1. mgr in. Piotr RociszewskiAudyt trasy rowerowej nr 561 w Gminie Niegowa w dniu 2011-07-11Audyt mia charakter wyrywkowy. Jego celem byo sprawdzenie, czy trasa nr 561 zostaawykonana zgodnie z projektem. Wykonawstwem trasy zajmowa si Zakad BudowlanychWyrobw Betonowych Beton-Kolor w Strzyowicach, a podwykonawc oznakowania weduginformacji ustnej bya firma AB Rowery Andrzej Buchczyk z Rudy lskiej.Projekt techniczny trasy nr 561 ptli o przebiegu Niegowa Bobolice Mirw utowiec Moczydo Niegowa, zosta wykonany przeze mnie w 2008 r. i obejmowa: a) modernizacj drg gruntowych poprzez dodanie warstwy wirowej, b) miejsca odpoczynkowe w kadym soectwie, c) oznakowanie turystyczne trasy, d) tablice informacyjne i dydaktyczne.W 2009 r. projekt zosta uzupeniony o modernizacj drg wirowych poprzez dodanie wykonaniewarstw z chudego betonu i asfaltu. W trakcie budowy zostaa przyjta zmiana nawierzchniwirowej na tuczniow. e) Poza projektem na trasie zostay ustawione znaki ograniczajce ruch drogowy do ruchu pieszo-rowerowego i supki uniemoliwiajce ruch samochodw.A. Modernizacja nawierzchni. W wyniku modernizacji trasa rowerowa nr 561 ma na caejdugoci na zmian nawierzchni asfaltow lub tuczniow zaklinowan warstw grysu, copowoduje, e jest to jedna z nielicznych tras rowerowych o tak dobrej nawierzchni.Nie ustrzeono si jednak bdu, wycinajc na odcinkach lenych zbyt duo zieleni przydronej,przez co rowerzyci zostali pozbawieni cienia. Projekt zakada, e ziele nie bdzie usuwana,z wyjtkiem gazi zasaniajcych znaki. Rys. 1. Zmodernizowana droga o nawierzchni tuczniowej utowiec - Moczydo

2. 2B. Miejsca odpoczynkowe. W dniu audytu Wykonawca dokonywa niezbdnych poprawek mona przypuszcza, e wiaty bd dobrze suyy turystom. Na skutek bdu rysunkowegow projekcie stoy i awki maj poow projektowanej dugoci prawidowe wymiary znajdowaysi w przedmiarze do kosztorysu, ale nikt nie zwraca si do mnie o wyjanienie tych rozbienoci. Rys. 2. Miejsce odpoczynkowe w Niegowie.C. Oznakowanie turystyczne trasy. Oznakowanie nie zostao wykonane prawidowo naleyponownie wykona wszystkie znaki i ustawi tablice informacyjne zgodnie z projektem.Wszystkie znaki maj nieprawidowy wzr roweru nowy, aktualny zosta wprowadzonyrozporzdzeniem w sprawie szczegowych warunkw technicznych dla znakw i sygnawdrogowych w 2003 r., co zostao wyranie zaznaczone w projekcie w zestawieniu wzorw znakw.Niezalenie od wzoru symbol roweru ma nieprawidowy zielony kolor zastrzeony dla trasmidzynarodowych na pozostaych trasach obowizuje kolor czarny.Na marginesie warto wiedzie, e to samo rozporzdzenie wprowadzio zmiany w wymiarachpaskw i strzaek na znakach tras rowerowych.Na znakach malowanych zosta zastosowany nieprawidowy wzr strzaki, a w zasadzie jejnamiastka, stanowicy niedozwolone uproszczenie sobie roboty przez Wykonawc. Naleypamita, e niewaciwie wykonana strzaka moe stanowi przyczyn zabdzenia grot strzakimusi by wyranie widoczny, jak na prawidowym wzorze znaku.W kilku miejscach znajduj si kierunkowskazy. Na rys. 5. przedstawiony zosta znak, ktregowymiary i ksztat strzaki s niezgodne z wzorem jaki znajduje si w projekcie. mieszy odwrotnykierunek roweru na znaku w stosunku do kierunku strzaki.

3. 3W Niegowie zostao dodatkowo oznakowane odgazienie trasy, na ktrym znaki powinny miebiae strzaki, tj. czarne kontury. Zamiast tego znaki maj nieprawidowy kolor zielony znwpowtarza si ten sam bd dotyczcy roweru, co na poprzednim znaku. Rys. 3 i 4. Znaki z nieprawidowymi symbolami roweru (prawidowych na trasie nie znalazem) Rys. 5. Znak o nieprawidowych wymiarach, z nieprawidowym symbolem roweru Rys. 6. Znak w centrum Niegowy z zielon strzak, zamiast biaej (z czarnym konturem)Duo do yczenia pozostawia samo wykonawstwo znakw. Na rys. 3 znak zosta przybity do supaw sposb niedozwolony przepisami, na dodatek gwodzie ju zardzewiay i szybko spowodujzniszczenie caego znaku.4

4. 4 Rys. 7. Znaki niewaciwie zamocowane do supka Rys. 8. Wyrwany supek nie ma poprzeczki i nie zosta zabetonowany w otworze. Rys. 9 i 10. Znaki zasonite nieprawidowo usytuowaneUstawienie znakw. W wielu miejscach znaki zostay nieprawidowo ustawione lub namalowane zasonite gaziami lub innymi znakami. W Niegowie znak zosta zasonity tablic informacyjn osponsorach trasy! Tablica i znak powinny znajdowa si na tym samym supku.Cz znakw malowanych w ogle nie zostaa wykonana. Brak znakw metalowych trudnooceni, poniewa mogy ju zosta zniszczone.

5. 5Rys. 11. Moczydo brak znakw malowanych na rozwidleniu tras rowerowychRys. 12. Niegowa ze ustawienie supka ze znakami, za blisko skrzyowania

6. 6Ze ustawienie supka ze znakami zbyt blisko zakrtu stwierdziem nie opodal boiskaw Niegowie. Drugiego supka w ogle tam nie byo prawdopodobnie jego pozostaoci leayw pobliu wiaty patrz rys. 8.Drogowskazy maj prawidow tre, ale napisy maj niewaciwy krj pisma na znakachdrogowych obowizuje stosowanie kroju pisma drogowego okrelonego w rozporzdzeniuw sprawie szczegowych warunkw technicznych dla znakw i sygnaw drogowych.Cz drogowskazw zostaa powieszona w niewaciwych miejscach, np. drogowskaz, ktry miaznajdowa si przy wiacie w Mirowie zosta zamontowany przy przystanku PKS w odwrotnymkierunku. W Bobolicach nie znalazem drogowskazu przy wiacie w stron trasy. Nie byo tedrogowskazw w Niegowie na drodze od strony Bobolic.Przebieg trasy. Co dziwnego dzieje si w Moczydle w pobliu wiaty. Trasa mia prowadziskrtem na wschd od wiaty, z drogowskazami przy drodze, tymczasem drogowskazy zostayustawione zgodnie z projektem, z przekrconym drogowskazem, ktry mia kierowa do wiaty,a sama trasa zostaa bardzo skpo oznakowana (brak znakw na niektrych skrzyowaniach)z przeprowadzeniem jej obok wiaty. Trudno oczekiwa od turysty, e si poapie w tym baaganie. Rys. 13. Drogowskazy w Mirowie drogowskaz na trasie zamiast przy wiacie kierujcy do trasy! Rys. 14. Drogowskazy w pobliu wiaty w Moczydle nieprawidowo skierowany znak do wiatyD. Tablice informacyjne i dydaktyczneProjekt okrela optymalne lokalizacje tablic informacyjnych dotyczcych trasy rowerowej nr 561oraz tablic dydaktycznych dotyczcych poszczeglnych miejscowoci i masywu Wielkiej Gry.W trakcie oznakowania trasy tablice zostay wymieszane i zostaa zmieniona ich lokalizacja.W efekcie tablice dydaktyczne zostay sprowadzone tylko do adnej dekoracji miejscodpoczynkowych, zamiast suy ogowi turystw dziki lokalizacji w centrach poszczeglnychmiejscowoci. W poowie przypadkw tablice te znalazy si wycznie poza oznakowan trasnr 561, co oznacza, e wikszo turystw w ogle nie bdzie miaa moliwoci zapoznania si zich treci i skorzystania z niej podczas zwiedzania. Szczytem niefrasobliwoci jest tablica, ktramiaa znajdowa si u podna Wielkiej Gry, a zostaa zlokalizowana w Niegowie, dokadnie podrugiej stronie trasy.

7. 7Nie byo przy trasie tablic dydaktycznych w Niegowie obok przy kociele, Urzdu Gminy i przywiacie, w Bobolicach na skrzyowaniu obok zamku, w Mirowie przy barze i PKS, obok WielkiejGry (patrz wyej), w utowcu obok stranicy oraz w Moczydle na rozwidleniu tras rowerowych.Zamiast tej drugiej tablica zostaa ustawiona przy zadaszeniu studni nie opodal urzdu.Nie byo przy trasie tablic informacyjnych w Niegowie obok Urzdu Gminy i przy wiacie,w Bobolicach przy wiacie, w Mirowie przy barze i wiacie, w utowcu przy wiacie oraz w Moczydleprzy wiacie i rozwidleniu tras rowerowych. Zamiast tej ostatniej tablica zostaa ustawionaw przypadkowym miejscu na ce za zabudowaniami.Po prostu wykonawca nie postawi poowy tablic, ktre s bardzo wan czci oznakowania trasy. Rys. 15. Tablica dydaktyczna dotyczca Wielkiej Gry bdnie zlokalizowana w NiegowieE. Zmiany w organizacji ruchu drogowegoPrzy modernizowanych drogach zostay nieprawidowo ustawione znaki pionowe C-16-13 drogadla pieszych i rowerw. Drogi te su nie tylko pieszym i rowerzystom, ale s rwnoczeniedrogami publicznymi lub gospodarczymi, z ktrych musz korzysta inni uytkownicy samochody i m.in. turyci na koniach. Zamiast znakw C-16-13 powinny zosta w miar potrzebyustawione znaki B-1 zakaz ruchu z tabliczkami wyczajcymi z zakazu rowerzystw iwskazanymi na nich grupami pojazdw. Znaki powinny by ustawione tak, aby nie ograniczawacicielom i turystom dojazdu do poszczeglnych obiektw.Bez dokadnego przemylenia problemu zostay ustawione supki wygradzajce, uniemoliwiajcewacicielom dojazd do ich gruntw. Podobno ich celem jest walka quadami, ktre w praktyce bezwikszych trudnoci omin te przeszkody.

8. 8 Rys. 15. Bobolice znak C-16-13 przy drodze publicznej w centrum wsi!Rys. 16. Niegowa, droga do Bobolic supki wygradzajce, uniemoliwiajce dojazd do lasu

9. 9Podsumowanie. 1. Modernizacja nawierzchni. Trasa rowerowa nr 561 ma na caej dugoci na zmian nawierzchni asfaltow lub tuczniow zaklinowan warstw grysu, co powoduje, e jest to jedna z nielicznych tras rowerowych o tak dobrej nawierzchni. 2. Miejsca odpoczynkowe. Mona przypuszcza, e wiaty bd dobrze suyy turystom. 3. Oznakowanie turystyczne trasy. Oznakowanie nie zostao wykonane prawidowo naley ponownie wykona wszystkie znaki i ustawi tablice informacyjne zgodnie z projektem. 4. Wszystkie znaki maj nieprawidowy wzr roweru nowy, aktualny zosta wprowadzony rozporzdzeniem w sprawie szczegowych warunkw technicznych dla znakw i sygnaw drogowych w 2003 r., co zostao wyranie zaznaczone w projekcie w zestawieniu wzorw znakw. Niezalenie od wzoru symbol roweru ma nieprawidowy zielony kolor zastrzeony dla tras midzynarodowych na pozostaych trasach obowizuje kolor czarny. 5. Na znakach malowanych zosta zastosowany nieprawidowy wzr strzaki, a w zasadzie jej namiastka grot strzaki musi by wyranie widoczny, jak na prawidowym wzorze znaku. 6. W Niegowie zostao dodatkowo oznakowane odgazienie trasy, na ktrym znaki powinny mie biae strzaki, tj. czarne kontury. 7. Znaki znajdujce si po obu stronach supa powinny by zamocowane na tej samej wysokoci. Znaki przybijane do supw wkrtce cae zardzewiej. 8. Supki drewniane nie maj poprzeczek uniemoliwiajcych ich przekrcenie, ani te nie zostay zabetonowane w celu zabezpieczenia przed ich wyrwaniem. 9. W wielu miejscach znaki zostay nieprawidowo ustawione lub namalowane m.in. zasonite gaziami lub innymi znakami lub zbyt blisko zakrtu. 10. Cz znakw malowanych w ogle nie zostaa wykonana. 11. Drogowskazy maj prawidow tre, ale napisy maj niewaciwy krj pisma. Cz drogowskazw zostaa powieszona w niewaciwych miejscach, co dokadnie dezinformuje turystw. 12. W Moczydle w pobliu miejsca odpoczynkowego przebieg szlaku nie odpowiada zaprojektowanemu. 13. Tablice informacyjne i dydaktyczne wykonawca nie postawi poowy tablic, ktre s bardzo wan czci oznakowania trasy. W trakcie oznakowania trasy tablice zostay wymieszane i zostaa zmieniona ich lokalizacja. W poowie przypadkw tablice te znalazy si wycznie poza oznakowan tras nr 561, co oznacza, e wikszo turystw w ogle nie bdzie miaa moliwoci zapoznania si z ich treci i skorzystania z niej podczas zwiedzania. Szczytem niefrasobliwoci jest tablica, ktra miaa znajdowa si u podna Wielkiej Gry, a zostaa zlokalizowana w Niegowie, dokadnie po drugiej stronie trasy. 14. Zmiany w organizacji ruchu drogowego. Przy modernizowanych drogach zostay nieprawidowo ustawione znaki pionowe C-16-13 droga dla pieszych i rowerw. Zamiast znakw C-16-13 powinny zosta w miar potrzeby ustawione znaki B-1 zakaz ruchu z tabliczkami wyczajcymi z zakazu rowerzystw i wskazanymi na nich grupami pojazdw. Znaki powinny by ustawione tak, aby nie ogranicza wacicielom i turystom dojazdu do poszczeglnych obiektw. 15. Bez dokadnego przemylenia problemu zostay ustawione supki wygradzajce, uniemoliwiajce wacicielom dojazd do ich gruntw.WniosekNaley ponownie wykona cae oznakowanie trasy rowerowej nr 561 i doprowadzi do jegozgodnoci z projektem.Uwaga. Audit nie zawiera kompletnego wykazu bdw w oznakowaniu, a jedynie wybraneprzykady, wiadczce o nienaleytym wykonaniu tego oznakowania. Peny audyt moe bywykonany wycznie w ramach nadzoru autorskiego.