uvod i poremecaji sastava krvi i dio

7/25/2019 Uvod i Poremecaji Sastava Krvi I Dio

1/21

1

PREDMET PROUAVANJA PATOLOKE FIZIOLOGIJE

Bolest moemo promatrati kao stanje organizma s

poremeenim biolokim procesima koji dovode do poreme

aja:

Funkcija organizma

Ustrojstva organizma

Prouavanjem tih abnormalnosti biolokih procesa bavi sepatobiologija

Kao i biologija, i patobiologija istrauje strukturna i funkcionalnasvojstva ivih bia

Pretenim istraivanjem i objanjavanjem strukture ivihbia u biologiji bave se anatomija i histologija

Funkcije prouava fiziologija

2

Prema tome, u patobiologiji moemo razlikovati:- Patoloku anatomiju Patoloku histologiju Patoloku fiziologiju


2/21

3

Patoloka fiziologija (patofiziologija) domaih ivotinjaprouava:

Poremeene procese u organizmu

Uzroke njihovog nastajanja (etiologija)

Mehanizme kojima se poremeaji razvijaju(patogeneza)

Tok, posljedice i ishod poremeaja

Patofiziologija nastoji objasniti interakciju uzronihinilaca bolesti i organizma, polazei od molekularno-biolokih i subcelularnih poremeaja, preko elijskih ihumoralnih biohemijskih promjena, sve do izraenih

funkcijskih poremeaja pojedinih sistema i organizma ucjelini

4

Problemi na koje patofiziologija mora odgovoriti izviru

iz velikog iskustva klinikih disciplina sa kojima jetijesno povezana, na taj nain Patofiziologija predstavlja najtijenju vezu izmeu

predklinikih i klinikih didsciplina

Razlika izmeu klinikih disciplina i patofiziologijeogleda se

klinike discipline prouavaju svaku bolestposebno

patofiziologija se bavi promijenjenim biolokimprocesima, koji su zajedniki za mnoge bolesti

Ponekad se u patofiziologiji opisuju i pojedinanebolesti; to je u cilju shvatanja kompleksnostipatofiziolokih procesa u ivotinjskom organizmu


3/21

5

Opta patoloka fiziologija se bavi prouavanjemabnormalnih procesa koji remete funkciju pojedinihfunkcijskih sistema i organizma kao cjeline

Specijalna patoloka fiziologija prouava poremeenefunkcije u pojedinim bolestima

U skladu s naprijed navedenim, krajnja svrhaizuavanja patofiziologije jeste

nauno ralanjivanje uzroka i razvoja bolesti objanjenje nastanka simptoma

to omoguava racionalno postavljanjedijagnoze

te spreavanje i lijeenje bolesti

6

Odnos zdravlja i bolesti

Prema definiciji SZOzdravlje je stanje potpunogfizikog, duevnog i socijalnogblagostanja, a ne samo odsutnostbolesti i iznemoglosti

Ovo je veoma teko primjenjivona ljude, a pogotovu u vet. med.

Moda je najbolje rei da jezdravlje skladan odnos izmeuivotinjskih procesa i funkcija iokruenja u kome iv. boravi

Osnovni zadatak ivotnih procesai funkcija jeste odravanjestalnosti sastava unutranjesredine organizma (homeostaza)i svako odstupanje od nje vodi kamoguem razvoju patolokihprocesa


4/21

7

8

ETIOLOGIJA I PATOGENEZA

Pri prouavanju nastanka i razvoja patolokog procesa ibolesti moramo razmatrati uzrok koji je pokrenuopatoloki proces i mehanizme kojima se razvijajupatoloki proces i bolest

Dio patoloke fiziologije koji se bavi uzrocima toizazivaju patoloki proces nazivamo ETIOLOGIJA

PATOGENEZAje dio patofiziologije koji se baviprouavanjem mehanizama nastajanja i razvoja

patolokog procesa pokrenutog djelovanjem odreenogetiolokog inioca

Poznavanje uzroka bolesti omoguuje efikasnijesuzbijanje i lijeenje bolesti


5/21

9

Nasljedna,genetskaoteenja

10


6/21

11

12


7/21

13

TOK BOLESTI

Prema toku i trajanju bolesti se dijele na:

1.Perakutne bolesti:javljaju se iznenada, traju kratko,najee zavravaju smrtnim ishodom ivotinje

2.Akutne bolesti: razviju se brzo nakon dejstva tetnogagensa, karakteriu se jasnim simptomima, obinotraju dvije do tri sedmice (veina zaraznih bolesti)

3.Subakutne bolesti:po trajanju se nalaze izmeuakutnih i hroninih bolesti

4.Hronine bolesti: razvijaju se sporo i dugo traju(mjesecima, godinama, doivotno) tuberkuloza,

sifilis, leukoza, tumori, ateroskleroza, degenerativnebolesti zglobova hronine bolesti mogu nastati i iz akutnog

procesa, kada organizam svojom odbranom nije ustanju da se odupre tetnom agensu

14

FAZE BOLESTI

Bolest po pravilu ima 4 faze - perioda: Latentni period

Prodromalni period

Manifestni period

Zavrni period

Latentni period

Od momenta kada tetni agens doe u kontakt saorganizmom, do prvih nespecifinih znakova bolesti

tada je organizam prividno zdrav i u njemu seaktiviraju nespecifini odbrambeni mehanizmi

neki bioloki inioci djeluju veoma brzo (latentniperiod kratak, i obratno)

kod zaraznih bolesti latentni period se zovevrijeme inkubacije


8/21

15

Prodromalni period

Vremenski period koji protekne od pojave prvih,optih i nespecifinih znakova bolesti, do pojave

karakteristinih u manifestnom periodu

u toku ove faze, u organizmu takoer traje borbaprotiv nokse simptomi koji se javljaju u ovom periodu

zajedniki su za mnoge bolesti:- malaksalost,- gubitak apetita,- uznemirenost,- poviena tjelesna temperatura i drugi

ukoliko organizam, aktiviranjem nespecifinihodbrambenih mehanizama uspije da sesuprotstavi prouzrokovau, ivotinja moeozdraviti i ne ulazi u manifestnu fazu bolesti

16

Manifestni period

Ovaj period predstavlja stanje potpuno izraenebolesti, koje karakteriu specifini znaci traje sve do zavrne faze bolesti

U toku trajanja hroninih bolesti postoje periodi ukojima se bolest prividno zalijei

to privremeno-prividno stiavanje patolokogprocesa naziva se remisija

bolest moe biti praena i sa pojaavanjemsimptoma, to se naziva egzacerbacija

Ponovno manifestovanje bolesti, nastalo nakonklinikog ozdravljenja, uslijed aktiviranja uzronika kojije ostao skriven, pritajen u organizmu, oznaava sekao recidiv


9/21

17

Zavrni period

U zavrnom periodu bolesti, ivotinja moe potpuno daozdravi, mada se organizam ne vraa odmah u

prvobitno, fizioloko stanje

Izmijenjene funkcije u organizmu se polakonormalizuju i postepeno uspostavljaju

Iako organizam djeluje potpuno zdrav, neophodnoje da ivotinja proe kroz period rekonvalescencije(faza oporavka) kako bi se potpuno normalizovalesve njegove funkcije

18


10/21

19

Pored potpunog, ozdravljenje moe da bude inepotpuno, onda kada osnovno oboljenje nije upotpunosti nestalo

U takvim sluajevima organizam koristikompenzatorne mehanizme, da bi organizamupotpunio nedovoljnu funkciju oboljelog organa

nepotpuno ozdravljenje, u vidu anemije, javlja senakon preboljenja hroninih bolesti: da bi sekoncentracija Hb i broj Er vratili u fiziolokeokvire potrebno je da proe nekoliko sedmica

Ponekad primarna bolest moe da bude sanirana, alipromjene koje je izazvala, otvara novo patoloko

stanje (crveni vjetar svinja, poslije ozdravljenjaostavlja trajne promjene na sranim zaliscima,prvenstveno na bikuspidalnim)

20

Osnovna bolest, ili njene komplikacije, mogu da

izazovu smrt, koja predstavlja potpuni poremeaj iprekid funkcija svih organa

Smrt bi mogla da se definie kao ireverzibilanprestanak krvotoka i disanja ili kao prestanaksvih funkcija mozga kao cjeline

Desetak minuta po prestanku cirkulacije dolazi dotroenja zaliha kiseonika u mozgu i gubitka svijesti

zapoinju anaerobni metaboliki procesi i poslije4-5 minuta dolazi do iscrpljenja modanih zaliha

glukoze i prestanak stvaranja ATP-a kada prestane stvaranje energije, prestaje i

fizioloka funkcija elijskih membrana,mitohondrija i enzima

zapoinju ireverzibilna oteenja mozga


11/21

21

22


12/21

23

24

PATOLOKA FIZIOLOGIJA KRVI

Osnovni poremeaji volumena i sastava krvi

Poremeaji eritrocita

Poremeaji leukocita

Poremeaji hemostaze

Poremeaji acidobazne ravnotee


13/21

25

OSNOVNE FUNKCIJE KRVI

TRANSPORTNA (PRENOSILAKA) ULOGA

UEE U TERMOREGULACIJI

ZATITNA ULOGA

HUMORALNA KORELACIJA

ULOGA U ODRAVANJU DINAMIKE RAVNOTEE UNUTRANJESREDINE (HOMEOSTAZA)

26

KOLIINA KRVI U ORGANIZMU

- zapremina ili volumen krvi -

5 - 8% od tjelesne mase u zavisnosti od:- vrste- dobi- rase- fiziolokog stanja

METODE ODREIVANJA- Direktne i- Indirektne metode

DIREKTNE METODE iskrvarenjem ivotinje, ispiranjem krvnih sudova i isitnjenih

organa fiziolokim rastvorom na osnovu konc. Hb izrauna se koliina krvi


14/21

27

KOLIINA KRVI U ORGANIZMU (ml/kg tj.m.)

- konj 72 - 100 - svinja 50 - 90- govee 62 - pas 79- krava u laktaciji 81 - ptice 83- ovca 80 -ovjek 76

FIZIOLOKA I PATOLOKA VARIRANJA normovolemija hipervolemija hipovolemija (oligemija)

28


15/21

29

30


16/21

31

32

- Icterus (utica) - Pyometra (povean je broj Le)

- Anemija - Icterus manjeg stepena

- Normalan Ht - Pyometra


17/21

33

Boja krvi: crvena, potie od hemoglobina

- arterijska krv: svijetlocrvena - HbO2

- venska krv: tamnocrvena - manje HbO2

Specifina teina: zavisi od broja Er (Hb) i konc. org. ineorg. materija, prvenstveno proteina i soli

- puna krv 1,035 - 1,060

- eritrociti 1,080 - 1,089

- krvna plazma 1,027 - 1,030

34

Prolazno snienje u toku dana (fizioloko):

- posle unoenja vee koliine vode ili sone hrane- nakon gladovanja

Znaajno smanjenje spec. te. krvijavlja se u sluajevimaanemije, mravljenja, kod veih gubitaka krvi, retencija vodeuslijed nefropatija, itd

Poveanje spec. teine krvi:- preterano znojenje- obroci sa suvom hranom

Znatno, patoloko poveanje:- policitemija (povean broj Er)- gubitak tenosti (dehidratacija) koddugotrajnih dijareja i povraanja


18/21

35

Viskoznost krvi:u poreenju sa vodom, ako se krv kree u suduistog prenika, na istoj temp. i pod jednakim pritiskom, ona ese kretati sporije jer brzina kretanja zavisi od unutranjeg trenja:

Viskoznost je u krvi znatno vea zbog prisustvauoblienih elemenata, proteina i dr. materija

- puna krv 4,2 - 5,9- kr. plazma i serum 1,6 - 2,04

Viskoznost krvi se poveava pri miinom radu koji je praenpreteranim znojenjem, hemokoncentracija, policitemija, kodmijeloidne i limfoidne leukoze, hiperproteinemije

Smanjenje viskoznosti krvi hemodilucija, hidremija, anemije

36

Osmotski pritisak: osmotska koncentracija predstavlja broj

rastvorenih estica u jedinici zapremine rastvora izraen umolima

Ukupna konc. svih organskih i neorganskih sastojaka u krviiznosi oko 0,3 Mol/L (neorg.soli oko 0,233Mol/L)

Za odvijanje ivotnih procesa u elijama i za funkcionisanjeorganizma kao cjeline veoma je vano da u krvi postoji stalnostosmotskog pritiska - izotonija - kao bitnog iniocahomeostatskog integriteta organizma

Poveanje osmotske koncentracije dijabetes insipidus (pove. izluivanje vode mokraom) dijabetes melitus (hiperglikemija i poliurija) acidoza (poveana disocijacija soli) uremija i retencija soli u organizmu


19/21

37

Onkotski - koloidoosmotski pritisak:

Sila kojom proteini krvi dre odreenu koliinu vodevezanu za sebe

Kod zdravih organizama je prilino stalan = 3,3 - 4 kPa

- Zavisi od sadraja proteina u krvi i od odnosapojedinih kategorija proteina

- Oko 80% vrijednosti onkotskog pritiska daju albuminikrvne plazme koji imaju:

- najveu elektroforetsku pokretljivost,- najvei elektrini naboj i

- najvie su hidratisani

38

Znaaj onkotskog pritiska:

Smanjenje koncentracije albumina zbog:

- Smanjene sinteze u jetri: - Gubitka albumina mokraom:

- oteenje jetre - oboljenje bubrega- bolest jetre (nefropatija)

Smanjenje vrijednosti onkotskog pritiska

Nastajanje edema zbog izlaska tenosti na nivoukapilara u meuelijske prostore


20/212

39

Elektrohemijska reakcija krvi:

U optim naporima organizma u odravanju dinamikestabilnosti unutranje sredine (homeostaza) znaajnomjesto zauzima briljiva kontrola elektrohemijske reakcijekrvi i drugih tjelesnih tenosti

Elektrohemijska reakcija krvi je slabo bazna;- pH se kree u granicama 7,35 - 7,45(venska krv ima niu vrijednost pH nego arterijska!)

To je znaajno za:- propustljivost elijske membrane

- aktiviranje i djelovanje enzima- pravilan tok metabolikih procesa- razdraljivost nervno-miinog sistema

40

Postoji stalna tendencija naruavanju elektrohemijske

homeostaze (acidoza i alkaloza) zbog oslobaanja kiselih ibaznih produkata u toku metabolikih procesa iresorpcijom kiselih i baznih materija iz digestivnog trakta

pH krvi se "uva" u uskim granicama:- hemijskim puferizovanjem krvi- respiratornom funkcijom: regulisanje koncentracijeugljene kiseline

- izluivanjem jona H i HCO3, fosfata,- amonijaka i drugih kiselih i baznih materija preko:

- bubrega,- fecesa i- znoja


21/21

41

PUFERI KRVI:

Puferi eritrocita Hemoglobin

Puferi krvne plazme (seruma):

1. Organski puferi: proteini krvne plazmemogu se ponaati kao kiseline ili baze

2. Neorganski puferi:

Bikarbonatni pufer

Fosfatni pufer

42

Bikarbonatni pufer:

- ugljena kiselina : bikarbonat = 1 :20- bikarbonat + jaa kis. = uglj. kis. + so(H2CO3 H2O + CO2 plua)

- ugljena kiselina + baza = bikarbonat bubrezi Bikarbonatni pufer je efikasniji u neutralisanju kiselina

nego baza

Fosfatni pufer:

- primarni i sekundarni Na-fosfat u krvnoj plazmi iK-fosfat u Er

- fosfatni pufer je glavni intracelularni neorganskipufer, a u ekstracelularnoj tenosti se nalazi u malojkoliini

uvod i poremecaji sastava krvi i dio

Documents