Bireysel Emeklilik Sistemi

- Bireysel emeklilik sistemi nedir?Kişilerin küçük tasarruflarının uzun vadeli yatırıma yönlendirildiği ve gelecekte hem birikim hem de ikinci bir emeklilik imkanı tanıyan özel emeklilik sistemidir. Sistem ilk olarak 2003 yılında başladı.

- Neden adı bireysel emeklilik?Emeklilik şirketi ile kişi arasında yapılan ve emekliliğe yönelik bir sözleşme olduğu için bireysel emeklilik.

- Sisteme girmek zorunlu mu?Zorunlu değildir tamamen isteğe bağlıdır.

- Devletin sunduğu emeklilikten farkı nedir?Devletin sunduğu emeklilik, çalışan kesim için zorunludur ve aylık belli oranda prim çalışandan kesilir. Çalışmayan kesim içinse devletin sunduğu emeklilik hakkı yoktur. Bireysel emeklilik ise tamamen kişilerin isteğine bağlıdır. Kişiler aylık tasarruf edebilecekleri bir miktarı özel emeklilik şirketlerine yatırır. Böylece devletin sunduğu sosyal güvenlik sisteminin üzerine ikinci bir emeklilik hakkı elde eder. Çalışmayan kesim ise bireysel emeklilik sayesinde emeklilik hakkı elde etmiş olur. Ayrıca bireysel emeklilik sistemi devletin sunduğu sağlık hizmetlerini sunmaz.

- Sisteme girmem devletin sunduğu haklardan yararlanmama engel mi?Bireysel emeklilik sistemi ile devletin sunduğu sosyal hakların hiçbir ilintisi yoktur. Dolayısıyla devletin sunduğu emeklilik, sağlık ve diğer hak ve hizmetlerden yararlanmanıza engel değildir.

- Sisteme girmek için bir yerde çalışıyor olmak gerekiyor mu?Çalışıyor olmanız ya da Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı olmanız gerekmiyor.

- Sosyal güvenlik sistemindeki primlerimi bu sisteme aktarabilir miyim?İki sistemin birbiri ile hiçbir bağlantısı olmadığı için aktarma yapamazsınız.

- Kimler bireysel emekliliğe girebilir?Sisteme girebilmek için 18 yaşına gelinmiş olması gerekiyor. Çalışan-çalışmayan, emekli, ev hanımı, öğrenci istisnasız Türk vatandaşı olan herkes sisteme girebilir.

- Yaş sınırı var mı?18 yaşından küçükler sisteme giremiyor. Üst yaş sınırı ise yok.

- Nasıl girebilirim?Sisteme bireysel emeklilik şirketleri aracılığı ile katılabilirsiniz.

- Sistemden ne zaman emekli olabilirim?Sistemden 56 yaşında emekli olunuyor. Ancak sisteme girdikten sonra 10 yıl da sistemde kalınması gerekiyor.

- Sistem hakkında kimlerden bilgi alabilirim?

Sisteme girmeye karar verdiyseniz önce emeklilik şirketinizi seçip, müracaat edeceksiniz. Bu müracaatı şirketlerin çağrı merkezi üzerinden de yapabilir ve bilgi almak istediğinizi söyleyebilirsiniz. Şirketler yetkili bir uzmanı size bilgi vermesi için görevlendireceği gibi banka şubelerinden ya da yetkili emeklilik acentelerine de sistem hakkında detayları öğrenmek için başvurabilirsiniz. Gelir düzeyinizin, yaşınızın, tasarruf edeceğiniz miktarın emekliliğinize etkileri hakkında uzmanlar gerekli bilgileri verecektir.

- Aylık ne kadar tasarruf etmeliyim?Tasarruf miktarı tamamen sizin geliriniz ile alakalıdır. Genel anlayış, aylık gelirinizin en az yüzde 10 ya da 15’ini tasarruf için ayırabileceğiniz yönündedir. Kimileri aylık 100 lira tasarruf edebilir, kimileri ise aylık bin lira ya da daha üzeri. Tasarruf miktarına siz karar vereceksiniz.

- Bireysel emekliliğe aylık ne kadar yatırmalıyım? Sisteme aylık yatıracağınız paranın bir sınırı yok. Tasarruf edebildiğiniz tutarı yatırabilirsiniz.

- Bireysel emekliliğe aylık yatıracağım paranın alt sınırı var mı?Hiçbir alt sınırı yok. Sisteme ne kadar çok yatırırsanız o oranda birikiminiz artar. Ancak aylık 100 liradan daha aşağı yatırmamanızı tavsiye ederiz.

- Sisteme aylık mı yatırmalıyım, yıllık da yatıramaz mıyım?Sisteme aylık ya da yıllık yatırabilirsiniz. İstediğiniz periyotlarda da para yatırabilirsiniz. Bu tamamen sizin tercihinize kalmış bir durum.

- Yurtdışında yaşıyorum bireysel emekliliğe girebilir miyim?Eğer Türk vatandaşıysanız dünyanın neresinde yaşarsanız yaşayın bireysel emeklilik sistemine girebilirsiniz.

- Bireysel emeklilikte vefat teminatı da var mı?Vefat teminatı yoktur. Bu teminat sadece hayat sigortalarında vardır.

- Çocuğum için emeklilik sözleşmesi yaptırabilir miyim?Eğer çocuğunuz 18 yaşından küçük değilse emeklilik sözleşmesi yaptırabilirsiniz.

- Bireysel emekliliği kısa vadeli yatırım olarak kullanabilir miyim?Bireysel emeklilik, kısa vadeli bir yatırım değil, uzun vadeli geleceğe ve emekliliğe yönelik bir sistemdir. Bu nedenle de kısa sürelerde sistemden çıkanlardan belli kesintiler yapıldığı gibi, sistemin en cazip tarafı olan devlet katkısını da kısa vadelerde alamazsınız. O nedenle de kısa vadeli yatırımlar için uygun bir sistemden değildir.

- 66 yaşında, emekliyim, ben de sistemden yararlanabilir miyim?Yararlanabilir ve sisteme yatırdığınız katkı paylarına devlet katkısı da alabilirsiniz.

- Sisteme yönelik şikayetler için nereye başvurmam gerekir?Hazine Müsteşarlığı’na, Emeklilik Gözetim Merkezi’ne, Türkiye Sigorta Birliğine başvurabilirsiniz.

Bireysel Emeklilik Sistemine Katılım

- Bireysel emekliliğe girmek için ne gibi işlemler yapmam gerekiyor?Öncelikle seçtiğiniz emeklilik şirketinizle emeklilik sözleşmesi yapacaksınız. Sisteme giriş bilgi formu ve teklif formunu doldurup, imzalayacaksınız. 5 gün içinde emeklilik şirketinin onayı ve bilgi formu ile teklif formu şirket tarafından size ulaştırılacak.

- Bireysel emeklilik sözleşmesi ne demek?Bireysel emeklilik sözleşmesi sisteme girdiğinize dair emeklilik şirketi ile sizin aranızda imzalanan sözleşmedir. Sözleşmede; bireysel emeklilik hesabı açtırdığınız, katkı payı ödemeleriniz, katkı paylarının hangi emeklilik yatırım fonlarına yönlendirildiği gibi bireysel emeklilik ile ilgili tüm haklarınız, işlemleriniz ve yükümlülükleriniz yazılır.

- Emeklilik sözleşmesini nereden yaptırabilirim?Bireysel emeklilik ile ilgili tüm işlemleri bireysel emeklilik şirketleri yürütüyor. Bireysel emeklilik aracılarından, emeklilik sözleşmesi yapan banka şubelerinden sözleşme yaptırabilirsiniz. Hemen hemen tüm banka şubeleri anlaşmalı oldukları emeklilik şirketlerinin sözleşmelerini yapmaya yetkilidirler. Ayrıca emeklilik şirketlerinin internet siteleri ve çağrı merkezleri üzerinden de sözleşme yaptırabilirsiniz.

- Sözleşmem hemen yürürlüğe giriyor mu?Gerekli işlemler yapılıp, imzalar tamamlandıktan ve ilk katkı payını yatırdıktan sonra artık bireysel emeklilik katılımcısısınız.

- Sistemde başka emeklilik çeşitleri de var mı?Bireysel emeklilik sisteminde iki tür daha sözleşme var. Biri, Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik… Özellikle bir şirkette çalışanların biraya gelip hem kendilerinin hem de işverenin ortaklaşa katkı payını ödedikleri emeklilik sözleşmesidir. Bir diğeri ise, İşveren Grup Emeklilik… İşverenin çalışanı adına yaptırdığı ve katkı payının tamamının işveren tarafından ödendiği emeklilik sözleşmeleri.

- Emeklilik sözleşmesi kendi adıma mı olmalı?Sözleşmedeki bilgiler kişiye özel olduğu ve sözleşme kişiye yönelik olduğu için kendi adınıza yaptırmak zorundasınız.

- Başkası adına da sözleşme yaptırabilir miyim?Başkası adına emeklilik sözleşmesi yaptıramazsınız ancak başkası adına katkı payı ödeyebilirsiniz. Örneğin eşinizin katkı payı ödemelerini yapabilirsiniz ama sözleşmenin eşinizin adına olması ve imzalaması gerekir.

- Emeklilik şirketini seçerken neye dikkat etmeliyim?Emeklilik şirketini seçerken; alacağınız hizmete, birikimlerinize yüksek getirisi sağlanmasına dikkat etmeniz gerekir.

- Birden fazla da emeklilik sözleşmesi yaptırabilir miyim?Aynı şirketten birden fazla emeklilik sözleşmesi yaptırabileceğiniz gibi farklı şirketlerden de emeklilik sözleşmeleri yapabilirsiniz.

- Sözleşme yaptım ama vazgeçmek istiyorum; vazgeçebilir miyim?

Emeklilik sözleşmesini imzaladığınız tarihten itibaren 60 gün içinde vazgeçebilirsiniz. Yaptığınız tüm ödemeler tarafınıza iade edilir. Ancak fon kesintisini alamazsınız.

- İnternet üzerinden de sözleşme yaptırabilir miyim?Yaptırabilirsiniz. Ancak emeklilik sözleşmesinin yürürlüğe girmesi için sisteme katılım ile ilgili gerekli bilgileri aldığınıza dair teyit alınması lazım.

- Katkı payı ne demek?Bireysel emeklilik sistemine aylık ya da yıllık yatırdığınız tutara katkı payı denir.

- Katkı payı ödemelerimi nasıl yapacağım?İster aylık ister yıllık katkı payı ödemelerini, emeklilik şirketi ile anlaşarak istediğiniz biçimde yapabilirsiniz. Kredi kartıyla da olabilir, banka hesabından otomatik ödeme talimatı verebilirsiniz.

- Sisteme girişte bir para alıyorlar mı?Sisteme girişte giriş aidatı adı altında bir ödeme yapılıyor.

- Ne kadar giriş aidatı ödeyeceğim? Sisteme yeni giriyorsanız giriş aidatını peşin ya da ertelenmiş olarak ödeyebilirsiniz. Bu şirketinizle yapacağınız sözleşmeyle alakalı. Peşin ödeyecekseniz, aylık brüt asgari ücretin yüzde 10’unu aşmayacak ki, 2013 yılı (Ocak-Temmuz) dönemi için yaklaşık 100 lira anlamına geliyor. Peşin ödeyeceğiniz giriş aidatını şirketinizle konuşarak, taksitlendirme imkanınız da bulunuyor.Eğer giriş aidatını ertelenmiş olarak ödemek isterseniz farklı ödeme durumu ortaya çıkıyor. 3 yıl içinde şirketten ayrılırsanız sisteme girdiğiniz tarihteki aylık brüt asgari ücretin yüzde 75’ini ödeyeceksiniz. 6 yıldan önce ayrılırsanız brüt asgari ücretin yüzde 50’sini ödersiniz. 10 yıldan önce ayrılırsanız brüt asgari ücretin yüzde 25’ini ödeyeceksiniz. Eğer 10 yılı doldurursanız ya da vefat, maluliyet ve 56 yaş olan emeklilik süresi geldiğinde giriş aidatı ödemeyeceksiniz.

- İkinci bir emeklilik sözleşmesi yaptığımda giriş aidatı öder miyim?İkinci sözleşmeyi aynı şirketten yaparsanız, giriş aidatı ödemezsiniz. Başka şirketten sözleşme yaparsanız, giriş aidatı ödeyeceksiniz.

- Giriş aidatını ayrılma durumunda ödeyeceğim, nasıl alacaklar?Sistemden ayrıldığınızda şirketiniz, yatırdığınız katkı paylarından oluşan anaparanız üzerinden giriş aidatını kesecektir. Eğer ayrılmayıp da şirket değiştirirseniz, başka şirkete birikimleriniz geçerken, eski şirketiniz anaparanız üzerinden giriş aidatını keserek, diğer şirkete aktarım yapacaktır. Eğer anapara giriş aidatını karşılamıyorsa, birikiminiz üzerinden kesinti yapılır.

- Sisteme çok önce girdim ama aidatı erteledim. Benden ne kadar giriş aidatı alınacak?8.2008-31.12.2012 arasında sisteme katıldıysanız ve giriş aidatını ertelettiyseniz emeklilik şirketiniz sisteme girdiğiniz tarihteki aylık brüt asgari ücretin yarısını aşmayacak tutarı sizden alabilir. Sistemden erken ayrılırsanız şirketiniz ödenmemiş giriş aidatını emeklilik hesabından tahsil edebilir. Eğer 2008 yılından önce sisteme girdiyseniz ve giriş aidatını ertelettiyseniz, sisteme girdiğiniz tarihte brüt asgari ücretin aylık tutarını aşmayacak şekilde sizden giriş aidatı alabilirler. Eğer bu aidatı ödemediyseniz ya da belli bir kısmını ödediyseniz kalan kısmını sistemden çıkışta sizden tahsil edebilirler.

- Sisteme aylık ödediğim paralar ne oluyor?Ödediğiniz katkı payı emeklilik şirketi tarafından en geç iki iş günü içinde sizin belirlediğiniz fonlara yatırılıyor.

- Ödeme yapmaya ara verdiğimde o güne kadar yatırdıklarım ne olacak?Ödemeye ara verdiyseniz birikimleriniz emeklilik şirketinden değerlenmeye devam ediyor.

- Sisteme girdikten bir süre sonra ödemelerime ara verebilir miyim? Ödemelerinize ara verebilirsiniz. Ancak 3 ay içinde herhangi bir ödeme yapmazsanız emeklilik şirketi ara verdiğiniz her ay için 2 lira kesinti yapabilir. Eğer bir yıldan fazladır ödeme yapmıyorsanız şirket, Emeklilik Gözetim Merkezi’ne (EGM) ödenen giderleri hesabınızdan düşebilir.

- Birden fazla emeklilik sözleşmem var, birleştirebilir miyim?Birleştiremezsiniz. Aynı ya da farklı şirketlerdeki hesapların birleştirilmesi sadece emeklilik hakkının kullanılmasında geçerlidir.

- Bir süredir ödediğim hayat sigortam var, bireysel emekliliğe aktarabilir miyim?Hayat sigortasından bireysel emekliliğe aktarım bittiği için aktarım yapamazsınız.

- Emeklilik şirketimin beni bilgilendirmesi zorunlu mu?Şirketler belirli periyotlarda hesap bildirimini, mevzuattaki değişiklikleri elektronik posta ya da katılımcının adresine göndererek, bilgilendirme yapmak durumundadır. Ayrıca her 3 aylık dönemlerde şirketler; finansal piyasalardaki gelişmeleri, katılımcının fonlarına ilişkin performansı, katılımcının karşılaşabileceği riskleri bildirmekle sorumludur. Katılımcılar ise istedikleri zaman emeklilik şirketinin internet sitesinden birikimlerine ilişkin bilgilere ulaşabilirler. Katılımcılar Takasbank’ın internet sitesinden birikimleri hakkında bilgi alabilirler.

- Emeklilik sözleşmemde varis olarak oğlumu gösterebilir miyim?Gösterebilirsiniz. Kimi varis göstereceğiniz tamamen size bağlıdır.

- Yaptığım ödemelerden kesinti olacak mı?Emeklilik şirketleri ödediğiniz katkı paylarından yönetim gideri kesecekler. Yönetim gideri kesintisi en fazla yıllık yüzde 2 olacak. Örneğin, aylık sisteme 200 lira yatıracaksınız, emeklilik şirketi yatırdığınız katkı payından yüzde 2 yani, 4 lira kesecek. Bir de fon işletim gideri kesintisi var. Fon işletim gideri de yatırım yaptığımız emeklilik fonlarına göre değişecek. Para piyasası fonlarına (Likit fon-kamu likit fon-özel sektör likit fon- karma fonlar) yatırım yaptıysanız en fazla yıllık yüzde 1,09 kesilebilecek. Kamu-özel sektör-uluslar arası borçlanma araçları fonları ve kıymetli maden fonlarına yatırım yaptıysanız en fazla yıllık yüzde 1,91 kesinti olacak. Eğer, hisse ve diğer fonlara yatırım yaptıysanız en fazla yıllık yüzde 2,28 kesinti yapılacak.

- Emeklilik şirketlerinin yaptığı kesintiler aynı mı?Hazine Müsteşarlığı, kesinti oranlarını yönetmelikle belirlemiştir ve bu yönetmelikte belirtilen kesinti oranları emeklilik şirketlerinin yapacağı maksimum kesinti oranlarıdır. Yani, belirlenen oranların üzerinde kesinti yapamazlar. Ama daha düşük kesinti yapabilirler. O nedenle kesintiler konusunu seçeceğiniz emeklilik şirketi ile konuşmanızda fayda var.

- Vakıf ve sandıkların bireysel emeklilik sistemine geçebileceği söyleniyor… Böyle bir durum var mı, şartları nelerdir?Üyelerine ya da çalışanlarına emekliliğe yönelik birikim sunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketleri; birikimlerini ve taahhütlerine ilişkin tutarları, 31.12.2015 tarihine kadar bireysel emeklilik sistemine aktarabilirler. Aktarıma ilişkin tutar; gelir vergisi, kurumlar vergisi, damga vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisinden, muaf tutulacak. Ayrıca bu şekilde sisteme girenlerden giriş aidatı alınmayacak ve aktarım yapılan tutar üzerinden de herhangi bir kesinti yapılmayacak. Dernek, sandık, vakıflar aktifinde bulunan varlıkları nakde dönüştürerek, aktarım tutarını emeklilik şirketine ödeyecek.

Devlet Katkısı

- Devlet katkısı nedir?1 Ocak 2013 tarihinden itibaren devlet, bireysel emeklilik sistemine giren herkese yatırdığı katkı payının yüzde 25’i kadar tutarı devlet katkısı olarak yatıracak. Örneğin, sisteme her ay 100 lira yatırıyorsanız 25 lira da devlet yatıracak… 200 lira yatırıyorsanız devlet de 50 lira yatıracak… 500 lira yatırıyorsanız devlet de 125 lira yatıracak. 800 lira yatırıyorsanız devlet de 200 lira yatıracak… 1.000 lira yatırıyorsanız devlet de 250 lira yatıracak.

- Devlet neden sisteme girenlere katkı yapacak?Devlet, ülke tasarrufunun artması ve tasarruf açığının azalması için bireysel emeklilik sistemini destekleme kararı aldı. Bu destek de sisteme giren herkese katkı yapmak olarak belirlendi. Bu nedenle 2013’ün başında devlet katkılı sistem başladı.

- Devlet katkısının avantajı nedir?Devlet katkısının avantajı birikiminizi artırmak. Sisteme her ay 200 lira katkı payı ödediğinizde, devlet de sizin adınıza 50 lira yatırıyor ve sistemdeki aylık birikiminiz biranda 250 lira oluyor. Emeklilik şirketleri de bu birikiminizi yatırıma yönlendiriyor ve getiri sağlıyor.

- Devlet katkısının bir sınırı var mı?Devlet katkısının sınırı var. Yıllık brüt asgari ücretin toplamının yüzde 25’i ile sınırlı. Brüt asgari ücret Ocak-Temmuz ve Temmuz-Aralık olmak üzere yılda iki kere belirleniyor. 2013 yılının Ocak-Temmuz ayı için devletin sisteme gireceklere yapacağı toplam katkı 3.000 lira. İsterseniz sisteme bir seferde yıllık 12.000 lira yatırarak, yüzde 25’i olan 3 bin lirayı devlet katkısı olarak alırsınız; isterseniz de aylık 1.000 lira yatırarak, devlet katkısının aylık üst sınırı olan 250 liraya almaya hak kazanırsınız. Sisteme yıllık 15 bin lira yatırsanız da alabileceğiniz devlet katkısı yıllık 3.000 liradır. Aylık bazda da sisteme 1.500 lira yatırsanız da alabileceğiniz devlet katkısı 250 liradır.

- Devlet katkısından kimler yararlanacak?Bireysel emeklilik sistemine girenler yararlanabilecek. 18 yaşından küçük olmamak kaydıyla sisteme giren istisnasız herkes devlet katkısından yararlanabilecek.

- Herhangi bir kurumda çalışmıyorum devlet bana da katkı yapacak mı?Herhangi bir kuruma bağlı çalışmasanız da devlet katkısından yararlanacaksınız.

- Sisteme yıllık da para ödesem devlet katkısından yararlanabilecek miyim?

Devlet katkısının limitleri dahilinde yararlanacaksınız. 2013 yılı için bu rakam 3 bin lira. Yani 2013 yılı için sisteme yıllık 12 bin lira yatırdığınızda, devlet katkısının üst sınırı olan 3 bin lirayı devlet katkısı olarak alabileceksiniz.

- Devlet katkısından yararlanmak için her ay aynı miktarı mı yatırmak zorundayım?Hayır, istediğiniz zaman katkı payını artırabilirsiniz. Örneğin, sisteme aylık 200 lira katkı payı ödüyorsanız, 3 ay sonra, 500 lira da ödeyebilirsiniz. Ya da ertesi ay 300 lira yatırabilirsiniz. Ve devlet katkısının yıllık üst limiti dahilinde katkıdan yararlanabilirsiniz.

- Sisteme yatırdığım paralar maaşımdan düşüyordu, artık düşmeyecek mi?Artık böyle bir uygulama yok. 2012 yılı sonu itibariyle sistemdeki vergi teşviki bitti, yerini devlet katkısı aldı.

- Her ay sisteme ödediğim paraları çalıştığım şirketin muhasebesine veriyordum, aynı işlem devam edecek mi?Etmeyecek. 2013 yılı başından itibaren ödediğiniz katkı paylarının makbuzlarını şirketinizin muhasebe servisine teslim etmenize gerek yok.

- Devlet katkısından nasıl yararlanacağım?Eğer sisteme yeni girecekseniz emeklilik şirketi ile bireysel emeklilik sözleşmesi yapmanız ve katkı payınızı ödemeniz yeterli. Sistemdeki mevcut katılımcılardan biriyseniz ve katkı payını düzenli ödüyorsanız, emeklilik şirketi sizin adınıza işlemleri yapacak.

- Devlet katkısı hangi hesaba yatacak?Devlet katkısı, kişilerin bireysel emeklilik hesaplarının altında ayrı bir hesapta izlenecek. Her katılımcının iki ayrı hesabı olacak. Biri, katılımcının ödediklerinin biriktiği hesap; diğeri devlet katkısının yatırıldığı ve biriktiği hesap.

- Devlet katkısını kim hesaplayacak?Hesaplamayı Emeklilik Gözetim Merkezi yapacak.

- Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) kimdir?EGM, bireysel emeklilik sisteminin güvenli ve etkin işlemesini sağlamak, katılımcıların haklarını korumak, sistemle ilgili tüm verilerin toplandığı, yasayla ve Hazine Müsteşarlığı’nın görev ve yetkisiyle kurulmuş bir kurumdur. Tüm bireysel emeklilik şirketleri EGM’ye üyedir.

- Devlet katkısını kim yatıracak?Devlet katkısını Hazine Müsteşarlığı yatıracak.

- Devlet katkısını hesabıma ne zaman yatacak?Katkı payını ödediğiniz ayın hemen ertesi ay devlet katkısı hesabınıza yatırılacak. Eğer yıllık ödeme yapıyorsanız, devlet katkısı aynı şekilde ertesi ay hesabınıza geçecek.

- Geçmişte ödediğim paralara da devlet katkısı alacak mıyım?Alamayacaksınız. Devlet katkılı sistem 2013’ün başında başladığı için 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren sisteme yaptığınız ödemelere devlet katkısı alacaksınız.

- Eşim adına emeklilik sözleşmesi yaptırmıştım, devlet katkısından yararlanabilecek mi?Yararlanacak. Katkı payının kimin ödediğine bakılmaz. Devlet katkısı bireysel emeklilik sözleşmesine ödenir.

- Birden fazla emeklilik sözleşmem var hepsine devlet katkısı alabilir miyim?Aynı şirketlerden ya da ayrı şirketlerden birden fazla emeklilik sözleşmeniz olsa da devlet katkısı alacaksınız. Ancak bu katkı devlet katkısının üst limiti ile sınırlı olacak. 3 sözleşmeniz varsa, hepsine ödediğiniz katkı payı toplamının devlet katkısının üst sınırını geçmemesi gerekiyor. Her sözleşme için ayrı ayrı devlet katkısından yararlanamayacaksınız. Örnek vermek gerekirse, 3 sözleşmeniz var ve birine aylık 300 lira, diğerine 200 lira, bir diğerine de 500 lira aylık katkı payı ödüyorsunuz… Toplam ödediğiniz rakam bin TL oluyor ve aylık devlet katkısının üst sınırı olan 250 lirayı alabileceksiniz.

- Devlet katkısı nasıl değerlendirilecek? Emeklilik şirketleri devlet katkısının değerlendirileceği fonlar kurmak zorundalar. Bu fonların içeriği ise şöyle olacak: Yüzde 75’i devlet kağıdı, hazine bonosu gibi Hazine’nin belirlediği enstrümanlardan oluşacak. Yüzde 25’i ise diğer yatırım enstrümanlarından oluşabilecek.

- 2012 yılında sisteme nakit ödedim, devlet katkısı alabilir miyim?Devlet katkılı sistem 2013 yılının başında başladığı için alamazsınız. 2013’de nakit yatırdığınızda ise devlet katkısından yararlanacaksınız.

- Şirket değiştirmek istiyorum, devlet katkısı da yeni şirketime geçecek mi?Birikimlerin başka şirkete aktarılması durumunda devlet katkısı hesabındaki birikimler de yeni şirkete geçer.

- Devlet katkısındaki birikimimi ne zaman alabileceğim?Devlet katkısındaki birikimlerinizi kademeli alabilirsiniz.

- Sisteme yeni girenler ilk 3 yıl hiçbir şekilde devlet katkısını alamayacaklar. - 3 yıldan 6 yıla kadar sistemde kalanlar devlet katkısının yüzde 15’ini alabilecekler. - 6 yıldan 10 yıla kadar sistemde kalanlar devlet katkısının yüzde 35’ini alabilecekler.- 10 yıldan fazla sistemde kalanlar ise devlet katkısının yüzde 60’ını alabilecekler.- Devlet katkısının tamamına hak kazanabilmek için 56 yaşında emekli olmak gerekiyor. - Vefat ya da sakatlık durumlarında da devlet katkısının tamamını alabileceksiniz.

- Sistemdeki eski katılımcılara devlet katkısını almada bazı avantajlar var mı?1.1.2013 tarihinden önce sisteme girmiş olanlara devlet katkısı konusunda bazı süre hakları tanındı. Ama sistemde eski katılımcı da olsanız ilk 3 yıl, yani 1.1.2016 tarihine kadar, devlet katkısını alamayacaksınız. Eski katılımcılara getirilen avantajlar ise şöyle: Sistemde 3-6 yılı dolanlar devlet katkısını yeni girenlere göre 1 yıl daha erken hak edecekle. 6-10 yıldır sistemde olanlar ise devlet katkısını 2 yıl erken hak edecekler. 10 yıldan fazla sistemde süre geçirenler devlet katkısını 3 yıl erken hak edecekler. Hak etmekten kasıt, sistemden çıkmak isteyenlerin devlet katkısındaki birikimlerinin ne kadarını alabilecekleri ile ilgili. Örnek 1: 2009 yılında sisteme girdiğiniz… 2013 yılı itibariyle de 4 yıldır sistemdesiniz… 1 Ocak 2016’ya kadar 3 yıl devlet katkısına dokunamıyorsunuz… 2016 yılı geldiğinde sistemdeki toplam kalış süreniz 4+3= 7 yıl oluyor. 6-10 yıl sistemde kalanlar devlet katkısını 2 yıl erken hak edebileceklerine göre; devlet katkısını hak etme yılınız 3+2=5 yıl oluyor. Eğer, 2016 yılında sistemden çıkmak isterseniz, devlet katkısının yüzde 15’ini alabileceksiniz. Sistemde 2 yıl daha fazla kalırsanız, devlet katkısını hak etme süreniz 7 yıl oluyor… Bu şartlarda 2018 yılında sistemden çıkmak istediğinizde devlet katkısındaki birikiminiz yüzde 35’ini almaya hak kazanıyorsunuz.

Örnek 2: 2005 yılında sisteme gidiniz ve 2013 itibariyle 8 yıldır sistemdesiniz. 1 Ocak 2016’ya kadar 3 yıl devlet katkısına dokunamıyorsunuz… 2016 yılında sistemdeki kalış süreniz 11 yıl oluyor. 10 yıldan fazla sistemde süre geçirenler devlet katkısını 3 yıl erken hak edebiliyorlar. Bu şartlarda 2017 yılında sistemden çıkmak isterseniz, devlet katkısındaki birikimlerinizin yüzde 35’ini almaya hak kazanıyorsunuz.

- 2003 yılından beri sistemdeyim, 2013’de 10 yılım doluyor, devlet katkısı da dahil birikimi alıp çıkabilir miyim?Kendi yatırdığınız katkı paylarından oluşan birikiminizi istediğiniz zaman alıp, çıkabilirsiniz. Ancak devlet katkısının tamamını alamazsınız. Öncelikle ilk 3 yıl devlet katkısına dokunamazsınız. 2013 yılında 10 yıldır sistemde olduğunuz için, ‘Sistemde 6-10 yıl arasında süre geçirenler 2 yıl devlet katkısını erken hak ederler’ ilkesine göre 2016 yılında devlet katkısını hak etme süreniz 5 yıl oluyor. Eğer 2016 yılında sistemden ayrılmak isterseniz, devlet katkısının yüzde 15’ini alabilirsiniz.

- 2005 yılında girdim, 2015’de 56 yaşında olacağım, birikimlerimi alabilir miyim?Emeklilik yaşı 56 olduğundan, 2015 yılında devlet katkısı da dahil tüm birikimlerinizi alıp, emekli olabilirsiniz.

- Devlet katkısında herhangi bir kesinti olacak mı?Devlet katkısının yönlendirileceği fonların işletilmesine yönelik fon işletim gideri kesilecek. Fon işletim gideri kesintisi yıllık yüzde 0,365’i geçemeyecek. Örneğin, yatırdığınız katkı paylarına karşılık yıllık 1.000 lira devlet katkısı hakkı elde ettiniz… 1.000 liranın yönetilmesi ile ilgili olarak emeklilik şirketi yıllık 3,65 lira kesinti yapacak.

- Devlet katkısının ödeneceğinin garantisi nedir?Devlet katkılı sisteme yasa çıkartılarak, geçildi. Devlet katkısının garantisi kanundur. Değiştirilebilmesi için de yeni bir yasa çıkartılması gerekir.

- Sistemden geçen yıllarda çıktım, ödediğim paralar için devlet katkısı alabilir miyim?Alamazsınız. Devlet katkılı sistem 1.1.2013 tarihinde başlamıştır ve bu tarihten sonra bireysel emeklilik sistemine yapılan ödemeler için geçerlidir.

- Sistemdeydim ama ara verdim, yeniden başlayabilir miyim ve devlet katkısından yararlanabilir miyim?Eğer geçmişte birikimlerinizi alıp, sistemden ayrılmadıysanız yeniden katkı payı ödeyerek sisteme devam edebilirsiniz. Bu konuda herhangi bir cezai yatırım da yok. Ancak şirketiniz ara verdiğiniz için ara verilen her ay için 2 lira kesinti yapabilir. Sisteme yeniden katkı payı ödemeye başladıktan sonra devlet katkısından da yararlanabilirsiniz.

- Devlet katkısındaki birikimim haczedilebilir mi?Devlet katkısındaki birikimleriniz ve bu birikimlerin getirisi hiçbir şekilde haczedilemez, rehin edilemez ve iflas masasına da konu olamaz.

Emeklilik Planları ve Fonlar

- Emeklilik planı nedir?Sisteme girdiğinizde emeklilik şirketi size bir emeklilik planı sunar. Bu planda; size sunulan fonlar, giriş aidatı, yönetim gideri kesintileri, fon işletim gideri kesintileri ve tüm bunlara ilişkin detaylar yeralır.

- Her şirketin emeklilik planı aynı mıdır?Her şirketin emeklilik planı birbirinden farklıdır. Nitekim, giriş aidatı, kesintiler, fonların performansı ve emeklilik şirketinin sunduğu hizmetler farklılık gösterir.

- Emeklilik planını değiştirebilir miyim?Yılda 4 kere emeklilik planınızı değiştirme hakkınız bulunuyor.

- Sisteme yatırdığım paralar ne oluyor?Aylık ya da yıllık katkı paylarını emeklilik şirketlerine yatırıyorsunuz. Şirket de en geç iki iş günü içinde ödediğiniz katkı paylarını emeklilik fonları aracılığı ile yatırıma yönlendiriyor.

- Emeklilik yatırım fonu ne demek?Bireysel emeklilik sözleşmesi yaptığınızda, sisteme ödediğiniz katkı payları emeklilik fonları aracılığı ile yatırıma yönlendirilir. Emeklilik şirketi size, çeşitli yatırım enstrümanlarından oluşan fon alternatifleri sunar ve siz kendinize en uygun olanı seçersiniz. Böylece yatırdığınız paralar bu seçtiğiniz fonlarda değerlendirilir. Fonlar emeklilik şirketleri tarafından kurulur.

- Fonları emeklilik şirketleri mi yönetiyor?Emeklilik fonları, konusunda uzman portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilir.

- Fonların içeriğinde neler var?Emeklilik fonları yatırım enstrümanlarından oluşuyor. Mevduat, borçlanma araçları, repo, hisse senetleri, altın gibi kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar, yatırım fonu katılma belgeleri, para ve sermaye piyasası araçları, döviz emeklilik fonlarının içeriğini oluşturuyor.

- Emeklilik fonlarının diğer fonlardan farkı var mı?Emeklilik fonları sadece emeklilik şirketleri tarafından bireysel emeklilik sistemine özel kurulabilir ve sisteme giren katılımcılar tarafından yatırım yapılabilir.

- Fonu ben seçebilir miyim?Yatırım yapacağınız emeklilik fonunu siz seçeceksiniz. Emeklilik şirketi size farklı yatırım enstrümanlarından oluşan fon alternatifleri sunacak ve siz bunların arasında seçim yapabileceksiniz. Böylece yatırımınız kendiniz yönetmiş olacaksınız.

- Fonlar konusunda bilgim yoksa hangi fonu seçeceğime kim karar verecek?Emeklilik şirketlerinin danışmanları ki, bunlara yatırım danışmanı deniyor, size fonlar ve fonların içeriği konusunda bilgi verecektir. Sizin emeklilik beklentiniz, yaşınız, aylık yapacağınız tasarruf miktarı gibi bilgilerle size uygun yatırım fonunu sunacaklardır.

- Emeklilik şirketlerinin fonları aynı mı?Birebir fonlar aynı değil. Her emeklilik şirketinin fonları farklılık gösterebilir. Ancak emeklilik şirketleri sisteme giren katılımcıların isteklerine cevap verecek fonları kuruyorlar ve

bu fonların içinde de hemen hemen tüm yatırım enstrümanları bulunuyor. Ayrıca emeklilik şirketleri sisteme girecek kişilerin beklentilerine göre farklı getiri sağlayacak en az 3 emeklilik fonu kurmak zorundalar ki, bugün emeklilik şirketlerinin sunduğu fonlar bu sayıdan çok daha fazla.

- Seçtiğim fonu daha sonra değiştirebilir miyim?Fon sepetini ve ödediğiniz katkı paylarının fonlar arasındaki dağılımını bir yıl içinde 6 kez değiştirme hakkınız var. Yani, yatırım yaptığınız fonun getirisini beğenmezseniz, değiştirebilirsiniz. Fon değiştirme talebinizi emeklilik şirketinize bildirmeniz yeterli olacaktır.

- Yatırım yaptığım fonlar nedeniyle birikimlerim erir mi? Bireysel emeklilik uzun vadeli bir sistem. Sisteme 2-3 yıl gözüyle değil de en az 10-15 yıl olarak bakmanız gerekiyor. Örneğin, hisse senedine yatırım yapıyorsanız belki bu yıl borsa düşebilir ama gelecek yıl artar ve tasarruflarınız da bu oranda çoğalır. Ayrıca yılda 6 kere fon tercihini değiştirebileceğiniz gibi emeklilik şirketinin performansından memnun değilseniz, şirketinizi de değiştirebilirsiniz.

- Sadece bir tane fona mı yatırım yapmak zorundayım?Emeklilik planı kapsamında emeklilik şirketinin fonlarından tercih ettiğinize dilediğiniz miktar ve oranda yatırım yapabilirsiniz.

- Kendim bir fon sepeti yaratabilir miyim?Yatırım yapacağınız enstrümanları kendiniz seçebilir ve istediğiniz oranda yatırım yapabilirsiniz.

- Fonlarımın getirisini takip edebilecek miyim?Hem emeklilik şirketinizden hem de Takasbank’tan birikimlerinizin durumu hakkında günlük bilgi alabilirsiniz. Emeklilik fonunuzun getirisini de günlük takip edebilirsiniz.

- Emeklilik şirketleri getiri konusunda garanti veriyorlar mı?Getiri konusunda bir garanti bulunmuyor. Katılımcılar kendi fon tercihlerini kendileri yaptıklarından, birikimlerini kendi seçtikleri fonlarda değerlendirdiklerinden şirketlerin garanti vermesi mümkün değil.

- Emeklilik şirketimin performansından memnun değilim, başka şirkete geçebilir miyim?Eğer yeni sözleşme yaptıysanız 2 yıl şirkette kalmanız gerekiyor. Ondan sonra başka şirkete geçebilirsiniz. Geçmişte başka bir şirketten aktarım yaptıysanız, yeni şirkete geçebilmek için 1 yıl süre geçmesi gerekir. 1.1.2013’den önce sisteme girdiyseniz, 1 yıl sonra şirket değiştirebilirsiniz.

- Başka şirkete geçerken ne yapmalıyım?Öncelikle şirketinize hesabınızı bir başka şirkete aktaracağınızı bildireceksiniz. Şirket size, hesap özeti ile ilgili belgeleri verecek. Hesap özetiniz ile yeni şirketinize müracaat edeceksiniz. İki şirket arasındaki gerekli evraklar tamamlandıktan sonra aktarımınız yapılacak.

- Başka şirkete geçerken kaybım olur mu?

Hiçbir kaybınız olmayacak, tüm haklarınız ile yeni şirkete geçeceksiniz. Yeni şirkete geçtiğinizde giriş aidatı da ödemeyeceksiniz. Sadece bulunduğunuz şirkette giriş aidatı ödemediyseniz, başka şirkete geçerken, eski şirketiniz giriş aidatını alacaktır.

- Başka şirkete aktarım yaptığımda geçmişte sistemde kaldığım süre sayılacak mı?Sistemde kaldığınız süre değişmeyecek, yeni şirkette de ne kadardır sistemdeyseniz o süre geçerli olacak.

- Toplu para yatırdım ama şirketimi değiştirme kararı aldım. Yatırdığım ne olacak?Eski şirketinizde ileriye yönelik bir ödemeniz varsa da yeni şirkete geçerken yaptığınız ödeme birikimi ile birlikte yeni şirkete geçecek.

- Bireysel emeklilikteki birikimlerim haczedilebilir mi?Ancak belirli bir tutar haczedilebilir. Şöyle ki; sistemde kaldığınız ay ile haciz ya da rehin tarihindeki brüt asgari ücretin çarpımına karşılık gelen tutar hacze konu olamaz. Örneğin; 20 aydır sistemdesiniz ve haciz tarihindeki brüt asgari ücret de 1.000 lira… Birikiminizin de 30 bin lira olduğunu düşünürsek… 20 bin liralık kısmı haczedilemez, kalan 10 bin lira hacze konu olabilir.

- Sistemdeki birikimlere vergi uygulanıyor mu?Hayır, birikimlerinizin getirisine vergi uygulanmıyor.

- Sistemden daha çok getiri elde etme şansım var mı?Daha çok getiri demek daha risk almak anlamına geliyor. Eğer birikimlerinizi devlet tahvili, hazine bonosu gibi sabit getirili enstrümanlarda değerlendirmek isterseniz bunların getirisi de belli oranda oluyor. Bunun da nedeni son yıllarda faizlerin düşük seyretmesi. Eğer birikimlerinizi hisse senetlerine yatırırsanız ya da böyle bir fon içeriğini tercih ederseniz, birikimleriniz daha da artacaktır. Tercih size aittir. Birikimlerim daha çok değerlensin, getiri yüksek olsun diyorsanız, hisse senedi ağırlıklı fonları tercih edebilirsiniz.

- Birikimimi bankada mevduata yatırsam daha çok getiri elde etmez miyim?Sistemin en önemli avantajı yüzde 25’lik devlet katkısı. Bu avantaj mevduatta yok. Ayrıca bireysel emeklilik sistemi aylık 100-200 lira gibi küçük tasarrufların yatırıldığı bir sistem. Emeklilik şirketleri yüz binlerce kişinin küçük tasarruflarını yatırıma yönlendirdiklerinden, bireysel birikimin yatırıma yönlendirilmesine oranla çok daha fazla getiriler elde ediyorlar ve katılımcılar da bu getirilerden yararlanıyor.

- Birikimimi istersem dövizde değerlendirebilir miyim?Emeklilik fonları tek bir yatırım enstrümanından oluşmuyor. Bunun da nedeni sizin birikimlerinizin tek bir yatırım enstrümanında değerlendirilerek riske edilmemesi. Emeklilik fonlarının içeriği belli oranda birçok yatırım enstrümanlarından oluşuyor. Böylece tasarruflarınız tehlikeye girmiyor.

- Sistemde altına yatırım yapma imkanım var mı?Emeklilik şirketleri başta altın olmak üzere kıymetli madenlere yatırım yapmanıza imkan sağlayacak emeklilik fonları da kuruyorlar.

- Birikimlerimin faizde değerlendirilmesini istemiyorum, alternatif yatırım yapabilme şansım var mı?

Emeklilik şirketleri faize duyarlı kesim için de faizsiz emeklilik fonları kurdular. Bireysel emeklilik sisteminde bünyesinde faiz içermeyen enstrümanlara, katılım indeksine dahil olan hisse senetlerine, altına, kira gelirine ya da varlığa bağlı olan alanlara yatırım yapabilirsiniz.

- Emeklilik şirketim iflas eder ya da pazardan çekilirse birikimlerime zarar gelir mi?Bireysel emeklilik sistemi ve emeklilik şirketleri devlet tarafından yani, Hazine Müsteşarlığı tarafından sıkı denetim altındadır. Emeklilik şirketleri sadece sizin birikimlerinizi yatırıma yönlendirirler. Yatırdığınız paralar emeklilik şirketine ait değildir. Kişilerin tüm tasarrufları Takasbank’ta saklanır. Şirketiniz iflas ederse birikiminize zarar gelmez.

- Neden birikimlerin Takasbank’ta saklanıyor? Takasbank’ın işlevi nedir?Borsada gerçekleşen işlemle ilişkin menkul kıymetlerin takası ve saklanma yetkisi Takasbank’ta. Takasbank, sermaye piyasasının Merkez Bankası olarak da anılıyor.

- Emeklilik sözleşmemi başka birine devredebilir miyim ya da birikimimin bir kısmını başka şirkete aktarabilir miyim?Sözleşmenizi başkasına devredemezsiniz. Birikiminizin bir kısmını da başka bir şirkete aktaramazsınız.

Sistemden Çıkış ve Emeklilik Hakkı

- Sistemden ayrılmak istiyorum, ne yapmam lazım?Şirketinize müracaat edeceksiniz ve ayrılmak istediğinizi belirteceksiniz. Şirketiniz gerekli belgeleri ve hesap özetinizi gönderecek ve bunları imzalayacaksınız. En fazla 20 günde işlemleriniz tamamlanacak ve hak ettiğiniz tutar tarafınıza ödenecek.

- Sistemden ayrılmak istediğimde ne gibi kesintiler yapacaklar?Bu tamamen sizin sistemden ne zaman ayrılmak istediğiniz ile alakalı. 10 yıldan az sisteme katkı payı ödeyerek, ayrılırsanız birikiminizin getirisi üzerinden yüzde 15 stopaj kesilecek. 10 yıldan fazla katkı payı ödeyerek, 56 yaşına gelmeden sistemden ayrılarsanız birikiminizin getirisi üzerinden yüzde 10 stopaj kesilecek. Emekliliğe hak kazandığınızda ise birikiminizin getirisi üzerinden yüzde 5 stopaj kesilecek.

- Devlet katkısındaki birikimimi alıp çıkmak istediğimde kesinti yapılacak mı?10 yıldan az sistemde kaldıysanız devlet katkısındaki birikiminiz üzerinden yüzde 15 stopaj kesilecek. 10 yıldan fazla sistemde kaldıysanız ancak 56 yaşına gelmeden ayrılmanız halinde devlet katkısındaki birikimlerinizden yüzde 10 stopaj kesilecek. Emekliliğe hak kazandığınızda ise devlet katkısındaki birikiminizin getirisi üzerinden yüzde 5 stopaj kesilecek.

- Sistemden ayrılmıştım yeniden girmek istiyorum, girebilir miyim? Girebilirsiniz ancak 2012’nin Haziran ayından sonra sistemden ayrıldıysanız, yeniden girdiğinizde 1 Ocak 2015’e kadar devlet katkısı imkanından yararlanamayacaksınız.

- 56 yaşına kadar beklemek zorunda mıyım, birikimlerimi alıp çıkabilir miyim?56 yaşına kadar beklemek zorunda değilsiniz. Kendi yatırdığınız katkı paylarından oluşan birikiminizi istediğiniz zaman alıp, sistemden ayrılabilirsiniz. Ancak devlet katkısındaki birikiminizi kademeli alabileceksiniz.

- 2007 yılından beri sistemdeyim, 2014’te 56 yaşında olacağım devlet katkısı dahil tüm birikimlerimi alıp, emekli olabilir miyim?Sistemde emeklilik yaşınız geldiğinizden devlet katkısı dahil tüm birikimlerinizi alabilirsiniz.

-56 yaşında emekliliğe hak kazandığımda vergi kesintisi olacak mı?Vergi kesintisi değil de stopaj kesintisi yapılacak. 56 yaşında emekliliğe hak kazandığınızda birikiminiz üzerinden yüzde 5 stopaj kesilecek.

- Sistemden ayrılırken toplam param üzerinden mi kesinti yapılacak?Hayır, sadece getirisi üzerinden kesinti yapılacak.

- Bireysel emeklilik üyesiyken vefat edersem ne olacak?Vefatınız durumunda kendi birikiminiz ve devlet katkısındaki birikim varislerinize ödenecek.

- Vefatım halinde, lehtar olarak kimse belirtilmemişse, kime ödeme yapılır?Kanuni varislerinize ödeme yapılır.

- Sakat kalır, çalışamaz hale gelirsem, birikimimi alabilecek miyim?Maluliyet denilen sakatlık durumunda hem kendi birikimlerinizi hem de devlet katkısındaki birikimleri alabileceksiniz.

- Emekliliğim geldiğinde ne yapmam gerekiyor?Öncelikle şirketinize 56 yaşında olduğunuzu ve emeklilik sürenizin geldiğini bildireceksiniz. Emeklilik şirketi size birikiminizi gösteren hesap özetini ve emeklilik bilgi formunu gönderecek. Bu formda, sistemde kalmayı mı, yoksa birikimlerinizi alıp çıkmayı mı tercih ettiğiniz sorulacak. Emeklilik tercihinizi şirketinize bildireceksiniz.

- Birden fazla sözleşmem varsa ve emekliliği geldiyse ne yapmalıyım?Emeklilik hakkınızı kullanacağınız zaman sistemdeki tüm sözleşmeleri tek bir hesap altında birleştireceksiniz.

- Emekliliğe hak kazandığımda sistemden çıkmak zorunda mıyım?Sistemden çıkacaksınız diye bir zorunluluk yok. Emeklilik yaşınız geldiğinde sistem size şu imkanları sunuyor:

- Birikimlerinizin tamamını alıp, sistemden çıkabilirsiniz.- Birikiminizin bir kısmını alarak, kalanını programlı geri ödeme şeklinde emeklilik

şirketinden alabilirsiniz.- Birikiminizin bir kısmını alıp, bir kısmını yıllık gelir sigortasına aktarabilir böylece

ömür boyu ya da belirli bir süre emeklilik maaşı şeklinde alabilirsiniz.Emekliliğiniz geldiğinde bu alternatiflerden birini seçebilirsiniz.

- 56 yaşından sonra da katkı payı ödemeye devam edebilir miyim?İsterseniz emekliliğinizi erteleyebilir ve sisteme katkı payı ödemeye devam edebilirsiniz.

- Emeklilik hakkım geldiğinde birikimlerimi de alıp, tekrardan sisteme girebilir miyim?Girebilirsiniz. Ancak yeniden emeklilik hakkını elde edebilmek için 10 yıl sistemden kalmanız gerekir.

- 56 yaşına geldiğimde toplu para mı almak daha avantajlı yoksa aylık emekli maaşı mı?

Bu tamamen sizin tercihinize kalmış bir konu. İster toplu para alarak çıkarsınız, isterseniz de emeklilik maaşı almayı tercih edersiniz.

- Emeklilik yaşım geldiğinde toplu paramı ne zaman alabileceğim?Şirketinize emekli olacağınızı bildirdikten ve emeklilik formunu doldurduktan sonra 10 iş günü içinde birikiminiz istediğiniz hesaba emeklilik şirketi tarafından yatırılacaktır.

- Emekliliğim geldiğinde aylık maaş almayı tercih edersem devlet katkı yapamaya devam edecek mi?Devlet katkısı ödenen katkı payları için geçerli. Artık emeklilik hakkı elde edildikten ve tercihinizi emekli olmaktan yana kullandığınızda devlet katkısı da bitecek.

- 2006 yılında sisteme girdim ve bugün 53 yaşındayım. 2016’da 10 yılım doluyor, 56 yaşında oluyorum. Emekli olduğumda devlet katkısının tamamını alabilecek miyim?Sistemde emeklilik yaşına gelindiği için devlet katkısındaki birikimler alınarak, emekli olunabilir.

- 54 yaşındayım, sisteme girersem, 56 yaşında emekli olduğumda devlet katkısının tamamını alabilecek miyim?Yeni girecekseniz, devlet katkısındaki birikimi hak etmek için 10 yıl beklemek zorundasınız.

- İki emeklilik sözleşmem var. Birinden birikimimi alıp çıkarsam, diğer sözleşmemden dolayı devlet katkısı alabilir miyim?Devlet katkısı sözleşmenize yönelik olduğundan, birini iptal ettirirseniz, diğer sözleşmeniz için devlet katkısı almaya devam edebilirsiniz.

- Acil paraya ihtiyacım olduğu zaman birikimimin bir kısmını alabilir miyim?Bireysel emeklilik sistemi, birikimin bir kısmının kullanılmasına imkan tanımıyor.

İşverenler İçin Emeklilik Planları

- Çalışanlarım için bireysel emeklilik sözleşmesi yaptırabilir miyim?Yaptırabilirsiniz. Çalışanınız adına emeklilik sözleşmesi yaptırır ve katkı payının tamamını işveren olarak siz öderseniz. Buna İşveren Grup Emeklilik Sözleşmesi deniyor.

- Personelim adına bireysel emeklilik sözleşmesi yaptırdığımda aylık katkı payının tamamını ben mi ödemek durumundayım?Eğer, İşveren Grup Emeklilik sözleşmesi yaptırıyorsanız, katkı payının tamamını işveren ödemek zorundadır.

- Çalışanın da işverenle ortak katkı payı ödediği emeklilik planları var mı?Çalışanın ve işverenin ortaklaşa ödedikleri emeklilik sözleşmeleri de var. Buna, Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik sözleşmesi deniyor. Örneğin, işveren sisteme aylık 100 lira yatırıyor… Çalışan da aynı şekilde aylık 100 lira ödüyor. Böylece çalışanın aylık birikimi 200 lira oluyor.

- Çalışanım adına emeklilik sözleşmesi yaparsam vergi avantajım olacak mı?İşverenler çalışanlarına adına sisteme ödedikleri paraları ticari kazançlarının tespitinde indirim konusu yapabilecek. İşverenler, çalışanları adına ödedikleri katkı paylarını, ödendiği ayda elde edilen ücretin yüzde 15’i ve yıllık asgari ücretin toplamı kadar vergiden düşebilecekler.

- Çalışanım adına emeklilik sözleşmesi yaparsam hem ben hem de çalışanım devlet katkısından yararlanabilecek miyiz?İşverenin çalışanı adına yaptırdığı emeklilik sözleşmesinde katkı payının tamamı işveren tarafından ödeniyorsa devlet katkısı imkanından yararlanılmayacak. Çünkü, işveren vergi teşviğinden yararlanıyor. Ancak çalışanın, işveren ile ortaklaşa katkı payı ödedikleri emeklilik sözleşmesi yapılmışsa, çalışan ödediği katkı payı için devlet katkısından yararlanacak. Örneğin, işveren çalışanı adına sisteme aylık 100 lira ödüyor; çalışan da 100 lira katkı yapıyorsa… Çalışan yatırdığı 100 lira için yüzde 25 devlet katkısı alacak, işveren de yatırdığı katkı payını vergiden düşecek.

- İşverenin yaptırdığı sözleşmede haklar kimin tarafından kullanılacak?Gerek işverenle-çalışanın ortaklaşa katkı payı ödedikleri emeklilik sözleşmelerinde, gerekse de işverenin çalışanı adına yaptırdığı emeklilik sözleşmelerinde haklar katılımcı tarafından kullanılır. Ancak her iki emeklilik sözleşmesinde de çalışanın iş yerinden ayrılması, işten çıkarılması ya da emeklilik hakkını elde etmesi durumundaki şartlar sözleşmeye yazılır.

- Emeklilik sözleşmesi yaptırdığım kişi işten ayrılırsa ödediklerimin hepsini mi alacak?İşverenin çalışanı için emeklilik sözleşmesi yaptırdığı ve katkı payının tamamını ödediği emeklilik sözleşmelerinde; işverenler belirli ‘hak kazanma’ süreleri koyabilir. Bu süreler, çalışanın, işverenin ödediği katkı paylarını alması ile ilgili sürelerdir. Bu süre, çalışanın, grup emeklilik sözleşmesine giriş tarihinden itibaren 1 yıldan az ve 7 yıldan da fazla olamaz. Bu süre içinde de çalışan, işverenin yatırdıklarını belirli oranlarda alabilme hakkına da sahiptir. Örneğin, 2013 yılında işvereniniz sizin adınıza emeklilik sözleşmesi yaptırdı… 2020 yılına kadar işverenin yatırdığı katkı paylarının tamamını alıp sistemden çıkamazsınız. İlk 2 yıl işverenin yatırdığı katkılara dokunamayacaksınız. 3. yıl işverenin yatırdıklarının yüzde

50’sini, 4. yıl yüzde 60’ını, 5. yıl yüzde 70’ini, 6. yıl yüzde 80’inini alabilirsiniz. 7’inci yıl ise tamamını alabilirsiniz. Tabi bu süreler kanunda belirtilen sürelerdir. İşverenlerin emeklilik sözleşmelerinde belirleyeceği süreler ve hak ediş oranları farklı olabilir.

- İşveren ve çalışanın ortak katılımı ile oluşan sözleşmelerde haklardan kimler yararlanabiliyor?İşveren kendi yatırdığı katkı paylarının çalışan tarafından hak edilebilmesi için belirli bir ‘hakediş’ süresi koyabilir. Bu süre, 1 yıldan az ve 7 yıldan da fazla olamaz. Bu süre içinde de belirli oranlarda çalışan, işverenin yatırdıklarını alabilme hakkına da sahiptir. Çalışan kendi yatırdığı katkı paylarından oluşan birikimini istediği zaman alıp, çıkabilir.

- Şirketten ayrıldığımda işverenin yaptırdığı emeklilik sözleşmesini devralabilir miyim?Alamazsınız. işverenin yaptırdığı sözleşme şirkete özeldir.

- İşveren ile çalışanın ortak ödedikleri sözleşmelerde devlet katkısını çalışan istediği zaman alabilir mi?Eğer 56 yaş olan emeklilik süresi gelmemişse, tamamını alamaz, devlet katkısı hak ediş sürelerine göre alınabilir.

- İşveren artık sözleşmeye ödeme yapmıyor, birikimimi alabilir miyim?Eğer, hak ediş süresi dolmuşsa, alabilirsiniz.

- İşverenin yaptırdığı emeklilik sözleşmesinde çalışan vefat eder ya da sakat kalırsa, birikimler alınabilir mi?Çalışanın vefatı halinde geride kalanlar, sakatlık halinde de çalışan işverenin yatırdığı katkı paylarını almaya hak kazanır.

- Şirketler, çalışanları için yaptırdıkları emeklilik sözleşmesini bir başka emeklilik şirketine aktarabilir mi?İşveren, emeklilik şirketini değiştirebilir.

- İşverenin yaptırdığı emeklilik sözleşmesinde hak ediş süresi dolmadan çalışan ayrılırsa, işverenin ödediği katkı paylarından oluşan birikimler ne olacak?Katılımcı tarafından hak edilmeyen birikimler, işverene geri ödenir.

- İşveren emeklilik sözleşmelerinde giriş aidatı alınır mı?İşverenin çalışanı adına yaptırdığı sözleşmelerde giriş aidatı alınmaz. Ancak çalışanların da katkı payı ödediği sözleşmelerde giriş aidatı alınır.

EK SORULAR.

Emeklilik fonlarının getirisi nasıl?30 yaşındayım, her ay 100 lira yatırsam, 56 yaşına geldiğimde ne kadar birikimim olur?