sosyal güvenlik sistemi bireysel emeklilik ve genel sağlık sigortası

93
Sosyal Güvenlik Sistemi Bireysel Emeklilik ve Genel Sağlık Sigortası Sunumun ana versiyonu Sosyal Güvenlik Kurumu eski Başkanı Sn. A. Tuncay TEKSÖZ tarafından hazırlanmış, bazı bölümler R. Hakan ÖZYILDIZ tarafından eklenmiştir. 2014 www.hakanozyildiz.com [email protected]

Upload: nora

Post on 15-Jan-2016

106 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Sosyal Güvenlik Sistemi Bireysel Emeklilik ve Genel Sağlık Sigortası. Sunumun ana versiyonu Sosyal Güvenlik Kurumu eski Başkanı Sn. A. Tuncay TEKSÖZ tarafından hazırlanmış, bazı bölümler R. Hakan ÖZYILDIZ tarafından eklenmiştir. 2014 www.hakanozyildiz.com [email protected]. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Sosyal Güvenlik SistemiBireysel Emeklilik ve Genel Sağlık Sigortası

Sunumun ana versiyonu Sosyal Güvenlik Kurumu eski Başkanı Sn. A. Tuncay TEKSÖZ tarafından hazırlanmış, bazı bölümler R. Hakan ÖZYILDIZ tarafından eklenmiştir.

2014www.hakanozyildiz.com

[email protected]

BÜTÇEYE YÜKÜSosyal güvelik neden dersimizin konusu?

www.hakanozyildiz.com 2

Sosyal güvelik harcamaları

Faiz dışı harcamaların 1/4 ‘ü kadar.Hemen hemen kamunun toplam yatırımlarına eşit.

www.hakanozyildiz.com 3

Bütçe harcamları esnek değil

Gelirleri dolaylı vergilere, yani harcamalara bağlı olan bütçenin harcamaları esnek değil. Ekonomi küçüldükçe gelirler azalırken, harcamalarda esneklik olmadığı için azalmıyor.Aksine bütçe açığı büyüyor.Büyüyen açığı finanse etmek için daha fazla borçlanmak gerekiyor.

www.hakanozyildiz.com 4

Sistemin yükü her geçen yıl büyüyor

Sosyal devlet vatandaşının geleceğini, emekliliğini, sağlığını düşünmek zorundadır. Ama ne kadar?

www.hakanozyildiz.com 5

Türkiye yine önde...

www.hakanozyildiz.com 6

Devletlerin emeklilik için harcamaları büyüyor

www.hakanozyildiz.com 7

Finansman Açığı Ekonomik İstikrarı Tehdit Edecek Büyüklükte…

Sistemin son oniki yıllık açığı faizde değerlendirilseydi ne olurdu?

2006 sonu (Milyar YTL)

SSK, BK ve ES’nın 1994-2006 arası açıklarının Hazine borçlanma faizleriyle güncellenmiş değeri

687

Toplam kamu borç stoku 363

GSMH 576

www.hakanozyildiz.com 8

Dünya yaşlanıyor, sorun büyüyor

www.hakanozyildiz.com 9

Ancak, ağırlıkla fonlu sistemlerle yönetilen gelişmiş ekonomilerde nüfus gittikçe yaşlanıyor. Emeklilik sonrası hayat beklentisi artıyor. Bu durum emeklilik fonlarını daha fazla getiri elde etmeye zorluyordu. Bu nedenle

daha çok risk almalarına göz yumuldu.

www.hakanozyildiz.com 10

65+ nüfus / Çalışma yaşı nüfusu (14-64) (%)

30 30

19

28 25 24

1118

8

74

6055 54

4540 39

34

21

-5

5

15

25

35

45

55

65

75

2005 2050

Dünyada durum farklıEmeklilik sistemleri fonlara dayalı.Ancak son kriz onların dengesini de bozdu.Sistemde büyük sorunlar var.

www.hakanozyildiz.com 11

Emeklilik fonlarının varlıkları küresel likidite için çok önemli ve yıllar itibariyle artıyor. Fonların % 70’i ABD, İngiltere, Japonya’ya ait.

www.hakanozyildiz.com 12

Emeklilik fonları sanayileşmiş ekonomilerde hayati önem taşıyorlar. Ülke tasarruflarının büyük bir bölümünü oluşturuyorlar. Büyük yatırımlar için

gereken uzun vadeli krediler bu fonlardan sağlanıyor.

www.hakanozyildiz.com 13

EMEKİLİK FON AKTİFLERİ / GSYİH (%)

0

20

40

60

80

100

120

140

Emeklilik Fonlarının paraları borsalarda

Son kriz kamu borçlarını büyüttü. Bu nedenle faizlerin yükselmesi kamu dengelerini ve yatırım kararlarını olumsuz etkiliyor. Ancak, emeklilik fonlarının da daha yüksek getiriye ihtiyaçları var.

www.hakanozyildiz.com 14

Ekonomide bu kadar büyük yer tutan fonlar kayba uğrayınca, ekonomiye etkisi olumlu olmaz.

www.hakanozyildiz.com 15

Emeklilik Fonlarının 2008'in ilk on ayındaki kayıpları (%)

-30

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

Emeklilik fonlarının dengeleri bozuk

1998 yılında 100 birim olan varlıkları, 2010 yılı itibariyle; 140’lar düzeyine çıkabilirken, yükümlülükleri 195’ler düzeyine ulaştı.Denge, yaşlanan nüfus nedeniyle, gittikçe daha da bozulacak.

www.hakanozyildiz.com 16

ABD’nin işi çok zor

Eğer tedbir alınmazsa, 2025 yılında söz verilen sosyal ödemeler + faiz ödemeleri, toplam bütçe gelirlerine eşit olacak.Yani diğer (maaş, askeri vb.) harcamalar için ABD borç bulmak zorunda.

www.hakanozyildiz.com 17

SOSYAL GÜVENLİK NEDİR?

www.hakanozyildiz.com 18

Sosyal Güvenliğin Temel Esasları

• Sosyal güvenlik terimi neyi ifade eder?• Sosyal güvenlik sistemlerine neden ihtiyaç duyulur?• Sosyal güvenliğin hedef kitlesi kimlerdir?• Sosyal güvenliğin sunulma yöntemleri nelerdir?• Sosyal güvenlik yardımlarının (ivazlarının) yapısı ve

amaçları nelerdir?

www.hakanozyildiz.com 19

Sosyal güvenlik terimi neyi ifade eder?

• Sosyal Politika; “gelir dağılımını ve/veya gelirin yeniden dağılımını değiştirerek belirli bir gelirden sağlanan tatmini artıran ve bu sayede toplum hayatında fertler ile sosyal gruplar arasında çıkabilecek çatışmaları ve huzursuzlukları önleyerek sosyal hayatın devamlılığını ve bütünlüğünü sağlamaya yönelik tedbirler ağı ve politikalar demeti” olarak tanımlanabilir.

• Sosyal güvenlik ; “sebebi ne olursa olsun, tehlikeye maruz kalarak muhtaç duruma düşen fertlerin ve ailelerinin uğradıkları tehlikelerin zararlarından kurtarılarak, yaşadıkları toplum içinde, insan haysiyetine yaraşır bir hayat standardına kavuşturulmaları ve muhtaçlığa bağlı ihtiyaçlarının esiri olmaktan ve diğer insanlara bağımlı olmaktan kurtarılmaları garantisi” olarak tanımlanabilir. (Y.Alper.)

www.hakanozyildiz.com 20

Sosyal Güvenliğin amacı, işlevi nedir?

• Ekonomik olarak aktif olunamayan dönemlerde gelir kaybını telafi etmek

• Yoksullukla karşı karşıya olan bireyler için asgari bir güvence oluşturmak

• Sağlık risklerine karşı tedavi güvencesi sağlamak

• Yaşlılar, engelliler, çocuklar gibi korunmaya muhtaç kesimlerin yaşam koşullarını kendilerinin ve toplumun ihtiyaçları doğrultusunda geliştirmek.

www.hakanozyildiz.com 21

Sosyal Güvenliğin Kapsamı

• Hastalık (tedavi edici hizmetler temini)• Hastalık (gelir garantisi temini)• İş kazası ve meslek hastalığı• Analık• Malullük• Yaşlılık• Ölüm• İşsizlik• Aile gelirinin yetersizliği

ILO 102 sayılı “Sosyal Güvenliğin Asgari Normları” Sözleşmesi, 1952

www.hakanozyildiz.com 22

Sosyal Güvenliğin Sağlanma Yöntemleri

• Sosyal sigortalar

• Sosyal yardımlar

• Özel Sigorta Fonları

Aynı nesil içinde veya nesiller arası gelir transferi: kimden alıyor, kime veriyoruz?

www.hakanozyildiz.com 23

Sosyal Sigortaların Temel Özellikleri

• İşçi ve işverenin ödediği primlerle finanse edilir.• Katılım zorunludur.• Nesiller arası ve yoksul ile varsıl arasında gelir transferine

dayanır. • Genellikle Tanımlanmış Fayda(DB) esasına dayanır.• Yardımlardan faydalanmak prim ödeme şartına bağlıdır.• Prim ve yardımın miktarı genellikle sigortalının geliri ile

ilişkilidir.• Devlet ilave prim veya sübvansiyon yoluyla finansmana

katılabilir. • Devlet garantördür.• Yardımları ve idari giderleri karşılamak üzere gelirler özel bir

fonda toplanır ve nemalandırılır.

www.hakanozyildiz.com 24

Sosyal Yardımların Temel Özellikleri

• Vergilerle finanse edilir.Karşılıksızdır.• Yoksulluğun olumsuz ve yıkıcı etkilerini azaltmaya yöneliktir.• Gelir ve ihtiyaç testi yapılarak yoksullara verilmesi esastır.• Belirlenmiş ihtiyaç kategorileri için sosyal yardım bir hak

olarak tanımlanır.• Sosyal yardımın miktarı, başvuranın toplam gelir seviyesini

belirlenmiş asgari geçim seviyesine yükseltecek miktardır. Herkes için eşit değil ihtiyacı kadardır.

• Mutlak yoksulluğa karşı koruma sağlar.

www.hakanozyildiz.com 25

Kişilerin sosyal risklere karşı güvence altına alınabilmesi aşağıdaki biçimde

gerçekleştirilebilir.

www.hakanozyildiz.com 26

SOSYAL GÜVENLİĞİN ARAÇLARI

SOSYAL GÜVENLİKSOSYAL GÜVENLİK

SOSYAL SOSYAL YARDIMLARYARDIMLAR

SOSYAL SOSYAL HİZMETLERHİZMETLER

SOSYAL SOSYAL SİGORTALASİGORTALA

RR

Ulusal Yardım Programları Primli Rejimler

Emeklilik (yaşlılık) Sigortasının Finansmanı

DAĞITIM / PAYG (PAY-AS-YOU-GO) SİSTEMİ

FONLU SİSTEM Kamu tarafından veya özel sektörce işletilen

Bireysel hesaplarda veya topluca takip edilen

KARMA SİSTEMLER PAYG + ZORUNLU FONLU SİSTEM PAYG + GÖNÜLLÜ FONLU SİSTEM PAYG + ZORUNLU FONLU SİSTEM + GÖNÜLLÜ FONLU SİSTEM

www.hakanozyildiz.com 27

Emeklilik Gelirinin Tespiti

• Tanımlanmış Fayda (Defined Benefit)Emekli aylığının düzeyi hakkında önceden bir söz verilir.Bu sözün tutulamama riskini bir sponsor üstlenmek zorundadır.

• Tanımlanmış Katkı (Defined Contribution)Emekli aylığının düzeyi emeklilik öncesi toplam birikim düzeyine ve emeklilikte yaşam süresine bağlıdır. Önceden bir söz verilmemiştir. Gelirin düzeyine ilişkin risk sigortalıya aittir.

www.hakanozyildiz.com 28

EMEKLİ MAAŞI HAVUZU (¼ oranı)

GELİRLER=Ortalama Ücret

(maaş) XPrim (=% 20) XÇalışan Sayısı

GİDERLER=Emekli sayısı XOrtalama ücret XEmekli aylığı (=

%80)

www.hakanozyildiz.com 29

SOSYAL SİGORTA

KURULUŞLARISSKSSK

İŞÇİLER

TARIM İŞÇİLERİ

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR

SANDIKLASANDIKLARR

(SSK Yasasından kaynaklanıyor)

BankalarSigorta ŞirketleriReasürans ŞirketleriTicaret OdalarıSanayi OdalarıBorsalar

BAĞ-KURBAĞ-KURESNAF VE SANATKARLAR VE DİĞER BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR

ÇİFTÇİLER

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR

*Ev hanımları

*Muhtarlar

EMEKLİ EMEKLİ SANDIĞSANDIĞ

II

DEVLET MEMURLAR

I

TAMAMLAYICI TAMAMLAYICI SANDIKLARSANDIKLAR

OYAK

AMELE BİRLİĞİ

(Zonguldak’taki işçiler)

www.hakanozyildiz.com 30

SOSYAL YARDIM SOSYAL YARDIM PROGRAMLARIPROGRAMLARI

SOSYAL YARDIM SOSYAL YARDIM PROGRAMLARIPROGRAMLARI

SOSYAL YARDIMLAR

SOSYAL HİZMETLER

VATANİ HİZMET TERTİBİNDE ÖDENEN

AYLIKLAR (3292)

İSTİKLAL MADALYASI ALMIŞ OLANLARA

ÖDENEN AYLIKLAR (1005)

SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME

KURUMU (2828)

MUHTAÇ ASKER AİLELERİNE

YARDIMLAR (4109)

SAĞLIK HİZMETLERİ

(2 milyon kişinin yararlandığı YEŞİL

KART) (3816)

65 YAŞ ÜZERİNDEKİ MUHTAÇ ve

GÜÇSÜZLERE YARDIMLAR (2022)

SOSYAL YARDIM VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK

FONU (3249)

DERNEKLER

VAKIFLAR

KIZILAY

GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR

www.hakanozyildiz.com 31

Sigorta kapsamı• Aktif sigortalı : 16,1 milyon kişi

– 10 milyon işçi,– 3 milyon memur

• Pasif sigortalı 9,5 milyon kişi• 1,7 çalışan 1 emekliye bakıyor.• Bağımlılar 35,5 milyon kişi• Her çalışana 2,2 kişi bağımlı.• Her çalışan 3 kişiye bakıyor.• Sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus 61,3 milyon

kişi (% 83)

www.hakanozyildiz.com 32

Aktif Sigortalı Sayıları(Milyon Kişi)

www.hakanozyildiz.com 33

Emekli sayısı hızla artıyor. Aynı hızla çalışan sayısının da artması gerek.

Emekli sayısı – Milyon kişi

www.hakanozyildiz.com 34

Gençler iş bulamazsa, emekliler aç kalır. Bütçe açığı daha da büyür.

www.hakanozyildiz.com 35

Nüfus gittikçe yaşlanıyor.Sosyal güvenlik sistemi ?

www.hakanozyildiz.com 36

Yıl 0-14 15-64 65 +1980 39 56 52020 24 68 82040 20 63 17

Türkiye'de nüfusun yaş dağılımı 1980-2040(Yaş gruplarının toplam nüfus içindekli payı - %)

Bilginiz olsun... Gelecekte Türkiye’nin durumu vahim!

www.hakanozyildiz.com 37

Genç bir nüfusa sahibiz fakat hızla yaşlanıyoruz

2005

837 637 437 237 37 163 363 563 763

1

16

31

46

61

76

91

YAŞ

ERKEK KADIN 2026

837 637 437 237 37 163 363 563 763

1

16

31

46

61

76

91

YAŞ

ERKEK KADIN

2050

837 637 437 237 37 163 363 563 763

1

16

31

46

61

76

91

YAŞ

ERKEK KADIN

2075

837 637 437 237 37 163 363 563 763

1

16

31

46

61

76

91

YAŞ

ERKEK KADIN

www.hakanozyildiz.com 38

Aktif/Pasif Oranı ve Çalışabilir Nüfusun Yaşlı Nüfusa Oranı (Diğer Ülkeler ve Türkiye, 1990’lı yılların ortalaması)

Aktif / Pasif Sigortalı

20-59 yaş arası nüfus / 60 yaş

üzeri nüfus

Aktif / Pasif Sigortalı

20-59 yaş arası nüfus / 60 yaş

üzeri nüfus

OECD - Yüksek gelir grubu 2.1 2.9 Doğu Avrupa ve Eski Sovyetler Birliği 1.6 3.5ABD 3.0 3.4 Azerbaycan 1.5 5.4Kanada 2.5 3.5 Bulgaristan 1.2 2.6Almanya 1.9 2.8 Çek Cumhuriyeti 1.9 3.2İngiltere 2.5 2.6 Estonya 1.7 3.0Fransa 2.1 2.7 Macaristan 1.3 2.8İtalya 1.4 2.6 Kazakistan 1.5 5.3Portekiz 1.8 2.9 Polonya 1.9 3.4İspanya 1.8 2.7 Romanya 1.7 3.1Yunanistan 2.3 2.4 Ukrayna 1.3 2.9

Latin Amerika ve Karayipler 4.1 6.0 Afrika - Güney Sahra 15.2 8.3Arjantin 1.6 3.7 Doğu Asya ve Pasifik 4.9 6.7Brezilya 1.7 7.1 Çin 5.3 5.8Şili 4.1 5.7 Endonezya 2.6 7.4Meksika 8.0 7.8 Kore 8.3 6.3Peru 3.2 7.0 Singapur 12.5 5.6

Kuzey Afrika ve Orta Doğu 3.3 6.6 Vietnam 1.8 6.2Cezayir 2.9 7.7 Türkiye 2.0 7.1Mısır 2.9 6.8İsrail 3.2 4.6Tunus 4.9 6.8

Kaynak: Dünya Bankası

www.hakanozyildiz.com 39

Aktif/Pasif oranı, çalışabilir nüfusun yaşlı nüfusa oranıylane ölçüde uyumlu?

www.hakanozyildiz.com 40

0.00

0.65

1.30

Kore

Meksik

a

Yunanis

tan

İngilt

ere

Çin

AB

D

Fra

nsa

Kanada

Tunus

Şili

İsra

il

Alm

anya

İspanya

Port

ekiz

Çek C

um

.

Esto

nya

Rom

anya

Polo

nya

İtaly

a

Bulg

arista

n

Peru

Macarista

n

Ukra

yna

Mıs

ır

Arjantin

Cezayir

Endonezya

Kazakis

tan

Vie

tnam

Turk

iye

Azerb

aycan

Bre

zily

a

Uyumlu

Uyumsuz

Türkiye’de Hayatta Kalma Beklentisi, 2002(Kadın-Erkek Ortalama)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100

Yaşlar

Hay

atta

k

alm

a

bek

lent

isi

www.hakanozyildiz.com 41

Demografik Fırsat Penceresi

www.hakanozyildiz.com 42

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

yaşlı bağımlılık oranı(65+/15-64)genç bağımlılık oranı (0-14/15-64)toplam bağımlılık oranı (0-14 ve 65+)/15-64emeklil ik sistemi bağımlılık oranı (emekli/aktif)

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3

İspany aMalta

Portekizİtaly a

Av ustury aFransa

LuksemburgHollanda

Slov aky aFinlandaBelçikaÇekos.

Koreİsv eç

İzlandaİsv içre

ABDMacaristan

Almany aNorv eç

Japony aPolony aKanadaİngiltereTürkiy e

Her hizmet yılı için hak edilen emekli aylığı bağlama oranı

yüksek…

www.hakanozyildiz.com 43

Ele geçen ücrete göre aylık bağlama oranı yüksek...SSK: % 90, BK: % 127, ES: %106

75

71

65

51

65

72

13

9

13

16

20

9

20

5 1

ES Aylık Bağlama Oranı

ES Brüt Maaş

Bağ-kur Aylık Bağlama Oranı

Bağkur Brüt Maaş

SSK Aylık Bağlama Oranı

SSK Brüt Maaş

Brüt Maaşa Göre Dağılım %

Net ücret Vergiler Emeklilik primi Sağlık primi İşsizlik sig.primi

www.hakanozyildiz.com 44

Mevcut emeklilerimizin büyük bir bölümü genç…58 (K) – 60 (E) Yaşın Altındaki Emeklilerin Toplam Emekliler İçindeki Oranı

SSK

0%

20%

40%

60%

80%20

02

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

2018

2020

2022

2024

2026

% e

mek

lilik

yaş

ının

altı

nda

Kadın

Erkek

Emekli Sandığı

0%

20%

40%

60%

80%

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

2018

2020

2022

2024

2026

% e

me

klili

k ya

şın

ın

altı

nd

a

Kadın

Erkek

www.hakanozyildiz.com 45

SOSYAL GÜVENLİK REFORMUNUN DÖRT ANA BİLEŞENİ

• Bileşen 1- Hak ve yükümlülüklerin eşitlendiği, mali olarak sürdürülebilir tek bir emeklilik sigortası sisteminin kurulması

• Bileşen 2- Nüfusun tamamına, eşit, sağlık tesislerinin ortak kullanıldığı, kolay ulaşılabilir ve kaliteli sağlık hizmeti sunumunu finanse eden genel sağlık sigortası sisteminin oluşturulması

• Bileşen 3- Dağınık bir halde yürütülen sosyal yardımların merkezi olarak izlenebildiği, nesnel yararlanma ölçütlerine dayalı bir sosyal yardımlar sisteminin oluşturulması ve halen sosyal güvenlik kurumları tarafından sürdürülen primsiz ödemelerin toplulaştırılması

• Bileşen 4- Bu üç temel işlevin mali kurum disiplini içinde, bütünleşmiş, etkin ve vatandaşlarımızın günlük hayatlarını kolaylaştıracak şekilde sunulduğu yeni kurumsal yapının oluşturulması

www.hakanozyildiz.com 46

Yaşlılık Aylığı Alma Şartları

Emeklilik Koşulları

SSK BK (1479) ES

İlk Kurulduğunda 25 Yıl + 5000 Gün + 60 Yaş

15 Yıl + 5400 Gün + 55-60 Yaş

30 Yıl + 10800 Gün + 50 Yaş

2000 Öncesi 20-25 Yıl + 5000 Gün

20-25 Yıl + 7200-9000 Gün

20-25 Yıl + 7200-9000 Gün

2000 Sonrası 25 Yıl + 7000 Gün + 58-60 Yaş

25 Yıl + 9000 Gün + 58-60 Yaş

25 Yıl + 9000 Gün + 58-60 Yaş

Reform Yasası 7200 Gün + kademeli olarak 65 Yaş

www.hakanozyildiz.com 47

ÜLKELER KADIN ERKEK

YUNANİSTAN 65 65

İSPANYA* 65 65

İRLANDA 65 65

İTALYA 60 65

HOLLANDA 65 65

PORTEKİZ 65 65

İSVEÇ 65 65

LİTVANYA 59 62,5

POLONYA 60 65

SLOVENYA 63 65

KIBRIS 65 65

MACARİSTAN 62 62

NORVEÇ 67 67

İSVİÇRE 64 65

AMERİKA ** 65 65

Kaynak: Avrupa Birliği ve Avrupa Ekonomik Alanındaki Ülkelerin Sosyal Koruma Alanında Ortak Bilgi Sistemleri, 2006, (MISSOC-2006)

Edward Whitehouse " OECD, Latin Amerika/Karayipler, Doğu Avrupa/Merkez Asya Ülkelerinde Emeklilik Sistemi Analizi",OECD-2003

*İspanya'da tehlikeli işlerde çalışanların emeklilik yaşlarında farklılıklar oluşabilmektedir.

** 2027 yılına kadar kademeli olarak 67'ye yükseltilecektir.

www.hakanozyildiz.com 48

Ülkelerde Emeklilik Yaşları

Reformla Birlikte Emeklilik Sonrası Yaşam Beklentisi

Erkekler

47 51 56 60 65 68

27 24 21

6665

1916171715

0

20

40

60

80

100

2005 2015 2025 2035 2045 2055 2065 2075

Yıl

Emeklilik Yaşı Emeklilik Sonrası Yaşam Süresi

Kadınlar

44 48 52 58 63 68

33 31 28 24 20 19

6665

2020

0

20

40

60

80

100

2005 2015 2025 2035 2045 2055 2065 2075

Yıl

Emeklilik Yaşı Emeklilik Sonrası Yaşam Süresi

www.hakanozyildiz.com 49

Mevcut sistem 5510 REFORM

SSK

Kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık tahsis talep tarihine kadar TÜFE * GSYİH

kadar

Ortalama prime esas günlük kazançtaki değişim oranı (DO)ile (TÜFE) değişim oranının toplamının yarısıdır.

-Mevcut kamu çalışanları için son aylık,- Kanunun yürürlük tarihinden sonra göreve başlayan ve BK kapsamındaki sigortalılar için TÜFE + %25 GSYİH

BK

Kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık tahsis talep tarihine kadar TÜFE * GSYİH

kadar

ESEn son maaşına göre

Geçmiş Yıllar Kazançlarının Güncellemesi

www.hakanozyildiz.com 50

ÜLKELER KAZANÇLARIN GÜNCELLENMESİ

DANİMARKA Emekli aylığı geçmiş dönem kazançlarına bağlı değil.

BELÇİKA Fiyat Endeksi

HIRVATİSTAN Nominal Ücret Endeksi

ALMANYA Ücretten Emeklilik Katkı Payı Düşülmektedir.

FRANSA 1987 Öncesi Ücret, 1987'den itibaren Fiyat Endeksi

İRLANDA Ödenen ortalama primlere göre emekli aylığı hesaplanıyor. Kazançlara göre belirlenmiyor.

İTALYA Aylığın başlangıcından önceki 5 yıllık ortalama GSYİH büyüme oranı.

LÜKSEMBURG Fiyat/Ücret Endeksi

HOLLANDA Temel Emeklilk için Net Minimum Ücret Endeksi

AVUSTURYA Fiyat Endeksi + Düzensiz Reel Artışlar

PORTEKİZ %75 Fiyat + %25 Ücret. Bu endeks Tüketici Fiyat Endeksinin % 0,5'inden fazla olamaz.

FİNLANDİYA %80 Fiyat + %20 Ücret Endeksi

İSPANYA Son 2 yıllık kazançları aynen, diger geçmiş yıllar kazançları için Fiyat Endeksi

İSVEÇ Ortalama Kazanç Artışı

İNGİLTERE Fiyat Endeksindeki Artış ya da %2,5

LETONYA Prime Esas Kazanç Artışı

Kaynak: MISSOC 2006www.hakanozyildiz.com 51

Mevcut sistem 5510 TASARI

SSK

4447 sayılı yasa ile bir önceki ayın TÜFE artış oranı kadar artırılması

gerekir.

Ancak; yıllık olarak çıkan yasalarla; 2003 yılından itibaren yapılan yasal

düzenlemelerle seyyanen veya yılda 2 defa olmak üzere oransal olarak

artırılmakta

Bağlanan gelir ve aylıkların her yılın Ocak ve Temmuz

ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere yılda iki defa 6 aylık

TÜFE oranlarına göre.

İlk defa bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olan kamu görevlileri ile

4 (a) ve 4 (b) kapsamındaki

sigortalılar için bağlanan gelir ve aylıkların her yılın Ocak ve Temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere yılda iki defa 6 aylık

TÜFE oranlarına göre artması.

Mevcut kamu görevlileri ile bunların emeklileri

için ise memur maaşlarındaki artışa

göre

BK

2003 yılından itibaren yapılan yasal düzenlemelerle seyyanen veya yılda 2

defa olmak üzere oransal olarak artırılmakta

ES Memur maaş katsayısına göre

Emekli Aylıklarının Artışı

www.hakanozyildiz.com 52

ÜLKELEREMEKLİ AYLIKLARININ ARTIRILMASI

DANİMARKA Temel Emekli Aylığı için Nominal Ücret Endeksi diğerleri için ihtiyari bir artış.

FRANSA Kamu Emeklilik Sistemi için Fiyat Endeksi (1993'ten beri)

BELÇİKA Kamu Emeklilik Sistemi Fiyat Endeksi

ALMANYA Net Ücret Endeksi

SLOVENYA Net Ücret Endeksi

HIRVATİSTAN Nominal Ücret Endeksi

İSVEÇ TÜFE ve Reel Büyüme'den %1,6 çıkarılmaktadır.

LETONYA Fiyat Endeksi

İNGİLTERE Fiyat Endeksi

İRLANDA Fiyat Endeksi

İTALYA Fiyat Endeksi

PORTEKİZ Fiyat Endeksi (ilave olarak düzensiz artışlar)

HOLLANDA Temel Emekli Aylığı için Net Minimum Ücret Endeksi

MACARİSTAN %50 Fiyat + %50 Ücret Endeksi

İSVİÇRE %50 Fiyat + %50 Ücret Endeksi

LÜKSEMBURG %50 Fiyat + %50 Ücret Endeksi

ÇEK CUMHURİYETİ %70 Fiyat + % 30 Ücret Endeksi

İSPANYA %75 Fiyat + %25 Ücret (sadece 1996 yılında fiyat)

POLONYA %80 Fiyat + %20 Ücret Endeksi

FİNLANDİYA %80 Fiyat + %20 Ücret Endeksi (1995'den beri)

Kaynak: MISSOC 2006 www.hakanozyildiz.com 53

Mevcut Sistem

5510TASARI

SSK İlk on yıl için % 3,5, sonraki on beş yıl için % 2, sonraki

yıllar için % 1( 25 yıl için ortalama %

2.6)

Yeni sistemde geçecek her yıl için

2007-2015 arası % 2.52016 sonrası % 2.0

Yeni sistemde geçecek her yıl için

% 2.0

BK

ES

Yüzde elli baz üzerine her yıl için % 1 ilave( 25 yıl için

ortalama % 3)

Aylık bağlama oranı

www.hakanozyildiz.com 54

Aylık Bağlama Oranları (Kamu Çalışanları)

Ülke Yıllık Oran Azami Oran

İngiltere 1,25 %67

Belçika 1,67 %75

Almanya 1,88 %75

Kanada 2 %90

Fransa 2 %75

Norveç 2,22 %66

Türkiye 3 %100

Türkiye - Reform

2 %90www.hakanozyildiz.com 55

Emekli Aylıklarının Ortalama Ücrete Oranı (Net) (2007 verileri)

Ülke Ort.Kazanç (SGP)

Emekli Aylığı / Ortalama Ücret

İngiltere 43.881 $ % 41,1

Belçika 41.151$ % 63,0

Almanya 45.898$ % 58,0

Fransa 32.199 $ % 63,1

Polonya 15.858 $ % 74,9

Macaristan 13.682 $ % 102,2

Türkiye 16.788 $ % 104,0

OECD Ort. 30.156 $ % 70,1www.hakanozyildiz.com 56Kaynak: OECD, Pensions At A Glance 2007

Mevcut sistem Yeni sistem

SSK

Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için %20 (sigortalı % 9, işveren

%11),İşkazası ve meslek hastalığı için

%1,5-7 (işveren),Hastalık primi %11 (sigortalı %5,

işveren %6)Analık %1 (işveren)

Uzun vadeli sigorta kolları için %20

Kısa vadeli sigorta kolları için %1-6,5GSS için %12-12,5

Devlet malullük yaşlılık ve ölüm

sigortaları için % 5, Genel Sağlık Sigortası

için ise %3 katkı yapacaktır.

BAĞKURMalullük yaşlılık ve ölüm sigortaları

için % 20,Sağlık sigortası için %20.

ES

Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile aylık alanlar ve hak sahiplerinin sağlık yardımları karşılığında %36 prim (sigortalı %16, kurumu %20)

Kamu görevlilerinin sağlık yardımları kurumlarınca

karşılanmaktadır.

Prim Oranları

www.hakanozyildiz.com 57

Mevcut sistem Yeni sistem

SSK

En az 1080 gün prim ödeyenler,Her ay 30 gün kesintisiz prim

ödeyerek,Prime esas kazanç sınırları arasında

kendilerince belirlenecek primin %30’u,

3 ay üst üste prim ödenmemesi halinde sona erer

Zorunlu sigorta kapsamında dışında

kalan herkes ve kısmi çalışanlar

Diledikleri kadar gün için, Prime esas kazanç sınırları

arasında kendilerince belirlenecek tutar

üzerinden % 20 uzun vadeli sigorta primi ile

her ay için 30 gün üzerinden %12

oranında GSS primi,

BAĞKUR

18 yaşını dolduran,zorunlu sigorta kapsamında olmayan veya sosyal

güvenlik kuruluşlarından gelir veya aylık almayanlarla, ev kadınları, Türkiye’de ikamet eden yabancı

uyruklular,Basamak seçme ve yükseltme de

aynen zorunlu sigortalılar gibi, %40 prim ödemek suretiyle,

ES

En az 10 yıl çalıştıktan sonra görevinden ayrılanlar,

Müktesebinin karşılığı derece ve gösterge, ek gösterge karşılığı %30

prim ödeyerek,

İsteğe Bağlı Sigorta

www.hakanozyildiz.com 58

Sosyal Güvenlik Destek Primi (2)

– Bağ-Kur a tabi çalışan emeklilerin, Aylıklarının %15’i

üzerinden prim ödemesi,

– SSK’ya tabi çalışan emeklilerin: %30 + %1 ilâ %6,5 Kısa

Vadeli Sigorta Primi (181-214 YTL) ödemesi

– Yürürlük tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar

emekli olduktan sonra SSK’ya tabi çalışacakların emekli

aylığının tamamen kesilmesi öngörüldü

www.hakanozyildiz.com 59

Güncelleme Katsayısı ve Kapsam Değişikliğinin Emeklilik Sistemi Açıklarına Etkisi (%GSYİH)

SGK EMEKLİLİK SİSTEMİ AÇIKLARI

-2,00%

0,00%

2,00%

4,00%

6,00%

8,00%

2002

2006

2010

2014

2018

2022

2026

2030

2034

2038

2042

2046

2050

2054

2058

2062

2066

2070

2074

IK %

GSY

İH

SGK Mevcut SGK 5510 SGK TASARI

www.hakanozyildiz.com 60

Sosyal Güvenlik Kurumu

Kanunu ile Ne Değişti?

www.hakanozyildiz.com 61

Eski SistemÇalışma statüsüne göre

SSKEmekliSandığı

Bağ-Kur

Kamugörevlileri

Kendi HesabınaÇalışanlar

İşçiler Yoksullar

Maliyeve

SağlıkBakanlıkları

Emeklilik Sağlık Primsiz Ödemeler

Mevcut Sistem

Türkiye’deYaşayanlar

Sosyal GüvenlikKurumu

Emeklilik SağlıkPrimsiz

Ödemeler

TC Kimlik No: 22460097938

www.hakanozyildiz.com 62

Hedef Yapı

www.hakanozyildiz.com 63

BİREYSEL EMEKLİLİK BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİSİSTEMİ

www.hakanozyildiz.com 64

Bireysel Bazda Gelir-Tüketim ve Tasarruf İlişkisi

TüketimSeviyesi

www.hakanozyildiz.com 65

Yaş

Gelir Seviyesi

Gelir

1.Amaç

2.Amaç

Ülkemizde mevcut sistem 1.ve 2. Ülkemizde mevcut sistem 1.ve 2. basamakları birlikte sağlamaktadırbasamakları birlikte sağlamaktadır

ÜLKEMİZDE MEVCUT EMEKLİLİK

SİSTEMİ

-ZORUNLU

-TANIM. FAYDA

-KAMU (PAYG)

MinimumGelir+Ek Gelir

KAMU1.&2.Ayak

www.hakanozyildiz.com 66

3. BASAMAK OLARAK BİREYSEL 3. BASAMAK OLARAK BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİEMEKLİLİK SİSTEMİ

ÖNERİLEN EMEKLİLİKSİSTEMİ

-ZORUNLU

-TANIM. FAYDA

-KAMU (PAYG)

GÖNÜLLÜ

TAN. KATKI

ÖZEL

MİNİMUMGELİR+ÜCRETE

BAĞLI GELİR

YAŞLILIĞA YÖNELİK

TASARRUF

KAMU1.&2.Ayak

3. AYAK

www.hakanozyildiz.com 67

GENEL YAPI

www.hakanozyildiz.com 68

EMEKLİLİKYATIRIMFONU 1

EMEKLİLİKYATIRIMFONU 2

EMEKLİLİKYATIRIMFONU 3

YÖNETİM SÖZLEŞMELER TAHSİLATLAR ÖDEMELER KAYITLAR PAZARLAMA TRANSFERLER İŞLEMLER VS.

ÇALIŞAN(+İŞVERENİ)

ESNAF-SANATKAR

MEMUR

DİĞER

KATILIMCI YATIRIMLAR

SAKLAMAKURULUŞU

SERMAYEPİYASASIKURULU

HAZİNEMÜSTEŞARLIĞI

KOORDİNASYON KURULU ÇSGB MALİYE BAKANLIĞI HAZİNE SPK

EMEKLİLİK ŞİRKETİ

ÇSGBMALİYE

Sistem Nasıl ÇalışSistem Nasıl Çalışıyor.ıyor.

• Katılımcı ve varsa isteğe bağlı olarak işvereni emeklilik şirketi ile emeklilik sözleşmesi yapar.

• Katkılar, “bireysel emeklilik hesaplarında” izlenmek üzere “Emeklilik Yatırım Fonları”na aktarılır.

• Bu fonlar Portföy Yönetim Şirketleri tarafından yatırıma yönlendirilir.• Varlıklar, EGM Emeklilik Gözetim Merkezi (Takasbank gibi) saklama

kuruluşu bünyesinde bireysel bazda saklanır.• Katılımcılar, emeklilik şirketindeki birikimleri bir başka şirkete

aktarabilirler.• Katkılar aynı emeklilik şirketinin farklı risk-getiri yapısına sahip emeklilik

yatırım fonları arasında katılımcıların tercihlerine göre paylaştırılabilir.• İsteğe bağlı olarak vefat ve maluliyet gibi risk teminatları sunulabilir.• Son açıklanan hazırlıkla, şimdi devlet katkısı getirilmesi düşünlüyor.

www.hakanozyildiz.com 69

Sistem Nasıl ÇalışSistem Nasıl Çalışıyor.ıyor.

• Emeklilik yaşı kadın ve erkek için 56 olarak uygulanacaktır. Sistemden emekli olabilmek için yaş ve en az 10 yıl üyelik koşulu sağlanmalıdır.

• Katılımcı eğer emeklilik koşullarını sağlıyorsa bireysel emeklilik hesabındaki katkılar ve bunlara ait getiriler ilave vergi avantajları ile birlikte toplu para veya ömür boyu maaş olarak ödenebilir.

• Katılımcı eğer emeklilik koşullarını sağlamadan sistemden ayrılıyorsa bireysel emeklilik hesabındaki kendi karkıları ve buna ilişkin getiriler birikimleri vergi avantajı olmaksızın kendisine ödenir.

www.hakanozyildiz.com 70

Bireysel Emeklilik Sisteminde Bireysel Emeklilik Sisteminde Güvenlik UnsurlarıGüvenlik Unsurları

• Fon varlıklarının şirketlerin varlıklarından ayrı olarak merkezi bir kuruluşta saklanması ve üyelere ait olması

• Rekabeti ve sahiplik duygusunu güçlendiren bireysel hesapların şirketler arası transfer hakkı

• Uzmanlaşmış ve mali bünyesi güçlü şirketler

• Yüksek getiriyi sağlayacak portföy yönetiminde uzmanlaşma

• Üyelerin sürekli bilgilendirilmesi

• Şeffaf Denetim

www.hakanozyildiz.com 71

Bireysel emeklilik...

• Sosyal güvenlikte bir çok yeni açılımın altyapısını oluşturmaya aday bir sistem.

• Başlangıçta kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi ve güven tesisi çok önemli. Volatilite, yanlış satış ve yanlış yönlendirme en ciddi tehditler.

• Vergi teşviki yeterli, fakat vergisiz primi dışlayıcı yapısı nedeniyle katılımı sınırlayıcı şekilde, yeni bir düzenlemeye gereksinim var.

• Kamunun denetim işlevi önemli.Yatırım riski dışındaki riskler en aza indirilmeli.

www.hakanozyildiz.com 72

Genel Sağlık Sigortası

Eski Sistemden Farkları ve

Yeni Tasarı ile Karşılaştırması

Yeni sağlık sistemi

• 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlandı.

• Eskisi sisteme göre çok değişik içeriği var. • Bütçe ve kamu dengeleri açısından gelen yük artıyor. • Sosyal devlet bu yükleri üstlenmeli diyorsanız,

gelirlerle mi yoksa borçla mı açığı kapatacağınıza karar vermeniz gerekiyor.

www.hakanozyildiz.com 74

Bireyler Bireyler Bireyler Hastalar

Sağlık Hizmeti Sunucuları

(Hastaneler, Doktorlar, Eczaneler, Diğer)

www.hakanozyildiz.com 75

Bireyler Hastalar Bireyler Hastalar

GSS(Vatandaşların Satın Alma Gücünü Temsil Etmek)

Sağlık Hizmeti Sunucuları

(Hastaneler, Doktorlar, Eczaneler, Diğer)www.hakanozyildiz.com

76

GSS İlkeleriGSS İlkeleri

• Çalışanlar ve Varlıklılar İçin Primle Finansman, Çalışanlar ve Varlıklılar İçin Primle Finansman, • Yoksullar İçin Vergiyle Finansman Yoksullar İçin Vergiyle Finansman • Üyeleri Adına Pazarlık Gücünü KullanmaÜyeleri Adına Pazarlık Gücünü Kullanma• Sosyal DayanışmaSosyal Dayanışma

– Zenginlerden - FakirlereZenginlerden - Fakirlere– Gençlerden -YaşlılaraGençlerden -Yaşlılara– Sağlıklı Olanlardan - Hasta OlanlaraSağlıklı Olanlardan - Hasta Olanlara– Bekar Olanlardan - Evli ve Çocuklu OlanlaraBekar Olanlardan - Evli ve Çocuklu Olanlara

• Risk YönetimiRisk Yönetimi– Bireylerin Sağlıklı Olmasından Sorumlu OlmaBireylerin Sağlıklı Olmasından Sorumlu Olma– Koruyucu Sağlık Hizmetini ÖncelemeKoruyucu Sağlık Hizmetini Önceleme– Risk Gerçekleştiğinde Tedavi Etkin Yöntemlerle Ödeme Risk Gerçekleştiğinde Tedavi Etkin Yöntemlerle Ödeme

• Sağlığa Ayrılan Kaynağın Garanti EdilmesiSağlığa Ayrılan Kaynağın Garanti Edilmesi

www.hakanozyildiz.com 77

Eski Yapıdan Farklılıkları Eski Yapıdan Farklılıkları ve ve

Mevcut KanunMevcut Kanun

www.hakanozyildiz.com 78

Kapsanan Sağlık HizmetleriKapsanan Sağlık Hizmetleri• Koruyucu sağlık hizmetleri,

• Hastalığa bağlı sağlık hizmetleri,

• Analığa bağlı sağlık hizmetleri,

• Diş hastalıkları,

• Tüp bebek,

• Yukarıdaki sağlık hizmetleri için gerekebilecek; ilaç, kan ve kan ürünleri, aşı, ortez, protez, tıbbi araç ve gereç, tıbbi sarf, v.d.

www.hakanozyildiz.com 79

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Koruyucu Sağlık Hizmetleriyle Kapsam GenişliyorKoruyucu Sağlık Hizmetleriyle Kapsam Genişliyor

• Kapsamdaki Tüm Nüfusa Eşit Sağlık HakkıKapsamdaki Tüm Nüfusa Eşit Sağlık Hakkı

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Değişiklik YokDeğişiklik Yok

• Devlet Memurları Aynı Koşullarda KapsamdaDevlet Memurları Aynı Koşullarda Kapsamda

Kapsanan Sağlık HizmetleriKapsanan Sağlık Hizmetleri

www.hakanozyildiz.com 80

• Estetik amaçlı yapılan her türlü sağlık hizmeti,

• Estetik amaçlı ortodontik diş tedavisi,

• Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılmayan ve tıbbi hizmet olduğu kabul edilmeyen sağlık hizmetleri.

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Kapsam Dışı Sağlık Hizmetleri Yasada Tanımlanarak Hakkın Kısıtlanması

Engelleniyor

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Yabancı Kişilerin Kapsama Alınması Öncesi Kronik Hastalıkları Kapsam Dışı

Kapsanan Kişiler (2006: %92)Kapsanan Kişiler (2006: %92)

www.hakanozyildiz.com 81

Kapsamdakiler;Kapsamdakiler;

• Doğumdan itibaren tüm vatandaşlar

• Türkiye’de 1 yıldan fazla ikamet eden yabancılar

• Vatansız ve sığınmacılar

Kapsam Dışındakiler;Kapsam Dışındakiler;

• Er ve erbaşlar,

• Tutuklu ve hükümlüler,

• Yabancı bir ülkede sosyal güvenlik kapsamında olanlar.

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Tüm Nüfus Kapsamda (%100)

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonu Sporcular Eklenmiş

Yol Gideri, Gündelik, Refakatçi Yol Gideri, Gündelik, Refakatçi GideriGideri

www.hakanozyildiz.com 82

Tedavi edilen yerleşim yeri dışına sevklerde;Tedavi edilen yerleşim yeri dışına sevklerde;

• Ayaktan Tedavide

– Hastanın ve refakatçisinin gidiş-dönüş yol gideri,

– Bu süre içerisinde ödenecek gündelikler.

• Yatarak Tedavide;

– Hastanın ve refakatçisinin gidiş-dönüş yol gideri,

– Hastanın ve refakatçisinin gidiş-dönüş tarihleri için gündelikleri,

– Yatarak tedavi süresince hekim raporu üzerine refakat gideri.

FARKLILIK:FARKLILIK:

• İlk Defa Yeşil Kart ve Bağ-Kur Kapsamındakilere Uygulanacak

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Değişiklik Yok

Yurt Dışında TedaviYurt Dışında Tedavi

www.hakanozyildiz.com 83

İşverene Bağlı Çalışanlar Açısından;İşverene Bağlı Çalışanlar Açısından;• Geçici görevle yurt dışına gönderilenlere acil hallerde sağlık hizmeti,• Sürekli görevle yurt dışına gönderilenlere tüm kapsamdaki sağlık hizmetleri,• Yurt dışında tedavi için ödenecek tutar, yurt içindeki tutarı geçemez. Farkı

işveren öder,• Kurum geçici ve sürekli görevlendirmede sigorta da yaptırarak sağlık

hizmetini karşılayabilir,• Yol parası ve zaruri masraflar da ödenir.Tüm Kapsamdaki Kişiler Açısından;Tüm Kapsamdaki Kişiler Açısından;• Türkiye’de tedavisi mümkün olmayan hastalıklarda,• Yol parası ve zaruri masraflar da ödenir.

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Yeşil Kartlılar İlk Defa Yurtdışında Tedavi Kapsamına Alınıyor

• Diğer Kurumlar Arasındaki Farklı Uygulamalar Sona Eriyor

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Değişiklik Yok

Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma KoşullarıSağlık Hizmetlerinden Yararlanma Koşulları

www.hakanozyildiz.com 84

• Son bir yolda 30 gün GSS primi ödemek• Primini kendi ödeyenlerde prim borcu olmamasıİstisnaları;İstisnaları;• 18 yaş ve altındakiler,• Tıbben başkasının bakımına muhtaç kişiler,• Acil haller,• İş Kazası ve Meslek Hastalığı halleri,• Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar,• Analığa bağlı sağlık hizmetleri,• Kişisel Koruyucu Sağlık Hizmetleri,• Afet ve savaş hali,• Grev ve lokavt hali.

FARKLILIK:FARKLILIK:

İstisnalar GSS ile geliyor

• Bağ-Kur 240 Gün 30 Güne İniyor

• SSK 90 Gün 30 Güne İniyor

• Devlet Memuru 30 Güne Yükseliyor

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Değişiklik Yok

Katılım Payı Alınacak HizmetlerKatılım Payı Alınacak Hizmetler

www.hakanozyildiz.com 85

• Ayaktan Tedavide Muayene: 2 YTL2 YTL

• Ayaktan Tedavide İlaç: %10 ila %20%10 ila %20

• Ayaktan ve Yatarak Tedavide Ortez, Protez, İyileştirme Araç ve Gereçleri: %10 ila %20%10 ila %20

• Üst Limit: Asgari Ücretin %75’i%75’i

• Yeşil Kart sahiplerine, vatansız ve sığınmacılar ile 65 yaş ve özürlü aylığı alanlar isterlerse katılım payını Sosyal Yardımlaşma Fonundan geri alabilirler.

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Muayene Katılım Payı, Devlet Memurları ve Yeşil Kartlılar İçin Yeni

• İlaç, Ortez, Protez Kapsam ve Oranlar Aynı

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• 2 YTL’yi Azaltma ya da 5 Katına Kadar Çıkarma Yetkisi

Katılım Payında İstisnalarKatılım Payında İstisnalar

www.hakanozyildiz.com 86

• İş Kazası ve Meslek Hastalığı ile askeri tatbikat ve manevralarda,• Afet ve savaş halinde,• Aile hekimi muayeneleri,• Kişisel Koruyucu Sağlık Hizmetleri,• Kronik hastalıklar, hayati önemi haiz ortez, protez ve iyileştirme araç ve gereçleri, • Organ nakli,• Kontrol muayenesi,• Vazife malulleri, Şeref aylığı alanlar, Terörle Mücadele kapsamında aylık alanlar,• Koruma altındaki çocuklar,• Askeri Okullarda ve Polis Okullarında Okuyan Öğrenciler.

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Mevcut Kurumlar İle Ayını

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Doku ve Kök Hücre Nakli Eklendi

Hizmet Basamakları ve Sevk ZinciriHizmet Basamakları ve Sevk Zinciri

www.hakanozyildiz.com 87

Tedavi edilen yerleşim yeri dışına sevklerde;Tedavi edilen yerleşim yeri dışına sevklerde;• Sağlık tesislerinin

– Birinci,– İkinci,– Üçüncü Basamak olarak Sağlık Bakanlığınca belirlenir.

• Bunlar arasında sevk zincirinin belirlenmesi Kurumca;– Tüm yurtta veya il ya da ilçe bazında,– Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak belirlenir.

• Sevk Zincirine Uymama;– İş Kazası, meslek hastalığı, afet ve savaş hali, acil haller dışında sevk

zincirine uymama halinde;• Sözleşmeli sağlık tesislerinde GSS’nin belirlediği tutarın % 30’unu hasta

öder,

FARKLILIK:FARKLILIK:

• İlk Defa Kanunda Sevk Zincirine Uyum İçin Mali Yaptırım Getirilmişti.

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Sevk zincirine uymama yaptırımı tümüyle kaldırıldı.

Hizmet Bedellerinin ÖdenmesiHizmet Bedellerinin Ödenmesi

ESKİ GSS KANUNU DEĞİŞİKLİK

Kurum Sözleşmeli Sözleşmesiz Sözleşmeli Sözleşmesiz

Sevk Var

100%70%(+ Sınırsız Fark)

100%Ödeme Yapılmaz

Sevk Yok

70% 50% 100%Ödeme Yapılmaz

Acil Durum

100% 100% (Acillerde) 100% 100%

Götürü Usulü

Yok Yok

Kamu hastaneleri için.Fatura veya başka belge gönderilmiyor.

Yok

www.hakanozyildiz.com 88

Satın Alma Fiyatlarının Belirlenmesi Satın Alma Fiyatlarının Belirlenmesi • Komisyon

– Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, DPT Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, SGK• YÖK, TTB, TEB, TDB, TOBB, TSRŞB, TİSK, Konfederasyonlar v.d. Yazılı ve sözlü

görüş alınması zorunlu.• Fiyat Belirlemede Kullanılacak Kriterler

– İl ve basamak,– Sağlık hizmetlerinin maliyeti,– Devletin doğrudan veya dolaylı sübvansiyonları,– Sağlık hizmetinin hayati öneme sahip olup olmaması,– Kanıta dayalı tıp uygulamaları,– Teşhis ve tedavi maliyetini esas alan maliyet-etkililik ölçütleri,– GSS’nin bütçesi FARKLILIK:

• Fiyatları SGK Yerine Bakanlıklar Müştereken Belirliyor.

• Sosyal Taraflardan Yazılı ve Sözlü Görüş Alınma Zorunluluğu Geliyordu.

• Fiyatların Belirlenmesinde İlk Defa Yasal Kriterler Getiriliyor.

YENİ TASARI:

• Sosyal Taraflardan Yazılı ve Sözlü Görüş Alınması Zorunluluğu Yasadan Çıkarıldı.

• Komisyonda ÇSGB’nın Ağırlığı Artırıldı.

• Sağlık Hizmet Sunucuları Sınıflandırılabiliyor ve Fiyat Her Sınıf için Tek Tek veya

Gruplandırarak Farklılaştırılabiliyor. www.hakanozyildiz.com 89

Rücu UygulamasıRücu Uygulaması

www.hakanozyildiz.com 90

• İş kazası ve meslek hastalığı halinde sağlık yardımını derhal sağlamaması ve bunun sonucu sigortalının tedavi süresinin uzamasına, malul kalmasına neden olan işverene işverene Yapılan Tedavi Gideri

• Sağlık raporu olmaksızın ya da sağlık durumunun elverişli olmadığı işte çalıştıran işverene işverene Yapılan Tedavi Gideri

• İş kazası ve meslek hastalığının işverenin kastı, iş sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı hareketi sonucu olması halinde işvereneişverene Yapılan Tedavi Gideri

• Kastı veya kusurlu hareketi sonucu veya ilgili kanunlarla verilen bir görevin yapılmaması veya savsanması mahkeme kararı ile tespit edilen üçüncü üçüncü kişilerekişilere Yapılan Tedavi Gideri

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Üçüncü Kişiler Açısından Rücu İlk Defa Geliyor

• İşveren Açısından Kamuya İlk Defa Geliyor

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Değişiklik Yok

Mevcut DurumMevcut Durum

Kurum Hastalık Analıkİş

Kazası/Meslek Hst

Toplam

SSKSSK 1111 11 1,5 – 7,01,5 – 7,0 13,5 – 13,5 – 19,019,0

Bağ-KurBağ-Kur 2020 ------ ------ 2020

Emekli Emekli SandığıSandığı

------ ------ ------ ------

www.hakanozyildiz.com 91

Prim OranlarıPrim Oranları

FARKLILIK:FARKLILIK:

• Devlet Memurları İçin İlk Defa %12,5 Sağlık Primi Geliyor, Emeklilik Primi Düşüyor

• Yeşil Kartlılar İçin Primi Devlet Ödeyecek:%12

• Bağ-Kur %20’den %12,5’e Düşüyor

• SSK Aynı

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Değişiklik Yok

İdari Para Cezaları İdari Para Cezaları (Kurumca Ödenen Tutarın 5 Katı İPC)(Kurumca Ödenen Tutarın 5 Katı İPC)

www.hakanozyildiz.com 92

• Sunulmayan sağlık hizmetini fatura etmek• Faturayı ya da faturaya dayanak oluşturan belgeleri gerçeğe aykırı olarak

düzenlemek• Kapsam dışı sağlık hizmetini, kapsam içindeki gibi göstermek• Sağlık hizmetine hak kazanmayan kişilerin sağlık hizmetini fatura etmek• Kimlik tespiti yükümlülüğünü yerine getirmemek• Yardımcı üreme yöntemlerini tıbbi etik dışında uygulanması

FARKLILIK:FARKLILIK:

• İlk defa geliyor

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• Kaldırılıyor

İdari Yaptırımlar ve Sözleşme Feshi İdari Yaptırımlar ve Sözleşme Feshi (Haksız Menfaat Temin Etmek Maksadıyla)(Haksız Menfaat Temin Etmek Maksadıyla)

www.hakanozyildiz.com 93

• Sunulmayan sağlık hizmetinin fatura edilmesi• Faturanın ya da faturaya dayanak oluşturan belgenin, gerçeğe aykırı olarak

düzenlenmesi• Kapsam dışı sağlık hizmetinin fatura edilmesi• Sağlık hizmetine hak kazanmayan kişilerin hizmetlerinin fatura edilmesi• Kimlik tespitinin yapılmaması nedeniyle bir başka kişiye sağlık hizmetinin

sunulması– Genel hükümlere göre takip– Yersiz ödenen tutarın faiziyle geri alınması– İlk fiilde 1 ay, ikinci fiilde 3 ay, üçüncü fiilde 1 yıl sözleşme feshi.

FARKLILIK:FARKLILIK:

• İlk Defa Yasada Yer Alıyor

• Sözleşme Feshi İçin Haksız Menfaat Temin Etme Koşulu Aranıyor

YENİ TASARI:YENİ TASARI:

• 3 Yılı Geçmemek Üzere Kurumca Belirlenecek Süre