!rozdzial 1-podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe,...

37

Upload: doananh

Post on 28-Feb-2019

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej
Page 2: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

SŁAWOMIR WIAK (redakcja)

Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT

Page 3: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

Recenzenci: Prof. Janusz Turowski Politechnika Łódzka

Prof. Ewa Napieralska Juszczak University Lille Nord de France, LSEE, UA, Francja

Autorzy rozdziałów: Prof. Sławomir Wiak (rozdz. 1, 2, 10) Dr inż. Krzysztof Smółka (rozdz. 1, 2, 10) Mgr inż. Anna Firych-Nowacka (rozdz. 2) Prof. Zbigniew Kołaciński (rozdz. 3, 5, 6, 13) Mgr inż. Andrzej Kubiak (rozdz. 4) Prof. Zbigniew Lisik (rozdz. 4) Dr hab. inż. Jacek Gołębiowski, prof. PŁ (rozdz. 7) Dr inż. Michał Szermer (rozdz. 8, 9) Dr inż. Przemysław Sękalski (rozdz. 8, 9) Prof. Andrzej Napieralski (rozdz. 8, 9) Dr hab. inż. Zbigniew Gmyrek (rozdz. 11) Dr hab. inż. Paweł Witczak, prof. PŁ (rozdz. 12)

Podręcznik akademicki przygotowany w ramach projektu "Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń - zintegrowany rozwój Politechniki Łódzkiej - zarządzanie Uczelnią, nowoczesna oferta edukacyjna i wzmacniania zdolności do zatrudniania, także osób niepełnosprawnych", współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach europejskiego Funduszu Społecznego - Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki "Priorytet IV, poddziałanie 4.1.1. Wzmocnienie potencjału dydakty-cznego uczelni". Utwór w całości ani we fragmentach nie może być powielany ani rozpowszechniany za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, w tym również nie może być umieszczany ani rozpowszechniany w postaci cyfrowej zarówno w Internecie, jak i w sieciach lokalnych bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich. ISBN 978-83-60434-68-0 © Copyright by EXIT, Politechnika Łódzka Łódź 2009

Page 4: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

477

Zbigniew Kołaciński

13 Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

13.1 Cel realizacji zespołowego projektu badawczego

Głównym celem projektu jest nabycie umiejętności prowadzenia pracy badawczo wdrożeniowej nakierowanej na innowacje naukowe, które mogą zostać skomercjalizowane w krótkim okresie. Cel ten realizowany jest poprzez opracowanie projektu obejmującego analizę podjęcia pracy badawczej i ocenę możliwości wdrożenia wynikających z niej innowacji technologicznych. Nie ma ograniczeń co do naukowych dziedzin tych innowacji jednakże szczególnie krytycznej i twórczej analizie powinny być poddane prace badawcze z mechatroniki, elektrotechniki, elektroniki i telekomunikacji, informatyki, robotyki a także analityczne przewidywanie dziedzin w których uzyskane efekty mogą być zastosowane. Opracowanie projektów powinno odbywać się w kilku małych (3-5 osób) grupach studentów reprezentujących różne zainteresowania. Praca nad projektem stanowi naukę efektywnej pracy w grupie oraz wytwarza umiejętność samooceny oraz umiejętność oceny partnerów. Projekt (niezależnie od tematu) powinien stanowić trening, skuteczny na tyle aby wyzwolić u absolwenta uczelni kreatywne myślenie w opracowaniu i wdrażaniu najnowszych osiągnięć nauki do poziomu komercyjnych produktów zapewniających możliwie wysokie profity ekonomiczne. Przedmiot ten przygotowuje do studiów III stopnia.

Page 5: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

478

13.2 Organizacja projektu i jego treści

Część teoretyczna

1. Zasady pracy w grupie i podstawy zintegrowanej inżynierii. 2. Wybór hipotetycznego zakresu działalności badawczo

rozwojowej. 3. Ocena celowości podejmowanej tematyki w stosunku do potrzeb

rynku na planowaną innowację techniki lub produktu. 4. Określenie spodziewanych efektów, czasu dojścia do wdro-

żenia. 5. Ocena kryteriów dotyczących standardów europejskich i/lub

światowych. 6. Umiejętność wykorzystania zasobów innych badań, patentów. 7. Dobór i ocena konsorcjum badawczego i partnerów. 8. Analiza podobnych projektów. 9. Przewidywane kursy uzupełnienia wiedzy. 10. Wpływ rezultatów projektu na środowisko, jakość życia, zdrowie

i bezpieczeństwo. 11. Planowanie upowszechniania wyników. 12. Perspektywy rozwoju naukowego i ekonomicznego. 13. Planowanie budżetu i pozyskania środków. Dążenie do wyko-

rzystania pomocowych środków europejskich i innych nakierowanych na prace naukowo badawcze.

Część praktyczna (projekt kompetencyjny)

1. Prowadzący zajęcia projektowe w grupie studentów o liczebności jak grupa laboratoryjna może być konsultantem jednocześnie kilku projektów wykonywanych przez studentów w grupach 3-5 osobowych. Podstawowym źródłem informacji dla realizacji tematów zaproponowanych przez prowadzącego

Page 6: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

479

będzie zdobywana i analizowana przez studentów wiedza (literatura, Internet, oferty firm, patenty itp.).

2. Zakres tematyczny nowych zaawansowanych technologii jest nieograniczony. Przykładowo może on obejmować: mikro-systemy, alternatywne źródła energii, technologie nano i mikro materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp.

3. Raport projektu powinien zawierać:

• Analizę problematyki wymagającej rozwiązania z użyciem nowej technologii np. zapotrzebowanie ilościowe na nowy produkt,

• Analizę dotychczasowych technologii wytwarzania (jeżeli istnieje) podobnego produktu,

• Analizę możliwych innowacyjnych rozwiązań technolo-gicznych w celu wyboru BAT (Best Available Technolgy),

• Porównanie konkurencyjnych rozwiązań (technologii i produktu) poprzez analizę ekonomiczną SWOT (Strength, Weakness, Opportunities, Threaths),

• Konkluzję dotyczącą realności wdrożenia technologii do poziomu komercyjnych,

• produktów i ocenę profitów ekonomicznych.

13.3 Praca w Grupie (ang. Teamwork) [1,2]

Wstęp

Celem tej części wykładu jest uruchomienie efektywnej współpracy i komunikacji pomiędzy członkami grupy, poprzez:

• integrację uczestników ze sobą - lepsze poznanie swoich zainteresowań, dostrzeżenie i zaakceptowanie odmienności poglądów, doświadczeń i sposobu myślenia innych studentów,

• nakreślenie wizji wspólnego celu - ukazanie korzyści wynikających ze współpracy zespołowej,

Page 7: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

480

• wywołanie synergicznej współpracy w zespole, zgodnie z którą potencjał zespołu jest wyższy niż suma potencjałów poszczególnych jego członków,

• stworzenie przestrzeni do wzajemnego inspirowania się - wdrożenie metod wymiany i doskonalenia pomysłów pomiędzy uczestnikami,

• identyfikację swoich mocnych stron i obszarów do rozwoju, czyli umożliwienie każdemu z uczestników rozpoznania własnego stylu komunikowania się i wynikających z niego ewentualnych zakłóceń.

Praca zespołowa

Gwałtowny rozwój nauk społecznych, jaki dokonał się w ostatnich latach, zwrócenie uwagi na człowieka jako podmiot wszelkich oddziaływań społecznych, doprowadziły do zmiany form jego edukacji. Coraz częściej nudne, długie wykłady są zastępowane metodami warsztatowymi, a ćwiczenia teoretyczne - seansami kreatywnego myślenia (ang. Think tank), zabawami psychologicznymi. Coraz częściej zamiast pytania: co wiesz? lub: co robisz? Pada pytanie: co czujesz, czego potrzebujesz? Seanse kreatywnego myślenia dostarczają świetnej zabawy, dają znaczący wpływ na budowanie poczucia własnej wartości, uczą prawidłowej komunikacji, uruchamiają nie tylko procesy myślowe, ale także i emocje, co sprzyja uwewnętrznieniu treści, jakie ze sobą niosą. Seanse kreatywnego myślenia pomagają uporządkować problemy, różne rodzaje problemów znajdują punkty wspólne i podobne sposoby rozwiązania. Pomagają odnaleźć własne miejsce w społeczności, uczą współpracy, wrażliwości na innych, budują poczucie zaufania, stymulują rozwój osobisty. Seanse kreatywnego myślenia mają także wpływ na uczenie się efektywnej komunikacji. Jest to uzyskiwane bez wywierania nacisku. Dzięki daniu możliwości zrelaksowania się w grupie, gry pozwalają na osiągnięcie porozumienia między osobami kompletnie różnymi, obcymi - jest to szczególnie ważne dla ludzi nieśmiałych, którzy potrzebują dodatkowych wzmocnień.

Ten efekt ma także wpływ na poczucie tożsamości z grupą. Kreatywne myślenie jest jednym z podstawowych czynników

Page 8: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

481

integrujących w każdej grupie, wpływa na otwartą, akceptującą atmosferę bardziej niż coś innego. Siedzenie w kręgu bardziej niż siedzenie w rzędach krzeseł ma wpływ na dynamikę grupy. Daje każdemu uczestnikowi równy status w grupie, łącznie z osobą prowadzącą. Ma na to także w znacznym stopniu wpływ możliwość bezpośredniego kontaktu wzrokowego. Siedząc w kręgu uczestnicy mogą wyrażać swoje opinie i uczucia bez ryzyka bycia poddanym ocenie czy wyśmianiu. Od osoby prowadzącej zależy stworzenie poczucia swobody, zrozumienia i szacunku. Jeśli chcesz, aby twoja praca z grupą była efektywna, powinieneś wypracować sobie pozytywne i akceptujące nastawienie do niej. Jeśli to nastawienie nie będzie autentyczne, lecz powierzchowne, członkowie grupy będą to wyczuwali. Trudno wtedy będzie ci się z nimi porozumieć, a cele grupy nie zostaną zrealizowane. Wszyscy będą się czuli zawiedzeni, rozczarowani, będą mieli poczucie zmarnowanego czasu. Zanim więc przystąpisz do pracy, spróbuj odpowiedzieć sobie na kilka poniższych pytań. Pomogą ci one ocenić swój własny stosunek do grupy. 1. Czy jesteś skłonny zrezygnować z hierarchizacji i przestać być

osobą najważniejszą, znającą odpowiedzi na wszystkie pytania? 2. Czy jesteś skłonny oddać odpowiedzialność innym członkom

grupy? 3. Czy jesteś skłonny zaakceptować faktycznie wszystkie pytania

od grupy? 4. Czy wierzysz, że każda osoba jest w stanie wziąć odpowie-

dzialność za siebie? 5. Czy potrafisz poradzić sobie z sytuacją, gdy nie wiesz dokła-

dnie, jak jakaś gra lub zabawa powinna przebiegać? 6. Czy potrafisz zrezygnować z posiadania zawsze racji? 7. Czy umiesz zaakceptować fakt, że twój sposób myślenia

nie każdemu odpowiada? 8. Czy umiesz powstrzymać się od narzucania innym swojego

punktu widzenia?

Page 9: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

482

9. Czy reagujesz negatywnie na każdego, kto wygląda, mówi, ubiera się, myśli, zachowuje się inaczej niż ty uważasz, że powinien?

10. Czy umiesz podejść z humorem do różnych pojawiających się zabawnych sytuacji?

I jak wypadł test? W porządku!!! Wierzę, że potrafisz wykształcić w sobie umiejętność bycia pomocnym, akceptującym, nie oceniającym, uważnym, ciepłym liderem grupy. W trakcie pracy z grupą pamiętaj, że każdy, kto nie ma ochoty na zabawę, ma prawo powiedzieć “nie chcę uczestniczyć”. Czasami jedyną drogą, aby każdy brał udział w zabawie, jest pozwolić na nie uczestniczenie w niej. To dotyczy wszystkich rodzajów aktywności. Każdy jest zapraszany do zabawy, nikt nie jest wykluczany, odsuwany, ale każdy ma wolny wybór, ma prawo do odmowy i trzeba to uszanować. Nie wolno tego w żaden sposób komentować. A przy okazji, okazuje się, że jeśli dziecku wolno nie brać w czymś udziału, to ono zwykle ma na to uczestnictwo ogromną ochotę. Większość seansów kreatywnego myślenia po ich zakończeniu powinna zostać omówiona w grupie. Dobrze jest, gdy każdy uczestnik ma czas na powiedzenie, co czuł w trakcie jego trwania, czy było coś trudnego itp. Aby nie czuć się manipulowanym i mieć zaufanie do osoby prowadzącej, chce się wiedzieć, jaki cel ma aktywność, w której bierze udział. Otwartość informacyjna osoby prowadzącej zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia nieporozumień w grupie, znosi napięcia lękowe, zapobiega przedwczesnemu rozpadowi grupy. Szczególnie to ostatnie zjawisko jest bardzo niebezpieczne dla poszczególnych członków grupy (zwłaszcza tych nieśmiałych, wrażliwych i tych, którzy mają trudności w kontaktach z innymi). Grupa może przestać istnieć dopiero wtedy, gdy zostaną zrealizowane jej podstawowe cele i wszyscy jej członkowie wyjaśnią swoje wątpliwości i problemy przynajmniej w takim zakresie, jak jest to możliwe w danej sytuacji i danej grupie.

Komunikacja

Definicji wypracowanych przez psychologów zajmujących się komunikacją jest tak samo wiele jak tych, którzy zajmują się jej

Page 10: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

483

badaniem. Wśród punktów wspólnych pojawia się znaczenie komunikacji jako:

• środka porozumiewania się między ludźmi, wynikającego ze zrozu-mienia występujących miedzy nimi związków,

• sposobu dzielenia się znaczeniami, co oznacza zgodę co do definicji i terminów, których ludzie używają w trakcie porozumiewania się,

• symbolicznego sposobu porozumiewania się przy użyciu gestów, dźwięków, liter, liczb i słów przedstawiających pojęcia lub treść, które są przekazywane.

Komunikacja jest zatem procesem, dzięki któremu ludzie starają się przekazywać znaczenia za pomocą symbolicznych komunikatów. Doskonałą komunikacją jest taka, w wyniku której w umyśle odbiorcy powstaje obraz identyczny z tym, jaki powstał w umyśle nadawcy. Mówiąc o różnych sposobach porozumiewania się mamy na myśli komunikowanie się słowne (werbalne), jak i bezsłowne (niewerbalne). Warunkiem występowania komunikacji międzyludzkiej jest wymiana informacji pomiędzy osobą A, która jest nadawcą, a osobą lub osobami B, które są jej odbiorcami. Taki schemat jest jednak dużym uproszczeniem, ponieważ w trakcie komunikowania się, nadawca poza treścią komunikatu skierowanego do odbiorcy przekazuje równocześnie wiele informacji dotyczących swoich postaw i uczuć wobec przekazywanej treści i osoby, do której się zwraca. Ma też określone intencje oraz sposób kodowania znaczeń przekazywanych informacji. Takimi samymi cechami charakteryzuje się odbiorca nadawanego komunikatu. Umiejętność porozumiewania się odgrywa ogromną rolę zarówno w życiu prywatnym, jak i zawo-dowym każdego człowieka. Nasze sukcesy i porażki, zadowolenie czy stres zależą w dużym stopniu od tego, w jaki sposób nawiązujemy kontakty, komunikujemy się i porozumiewamy innymi osobami. Komunikowanie się może mieć charakter jedno lub dwu-kierunkowy. W komunikowaniu jednokierunkowym nadawca przekazuje komunikat bez utrzymywania kontaktu lub oczekiwania na odpowiedź z jego strony. Komunikowanie się dwukierunkowe ma miejsce, jeśli występuje sprzężenie zwrotne pomiędzy nadawcą a odbiorcą.

Page 11: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

484

Komunikacja werbalna

Najbardziej złożonym, subtelnym i specyficznym dla czło-wieka środkiem porozumienia się jest mowa. W odróżnieniu od dźwięków zwierzęcych, wyrażających stany emocjonalne, mowa ludzka jest wyuczona, może być nośnikiem informacji zewnętrznych, posiada strukturę gramatyczną oraz zdania, które ujmują złożone znaczenia. Mowa używana jest na wiele sposobów, utrzymywana i wzbogacana o sygnały niewerbalne, a wypowiedzi składane są w zdania tworzące konwersację przy użyciu języka. Język jest środkiem porozumiewania się wtedy, gdy istnieje wspólny słownik dla nadawcy i odbiorcy umożliwiający przekazywanie komunikatu.

Komunikacja niewerbalna

W trakcie komunikowania się przy użyciu słów przekazujemy informacje. Do określania stosunków międzyludzkich, wyrażania emocji oraz postaw używamy tak zwanej mowy ciała. Według przeprowadzonych badań dotyczących procesów komunikowania się, aż 65 % informacji w przekazach bezpośrednich przekazywana jest w sposób niewerbalny poprzez takie formy jak: wyraz twarzy, kontakt wzrokowy, gesty i inne ruchy ciała, postawę ciała, kontakt dotykowy, ubiór i powierzchowność. Wyraz twarzy - mimika, jest środkiem wyrażania emocji: szczęścia, zdziwienia, strachu, smutku, złości, wstrętu, pogardy czy zainteresowania w trakcie procesu komunikowania się. Każde z tych uczuć wyrażamy całą twarzą, choć najwięcej informacji przenoszą usta i brwi. Podczas mówienia poruszamy rękami, ciałem i głową. Ruchy te są silne związane z mową i stanowią część procesu komunikowania się. Gestykulując możemy:

• określać strukturę wypowiedzi poprzez akcentowanie jej elementów,

• wskazywać ludzi lub przedmioty,

• podkreślać coś,

• ilustrować kształty, rozmiary lub ruchy, szczególnie te, które są trudne do określenia słowami.

Page 12: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

485

Niektóre gesty mają znaczenie konwencjonalne takie jak: auto-stop, potakiwanie i kiwanie głową, klaskanie, kiwanie na kogoś czy znaki religijne.

Nie od dziś wiadomo, że duży może więcej. Prowadzone zajęcia mają na celu wykształcenie umiejętności aktywnej realizacji projektów powstałych w wyniku działań grup o charakterze zarówno formalnym, jak nieformalnym. Nauka współodpowiedzialności oraz rozdziału zadań w realizacji konkretnego celu ma w przyszłości pozwolić uczestnikom szkolenia na osiąganie celów bez ryzyka niepowodzenia. Posługując się techniką “od ogółu do szczegółu” łatwiej jest znaleźć wszystkie możliwe punkty, których pominięcie w trakcie realizacji planu działania może spowodować brak możliwości jego realizacji. Kolejnym etapem zajęć jest ocena przygotowanych materiałów pod względem merytorycznym służąca wskazaniu mocnych i słabych stron projektu, oraz jego ocena pod względem możliwości realizacyjnych. Szczegółowa analiza projektu oraz podział zadań wśród realizatorów kształcą wewnątrz grupy poczucie współodpowiedzialności za uzyskany efekt oraz indywidualnej odpowiedzialności za powierzone do wykonania zadania, a także uczą efektywnej pracy w grupie. Oddzielona część wykładu poświęcona będzie cechom osobowości lidera i jego roli w funkcjonowaniu grupy. Bardzo ważnym elementem powodzenia wszelkich działań jest właściwe ich zaplanowanie. Jedną z technik planowania działań jest analiza SWOT. Zapożyczona z działań biznesowych doskonale sprawdza się w planowaniu rozwoju organizacji, szkoły, czy przy realizacji jakiegokolwiek projektu edukacyjnego.

Podział i wybór zadań

Zadania powinny być tak dobrane, by każdy z uczestników doświadczył ważności poprawnej komunikacji w zespole. Każde z zadań obrazuje rolę wspólnika w procesie budowania efektywnych, wzajemnie satysfakcjonujących relacji w zespole. Zadania wymagają zarówno racjonalnego jak i emocjonalnego podejścia do pracy zespołowej. Dzięki temu uczestnicy rozwijają

Page 13: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

486

pełne spektrum umiejętności, co przekłada się na lepsze wykorzystanie potencjału grupy. Wykonanie zadań rozpatrywane jest według jasno sprecyzowanych kryteriów. Pozwala to na wycią-ganie wniosków i przekazywanie informacji zwrotnej. Informacja zwrotna obejmuje funkcjonowanie grupy jako całości oraz indywi-dualny funkcjonowanie w grupie jej poszczególnych członków. Informację zwrotną otrzymuje każdy uczestnik. Na podstawie własnych doświadczeń oraz obserwacji wykładowcy i informacji z grupy uczestnicy uzyskają praktyczną wiedzę na temat własnego funkcjonowania w grupie oraz skuteczności w komuni-kowaniu się z innymi. Nadmierne przywiązanie do procedur i zbyt sztywne zasady zabiją kreatywność i spontaniczność ludzi. Ludzie będą się gorzej czuli, a to nie wpłynie dobrze na rezultat. Nadmierne przywiązanie do kwestii związanych z ludźmi, zbyt częste mówienie o tym, jak się czujemy, czy się lubimy lub też nie lubimy, zmniejszy koncentrację na rezultatach. A przecież zespół nie jest grupą terapeutyczną. Nadmierne skupianie się na produkcie (rezultacie) będzie przeszkadzać zespołowi w znalezieniu dobrych procedur pracy i będzie miało wpływ na kwestie związane z ludźmi (może brakować czasu na to, aby wysłuchać pomysłów innych oraz żeby ocenić pracę i proces). Początkowo wydawać by się mogło, że bardziej efektywnie byłoby skoncentrować całą uwagę na zadaniu i produkcie: „jeśli nie musisz przeznaczać czasu na słuchanie różnych pomysłów, masz więcej czasu, aby wykonać zadanie”. Jednakże w dłuższej perspektywie bardziej efektywne jest słuchanie siebie nawzajem i poświęcanie sobie czasu. Pomaga to w motywowaniu ludzi i przełamywaniu powstających w zespole problemów. Dynamiczna równowaga między produktem, procesem i ludźmi w dłuższej perspektywie pomoże zespołowi znacznie lepiej funkcjonować.

Elementy pracy zespołowej

Czas planowany, czas przydzielony, czas zajęty, czas wykorzystany. Grupy różnią się między sobą proporcją czasu wykorzystanego, bo pochłaniają je długie rozmowy o organizacji. Aby zwiększyć

Page 14: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

487

proporcje czasu zajętego musi istnieć jasny dla wszystkich system reguł i procedur postępowania, podział ról i odpowiedni przywódca, który koordynuje wykonanie zadań. Obserwacje wykorzystania czasu pokazują, że z każdej sekwencji czasu przydzielonego na realizację zadania często dużą część zabierają czynności uboczne. Cechy skutecznej pracy w grupie. Uczestnicy będą analizowali sześć cech skutecznej pracy w grupie: 1. Ład w grupie: czy praca w zespole toczy się płynnie, wszyscy

uczestnicy są świadomi wspólnego celu, znają swoje role i zadania.

2. Bezpośrednia informacja zwrotna: czy w tracie realizacji etapów i po ich zakończeniu, uczestnicy udzielają sobie korektywnej informacji zwrotnej, pozwalającej usprawnić proces komunikacji.

3. Efektywne wykorzystanie czasu na zadania: czy uczestnicy przez większość czasu zajmują się działaniem.

4. Dopytywanie: czy lider zespołu utrzymuje zaangażowanie uczestników w realizację zadania.

5. Bezpośrednie kierowanie działaniem: czy lider zespołu stosuje streszczenie wstępne, podsumowanie, informację zwrotną i korektywną, krok po kroku daje informacje a uczestnicy uczą się kontrolować i oceniać własne postępy. Uczą się jak się uczyć.

6. Realizacja zadania ma charakter poznawczy: wagę przywiązuje się do czytania pism, myślenia krytycznego.

Umiejętność doskonalenia współpracy w zespole poprzez kształcenie zdolności obserwacji, analizy popełnianych błędów i wyciągania wniosków. Umiejętność efektywnego podziału zadań umożliwiającego wykorzystanie potencjału wszystkich członków zespołu, dla osiąga-nia lepszych efektów.

Lider

Pojęcie lidera coraz częściej pojawia się w naszym życiu, jednak kojarzone jest częściej z polityką, religią lub sportem,

Page 15: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

488

niż z działalnością różnego rodzaju grup czy jednostek. Niewątpliwie cechy osobowości lub wyuczone zachowania charakteryzujące lidera są głównym powodem sukcesów osiąganych przez niego lub grupę, którą kieruje. O ile dobry lider powinien charakteryzować się wrodzonym zestawem cech, które ułatwiają efektywne kierowanie zespołem, o tyle cechy te można wzbogacić o użyteczną wiedzę o tym co w kierowaniu grupą pomaga. Powszechne są porównania lidera do menadżera. Jednak w przeciwieństwie do tego drugiego lider powinien kontaktować się ze współpracownikami oraz czuwać nad tym, by polecenia były właściwie zrozumiane i wykonywane w imię wspólnego interesu. Lider powinien być osobą posiadającą poza formalny wpływ na innych, potrafiącą zmieniać innych, kształtować i zmieniać ich poglądy i preferencje, osobą, którą inni chcą naśladować i która jest dla nich kimś ważnym nie z powodu zajmowanego stanowiska. Podsumowując, lider nie nakazuje, lecz przekonuje do wykonania określonej pracy. Znane są cztery style sprawowania władzy przez lidera: 1. nakazowy, w którym lider dostarcza podwładnym

szczegółowych instrukcji oraz ściśle nadzoruje wykonywanie poleceń. Model ten wykorzystywany jest głównie w przypadku, gdy podwładni nie posiadają wystarczającej wiedzy, umiejętności i doświadczeń oraz nie są jednocześnie wystarczająco motywowani, zaangażowani lub nie mają zaufania do własnych możliwości.

2. perswazyjny, gdzie lider sam podejmuje decyzję, lecz wyjaśnia je podwładnym, tworząc możliwość do ich przedyskutowania. Ma miejsce, kiedy podwładni posiadają motywację, lecz brak im niezbędnych umiejętności i wiedzy.

3. opierający się na współpracy, zachodzący w grupach, gdzie podwładni posiadają wiedzę i umiejętności, ale brak im pewności siebie lub zaangażowania. Rola lidera jest tu ukierunkowana na pomoc w podejmowaniu decyzji.

4. przekazujący kompetencje, czyli polegający na przekazaniu podwładnym możliwości podejmowania decyzji i wcieleniu ich w życie. Występuje w grupach, gdzie podwładni wykazują się dużą wiedzą, motywacją i umiejętnościami, a rola lidera

Page 16: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

489

ogranicza się do obserwacji i ewentualnej interwencji w przypadku popełniania błędów.

Lider powinien zatem charakteryzować się takim zestawem cech psychofizycznych, które pozwolą mu na stworzenie kreatywnej grupy, której przewodzi.

13.4 Inżynieria zintegrowana

Nabycie przez studentów wiedzy i zrozumienie:

• Inżynierii zintegrowanej,

• Procesu projektowania i związanego kosztu wytworzenia,

• Różnorodności zadań w grupie projektowej,

• Różnych ocen: własnej, wzajemnej, grupowej i niezależnej,

• Znaczenia aktywności i odpowiedzialności w grupie,

• Kierowania zadaniem projektu,

• Zrozumienie jak ważnym jest samokształcenie.

13.5 Projekt kompetencyjny

• Wykorzystuje indywidualne uzdolnienia,

• Zapotrzebowanie na rozwiązywanie otwartej problematyki,

• Grupuje studentów o różnych zainteresowaniach,

• Nie stwarza barier moralnych np. płci, rasy, wyznania, etc.;

• Wytwarza kreatywne środowisko,

• Uczy doceniać różnorodność w podejściu do problemu.

Tematy

• Umiejscowienie w obszarze specjalności wydziałowych,

• Pożądane tematy grupujące studentów z różnych specjalności,

Page 17: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

490

• Studenci powinni mieć ukończone szkolenie z marketingu i biznesu oraz ochrony własności intelektualnych.

Konspekt

• Wprowadzenie,

• Cele,

• Założenia,

• Oczekiwane efekty,

• Zalecane zainteresowania członków grupy,

• Czasokresy osiągania celów,

• Osoba kontaktowa - lider,

• Nauczyciel prowadzący. Podstawowym źródłem informacji dla realizacji tematów zaproponowanych przez prowadzącego będzie zdobywana i analizo-wana przez studentów wiedza (literatura, Internet, oferty firm, patenty itp.) Zakres tematyczny nowych zaawansowanych technologii jest ograniczony do specjalizacji wynikającej z kierunku Mechatronika. Przykładowo może on obejmować: mikrosystemy, technologie nano i mikro materiałowe, systemy sztucznej inteligencji, systemy mikroprocesorowe i optoelektroniczne, mechatronikę samochodową, mechatronikę AGD itp. Raport projektu powinien zawierać:

• Analizę problematyki wymagającej rozwiązania z użyciem nowej technologii np. zapotrzebowanie ilościowe na nowy produkt,

• Analizę dotychczasowych technologii wytwarzania (jeżeli istnieje) podobnego produktu,

• Analizę możliwych innowacyjnych rozwiązań technologicznych w celu wyboru BAT (Best Available Technolgy),

• Porównanie konkurencyjnych rozwiązań (technologii i produktu) poprzez analizę ekonomiczną SWOT (Strength, Weakness, Opportunities, Threaths),

Page 18: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

491

• Konkluzję dotyczącą realności wdrożenia technologii do pozio-mu komercyjnych produktów i ocenę profitów ekonomicznych.

Raportowanie

Praca projektowa (raport i prezentacja) oceniana jest przez prowadzącego nauczyciela po dyskusji panelowej. Każdy student - członek zespołu oceniany jest przez nauczyciela indywidualnie w zakresie: podejście do wykonywanej pracy, wykazana inicjatywa, motywacja, rozsądek, jakość pracy, stopień osiągnięcia celu, stopień trudności zadania oraz współpracę z nauczycielem. Ponadto brana jest pod uwagę samoocena i ocena wzajemna członków grupy w zakresie: jakości i wielkości zaangażowania w pracę, gotowości podejmowania i rozwijania pomysłów innych członków grupy, zrozumienia sensu pracy grupowej, liderowanie we właściwych momentach, pozytywne nastawienie i inicjatywność. Ocena końcowa składa się w 50% z oceny projektu, w 50% z oceny udziału studenta w pracy w grupie, przy czym połowę tej oceny wydaje nauczyciel - opiekun projektu a na drugą połowę oceny składa się samoocena i ocena wzajemna członków grupy.

13.6 Europejskie środki na prace badawczo wdrożeniowe

7. Program Ramowy UE (wiadomości wybrane[3])

7. Program Ramowy zbudowany został wokół czterech podstawowych programów szczegółowych: Współpraca, Pomysły, Ludzie i Możliwości. W każdym z nich zawarty jest szereg potencjalnych możliwości włączenia się bądź do konkretnych badań, bądź do tworzenia sieci międzynarodowych powiązań naukowo-badawczych, mobilności międzynarodowej pracowników, wsparcia potencjału badawczego i wiele innych.

WSPÓŁPRACA (COOPERATION)

Celem tego programu jest wsparcie ponadnarodowej współpracy naukowo-badawczej w wybranych obszarach tematycznych:

Page 19: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

492

1. Zdrowie, 2. Żywność, rolnictwo i biotechnologie, 3. Technologie informacyjne i komunikacyjne, 4. Nanonauki, nanotechnologie, materiały i nowe technologie

produkcyjne, 5. Energia, 6. Środowisko (łącznie ze zmianami klimatycznymi), 7. Transport (łącznie z aeronautyką), 8. Nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne, 9. Bezpieczeństwo, 10. Przestrzeń kosmiczna. Jest to program o największym budżecie, obejmujący wszystkie niemal dziedziny badań naukowych. W każdym z 10 obszarów badawczych znajduje się cały szereg uszczegółowionych tematów. Część z nich jest kontynuacją badań prowadzonych w 6. PR, część sformułowana została z potrzeby rozwiązania nowych problemów naukowych, gospodarczych, społecznych oraz środowiska otaczającego współczesnego człowieka. W toku realizacji programu tematy będą ulegały zmianie, w odpowiedzi zarówno na nowe możliwości, dzisiaj jeszcze nie poznane, jak i nowe wyzwania, zagrożenia i potrzeby 1. Pełna treść „Decyzji Rady Unii Europejskiej dotycząca programu szczegółowego „Współpraca” wdrażającego 7. Program Ramowy Wspólnoty Europejskiej w Dziedzinie Badań, Rozwoju Technologicznego i Demonstracji (2007 - 2013)” publikowana jest w Official Journal [4], podobnie jak treść pozostałych trzech programów.

1 Komisja Europejska dokonuje wyboru obszarów badawczych w wyniku publicznej debaty, ogłaszania tzw. „Expression of Interest”, zapraszania określonych środowisk (naukowych, gospodarczych) do zgłaszania własnych potrzeb. Aktywność polskiego środowiska naukowego w tego typu akcjach, a poprzez to określanie własnych obszarów badawczych, jest zdecydowanie za mała.

Page 20: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

493

POMYSŁY (IDEAS)

Celem kolejnego programu jest wsparcie badań inicjowanych przez naukowców we wszystkich dziedzinach nauki i technologii poprzez budowanie pojedynczych zespołów badawczych krajowych i/lub zagranicznych, realizujących nowatorskie projekty i badania przekraczające granice dzisiejszej wiedzy. Jest to zupełnie nowy element programów ramowych charakteryzujący się tym, że tematy-ka tego działania określana będzie przez samych naukowców (tzw. bottom-up approach). Program „Pomysły” stwarza paneuropejski mechanizm wspierania prawdziwie kreatywnych naukowców, inżynierów i uczonych, których ciekawość i głód wiedzy pozwalają spodziewać się spektakularnych odkryć, które mogą zmienić nasz sposób myślenia, otworzyć nowe perspektywy postępu technologicznego oraz pomóc w rozwiązaniu trwałych problemów społecznych czy ekologicznych. Przygotowanie programu powierzone zostało niezależnej Europejskiej Radzie ds. Badań Naukowych (European Research Council - ERC) [5], która w pełni odpowiadać będzie za realizację programu, od ogłaszania konkursów, poprzez przygotowanie procedur, wybór projektów do finansowania, aż po ich kontrolę i monitorowanie, jak też informowanie i upowszechnianie wiedzy o programie. Warto zauważyć, że ten nowatorski w skali Europy program finansowania nauki otrzymał budżet większy od programu Ludzie, czy Możliwości [5].

LUDZIE (PEOPLE)

Celem tego obszaru współpracy jest wspieranie kształcenia i rozwoju kariery naukowców poprzez systematyczne inwestycje na rzecz rozwoju kadry naukowej, głównie poprzez spójny zestaw „działań Marii Curie”, mających na celu rozwijanie umiejętności i kompetencji naukowców na wszystkich szczeblach ich kariery, od początkowego kształcenia do rozwoju drogi naukowej i kształcenia przez całe życie. Kluczowymi elementami wszystkich „działań Marie Curie” są mobilność, zarówno międzynarodowa jak i między-sektorowa, uznawanie nabytych doświadczeń w różnych sektorach i krajach oraz odpowiednie warunki pracy. Wsparcie obejmuje następujące „działania Marie Curie”:

Page 21: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

494

1. Kształcenie początkowe, 2. Kształcenie ustawiczne i rozwój kariery, 3. Partnerstwo między przemysłem i szkolnictwem wyższym, 4. Międzynarodowy wymiar, 5. Działania specjalne.

MOŻLIWOŚCI (CAPACITIES)

Celem tego działania jest wspieranie kluczowych aspektów europejskich możliwości w dziedzinie badań, rozwoju technolo-gicznego i innowacji, takich jak: 1. Infrastruktury badawcze, 2. Badania na korzyść małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), 3. Regiony wiedzy, 4. Potencjał badawczy, 5. Nauka w społeczeństwie, 6. Spójne opracowywanie polityki europejskiej w dziedzinie badań, 7. Współpraca międzynarodowa. Warto szczególnie zwrócić uwagę na „regiony wiedzy” i „potencjał badawczy”, gdyż większość środków finansowych zaplanowanych dla tych działań kierowana będzie do nowoprzyjętych państwa członkowskich w celu wyrównania ich szans rozwoju2.

W uzupełnieniu czterech wyżej wyszczególnionych programów 7. Program Ramowy będzie wspierał także bezpo-średnie działania naukowe i technologiczne (nienależące do obszaru badań jądrowych) prowadzone przez Wspólnotowe Centra Badawcze (Joint Research Centres - JRC) oraz działania badawczo-szkoleniowe związane z energetyką jądrową w programie EURATOM.

Z praktyki wcześniejszych programów ramowych wynika, że możliwości składania projektów najczęściej poszukiwane są wśród priorytetów tematycznych zawartych w obszarze 2 W ramach „Research Potential” planowane są konkursy na nowe Centra Doskonałości, a w „Region of Knowledge” – tworzenie przez jednostki naukowe we współpracy z lokalnym samorządem klastrów technologicznych.

Page 22: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

495

„Współpraca”. Nie należy jednak zapominać o pozostałych programach, w których kryje się wiele możliwości aplikowania o fundusze unijne, rozwijania swojej dziedziny badawczej, kariery naukowej, korzystania z wymiany stypendialnej, transferu wiedzy, rozbudowy potencjału badawczego. Przeglądając informacje dotyczące poszczególnych obszarów i priorytetów badawczych warto zwrócić uwagę na możliwość zgłaszania projektów interdyscyplinarnych, uwzględniających jednocześnie kilka dziedzin badawczych3. Za każdym z tych ogólnie sformułowanych tematów kryje się cały szereg obszarów badawczych. Szczegółowy opis znajduje się na stronach Cordis [6] w opisie programów pracy, które Komisja Europejska publikuje na początku realizacji każdego programu ramowego i w razie potrzeby modyfikuje w trakcie jego realizacji. Programy pracy są również publikowane w pakiecie informacyjnym załączanym do każdej edycji konkursu.

Jakie są schematy finansowania projektów?

Projekty 7. Programu Ramowego to nie tylko typowe narzędzia badawcze, ale również wiele innych rodzajów schematów finansowania takich jak „działania koordynujące i wspierające” czy „działania horyzontalne”, a wśród nich program akcji stypen-dialnych Marie Curie. Pomimo, iż wszystkie one określane są mianem projektów, różnią się zakresem działania, celami, sposobem finansowania. Zanim potencjalny uczestnik zdecyduje się przystąpić do pisania projektu i upewni się, że temat, który chce zgłosić jest wyszczególniony w konkursie, musi zdecydować, jaki wybierze schemat finansowy (w 6. PR nazywany instrumentem). Trzeba przy tym pamiętać, że możliwość wyboru schematu ograniczona jest przez Komisję Europejską w treści konkretnego konkursu i tylko w tym obszarze można dokonywać wyboru. W ogłoszeniu o konkursie Komisja podaje zawsze jego

3 Np. specjalista informatyk może znaleźć interesujące obszary badawcze nie tylko w 3 priorytecie „Technologie informacyjne i telekomunikacyjne (ICT)”, ale również w priorytecie 1 - „zdrowie” lub 4 – „nanonauki”, ponieważ projekty PR powinny być interdyscyplinarne i przyczyniać się do integrowania przedstawicieli wszystkich dyscyplin świata naukowego.

Page 23: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

496

identyfikator4. Na przykład konkurs o identyfikatorze COOP-NMP-2007-SMALL-1 oznacza konkurs w programie Współpraca (Cooperation) ogłoszony w 2007 roku, z zastosowaniem schematu finansowego SMALL (o czym więcej poniżej), a cyfra jeden wskazuje, że jest to pierwszy z zaplanowanych w tym roku i w tym temacie konkursów. COOP-NMP-2007-LARGE-1 różni się od wymienionego wyżej konkursu jedynie schematem finansowania (LARGE). Schematy finansowania określone będą każdorazowo w zapro-szeniach do składania wniosków projektowych.

Schematy finansowania stosowane w 7. Programie Ramowym:

Projekty realizowane w ramach współpracy (R&D Collaborative Projects - CP)

Projekty zintegrowane oraz specjalne znane z 6. PR (Integrated Project (IP), Specific Targeted Research Project (STREP) realizowane są obecnie w ramach ”Collaborative Projects” - “Large collaborative Projects” I “Small Collaborative Projects”. Pierwsze skierowane są na realizację ambitnych celów badawczych, a ich podstawowym rezultatem ma być wygenerowanie nowej wiedzy, nowych technologii, produktów lub usług. Projekty te muszą skupiać odpowiednią „masę krytyczną”, aby osiągnąć zamierzone przez Komisję Europejską cele, takie jak podnoszenie konkurencyjności Europy, czy odpowiadanie na najważniejsze potrzeby i wyzwania społeczne. Large CP będą realizowane przez 3 do 5 lat, przez 10 - 20 partne-rów, a dofinansowanie Komisji może wynieść od 4 do 25 milionów Euro. „Small CP” są projektami o mniejszej skali zaangażowania zarówno partnerów (od 5 do 10), jak i środków (od 1 do 3 milionów Euro). Czas ich realizacji może wynieść od dwóch do trzech lat. Projekty te

4 Identyfikator konkursu pozwala na przypisanie wniosku do konkretnego ogłoszenia o konkursie „Call for Proposal”. Jest umieszczany zawsze w dokumentach towarzyszących składanemu projektowi

Page 24: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

497

mają koncentrować się na rozwiązaniu specyficznych problemów badawczych w określonej dziedzinie. Projekty „Collaborative” mogą być instrumentem realizacji całego spektrum badań, od podstawowych do stosowanych, mogą być również skierowane do określonych grup, np. małych i średnich firm (MŚP). Sieci doskonałości (Networks of Excellence - NoE) Sieci doskonałości to projekty znane z 6. PR, gdzie były realizowane przez kilku lub kilkunastu, (kilkudziesięciu) partnerów. W 7. PR sieci mają obejmować ograniczoną liczbę (6 - 12) uznanych laboratoriów i/lub kluczowych zespołów badawczych. Sieci doskonałości ukierunkowane są na osiągnięcie naukowej i technicznej doskonałości w zakresie poszczególnych tematów badawczych poprzez integrowanie na szczeblu europejskim „masy krytycznej” zasobów i doświadczeń niezbędnych by Europa stała się światowym liderem w danej dziedzinie. Doświadczenie uczestników sieci zostanie wykorzystane we wspólnej realizacji zadań projektu (Joint Research Programme)5 nakierowanych na tworzenie progresywnej i trwałej integracji działalności badawczej partnerów i jednocześnie na pogłębianie wiedzy tematycznej. Sieci doskonałości to coś więcej niż system koordynowania badań i wymiany informacji; same badania nie są ich głównym celem. Instytucje partnerskie muszą poważnie zainwestować w zmiany strukturalne ukierunkowane na trwałą integrację ich potencjałów badawczych, integrację sięgającą daleko poza okres finansowania projektu. Wymaga to zaangażowania za strony wszystkich osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji w danej instytucji, w tym najwyższego szczebla decyzyjnego, służb nadzoru, służb finansowych. Efektem NoE może być, na przykład ustanowienie spółki europejskiej6 działającej po zakończeniu projektu, czy wirtualnego, europejskiego centrum badawczego. Podstawowym rezultatem realizacji projektu typu NoE powinna być trwała restrukturyzacja i przekształcenie sposobu prowadzenia badań w Europie. Zadaniem sieci jest rozpowszechnianie wiedzy

5 Opracowywanego przez partnerów sieci. 6 Ramy prawne spółki europejskiej: rozporządzenie Rady WE 2157/2001 o statucie spółki europejskiej oraz ustawa o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej ( Dz.U. nr 62 poz. 551).

Page 25: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

498

poza grono uczestników tworzących sieć, dlatego też elementem realizacji programu badawczego mogą być szkolenia. Projekt trwa zazwyczaj od 5 do 7 lat. Budżet sieci określany jest w odniesieniu do liczby naukowców uczestniczących w jej pracach. Działania Koordynacyjne i Wspierające (Coordination/Support Actions - CSA) W 7. PR przewiduje się działania typu SA - Support Actions, CA - Coordination Actions oraz połączenie tych dwóch elementów w jeden - CSA - Coordination/Suport Actions. Celem działań koordynacyjnych jest promowanie i wspieranie sieci kontaktów oraz koordynowanie działalności badawczej i inno-wacyjnej. Akcje te obejmują definiowanie, organizowanie i zarządzanie łączonymi bądź wspólnymi inicjatywami, jak również działania takie jak organizowanie konferencji, spotkań, wykonywanie badań, wymianę personelu, wymianę i upowszechnianie dobrych praktyk, tworzenie wspólnych systemów informacyjnych i grup eksperckich. Komisja finansuje koszty działań koordynacyjnych, ale nie badań. Działania „wspierające” mają za zadanie aktywne wspieranie realizacji programów pracy, analizowanie i rozpowszechnianie wyników oraz przygotowywanie przyszłych czynności zmierzających do umożliwienia Wspólnocie osiągnięcia lub określenia strategicznych celów w zakresie rozwoju badań i technologii. Dlatego też duży nacisk położony jest na te akcje wspierające, których celem jest:

• promocja i ułatwianie rozpowszechniania, transferu, eksploatacji, oceny i/lub zastosowania wyników poprzednich i obecnie realizowanych projektów,

• uczestniczenie w realizacji celów strategicznych, szczególnie w odniesieniu do budowy europejskiej przestrzeni badawczej (np. akcje pilotażowe w zakresie benchmarkingu7, tworzenie sieci, itp.),

7 Benchmarking – porównanie z najlepszymi rezultatami, upowszechniająca się zasada i technika stymulowania rozwoju regionalnego/lokalnego poprzez uczenie się od tych, którzy osiągają najlepsze efekty w rozwiązywaniu konkretnych problemów.

Page 26: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

499

• przygotowywanie przyszłych działań Wspólnoty w zakresie badań i rozwoju technologicznego (np. poprzez planowanie badań, działania pilotażowe, inne).

Działania wspierające składają się z dwóch podstawowych elementów: 1. działań wspierających, 2. działań związanych z zarządzaniem konsorcjum. Działania wspierające mogą być realizowane poprzez jeden lub kilka, wybranych w zależności od potrzeb, elementów takich jak: konferencje, seminaria, studia i analizy, tworzenie grup roboczych i eksperckich, operacyjne działania wspierające i rozpowszech-niające, wymiana informacji i inne. Trzeba jednak pamiętać, że działania takie jak konferencje czy warsztaty będą finansowane tylko wtedy, gdy będą służyć realizacji strategicznych celów Wspólnoty (budowa europejskiej przestrzeni badawczej, usprawnianie koordynacji, podnoszenie świadomości publicznej, przygotowywanie przyszłych inicjatyw Wspólnotowych itp.), co należy wykazać we wniosku o ich realizację.

Działania związane z zarządzaniem konsorcjum to m.in.: koordynacja działań technicznych realizowanych w projekcie, regulacja podstaw prawnych funkcjonowania konsorcjum, kontraktowych, etycznych, finansowych i administracyjnych oraz komunikowania się z Komisją Europejską i raportowanie, koordynowanie zarządzania wiedzą i wszelkimi działaniami innowacyjnymi, nadzorowanie w projekcie równości płci i zagadnień związanych z relacją pomiędzy nauką i społeczeństwem.

Obok trzech, wyżej wymienionych, podstawowych schematów finansowania 7. Programu Ramowego - Collaborative Projects, Networks of Excellence i Coordination/Support Actions - realizowane będą schematy skierowane do określonych grup. Wśród nich wymienić należy: 1. Specjalne Projekty Badawcze dla MŚP, 2. Wsparcie badań pionierskich (frontier research), 3. Wsparcie na rzecz kształcenia i rozwoju naukowców, 4. Wspólne Inicjatywy Technologiczne,

Page 27: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

500

5. Artykuł 169, 6. ERA-NET. Specjalne Projekty Badawcze dla MŚP Komisja Europejska zwraca szczególną uwagę na udział przedsiębiorstw w programach ramowych - 15 procent całego budżetu 7. PR powinno być przeznaczone właśnie dla nich. MŚP mogą brać udział we wszystkich konkursach ogłaszanych w 7. Programie Ramowym na takich samych zasadach jak inni uczestnicy (również partycypować we wszystkich instrumentach 7.PR). Chcąc jednak zachęcić małe i średnie przedsiębiorstwa, nieposiadające własnej bazy badawczej, do udziału w programach ramowych Komisja zaproponowała już w 6. PR dwa specjalne instrumenty - projekty CRAFT (Co-operative Research Projects) oraz projekty sektorowe (Collective Research Projects). 7. PR będzie kontynuował realizację tego typu projektów. Projekty CRAFT - są to projekty adresowane do grupy MŚP (minimum trzy MŚP pochodzące z dwóch różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych), które chcą poprawić stan swojej konkurencyjności oraz potrzebują nowych rozwiązań technologicznych, w związku z czym zlecają wykonanie badań naukowych i technicznych jednostkom naukowym (minimum dwu niezależnych wykonawców badań z dwóch różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych). Czas trwania tych projektów planowany jest na 1 - 2 lata. Projekty sektorowe realizują wykonawcy prac badawczych na rzecz stowarzyszeń lub grup przemysłowych w tych sektorach przemysłu, gdzie ważną rolę odgrywają MŚP. Są to zazwyczaj duże projekty o wymiarze europejskim. Celem projektów sektorowych jest poszerzanie wiedzy dużych grup MŚP w celu zwiększenia ich konkurencyjności. Projekty te trwają od 2 do 3 lat. W obu przypadkach właścicielem wiedzy wygenerowanej w rezultacie realizacji projektu są MŚP/stowarzyszenia/izby. Dla środowiska naukowego projekty te mogą mieć istotne znaczenie ze względu na zasadę sformułowaną w Work Programme w odniesieniu do obu rodzajów projektów, a mówiącą, że przynaj-

Page 28: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

501

mniej kilkadziesiąt procent całkowitego budżetu projektu (w 6. PR było to minimum 40%) musi być przeznaczone na realizację prac badawczych i innowacyjnych. Ponadto, warto zwrócić uwagę na fakt, że projekty mogą obejmować cały obszar badań i technologii (nie obowiązują priorytety tematyczne, aplikujący samodzielnie określają obszar i tematykę badań zgodną z ich potrzebami).

Wsparcie badań pionierskich przez ERC Ten typ projektów realizowany będzie w nowym programie „Pomysły” (IDEAS). W pierwszym okresie planowane są dwa rodzaje grantów ERC Starting Grant przeznaczony dla młodych naukowców i ERC Advanced Grants obejmujący wszystkich naukowców niezależnie od stopnia zaangażowania ich kariery naukowej. Wsparcie na rzecz kształcenia i rozwoju naukowców Wsparcie różnorodnych projektów na rzecz kształcenia i rozwoju kariery naukowców, realizowane jest przede wszystkim w ramach działań programu Marie Curie, stanowiącego zasadniczy element programu LUDZIE. Wspólne Inicjatywy Technologiczne (Joint Technology Initiatives) Jest to nowa inicjatywa Komisji Europejskiej, która będzie realizowana głównie przez Platformy Technologiczne, skupiające przedstawicieli nauki i przemysłu. Oczekuje się, że wspólne inicjatywy technologiczne, będące otwartą i pionierską formą partnerstwa publiczno-prywatnego, będą stymulować inwestycje w badania i pozwolą osiągnąć „masę krytyczną” przez połączenie obecnych rozproszonych wysiłków, zapewniając jednocześnie efektywne i wydajne zarządzanie programami. Połączenie zasobów przedsiębiorstw prywatnych, Unii Europejskiej i krajowych programów badawczych w ramach realizacji wspólnych ambitnych celów badawczych ma przyczynić się do znaczącego wzrostu konkurencyjności w określonych sektorach gospodarki europejskiej. Artykuł 1698 nie ma zastosowania do projektów badawczych realizowanych przez indywidualne grupy badaczy, ma natomiast

8 Artykuł 169 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską przewiduje udział

Wspólnoty w programach badawczych podejmowanych przez kilka państw

Page 29: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

502

coraz większe znaczenie w przypadku działań podejmowanych na szczeblu centralnym lub regionalnym. Umożliwia on integrowanie całych narodowych programów w danej dziedzinie badań i wymaga wspólnej inicjatywy nie tylko kilku państw członkowskich, ale i Komisji Europejskiej. Jego zastosowanie w wymiarze Wspólnoty jest coraz szersze. Przykładem mogą tu służyć nowe inicjatywy realizowane na podstawie art. 169: badania Morza Bałtyckiego i metrologia, wymienione w programie „Współpraca”, a w programie „Możliwości” inicjatywa mająca na celu skupienie krajowych programów badawczych dotyczących MŚP. Kolejne inicjatywy mogą zostać określone podczas realizacji 7. PR. ERA-NET to schemat zaproponowany w 6. PR. Celem tego typu projektów jest ustanawianie współpracy i koordynacji programów badawczych realizowanych na szczeblu narodowym, regionalnym i europejskim. Projekty mogą być realizowane w czterech obszarach - wymiana informacji, definiowanie i przygotowanie wspólnych działań, wprowadzanie wspólnych działań w życie, finansowanie wspólnych ponadnarodowych działań badawczych. Nowością w 7. PR jest komponent nazwany ERA-NET Plus, w którym Komisja Europejska może zainicjować przeprowadzenie wspólnych ponadnarodowych konkursów. Projekty wyłonione w drodze takich konkursów będą finansowane wspólnie z budżetów narodowych/regionalnych i europejskich. COST (European COoperation in the field of Scientific and Technical Research) Europejski Program Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych jest międzyrządowym programem ramowym mającym na celu koordynację w skali Europy badań finansowanych na poziomie narodowym. Program ustanowiony w 1971 roku rozwinął się w jeden z największych programów współpracy w badaniach. Dzisiaj COST obejmuje blisko 230 bieżących Akcji i angażuje około 30 tys. naukowców z 34 krajów europejskich i ponad 160 instytucji partnerskich z 23 krajów nie będących członkami COST.

członkowskich (poza wszelkimi zinstytucjonalizowanymi inicjatywami), w tym

w działaniach mających stworzyć podstawy dla wykonywania owych programów.

Page 30: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

503

Sieci współpracy w programie COST nazywane są Akcjami. Współpraca polega na koordynacji narodowych programów badawczych. Pięć podstawowych zasad rządzących Programem COST to: 1. Akcje COST ustanawiane są na zasadzie elastycznych

uzgodnień - przystąpienie kraju do udziału w konkretnej Akcji jest dobrowolne i zależy od narodowych priorytetów.

2. Akcje COST mogą być zainicjowane w dowolnej dziedzinie, przez indywidualnego naukowca (tzw. oddolne podejście), z każdego kraju członkowskiego COST lub przez Komisję Europejską.

3. Uczestnictwo w Akcji jest dobrowolne i "à la carte" (w różnej konfiguracji), co oznacza, że tylko zainteresowane kraje biorą w nich udział.

4. Jedynie koordynacja i wydatki z nią związane pokrywane są z budżetu COST; badania naukowe pokrywane są z budżetów narodowych.

5. COST charakteryzuje równość dostępu wszystkich naukowców ze wszystkich krajów członkowskich.

COST ma na celu tworzenie na europejskim poziomie sieci badań finansowanych z narodowych funduszy, badań na etapie przedkonkurencyjnym, wymagających normalizacji, odpowiadających wspólnej polityce europejskiej. Akcje COST adresowane są na badania, które mają charakter międzynarodowy, a podjęcie współpracy przyniesie korzyści wielu krajom; badania które wymagają harmonizacji przepisów i polityki; badania które odpowiadają społecznym potrzebom, gdzie współpraca w nowopowstających obszarach naukowych czy wielodyscy-plinarnych tematach naukowych będzie pożądana dla całej Wspólnoty. Struktura organizacyjna COST Committee of Seniors Officials (CSO). Komitet Wysokich Urzędników jest centralnym organem COST i najwyższym ciałem decyzyjnym. W skład CSO wchodzą przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich, z których wyłaniani są Narodowi Koordynatorzy COST. Domain Committees (DC) - Komitety Tematyczne odpowiedzialne są za poszczególne obszary.

Page 31: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

504

Ich zadaniem są prace przygotowawcze, nadzór nad realizacją Akcji, pomoc w koordynowaniu, ocenie oraz udzielanie wsparcia eksperckiego. Management Committees (MC) - Komitety Zarządzające odpowiedzialne są za wdrażanie, nadzór i koordynację Akcji COST. W skład Komitetów wchodzi po dwóch przedstawicieli krajów sygnatariuszy COST. Narodowy Koordynator COST (CNC). Jeden z przedstawicieli każdego kraju działa zawsze jako Narodowy Koordynator Akcji COST. Koordynator Narodowy jest łącznikiem miedzy naukowcami i instytucjami krajowymi, a Sekretariatem COST. Zadaniem Koordynatora Narodowego jest m.in.: - zabezpieczanie funduszy krajowych, - wyznaczanie i oficjalne przekazywanie nazwisk Krajowych delegatów do Komitetów Tematycznych (DC) i Komitetów Zarzą-dzających (MC), - przekazywanie propozycji z innych krajów do ekspertów w kraju rodzimym oraz, ocena na szczeblu krajowym wszystkich projektów realizowanych w ramach COST. Sekretariat Biuro COST działające w strukturze Europejskiej Fundacji Nauki (European Science Foundation ESF) zapewnia wsparcie naukowe i administracyjne Komitetom Tematycznym i Akcjom COST. Działa jako punkt kontaktowy europejskiej sieci naukowej. Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej zapewnia również funkcjonowanie sekretariatu Komitetu Wysokich Urzędników (CSO). Jak instytucja może włączyć się w Akcje COST? Instytucje naukowe z krajów sygnatariuszy COST mogą brać udział w Akcjach na kilka sposobów:

− przez prowadzenie studiów i badań,

− przez zawarcie umów na studia i badania z organizacjami (umowy badawcze),

− przez wkład w prace Sekretariatu COST i/lub inne usługi niezbędne do osiągnięcia celów poszczególnych Akcji,

− przez rozpowszechnianie informacji innym sygnatariuszom na temat prowadzonych badań,

− przez aranżowanie krótkotrwałych misji naukowych, szkół letnich, wysokiej rangi spotkań naukowych w ramach Akcji.

Page 32: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

505

Obecnie COST obejmuje kilkanaście obszarów badawczych (nazwy podane w oryginale): Domains & Committees: • BMBS - Biomedicine and Molecular Biosciences,

• CMST - Chemistry and Molecular Sciences and Technologies,

• ESSEM - Earth System Science and Environmental Management,

• FA - Food and Agriculture,

• FPS - Forests, their Products and Services,

• ISCH - Individuals, Societies, Cultures and Health,

• ICT - Information and Communication Technologies,

• MPNS - Materials, Physical and Nanosciences,

• TUD - Transport and Urban Development,

• Others. Interdisciplinary Ad Hoc Working Groups :

• Cultural Heritage,

• Biomaterials,

• Nanosciences, Powyższy wykaz aktualizowany jest w miarę powoływania nowych zespołów badawczych. Jak można przyłączyć się do COST?

W zależności od sytuacji oraz rodzaju Akcji (szczegóły dot. poszczególnych Akcji znajdują się na stronie COST) jest wiele możliwości różnej formy współpracy. Jeśli laboratorium czy instytucja usytuowane jest w kraju członkowskim COST można dołączyć się do COST jako: 1. Członek Management Committee danej Akcji, jeśli Pana/i kraj

nie nominował jeszcze dwóch naukowców, ale jest już sygnatariuszem Akcji.

Page 33: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

506

2. Członek Management Committee jeśli Pana/i kraj nie jest jeszcze sygnatariuszem Akcji. W tym przypadku Pana/i kraj musi najpierw podpisać akces do odpowiedniej Akcji ( uwaga: jeśli Pana/i kraj chce przystąpić do akcji 12 miesięcy po jej zatwierdzeniu, wymagana jest zgoda Management Committee danej Akcji).

3. Członek grupy roboczej Akcji. 4. Ekspert zaproszony do udziału w specjalnych wydarzeniach

dotyczących Akcji (spotkania Management Committee, grup roboczych, udział w warsztatach itp).

Wymagane formalności: 1. Ad. 1. Skontaktować się z Narodowym Koordynatorem COST

(CNC), który oficjalnie nominuje Pana/ą do Management Committee jako przedstawiciela kraju. Należałoby również skontaktować się z przewodniczącym Akcji, która Pana/ią interesuje

2. Ad. 2. Skontaktować się z Narodowym Koordynatorem COST (CNC), który uruchomi procedurę uczestnictwa kraju w odnośnej Akcji. Koordynator przeanalizuje możliwości finansowania Akcji, a potem może zgłosić oficjalne uczestnictwo kraju w Akcji oraz oficjalnie wyznaczyć Pana/ą do Management Committee jako reprezentanta kraju.

3. Ad 3. Skontaktować się z przewodniczącym Akcji (bezpośrednio lub za pomocą kolegów z Akcji lub przez COST Office) i uzyskać zaproszenie do udziału w odpowiedniej grupie roboczej.

4. Ad. 4. Skontaktować się z przewodniczącym Akcji (bezpo-średnio lub za pomocą kolegów z Akcji lub przez COST Office) i uzyskać zaproszenie do udziału w specjalnych wydarzeniach związanych z Akcją.

Szczegółowe zasady rządzące programem COST znajdują się na stronie [7]: Krajowy koordynator COST w Polsce: Marek Zdanowski Departament Współpracy Międzynarodowej Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ul. Wspólna 1/3, pok. 237

Page 34: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

507

00-921 Warszawa Tel. +48 22 6283289 Fax. +48 22 6283534 [email protected] Finansowanie

Badania prowadzone w ramach programu COST są finanso-wane bezpośrednio przez prowadzące je kraje, a jedynie koszty koordynacji są pokrywane z budżetu Programu. MNiSW może podjąć decyzję o przyznaniu dotacji dla polskiej jednostki naukowej lub naukowo-badawczej uczestniczącej w Programie COST. Informacje o zasadach i trybie uzyskania takiej dotacji, obowiązujących formularzach oraz o zasadach związanych z wykorzystaniem uzyskanej dotacji można znaleźć na stronie internetowej MNiSW w części dotyczącej finansowania badań naukowych. Jak przystąpić do Programu COST ?

Przystąpienie kraju członkowskiego do udziału w konkretnej Akcji COST następuje z chwilą podpisania przez jego ambasadora przy Unii Europejskiej Memorandum of Understanding dotyczącego tej Akcji. Memorandum of Understanding - jest to umowa będąca wyrazem woli wspólnego koordynowania działalności badawczej dotyczącej określonego tematu oraz wymiany rezultatów badań - rodzaj gentelman's agreement, a nie dokument pociągający za sobą skutki formalno-prawne. W MoU określane są wspólne cele, rodzaj przewidywanej działalności, warunki uczestnictwa, zasady zachowania suwerenności oraz, jeśli zachodzi tego potrzeba, poszanowania praw własności intelektualnej.

Akcja rozpoczyna się formalnie po podpisaniu dotyczącego jej Memorandum of Understanding przez co najmniej pięć krajów członkowskich. Zgodnie z przyjętymi zasadami, przedsięwzięcie przez MNiSW działań zmierzających do podpisania Memorandum of Under-standing musi być poprzedzone wystąpieniem dyrekcji jednostki naukowo-badawczej z odpowiednim wnioskiem, zawierającym jednoznaczne wskazanie udokumentowanego źródła finansowania prac. Wynika to z faktu, że uczestnictwo w projektach COST wiąże

Page 35: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

508

się z koniecznością zapewnienia przez uczestnika finansowania prac badawczych, deklarowanych jako wkład rzeczowy w projekt COST. Finansowanie to może mieć swoje źródło w postaci np. grantu badawczego MNiSW, decyzji podjętej przez dyrekcję placówki badawczej o wydzieleniu ze środków własnych, w tym dotacji statutowych jednostki, funduszy niezbędnych na realizację prac badawczych wynikających z tytułu uczestnictwa w projekcie COST, bądź innych źródeł, jak darowizny, stypendia, itp. Dyrekcja jednostki powinna również wystąpić o mianowanie przedstawiciela zespołu badawczego do Management Committee . Koszty udziału w posiedzeniach Management Committee Akcji COST dwóch przedstawicieli kraju biorącego udział w tej Akcji są zwracane z budżetu COST. COST w sieci: • Strona domowa COST : http://www.cost.esf.org/ • Rada Unii Europejskiej [8] : http://www.consilium.europa.eu/cms3_fo/showPage.asp?id=253&lang=PL&mode=g • Europejska Fundacja Nauki [9]: http://www.cost.esf.org/ • MNiSW [10] http://www.nauka.gov.pl/mein/index.jsp?place=Lead08&news_cat_id=37&news_id=45&layout=2&page=text Informacje o programie zaczerpnięto ze strony internetowej COST oraz MNiSW . Fundusze strukturalne

Już od 2008 roku polskie przedsiębiorstwa, samorządy, społeczeństwo, korzystają ze wsparcia finansowego z funduszy unijnych: spójności i strukturalnych. Prawie 13 mld euro zostało zaoferowanych Polsce, do wykorzy-stania w latach 2004 - 2006. W celu rozdysponowania środków stworzono Narodowy Plan Rozwoju i Sektorowe Programy Operacyjne, które stanowią wskazówkę na co i dla kogo przeznaczona jest pomoc. W serwisie w czytelny sposób przedstawiono DLA KOGO jest unijne wsparcie i NA CO można uzyskać pieniądze. Opisano JAKIE

Page 36: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

509

FUNDUSZE są w Unii Europejskiej i czemu służą. Podano również JAK SFINANSOWAĆ można inwestycję, w ramach której ubiegać się można o dofinansowanie ze środków unijnych. Na stronie zamieszczono również aktualne informacje o stopniu realizacji programów, zmianie zasad udzielania wsparcia, itp. - CO NOWEGO.

W celu zaprogramowania pomocy wspólnotowej i sprawnego ich rozdysponowania Polska przygotowała Narodowy Plan Rozwoju (NPR) na lata 2004-2006. Podobnie jak w przypadku środków przedakcesyjnych, np. SAPARD, tu również wprowadzono podział na działania: Sektorowe Programy Operacyjne (SPO) lub, w przypadku wspierania rozwoju regionalnego, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR). Jak sfinansować?

Podobnie jak w przypadku środków przedakcesyjnych (ISPA, PHARE, SAPARD) również chcąc korzystać z pomocy w ramach funduszy strukturalnych należy najczęściej posiadać pewien wkład własny, a inwestycję sfinansować ze środków własnych i pożyczonych. Pomoc z funduszy otrzyma się jako refundację części poniesionych wydatków (udział zależny od programu). Zdarzają się oczywiście wyjątki, gdzie pomoc z funduszy ma postać premii lub grantu, jednakże jest to rzadko stosowane rozwiązanie i najczęściej dotyczy osób fizycznych, np. młodego rolnika, rybaka, a nie firm. POTRZEBUJESZ ŚRODKÓW NA INWESTYCJE? Zapraszamy do serwisu www.szukam-inwestora.com.pl łączącego inwestorów z właścicielami firm poszukujących kapitału.

Page 37: !Rozdzial 1-Podstawy mechatroniki - wiak.imsi.pl · materiałowe, technologie plazmowe, telekomunikacyjne itp. 3. Raport projektu powinien zawierać: • Analizę problematyki wymagającej

13. Programowanie Zespołowego Projektu Badawczego

510

13.7 Literatura:

[1] www.a21.pl/zielona/materialy/praca_w_grupie.pdf [2] Komunikacja w grupie / Peter Hartley; przekł. Iwona

Chlewińska. - Wyd. Poznań :Zysk i S-ka, 2000r. cop. - 235 s. [3] Kazimiera Zacharska, Joanna Czekalska: Przewodnik dla

składających projekty do 7. Programu Ramowego Badań, Rozwoju Technologicznego i Wdrożeń Wspólnoty Europejskiej (2007 - 2013)

[4] http://europa.eu.int/eur-lex/en/oj/

[5] http://erc.europa.eu/index_en.cfm [6] ttp://cordis.europa.eu/fp7/home.html [7] http://www.cost.esf.org/ [8]

http://www.consilium.europa.eu/cms3_fo/showPage.asp?id=253&lang =PL&mode=g

[9] http://www.cost.esf.org/ [10]

http://www.nauka.gov.pl/mein/index.jsp?place=Lead08&news_cat_id= 37&news_id=45&layout=2&page=text

Podziękowanie Autor wyraża podziękowanie Pani Kazimierze Zacharskiej I Pani Joannie Kuleszy za możliwość wykorzystania ich opracowania [3]