Prema najnovijim podacima Republi~kog zavoda za sta-

tistiku, u 2005. godini u Srbiji (bez Kosova i Metohi-

je) registrovana su 1442 smrtna slu~aja usled samoubi-

stva. U pore|ewu sa prethodnom godinom broj samoubi-

stava je pove}an za 96. Iste godine, pove}an je i ukupan

broj umrlih, tako da je, ujedno, dostignut i godi{wi mak-

simum u ~itavom periodu od zavr{etka Drugog svetskog

rata. Umrli usled samoubistva su u 2005. godine predsta-

vqali 1,35% svih smrtnih slu~ajeva, {to je ne{to vi{e

od proseka za prethodne dve godine, ali i ne{to mawe od

desetogodi{weg proseka. U odnosu na ukupno stanovni-

{tvo, stopa smrtnosti usled samoubistva je dostigla 19,4

na 100.000 stanovnika, koliki je pribli`no i evropski

prosek za rane 2000-te godine.

Broj samoubistava. Ukoliko se posmatra pedeseto-go-

di{we razdobqe, od ranih 1950-ih do sredine prve dece-

nije 21. veka, kretawe broja samoubistava u Srbiji poka-

zuje jasnu tendeniciju porasta. Za ne{to vi{e od pedeset

godina (od 1953. do 2005) broj samoubistava je gotovo

udvostru~en (sa 725 na 1442). Ipak, pove}awe broja samo-

ubistava nije bilo kontinuirano, ve} je vremenski loci-

rano na ~etrdesetogodi{wi period od 1953. do 1992. go-

dine, kada je na ovim prostorima broj samoubistava

(1638) dosegao svoj istorijski maksimum (grafikon 1).

I pored pojave nagla{enijih godi{wih varijacija,

razdobqe od 1992. godine bi se moglo okarakterisati

kao period umerenog smawewa broja umrlih usled samou-

bistva, koje je bilo naro~ito izra`eno od po~etka 2000-

ih godina. Za sada nije potpuno jasno da li pove}ewe

broja samoubistava, koje je registrovano 2005. godine,

predstavqa samo jo{ jednu godi{wu varijaciju ili novi

preokret u kretawu posmatrane pojave.

Grafikon 1. Broj samoubistava po polu, 1953–2005.

Stope samoubistava su, tako|e, dostigle svoje maksi-

malne vrednosti 1992, 1993. i 1997. godine kada su se pri-

bli`ile granici od blizu 21 samoubistva na 100.000 sta-

novnika (20,9 u 1992. i 1997, odnosno 20,7 u 1993 godini).

Po~etkom 1950-ih godina stope su bile gotovo dvostruko

ni`e (oko 12 samoybistava na 100.000 stanovnika), da bi

do krajem osme decenije 20. veka godi{wi broj umrlih

usled samoubistva dostigao oko 15 na 100.000 stanovnika.

Grafikon 2. Stopa samoubistava (na 100.000 stanovnika)

po polu, 1953–2005.

Jedan od va`nijih pokazateqa nivoa smrtnosti usled

samoubistva je i udeo samoubistava u ukupnom broju umr-

lih. Prema zvani~nim statisti~kim podacima, u 2005.

godini samoubistva su predstavqala 1,35% ukupnog bro-

ja umrlih u Srbiji. To je neznatno pove}awe u odnosu na

2004 (1,29%) i 2003. godinu (1,33%), ali i primetno ma-

we u~e{}e u odnosu na ranije godine (desetogodi{wi

prosek iznosi 1,45%). Naime, od 1961, pa sve do 2002. go-

dine udeo samoubistava u ukupnom broju umrlih je bio

stalno ve}i od 1,40%. Ina~e, najve}e u~e{}e umrlih

usled samoubistva je zabele`eno 1992. godine (1,75%), a

najmawe 1953, 1956. i 1957. godine. Te tri godine udeo sa-

moubistava u ukupnom broju umrlih je prvi i jedini put

(od 1953. godine) iznosio mawe od 1,20%. Me|utim, mora

se imati u vidu da je za proteklih pola veka potpuno pro-

mewena starosna struktura umrlih, {to je nu`no imalo

odraza i na udeo samoubistava u ukupnom broju umrlih.1

Mu{karci vi{e nego duplo brojniji. Polna struktu-

ra umrlih usled samoubistva je prili~no neutravote`e-

na, ali i relativno stabilna u vremenu. Po pravilu,

Beograd Godina âá Broj 22/2006

SSAAMMOOUUBBIISSTTVVAA UU SSRRBBIIJJII:: II DDAAQQEE OOKKOO EEVVRROOPPSSKKOOGG PPRROOSSEEKKAA

–––––––––––

1 Po~etkom 1950-ih godina smrtnost odoj~adi i male dece je pred-

stavqala pribli`no petinu ukupne smrtnosti u Srbiji, dok su

2000-ih umrla odoj~ad su u~estvovala sa mawe od 1 procenta u

ukupnom broju umrlih.

2

me|u samoubicama mu{karci su broj~ano dominantni. Od

ukupno 1442 samoubistva koja su po~iwena u 2005. godi-

ni, 1010 (70,0%) su izvr{ena od strane mu{karaca, a 432

(30,0%) od strane `ena. Posledwih ~etrdesetak godina

(od 1963. godine) broj samoubica mu{kog pola je barem

dvostruko ve}i od broja `ena koje su svojevoqno preki-

nule `ivot. Ina~e, najmawa razlika u broju umrlih usled

samoubistva po polu je registrovana po~etkom 1950-ih

godina, a najve}a ranih 2000-ih godina.2 Jo{ izra`enije

razlike po polu su prisutne kod vrednosti stopa smrtno-

sti usled samoubistva. Prema podacima za 2005. godinu,

me|u mu{karcima broj samoubistava na 100.000 stanovni-

ka je iznosio 27,9, a me|u `enama 11,3. Pribli`ne vred-

nosti su registrovane i posledwih 10-15 godina. Tri de-

cenije ranije (po~ev od 1960-ih) stopa samoubistava me|u

mu{kim stanovni{tvom je iznosila oko 20, a kod `ena je

uglavnom iznosila oko 10 na 100.000 stanovnika.

Samoubistva iz evropske perspektive. Sa oko 19 smrt-

nih slu~ajeva na 100.000 stanovnika, Srbija se po~etkom

prve decenije 21. veka nalazila u gorwoj polovini evrop-

ske rang liste. Prema podacima za 2003. godinu, ve}e sto-

pe samoubistava su zabele`ene u 12 evropskih zemaqa. Sa

izuzetkom Finske i verovatno Belgije (posledwi raspo-

lo`ivi podaci se odnose na 1997), sve ostale pripadaju

grupi tzv. zemaqa u tranziciji (Belorusija, Estonija, Le-

tonija, Litvanija, Ma|arska, Rusija, Slovenija, Hrvat-

ska, Ukrajina, Crna Gora). U nekoliko zemaqa stopa je

na pribli`no istom nivou kao u Srbiji, ali, ipak, sa ne-

{to ni`im vrednostima (npr. Austrija, [vajcarska,

Francuska). U Evropi, najmawe stope samoubistava su u

zemqama koje pripadaju mediteranskom basenu. To su Gr~-

ka, Albanija, Italija, Malta, [panija, Portugalija, kao

i Makedonija, u kojima je stopa samoubistva svuda (osim

u Portugaliji) ispod 10 na 100.000 stanovnika.

@alosni rekorderi, i to du`e od 10 godina, su Leto-

nija (40,2 u 2004), Belorusija (35,1 u 2003) i Rusija (34,3

u 2004), dok se na drugom kraju liste, tako|e godinama,

nalaze Gr~ka i Albanija sa svega 3,4 odnosno 4,0 samou-

bistva na 100.000 stanovnika (u 2003). Me|u biv{im jugo-

slovenskim republikama najvi{e stope samoubistava su

u Sloveniji, a najmawe u Makedoniji (28,1 odnosno 6,8 na

100.000 stanovnika u 2003. godini).

Razlozi velikih regionalnih razlika, i to ne samo po

zemqama i geografskim podru~jima Evrope, ve} i u okvi-

rima pojedinih zemaqa (npr. Francuska, Velika Britani-

ja, Srbija) su vrlo kompleksni, a obja{wewa se mogu na}i

u socioekonomskim uslovima, kulturolo{kim osobeno-

stima, uticaju crkve, demografskim struktrama, etni~kom

sastavu, rasprostraweno{}u alkoholizma, ali i klimat-

skim uslovima. Ovom prilikom ne treba zanemariti da se

u mnogim zemqama ve} godinama sprovode i nacionalni

programi akcije na poqu prevencije suicida koji su rezul-

tirali opadaju}im trendovima stopa samoubistava.

Regionalne razlike. Jedna od osnovnih osobenosti

smrtnosti stanovni{tva Srbije su i nagla{ene regio-

nalne razlike, koje se najo~iglednije prime}uju kroz de-

cenijama prisutne neujedna~enosti, kako dostignutih

vrednosti op{te stope smrtnosti, tako i du`ine o~eki-

vanog trajawa `ivota u Centralnoj Srbiji i Vojvodini,

i to uvek na {tetu ove druge.

Razlike u pogledu smrtnosti usled samoubistva su jo{

izra`enije. Stopa samoubistva je stalno ve}a u Vojvodi-

ni, i to tokom ~itave druge polovine 20. veka, kao i u

ranim 2000-im godinama. Regionalna neujedna~enost je

bila najnagla{enija po~etkom druge polovine 1960-ih go-

dina kada je stopa umrlih usled samoubistva u Vojvodini

bila za 2,5-2,8 puta ve}a nego u Centralnoj Srbiji.3 Pro-

mene u vrednostima stope samoubistava su se narednih de-

cenija odvijale u smeru koji je rezultirao smawewem regi-

onalnih razlika. U 2005. godini razlika u vrednostima

stope samoubistava (17,1 u Centralnoj Srbiji i 25,6 u Voj-

vodini) iznosila je 50%, {to je najmawa relativna razli-

ka u posmatranom periodu, a to je, ujedno, posle posle 1953.

godine, i najmawa apsolutna razlika u broju samoubistava

na 100.000 stanovnika. Kao {to je spomenuto, razlozi re-

gionalnih razlika su vi{estruki, a u velikoj meri su

uslovqeni i bitno druga~ijom nacionalnom strukturom

stanovni{tva ta dva velika podru~ja Srbije.

Tabela 1. Broj i stopa samoubistava (na 100.000).

Srbija, Centralna Srbija i Vojvodina,

1981–2005.

Me|utim, sa aspekta smrtnosti usled samoubistva, ni

Centralna Srbija i Vojvodina nisu homogena podru~ja.

Ipak, Vojvodina se, u tom smislu, mo`e smatrati mawe he-

terogenom. U Pokrajini su se vrednosti prose~ne godi-

{we stope samoubistava na 100.000 stanovnika za trogo-

di{wi period 2001-2003. (oko popisa iz 2002) kretale u

intervalu od 9,3 (Pe}inci) do 59,2 (Se~aw). U Central-

noj Srbiji interval varijacije se kretao od 2,3 (@agubi-

ca) do 52,7 (Medve|a). Ina~e u Vojvodini relativno ni-

ska stopa samoubistava (ispod 10 na 100.000 stanovnika)

je zabele`ena u samo jednoj op{tini, dok je u Centralnoj

Srbiji takvih bilo 13. S druge strane, u Vojvodini je i

relativno mawi broj op{tina u kojima je nivo stope sa-

moubistava zna~ajnije iznad pokrajinskog proseka.

S obzirom da se radi o malim podru~jima, mora se vo-

diti ra~una da se prilikom razmatrawa regionalnih oso-

benosti u pogledu nivou stopa samoubistava ne donose za-

kqu~ci koji nisu zasnovani na vi{egodi{wim serijama.

Ipak, i pored nu`nih rezervi, na osnovu podataka za tri

godine oko posledwa dva popisa stanovni{tva, mo`e se

konstatovati da su u Srbiji relativno lako locirane zo-

ne visoke i niske stope samoubistava. Kao zona visoke

stope samoubistava izdvaja se podru~je na severu Vojvodi-

ne oko grada Subotice. Radi se o deset op{tina u kojima

stanovnici ma|arske nacionalnosti predstavqaju ve}inu

Godina

Srbija Centralna Srbija Vojvodina

broj stopa broj stopa broj stopa

1981 1257 16,2 715 12,5 542 26,6

1986 1319 16,8 783 13,5 536 26,1

1991 1472 18,8 849 14,6 623 30,9

1996 1484 19,1 923 15,9 561 28,3

1997 1622 20,9 1019 17,6 603 30,5

1998 1460 18,8 897 15,5 563 28,6

1999 1572 20,3 937 16,3 635 32,4

2000 1546 20,1 959 16,7 587 30,1

2001 1443 18,8 901 15,7 542 28,0

2002 1449 19,3 923 16,9 526 25,8

2003 1381 18,5 860 15,8 521 25,7

2004 1346 18,0 802 14,7 544 26,9

2005 1442 19,4 927 17,1 515 25,6

–––––––––––

2 Stopa maskuliniteta umrlih usled samoubistva je bila najve}a

2004. godine, kada je iznosila 267.

–––––––––––

3 Od 1965. do 1969. godine stopa samoubistava na 100.000 stanov-

nika se u Centralnoj Srbiji kretala u intervalu od 9,2 do 11,0.

U Vojvodini su odgovaraju}e vrednosti iznosile od 24,1 do 28,3.

3

ili imaju relativno visoko u~e{}e u ukupnom stanovni-

{tvu. S druge strane, u zonu niske smrtnosti usled samo-

ubistva svrstane su op{tine Bujanovac i Pre{evo, sa vi-

sokim udelom stanovni{tva albanske nacionalnosti,

kao i tri sanxa~ke op{tine (Sjenica, Ra{ka i Tutin),

sve sa stopama ispod 10 samoubistava na 100.000 hiqada i

velikim udelom stanovni{tva islamske veroispovesti

(Albanci i Bo{waci/Muslimani).

Kartogram 1. Stopa samoubistava po op{tinama,

2001–2003.

Da su razlike u vrednostima stopa samoubistava po op-

{tinama u velikoj meri uslovqene etni~kim sastavom wi-

hovog stanovni{tva potvr|uju i vrednosti tog pokazateqa

po nacionalnostima. U trogodi{wem razdobqu, oko po-

sledweg popisa iz 2002. godine, najve}i broj samoubistava

na 100.000 stanovnika je registrovano kod stanovni{tva

ma|arske nacionalne pripadnosti (43,4), a zatim kod pri-

padnika bugarske nacionalnosti (37,4). Posle Bugara, naj-

vi{e samoubistava na 100.000 stanovnika je me|u stanovni-

{tvom hrvatske, rusinske, slova~ke i rumunske nacionalne

pripadnosti (od 29,7 do 21,2 tj. iznad republi~kog proseka)

koji u najve}em broju `ive upravo u Vojvodini. Na drugom

polu se nalaze Vlasi (2,5), Albanci (4,9), Bo{waci i Mu-

slimani (8,1), zatim Jugosloveni (11,1) i Romi (12,9).

Dok je u grupi nacionalnosti kod kojih su stope samou-

bistava ve}e od prose~nih, stanovni{tvo ujedno i demo-

grafski najstarije, kod druge grupe, stanovni{tvo se

uglavnom odlikuje mla|om starosnom strukturom (jedini

izuzetak su Vlasi). O~igledno je da postoji uska poveza-

nost starosne strukture stanovni{tva odre|ene nacional-

nosti i u~estalosti samoubistava, ali time nisu u potpu-

nosti iscrpqeni svi determini{u}i ~inioci postoje}ih

razlika u domenu suicida. Kao bitniji se mogu spomenuti

i faktori povezani s religioznom pripadno{}u i snagom

uticaja pojedinih verskih zajednica, zatim socio-kulturni

~inioci, nivo obrazovawa, porodi~ne strukture itd.

O zna~aju uticaja neposrednog socio-kulturnog okru`ewa

na rasprostrawenost suicida vrlo su ilustrativni podaci

o razlikama po velikim podru~jima, a koje postoje u nivou

stopa samoubistava kod stanovni{tva srpske nacionalne

pripadnosti. U periodu 2001-2003. prose~na godi{wa stopa

samoubistava je za Srbe u Centralnoj Srbiji iznosila 17,1

na 100.000 stanovnika, dok je istovremeno za Srbe u Vojvo-

dini ona dostigla 23,5 (za 37% ve}a). Realno, postoje}e raz-

like su jo{ nagla{enije, jer je, prema popisu iz 2002. godi-

ne, stanovni{tvo srpske nacionalnosti u Centralnoj Sr-

biji bilo demografski starije nego u Vojvodini.

Najvi{e je starih. Kao i kod razmatrawa ostalih

uzroka smrtnosti, i za samoubistva je posebno zna~ajno

sagledavawe starosne strukture umrlih i to po polu.

Prema podacima koji se odnose na 2005. godinu, svako

drugo umrlo lice usled samoubistva bilo je starije od 60

godina, a svako tre}e starije 70 godina. U odnosu na ra-

nije godine jasno je primetna tendencija pove}awa udela

starih u ukupnom broju samoubistava, {to je ujedno kao

pojava prisutno i kod ukupne smrtnosti stanovni{tva

Srbije. Takvi tokovi su pre svega posledica intenziv-

nog demografskog starewa, ali i promena u starosnom

modelu mortaliteta. Na to upu}uju i podaci o udelu samo-

ubistava u ukupnom broju umrlih po starosti. Naime, me-

|u umrlima starijim od 60 godina, umrli usled samoubi-

stva predstavqaju svega 0,8%. S druge strane, kod mladih

i sredove~nih, ~ije su stope smrtnosti znatno ni`e ne-

go kod starog stanovni{tva, mnogo je prisutnija zastu-

pqenost samoubistva kao uzroka smrti. Tako je, na pri-

mer, u starosti 20-34 godina, ~ak, svako osmo umrlo lice

(12,4%), umrlo usled samoubistva. Pove}awem starosti

sve intenzivnije se smawuje u~e{}e samoubistava u ukup-

nom broju umrlih (kod starih 45-49 ono je 4,4%, kod sta-

rih 55-59 iznosi 2,2%, a kod starih 65-69 svega 1,9%).

Grafikon 3. Stopa samoubistava po starosti, 2005.

Za razliku od udela u ukupnom broju umrlih, specifi~ne

stope smrtnosti se pove}avaju sa staro{}u (grafikon 2).

Najni`e stope samoubistava su kod dece (10–14 godina) i

mla|ih adolescenata (15–19) kod kojih su, prema podacima

iz 2005. godine, iznosile 0,7 i 2,8 na 100.000 stanovnika

(radi se o ukupno 16 smrtnih slu~ajeva). Sa staro{}u, sto-

pe samoubistava se pove}avaju, ali su i daqe relativno ni-

ske (ispod 10 kod lica starih 20–29 odnosno ispod 20 na

100.000 kod petogodi{wih starosnih grupa izme|u 30–49

godina). Natprose~ne stope smrtnosti usled samoubistva

se bele`e kod stanovni{tva starijeg od 50 godina. Stope

po starosti su relativno stabilne kod stanovni{tva sta-

rog 50-69 godina,4 da bi kod kohorti starijih od 70 godi-

ne, sa staro{}u pove}awe wihovih vrednosti bilo znatno

ubrzanije. U Srbiji su najve}e stope samoubistava kod naj-

starijeg stanovni{tva – kod lica starih 80-84 ona je 2005.

godine iznosila 69,5, a kod starijih od 85 godina stopa je

dostigla nivo od 84,1 na 100.000.

Uo~en starosni model smrtnosti usled samoubistva je

prisutan kod oba pola, ali su razlike po starosti naro-

~ito izra`ene kod mu{kog stanovni{tva. Treba ista}i

da su kod svih petogodi{wih starosnih grupa vrednosti

stope samoubistava znatno ve}e (od 2 do preko 4 puta ve-

}e) kod mu{kog nego kod `enskog stanovni{tva. Najve}e

relativne razlike po polu su prisutne kod mla|eg sredo-

ve~nog stanovni{tva (20-39) i kod najstarijih (80 ili

vi{e godina).5 Znatno ve}a verovatno}a samoubistva mu-

{kog stanovni{tva je i kod ostalih starosnih grupa

(starije sredove~no i stanovni{tvo staro 60-79 godina),

ali su razlike u odnosu na `ensko stanovni{tvo mawe

nagla{ene (stope su uglavnom od 2 do 3 puta ve}e).

Ukoliko se posmatra polna struktura umrlih usled samo-

ubistva po starosnim grupama, neuravnote`enost (i ovog

puta na {tetu mu{karaca) je najve}a kod mla|eg sredove~nog

(20-39), a najmawa kod starog stanovni{tva (65+), {to je

pre svega posledica polne strukture ukupnog stanovni{tva

po starosti, tj. nagla{ene feminizacije starih.

Udovci najugro`eniji. U grupi umrlih usled samoubi-

stva najbrojnija su lica u braku (45% u 2005. godini), za-

tim su to obudoveli (26%) i lica koja nisu sklapala

brak (11%). I u ovom pogledu postoje zna~ajne razlike po

polu. Kod mu{karaca su me|u umrlim usled samoubistva

najbrojnija lica u braku (47%), dok su kod `ena to udo-

vice (40%). Iste godine, udeo udovaca u ukupnom broju

samoubica je bio dvostruko mawi (20%).

Tabela 2. Op{ta stopa samoubistava po polu i bra~nom

stawu, 2001–2003. (na 100.000 stanovnika)

Takva struktura umrlih po bra~nom stawu uslovqena je

sastavom ukupnog stanovni{tva po bra~nosti (najvi{e je

lica u braku), zatim razlikama koje postoje u bra~noj

strukturi mu{kog i `enskog stanovni{tva (me|u mu{kar-

cima je mnogo vi{e celibatera i znatno mawe udovaca) i

bitno izdiferenciranom starosnom strukturom stanovni-

{tva s obzirom na bra~ni status (najstariji su obudoveli).

Prema podacima za period 2001-2003, najve}e vredno-

sti op{te stope samoubistava su kod obudovelih, s tim

{to su kod udovaca (123 na 100.000) trostruko ve}e nego

kod udovica (40). Slede razvedeni, zatim lica u braku, a

najni`e stope su kod celibatera. Kod sve tri grupe, sto-

pe smrtnosti usled samoubistva su pribli`no 2,5 puta

ve}e kod mu{karaca.

Posmatrano po starosti, najve}e vrednosti stope samo-

ubistava su registrovane kod udovaca starih 70 ili vi{e

godina (142 na 100.000). Kod `ena je maksimalna vrednost

samoubistava tako|e kod starih 70 ili vi{e godina (47),

s tim {to su u tom slu~aju radi o razvedenim osobama.

Vi{e obrazovawe – mawe samoubistava. Jedna od najo~i-

glednijih korelacionih veza je ustanovqena izme|u nivoa

stope samoubistava i nivoa obrazovawa. Vrednosti prose~-

ne godi{we stope samoubistava dobijene na osnovu broja

samoubistava u periodu 2001-2003. po {kolskoj spremi na-

stradalog lica i rezultata popisa iz 2002. o obrazovnom sa-

stavu stanovni{tva Srbije jasno ukazuju da rasprostrawe-

nost samoubistava opada sa pove}awem {kolske spreme.

Tabela 3. Stopa samoubistava po {kolskoj spremi,

2001–2003. (na 100.000 stanovnika)

Najvi{e op{te stope samoubistava su kod stanovni-

{tva bez {kole ili sa 1-3 razreda osnovne {kole (49,3 na

100.000), kod lica sa nepotpunom osnovnom ili sa zavr-

{enom osmogodi{wom osnovnom {kolom stopa samoubi-

stava iznosi oko 25 na 100.000. Kod lica sa sredwom {ko-

lom stopa je jo{ ni`a (17,7), a najni`a je me|u stanovni-

{tvom sa vi{om ili visokom {kolskom spremom (10,7).

Gotovo isti redosled je prisutan kod oba pola, s tim {to

su stope za istu {kolsku spremu znatno ve}e kod mu{kog

(i po nekoliko puta) nego kod `enskog stanovni{tva.

I u ovom slu~aju va`i zakqu~ak o uskoj povezanosti, po-

la, starosti i rasprostrawenosti samoubistava. Naime,

bez obzira na obrazovawe, vrednosti stope smrtnosti se,

po pravilu, pove}avaju sa staro{}u, i one su, kod svih sta-

rosnih kohorti i kod svih obrazovnih grupa mnogo ve}e

kod mu{karaca nego kod `ena. Kod mu{kog stanovni{tva

najve}a vrednost stope samoubistava je registrovana kod

starih 65 ili vi{e godina. Kod lica bez {kole ili sa 1-

3 razreda osnovne {kole ona je iznosila 187,3 na 100.000,

a najmawa je kod lica sa vi{im ili visokim obrazovawem

(23,6). I kod `ena je smrtnost najve}a kod najstarijih. U

toj starosnoj grupi (65 ili vi{e) rekordno visok nivo

stope smrtnosti je zabele`en kod `ena koje su zavr{ile

osnovnu {kolu (36,7), a najni`i, ponovo, kod osoba sa vi-

{om ili visokom {kolskom spremom (3,6).

Mr Goran Penev

Izdava~: Ministarstvo rada, zapo{qavawa i socijalne politike u saradwi sa Centrom za demografska istra`ivawa

Instituta dru{tvenih nauka, Beograd i Dru{tvom demografa Srbije

Urednik: dr Mirjana Ra{evi}

[tampa: JP ,,Slu`beni glasnik”, Beograd, [tamparija ,,Glasnik”, Lazareva~ki drum 15, Beograd

4

–––––––––––

4 Stope po petogodi{wim kohortama se pribli`no kre}u u intre-

valu od 25–30 samoubistava na 100.000 stanovnika iste starosti.

5 Kod pojedinih kohorti (20–24) stopa samoubistava mu{karaca

je, ~ak, preko ~etiri puta ve}a nego kod `ena

Bra~no stawe Mu{ko @ensko

Svega 33,9 16,8

Neo`ewen/neudata 25,1 9,9

O`ewen/udata 27,9 11,5

Udovac/udovica 123,3 40,1

Razveden/razvedena 77,6 30,2

Pol Ukupno

Bez {kole

ili 1–3 raz.

osn. {kole

4–7 raz.

osnovne

{kole

Osnovna

{kola

Sredwa

{kola

Vi{a

ili

visoka

Sv. 22,5 49,3 24,2 26,3 17,7 10,7

M. 33,6 114,1 39,0 42,7 26,0 15,7

@. 12,2 29,3 13,6 12,2 8,0 4,8