ÜST SOLUNUM YOLU ÜST SOLUNUM YOLU DİRENÇ SENDROMUDİRENÇ SENDROMU

Dr. Zeynep Zeren UçarDr. Zeynep Zeren Uçarİzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi

Eğitim ve Araştırma HastanesiEğitim ve Araştırma Hastanesi

9 SORUDA ÜSYDS9 SORUDA ÜSYDS

1.1. TanımıTanımı2.2. Tarihçe ( Uyku bozuklukları sınıflamasında yeri?)Tarihçe ( Uyku bozuklukları sınıflamasında yeri?)3.3. Patofizyoloji ( OUAS’dan farkı?)Patofizyoloji ( OUAS’dan farkı?)4.4. Görülme Sıklığı Görülme Sıklığı 5.5. Klinik belirti ve bulgular (atipik)Klinik belirti ve bulgular (atipik)6.6. Sonuçları (OUAS kadar ciddi mi?)Sonuçları (OUAS kadar ciddi mi?)7.7. Tanı (İnvaziv yöntemlerin yerine noninvaziv Tanı (İnvaziv yöntemlerin yerine noninvaziv

yöntemler?) yöntemler?) 8.8. Tedavi (CPAP’ın etkinliği ve kompliyans)Tedavi (CPAP’ın etkinliği ve kompliyans)9.9. Gelecekte uyku ÜSYDS?Gelecekte uyku ÜSYDS?

OLGUOLGU

35 y, bayan, öğretmen35 y, bayan, öğretmenGündüz aşırı uyku hali (toplantılarda Gündüz aşırı uyku hali (toplantılarda

uyuyakalma)uyuyakalma)Antidepresan tedaviAntidepresan tedaviHorlama (1-2 kez/hft)Horlama (1-2 kez/hft)KBB bakısı: Retrolingual darlıkKBB bakısı: Retrolingual darlık

OLGUOLGU

ÖN TANI?ÖN TANI?Depresyon?Depresyon?İdiyopatik Hipersomni?İdiyopatik Hipersomni?Metabolik bir Hst? (Hipotiroidi? Metabolik bir Hst? (Hipotiroidi?

Anemi?...)Anemi?...)Obstrüktif Uyku Apne Sendromu?Obstrüktif Uyku Apne Sendromu?PLMS?PLMS?………………ÜSYDS????ÜSYDS????

9 soruda SUAS9 soruda SUAS

1. ÜSYDS tanımı 1. ÜSYDS tanımı nedir?nedir?

TANIMTANIM

• Apne ve/veya hipopneye ve desatürasyona yol Apne ve/veya hipopneye ve desatürasyona yol açmadan açmadan

• ÜSY’da rezistans artışı sonucu intratorasik ÜSY’da rezistans artışı sonucu intratorasik negatif basınçta belirgin artışa neden olan, negatif basınçta belirgin artışa neden olan,

• Kısa süreli, sık tekrarlayan arousal’ larla Kısa süreli, sık tekrarlayan arousal’ larla sonlanan ve sonlanan ve

• Sık uyku bölünmesi nedeniyle günboyu uyku hali Sık uyku bölünmesi nedeniyle günboyu uyku hali ile karekterize bir klinik tablodur.ile karekterize bir klinik tablodur.

SOLUNUM KURALLARISOLUNUM KURALLARIApne - hipopne Apne - hipopne

ApneApne En az 10 sn süren solunum En az 10 sn süren solunum

durmasıdurması Hava akım sinyalinin <%90 Hava akım sinyalinin <%90

azalmasıazalması Saturasyon kriteri yokSaturasyon kriteri yok

(oro-nazal termistör)(oro-nazal termistör)

HipopneHipopne En az 10 sn süreyle En az 10 sn süreyle (1 veya 2)(1 veya 2) 11. Nazal basınç amplitüdünün <%30 . Nazal basınç amplitüdünün <%30

azalması + SaO2’de <% 4 düşme azalması + SaO2’de <% 4 düşme veya veya uyanma (arousal)uyanma (arousal)

22. Nazal basınç amplitüdünün <%50 . Nazal basınç amplitüdünün <%50 azalması ve SaO2’de <% 3 düşme azalması ve SaO2’de <% 3 düşme düşme düşme veya veya uyanma (arousal)uyanma (arousal)

(nazal basınç kanülü)(nazal basınç kanülü)

SOLUNUM KURALLARISOLUNUM KURALLARIRERARERA

RERA(Solunum Çabası İlişkili Arousal):RERA(Solunum Çabası İlişkili Arousal): Apne veya hipopne Apne veya hipopne olarak tanımlanmayan solunum çabasında en az 10 sn süreli olarak tanımlanmayan solunum çabasında en az 10 sn süreli artış ile karakterize ve arousal ile sonlanan durumdur (Artmış artış ile karakterize ve arousal ile sonlanan durumdur (Artmış inspiratuvar çaba ile nazal akım sinyalinde düzleşme).inspiratuvar çaba ile nazal akım sinyalinde düzleşme).

SOLUNUM KURALLARISOLUNUM KURALLARIRERARERA

9 soruda SUAS9 soruda SUAS

2. ÜSYDS tarihçesi?2. ÜSYDS tarihçesi? Uyku bozuklukları Uyku bozuklukları

sınıflamasındaki sınıflamasındaki yeriyeri

TARİHÇETARİHÇE

1965 1965 → OUAS → OUAS 1982 1982 → Borderline → Borderline OUAS, çocuklardaOUAS, çocuklarda1993 → ÜSYDS (C. Guilleminault)1993 → ÜSYDS (C. Guilleminault)20020055 → OUAS (ÜSYDS) (ICSD-2) → OUAS (ÜSYDS) (ICSD-2)

Obstrüktif Uyku Apne Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (A-B-D veya C-D)Sendromu (A-B-D veya C-D)

A. En az 1’i: A. En az 1’i: i. Uyanık kalınması gereken dönemde uyuyakalma, gün içi i. Uyanık kalınması gereken dönemde uyuyakalma, gün içi

uykululuk, dinlendirici olmayan uyku, insomni veya aşırı uykululuk, dinlendirici olmayan uyku, insomni veya aşırı yorgunlukyorgunluk

İi. Hastanın soluk tutma, gürültülü soluma veya boğulma İi. Hastanın soluk tutma, gürültülü soluma veya boğulma hissiyle uyanmasıhissiyle uyanması

İii. Eşinİii. Eşin gürültülü horlama, soluk durmaları gürültülü horlama, soluk durmaları veya her veya her ikisini de bildirmesi ikisini de bildirmesi

B. Psg: i. skorlanan solunum bozuklukları (B. Psg: i. skorlanan solunum bozuklukları (apne, hipopne apne, hipopne veya RERA) ≥5/saveya RERA) ≥5/sa

İi. Solunum olaylarının bir kısmı veya tümünde solunum İi. Solunum olaylarının bir kısmı veya tümünde solunum çabası (RERA: özofagus manometresi) çabası (RERA: özofagus manometresi)

The International Classification of Sleep Disorders, Pocket Version, The International Classification of Sleep Disorders, Pocket Version, Diagnostic & Coding Manual, AASM, 2007.Diagnostic & Coding Manual, AASM, 2007.

Obstrüktif Uyku Apne Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (A-B-D veya C-D)Sendromu (A-B-D veya C-D)

veya veya C. Psg: i. skorlanan solunum bozuklukları C. Psg: i. skorlanan solunum bozuklukları (apne, (apne,

hipopne veya RERA) ≥15/sahipopne veya RERA) ≥15/sa İi. Solunum olaylarının bir kısmı veya tümünde İi. Solunum olaylarının bir kısmı veya tümünde

solunum çabası (RERA: özofagus manometresi)solunum çabası (RERA: özofagus manometresi) D. Başka bir açıklayıcı neden (uyku bozukluğu, D. Başka bir açıklayıcı neden (uyku bozukluğu,

sistemik veya nörolojik hastalık ilaç veya madde sistemik veya nörolojik hastalık ilaç veya madde kullanımı) yokkullanımı) yok

The International Classification of Sleep Disorders, Pocket Version, The International Classification of Sleep Disorders, Pocket Version, Diagnostic & Coding Manual, AASM, 2007.Diagnostic & Coding Manual, AASM, 2007.

9 soruda SUAS9 soruda SUAS

3. ÜSYDS ile OUAS’ın 3. ÜSYDS ile OUAS’ın farkı nedir?farkı nedir?

PATOFİZYOLOJİPATOFİZYOLOJİ

HORLAMA

ÜSYDS

OUAS

PATOFİZYOLOJİPATOFİZYOLOJİ

OUASOUAS ……

ÜSYDSÜSYDS ♂♂ = = ♀♀ GençGenç BMI BMI <<2525 Arousal eşiği ↓Arousal eşiği ↓ Delta uykusu ↑Delta uykusu ↑ Mekanoreseptör Mekanoreseptör

duyarlılığı ↑duyarlılığı ↑

9 soruda ÜSYDS9 soruda ÜSYDS

4. 4. ÜSYDS görülme sıklığı?ÜSYDS görülme sıklığı?

Asemptomatik popülasyonda UARSAsemptomatik popülasyonda UARS?? HHorlama ve GAUH →% 10-15 UARSorlama ve GAUH →% 10-15 UARS ♀♀==♂♂ÇocuklarÇocuklarda ↑da ↑

Film çektirmeden bir şey söyleyemem ama kolunuz yerinden çıkmış görünüyor!

9 soruda ÜSYDS9 soruda ÜSYDS

5. ÜSYDS tanısı nasıl 5. ÜSYDS tanısı nasıl konulur?konulur?

TANI YÖNTEMİ?TANI YÖNTEMİ?

1.1. PolisomnografiPolisomnografi Solunumsal Arousal İndeksi (RERA)Solunumsal Arousal İndeksi (RERA)

2.2. Özofagus basıncının ölçülmesiÖzofagus basıncının ölçülmesi

3.3. Noninvaziv tekniklerNoninvaziv teknikler Solunumsal Kas Yüzey EMG’siSolunumsal Kas Yüzey EMG’si Torasik ve Abdominal Çabanın (RERA) ÖlçümüTorasik ve Abdominal Çabanın (RERA) Ölçümü İnspiratuar Akım Kontürüİnspiratuar Akım Kontürü Üst Solunum Yolu İmpedansıÜst Solunum Yolu İmpedansı Pulse Transit Time (PTT)Pulse Transit Time (PTT) Faz AçısıFaz Açısı Sistolik Kan Basıncı ProfiliSistolik Kan Basıncı Profili

TANI KRİTERLERİTANI KRİTERLERİ

Esansiyel KriterlerEsansiyel KriterlerGAUHGAUHArtmış solunum çabası ile ilişkili Artmış solunum çabası ile ilişkili

solunumsal arousal indeksinde ( RERA) solunumsal arousal indeksinde ( RERA) artmaartma ( (> 10 arousal / saat> 10 arousal / saat))

AHİ<5AHİ<5 UARS tanısı,ayrıca RDS < 5, negatif OsB UARS tanısı,ayrıca RDS < 5, negatif OsB

>10cmH2O ve MSLT olarak gündüz asırı uyku >10cmH2O ve MSLT olarak gündüz asırı uyku egilimi varsa konulur.egilimi varsa konulur.

TANI KRİTERLERİTANI KRİTERLERİ

Destekleyici BulgularDestekleyici BulgularHorlamaHorlamaEEG arousalı öncesi horlama EEG arousalı öncesi horlama

yoğunluğunda artışyoğunluğunda artış• NREM evre 3, 4’ de belirgin azalma Kısa süreli n-CPAP tedavisi sonrası klinik Kısa süreli n-CPAP tedavisi sonrası klinik

düzelmenin olmasıdüzelmenin olması

9 soruda SUAS9 soruda SUAS

6. ÜSYDS klinik belirti 6. ÜSYDS klinik belirti ve bulguları nedir?ve bulguları nedir?

KLİNİK BELİRTİ VE BULGULARKLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR

• OSAS’a kıyasla daha genç ve zayıf kişilerOSAS’a kıyasla daha genç ve zayıf kişiler Ort. VKİ Ort. VKİ 25 kg /m 25 kg /m2, 2, ort. Yaş : 37.5ort. Yaş : 37.5• Çocuklarda ve genç kadınlarda daha sıkÇocuklarda ve genç kadınlarda daha sık• OSAS’a kıyasla daha hafif horlama mevcutOSAS’a kıyasla daha hafif horlama mevcut• Günboyu uyku hali en tipik semptomu Günboyu uyku hali en tipik semptomu

(Çocuklarda daha az sıklıkta) (Çocuklarda daha az sıklıkta)

KLİNİK BELİRTİ VE BULGULARKLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR

• Çocuklarda davranış bozuklukları, Çocuklarda davranış bozuklukları, dikkatsizlik, hiperreaktivite, öğrenme dikkatsizlik, hiperreaktivite, öğrenme güçlükleri daha sıkgüçlükleri daha sık

• Kadınlarda halsizlik, çabuk yorulma, Kadınlarda halsizlik, çabuk yorulma, evliliğe uyumsuzluk, mens. bozuklukları ön evliliğe uyumsuzluk, mens. bozuklukları ön plandaplanda

• Tipik öykü; yıllardır çözülemeyen Tipik öykü; yıllardır çözülemeyen yakınmalaryakınmalar

KLİNİK BELİRTİ VE BULGULARKLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR

Olguların sadece % 10-15’i düzenli Olguların sadece % 10-15’i düzenli horlayıcılardır. %2-5’inin hiç horlamadıkları horlayıcılardır. %2-5’inin hiç horlamadıkları gösterilmiştir.gösterilmiştir.

Sabah baş ağrıları, insomni, irritabl barsak Sabah baş ağrıları, insomni, irritabl barsak sendromu gibi somatik yakınmalar sendromu gibi somatik yakınmalar UARS’lularda sıktır.UARS’lularda sıktır.

9 soruda SUAS9 soruda SUAS

7. ÜSYDS’nun 7. ÜSYDS’nun sonuçları?sonuçları?

Sosyoekonomik Sosyoekonomik (GAUH)(GAUH)

HipertansiyonHipertansiyon

(Arousal)(Arousal)

9 soruda SUAS9 soruda SUAS

8. ÜSYDS’da tedavi 8. ÜSYDS’da tedavi seçenekleri?seçenekleri?

Tedavin için aspirin yazıyorum görmen düzelmez ise tekrar gel!

ÜSYDS TEDAVİSİÜSYDS TEDAVİSİ

KBB OperasyonuKBB OperasyonuAğız İçi ApareyAğız İçi ApareyCPAPCPAPDiğerDiğer

Nazal spreyNazal spreyPozisyon tedavisiPozisyon tedavisiKilo vermeKilo verme

9 soruda SUAS9 soruda SUAS

9. ÜSYDS’unda 9. ÜSYDS’unda gelecek?gelecek?

Size güzel haberimiz sizin vefatınızdan sonra bu hastalığı tanımlayabileceğiz

ÜSYDSÜSYDS

Tanı standardizasyonu (noninvaziv Tanı standardizasyonu (noninvaziv yöntemler ile)yöntemler ile)

Tedavi endikasyonları (epidemiyolojik Tedavi endikasyonları (epidemiyolojik çalışmalar)çalışmalar)

Patofizyoloji???Patofizyoloji???