İversİtesİ tip fakÜltesİ aİle hekİmlİĞİ anabİlİm dali · 2019. 5. 10. · 3.3....

TC CcedilUKUROVA UumlNİVERSİTESİ

TIP FAKUumlLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI

ADANA İLİ CEYHAN KOZAN FEKE SAİMBEYLİ

TUFANBEYLİ POZANTI KARAİSALI ALADAĞ

İMAMOĞLU YUMURTALIK KARATAŞ İLCcedilELERİNDE

YAŞAYAN BİREYLERİN DAVRANIŞSAL RİSK

FAKTOumlRLERİNİN BELİRLENMESİ

Dr Ufuk GUumlLMEN

UZMANLIK TEZİ

TEZ DANIŞMANI

Prof Dr Nafiz BOZDEMİR

ADANAndash2010








Dr Ufuk GUumlLMEN

UZMANLIK TEZİ

TEZ DANIŞMANI

Prof Dr Nafiz BOZDEMİR Bu ccedilalışma CcedilUuml Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından TF 2008 LTP19 proje no ile desteklenmiştir

ADANAndash2010

i

TEŞEKKUumlR

Uzmanlık eğitimim ve tez ccedilalışmam suumlrecinde destek hoşgoumlruuml sabır ve

emeklerini esirgemeyen tez danışmanım Prof Dr Nafiz Bozdemire

Oumlzenli ve titiz youmlnlendirmeleriyle tezime ve uzmanlık eğitimime katkılarından

dolayı Doccedil Dr Esra Saatccedilırsquoya Doccedil Dr Ersin Akpınarrsquoa Yrd Doccedil Dr Sevgi Oumlzcanrsquoa

ve Yrd Doccedil Dr Hatice Kurdaka

Asistanlığım boyunca bana verdikleri destek ve dostluklarını minnetle anacağım

Uz Dr Neşem Anberrsquoe Aile Hekimliği Anabilim Dalının tuumlm araştırma goumlrevlileri ve

personeline

İhtisasım suumlresince hep yanımda olan eşim Haticersquoye

Minnettarlığımı kelimelerle anlatamayacağım sevgili anneme ve kardeşlerime

şimdi yanımda olamayan babama

Teşekkuumlrlerimi sunarım

Dr Ufuk Guumllmen

ii

İCcedilİNDEKİLER

Sayfa

TEŞEKKUumlR i

İCcedilİNDEKİLER ii

TABLO LİSTESİ iv

ŞEKİL LİSTESİ vii

KISALTMALAR viii

OumlZET ix

ABSTRACT x

1 GİRİŞ ve AMACcedil 1

2 GENEL BİLGİLER 3

21 Sağlıkla İlgili Davranışsal Risk Faktoumlrlerini Belirlemede

Kullanılan Değişkenler 3

22 Davranışsal risk faktoumlrleri 4

221Astım 4

222Diyabet 6

223 Ağız sağlığı 8

224Aşılama 10

225Askerlik durumu 13

226Engelli 13

227Ateşli silahlar 14

23 Sağlıkta Risk Faktoumlrlerini Belirleme Youmlntemleri 14

231Anket Youmlnteminin Tuumlrleri 15

232Mektupla Anket 16

233Telefonla Anket 16

234Kişisel Goumlruumlşme 17

235Uygun Anket Tuumlruumlnuuml Belirleme 18

24 Oumlnleyici Sağlık Bakımında İstatistiksel Kavramlar 18

3 GERECcedil ve YOumlNTEMLER 20

31 Ccedilalışma Evreninin Belirlenmesi 20

iii

32 Adana İli İlccedileleri ile İlgili Genel Bilgiler 20

33 Oumlrneklem Buumlyuumlkluumlğuumlnuumln Hesaplanması 22

34 Oumlrneklem Seccedilimi 22

35 Anket Formunun Hazırlanması 24

36 Verilerin Toplanması 24

37 Verilerin Analiz Edilmesi ve Kullanılan İstatistik Youmlntemler 26

4 BULGULAR 27

41 Adana İli ilccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil)

Goumlruumlşuumllen Kişilerin Sosyodemografik Oumlzellikleri 27

42 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil)

Goumlruumlşuumllen Kişilerin Astım Durumu 29


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Diyabet Durumu 33


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Ağız Sağlığı Durumu 36


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Aşılanma Durumu 41


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Askerlik Durumu 44


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Engellilik Durumu 44


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Evlerinde Ateşli Silah Durumu 46

5 TARTIŞMA 49

51 Kısıtlılıklar 54

6 SONUCcedilLAR ve OumlNERİLER 55

61 Sonuccedillar 55

62 Oumlneriler 56

KAYNAKLAR 58

EKLER 62

OumlZGECcedilMİŞ 71

iv

TABLO LİSTESİ

Tablo No Tablo Başlığı Sayfa No

Tablo 1 Risk Ne Anlama Gelir 1

Tablo 2 Astım Gelişmesine Yol Accedilan Risk Faktoumlrleri 5

Tablo 3 Tip 2 Diyabetin Majoumlr Risk Faktoumlrleri 7

Tablo 4 Ek Olarak Verilecek Florid Miktarı 9

Tablo 5 Normal ve Risk grubu Yetişkinlerde Aşılama Şeması 12

Tablo 6 Oumlzruumln Tuumlruumlne ve Cinsiyete Goumlre Tuumlrkiyede Engelli Nuumlfus Oranı 13

Tablo 7 Anket Tuumlrlerinin Karşılaştırılması 18

Tablo 8 Adana İli İlccedilelerinin Oumlzellikleri 20

Tablo 9 Adana İli İlccedilelerine Goumlre Nuumlfus Abone Sayısı ve Oumlrneklem Sayısı

Oranları 23

Tablo 10 Adana İli İlccedileleri (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Arama

Sonuccedilları 25

Tablo 11 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil)

Goumlruumlşuumllen Kişilerin Katılım Yuumlzdeleri 26


Kişilerin Yaş Grupları ve Cinsiyete Goumlre Dağılımı 27


Kişilerin Medeni Duruma Goumlre Dağılımı 28


Kişilerin Cinsiyete Goumlre Eğitim Durumlarının Dağılımı 28


Kişilerin Astım Olma Durumu 31


Kişilerin Cinsiyet ve Astım Olma Durumu 32

Tablo 17 Adana İli İlccedil elerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil)

Kişilerin Yaş Gruplarına Goumlre Şu An Astım Olma Durumu 32


Kişilerin Yaş Grupları ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu 33


Kişilerin Eğitim durumu ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu 34


Kişilerin Medeni Durum ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu 34


Kişilerin Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu 35

v


Kişilerin Cinsiyet ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu 35


Kişilerin Beden Kitle İndeksi ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu 36


Kişilerin Yaş Grupları ve Diş Hekimine Gitme Durumları 37


Kişilerin Eğitim Grupları ve Diş Hekimine Gitme Durumu 38


Kişilerin Cinsiyet ve Diş Hekimine Gitme Durumu 38


Kişilerin Diş Ccediluumlruumlğuuml Nedeniyle Kaybettikleri Diş Sayısı Durumu 39


Kişilerin Eğitim Durumu ve Diş Ccediluumlruumlğuuml Nedeniyle Kaybedilen

Diş Sayısı 39


Kişilerin Cinsiyet ve Kaccedil Diş Kaybettiği Durumu 40


Kişilerin Dişlerini Temizletme Zamanı 40


Kişilerin Dişlerini Temizletme ve Eğitim Durumu 41


Kişilerin Aşılanma Durumu 41


Kişilerin Cinsiyet ve Aşılanma Durumu 42


Kişilerin Eğitim ve Aşılanma Durumu 42


Kişilerin Yaş Gruplarına Goumlre Son Bir Yıl İccedilinde Tetanoz Aşısı Yapılma

Durumu 43


Kişilerin Yaş Gruplarına Goumlre Daha Oumlnce Uumlccedil Doz Hepatit B Aşısı

Yapılma Durumu 43


Erkeklerin Askerlik Yapma durumu 44


Kişilerin Son 12 Ay İccedilerisinde TSKlerine Bağlı Bir Sağlık Karnesi ile

Muayene Olma veya İlaccedil Yazılma Durumu 44

vi


Kişilerin Fiziksel Ruhsal veya Duygusal Sorunlar Nedeniyle

Herhangi Bir Aktiviteyi Yapamama (EngellilikDisability) ve Oumlzel Bir

Alet (koltuk değneği tekerlekli sandalye oumlzel bir yatak oumlzel bir

telefon vb) Kullanılmasını Gerektirecek Herhangi Bir Sağlık

Sorunu Olma Durumu 45



Bir Aktiviteyi Yapamama ve Eğitim Durumu 45

Tablo 41 Adana İli İlccedilelerinde ( Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil)

Kişilerin Fiziksel Ruhsal veya Duygusal Sorunlar Nedeniyle Bir

Aktiviteyi Yapamama ve Medeni Durumu 46


Kişilerin Evlerinde Ateşli Silahların Durumu 46


Kişilerin Ateşli Silah Bulundurma ve Eğitim Durumu 47


Kişilerin Ateşli Silah Bulundurma Durumu 48

vii

ŞEKİL LİSTESİ

Şekil No Şekil Başlığı Sayfa No

Şekil 1 Adana İl Haritası 21

Şekil 2 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil)

Eğitim Durumu ve Yaş Grupları Dağılımı 29


Kişilerin Astım Durumu 30


Kişilerin Diyabet Durumu 33


En Son Diş Hekimine Gitme Durumu 37

viii

KISALTMALAR

ADNKS Adrese Dayalı Nuumlfus Kayıt Sistemi BKİ Beden Kitle İndeksi BRFSS Behavioral Risk Factor Surveillance System CDC Centers for Disease Control and Prevention DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml GINA Global Initiative for Asthma TİP 2 DM Tip 2 Diabetes Mellitus TİSAB Ccedilukurova Uumlniversitesi Telefon ve İnternet ile Saha Araştırmaları Birimi TSK Tuumlrk Silahlı Kuvvetleri TURDEP Turkish Diabetes Epidemiology Study USPSTF United States Preventive Services Task Force WHO World Health Organization

ix

OumlZET

Adana İli Ceyhan Karaisalı Pozantı Yumurtalık Kozan İmamoğlu Saimbeyli

Tufanbeyli Feke Aladağ Karataş İlccedilelerinde Yaşayan Bireylerin Davranışsal

Risk Faktoumlrlerinin Belirlenmesi

Giriş ve Amaccedil Bu ccedilalışmada Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam ve Ccedilukurova hariccedil) yaşayan bireylerin astım diyabet ağız sağlığı ve engellilik durumlarını araştırdık Gereccedil ve Youmlntem Veriler telefonla anket youmlntemin ile toplanmıştır Adana İli İlccedilelerindeki tuumlm sabit telefon numaraları arasından ldquosistematik kuumlme oumlrneklem youmlntemirdquo ile aranan numaralar belirlenmiştir Aranan telefonlarda sadece 18 yaşından buumlyuumlk kişilerle goumlruumlşuumllmuumlştuumlr Ccedilalışmada kullanılan anket formu Behavioral Risk Factor Surveillance Systemrsquoe ilişkin oumlzellikle telefonla uygulanmak uumlzere yapılandırılmış anketten uyarlanarak oluşturulmuştur Bilgisayar Destekli Telefon Goumlruumlşmesi kullanılmış ve goumlruumlşme sonuccedilları goumlruumlşme sırasında bilgisayara kaydedilmiştir Bu sistem Uysal WebQ10 anket youmlnetim yazılımı ve Epi info bilgisayar programı ile birlikte yuumlruumltuumllmuumlştuumlr Goumlruumlşmeler Ccedilukurova Uumlniversitesi Telefon ve İnternet ile Saha Araştırmaları Biriminde (TİSAB) gerccedilekleştirilmiştir Bulgular Oumlrnekleme ccedilıkan 1888 kişiden 1096rsquosı ( 580)rsquoi ile başarılı goumlruumlşme yapılmıştır Ccedilalışmamıza katılanlarda astım prevalansı 66 diyabet prevalansı 101 son bir yıl iccedilinde diş hekimine gidenlerin oranı 400 geccedilici veya kalıcı sakatlığı olanların oranı 70 bulunmuştur Sonuccedil Ccedilalışmadan elde edilen sonuccedillar ulusal ve boumllgesel ccedilalışmalarla uyumlu bulunmuştur Diyabet ve astım gibi kronik hastalıkların oumlnlenmesi iccedilin yeni stratejiler geliştirilmelidir Boumllgemizde ağız sağlığı koumltuumlduumlr ve ihmal edilmektedir Koruyucu hekimliğe ve birinci basamak sağlık hizmetlerine daha fazla oumlnem verilmelidir Anahtar kelimeler Adana davranışsal risk faktoumlrleri telefonla anket bilgisayar

destekli telefon goumlruumlşmesi

x

ABSTRACT

Determining the Behavioral Risk Factors in People Living in Adana Counties

Ceyhan Karaisalı Pozantı Yumurtalık Kozan İmamoğlu Saimbeyli Tufanbeyli

Feke Aladağ Karataş

Background and Aim In this study we searched for asthma diabetes oral health status and disability of people living in the counties of Adana city (excluding Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam and Ccedilukurova) Materials and Methods Data was collected by ldquotelephone interviewrdquo method The phone numbers were selected by ldquosystematic cluster sampling methodrdquo from the list of home phone numbers for the counties of Adana city Interviews were only with individuals gt18 years of age The questionnaire was modified from the structured questionnaire of Behavioral Risk Factor Surveillance System designed particularly for telephone interviewing Data was installed during the interview The Computer Assisted Telephone Interviewing was used The system was conducted using Uysal WebQ 1 and Epi Info softwares The interviews were held in ldquoCukurova University Field Research by Telephone and Internet (TISAB)rdquo Results The response rate was 58 (10961888) Prevalence for asthma was 66 for diabetes 101 Of the sample 400 stated that they had visited a dentist during the last year and the prevalence of disability (either permanent or temporary) was 70 Conclusion Our results were consistent with national and regional studies New strategies should be developed to prevent chronic disease including asthma and diabetes Oral health is poor and neglected in our region Preventive care and primary care should have more emphasis Keywords Adana behavioral risk factors telephone interview computer assisted

telephone interviewing

1

1 GİRİŞ VE AMACcedil

Risk değişik anlamlara gelebilir En sık kullanılan iki değişik anlamı olumsuz bir

durumla sonuccedillanma olasılığı veya bu olasılığı arttıran bir faktoumlrduumlr Riskle ilgili diğer

tanımlar Tablo 1rsquode oumlzetlenmiştir Sağlıkta risklere odaklanma hastalık ve

yaralanmalardan korunmada anahtardır Yaralanma ve hastalıkların oumlnlenmesi

sistematik değerlendirme ve nedenlerin azaltılmasını gerektirir1

Hastalığın nedenlerine odaklanırken birccedilok bilimsel etkinlik risk faktoumlrlerinin

varlığına youmlnelir ldquoElektromanyetik dalga radyasyonu loumlsemiye neden olur murdquo

ldquoEnfeksiyonlar kalp krizine yol accedilar mırdquo Bu değerlendirmeleri kişiler arasındaki risk

faktoumlrlerinin değerlendirilmesi izler1

Tablo 1 Risk Ne Anlama Gelir1

bull Risk olasılık anlamına gelebilir Kirli bir iğneden HIVAIDS olma riski gibi bull Risk olumsuz bir durumun olasılığını arttıran bir faktoumlr olabilir Oumlrneğin Koumltuuml

beslenme ev iccedili pis su ve evde sigara iccedililmesi ccedilocuk sağlığı riskleridir bull Risk bir sonuccedil anlamına da gelebilir Oumlrneğin iccedilkiliyken araba kullanmanın

riski araba kazası geccedilirmek olabilir bull Risk potansiyel olumsuz bir durum veya tehdit anlamına gelebilir Oumlrneğin

motor kullanmanın bir riski vardır Riskle İlgili Oumlnemli Diğer Tanımlamalar

bull Risk prevalansı Belli bir popuumllasyonda belli bir riske maruz kalanların oranıdır Oumlrneğin bir popuumllasyonda sigara iccedilme prevalansı 25 olabilir

bull Roumllatif Risk Belirli bir riske maruz kalanlar ile kalmayan insanlar karşılaştırıldığında muhtemel zararlı sağlık sonuccedillarının oluşma olasılığıdır

bull Tehlike Doğada olan bir oumlzelliktir Oumlrneğin Potansiyel zararlı iccedileren bir kimyasal madde

bull Nuumlfusa atfedilen risk Bir nuumlfusta belirli bir riskten dolayı oluşan hastalık oranı bull Atfedilen yuumlk Geccedilmiş bir karşılaşmadan kaynaklanan şimdiki hastalık veya

yaralanma yuumlkuuml oranı bull Kaccedilınabilen yuumlk Bazı alternatifler ve duumlzenlemelerle şimdi ve gelecekteki riske

maruziyet duumlzeyleri azaltılırsa gelecekte kaccedilınılabilecek hastalık veya yaralanma yuumlkuuml oranı

Risk faktoumlruuml ise bir hastalığın artmış olasılığı ile olan bir durumdur Oumlrneğin

obezite diyabet iccedilin bir risk faktoumlruumlduumlr Obez kişiler obez olmayan kişilere goumlre

2

yaşamları boyunca daha fazla diyabet geliştirme olasılığına sahip olacaktır Bazı risk

faktoumlrleri nedenseldir risk faktoumlruuml hastalığa neden olur Oumlrneğin sigara iccedilmek bir risk

faktoumlruumlduumlr ve akciğer kanserinin kanıtlanmış bir nedenidir Bir iccedilici yaşamı boyunca

akciğer kanseri geliştirmek iccedilin iccedilici olmayandan muhtemelen birccedilok kat daha fazla

olasılığa sahiptir2

Diğer risk faktoumlrleri birlikteliklerdir kuzey enlemlerde yaşayanların multiple

skleroza yakalanma olasılığı daha fazladır Yani bilinen hiccedilbir nedensel ilişki yoktur Bu

basit bir birlikteliktir Myokard enfarktuumlsuuml iccedilin risk faktoumlrleri cinsiyet yaş

hipertansiyon sigara iccedilme yuumlksek kolesterol duumlzeyleri sedanter yaşam obezite ve

diyabettir2

Bazı risk faktoumlrleri modifiye edilebilir Oumlrneğin sigara iccedilme fiziksel aktivite

duumlzeyi kolesterol duumlzeyi Diğerleri değiştirilemez Oumlrneğin yaş cinsiyet ırk aile

oumlykuumlsuuml

Bir oumlnleme programı planlanırken risk faktoumlruumlnuumln veya hastalığın olmadığı bir

nuumlfusu hedef almaktansa daha yuumlksek hastalık riski veya hastalığı olan bir nuumlfusu hedef

almak daha maliyet etkindir Oumlrneğin cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar genel nuumlfusta

nadirken bazı gruplarda daha yaygındır2

Davranışsal risk faktoumlrlerini belirleyerek değiştirilebilir olanlar iccedilin değiştirme

programları yapmak ve maliyet etkin oumlnlemler almak gerekir

Ccedilalışmamızın amacı Adanarsquonın ilccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova

hariccedil) yaşayan 18 yaşından buumlyuumlk erişkinlerde telefonla anket youmlntemiyle astım

diyabet ağız sağlığı aşılama askerlik durumu engellilik ve ateşli silahlar accedilısından

davranışsal risk faktoumlrlerinin araştırılmasıdır Bu risk faktoumlrleri iyileştirilebilir mi Evet

iyileştirilebilir hatta kazanıldıktan sonra da Hastalıkları tedavi etmek ikincil ve

uumlccediluumlncuumll koruma da tabi ki oumlnemlidir Ancak risk faktoumlrlerini belirleyerek hastalıklardan

korunma yollarını bilmek hem akılcı hem maliyet etkindir

3

2 GENEL BİLGİLER

21 Sağlıkla İlgili Davranışsal Risk Faktoumlrlerini Belirlemede Kullanılan

Değişkenler

Davranışsal risk faktoumlrlerini belirlemede kullanılan bazı değişkenler aşağıdadır3

bull Demografik bilgiler Kişinin yaş boy kilo ırk eğitim sosyoekonomik durum

gibi parametreleri

bull Sağlık durumu Kişinin genel sağlık durumunu nasıl tanımladığı

bull Sağlıklı guumlnler- Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi Kişinin yaşamında belli bir suumlrede

fiziksel ve ruhsal olarak ldquoiyirdquo kabul etmediği suumlreler

bull Sağlık hizmetlerine erişim Kişinin sosyal guumlvence durumu ve ihtiyaccedil

duyduğunda sağlık hizmetlerine ulaşabilme durumu

bull Egzersiz Kişinin ev ve işi ile ilgili guumlnluumlk aktiviteleri dışında guumlnluumlk 30

dakikadan az olmamak uumlzere duumlzenli fizik egzersiz yapma durumu

bull Ccedilevresel faktoumlrler Başta sigara iccedilimi ve hava kirliliği olmak uumlzere kişinin

yaşadığı ortamda maruz kaldığı toz duman egzoz gazları vs kimyasallara

ilişkin durumlar

bull Aşırı guumlneş ışığına maruz kalma Pek ccedilok hastalık iccedilin bir risk faktoumlruuml olan aşırı

guumlneş ışığına maruz kalma durumu

bull Tuumltuumln kullanımı Başta sigara olmak uumlzere tuumlm tuumltuumln uumlruumlnlerini kullanım

durumu

bull Alkol tuumlketimi Alkolluuml iccedileceklerin miktar cins ve sıklık olarak tuumlketim durumu

bull Astım Araştırılan nuumlfustaki astım tanısı sıklığı

bull Diyabet Diyabet tanısı almış kişilerin oranı

bull Ağız sağlığı Kişilerin ağız ve diş sağlığı konusundaki duyarlılıkları

bull Aşılama Erişkinlerin aşılamaya ilişkin davranışları

bull Kadın sağlığı Meme sağlığı ve hastalıkları genitouumlriner sistem sağlığı ve

hastalıkları

bull Prostat kanser taraması Prostat kanseri accedilısından muayene olma ve test

yaptırma

4

bull Kolorektal kanser taraması Gaitada kan testi sigmoidoskopi kolonoskopi gibi

kolorektal kanser tarama youmlntemleri

bull Aile planlaması Kişinin veya eşinin doğum kontrol youmlntemi kullanma

konusundaki tutum davranış ve beklentileri

bull Engellilik durumu Herhangi bir sebeple kişinin iccedilinde bulunduğu

(engellilikyetersizlik) durumu

bull HIVAIDSCinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar Kişinin başta HIV olmak uumlzere

cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı tutum ve riskli davranışları

bull Ateşli silahlar Kişinin ateşli silahlardan herhangi birine sahip olup olmadığı ve

bu konudaki tutum ve davranışları

bull Hipertansiyon Hipertansiyon tanısı almış kişilerin belirlenmesi ve bu kişilerin

kan basınccedillarının kontroluuml ve ilaccedil uyumları konusunda tutum ve davranışları

bull Kolesterol Kişinin kan kolesterol duumlzeyi konusundaki bilgisi ve yuumlksek kan

kolesteroluuml olan bireylerin kontrol ve ilaccedil uyum durumları

bull Ev yaşam koşulları Temiz iccedilme suyu durumu kanalizasyon ve atık su tahliye

koşulları ev ccedilevresindeki ccediloumlp bitki oumlrtuumlsuuml sinek boumlcek ve benzeri diğer

zararlılar ve bunlarla muumlcadele durumları

bull Myokard enfarktuumlsuuml ve strok Bulgular ve kişinin boumlyle bir olayla karşılaşması

halinde ilk olarak neler yapacağı konusundaki bilgisi

bull Artrit Kişinin artrit tanısı kontrol ve ilaccedil uyumu

bull İyot yetersizliği Kişinin iyot iccedileren gıdaları alım durumu

22 Davranışsal Risk Faktoumlrleri

Ccedilalışmamızda yer alan davranışsal risk faktoumlrleri hakkında genel bilgiler aşağıda

verilmiştir

221 Astım

Astım tamamen geri doumlnduumlruumllebilir epizodik tıkayıcı akciğer hastalığı olarak

tanımlanır Astım iccedilin en guumlccedilluuml risk faktoumlrleri evde sigara iccedilenlerin varlığı astım atopi

(astım atopik dermatit alerjik rinit) ve nazal polip veya aspirin aşırı duyarlılığı gibi aile

oumlykuumlsuumlduumlr Erken ccedilocuklukta ev ve ccediliftlik hayvanlarına ve bakteriyel antijenlere maruz

kalmanın paradoksal koruyucu etkisi tartışmalıdır4

5

Astım en sık goumlruumllen kronik hastalıklardan biri olup tuumlm duumlnyada yaklaşık 150

milyon kişiyi etkilemektedir Ccedilocuk ve genccedil erişkinlerde daha sık olmak uumlzere tuumlm yaş

gruplarında goumlruumllmektedir Uumllkeler arasında prevalans farklılıkları goumlze ccedilarpmaktadır

Eskimo toplumunda ccedilok seyrek rastlanırken ( 1) Yeni Zelanda Avustralya İngiltere

ve Venezuelarsquoda 7ndash8 civarında bir prevalansa sahiptir Uumllkemizde sıklığı Ankararsquoda

22 Trabzonrsquoda 83 İstanbulrsquoda ise 10-21 arasında olup ortalama 5-7 olarak

bildirilmiştir Seksenli yıllardan sonra tuumlm duumlnyada yapılan prevalans ve mortalite

ccedilalışmalarında astım prevalansının artış goumlsterdiği saptanmıştır Astım sanayileşmiş

uumllkelerde daha sık goumlruumllmektedir Ccedilok yuumlksek sağlık harcamaları gerektiren astım hafif

ve orta şiddette iş ve okul guumlnuuml kayıplarına neden olurken ağır şiddette mortalite riskini

arttırmaktadır4

Astım gelişmesindeki risk faktoumlrleri kişiye ait ve ccedilevresel faktoumlrler olarak ele

alınabilir (Tablo 2)

Tablo 2 Astım Gelişmesine Yol Accedilan Risk Faktoumlrleri4

Kişiye ait faktoumlrler Ccedilevresel faktoumlrler

Genetik yatkınlık İccedil ve dış ortam alerjenleri

Atopi Mesleksel duyarlandırıcılar

Havayolu aşırı duyarlılığı Sigara dumanı

Cinsiyet Hava kirliliği

IrkEtnik yapı Enfeksiyonlar (Solunum yolu)

Kronik uumlst solunum yolu hastalıkları

İlaccedillar

Sosyoekonomik faktoumlrler

Aile uumlyelerinin sayısı

Gıda

Obezite

Yaşam tarzının değişmesi astım gelişme riskini arttırabilmektedir Oumlrneğin Yeni

Ginersquode astım prevalansı 01 iken 70rsquoli yıllarda uumllkede battaniye kullanımının

yaygınlaşması ile astım prevalansı 73rsquoe ccedilıkmıştır Bu artış battaniyeler ile ev tozu

6

akarlarının evlere daha yoğun girmesine ve maruziyetin artmasına bağlanmıştır Diğer

bir ccedilevresel faktoumlr oumlrneği ise Doğu ve Batı Almanyarsquonın ayrılmasından sonra aynı

genetiğe sahip ama yaşam tarzları farklı olan iki toplumda astım ve atopi prevalansının

farklılaşmasıdır Batı Almanyarsquoda astım risk oranı 6 ve alerjik rinit risk oranı 86

iken Doğu Almanyarsquoda astım 4 rinit ise 27 oranında kalmıştır4

Amerikan Aile Hekimliği Akademisi ve GINA (Global Initiative for Asthma)

astımı kontrol etmeye yardım etmek iccedilin hastalara şu oumlnerilerde bulunmaktadır56

v Duumlzenli ilaccedil kullanımı oumlnemlidir Bunun yanında aşağıdaki oumlnlemlerin alınması da

astım ataklarını azaltmaya yardım edecektir

v Kilimlerin ve halıların kaldırılması (ccediluumlnkuuml tozlu ve kuumlfluuml olabilir)

v Yumuşak koltuk minder ve fazla yastıkların ccedilıkarılması (ccediluumlnkuuml toz tutabilir)

v Hayvanlara yatak uumlstuumlnde veya odada izin verilmemesi

v Yatak odasında sigara iccedilmeye veya guumlccedilluuml kokulara izin verilmemesi

v Yatak ve yastıklarda tozdan koruyucu fermuarlı oumlrtuuml kullanılması

v Sap veya kuştuumlyuumlnden yapılmış yorgan veya yastık kullanılmaması

v Ccedilarşaf ve battaniyelerin her hafta ccedilok sıcak suda yıkanması hatta perde ve storların

aralıklı olarak yıkanması

v İccedileri sıcak havasız veya yemek vs kokusu ile dolduğunda pencerelerin accedilılması

v Odun veya gaz dumanından korunmak iccedilin pencerenin aralık bırakılması

v Koşma spor yapma aşırı ccedilalışma astım belirtilerine yol accedilabilir fakat bu aktiviteler

yararlıdır ve aktivitelerden oumlnce kişinin doktorunun oumlnerdiği astım ilaccedillarını alması

oumlnemlidir

222 Diyabet

Diabetes mellitus pankreas beta huumlcresinden insuumllinin sekresyonunda veveya

insuumllinin periferik huumlcrelere etkisinde meydana gelen bozukluklar sonucu ortaya ccedilıkan

ve hiperglisemi ile karakterize bir grup Metabolik Sendromrsquoun adıdır7

Duumlnyada 150 milyon civarında diyabetik hastanın olduğu ve on yıl iccedilerisinde

bunun iki katına ccedilıkabileceği hesaplanmaktadır Diyabet insidansı boumllgeler ve uumllkeler

arasında farklılık goumlstermekle beraber genellikle tip 2 diyabet ortalama 5-10 tip 1

diyabet ise 05-1 civarındadır Tip 2 diyabet enduumlstriyel gelişim sonucu insanların

daha konforlu ortamlarda daha az hareket ederek ve daha fazla beslenerek yaşamaları

nedeni ile giderek yaygınlaşmakta ve eskiye oranla genccedil insanlarda daha sık

7

goumlruumllmektedir Tip 2 diyabet ileri yaşlarda daha sık goumlruumllduumlğuumlnden son yuumlzyılda tıbbi

gelişmelerle insan oumlmruumlnuumln uzaması da insidans artışında oumlnemli bir faktoumlr olmuştur

Diyabet risk faktoumlruuml (Tablo 3) olan bireylerde hastalığın ortaya ccedilıkma olasılığı

artmıştır7

Tablo 3 Tip 2 Diyabetin Majoumlr Risk Faktoumlrleri7

Obezite (beden kitle indeksi gt27 kgm2

Diyabet aile oumlykuumlsuuml (kardeş ya da anne-baba)

Irk Koumlk (Oumlrneğin Afrika koumlkenli Amerikalılar İspanyol veya Latin Amerika koumlkenliler Amerika yerlileri Asya koumlkenli Amerikalılar) Yaş ge 45

Sedanter yaşam

Oumlnceden bozulmuş accedillık glikozu veya bozulmuş glikoz toleransı tanısı almış olmak

Hipertansiyon ge 14090 mmHg

HDL le35 mgdl veya trigliserit ge250 mgdl

Gestasyonel diyabet oumlykuumlsuuml veya 4 kg veya daha ağır bebek doğurmuş olmak

Tuumlrkiye Diyabet Epidemiyoloji (TURDEP) Ccedilalışmasırsquona goumlre uumllkemizde 2002

yılı diyabet prevalansı 72 bozulmuş glikoz toleransı 67rsquodir (kadınlarda 8-

84 erkeklerde 62- 46) Tip 2 diabetes mellitus (DM)rsquolu erişkin sayısı sekiz yılda

bir milyondan 166 milyona ccedilıkmıştır Bunda nuumlfus artışı ve nuumlfusun yaşlanmasının

dışında şişmanlığın artması ve sedanter yaşam tarzının yaygınlaşması gibi ccedilevresel

faktoumlrlerin de roluuml vardır7

Fiziksel inaktivite ile Tip 2 DM arasındaki ilişkiyi destekleyen oldukccedila fazla kanıt

vardır En eski araştırmaların birinde West (1978) duumlzenli fiziksel aktivite iccedileren

geleneksel yaşam tarzlarını değiştirmiş toplumların Tip 2 DM prevalansında majoumlr bir

artışa maruz kaldıkları saptanmıştır Yaşam tarzının oumlnemini goumlsteren karşılaştırmalı

ccedilalışmalar teknolojik olarak daha ileri bir yere goumlccedil edenlerin memleketlerinde kalan

8

etnik akranlarına goumlre Tip 2 DM accedilısından daha yuumlksek prevalansa sahip olduklarını

goumlstermektedir8

Diyabette primer korunma oumlnemlidir Kolay ve ucuz olan bu tip korunma riskli

kişileri diyabet gelişiminden korur veya ortaya ccedilıkışını geciktirir Ccedilinrsquode diyabet

youmlnuumlnden riskli nuumlfusta yaşam tarzı değişikliği (uygun diyet artmış fizik aktivite ve kilo

kaybı) eğitici bir programla desteklenmiş ve altı yılda diyabet gelişiminde en az 13rsquoluumlk

bir azalma olduğu bulunmuştur8

Araştırmalar egzersizin insuumllin duyarlılığını arttırmak yoluyla Tip 2 DMrsquodan

korunmaya yardımcı olduğunu goumlstermektedir Egzersizin insuumllin miktarındaki

eksiklikten ziyade insuumllin rezistansı nedeniyle oluşan anormal glikoz toleransını

iyileştirebileceği ileri suumlruumllmuumlştuumlr Bu nedenle egzersiz Tip 2 DMrsquoda insuumllin tedavisi

gereksinimi olmadan oumlnceki erken doumlnemlerde koruyucu olarak daha yararlı olacaktır

Ccedilalışmalar insuumllin tedavisine ihtiyaccedil goumlsteren Tip 2 DM hastalarının henuumlz tedavi

almayan veya oral antidiyabetik alan hastalara goumlre diyet ve egzersizden daha az yarar

sağladığını goumlstermiştir8

United States Preventive Services Task Force (USPSTF)rsquoa goumlre kan basıncı

13580rsquonin uumlzerinde olan (tedavi edilmiş veya edilmemiş) yetişkinler diyabet accedilısından

taranmalıdır (Oumlneri duumlzeyi B) Asemptomatik yetişkinlerin kan basınccedilları 13580 veya

altında ise rutin taramanın yararı veya zararı lehine veya aleyhine yeterli kanıt yoktur9

223 Ağız Sağlığı

Ağız sağlığı ile ilgili olarak en sık goumlruumllen uumlccedil konu diş ccediluumlruumlkleri periodontal

hastalıklar ve ağız kanseridir10

Diş ccediluumlruumlkleri tek başına en sık goumlruumllen ccedilocukluk ccedilağı hastalığıdır Beş-yedi yaş

arasındaki ccedilocuklarda astımdan beş kez saman nezlesinden ise yedi kez daha fazla

goumlruumlluumlr Tuumlm yaşlar dikkate alındığında insanların 13rsquouumlnde tedavi edilmemiş bir ccediluumlruumlk

diş 35-44 yaşlar arasındaki erişkinlerin 23rsquouumlnde ccediluumlruumlk nedeniyle kaybedilmiş en az bir

kalıcı diş vardır ve daha yaşlı erişkinlerin pek ccediloğu koumlk ccediluumlruumlklerinden yakınmaktadır10

Diş ccediluumlruumlklerinin oluşması accedilısından ccedilocuklardaki risk etmenleri ile erişkinlerdeki

risk etmenleri birbirine benzer Ancak fiziksel ve mental yetersizlikler dişin yeniden

onarımları ağız iccedili aygıtları ve Sjoumlgren sendromu gibi iyi bir ağız bakımını tehdit eden

durumlar diş ccediluumlruumlğuuml riskini arttırır Ağız kuruluğuna neden olan ilaccedillar ve tuumlkuumlruumlk

akışını azaltan baş ve boyun boumllgesine uygulanan radyasyon tedavileri de ccediluumlruumlk riskini

9

arttırıcı unsurlardır Yaşlılarda gingiva ccedilekilmeleri koumlk ccediluumlruumlklerinin artmasına neden

olur Yaşlılarda aynı zamanda duumlşuumlk sosyoekonomik durum ile bunun sonucunda ortaya

ccedilıkan sağlık hizmetine ulaşma yetersizliği de ccediluumlruumlk oluşmasını arttırıcı etmenlerdir10

Diş ccediluumlruumlklerini oumlnlemenin bir yolu florlamadır Florid flor elementinin iyonik

şeklidir Florid var olan diş ccediluumlruumlklerinin gelişmesini yavaşlatır veya durdurur Destek

olarak flor reccediletesi yazılmadan oumlnce iccedilme suyundaki flor miktarı saptanmalıdır Eğer

topluma florlanmış şebeke suyu sağlanamıyorsa doğal olarak suda flor bulunup

bulunmadığı veya yeterli flor kapsayan topraklarda yetişen meyve ve sebzelerle de

gerekli florun karşılanabileceği dikkate alınmalıdır Yeterli miktarda flor iccedileren suyu

(07-12 ppm veya 06 mgLrsquoden ccedilok) tuumlketen kişilere ek olarak flor verilmesi

oumlnerilmez Pek ccedilok ailenin tuumlkettiği şişe sularında ise az miktarda flor vardır Sistematik

flor uygulamaları (tablet damla vb) ccediluumlruumlk geliştirme bakımından risk altında bulunan

altı aylıktan buumlyuumlk ccedilocuklar erken ccedilocukluk ccediluumlruumlğuuml olan bebekler ve florlanmamış su

kullanan erişkinler iccedilin oumlnerilmektedir Jel ve soluumlsyonlar gibi topikal flor preparatları

ise yuumlksek dozda flor kapsayan ve diş hekimleri tarafından uygulanabilen uumlruumlnlerdir

Soluumlsyonlar yılda bir veya iki kez uygulanır (Tablo 4)10

Tablo 4 Ek Olarak Verilecek Florid Miktarı10

İlk kez 1960rsquolı yıllarda kullanılmaya başlayan diş koruyucuları suumlt veya kalıcı

dişlerin ccediliğneme yuumlzeylerini oumlrten plastik maddelerdir Diş hekimleri bu maddeleri

topikal floridler ile birlikte kullanırlar ve bu maddeler dişlerin uumlzerindeki ccedilukur veya

fissuumlrlerde ccediluumlruumlk gelişmesini oumlnler Amerika Birleşik Devletlerirsquonde ccedilocukların

50rsquosinde bu koruyucular kullanılmaktadır10

Yaş Sudaki flor miktarı (ppm)

lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10

Daha buumlyuumlk ccedilocukların ve erişkinlerin şekerli atıştırmalık yiyecekleri veya sıvıları

daha az tuumlketmeleri sağlanmalıdır Yemeklerden sonra şekersiz ccediliklet ccediliğnemek veya

peynir yemek tuumlkuumlruumlğuumln plak asiditesini tamponlayıcı etkisini arttırır10

Diş sağlığı iccedilin oumlnerilen beslenme şekline uyulmalıdır10

bull Şekerli yapışkan ya da asitli gıdalar uumlccedil ana oumlğuumln iccedilinde tuumlketilmelidir

bull Oumlğuumln aralarında elma havuccedil gibi dişleri temizleyip dişetine masaj yapacak sert

gıdalar yenmelidir

bull Şekerli yapışkan gıda yendikten sonra dişlerin fırccedilalanması muumlmkuumln değilse

ağız su ile ccedilalkalanmalı ya da bir bardak su iccedililmelidir

Periodontal hastalıklar erişkinlerde en sık goumlruumllen hastalıklardır Periodontal

hastalıklar kuumlccediluumlk ccedilocuklarda fazla goumlruumllmemesine karşın ergenlerin 60rsquoını etkiler

Tıpkı diş ccediluumlruumlklerinde olduğu gibi periodontal hastalıklar da diş plağındaki bakteriler

tarafından oluşturulur Periodontal hastalıkların oumlnlenmesi ve kontroluumlnde ağız

bakımının iyi olması esastır Periodontal hastalığın en hafif şekli olan gingivitis duumlzenli

diş fırccedilalama veya diş ipi kullanma ile iyileşir10

Oral ve orofarengeal kanserlerle ilgili olarak tuumltuumln kullanımı ve aşırı alkol

tuumlketimi en oumlnemli iki risk faktoumlruumlduumlr ve oral kanserlerin 75rsquoinden sorumludur Bu

nedenle birincil koruma alkol ve tuumltuumln kullanımını azaltmak veya ortadan kaldırmak

olmalıdır10

Yakın geccedilmişte plak ile ilişkili ağız hastalıklarının oumlzellikle periodontitisin bazı

durumların seyir ve patogenezini değiştirebileceği bulunmuştur Bunlar

kardiyovaskuumller hastalıklar bakteriyel pnoumlmoni diyabet ve duumlşuumlk doğum ağırlıklı

bebek doğurmadır Bunu doğrulamak iccedilin ileri araştırmalara gerek vardır ancak

şuumlphesiz iyi bir ağız sağlığı sadece ağız hastalıklarını oumlnlemek iccedilin değil genel sağlık

iccedilin de ccedilok oumlnemlidir11

224 Aşılama

Erişkin aşılaması yaşamları kurtarır ve maliyet etkindir İnfluenzaya karşı

aşılamanın maliyet etkinliğinin bir ccedilalışması aşılama ile bakım kurumlarında

yaşamayan yaşlılarda akut ve kronik solunum hastalıkları ve konjestif kalp yetmezliği

nedeni ile hastaneye yatışların azaldığını goumlstermiştir Aşılanan her kişi iccedilin direkt

kazanccedil 117 dolardır12

11

Daha buumlyuumlk ergenlerin ve yaşlıların aşı ile oumlnlenebilir hastalıklara karşı aşı

planlamasında yaş dışında birccedilok endikasyon vardır Oumlrneğin kronik obstruumlktif akciğer

hastalığı kardiyovaskuumller hastalığı ve diabetes mellitus gibi hastalıkları olanlarda

yaştan bağımsız olarak influenzadan oumllme riski artmıştır Influenza kronik sağlık

sorunu olan orta yaşlılarda 65 yaş ve uumlzerindeki sağlıklılardan daha yuumlksek oumlluumlm

oranına sahiptir12

Aşılama endikasyonları şunlardır (Yuumlksek riskli sağlık durumlarına goumlre)12

v Alkolik siroz ve kronik karaciğer hastalığı

v Aspleni

v Kronik kardiyak ve pulmoner durumlar ve diabetes mellitus

v Pıhtılaşma faktoumlr eksikliği olanlar

v Bağışık yetersizliği durumları

v Renal hastalık ve hemodiyaliz hastaları

Tuumlrkiye Enfeksiyon Hastalıkları Derneği ve Klinik Mikrobiyoloji Derneğirsquonin

2009 Erişkin Bağışıklama Rehberirsquone goumlre oumlnerilen aşılama şeması Tablo 5rsquode

sunulmuştur

12

Tablo 5 Normal ve Riskli Yetişkinlerde Aşılama Şeması13

Aşı 18-49 yaş 50-64 yaş 65 ge yaş 1 Tetanoz difteri (Td) 10 yılda bir rapel 23Kızamık (K)Kızamık kızamıkccedilık kabakulak (KKK)

Bir veya iki doz

Hepatit B Uumlccedil doz (0 1 6 aylar) İnfluenza Yılda bir doz Yılda bir doz 4Pnoumlmokok (polisakkarit)

Bir doz

Hepatit A İki doz (0 6 ya da 18 aylar) 2Su ccediliccedileği İki doz (0 6 ya da 18 aylar) 5Meningokok Bir ya da daha fazla doz İmmuumlnitesi ve kontrendikasyonu olmayan tuumlm bireyleri kapsar

Risk faktoumlruuml olan ve kontrendikasyonu olmayan bireyleri kapsar

1 Tetanoz aşısı iccedilin primer immunizasyonu tamamlanmış kişilerdeki şemadır 2 Gebelikte kontrendikedir 3 B ir ya da iki doz kızamık aşısı yapıldı ise bir doz KKK aşısı yapılır İlk doz KKK aşısı

olarak yapıldı ise ikinci doz kızamık aşısı olarak yapılır İki doz KKK yapıldı ise tekrar

aşıya gerek yoktur 4 Beş yıl ara ile risk gruplarına yapılır (her risk grubu oumlzel olarak değerlendirilir) 5 Koruyuculuk suumlresi 2 yıldır

Aşılama oranını arttırmak iccedilin şu stratejiler oumlnerilmiştir12

v Birccedilok başarılı aşılama programı sağlık ccedilalışanlarının ve hedef popuumllasyonun

eğitimi tanıtım ve idari ve mali engellerin kaldırılmasıyla sağlanmıştır

v İnfluenza veya pnoumlmokok aşıları hakkında posta kartları aşılama oranını roumllatif

olarak arttırmıştır

v Buumlyuumlk kliniklerde influenza mevsiminde ldquowalk-inrdquo yetişkin aşılama istasyonları

kurulabilir Bu istasyon yazılı bir protokole goumlre youmlnetilmeli ve eğitimli hemşireler

atanmalıdır

v Hasta bekleme odalarında bilgilendirici posterler ve broşuumlrler yer almalıdır

13

v Hasta dosyalarına koruyucu hizmetlerle ilgili kontrol listesi veya hatırlatıcı liste

konması faydalı olabilir Hasta dosyalarında boumlyle etiketlerin yer almasının aşılama

oranlarını arttırdığı bildirilmiştir

v İnfluenza ve pnoumlmoniden oumllenlerin birccediloğu ( 39-45) oumlnceki yılda hastanede

yatmıştır bu da hastanede yatmanın ciddi influenza enfeksiyonu iccedilin artmış bir risk

olduğunu goumlsterir Eyluumll ve Mart aylarında hastaneden taburcu olan hastalara

influenza aşısı oumlnerilmelidir

225 Askerlik durumu

Guumlnuumlmuumlzde askerlik goumlrevinin yapılması sırasında yaşanan teroumlr olayları

psikiyatrik bozukluklara yol accedilabilir Evli olanların ailelerinden uzun suumlre uzak olması

krizlere yol accedilabilir Askerlik doumlnemi sırasında oumlluumlm ve engelliliklerr aileleri uumlzer Stres

nedeniyle sigara gibi alışkanlıklara da başlanabilir Bunun yanında askerlik doumlneminde

okuma-yazma veya ccedileşitli becerilerin kazanılması muumlmkuumlnduumlr Bu doumlnem eğitim ve

aşılama gibi kaccedilırılmış fırsatlar accedilısından yararlı olabilir

226 Engellilik

Oumlzellikle ortopedik engelli olmak bazı konjenital vakalar hariccedil genellikle kazalar

(trafik ve iş) sonucu olmaktadır Tuumlrkiye İstatistik Kurumu 2009 verilerine goumlre

Tuumlrkiyersquode ve Akdeniz Boumllgesirsquonde engelliğin tuumlruumlne goumlre engelli nuumlfus oranları Tablo

6rsquoda goumlsterilmiştir14

Tablo 6 Tuumlrkiyersquode ve Akdeniz Boumllgesinde engelliğin tuumlruumlne goumlre engelli nuumlfus oranları

Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050

Tuumlrkiye genelinde en fazla ortopedik engelli bulunmaktadır ( 125) Akdeniz

Boumllgesirsquonde de bu oran yakındır

14

Aşılama bazen sakat kalmayı da engellemektedir Oumlrneğin polio aşısının yaygın

kullanılması buna bağlı poliomyelit riskini azaltacaktır Trafik ve iş kazalarını oumlnlemek

ise ccedileşitli soysal kurumların halk eğitimiyle olabilir

227 Ateşli Silahlar

Evde ateşli silah bulundurulması ergenler arasında intihar oranlarını 10 kat ve

cinayet oranlarını doumlrt kat arttırmaktadır15

Hekimlerin ebeveynleri ve hastaları ateşli silahlara sahip olma konusunda

bilinccedillendirme sorumluluğu bulunmaktadır Bu sorumlulukları

(1) ateşli silaha sahip olmanın riskleri

(2) ateşli silah yaralanmasının ev halkına verebileceği zararlar

(3) alkolik veya mental retarde ergen veya 13-19 yaş arası kişilerin karşı karşıya

olabilecekleri riskler konusunda bilgilendirmeyi de iccedilermelidir Ebeveynlere en guumlvenli

yolun ateşli silahı ev ortamından uzaklaştırmak olduğu anlatılmalıdır Aile ateşli silahı

bulundurmakta ısrarlı olduğu takdirde ebeveynlere ateşli silahı oumlzel bir kasada ve kilit

altında mermilerinden ayrı bir şekilde muhafaza etmeleri oumlnerilmelidir15

23 Sağlıkta Risk Faktoumlrlerini Belirleme Youmlntemleri

Araştırmanın en oumlnemli aşamalarından biri de veri ve bilgi toplama youmlntem ve

aracının seccedililmesidir Sosyal konularda yapılan araştırmaların veri kaynağı insandır ve

onlardan doğrudan bilgi alma youmlntemlerinden biri de anket youmlntemidir Anket youmlntemi

birinci elden yani birincil kaynaktan veri toplama youmlntemidir16

Anket youmlnteminin temelini bir evren ya da oumlrneklemi oluşturan birimlerden

sistematik biccedilimde bilgi elde edebilmek oluşturur Bu amaccedilla yazılı ya da soumlzluuml sorular

sorarak bunların yanıtlarına ulaşılmaya ccedilalışılır Dikkat edilirse goumlruumlşmeci ile

yanıtlayıcı arasında bir tuumlr iletişimden soumlz edilmektedir ve veri toplama aracı anket

formu olarak adlandırılır Boumlyle bir iletişimin başarılı olabilmesi iccedilin anket formunda

yer alacak soruların yazılı ya da soumlzluuml sorulabilmesinde ccedileşitli faktoumlrler goumlz oumlnuumlnde

bulundurulmalıdır16

v Cevaplayıcıların kuumlltuumlr duumlzeyi

v Cevaplayıcıların taraf tutma eğilimi

v Boumllgesel davranışlar

15

v Cevap vereceklerin meslekleri

Eğitim ve kuumlltuumlr duumlzeyi duumlşuumlk olanlara anlaşılması zor olan sorular

sorulmamalıdır Okur-yazar olmayan bir kimseye internet hakkında soru sormak ve bu

konuda bilgiler istemek doğru değildir ve sorulsa bile guumlvenilir sonuccedillar elde edilemez

Ankete cevap vermesi istenen kişilerin meslekleri onların cevaplarının gerccedilekccedili ve

guumlvenilir olmasını da etkileyebilecektir Tıp alanındaki bir uumlruumln hakkında muumlhendise ya

da muhasebeciye soru sormak ve yanıt almak araştırmanın guumlvenilirliğine goumllge

duumlşuumlrebilecektir Anket youmlnteminin birincil kaynaktan veri elde etmenin diğer youmlntemi

olan goumlzlem youmlntemine goumlre uumlstuumln bir oumlzelliği vardır En yaygın ve sık kullanımı

olması bilinen uumlstuumln bir oumlzelliğidir Bu oumlzelliği ortaya ccedilıkaran oumlnemli konu goumlzlem

youmlnteminde soru sorulmamasına karşın anket youmlnteminde sorular sorulmasıdır Anket

formundaki sorular yazılı (mektupla anket) ve soumlzluuml (telefonla anket goumlruumlşme) olarak

sorulabilmektedir Diğer bir oumlzellik ise esneklik ve ccedileşitliliktir Anket youmlntemi ile pek

ccedilok ve ccedileşitte bilgiler toplamak olanaklıdır16

Cevaplayıcıların tutum ve davranışları demografik oumlzellikleri gibi değişik tuumlrde

bilgiler elde edilebilir Sorulacak sorulardaki esneklik ve ccedileşitlilik ile ccedilok ccedileşitli bilgiler

elde edilebilir Anket youmlnteminin bir diğer oumlnemli oumlzelliği de verilerin daha ccedilabuk ve

daha az maliyetle elde edilebilmesidir Bilgi toplanacak konuların ve kişilerin geniş bir

yelpazeye yayılabilmesi ve iletişim olanaklarının sunduğu hız ve duumlşuumlk maliyetle erişim

fırsatları anket youmlnteminin bu oumlzelliğini oluşturmaktadır16

231 Anket Youmlnteminin Tuumlrleri

Anket youmlnteminde kullanılacak iletişim biccedilimine goumlre anket tuumlrleri uumlccedile ayrılabilir

v Mektupla ya da postayla anket

v Telefonla anket

v Kişisel goumlruumlşme

Araştırmacı araştırmanın amacını ve araştırma problemini goumlz oumlnuumlnde tutarak

anket tuumlrlerinden hangisini kullanacağını belirlemelidir Anket youmlnteminde kullanılacak

tuumlrlerin her birinin uumlstuumln ve zayıf youmlnleri vardır Uygulanacak anket tuumlruuml

kararlaştırılırken bu youmlnleri dikkatlice değerlendirilmelidir16

16

232 Mektupla Anket

Anket tuumlrleri iccedilerisinde en yaygın olarak kullanılanıdır Bu tuumlruumln en oumlnemli

oumlzelliği goumlruumlşmecinin bulunmamasıdır Sorulan sorulara cevap vermek ve anket

formunu geri postalamak cevaplayıcıya duumlştuumlğuumlnden oluşturulacak işbirliği ve

cevaplamadaki olumlu ilgilenim başarıyı doğrudan etkileyebilecektir Mektupla anket

yazılı iletişimin tuumlm oumlzelliklerini kapsar Soruların oumlrneklemi oluşturan birimlerin

hepsinin anlayabileceği aynı duumlzeyde algılayabilecekleri soumlzcuumlklerden kavramlardan

oluşması gerekir16

233 Telefonla Anket

Telefon rehberi esas alınarak yapılan oumlrnek seccedilimi durumunda kullanılan bir anket

tuumlruumlduumlr Daha ccedilok gelişmiş uumllkeler ve youmlrelerde uygulanmasına rastlanır Bu tuumlr anketin

uygulanabilmesi iccedilin telefon kullanımının yaygın olması gereklidir Telefonla anket

uygulaması yazılı iletişimi temel almadığı gibi tam olarak kişisel iletişimi de temel

almaz İletişim tuumlruuml daha ccedilok bir araccedil yardımıyla gerccedilekleştirilen uzaktan iletişimdir Bu

tuumlr iletişimin olumlu ve olumsuz youmlnlerini taşır Telefonla anket youmlnteminde

cevaplayıcılarla telefon aracılığıyla iletişim kurularak sorulan sorulara alınan yanıtlar

anket formuna işlenir16

Bu tuumlr anketin başlıca uumlstuumln youmlnleri şoumlyle sıralanabilir

v Diğer anket tuumlrlerine goumlre daha duumlşuumlk maliyetlidir Tekrar aramaları da değişik

zamanlarda yapabilmek olanaklı olduğundan bunun da maliyeti ccedilok yuumlksek

değildir

v Kısa bir zaman iccedilerisinde daha fazla kişiye ulaşarak goumlruumlşme yapabilme olanağı

olduğundan en hızlı bilgi toplama youmlntemi olduğu gibi zaman tasarrufu da sağlayan

youmlntemdir

v Mektupla anket tuumlruumlne goumlre ccedilok guumlncel konular hakkında bilgi edinmede daha

esnektir

v Goumlruumlşmecinin yanıtlar uumlzerinde etkili olması bakımından mektupla anket ile kişisel

goumlruumlşme arasında yer alır Fiziksel goumlruumlnuumlmden anket formunun tasarımından

kaynaklanan etkiler bu youmlntemde soumlz konusu değildir Sadece sesin kullanılmış

olması bu etkileri en aza indirmektedir

17

v Telefonla goumlruumlşmelerde kişiselleşme soumlz konusu olduğundan insanlar kendileriyle

ilgili sorulara daha rahatlıkla ve iccediltenlikle yanıtlar verebilmektedirler

v Telefonla anket uygulaması sırasında bilgi toplama ile ilgili denetim oumlnlemleri

istenilen duumlzeyde ve biccedilimde uygulanabilir

Belirtilen uumlstuumln youmlnlerinin yanında telefonla anket youmlnteminin oumlnemli zayıf

yanları vardır

bull Sadece telefonu olanlarla goumlruumlşme yapılabilir Bu durum oumlrnek seccediliminde yanlılığa

neden olabilmekte ve oumlrneğe goumlre birimlerin araştırma evrenini temsil yeteneğini

azaltabilmektedir Oumlzellikle gelir duumlzeyi duumlşuumlk gecekondu sakinleri kiracılar yeni

taşınan aileler ve kırsal kesimde yaşayanlarla ilgili bilgi toplamada bu konu oumlnemli

sorun olarak ortaya ccedilıkabilmektedir Ancak uumllkemizde telefon sayısındaki artış ve

telefon sahipliği oranındaki gelişme bu sakıncayı ortadan kaldırmaya başlamıştır

bull Uzun goumlruumlşmelere fazla olanak sağlamadığından elde edilecek bilgilerin miktarı ve

ccedileşidi sınırlı kalabilmektedir

bull Goumlzlem olanağı yoktur Ses tonu ve konuşma biccedilimi ile birccedilok eğilim saptanmaya

ccedilalışılır

bull Goumlruumlşmelerde yardımcı araccedilların kullanılması olanaksızdır

Telefonla anket youmlnteminin uumlstuumln ve zayıf youmlnleri değerlendirildiğinde bu

youmlntemin gittikccedile buumlyuumlyen bir kullanım potansiyeline sahip olduğu soumlylenebilir En

kolay en hızlı ve en az maliyetli bilgi toplama youmlntemi olarak telefonla anket

youmlnteminin zayıf youmlnleri oumlnceden bilinerek ve yerinde kullanılması araştırmacılara

buumlyuumlk kolaylıklar getirmektedir16

234 Kişisel Goumlruumlşme

Bu tuumlr anket uygulamasında goumlruumlşmecinin (anketoumlr) bir ya da birden fazla

cevaplayıcı ile fiziksel olarak bir arada bulunduğu bir ortamda sorular sorarak bunlara

yanıtlar alması gerccedilekleştirilir Anket formunda bulunan sorulara verilen yanıtlar

genellikle goumlruumlşmeci tarafından doldurulur Goumlruumlşmeci cevaplayıcının bulunduğu yere

gider ve anketi uygular Gidilecek yer ya da bir araya gelinecek yer ev olabildiği gibi

işyeri ya da herhangi bir uygun ortam da olabilir16

18

235 Uygun Anket Tuumlruumlnuuml Belirleme

Araştırmanın amacı ve araştırma problemi goumlz oumlnuumlnde bulundurularak hangi tuumlr

anketin en uygun olduğunu belirlemede birccedilok kriter değerlendirilmeye ccedilalışılır Bunları

kısaca şoumlyle sıralayabiliriz16

v Soruların karmaşıklığı

v Arzulanan veri miktarı

v Arzulanan doğruluk

v Oumlrneklem denetimi

v Harcanabilecek zaman

v Kabullenilebilir cevaplamama oranı

v Maliyet

Tablo 7 Anket Tuumlrlerinin Karşılaştırılması16

Kriter Mektup Telefon Kişisel goumlruumlşme Karmaşık sorular Zayıf İyi Ccedilok iyi Veri miktarı Orta İyi Ccedilok iyi Duyarlı sorularda doğruluk

İyi Orta Orta

Goumlruumlşmeci etkilerinin denetimi

Ccedilok iyi Orta Zayıf

Oumlrneklem denetimi Orta Orta Orta Gereken zaman Zayıf Ccedilok iyi İyi Olası cevaplama oranı Orta Orta Orta Maliyet İyi İyi Orta

Hiccedilbir youmlntem her durumda en uygun youmlntem olamaz Oumlnemli olan konu

kullanılacak youmlntemin en uygun cevaplayıcılardan en duumlşuumlk maliyetle en uygun bilginin

elde edebilmesini sağlamasıdır16

24 Koruyucu Sağlık Hizmetinde İstatistiksel Kavramlar

Risk olgusunu anlayabilmek iccedilin bazı istatistiksel terimleri bilmek gerekir

Prevalans bir ccedilalışma nuumlfusunda hastalık sahibi olanların (herhangi bir yer veya

zamanda) oranıdır Eski ve yeni vakalar toplam nuumlfusa boumlluumlnuumlr İnsidans ise verilen bir

19

zamanda yeni hastalık geliştirenlerin oranıdır Verilen zaman boyunca yeni vakalar

toplam nuumlfusa boumlluumlnuumlr17

Roumllatif risk risk faktoumlruuml olmayan insanların hasta olma insidansı ile risk faktoumlruuml

olan insanların hasta olma insidansı oranıdır Kohort ccedilalışmaları veya klinik denemeler

iccedilin kullanılır Roumllatif Risk=1 ise riske maruziyet veya tedavi etkisizdir Roumllatif Risk lt1

ise riske maruziyet veya tedavi koruyucudur Roumllatif Risk gt1 ise riske maruziyet veya

tedavi hastalık olasılığını arttırmaktadır Odds Ratio ise vaka-kontrol ccedilalışmaları iccedilin

kullanılır Hasta olanlarda risk faktoumlruuml olma olasılığının hasta olmayanlarda risk faktoumlruuml

olma olasılığına oranıdır Odss Ratio gt1 ise risk faktoumlruuml artmış hastalık ile ilişkilidir17

İstatistiksel testin oumlnem duumlzeyi (alfa) gerccedilekte hiccedilbir bağlantı yokken rastlantı

sonucu tek başına istatistiksel bağlantı bulmadır (Tip 1 hata) Genellikle 005rsquodir Duumlşuumlk

alfa oumlzellikle bir bağlantıyı belirtirken oumlnemlidir Bir istatistiksel testin guumlcuuml (power) =

1-betarsquodır (Beta Gerccedilekte varken hiccedilbir bağlantı bulamama olasılığıdır Tip 2 hata) P

değeri bir bulgunun rastlantısal olarak tek başına olma olasılığıdır Eğer p değeri

oumlnceden belirlenmiş alfa (genellikle 005)rsquoden kuumlccediluumlkse bulgular gerccedilekten şans eseri

değildir denebilir 95 guumlven aralığı demek 95 olasılıkla belirtilen değer gerccedilektir

anlamına gelir Oumlrneklem buumlyuumlkluumlğuuml ise bir klinik ccedilalışmada yeterli yuumlksek power ve

yeterli duumlşuumlk alfa elde etmek iccedilin gerekli denek sayısıdır17

20

3 GERECcedil VE YOumlNTEM

31 Ccedilalışma Evreninin Belirlenmesi

Adana ili Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam ve Ccedilukurova ilccedilelerinde daha oumlnce bu ccedilalışma

yapıldığı iccedilin ccedilalışmamızda aranacak telefon numaraları Adana ili Aladağ Ceyhan

Feke İmamoğlu Karaisalı Karataş Kozan Pozantı Saimbeyli Tufanbeyli Yumurtalık

İlccedilelerindeki Tuumlrk Telekom santrallerinden seccedililmiştir Bu ilccedilelerde demografik veriler

astım diyabet ağız sağlığı aşılama askerlik durumu engellilik ve ateşli silahlar

başlıklarında davranışsal risk faktoumlrleri incelenmiştir

32 Adana İli İlccedileleri İle İlgili Genel Bilgiler

Ccedilalışma evreni Adana İli Aladağ Ceyhan Feke İmamoğlu Karaisalı Karataş

Kozan Pozantı Saimbeyli Tufanbeyli Yumurtalık İlccedilelerinden oluşmuştur Ccedilalışma

evrenini oluşturan ilccedileler hakkındaki bilgiler Tablo 8rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 8 Adana İli İlccedilelerinin Oumlzellikleri18-19

Adana ili ilccedileleri Adanarsquoya uzaklık Koumly belde sayısı

Aladağ 99 km 26 koumly 1 belde

Ceyhan 47 km 70 koumly 11belde

Feke 119 km 39 koumly

İmamoğlu 44 km 19 koumly

Karaisalı 52 km 51 koumly

Karataş 49 km 37 koumly 2 belde

Kozan 68 km 87 koumly 1 belde

Pozantı 114 km 16 koumly 1 belde

Saimbeyli 153 km 25 koumly

Tufanbeyli 191 km 29 koumly 1 belde

Yumurtalık 81 km 16 koumly 3 belde

21

Aşağıda Adana il haritası ve ccedilalışmaya dahil edilen ilccedileler goumlruumllmektedir Adana

Merkez hariccedil ilccedileler ccedilalışma evrenimizdir

Şekil 1 Adana İl Haritası19

Bu ilccedilelerden Yumurtalık Karataş Ceyhan belde ve koumlyleri tuumlmuumlyle ovalıktır

Feke Saimbeyli Tufanbeyli Aladağ ve Pozantı belde ve koumlyleri ise Toros dağları

eteklerinde dağlık boumllgededir Kozan Karaisalı İmamoğlu belde ve koumlyleri ise kısmen

ovalık kısmen dağlıktır

22

33 Oumlrneklem Buumlyuumlkluumlğuumlnuumln Hesaplanması

Ccedilalışmamızda oumlrneklem buumlyuumlkluumlğuumlnuuml hesaplarken S=ZZ[P(1-P)](DD)

formuumlluumlnuuml kullandık Formuumlle goumlre evrenimizin buumlyuumlkluumlğuuml 91987 (Seyhan Yuumlreğir

Sarıccedilam ve Ccedilukurova hariccedil) telefon numarası olduğundan beklenen prevalansı 70

hata payını 14 dizayn etkisini 15 ve guumlven aralığını 95 olarak kabul ettiğimizde

Adana ili ilccedileleri iccedilin hesapladığımız oumlrneklem buumlyuumlkluumlğuuml 1888 kişidir

Tuumlrkiye İstatistik Kurumu 2009 verilerine goumlre Tuumlrkiye 2008 yılına ait hane

sayısı 17794238 ve sabit telefon sayısı 17502205rsquodir14 Buna goumlre hane başı telefon

sayısı 098 olmaktadır Adana iccedilin ise hane sayısı 402000rsquodir (Tuumlrkiye İstatistik Yıllığı

2009rsquoda 2008 verileri)14 Adana Valiliğirsquonin sitesinden elde ettiğimiz sabit telefon sayısı

454334rsquoduumlr (Eyluumll 2005 itibarıyla)20 Dolayısıyla Adana iccedilin hane başı telefon sayısı

113rsquoduumlr

34 Oumlrneklem Seccedilimi

Ccedilalışma evrenimizin buumlyuumlkluumlğuuml 91987 ve oumlrneklem buumlyuumlkluumlğuuml 1888 olarak kabul

edildiğinde telefon abonesi sayısına goumlre her ilccedilenin oumlrneklem sayısı Tablo 9rsquoda

goumlsterilmektedir

23

Tablo 9 Adana İlccedilelerine Goumlre Nuumlfus Telefon Abonesi Sayısı ve Oumlrneklem Sayısı Oranları

İlccedileler Nuumlfus (20 yaş uumlstuuml) Abone sayısı Oumlrneklem sayısı

n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297

Tufanbeyli 12877 410 3517 382 72 381 Yumurtalık 12882 410 3727 405 77 408 Toplam 314111 10000 91987 10000 1888 10000

Nuumlfus Tuumlrkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nuumlfus Kayıt Sistemi 200921 Abone Sayısı Adana Tuumlrk Telekom Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml ile yapılan oumlzel goumlruumlşme22

Her ilccedile telefon santrali kapasitesine goumlre uumlccedil veya doumlrt haneli prefiksleri olan

numaralara sahiptir Her ilccedilede telefon numaralarının uumlccedil ve doumlrt haneli prefiksleri

belirlenmiştir ve her binlik gruptan oumlrneklem buumlyuumlkluumlğuuml oranında telefon seccedililmiştir

Oumlrneğin İmamoğlu iccedilin prefiksler 891 892 8962 8982 8972 8942 8978 8998

8952 idi Toplam abone sayısı 5179 ve nuumlfus 31257 idi Ccedilalışma evrenindeki toplam

abone sayısı (91987) İmamoğlursquondaki abone sayısı (5179) ile oranlandı (1776)

Toplam oumlrneklem sayısı 1888rsquoyi 1776rsquoya boumllduumlğuumlmuumlze yaklaşık 106 olan İmamoğlu

oumlrneklem sayısını hesapladık İmamoğlu iccedilin prefiksler iki adet uumlccedilluuml ve yedi adet

doumlrtluumlyduuml Uumlccedilluuml prefiksler 10000 doumlrtluuml prefiksler 1000 numara iccedilermekteydi

İmamoğlursquonda 27000 numara vardı (27 tane 1000rsquolik grup) ancak bunların hepsi dolu

değildi İmamoğlursquonun oumlrneklem sayısı olan 106rsquoyı 1000rsquolik grup sayısı 27rsquoye boumllerek

her binlik grup iccedilin rasgele doumlrt numara belirlememiz gerektiğini bulduk Her on binlik

grup iccedilin de rasgele 40 numara belirlememiz gerekir Her binlik gruptan (doumlrtluuml prefiksi

24

olanlar) rastgele doumlrt her on binlik gruptan (uumlccedilluuml prefiksi olanlar) rasgele kırk numara

seccedilerek aranacak numaraları belirledik

Aramalar sırasında bir gruptan seccedililen numara cevap vermezse aranan yer

mesken değilse veya değişik nedenlerle goumlruumlşme yapılamazsa o gruptaki bir sonraki

numara arandı Arka arkaya uumlccedil kez işyeri ccedilıktığında 100 numara atlandı

Belirlenen prefikslerdeki numaraların listelenmesi gruplara ayrılması ve her

gruptan rasgele olarak numaraların seccedililmesi işlemleri bilgisayar ile Uysal WebQ 1

anket youmlnetim yazılımının oumlrneklem seccedilim moduumlluuml23 ve Epi infoprogramı24 aracılığı

ile gerccedilekleştirildi

35 Anket Formunun Hazırlanması

Adana ili Aladağ Ceyhan Feke İmamoğlu Karaisalı Karataş Kozan Pozantı

Saimbeyli Tufanbeyli ilccedilelerinde ikamet eden erişkinlerin sağlıkla ilgili davranışları

ldquotelefonla anketrdquo youmlntemiyle araştırılmıştır Bunun iccedilin Amerika Birleşik Devletlerirsquonde

20 yılı aşkın suumlreden beri 40rsquodan fazla eyalette uygulanan lsquolsquoDavranışsal Risk Faktoumlrleri

Araştırma Sistemi (Behavioral Risk Factor Surveillance System BRFSS)25

kullanılmıştır 1980rsquoli yıllarda ABDrsquode telefonla anket youmlntemi kişinin bildirimine

goumlre ldquodavranışsal risk faktoumlrlerinirdquo belirlemek iccedilin guumlvenilir ve duumlşuumlk maliyetli bir

youmlntem olarak kullanılmaya başlandı Sistemin amacı halk sağlığı programlarını

planlamak uygulamak ve izlemek iccedilin veri elde etmekti 1984rsquoden sonra bu anket bir

araştırma sistemi oldu26 Orijinal ankette 1984 yılında sekiz ana boumlluumlm varken 2010

yılında 22 ana boumlluumlm ve 26 isteğe bağlı boumlluumlm bulunmaktadır Bunların her biri değişik

davranışsal risk faktoumlrlerini iccedilermektedir3

Orijinal anketteki sekiz boumlluumlm daha oumlnce Adanarsquonın merkez hariccedil ilccedilelerinde ve

16 boumlluumlm Adanarsquonın merkezinde uygulandı Buradaki ccedilalışmada ise Adanarsquonın merkez

hariccedil ilccedilelerinde demografik bilgiler astım diyabet ağız sağlığı aşılama askerlik

durumu engellilik ve ateşli silahlardan oluşan ve daha oumlnce uygulanmayan sekiz

davranışsal risk faktoumlruuml araştırıldı

36 Verilerin Toplanması

Telefon aramaları Ccedilukurova Uumlniversitesi Telefon ve İnternet ile Saha

Araştırmaları Birimi (TİSAB)rsquonde Ağustos 2008-Ocak 2009 arasında yapılmıştır

Anket telefona cevap veren konuşma veya zihinsel engeli bulunmayan 18 yaşından

25

buumlyuumlk bireylere uygulanmıştır Anket soruları sorulurken cevaplar aynı anda Uysal

WebQ 1 anket youmlnetim yazılımının veri toplama boumlluumlmuumlne kaydedilmiştir23

Tablo 10 Adana İli İlccedileleri (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Telefon Arama Sonuccedilları

Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174

Oumlzel konut değil 228 121

Kişi goumlruumlşmeyi kabul etmedi 149 79

Goumlruumlşme tamamlanamadı 80 42

Goumlruumlşme tamamlandı 1096 580

TOPLAM 1888 1000

Ccedilalışmamızda oumlrneklem buumlyuumlkluumlğuuml 1888 olarak hesaplanmıştı Ancak aranan

numaralarda ccedileşitli nedenlerle (meşgul cevap yok vb) 1096 kişi ile goumlruumlşme

tamamlanabilmiştir Dolayısıyla goumlruumlşmesi tamamlananların oranı 580rsquode kalmıştır

26

Tablo 11 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Goumlruumlşuumllen Kişilerin Katılım Yuumlzdeleri

İlccedileler Oumlrneklem sayısı Katılan Katılım yuumlzdesi

Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195

İmamoğlu 106 21 1981

Karaisalı 124 75 6048

Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963

Saimbeyli 56 46 8214

Tufanbeyli 72 43 5972

Yumurtalık 77 45 5844

TOPLAM 1888 1096 5805

En yuumlksek katılım oranı Aladağ ilccedilesinde ( 8571) en duumlşuumlk katılım oranı ise

İmamoğlursquondadır ( 1981) Aramalar guumlnduumlz yapıldığı iccedilin oumlrneğe ccedilıkan telefon

numaraları defalarca aranmasına rağmen bazı boumllgelerde istenilen katılım yuumlzdesini elde

etmede zorluk ccedilekilmiştir

37 Verilerin Analiz Edilmesi ve Kullanılan İstatistik Youmlntemler

Veriler analiz edilirken oumlnce hatalı girişler duumlzeltildi minimum ve maksimum

kontrolleri yapıldı Kodlama hataları duumlzeltildi ve iccedil tutarlık youmlnuumlnden değerlendirildi

Veriler uygun şekilde gruplandırılıp kodlandıktan sonra frekans dağılımları ortalamalar

ve ccedilapraz tablolar yapıldı Ccedilapraz tablolarda x2 testi uygulandı

27

4 BULGULAR


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Sosyodemografik Oumlzellikleri

Ccedilalışmaya katılan kişilerin yaş grupları dengeli dağılmaktadır

Tablo 12 Adana ili ilccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Yaş grupları ve Cinsiyete goumlre Dağılımı

Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000

suumltun yuumlzdesi +satır yuumlzdesi x2=3467 SD=4 p=00001

Tablo 12rsquode goumlruumllduumlğuuml gibi cinsiyete bakılmaksızın her yaş grubundaki toplam

nuumlfusa bakıldığında yaş grupları arasında ciddi fark olmadığı yaş ve cinsiyete

bakıldığında ise erkek ve kadın arasında anlamlı fark olduğu goumlruumllmektedir (plt0001)

Telefon goumlruumlşmesi yapılan kişilerin 720ı kadın ve 280ı erkek idi Telefon

goumlruumlşmeleri mesai saatleri iccedilinde yapıldığı iccedilin kadınların sayısı erkeklerden fazlaydı

Ccedilalışmaya katılan erkek sayısını arttırmak iccedilin hafta sonları da telefon goumlruumlşmeleri

yapıldı Ancak buna rağmen sonuccedil değişmedi Ccedilalışmaya katılanların yaş ortalaması

4336plusmn1431 yıl erkeklerin yaş ortalaması 4718plusmn1489 yıl ve kadınların yaş ortalaması

4186plusmn1381 yıl olarak bulunmuştur

Goumlruumlşuumllen kişilerin medeni durumlarının dağılımı Tablo 13rsquode goumlsterilmiştir

28

Tablo 13 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Medeni Duruma Goumlre Dağılımı

Medeni durum

Erkek Kadın TOPLAM n n n

Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151

Boşanmış veya eşi oumllmuumlş

7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000


En buumlyuumlk grubu evliler ( 766) ikinci buumlyuumlk grubu ise bekacircrlar ( 151)

oluşturmaktadır Boşanmış veya eşi oumllmuumlş kadınların oranı ( 106) erkeklerden (

23) anlamlı olarak fazladır (plt0001)

Ccedilalışmaya katılan kişilerin cinsiyete goumlre eğitim durumlarının dağılımları ise

Tablo 14rsquode goumlsterilmiştir

Tablo 14 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Cinsiyete Goumlre Eğitim Durumlarının Dağılımı

Eğitim

Erkek Kadın Toplam n + n + n

Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162

Okur-yazar 26 333 52 667 78 71 İlkokul 140 292 339 708 479 436 Ortaokul 33 333 66 667 99 90 Lise 66 335 131 665 197 179 Uumlniversite 31 456 37 544 68 62 TOPLAM 308 280 791 720 1099 1000

suumltun yuumlzdesi +satır yuumlzdesi x2=5612 SD=5 p= 00001

Okur-yazar olmayanlarda kadınların oranı 933 ile erkeklerden ( 67) oldukccedila

fazladır Eğitime goumlre dağılımda en buumlyuumlk grubu ilkokul mezunları oluşturmaktadır (

29

436) Tuumlm oumlrneklemin 62si uumlniversite mezunu olduklarını ifade etmişlerdir

Cinsiyet ve eğitim durumu arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (plt 0001)

Yaş grubu ile eğitim arasındaki ilişki Şekil 2rsquode goumlsterilmiştir

Şekil 2 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Eğitim Durumu ve Yaş Grupları Dağılımı

Uumlniversite mezunlarının buumlyuumlk kısmı 20-29 yaş grubunda okur-yazar olmayanların buumlyuumlk kısmı ise 60 yaş ve uumlzeri gruptadır

42 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Goumlruumlşuumllen Kişilerin Astım Durumu

Goumlruumlştuumlğuumlmuumlz kişilere bir hekim tarafından astım tanısı alıp almadıkları ve şu an

astım olup olmadıkları soruldu

30

Şekil 3 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Astım Durumu

Astım olduğu soumlylenenler ile şu an astımı olanların oranları birbirine yakındır

(Şekil 3) Aslında astımı olduğu soumlylenenlerle şu an astımı olanların oranı aynı

olmalıdır Ccediluumlnkuuml astım kronik bir hastalıktır Bu farklılık iki nedenden olabilir Birincisi

başlangıccedilta konulan astım tanısı yanlış olabilir İkincisi aslında astımı vardır ama

sorduğumuzda bulguları olmadığından yok demiş olabilir

Astımla ilgili elde ettiğimiz bir diğer bulgu da beden kitle indeksi arttıkccedila astım

prevalansının artmasıydı

Boumllgelere goumlre astım durumu Tablo 15rsquode goumlsterilmiştir

31

Tablo 15 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerde Astım Durumu

İlccedileler Şu an astımı var mı

Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

Suumltun yuumlzdesi +Satır yuumlzdesi x2=10138 SD=10 p=0428

Boumllgeler incelendiğinde en yuumlksek astım oranı 101 ile Karataşrsquota en duumlşuumlk

oran ise 21 ile Yumurtalıkrsquota bulunmuştur ancak bu fark anlamlı değildir ve diğer

ilccedilelerde oran dengeli dağılmıştır Toplam astım oranı 5rsquodir

Kadınlarda astım oranı ile erkeklerde astım oranı karşılaştırılmıştır (Tablo 16)

32

Tablo 16 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerde Cinsiyet ve Astım Durumu

Cinsiyet Şu an astımı var mı

Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000


Erkeklerde şu an astımı olma durumu 3 iken kadınlarda bu oran 58

bulunmuştur Ancak bu fark sınırda anlamlı bulunmuştur (p=0051)

Yaş grubu ile astım olma ilişkisi araştırılan bir diğer konudur

Tablo 17 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerde Yaş Gruplarına Goumlre Şu An Astım Olma Durumu


Yaş arttıkccedila astım olma durumu artmaktadır ve bu ilişki anlamlıdır (p=0035)

Yaş grubu Şu an astımı var mı

Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Diyabet Durumu

Ccedilalışmamızda toplumdaki diyabet oranı 101 bulunmuştur (Şekil 4)

Şekil 4 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerde Diyabet Olma Durumu

Ccedilalışmaya katılanlar gebelikleri sırasında diyabet ve sınırda diyabeti ayrıca

belirtmişlerdir

Yaş grupları ve diyabet olduğu soumlylenme durumu da incelenmiştir

Tablo 18 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerde Yaş Grupları ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu

Yaş grubu (yıl)

Diyabet olduğu soumlylendi mi Evet Hayır TOPLAM

n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000

Suumltun yuumlzdesi Satır yuumlzdesi x2=8086 SD=4 p=00001

34

Tablo 18rsquode goumlruumllduumlğuuml gibi yaş grubu arttıkccedila diyabeti olanların sayısı

artmaktadır Yaş arttıkccedila insuumllin direncinin gelişmesi bunun hazırlayıcısıdır

bulgularımız bununla uyumludur ve anlamlıdır (p=00001)

Eğitim durumu ve diyabet ilişkisinde hiccedilbir okul bitirmeyenlerde diyabet daha sık

bulunmuştur (Tablo19)

Tablo 19 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerde Eğitim Durumu ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu

Eğitim durumu

Diyabet olduğu soumlylendi mi Evet Hayır TOPLAM n + n + n

Okul bitirmeyenler∆

43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766

TOPLAM 109 101 972 899 1081 1000 ∆Okul bitirmeyenler Her hangi bir okul diploması olmayan Suumltun yuumlzdesi +Satır yuumlzdesi x2=1741 SD=1 p=00001

Okul bitirmeyenlerde diyabet olduğu soumlylenme oranı 170 iken bir okul

bitirenlerde 80rsquodır Bu fark anlamlı bulunmuştur (p=00001)

Ccedilalışmamızda medeni durum ve diyabet ilişkisini de inceledik (Tablo 20)

Tablo 20 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Medeni Durum ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu

Medeni durum


Evli 92 111 735 889 827 765 Bekacircr 1 06 104 994 165 153 Boşanmış veya eşi oumllmuumlş

16 180 73 820 89 82

TOPLAM 109 101 972 899 1081 1000 Suumltun yuumlzdesi +Satır yuumlzdesi x2=1556 SD=2 P=00004

Diyabet olduğu soumlylenme oranı en fazla boşanmış veya eşi oumllmuumlşlerde

bulunmuştur ( 180) Evli olanlarda oran 111 bekacircrlarda ise 06 olarak

35

bulunmuştur Ancak bekacircrların yaş grubunun genel olarak duumlşuumlk olacağı

duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde bulgular yine diyabetin yaşla beraber arttığını goumlstermektedir

İlccedilelere goumlre diyabet olduğu soumlylenme durumu Tablo 21rsquode goumlsterilmiştir

Tablo 21 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) İlccedilelere Goumlre Kişilerin Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu

İlccedileler Diyabet olduğu soumlylendi mi Evet

Hayır TOPLAM

n n + N Aladağ 4 105 34 895 38 35 Ceyhan 37 94 358 906 395 365 Feke 4 100 36 900 40 37 İmamoğlu 0 00 21 1000 21 19 Karaisalı 7 93 68 907 75 69 Karataş 12 174 57 826 69 64 Kozan 21 80 242 920 263 243 Pozantı 9 187 39 813 48 44 Saimbeyli 4 87 42 913 46 43 Tufanbeyli 2 47 41 953 43 40 Yumurtalık 9 204 35 796 44 41 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


İmamoğlursquonda diyabet olduğunu soumlylenme oranının ( 0) ccedilok duumlşuumlk olması ve

Karataş ( 174) Pozantı ( 187) ve Yumurtalıkrsquota ( 204) bariz olarak yuumlksek

olması dikkat ccedilekmektedir Diğer ilccedilelerde diyabet olduğunu soumlylenenlerin oranı

dengeli dağılmaktadır Ancak farklar anlamlı değildir (p=0140)

Diyabet olduğu soumlylenenlerin cinsiyete goumlre dağılımı Tablo 22rsquodedir

Tablo 22 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Cinsiyet ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu

Cinsiyet Diyabet olduğu soumlylendi mi Evet Hayır TOPLAM n + n + n

Erkek 25 82 280 918 305 282 Kadın 84 108 693 892 777 718 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


36

Diyabet olduğu soumlylenenlerde cinsiyet accedilısından anlamlı bir fark bulunmamıştır

(p=0497) Erkeklerde diyabet olduğu soumlylenme oranı 82 ve kadınlarda 108

olarak bulunmuştur

Diyabetik hastalar genelde kilo fazlası veya obezitesi olan hastalardır

Ccedilalışmamızda diyabet ile BKİ ilişkisi Tablo 23rsquode goumlruumllmektedir Boy ve kilosunu

soumlylemeyenler tabloya dahil edilmemiştir

Tablo 23 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Beden Kitle İndeksi ve Diyabet Olduğu Soumlylenme Durumu

BKİ Diyabet olduğu soumlylendi mi Evet Hayır TOPLAM n + n + n

le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000

Suumltun yuumlzdesi +Satır yuumlzdesi x2=4231 SD=2 P=00001

Ccedilalışmamıza katılanlarda BKİ le 25 olanların 38rsquoi diyabet olduğunu

soumlylemişken BKİ normal olanlarda bu oran 109 ve BKİ ge30 olanlarda 163rsquotuumlr

BKİ arttıkccedila diyabet olduğu soumlylenenlerin oranı artmıştır Bu bulgu da anlamlı

bulunmuştur (p=00001)


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Ağız Sağlığı Durumu

Ccedilalışmamızda diş hekimine gitme durumu Şekil 5rsquode goumlsterilmiştir

37

Şekil 5 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) En Son Diş Hekimine Gitme Durumu

Goumlruumlşuumllen kişilerin 4016rsquosı (441 kişi) son bir yıl iccedilinde diş hekimine gitmişken

1183rsquouuml (43 kişi) hiccedil diş hekimine gitmediğini belirtmiştir Bu kişilerin yaş grubuna

goumlre en son diş hekimine gitme durumu ise Tablo 24rsquote goumlsterilmiştir

Tablo 24 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Yaş Grupları ve Diş Hekimine Gitme Durumları

Yaş Diş hekimine gitme durumu Son 1 yıl iccedilinde Son 2+ yılda giden Hiccedil gitmeyen TOPLAM n + n 0+ n + n

20-29 109 480 60 264 58 256 227 215 30-39 104 479 85 392 28 129 217 206 40-49 94 418 115 511 16 71 225 213 50-59 69 390 97 548 11 62 177 168 60 + 65 311 127 608 17 81 209 198 TOPLAM 441 418 484 459 130 123 1055 1000 + Satır yuumlzdesi Suumltun yuumlzdesi x2=91048 SD=8 p= 00001

Tablo 24rsquode goumlruumllduumlğuuml gibi son bir yıl iccedilinde diş hekimine gitme durumu 20-29

yaş grubunda en yuumlksektir ( 48) Bu oran yaş grubu arttıkccedila azalmaktadır 60 yaş ve

uumlzerinde oran 311rsquodir Bulunan fark anlamlıdır (p=00001)

38

Tablo 25 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Eğitim ve Diş Hekimine Gitme Durumu

Eğitim durumu

Diş hekimine gitme durumu Son 1 yıl iccedilinde Son 2 artı

yıllarda giden Hiccedil gitmeyen TOPLAM

N + n + n + n Okur- yazar değil

57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69

İlkokul 180 388 221 476 63 136 464 440 Ortaokul 46 484 36 379 13 137 95 90 Lise 89 466 78 408 24 126 191 181 Uumlniversite 41 621 24 364 1 15 66 63 TOPLAM 441 418 484 459 130 123 1055 1000

+ Satır yuumlzdesi Suumltun yuumlzdesi x2=25345 SD=10 p=0005

Eğitim durumu ve diş hekimine gitme durumunda uumlniversite mezunlarında son bir yıl iccedilinde diş hekimine gitme oranı en yuumlksektir Ayrıca hiccedil gitmeyenlerin oranı uumlniversite mezunlarında en duumlşuumlktuumlr Aradaki fark anlamlı bulunmuştur (p=0005)

Tablo26 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Cinsiyet ve Diş Hekimine Gitme Durumu

Cinsiyet Diş hekimine gitme durumu Son 1 yıl iccedilinde Son 2 artı yıllarda

giden Hiccedil gitmeyen TOPLAM

N + n + n + n Erkek 108 366 154 522 33 112 295 280 Kadın 333 438 330 434 97 128 760 720 TOPLAM 441 418 484 459 130 123 1055 1000

+Satır yuumlzdesi Suumltun yuumlzdesi x2=6641 SD=2 p=0036

Son bir yıl iccedilinde diş hekimine gitme durumunda kadınların oranı daha yuumlksektir

ve aradaki fark anlamlıdır (p=0036)

39

Tablo 27 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Diş Ccediluumlruumlğuuml Nedeniyle Kaybedilen Diş Sayısı

Diş ccediluumlruumlğuuml nedeniyle

kaybedilen diş sayısı

n

Hiccedil kaybetmedim 203 186

1-5 diş kaybettim 427 391



Hepsini kaybettim 166 152

Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000

Diş sağlığı ile ilgili olarak goumlruumlştuumlğuumlmuumlz kişiler arasında hiccedil diş kaybı

olmayanların oranı 186 iken en buumlyuumlk grubun (391) 1-5 diş kaybı vardır

Dişlerimin hepsini kaybettim diyenlerin oranı ise 152rsquodir

Tablo 28 Adana İli İlccedilelerinde(Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Eğitim Durumu ve Diş Ccediluumlruumlğuuml Nedeniyle Kaybedilen Diş Sayısı

Eğitim durumu

Kaccedil diş kaybettiği Hiccedil 1-5 6-10 11-15 Tuumlmuumlnuuml TOPLAM n + n + n + n + n + n

Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767

TOPLAM 203 187 426 392 157 144 136 125 166 153 1088 1000 +Satır yuumlzdesi Suumltun yuumlzdesi x2=22072 SD=4 p=00001

Goumlruumlşuumllen kişilerde tuumlm dişlerimi kaybettim diyenlerin 423rsquouuml okul

bitirmeyenler ve 71rsquoi okul bitirenler grubundadır (Tablo 28)

40

Tablo 29 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Cinsiyet ve Diş Ccediluumlruumlğuuml Nedeniyle Kaybedilen Diş Sayısı

Cinsiyet Kaccedil diş kaybettiği Hiccedil 1-5 6-10 11-15 Tuumlmuumlnuuml TOPLAM n + n + n + n + n + n

Erkek 47 156 124 411 47 156 39 129 45 149 302 277 Kadın 156 198 303 385 110 140 97 123 121 154 787 723 TOPLAM 203 187 427 392 157 144 136 125 166 152 1089 1000


Ccedilalışmamızda cinsiyet ile kaybedilen diş sayısı arasında anlamlı ilişki

saptanmamıştır (p=0564) Diş kaybetme durumunu cevaplayan 1089 kişinin ortalama

diş kaybı sayısı ise 894plusmn1079rsquodur (minimum0 maksimum32)

Diş ccediluumlruumlğuuml oluşumunda diş plaklarının etkisi bilinmektedir Dişler fırccedilalanarak bu

engellenmediği zaman dişlerimizdeki bu plakların bir diş hekimi tarafından

temizlenmesi gerekir Goumlruumlştuumlğuumlmuumlz kişilere dişlerini en son ne zaman temizlettikleri

de sorulmuştur (Tablo 30)

Tablo 30 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Dişlerini Temizletme Zamanı

Dişlerini temizletme zamanı n Son 1 yıl iccedilinde 157 144 Son 2 yıl iccedilinde 55 51 Son 5 yıl iccedilinde 54 50 5 yıldan oumlnce 98 90 Hiccedil 661 608 Bilmiyorum 62 57 TOPLAM 1087 1000

Goumlruumlşuumllen kişilerin 60rsquo8rsquoi dişlerini hiccedil temizlettirmediklerini belirtmişlerdir

Son bir yılda dişlerini temizlettirenlerin oranı ise sadece 144rsquoduumlr

Dişlerini temizletme ile eğitim durumu arasında ilişki Tablo 31rsquode goumlsterilmiştir

41

Tablo 31 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Dişlerini Temizletme ve Eğitim Durumu

Eğitim durumu

Dişlerini temizletme zamanı Son 1-5 yıl iccedilinde

5 yıldan oumlnce Hiccedil TOPLAM

n + n + n + n Okul bitirmeyenler

33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771

TOPLAM 266 260 98 96 660 644 1024 1000 Suumltun yuumlzdesi +Satır yuumlzdesi x2=22500 SD=2 p=000001

Bir okul bitirmeyenlerde son 1-5 yıl iccedilinde dişlerini temizletme oranı 141 iken

okul bitirenlerde bu oran 295rsquodir ve bu fark anlamlıdır (p=000001)


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Aşılanma Durumu

Kişilere son bir yıl iccedilinde grip tetanoz ya da hepatit B aşısı olup olmadıkları

sorulmuştur (Tablo 32)

Tablo 32 Adana İli İlccedilelerinde ( Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Aşılanma Durumu

Aşı tipi Aşılanma durumu

Evet Hayır Bilmiyorum TOPLAM

N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000

Aşılanma oranları genel olarak ccedilok duumlşuumlktuumlr Grip aşısı iccedilin oran 38rsquodir

Ccedilalışma yaptığımız doumlnemde henuumlz grip pandemisi yoktu Tetanoz aşı oranının nisbi

yuumlksek olması ( 82) uumlcretsiz yapılıyor olmasından kaynaklanabilir Grip aşı oranının

duumlşuumlkluumlğuuml 65 yaş uumlstuuml risk faktoumlruuml olanlar ve daha duumlşuumlk yaş grubunda ise splenektomi

42

ve immuumln yetmezlik gibi risk faktoumlruuml olanlar hariccedil uumlcretli olmasından kaynaklanabilir

Daha oumlnce uumlccedil doz hepatit B aşısı yaptıranların oranı ise 5rsquotir

Uumllkemizde sporadik kuduz vakaları halen goumlruumllmektedir ve kuduz aşısı şuumlpheli

hayvanlarla şuumlpheli temasta uumlcretsiz olarak yapılmaktadır Goumlruumlştuumlğuumlmuumlz kişilerin

sadece ikisi son bir yıl iccedilinde kuduz aşısı yaptırmak zorunda kalmıştır

Tablo 33 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Cinsiyet ve Aşılanma Durumu

Aşılar

Evet Hayır Toplam P

Erkek Kadın+ Erkek Kadın+ Erkek Kadın+

n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052

Erkeklerin satır yuumlzdesi +Kadınların satır yuumlzdesi

Cinsiyet ve aşılanma ilişkisine baktığımızda sadece tetanoz aşısının kadınlarda

daha fazla yapıldığını goumlrmekteyiz (Erkeklerde 49 iken kadınlarda 95) Bu

istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

Tablo 34 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Eğitim ve aşılanma durumu

Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001

Okul bitirmeyenlerin satır yuumlzdesi +Okul bitirenlerin satır yuumlzdesi Eğitim ve aşılanma durumuna baktığımızda okul bitirenlerde tetanoz ve hepatit aşılanma oranlarının yuumlksek olduğunu goumlruumlluumlyor ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

43

Tablo 35 Adana İli İlccedilelerinde ( Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Yaş Gruplarına Goumlre Son 1 Yıl İccedilinde Tetanoz Aşısı Yapılma Durumu

Yaş grubu Son 1 yıl iccedilinde tetanoz aşısı yapıldı mı

Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100


Tetanoz aşılaması ile ilgili olarak yaş grubu arttıkccedila aşılanma oranlarının duumlştuumlğuuml

saptanmıştır (Tablo 35)

Tablo 36 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Yaş Gruplarına Goumlre Daha Oumlnce Uumlccedil Doz Hepatit B Aşısı Yapılma Durumu

Yaş grubu Daha oumlnce uumlccedil doz hepatit B aşısı yapıldı mı

Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000


Ccedilalışmaya katılan kişilere daha oumlnce uumlccedil doz hepatit aşısı olup olmadıkları

sorulduğunda tetanoz aşısına benzer şekilde yaş grubu arttıkccedila aşılanma oranlarının

azaldığı goumlruumllmektedir En yuumlksek Hepatit B aşılanma oranı 20-29 yaş grubundadır (

82)

44


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Askerlik Durumu

Erkekler katılımcılara askerlik yapma ve son 12 ayda TSKrsquolerine bağlı bir sağlık

karnesiyle muayene olma veya ilaccedil yazdırma durumları sorulmuştur

Tablo 37 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Erkeklerin Askerlerin Yapma Durumu

Askerlik yapma durumu n Evet 270 882 Hayır 36 118 TOPLAM 306 1000

Tablo 37rsquode goumlruumllduumlğuuml gibi erkeklerin 882rsquosi askerliğini yapmıştı Bunların

TSKrsquoden yararlanma durumu ise Tablo 36rsquoda goumlsterilmiştir

Tablo 38 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Son 12 Ayda TSKlerine Bağlı Bir Sağlık Karnesi ile Muayene Olma veya İlaccedil Yazdırma Durumu

Son 12 ayda TSKrsquolerine bağlı bir sağlık karnesi ile muayene olma veya ilaccedil yazdırma durumu

n

Evet 7 23 Hayır 299 977 TOPLAM 306 1000

Son 12 ayda TSKrsquoe bağlı bir sağlık karnesi ile muayene olan veya ilaccedil

yazdıranların oranı 23 idi

47 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Goumlruumlşuumllen

Kişilerin Engellilik Durumu

Ccedilalışmamızda hem geccedilici veya kalıcı engellilik durumu hem de oumlzel bir alet

kullanma durumu araştırılmıştır

45

Tablo 39 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Fiziksel Ruhsal veya Duygusal Sorunlar Nedeniyle Herhangi Bir Aktiviteyi Yapamama (Engellilikdisability) ve Oumlzel Bir Alet (koltuk değneği tekerlekli sandalye oumlzel bir yatak oumlzel bir telefon vb) Kullanmasını Gerektirecek Herhangi Bir Sağlık Sorunu Olma Durumu

Geccedilici veya kalıcı engellilik Oumlzel bir alet kullanmayı gerektirecek engellilik

n n Evet 77 70 17 16 Hayır 1019 929 1079 984 TOPLAM 1096 1000 1096 1000

Goumlruumlştuumlğuumlmuumlz kişilerde fiziksel ruhsal duygusal sorunlar nedeniyle herhangi bir

aktiviteyi yapamayanların oranı (geccedilici veya kalıcı engellilik) 7 iken oumlzel bir alet

kullanmasını gerektirecek bir sağlık sorunu olanların oranı 16rsquodır (Tablo 39)

Tablo 40 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Fiziksel Ruhsal veya Duygusal Sorunlar Nedeniyle Bir Aktiviteyi Yapamama ve Eğitim Durumu

Eğitim durumu

Herhangi bir aktiviteden geri kalma durumu Evet Hayır TOPLAM

n + n + n Okul bitirmeyenler

27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766

TOPLAM 77 70 1017 930 1094 1000 Suumltun yuumlzdesi +Satır yuumlzdesi x2=628 SD=1 p=0012

Eğitim durumu ve goumlruumlştuumlğuumlmuumlz kişilerin fiziksel ruhsal veya duygusal sorunlar

nedeniyle bir aktiviteyi yapamama durumu değerlendirildiğinde okul bitirenlerde oran

6 iken okul bitirmeyenlerde oran 105rsquotir Bulgular anlamlıdır (p=0012)

46

Tablo 41 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Fiziksel Ruhsal veya Duygusal Sorunlar Nedeniyle Bir Aktiviteyi Yapamama Durumu ve Medeni Durum

Medeni durum


n + n + n Evli 53 63 784 937 837 765 Bekar 12 72 154 928 166 152 Boşanmış veya eşi oumllmuumlş

12 132 79 868 91 83


Tablo 41rsquode goumlruumllduumlğuuml gibi evli olanların 63rsquouuml fiziksel ruhsal veya duygusal

sorunlar nedeniyle bir aktiviteyi yapamadıklarını belirtirken bu oran bekar olanlarda

72 ve boşanmış veya eşi oumllmuumlşlerde 132rsquodir Bu bulgular da sınırda anlamlıdır

(p=005)


Goumlruumlşuumllen Kişilerin Evlerinde Ateşli Silah Bulundurma Durumları

Ccedilalışmamızda ayrıca ev kazaları accedilısından ateşli silah bulundurma durumu

araştırılmıştır Ateşli silah bulunduranlara silahın accedilıkta olup olmadığı ve dolu olup

olmadığı ayrıca sorulmuştur

Tablo 42 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Evlerinde Ateşli Silah Bulundurma Durumları

Ateşli silah bulundurma Ateşli silahın

accedilıkta olması

Ateşli silahın dolu

olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47

Katılımcıların 146rsquosı evlerinde ateşli silah bulundurmaktadır ve bunların

091rsquoinde ateşli silah accedilıkta (ulaşılabilir) ve 128rsquoinde ateşli silah dolu olarak

bulunmaktadır

Tablo 43 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Ateşli Silah Bulundurma ve Eğitim Durumu

Eğitim

durumu

Ateşli silah bulundurma

Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000

Suumltun yuumlzdesi +Satır yuumlzdesi X2=36 SD=1 p=0055

Eğitim durumu ve ateşli silah bulundurma durumu ele alındığında okul

bitirenlerin ateşli silah bulundurma oranı 158 iken okul bitirmeyenlerde oran 109

bulunmuştur Bulgularımız sınırda anlamlıdır (p=005)

Boumllgelere goumlre ateşli silah bulundurma durumu Tablo 44rsquode goumlsterilmiştir

48

Tablo 44 Adana İli İlccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) Kişilerin Ateşli Silah Bulundurma Durumu

İlccedileler Ateşli silah bulundurma Evet Hayır TOPLAM

n + n + n Aladağ 3 71 39 929 42 38 Ceyhan 40 100 359 900 399 365 Feke 8 200 32 800 40 37 İmamoğlu 1 48 20 952 21 19 Karaisalı 16 213 59 787 75 69 Karataş 14 203 55 797 69 63 Kozan 49 186 214 814 263 241 Pozantı 9 187 39 813 48 44 Saimbeyli 7 152 39 848 46 42 Tufanbeyli 6 140 37 860 43 39 Yumurtalık 7 149 40 851 47 43 TOPLAM 160 146 933 854 1093 1000


En yuumlksek ateşli silah bulundurma oranları Karaisalı ( 213) ve Karataşrsquota

(203) bulunmuştur En duumlşuumlk oranlar ise İmamoğlu ( 48) ve Aladağrsquodadır ( 71)

Ancak bulgular anlamlı değildir (p=032) Genel olarak av amaccedillı bulundurulduğu

soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA

Ccedilalışmamızda Adana ili ilccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil)

yaşayanlarında davranışsal risk faktoumlrlerinden bazılarını araştırmayı planladık Toplam

1096 kişiye ulaşıldı

Telefonla goumlruumlşme youmlntemini seccedilmemiz nedeniyle daha fazla sayıda kişiye daha

kısa zamanda ulaşabildik Ayrıca ccedilalışmamızın maliyeti daha duumlşuumlk duumlzeyde kaldı

Uygulama sırasında edindiğimiz izlenimlere goumlre sorduğumuz soruların anlaşılır ve accedilık

olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz Bir kişi ile goumlruumlşme suumlremiz ortalama 10-15 dakikaydı Bazı

katılımcılar mevcut sağlık sorunları hakkında konuşmak istediler Bu hastalara

danışmanlık hizmeti verildi

2009 Tuumlrkiye İstatistik Yıllığırsquona goumlre Tuumlrkiyersquode hane başı telefon sayısı

098rsquodir14 Adanarsquoda ise hane başı telefon sayısı 113rsquoduumlr20 Bu durumda telefon

oumlrneklemi ile hanelerin tuumlmuumlnuuml temsil ettiğimizi ve sonuccedilları evrenimize

genelleyebileceğimizi soumlyleyebiliriz Ancak oumlrnekleme ccedilıkan 1888 kişiden 1096rsquosına

( 58) ulaşılmasından dolayı ortaya ccedilıkan kısıtlılığı sonuccedilların değerlendirilmesinde

dikkate almak gerekmektedir Bazı ilccedilelerde konutlarda ccedilalışma saatlerinde kimsenin

bulunmamasından kaynaklanan ulaşılamama sorunları yaşandı

Adana ili ilccedilelerinde (Seyhan Yuumlreğir Sarıccedilam Ccedilukurova hariccedil) goumlruumlşuumllen 1096

kişinin yaş grupları dağılımının Adana 2009 ADNKS (Adrese Dayalı Nuumlfus Kayıt

Sistemi) verileri ile uyumlu olduğu goumlruumllmektedir21

Oumlrneklemimizdeki kadınların oranı 72 erkeklerin oranı ise 28 bulunmuştur

Bu fark anlamlıdır Kadın ve erkek oranının farklı ccedilıkmasının nedeni ccedilalışma yaptığımız

saatlerde kadınların evde daha ccedilok bulunmasıdır Bu durum telefon goumlruumlşmelerinin

akşam ve hafta sonlarına kaydırılmasıyla aşılmaya ccedilalışılmıştır Ama istenilen duumlzeyde

bir dengeleme sağlanamamıştır Bu nedenle cinsiyete dayalı istatistikler bu kısıtlılık

dikkate alınarak değerlendirilmelidir

Ccedilalışmaya katılanların yaş grubu ve eğitim dağılımında uumlniversite mezunu

olanların 368rsquoi 20-29 yaş grubunda bulunmuştur Buna karşılık okur-yazar

olmayanların 511rsquoi ise 60 yaş ve uumlzerindedir Tuumlrkiye İstatistik Kurumu ADNKS

veri tabanındaki bilgiler bu durumla benzerdir21

50

Ccedilalışmamızda goumlruumlşuumllen kişilerde şu an astımı olanların oranı 5 bulunurken

astım olduğu soumlylenenlerin oranı 66 bulunmuştur Amerika Birleşik Devletlerirsquonde

benzer şekilde yapılan BRFSS 2008 anket sonuccedillarında şu an astımı olanlar 87 iken

astımı olduğu soumlylenenlerin oranı 136 bulunmuştur27 Gelişmiş uumllkelerde astım

prevalansının daha yuumlksek olduğu bilinmektedir Her iki ankette de goumlruumllduumlğuuml gibi

astım olduğu soumlylenenlerin oranı şu an astımı olanlardan daha yuumlksektir Bunun nedeni

kişilere yanlış astım tanısı konulmasından ya da bazılarının hastalık semptomlarının

ilaccedilsız kontrol altında olmasından kaynaklanabilir Aslında astım kronik bir hastalıktır

medikal tedaviye uyarak ve risk faktoumlrlerinden kaccedilınarak hastalık kontrol altına

alınabilir

Uumllkemizde astım prevalansı ccedilocuklarda 07-148 iken erişkinde 03-76

arasındadır Erişkinlerde astım kadınlarda daha ccedilok goumlruumllen bir hastalıktır Astımın

belirli yaş gruplarında uzun suumlreli bazen oumlmuumlr boyu remisyon doumlnemlerine girdiği

bilinmektedir Bir araştırmada hastaların 55rsquoinde astım semptomlarının 14 yaş

civarında tamamen kaybolduğu saptanmıştır28

Uysalrsquoın Seyhan ilccedilesinde yaptığı ccedilalışmada kendisine astım olduğu

soumlylenenlerin oranı 37 Arabacırsquonın Yuumlreğir ilccedilesinde yaptığı ccedilalışmada ise 56

olarak bulunmuştur2930 Astım olduğu soumlylenenlerin oranı boumllgemizdeki verilerle

uyumludur Nitekim Tuumlrkiyersquode astım prevalansı ortalama 6 olarak bildirilmektedir4

Ccedilalışmamızda şu an astım olduğu soumlylenenlerin oranı kadınlarda daha yuumlksektir

Bu durum da literatuumlr bilgileri ile uyumludur Geccedilen yuumlzyılda yuumlruumltuumllen 2005 kişinin

prospektif ccedilalışmasında ccedilocuklarda astım accedilısından erkeklerin daha fazla riske sahip

oldukları goumlsterilmiştir Buna karşın ergen ve yetişkinlerde kadınlar daha fazla risk

altındadır Bu konudaki bir hipotez erkek ccedilocukların kız ccedilocuklarına nazaran daha

kuumlccediluumlk havayollarına ve daha duumlşuumlk akım oranlarına sahip olmasıdır Gerccedilekte de erkek

ccedilocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonları daha sık goumlruumllmektedir31

Ayrıca astım epidemiyolojisi ile ilgili duumlnyanın değişik boumllgelerindeki astım

prevalansı karşılaştırmasında Batıdaki yuumlksek ve artan prevalansın kentsel yaşam ve

maddi rahatlıkla ile ilişkili olduğu goumlsterilmektedir32

Ccedilalışmamızda diyabeti olduğu soumlylenenlerin oranı 84 ve gebeliği sırasında

diyabet oranı 02 sınırda diyabet ise 15 idi Birleşik Devletlerrsquode 2008 yılı BRFSS

51

verilerine goumlre diyabet olduğunu soumlyleyenlerin oranı 83 ve gebelik ilişkili diyabeti

olanlar 08 olup ccedilalışmamız sonuccedillarına ccedilok benzerdir27

Uysalrsquoın ccedilalışmasında Adana Seyhan ilccedilesinde diyabet prevalansı 47

Arabacırsquonın ccedilalışmasında Yuumlreğir ilccedilesinde diyabet prevalansı 63 bulunmuştur

Perifer ilccedilelerde diyabet prevalansı merkez ilccedilelere goumlre daha fazladır Goumlkccedilel ve

arkadaşlarının Adanarsquoda yaptığı bir araştırmada ise Adana ilindeki diyabet prevalansı

116 bulunmuştu33 Bizim sonuccedillarımız da bu bulgulara ccedilok benzerdir

ABDrsquode diabetes mellitus mortalite ve morbiditenin oumlnemli bir nedeni ve

buumlyuumlyen bir halk sağlığı sorunudur Diyabet yaşlı Amerikalılarda yaşam kalitesini

olumsuz etkilemektedir34

1995 ile 2025 yılları arasında diyabetli hasta sayısının gelişmiş uumllkelerde 42

artması beklenmekte fakat gelişmekte olan uumllkelerde 170 artacağı oumlngoumlruumllmektedir

2025 yılında en ccedilok diyabetli kişiye sahip olması beklenen uumllkeler Hindistan Ccedilin ve

ABDrsquodir35

Ağız sağlığı insan sağlığının ccedilok oumlnemli bir parccedilasıdır Ccedilalışmamızda son bir

yılda herhangi bir nedenle diş hekimine gitme oranı 40rsquodır Bu oran ABD 2008

BRFSS verilerinde 712rsquodir27 Bulgular uumllkemizde diş hekimine gitme alışkanlığının

ccedilok duumlşuumlk olduğunu goumlstermektedir Katılımcıların 152rsquosi tuumlm dişlerini diş ccediluumlruumlğuuml

nedeniyle kaybettiğini belirtirken en az bir diş kaybı olanların oranı 815rsquodir Bu

gerccedilekten ccedilok buumlyuumlk bir orandır ve diş sağlığı ile ilgili halk eğitiminin ve diş fırccedilalama

alışkanlığının ccedilok duumlşuumlk duumlzeyde olduğunu goumlstermektedir Uysalrsquoın ccedilalışmasında

Seyhan ilccedilesinde en az bir diş kaybı olanların oranı 48 bulunmuştur Diş sağlığı ile

ilgili ilccedile verileri Adana il merkezine goumlre daha koumltuumlduumlr Tuumlrk Diş Hekimleri Birliği

verilerine goumlre diş hekimine gitme sıklığı yılda 09 kezdir Bu oran Avruparsquoda yılda

5rsquodir36

Erişkin aşılaması uumllkemiz iccedilin ccedilok oumlnemlidir ve ihmal edilmiştir Sadece ccedilocuk

bağışıklanmasına odaklanılmıştır Katılımcılardan son bir yılda grip aşısı olanların oranı

38 idi (Ccedilalışmayı yaptığımız doumlnemde domuz gribi pandemisi yoktu) Uysalrsquoın

Adana merkez ilccedilelerde yaptığı araştırmada ise bu oran 84rsquoduumlr ABD 2008 BRFSS

verilerinde ise son bir yılda grip aşısı yaptıranların oranı 709rsquodur ABDrsquode erişkin

aşılama oranları bizden en az 10 kat daha fazladır Erişkin tetanoz aşı uygulama

oranlarının duumlşuumlk olmasının nedenlerinden birisi tetanoz aşısının on yıllık bağışıklık

52

suumlresinin olması bizim ise son bir yılı sorgulamış olmamız olabilir Ayrıca kadınların

gebelikte rutin tetanoz aşı uygulaması nedeniyle son bir yılda tetanoz aşılaması daha

yuumlksek bulunmuştur Yaşamları boyunca uumlccedil doz hepatit B aşısı yaptıranların oranı ise

5 bulunmuştur Uysalrsquoın ccedilalışmasında bu oran 67rsquodir

DSOuml (Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml)rsquone goumlre Tuumlrkiyersquonin iccedilinde bulunduğu Akdenizrsquoe

komşu uumllkelerde hepatit B prevalansı 2-7 olup orta duumlzeydedir37 Hepatit B ccedilok ciddi

sağlık sorunlarına yol accedilarken ve tedavi maliyeti ccedilok yuumlksek bir hastalıkken aşılamaya

oumlnem verilmemesi duumlşuumlnduumlruumlcuumlduumlr

Goumlruumlştuumlğuumlmuumlz kişilerden 70rsquoı geccedilici veya kalıcı herhangi bir aktiviteyi

yapamama durumu (engellilikdisability) tanımlamışlardır Bu oran Seyhan ilccedilesinde

82 ve ABD BRFSS 2008 verilerinde 204rsquoduumlr27

Ccedilalışmamızda oumlzel alet (koltuk değneği tekerlekli sandalye oumlzel bir ayakkabı

vb) kullanmayı gerektirecek sakatlığı olanların oranı 16 olarak bulunmuştur ABD

2008 BRFSS verilerinde uumllkelerinin geneli iccedilin oran ise 72rsquodir Ccedilalışmaya katılan

kişilerin sosyokuumlltuumlrel duumlzeylerinin orta olması ve engelliğe bağlı oumlzel bir cihaz

kullanma gerekliliği bilincinin yeterince oluşmaması nedeniyle bu sorunun yanıtı

beklenenin altında bulunmuş olabilir Bu konuda hekimlerde hastalarını gerektiği

şekilde youmlnlendirmemiş de olabilirler Tuumlrkiye İstatistik Yıllığırsquonda ortopedik goumlrme

işitme dil ve konuşma ve zihinsel engelli toplamı 308rsquotir14

Anketimize katılanların 146rsquosı evinde ateşli silah bulundurduğunu bunların

13rsquouuml ateşli silahın dolu olduğunu belirtmişlerdir Seyhan ilccedilesinde evinde ateşli silah

bulunduranların oranı 75 ve bunların dolu olma oranı da 202 olarak bulunmuştur

Merkez ilccedilelerde perifere goumlre silah bulundurma oranları duumlşuumlkken bunların dolu olarak

bulundurulması ateşli silah yaralanmalarının buralarda daha fazla olmasına yol accedilabilir

Ccedilalışmamızda periferik ilccedilelerde bulundurulan silahların ccediloğunluğu av amaccedillı olarak

belirtilmiş ve ccedilok az bir kısmının dolu olduğu ifade edilmiştir

Buguumln Tuumlrkiyersquode yılda 3000 kişi ateşli silahlarla oumllmekte 700rsquouuml ise

yaralanmaktadır Cinayetlerin 60rsquoında ateşli silah kullanılmaktadır Her 10 kişiden

birinde ve her uumlccedil evden birinde ateşli silah vardır Bizim ccedilalışmamızda ise yaklaşık her

yedi evden birinde ateşli silah vardır Kişiler bulundurdukları silahları başka kaygıları

nedeniyle bize belirtmemiş olabilirler Silahın kolay ulaşılabilir olması cinayet intihar

gibi olayların her an meydana gelmesinin en oumlnemli nedenidir

53

Evde silah bulunması ev halkından birinin cinayet intihar kaza gibi nedenlerle

oumllme riskini 41 oranında arttırmaktadır38 ABDrsquode 8-12 yaş arası 64 erkek ccedilocuğuyla

yapılan bir araştırmada erkek ccedilocukların 76rsquosının evde bir silah bulduğunda eline

aldığı ve 48rsquoinin de tetiği ccedilektiği goumlruumllmuumlştuumlr39 Bu nedenlerden dolayı evlerde

bulundurulan ateşli silahlar ccedilocukların ulaşamayacağı yerde tutulmalıdır Alkol

alışkanlığı oumlfke kontroluumlnde başarısızlık madde bağımlılığı psikolojik rahatsızlıklar

gibi sorunları olanların hiccedilbir gerekccedileyle silahlanmaması oumlnemlidir

Ccedilalışmamızın zor yanı kişilere daha oumlnce haber verilmeden aranması ve

ccedilalışmaya katılmaları iccedilin rızalarının alınması olmuştur Goumlruumlşmeci olarak doktor

olmamız bu zorlukları biraz olsun azaltmıştır Tuumlrkiyersquode bu tuumlr telefonla anket

youmlntemine insanlar alışkın olmadığından bazıları goumlruumlşme yapmak istememiştir Hatta

bazı kişilere demografik bilgilerle ilgili soru sorduğumuzda bunların kendileri hakkında

koumltuumlye kullanılabileceğini soumlyleyerek ccedilalışmaya katılmamışlardır

Yaptığımız ccedilalışma hem maliyet etkin olmuş hem de bize az zamanda ccedilok sayıda

kişiye ulaşma olanağı sağlamıştır Amerika Birleşik Devletlerirsquonde CDC (Centers for

Disease Control and Prevention) her yıl buumltuumln eyaletlerde davranışsal risk faktoumlrlerini

araştırmakta ve verileri yayınlamaktadır Koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin

planlanmasında bu veriler kullanılmaktadır

Uumllkemizde de bu tuumlr ccedilalışmaların yaygınlaştırılarak Tuumlrkiyersquonin sağlık haritasının

ccedilıkarılmasının koruyucu sağlık hizmetlerinin planlanması ve sağlık politikalarının

oluşturulmasında faydalı olacağını duumlşuumlnuumlyoruz

BRFSS verileri mortalite ve morbiditeyi azaltma stratejilerini planlama youmlnetme

uygulama ve goumlzlemleme iccedilin kullanabilir BRFSS ABDrsquode 1984rsquoden beri bir veri

kaynağı olarak kullanılmaktadır Duumlnyada kesintisiz yuumlruumltuumllen en geniş telefonla

araştırma sistemidir Elde edilen bilgiler aylık olarak toplanmakta ve CDCrsquoye

guumlvenilirliği kontrol edilmek uumlzere goumlnderilmektedir40

Aile Hekimliği disiplininin temel ilkelerinden birisinde belirtildiği gibi aile

hekimi rahatsızlıkların toplum iccedilindeki prevalans ve insidansıyla belirlenen oumlzguumln karar

verme suumlrecini kullanabilmelidir Bunun iccedilin ccedilalıştığı toplumdaki hastalıklar hakkında

bilgi sahibi olmalıdır Aile hekimi sağlığın geliştirilmesi ve hastalıkların oumlnlenmesi iccedilin

koruyucu sağlık hizmetlerini planlamalı ve uygulamalıdır Topluma karşı da bir

sorumluluğu vardır41

54

51 Ccedilalışmanın Kısıtlılıkları

bull Ccedilalışmamızda kadınların sayısının yuumlksek erkeklerin sayısının duumlşuumlk olmasıdır

Bu tip ccedilalışmalar ya işyerlerini de kapsamalı ya da hafta sonlarını da

kapsamalıdır

bull Oumlrnekleme ccedilıkanların 58rsquosine ulaşılabilmiştir

bull Katılım yuumlzdesi bazı ilccedilelerde duumlşuumlk duumlzeyde kalmıştır

55

6 SONUCcedilLAR VE OumlNERİLER

61 Sonuccedillar

1-BRFSS ile telefonla anket youmlntemi kullanılmasının guumlvenirliliği kanıtlanmıştır42

BRFSS modelinde birccedilok sorunun en azından orta derecede guumlvenirliliği ve geccedilerliliği

goumlsterilmiştir43 Bizde aynı youmlntemi uygulayarak elde ettiğimiz veriler başka youmlntem

uygulanarak elde edilen bilgilere benzerdir

2-Aile hekimliğinde rahatsızlıkların goumlruumllme oranı toplumdaki goumlruumllme oranıyla

aynıdır Hiccedil bir oumln eleme olmadığı iccedilin rahatsızlıkların prevalans ve insidansı hastane

ortamından farklıdır ve ciddi rahatsızlıklar birinci basamakta hastanede olduğundan

daha az sıklıkla goumlruumlluumlr Elde ettiğimiz bu bulgular klinik karar verme suumlrecinde faydalı

olacaktır Ccediluumlnkuuml Aile hekiminin kendine oumlzguuml karar verme suumlreci vardır

3-Aile hekimliğinin 10 İlkesine goumlre Aile hekiminin toplum sağlığı iccedilin oumlzel bir

sorumluluk uumlstlenir Hem bireye hem de topluma karşı sorumluluk taşır Toplum iccedilin

risk faktoumlrlerini hastalık prevalanslarını bilmek ve oumlnlemler almak zorundadır

4-Koruyucu sağlık hizmetleri sağlığın geliştirilmesi iccedilin ve kaynakların etkin

kullanılması accedilısından ccedilok oumlnemlidir ve gereken oumlnem verilmelidir

5-Bu ccedilalışmada astım diyabet gibi kronik hastalıkların goumlruumllme oranlarında boumllgemizde

ve uumllkemizde yapılan prevalans ccedilalışmalarıyla uyumlu sonuccedillar elde edilmiştir

6-Ccedilalışma evrenimizde şu an astımı olanların oranı 5rsquotir diyabet prevalansı gebelik

sırasında ve sınırda diyabet dahil edildiğinde 101 bulunmuştur

7-Goumlruumlşuumllen kişilerde duumlzenli diş hekimine gitme alışkanlığının duumlşuumlk olduğu

goumlruumllmuumlştuumlr Katılımcıların sadece 40rsquoı son bir yıl iccedilinde diş hekimine gittiğini

belirtmiştir

8-Goumlruumlşuumllen kişilerde erişkin aşılama oranları ccedilok duumlşuumlktuumlr Bağışıklama kavramı ele

alındığında sadece ccedilocuklar akla gelmektedir Erişkin bağışıklamasına yeterince oumlnem

verilmemektedir

9-Ccedilalışmaya katılanlarda oumlzel alet kullanmayı gerektirecek sakatlığı olanların oranı

16 olup ABD genelindeki verilerden duumlşuumlktuumlr

56

10-Ccedilalışmaya katılanlarda yaklaşık her yedi evden birinde ateşli silah bulunmaktadır

Tuumlrkiye verilerine goumlre ise her uumlccedil evden birinde ateşli silah bulunmaktadır Bu da bizim

ccedilalıştığımız toplumda oranların duumlşuumlk olduğunu goumlstermektedir

62 Oumlneriler

1- Toplumdaki sağlık ile ilişkili olaylar duumlzenli olarak izlenmelidir

2- Bu izlem yuumlz yuumlze goumlruumlşme veya telefonla anket youmlntemiyle yapılabilir

3- Telefonla anket youmlnteminin geccedilerliliği ve guumlvenilirliği artık herkes tarafından kabul

edilmektedir Telefonla anket diğer youmlntemlere goumlre daha ucuz olduğundan bu tip

araştırmalarda tercih edilebilir

4- Sağlıkla ilgili ulusal ve boumllgesel planlamalar yapmak ve sağlık kaynaklarının uygun

dağılımını sağlamak iccedilin gerccedilek verilere ulaşılmalıdır Sadece hizmet sunumu sırasında

yapılan taramalar hizmete coğrafi ve ekonomik ulaşım zorluğu ccedilekmeyenleri

kapsamaktadır Bu nedenle hastanede yapılan ccedilalışmaların sonuccedilları rahatsızlıkların

toplumda goumlruumllme oranlarını yansıtamamaktadır Dolayısıyla birinci basamakta yapılan

ccedilalışmalar arttırılmalıdır

5-Astım boumllgemizde de oumlnemli bir sağlık sorunudur Sadece astımı olanlara değil risk

sahibi olup astımı olmayanlara da danışmanlık hizmeti verilmelidir

6- Astım hastalarına bulgu ve belirtilerine veya ekspiratuar akım oranlarına goumlre yazılı

bir hareket planı verilebilir Bu oumlzellikle orta ve ağır astım hastaları iccedilin ccedilok oumlnemlidir

Astım hastaları pnoumlmokok ve influenza aşısı olmalıdır44

7- Boumllgemizde diyabet prevalansı 101 olup primer korunma oumlnlemleri kişilere daha

fazla anlatılmalıdır

8-Astım ve diyabet kronik hastalıklardır Kronik bakımı iyileştirmek iccedilin hizmet sunan

kuruluşlar egzersiz programları yaşlılık merkezleri ve kendi kendine yardım grupları

gibi topluma dayalı kaynaklarla bağlantıda olmalıdır Hasta eğitimi yapan hastaneler

veya evde bakım hizmeti veren şirketler ile bağlantı kurulması oumlzellikle kısıtlı

kaynakları olan kuumlccediluumlk sağlık merkezleri iccedilin faydalıdır45

9-Kronik hastalığı olanlara kendi kendine youmlnetim desteğinin sağlanması oumlnemlidir

1989 yılında Ulusal Kanser Enstituumlsuuml hastaların sigarayı bırakmalarına yardım etmek

iccedilin hekimlere youmlnelik birccedilok bileşenli bir program geliştirdi Bu ccedilerccedileve zamanla

değişti buguumln 5A olarak bilinmektedir Değerlendir sor (Ask) oumlnerilerde bulun

(Advise) goumlruumlş birliğine var (Agree) yardım et (Assist) ve duumlzenle (Arrange) Birleşik

57

Devletler Koruyucu Hizmetler Ccedilalışma Grubu (The United States Preventive Services

Task Force) 5Arsquoyı sağlıkla ilgili davranışlarda danışmanlık muumldahalelerinde

kullanılacak birleştirici bir yapı olarak seccedilmiştir46

10-Tip 2 diyabette kendi kendine youmlnetim stratejileri iccedilinde gruba dayalı eğitim accedillık

kan glikozu gikolize hemoglobin diyabet bilgisi sistolik kan basıncı vuumlcut ağırlığı ve

diyabet tedavisinin iyileştirilmesinde etkilidir47

11-Ccedilalışmamızda diş ccediluumlruumlkleri oranı yuumlksek diş hekimine gitme oranları duumlşuumlk

bulunmuştur Ağız ve diş sağlığı iyileştirilmesi iccedilin hem ağız sağlığını iyileştirecek

oumlnlemlerin alınması hem de diş hekimine sağlıklı iken gidebilme alışkanlığı iccedilin

stratejiler geliştirilmesi gerekmektedir

12-Ağız ve diş sağlığının iyileştirilmesi ve geliştirilmesinde aile hekimliği ekibinde diş

hekiminin bulunması ve birinci basamak sağlık hizmetlerine ağız ve diş sağlığı

uygulamalarının entegre edilerek yuumlruumltuumllmesi bu konudaki eksikliğin giderilmesine

katkı sağlayabilir

13-Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanunrsquoun 7 maddesinin etkin bir

şekilde uygulamaya konulması sağlanabilir

14-Erişkin aşılama oranlarımız ccedilok duumlşuumlktuumlr Tuumlrkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik

Mikrobiyoloji Derneğirsquonin Sağlık Bakanlığı ve diğer ilgili meslek oumlrguumltlerinin işbirliği

ile hazırladığı 2009 Erişkin bağışıklama rehberinde oumlnerilen aşıların hiccedilbir ek oumldeme

olmadan yapılabilir olması aşılama oranlarını arttıracaktır Erişkin aşılaması iccedilin

kişilere ccedileşitli youmlntemlerle hatırlatma yapılabilir

15-Kronik sağlık sorunları hiccedil de az değildir Kronik sağlık sorunlarının tespiti

izlenmesi ve bakımına doumlnuumlk stratejilerin ve eylem planlarının hazırlanması ve

uygulamaya konması yararlı olacaktır Hasta eğitimi de ccedilok oumlnemlidir

58

KAYNAKLAR

1 World Health Organization World Health Report Chapter 2 Defining and Assessing Risks to Health Erişim (httpwwwwhointwhr2002chapter2enindexhtml ) Erişim tarihi1102009

2 Guirguis ndashBlake J Meyers D Crichlow R Wilson J E Statistical concepts in prevention

Risk factors In Rakel R E Ed Textbook of Family Medicine 7thEd PhiladelphiaSaundersElsevier 2007162-163

3 CDC Behavioral Risk Factor Surveillance System Questionnaires English versions Centers for Disease Control and Prevention Erişim ( httpwwwcdcgovbrfssquestionnairesenglishhtm) Erişim tarihi1102009

4 Ediger D Bronşiyal Astım In Dolar E Ed İccedil Hastalıkları 1Baskı Ankara Nobel Kitabevi 2005 149-152

5 Mellins R B Evans D Clark N Zimmerman B Wiesemann S Developing and Communicating a Long ndashTerm Treatment Plan for Asthma Two Patient Information Handouts On Asthma Am Fam Physician 200061(8) 2427-2437

6 GINA (Global Initiative For Asthma) patient guide You can control your asthma Erişim (httpwwwginasthmacomUserfilesGINA_PatientGuide2007pdf ) Erişim tarihi 6102009

7 İmamoğlu Ş Diabetes Mellitus Tip 2 In Dolar EEd İccedil hastalıkları 1Baskı Ankara Nobel Kitabevi 2005692-694

8 Oumlzcan S Saatccedilı E Bozdemir N Akpınar E Egzersiz sağlık hastalık toplum ve hekim Ccedilukurova Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2002 11395-396

9 United States Preventive Services Task Force (USPSTF) Screening for Type 2 Diabetes Mellitus in adults Erişim(httpwwwahrqgovclinicuspstfuspsdiabhtm) Erişim tarihi5042010

10 Gonsalves W (Ccedileviri Oumlzdemir H) Ağız sağlığı In South-Paul J E Matheny S C Lewis E L (Ccedileviri editoumlrleriKut A Tokalak İ Eminsoy M G) Current Aile Hekimliği Tanı veTedavi 2Baskı Ankara Guumlneş Kitabevi 2010507-517

11 Samaranayake L Essential Microbiology for Dentistry 3th Ed Edinburgh Churcill Livingstore 2006265

12 Zimmerman R K Abwesb E R Adult Vaccination In Campos-Outcalt D Ed 20 Common Problems In Preventive Health Care 1Baskı USA McGraw-Hill Companies 2000431461

13 Tuumlrkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Erişkin Bağışıklama Rehberi Ccedilalışma Grubu Erişkin Bağışıklama Rehberi 200936

14 Tuumlrkiye İstatistik Kurumu Tuumlrkiye İstatistik Yıllığı 2009103 275 401

15 McCarthy P L (CcedileviriBiccediler S ) Muayenehane ve Klinikte hasta ccedilocuğun değerlendirilmesi Ateşli silah yaralanmaları In Behrman R E Kliegman R M Jenson H B Eds (Ccedileviri editoumlruuml AkccedilayT) Nelson Pediatri 17th Ed USA Nobel Tıp Kitabevleri 2008262

59

16 Odabaş Y Anket youmlnetimi Anadolu Uumlniversitesi Erişim (wwwaofanadoluedutrkitapIOLTP2294unite05pdf ) Erişim tarihi 8102009

17 Siberry G K Conversion formulas and biostatistics In Siberry G K Iannor R Eds The Harriet Lane Handbook A manual for pediatric house officers 15thEd USA Mosby Inc 2000181-184

18 TCAdana Valiliği İl ve İlccedileler Arası Mesafeler Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuuml Erişim (httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrUzakliklarililcelerArasiMesafeaspx) Erişim tarihi3042010

19 TCAdana Valiliği İlccedilelerimiz Adana Valiliği Erişim ( httpwwwadanagovtrsayfa=4) Erişim tarihi 3042010

20 TCAdana Valiliği Sayılarla Tuumlrk Telekom Muumlduumlrluumlğuuml Tuumlrk Telekom Muumlduumlrluumlğuuml Erişim (httpwwwadanagovtrsayfa=5ampalt=turk_telekom) Erişim tarihi 3042010

21 Tuumlrkiye İstatistik Kurumu İlccedile yaş grubu ve cinsiyete goumlre nuumlfus 2009 eğitim duumlzeyi cinsiyet yaş grubuna goumlre ililccedile nuumlfusu 2009 Adrese Dayalı Nuumlfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı Erişim (httptuikapptuikgovtradnksdagitappadnkszul) Erişim tarihi3042010

22 Adana Tuumlrk Telekom Boumllge Muumlduumlrluumlğuuml telefonla oumlzel goumlruumlşme

23 Uysal Y Uysal Accedilık Kaynak Kodlu Veri Analiz Programları wwwwebdatanametr Erişim tarihi1022009

24 CDC Epi Info İstatistk Programı Centers for Disease Control and Prevention Erişim (httpwwwcdcgovepiinfo) Erişim tarihi2102009

25 CDC About the BRFSS Turning information into public health Centers for Disease Control and Prevention Erişim (httpwwwcdcgovbrfssabouthtm) Erişim tarihi 5022010

26 Remington P L Smith M Y Williamson D F Anda R F Gentry E M Hogelin G C Design characteristics and usefulness of state-based behavioral risk factor surveillance 1981ndash87 Public Health Reports 1988 103(4) 367

27 CDC Behavioral Risk Factor Surveillance System Prevalance and Trends Data Centers for Disease Control and Prevention Erişim (httpwwwappsnccdcdcgovBRFSS ) Erişim tarihi1022010

28 Gemicioğlu B Astım In Erol Ccedil Ed İccedil Hastalıkları 1Baskı Ankara MN Medikal δ Nobel 20082440

29 Uysal Y Seyhan ilccedilesinde davranışsal risk faktoumlrlerinin belirlenmesi projesi Uzmanlık tezi Ccedilukurova Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adana 2007

30 Arabacı F Yuumlreğir ilccedilesinde davranışsal risk faktoumlrlerinin belirlenmesi projesi Uzmanlık tezi Ccedilukurova Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adana 2007

31 Tang E A Matsui E Wiesch D G Samet J M Risk factors for asthma In Adkinson N F Bochner B Busse W W Holgate S T Lemonske R F F Estelle R Simons Eds Middletonrsquos Allergy Prinicples and Practice 7th Ed Philadelphia MosbyElsevier 2009735-737

32 Hopkin J M Prevalance of asthma In Warrell D A Cox T M Firth J D Benz J Oxford Textbook of Medicine 4th Ed NewYork Oxford Univ P 20031334-1335

60

33 Goumlkcel A Oumlzşahin K Sezgin N Karakoumlse H Ertoumlrer E Akbaba M Baklacı N Senguumll A Guumlvener N A High Prevalance of Diabetes in Adana Southern Province of Turkey Diabetes Care (Electronic Journal) 200326(11)3031-3034 Erişim (httpcarediabetesjournalsorgcontent26113031fullpdf+html) Erişim tarihi5012010

34 Brown D Balluz L Giles W Beckles G Moriarty D Ford E Mokdad A Diabetes Mellitus

and health related quality of life among older adults Findings from BRFSS Diabetes Research and Clinical Practice 200465(2)106-113

35 Narayan KM Gregg EW Fagot-Campagna A Engelgau MM Vinicor F Diabetes-a

commongrowing seriouscostlyand potentially preventable public health problem Diabetes Research and Clinical Practice50suppl2 200078

36 Tuumlrk Diş Hekimleri Birliği İstatistikler Ağız Diş Sağlığı ile ilgili goumlstergeler Genel durumTuumlrkiye ağız ve diş sağlığı profili Erişim (httpwwwtdborgtrtdbv2solmenu_gosterphpyer_id=7ampid=100 2004) Erişim tarihi10022010

37 World Health Organization Hepatitis B WHOcdscsrlyo20022Hepatitis B Department of Communicable Disease Surveillance and Responce 200238

38 Umut vakfıBireysel silahlanmaya ilişkin Tuumlrkiye verilerirsquodeki veriler Erişim (httpwwwumutorgtrpublicpageaspxid=19303) Erişim tarihi5032010

39 Jackman G A Farah M M Kellermann A L Simon H K Seeing Is Believing What Do Boys Do When They Find a Real Gun Pediatrics 107No6 2001 1247-1250

40 Kilmer G Roberts H PhD Hughes E Li Y Valluru B Fan A Giles W Mokdad A Jiles R Surveillance of Certain Health Behaviors and Conditions Among States and Selected Local Areas Behavioral Risk Factor Surveillance System (BRFSS) United States Mortality and morbidity weakly report 2006 57 (Electronic Journal) 20082-7 Erişim (wwwcdcgovmmwr) Erişim tarihi04032010

41 Evans P (Ccedileviri Başak O) Aile Hekimliği Genel Pratisyenlik Avrupa Tanımı Wonca 200215-19 Erişim (httpwwwwoncaeuropeorgWeb20documentsEuropean20Definition20of20family20medicineWONCA20definition20Turkish20versionpdf) Erişim tarihi1022010

42 Lederman R I Shea S Stein A D The Behavioral Risk Factor Surveillance System Questionnaire Its Reliability In a Statewide Sample American Journal of Public Health 199383(12)1768-1772

43 Nelson DE Holtzman D Bolen J Stanwyck CA Mack KA Reliability and validity of

measures from the Behavioral Risk Factor Surveillance System (BRFSS) Soz Praventivmed 200146 Suppl 1S3-42

44 Chesnutt M S Prendergast T JAsthma Assessment monitoring and preventationIn Mcphee

S J Papadakıs M A Tierrey L M EdsCurrrent Medical Diagnosis and Treatment 46th Ed New YorkMcGraw-Hill Medical 2007241

45 (CcedileviriOumlzşahin K) Kronik Hastalığı Olan Hastalara Sunulan Birinci Basamak Hizmetin İyileştirilmesiIn Bodenheimer T Grumbach K Eds (Ccedileviri Bozdemir N Saatccedilı E) Birinci Basamağın geliştirilmesi Daha iyi uygulamalar iccedilin stratejiler ve araccedillar 200955-78

46 (CcedileviriCcedilelik M) Kronik Hastalığı Olan Kişilerde Kendi Kendine Youmlnetme Desteği In Bodenheimer T Grumbach K Eds (Ccedileviri Bozdemir B Saatccedilı E) Birinci Basamağın Geliştirilmesi Daha İyi Uygulamalar İccedilin Stratejiler ve Araccedillar 200979-98

61

47 Deakın TA Mc Share CE Cade JE Williams R Group based training for self management

strategies in people with type 2 diabetes mellitus Cochraine Database of Systematic Reviews 2005 Issue2CD003417

62

EKLER

Davranışsal Risk Faktoumlrleri Araştırma Sistemi Anketi

Merhaba ben Dr Ufuk Guumllmen

CcedilUumlTF Aile Hekimliği Boumlluumlmuumlrsquonden arıyorum

Adanada yaşayanların sağlık durumlarıyla ilgili bir araştırma yapıyoruz

Eğer kabul ederseniz size sağlık durumunuz ve sağlıkla ilgili davranışlarınız hakkında birkaccedil soru sormak istiyorum

(Kişi ccedilalışmaya katılmak soruları yanıtlamak istemezse iyi guumlnler dileyerek TELEFONU KAPAT)

Orası oumlzel bir konut mu

Eğer cevap hayır ise

Teşekkuumlrler sadece oumlzel konuttaevde yaşayanlarla goumlruumlşme yapıyoruz (TELEFONU KAPAT)

Goumlruumlşuumllen numara oumlzel bir konuta aitse goumlruumlşuumllen kişi 18 yaşın uumlstuumlndeyse ve kişi goumlruumlşmeyi kabul ettiyse aşağıdaki boumlluumlm ile devam et

Bu goumlruumlşme iccedilin telefon numaranız rasgele olarak seccedilildi

Adınızı adresinizi veya buna benzer kişisel bilgilerinizi sormayacağım

Cevap vermek istemediğiniz sorulara cevap vermeyebilirsiniz ve istediğiniz an goumlruumlşmeyi bitirebilirsiniz

Bana verdiğiniz tuumlm bilgiler gizli kalacaktır

Eğer bu araştırma hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz size vereceğim şu telefonu arayabilirsiniz (CcedilUumlTF Yalım Erez Aile Hekimliği Polikliniğirsquonin telefon numarasını ver)

Boumlluumlm 1 Demografik Bilgiler

11 Kaccedil yaşındasınız

[] (Yaşı yazınız)

[ ] Bilmiyorum Emin değilim

[ ] Cevap vermek istemiyorum

12 Evli misiniz bekacircr mısınız

63

[ ] Evliyim ----gt Resmi nikahınız var mı [ ] Evet [ ] Hayır

[ ] Boşandım

[ ] Eşim vefat etti

[ ] Eşimden ayrı yaşıyorum

[ ] Hiccedil evlenmedim

[ ] Evli olmayan bir ccediliftiz


13 Evinizde 18 yaşın altında olup sizinle yaşayan ccedilocuğunuz var mı

(bu soruyu evli olmayanlara sorma)

[] Sayıda ccedilocuğum var

[ ] Hiccedil yok


14 Eğitim durumunuz nedir

[ ] Okur-yazar değilim

[ ] Okur-yazarım

[ ] İlkokul mezunuyum

[ ] Ortaokul mezunuyum

[ ] Lise mezunuyum

[ ] Uumlniversite mezunuyum


15 Ne iş yapıyorsunuz

[ ] Maaş karşılığı ccedilalışıyorum

[ ] Kendi işim

[ ] Bir yıldan fazla suumlredir işsizim

[ ] Bir yıldan kısa suumlredir işsizim

[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim

[ ] Ccedilalışamaz durumdayım


16 Cevap veren kişinin cinsiyetini belirtiniz

(sadece gerekliyse sorunuz)

[ ] Erkek

[ ] Kadın

17 Sizin bilginize goumlre şu anda gebe misiniz

(49 yaş uumlstuumlndeki kadınlara bu soruyu sorma)

[ ] Evet

[ ] Hayır



18 Vuumlcut ağırlığınız ne kadar

[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm



110 Cep telefonu hariccedil evinizde birden fazla telefon hattı var mı

[ ] Evet

[ ] Hayır


65


111 Geccediltiğimiz 12 ay iccedilerisinde bir hafta veya daha fazla suumlre iccedilin evinizde telefonunuzun kesildiği oldu mu

[ ] Evet

[ ] Hayır



Boumlluumlm 2 Astım

91 Bir hekim tarafından astımınız olduğu soumlylendi mi

[ ] Evet

[ ] Hayır



Boumlluumlm 3 Diyabet

101 Bir hekim tarafından şeker hastalığınız olduğu soumlylendi mi

[ ] Evet

[ ] Evet fakat sadece gebeliği sırasında

[ ] Hayır



Boumlluumlm 4 Ağız Sağlığı

111 Herhangi bir nedenle diş hekimine veya diş kliniğine en son ne zaman gittiniz

[ ] Son bir yıl iccedilinde

[ ] Son iki yıl iccedilinde

66

[ ] Son beş yıl iccedilinde

[ ] Beş yıl veya daha uzun suumlre oumlnce


[ ] Hiccedil


112 Diş ccediluumlruumlğuuml nedeniyle kaccedil dişinizi kaybettiniz

[] tane dişimi kaybettim

[ ] Hepsini kaybettim


[ ] Hiccedilbirini kaybetmedim


113 Dişlerinizi en son ne zaman temizlettiniz






[ ] Hiccedil


Boumlluumlm 5 Aşılama

121 Son 12 ay iccedilinde grip aşısı yaptırdınız mı

[ ] Evet

[ ] Hayır



67

122 Son 12 ay iccedilinde tetanoz aşısı yaptırdınız mı

[ ] Evet

[ ] Hayır



123 Daha oumlnce uumlccedil doz Hepatit-B aşısı yaptırdınız mı

[ ] Evet

[ ] Hayır



124 Daha oumlnce hiccedil kuduz aşısı yaptırdınız mı

[ ] Evet

[ ] Hayır



Boumlluumlm 6 Askerlik Durumu

131 Askerlik yaptınız mı

[ ] Evet

[ ] Hayır

[ ] Bimiyorum Emin değilim


132 Son 12 ay iccedilerisinde Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerirsquone bağlı bir sağlık karnesi ile muayene oldunuz mu veya ilaccedil yazdırdınız mı

[ ] Evet

[ ] Hayır

68


[ ] Cevaplamak istemiyor

Boumlluumlm 7 Engellilik

141 Fiziksel ruhsal veya duygusal sorunlar nedeniyle herhangi bir şekilde herhangi bir aktiviteden geri kaldınız mı (engellilikdisability)

[ ] Evet

[ ] Hayır


[ ] Cevaplamak istemiyorum

142 Oumlzel ekipman (koltuk değneği tekerlekli sandalye oumlzel bir yatak oumlzel bir telefon vs) kullanmanızı gerektirecek herhangi bir sağlık sorununuz var mı

[ ] Evet

[ ] Hayır



Boumlluumlm 8 Ateşli Silahlar

151 Evinizde ateşli silah bulunuyor mu

[ ] Evet

[ ] Hayır



152 Bu silahlardan herhangi biri şu anda dolu mu

[ ] Evet

[ ] Hayır


69


153 Bu silahlardan herhangi biri şu anda accedilıkta mı ulaşılabilir bir yerde mi

[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu

Ccedilalışmamıza katıldığınız iccedilin teşekkuumlr ederiz

70

71

OumlZGECcedilMİŞ

Adı Soyadı Ufuk Guumllmen

Doğum yeritarihi Adana 1971

Medeni durumu Evli

Adres Toros mahallesi Mavi Bulvar Erciyes Plaza B Blok Kat3

Daire3 Ccedilukurova ADANA

Telefon 322-2279955

E-mail ufukgulmenhotmailcom

Mezun olduğu tıp fakuumlltesi İstanbul Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Goumlrev yerleri 2000-2002 TC Sağlık Bakanlığı Kuumlrtuumlncuuml Sağlık Ocağı

Musabeyli Kilis

2002-2003 TCSağlık Bakanlığı Elbeyli Sağlık Ocağı

Elbeyli Kilis

2003-2007 Başkent Uumlniversitesi Adana Uygulama ve

Araştırma Hastanesi

2007-2010 ndashCcedilukurova Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Aile

Hekimliği Anabilim Dalı Adana

Dernek Uumlyelikleri TAHUD

Yabancı diller İngilizce Almanca








Dr Ufuk GUumlLMEN

UZMANLIK TEZİ

TEZ DANIŞMANI

Prof Dr Nafiz BOZDEMİR Bu ccedilalışma CcedilUuml Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından TF 2008 LTP19 proje no ile desteklenmiştir

ADANAndash2010

i

TEŞEKKUumlR








personeline





Dr Ufuk Guumllmen

ii

İCcedilİNDEKİLER

Sayfa

TEŞEKKUumlR i


TABLO LİSTESİ iv


KISALTMALAR viii

OumlZET ix

ABSTRACT x






221Astım 4

222Diyabet 6


224Aşılama 10


226Engelli 13











iii







4 BULGULAR 27

















5 TARTIŞMA 49



61 Sonuccedillar 55

62 Oumlneriler 56

KAYNAKLAR 58

EKLER 62


iv

TABLO LİSTESİ











Oranları 23


Sonuccedilları 25























v















Diş Sayısı 39















Durumu 43



Yapılma Durumu 43






vi



















vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







i

TEŞEKKUumlR








personeline





Dr Ufuk Guumllmen

ii

İCcedilİNDEKİLER

Sayfa

TEŞEKKUumlR i


TABLO LİSTESİ iv


KISALTMALAR viii

OumlZET ix

ABSTRACT x






221Astım 4

222Diyabet 6


224Aşılama 10


226Engelli 13











iii







4 BULGULAR 27

















5 TARTIŞMA 49



61 Sonuccedillar 55

62 Oumlneriler 56

KAYNAKLAR 58

EKLER 62


iv

TABLO LİSTESİ











Oranları 23


Sonuccedilları 25























v















Diş Sayısı 39















Durumu 43



Yapılma Durumu 43






vi



















vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







ii

İCcedilİNDEKİLER

Sayfa

TEŞEKKUumlR i


TABLO LİSTESİ iv


KISALTMALAR viii

OumlZET ix

ABSTRACT x






221Astım 4

222Diyabet 6


224Aşılama 10


226Engelli 13











iii







4 BULGULAR 27

















5 TARTIŞMA 49



61 Sonuccedillar 55

62 Oumlneriler 56

KAYNAKLAR 58

EKLER 62


iv

TABLO LİSTESİ











Oranları 23


Sonuccedilları 25























v















Diş Sayısı 39















Durumu 43



Yapılma Durumu 43






vi



















vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







iii







4 BULGULAR 27

















5 TARTIŞMA 49



61 Sonuccedillar 55

62 Oumlneriler 56

KAYNAKLAR 58

EKLER 62


iv

TABLO LİSTESİ











Oranları 23


Sonuccedilları 25























v















Diş Sayısı 39















Durumu 43



Yapılma Durumu 43






vi



















vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







iv

TABLO LİSTESİ











Oranları 23


Sonuccedilları 25























v















Diş Sayısı 39















Durumu 43



Yapılma Durumu 43






vi



















vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







v















Diş Sayısı 39















Durumu 43



Yapılma Durumu 43






vi



















vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







vi



















vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







vii

ŞEKİL LİSTESİ











viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







viii

KISALTMALAR


ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







ix

OumlZET






x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







x

ABSTRACT






1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







1
























2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







2










diyabettir2



oumlykuumlsuuml














3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







3

2 GENEL BİLGİLER


Değişkenler



gibi parametreleri










ilişkin durumlar




durumu







hastalıkları


yaptırma

4
























verilmiştir

221 Astım






5











arttırmaktadır4











İlaccedillar



Gıda

Obezite




6






















oumlnemlidir

222 Diyabet










7




artmıştır7





Sedanter yaşam
















8


goumlstermektedir8































9
























lt03 03-06 gt06

Doğum-6 ay 0 0 0

6ay-3 yaş 025 mg 0 0

3-6 yaş 050 mg 025 mg 0

10







gıdalar yenmelidir












olmalıdır10







224 Aşılama






11






oranına sahiptir12



v Aspleni







sunulmuştur

12



Bir veya iki doz


Bir doz













atanmalıdır


13








225 Askerlik durumu







226 Engellilik






Ortopedik

engelli ()

Goumlrme

engelli ()

İşitme

engelli ()

Dil ve

konuşma

engelli ()

Zihinsel

engelli ()

Tuumlrkiye 125 060 037 038 048

Akdeniz

Boumllgesi

122 058 034 038 050



14































15
























v Telefonla anket






16

232 Mektupla Anket








233 Telefonla Anket












değildir



youmlntemdir


esnektir





17






yanları vardır










ccedilalışılır














18











v Maliyet



İyi Orta Orta











19



















20


























21








22












113rsquoduumlr




goumlsterilmektedir

23



n n n Aladağ 11402 362 2365 257 49 259

Ceyhan 108969 3470 29562 3214 606 3210

Feke 12418 395 3746 407 77 408

İmamoğlu 19437 619 5179 563 106 561

Karaisalı 15498 493 6044 658 124 657

Karataş 14469 461 5103 555 105 556

Kozan 81326 2590 22100 2402 454 2405

Pozantı 13789 439 7912 860 162 858

Saimbeyli 11044 351 2732 297 56 297
















24
































25




Arama sonucu n

Meşgul 8 04

Cevap yok 327 174





TOPLAM 1888 1000




26



Aladağ 49 42 8571

Ceyhan 606 398 6568

Feke 77 40 5195



Karataş 105 69 6571

Kozan 454 269 5925

Pozantı 162 48 2963




TOPLAM 1888 1096 5805










27

4 BULGULAR





Yaş

grupları

Erkek Kadın TOPLAM

n + n + n

20-29 54 228 183 772 237 215

30-39 44 197 179 803 223 203

40-49 62 267 170 733 232 211

50-59 54 287 134 713 188 171

60 + 94 427 126 573 220 200

TOPLAM 308 280 792 720 1100 1000












28


Medeni durum


Evli 239 776 603 762 842 766

Bekacircr 62 201 104 131 166 151


7 23 84 107 91 83

TOPLAM 308 280+ 791 720+ 1099

1000








Eğitim


Okur-yazar değil

12 67 166 933 178 162





29









30










31



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Aladağ 1 25 39 975 40 36

Ceyhan 17 43 382 957 399 365

Feke 2 50 38 950 40 37

İmamoğlu 2 95 19 905 21 19

Karaisalı 6 80 69 920 75 69

Karataş 7 101 62 899 69 63

Kozan 10 38 256 962 266 243

Pozantı 4 83 44 917 48 44

Saimbeyli 3 65 43 935 46 42

Tufanbeyli 2 47 41 953 43 39

Yumurtalık 1 21 46 979 47 43

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000






32



Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Erkek 9 30 296 970 305 279

Kadın 46 58 743 942 789 721

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000









Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

20-29 4 17 232 983 236 216

30-39 10 45 212 955 222 203

40-49 11 48 218 952 229 209

50-59 14 75 173 925 187 171

60+ 16 73 204 927 220 201

TOPLAM 55 50 1039 950 1094 1000

33






belirtmişlerdir



Yaş grubu (yıl)


n + n + n 20-29 1 04 233 996 234 217 30-39 7 32 214 968 221 204 40-49 20 89 204 911 224 207 50-59 36 195 149 805 185 171 60+ 45 207 173 793 218 201 TOPLAM 109 101 973 899 1082 1000


34







Eğitim durumu



43 170 210 830 253 234

Okul bitirenler

66 80 762 920 828 766






Medeni durum



16 180 73 820 89 82




35






Hayır TOPLAM












36



olarak bulunmuştur






le25 14 38 535 962 369 475 25-30 28 108 231 892 259 334 ge30 24 162 124 838 148 191 TOPLAM 67 85 710 915 776 1000









37











38


Eğitim durumu




57 343 89 536 20 121 166 157

Okur- yazar

28 384 36 493 9 123 73 69











39




n






Bilmiyorum 3 03

TOPLAM 1092 1000





Eğitim durumu


Okul bitirmeyenler

18 71 47 186 41 162 40 158 107 423 253 233

Okul bitirenler

185 221 379 454 116 139 96 115 59 71 835 767




40

















41


Eğitim durumu




33 141 24 103 177 756 234 229

Okul bitirenler

233 295 74 94 483 611 790 771











N n n n

Grip 42 38 1054 961 1 01 1097 1000

Tetanoz 90 82 1006 917 1 01 1097 1000

Hepatit B 55 5 1025 934 17 15 1097 1000





42







Aşılar



n() n() n() n() n() n()

Grip 12(39) 30(38) 292(961) 762(962) 304(277) 792(723) 090

Tetanoz 15(49) 75(95) 290(951) 716(905) 305(278) 791(722) 001

Hepatit 13(44) 42(54) 283(956) 742(946) 296(274) 784(726) 052






Aşılar


Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

Okul

bitirmeyenler

Okul

bitirenler

n() n()+ n() n()+ n() n()+

Grip 11(43) 31(37) 244(957) 809(963) 255(233) 840(767) 065

Tetanoz 12(47) 78(93) 243(953) 762(907) 255(233) 840(767) 002

Hepatit 3(12) 52(63) 251(988) 773(937) 254(235) 825(765) 0001


43



Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 35 148 201 852 236 215

30-39 26 117 197 883 223 203

40-49 17 74 212 926 229 209

50-59 9 48 179 952 188 172

60+ 3 14 217 986 220 201

TOPLAM 90 82 1006 918 1096 100






Evet Hayır Toplam

n + n + n

20-29 19 82 212 918 231 214

30-39 12 55 207 945 219 203

40-49 13 58 213 942 226 209

50-59 7 38 179 962 186 172

60+ 4 18 214 982 218 202

TOPLAM 55 51 1025 949 1080 1000





82)

44











n








45








Eğitim durumu



27 105 229 895 256 234

Okul bitirenler

50 60 788 940 838 766





46


Medeni durum



12 132 79 868 91 83





(p=005)










olması

n n n

Evet 160 146 10 09 14 13

Hayır 933 853 1083 991 1079 987

TOPLAM 1093 1000 1093 1000 1093 1000

47



bulunmaktadır


Eğitim

durumu


Evet Hayır TOPLAM

n + n + n

Okul

bitirmeyenler

28 109 228 891 256 234

Okul

bitirenler

132 158 704 842 836 766

TOPLAM 160 147 932 853 1092 1000






48








soumlylenmiştir

49

5 TARTIŞMA






























50










alınabilir






















51














ABDrsquodir35











5rsquodir36








52

































53

































54




kapsamalıdır



55


61 Sonuccedillar





















belirtmiştir



verilmemektedir



56




62 Oumlneriler





























57

























58

KAYNAKLAR

















59


















60



















61



62

EKLER






















63


[ ] Boşandım









[ ] Hiccedil yok




[ ] Okur-yazarım



[ ] Lise mezunuyum





[ ] Kendi işim



[ ] Ev kadınıyım

64

[ ] Oumlğrenciyim

[ ] Emekliyim





[ ] Erkek

[ ] Kadın



[ ] Evet

[ ] Hayır




[] kg



19 Boyunuz ne kadar

[] cm




[ ] Evet

[ ] Hayır


65



[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet


[ ] Hayır







66




[ ] Hiccedil














[ ] Hiccedil




[ ] Evet

[ ] Hayır



67


[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır

68





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır





[ ] Evet

[ ] Hayır




[ ] Evet

[ ] Hayır


69



[ ] Evet

[ ] Hayır



Bu son soruydu


70

71

OumlZGECcedilMİŞ



Medeni durumu Evli



Telefon 322-2279955




Musabeyli Kilis


Elbeyli Kilis







İversİtesİ tip fakÜltesİ aİle hekİmlİĞİ anabİlİm dali · 2019. 5. 10. · 3.3....

Documents