr H$mi Omdm bmJVmo!
lr. _wWm `m§Zr `m Jmoï>rda EH$ VmoS>Jm H$mT>bm. Ë`m§Zr ~r.Oo._o{S>H$bÀ`m _mZgemó {d^mJmbm {dZ§Vr Ho$br H$s _wbm§À`m
_mZ{gH$ nwZd©gZmgmR>r VÁk S>m°ŠQ>am§Mr JaO Amho. Ë`m§À`m
{dZ§Vrbm _mZ XoD$Z S>m°. AbH$m ndma, S>m°. _mohZ AmJmeo m§ZremioV oD$Z _wbm§er g§dmX gmYm`bm gwédmV Ho$br. Ë`m§Mo
H$mD$ÝgoqbJ Ho$bo. O~aXñV _mZ{gH$ YŠŠ`mVyZ
gmdaÊ`mgmR>r, _wbm§Mo _Z a_{dÊ`mgmR>r eWuMo à`ËZ Ho$bo.`mVyZ Ë`m§Zm ZŠH$sM e Ambo.
e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg àH$ënmÀ`m `emMm hm n{hbm Q>ßnm hmoVm.
Ë`mZ§Va nwÊ`mÀ`m ~mhoa dmKmobr `oWo Xhm EH$a O_rZlr. _wWm m§Zr {dH$V KoVbr. m O{_Zrda e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg
àH$ënmMr C^maUr H$aÊ`mMo R>a{dÊ`mV Ambo. Ë`mà_mUo 3
bmI ñHo$. \$sQ>Mm AmamIS>m H$aÊ`mV Ambm. dëS>© ~±H$ Am{U_hmamï´> gaH$maÀ`m g§`wŠV {dÚ_mZo ~m§YH$m_ H$aÊ`mg
_hmamîQ> emgZmZo nadmZJr {Xbr. Ë`mà_mUo `m àH$ënmMo

39
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
g§nyU© ~m§YH$m_ gaH$maZo Amnbm H$m°ÝQ>°ŠQ>a Zo_yZ Ho$bo d Vo
lr. _wWm `m§MoH$S>o hñVm§V[aV Ho$bo.
dmKmobr `oWo ñWbm§Va :dmKmobr `oWo ñWbm§Va :dmKmobr `oWo ñWbm§Va :dmKmobr `oWo ñWbm§Va :dmKmobr `oWo ñWbm§Va :`mbm dmKmobr e¡j{UH$ d nwZ{d©H$mg H|$Ð (WERC) Ago Zmd
XoÊ`mV Ambo d qnnar qMMdS> _Yrb _wbm§Mr, amhÊ`m-ImÊ`m-
{nÊ`mMr d emioMr gmo oWo H$aÊ`mV Ambr.oWo _wbm§Zm _moH$io àm§JU, doJio dmVmdaU d àeñV emim
{_imbr. hiyhiy _wbo nwÊ`mVrb {ejUmbm, dmñVì`mbm éibo.
KaÀ`mgmaIo OodU, AmnwbH$sMo, ào_i {ejH$ nmhÿZ _wbm§Mo_Z emioV a_bo. mVrb H$mhr _wbm§Zr Kar nÌ nmR>dyZ H$i{dbo
H$s, “AmB©, Am_Mr H$mhr H$miOr H$ê$ ZH$mo.’’ amhþb hm
{dXçmWu {bhrVmo, “ZoVmOr ì`dpñWV amhV Amho. nU Ë`mbmbodm`bm (Kmbm`bm) H$nS>o ZmhrV. H$nS>o {_iUma AmhoV, nU
Vo nmM-ghm {Xdgm§Zr. H$mhr H$miOr H$ê$ ZH$m.’’
Va AZoH$m§Zr Amnë`m nÌmV CëboI Ho$bm H$s, “Xgè`mÀ`m{Xder Amåhr _w»`_§Ìr eaX ndma `m§À`m Kar _wŠH$m_mbm
hmoVmo.’’ Va XËVm AS>Jio m {dXçmÏ`m©Zo Amnë`m N>moQ>çm mdmMr
Iwembr H$i{dVmZm åhQ>bo Amho, “N>moQ>çm VmZyMr H$gë`mgàH$maMr qMVm H$ê$ ZH$m, _r VmZybm Mm§Jë`m àH$mao gm§ miV
Amho.’’
^yH§$nm_wio `m Aënd`rZ {dXçmÏ`mªZm _mZ{gH$ àm¡T>ËdAmë`mMoM Ë`m§À`m nÌmdê$Z OmUdV hmoVo.
“BW§ Ambmo Vdm dmQ>b§ H$s, hr {~ëS>tJ ~r nS>Vr H$m H$m`?’’
VmderJS> `oWyZ Ambobm {gH$nmb amOnyV gm§JV hmoVm.AmÝ_ZJa_Yrb _moR>_moR>çm B_maVr nmhÿZ Vmo ~mdabm hmoVm. m
XþX£dr {gH$nmbMo AmB© d dS>rb XmoÝhrhr yH§$nmV Jobo hmoVo, Ë`mMo
Xþ:I Ë`mÀ`m S>moù`m§V VaiV hmoVo.

40
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
hr _wbo nmMdr Vo nXdrn ªV WERC _Ü o amhÿZ {eH$bo. g§KQ>Zm
Ë`m§Zm Xa {XdmirÀ`m d CÝhmù`mÀ`m gwQ>rV ñdIMm©Zo Ë`m§Zm
Ë`m§À`m Jmdr Zo-AmU H$arV Ago.
bmVya ^yH§$nnr{S>VmMo `e :bmVya ^yH§$nnr{S>VmMo `e :bmVya ^yH§$nnr{S>VmMo `e :bmVya ^yH§$nnr{S>VmMo `e :bmVya ^yH§$nnr{S>VmMo `e :
dmKmobrÀ`m emioV Ë`m§À`m H$bmJwUm§Zm dmd {_imbm,
JwUdËVmAmYm[aV {ejU {_imbo, ì`pŠV_ÎdmMm {dH$mg Pmbm.~mhoaÀ`m ì`mdhm[aH$ OJmer AmoiI Va PmbrM nU EH$ ZmVo
OmoS>bo Jobo. ^mdZm§Zm, g§doXZm§Zm dmQ> {_imë`m_wio Xþ:ImMr
Yma ~moWQ> Pmbr. Amnë`mnojm OmñV Xþ:I `m OJmV Amho`mMrhr OmUrd OmJ¥Vr Pmbr Am{U Ë`m§Zm _XVrMm hmV
XoÊ`mgmR>r, C^mar XoÊ`mgmR>r gmW XoÊ`mMr {eH$dU KoD$ZM
Vo g§ñWoVyZ ~mhoa nS>bo. ñdV:À`m nm`mda C^o am{hbo,AWm©O©ZmÀ`m dmQ>m emoYë`m, Amnë`m JmdmH$S>o gwYmaUm KS>dyZ
AmUë`m.
bmVya yH§$nJ«ñV _wbm§Zm VoWyZ nwÊ`mbm KoD$Z oÊ`mnmgyZ VoBWo Ë`m§Mo _mZ{gH$ nwZd©gZ KS>dyZ AmUyZ {ejU XoÊ`mn ªVMm
àdmg hm g§KQ>ZoÀ`m Ñï>rZo H$R>rU Va hmoVmM, nU àË oH$
doir ZdZdrZ AS>MUtZm, àíZm§Zm gm_moao Omdo bmJbo. `mAZw dmVyZ {eHy$Z maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Aem AmnËVtg§X^m©V
EH$ {Z`moOZ~Õ, gwgyÌnÕVrMm AmamIS>m V`ma Ho$bm. H$s
OoUoH$ê$Z AmnËVr Amë`mZ§Va \$magm doi Z XdS>Vm Ëd[aVgd© §ÌUm hmVmer Agmdr d àË`j H$m`m©Mr A§_b~OmdUr
gwairVnUo nma nS>mdr.
O~bnya ^yH§$n :O~bnya ^yH§$n :O~bnya ^yH§$n :O~bnya ^yH§$n :O~bnya ^yH§$n :`mMm àË`` nwT>o 1997 _Ü o Pmboë`m O~bnya yH§$nmdoir
Ambm. O~bnyaMm yH§$n bmVyaEdT>m _moR>m ZìhVm Var hmZr
_moR>çm à_mUmda Pmbr hmoVr.

41
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m ©H$V} Ad¿`m ^maV^a {dIwabobo
AmhoV. AË`mYw{ZH$ gw{dYm§À`m _mÜ`_mVyZ Vo EH$_oH$m§À`m
g§nH$m©V AgVmV. Ë`m_wio O~bnyabm yH§$n Pmë`mZ§Va H$mhrVmgmVM g§KQ>ZoMo H$m ©H$V}, nXm{YH$mar yH§$nJ«ñV ^mJmV
OmD$Z nmohmoMbo.
AmnËVrJ«ñVm§Zm _XVH$m`© nwa{dÊ`mMo H$m_ BWohr IynObXJVrZo gwê$ Ho$bo. nU Ë`m~amo~aM bmoH$m§_Ü o {_giyZ,
Ë`m§À`mer g§dmX gmYUohr gwê$ Ho$bo. `mVyZM AmnËVrV
gmnS>boë`m bhmZ _wbm§Mr _m{hVr Jmoim H$aÊ`mg gwédmVHo$br. emim CX²ÜdñV Pmë`m AmhoV, Ë`m Jmdm§_Ü o OmD$Z
_wbm§À`m nmbH$m§er, {ejH$m§er, ZmVodmB©H$m§er g§nH©$-g§dmX
gmYbo. AmnËVrJ«ñV _wbm§Mo e¡j{UH$ df© dm`m OmD$ Z o åhUyZË`m§Zm nwÊ`mbm nmR>{dÊ`mMr {dZ§Vr H$aÊ`mV Ambr. Vo V`ma
Pmë`mZ§Va EH§$XarV gd}jUmVyZ 50 _wbm§Mr {ZdS> nwÊ`m_Ü o
dmñVì`mgmR>r d {ejUmgmR>r H$aÊ`mMo R>a{dbo d Ë`mà_mUoOdinmg 50 _wbo O~bnyahÿZ nwÊ`mÀ`m WERC H$S>o admZm
Pmbo.
na§Vw O~bnyaÀ`m {dXçmÏ`mªÀ`m AS>MUr doJù`m hmoË`m. {VWoË`m§Mo {ejUmMo _mÜ`_ qhXr hmoVo Va nwÊ`mVrb _mÜ`_ _amR>r
`oWrb Aä`mgH«$_, nmR>çnwñVHo$ doJir. Ë`m_wio `oWrb
Aä`mgH«$_mV gm_mdyZ KoUo eŠ` ZìhVo. m AS>MUrda _mVH$aÊ`mgmR>r ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m lr. _wWm `m§Zr {ZU©
KoVbm H$s, Ë`m§Zm qhXr _mÜ`_mÀ`m emioV àdoe KoD$Z Úm`Mm.
Ë`mà_mUo Ë`m§Mr oÊ`m-OmÊ`mMr gmo ~gZo H$aÊ`mV Ambr.VgoM dg{VJ¥hmVyZ {ZKVmZm OodUmMm S>~m, ZmñË`mMm S>~m
~amo~a {Xbm OmB©.

42
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
`m AZw^dmVyZ g§KQ>Zobm Iyn {eH$Ê`mg {_imbo, H$s
naamÁ`mVyZ Amnë`mBWo _wbo AmUVmZm Ë`m§À`m ImÊ`m-
{nÊ`mÀ`m AmdS>r, amhUr_mZmÀ`m nÕVr, _mV¥ mfm, {ejUmMo_mÜ`_ m gd© Jmoï>tMmhr gmH$ë mZo {dMma Pmbm nm{hOo. ~hþVm§er
amÁ`mamÁ`m§_Ü o ImÊ`mÀ`m ~m~VrV d¡{dÜ` AmT>iVo, _wbo ho
~Xb nQ>H$Z ñdrH$mê$ eH$V ZmhrV, Ë`m_wio Ë`m§Zm ZdrZ emioerBWë`m dmVmdaUmer EH$ê$n ìhm`bm doi bmJVmo. nU `mhr
AZw dmVyZ {eHy$Z nwT>o OmV, g§ñWoZo _wbm§Mo nXdrn ªVMo {ejU
nma nmS>bo. AWm©V, AZw d hr H$mhr ~mOmamV {dH$V {_iÊ`mMrJmoï> Zmhr! Ë m_wio ~è m-dmB©Q> AZw dm§VyZ {eH$VM nwT>Mr AmìhmZo
ñdrH$maUo JaOoMo AgVo.
dmKm obr `oWrb nwZd©gZ àH$ënmMr C^maUr åhUOoAS>Wiçm§Mr, AmìhmZm§Mr e ©VM hmo ! mMm nwZ:àË`` Oå_y
Am{U H$mí_ra_Ü o, 2005 _Ü o, yH§$n Pmbm Ë`mdoir Ambm.
na§Vw AmËVmn ªVÀ`m àË oH$ H$m`m©_wio ^maVr` O¡Z g§KQ>Zmgd© àH$maMr AmìhmZo ñdrH$mam`bm V`ma hmoVr.
Oå_y-H$mí_ra_Ü`o ^yH§$n :Oå_y-H$mí_ra_Ü`o ^yH§$n :Oå_y-H$mí_ra_Ü`o ^yH§$n :Oå_y-H$mí_ra_Ü`o ^yH§$n :Oå_y-H$mí_ra_Ü`o ^yH§$n :
8 Am°ŠQ>mo~a 2005 amoOr Oå_y H$mí_ra_Ü o 7.6 [aBQ>a ñHo$bMmVrd« yH§$n Pmbm. m yH§$nm_wio maV d nm{H$ñVmZ_Yrb AZoH$
Jmdo CX²ÜdñV Pmbr. 80 hOma bmoH$ _¥Ë w_wIr nS>bo. 2 bmI
bmoH$ AYy-An§J Pmbo Va 4 bmIm§hÿZ A{YH$ ~oKa ~Zbo.^maVmVrb nmoar, _wgâ\$am~mX, ~mam_w„m, Car, V§JYma ho {Oëho
yH§$nm_wio ~o{MamI Pmbo.
gJirH$S>À`m emim CX²ÜdñV Pmë`m. emim§~amo~aM _wbm§Mr _ZohrCX²ÜdñV Pmbr, {dIwabr Jobr. nÎ`m§À`m Kamà_mUo H$mogiUmè`m
B_maVr nmhÿZ _wbm§Mr _Zohr H$mogibr.

43
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
B_maVr H$mogië`m Va EH$doi naV ~m§YVm `oVmV nU
H$mogibobr _Zo gmdaUo \$ma \$ma H$R>rU! `m _wbm§Zm
gmdaÊ`mgmR>r maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo H§$~a H$gbr.n[apñWVr {Z`§ÌUmImbr AmUÊ`mgmR>r haVèhoMo à`ËZ,
{dMma{d{Z_` gwê$ Pmbo. hdm_mZ AË §V à{VHy$b EH$sH$S>o
C§M S>m|Ja Va XþgarH$S>o Imob Xè`m. Aem n[apñWVrV VoWrbemim§Mr nwZ~mªYUr H$aUo \$ma H$R>rU hmoVo.
Oå_y-H$mí_ra gaH$ma d maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m dVrZo {ZU©
KoÊ`mV Ambm H$s, oWrb _wbm§Mr admZJr nwÊ`mbm H$am`MrAm{U Ë`m§Mo nwT>rb {ejU gwê$ R>odm`Mo. O~bnyaÀ`m
_wbm§~m~VrVrb AZw dmdê$Z _mÌ `mdoir R>a{dbo H$s, Oå_y-
H$mí_ra_Yrb _wbm§Mo VoWrb emioVrb àdoe aX²X H$am`MoZmhrV. Ë`m_wio ~moS>©, Aä`mgH«$_ ~XbUma ZmhrV. m _wbm§Zm
Ë`m§À`m _mV¥ mfoVyZM {ejU Xçm`Mo. Ë`mgmR>r Ë`m§À`m~amo~a
CXÿ© {ejH$ nmR>{dÊ`mMo R>a{dÊ`mV Ambo._wbm§Mr {ZdS> H$aÊ`mgmR>r maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Xhm gXñ`m§Mr
Q>r_ lrZJabm nmR>dbr. maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo amï>r` goH«o$Q>ar
lr. à\w$ëb nQ>ob m§Zr embr_ma oWo oQ> {Xbr. Xhm gXñ`m§n¡H$s,àË oH$s nmM nmM OU Hw±$ndmam d ~mam_wëbm {Oëhçmbm oQ>
XoD$Z Ambo. m gd© à`ËZmA§Vr AZmW _wbm§Mr, {ejH$m§Mr EH$
`mXr V`ma H$aÊ`mV Ambr. hr `mXr KoD$Z g§KQ>ZoMo H$m ©H$V}_w»`_§Ìr lr. Jwbm~ Zdr AmPmX m§À`mH$S>o Jobo Am{U m gd©
_wbm§Zm nwÊ`mbm nmR>{dÊ`mMo {ZpíMV Pmbo. `m _wbm§~amo~a
Xhm {ejH$ d ghm gmoeb dH©$g©Mmhr g_mdoe H$aÊ`mV Ambm.e¡j{UH$ àH$ënmgmR>r {ZdS>bobo Oå_y H$mí_ra_Yrb {ejH$
1. lr. Ba\$mH$ Ah_X 6. lr. _mohX² AÝda
2. lr. nraPmXm B{b`mg 7. lr. _mohå_X BŠ~mb bmoZ

44
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
3. lr. OmdoX Ah_X 8. lr. [a`mO hþg¡Z emh
4. lr. _mohX² a\$s 9. lr. _wZra Jm¡hma
5. lr. H$m¢ga Ah_X 10. lr. _mohå_X B{b`mg
11 {S>g|~a 2005 am oOr Xhm ~gog lrZJa _YyZañVmdmhVwH$sX²dmao _wbm§Zm Oå_yn`ªV AmUÊ`mgmR>r V`ma
hmoË`m. lr_Vr gmo{Z`m Jm§Yr d lr. Jwbm_ Z~r AmPmX m§À`m
CnpñWVrV ~gog²Zm {hadm P|S>m XmIdÊ`mV Ambm.Oå_yZ§Va Pob_ EŠgàogZo _wbo nwÊ`mbm admZm Pmbr. nwÊ`mV
Ë`m§Mo ñdmJV Pmbo.
{Oëhmdma-dJ©dma H$mí_ra {dXçmÏ`mªMo _m{hVrnÌH$
©Jd
ohëO{
mamdn$wH-mam~
mbëw_d±mJaw~ aJZrl m_mdbwn JmZV§ZA brJam$H U$yHE
rd5 1 2 2 5
rd6 54 4 1 6 65
rd7 44 3 2 3 2 1 55
rd8 25 3 2 3 1 16
rd9 56 71 2 5 1 09
rd01 76 71 1 1 1 78
rd11 8 1 1 01
rd21 01 5 1 61
-_Wà
©fd1 1 2
U$yHE 392 25 9 02 4 2 2 283

45
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
{Oëhmdma-dJ©dma Oå_y {dXçmÏ`mªMo _m{hVrnÌH$
Ë`m§À`mgmR>r doJio dJ©, H$nS>o, ImUo, amhUo gd© gmo Ho$br.
Ë`m§À`m _mV¥ mfoVyZ {ejU XoÊ`mgmR>r CXÿ© {ejH$m§Mr Zo_UyH$H$aÊ`mV Ambr. Ë`m_wio ^mfoMm àíZ {ZH$mbr {ZKmbm.
Aä`mgH«$_, nmR>çnwñVHo$ ~Xbbr ZmhrV.
BWo Ë`m§Zm emH$mhmar OodU {Xbo OmB©. AmVmn ªVÀ`m ^maVr`O¡Z g§KQ>ZoÀ`m AZw dmVyZ ho {ZXe©Zmg Ambo H$s, naamÁ`mVyZ
_wbm§Zm BWo AmUyZ pñWañWmda H$aUo ho {OH$sarMo H$R>rU H$m_
AgVo. àË oH$ amÁ`mVrb ImÊ`m-{nÊ`mÀ`m AmdS>r, gd`r,doJdoJio AgVo H$s, AmYrM _mZ{gH$Ñï>çm IMboë`m
_wbm§gmR>r, Aem g§nyU© ZdrZ dmVmdaUmV {_gim`bm doi
bmJVmo. {edm` g§ñWobmhr Ë`m§À`màVr doJdoJio Cnm`, à`moJ
©Jd
ohëO{
m>SomX-_YC
aynra¡mOma >N±yn y_åO ±mAwW$H U$yHE
rd5 02 21 23
rd6 8 4 4 61
rd7 11 2 6 5 2 62
rd8 11 1 5 1 2 02
rd9 6 4 5 1 61
rd01 5 1 2 4 21
rd11 5 1 6
rd21
-_Wà
©fd
U$yHE 66 42 32 11 4 821

46
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
H$amdo bmJVmV. m _wbm§Zr {OëhçmMo {R>H$mU àW_M nm{hbo,
Va 90% nojm OmñV _wbm§Zr aoëdo n{hë`m§XmM nm{hbr. m_Ü o
Hw$ndmam {OëhçmVrb _wbo OmñVr à_mUmV hmoVr, Ë`m§À`mKaÀ`m§Mm Ë`m§Zm EdT>çm Xÿa nmR>{dÊ`mgmR>r àW_ {damoY hmoVm,
nU Z§Va Vmo _mdibm.
emioV XmIb Pmë`mZ§Va _wbm§Mo Am`S>|Q>rQ>r H$mS>© V`ma Ho$bo,\$moQ>mo H$mT>bo, Amamo½` VnmgUr Ho$br, {d_m CVa{dbm. `mVrb
~hþVm§er _wbo 5 Vo 10 qH$dm 11 dr, 12 drVrb hmoVo. H$mhtMo d`
12 dr nojmhr OmñV hmoVo. Aem§Zm _mÌ naV nmR>{dÊ`mV Ambo.H$maU g§ñWoV \$ŠV 12 dr n`ªVÀ`mM _wbm§Zm àdoe XoUo
~§YZH$maH$ hmoVo.
`m _wbm§Zm BWo Oar emH$mhmar OodUmMr gŠVr hmoVr Var Ë`m§À`mZ_mOMr _mÌ doJir gmo` dg{VJ¥hmV Ho$br hmoVr. VgoM
R>am{dH$ {Xder _{eX_Ü o OmÊ`mMr nadmZJrhr hmoVr. Ë`m§Mo
B©X, _moha_ gmaIo gU gd© {_iyZ g§ñWoV gmOao Ho$bo OmV.`m gd© ì`dñWoZ§Vahr _wbm§À`m ~m~VrVrb EH$ _hÎdmMm àíZ
AOyZhr AZwËVarV hmoVmo Vmo åhUOo gm`H$m¡bm°{OH$b
H$mD$ÝgoqbJ. Ë`m§Zm _mZ{gH$ YŠŠ`mVyZ gmdaUo gmono Omdo de¡j{UH$ {dH$mgm~amo~aM _mZ{gH$ nwZd©gZhr bdH$a d mo½`
arVrZo ìhmdo `mgmR>r _hmamï> BpÝñQ>Q>çyQ> Am°\$ _|Q>b Q>oÝg d
{S>nmQ>©_|Q> Am°\$ gm`H$m°bm°Or ~r.Oo. _o{S>H$b H$m°boO, nwUo`m§À`m~amo~a H$ama H$aÊ`mV Ambm.
Ë`mà_mUo gm¡. AbH$m ndma, lr. H$_bm_ d lr. E_. Zmam`U
`m§Zr dmKmobrÀ`m e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg H|$Ðmbm oQ> {Xbr. _wbm§erì`pŠVJVarË`m g§dmX gmYbm. Ë`m§Mo àíZ, AS>MUr g_OmdyZ
KoVë`m. Ë`m§À`m _Zmbm C^mar {Xbr. nU Ë`mVyZhr Á`m§Zm

47
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
A{YH$ H$mCÝgoqbJMr JaO Amho, Aem 40 EH$ _wbm§Mr {ZdS>
H$aÊ`mV Ambr. d Ë`m§Zm {deof gmhmæ` Ho$bo.
m{edm H|$ÐmV m _wbm§Mr H$b MmMUr KoÊ mV Ambr, moJm, ì pŠV_Îd{dH$mg {e{~ao am~{dÊ`mV Ambr. _wbm§Zm KaMr AmR>dU Zmhr
Ambr nm{hOo, `màH$mao Ë`m§Mo _Z emioV BVa A°pŠQ>pìh{Q>O_Ü o
a_ob mMr doimodoir XjVm KoÊ`mV Ambr.
df©^amMo doimnÌH$ AJXr ^aJÀM Ago embo`
{ejUm~amo~aM, Ioim§_Ü o d¡{dÜ`nyU© àH$ma, dŠV¥Ëd ñnYm©,
ñnYm©narjm, ì`pŠVJV {dH$mg {e{~am§_Ü o _wbm§Mm doi {ZKyZOmB©. Ë`m§À`m narjm {VH$S>o \o$~«wdmar_Ü`o AgV. Ë`m_wio
narjoÀ`m doir gdmªZm Ë`m§À`m amÁ`m§V nmR>{dbo OmB© d gwÅ>r
g§nbr H$s naV BH$S>o. hm gd© IM© g§KQ>ZoMm Ago.H$mhr doim àdmgm_wio, hdm_mZ ~Xbm_wio _wbo AmOmar nS>V.
Ë`m_wio ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo {gÕmW© hm°pñnQ>ber gm_§Oñ`
H$ama Ho$bm. dg{VJ¥hmVrb _wbm§Mr AmOmanUmV XoI^mbH$aÊ`mgmR>r E_.~r.~r.Eg. S>m°ŠQ>a d Zg}gMr Zo_UyH$ Ho$br.
BWo _wbm§Mr gd© àH$mao \$ma H$miOr KoVbr OmB©. Ago AgyZhr
Oå_y H$mí_ra_Yrb AemgH$s` g§ñWm§Zr _wbm§Zm amÁ`m~mhoa
yH§$n pñWVrbm Vm|S
AmnËVrJ«ñV _wbo
_mZ{gH$ nwZd©gZmgmR>r à`ËZ
nwZd©gZpñWVrnyd©nXmda
oÊ`mMr pñWVr

48
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
nmR>{dÊ`mg gŠV {damoY Ho$bm. EdT>oM Zmhr Va, amÁ` gaH$ma
d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m {déÕ hm`H$moQ>m©V [aQ> {nQ>reZ
XmIb Ho$bo. Iyn {damoY Ho$bm. àgma_mÜ`_o d nonadmë`m§Zr {_iyZH$m§Jmdm H$aÊ`mg gwédmV Ho$br H$s _wbm§Mo ñ_JqbJ hmoV Amho.
{_iob Vr _m{hVr N>mnÊ`mg Ambr.
Iao Va, hm \$ŠV {damoYmgmR>r {damoY hmoVm. VÏ` H$mhrM ZìhVo!_wbm§Zm ~rOoEg_m\©$V Oå_y-H$mí_rabm narjogmR>r nmR>{dë`mZ§Va
gaH$maZo _wbm§Zm naV ~rOoEg ~amo~a nmR>{dbo Zmhr. H$maU Ho$gMm{ZH$mb ~rOoEgÀ`m ~mOyZo bmJbm Zmhr.nd©Vmbm D$Z, dmè`mbm Km~ê$Z MmbV Zmhr! dmXimÀ`mVS>m»`m§Zr {dM{bV hmoD$Z MmbV Zmhr! nmdgmMo T>J AS>dyZnmdgmbm A§JmIm§Xçmda Ioi{dÊ`mMo {ZË`mMo H$V©ì` Ë`mbmMwH$dm`Mo ZgVo! H$V©ì` Am{U mdZm§À`m g§Kfm©V H$_©H$V©ì`OmUUmao H$V©ì`mbmM OmñV _hÎd XoVmV!dmKmobr e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg H|$ÐmMo `e :dmKmobr e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg H|$ÐmMo `e :dmKmobr e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg H|$ÐmMo `e :dmKmobr e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg H|$ÐmMo `e :dmKmobr e¡j{UH$ nwZ{d©H$mg H|$ÐmMo `e :dmKmobr e¡j{UH$ nwZd©gZ àH$ën H|$ÐmVrb emim H$m°boO_Ü o_wbm§Zm XoIrb àdoe {Xbm OmVmo. Ë`m_wio AmnËVrJ«ñV _wbm§Mo{ejU m _wbm§~amo~a hmoV AgVo. àW_nmgyZM gd© _wbo KaJwVrdmVmdaUmV amhVmV. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm `m gdmªÀ`mamhÊ`mMm, e¡j{UH$ gm{hË`mMm, ImÊ`mMm, H$nS>çmbË`m§MmIM© CMbVo._wbm§À`m nmbH$m§H$Sy>Z EH$ én`mMohr S>moZoeZ KoVbo OmV Zmhr.{ejUm~amo~aM gdmªJrU {dH$mg, àJVr, ì`mdgm{`H$à{ejUmMr g§Yr {_imë`m_wio _wbo {Z{ ©S>, H$UIa ~ZVmV.gdmªV _hÎdmMo åhUOo ^`mZH$ AmnÎmrÀ`m _mZ{gH$YŠŠ`mVyZ BWo Amë`mZ§Va Vo ~mdaVmV. Ë`m§Zm ào_mZo, _m oZoBWo Amnbogo Ho$bo OmVo. hoM m àH$ënmMo gdmªV _moR>o e Amho.

49
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Am{U `m `emMr nVmH$m KoD$ZM Vo Amnë`m Jmdr, {VWbrgwYmaUm {dH$mg KS>{dÊ`mgmR>r naVVmV.dmKmobr e¡j{UH$ d nwZd©gZ H|$Ðmbm AmVmn ªV _hÎdmÀ m ì`ŠVtZr
oQ> {Xbr Amho, nmhUr Ho$br Amho. oWrb {Z`moOZ, {ejUmMrnÕV, H$m_H$mOnÕV g_OyZ KoVbr Amho. yVnyd© amï>nVr S>m°.E.nr.Oo. AãXþb H$bm_ àH$ën nmhÿZ BVHo$ mamdbo H$s, Ë`m§Zr`m{R>H$mUr ñdV:À`m ImË`mVrb MoH$ _XV åhUyZ {Xbm._mOr n§VàYmZ nr.ìhr. Zaqghamd, lr. ìhr.nr.qgJ, lr. Om°O©\$ZmªS>rg, lr_Vr gmo{Z`m Jm§Yr `m gdmªZr ^maVr` O¡Zg§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Mo ^a^ê$Z H$m¡VwH$ Ho$bo Amho. Ë`mMà_mUolr. AQ>b{~hmar dmOno r, _mOr bmoH$g^m AÜ`j {edamOnmQ>rb, lr. OZmX©Z aoS²>S>r, draßnm _moB©br `m§Zr doimodoirg§KQ>ZoÀ`m e¡j{UH$ H$m`m©Mr àe§gm Ho$br Amho.lr. {edamO nmQ>rb qnnar oWrb emioÀ`m àW_ dYm©nZ{XZrCnpñWV hmoVo. Va lr. eaX ndma `m§Mo àH$ën C^maUrÀ`màË oH$ Q>ßß`mda, àË oH$ diUmda doimodoir ghH$m ©, _mJ©Xe©Zam{hbo Amho. Ë`m§Zr g§KQ>ZoÀ`m gm_m{OH$ H$m`m©gmR>r doJirB_maV Agmdr Ago gy{MV Ho$bo._hmamï> amÁ`mMo _w»` g{Md lr. {XZoe A\$PbnyaH$a m§Zr^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m e¡j{UH$ nwZd©gZ H|$Ðmbm ^oQ>{Xë`mZ§Va ^mdmoX²Jma H$mT>bo H$s, “AemgH$s` g§ñWmgm_m{OH$, e¡j{UH$ Am{U nwZd©gZ joÌmV emgZmnojm {H$VrAdmT>ì` H$m © H$ê$ eH$VmV, ho `m ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`mH$m`m©dê$Z bjmV oVo.’’ _mOr {ZdS>UyH$ Am wŠV lr. Q>r.EZ².eofZ `m§Zr dmKmobr `oWo ^oQ> {Xbr d Amnë`m _mVmolrgrVmbú_tÀ`m ñ_¥Vr{àË`W© Xadfu AmXe© {dXçmÏ`mªgmR>r én oXmoZ hOmamMo nm[aVmo{fH$ Omhra Ho$bo.AmOMr bhmZ _wbo hm CXçmMm ^maVmMm ^{dî`H$mi Amho.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo _hmamï>, O~bnya, Oå_y-H$mí_ra_Yrb

50
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AmnËVrJ«ñV bhmZ _wbm§Zm e¡j{UH$ gw{dYm XoD$Z, Ë`m§Mo_mZ{gH$ nwZd©gZ H$ê$Z CÁÁdb {dVì`mMm _mJ© XmIdbm,Ë`m§À`m OrdZmbm {Xem {Xbr. hrM {nT>r CXçm Amnë`m ~m§>Ydm§Mo,g_mOmMo, ^maVmMo ^{dî` CÁÁdb H$aUma Amho! dmKmobre¡j{UH$ d nwZ{d©H$mg H|$ÐmÀ`m C^maUrMo g§nyU© `e `m{nT>çm§À`m Xo{Xß`_mZ d CÁÁdb H$ma{H$XuV gm_mdbo Jobo Amho!
���

51
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
5. _oiKmQ>Mo Hw$nmofUmbm gm_moao OmVmZm5. _oiKmQ>Mo Hw$nmofUmbm gm_moao OmVmZm5. _oiKmQ>Mo Hw$nmofUmbm gm_moao OmVmZm5. _oiKmQ>Mo Hw$nmofUmbm gm_moao OmVmZm5. _oiKmQ>Mo Hw$nmofUmbm gm_moao OmVmZmdmKmobr oWrb WERC àH$ënmbm àË`j oQ> {Xë`mda VoWrb
_wbm§_Ü`o àH$fm©Zo OmUdUmar Jmoï> hmoVr Vr åhUOo
AmË_{dídmg d {Z{ ©S>Vm. gwQ>rMm {Xdg hmoVm, Ë`m_wio _wbm§erN>mZn¡H$s ~mobm`bm {_imbo.
Ë`m§Zm {dMmabo H$moRy>Z AmbmV? Jmd H$moUVo Vw_Mo? Va H$moUmMo
CËVa hmoVo hram, H$moUmMo JmobIoS>m, H$moUr nmWanyaMo Va H$moUramohUrIoS>çmMo.
“BWo Vwåhm§bm H$m` H$m` AmdS>Vo?’’-_r.
“Amåhm§bm BWbo OodU AmdS>Vo, {ejH$ N>mZ AmhoV. Ioim`bmIyn {_iVo.’’-_wbo.
nU gdmªMo EH$ CËVa _mÌ gmaIo hmoVo. Vo åhUOo “BWbr Ag|ãbr
Amåhm§bm Iyn AmdS>Vo.’’- _wbo.“H$m?’’ -_r.
“H$maU Ë`m_Ü o Am_Mr H$bm, dŠV¥Ëd, H${dVm, Ioi Ago
{d{dY JwUm§Zm gmXa H$aÊ`mMr amoO g§Yr {_iVo.’’“ {H$Vr dmOVm AgVo Ag|ãbr’’-_r,
“amoO g§Ü`mH$mir 6 Vo 7 AgVo.’’-_wbo.
“ {Xdg^amMo {Z`moOZ H$go AgVo?’’- _r,

52
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
“nhmQ>o 5 dm. CRy>Z, Amdê$Z, àmW©ZogmR>r hOa amhmdo bmJVo.
Ë`mZ§Va ì`m`m_, XÿY-Zmï>m KoD$Z emioV Om`Mo. _Yë`m doir
OodU, emim gwQ>ë`mZ§Va XmoZ Vmg Aä`mg, Zmï>m-XÿY. WmoS>m doiIoi, _J Ag|ãbr. amÌrMo OodU, Aä`mg d Pmon.’’-_wbo
`m _wbm§~amo~a Aem N>mZem Jßnm _marV Amåhrhr {VWbo M{dï>
OodU KoV hmoVmo. ñd §nmH$KamVrb ñdÀN>Vm, YmÝ`mMr, S>mitMr,H$S>YmÝ`m§Mr àV CËV_ Va hmoVrM, nU ñdÀN>Vmhr. Iyn _wbo
{eñVrV oD$Z OodU ñdV:À`m hmVmZo KoV hmoVr.
“AmB©d{S>bm§Mr AmR>dU oVo H$m§?’’-_r.“hmo, H$YrH$Yr. nU Amåhm§bm g§ñWoMo {ejH$ _moR>çm åhUOo
{XdmirÀ`m/ CÝhmiçmÀ`m gwQ²>Q>çm§_Ü o Kar KoD$Z OmVmV Am{U
naV AmUm`bm oVmV.’’-_wbo.dmKmobrÀ`m WERC àH$ënm_Ü`o _wbm§À`m {ejUm~amo~aM
gdmªJrU {dH$mghr Ho$bm OmVmo. _wbm§À`m AmË_{dídmgmMm
àË`` Amåhr {ZKVmZm Ambm. Amåhr Ogo Ë`m§Zm àíZ {dMmabo,VgoM Ë`m§Zrhr Amåhm§bm {dMmabo H$s, “Vwåhr H$moU AmhmV?
H$emgmR>r BWo AmbmV? H$m` H$aVm? dJ¡ao.’’
ho EoHy$Z Va IamoIar H$m¡VwH${_{lV AmZ§XmZo Amåhr ^mamdyZJobmo. Bdë`m§em amonQ>çmbm `mo½` hdm, nmUr, IV {_imbo H$s
Vo H$go Q>dQ>drV, VmOoVdmZo amhÿZ \w$bV OmVo! gdmªMo bj Va
doYyZ KoVoM nU _Zmbm Cëhm{gV H$aVo! `mMmM àË`` _rAZw drV hmoVo.
_wbm§Mm AmVmMm gdmªJrU {dH$mg d àJVr nmhÿZ _Z 97
gmbm_Ü o a_bo.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoV\}$ BWo AmUÊ`mV Ambobr _wbo _oiKmQ>
n[agamVrb AmhoV. AmVmn`ªV gm_wXm{`H$ {ddmh VgoM
_amR>dmS>çmVrb yH§$nJ«ñVm§À`m _wbm§À`m e¡j{UH$ nwZd©gZmMo

53
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
H$m © hmVr KoVboë`m maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo _oiKmQ> n[agamVrb
Hw$nmofUJ«ñV mJmVrb VrZeoAÇ>mdrg _wbm§À`m g§nyU© e¡j{UH$
O~m~XmarMm _hÎdm§H$mjr CnH«$_ hmVr KoVbm._oiKmQ> ho gmVnwS>m nd©Vam§Jo_Ü`o dgbobo A_amdVrÀ`m
CËVaoH$S>Mo Jmd Amho. BWbo Am{Xdmgr àm_w»`mZo H$moaHy$
O_mVrMo AmhoV. _wbm§À`m Hw$nmofU g_ñ o~m~V _oiKmQ> gdmªZmn[a{MV Amho. nU Ë`mhr nbrH$S>Mr AmoiI åhUOo _oiKmQ>bm
^maVmMo gmo_m{b`m åhQ>bo OmVo. `m n[agamV Am{XdmgtÀ`m
Hw$nmofUmMr g_ñ`m Xadfu CX²^dVo, åhUyZ g§KQ>ZoÀ`mH$m ©H$Ë`mªZr m mJmMm àË`j Aä`mg Ho$bm.
`mgmR>r gd©àW_ maVr` O¡Z g§KQ>Zm d H$ñVwa~m Jm§Yr Q>ñQ>Zo
EH$Ì oD$Z Am{XdmgtMo EH$ gå_obZ adbo. Ë`m_Ü o Ë`m§Zr~mb{ddmh nÕVrbm Amim KmbÊ`mgmR>r gm_wXm{`H$ {ddmhmMo
Am`moOZ H$aÊ`mMo R>adbo, nU EH$m AQ>rda, _wbrMo d` AR>am
dfmªnojm OmñV Va _wbmMo d` EH$drg dfmªnojm OmñV hdo.gm_wXm{`H$ {ddmh gmohiçmMo Am`moOZ, nmbH$m§Mo g§_obZ d
Aä`mg Xm¡am `mÛmao Hw$nmofU g_ñ`o{déÕ g§KQ>ZoZo EH$
MidiM gwê$ Ho$br. Aä`mg Xm¡am doJdoJiçm Jmdm§_Ü o OmD$Znma nmS>bm. Ë`m_Ü o ~arM H$maUo XS>bobr Ë`m§Zm OmUdbo.
g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZr Vo åhUOo n[agamV Agbobr AË §V
J[a~r, A{e{jVnUm, AñdÀN>Vm, ~mb{ddmh, A§YlÕm,ì`gZmYrZVm Am{U Hw$Qw>§~{Z`moOZmMm A^md.
na§namJV d dfm©Zwdf} hr O_mV nmS>çm§da, Xm[aÐçmV {IVnV
nS>bobr Amho. ~mhç {dH${gV OJmer m§Mm XþamÝd`mZohr H$Yrg§~§Y Ambm Zmhr. Ë`m_wio AmYw{ZH$Vm, {dH$mg, àJVr, {ejU,
Amamo½` `m Jmoï>r Ë`m§À`m Jmdrhr ZmhrV. {dH${gV OJmÀ`m
àdmhmV gm_rb hmoÊ`mMr Ë`m§Zm H$YrM g§Yr {_imbr Zmhr,

54
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
XþîH$mir, XþJ©_ ^mJmVrb, S>m|Ja n[agamVrb Ë`m§Mo {OUo
Ë`m_wio A{Ve` A{dH${gV, gm_m{OH$, e¡j{UH$Ñï>çm
_mJmgbobo d na§namJV ê$T>r-nam§nam, A§YlÕm§_Ü oM {IVnVnS>bo hmoVo. Ë`m_wio Xadfu gmYmaUV: EH$ hOma _wbm§Mm _¥Ë y
Hw$nmofUm_wio hmoVmo.
`m n[apñWVrMm g§nyU© Aä`mg Ho$ë`mZ§Va g§KQ>ZoZo KoVbobm{ZU© hm IamoIarM Iyn doJim d AmXe© {Z_m©U H$aUmam
R>abm. Ë`m§Zr R>a{dbo H$s, BWo ZwgVo n¡go, JaOy gm{hË` qH$dm
{Zdmam XoD$Z MmbUma Zmhr Va XrK©H$mimgmR>r gwgyÌ YmoaUAdb§{~Ê`mMr JaO Amho. g§nyU© n[apñWVr_Ü`o _yb^yV
n[adV©Z KS>dyZ AmUÊ`mMr {ZH$S> gdmªZm OmUdy bmJbr.
_yb yV {ejU hmM Hw$nmofUmÀ`m g_ñ oMm Cnm` Agë`mZo_yb^yV d XO}Xma {ejUmgmR>r ^ard H$m_{Jar H$aÊ`mMo
R>a{dÊ`mV Ambo. àË`j nmhUr_Ü o g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZm
Ago AmT>ibo H$s, oWrb emim§Mr XþamdñWm Pmbobr Amho, YmaUrVmbwŠ`mVrb Va emim nmdgmù`m_Ü o ~§XM R>odë`m OmVmV.
EdT>r `m emim§À`m B_maVtMr dmB©Q> pñWVr Amho.
KamnmgyZ Xÿa AgUmè`m emim, añË`m§Mr XþamdñWm, dfm©Zwdf}emioÀ`m B_maVtMr XoI^mb XþéñVr Zmhr, Ë`m_wio mM mJmV
CËV_ {ejU XoÊ`mMr ì`dñWm H$aUo \$ma {OH$sarMo H$m_
hmoVo. oWrb gm_m{OH$ pñWVr, amhUr_mZ, A§YlÕm, Xm[aÐç`m gJù`m_wio {ejUmÀ`m XOm©da {dnarV n[aUm_ hmoV hmoVm.
Ë`m_wio {dH${gV mJmVrb {ejUmMm XOm©, {dMmam§Mr nÕVr,
ì`pŠV_Îd {dH$mg m gd© Jmoï>tnmgyZ hr _wbo H$m`_Mr d§{MVam{hbr AmhoV. nU hoM Oa {dH${gV ^mJmVrb JwUdËVoÀ`m
XOm©Zwgma {ejUmMr g§Yr `m _wbm§Zm {_imbr, Va hr _wbo
à{V^mdmZ, {e{jV Va hmoVrbM nU nwÝhm Amnë`m n[agam_Ü o

55
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
oD$Z oWrb ~m§Ydm§À`m, ZmVodmB©H$m§À`m OrdZmV, AmMma-
{dMma, amhUr_mZmV _yb yV ~Xb KS>dVrb. hm AmemdmX _ZmV
~miJyZ g§KQ>ZoÀ`m lr. em§Vrbmb _wWm m§Zr _wbm§Mo e¡j{UH$nwZd©gZ H$aÊ`mMm YmS>gr {ZU© KoVbm.
_wbm§Zm ~mhoaÀ`m OJmMo kmZ ìhmdo, ~mhç {dH${gV mJmVrb
KS>m_moS>tMo AmH$bZ ìhmdo hm CÔoe àm_w»`mZo e¡j{UH$ nwZd©gZàH$ënmMr AmIUr H$aVmZm R>adbm. JwUdËVm, H$m¡eë`dmT>rMo
{ejU, Ë`m§À`m _yi g§ñH¥$Vrbm YŠH$m Z bmdVm Ë`m§À`m
{dMmanÕVr_Ü o ~Xb KS>dyZ AmUUo, \$ŠV nmR>çnwñVH$s{ejUmMr gmo Z H$aVm Ë`m§À`mda `mo½` nÕVrMo g§ñH$ma
H$go éO{dbo OmVrb, ì`dgm`m{^_wI à{ejU, CÀM {ejU
`m§H$S>o Ë`m§Mm H$b dmT>{dUo Am{U EH§$XarVM Ë`m§À`m CÁÁdb^{dVì`mgmR>rMr nm`m^aUr H$aUo `m C{Ôï>m§Zr e¡j{UH$
nwZd©gZ àH$ënmMr AmIUr H$aÊ`mV Ambr. Ë`mgmR>r maVr`
O¡Z g§KQ>ZoZo `m _wbm§À`m AÝZ, dó, {Zdmam, Amamo½`,e¡j{UH$ gm{hË` m gd© _yb yV Jmoï>tMr nwT>rb Xhm dfmªn ªV
åhUOo _wbm§À`m nXdrn ªVÀ`m {ejUmMr H$miOr KoÊ`mMo
R>a{dbo.{Xì`mMr EH$ Á`moV g^modVmbMm A§Yma Zï> H$am`bm _XV
H$aVo, Á`moVrZo Á`moV noQ>dbr Va Ag§»` {XnÁ`moVr AdKm
Amg_§V COiyZ Q>mH$VmV, àH$me_` H$aVmV.e¡j{UH$ nwZd©gZ àH$ënmMm YmS>gr {ZU©` KoD$Z
_oiKmQ>gma»`m Hw$nmofUJ«ñV mJmVrb A§YH$ma_` OrdZmV
{Xì`mZo {Xdm noQ>dyZ Amg_§V àH$me_` H$aÊ`mMr {H$_`m^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Ho$br. Ë`mgmR>r Ëd[aV A§_b~OmdUrbm
gwédmV H$aÊ`mV Ambr.

56
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
_mM© _{hÝ`mV _hmamï>mÀ`m gd© ^mJmVrb 48 d¥ËVnÌm§_Ü o
_moR>çm _WiçmÀ`m Om{hamVr XoD$Z Aem _wbm§Mo AO©
_mJ{dÊ`mV Ambo. na§Vw m _mÜ`_mVyZ {deof à{VgmX {_imbmZmhr. åhUyZ g§KQ>ZoZo Jmdm-Jmdm_Ü o nmohmoMÊ`mMm YS>H$
H$m ©H«$_ hmVr KoVbm. lr. ho_§V ZhmQ>m `m§À`m ZoV¥ËdmImbr
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m ghm doJdoJù`m VwH$S>çm {Z_m©U H$aÊ`mVAmë`m. Ë`m§Zr VrZ doim {Oëhçm§Mo Xm¡ao Ho$bo. _hmamï>mVrb gd©
{OëhçmVrb _w»`mÜ`mnH$, {Oëhm n[afXoMo _w»` H$m ©H$mar
A{YH$mar, AZoH$ gan§M, AmXe© JmdmVrb H$m ©H$V}, doJdoJù`mñd §godr g§ñWm `m§Zm nÌo {bhÿZ `m H$m_r ghH$m © H$aÊ`mMo
AmdmhZ H$aÊ`mV Ambo. VrZ _{hÝ`mn ªV ho n[al_ gmVË`mZo
H$ê$Z Á`m _wbm§Mo AO© _mJ{dbo. Ë`m§À`m Ë`m Ë`m {Oëhçm§_Ü oOmD$Z _wbmIVr KoÊ`mV Amë`m. nmbH$m§er g§dmX gmYyZ Ë`m§Zm
Amnbr y{_H$m g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZr g_OmdyZ gm§{JVbr.
`m nmbH$m§er g§dmX gmYÊ`mgmR>r {Oëhm{YH$mar em_bmb Jmo b,àH$ën A{YH$mar JaS>, H$ñVwa~m Jm§Yr Q>ñQ>, Am_Xma nQ>ë`m
JwéOr `m gdmªZr _mobmMo ghH$m © Ho$bo. EdT>çm Xÿa _wbm§Zm
nmR>{dÊ`mgmR>r Voìhm Va nmbH$ V`ma ZìhVo, hiyhiy V`ma hmoVJobo.
g§KQ>ZoZo _wbm§Mr {ZdS> H$aVmZm H$mhr {ZH$f bmdbo hmoVo.
`m_Ü o VrZ qH$dm Mma _wbo àË oH$ JmdmVyZ d Á`m _wbm§ZmemioV OmÊ`mgmR>r Xÿan ªV nm`r Omdo bmJVo, Aem§Mr _w»`V:
{ZdS> H$aÊ`mV Ambr.
EHy$U VrZeoAÇ>mdrg _wbm§Mr {ZdS> n{hë`m dfu H$aÊ`mV Ambrd {nT>çmZ²{nT>çm Xm[aÐç, AkmZ Am{U A§YlÕoÀ`m H$mimoImV
{IVnV nS>boë`m m ~mbH$m§Zm H«$m§{V{XZmÀ`m ndm©da amÁ`mMr

57
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gm§ñH¥${VH$ amOYmZr Agboë`m nwUo ZJarH$S> o admZm
H$aÊ`mgmR>r gÁO H$aÊ`mV Ambo.
`mdoir lr. em§Vrbmb _wWm m§Zr _wbm§Zm {Zamon XoÊ`mgmR>r Amboë`mnmbH$m§g_moa d ZmVodmB©H$m§g_moa mdmoX²Jma H$mT>bo H$s, “_r m
_wbm§Mm AmVm {nVm Amho, m§Mr g§nyU© O~m~Xmar AmVm _mÂ`mda
AgyZ Ë`m§Zm nyU©nUo CÀM{e{jV H$ê$Z _r _oiKmQ>À`m{dH$mgmgmR>r nmR>drZ. Ë`mgmo~VM nwÊ`mÀ`m dmVmdaUmV Ë`m§Mr
H$moaHw$ g§ñH¥$Vr hady XoUma Zmhr.’’ nwUo oWo {ejUmgmR>r admZm
hmoV Agboë`m _wbm§Zm Hw§$H$dmMm {Q>im bmdyZ d Xhr gmIa ImD$KmbyZ, nma§n[aH$ Am{Xdmgr Z¥Ë`mÀ`m gmWrV {Zamon XoÊ`mV Ambm.
gmV dmVmZwHy${bV ~g_Ü o ~gyZ hr _wbo Amnë`m _mVm{nË`mMm
Amerdm©X KoV nwÊ`mH$[aVm admZm Pmbr.nwÊ`mV Amë`mZ§Va `m _wbm§À`m dmñVì`mMr gmo` qnnar-
qMMdS>_Yrb g§KQ>ZoÀ`m dg{VJ¥hmV H$aÊ`mV Ambr.
dmKmobr oWrb ZdrZ dmñVyMo ~m§YH$m_ nyU© Pmë`mZ§Va, H$mhr_{hÝ`m§VM _wbm§Mr amhÊ`mMr, ImÊ`m{nÊ`mMr d emioMr gmo
dmKmobr oWrb àeñV H±$ng²_Ü o H$aÊ`mV Ambr.
AmVm `m emio_Ü o _wbo a_yZ Jobr AmhoV. oWrb dmVmdaUAJXr KaÀ`mgmaIo Amho, Ë`m_wio _wbm§_Ü o _moH$ionUm Ambm
Amho. nU gwédmVrÀ`m {Xdgm§_Ü o _mÌ m _wbm§Zm V`ma H$aUo
\$ma {OH$sarMo hmoVo.lr. AemoH$ ndma gam§gma»`m _m`oÀ`m, ào_i dmJÊ`mZo
_wbm§_Ybm ~wOaonUm Zï> Pmbm. oWo Ë`m§Zm _amR>r, qhXr,
B§p½be ~amo~aM H$moaHy$ ^mfmhr {eH$dbr OmD$ bmJbr.Ë`m§À`mer ì`pŠVJVarË`m ndmagam§Zr g§dmX gmYyZ ~mobVo
Ho$bo, Ë`m§À`m BWë`m AS>MUr g_OyZ KoVë`m. dmVmdaUmV
{_giVmZm dmQ>Umam g§H$moM Kmbdbm. AmË_{dídmg, {OX²X,

58
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
{Z © Vm, {ejUmMo _hÎd Ë`m§À`m _Zmda q~~dbo. nma§n[aH$
A{Zï> ê$T>r, na§nam§Mm, A§YlÕm§Mm Ë`m§À`mda AgUmam nJS>m
KmbdÊ`mgmR>r ga doimodoir Ë`m§À`mer g§dmX gmYV am{hbo, nUho H$m © dmQ>Vo {VVHo$ gmono _wirM ZìhVo. dfm©Zwdf} _w»` àdmhmnmgyZ
doJio nS>boë`m, {dH$mgmnmgyZ, àJVrnmgyZ d§{MV Agboë`m EH$m
{d{eï> O_mVrbm Ë`m§À`m H$bmZo KoV _w»` àdmhmV gm_rbH$ê$Z KoUo ho A{Ve` H$R>rU d {OH$sarMo H$m © hmoVo.
Ë`m§Mr g§ñH¥$Vr, mfm, Ym{_©H$ ê$T>r m BVam§nojm doJiçm AmhoV
Am{U Vo Amnbr g§ñH¥$Vr qH$dm ê$T>r na§naoVyZ ~mhoa nS>m`bmghOmghOr V`ma hmoV ZmhrV. Am{Xdmgtda g_mOmH$Sy>Z
gmVË`mZo AÝ`m` hmoV Amë`mZo Ë`m§À`m _ZmV EH$
Agwa{jVVoMr ^mdZm H$m`_ XS>bobr AgVo. Ë`mVMAm{XdmgtÀ`m g_ñ`m gmoS>{dÊ`mgmR>r AZoH$ moOZm§Mr d Ë`m
am~{dUmè`m bmImo bmoH$m§Mr Zm|XUr gaH$ma Xáar O_m Amho!
`mMm n[aUm_ Agm Pmbm Amho H$s, Iè`m AWm©Zo, Vi_irZo,àm_m{UH$nUo H$m © H$aUmè`m§H$S>ohr bmoH$ gme§H$ ZOaoZo nmhÿ
bmJbo AmhoV! Ë`m_wio àH$ën C^maUrZ§VaMm gwédmVrMm H$mi
hm Am{XdmgtMm, bmoH$m§Mm, g_mOmMm, gaH$maMm {dídmgg§nmXZ H$aÊ`mV Jobm. àË`jmVrb H$m`m©Mo \$i oB©n ªVMm
H$mi ZŠH$sM H$R>rU hmoVm!
nmdgmÀ`m nmÊ`mbm gwédmVrbm S>m|JaXè`mVyZ, O§JbdmQ>m§VyZ,XJS>m-H$mQ>çmHw$Q>çm§VyZM diUo KoV dmhmV amhmdo bmJVo,
àdmhmÀ`m AWH$ àdmhrnUmZ§VaM nwT>o {demb ZXr ê$n gmH$mê$
bmJVo. àdmhmbm _mJo diyZ MmbV Zmhr Va gVV àdmhramhÊ`mgmR>r _Zhr {hå_V~§X Agmdo bmJVo!
_wbm§À`m _Zm_Ü o n[adV©Z KSy>Z oD$ bmJbo, VgVgo Vo BWë`m
{ejUm_Ü o ag KoD$ bmJbo. hr _wbo _yiMr {MdQ>, Mni

59
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AgVmV. Ioim§_Ü o Va Vo {deof àm{dÊ` XmI{dVmVM nU
~hþVm§er EH$nmR>r AmhoV. {dbjU ~w{Õ_ËVoMr XoUJr H$mhtZm
Amho. Va H$mhr _wbm§_Ü o CnOVM \$ma gw§Xa H$bm AmhoV. {MÌH$bm,g§JrV mV Vo Ë`m§Zm {deof JVr Amho.
nU Am{Xdmgr mJmV am{hë`mZo {ejUm_Ü o Ë`m§Mm _yi nm`m
_mÌ H$ÀMm AgVmo. Vo nwT>À`m dJm©V OmV amhVmV nU ~mamIS>r,_yimjam§Mr XoIrb AmoiI gmVdr, AmR>drÀ`m _wbm§Zm ZgVo.
Ë`m_wio Ë`m§À`mgmR>r doJio d OmXmMo Vmg KoVbo OmVmV. EImXm_wbJm ghmdrV Agbm Var OmXm Vmgm§_Ü o Vmo XþgarMo {ejUKoV AgVmo, Aer AdñWm ~è`mMXm AZw dmg oVo. Vohr Ë`m§À`m~mobr^mfoV d Ë`m§À`m H$bmZo g_Odmdo bmJVo. Am{XdmgtÀ`mOrdZmda AmYm[aV Jmoï>rê$n N>moQ>r N>moQ>r nwñVHo$ qH$dm H$WmH$mX§~è`m§Mm doJim g§J«h WERC _Ü o H$aÊ`mV Ambobm Amho.Aä`mgmMr Ë`m§Zm JmoS>r Agob VaM nwT>o {eH$Ê`mMr AmdS>{Z_m©U hmoVo d AmdS>rZwgma {df`m§V ag KoD$Z Vo Ë`mV nwT>oàmdrÊ` g§nmXZ H$ê$ eH$VmV.VoWrb EH$m _wbm~m~VMm AZw d _mÌ \$ma doJim Amho. Ë`mbm{ejUmV qH$dm IoimVhr \$maer JVr, AmdS> ZìhVr. Ë`mÀ`merhaVèhoZo g§dmX gmYyZhr Ë`mMm H$b H$moUË`m joÌmH$S>o Amho hobjmV oV ZìhVo. JmoS>mD$Z_Ü o H$mhr H$måß wQ>g© XþéñVrgmR>rR>odbo hmoVo. Vmo _wbJm Ë`m H$m°åß wQ>a XþéñVr OmoS>Ur_Ü o _mÌH$moUË`mhr ì`mdgm{`H$ Aä`mgH«$_mì`{V[aŠV qH$dmà{ejUmì`{V[aŠV a_bm. Ë`mZo Vo H$m°åß wQ>g© CËV_arË`mXþéñV Va Ho$boM, nU gdmªMr dmhdm {_idbr. mM àH$maÀ`mì`dgm`mgmR>r g§ñWoZo Ë`mbm haVèhoMr _XV Ho$br.`m _wbm§Zm oWo AmdS>Umar Jmoï> åhUOo Ag|ãbr. Ag|ãbr_Ü oË`m§Zm H$bmJwU gmXa H$aÊ`mMr g§Yr {_iVo. dŠV¥Ëd, dmMZ,JmUo {eH$dbo OmVo.

60
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
EH§$XarVM g§ñWo_Ü`o gd© _wbm§À`m gdmªJrU ì`pŠV_Îd{dH$mgmda ^a XoVmZmM, {ejU, Ioi, Amamo½` `m§H$S>ohr bj{Xbo OmVo. AmOn ªV _oiKmQ>, R>mUo n[agamVrb {H$Ë oH$ _wbo
oD$Z oWo {ejU KoD$Z nwÝhm Amnë`m ^mJm_Ü o Jobo AmhoV.`mVrb H$moUr S>m°ŠQ>a, H$moUr {ejH$, H$moUr ì`mdgm{`H$ VaH$moUr ZmoH$aXma ~ZyZ Amnë`m n[agam_Ü o gwYmaUm KS>dyZAmUrV AmhoV. Ë`m_wio `m n[agam_Ü o Am_ybmJ« ~Xb hmoVAmho.hmo n[adV©Z H«$m§Vr hmo , mbmM Ñí` n[aUm_ Agm Amho H$s,AmVm BWbo bmoH$ \o$~«wdmar, _mM© _{hÝ`mMr dmQ> nmhVmV.Amåhm§bmnU nwÊ`mbm {eH$m`bm m`Mo åhUyZ {dZ§Vr H$aVmV.AmVm g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mª_wio noM {Z_m©U hmoVmo H$s gd©M_wbo nwÊ`mbm `m`bm V`ma AmhoV! ga Zo_H$s H$moUmMr {ZdS>H$am`Mr? Ë`mgmR>r \o$~«wdmarnmgyZ VoWo MmMUr narjm R>odbrOmVo Am{U CËVrU© {dXçmÏ`mªMr {ZdS> Ho$br OmVo.nwÊ`mVyZ nXdrYa hmoD$Z Amnë`m Jmdr Jobobr _wbo BWë`m{ejUmMo, g§ñH$mam§Mo ~rO Zì`m C_oXrZo, CËgmhmZo Amnë`m_mVr_Ü o éOdrV AmhoV. hçm ~rOm§Hw$amVyZ \$mo\$mdbobo amonQ>oBWë`m _Zm_Zm§V AmH$m§joMo, àJVrMo, AmeoMo, CÁÁdb^{dVì`mMo Yw_mao OJdVmhoV, \w$bdVmhoV.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Hw$nmofUmÀ`m g_ñ oH$S>o Ho$di àíZ,g_ñ`m åhUyZ Z nmhVm, dadaMr, VmËnwaVr _b_nQ²>Q>r H$ê$Zg_ñ oMo {ZamH$aU Z H$aVm, _yimnmgyZ g_ñ`m gmoS>{dÊ`mda^a {Xbm. Hw$nmofUmÀ`m g_ñ o~amo~aM Am{W©H$, gm_m{OH$,e¡j{UH$ AS>MUr Ü`mZmV KoVë`m, H$moUmH$Sy>Zhr EH$ én`mMohrS>moZoeZ Z KoVm JwUdËVmàYmZ {ejUmMr h_r {Xbr. gdmªJrU{ejU XoVmZmM Ë`m§À`m_Ü o AmË_^mZ, AmË_{dídmg OmJ¥VHo$bm, Ë`m§Zm _w»` àdmhmV gm_rb H$ê$Z KoVbo. mMmM Ñí`n[aUm_ åhUOo gm_m{OH$, Am{W©H$, e¡j{UH$ joÌm§_Ü o Am_ybmJ«

61
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
~XbmMr, n[adV©ZmMr H«$m§Vr VoWo KSy>Z Ambr. AmYw{ZH$,{dH${gV g_mOmer AmoiI Pmbr, ZdZdo {dMma A§{JH$mabo.
{dH${gV g_mO Am{U Am{Xdmgr ~m§Yd m§À`mVrb Xþdm~ZyZ maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Ho$bobr Hw$nmofUmÀ`m g_ñ odaMr_mV hr n[adV©ZmMr H«$m§Vr hmo !
���

62
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
6. nwÝhm ^yH§$n : JwOamVMr hmH$6. nwÝhm ^yH§$n : JwOamVMr hmH$6. nwÝhm ^yH§$n : JwOamVMr hmH$6. nwÝhm ^yH§$n : JwOamVMr hmH$6. nwÝhm ^yH§$n : JwOamVMr hmH$JwOamV ho maVmVrb àJV amÁ` Amho. dmT>Vo Am¡Úmo{XH$sH$aU,ì`mnma `m_wio JwOamVbm `CXç_ZJar’ åhUyZ g§~moYbo OmVo,ZmdmObo OmVo. JwOamVMo m¡Jmo{bH$ ñWmZ, g_wÐ{H$Zmam, ~§Xa`m gdmª_wio ì`mnma d CXçmoJmbm nmofH$ dmVmdaU oWo Amho.nU {Z`Vrbm 26 OmZodmar 2001 amoOr, {Zînmn {Odm§er EH$Ioi Ioimdmgm dmQ>bm. 26 OmZodmar maVmMm àOmgËVmH$ {XZAm{U `mM {Xder gw_mao 7.6 [aíQ>>a ñHo$b EdT>m àM§S> yH§$nJwOamV_Ü o Pmbm. gmYmaUnUo 13,811 bmoH$ EH$m doir_¥Ë w_wIr nS>bo. yO_Ü o EH$hr B_maV C^r am{hbobr {XgVZìhVr. Kao, XþH$mZo, emim, Am°{\$gog gd© H$mhr CX²ÜdñV Pmbo.
yH§$nmMr Vrd«Vm EdT>r O~aXñV hmoVr H$s, Am{W©H$ ZwH$gmZVa PmboM, nU Or{dVhmZr _moR>çm à_mUmda Pmbr. H$ÀN>,amOH$moQ>, gwa|ÐZJa, Om_ZJa `m {Oëhçm§_Ü`o d VoWrbJmdm§_Ü`o àM§S> ZwH$gmZ Pmbo. `m O~aXñV YŠŠ`mVyZgmdaUo _moR>o H$R>rU hmoVo. JwOamV_Ü`o ^yH§$nm_wio {Z_m©UPmbobr n[apñWVr AmQ>moŠ`mV AmUUo, ho _moR>o AmìhmZ hmoVo.EH$m AË §V XþX}dr KQ>ZoZo maVmMm àOmgËVmH$ {XZ H$mid§S>bmJobm. àOmgËVmH$ {XZ gmOam H$aVmZm `m XþX£dr KQ>ZoÀ`m

63
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
doXZm nwT>rb H$mimVhr OmUdë`m{edm` amhUma ZmhrV.
yH§$nmMr ~mV_r H$mZr nS>VmM AÜ`j lr. _wWm d H$m ©H$Ë`mªZrdmKmobr oWrb WERC _Ü o ~¡R>H$ KoVbr. WERC _Ü o bmVya
yH§$nJ«ñVm§À`m {ejUmMr gmo Ho$bobr hmoVr. lr. _wWm§Zr R>a{dboH$s, mVrb H$mhr _wbm§Zm ~amo~a KoD$Z JwOamV_Ü o _XVH$m ©C^mam`Mo. mnmR>r_mJMm CÔoe Agm H$s, EH$ yH§$nJ«ñV Xþgè`m
yH§$nJ«ñVmÀ`m doXZm OmñV g_OyZ KoD$ eH$Vmo, OmUy eH$Vmo.ñdV: doXZm ghZ Ho$ë`m_wio Xþgè`mMo Aly nwgy eH$Vmo.R>aë`mà_mUo 400 H$m`©H$V} JwOamVH$S>o AÝZ nm{H$Q>o,AÝZYmÝ`, Am¡fYo d OrdZmdí`H$ gm{hË` KoD$Z {ZKmbo. VgoM_bH$mnya, {gbmoS>, Am¡a§Jm~mX, qhJUKmQ>, Zm§XoS>, g§J_Zoa m{R>H$mUmhÿZhr H$m ©H$V} _XVH$m`m©gmR>r JwOamVH$S>o admZm Pmbo.lr. _wWm `m§Zr _w§~B©À`m B§{S> Z M|~a Am°\$ H$m°_g©er g§nH©$gmYbm d AÝZ, nmUr, H$nS>o, XÿY nmdS>a, Mßnb, BVaOrdZmdí`H$ dñVy nmR>{dÊ`mMr _mJUr Ho$br.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m ©H$V} JwOamV_Ü o nmohmoMë`mZ§Va Ë`m§Zmgm_{I`mQ>r d ~N>md oWo Amnbo H±$n C^mabo. AÜ`j lr. _wWmñdV: ~N>md H±$n_Ü o amhmV hmoVo. EH$mdoir Vrg hOma OUm§ZmAÝZnwadR>m H$aVm oB©b Aer ì`dñWm H$aÊ`mV Ambr. amoOgH$mir-g§Ü`mH$mir gd©OUm§À`m ImÊ`mMr ì`dñWm H$aÊ`mVAmbr. Ë`mM~amo~a H$nS>o, {Zdmam, Am¡fYmonMma, OrdZmdí`H$dñVy§Mo dmQ>n m§Ûmao doJmZo _XVH$m © gwê$ Pmbo. _¥VXohm§Mr {dëhodmQ>bmdUo, ho \$ma {OH$sarMo H$m_ AmnËVrÀ`m {R>H$mUr AgVo. VgoMAm¡fYmonMma hm°pñnQ>ëgMr Vrd«VoZo JaO ^mgVo. dgdmS>bm S>m°.N>moQy> mB© AO_oam m§Zr 80 ~oS>Mo hm°pñnQ>b gwê$ Ho$bo. maVr` O¡Zg§KQ>ZoZo nwÊ`mhÿZ S>m°ŠQ>g© dgdmS>bm nmR>{dbo. aŠVXmZ {e{~amMoAm`moOZ Ho$bo.AmnËVrJ«ñVm§gmR>r _XV H$m ©, gwQ>H$m d Ë`m§Mo nwZd©gZ `mJmoï>r {Z`moOZ~Õ, gwgyÌarË`m Omo_mZo gwê$ hmoË`m. Ë`m_wio

64
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
lr. _wWm `m§Zr Amnbo bj emim§Mr C^maUr, Amdí`H$ VoWonwZ~mªYUr `mda H|${ÐV Ho$bo.
JwOamV_Yrb ^yH§$nàdU ^mJ :JwOamV_Yrb ^yH§$nàdU ^mJ :JwOamV_Yrb ^yH§$nàdU ^mJ :JwOamV_Yrb ^yH§$nàdU ^mJ :JwOamV_Yrb ^yH§$nàdU ^mJ :
.$$«H ohëO{ m$HwbmVrM§mdmJ
m`»§g
.1 >NÀ$H dm>N~ 67
.2 Oy^ 57
.3 aO§A 67
.4 anma 15
.5 rd>S§m_ 61
.6 mЧw_ 13
.7 m`b{Z 20
.8 mZmbIZ 81
.9 _mYrY§mJ 30
.01 >Qom$HOma m`b{_ 64
.11 u~om_ 54
.21 mam$H§V 50
.31 aJZÐ|awg >Smdbh 20
.41 r>Såb{ 10
.51 aJZ_mO m`r>SomO 22
U$yHE 964

65
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMm emim C^maUrMm CnH«$_ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMm emim C^maUrMm CnH«$_ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMm emim C^maUrMm CnH«$_ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMm emim C^maUrMm CnH«$_ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMm emim C^maUrMm CnH«$_ :
bmVyaÀ`m AZw dmà_mUo, _wbm§Zm gwa{jV dmVmdaU R>odÊ`mgmR>r,
_mZ{gH$ VmU-VUmdmVyZ ~mhoa H$mT>Ê`mgmR>r emioMr nwZC© maUrH$aUo _hÎdmMo Amho, Ago lr. _wWm m§Zr R>a{dbo.
gm_{I`mar emim§À`m B_maVtMr nmhUr Ë`m§Zr Ho$br Am{U Ëd[aV
nwZ~mªYUrÀ`m H$m`m©bm àma§ Ho$bm. lr. YZamO Mmoàm Am{U lr.VoO_b Jm§Yr m§À`m ghH$m`m©Zo H$m_H$mO hmVr KoVbo. ~m§YH$m_mMo
gm{hË` Ah_Xm~mXhÿZ AmUUo JaOoMo hmoVo. Ë`mM~amo~a lr. _wWm
`m§Zr _wbm§À`m nmbH$m§~amo~a, JmdH$è`m§~amo~a MMm© gwê$ Ho$brd _wbm§Zm emioV nmR>{dÊ`mMr {dZ§Vr Ho$br. OoUoH$ê$Z _wbm§Zm
_mZ{gH$ YŠŠ`mVyZ ~mhoa oD$Z emioVrb Aä`mg, Ioi d BVa
Jmoï>tda bj H|${ÐV hmoB©b.AmnËVrZ§Va Voamì`m {Xder gm_{I`mar oWrb emim gwê$
H$aÊ`mV Ambr. qhXÿ na§nam§à_mUo KamV EImXçm ì`ŠVrMm
_¥Ë y Pmë`mZ§Va ~mam {Xdg XþIdQ>m nmibm OmVmo. nU Voamì`m{XdgmnmgyZ gd© H$m_H$mO nyd©dV gwê$ H$aÊ`mV oVo.
`m emioÀ`m CX²KmQ>ZmgmR>r _hmamï>mVyZ lr. gwaoeXmXm O¡Z
`m§Zm nmMmaU H$aÊ`mV Ambo. lr. gwaoeXmXm O¡Z `m§Zr lr._wWm m§À`m H$m`m©Mr _wŠVH§$R>mZo àe§gm Va Ho$brM nU, 500
emim C^maUrgmR>r _XV H$aÊ`mMo Omhra Ho$bo. Ë`mgmR>r Ë`m§Zr
“OiJmd-ImZXoe e¡j{UH$ nwZd©gZ Q>ñQ>’’ Mr ñWmnZm Ho$br.Am{U gw_mao 4 H$moQ>rÀ`m Amgnmg _XV Ë`m§Zr emim
C^maUrgmR>r {Xbr.
bmVya_Ü o yH§$n Pmë`mZ§Va VoWrb _wbm§Zm nwÊ`mV AmUyZË`m§Mo e¡j{UH$ nwZd©gZmMm _moR>m àH$ën dmKmobr oWo AmUyZ
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo am~{dbm. na§Vw JwOamV_YyZ _wbm§Zm
nwÊ`mbm hb{dUo eŠ` ZìhVo. H$maU doi Iyn bmJUma hmoVm.

66
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Ë`mnojm JwOamV_Yrb emim§Mo gd}jU H$ê$Z, Amdí`H$VoZwgma
B_maV ~m§YUrMm AmamIS>m V`ma H$aÊ`mMo H$m_ hmVr KoÊ`mMo
R>a{dÊ`mV Ambo.626 Jmdm§_Ü o H$m ©H$V} nmoMbo, VoWrb gd© emim§Mo narjU
Ho$bo. H$moUË`m JmdmVrb {H$Vr emim nyU©nUo CX²ÜdñV Pmë`m
AmhoV.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m emim§_wio JwOamVMr ^mdr {nT>r C^r
am{hbr.
JwOamV_Ü o gìh} H$aÊ`mV Ambm H$s, {H$Vr JmdmVë`m emimnyU© nS>boë`m AmhoV d Ë`m emio_Yë`m {dXçmÏ`mªMr g§»`m
{H$Vr Amho, {VWbr n[apñWVr H$er Amho. _w»`mÜ`mnH$, {ejH$
H$moU AmhoV, {H$Vr AmhoV Aem gd© àH$maÀ`m _m{hVrMm EH$VŠVm V`ma H$aÊ`mV Ambm hmoVm. JwOamVÀ`m yH§$nmV nmM-
ghmeo Jmd§ AmnX²J«ñV hmoVr. Ë`mMr ^`mZH$Vm BVH$s _moR>r
hmoVr H$s {dMma H$aUohr A{Ve` AdKS> hmoVo. Ooìhm lr.em§{Vbmb _wWm m§Zr gd© JmdmVrb _m{hVr EH$Ì H$ê$Z Ë`mVyZ
{ZîH$f©, AZw_mZ H$mT>bo, Voìhm Ago Ü`mZmV Ambo H$s, Odinmg
nmMeo Jmdm_Yë`m emim nS>boë`m AmhoV. hm AhdmbnwñVH$ê$nmV N>mnyZ KoVbm. Odinmg XrS>-XmoZ bmIm§nojm OmñV
{dXçmWu Ë`m_wio emionmgyZ d§{MV amhUma hmoVo. Ë`m§À`m emim
nyU©nUo nS>ë`m hmoË`m. hr g§»`m BVH$s _moR>r hmoVr H$s `m§ZmnwUo oWo KoD$Z OmUo eŠ` ZìhVo.
O~bnya_Ü o yH§$n Pmë`mZ§Va VoWrb _wbm§Zm _hmamï>mVrb
~rOoEgÀ`m WERC oWrb e¡j{UH$ nwZd©gZ H|$ÐmV AmUÊ`mVAmbo hmoVo. na§Vw naamÁ`mVrb {ejU nÕVr, mfm, nmR>çnwñVHo$,
Aä`mgH«$_ `m_Ü o d _hmamï´>mVrb H«${_H$ nmR>çnwñVHo$,
Aä`mgH«$_, ^mfm `m§_Ü`o \$ma \$aH$ hmoVm. Ë`m_wio

67
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
naamÁ`mVyZ _wbm§Zm AmUyZ {ejU XoÊ`m_Ü o Ë`m§À`m amhÊ`m-
ImÊ`m {nÊ`mÀ`m AmdS>tnmgyZ gd©M Jmoï>t_Ü o \$ma AS>MUr
Cä`m R>mH$VmV Agm AZw d hmoVm.`m AZw dm_wio JwOamVMr _wbo nwÊ`mbm AmUUo AeŠ` Amho
Ago dmQ>V hmoVo. {edm` Ë`m§Mr g§»`mhr Iyn _moR>r hmoVr.
JwOamV gaH$maMm emim ~§X H$aÊ`mMm {ZU©` :JwOamV gaH$maMm emim ~§X H$aÊ`mMm {ZU©` :JwOamV gaH$maMm emim ~§X H$aÊ`mMm {ZU©` :JwOamV gaH$maMm emim ~§X H$aÊ`mMm {ZU©` :JwOamV gaH$maMm emim ~§X H$aÊ`mMm {ZU©` :
JwOamV gaH$maZo, VËH$m{bZ _w»`_§Ìr lr. Ho$ew mB© nQ>ob m§Zr
JwOamV_Yrb yH§$nJ«ñV mJmVrb gd© emim ~§X H$aÊ`mMm d
gd© _wbm§Zm nwT>À`m dJm©V nmR>{dÊ`mMm {ZU© KoVbm.
gmYmaUnUo ghm-gmV _{hZo emim ~§X amhUma hmoË`m. `mVyZ
_wbm§Mo {H$Vr ZwH$gmZ hmoUma hmoVo, `mMr qMVm lr. em§Vrbmb
_wWm§ì`{V[aŠV H$moUrhr Ho$br Zmhr.
JwOamV_Ü`o emim C^maUrMm _hÎdmH$m§jr {ZU©` :JwOamV_Ü`o emim C^maUrMm _hÎdmH$m§jr {ZU©` :JwOamV_Ü`o emim C^maUrMm _hÎdmH$m§jr {ZU©` :JwOamV_Ü`o emim C^maUrMm _hÎdmH$m§jr {ZU©` :JwOamV_Ü`o emim C^maUrMm _hÎdmH$m§jr {ZU©` :
_wbm§~ÔbÀ`m H$miOrVyZ em§Vrbmb _wWm§Zr gd© emim
C^maÊ`mMm _hÎdmH$m§jr àH$ën hmVr KoVbm. Ë`mà_mUo 614
àmW{_H$ d _mÜ`{_H$ emim C^maUrMr JaO Agë`mMo bjmV
Ambo. 1468 Imoë`m d 1,32,339 {dXçmÏ`mªMr gmo hmoUo
JaOoMo hmoVo. yH§$n{ZamoYH$ d dmXi{damoYH$ ~m§YH$m_ H$aÊ`mMo
~rOoEgZo R>a{dbo hmoVo. Am{H©$Q>oŠQ> lr.~r.ìhr. Omoer, Ho$ed XogmB©
Am{U lr. {earf ~d} m§Zr emim§À`m B_maVtMm AmamIS>m V`ma
H$ê$Z {Xbm. hm AmamIS>m EH$m {d{eï> nÕVrZo ~Z{dbm hmoVm
H$s, B_maV yH§$n{ZamoYH$, bmB©Q>doQ> d MH«$sdmXi ao{OñQ>§Q>
Agob.

Speech of Shri. Atal Bihari Vajpayee
on the occasion of handing over 368
schools constructed by Bharatiya Jain
Sanghatana in the earthquake stricken
of Gujarat in 2001. “I would like to
congra tu la te Bhara t i ya Ja in
Sanghatana on this occasion. In this
s i t u a t i o n a f t e r t h e m a s s i v e
earthquake, they have organized all
required resources and have done an
excellent job only with a view to
provide social service. They have
constructed 368 schools and handed
them over to the people. You can now
see these schools coming up but still
there is a lot of work to be done. I am
sure that you will continue with this
job with the same dedication. Please
accept my best wishes and many
thanks for this accomplishment.”
Word of praise for Bharatiya Jain Sanghatana by
Shri. Atal Bihari Vajpayee
^maVmMo VËH$ mbrZ n§VàYmZ _m. lr. AQ>b {~hmar dmOnm`r `m§À`meãXmV ~r.Oo.Eg².Mo H$ m_

STATEMENT BY THE MINISTER OF STATE IN THE MINISTRY OF HOME
AFFAIRS
(EXCERPTS)
(i) Re: Relief and rehabilitation in the aftermath of Jammu and
Kashmir earthquake
The Non Governmental Organization have also rendered support
in providing shelter to the earthquake affected persons of J&K.
Bhartiya Jain Sangathan (BJS) has donated 870 prefabricated
structures which are to be erected in the earthquake affected
areas of J&K, particularly in Uri and Tangdhar. The first
consignment of 245 pre-fabricated structures was delivered to
the State Government of Jammu on 12th November, 2005 and has
already been transported by the State Government to Tangdhar.
The second consignment of 277 pre fabricated strictures was
delivered at Jammu on 21-11-2005 and the third consignment of
the remaining 348 pre fabricated structures will be dispatched to
the State Government by 30th November 2005. These pre-
fabricated structures will be erected at four locations in Tangdhar
and one location in Uri where households were required to be
relocated because of their vulnerability to landslides/avalanches.
Parliament discusses activities of BJS in LOK SABHA
LOK SABHA
SYNOPSIS of DEBATES
Monday, November 28, 2005 / Agrahayana 7, 1927 (Saka)
(Proceedings other than Questions & Answers)
REFERENCE BY SPEAKER
^maVr` bmoH$ g^o_Ü`o ~r.Oo.Eg².À`m H$ m_mMr MMm© d Ë`mMr Pmbobr Zm|X

A§X_mZ {ZH$ mo~ma àemgZm~amo~aMm ~r.Oo.Eg².Mm gm_§Oñ` H$ ama

^yH§$ nJ«ñV ^mJmMr nmhUr H$ aVmZm lr. _wÏWm d lr. nmaI
^yH§$ nJ«ñV 500 _wbm§Zm Oå_w H$ mpí_a _YyZlr_Vr gmo{Z`m Jm§Yr {Zamon XoVmZm

Oå_w-H$ mpí_a_Yrb ^yH§$ nmZ§Va _wbm§Mo ñWbm§Va dmKmobre¡j{UH$ H|$ ÐmV hmoVmZm

Oå_w-H$ mpí_a àemgZm~amo~a MMm©, nwZd©gZmMr V`mard emim~m§YUrMr nyV©Vm

A§X_mZ {ZH$ mo~ma_Yrb ËgwZm_rZ§VaMo _XVH$ m`©à_wI Am`moOH$ "lr. à\w$ ëb nmaI'

_m. M§ÐeoIa `m§Mr bmVya ^yH§$ nJ«ñV _XVH|$ Ðmg ^oQ>

bmVya ^yH§$ nmZ§Va AmnÎmrJ«ñV _wbm§Mo dmKmobr e¡j{UH$nwZd©gZ H|$ ÐmV AmJ_Z

lr. em§Vrbmb _mÝ`dam§er MMm© d 3 ímmim§Mo hñVm§VaU_wÏWm 68 H$ aVmZm

68
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Ano{jV IM© :Ano{jV IM© :Ano{jV IM© :Ano{jV IM© :Ano{jV IM© :àË oH$ Imobr 384 ñHo$. \y$Q>mMr d {VMm IM© 99,800/- Ë`m_wiog§nyU© “JwOamV e¡j{UH$ nwZd©gZ àH$ënmMm IM©’’ 14 H$moQ>r
Ano{jV hmoVm.
Zmo-Am°ãOoŠeZ g{Q>©{\$Ho$Q> :Zmo-Am°ãOoŠeZ g{Q>©{\$Ho$Q> :Zmo-Am°ãOoŠeZ g{Q>©{\$Ho$Q> :Zmo-Am°ãOoŠeZ g{Q>©{\$Ho$Q> :Zmo-Am°ãOoŠeZ g{Q>©{\$Ho$Q> :
ñWm{ZH$ JmdH$ar, gan§M, {ejH$, _w»`mÜ`mnH$m§À`m
ghH$m`m©Zo d nmbH$m§À`m g§_VrZo emim C^maUrMr nadmZJr~rOoEgZo {_idbr Am{U EH$ boIr Zmo-Am°ãOoŠeZ g{Q>©{\$Ho$Q>
Ë`m§À`mH$Sy>Z KoVbo H$s JwOamV_Yrb emim§Mo Ooìhm nŠHo$
~m§YH$m_ nyU© hmoB©b Voìhm ~rOoEgMo emim§Mo VmËnwaVo ~m§YH$m_~rOoEgbm naV Xçmdo.
AW©gmhmæ` C^maUr :AW©gmhmæ` C^maUr :AW©gmhmæ` C^maUr :AW©gmhmæ` C^maUr :AW©gmhmæ` C^maUr :
EdT>çm _hÎdmH$m§jr àH$ënmbm VmËH$mi AW©gmhmæ`mMr JaO^mgUo AJXr An[ahm`© hmoVo. Ë`m_wio ~rOoEgZo Amnë`m
g_mOmH$S>o dJ©, emim, ñnm°Ýga H$aÊ`m{df`r {dZ§Vr Ho$br.
Ë`m Ë`m B_maVrMo ~m§YH$m_ nyU© Pmë`mZ§Va VoWo XmZeyaì`ŠVrMo, ñnm°ÝgaaMo Zmd XoÊ`mV oB©. ~rOoEgÀ`m AmdmhZmbm
d¥ËVnÌo d amOH$s` njm§H$Sy>Z AË §V gH$mamË_H$ à{VgmX
{_imbm.amï>dmXr H$m±J«og njmMo AÜ`j d amï>r` AmnËVr ì`dñWmnZ
g{_VrMo CnmÜ`j lr. eaX ndma `m§Zr ~N>md oWo oQ> {Xbr.
Odinmg 4 Vmg MMm© H$ê$Z Ë`m§Zr ~rOoEgÀ`m H$m`m©Mr dàH$ënmMr _m{hVr KoVbr. ~rOoEgÀ`m e¡j{UH$ nwZd©gZ
àH$ënmÀ`m _m{hVrZo Ë`m§Zm A{Ve` Mm§Jbo dmQ>bo d Ë`m§Zr
Jadmao Šb~Mo dVrZo 50 bmImMr _XV Omhra Ho$br.àË`j ~m§YH$m_mgmR>r Amdí`H$ AgUmar 44 OUm§Mr Q>r_
à_moQ>g© Am{U {~ëS>g© Agmo{gEeZ nwUo oWyZ nmR>{dÊ`mV

69
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Ambr. nwUo, _w§~B© d OiJmdhÿZ H§$ÌmQ>Xma d _Owam§Mm JQ>
nmR>{dÊ`mV Ambm.
`màH$mao A{Ve` H$R>rU n[apñWVr_Ü o, AS>MUt_Ü o 368emim§Mr C^maUr ~rOoEgZo lr. em §{Vbmb _wWm §À`m
AÜ`jVoImbr Ho$br, Vohr Ad¿`m 90 {Xdgm§_Ü o!
emim§Mr nwZdmªYUr åhUOo _wbm§À`m ^{dî`mMr C^maUrhoM Ü o em§VrbmbOtZr Amnë`m Camer ~miJbo hmoVo d Vo nyU©
H$ê$Z, `eñdr H$ê$Z XmIdbo. Ë`mgmR>r Vo ghm _{hZo EH$m
gmÜ`m Q>oÝQ>_Ü o am{hbo. Am§KmoirgmR>r EH$ {H$._r. A§Va MmbVOmdo bmJo. AË §V gd©gm_mÝ` nÕVrZo amhÿZ Ë`m§Zr JwOamV_Ü o
e¡j{UH$ joÌmV H«$m§{VXeu, XÿaXeu, YmoaUmË_H$ nmD$b CMbbo.
AmnËVrgma»`m H$R>rU àg§Jr AVwbZr` Y¡`m©Zo CMbbobonmD$b, nm{hbobo ñdßZ àË`jmV AmUyZ XmI{dbo, hr IamoIarM
B{VhmgmV Zm|X KoÊ`mOmoJr Jmoï> Amho.
gH$mi, gm_Zm, bmoH$_V Aem gd©M dV©_mZnÌm§Zr Ë`m§Mo {ZYr^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm XoD$ Ho$bo. gd© H$m`m©Mr nmhUr H$ê$Z
H$mhr emim§Mo CX²KmQ>Z lr. eaX ndma gmho~m§À`m hñVo Pmbo.
H$mhr emim§Mo CX²KmQ>Z lr. CÕd R>mH$a|À`m hñVo Pmbo. VrZ_{hÝ`mV 368 emim Cä`m H$ê$Z 1005 dJ©Imoë`m§_Ü o EH$
bmI drg hOma _wbm§Zm emioV ~g{dÊ`mM§ ñdßZ àË`jmV
gmH$ma Pmbobo hmoVo.
emim§Mo hñVm§VaU :emim§Mo hñVm§VaU :emim§Mo hñVm§VaU :emim§Mo hñVm§VaU :emim§Mo hñVm§VaU :
^maVmMo VËH$m{bZ n§VàYmZ lr. AQ>b{~hmar dmOno r d lr.
bmbH¥$îU AS>dmUr `m§Zr yH§$nJ«ñV ^mJmMm Xm¡am Ho$bm. Ë`mXm¡è`m_Ü o 368 emim JwOamV gaH$maH$S>o hñVm§V[aV H$aÊ`mMm
H$m`©H«$_ R>odÊ`mV Ambm. ~ÀN>md `oWo Pmboë`m `m ^ì`
H$m`©H«$_mV 368 emim§Mr H$mJXnÌo n§VàYmZm§À`m hñVo

70
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
_w»`_§Í`m§Zm gwnwX© H$aÊ`mV Ambr. n§VàYmZ AQ>b{~hmar
dmOno r `m§Zr Ë`m§À`m ^mfUmV ~rOoEgÀ`m H$m`m©Mm IynM
Jm¡ad Ho$bm.
JwOamV AmnËVrVyZ {_imbobo YS>o :JwOamV AmnËVrVyZ {_imbobo YS>o :JwOamV AmnËVrVyZ {_imbobo YS>o :JwOamV AmnËVrVyZ {_imbobo YS>o :JwOamV AmnËVrVyZ {_imbobo YS>o :
JwOamV gaH$maZo ghm-gmV _{hÝ`m§Mr gwQ>r Omhra H$aVmZm
H$moUVrhr YmoaUmË_H$ ~mOy Ü`mZmV KoVbr Zmhr. _wbm§À`m_mZ{gH$Voda, e¡j{UH$ XOm©{df`r H$moUVo ZwH$gmZ hmoD$ eH$Vo d
Vo Q>miUo H$go Amdí`H$ Amho, Ë`mgmR>r doJdoJiçm n`m© m§Mr
MmMnUr H$aUo Va Xÿa nU emimM ~§X H$ê$Z _wbm§Mo _moR>oZwH$gmZ hmoUma hmoVo. ~rOoEgZo `m {ZU© mbm {damoY H$ê$Z,
emim§Mr Ëd[aV nwZ~mªYUr Ho$br. Ad¿`m Voamì`m {Xder emim
gwê$ Ho$br, Voìhm emioVrb _wbm§Mr g§»`m hmoVr nmMeo!gaH$maMm {ZU© , YmoaU {H$Vr MwH$sMo hmoVo ho ~rOoEgZo àË`j
H¥$VrVyZ XmIdyZ {Xbo.
H$moUË`mhr _XVH$m`m©_Ü`o qH$dm àH$ënm§_Ü`o emgZ dAemgH$s` g§ñWm§Mo 50-50% gh^mJ AgUo JaOoMo Amho.
n¡emÀ`m ñdê$nmV AmnËVrJ«ñVm§Zm _XV {Xbr OmVo. nU Ë`m
n¡emMm {d{Z`moJ mo½` H$maUmgmR>r hmoV Amho Zm, mMr XoIaoI_mÌ H$moUr H$arV Zmhr. Aem doir gaH$maZo àË`j n¡emMr
_XV JaOonwaVr H$ê$Z Kao, gm{hË`, OrdZmdí`H$ dñVy§Mm
nwadR>m `mo½` àH$mao H$aÊ`mV `mdm. H$Yr H$Yr Jmdm§VrbbmoH$g§»`m AmnËVrZ§Va AMmZH$ dmT>Vo. Ë`m_wio
JmdH$è`m§ì`{V[aŠV, AmnËVrJ«ñVm§ì`{V[aŠV XþgaoM bmoH$
oD$Z _XVrMm \$m`Xm {_idVmV.JwOamV gaH$maZo Ago Omhra AmídmgZ {Xbo H$s, AemgH$s`
g§ñWo~amo~a 50-50% ^mJrXmar H$ê$Z nS>boë`m emim§Mo
~m§YH$m_ nyU© H$ê$. R>aë`mZwgma ~rOoEgZo gd© emim§Mo

71
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
~m§YH$m_ gwé Ho$bo. Ë`mZwgma _w»`_§Ìr, {ejU_§Ìr d AW©_§Ìr
åhUmbo hmoVo H$s, 50% n¡go ~rOoEgbm XoÊ`mV `oVrb.
n§VàYmZm§À`m hñVo emim hñVm§VaUmMm H$m ©H«$_ hmoVm. Ë`mH$m ©H«$_mVhr _w»`_§Í`m§Zr m Jmoï>rMm nwZéÀMma Ho$bm. Varhr
gaH$maZo ~rOoEgbm n¡go {Xbo ZmhrV!
`mnojmhr _moR>r MyH$ gaH$maZo Ho$br, Vr åhUOo, OoWo OoWo~rOoEgZo emim ~m§Yë`m, gaH$mabm hñVm§V[aV Ho$ë`m, VoWo
emim ~m§YÊ`mgmR>r gaH$maZo d¥ËVnÌm§V Om{hamV XoD$Z Q>|S>a
_mJ{dbo. `mMm AW© Vo H§$ÌmQ>Xmambm 100% n¡go XoUma,~rOoEgZo gaH$maÀ`m {Z`{_V AmamIS>çmZwgma, àr\°$~«rHo$Q>oS>
_Q>o[aAbZwgma, gaH$mar {Z`_mZwgma, H$moUVohr n¡go Z KoVm
emim ~m§YyZhr VoWo nwÝhm emim ~m§YÊ`mMm gaH$ma àñVmd _m§S>Vo!`mgdmª{déÕ ~rOoEgZo hm`H$moQ>m©V [aQ>{nQ>reZ {Xbo. hm`H$moQ>m©V
hr Ho$g H$mhr dfmªn ªV Mmbbr. hm`H$moQ>m©Zo nwÝhm gaH$maH$S>o
Ho$g nmR>{dbr. gaH$manwT>o nwÝhm àoP|Q>oeZ Pmbo. Vr Ho$g AOyZhrnoS>tJ Amho.
~rOoEggma»`m EdT>çm _moR>çm, AZw dr d ^maV^a H$m ©aV
AgUmè`m g§K{Q>V g§ñWobm Aem AZw dm§Zm Vm|S> Xçmdo bmJmdohr {ZpíMVM {dMma H$aÊ`mgmaIr Jmoï> Amho.
dQ>d¥jmH$S>o WH$bo mJbo dmQ>gê$ AmYma åhUyZ Aml` KoVmV,
gd©M dmQ>gê§$Zm gmdbrMm AmYma ZH$mo AgVmo, H$mhtZm Ë`mÀ`m\$m§Xçm ñdV:À`m ñdmWm©gmR>r VmoS>m`À`m AgVmV. dQ>d¥j _mÌ
`m gd© àH$maÀ`m dmQ>gê§$Mo VQ>ñWVoZo {ZarjU H$arV, D$Z,
nmD$g, dmXidmam ghZ H$arV, Amnbo H$V©ì` ~OmdrV AgVmo!AmnËVrZ§Va H$moUH$moUVr nmD$bo CMbbr nm{hOoV? H$emàH$mao
{Z`moOZ Agmdo?

72
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AmnËVrÀ`m doir EH$ {IS>H$s moOZm am~dbr nm{hOo d {ZU©
à{H«$ oVrb {Xa§JmB© Q>mibr nm{hOo. aoìhoÝ y {S>nmQ>©_|Q>_Ü o H$mJXnÌo
nyV©VogmR>r d {ZU© à{H«$ ogmR>r {d{eï> ñQ>m\$ amIrd Agbm
nm{hOo, à{e{jV Agbm nm{hOo. AmnËVr Ooìhm oB©b, Voìhm `m
à{e{jV ñQ>m\$bm gaH$ma d AemgH$s` g§ñWm§~amo~a H$m_
H$aÊ`mgmR>rMo AmXoe Agbo nm{hOoV.
~rS>ãë`yS>r, AW©{d^mJ, Amamo½` {d^mJ, aoìhoÝ`y {S>nmQ>©_|Q>
`m§À`m_Ü o AmnËVr Xaå`mZ hmoV Agboë`m _XVH$m`m©{df`r
H$moUVohr gm_§Oñ` ZìhVo. `m gd© {d^mJm§Mo gm_§Oñ`,
ghH$m`©, VËnaVm, {Xa§JmB© Q>miUo `m Jmoï>tMr _XVH$m`©
Omo_mZo hmoÊ`mgmR>r JaO Amho.
doJdoJù`m AemgH$s` g§ñWm§Zm H$moUH$moUVr H$m_o {Xbr Jobr
nm{hOoV, Ë`m§À`mH$Sy>Z H$moUË`m doir H$moUVr _XV KoVbr nm{hOo
`m gd© Jmoï>tMr AmnËVrgmR>r åhUyZ gaH$maH$S>o EH$ doJir
{Z`_mdbr V`ma Agbr nm{hOo.
AmnËVrZ§Va nmD$g oVmo, dmXio hmoVmV, H$mhrhr hmoD$ eH$Vo.
g§gJ©OÝ` amoJ \¡$bmdÊ`mMr eŠ`Vm AgVo. Aem amoJm§Zm
doirM AmQ>moŠ`mV AmUUo \$ma JaOoMo AgVo. amoJ à{V~§YH$
Am¡fYm§Mr \$dmaUr H$aUo A{Ve` JaOoMo AgVo. Ë`mMà_mUo
_o{S>H$b H±$ng²Mr gdm©V OmñV JaO AgVo. AmnÎmrJ«ñVm§gmR>r
Am¡fYmonMma, hm°pñnQ>ëgMr gw{dYm ËdaoZo {_iUo \$ma JaOoMo
AgVo. Ë`mgmR>r AmnËVr H$mogiboë`m Jmdm§_Ü`o Ëd[aV
AË`mYw{ZH$ CnH$aUm§Zr gÁO XdmImZm qH$dm hm°pñnQ>ëgMr
VmËnwaVr C^maUr H$ê$Z, S>m°ŠQ>g©Mr Zo_UyH$ H$ê$Z bmoH$m§Zm

73
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
doirM CnMma {Xbo nm{hOoV. A°åã wbÝgMr gmo CnbãY H$ê$Z
{Xbr nm{hOo.
^maVmVrb ~è`mMem {d_mZVim§da ZmB©Q> b±S>tJMr gmo Zmhr,
Aem H$R>rU H$mimV `m gmo r AgUo JaOoMo Amho. EImXçm
{R>H$mUr XmoZ Jmdm§Zm OmoS>Umam nyb H$mogibm Va Xþgam H$moUVm
_mJ© CnbãY H$ê$Z XoVm `oB©b, Aem Jmoï>tMm Aä`mg,
{Z`moOZ `m_Ü o hmoUo JaOoMo Amho.
_mo~mB©b, \°$Šg, qàQ>a, H$m°åß wQ>a, B§Q>aZoQ> `m AË`mYw{ZH$
gw{dYm§À`m gmhmæ`mZo Ëd[aV XiUdiU d g§nH©$ gmYbm Jobm
nm{hOo. Ë`mgmR>r m gd© gw{dYm§Mr CnbãYr AgUo JaOoMo Amho.
~rOoEgZo EH$ AemgH$s` g§ñWm AgyZhr g§nyU© {Z`moOZ,
gwgyÌVVm, AË`mYw{ZH$ §ÌUm d JmdmoJmdÀ`m g§nH©$_mÜ`_mVyZ
AmnËVr{ZdmaUmMo, AdmT>ì` _XVH$m`m©Mo \$ma _moR>o AmìhmZ
nobbo. AZoH$ AS>MUtZm Vm|S> {Xbo.
emim§Mo ~m§YH$m_ H$aVmZm _Oya CnbãY Zgm`Mo. ~m§YH$m_mMo
gm{hË` CnbãY ZìhVo. Ë`m_wio ~rOoEgbm nwÊ`mhÿZ ~m§YH$m_
gm{hË` d _Owam§Zm Ý`mdo bmJbo. ~m§YH$m_mgmR>r _{eZar
CnbãY ZìhË`m. amÌrÀ`m doir gm{hË` Mmoar hmoV Ago.
gdm©V _hÎdmMo åhUOo nmUr d {dOoMr gmo ~m§YH$m_mÀ`m
{R>H$mUr ZìhVr. ~rOoEgbm OZaoQ>a {dH$V ¿`mdo bmJbo. Iao
Va, gaH$maZo nmUr d {dOogmaIr Amdí`H$ gw{dYm CnbãY
H$ê$Z XoUo JaOoMo AgVo nU _XVàg§Jr gaH$maZo Xþb©jM
Ho$ë`mMo ho EH$ CXmhaU Amho.
Aemhr n[apñWVrV ~rOoEgZo 368 emim§Mo Ho$di 90 {Xdgm§_Ü o
~m§YH$m_ H$ê$Z Ë`m gd© emim gaH$maH$S>o hñVm§V[aV Ho$ë`m.

74
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gìdm bmI _wbm§À`m emim gwê$ Pmë`m. _wbo AmnËVrgma»`m
H$R>rU n[apñWVrVyZ, _mZ{gH$ YŠŠ`mVyZ gmdê$Z emioV oD$Z
~gy bmJbr. `m bhmZ bhmZ ~mbH$m§Mo nwÝhm emim§_Ü o oUo,
IoiUo, Aä`mg H$aUo, Jm|JmQ,> _ñVr H$aUo, hgUo, ~mJS>Uo nmhÿZ
~rOoEgÀ`m gd© H$m`©H$Ë`mªMo, lr. em§Vrbmb _wWm§Mo _Z
AmZ§XmZo, CËgmhmZo, A{^_mZmZo ê$Z Ambo.
_wbm§À`m S>moù`m§_Ü`o Aly§À`m OmJr nm{hboë`m hgyÀ`m
\w$bm§_Ü o JwOamVÀ`m g§nyU© H$m`m©Mo `e gm_mdbobo Amho.
EdT>oM Zìho Va EH$m g§nyU© {nT>rMo {dVì` ~rOoEgZo Amnë`m
H$m`m©VyZ KS>{dbo Amho. lr. em§Vrbmb _wWm m§Mo H$amar YmoaU,
XÿaÑï>r d {MH$mQ>rZo H$m`© H$aÊ`mMr d¥ËVr hr _wbm§Mm
^{dî`H$mi CÁÁdb H$aÊ`mgmR>r H$maUr yV R>abr, hoM `m
`emVyZ {gÕ hmoVo.
~rOoEgÀ`m H$m`m©Mm Jm¡ad :~rOoEgÀ`m H$m`m©Mm Jm¡ad :~rOoEgÀ`m H$m`m©Mm Jm¡ad :~rOoEgÀ`m H$m`m©Mm Jm¡ad :~rOoEgÀ`m H$m`m©Mm Jm¡ad :
^maVmMo n§VàYmZ AQ>b{~hmar dmOno r m§Mo hñVo 368 emim§Mo
Ho$di 90 {Xdgm§_Ü o JwOamV gaH$maH$S>o hñVm§VaU.
n§VàYmZm§Mo _wŠV H§$R>mZo ~rOoEgÀ`m H$m`m©~Ôb àe§gmoX²Jma.
w{Zgo\$Mo _w»` lr. {nQ>a `m§Zr åhQ>bo H$s, “~rOoEgMo H$m ©
åhUOo Ho$di M_ËH$ma hmo ! ~ÀN>md_Ü o ~rOoEgZo AË §V
_mobmMo H$m © Ho$bo Amho.’’ amï>dmXr H$m±J«ogMo lr. eaX ndma
e¡j{UH$ nwZd©gZmÀ`m H$m`m©~Ôb A{Ve` g_mYmZr d AmZ§Xr
hmoVo. Ë`m§Zr `m H$m`m©gmR>r n¡emÀ`m ê$nmZo _XV Omhra Ho$br.
AmZ§Xr~oZ nQ>ob, JwOamV {ejU_§Ìr, m§Zr ~rOoEgZo Ho$boë`m
_XVH$m`m©~Ôb d e¡j{UH$ àH$ënm{df`r A{Ve` àe§gm Ho$br.

75
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
JwOamV ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$brJwOamV ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$brJwOamV ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$brJwOamV ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$brJwOamV ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$br
Ë`m§Mr Zmdo :Ë`m§Mr Zmdo :Ë`m§Mr Zmdo :Ë`m§Mr Zmdo :Ë`m§Mr Zmdo :
.A
.$«HdmZoMm`Ë$H©`m$H
-A
.$«H
dmZoMm`Ë$H©`m$H
.1 mWw_rObmbrV§me.rl .31rOX§M_brZ.rl
m`b{J§wn
.2 mZmawgrOX§Mem$Hà.rl .41 Z¡OrOnrXà.rl
.3 Z¡OrOZ©eXwg.rl .51 m`b{M±mArOfmwg.rl
.4 ram>Rom$HrOeoh_.rl .61 br>QmnVO{A.rl
.5 maom~rOgamn.°m>S .71 br>QmnXdqaA.rl
.6 mZ$\m~rOb_ZX§M.rl .81 $oH>SomK.rl
.7 rVoM§grOX§M_V¡mJ.rl .91 o>S§Jam^.rl
.8 ~å~rOb_rVñh.rl .02 obgom^.r>Q.`md.rl
.9 m`r>RogrO`^A.rl .12 a$H>SmdXm`.oO.E.rl
.01 IoamnrO$HnrX.rl .22 raJ{.r~.bE.rl
.11 bmdgomArObmbrV§m$H.rl .32 o>Tmd.$oH.rO.rl
.21 m`r>SaomMrOX§Mbmb.rl .42 oiJ§B._E.amA.rl

76
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
~m§YH$m_ nyU© Ho$boë`m emim§Mm VŠVm :~m§YH$m_ nyU© Ho$boë`m emim§Mm VŠVm :~m§YH$m_ nyU© Ho$boë`m emim§Mm VŠVm :~m§YH$m_ nyU© Ho$boë`m emim§Mm VŠVm :~m§YH$m_ nyU© Ho$boë`m emim§Mm VŠVm :
���
.$«H m$HwbmVrM§mdmJ
m`»§g
rM§mime
m`»§g
rM§m`ëomI
m`»§g
uWmçXd{
m`»§g
.1 dm>NÀ~ 41 43 011 9478
.2 Oy^ 53 26 602 47781
.3 aO§A 31 24 221 5254
.4 anma 60 31 03 9113
.5 rd>S§m_ 11 91 43 6012
.6 mЧw_ 81 74 85 0156
.7 m`b{Z 20 70 21 6501
.8 mZm`I_ 01 51 82 6962
.9 _mYrY§mJ 20 32 261 89341
.01 m`b{_ 03 54 801 1109
.11 u~om_ 62 35 09 2359
.21 r>Såb{ 10 80 44 5273
U$yHE 861 863 4001 10248

77
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
7. ËgwZm_rMo Vm§S>d: Vm{_iZmSy>,7. ËgwZm_rMo Vm§S>d: Vm{_iZmSy>,7. ËgwZm_rMo Vm§S>d: Vm{_iZmSy>,7. ËgwZm_rMo Vm§S>d: Vm{_iZmSy>,7. ËgwZm_rMo Vm§S>d: Vm{_iZmSy>,A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o YmdA§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o YmdA§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o YmdA§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o YmdA§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o Ymd
ËgwZm_rMo ^`àX Vm§S>d :ËgwZm_rMo ^`àX Vm§S>d :ËgwZm_rMo ^`àX Vm§S>d :ËgwZm_rMo ^`àX Vm§S>d :ËgwZm_rMo ^`àX Vm§S>d :
26 {S>g|~a 2004 amoOr B§S>moZo{e`mVrb gw_mÌm~oQ>mOdi 9.0
[aíQ>a ñHo$bMm àM§S> ^yH§$n Pmbm. g_þÐVimer Pmboë`myH§$nmZo Vmer 500 Vo 1000 {H$._r. doJmZo àM§S> bmQ>m Cgië`m.
Ad¿`m H$mhr Vmgm§VM ËgwZm_r bmQ>m§_wio ^maV, B§S>moZo{e`m,
lrb§H$m, Wm`b§S>, _bo{e`m, _mbXrd, å`mZ_ma, ~m§JbmXoe,gmo_m{b`m, Q>m§Pm{Z`m Am{U Ho${Z`mMo g_wÐ{H$Zmao {Ji§H¥$V
Ho$bo. KaoXmao, d¥jdëbr gd© H$mhr CX²ÜdñV Pmbo. gw_mao VrZ
bmI bmoH$ _¥Ë w_wIr nS>bo.ËgwZm_rMm àhma maVmÀ`m nyd© {H$Zmè`mda OmñV hmoVm. Ë`mV
A§X_mZ-{ZH$mo~maMr 38 {ZgJ©aå` ~oQ>o, V{_iZmSy>, nm±S>oMar,
Ho$ai d H$mhr à_mUmV Am§Y«àXoeMm g_mdoe hmoVmo. H$m` hmoVoAmho ho g_OÊ`mÀ`m AmV, gd© CX²ÜdñV hmoV Jobo. g_wÐ{H$Zmar
Agbobo bmoH$ doJmZo g_wÐmV AmoT>bo OmV hmoVo. Á`m§Zm eŠ`
hmoVo, Vo Ord dmM{dÊ`mgmR>r Q>oH$S>rH$S>o niV gwQ>bo. ^am^a

78
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gJirH$S>o ËgwZm_rVyZ {Z_m©U Pmboë`m ^ §H$a AmnËVrÀ`m
~mVå`m àg¥V ìhm`bm bmJë`m. ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m nwUo
oWrb _w»`mb`mVhr lr. em§VrbmbOr _wWm m§À`mn ªV ~mV_rnmohmoMbr. Ë`m§Zr VmËH$mi ^maVmVrb O¡Z g§KQ>ZoÀ`m
H$m`©H$Ë`mªer g§nH©$ gmYbm Am{U _XVH$m`m©gmR>r {VH$S>o
OmÊ`mMr `moOZm AmIbr.
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © :
lr. em§Vrbmb _wWm d ghH$mar H$m ©H$V} Ëd[aV MoÝZB©bm admZm
Pmbo. KQ>ZoMr Vrd«Vm BVH$s àM§S> hmoVr H$s, {dMmaH$am`bmXoIrb Cg§V ZìhVr. AmnËVrJ«ñVm§Mr gwQ>H$m, nwZd©gZ
d _XVH$m © H$aÊ`mgmR>r gd©àW_ ghm {R>H$mUr VoWrb ñWmZrH$
O¡Z bmoH$m§Zr V§~y R>moH$bobo hmoVo. {gaH$mbr, {MX§~a_², H$amB©H$b,Hw§$^H$moZ_², Hw$S²>bmoa, nm±S>oMar. `mVrb {gaH$mbr ho {R>H$mUr
BVa EH$drg Jmdm§gmR>rMo _Ü`dVu _XV H|$Ð åhUyZ {ZdS>bo
Jobo. AmnËVrJ«ñVm§Zm AÝZ nm{H$Q>o, {nÊ`mMo nmUr nwadÊ`mMoH$m`© àW_ gwê$ Ho$bo. Am¡fYmonMma, AË`mdí`H$ dñVy§Mm
nwadR>m, AÝZ ~Z{dÊ`mgmR>r OmJoMr nmhUr H$aÊ`mV Ambr.
{Zdmè`mgmR>r XmoZeo V§~y§Mr Ëd[aV C^maUr Ho$br. `m{edm`PmonS>r ~m§YÊ`mgmR>r Am{W©H$ _XV H$m ©H$Ë`mªZr {Xbr. H$m_mMr
ì`mßVr àM§S> hmoVr. Or{dVhmZr OmñV Pmë`m_wio KQ>ZoMr Vrd«Vm
dmT>br hmoVr. _¥VXohm§Mr {dëhodmQ> bmdUo ho gdmªV _hÎdmMo H$m_hmoVo. nU Ë`m~amo~aM O§Vyg§gJ©, g§gJ©OÝ` amoJ amoIÊ`mgmR>r
à`ËZ H$aUohr JaOoMo hmoVo. Ë`mgmR>r pãbqMJ nmdS>aMr
\$dmaUr H$aÊ`mV Ambr.AÝZ ~ZdyZ AÝZnwadR>m H$aÊ`mg§~§YrMr gd© ì`dñWm O¡Z
g_mOmÀ`mdVrZo H$aÊ`mV Ambr. drg dfm©Vrb g§KQ>ZoÀ`m
AZw dmVyZ, gd© gm{hË`gm_wJ«r CnbãY Agë`mZo, g§KQ>ZoV\}$

79
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
`m Jmoï>tMr Ëd[aV A§_b~OmdUr Ho$br Jobr. OrdZmdí`H$
dñVy§Mo gm{hË` EH$Ì H$ê$Z {H$Q> V`ma H$aÊ`mV Ambo, `mV
^m§S>r, _oU~ËVr, A§WéU nm§KéU, H$nS>o, H$mS>onoQ>r, gmIa,MhmnmdS>a, AÝZYmÝ` d ho {H$Q> dmQ>n H$aÊ`mV Ambo.
emim C^maUrgmR>r à`ËZ :emim C^maUrgmR>r à`ËZ :emim C^maUrgmR>r à`ËZ :emim C^maUrgmR>r à`ËZ :emim C^maUrgmR>r à`ËZ :
500 _wbm§Mo d Ë`m§À`m nmbH$m§Mo emim gwê$ H$aÊ`m~m~VMog§_VrnÌ, Ë`m§À`mM mfoV, g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZr {_idbo.
_XV dmQ>nmMo H$m_ gwairVnUo gwê$ Pmë`mZ§Va lr. _wWm m§Zr
bhmZ _wbm§À`m emioÀ`m àíZmH$S>o Amnbo bj H|${ÐV Ho$bo.Ë`mà_mUo Ë`m§Zr lr. à\w$ëb nmaoI `m§Zm MoÝZB©bm ~mobmdyZ
KoVbo d nwT>À`m H$m`m©À`mÑï>rZo AmIUr gwê$ Ho$br. g§nyU©
CX²ÜdñV Pmboë`m emim {H$Vr, H$mhr à_mUmV CX²ÜdñV Pmboë`memim {H$Vr d XþéñVrÀ`m emim {H$Vr `mMm nmhUr Ahdmb
V`ma Ho$bm.
500 _wbo emim nwÝhm gwê$ H$aÊ`mV `mì`mV `mgmR>r V`mahmoVo. Aem àH$mao emim§Mm nmhUr Ahdmb, 500 _wbm§Mo g§_VrnÌ
d g§KQ>ZoV\}$ Ho$ë`m OmUmè`m H$m`m©g§~§YrMr ~maH$mB©Zo _m{hVr,
Aer gd© H$mJXnÌo V{_iZmSy>gaH$maH$S>o, emim ~m§YUrMmàñVmd åhUyZ gmXa H$aÊ`mV Ambr. `mgmR>r MoÝZB©Vrb
g§KQ>ZoÀ`m nXm{YH$mè`m§Mrhr g§_Vr hmoVr, BVHo$M Zìho Va
O¡Z g§KQ>ZoZo MoÝZB©_Ü o emiogmR>r O_rZhr XoÊ`mMo _mÝ`Ho$bo hmoVo. O`b{bVm§er oQ> lr. eaX ndmagmho~m§Zr KS>dyZ
AmUbr. m gd© Jmoï>tg§~§Yr {dñV¥V MMm© VËH$m{bZ _w»`_§Ìr
O`b{bVm§er H$aÊ`mV Ambr. na§Vw Ë`m§Zr “emim ~m§YÊ`mMmàñVmd ZmH$mabm.’’ Ë`m§Mo åhUUo hmoVo, “n¡go Xçm. emim ZH$mo.’’
lr. em§Vrbmb _wWm, lr. à\w$ëb nmaoI d H$m ©H$Ë`mªZr Varhr
`mgmR>r à`ËZ Ho$bo. nU V{_iZmSy>gaH$ma Amnë`m {ZU© mda

80
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
R>m_ hmoVo. eodQ>r {Zame pñWVrVM lr. _wWm MoÝZB©
{d_mZVimda, 20 OmZodmar 2005 amoOr nwÊ`mÀ`m naVrÀ`m
àdmgmgmR>r Ambo.
O`bbrVm§Mr ^oQ> ndmagmho~m§ZrM KS>dyZ AmUbr :O`bbrVm§Mr ^oQ> ndmagmho~m§ZrM KS>dyZ AmUbr :O`bbrVm§Mr ^oQ> ndmagmho~m§ZrM KS>dyZ AmUbr :O`bbrVm§Mr ^oQ> ndmagmho~m§ZrM KS>dyZ AmUbr :O`bbrVm§Mr ^oQ> ndmagmho~m§ZrM KS>dyZ AmUbr :
{d_mZVimda lr. _wWm `m§Mr amï´>r` AmnËVr ì`dñWmnZ
g{_VrMo CnmÜ`j lr. eaX ndma d amÁ`nmb lr. am_ H$mngo`m§Mr oQ> Pmbr.> lr. ndmagmho~m§Zr, “A§X_mZ-{ZH$mo~mahr
VodT>oM AmnËVrJ«ñV Amho d VoWohr _XVrMr VmËH$mi JaO Amho.
{VWo Vwåhr emim, àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr H$am,’’Ago gm§{JVbo. Ë`mà_mUo Ë`m§Zr lr. am_ H$mngo, VËH$m{bZ
JìhZ©a, A§X_mZ {ZH$mo~ma `m§Zm emim§Mm àñVmd _mÝ`
H$aÊ`mg gm§{JVbo.lr. _wWm m§Zr Amnë`m nwT>rb H$m`m©Mr {Xem, A§X_mZ-{ZH$mo~ma
hrM R>adbr. maVr` O¡Z g§KQ>Zm BWyZ nwT>À`m EH$-XrS> dfm©V
A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb {ejU d Amamo½`joÌmV H«$m§VrKS>dUma hmoVr, ho {Z`Vrbmhr _m{hVr Zgob!
A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb H$m`© :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb H$m`© :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb H$m`© :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb H$m`© :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb H$m`© :
A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb ~oQ>m§Mm g_yh hm maVmMm H|$Ðem{gVàXoe hmo`! BWo bmoH${Z`wŠV à{V{ZYtMr gËVm Zmhr, Va
gaH$ma{Z`wŠV amÁ`nmb d A{YH$mar H$m_H$mO nmhVmV.
Ë`m_wio H$moUVohr {ZU© BWo gaH$mar nÕVrZoM nma nS>VmV!AemgH$s` g§ñWm gaH$mar H$m`m©_Ü o _XV, ghH$m © H$ê$
eH$VmV, hoM BWë`m gaH$mar A{YH$mè`m§Zm AmVmn ªV _m{hV
ZìhVo! _wimVM EdT>r _moR>r AmnËVr H$mogiÊ`mMr hr n{hbrMdoi! Ë`mVhr A§X_mZ {ZH$mo~ma_Yrb ~oQ>o EH$_oH$m§nmgyZ Xÿa
A§Vamda ~amMgm àXoe Am{XdmgtÀ`m A§_bmImbr.
gaH$maì`{V[aŠV BWo {ZU© hmoVmV Vo Am{Xdmgr H$m¡pÝgb_m\©$V.

81
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
EH§$XarV Aem dmVmdaUmV, _w»`^y_rnmgyZ Xÿa A§Vamda
amhÿZhr _XVH$m © H$aUo, AÝZnwadR>m, H$nS>odmQ>n, OrdZmdí`H$
dñVy§Mo dmQ>n H$aUo `mgma»`m Jmoï>r nma nmS>ë`m. nU _w»`H$m © g§KQ>Zobm nma nmS>m`Mo hmoVo Vo åhUOo emim§Mr C^maUr d
àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr.
emim C^maUr_mJrb lr. _wWm `m§Mr ^y{_H$m :emim C^maUr_mJrb lr. _wWm `m§Mr ^y{_H$m :emim C^maUr_mJrb lr. _wWm `m§Mr ^y{_H$m :emim C^maUr_mJrb lr. _wWm `m§Mr ^y{_H$m :emim C^maUr_mJrb lr. _wWm `m§Mr ^y{_H$m :AmnËVrÀ`m doir gaH$maMr à_wI H$m_o åhUOo añVo,
{nÊ`mÀ`m-dmnaÊ`mÀ`m nmÊ`mMr ì`dñWm, drO, AW© gmhmæ`
H$aUo, AÝZYmÝ` nwadUo, {Zdmè`mMr ì`dñWm H$aUo ho hmoV.`m{edm` AmH$S>odmar V`ma H$aUo. {Oëhm{Zhm`, VmbwH$m{Zhm`,
Jmd{Zhm` AmnËVrJ«ñVm§g§~§YrMm Ahdmb, AmH$S>odmar
gaH$maXa~mar gmXa H$aUo. Ë`m~ahþHy$_ {ZU© KoD$Z àË`j_XVH$m`m©Mr, AÝZYmÝ` nwadR>çmMr, AW©gmhmæ`mMr moOZm
AmIyZ, àË`j A§_b~OmdUr H$aUo hr gd© H$m_o àm_w»`mZo
gaH$maÀ`m AIË`m[aV `oVmV. Va emim§Mr C^maUr,Am¡fYmonMmam§Mm nwadR>m, àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr,
XdmImÝ`mMr _XV `m Jmoï>r AemgH$s` g§ñWm nma nmSy>
eH$VmV. H$maU {OWo emim AgVmV, {VWo Ioim§Mo _¡XmZ qH$dmnQ>m§JU AgVoM Ë`m_wio emioOdiÀ`m _moH$ù`m OmJo_Ü oM
ZdrZ B_maVrMr C^maUr hmoD$ eH$Vo. {ejH$m§Zm nJma
gaH$maH$Sy>Z gwê$ AgVmo, _wbo AgVmV. B_maV ~m§YyZ nyU©H$aUo, EdT>rM Jmoï> AgVo. nU `mVyZ EH$ AË §V _hÎdmMr
Jmoï> gmÜ` hmoVo, Vr åhUOo _wbm§Mo bj Xþgè`m Jmoï>rda H|${ÐV
hmoD$Z Ë`m§À`m _ZmdaMm VmU H$_r hmoD$Z OmVmo. KS>boë`mKQ>Zo_wio _wbm§Zm O~aXñV _mZ{gH$ YŠH$m ~gbobm AgVmo.
`m YŠŠ`mVyZ gmdê$Z Ë`m§Mo _mZ{gH$ XS>nU KmbdUo,

82
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
ñdñWVm {Z_m©U H$aUo, gwa{jV dmVmdaU {Z{_©Vr H$aUo
Ë`m§À`mgmR>r \$ma _hÎdmMo AgVo.
`mì`{V[aŠVMr Xþgar _hÎdmMr Jmoï> åhUOo gJirH$Sy>Z_XVrMm AmoK gwê$ AgVmo. Ë`m_wio _mJÊ`mMr, KoÊ`mMr,
namdb§{~ËdmMr d H$mhr A§er Am`VonUmMr, AmiernUmMr
gd` bmJÊ`mMr eŠ`Vm AgVo. bhmZ d`mV Aem àH$mao_wbm§da g§ñH$ma Pmbo Va Ë`m§À`m {dVì`mbm hmZrH$maH$ Amho.
Ë`m_wiohr {nT>r dmMdUo EdT>oM Zmhr Va Vo gwg§ñH$m[aV,
ñdmdb§~r H$aUo gd©ñdr Amnë`m hmVmV Amho.Ë`mMà_mUo Am¡fYmonMma, XdmImZm m Jmoï>r AmnËVrÀ`mdoir
gdmªV OmñV _hÎdmÀ`m AgVmV. AnKmVJ«ñVm§Zm Ëd[aV
S>m°ŠQ>am§Mr _XV {_iUo Oê$ar AgVo. Am°naoeÝg, VnmgUr,Am¡fYm§Mr ì`dñWm VmËH$mi hmoUo JaOoMo AgVo, g§^mì`
Or{dVhmZr Q>miÊ`mgmR>r _o{S>H$b H±$nMr C^maUr {dZm{db§~
AmnÎmrgmR>r hmoUo JaOoMo AgVo. Ë`m{edm` H$m`_ñdê$nrMoàmW{_H$ Amamo½` H|$Ð qH$dm XdmImZm C^maUohr OéarMo AgVo.
`m XmoÝhr Jmoï>tMo _hÎd, {ZH$S>, JaO bjmV KoD$Z lr.
em§Vrbmb _wWm AmnËVrH$m ©, _XVH$m © gwê$ AgVmZmM emimC^maUr d àmW{_H$ Amamo½` H|$Ð C^maUrH$S>o bj H|${ÐV
H$aVmV.
A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o emim C^maUrgmR>r à`ËZ :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o emim C^maUrgmR>r à`ËZ :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o emim C^maUrgmR>r à`ËZ :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o emim C^maUrgmR>r à`ËZ :A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o emim C^maUrgmR>r à`ËZ :A§X_mZ-{ZH$m o~maÀ`m AmVmn`ªVÀ`m B{Vhmgm_Ü`o
n{hë`m§XmM EH$m AemgH$s` g§ñWobm H$m_ H$aÊ`mMr nadmZJr
{_imbr hmoVr!A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü o EHy$U 572 ~oQ>m§Mm g_yh Amho. qhXr
_hmgmJamV Vo EH§$XarV 500 _¡b A§Vamda dgbobo Amho.
~oQ>m§da OmUo \$ma _wpíH$b H$m_ hmoVo. OoQ²>Q>r ËgwZm_r_wio CX²ÜdñV

83
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Pmboë`m hmoË`m qH$dm nmÊ`mImbr Joë`m hmoË`m. EH$M gaH$mar
ho{bH$m°ßQ>a hmoVo, nU Vohr JaOoÀ`m doir g§KQ>ZoÀ`m AÜ`jm§Zm
qH$dm H$m ©H$Ë`mªZm dmnaVm oD$ eH$bo Zmhr, CnbãY Pmbo Zmhr.Aemhr n[apñWVrV ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo emim C^maUrMm
{ZU© KoVbm. EH§$XarV 400 emim§n¡H$s 97 nyU© CX²ÜdñV Pmë`m
hmoË`m. Ë`mVrb 20 emim§À`m ~m§YH$m_mgmR>r g§KQ>Zobm Vm|S>rnadmZJr {_imbr. gaH$ma d g§KQ>Zo_Ü o Omo H$ama, MoU ìhm`bm
Ano{jV AgVo, Ë`mda ghr H$aÊ`mgmR>r qH$dm EH§$XarV H$m_mMr
O~m~Xmar KoÊ`mgmR>r gaH$mar A{YH$mar V`ma ZìhVo. Ë`m_wioH$mJXnÌm§Mr nyV©Vm hmoÊ`mgmR>r \$ma {db§~ bmJV hmoVm.
_w»` H$m_mda bj H|${ÐV H$aÊ`mMo lr. _wWm `m§Zr R>a{dbo.
Ë`mà_mUo Ë`m§Zr lr. à\w$ëb nmaoI m§Zm MmO© {Xbm. Ë`m{Xderlr. à\w$ëb nmaoI ZmJnya_Ü o hmoVo. VoWyZ Vo Ëd[aV nmoQ>©ãboAabm
admZm hmoUma hmoVo, Ë`mgmR>r Vo MoÝZB©bm Ambo, nU MoÝZB©-
nmoQ>©ãboAa {d_mZ MwH$bo d Ë`m§Zm MoÝZB©_Ü oM lr. JmobojZmdmÀ`m J¥hñWmH$S>o amhmUo ^mJ nS>bo. Xþgè`m {Xder
nmoQ>©ãboAa_Ü o Joë`mda à\w$ëb^mB© lr. Z{bZ Jmoboj m§À`m
Kar Jobo, Vo {VWoM nwT>Mo XrS> df© am{hbo.à\w$ëb^mBªZr gd©àW_ Z{bZÀ`m gmhmæ`mZo nmoQ>©ãboAa_Ü o
Am°{\$g gwê$ Ho$bo. emim§gmR>r OmJoMr nmhUr gwê$ Ho$br. na§Vw
AZoH${dY AS>MUtMm S>m|Ja C^m am{hbm. Ë`mVrb _hÎdmMoåhUOo _Oya {_iUo H$R>rU hmoVo, Am{Xdmgr mJmV àdoe {_iUo
H$R>rU hm oVo, ~m §YH$m_mMo gm{hË` h¡Ðm~mX, MoÝZB©,
{demImnQ²>Q>U_²_mJ} AmUmdo bmJUma hmoVo.Am{Xdmgr H$m¢{gbMr nadmZJr KoUo Amdí`H$ hmoVo, Vr KoVbr
Jobr. VoìhmMo MoAa_Z {_. A~S>uZ, H$ma{ZH$mo~ma_Ü o amhmV
hmoVo. Am{H©$Q>oŠQ>Mr Zo_UyH$ Ho$br. B§{O{ZAaMr Zo_UyH$ Ho$br.

84
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
H$m°åß wQ>a B§{O{ZAa, Am°{\$g_Ü o H$m_ H$aUmè`m ì`ŠVtMr
Zo_UyH$ Ho$br. EnrS>ãë`wS>r (APWD) H$Sy>Z Vm|S>r _mÝ`Vm
{_idbr.EdT>o H$ê$Zhr AS>Wio H$mhr g§nV ZìhVo, gdmªV _hÎdmMm
AS>Wim g_moa C^m R>mH$bm, Vmo åhUOo gaH$mar bmb{\$VrMm,
A§X_mZ {ZH$mo~ma gdmªV OmñV ^yH§$nàdU joÌ åhUOogopñ_H$PmoZ 5 _Ü o oVmo.
emim§À`m ~m§YH$m_mMm AmamIS>m V`ma Ho$bm Vmo, gopñ_H$PmoZ
5 Zwgma, Am`.Eg. 1893 À`m à_mUo. na§Vw gaH$marA{YH$mè`m§Mo åhUUo hmoVo H$s m Jmoï>rMr JaO Zmhr. Ë`m_wio
AmamIS>m _§Oya H$ê$Z KoVmZm IynXm Ë`m§Zm g_OmdyZ gm§Jmdo
bmJbo.AmamIS>m _§Oya H$ê$Z KoVbm Va ñWm{ZH$ H§$ÌmQ>Xma V`ma
ZmhrV, _Oya ZmhrV. mgmR>r H$maUo doJdoJir hmoVr- H$moUmMo
Am°{\$gog CX²ÜdñV hmoVo, H$moUr _mZ{gH$ YŠŠ`mVyZ gmdaboZìhVo. Ë`m_wio H$m_mda OmÊ`mMr, C^mar KoÊ`mMr _mZ{gH$Vm
ZìhVr. Ë`mgmR>r g§KQ>ZoV\}$ Om{hamV {Xbr. Va Om{hamVrbm
EH$hr à{VgmX Zmhr. _J gaH$mar `mXrVrb H§$ÌmQ>Xmam§eràË oH$s g§nH©$ Ho$bm AgVm g_Obo H$s, Vo \$ŠV gaH$marM
H$m_o KoVmV. ~mhoaMr KoV ZmhrV. gaH$mar H$m_mVyZ 40-50%
_m{O©Z gwQ>Vo {edm` H$m_mÀ`m nyV©Vo{df`r, Šdm{bQ>r{df`rA{YH$mar d H§$ÌmQ>Xma EH$_oH$m§Zm gm§ miyZ KoVmV! hrM Jmoï>
_Owam§{df`rhr AZw dm`bm {_imbr. _Oya H$m CnbãY ZmhrV
Va, H$moUmMo ZmVodmB©H$ _¥Ë w_wIr, H$moUr KQ>ZoÀ`m YŠŠ`mVyZgmdê$ eH$bo Zmhr, H$moUmbm H$m_mMr BÀN>m ZgVo, H$moUmbm
100-200 é. amoO§Xmarda H$m_mMr bmO dmQ>Vo. Ë`mnojm gaH$ma/
AemgH$s` g§ñWm§H$Sy>Z ~arMer _XV {_iVo. _XVrMm AmoK

85
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gJirH$Sy>Z EdT>m gwê$ AgVmo H$s, H$m_mVyZ n¡go {_i{dÊ`mMr
Voìhm Var JaO ZgVo Am{U Ë`m_wio am§JoV C^m amhm`Mo H$s
H$m_mda Om`Mo?EH$sH$S>o Am§Vaamï>r` g§ñWm/ ñd §godr g§ñWm ~mobV AgVmV
H$s ñWm{ZH$ bmoH$m§Mm gh^mJ nwZ{Z©_m©U H$m`m©V H$ê$Z KoUo
Amdí`H$ Amho. àË`jmV KQ>ZmñWirMr pñWVr _mÌ AË §V doJirAgVo. AWm©V² dmVmZwHy${bV §ÌUo_Ü o ~gyZ H$m°\$s {nVmZm _hÎdmMr
YmoaUo R>adUo Ho$ìhmhr gmono AgVo Ë`m_wioM àË`jmV KQ>ZmñWir
H$m © H$aUmè`m§À`m H$m ©nÕVt_Ü o, YmoaU A§_b~OmdUr_Ü o ddmVmZwHy$brV §ÌUoVrb YmoaU _gwXçm§_Yrb \$aH$ \$ŠV empãXH$
Amho!
Aemdoir ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo YmoaU R>a{dbo H$s, nmM XhmQ>ŠHo$ OmñVr Kmb{dbo Var MmbVrb nU H$m_ df©-XmoZ df©
WH$bo Zmhr nm{hOo. Ë`mgmR>r AmJmD$ n¡go XoD$Z H$m_mbm gwédmV
Ho$br. ~m§YH$m_ gm{hË` V`ma H$aÊ`mgmR>r h¡Ðm~mXÀ`m H§$nZrbmH§$ÌmQ> {Xbo. ho gm{hË` \°$ŠQ>>arVyZ bmoS> hmoD$Z MoÝZB©bm m`Mo,
VoWo Vo CVadbo Om`Mo. VoWyZ OhmOmV MT>dyZ {demImnQ²>Q>U_²bm
CVa{dbo Om`Mo d {demImnQ²>Q>U_² `oWo nwÝhm MT>dyZnmoQ>©ãboAabm CVa{dbo Om`Mo. Aem àH$mao Vo nwÝhm nwÝhm MT>dyZ-
CVadyZ, _mbmMr Zo-AmU H$aÊ`mV nwîH$i doi IM© hmoV Ago.
gJirH$S>o _Zwî`~imMr JaO mgV Ago. nmoQ>©ãboAa_YyZ VodoJdoJù`m ~oQ>m§da nmohmoMVo H$amdo bmJo. H$maU emim§Mr {R>H$mUo
doJdoJir hmoVr.
à\w$ëbZJa_Ü o emioMr C^maUr H$aVmZm Ambobm AZw dVa \$maM doJim Amho. oWo OmVmZm EH$ ZXr bmJVo. Vr ZmJ_moS>r
diUo KoV dmhmVo. nmUr H$_aoBVHo$ Agob, nU {Vbm ~amo~a
Xhm doim Amobm§Sy>ZM nwT>o OmUo eŠ` hmoVo Aem àH$mao S>moŠ`mda

86
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gm{hË` d Xhm doim nm`r ZXr Amobm§Sy>V Vo gm{hË` KoD$Z,
emion ªV Omdo bmJbo d _JM ~m§YH$m_ H$aVm Ambo.
{OX²X, AmH$m§jm, _ohZVrMr V`mar Agob Va AeŠ` Jmoï>rhràË`jmV oVmV, hoM Ho$di `mVyZ àVrV hmoVo. ^JraW à`ËZ
H$ê$Z EH$ EH$ ~m §YH$m_ nyU© Ho$bo, hr ZŠH$sM
dmImUÊ`mgmaIr Jmoï> Amho.Aem gd© AS>MUt_YyZ, AS>Wù`m§_YyZ OmV. ^maVr` O¡Z
g§KQ>ZoZo EH$ dfm©À`m AmV 11 emim§Mr C^maUr Ho$br. {OWo
gdmªV OmñV AS>Wim, {VWo gdmªV OmñV CËgmhmZo H$m ©, hoMgyÌ g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©V H$m`_ _hÎdmMo R>abo Amho.
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo XoUJrXmam§Zm àË`oH$ emiobm qH$dm
Amamo½` H|$Ðmbm oUmam IMm©Mm AmH$S>m gm§{JVbm, Ë`mà_mUoemim qH$dm Amamo½` H|$ÐmMm IM© Á`m§Zr {Xbm, Ë`m
XoUJrXmamÀ`m ZmdmMm “~moS>©” Ë`m emioÀ`m qH$dm Amamo½`
H|$ÐmÀ`m {R>H$mUr bmdÊ`mV Ambm Amho.gd© emim§Mo hñVm§VaU H$aÊ`mV Ambo, Vohr R>a{dboë`m doioÀ`m
AmYr! gmR> Q>ŠHo$ {ejH$m§Zm à{e{jV H$aÊ`mV Ambo. Á`m Á`m
emim§_Ü o H$m°åß wQ>a CnbãY hmoVo VoWo H$m°åß wQ>a~X²Xb à{ejUXoÊ`mV Ambo. BJS-EDUQIP hm à`moJ oWo am~{dÊ`mV Ambm.
Ë`mX²dmao nwT>À`m {nT>çm§gmR>r gdmªV Mm§Jë`m nÕVrMo {ejU,
_wbm§Zm gj_ ~Z{dUo, ñdmdb§~r ~Z{dUo, AmYw{ZH$ V§ÌkmZmer{ZJS>rV {ejUmMm nm`m nŠH$m H$aUo `mgma»`m Jmoï>tMm
BJS-EDUQIP _Ü o g_mdoe H$aÊ`mV Ambm.
A§X_mZ-{ZH$mo~magma»`m XþJ©_, A{VXÿa d gmJar ~oQ>m§daOmD$Z, {ejUmMr nVmH$m dmXidmè`mer Pw§O XoV, \$S>H$mdÊ`mMo
_hmH$R>rU H$m`© ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo, lr. _wWm `m§À`m
AÜ`jVoImbr nma nmS>bo.

87
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr :àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr :àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr :àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr :àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr :
H$moUË`mhr mJm_Ü o Am¡fYmonMma, XdmImZm m Jmoï>tMr JaO
Va AgVoM. AmnËVrJ«ñV {R>H$mUr Va \$ma Amdí`H$Vm mgVAgVo. A§X_mZ-{ZH$mo~ma hm ~amMgm Am{Xdmgr ^mJ Amho.
AË`mYw{ZH$ gmo r-gw{dYm§À`m CnbãYVoVrMr JaO BWo {ZpíMV
Amho, hm Ñ{ï>H$moZ _ZmV R>odyZ ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m lr._wWm d lr. nmaoI m§Zr àmW{_H$ Amamo½` H|$Ð d g~ H|$Ðm§À`m
doJdoJiçm {R>H$mUr, C^maUrMm, {ZU© KoVbm.
9 _mM© 005 amoOr Amamo½` g{Mdm§H$Sy>Z Ë`m§Zm EHy$U 34 Amamo½`H|$Ðm§Mr C^maUr H$aÊ`mMr nadmZJr {_imbr. Ë`m_Ü o 4
àmW{_H$ Amamo½` H|$Ð d 30Cn H|$Ðm§Mm g_mdoe hmoVm.
emioÀ`m ~m§YH$m_mà_mUoM mhr ~m§YH$m_mgmR>r {Z`moOZ Ho$bo.Am{H©$Q>oŠQ>, B§{O{ZAa, H§$ÌmQ>Xma, _Owam§Mr Zo_UyH$ Ho$br.
~m§YH$m_mMo gm{hË`hr h¡Ðm~mXhÿZ _mJ{dbo OmV hmoVo. BWohr
gd© àH$maMo AS>Wio, AS>MUtMo S>m|Ja nma H$arV H$m © AmIbod àË`jmV AmUbo.
{H«$`meŠVr, BÀN>meŠVr d kmZeŠVr `m§Mm {ÌdoUr g§J_
Á`m{R>H$mUr hmoVmo {VWoM n{dÌVm AgVo, Ë`mVyZM `e {_iVo.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m © åhUOo m {ÌeŠVtMo EH${ÌH$aUM
hmo !
àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr C^maUr H$aVmZm doJdoJù`m {R>H$mUrdoJdoJio AZw d oV Jobo. IynXm o-Om H$amdr bmJm`Mr,
dmhVwH$sMr gmo CnbãY ZìhVr. ~oQ>m§da g§nH©$ _mÜ`_ Zgm`Mo.
ZmZH$dar J«wn Am°\$ Am`b§S>darb AS>MUr :ZmZH$dar J«wn Am°\$ Am`b§S>darb AS>MUr :ZmZH$dar J«wn Am°\$ Am`b§S>darb AS>MUr :ZmZH$dar J«wn Am°\$ Am`b§S>darb AS>MUr :ZmZH$dar J«wn Am°\$ Am`b§S>darb AS>MUr :oWrb H$_moQ>m© oWo 14 àmW{_H$ Amamo½` CnH|$Ðm§Mr C^maUr
H$aÊ`mV Ambr. m ~oQ>m§n ªV nmohmoMÊ`mgmR>r Ho$di EH$M OhmO
CnbãY hmoVo. Vohr n§Yam {Xdgm§VyZ EH$Xm! nmoQ>©ãboAadê$Z

88
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
{ZKmbobo OhmO H$_moQ>m©bm oUma VoWyZ nwT>o Om`bm XmoZ {Xdg
Am{U mM naVUmè`m OhmOmZo nmoQ>©ãboAabm nwÝhm OmUo eŠ`
Ago. Ë`m_wio EH$Xm ZmZH$dar qH$dm H$_moQ>m©bm Ambobr ì`ŠVrn§Yam {Xdgm§ZrM nmoQ>©ãboAabm `oB© qH$dm ~m§YH$m_mVrb
H$moUVohr N>moQ>o _moR>o gm{hË`hr nmoQ>©ãboAadê$Z AmUÊ`mgmR>r
n§Yam {Xdg dmQ> nmhmdr bmJo! VgoM ~m§YH$m_mMo gm{hË`h¡Ðm~mXhÿZ MoÝZB©, {demImnQ²>Q>U_² _mJ} nmoQ>©ãboAabm
Amë`mZ§Va VoWyZ doJdoJù`m ~oQ>m§da nmR>{dÊ`mgmR>r \$maM
H$gaV H$amdr bmJo. _moR>_moR>o erQ>g² Ajae: S>moŠ`mda KoD$ZOhmOm_Ü o MT>dyZ nwÝhm Zo_Š`m {R>H$mUr CVadyZ ¿`mdo bmJV.
Aem gd© H$gaVtVyZ H$_moQ>m ~oQ>m§da 14 CnH|$Ðo ñWmnZ Ho$br.
nU Vnm±J m {R>H$mUr _mÌ doJirM AS>MU hmoVr. BWo Amamo½`H|$ÐmMo {R>H$mU C§M Q>oH$S>rda hmoVo d Ë`m {R>H$mUmn ªV gm{hË`
ZoUo H${R>U hmoVo.
lr. à\w$ëb nmaoI `m§À`m XoIaoIrImbr Amamo½` H|$Ðm§À`mC^maUrMo H$m © nma nS>V hmoVo. Vo AmR>dS>çmVyZ EH$Xm g§nyU©
H$m_mÀ`m g§X^m©Vrb AmT>mdm gaH$mabm gmXa H$arV.
gaH$maÀ`m Ñï>rZo hm AJXrM doJim AZw d hmoVm, hm ^mJAbJ hmoVm! Ë`m_wio gaH$maXa~mar Ho$di AmíM ©M ì`ŠV
hmoB©, H$maU AmVmn`ªV gaH$maV\}$ EH$mhr B_maVrMo
y{_nyOZhr Pmbo ZìhVo H$s `m ~oQ>m§n ªV H$moUr nmohmoMbohrZìhVo. Ë`m§À`m H$m_mÀ`m AmT>mì`mV XmoZ-VrZXm Vnm±JMo H$m_
am{hbo Amho, Agm CëboI hmoVm. Va EH$m ì`ŠVrZo Ë`m§Zm
gm§{JVbo, Vo gm{hË` bdH$a CMbyZ ~m§YH$m_mgmR>r Zmhrdmnabo Va Iam~ hmoB©b H$maU Ë`m ^mJmV Imè`m O{_ZrMo/
Imè`mnmÊ`mMo à_mU OmñV Amho. Ë`mà_mUo lr. nmaoI
nmoQ>©ãboAadê$Z Vnm±Jbm Ambo. ñdV: Q>oH$S>r nm`r MTy>Z Jobo.

89
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
nm`m V`ma Pmbobm hmoVm. nbrH$S>o dñVr hmoVr, nU Ho$di
gm{hË` Ë`m OmJon ªV, dan ªV AmUÊ`mnmgyZ nyU© ~m§YH$m_
Wm§~bobo hmoVo.Ë`mZwgma à\w$ëb^mBªZr ñWm{ZH$ _Owam§Zm {dZ§Vr Ho$br nU Vo
H$mhr V`ma hmoB©ZmV. _J gaH$maH$S>o H$mhr _Oya d ñWm{ZH$
_Oya {_iyZ AS>Vrg OUm§Zm 500 é. amoO R>adyZ Vo gm{hË`dan`ªV ZoÊ`mg Ë`m§Zr H$go~go V`ma Ho$bo Vo ñdV:
Ë`m§À`m~amo~a MmbV am{hbo Am{U gm_mZ nmohmoMdyZ KoVbo,
~m§YH$m_ Ho$bo d Amamo½` H|$ÐmMr C^maUr Ho$br.EH$m EH$m emiogmR>r EH$ H§$ÌmQ>Xma qH$dm EH$m Amamo½` H|$ÐmgmR>r
EH$ H§$ÌmQ>Xma Aer {d^mJUr H$ê$Z H$m_ Ho$bo.
B§{Xam nm°BªQ>- ^maVmMo gdmªV eodQ>Mo Q>moH$, `mbm B§{Xam nm°BªQ>åhUVmV, oWo 10 dJmªMr EH$ emim d VrZ àmW{_H$ Amamo½`
CnH|$Ðm§Mr C^maUr Ho$br.
àË oH$ Amamo½` H|$ÐmMr C^maUr Pmë`mZ§Va hñVm§VaUmMm EH$H$m ©H«$_ R>odÊ`mV oB©. gd© Amamo½` H|$Ðm§À`m C^maUrZ§Va
hñVm§VaUmMm H$m ©H«$_ maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo AmIbm. VoWrb
g{Md XOm©Mo A{YH$mar, Am{Xdmgr H$m¡pÝgbMo AÜ`j, gXñ``m§Zmhr {Z_§{ÌV Ho$bo. H$m ©H«$_ R>abm nU AMmZH$nUo à\w$ëb
nmaoIm§Zm {Zamon Ambm H$s, “AmnU ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMm
H$m ©H«$_ Xþgè`m {Xder R>ody.’’ lr. nmaoI m§Zr {dMmaUm Ho$brH$s,“H$m ~Xb hmoV Amho?’’ Va CËVa Ambo H$s, “Ë`mM {Xder
n§VàYmZm§À`m hñVo EH$ y{_nyOZmMm H$m ©H«$_ Amho!’’
AemgH$s` g§ñWm Á`m{Xder g§nyU© ~m§YH$m_ H$ê$Z gaH$mabmhñVm§VaU H$ê$ BpÀN>V hmoVr, Ë`m {Xder gaH$ma _mÌ ~m§YH$m_
gwê$ H$aÊ`mMm {dMma H$aUma hmoVo!
gaH$mar H$m`©nÕVrMm EH$ Z_wZm :gaH$mar H$m`©nÕVrMm EH$ Z_wZm :gaH$mar H$m`©nÕVrMm EH$ Z_wZm :gaH$mar H$m`©nÕVrMm EH$ Z_wZm :gaH$mar H$m`©nÕVrMm EH$ Z_wZm :

90
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
A§X_mZ-{ZH$mo~ma àemgZ d ^maVr` O¡Z g§KQ>Zo_Ü o Ago
R>abo H$s, gd© Amamo½` H|$Ðm§_Ü o Amdí`H$ AgUmè`m gw{dYm
CXm. IwÀ`m©, Q>o~b, ñQ>oQ>moñH$mon, EŠgao _{eZ dJ¡ao dJ¡aoA_o[aHo$À`m S>m`aoŠQ> B§Q>aZ°eZb [a{b\$ g§ñWoH$Sy >Z
_mJ{dÊ`mV `mì`mV. ho gd© gm{hË` A_o[aHo$hÿZ gaH$maÀ`m
Zmdo ~§XamV oB©b, åhUOo _mb CVadVmZm, gmoS>dVmZm H$ñQ>_S>çwQ>r, EŠgmB©O S>çwQ>r, gpìh©g MmO©, Am°ŠQ>m° ^maVr` O¡Z
g§KQ>Zobm ^amdm bmJUma Zmhr. nU ~mH$s gd© IM© g§KQ>Zm
H$aob. gaH$mabm EH$hr én`m IM© H$amdm bmJUma Zmhr.`m{df`r Amamo½` g{Md d ~rOoEg `m§À`m_Ü`o Iyn
oQ>rJmR>rA§Vr {ZU© Pmbm H$s, gd© gm{hË` A_o[aHo$hÿZ hoëW
S>m`aoŠQ>aÀ`m ZmdmZo oB©b, OoUoH$Sy>Z ~mH$s IM© dmMob dH$mJXnÌm§Mr nyV©Vm H$aÊ`mMm doi dmMob.
Ë`mà_mUo A_o[aHo$hÿZ gd© gm{hË` MoÝZB© nmoQ>©bm Ambo. na§Vw VoWyZ
Vo gm{hË` Vmã`mV KoÊ`mg gaH$mar A{YH$mè`m§Zr gmV-AmR>_{hZo Kmb{dbo. H$mJXnÌm§À m O§OmimV, bmb{\$VrV Vo gd© gm{hË`
d _hÎdmMo Am¡fYo gmV-AmR> _{hZo ~§XamVM nSy>Z hmoVo.
Am¡fYm§gma»`m Jmoï>t~m~V dma§dma {dZ§Vr H$ê$Zhr EdT>r {Xa§JmB©Ho$br Omdr, hr IamoIa Xþ:IX Am{U XþX£dr Jmoï> Amho.
AmnËVrÀ`m doir gaH$maZo H$moUË`m doir H$m` {ZU© ¿`mdoV
`m~Ôb {deof {Z`_mdbr Agmdr, EdT>mM {ZîH$f© AmnU mVyZH$mTy> eH$Vmo!
gJiçm emim§À`m d àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§À`m B_maVtMm {d_m
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo CVa{dbm Amho. XÿaÑï>r d Agm_mÝ` YmoaU`mMmM hm CËH¥$ï> Z_wZm hmo .
^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm Amboë`m gaH$ma{df`rÀ`m AZw dmVyZ
nwT>rb AmnËVr{df`r YmoaUmË_H$ {ZU© à{H«$`m am~{dÊ`mV

91
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
`mdr, Ë`mgmR>r H$mhr _wÔo {dMmamV KoUo Amdí`H$ AmhoV Vo
åhUOo-
A§X_mZ {ZH$mo~ma_Ü o ~m§Yboë`m gd© emioÀ`m B_maVtMmAmamIS>m gaH$maZo Vm|S>r _§Oya Ho$bm Amho. nU AOyZhr
H$mJXmonÌr _§Oya Pmbobm Zmhr. ~m§YH$m_ nyU© hmoD$Z, Ë`mMo
hñVm§VaU gaH$maH$S>o Pmbo. emim gwê$ hmoD$Z, _wbo emioVOm`bm bmJbr, Varhr _§Oyar {Xbobr Zmhr!
^maVr` O¡Z g§KQ>Zm hr EH$ ñd §godr g§ñWm Amho. gd© Wam§Vrb
bmoH$ {_iyZ AmnËVrJ«ñVm§À`m _XVrgmR>r n¡gm C^m H$aVmV.gaH$maH$Sy>Z n¡gm KoVbm OmV Zmhr, gmd©O{ZH$ n¡emVyZ `m
B_maVr, gw{dYm Cä`m amhVmV. EH$ gm_m{OH$ ~m§{YbH$s åhUyZ
ho gd© H$m © hmoV AgVo. nU gaH$mar _§S>ir m H$m`m©H$S>o AemMÑï>rZo nmhVmV Ago Zmhr. VgoM ~m§YH$m_mÀ`m H$m_mgmR>r
ñWm{ZH$ _Oya, H$m_ H$aUmao bmoH$ {_iV ZmhrV. {_imbo Var
Vo \$ma n¡em§Mr _mJUr H$aVmV. Aem doir Ë`m§Zrhr gm_m{OH$H$m © H$amdo, Agm g§KQ>ZoMm CÔoe Zmhr. nU ñd §godr g§ñWm§Mr,
_XVrMm hmV XoUmè`m§Mr AmnU byQ> Va H$arV Zmhr Zm? mMmhr
Hw$R>oVar {dMma hmoUo {ZpíMVnUo Oéar Amho.H$moUVohr H$m © gaH$maÀ`m nadmZJr{edm` nma nmSy> eH$V Zmhr.
Ë`mgmR>r gaH$mar A{YH$mè`m§~amo~a dma§dma ~¡R>H$m KoD$Z {ZU©
¿`mdo bmJVmV. {ZU© Oar Mm§Jbo KoVbo Var eodQ>r Ë`mMo \$iH$go Agm`bm hdo? H$m` AS>MUr oVrb? Ë`mVyZ H$moUVo _mJ©
{ZKy eH$Vrb? `m gd© Jmoï>t{df`r AmYrM {dMma{d{Z_`
Pmbm Agob Va doi, n¡gm IM© H$ê$Zhr níMmÎmmn nmdÊ`mMrdoi oV Zmhr.
CXm. _mJo gm§{JVë`mà_mUo A_o[aHo$hÿZ Am¡fY d gm{hË`
oD$Zhr gaH$mar A{YH$mè`m§À`m {Xa§JmB© YmoaUm_wio gmV-AmR>

92
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
_{hZo Vo ~§XamVM nSy>Z hmoVo.
nmaXe©H$VoMm A^md, EH$ hmVr {ZU©` à{H«$`m Zmhr,
àemgZmVrb {Z`_m§_Ü o, H$m_H$mO nÕVt_Ü o ÌwQ>r, VÁkm§MrH$_VaVm, nwT>o OmD$Z Zo_Ho$ H$m` H$am`Mo Amho? `m{df`rMo
gwgyÌ YmoaU Zmhr. m_wio H$moUVohr H$m_ doioV nyU© hmoD$M eH$V
Zmhr.{dOoMr CnbãYVVm Ëd[aV H$ê$Z XoUo, ho Iao Va gaH$maMo gdmªV
àW_ H$V©ì` d _hÎdmMo H$m_ hmo . nU Vohr doioda hmoD$ eH$V
Zmhr.A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb, XÿadaÀ`m ~oQ>m§da ~m§YH$m_ gwê$ hmoVo,
Voìhm OZaoQ>aÀ`m gmhmæ`mZo H$m © Ho$bo OmB©. nU {S>PobgmR>r,
OZaoQ>a_Ü o H$mhr {~KmS> Pmë`mg XþéñVrgmR>r nmoQ>©ãboAabm`mdo bmJo. Ë`mgmR>r {H$_mZ n§Yam {Xdg Wm§~mdo bmJo H$maU
OhmO n§Yam {XdgmVyZ EH$XmM gwQ>V Ago. åhUOo n§Yam {Xdg
gd© H$m_H$mO R>ßn hmoD$Z amhmV Ago.H|$Ðem{gV àXoem§_Ü o AmnËVr ì`dñWmnZmMr EH$ doJirM
{Z`_mdbr Agmd`mg hdr. gaH$ma, AemgH$s` g§ñWm d
OZVo_Ü o {ZpíMV ñdénmMo ghH$m © AgUo Amdí`H$ Amho.àemgH$s` A{YH$mè`m§Zm AmnËVr ì`dñWmnZmMo à{ejU {Xbo
nm{hOo à{e{jV A{YH$mar EImXçm AmnËVrJ«ñV {R>H$mUr
Zo_ë`mZ§Va Ë`mMr ~Xbr ìhmd`mg ZH$mo. Xþgè`m A{YH$mè`mZooD$Z g§nyU© à{H«$`m g_OmdyZ KoD$Z H$m_mbm gwédmV H$aon ªV
doioMm Anì` hmoV amhmVmo.
AemgH$s` g§ñWm d gaH$ma_Ü o hmoV Agboë`m gmIir Mo_wÔo V`ma H$am`bm d \$mB©bda gJirH$Sy>Z ghçm hmoD$Z
`m`bm ghm _{hZo bmJVmV Vo gd© _wÔo EH$m {d{eï> {Z`_m§X²dmao
gaH$maH$S>o gd© amÁ`m§gmR>r V`ma AgmdoV.

93
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
yH§$nàdU joÌmà_mUo åhUOo PmoZ 1 Vo 5 à_mUo, ~m§YH$m_mMm,
{d{eï> àH$maMm AmamIS>m gaH$maH$S>o V`ma Agmdm.
AmnËVrJ«ñV mJmgmR>r gaH$maH$Sy>Z Ëd[aV dmhVwH$sMr gmoHo$bobr Agbr nm{hOo. H$mhr à_mUmV AemgH$s` g§ñWm§Mr
_XV KoVbr Omdr. nU dmhVyH$ ì`dñWm gwairV Agob Va
AmnËVrJ«ñVm§gmR>r doioda _XV nmoM{dUo gwb^ hmoD$Z OmVo.àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§À`m C^maUrdoir g§KQ>ZoÀ`m H$m_Jmam§Zm
Iyn doim àdmg, o-Om H$amdr bmJo. dmhVwH$sMr gmo ZìhVr,
OoQ²>Q>r nmÊ`mImbr Jobo hmoVo. H$m_Jmam§Zm H$m_mda nmR>{dbo H$sË`m§À`mer g§nH©$ hmoD$ eH$V Zgo. Ë`m_wio nwT>rb H$m ©H«$_m{df`r
H$mhrM _m{hVr {_iV Zgo.
nU VoWrb àemgZ Ooìhm EH$Ì ~¡R>H$ ~mobdV Ago, Voìhm _mÌ,H$m_ Hw$R>n ªV Ambo? d H$Yr nyU© hmoUma åhUyZ {dMmaUm hmoB©.
H$Yr H$Yr nÌo oV, “H$m_mbm C{ea hmoV Amho Am{U AmnU
H$m_ H$m R>ßn R>odbo Amho, mMr H$maUo Xçm?”
ZmZH$dar J«wn Am°\$ Am`b§S>_Ü o, àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr
C^maUrMo H$m © gwê$ hmoVo. àr \°$~«rHo$Q>oS> gm{hË` \°$ŠQ>arVyZ
~§XamV oD$Z nmohmoMbo hmoVo. nU dmhVwH$sÀ`m àíZm_wio gd©gm{hË` ~§XamV nSy>Z hmoVo. Á`m {R>H$mUr H|$Ðm§Mr C^maUr
H$am`Mr VoWn ªV H$moUrhr nmohmoMy eH$V ZìhVo.
AJXr gaH$maMo bmoH$XoIrb! àM§S> à{VHy$b hdm_mZ, nmD$g,g_wÐ Idibobm Am{U Ë`mV yH§$nmMo N>moQ>o-_moR>o YŠHo$ ~gV.Aem H$R>rU n[apñWVrVhr g§KQ>ZoMo H$m ©H$V}, AÜ`j {XdgamÌPQy>Z H$m_ nma nmS>rV hmoVo. VargwÕm H$m_ nyU© H$m Zmhr Ho$boåhUyZ AemgH$s` g§ñWobm gaH$maZo {dMmaUo åhUOoAemo Zr`!

94
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
H$ma{ZH$mo~ma_Ü o Xhm àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§À`m C^maUrMoH$m © gwê$ hmoVo. AmR> n¡H$s ghmMo ~m§YH$m_ nyU© H$ê$Z gaH$maH$S>ohñVm§VaU Ho$bo hmoVo. XmoZMo ~m§YH$m_ gwê$ hmoVo Va XmoZn ªVnmohmoMÊ`mgmR>r OmJmM ZìhVr. {VWon ªV gm{hË` nmoMdm`MoH$go åhUyZ {dMma{d{Z_` gwê$ hmoVm. Iè`m AWm©Zo XmoZM~m§YH$m_m{dZm ~mH$s hmoVo, Va gaH$ma {dMmaVo H$s, “H$m_mbmH$m C{ea hmoV Amho?’’
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Ho$boë`m m àM§S> H$m`m©Mr àe§gm S>m`aoŠQ>[abr\$ B§Q>aZ°eZb `m g§ñWoZo Ho$br Amho. Vo åhUVmV, “ {OWogaH$mahr nmohMy eH$V ZìhVo, H$moUrhr nmohMy eH$V ZìhVo,XþJ©_ àXoe, Am{Xdmgr ^mJ Am{U AË §V H$R>rU n[apñWVrAgyZhr maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m ©H$V} {VWo nmohMbo d Ë`m§ZrAË §V {Zð>oZo Amnbo H$m © nma nmS>bo.” AemàH$mao OJ^amVyZg§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Mr XIb KoVbr Jobr. na§Vw maV gaH$maMmgd©M H$ma^ma Xáa {Xa§JmB©Zo ì`má Agë`mZo g§KQ>ZoÀ`mH$m`m©Mr XIbhr Ë`m§Zr {Xa§JmB©ZoM KoVbr!8 Am°ŠQ>mo~a 2005 amoOr A§X_mZ-{ZH$mo~ma oWrb àmW{_H$Amamo½` H|$Ðm§Mo hñVm§VaUmMm H$m ©H«$_ MoÝZB© oWo, VËH$m{bZamÁ`nmb lr. gwa{OVqgJ ~Zm©bm m§À`m CnpñWVrV Am`mo{OVHo$bm hmoVm. `mM ì`mgnrR>mda lr. em§Vrbmb _wWm d BVa_mÝ`da CnpñWV hmoVo. H$m`©H«$_ gwê$ AgVmZmM Oå_y-H$mí_ra_Yrb ^yH§$nmMr ~mV_r Ambr. EH$m ^yH§$nmMrO~m~Xmar g§nVo Z g§nVo VmoM Xþgar g_moa Ambr.

95
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZd©gZ Ho$boë`m emim§Mr `mXr :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZd©gZ Ho$boë`m emim§Mr `mXr :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZd©gZ Ho$boë`m emim§Mr `mXr :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZd©gZ Ho$boë`m emim§Mr `mXr :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZd©gZ Ho$boë`m emim§Mr `mXr :
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$
Amamo½` H|$Ðm§Mr `mXr :Amamo½` H|$Ðm§Mr `mXr :Amamo½` H|$Ðm§Mr `mXr :Amamo½` H|$Ðm§Mr `mXr :Amamo½` H|$Ðm§Mr `mXr :
.$«H`½omamA$H_{Wmà
dmZoMmÐ$|HdmJ Um$H>R{
.1 o~>²Qh o~>²Qh Zm_X§Ao>Qom>N
.2 bm>N>²Q$H bm>N>²Q$H bm>N>²Q$H
.3 mgoaoV mgoaoV mgoaoV
.4 aJZrY§mJ am~om$HZ{>Qo«J am~om$HZ{>Qo«J
.$«H`½omamA$H_{Wmà
dmZoMmÐ$|HdmJ Um$H>R{
.1 o~>²Qh o~>²Qh Zm_X§Ao>Qom>N
.2 bm>N>²Q$H bm>N>²Q$H bm>N>²Q$H
.3 mgoaoV mgoaoV mgoaoV
.4 aJZrY§mJ am~om$HZ{>Qo«J am~om$HZ{>Qo«J

96
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$ Amamo½` CnH|$ÐmMr `mXr :nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$ Amamo½` CnH|$ÐmMr `mXr :nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$ Amamo½` CnH|$ÐmMr `mXr :nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$ Amamo½` CnH|$ÐmMr `mXr :nwZ{d©H$mg Ho$boë`m àmW{_H$ Amamo½` CnH|$ÐmMr `mXr :
.$$«H`½omamA$H_{Wmà
Ð$|HnCUm$H>R{
Ìoj_m$HY§m~
.1 rWn°bb°m_ñ am~om$HZ{am$H Q$y\.odŠñ577
.2 J±maA am~om$HZ{am$H Q$y\.odŠñ577
.3 bdmg am~om$HZ{am$H Q$y\.odŠñ577
.4 m$Hw`Z$H{ am~om$HZ{am$H Q$y\.odŠñ577
.5 gw_ am~om$HZ{am$H Q$y\.odŠñ577
.6 n°m>Q-r>Q am~om$HZ{am$H Q$y\.odŠñ577
.7 rWn°bJr~ am~om$HZ{am$H >Q$y\.odŠñ577
.8+J_q©Bomn°>Q
mMwM$HwMam~om$HZ{am$H Q$y\.odŠñ577
.9+m$Hmb_
mZm$Hm$Ham~om$HZ{am$H >Q$y\.odŠñ577
.01 g_$H{ am~om$HZ{am$H >Q$y\.odŠñ577
.11 ra$Ho>QZmnO bm>N>²Q$H >Q$y\.odŠñ577
.21 aJZ_marMmZ_{ bm>N>²Q$H >Q$y\.odŠñ577
.31 mJ§mn$Hb°md©B bm>N>²Q$H >Q$y\.odŠñ577
.41 J§aw`ëA mgmao>Q Q$y\.odŠñ577
.51 Znåp°M mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577

97
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
.$$«H`½omamA$H_{Wmà
Ð$|HnCUm$H>R{
Ìoj_m$HY§m~
.61 Ja[m>S mÌom_m$H Q$y\.odŠñ577
.71 mZm$Hm$H mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.81 J|mnV mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.91 $HmZw_ mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.02b$w\mb
)aJZgm$Hd{(mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.12 ©BwVh{ mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.22 mAwJ§M mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.32 r>SmIaX§~ mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.42 m$Hw~§~ mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.52 omAbßpbn{ mÌom_m$H >Q$y\.odŠñ577
.62 1-aJZdrOma am~om$HZ{>Qo«J >Q$y\.odŠñ577
.72 2-aJZdrOma am~om$HZ{>Qo«J Q$y\.odŠñ577
.82 aJZaXJqomO am~om$HZ{>Qo«J >Q$y\.odŠñ577
.92s$\o~bo~nå$°H
idOam~om$HZ{>Qo«J >Q$y\.odŠñ577
.03 o~>Qþh o~>Qþh >Q$y\.odŠñ577

98
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Mr àe§gm {d{dY ñVam§VyZ Pmbr._m. amï>nVr lr. E.nr.Oo. AãXþb H$bm_ m§Zr nmoQ>©ãboAabm oQ>XoD$Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Mr àe§gm Ho$br. amÁ`nmb lr. am_ H$mngo`m§Zr H$m`m©Mr doimodoir XIb KoVbr.lr. C{Ôám ao, g{Md, `m§Zr ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m{Z`moOZ~Õ H$m`m©Mr àe§gm Va Ho$brM nU BJS-EDUQIP
gmaIr {ejUàUmbr am~{dë`m~Ôb \$ma Jm¡ad Ho$bm.lr. amO|ÐHw$_ma `m§Zr àe§gmoX²Jma H$mT>bo H$s ^maVr` O¡Zg§KQ>ZoZo A{Ve` CËH¥$ï> H$m © H$ê$Z, A§X_mZ {ZH$mo~ma_YrbOZVoÀ`m {dî`H$mimgmR>r \$ma _moR>o moJXmZ {Xbo Amho. Ë`m§MoH$m © åhUOo _mZdVoMr {ZñdmWunUo Ho$bobr godmM hmo !lr. S>r. Eg. doJr d lr. B©. Eg. amOoe `m§Zrhr H$_r doimVCËH¥$ï> XOm©Mo, {Z`moOZ~Õ H$m © Ho$ë`m~Ôb àe§gm Ho$br.lr. Eb. E_. g§Kdr, hoJ oWrb Ý`m`mb`mMo gXñ` `m§Zr^maVr` O¡Z g§KQ>Zm d lr. _wWm `m§À`m àm_m{UH$nUm~Ôb,Vi_irÀ`m H$m`m©~Ôb d _mZdVmdmXr {dMmagaUr~Ôb \$maJm¡ad Ho$bm.V{_iZmSy >-A§X_mZ {ZH$m o~ma ^yH §$nmXaå`mZ Á`mV{_iZmSy >-A§X_mZ {ZH$m o~ma ^yH §$nmXaå`mZ Á`mV{_iZmSy >-A§X_mZ {ZH$m o~ma ^yH §$nmXaå`mZ Á`mV{_iZmSy >-A§X_mZ {ZH$m o~ma ^yH §$nmXaå`mZ Á`mV{_iZmSy >-A§X_mZ {ZH$m o~ma ^yH §$nmXaå`mZ Á`mH$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§Mr Zmdo :H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§Mr Zmdo :H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§Mr Zmdo :H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§Mr Zmdo :H$m`©H$Ë`mªZr _XV Ho$br Ë`m§Mr Zmdo :
lr. em§VrbmbOr _wWm lr. gmoZmdUo E_². y.
lr. à\w$ëbOr nmaoI S>m°. ndma E.Or.
lr. S>r.~r. Km§Q>o���

99
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
8. ^yH§$n d Q>moH$mMo hdm_mZ :8. ^yH§$n d Q>moH$mMo hdm_mZ :8. ^yH§$n d Q>moH$mMo hdm_mZ :8. ^yH§$n d Q>moH$mMo hdm_mZ :8. ^yH§$n d Q>moH$mMo hdm_mZ :Oå_y-H$mí_raMo AZw^dOå_y-H$mí_raMo AZw^dOå_y-H$mí_raMo AZw^dOå_y-H$mí_raMo AZw^dOå_y-H$mí_raMo AZw^d
A§X_mZ {ZH$mo~ma oWrb àmW{_H$ Amamo½` H|$Ð d CnH|$Ðm§Mo
hñVm§VaU gaH$mabm H$aÊ`mMm H$m ©H«$_ 8 Am°ŠQ>mo~a 2005
amoOr MoÝZB©_Ü o gwê$ hmoVm. amÁ`nmb lr. gwa{OVqgJ ~Zm©bm
`m§À`m CnpñWVrV hm H$m`©H«$_ gwê$ hmoVm. ì`mgnrR>mda
AgVmZmM lr. em§Vrbmb _wWm `m§Zm g_Obo H$s Oå_y
H$mí_ra_Ü o àM§S> _moR>çm à_mUmda yH§$n Pmbm Amho. EdT>oM
Zìho Va {dËV d _Zwî`hmZr _moR>çm à_mUmda Pmbr Amho. EH$m
AmnËVrMo H$m © nyU© hmoVo Z² hmoVo VmoM Xþgè`m AmnËVrM§ AmìhmZ
g_moa R>mH$U§ hm IamoIar {d{MÌ `moJm`moJ hmoVm. bmVya,
O~bnya, JwOamV, A§X_mZ {ZH$mo~ma Am{U AmVm Oå_y
H$mí_ra! AmnËVtMr AmìhmZ§ Am{U gH$mamË_H$ Ñ{ï>H$moZmVyZ
nma nmS>bobr H$m © ho OUy em§VrbmbOrÀ`m Am wî`mMo Ü o R>abo
Jobo. _mZdVmdmXr d CXma YmoaUmZo, àm§Oi_ZmZo Xÿa Xÿa OmD$Z
em§VrbmbOtZr AmnËVr{ZdmaÊ`mMr H$m } nma nmS>br.

100
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Am°ŠQ>mo~a 2005 amoOr gH$mir 8.50 dm. 7.6 [aBQ>a ñHo$bMm
^maV Am{U nmH$ ì`má H$mí_ra_Ü o àM§S> yH§$n Pmbm. 80000
bmoH$ _¥Ë w_wIr, 2 bmI AnKmVJ«ñV Am{U 4 bmI bmoH$ ~oKa
Pmbo. _w»` yH§$nmZ§Vahr Odinmg 978 yH§$nmMo YŠHo$ 27
Am°ŠQ>mo~an ªV OmUdV hmoVo. Eo{Vhm{gH$ dmñVy§Mr nS>PS> Pmbr.
Mama-E-ear\$ _Yrb eoIa Zya-CX²X-XrZ-ZyamZr Am{U
lrZJa_Yrb Om_m _{eXrbm yH§$nm_wio VS>o Jobo. AZ§VZmJ,
~mam_wëbm, Oå_y, Hw$ndmS>m, ny±N>, amOm¡ar, CY_nya `oWrb
B_maVtMo àM§S> ZwH$gmZ Pmbo.
hdm_mZmMr à{VHy$bVm :hdm_mZmMr à{VHy$bVm :hdm_mZmMr à{VHy$bVm :hdm_mZmMr à{VHy$bVm :hdm_mZmMr à{VHy$bVm :
Oå_y H$mí_ra_Ü o yH§$nmZ§Va W§S>r dmT>V hmoVr. Zmoìh|~a Vo
_mM© m Xaå`mZ BH$S>Mo añVo ~§X hmoD$Z OmVmV. ~\©$ nS>m`bmbmJVmo d BH$S>o H$mhrM H$m © H$aUo eŠ` hmoD$ eH$V Zmhr.
Z°eZb {S>O°ñQ>a _°ZoO_|Q> A°Wm°[aQ>rMr lr. _wWm§Zm {dZ§Vr-
^maV gaH$maMr Z°eZb {S>O°ñQ>a _°ZoO_|Q> A°Wm°[aQ>r(EZ.S>r.E_.E.), amï>r` AmnËVr {ZdmaU _§S>i, hr _moR>r g§ñWm
AmnËVr{ZdmaU H$m`m©gmR>r ñWmnZ H$aÊ`mV Ambr Amho.
`m g§ñWoMo AÜ`j ñdV: n§VàYmZ AgVmV. m g§ñWoMo CnmÜ`j`m§Zm H|$Ðr` H°${~ZoQ> _§Í`mMm XOm© Va gXñ`m§Zm H|$Ðr`
amÁ`_§Í`m§Mm XOm© XoÊ`mV `oVmo. EZ².S>r.E_².E.À`m XmoZ
Um$H>R{ VñdܲXCoaK
aJZrl 90813
y_åO 419
U$yHE 32723

101
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gXñ`m§Mm lr. _oZZ d lr. Ho$.E_.qgJ `m§Mm em§VrbmbOtZm
\$moZ Ambm. Oå_y-H$mí_raÀ`m yH§$nmV H$m_ H$aÊ`mgmR>r
{Xëbrbm EH$ ~¡R>H$ ~mobm{dbr hmoVr, m ~¡R>H$sbm em§VrbmbOtZm{Z_§{ÌV H$aÊ`mV Ambo. em§VrbmbOtMo bmVya, JwOamV,
A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Yrb {Z`moOZ~Õ H$m © gdmªZm _m{hVr
hmoVoM. AmJ«h Ë`m§Zr Yabm. Ë`mà_mUo ^maVmMo J¥h_§Ìrlr. {edamO nmQ>rb, EZ.S>r.E_.E.Mo CnmÜ`j OZab {dO,
gXñ` Ho$.E_.qgJ d lr. _oZZ ho gd© gaH$maV\}$ Am{U
lr. em§VrbmbOr _wWm d lr. à\w$ëb nmaoI ho ^maVr` O¡Zg§KQ>Zm m AemgH$s` g§ñWoV\}$ ~¡R>H$sbm CnpñWV hmoVo.
Ë`mdoir gaH$maV\}$ lr. _wWm§Zm gm§JÊ`mV Ambo H$s,
“H$mí_raÀ`m Imoè`m_Ü o nm{H$ñVmZ gahÔrda yH§$n _moR>çmà_mUmV Pmbm Amho, Kam§Mr nS>PS>, B_maVr-emim _moR>çm
à_mUmda CX²ÜdñV Pmë`m AmhoV. hr Kao bdH$a ~m§YUo eŠ`
Zmhr. Ë`mV {VH$S>o {S>g|~a_Ü o _moR>çm à_mUmda ~\©$ nS>Vmo,añVo ~§X hmoVmV d H$moUVohr H$m_ H$aUo eŠ` hmoV Zmhr. Kam§gmR>r
bmJUmao gm{hË`hr ZoVm-AmUVm oV Zmhr. Ë`m_wio bmoH$m§Mo
W§S>rZo Iyn hmb hmoVrb, AmVm VmËnwaVo {Zdmao gaH$maV\}$C^maÊ`mV Ambo AmhoV. nU W§S>rnmgyZ m {Zdmè`m§_Ü o g§ajU
hmoUo eŠ` Zmhr. Ë`m_wio yH§$nmV OodT>o bmoH$ _obo AmhoV,
Ë`mnojm OmñV bmoH$ W§S>rZo _aVrb.’’ Ë`mgmR>r gdmªZr lr.em§Vrbmb _wWm§Zm {dZ§Vr Ho$br H$s, “Vw_Mr AmnËVr{ZdmaU
H$m`m©Vrb AZw^dmMr ì`már Ü`mZmV KoVm, `mhr {R>H$mUr
gaH$mabm _XV H$amdr. Oå_y-H$mí_ra_Ü o yH§$nJ«ñVm§gmR>rMo_XVH$m © Vwåhr H$em nÕVrZo d H$m © H$ê$ eH$mb? `mMo
{Z`moOZ H$ê$Z ^maV gaH$maH$S>o Xçmdo d EZ.S>r.E_.E. bm
ghH$m © H$amdo.’’

102
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
ho gd© EoHy$Z em§VrbmbOr jU^a ñVãY Pmbo. Ë`m§Zr d
lr. à\w$ëb nmaoIZr {dMma Ho$bm H$s, “ho AmìhmZ ñdrH$mabo
nm{hOo, bmoH$m§Zm Ëd[aV {Zdmè`mMr JaO Amho, W§S>rnmgyZ Ë`m§Mm~Mmd Ho$bm nm{hOo, Am{U Ë`mgmR>r AmnU H$mhr _mJ© AmIbo
nm{hOoV Vo Amnbo H$V©ì` Amho.’’
~rOoEgMo ~Mmd H$m`© :~rOoEgMo ~Mmd H$m`© :~rOoEgMo ~Mmd H$m`© :~rOoEgMo ~Mmd H$m`© :~rOoEgMo ~Mmd H$m`© :Oå_y_Ü`o VrZ O¡Z e¡j{UH$ g§ñWm AmYrnmgyZM hmoË`m.
Ë`m_wio gm{hË`, _Zwî`~i d BVa gw{dYm CnbãY hmoD$
eH$ë`m. nwÊ`mVyZ lr. {dO` goR>r`m `m§À`m AÜ`jVoImbr“_o{S>H$b [abr\$ dH©$’’gmR>r EH$ Q>r_ admZm Pmbr. Ë`m§Zr
_XVH$m`m©~amo~aM, EH$ gìh} Ho$bm H$s {H$Vr OUm§Zm
Am¡fYmonMma, hm°pñnQ>ëgMr JaO Amho. Va Ë`m§Zm Ago AmT>iboH$s, `mnojm OmñV Oéar bmoH$m§Zm {Zdmam {_iÊ`mMr Amho.
nwZd©gZmgmR>r à`ËZ :nwZd©gZmgmR>r à`ËZ :nwZd©gZmgmR>r à`ËZ :nwZd©gZmgmR>r à`ËZ :nwZd©gZmgmR>r à`ËZ :
àmW{_H$ narjUmZ§Va ~rOoEgÀ`m bjmV Ambo H$s, VoWo Q>oÝQ>g²H$_r AmhoV d nwîH$igo AmnËVrJ«ñV {dZm{Zdmam, {dZm ghmam
{Xdg amÌ H$mT>rV AmhoV. VmËnwaVo Q>|Q> dmnê$Z W§S>rnmgyZ g§ajU
hmoUo eŠ` Zmhr Va, H$m`_ñdê$nr Kam§Mr VoWo OmñVr JaOAmho, ho gdmªÀ`m Ü`mZr Ambo. ^maV gaH$maZo 15 hOmamnojm
OmñV Q>oÝQ>g² nmR>{dbo, nU Varhr 35000 Q>oÝQ>g²Mr {VWo JaO
hmoVr. ^maV gaH$maZo én`o EH$ bmImMr _XV Kam§À`mnwZ~mªYUrgmR>r Va Xhm hOma Vo Mmirg hOma Aer _XV
Kam§À`m XþéñVrgmR>r Omhra Ho$br. na§Vw m VwQ>nw§Á`m _XVr_wio
bmoH$m§À`m gd© JaOm mJUo eŠ` ZìhVo.
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo {Z`moOZ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo {Z`moOZ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo {Z`moOZ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo {Z`moOZ :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo {Z`moOZ :
`m H$R>rU àg§JmVyZ _mJ© H$mT>Ê`mgmR>r EH$ A{^Zd d doJir
`moOZm AmIbr. JwOamV yH§$nmÀ`m doir Á`m emim ~m§YÊ`mV

103
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Amë`m hmoË`m, Ë`m emim àr\°$~«rHo$Q>oS> Agë`m_wio d Ë`mMo
~m §YH$m_ H$aVmZm, Ë`mMm dmna Xþgè`m Z¡g{J©H$
AmnËVr_Ü ohr hmoD$ eHo$b Aem àH$maM§ {Z`moOZ JwOamV_Ü ogwédmVrnmgyZM Ho$bo hmoVo. àË oH$ _w»`mÜ`mnH$mH$Sy>Z Ë`m§Mr
nŠH$s emim ~m§YyZ Pmë`mda ho gd© gm{hË` ~rOoEg naV KoD$Z
OmB©b Aer g§_VrnÌo KoVbr hmoVr.em§VrbmbOtÀ`m XÿaÑï>r d g_`gyMH$VoMm hm CËH¥$ï> Z_wZm
hmo`. àg§JmdYmZ amIyZ H$m`© H$aÊ`mMr Ë`m§Mr {dbjU
hmVmoQ>r `m àg§Jr Cn`moJr Ambr ho {ZpíMV.Ë`mà_mUo JwOamV_Yë`m emim §M§ gm{hË` Oå_y-
H$mí_ra_Yë`m bmoH$m§Zm amhÊ`mgmR>r dmnaVm oB©b d Ë`m§Mo
W§S>rnmgyZ g§ajU hmoB©b, Ago {Z`moOZ em§VrbmbOtZr Ho$bo.Ë`mà_mUo EZ.S>r.E_.E. g_moa ~rOoEgZo gd© {Z`moOZ gmXa
Ho$bo.
Oå_y-H$mí_ra gaH$maÀ`m añVo d B_maV ~m§YUr {d^mJmH$Sy>Zàr\°$~«rHo$Q>oS> ñQ>ŠMaÀ`m nwZdm©namg§~§YrMm narjU Ahdmb:
27 Am°ŠQ>mo~abm lr. OmHo$a BH$~mb nm§Mmoar d lr. EOmO Ah_X
yOH$S>o admZm Pmbo. lr. AemoH$ ndma `m§À`m ZoV¥ËdmImbr~rOoEgMr Q>r_ JwOamV_Ü o H$m ©aV hmoVr. Ë`m§Zr Ahdmbm
gaH$mabm gmXa Ho$bm H$s, “ho gd© gm{hË`, àr\°$~«rHo$Q>oS>
_Q>o[aAb, A°ñ~oñQ>m°g erQ>g² CËV_ AdñWoV AgyZ, `m gd©gm{hË`mMm W§S>rnmgyZ ~Mmd H$aÊ`mgmR>r {ZpíMVM dmna
H$aVm oB©b.’’
amï´>r` AmnËVr {Z`moOZ _§S>im~amo~a H$ama :amï´>r` AmnËVr {Z`moOZ _§S>im~amo~a H$ama :amï´>r` AmnËVr {Z`moOZ _§S>im~amo~a H$ama :amï´>r` AmnËVr {Z`moOZ _§S>im~amo~a H$ama :amï´>r` AmnËVr {Z`moOZ _§S>im~amo~a H$ama :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo AÜ`j em§Vrbmb _wWm Am{U EZS>rE_E
À`m dVrZo OZab ({Zd¥ËV) EZ.gr.{dO `m§Zr gm_§Oñ`
H$amamda ghçm Ho$ë`m. mV Oå_y H$mí_ra_Yrb yH§$nJ«ñVm§Mo

104
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
nwZd©gZ VgoM H$S>mŠ`mMr W§S>r Am{U nmdgmnmgyZ ~MmdmgmR>r
870 \°$~«rHo$Q>oS> {Zdmè`mMr ì`dñWm H$aUma Amho. `mX²dmao 3
bmI 34 hOma Mm¡.\y$Q> OmJm yH§$nJ«ñVm§gmR>r CnbãY hmoB©b.EH$ _{hÝ`mV 10 Vo 15 hOma bmoH$m§gmR>r {Zdmam CnbãY H$éZ
XoÊ`mMr H$m`©`moOZm Amho. `m_wio Mhÿ~mOyZo hmoUmè`m
~\©$d¥ï>rÀ`m H$mimV H$S>mŠ`mÀ`m W§S>rnmgyZ yH§$nJ«ñVm§Mm~Mmd hmoD$ eH$Vmo. {h_d¥ï>rVhr `m {Zdmè`mÀ`m AmVrb
Vmn_mZmMm ñVa H$m`_ amIÊ`mMr nÕV Adb§{~Ê`mV
Amë`mMo Va gaH$mar MmMUrV {ZînÝZ Pmbo hmoVo. `mVrbàË oH$ Imobr 384 Mm¡.\y$Q>m§Mr Agob.
H$amanÌmdarb ñdmjè`mZ§Va em§VrbmbOtÀ`m ZoV¥ËdmImbr
g§KQ>ZoÀ`m à{V{ZYr _§S>imZo J¥h_§Ìr {edamO nmQ>rb `m§MroQ> KoVbr Ë`m§À`mH$S>o gm_§Oñ` H$amamMr àV XoVmZm moOZoÀ`m
A§_b~OmdUr~m~Vhr mdoir MMm© Pmbr. Ë`mà_mUo yH§$nJ«ñV
joÌmV ~Z{dÊ`mV oUmè`m {Zdmè`mMo 250 T>mMo Jm§YrYm_ oWyZOå_yH$S>o admZm H$aÊ`mV oVrb d Cd©[aV T>mMo 15 Zmoìh|~abm
nmR>{dÊ`mV oVrb, Ago R>abo. n{hë`m Q>ßß`mV 250 Imoë`m
~m§YÊ`mV oVrb Ago R>abo. yH§$nJ«ñV mJ hm nhmS>r nd©Vr`àXoe Agë`m_wio Imoë`m C^maÊ`mgmR>r gnmQ> OmJm {_iUo,
hr gdm©V _moR>r g_ñ`m hmoVr.
^maV gaH$ma d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m gm_§Oñ`^maV gaH$ma d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m gm_§Oñ`^maV gaH$ma d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m gm_§Oñ`^maV gaH$ma d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m gm_§Oñ`^maV gaH$ma d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m gm_§Oñ`
H$amamVrb _hÎdmMo _wÔo :H$amamVrb _hÎdmMo _wÔo :H$amamVrb _hÎdmMo _wÔo :H$amamVrb _hÎdmMo _wÔo :H$amamVrb _hÎdmMo _wÔo :
^maVr` O¡Z g§KQ>Zm JwOamV_Ü o §ÌUm bmdyZ gd© emim Á`m
Á`m {R>H$mUr nŠŠ`m ~m§YyZ Pmboë`m AmhoV, Aem {R>H$mUMoàr \°$~«rHo$Q>oS> _Q>o[aAb H$mTy>Z KoD$Z, Ë`m Ë`m emioVyZ Vo
Jm§YrYm_ aoëdoñQ>oeZn ªV H$go AmUbo OmB©b `mMo {Z`moOZ
H$aob. Jm§YrYm_nmgyZ Oå_yn ªV EH$ _{hÝ`mÀ`m AmV ho gd©

105
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gm{hË` nmR>{dÊ`mgmR>r, maV gaH$maH$Sy>Z VrZ Mma doJù`m
{Xder _mbdmhVwH$sÀ`m _moR>çm d ñnoeb Q>oZ CnbãY H$ê$Z
{Xë`m Omì`mV. Ë`mZ§Va Oå_y-H$mí_ra gaH$maÀ`m _mÜ`_mZoOå_yÀ`m aoëdoñQ>oeZda Q>oZ Amë`mda Vo g§nyU© gm{hË` H$mí_ra
ìh°br_Ü o dmhÿZ ZoÊ`mgmR>r XmoZeo Q>H$ bmJy eH$Vrb. Vo CnbãY
H$ê$Z {Xbo Jobo nm{hOo.Ë`mM~amo~a hohr R>a{dÊ`mV Ambo H$s, gaH$mar A{YH$mè`m§À`m
_mÜ`_mVyZ BaoŠeZMo H$m_ H$ê$Z ¿`mdo H$maU _hmamï>mVyZ
Oå_y-H$mí_ra _Ü o oD$Z ~rOoEgMo H$m ©H$V} ho H$m_ H$ê$eH$V ZmhrV. ~rOoEgZo gd© gm{hË`mMm {d_m, `wZm`Q>oS>
BÝewAaÝg H§$nZrÀ`m ghH$m`m©Zo CVa{dbm hmoVm.
_w§~B©, {Xëbr oWo ~¡R>H$m hmoD$Z ~rOoEg, Oå_y-H$mí_ra gaH$mad EZ.S>r.E_.E. Zo H$m © Ho$bo nm{hOo `mg§X^m©Vrb gd© Jmoï>r
H$amamV A§V y©V H$aÊ`mV Amë`m.
àË`j H$m`m©bm gwédmV :àË`j H$m`m©bm gwédmV :àË`j H$m`m©bm gwédmV :àË`j H$m`m©bm gwédmV :àË`j H$m`m©bm gwédmV :~rOoEgH$Sy>Z R>aë`mà_mUo em§{VbmbOtZr AemoH$ ndma d
Ë`m§À`m Q>r_bm JwOamV_Ü o nmR>dyZ gd© emim§Mo àr \°$~«rHo$Q>oS>
_Q>o[aAb H$mT>Ê`mV Ambo. 70-75 {R>H$mUrÀ`m emim§À`mnŠŠ`m B_maVr ~m§YyZ Pmë`m ZìhË`m, Ë`m_wio Ë`m emim§Mo
gm{hË` H$mT>Vm Ambo Zmhr. Á`m emim§À`m nŠŠ`m B_maVr
~m§YyZ Pmë`m hmoË`m Ë`mM emim§Mo gm{hË` _w»`mÜ`mnH$m§MrnadmZJr KoD$Z, H$mTy>Z Q´>H$_Ü`o Q>mHy$Z Jm§YrYm_n`ªV
nmR>{dÊ`mV Ambo. Aem nÕVrZo 1004 dJ© Imoë`mn¡H$s
Odinmg 750 dJ©Imoë`m§Mo gm{hË` H$mTy>Z VrZ doJdoJù`m_moR>çm ñnoeb Q´>oZZo Oå_y H$mí_raH$S>o nmR>{dÊ`mV Ambo.
H$mí_ra_Ü o ~\©$ nS>Ê`mÀ`m AJmoXa ho gd© gm{hË` {VH$S>o
nmR>{dbo Jobo, hr gdmªV _moR>r Jmoï> Pmbr.

106
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
BaoŠeZÀ`m H$m`m©bm gwédmV :BaoŠeZÀ`m H$m`m©bm gwédmV :BaoŠeZÀ`m H$m`m©bm gwédmV :BaoŠeZÀ`m H$m`m©bm gwédmV :BaoŠeZÀ`m H$m`m©bm gwédmV :
g§nyU© gm{hË` nmoMë`mZ§Va Oå_y-H$mí_ra gaH$maÀ`m
ghH$m`m©Zo BaoŠeZÀ`m H$m`m©bm VËnaVoZo gwédmV Pmbr.n{hë`m d Xþgè`m aoëdoZo Ambobo gd© gm{hË` Q>H$Zo V§JYmabm
nmohmoMVo Ho$bo Va {Vgè`m aoëdoZo Ambobo gd© gm{hË` D$arbm
nmohmoMVo Ho$bo. ~rOoEgÀ`m lr. em§Vrbmb _wWm d lr. à\w$ëbnmaoI m§Zr Oå_y-H$mí_raÀ`m A{YH$mè`m§g_doV H§$Yma, S>tJbm
Am{U Q>rQ²>dmb oWo H$m`m©Mr nmhUr Ho$br. gd©OU JmdH$è`m§Zm
oQy>Z H$m_H$mOm{df`r _m{hVr XoV hmoVo.~rOoEg V\}$ Mma OUm§Mr Q>opŠZH$b Q>r_hr nmR>{dÊ`mV Ambr
hmoVr. Ë`mV lr. Y_]Ð AmJmao, lr. gw mf gmoZwZo, lr. J§Jdmb
Am{U lr. AemoH$ ndma m§Mm g_mdoe hmoVm. m gdmªZr d Oå_yH$mí_raÀ`m amoS> Am{U {~ëS>tJ {S>nmQ>©_|Q>À`m Q>r_Zo g§nyU©
BaoŠeZ àmoOoŠQ>da XoIaoI H$ê$Z, àË`j H$m © _mJu bmdbo.
`m g§nyU© IQ>mQ>monmZ§Va, gdmªÀ`m ghH$m`m©Zo d ~rOoEgÀ`mXoIaoIrImbr 870 {Zdmam Imoë`m§Mo ~m§YH$m_ nma nS>bo.
3,34,000 Mm¡. \y$Q>m§Mo ~m§YH$m_ nÝZmg {Xdgm§_Ü`o nyU©
H$aÊ`mV Ambo. n§Yam hOma OUm§Mr {Zdmè`mMr ì`dñWmH$aÊ`mV Ambr, `m gdmªMm W§S>rnmgyZ ~Mmd H$aÊ`mgmR>r
AmIboë`m H$m`m©_Ü o ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm nyU©V: `eñdr
R>abr. ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m `em_Ü o hm AmUIr EH$_mZmMm Vwam Imodbm Jobm.
_XV H$m`m©_Ü`o ^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm Ambobo AS>Wio :_XV H$m`m©_Ü`o ^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm Ambobo AS>Wio :_XV H$m`m©_Ü`o ^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm Ambobo AS>Wio :_XV H$m`m©_Ü`o ^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm Ambobo AS>Wio :_XV H$m`m©_Ü`o ^maVr` O¡Z g§KQ>Zobm Ambobo AS>Wio :
^maVr` O¡Z g§KQ>Zm Amnë`m {Z`moOZ~Õ AmIUr dA§_b~OmdUr{df`r gd©Ì gwà{gÕ Amho. àË oH$ {_{ZQ>mMo ZrQ>
{Z`moOZ H$ê$ZM Vo Amnë`m H$m`m©bm gwédmV H$aVmV d
Ë`mà_mUo àË`j A§_b~OmdUr H$aVmV, Varhr Ë`m§Zm IS>Va

107
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AS>MUtZm Vm|S> Xçmdo bmJbo. Ë`mVrb _hÎdmMo åhUOo,
à{VHy$b hdm_mZ, dmhVwH$sMm àíZ, amÁ` àemgZmVrb H$ÀMo
Xþdo, Ym{_©H$, gm§ñH¥${VH$ d m{fH$ AS>MUr.Oå_y-H$mí_ra åhUOo C§M-gIb, S>m|Jami nd©Vr` àXoe,
EH$sH$S>o Imob Xè`m Va XþgarH$S>o C§M nd©V. Aem àXoem_YyZ
dmhVyH$ H$aUo AË §V H$R>rU hmoVo. _moR>çm yH§$nmZ§Va N>moQ>o-_moR>o YŠHo$ ~gVM hmoVo, Ë m_wio H$S>o H$mogiyZ dmhVyH$ Imoi§~dÊ mMo
àH$ma, _moR>_moR>çm añË`m§da dma§dma KS>V hmoVo. W§S> hdm_mZm_wio
_XV H$m © nmohmoM{dÊ`m_Ü o ~è`mMem AS>MUr hmoË`m. ~è`mMem{Z`moOZmZ§Va d H$miOr KoD$Zhr gm{hË`mMr dmhVyH$ H$aVmZm
Odinmg 30% gm{hË` Iam~ Pmbo. AmYrÀ`m amÁ`m§_Yrb
àemgH$s` H$m`©nÕVtÀ`m AghH$m`© d AS>Wiçm§À`mAZw d{gÕrnojm Oå_yH$mí_ra_Yrb àemgZmZo {Z_m©U Ho$bobo
AS>Wio ~è`mM à_mUmV H$_r hmoVo.
~rOoEgZo gd© gm{hË`mMm {d_m CVa{dbm hmoVm. Oo gm{hË` Iam~Pmbo hmoVo, Vo Oå_y aoëdo ñQ>oeZda doJio R>odÊ`mV Ambo hmoVo. Voìhm
~rOoEgbm S>°_oO g{Q>©{\$Ho$Q> {_idm`bm Iyn AS>MUr Amë`m.
EpŠPŠ w{Q>ìh B§{O{ZAa. _oH°${ZH$b {d^mJ, Oå_y m§MoH$Sy>ZAmbobo S>°_oO g{Q>©{\$Ho$Q> Šbo_ goQ>b_|Q>gmR>r nwaogo ZìhVo.
`mg§X^m©V ~rOoEgbm ~è`mMXm nmR>nwamdm H$amdm bmJbm, H$maU
BÝewAaÝg g§X^m©Vrb gd© {ZU© Zm°W©Z© aoëdo, n§Om~ m§À`m_m\©$VhmoVmV. Ë`m_wio nwÊ`mVyZ m Jmoï>tMm nmR>nwamdm H$amdm bmJo, m
gd© Jmoï>t_Ü o Odinmg AmR> _{hÝ`m§Mm H$mbmdYr ì`VrV Pmbm.
gm_m{OH$ ~m§YrbH$s ñdrH$maë`mZ§Va d gd© ~m§Ydm§Zm VËnaVoZo_XVrMo Ü o ñdrH$maë`mZ§Va em§VrbmbOtZm ho gd© AS>Wio
_mJm©Vrb H$mQ>ohr \w$bmà_mUo ^mgV hmoVo, H$maU Ë`m§Zm
H$m`©nyVuZ§Va ~m§Ydm§Zm {_iUmao g_mYmZ _hÎdmMo hmoVo.

108
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
g_mOmMo AmnU H$mhr XoUo bmJVmo Am{U Vo XoUo g§H$Q>H$mbr
_XVê$nmZo H$mhr à_mUmV H$m hmoB©Zm naV \o$S>Vm Ambo Va
Ë`mgmaIo ^m½` Zmhr, Aem ^mdZoVyZ, CXmaVoVyZ,àm§OiVoVyZM em§VrbmbOtZr AmnËVr{ZdmaUmMo AdmT>ì` H$m ©
gd© amÁ`m§_Ü o nma nmS>bo Amho.
àË oH$ amÁ`mVrb AZw d, YS>o doJdoJio hmoVo.
Oå_y-H$mí_ra_Yrb H$m`m©VyZ {_imbobo YS>o :Oå_y-H$mí_ra_Yrb H$m`m©VyZ {_imbobo YS>o :Oå_y-H$mí_ra_Yrb H$m`m©VyZ {_imbobo YS>o :Oå_y-H$mí_ra_Yrb H$m`m©VyZ {_imbobo YS>o :Oå_y-H$mí_ra_Yrb H$m`m©VyZ {_imbobo YS>o :
AemgH$s` g§ñWm§Zm emgZmÀ`m nadmZJr{edm` H$moUË`mhr
H$m`m©Mr C^maUr H$aUo eŠ` ZgVo d Ë`mgmR>r doJdoJù`m{d^mJm§Mr, doJdoJir nadmZJr KoUo Amdí`H$ AgVo. Ë`m_wio
EH$M \$mB©b {d{dY Q>o~bdê$Z, BH$Sy>Z {VH$S>o {\$aV AgVo.
AmnËVrÀ`m doir H$m`m©Mo {ZU© , A§_b~OmdUr doioV hmoUoJaOoMo AgVo, naamÁ`mVyZ Ambobo H$m ©H$V}, AemgH$s` g§ñWm
{H$Vr H$mi Ë`m{R>H$mUr amhUma? Ë`m_wio {ZU© bdH$a hmoUo
JaOoMo AgVo. Ë`mgmR>r qgJb qdS>mo {gpñQ>_ AmnËVrXaå`mZApñVËdmV AgUo JaOoMo AgVo. gaH$mar qH$dm AemgH$s`
g§ñWm§À`m H$m ©H$Ë`mªZm nÕVera Q>oqZJ XoUo JaOoMo Amho.
BÝewaÝg nm°{bgr_Ü o H$mhr gyMH$ ~Xbm§Mr Amdí`H$Vm Amho.Oå_y H$mí_ra_Yrb àM§S> hmZrZ§Va ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo
hmVr KoVbobo _XV H$m ©, EdT>çm Xÿan ªV nmohmoMyZ VoWrb bmoH$m§Zm
{Xbobm {Xbmgm d gmhmæ`, IamoIar H$m ¡V wH$mMr dA{^_mZmMrM Jmoï> Amho. ^maV gaH$ma, g§KQ>Zm d Oå_y-
H$mí_ra gaH$ma `m§À`m g§_VrZo d ghH$m`m©Zo yH§$nJ«ñVm§Mr
Pmbobr {Zdmè`mMr gmo` åhUOo _mZdVmdmXr H$m`© nmanmS>Ê`mgmR>r gdmªZr g§K{Q>VnUo Ho$boë`m à`ËZm§Mo e hmo !
H$R>rU dmhVyH$ g_ñ`m, à{VHy$b hdm_mZ, H$R>rU S>m|Jami
àXoe m gd© g_ñ`m nma H$ê$Z maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Ho$bobr

109
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
n§Yam hOma OUm§Mr {Zdmè`mMr gmo`, hr B{VhmgmV Zm|X
R>odÊ`mgmaIr KQ>Zm hmo . maVr` O¡Z g§KQ>Zm d {VMo AÜ`j
lr. em§VrbmbOr _wWm `m§Mo A\$mQ> {Z`moOZ, H$m ©nÕVr dghH$m`m©Mr mdZm bmoH$m§gmR>r Zoh_rM H$m¡VwH$mMm {df` Amho.
Oå_y-H$mí_ra ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XVOå_y-H$mí_ra ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XVOå_y-H$mí_ra ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XVOå_y-H$mí_ra ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XVOå_y-H$mí_ra ^yH§$nmXaå`mZ Á`m H$m`©H$Ë`mªZr _XV
Ho$br Ë`m§Mr Zmdo:Ho$br Ë`m§Mr Zmdo:Ho$br Ë`m§Mr Zmdo:Ho$br Ë`m§Mr Zmdo:Ho$br Ë`m§Mr Zmdo:
���
-.A
.$«HdmZoM©m`Ë$H©`m$H
-.A
.$«HdmZoM©m`Ë$H©`m$H
.1 mWw_rObmbrV§me.rl .01 br>QmnXdqaA.rl
.2 mZmawgrOX§Mem$Hà.rl .11 amdn.²gE.²gE.rl
.3 IoamnrObë$w\à.rl .21 oSomgZ~.gE.rn.rl
.4 Z¡OrOZ©eXwg.rl .31 .r>S.²gE_X$H.rl
.5 IoamnrO$HnrX.rl .41 .rO.Eamdn.rl
.6 bmdgomArObmbrV§m$H.rl .51 .rg.²gEoomb.rl
.7 Z¡OrOnrXà.rl .61 .bE.r>Soiw_JmZ.rl
.8 oimdh{AUm`ë$H.rl .71 .²gE.Ea$H`mg.rl
.9 fmwgKmd.rl

110
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
9. _m§T>aXodr XþK9. _m§T>aXodr XþK9. _m§T>aXodr XþK9. _m§T>aXodr XþK9. _m§T>aXodr XþK©Q>Zm©Q>Zm©Q>Zm©Q>Zm©Q>Zm25 OmZodmar 2005 amoOr _m§T>aXodr H$mZw~mB© _§{Xam^modVrÀ`mXþH$mZm§Zm AmJ bmJbr d 340 m{dH$ _¥Ë w_wIr nS>bo._hmamï´>mVrb dmB© VmbwŠ`mV _m§T>aXodrÀ`m S>m|Ja_mÏ`mdaH$miy~mB©Mo àmMrZ _§{Xa Amho. AZoH$ ^m{dH$ oWo gmVË`mZoXe©Zmbm oV AgVmV. _hmamï>mVrb AZoH$ bmoH$m§Mo H$miy~mB©ho Hw$bX¡dV Amho. Ë`m_wio pŠV^mdmZo bmoH$ BWo Xe©Zmbm oVmV._§{Xambm bmJyZ AZoH$ XþH$mZm§Mr am§J hmoVr. EH$m XþH$mZmbmAmJ bmJVmM, Vr gd©Ì dmè`mÀ`m doJmZo ngabr. Ë`mM~amo~a25 EH$ J°g {gqbS>aMm ñ\$moQ> Pmbm d AË §V doJmZo gJirH$S>oAmJrMm S>H$m CS>mbm. m KQ>ZoZo gJirH$S>o hmhmH$ma _mObm.emgH$s` AmH$S>odmS>rZwgma 251 _mUgo _¥Ë w_wIr nS>br. Ë`mV157 {ó`m d 88 nwéfm§Mm g_mdoe Amho. gw_mao 50 XþH$mZoOiyZ ñ_gmV Pmbr.~rOoEgMo H$m`© :~rOoEgMo H$m`© :~rOoEgMo H$m`© :~rOoEgMo H$m`© :~rOoEgMo H$m`© :~rOoEgZo XþK©Q>ZmJ«ñVm§Mr Ëd[aV gwQ>H$m H$aÊ`mMo H$m © hmVrKoVbo. OI_tZm Am¡fYmonMmamgmR>r XdmImZm, hm°pñnQ>ëg_Ü ohmb{dÊ`mV Ambo. _¥Vm§Mr AmoiI nQ>{dÊ`mgmR>r nmo{bgm§Zm,A{YH$mè`m§Zm ghH$m © Ho$bo. VmOo d ñdÀN> AÝZ d nmÊ`mMm

111
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
nwadR>m H$aÊ`mV Ambm. OI_tgmR>r VmËnwaVo {ZdmamñWmZC^maÊ`mV Ambo.H$m`©H$V} XþK©Q>ZmñWir admZm :H$m`©H$V} XþK©Q>ZmñWir admZm :H$m`©H$V} XþK©Q>ZmñWir admZm :H$m`©H$V} XþK©Q>ZmñWir admZm :H$m`©H$V} XþK©Q>ZmñWir admZm :XþK©Q>Zm KS>VmjUrM gw_mao 125 ~rOoEgMo H$m ©H$V} _§{XamH$S>oadmZm Pmbo. S>m°. {dO` goR>r`m§À`m AÜ`jVoImbr gw_mao 25S>m°ŠQ>g©Mr Q>r_ VoWo nmohmoMbr.~rOoEgÀ`m S>m°ŠQ>am§À`m Q>r_Zo Ëd[aV àW_monMma H$ê$Z Ë`m§ZmnwT>rb Am¡fYmonMmam§gmR>r dmB© oWrb hm°pñnQ>ëg_Ü o nmR>{dÊ`mVAmbo.AÝZ nwadR>m :AÝZ nwadR>m :AÝZ nwadR>m :AÝZ nwadR>m :AÝZ nwadR>m :lr. AemoH$ ndma m§À`m ZoV¥ËdmImbr dmKmobrhÿZ 50 H$m ©H$V}_XV H$m`m©gmR>r _m§T>aXodr _§{XamH$S>o admZm Pmbo. WERC Mo{ejH$ d {dXçmÏ`mªMr hr Q>r_ V`ma AÝZmMr nm{H$Q>o d AÝZ~Z{dÊ`mMo gm{hË` KoD$Z KQ>ZmñWir nmohmoMbr. AÝZ dnmÊ`mMm nwadR>m `m Q>r_Zo XþK©Q>ZmJ«ñVm§Zm Ho$bm.VmËnwaVo {ZdmamñWmZ :VmËnwaVo {ZdmamñWmZ :VmËnwaVo {ZdmamñWmZ :VmËnwaVo {ZdmamñWmZ :VmËnwaVo {ZdmamñWmZ :~rOoEgZo ^m{dH$m§gmR>r VmËnwaË`m {Zdmè`mMr ì`dñWm Ho$br.AÝ` amÁ`m§VyZ Amboë`m ^m{dH$m§gmR>r AÝZ, {Zdmam dAm¡fYmonMmam§Mr gmo Ho$br. lr. ~mimgmho~ YmoH$m d lr. a_oeZdbmIm m§Zr OI_tgmR>r dmB© oWo Mm§Jë`m àH$maMr ì`dñWmHo$br.~rOoEgZo Ho$bobo ghH$m`© ho gdmªgmR>r ñ_aUmV amhrb._§{XamÀ`m n[agamV Zoh_rM \$ma dX©i AgVo. Ë`mV_m§T>aXodrÀ`m _§{Xam^modVr XþH$mZm§Zr Iyn JXu Pmbr hmoVr.^pŠV^md Am{U ì`dhma `mMo {d{MÌ g_rH$aU Amnë`mbmgd©Ì nmhmd`mg {_iVo. XþK©Q>Zm AmoT>don ªV bmoH$ gwYmaUmH$arV ZmhrV, hoM `m XþK©Q>ZoVyZ {XgVo. Ë`mVM ho _§{XaS>m|Ja_mÏ`mda d KmQ>añVm Amho. XþK©Q>Zm KS>ë`mZ§Va AZoH$

112
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
H$m ©H$V}, amOH$s` ZoVo_§S>ir, gd©gm_mÝ` OZVm Qw>[añQ> ßbognmhm`bm Mmbë`mà_mUo XþK©Q>ZmJ«ñV ^mJmV oQ> XoV hmoVo.Ë`m_wio dmhVwH$sMr H$m|S>r hmoV hmoVr. Ë`m_wio Oo Iè`m AWm©Zo_XVH$m © nmohmoM{dÊ`mgmR>r Ambobo AgVmV, Ë`m§Zm AS>Wim{Z_m©U hmoVmo. nU AmnËVrÀ`m {ZdmaUmg_`r qH$dm XþK©Q>ZmKS>ë`mZ§Va VoWrb dmVmdaU H$em àH$mao amImdo, `mMo ^mZAOyZhr gw{e{jV OZVobm Zmhr. ~rOoEg `mg§X^m©V bmoH$m§ZmAmnë`m àË`j H¥$VrVyZ {eH$dU XoV Amho, ho _mÌ {ZpíMV!
���

113
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
10. nyamMo W¡_mZ: _hmamï´> d {~hmaMo YS>o10. nyamMo W¡_mZ: _hmamï´> d {~hmaMo YS>o10. nyamMo W¡_mZ: _hmamï´> d {~hmaMo YS>o10. nyamMo W¡_mZ: _hmamï´> d {~hmaMo YS>o10. nyamMo W¡_mZ: _hmamï´> d {~hmaMo YS>oAmH$S> odmarVyZAmH$S> odmarVyZAmH$S> odmarVyZAmH$S> odmarVyZAmH$S> odmarVyZ
_hmamï´>mVrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :_hmamï´>mVrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :_hmamï´>mVrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :_hmamï´>mVrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :_hmamï´>mVrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :
_hmamï>m_Ü o EH§$XarV VrZ doim nyaJ«ñV n[apñWVr {Z_m©U
Pmbr. 2002 gmbr AH$moë`m_Ü o, 2005 gmbr H$moH$U mJmV
Am{U 2006 gmbr _Ü`, CËVa d nyd© _hmamï>mVrb EHy$U
Mmodrg {Oëhçm§V.
AH$moë`m_Ü o A{Vd¥ï>r_wio nyagÑí` n[apñWVr {Z_m©U Pmbr.
`mV AH$moë`mVrb Odinmg n§Yam Jmdm§Mm g_mdoe Amho,
gwX¡dmZo \$maer Or{dVhmZr `m_Ü`o Pmbr Zmhr nU eoVr,
KamXmamMo ZwH$gmZ _mÌ \$ma _moR>çm à_mUmda Pmbo.
26 Owb¡ 2005 amoOr _hmamï>mVrb _w§~B©, R>mUo n[agamV àM§S>
d¥ï>r Pmbr. Joë`m 100 dfmª_Ü o BVH$s d¥ï>r _hmamï>mZo H$Yr
AZw dbr ZìhVr. Odinmg 944 {__r. nmdgmMr Zm|X 18
Vmgm§_Ü o Pmbr. A{Vnmdgm_wio _hmamï>mVrb BVa mJm§Vhr,
gm§Jbr, H$moëhmnya, gmobmnya, `oWrb YaUo ^abr. Ë`m_wio
YaUm§VyZ nmUr gmoS>mdo bmJbo. m gdmªMm n[aUm_ åhUyZ g§nyU©
_hmamï>mVM nyapñWVr {Z_m©U Pmbr.
à^m{dV joÌ :à^m{dV joÌ :à^m{dV joÌ :à^m{dV joÌ :à^m{dV joÌ :

114
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
_w§~B©Vrb OZOrdZ nyU©V: {dñH$irV Pmbo. añVo, aoëdoéi g§nyU©
Ob_` hmoD$Z Jobo. aoëdogodm R>ßn Pmbr. PmonS>nQ²>Q>çm,
B_maVtMo ViKa gJirH$S>o nmUr {eabo, dmhVyH$godm nyU©V:
Wm§~br. mhrnbrH$S>o dmB©Q> Jmoï> åhUOo _w§~B©Vrb JQ>mao Vw§~br,
KmUnmUr añË`mda oD$ bmJbo d Ë`mVyZ amoJamB© ngaÊ`mMr
eŠ`Vm {Z_m©U Pmbr. 150 ì`ŠVr§Zm Amnbo Ord J_dmdo
bmJbo. R>mUo, H$ë`mU, S>m|{~dbr, A§~aZmW, CëhmgZJa,
{^d§S>r `m ^mJmVrb nmÊ`mMm {ZMam bdH$a hmoV Zgë`mZo
gJirH$S>o nmUr gmRy>Z amhV hmoVo. Va am`JS>, aËZm{Jar,
H$moH$U `m ^mJmVrb ~hþVm§e Jmdo nmÊ`mImbr Jobr. H$mhr
{R>H$mUr Kam§da XaS> H$mogiyZ Or{dVhmZr Pmbr Va H$mhr
{R>H$mUr dmhVyH$ nyU©V: R>ßn Pmbr.
2006 gmbr Pmboë`m A{Vd¥ï>r_wio C^ar VmbwŠ`mVrb JmoXmdar
ZXrH$mR>mdarb drg Jmdm§Vrb ZmJ[aH$m§Mm nmdgm_wio BVa
Jmdm§er g§nH©$ VwQ>bm hmoVm. nwam_wio AZoH$m§Mo g§gma CKS>çmda
nS>bo, eoVrMo bmImo én`m§Mo ZwH$gmZ Pmbo. Ë`mV ~obXmam,
ahmQ>r (IwX©), m oJmd Am{U ~moigm m Jmdm§Mm g_mdoe Amho.
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :
^maVr` O¡Z g§KQ>Zm Jobr drgEH$ df}, AmnËVrJ«ñVm§Zm AÝZ,
H$nS>o, OrdZmdí`H$ dñVy§Mm nwadR>m H$arV Amho. _hmamï>mV
doJdoJù`m {R>H$mUr Pmboë`m nyan[apñWVrMo AdbmoH$Z H$ê$Z
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZr \$ma _moR>çm à_mUmV
_XVH$m © gwê$ Ho$bo.
g§KQ>ZoMo AÜ`j ñdV: lr. em§Vrbmb _wWm Am{U H$m ©H$V} Ë`m
Ë`m mJmV OmD$Z nmhUr H$ê$Z, H$moUË`m ñdê$nmVrb _XVrMr
JaO VmËH$mi {Xbr nm{hOo, ho AdbmoH$Z H$arV. AmnËVrJ«ñVm§Mr

115
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
VmËH$mi gwQ>H$m H$aUo, Ë`m§Zm gwa{jV {R>H$mUr hb{dUo, AÝZ
nwadR>m, H$nS>o, JaOoÀ`m dñVy§Mr _XV nwadUo, Aem àH$maÀ`m
H$m`m©Mr AmIUr H$ê$Z Ëd[aV A§_b~OmdUr Ho$br OmB©.
ñdV: EH$Xm lr. em§Vrbmb _wWm d Ë`m§Mo ghH$mar H$m ©H$V}
nyaJ«ñVm§À`m _XVrgmR>r H$m © H$arV AgVmZm Ë`m§Mr JmS>r
^anmÊ`mV éVyZ ~gbr. Xmao, {IS>Š`m§À`m H$mMm gd© ~§X
hmoD$Z Jobo, nmUr Va dmT>V hmoVo. nbrH$S>À`m ~mOybm Cä`m
Agboë`m H$mhr _§S>itÀ`m hm àH$ma bjmV Amë`mZ§Va Ë`m§Zr
Ëd[aV nmÊ`mV {eéZ JmS>r nmÊ`mVyZ ~mhoa H$mT>br.
dmKmobr H|$Ðm_Ü o AÝZ ~ZdyZ Vo nm{H$Q>m§_Ü o ì`dpñWV n°H$
H$ê$Z, Q>H$_YyZ {d{dY {R>H$mUr nmR>{dbo OmB©. AÝZ ~Z{dVmZm,
n°H$ H$aVmZm, nmR>{dVmZm nyU©V: ñdÀN>Vm d VmOonUm amhrb
`mMr I~aXmar KoVbr OmV Ago.
H$moH$U {d^mJm_Ü o Á`m ì`mnmè`m§Mr XþH$mZo d XþH$mZmVrb
gm{hË` nwam_wio dmhÿZ Jobo, Aem ì`mnmè`m§{df`r g§KQ>ZoZo
_m{hVr Jmoim Ho$br. maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m ©H$V} BÝewaÝg
H§$nZrÀ`m A{YH$mè`m§Zm oQ>bo d Ý y B§{S> m A°í waÝg H§$. Am{U
Amo[aE§Q>b BÝewaÝg H§$nZrÀ`m A{YH$mè`m§Zm, ì`mnmè`m§Mo
BÝewaÝg aŠH$_ Ëd[aV {_imdr mgmR>r {dZ§Vr Ho$br. Ë`mà_mUo
ì`mnmè`m§Zm Ëd[aV ZwH$gmZ^anmB© {_idyZ {Xbr. AZoH$
{R>H$mUr {H$Q>g² dmQ>Ê`mV Ambo.

116
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
gH$mi [abr\$ \§$S> d gH$mi [abr\$ \§$S> d gH$mi [abr\$ \§$S> d gH$mi [abr\$ \§$S> d gH$mi [abr\$ \§$S> d BJS :
_XVH$m`© H$aVmZmXoIrb H$m`©H$Ë`mªZmXoIrb AZoH${dY
AS>MUtMm gm_Zm H$amdm bmJbm. ~obXmamnmgyZ ahmQ>r (IwX©)
ho Jmd ~mam {H$._r. A§Vamda Amho. VoWo OmV AgVmZm C_ar-
~obXmam Jmdmbm OmoS>Umè`m XmoZ bhmZ nwbm§Zm nya Amë`mZo
_XVrgmR>r Joboë`m M_ybm añË`mÀ`m H$S>obm AYm© Vmg nmUr
H$_r hmoÊ`mMr àVrjm H$amdr bmJbr, Va ~moigm JmdmnmgyZ
EH$ {H$._r. A§Vamda {H$Q²>g KoD$Z OmUmam Q>|nmo {MIbmV \$gbm
ho nmhÿZ nyaJ«ñV EH$ {H$._r.Mo A§Va {MIb VwS>drV Ambo Am{U
mhëO{ m$HwbmV dmJ oM²g>Q$H{n>Qmd
rU^an >RonmZomgr>Smd,dmJoiomJ,_m«Jrhomb
,m>Qd{,dmJiKmd,dmJinnqrgae{,raomae{
003
rWamn mamWZ 002
>Sm$\Z{ 051
$He{mZ raomX§mM 042
mZm>Qg 07
aynmhëom$H iomae{ ,ri$Hm>Q,>SmdUaY,>SmdZñm~aynmÐI{
055
am~aþX§Z mXmhe ram$Hnw~ 005
aynЧM mZ©nom$H odmJ9 0001
dmJiO m>SnomM 005

117
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
Ë`m§Zr Q>|nmo H$mT>Ê`mg _XV Ho$br. nmD$g Am{U {MIbmV 40
Hw$Qw>§~r`m§Zm {H$Q²>g XoÊ`mV Ambo.
{~hma_Yrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :{~hma_Yrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :{~hma_Yrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :{~hma_Yrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :{~hma_Yrb nyapñWVr d ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo H$m`© :
19 Am°JñQ> 2008 amoOr {~hma_Ü o àM§S> à_mUmV nyapñWVr
{Z_m©U Pmbr. H$mogr ZXr, Zonmi_Ü o CJ_ nmdyZ, {~hma_Ü o
oVo. na§Vw Hw$emhm, Zonmi oWo H$mogr ZXrda ~m§Ybobm ~§Ymam
\w$Q>ë`m_wio eoH$S>mo Jmdo nmÊ`mZo dmhÿZ Jobr. Joë`m {H$Ë oH$
dfm©Vrb hr {~hma_Yrb AË §V XþX£dr KQ>Zm hmo . nmUr AË §V
doJmZo dmhV hmoVo H$s, nyU© Jmdo, Kao, C^r {nHo$ Va dmhÿZ JobrM
nU àM§S> Or{dVhmZr Pmbr.
^maVmVrb gdm©V OmñV bmoH$g§»`m Agbobo amÁ` åhUOo {~hma,
Ë`m_wio nwam_wio \$ma _moR>çm à_mUmda Or{dVhmZr Pmbr.
2004 _Ü o V{_iZmSy>, A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü o ËgwZm_rdoir
Pmboë`m Or{dVhmZrnojm {H$Ë`oH$ A{YH$ nQ>rZo OmñV
{~hma_Ü o Pmbr. ^maV gaH$maZo hr amï>r` AmnËVr åhUyZ
Omhra Ho$br.
AmnËVrJ«ñV {R>H$mUo :AmnËVrJ«ñV {R>H$mUo :AmnËVrJ«ñV {R>H$mUo :AmnËVrJ«ñV {R>H$mUo :AmnËVrJ«ñV {R>H$mUo :
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo _^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo _^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo _^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo _^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo _XVH$m`© d gH$mi [abr\$ \§$S> :XVH$m`© d gH$mi [abr\$ \§$S> :XVH$m`© d gH$mi [abr\$ \§$S> :XVH$m`© d gH$mi [abr\$ \§$S> :XVH$m`© d gH$mi [abr\$ \§$S> :{~hma_Yrb nyapñWVrMr ~mV_r EoH$VmM ^maVr` O¡Zg§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªMr n{hbr VwH$S>r _XVH$m`m©gmR>r Ëd[aV
:oUm$H>R{Vñ«JrVËnmA,m`a[maA,b¡mnwg
m©Z{wnU{mAmawnoY_
:$HombVñ«JrVËnmA $HombImb4.1
:m`»§grM§maKm`ëoboJZÿhmd 000,52,2

118
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
_YonyamH$S>o admZm Pmbr. ghgm `m {R>H$mUr Am°{\$g gwê$H$ê$Z, {VWyZ _XVH$m ©, pñWVrMr nmhUr, A§_b~OmdUr gwê$Pmbr. drg EH$ hOma bmoH$m§Mr gwQ>H$m H$ê$Z Ë`m§Zm gwa{jV{R>H$mUr hb{dÊ`mV Ambo.Ë`m§Zm AÝZnm{H$Q>o, H$nS>o, Am¡fYmonMma nwadR>m H$aÊ`mggwédmV Ho$br. g§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZm _XVH$m © H$aVmZmAZoH$ AS>MUtZm, g§H$Q>m§Zm Vm|S> Xçmdo bmJbo. ghgm© Vo Hw$emdmAgo 50 {H$._r.Mo A§Va nma H$ê$Z gd© H$m`©H$Ë`mªZm_XVH$m`m©gmR>r doJdoJiçm {R>H$mUr Omdo bmJo. añVo AË §VIam~ Pmbo hmoVo, Ë`m_wio 50 {H$._r. A§Va nma H$aÊ`mgmR>rXoIrb 3 Vmg bmJV AgV. lr. AemoH$ ndma gm§JVmV H$s,“àM§S> nmD$g, à{VHy$b hdm_mZ Ë`m_wio bmoH$m§n ªV nmohmoMUo\$ma H$R>rU Agm`Mo. Ë`mVhr grVmnya Am{U JrVmnya mXmoÝhrJmdm§Zm OmoS>Umam nyb H$mogië`m_wio g§nH©$ gmYUo \$ma H$R>rUhmoVo.’’^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo àmW{_H$ Amamo½` H|$ÐmMr C^maUrZonmiÀ`m gahÔrda Ho$br. gmYmaUnUo 3000 bmoH$m§Zm AÝZAm{U Am¡fYm§Mm nwadR>m oWyZ H$aÊ`mV oV Ago na§Vw n[apñWVrBVH$s ^ §H$a hmoVr H$s, ~mH$sÀ`m ñd §godr g§ñWm§Zr {VWyZH$mT>Vm nm` KoVbm. _mÌ _Yonya {OëhçmVrb JmdH$è`m§Zrg§KQ>ZoÀ`m H$m ©H$Ë`mªZm {dZ§Vr Ho$br H$s, “Amåhm§bm gmoSy>ZOmD$ ZH$m, ZmhrVa H$moUmMmM AmYma amhUma Zmhr.’’Am¡fYmonMma :Am¡fYmonMma :Am¡fYmonMma :Am¡fYmonMma :Am¡fYmonMma :Am°ŠQ>mo~aZ§Va AÝZ, dó nwadR>çmMo à_mU H$_r Pmbo, na§VwVnmgUr, Amamo½`VH«$matMo à_mU dmT>bo. Ë`m_wio Am¡fYmonMmagw{dYm, _o{S>H$b H±$n ñWmnZ H$amdo bmJbo. nwÊ`mVyZ ~aoMS>m°ŠQ>g© {VWo OmD$Z _XVH$m © H$ê$ bmJbo. VmOo d ñdÀN>AÝZnwadR>çm~amo~aM g§KQ>ZoMo H$m ©H$V} XaamoO 5000 OUm§Zm

119
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AÝZnm{H$Q>o nwa{dV AgVmV. `mV AYm© {H$bmo {MdS>m, 100J«°_ gmIa, \$agmU, H±$S>ëg, AmJnoQ>tMm g_mdoe Ago.Ë`m{edm` nwÊ`mVrb bmoH$m§Zr Odinmg 10000 bmoH$m§Zm dmQ>Vm
oB©b, Ago H$mnS> {Xbo Va H$mhtZr ~mXbr, m§S>r, nm§KéU {Xbo.Ho$ga Jwbm~ _wZmoV ZodmgH$a `m§Zr A°åã wbÝg {Xbr.
XmoZ _{hÝ`m§À`m H$mbmdYr_Ü`o AÝZ, dñÌ, {Zdmam `m§Mog_mYmZH$maH$arË`m nwadR>m H$aÊ`mV Ambm. ^maVr` O¡Zg§KQ>ZoÀ`m H$m`©H$Ë`mªZr `m AË`§V à{VHy$b d J§^ran[apñWVr_Ü o, YmoH$mXm`H$ pñWVr_Ü o nyd©nXmda oÊ`mgmR>rIamoIa A{daV H$ï> KoVbo.lr. em§{Vbmb _wWm§Mr AmnËVrJ«ñVm§er ^oQ> :lr. em§{Vbmb _wWm§Mr AmnËVrJ«ñVm§er ^oQ> :lr. em§{Vbmb _wWm§Mr AmnËVrJ«ñVm§er ^oQ> :lr. em§{Vbmb _wWm§Mr AmnËVrJ«ñVm§er ^oQ> :lr. em§{Vbmb _wWm§Mr AmnËVrJ«ñVm§er ^oQ> :[abr\$ H±$n Am{U _o{S>H$b H±$nbm lr. _wWm `m§Zr oQ> {Xbr.g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Mr {~hma `oWrb d¥ËVnÌm§Zr \$ma _moR>çmà_mUmda XIb KoVbr. lr. {ZVreHw$_ma, _w»`_§Ìr, {~hmaamÁ` `m§Zr H±$nbm oQ> {Xbr. Á`m VoOrZo _XVH$m © gwê$ hmoVo,Ë`mMr Ë`m§Zr ^a^ê$Z àe§gm Ho$br. OZVmXbmMo AÜ`jlr. eaX `mXd, Am{U lr. Za|Ð `mXd `m§Zr XoIrb H$m`m©Mràe§gm Ho$br. ñWm{ZH$ bmoH$m§Zm `m H$m`m©_wio \$ma {Xbmgm{_imbm.
���

120
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
11. g§doXZerbVoZo AmnËVrbm gm_moao OmVmZm11. g§doXZerbVoZo AmnËVrbm gm_moao OmVmZm11. g§doXZerbVoZo AmnËVrbm gm_moao OmVmZm11. g§doXZerbVoZo AmnËVrbm gm_moao OmVmZm11. g§doXZerbVoZo AmnËVrbm gm_moao OmVmZmAmnËVr ì`dñWmnZmÀ`m joÌmV H$m ©aV AgUmar maVr` O¡Z
g§KQ>Zm, hr EH$ ñd §godr g§ñWm Amho. AmnËVrJ«ñVm§Zm Ëd[aV_XV {_imdr, Or{dV d {dËVhmZr H$_r ìhmdr `m hoVyZo hr
g§ñWm AmnËVr {ZdmaUmMo H$m © H$aVo.
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo AmnËVr {ZdmaU H$m`m©Vrb R>iH$ ~m~r-· AmnËVrJ«ñVm§Mr Ëd[aV gwQ>H$m d _XVH$m © nwa{dUo.
· AmnËVr_wio ~gboë`m _mZ{gH$ YŠŠ`mVyZ bhmZ _wbm§Zm
~mhoa H$mT>Uo.· bhmZ _wbm§Mo e¡j{UH$ nwZd©gZ H$aUo.
· à{e{jV H$m ©H$V} V`ma H$aUo.
lr. em§Vrbmb _wWm m§À`m AÜ`jVoImbr gwê$ Pmboë`m maVr`O¡Z g§KQ>ZoZo Xoe^am_Ü o Pmboë`m yH§$nmXaå`mZ AmnËVr
{ZdmaU d AmnËVr ì`dñWmnZmMo \$ma _moR>o d àoaUmXm`r H$m ©
Ho$bo Amho. AË`§V ~maH$mB©Zo {Z`moOZ H$ê$Z, AmnËVr

121
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
ì`dñWmnZmMo H$m © Ë`m§Zr nma nmS>bo Amho. AmnËVrMr KQ>Zm
KS>bobr g_OVmM Vo àW_ dmKmobr oWrb WERC H|$Ðmda gd©
H$m ©H$Ë`mªMr ~¡R>H$ KoVmV d nwT>rb AmamIS>m R>a{dVmV.1. _XV d gwQ>H$m: AmnËVrJ«ñVm§Mr gwQ>H$m H$aUo, Ë`m§Zm
gwa{jVñWir hb{dUo d àW_monMma H$aUo m _hÎdmÀ`m
H$m`m©bm ~rOoEg àma§ H$aVo.2. yH§$nJ«ñV ^mJmMr H$m ©H$Ë`mªH$Sy>Z nmhUr Ho$br OmVo.
Ahdmb ~Z{dbo OmVmV, H±$n C^mabo OmVmV. emgZmH$Sy>Z
_XVH$m`m©gmR>r nadmZJr KoVbr OmVo Am{U BVa OUm§erg§nH©$ gmYbm OmVmo.
3. H$m ©H$Ë`mªMr \$ir V`ma Ho$br OmVo. H$m_o {d^mJyZ {Xbr
OmVmV. H$m_mMo ì`dpñWV dmQ>n hmoVo.4. H$m ©H$Ë`mªZm O~m~Xmar AmIyZ {Xbr OmVo. Q>r_brS>a
{ZdS>bm OmVmo d àË oH$ Q>r_H$S>o doJdoJù`m H$m_m§À`m
O~m~Xmè`m gmon{dë`m OmVmV.5. AmnËVrÀ`m {R>H$mUr H$m ©H$Ë`mªZmXoIrb \$ma H$R>rU
n[apñWVrbm Vm|S> Xçmdo bmJVo. gd© àH$maÀ`m AS>MUtVyZ
_mJ© H$mTy>Z _XVH$m © gwê$ R>odÊ`mgmR>r Ë`m§Zm à{e{jVH$aÊ`mMr, Ë`m§Mo Y¡ © dmT>{dÊ`mMr JaO AgVo. Aem
à{e{jV H$m ©H$Ë`mªMr Q>r_ ~rOoEgH$S>o Amho.
6. _XV H$m © H$aVmZm H$m ©H$Ë`mªZmhr AZoH$ Jmoï>tZm Vm|S>Xçmdo bmJVo, CXm. dmVmdaUmVrb ~Xb, Amdí`H$
gmo`rgw{dYm§Mm A^md, AdVr^modVr BVñVV: nS>bobo
_¥VXoh qH$dm AmOmar _mUgo, g§gJ©OÝ` amoJ \¡$bmdÊ`mMreŠ`Vm. ñdÀN>VoMm A^md `m_wio H$m ©H$Ë`mªH$S>o ho gd©
ghZ H$aÊ`mMr VmH$X, j_Vm AgUo Iyn OéarMo Amho.

122
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
7. ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm H$m ©H$Ë`mªMr Oer \$ir V`ma R>odVo
VgoM gm{hË` dmQ>nmMo XoIrb gyÌ~ÕarË`m {Z`moOZ
H$aVo. m_Ü o A§WéU-nm§KéU, Amdí`H$ Vr m§S>r, Mhm,gmIa, Vm§Xÿi, S>mi, H$mS>onoQ>r, H$nS>o, ñQ>moìh, am°Ho$b Aem
gd© gm{hË`mMo EH$ H$sQ> V`ma H$ê$Z Vo dmQ>n H$aUo.
8. [abr\$ H±$nMr C^maUr- ^maVr` O¡Z g§KQ>ZmAmnËVrJ«ñV {R>H$mUr Amnbm [abr\$ H±$n C^maVo. `m
H±$nMr C^maUr eŠ`Vmo _w»` añË`mbm bmJyZ d
JmdmnmgyZ OdiÀ`m A§Vamda Ho$br OmVo. BboŠQ>r{gQ>r,XiUdiUmMr gmYZo, H$m°åß wQ>g©, \°$Šg _{eZMr gmYZo,
OZaoQ>a Aem gd© Jmoï>tMr CnbãYVm H±$nda Ho$br OmVo.
`m{edm` nyduÀ`m AmnËVrÀ`m {R>H$mUr Ho$boë`m H$m_mMoAhdmb gdmªÀ`m _m{hVrgrR>r R>odbo OmVmV. maVr` O¡Z
g§KQ>ZoÀ`m {Z`moOZ~Õ H±$nH$S>o gdmªMoM bj doYbo OmVo.
Jmdm_Ü o EH§$XarVM doJio dmVmdaU V`ma hmoVo. Ë`m_wio_XV gm{hË` KoD$Z oUmao bmoH$gwÕm Amnbo gm{hË`
g§KQ>ZoÀ`m H±$nda CVa{dVmV. H$maU g§KQ>ZoMo H$m ©H$V}
Vo gm{hË` Vn{ebdma dmQ>n H$aUma, mMr gdmªZm ImÌrAgVo.
9. dmhVyH$ ì`dñWm- AmnËVrÀ`m doir dmhVwH$sÀ`m gmYZm§Mr
\$ma JaO nS>Vo. dmhVyH$ ì`dñWoMr JaO nS>Vo. yH§$nm_wio~hþVm§er doim añË`m§Mo ZwH$gmZ Pmbobo AgVo. ^maVr`
O¡Z g§KQ>Zm ñdV:H$S>À`m dmhZm§Mm dmna H$aVo, m{edm`
H$m ©H$Ë`mªÀ`m dmhZm§Mmhr doiÀ`mdoir dmna Ho$bm OmVmo.~è`mMXm {S>Pob, noQ´>mobMm IM© ~rOoEgH$Sy>ZM Ho$bm
OmVmo, nU H$Yr H$Yr emgZ {S>Pob-noQ>mobgmR>r ghH$m ©
H$aVo.

123
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
10. Am{W©H$ {Z`moOZ- maVr` O¡Z g§KQ>Zm AmnËVrJ«ñVm§À`m
gwQ>H$m d nwZd©gZmMo H$m © lr. em§VrbmbOr _wWm `m§À`m
ñdV:À`m \§$S>g² d [agmog}g_YyZ H$aVo. _XV H$m © gwê$Pmë`mZ§Va d¥ËVnÌ g_yh, amOH$s` ZoVo, _moR>_moR>çm
H§$nÝ`m m§À`mX²dmao Am{W©H$ {ZYrMo g§H$bZ Ho$bo OmVo.
d¥ËVnÌ g_yh qH$dm _moR>_moR>çm H§$nÝ`m§X²dmao _moR>çm à_mUmda{ZYrMo g§H$bZ hmoD$ eH$Vo. nU `m {ZYrMm `mo½` àH$mao
{d{Z`moJ H$aÊ`mMo H$m_ H$aÊ`mgmR>r {dídmgmh© g§ñWoMr
{ZpíMVM JaO ^mgVo. ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMo AÜ`jlr. em§VrbmbOtZr `m~m~VrV Iyn Mm§Jbo Zmd d {dídmg
H$_mdbm Amho. hmVr KoVbobo H$m © AË §V VÝ_`VoZo VS>rg Zobo
Amho. XoUJrXmam§Zm {Xboë`m XoUJrMo MrO ìhmdo, hr gdmªV_hÎdmMr Jmoï> ~rOoEg V\}$ nyU© Ho$br OmVo.
åhUyZM AmnËVrJ«ñVm§gmR>r ~rOoEgMo _XV H$m © hm \$ma _moR>m
{Xbmgm AgVmo.
~rOoEgV\}$ am~{dë`m OmUmè`m àË`j _XV H$m`m©_Ü`o~rOoEgV\}$ am~{dë`m OmUmè`m àË`j _XV H$m`m©_Ü`o~rOoEgV\}$ am~{dë`m OmUmè`m àË`j _XV H$m`m©_Ü`o~rOoEgV\}$ am~{dë`m OmUmè`m àË`j _XV H$m`m©_Ü`o~rOoEgV\}$ am~{dë`m OmUmè`m àË`j _XV H$m`m©_Ü`o
`m ~m~tMm {Z`moOZnyd©H$ g_mdoe Ho$bm OmVmo :`m ~m~tMm {Z`moOZnyd©H$ g_mdoe Ho$bm OmVmo :`m ~m~tMm {Z`moOZnyd©H$ g_mdoe Ho$bm OmVmo :`m ~m~tMm {Z`moOZnyd©H$ g_mdoe Ho$bm OmVmo :`m ~m~tMm {Z`moOZnyd©H$ g_mdoe Ho$bm OmVmo :
1) AmnËVrJ«ñV mJmMm g§nyU© gìh} H$ê$Z narjU AhdmbV`ma Ho$bm OmVmo.
2) AmnËVrJ«ñV ^mJmMm ^m¡Jmo{bH$Ñï>çm Aä`mg H$ê$Z
Ë`m~ahÿHy$_ Ahdmb V`ma Ho$bm OmVmo. m Aä`mgmA§Vr{ZîH$f© H$mT>bm OmVmo H$s, AmnËVrJ«ñV ^mJ IS Code
1893 à_mUo H$moUË`m {gpñ_H$ PmoZ Imbr oVmo.
3) AmnËVrJ«ñV ^mJm_Ü o ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm EH$ _XVH|$Ð C^maVo. g§KQ>ZoMo _w»` H$m`m©b` nwUo oWo Amho. nU
VËH$m{bZ H$m_mgmR>r Ë`m Ë`m mJmV EH$m _XV H|$ÐmMr
Amdí`H$Vm AgVo.

124
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
4) AmnËVrJ«ñVm§À`m nwZd©gZ H$m`m©g§~§Yr {ZU© KoVmZm
g§KQ>ZoMo H$m ©H$V} d AÜ`j Ë`m Ë`m amÁ`mVrb gaH$ma,
OZVm, JmdH$ar `m§À`mer {dMma{d{Z_` H$aVo.5) AmnËVrJ«ñVm§gmR>rÀ`m nwZd©gZmg§~§{YV B_maVtMm
AmamIS>m V`ma H$aÊ`mgmR>r à»`mV dmñVwaMZmH$mam§Mr
Zo_UyH$ Ho$br OmVo.6) H§$ÌmQ>Xmam§Mr {Z wŠVr Ho$br OmVo.
7) emgZ, dmñVwaMZmH$ma, H§$ÌmQ>Xma, JmdH$ar d _XV
{_iUmar ì`ŠVr `m gd© ì`ŠVter gVV MMm©,{dMma{d{Z_` H$ê$ZM g§nyU© nwZd©gZmMm AmamIS>m
V`ma Ho$bm OmVmo.
8) nwZd©gZmMo H$m © hmVr KoVmZm ñWm{ZH$ _§S>itZm gh^mJrH$ê$Z KoVbo OmVo. Á`m_wio Ë`m§Zm H$mhr amoOJma g§Yr
CnbãY hmoVrb.
9) _Owam§Zm à{ejU {Xbo OmVo. AmnËVrJ«ñV {R>H$mUr Ho$boOmUmao ~m§YH$m_ ho BVa ~m§YH$m_mhÿZ {Zamio AgVo.
Ë`m_wio Aem ~m§YH$m_mda H$m_ H$aÊ`mgmR>r Hw$eb
_Owam§Mr JaO AgVo.10) Am{W©H$ {ZYrMo g§H$bZ Ho$bo OmVo d Á`m§À`mH$Sy>Z Am{W©H$
{ZYr {_idbm Amho, Ë`m XoUJrXmam§Zm Xa n§Yam {Xdgm§Zr
H$m`m©Vrb àJVrMm AmT>mdm nwa{dbm OmVmo.
Aem àH$mao àË oH$ AmnËVrJ«ñV ^mJmV _XVH$m © C^mê$Z
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Amnë`m àË`j H$m`m©Mm S>m|Ja
em§VrbmbOtÀ`m AÜ`jVoImbr C^mabm Amho. Ë`mVrb
à_wIH$m ©.

125
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
1) 1992 À`m OmVr` X§JbtZ§Va em§Vr d gbmo»`mgmR>r
em§Vr`mÌoMo Am`moOZ.
2) WERC dmKmobr oWo AmnËVrJ«ñV _wbm§gmR>r H$m`_ñdê$nr
e¡j{UH$ d nwZd©gZ H|$ÐmMr ñWmnZm.
3) JwOamV_Ü`o Ad¿`m 90 {Xdgm§_Ü`o 368 emim§Mr
C^maUr.
4) A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü o AS>Wiçm§Mr e ©V nma H$arV,
Ho$di EH$m dfm©V 11 emim d 34 àmW{_H$ Amamo½` H|$Ðm§Mr
C^maUr Ho$br.
5) Oå_y H$mí_ra_Ü o 870 {ZdmamJ¥hm§Mr Ad¿`m 40 {Xdgm§V
C^maUr.
6) {~hma_Ü o XmoZ bmIm§nojm OmñV nyaJ«ñVm§Zm ghm _{hZo
_XVH$m © nwadbo.
7) _oiKmQ>_Yrb Hw$nmofUJ«ñV _wbm§Mo {ejUmgmR>r H$m ©aV.
_oiKmQ>_Yrb Am{Xdmgt_Ü o {ejU d Amamo½`{df`r
à~moYZ d Ë`mVyZM H«$m§VrH$mar ~Xb KS>dyZ AmUbo.
8) amÁ`g^m d bmoH$g^m m maVmÀ`m XmoÝhr g^mJ¥hm§_Ü o
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m H$m`m©Mr dmImUUr Ho$br Jobr.
9) AmnËVr ì`dñWmnZmVrb {dídgZr` g§ñWm Aer emgZ
Xa~mar ~rOoEgMr »`mVr Pmbr Amho.
10) EH$m AmnËVr_Ü`o dmnabobo gm{hË` H$mTy>Z Xþgè`m
AmnËVr_Ü o dmnaÊ`mMo d doi d n¡gm dmM{dÊ`mMr AË §V
H$ënH$ `moOZm ^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo {Xbr Amho.

126
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AmnËVr ì`dñWmnZ H$m`m©_Ü`o ~rOoEgnwT>o C^r R>mH$bobrAmnËVr ì`dñWmnZ H$m`m©_Ü`o ~rOoEgnwT>o C^r R>mH$bobrAmnËVr ì`dñWmnZ H$m`m©_Ü`o ~rOoEgnwT>o C^r R>mH$bobrAmnËVr ì`dñWmnZ H$m`m©_Ü`o ~rOoEgnwT>o C^r R>mH$bobrAmnËVr ì`dñWmnZ H$m`m©_Ü`o ~rOoEgnwT>o C^r R>mH$bobr
AmìhmZo :AmìhmZo :AmìhmZo :AmìhmZo :AmìhmZo :
AmH$pñ_V CX² dboë`m AmnËVtZm gd©Vmonar gmhmæ` H$aUo,
Ë`m g§nyU© n[apñWVrbm H$S>dm gm_Zm H$ê$Z Y¡ m©Zo Pw§O XoUo
hr IamoIaM H$R>rU ~m~ Amho. nU ^maVr` O¡Z g§KQ>Zm d
AÜ`j em§VrbmbOr `m §Zr Á`m AmË_{dídmgmZo,
{Z`moOZ~ÕarË`m m H$R>rU n[apñWVrbm Vm|S> {Xbo Vo IamoIar
_hX²AmíM ©M hmo !
AmnËVr EH$Q>r oV Zmhr, Vr g§H$Q>m§Mr _m{bH$mM KoD$Z oVo.
nU Aem doir \$ŠV ^md{ZH$ hmoD$Z MmbV Zmhr. ^mdZm d
àË`j AZw^d Zoh_rM doJio AgVmV. g_moa `oUmè`m
AS>MUtVyZ _mJ© H$mT>Ê`mgmR>r AmìhmZo nobÊ`mMr VmH$X,
j_Vm, Y¡ © A§Jr AgUo AË §V _hÎdmMo Amho. hrM {MH$mQ>r,
Agr_ CËgmh d A_mn Y¡ © ~miJyZ em§VrbmbOtZr àË oH$
AmìhmZm§Mo ê$nm§Va emV H$ê$Z XmI{dbo.
A) àemgH$s` AmìhmZo :A) àemgH$s` AmìhmZo :A) àemgH$s` AmìhmZo :A) àemgH$s` AmìhmZo :A) àemgH$s` AmìhmZo :
1)1)1)1)1) nadmZJr, H$mJXnÌm §Mr n yV ©Vm d _m{hVrMr nadmZJr, H$mJXnÌm §Mr n yV ©Vm d _m{hVrMr nadmZJr, H$mJXnÌm §Mr n yV ©Vm d _m{hVrMr nadmZJr, H$mJXnÌm §Mr n yV ©Vm d _m{hVrMr nadmZJr, H$mJXnÌm §Mr n yV ©Vm d _m{hVrMr
Jmoim~oarO:Jmoim~oarO:Jmoim~oarO:Jmoim~oarO:Jmoim~oarO:ñd §godr g§ñWm§Zm H$m_ H$aVmZm emgZmMr nadmZJr
¿`mdr bmJVo. ~è`mMXm {ZU©`à{H«$`oVrb {db§~,
{Z`moOZmMm A^md, n[apñWVrMo ñdê$n, AmnËVrJ«ñV{d^mJmÀ`m ZH$memMm A^md, `m gd© Jmoï>t_Ü`o
gwgyÌVVm Zgë`m_wio ñd §godr g§ñWm§Zm H$m_ H$aVmZm
AS>MUr `oVmV. emgZmMr _XV ¿`md`mMr VaH$mJXnÌm§Mr nyV©Vm, nadmZJr Aem Jmoï>r H$amì`m
bmJVmV. ~è`mMXm ñd §godr g§ñWm§Zm H$m_ H$aÊ`mg

127
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
emgZmMm ZH$ma AgVmo m{edm` AmnËVrÀ`m {R>H$mUr
C^maÊ`mV Ambobr emgH$s` H$m`m©b o hr VmËnwaVr
AgVmV. AË`mdí`H$ gmo`r-gw{dYm§Mm VoWo A^mdAgVmo.
2004 _Ü o Ooìhm ËgwZm_rMm VS>mIm ~gbm Voìhm,
Direct Relief International m A_o[aH$mpñWV g§ñWoerg§b¾ amhÿZ ~rOoEgZo gw_mao XmoZ H$moQ>r én`m§Mr
naXoemVyZ Am¡fYo _mJdbr. na§Vw MoÝZB© ~§XamVM Vr
nSy>Z am{hbr. Am¡fYm§Mr Expiry Date hmoV Ambr VarV{_iZmSy> gaH$maH$Sy>Z H$moUVrhr {ZU© à{H«$`m Pmbr
Zmhr.
2)2)2)2)2) gaH$mar ZmoH$adJm©Mr ~Xbr:gaH$mar ZmoH$adJm©Mr ~Xbr:gaH$mar ZmoH$adJm©Mr ~Xbr:gaH$mar ZmoH$adJm©Mr ~Xbr:gaH$mar ZmoH$adJm©Mr ~Xbr:nwZd©gZmMo qH$dm _XVH$m`m©Mo EImXo H$m`© hmVr
KoVë`mZ§Va Vo nyU© ìhm`bm gmYmaUnUo EH$ Vo XrS>
dfmªMm H$mbmdYr bmJy eH$Vmo. nU Xaå`mZÀ`m H$mimVgaH$mar A{YH$mar dJm©Mr ~Xbr Pmbr Va, g§nyU© H$m_
a|JmiVo qH$dm ZdrZ oUmè`m A{YH$mè`mZo g_OyZ KoD$Z
à{H«$`m nma nmS>Ê`mg \$ma doi OmVmo.
~) dmhVyH$ gw{dYm§Mm A^md :~) dmhVyH$ gw{dYm§Mm A^md :~) dmhVyH$ gw{dYm§Mm A^md :~) dmhVyH$ gw{dYm§Mm A^md :~) dmhVyH$ gw{dYm§Mm A^md :
AmnËVrJ«ñVm§n`ªV H$moUVohr gm{hË` nmohmoMdm`Mo
Agë`mg dmhVwH$s_Ü o AZoH$ AS>Wio oVmV. A§X_mZ-{ZH$mo~ma_Ü`o emim§À`m d àmW{_H$ Amamo½` H|$ÐmÀ`m
~m§YH$m_mgmR>r h¡Ðm~mXhÿZ gm{hË` Ý`mdo bmJo. ho gd©
gm{hË` MT>{dÊ`m-CVa{dÊ`mMr H$gaV Va H$amdrbmJbrM nU XþJ©_ d S>m|Jami àXoemn ªV gm{hË` nmoMdyZ,
àË`j ~m§YH$m_ H$aon ªV dmhVyH$, _Oya, gmo rgw{dYm§Mm
A^md Ago AZoH$ àíZ C o am{hbo. emgZmMr _XV dm

128
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
ghH$m © _mÌ BWo H$moR>oM {_imbo Zmhr! EH$sH$S>o ñd §godr
g§ñWm§Zm H$m_ H$aÊ`mg nadmZJr ZmH$mabr OmVo, XþgarH$S>o
emgZmH$Sy>Z CËH¥$ï> XOm©Mo d doioV H$m_ nyU© hmoV ZmhrAm{U `mdahr _hÎdmMo åhUOo ~rOoEg gma»`m Á`m
ñd §godr g§ñWm H$m_ H$aVmV Ë`m§Zmhr _XV dm ghH$m`m©Mo
YmoaU R>odbo OmV Zmhr!
H$) _Owam§Mm A^md :H$) _Owam§Mm A^md :H$) _Owam§Mm A^md :H$) _Owam§Mm A^md :H$) _Owam§Mm A^md :
_Oyam§Mm A^md hr \$ma _moR>r g_ñ`m dm S>moHo$XþIr
AmnËVrÀ`m {R>H$mUr H$m_ H$aVmZm AZw dm`bm {_iVo.EH$ Va naamÁ`mV OmD$Z _{hZmoZ²_{hZo amhÿZ H$m ©H$V}
H$m © ma gm§ miy eH$V ZmhrV, Ë`mgmR>r ñWm{ZH$ OZVoMr
_XV ¿`mdr bmJVo. nU ñWm{ZH$ OZVm ~è`mMXm _XVKoÊ mÀ m am§Jo_Ü o Wm§~bobr Agë mZo, H$m_mgmR>r Ë m§À mH$S>o
doi ZgVmo!
S>) nwZ~mªYUrMo H$m`© :S>) nwZ~mªYUrMo H$m`© :S>) nwZ~mªYUrMo H$m`© :S>) nwZ~mªYUrMo H$m`© :S>) nwZ~mªYUrMo H$m`© :^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZo Xoe^am_Ü`o CX²^dboë`m
AmnËVt_Ü`o H$m`© Ho$bo Amho. àË`oH$ amÁ`mVrb
AmnËVtÀ`mdoir Zdr AmìhmZo, Zì`m g_ñ`m, ZdrZn[apñWVr H$m © H$aVmZm ~rOoEgg_moa C^r R>mH$bobr Amho.
yH§$nmgmaIr AmnËVr H$mogië`mZ§Va gd© JmdoÀ`m Jmdo
~o{MamI hmoVmV, Kao, emim CX²ÜdñV hmoVmV. `m Kam§Mr,emim§Mr nwZ~mªYUr H$aÊ`mMo _moR>o AmìhmZ gdmªg_moa
AgVo.
Aem doir nwZ~mªYUrgmR>r Amdí`H$ Aem O{_ZrMrCnbãYVm, ho _moR>o AmìhmZ AgVo. {~hma_Ü`o nya
Amë`mZ§Va _ëQ>r- wQ>r{bQ>r H$å w{ZQ>r g|Q>a C^maUrMm

129
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
àñVmd ~rOoEgZo {Xbm. na§Vw Ë`mgmR>r {~hma emgZmH$Sy>Z
O_rZ {_iÊ`mMm àñVmd AOyZhr àb§{~V Amho.
Jmdm§_Ü`o Kao H$mogië`mZ§Va, Ë`m Ë`m {R>H$mUrnwZC© maUr H$aVmZm VbmR>r, gan§M, OZVm m gdmªnmgyZ
Vo amOH$s` ZoVo, H$boŠQ>an ªV nadmZJr ¿`mdr bmJVo.
`m_Ü o \$ma doi Va OmVmoM nU {ZU© à{H«$`m Mm§Jë`màH$mao nma nS>ob H$s Zmhr `mMr emídVr ZgVo.
B) BVa ñd`§godr g§ñWm§~amo~a H$m`© H$aVmZm :B) BVa ñd`§godr g§ñWm§~amo~a H$m`© H$aVmZm :B) BVa ñd`§godr g§ñWm§~amo~a H$m`© H$aVmZm :B) BVa ñd`§godr g§ñWm§~amo~a H$m`© H$aVmZm :B) BVa ñd`§godr g§ñWm§~amo~a H$m`© H$aVmZm :
AmnËVr {ZdmaUmgmR>r _moR>çm à_mUmda gm{hË` d _XVKoD$Z ~è`mMem N>m oQ>çm-_moR>çm ñd`§godr g§ñWm
XþK©Q>ZmñWir Ymd KoVmV. Aem doir emgZ m gd© ñd §godr
g§ñWm§Zm mo½` àH$maMo H$m_ dmQ>n H$ê$Z XoÊ`m_Ü o H$_rnS>Vo. Ë`m_wio _XVrMo à_mU H$_r-OmñV hmoV amhmVo,
qH$dm ñd §godr g§ñWm§_Ü oM ñdV:Mo Zmd H$ê$Z KoÊ`mgmR>r
ñnYm© gwê$ hmoVo.
\$) {då`mMr gw{dYm :\$) {då`mMr gw{dYm :\$) {då`mMr gw{dYm :\$) {då`mMr gw{dYm :\$) {då`mMr gw{dYm :
yH§$nmÀ`m AmnËVrÀ`m {R>H$mUr ~è`mMXm nwÝhm nwÝhm
yH§$nmMo YŠHo$ OmUdV amhVmV. Ë`m_wio Aem {R>H$mUrH$m_ H$aUo hr Iao Va _moR>r YmoŠ`mMr Jmoï> AgVo. amoJm§Mm
àmXþ m©d, Or{dVmbm YmoH$m Aem n[apñWVrV H$m_ H$aVmZm
H$m ©H$Ë`mªZm Ëd[aV {d_mgw{dYm CnbãY hmoUo JaOoMoAgVo.
J) hdm_mZ :J) hdm_mZ :J) hdm_mZ :J) hdm_mZ :J) hdm_mZ :
yH§$nmÀ`m {R>H$mUr hdm_mZm_Ü o gmVË`mZo ~Xb KSy>ZoV AgVmV. Am°ŠQ>mo~a 2005 _Ü o Oå_y-H$mí_ra_Ü o
Pmboë`m yH§$nm_Ü o mMr à{MVr Ambr. bmoH$m§Zm {Zdmam
ZìhVm d W§S>r dmT>V hmoVr. ~rOoEgZo JwOamV_YyZ

130
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
àr\°$~«rHo$Q>oS> _Q>o[aAb Oå_y H$mí_ra_Ü o Ëd[aV ZoD$Z,
VoWrb bmoH$m§gmR>r {Zdmè`mMr ì`dñWm Ho$br. Va
{~hma_Ü o àM§S> nmD$g, àM§S> W§S>r d YwŠ`mMo à_mUdmT>bobo Aer n[apñWVr {Z_m©U Pmbr hmoVr. nU Aem
{d{MÌ hdm_mZmer OwidyZ KoV H$m ©H$Ë`mªZm _XV H$m ©
nwT>o Ý`mdo bmJVo.
h)h)h)h)h) bhmZ _wbm§Mo nwZd©gZ :bhmZ _wbm§Mo nwZd©gZ :bhmZ _wbm§Mo nwZd©gZ :bhmZ _wbm§Mo nwZd©gZ :bhmZ _wbm§Mo nwZd©gZ :
AmnËVrZ§VaMr gdmªV _moR>r AmnËVr åhUOo bhmZ _wbm§Zm
~gbobm _mZ{gH$ YŠH$m d BVñVV: nS>bobo _¥VXoh,CX²ÜdñV Kao, Am_u-nmo{bg §ÌUm ho gd© nmhÿZ Ë`m§À`m
_Zmda hmoV Agbobm Imobda n[aUm_!
`m Jmoï>rMm {dMma àm_w»`mZo em§{VbmbOtZr Ho$O dbmVya, JwOamV, O~bnya, Oå_y-H$mí_ra _Yrb _wbm§Zm
`mVyZ ~mhoa H$mT>Ê`mgmR>r eWuMo à`ËZ Ho$bo.
`mVrb _hÎdmMr Cnm``moOZm Ë`m§Zr Ho$br, Vr åhUOo_wbm§Zm AmnËVrJ«ñV dmVmdaUmVyZ ~mhoa H$mTy>Z,
nwÊ`mgma»`m ehar ^mJmV AmUyZ Ë`m§Mo nwZd©gZ Ho$bo.
Ë`m§Mo {ejU nyd©dV gwê$ Ho$bo d {ejUmÀ`m _mÜ`_mVyZË`m§À`m OJÊ`mbm Zdr C_oX {Xbr.
em§VrbmbOtZr dmKmobr oWo WERC Mr C^maUr Ho$br d m
g§nyU© {nT>rMo CÁÁdb {dVì` KS>{dbo!
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZ o AmËVmn`ªVÀ`m Amboë`m^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZ o AmËVmn`ªVÀ`m Amboë`m^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZ o AmËVmn`ªVÀ`m Amboë`m^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZ o AmËVmn`ªVÀ`m Amboë`m^maVr` O¡Z g§KQ>ZoZ o AmËVmn`ªVÀ`m Amboë`m
AZw^dmVyZ gwM{dboë`m H$mhr Cnm` `moOZm-AZw^dmVyZ gwM{dboë`m H$mhr Cnm` `moOZm-AZw^dmVyZ gwM{dboë`m H$mhr Cnm` `moOZm-AZw^dmVyZ gwM{dboë`m H$mhr Cnm` `moOZm-AZw^dmVyZ gwM{dboë`m H$mhr Cnm` `moOZm-
ñd §godr g§ñWm§Zm _XV H$m © H$aVmZm emgZ, ñWm{ZH$OZVoMohr ghH$m`© {_iUo Amdí`H$ AgVo. Ë`mgmR>r
Zì`mZo H$mhr VaVyXr H$aUo JaOoMo Amho.

131
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
1) AmnËVtMr nyd© gyMZm {_iÊ`mMr §ÌUm g§emo{YH$ H$aUoJaOoMo Amho.
2) AmnËVrJ«ñVm§À`m gwQ>H$m d _XV H$m`m©gmR>r H$mhrYmoaUmË_H$ {ZU© d {Z`_mdbr R>a{dÊ`mMr Amdí`H$VmAmho. emgZmMr O~m~Xmar, H$m © H$m`? ñd §godr g§ñWm§MrO~m~Xmar, H$m © H$m`? d OZVoÀ`m ghH$m`m©{df`r H$mhr{Z`_ AgUo JaOoMo Amho. CXm. OZVoH$Sy>Z dmhVwH$sMrH$m|S>r hmoVo, _XVH$m © H$aÊ`mgmR>r Ë`m_wio Am_u, hmo_JmS>©
§ÌUm doioV nmohMy eH$V Zmhr.3) emgZmH$Sy>Z nadmZJrgmR>r EH$ {IS>H$s moOZm hdr.4) emgH$s` H$_©Mmar, ñd §godr g§ñWm§À`m H$m ©H$Ë`mªZm
à{ejU XoUo JaOoMo Amho.5) àgma_mÜ`_m§Zr ~°bÝñS²> [anmo{Q>ªJ H$aUo JaOoMo Amho.
^mdZmde hmoD$Z ~mVå`m à{gÕ H$aUo mo½` Zmhr. {àÝg{_S>r`m Am{U BboŠQ>m{ZH$ {_S>r`m m§Zr EH${ÌVnUo H$m ©H$aUo JaOoMo Amho. naXoem§Vrb ~mVå`m XoÊ`mÀ`mnÕVtMm Aä`mg ìhm`bm nm{hOo. 9 Zmoìh|~abm A_o[aH$m
oWo dëS>© Q´>oS> g|Q>a g§X^m©Vrb d VX²Z§VaÀ`m H°$Q>[aZmAmnËVrg§X^m©Vrb ~mVå`m `m A{Ve` ~°bÝñS²> hmoË`m.B§½b§S>_Ü`o ~m°å~ñ\$moQ> Pmë`mZ§Va ZwgVoM _¥VXohm§MoAdeof XmI{dbo OmV ZìhVo. Va ~mVå`m§_Ü o XoIrb{d{eï> {Z`_ nmibobo {XgVmV.bmVya_Ü`o Ooìhm _¥VXohm§À`m A½ZrgmR>r bmH$S>m§MrH$_VaVm hmoVr, Voìhm ~mV_r àg¥V Pmbr. VX²Z§Va EdT>mbmHy$S>\$mQ>m O_m Pmbm H$s R>odm`bm OmJm ZìhVr.JwOamV_Ü o nmÊ`mMm àíZ {Z_m©U Pmbm. Ë`mg§X^m©VOoìhm nona_Ü o ~mV_r Ambr, Voìhmhr AerM n[apñWVrCX² dbr. nmÊ`mÀ`m ~mQ>ë`m§Mm AmoK gwê$ Pmbm. Ë`m_wio

132
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
~mVå`m XoVmZm n[aUm_m§Mm {dMma H$ê$Z ~mVå`m {Xë`mJoë`m nm{hOoV.
6) ñd`§godr g§ñWm d emgZ `m§À`m_Ü`o ì`dpñWVCo-ordination H$aÊ`mgmR>r _Ü`ñWr g§ñWm§Mr JaO Amho.
7) AË`mYw{ZH$ g§nH©$ §ÌUm d XiUdiUm§À`m gmYZm§Mmdmna, VmËH$mi g§nH©$ gmYÊ`mgmR>r Ho$bm nmm{hOo.
8) XdmImZo, hm°pñnQ>ëg, VgoM AË`mYw{ZH$ CnH$aUm§X²dmaoËd[aV CnMmam§Zm àmYmÝ` {Xbo Jobo nm{hOo.
9) gd© ñd §godr g§ñWm, XoUJrXma, mJrXma m§À`m~ÔbMmd Ë`m§Zr Ho$boë`m H$m`m©~ÔbMm S>oQ>m V`ma R>odUo OéarAmho.
10) emgZmMm à{V{ZYr `m ZmË`mZo H$boŠQ>abm àgma_mÜ`_m§Zm gm_moao Omdo bmJVo. _§Ìr, Am_Xmam§nwT>o Ahdmb,H$m_mMm nmR>nwamdm gmXa H$amdm bmJVmo. Ë`m_wio doi VaOmVmo nU àË`j H$m`m©gmR>r doi H$_r {_iVmo. gmVË`mZoBVa H$m_mer g§b¾ amhmdo bmJVo. m ~m~tMm {dMma hmoUoAmdí`H$ Amho.
11) B§{S> Z M|~a Am°\$ H$m°_g©, _hmamï> M|~a Am°\$ H$m°_g©,Z¡gH$m°_, BÝ\$m°_}eZ Q>oŠZm°bm°OrMr Agmo{gEeZ, Ho${_ñQ>bmoH$m§Mr Agmo{gEeZ, S>m°ŠQ>g©Mr Agmo{gEeZ- m gdmªZmAmnËVr ì`dñWmnZmV gm_mdyZ KoVbo Jobo nm{hOo.
12) ~è`mMXm AmnËVrJ«ñVm§Zm àË`j _XV {_iÊ`mg qH$dm_XV Ë`m§À`mn ªV nmohmoM{dÊ`mg AS>MUr oVmV. Ë`m_wioÁ`m§Zm àË`j _XV bdH$a {_imbr Zmhr d ZwH$gmZ PmboAgob Va Ë`m§Zr H$moUmH$S>o Om`Mo? mgmR>r Z°eZb {bJbA°Wm[aQ>rOMr {Z{_©Vr Ho$br Jobr Amho. Ë`mMà_mUoamÁ`ñVamda ñQ>oQ> {bJb A°Wm°[aQ>rO, {OëhmñVamda{S>ñQ´>rŠQ> {bJb A°Wm°[aQ>r, VmbwH$m nmVirda VmbwH$m

133
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
{bJb A°Wm°[aQ>rMr Zo_UyH$ Ho$br Amho. `m A°Wm°[aQ>rO dñd §godr g§ñWm§_Ü o gm¡hmX©nyU© dmVmdaU V`ma hmoUo JaOoMoAmho. ñd §godr g§ñWm§Zr `m A°Wm°[aQ>rOÀ`m _mÜ`_mVyZbmoH$m§Zm Ý`m` {_idyZ XoÊ`mgmR>r à`ËZaV am{hbo nm{hOo.
13) gaH$maZo 100 IAS A{YH$mè`m§Zm AmnËVr ì`dñWmnZmMoà{ejU {Xbo nm{hOo d Aem à{e{jV IAS A{YH$mè`m§MrAmnËVrÀ`m {R>H$mUr Ëd[aV Zo_UyH$ Ho$br nm{hOo.
14) amÁ`mÀ`m _w»`_§Í`mg_moa {ZU© H$m` ¿`mdoV, H$goAgmdoV mg§X^m©V {d{eï> _mJ©Xe©Z n{ÌH$m, {Z`_mdbrV`ma Agm`bm hdr.
15) _wbm§À`m emim n§Yam {Xdgm§À`m AmV gwê$ H$ê$Z _wbm§ZmemioV ZoD$Z ~gdbo nm{hOo.
16) “ H$m °nm }a oQ > gm oeb [añnm °pÝg{~{bQ>r ’ ’ AgUmè`mH§$nÝ`m§H$Sy>Z gaH$maZo XoUJr AWdm n¡go ê$nmV _XVKoÊ`mnojm Ë`m§Zm Jmdo XËVH$ XoD$Z Ë`m Jmdm§À`m gdmªJrU{dH$mg KS>dyZ AmUÊ`mMr _wWm {Xbr nm{hOo.
17) ñd §godr g§ñWm§Zm BÝH$_ Q>°Šg, gpìh©g Q>°Šg, EŠgmB©OS>çwQ>r, goëg Q>°Šg `m_YyZ Ëd[aV gdbV {Xbr nm{hOo.
18) AmnËVrJ«ñV JmdmMr bmoH$g§»`m AmnËVrZ§Va XrS>nQ>rZodmT>Vo. VbmR>çmÀ`m {e\$maerdê$Z H$mhr _§S>itZm Kao{_iVmV. Aem Jmoï>tda Mm§Jë`m àH$maMm dMH$ Agbmnm{hOo.
19) EImXr ì`ŠVr nwÝhm nwÝhm gm_mZ/ gm{hË` KoD$Z OmVo.`mgmR>r ~rOoEgZo EH$ aoeZ H$mS>© V`ma Ho$bo. VmaIoà_mUodñVy KoD$Z OmÊ`mg gm§{JVbo. Aem VaVwXr d Ë`m§MrA§_b~OmdUr gaH$maV\}$hr hmoUo Amdí`H$ Amho.
20) ~rOoEgH$S>o dmKmobr oWo AmnËVrer {ZJS>rV gd© àH$maMogm{hË` V`ma Amho. OZaoQ>a, V§~y, AÝZ ~Z{dÊ`mgmR>r

134
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
bmJUmar ^m§S>r, _XVrMo {H$Q> Ago Q>H$^a gm_mZ V`maAmho. à{e{jV H$m ©H$Ë`mªMr Q>r_ Amho. Xoe^amVrb gd©O¡Z ñd §godH$m§er XiUdiU, g§nH©$ §ÌUm Amho. Ë`m_wioAmnËVrZ§Va Ë`m Ë`m ^mJmVrb ñd §godH$ Ad¿`m XmoZVmgm§V gd© gm{hË`m{Zer {VWo nmohmoMyZ _XV H$m © gwê$H$ê$ eH$VmV. `màH$maMo {Z`moOZ d ì`dñWmnZgaH$maH$S>ohr AgUo AË §V Oê$ar Amho.
lr. em§VrbmbOtÀ`m AmnËVr ì`dñWmnZ d {Z`moOZmÀ`mg§X^m©Vrb H$m`m©Mm Jm¡ad bmoH$g oZo R>amdmX²dmao Ho$bm. _hmamï>{dYmZg o_Ü o gd© amOH$s` njm§Zr em§VrbmbOtÀ`m H$m`m©Mràe§gm Ho$br. em§VrbmbOtZr AmnËVr ì`dñWmnZmg§X^m©V Ooì`m»`mZo {Xbr AmhoV, Ë`m~ahþHy$_ A§_b~OmdUr gaH$maMoaoìhoÝ`y {S>nmQ> ©_|Q> H$aVo, hm em§VrbmbOtMm H$m`m©Mm,{Z`moOZ~Õ gwgyÌVoMm {ZpíMVM Jm¡ad Amho.^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m ^{dî`mVrb `moOZm d H$m`m©Mr^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m ^{dî`mVrb `moOZm d H$m`m©Mr^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m ^{dî`mVrb `moOZm d H$m`m©Mr^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m ^{dî`mVrb `moOZm d H$m`m©Mr^maVr` O¡Z g§KQ>ZoÀ`m ^{dî`mVrb `moOZm d H$m`m©Mr{Xem :{Xem :{Xem :{Xem :{Xem :^maVm_Ü o AmnËVr ì`dñWmnZmÀ`m H$moUVmhr nXdrn ªVMmH$mog© Zmhr, Agm nXdrn ªVMm H$mog© gwê$ H$aÊ`mMm {dMmaH$arV Amho.^maVr` O¡Z g§KQ>Zm AmnËVr ì`dñWmnZm g§X^m©V Q´>oqZJBpÝñQ>Q>çyQ> gwê$ H$aÊ`mMr `moOZm AmIrV Amho. `m Q>oqZJBpÝñQ>Q>çyQ>_Ü o àgma_mÜ`_, emgZ d H$m ©H$Ë`mªZm à{ejUXoÊ`mg§X^m©V Aä`mgH«$_ {dMmamYrZ Amho.gd© ñd §godr g§ñWm, JìhZ©_|Q> EOÝgr m§À`mg§X^m©V _°Ý wAbV`ma H$aUo.
���

135
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
12. Cng§hma12. Cng§hma12. Cng§hma12. Cng§hma12. Cng§hmaAmnËVr ì`dñWmnZmg§X^m©V em§VrbmbOtZr Ho$bobo
Xoe^amVrb H$m © ho gdmªgmR>r AmXe© hmo .
EImXçm {R>H$mUr KS>boë`m AmnËVrMr Ëd[aV _m{hVrKoD$Z, H$m ©H$Ë`mªZm gyMZm XoD$Z, Ad¿`m XmoZ-VrZ Vmgm§V
AmnËVrJ«ñV ^mJmV gd© V`mar{Zer, gm{hË`m{Zer
nmohmoMÊ`mMr Ë`m§À`mH$S>rb hmVmoQ>r hr IamoIar {dbjU hmo !àË`j AmnËVrJ«ñV ^mJmV _XVH$m © gwê$ H$ê$Z,
gmhmæ`, ghH$m`© XoÊ`m_Ü`o Vo ñdV: AJ«Ur AgVmV.
AmnËVrJ«ñV {R>H$mUr gwQ>H$m, _XVH$m ©, AÝZnwadR>m, gm{hË`dmQ>n, {Zdmè`mMr ì`dñWm m AË §V JaOoÀ`m d OrdZmdí`H$
Jmoï>tgX^m©Vrb H$m © gwairVnUo gwê$ H$ê$Z, Vo bhmZ _wbm§H$S>o
diVmV. AmnËVrV gmnS>boë`m bhmZ _wbm§Zm _mZ{gH$,^md{ZH$ YŠH$m ~gyZ, Ë`m§Mo nwT>rb Am wî`mda n[aUm_ hmoD$
Z o åhUyZ Vo _wbm§À`m emim gwê$ R>odÊ`m~Ôb AmJ«hr AgVmV.
Ë`m§Mo m_mJMo {dMma d Ñ{ï>H$moZ A{Ve` CXma AmhoV. XoemMr^mdr {nT>r ~a~mX hmoVmZm Ë`m§Zm nmhm`Mr Zmhr Va XoemMo
^{dVì` CÁÁdb ~Zdm`Mo Amho. Ë`m_wio Ë`m§Zr bmVya, O~bnya,
JwOamV, A§X_mZ-{ZH$m o~ma d Oå_y-H$mí_ra `oWrb

136
AmnÎmrda _mV - BJS Mr gmW
AmnËVrJ«ñV _wbm§À`m {ejUmMr gmo hm àmYmÝ`H«$_ R>a{dbm.
dmKmobr oWo e¡j{UH$ d nwZd©gZ àH$ënmMr C^maUr Ho$br.
AmnËVrJ«ñV Zìho Va Hw$nmofUJ«ñV _wbm§Zmhr m emio_Ü o àdoe{Xbm.
`m _wbm §À`m amhÊ`m-ImÊ`m {nÊ`mÀ`m,
H$nS>çmbË`mÀ`m, nwñVH$m§À`m gd© IMm©Mr O~m~Xmar ñdV:À`mIm§Xçmda nobbr. em§VrbmbOtZr Ho$bobo ho H$m © mdr {nT>rgmR>r
{ZpíMVM {XemXe©H$, AmXe© AgoM Amho. Ë`m_wioM emgZmZo
Ë`m§À`m H$m`m©Mr XIb KoVbr Amho. EImXçm {R>H$mUrCX² dboë`m AmnËVrMo {ZdmaUH$m © H$aÊ`mMo H$m_r emgZ
^maVr` O¡Z g§KQ>ZoMr _XV {dMmamV KoVo, hm g§KQ>ZoÀ`m
H$m`m©Mm {ZpíMVM Jm¡ad Amho.O¡Z OrdZnÕVr_Ü o Aqhgm, XmZ d gË` m§Mm AmJ«h,
AñVo`mMo VÎd, {dMma-AmMma-CÀMma `m§Mo nm{dÍ` `m§Zm
_hÎd Amho. `m VÎdm§Zm àË`j OrdZm_Ü o em§VrbmbOtZrA§{JH$maë`mMo {ZpíMVnUo OmUdVo.
����

Speech of Shri. Atal Bihari Vajpayee
on the occasion of handing over 368
schools constructed by Bharatiya Jain
Sanghatana in the earthquake stricken
of Gujarat in 2001. “I would like to
congra tu la te Bhara t i ya Ja in
Sanghatana on this occasion. In this
s i t u a t i o n a f t e r t h e m a s s i v e
earthquake, they have organized all
required resources and have done an
excellent job only with a view to
provide social service. They have
constructed 368 schools and handed
them over to the people. You can now
see these schools coming up but still
there is a lot of work to be done. I am
sure that you will continue with this
job with the same dedication. Please
accept my best wishes and many
thanks for this accomplishment.”
Word of praise for Bharatiya Jain Sanghatana by
Shri. Atal Bihari Vajpayee
^maVmMo VËH$ mbrZ n§VàYmZ _m. lr. AQ>b {~hmar dmOnm`r `m§À`meãXmV ~r.Oo.Eg².Mo H$ m_

STATEMENT BY THE MINISTER OF STATE IN THE MINISTRY OF HOME
AFFAIRS
(EXCERPTS)
(i) Re: Relief and rehabilitation in the aftermath of Jammu and
Kashmir earthquake
The Non Governmental Organization have also rendered support
in providing shelter to the earthquake affected persons of J&K.
Bhartiya Jain Sangathan (BJS) has donated 870 prefabricated
structures which are to be erected in the earthquake affected
areas of J&K, particularly in Uri and Tangdhar. The first
consignment of 245 pre-fabricated structures was delivered to
the State Government of Jammu on 12th November, 2005 and has
already been transported by the State Government to Tangdhar.
The second consignment of 277 pre fabricated strictures was
delivered at Jammu on 21-11-2005 and the third consignment of
the remaining 348 pre fabricated structures will be dispatched to
the State Government by 30th November 2005. These pre-
fabricated structures will be erected at four locations in Tangdhar
and one location in Uri where households were required to be
relocated because of their vulnerability to landslides/avalanches.
Parliament discusses activities of BJS in LOK SABHA
LOK SABHA
SYNOPSIS of DEBATES
Monday, November 28, 2005 / Agrahayana 7, 1927 (Saka)
(Proceedings other than Questions & Answers)
REFERENCE BY SPEAKER
^maVr` bmoH$ g^o_Ü`o ~r.Oo.Eg².À`m H$ m_mMr MMm© d Ë`mMr Pmbobr Zm|X

A§X_mZ {ZH$ mo~ma àemgZm~amo~aMm ~r.Oo.Eg².Mm gm_§Oñ` H$ ama

^yH§$ nJ«ñV ^mJmMr nmhUr H$ aVmZm lr. _wÏWm d lr. nmaI
^yH§$ nJ«ñV 500 _wbm§Zm Oå_w H$ mpí_a _YyZlr_Vr gmo{Z`m Jm§Yr {Zamon XoVmZm

Oå_w-H$ mpí_a_Yrb ^yH§$ nmZ§Va _wbm§Mo ñWbm§Va dmKmobre¡j{UH$ H|$ ÐmV hmoVmZm

Oå_w-H$ mpí_a àemgZm~amo~a MMm©, nwZd©gZmMr V`mard emim~m§YUrMr nyV©Vm

A§X_mZ {ZH$ mo~ma_Yrb ËgwZm_rZ§VaMo _XVH$ m`©à_wI Am`moOH$ "lr. à\w$ ëb nmaI'

_m. M§ÐeoIa `m§Mr bmVya ^yH§$ nJ«ñV _XVH|$ Ðmg ^oQ>

bmVya ^yH§$ nmZ§Va AmnÎmrJ«ñV _wbm§Mo dmKmobr e¡j{UH$nwZd©gZ H|$ ÐmV AmJ_Z

lr. em§Vrbmb _mÝ`dam§er MMm© d 3 ímmim§Mo hñVm§VaU_wÏWm 68 H$ aVmZm
