test prenatal jo-invaziv · të saktë për zbulimin prenatal të aneuploidisë fetale. testi...
TRANSCRIPT
®
Test prenatal jo-invaziv
1866
1947
1977
1959
1879
2008
2005
1997 1986
1928
1953
®
2010
Zbulimi ADN në qarkullimin periferik të gjakut.
Zbulimi i strukturës së spi-ralës të dyfishtë të ADN-së
Trisomia kromozomale 21 shkakton sindromin
Down
Zhvillimi i gjeneratës së parë të
teknologjisë së sekuencimit të
ADN-së
U zhvillua sekuentori i parë automatik i ADN-sëU zbulua ADN e lirë e
fetusit ne qarkullimin egjakut të shtatzënës
Zhvillimi i teknologjisë së gjeneratës së ardhshme të
sekuencimit të ADN-së
Zbulimi i kromozomeveZbulimi i sindromit Down Zbulohet se gjenet
gjinden në kromozome
Filloi hulumtimi i parë klinik i testit
NIPT
Testimi dhe verifikimi i metodologjisë së
testit NIFTY®
Testi NIFTY® u validua në studimin më të madh të publikuar, ku përfshi-
heshin 147.314 gra shtatzëna
NIFTY®
Testi NIFTY mund të anal-izojë mikrodelecionet
Gjatë dekadës së fundit, zbulimet e reja shkencore në gjenetikë dhe përparimet e mëdha në teknologjitë gjenetike kanë ndryshuar aftësinë tonë për të kuptuar sëmundje të ndryshme, diagnostifikimin dhe sigurimin e trajtimeve efikase për mjekimin e sëmundjeve.
Fusha e testimit prenatal ka ndryshuar krejtësisht me ardhjen e testeve të reja prenatale jo-invazive(NIPT, engl. NonInvasive Prenatal Test) bazuar në analizën e ADN-së, e cila siguroi një mënyrë jashtëzakonisht të saktë për zbulimin prenatal të aneuploidisë fetale. Testi NIFTY® (akronimi anglisht “Test jo-invaziv i fetusit për trisomi”; engl. NonInvasive Fetal TrisomY test) është i pari test NIPT për të cilin është kryer hulumtim klinik në vitin 2010 dhe i cili u bë i disponueshëm në tregun evropian në fund të vitit 2012. Testi NIFTY® mund të zbulojë trisominë më të shpeshtë të kromozomeve autosomale, aneuploidi të kromozomeve seksuale, disa mikrodelecione kromozomale dhe gjininë e fetusit, krahasuar me testet standarde prenatale të shqyrtimit të anomalive kromozomale, NIFTY testi ka saktësi shumë më të lartë. Deri në maj të vitit 2017 me testin NIFTY u analizuan më shumë se 2 milionë mostra në mbarë botën.
Njoftohuni me testin NIFTY®
ZHVILLIMI I ZBULIMIT, TEKNOLOGJISË DHE TESTI NIFTY®
2013 2015 2017
Më të rejat nga NIFTY®
Zbulimet gjenetike
Zhvillimi i inxhinierisë gjenetike
2012
U realizuan 10.000 teste NIFTY®
Janë bërë 2.000.000 teste NIFTY®
Incidenca në 100,000 lindje
Incidenca nuk është e njohur
Sindro
mi i Klin
efelterit
(XXY)
Sindro
mi Down (
T21)
Sindro
mi Jac
obs (XYY)
Triso
mia XXX
Sindro
mi Tur
ner (X
0)
Mikrodelecio
ni 1p
36
Sindro
mi Edward
s (T18
)
Sindro
mi Pata
u (T13)
Sindro
mi mjau
llima e
mac
ës
(mikr
odelecioni
5p)
Mikrodelecio
ni 2q33
.1
200
150
100
50
0
TRISOMITË AUTOSOMALE
Trisomia është emri për çrregullimin e numrit të kromozomeve (aneuploide) kur 3 çifte kromozomale janë të pranishme në qeliza në vend të 2 çifteve të zakonshme kromozomale. Tre aneuploidi më të zakonshme të kromozomeve autosomale tek të sapolindurit janë trisomia 21 (sindromi Down), trisomia 18 (sindromi Edwards) dhe trisomia 13 (sindromi Patau). Këto sindroma janë rezultat i pranisë të çiftit të plotë shtesë ose të një pjese shtesë të kromozomit 21, 18 ose 13. Materiali shtesë gjenetik shkakton veçori karakteristike të përbashkëta të fytyrës, keqformime të lindura dhe shkallë të ndryshme të aftësisë së kufizuar intelektuale. Përveç trisomive të lartpërmendura, NIFTY gjithashtu mund të zbulojë trisomi të kromozomeve 9, 16 dhe 22, të cilat shkaktojnë dëmtime të rënda të frytit dhe ku ekziston një rrezik i lartë i abortit spontan ose i lindjes së fëmijut të vdekur.
ANEUPLOIDITË E KROMOZOMEVE SEKSUALE
Aneuploiditë e kromozomeve seksuale janë çrregullime të numrit të kromozomeve seksuale X ose Y, kur njëri prej kromozomeve seksuale mungon ose është i tepërt. Megjithëse në shumicën e rasteve aneuploiditeti i kromozomeve seksuale ka simptoma të lehta pa vështirësi intelektuale, në disa raste ato mund të shkaktojnë një fenotip karakteristik që përfshin çrregullime mendore, aftësi të kufizuara në mësimnxënie dhe infertilitet.
MIKRODELECIONET
Sindromet e mikrodelcionit janë një grup i çrregullimeve të njohura klinikisht, që karakterizohen me delecionin e një pjese të vogël të kromozomit. Shkalla e përfshirjes dhe pozicionimi i mikrodelecionit përcakton cilat karakteristika klinike do të manifestohen dhe sa do të jetë shkalla e paraqitjes të tyre. Karakteristikat klinike të mikrodelecionit përfshijnë zhvillim të ngadaltë dhe vështirësi intelektuale, probleme të sjelljes, vështirësi në ushqyerje, tonus muskular të dobët, tipare karakteristike të fytyrës dhe çrregullime të tjera të ndryshme.
Cilat çrregullime kromozomale mund të zbulojë testi NIFTY®
Mundësitë e testit NIFTY®
NIFTY është testi jo-invaziv prenatal më i kompletuari në treg, i cili ofron mundësinë e analizës më të plotë të ADN-së dhe zbulimit të numrit më të madh te çregullimeve kromozomale me një çmim të volitshëm.
Saktësia e testit NIFTY është vërtetuar të jetë më e madhja në botë nga hulumtimet klinike në të cilat kanë marë pjesë pothuajse 147.000 shtatzëna. Deri në maj të vitit 2017, u analizuan me testin NIFTY®, më shumë se 2 milionë mostra në mbarë botën.
Testi NIFTY® ka përqindjen më të ulët të mostrave të përsëritura dhe përqindjen më të ulët të rasteve kur nuk është e mundur të analizohet mostra dhe të arihen rezultatet e testimit.
Testi është i përshtatshëm edhe në rastet e këtyre llojeve të shtatzënive:
PËRPARËSITË
shtatzënia me dhurimin e qelizës vezë
IVF-shtatzënia
shtatzënia binjake (vetëm për trisomitë 21, 18 dhe 13)
Kohëzgjatja e zakonshme e testit është 6 deri 10 ditë
Testi mund të bëhet prej javës së 10-të të shtatzënisë
Vetëm 10 ml të gjakut të nënës nevojitet për testin NIFTY®
Sindroma Dawn (trizomia 21)
Sindroma Edwards (trizomia 18)
Sindroma Patau (trizomia 13)
Opsionet të cilat i ofron testi
Aneuploiditë e kromozomeve të gjinisë
Sindroma Klinefelter (XXY)
Sindroma Turner (monozomia X)
Sindroma e X-it të trefishtë (XXX)
Kariotipi XYY
Mikrodelecitë
Trizomia e kromozomit 9
Trizomia e kromozomit 16
Trizomia e kromozomit 22
Trizomitë
Sindroma Prader-Willi / Angelman (15q11.2)
Sindroma Jacobsen (11q23)
Sindroma DiGeorge II (10p14-p13)
2q33.1
16p12
Anomalive kromozomale
Van der Woude Syndrome (1q32.2)
Basic Standard TwinsPlus
1p36
Sindroma Cri-du-Chat (5p)
Metodologjia testit NIFTY®
ADN EKSTRACELULARE DHE ADN EKSTRACELULARE E FETUSIT
Fragmentet ekstracelulare të ADN-së (engl. cfDNA, cell-free DNA) janë fragmente të shkurtra të ADN-së që qarkullojnë në gjak. Gjatë shtatzënisë, ne gjakun e grave shtatzëna qarkullojnë fragmente të ADN-së ekstracelulare me prejardhje edhe nga shtatzëna edhe nga fetusi. ADN-ja ekstracelulare e fetusit (engl. cffDNA, cell-free fetal DNA) është e pranishme si një komponent i vogël në total të ADN-së ekstracelulare në plazmën e gjakut të shtatzënave, dhe kjo është një sfidë teknike e rëndësishme për disa lloje të testeve NIPT.
SI FUNKSIONON TESTI NIFTY®?
Për analizën e testit NIFTY® është e nevojshme vetëm një epruvetë e mostrës së gjakut të shtatzënës (10 ml), e cila mirret me metodën standarde të marrjes së gjakut venoz. ADN-ja ekstracelulare e gjakut të shtatzënës analizohet pastaj për të zbuluar nëse ka ndonjë çrregullim kromozomal në fetus. Në rastin kur është e pranishme aneuploidia e një kromozomi të caktuar, duhet të zbulohet a do të ketë një tepricë e vogël ose mungesë e numrit të atij kromozomi.
NIFTY® zgjidh në mënyrë efikase problemin e matjes të rritjes së vogël të përqendrimit të ADN-së së kromozomit specifik, duke përdorur teknologjinë e sekventimit paralel masiv (SPM). Kjo do të thotë se analiza e çdo mostre me testin NIFTY® përfshin sekventimin e miliona fragmenteve të ADN-së së fetusit si dhe ADN-së të grave shtatzëna. Duke përdorur teknologjinë e sekventimit të të gjithë genomit dhe katër algoritmave të ndryshme bioinformatike për analizën, testi NIFTY® analizon të dhëna për të gjithë genomin dhe krahason kromozome nga mostra e analizuar me kromozome referente optimale, në mënyrë që me saktësinë më të madhe të përcaktojë praninë e çrregullimeve kromozomale.
Ndryshe nga metoda e ashtuquajtur ‘sekventimi i synuar’, të cilën e përdorin disa teste tjera NIPT, metodologjia e testit NIFTY® mundëson rezultate shumë të sakta, si dhe analizën më të gjerë të ADN-së dhe zbulimin e numrit më të madh të çrregullimeve kromozomale, duke përfshirë trisomitë autosomale më të shpeshta, aneuploiditë e kromozomeve seksuale dhe mikrodelecionet.
ADN e shtatzënës
ADN ekstracelulare e fetusit
fetus
placenta
Enë gjaku e shtatzënës
Para se të vendosë për të bërë një test NIFTY®, gruaja shtatzënë duhet të konsultohet me gjinekologun e saj për informacion të gjerë mbi mundësitë, qëllimin, karakteristikat, besueshmërinë, përparësitë dhe kufizimet e testimit jo-invaziv prenatal, kuptimin e rezultateve të mundshme të testimit dhe hapat e mëtejshëm në rast të rezultateve pozitive të testit (rezultat i rrezikut të lartë).
Testi NIFTY® mund të bëhet nga çdo grua shtatzënë që nga java e 10-të e shtatzënisë.
Kompania BGI u themelua në vitin 1999 si një organizatë hulumtuese jofitimprurëse për të mbështetur Projektin e Gjenomit Human (engl. The Human Genome Project), me një vizion të aplikimit të gjenetikës për të mirën e njerëzve. Gjatë viteve, BGI është rritur në një kompani shumëkombëshe për gjenetikë të aplikuar, e cila është sot organizata më e madhe gjenetike në botë me më shumë se 5,000 punonjës, e cila posedon institute hulumtuese private jofitimprurëse, si dhe laboratorë komercialë për aplikimin e sekventimit në SHBA, Evropë, Hong Kong dhe Kinën kontinentale. Shkencëtarët e kompanisë BGI publikojnë zbulimet e tyre në revistat shkencore më të njohura, si Natyra dhe Shkenca.
Kompania BGI ka një gamë të gjerë të testeve gjenetike për një shumëllojshmëri të sëmundjeve të rënda, duke u ofruar mjekëve dhe pacientëve në mbarë botën mundësinë për diagnostifikim dhe kujdes shëndetësor të personalizuar të bazuar në gjenomikë. Falë përkushtimit të saj ndaj njohurive dhe edukimit, analizës më të avancuar bioinformatike me 4 algoritma të veta bioinformatike dhe platformës gjenetike shumë efikase dhe me kosto efektive që në të njejtën kohë mund të analizojnë dhe ruajnë një numër të madh të mostrave, BGI është e përkushtuar që njohuritë më të fundit shkencore dhe arritjet teknologjike në fushën e shkencës gjenetike të jenë në dispozicion për të gjithë. Shërbimet dhe zgjidhjet inovative të kompanisë BGI janë në dispozicion në më shumë se 60 shtete të ndryshme anembanë botës.
Indikacionet
TESTI NIFTY ËSHTË I PËRSHTATSHËM PËR GRATË SHTATZËNA TË CILAT KANË INDIKACIONET TË CILAT PËRFSHIJNË, POR QË NUK KUFIZOHEN NË INDIKACIONET E MËPOSHTME:
TESTI NIFTY NUK ËSHTË I PËRSHTATSHËM PËR GRATË SHTATZËNA ME INDIKACIONET E MËPOSHTME:
Te shtatzënat më të vjetra se 35 vjet.
Te kundërindikacionet për një procedurë invazive prenatale, të tilla si placenta previa, rreziku i abortit spontan ose infeksioni me HBV.
Te shtatzënitë e mëparshme me çregullime kromo-zomale.
Te rastet ku zbulimi permes ultrazërit tregon për rrezik prej T21, T18 ose T13.
Aty ku është e nevojshme të konfirmohen rezultatet e testimeve tjera të mëparshme.
Te gratë shtatzëna që kanë bërë shtatzëni të asistuar dhe gratë shtatzëna që kanë pasur aborte spontane të përsëritura.
Prania e njohur e mozaicizmit në gratë shtatzëna, fetuse ose placentë.
Prania e njohur e translokacioneve kromozomale të ekuilibruara ose të jo-ekuilibruara ose inverzioni tek gratë shtatzëna ose fetuset.
Shtatzënat të cilat kanë marë transfuzion të gjakut në periudhën më të vogël se një vit para realizimit të testit NIFTY.
Shtatzënat të cilat kanë pasur transplatim të organeve ose kanë qenë në mjekim me qeliza amë (stem cell).
Ne rast të diagnozës ‘’blighted ovum’’ (shtatzënia anembrionale) ose sinfromit “binjakut që mungon” (engl. Vanishing Twin Syndrome) testi NIFTY mund të bëhet nëse diagnoza është vendosur para javës së 8-të të shtatzënisë, dhe duhet të kalojë 8 javë nga diagnoza deri në marrjen e mostrës për testin NIFTY. Në rast se diagnoza është vendosur pas javës së 8-të të shtatzënisë, atëherë nuk rekomandohet të bëhet testi NIFTY.
VALIDIMI I TESTIT NIFTY®
Testi NIFTY® është validuar përmes studimit klinik më të madhin në botë të publikuar deri më sot: Non-Invasive Prenatal Testing For Trisomy 21, 18 and 13 – Clinical Experience from 146,958 Pregnancies Wei Wang et al, Journal of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. Mostrat e analizuara u mblodhën në periudhën janar 2011 - gusht 2013. Studimi u botua në revistën: Journal of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology.
Validimi klinik
Numri i përgjithshëm i grave shtatzëna të përf-shira në hulumtim:
Numri i mostrave të analizuara me sukses:
Mostrat me rezultate klinike të njohura:
Rezultat pozitiv: Rezultat negativ:
Mostrat e papërshtatshme: 211Analiza të pasuksesshme: 145
Rezultate klinike të panjohura të shtatzënisë: 34.289
(kariotip ose lindje)
147.314
99,17 % 98,24 % 100 %
PËRMBLEDHJE E HULUMTIMIT KLINIK NDJESHMËRIA
T21Sindromi
Down
T18Sindromi Edwards
T13Sindromi
Patau
Shkalla e kombinuar
e rezultateve pozitive false:
<0.05%
146.958
112.669
1.066 111.603
Rezultatet e studimit janë marrë në një mostër prej 112.669 grave shtatzëna me një rezultat klinik të njohur të shtatzënisë:
TRISOMIA TP* NDJESHMËRIA SPECIFICITETI VPP* VNP*
T21 720 99,17 % 99,95 % 92,19 % 99,99 %
T18 167 98,24 % 99,95 % 76,61 % 100 %
T13 22 100 % 96,96 % 32,84 % 100 %
TOTAL 909 99,02 % 99,86 % 85,27 % 99,99 %
*TP = Rezultati real pozitiv i testit, VPP = Vlera Pozitive e Parashikuar, VNP = Vlera Negative e parashikuar
Publikimet për testin NIFTY®
1. METODOLOGJIA
1. Chiu RW, et al. Non-invasive prenatal assessment of trisomy 21 by multiplexed mate rnal plasma DNA sequencing: large scale validity study. BMJ. 2011; 342:c7401, doi:10.1136/bmj.c7401.
2. Chen EZ, et al. Non-invasive prenatal diagnosis of fetal trisomy 18 and trisomy 13 by maternal plasma DNA sequencing. PLoS One. 2011;6(7):e21791. doi:10.1371/ journal.pone.0021791.
3. Dan S, et al. Prenatal detection of aneuploidy and imbalanced chromosomal arrangements by massively parallel sequencing. PLoS One. 2012;7(2):e27835.
4. Fuman Jiang, et al. Non-invasive Fetal Trisomy (NIFTY) test: an advanced non-invasive prenatal diagnosis methodology for fetal autosomal and sex chromosomal aneuploidies . BMC Med Genomics. 2012 Dec 1;5:57.
5. Yuan Y, et al. Feasibility study of semiconductor sequencing for noninvasive prenatal detection of fetal aneuploidy. Clin Chem. 2013 May; 59(5):846-9.
6. Chen S, et al. A method for noninvasive detection of fetal large deletions/duplications coverage massively parallel sequencing. Prenat. Diagn.
2013 Jun;33(6):58490.
2. VALIDIMI KLINIK
7. Lau TK, et al. Non-invasive prenatal diagnosis of common fetal chromosomal aneuploidies by maternal plasma DNA sequencing. J Matern. Fetal Neonatal Med. 2012 Aug; 25(8):1370-4.
8. Dan S, et al. Clinical application of massively parallel sequencing-based prenatal noninvasive fetal trisomy test for trisomies 21 and 18 in 11,105 pregnancies with mixed risk factors. Prenat Diagn. 2012 Dec;32(13):1225-32.
9. Lau TK, et al. Clinical utility of non-invasive fetal trisomy (NIFTY) test--early experience. J Matern Fetal Neonatal Med. 2012 Oct;25(10):1856-9. 10. Lau TK, et al. Non-invasive prenatal screening of fetal sex chromosomal abnormalities: perspective of pregnant women. Maternal Fetal Neonatal
Med. 2012 Dec;25(12):2616-9. 11. Lau TK, Cheung SW, Lo PS, et al. Non-invasive prenatal testing for fetal chromsomal abnormalities by low-coverage whole-genome sequencing
of maternal plasma DNA: review of 1982 consecutive cases in a single center. Ultrasound Obstet Gynecol. 2014 Mar;43(3): 254-64. 12. Yao H, Jiang F, Hu H, et al., Detection of Fetal Sex Chromosome Aneuploidy by Massively Parallel Sequencing of Maternal Plasma DNA: Initial
Experience in a Chinese Hospital. Ultrasound Obstet Gynecol. 2014 Mar 10. doi: 10.1002/uog.13361. [Epub ahead of print]. 13. Zhou Q, Pan L, Chen S, et al. Clinical application of noninvasive prenatal testing for the detection of trisomies 21, 18, and 13: a hospital experience.
Prenat Diagn. 2014 Jun 4. doi: 10.1002/pd.4428. [Epub ahead of print].
3. STUDIMI I RASTEVE
14. Yao H, et al. Non-invasive prenatal genetic testing for fetal aneuploidy dete cts maternal trisomy X . Prenat Diagn. 2012 Nov;32(11):111415. Choi H, et al. Fetal aneuploidy screening by maternal plasma DNA sequencing: ‘ false positive’ due to confined placental mosaicism. Prenat
Diagn. 2013 Feb;33(2):198-200. 16. Pan M, Li FT, Li Y, et al. Discordant results between fetal karyotyping and non-invasive parenatal testing by maternal plasma sequencing in a case
of uniparental disomy 21 due to trisomic rescue. Prenat Diagn. 2013 Jun; 33(6): 598-601. 17. Lau TK, Jiang FM, Stevenson RJ et al. Secondary findings from non-invasive prenatal testing for common fetal aneuploidies by whole genome
sequencing as a clini cal service. Prenat Diagn. 2013 Jun; 33(6): 602-8. 18. Gao Y, Stejskal D, Jiang F, Wang W. A T18 false negative result by NIPT in a XXX, T18 case due to placental mosaicism. Ultrasound Obstet
Gynecol. 2013 Nov 1.
4. HULUMTIMET TEK SHTATZËNAT ME BINJAK
19. Huang X, et al. Non-invasive prenatal screening of fetal Down syndrome by maternal plasma DNA sequencing in twin pregnancies. J Matern Fetal Neonatal Med. 2013 Mar;26(4):434-7.
20. Jing Zheng. et al. Effective Non-invasive Zygosity Determination by Maternal Plasma Target Region equencing. PLOS ONE. 2013: 8 (6) :e65050
®
+386 59 22 66 09
genEplanet d.o.o. | Cesta na Poljane 24 | 1000 Ljubljana | Slovenia