bilgisayar destekli tasarım, 2007 baharkisi.deu.edu.tr/zeki.kiral/mee5049_2014/hafta_5.pdf ·...

Bilgisayar Destekli Tasarım, 2007 Bahar

Hafta 4-SolidWorks ile Katı Modelleme 1/40

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM HAFTA 5 SOLIDWORKS İLE KATI MODELLEME

Katı model elde etmek için kullanılan yöntemler arasında Süpürme (Sweep) ve Loft önemli bir yere sahiptir. Birçok makine parçasının modellenmesinde bu yöntemler kullanılabilir. Bu ders kapsamında bu yöntemler kullanılarak elde edilen katı modeller üzerinde çalışılacaktır. Aşağıdaki şekilde gösterilen makine parçasını modelleyelim.

Model için Unsur Yöneticinden Front Plane’i seçip, Sketch komutunu çalıştıralım.



Line komutu ile Ön Düzlemde orijin ile hizalanmış yatay çizgiyi çizelim ve bu çizgiyi Options seçeneği ile For Construction olarak değiştirelim. Bu çizgi Sketch içerisinde yardımcı bir çizgi olarak kullanılmaktadır.

Line komutu ve Sketch Fillet komutları kullanılarak aşağıdaki Çizim elde edilir.

Çizim tamamlandıktan sonra Exit Sketch ile çizimden çıkılır. Unsur yöneticisinden yine Ön Düzlem (Front Plane) seçilerek Sketch komutu ile farklı bir Sketch oluşturulur.



Çizim tamamlandıktan sonra Sketch komutundan çıkılır. Unsur Yöneticisinden Top Plane seçilerek tekrar Sketch komutu ile çizim ortamına geçilir.



Üst Düzleme dik bakmak için Normal To seçeneği kullanılır.

Üst düzlemde simetri ekseni olarak kullanılmak üzere orijinden geçen bir çizgi çizilir.



Bu çizgi Tools/Sketch Tools/Dynamic Mirror komutu ile seçilerek, yeni çizilecek Sketch için Ayna Görüntüsü elde etmek amacı ile kullanılır ve aşağıdaki yeni Çizim oluşturulur.

Çizim şekildeki gibi ölçülendirilir.



Sketch’i Fully Defined hale getirmek ve daha sonraki Sweep komutunu başarılı bir şekilde gerçekleştirebilmek için Sketch 2’deki çizgi ile Sketch 3’deki nokta PiercePoint ilişkisi ile ilişkilendirilir (Add Relations)

Bu aşamada Üç farklı Sketch tamamlanmış olup, Sweep komutu için kullanılacak Section, Path ve Guide Curve tanımlaması yapılabilecek durumdadır. Üst düzlemdeki çizimin başlangıcında oluşturulan ve orijinden geçen çizgi Profil oluştumak için kullanılmayacağından dolayı Options/For Construction olarak değiştirilir.



Sketch komutundan çıkılarak Features komutu ile Sweep unsuru ile katı model elde edilecektir.

Swept Boss/Base komutu ile Sketch3 Profile, Sketch 2 Path ve Sketch 1 de Guide Curve olarak seçilir.



İşlem sonucunda elde edilen model aşağıdaki gibidir.

Bu aşamadan sonra elde edilen katı modele eklemeler yapılacaktır. Unsur yöneticisinden Ön Düzlem (Front Plane) seçilerek aşağıdaki çizim yapılır.



Elde edilen Sketch Extrude Boss işlemi ile aşağıdaki gibi her iki yöne (Mid Plane) ve 4 derecelik draft açısı verilerek extrude edilir.

İşlem sonucu elde edilen katı model aşağıdaki gibidir.



Eklenen silindirik kısma boydan boya (Through All) delik açma işlemi gerçekleştirilir. Bunun için silindir yüzeyi çalışma düzlemi olarak seçilir ve ilgili Sketch oluşturulur.

Extruded Cut işlemi ile delik oluşturulur.



Bu aşamadan sonra modele üst kısımdan da bir silindirik ekleme yapılacaktır. Bu işlem için Sağ Düzlem (Right Plane) seçilir ve Sketch komutu kullanılarak aşağıdaki çizim elde edilir.

Extrude işlemi ile silindirik kısım elde edilir.



Eklenen silindirik kısmın içi boşaltılır.

Elde edilen modelde köşe yuvarlatmaları (Fillet) yapılır.

Pah kırma (Chamfer) işlemi ile model tamamlanır.



Loft Unsurunu (Feature) kullanarak bir Mouse üst kapağını modelleyelim. (Bu örnek SolidWorks ile Modelleme, M. Gülesin, A. Özdemir, A. Güllü, A. Güldaş, O. Uluer, Asil Yayın Dağıtım, 2006 ) kitabından alınmıştır.

Üst Düzlem (Top Plane) seçilerek çizim işlemine başlanılır.



Aşağıdaki çizim yapılır. Arc’ın bir ucu eksen takımının başlangıç noktasıdır. Dik çizgi Çizgi opsiyonlarından For Construction ile sketch dışında tutulur.

Çiizm tamamlandıktan sonra Sketch komutundan çıkılır. Tekrar Top Plane seçilerek aşağıdaki çizim oluşturulur.

Sağ Düzlem (Right Plane) seçilir, Sketch komutu kullanılır ve sağ düzlemi karşıdan görmek için Normal To komutu kullanılır.



Eğimli çizgiler Referans düzlem oluşturmak için kullanılan yardımcı geometrilerdir. Bu nedenle For Construction olarak belirlenirler. Sağ taraftaki eğimli çizgiyi Fully Defined hale getirmek için Altındaki yay ile çizgi uç noktası arasında Pierce ilişkisi tanımlanır.



Insert/Reference Geomerty/Plane komutu Through Lines/Points yöntemiyle Sketch için bir referans düzlem oluşturulur.



Aynı şekilde diğer Referans Düzlem’de oluşturulur.

Benzer şekilde Ön Düzlem (Front Plane)’den 25 mm uzaklıkta ofset edilmiş bir referans düzlem oluşturulur.

Böylelikle üzerinde çizim yapılabilecek 3 adet yeni düzlem elde edilir.



Plane 1 seçilerek Sketch komutu aktif hale gtirilir ve Plane 1’e dik bakabilmek için Normal To görünüşü seçilir.

Plane 1 üzerine aşağıdaki Sketch oluşturulur.



Sketch oluşturma esnasında diğer düzlemlerin görünmez olmasını ve karmaşıklığı önlemek için Unsur ağacından Düzlemler Hide (Görünmez) hale getirilir. Bu işlemi takiben Plane 1 üzerine aşağıda gösterilen şekilde 3 adet çizgi çizilir.

Daha sonra aşağıda görülen 3 Point Arc yöntemi ile elde edilen yay çizilir.

İkinci bir yay ile bu düzlemdeki çizim tanımlanır. İşlem bittikten sonra Sketch komutundan çıkılır.



Yukarıdaki Sketch’in aynısı Plane 2 üzerinde de oluşturulur.

Elde edilen Sketch’lerin Dimetrik perspektif görünüşü aşağıda verilmiştir.



Plane 3 (Orta düzlem) ‘deki çizimi oluşturmak için Unsur ağacından Plane 3 seçilir ve Sketch komutu aktif hale getirilir. Düzleme dik bakmak için Normal To seçimi yapılır. Yaylar 3 Point Arc yöntemi ile oluşturulur.

Sketch’in Fully Defined olması için küçük yayların uç noktası ile üst düzlemdeki yaylar Pierce olarak ilişkilendirilir.



Üç düzlemdeki Sketch’ler aşağıdaki şekilde elde edilirler.

Üç adet profil oluşturulduktan sonra Lofted/Boss/Base ile Loft geometri elde edilir.

İşlem sonucunda yandaki katı elde edilir.



Features araç çubuğundan Fillet komutu kullanılarak gösterilen kenarlara yuvarlatma yapılır.

6 mm’lik köşe yuvarlatmaları yapılır.



Elde edilen modelin alt yüzeyi (Taban yüzeyi) seçilerek Shell komutu ile 2 mm et kalınlığı verilerek kabuk (shell) yapı elde edilir.

Elde edilen kabuk geometri aşağıdaki gibidir.



Oluşturulan modelin tabanından 20 mm uzaklıkta bir Referans düzlem daha oluşturulacaktır. Bunun için ilk olarak Top Plane (Üst düzlem) seçilir ve referans düzlem oluşturulur.

Yeni oluşturulan Plane 4 seçilir ve Sketch komutu ile bu düzleme dik bakılacak şekilde görüntü ayarlanır.



Şekilde görülen yüzey seçilerek Convert komutu ile bu yüzey Plane 4’e izdüşürülür.

Plane 4 üzerine aşağıdaki şekil çizilir, ölçülendirme yapılır ve kullanılmayacak çizgiler Trim komutu ile budanır.

Rectangle komutu ile 3 adet dikdörtgen çizilir ve aşağıdaki gibi ölçülendirilir.



Trim komutu ile kullanılmayacak çizgiler budanır ve aşağıdaki çizim elde edilir.



Rectangle komutu ile içteki küçük dikdörtgen verilen ölçülerde çizilir.

Sketch işlemi tamamlandıktan sonra son geometri aşağıdaki gibidir.



Sketch komutundan çıkılır ve Features araç kutusundan Extrude Cut komutu seçilir.

Extrude Cut komutunda Direction 1 olarak Offset From Surface yöntemi kullanılarak kesme işlemi gerçekleştirilecektir, ofset yapılacak yüzey pempe renkteki yüzey olup, offset mesafesi 1.8 mm dir.



Plane 4 seçilir ve Sketch komutu ile çizm ortamına geçilir. Aşağıdaki yüzeyler tek tek seçilerek, offset komutu ile 1 mm lik ofset mesafesi verilerek Plane 4 üzerine izdüşüm alınır.



Elde edilen yeni sketch Extrude Cut ile boydan boya (Through All) kesilir.



Son olarak ortadaki dikdörtgen bölgenin Extrude Cut ile kesilmesi gerekmektedir. Bu işlem için Plane 4 seçilir ve Sketch komutu ile birlikte, dikdörtgen bölgenin seçilmesini takiben Convert komutu ile bu bölgenin Plane 4 üzerindeki izdüşümü alınır ve Extrude Cut ile boydan boya kesme işlemi uygulanır.



Katı Modele Flex Feature’u Eklemek

SolidWorks ile katı modeller elde edildikten sonra, model üzerinde eğme, bükme vs işlemler dinamik olarak gerçekleştirilebilmektedir. Aşağıda Flex Feature’una ait bir örnek verilmiştir. Front plane seçilir, CTRL tuşuna basılarak Front Plane üzerinde iken düzlem Mouse sol butonu ile kopyalanır. Burada mesafe 80 mm seçilmiştir.



Aynı işlem tekrarlanarak Ön düzlemden (Front Plane) 120 mm uzakta bir düzlem daha oluşturulur (Plane 2).

Ön düzlem seçilerek üzerinde gösterilen çizim yapılır. Plane 1 seçilerek üzerinde aşağıda gösterilen çizim yapılır.

Plane 2 seçilerek üzerinde aşağıda gösterilen çizim yapılır.



Oluşturulan Sketch’ler aşağıdaki gibidir. Features Lofted Boss/Base ile Loft işlemi gerçekleştirilir.



Oluşturulan katı model için Insert/Features/Flex komutu ile bir Flex unsuru eklenir.



Flex unsurunun ilgili model üzerine eklenmesi ile birlikte model üzerinde bir triad belirir. İlk olarak modelin nasıl bir Flex unsuruna sahip olacağı belirlenmelidir. Bu örnekte elde edilen model eğilecektir, dolayısı ile Flex unsuru Bending olarak oluşturulur. Parça eğilme işlemine tabii tutulur iken sabit kalacak yüzeyin belirlenmesi için Trim Plane 2 bölümüne parçanın silindirik yüzeyinden bir köşe (vertex) seçilir.

Mouse triad’ın merkezine getirilir ve sağ tuş ile triad Plane 2 üzerine taşınır.



Tekrar Mouse triad merkezine getirlir ve sağ tuş ile Align to komutu ile Right Plane eğilme işleminin düzlemi olarak belirlenir.

Mavi ok eğilme işlemi için kullanılacak düzlemi gösterir ve eğilme bu eksene dik eksende gerçekleşir. Mouse Trim Plane 1 üzerine getirilir ve ok sembolü belirdiğinde model istenildiği ölçüde eğilir, bu işlem Flex komutu opsiyonlarından açı giirlerek de gerçekleştirilebilir.



Sonuç olarak elde edilen geometri aşağıdaki gibidir.

bilgisayar destekli tasarım, 2007 baharkisi.deu.edu.tr/zeki.kiral/mee5049_2014/hafta_5.pdf ·...

Documents