PYTANIA EGZAMINACYJNE Z PRZEDMIOTU„ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘBIORSTWA”

1. Co jest celem, przedmiotem i zadaniem analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa?

Celem analizy ekonomicznej: jest wykrycie struktury badanej całości, związków i zależności występujących między elementami strukturalnymi

oraz między każdym elementem w całości.

Przedmiotem analizy ekonomicznej mogą być: wyniki finansowe działalności, wyniki materialne , koszty własne, gospodarka zasobami ludzkimi, gospodarka zasobami materiałowymi, gospodarka środkami trwałymi, postęp techniczny i innowacyjny, wartość przedsiębiorstwa, sytuacja majątkowo-finansowa, rozwój przedsiębiorstwa.

Zadaniem analizy ekonomicznej jest: zapoznanie się z zadaniami działalności gospodarczej i ich realizacją, zapoznanie się ze stanem ekonomicznym czynników produkcji i metodami gospodarowania, zapoznanie się z wynikami finansowymi działalności przedsiębiorstwa, porównanie działalności analizowanego przedsiębiorstwa z działalnością i wynikami tych przedsiębiorstw.

2. W jakich etapach przebiega przygotowanie informacji do analizy ekonomicznej?

1) Dokładne zdefiniowanie obiektu badań.2) Wybór kryterium oceny zachowania się zjawiska lub procesu.3) Wybór adekwatnej miary.4) Ustalenie jednostki odniesienia.5) Określenie odchyleń stanów rzeczywistych od postulowanych.6) Postawienie wstępnej hipotezy.7) Ustalenie przyczyn i skutków ustalonych zakłóceń.8) Ustalenie działań racjonalizujących badany obiekt.

3. Jaki jest zakres analizy ekonomicznej dokonywanej metodą porównawczą i strukturalną a metodą przyczynową?

Metoda porównań (nazywana też metodą odchyleń, strukturalną) – polega na porównaniu badanych zjawisk z innymi wielkościami oraz na ustaleniu różnić między cechami porównywalnych zjawisk.

Metoda przyczynowa (nazywana analizą zależności) – zakłada szczegółowe i wymierne określenie wpływu poszczególnych czynników na powstałe odchylenie.

4. Co jest podstawowym zadaniem analizy ekonomicznej?

ocena poziomu efektywności gospodarowania, ocena stanu ekonomicznego jednostki gospodarczej, przygotowanie na tej podstawie informacji służących do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych

przez zarządzających firmą.

5. Jakie warunki powinna spełniać analiza ekonomiczna?

operatywność – zabezpieczenie badań i wnioskowanie w terminie umożliwiającym podejmowanie odpowiednich decyzji,

konkretność badań i oceny – dla wyprowadzenia ścisłych i trafnych wniosków, elastyczność – taki dobór metod analizy, które będą dostosowane do zmieniających się warunków i potrzeb, dynamika – ujmowanie procesów gospodarczych i ich rozwoju.

1

6. Jakie rozróżniamy rodzaje badań ekonomicznych?

ocena, diagnoza, controlling, analiza ekonomiczna przedsiębiorstw, kontrola gospodarcza .

7. Na czym polega ocena działalności przedsiębiorstwa?

Ocena – może być wyrażona w formie ustnej lub pisemnej, jest to sąd o wartości czegoś. Oceniać można wielkość, liczbę, rozmiary czegoś, wielkość produkcji lub wielkość sprzedaży, wynik – rezultat, skutek, to co jest następstwem jakieś przyczyny, konsekwencją działania, następstwo zaniedbania czegoś.

8. Jaki jest zakres diagnozy ekonomicznej?

Diagnoza – jest rozpoznaniem choroby na podstawie badań stanu chorobowego za pomocą dostępnych metod badania. Czyli rozpoznania choroby na podstawie badania zmian, które wywołuje ona w ustroju (zmiany autonomiczne lub zaburzenia w czynnościach poszczególnych narządów).

Zakres diagnozy ekonomicznej:1) diagnostyka stanu i rozwoju przedsiębiorstwa,2) diagnostyka gospodarowania czynnikiem ludzkim,3) diagnostyka gospodarowania materiałami,4) diagnostyka gospodarowania środkami trwałymi.

9. Jaki jest zakres badań controllingu? Controlling – obejmuje trzy podstawowe zagadnienia:

planowanie – czyli ustalanie celów i zadań oraz środków dla danego przedsiębiorstwa, kontrolę – czyli porównywanie stanu istniejącego z zamierzonym oraz dokonywanie badań i ocen

odchyleń, kierowanie – czyli określanie zasad funkcjonowania komórek organizacyjnych zajmujących się

działaniem korygującym.

10. Jakie rozróżniamy rodzaje analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa?

wg celu:- analiza strukturalna- analiza przyczynowa

wg horyzontu czasowego:- analiza expost- analiza operatywna- analiza exante- analiza faktyczna- analiza strategiczna

wg stanu:- analiza wyniku- analiza procesu

wg szczegółowości badań:- analiz ogólna- analiza szczegółowa

wg zakresu przedmiotowego badań:- analiza całościowa- analiza odcinkowa- analiza synergetyczna

wg częstotliwości i czasu prowadzenia badań:

2

- analiza ciągła- analiza okresowa- analiza doraźna- analiza wstępna- analiza bieżąca- analiza następcza

wg metody badań:- analiza funkcjonalna- analiza kompleksowa- analiza systemowa- analiza decyzyjna- analiza przestrzenna

wg rodzaju informacji:- analiza wskaźnikowa- analiza zależnościowa

wg zakresu rodzajowego:- analiza przedsiębiorstwa- analiza branży- analiza gałęzi- analiza sektorowa

11. Jakie występują rodzaje mierników badań w analizie ekonomicznej?

miernik statyczny – charakteryzuje stan ekonomiczny jednostki gospodarczej w określonym czasie,

miernik dynamiczny – charakteryzuje wyniki ekonomiczne uzyskane w ciągu określonego czasu,

miernik netto – uwzględnia jedynie wybrane elementy wchodzące w skład danej kategorii ekonomicznej, które charakteryzują najistotniejsze cechy danego miernika (zysk netto po potrąceniu podatków, produkcja netto po odliczaniu braków produkcyjnych),

miernik brutto – obejmuje wszystkie elementy wchodzące w skład danej kategorii ekonomicznej (zysk brutto, produkcja brutto),

miernik ilościowy (kwantytatywny) – obejmuje absolutnie rozmiary danego zjawiska, wyniku, rezultatu,

miernik jakościowy (kwalitatywny) – odnosi się do natury danego podmiotu lub zjawiska,

mierniki obojętne – informują o stanach i zdarzeniach bez możliwości ich oceny ekonomicznej,

mierniki wartościujące – uwzględniają zwykle szerzej środowisko gospodarcze, wiążące ze sobą najważniejsze przyczyny i skutki, np. wydajność pracy, obniżenie kosztów itp. Mierniki tego typu pozwalają na pozytywną lub negatywną ocenę zjawisk,

mierniki nakładów – informują o zdolnościach produkcyjnych, poziomie technicznym, parku maszynowym, liczbie, strukturze i jakości zapasów itp.,

mierniki wyników – informują o wielkości wytworzonej i sprzedanej produkcji, krajowej, eksportowej, kooperacji, strukturze asortymentowej i jej jakości itp.,

mierniki efektywności – łączą w sobie informacje dotyczące nakładów i wyników. Do tej grupy można zaliczyć:

- mierniki wydajności pracy,- mierniki produktywności bazy wytwórczej,- mierniki zamrożenia zapasów,- mierniki kosztów produkcji.

12. Na czym polega syntetyczna – ogólna ocena badań przy pomocy ciągu nierówności wskaźników?

3

Ocena syntetyczna – może być przeprowadzona w postaci zależności wskaźników ekonomicznych przy ich prawidłowym uszeregowaniu. Podstawą badania jest dynamika tych uszeregowanych wskaźników (najczęściej do okresu rocznego). Zakres wskaźników przyjętych do badania jest dowolny i powinien być ujęty w sposób logiczny przedstawiający ciąg nierówności wskaźników.

13. Jakie rozróżniamy metody prac analitycznych ze względu na tok rozpatrywanego przedmiotu badawczego?

Metoda dedukcyjna (zwana rozdrabniania, dekompozycji) – to przechodzenie od oceny ogólnej do bardziej szczegółowej. Ogólna ocena może polegać na badaniu od wzorcowego układu nierówności lub wyników działalności finansowej do szczegółowych badań czynników, które odbiegają od wzorca lub ujemnie wpływają na wielkość wyniku.

Metoda indukcyjna (zwana scalania, kompozycji, syntezy) – przyjmuje odwrotny kierunek postępowania. Bada najpierw zjawiska szczegółowe, wykrywając zjawiska negatywne, a potem wyniki badań są uogólniane w formie syntezy

14. Jaki jest zakres badań porównawczych?

Metodę porównań sprowadza się do określenia bezpośrednich związków między badanymi wskaźnikami ekonomicznymi. Dokonywane porównania pozwalają na obliczenie odchyleń względnych lub bezwzględnych. W metodzie porównań wyróżnia się 6 kierunków badań:

- porównanie z wielkościami postulowanymi,- porównanie w czasie,- porównanie w przestrzeni, - porównanie struktury,- porównanie ze zjawiskami współzależnymi,- porównanie wskaźników.

15. Kierunki porównywalności danych i przedmiotu badań.

Porównania z cechami postulowanymi – w planach, normach mogą dotyczyć takich zagadnień jak: porównanie przeciętnego stanu zatrudnionego z planowaną wielkością zatrudnienia, porównywanie faktycznej wielkości produkcji z planowaną, porównanie faktycznej wielkości zapasu materiałowego z wielkością normy zapasu.

Porównanie w przestrzeni – jest porównaniem z innymi przedsiębiorstwami uzyskiwanych danych czy wielkości w stosunku do badanego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo przyjęte za podstawę do porównań może być zarówno krajowe jak i zagraniczne. Porównywać można zarówno wyniki, procesy czy efekty. Można zatem porównywać efekty techniczne, technologiczne jak i organizacyjne czy ekonomiczne. Przedmiotem porównania może być także czas nie przepracowany robotników w badanym przedsiębiorstwie z czasem nie przepracowanym robotników w innym przedsiębiorstwie.

Porównanie struktury zjawisk – polega na badaniu udziału poszczególnych czynników badanym zjawisku. W tym zakresie można na przykład badać udział poszczególnych elementów kosztów w kosztach całkowitych lub badać strukturę produkowanych asortymentów w globalnej produkcji czy wreszcie udział poszczególnych zawodów w ogólnym zatrudnieniu w przedsiębiorstwie.

Porównanie ze zjawiskami współzależnymi – to przede wszystkim badanie współzależności między produkcją a kosztami, produkcją a zatrudnieniem, wydajnością pracy a wysokością płac, zyskiem a wartością produkcji sprzedanej.

Porównanie wskaźników relacji – dotyczy takich wskaźników jak: wydajność pracy, rentowność, współczynnik produkcji użytecznej i współczynnik wykorzystania czasu roboczego.

Porównanie poszczególnych wskaźników:- metoda odchyleń bezwzględna – pozwala na ustalenie wielkości w badaniach – odchyleń między

wykonaniem a przyjętą za podstawę do badań wielkością;- metoda odchyleń względna – oblicza się ją w oparciu o wskaźnik dynamiki zjawiska wiodącego

w badanym okresie;

16. Jakie rozróżniamy metody badań deterministycznych?

4

metoda kolejnych podstawień, metoda różnicowania – różnicowego podstawiania, metoda reszty, metoda różnic cząstkowych, metoda podstawień funkcyjnych – metoda funkcyjna.

17. Jakie występują etapy badań w analizie ekonomicznej i na czym one polegają?

1) Dokładne zdefiniowanie obiektu badań.2) Wybór kryterium oceny zachowania się zjawiska lub procesu.3) Wybór adekwatnej miary dla ustalenia stanów, kierunków i natężenia zmian w badanym zjawisku.4) Ustalenie jednostki odniesienia – wg stanów rzeczywistych.5) Określenie stanów rzeczywistych i ich odchyleń od wielkości postulowanych.6) Postawienie wstępnej hipotezy, sformułowanie modelu i przeprowadzenie analizy przyczynowej.7) Ustalenie przyczyn i skutków stwierdzonych zakłóceń.8) Ustalenie działań racjonalizujących obiekt badań.

18. Na czym polega zastosowanie metody kolejnych podstawień w badaniach przyczynowych?

Metoda kolejnych podstawień – służy do liczbowego określania wpływu poszczególnych czynników. Metoda ta polega na matematycznym sformułowaniu funkcji ekonomicznych, stanowiących przedmiot badań oraz określeniu odpowiedniego łańcucha przyczyn. Istota tej metody wyraża się w kolejnym podstawianiu w miejsce wskaźnika przyjętego za podstawę odniesienia.

19. Na czym polega zastosowanie metody różnicowania w badaniach przyczynowych?

Metoda różnicowania – różnicowego podstawiania – polega na jednoczesnym wyodrębnieniu cząstkowych odchyleń indywidualnych i cząstkowych odchyleń wyrażających łączny wpływ czynników oraz traktowaniu ich jako odrębnych elementów badania analitycznego.

20. Kiedy stosujemy metodę reszty i na czym ona polega w badaniach przyczynowych?

Metoda reszty – stosowana jest do obliczeń związanych z ustaleniem wpływu dwóch czynników, na przykład wpływu wielkości zatrudnienia i wydajności pracy na przyrost produkcji a także do oceny dynamiki wynagrodzeń i wpływu na nią wielkości zatrudnienia i przeciętnego wynagrodzenia.

21. Jaki jest charakter zwyczajnego wyniku finansowego?

Wyniki zwyczajne – pochodzą z celowo podejmowanych przez przedsiębiorstwo operacji gospodarczych. Są one różnicą między przychodami ze sprzedaży a kosztami ich uzyskania (wynik na działalności gospodarczej). Wynik zwyczajny w strukturze składników zysków i strat określa się jako zysk netto lub stratę brutto na działalności gospodarczej.

22. Jaki jest charakter nadzwyczajnych wyników gospodarczych?

Wyniki nadzwyczajne – powstają na skutek zdarzeń niepowtarzalnych, których wystąpienia lub rozmiarów nie można było przewidzieć. Ich przyczyną są najczęściej różne zakłócenia w działalności gospodarczej, powstające w wyniku oddziaływania czynników zewnętrznych lub wewnętrznych.

23. Jak można oddziaływać na wynik finansowy – obrót papierami wartościowymi?

Przychody związane z operacjami finansowymi – obrót papierami wartościowymi: sprzedaż w cenie udziałów, akcji, obligacji, dodatnie różnice kursowe i dyskonto weksli obcych, odsetki otrzymane od obcych obligacji, przychody z tytułu udziałów w obcych przedmiotach.

Koszty związane z operacjami finansowymi – obrót papierami wartościowymi:

5

sprzedaż w cenie nabycia papierów wartościowych, tracone dyskonto przy przekazaniu weksli własnych na spłatę zobowiązań, odsetki płacone od własnych obligacji.

24. Na czym polega próg rentowności i jak się go oblicza?

Próg rentowności – w miarę wzrostu produkcji dzięki wkładowi nowych elementów pracy i kapitału koszt jednostki produktu zmniejsza się i osiąga optymalną wielkość poza, którą dalszy wkład pracy i kapitału staje się coraz mniej opłacalny.

Próg rentowności można wyznaczyć 3 modelami:1) metodą graficzną,2) metodą rachunkową,3) metodą marży wynikowej.

25. Jak się oblicza zysk brutto i netto przedsiębiorstwa?

Przychód ze sprzedaży- Koszty uzyskania przychodu= Wynik finansowy ze sprzedaży+ Pozostałe przychody operacyjne- Pozostałe koszty operacyjne= Wynik na działalności operacyjnej+ Przychody finansowe- Koszty finansowe= Wynik na działalności gospodarczej+ Zyski nadzwyczajne- Straty nadzwyczajne= ZYSK BRUTTO

ZYSK NETTO = Zysk brutto – obowiązkowe obciążenia

26. Jakie rozróżniamy wskaźniki rentowności?

1) wskaźnik rentowności obrotu lub sprzedaży, 2) wskaźnik rentowności majątku trwałego,3) wskaźnik rentowności kapitału własnego,4) wskaźnik rentowności jednostkowej udziałów kapitałowych,5) wskaźnik rentowności nakładów,6) wskaźnik rentowności pracy,7) wskaźnik rentowności handlu,

27. Jakie mogą wystąpić wskaźniki rentowności sprzedaży?

1) wskaźniki będące relacją wyniku finansowego do przychodów ze sprzedaży,2) wskaźniki będące relacją kosztów uzyskania przychodów do przychodów ze sprzedaży,3) wskaźniki będące relacją wyniku finansowego do kosztów uzyskania przychodów lub wybranych elementów.

28. Jakie można wysnuć wnioski z analizy wskaźników rentowności majątku przedsiębiorstwa?

Wskaźniki rentowności majątku przedsiębiorstwa – wyznaczają ogólną zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysków. Im wartość tego wskaźnika jest wyższa, tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa przedsiębiorstwa. Rosnący poziom tego wskaźnika wskazuje na obniżenie się kosztów własnych oraz racjonalną gospodarkę majątkiem trwałym i obrotowym, a także wskazuje na ewentualne efekty ekonomiczne działalności inwestycyjnej.

6

29. Jakie mogą wystąpić relacje przy ustalaniu wskaźników rentowności kapitału?

Wskaźniki rentowności kapitału – są wymiarem efektywności nie całego kapitału ulokowanego w majątku, lecz jedynie jego części z pominięciem kapitału obcego.

30. Jakie występują relacje wskaźników przy ocenie rentowności jednostkowej udziałów kapitałowych(akcji)? Wskaźniki zyskowności na jednostkę udziału (akcji) stanowi podstawę dla ogólnej oceny przedsiębiorstwa przez akcjonariuszy oraz decyzji co do dalszego inwestowania.1) Zyskowność na jednostkę udziału (lub akcji): = Zysk netto / Liczba udziałów kapitałowych2) Wskaźnik dywidendy na jednostkę udziału (lub akcji): = Zysk przeznaczony na dywidendę / Liczba udziałów kapitałowych3) Wskaźnik ceny rynkowej udziału (lub akcji) w stosunku do osiągniętego zysku na jednostkę udziału (lub akcji): = Cena rynkowa udziału (akcji) / Zysk na jednostkę udziału (akcji)4) Wskaźnik wypłaty dywidendy w stosunku do zysku na jednostkę udziału (lub akcji): = Dywidenda na jednostkę udziału (akcji) / Zysk na jednostkę udziału (akcji)5) Wskaźnik relacji dywidendy do ceny rynkowej udziału (lub akcji): = Dywidenda na jednostkę udziału (akcji) / Cena rynkowa udziału (akcji)

31. Jakie występują relacje przy obliczaniu wskaźników rentowności nakładów?Wskaźniki rentowności nakładów, czyli kosztu uzyskania przychodu (KUP) wskazują na efektywność wykorzystania środków rzeczowych i siły roboczej dla osiągnięcia określonego poziomu zysku.1) ( Zysk netto (brutto) x 100 ) / KUP2) ( Zysk brutto na działalności gospodarczej x 100 ) / KUP3) ( Zysk ze sprzedaży produktów i towarów x 100 ) / Koszty własne sprzedaży4) ( Zysk netto x 100 ) / Koszty pracy5) ( Zysk netto x 100 ) / Koszty jakości

32. Jak obliczamy wskaźniki przy ocenie rentowności pracy?1) ( Zysk na działalności gospodarczej x 100 ) / Przeciętne zatrudnienie2) ( Zysk na działalności gospodarczej x 100 ) / Ogółem wynagrodzenia3) ( Zysk na działalności gospodarczej x 100 ) / Koszty pracy

7

34. Jaki jest zakres analizy ekonomicznej aktywów przedsiębiorstwa?Do aktywów przedsiębiorstwa zaliczamy majątek trwały i obrotowy. Relacja majątku trwałego do całkowitego świadczy o stopniu unieruchomienia (długotrwałego związania środków w przedsiębiorstwie). Wskaźnik ten: (Mt / Mc ) x 100 jest szczególnie wysoki w przedsiębiorstwach wydobywczych. Natomiast niski udział środków trwałych w całym majątku świadczy o elastyczności przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa takie mogą znacznie łatwiej dostosować się do zmian zatrudnienia i potrzeb rynku.Analiza ekonomiczna majątku trwałego obejmuje:

1) Wszechstronna ocena gospodarowania środkami trwałymi2) Wpływ stopnia wykorzystania potencjalnych zdolności do świadczeń

środków trwałych na wyniki działalności przedsiębiorstwa3) Reprezentowany poziom techniczny i technologiczny środków trwałych4) Ocena prawidłowości struktury środków trwałych do charakteru

przedsiębiorstwa i produkcji5) Ustalanie właściwych proporcji między środkami niepodzielnymi a

podzielnymi w przedsiębiorstwieStruktura majątku obrotowego też wywiera wielki wpływ na rentowność kapitałów i wypłacalność przedsiębiorstwa.

35. Jaki jest zakres analizy ekonomicznej pasywów przedsiębiorstwa?Przy rozpatrywaniu pasywów na szczególną uwagę zasługują relacje kapitałów własnych i obcych, i ich wewnętrzne proporcje. Trzeba przyjąć, że kapitał własny powinien raczej wystarczyć na konieczne inwestycje. Stopień samofinansowania przedsiębiorstwa wynika z wielkości kapitału zakładowego i rezerw kapitałowych. Podstawą w analizie pasywów są wskaźniki ekonomiczne:1) Wskaźnik samofinansowania: = Rezerwy kapitałowe / Kapitał własny (obcy)2) Wskaźnik stopnia zadłużenia: = Kapitał obcy / Kapitał własny3) Wskaźnik źródeł finansowania: = Kapitał własny / Kapitał obcy

36. Na czym polega analiza płynności finansowej przedsiębiorstwa?Płynność finansowa – to zdolność do terminowego regulowania zobowiązań przez przedsiębiorstwo. Utrata płynności finansowej powoduje brak harmonijnego pokrywania terminów wpływów gotówkowych i zapadających terminów płatności na rzecz wierzyciela.Badania płynności finansowej powinny zawierać wskaźniki:1) Wskaźnik pokrycia bieżących zobowiązań: = Majątek obrotowy ogółem / Zobowiązania bieżące

8

Wskaźnik ten informuje ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące zobowiązania. Najlepiej, żeby się mieścił w przedziale od 1,2 do 2,0.2) Wskaźnik rotacji środków obrotowych:a) Wskaźnik obrotu zapasami

= Sprzedaż netto / Średni stan zapasów b) Wskaźnik rotacji należności = Sprzedaż netto / Średni stan należności (powinien wynosić od 7 do 10) c) Wskaźnik cyklu należności = 360 dni / Wskaźnik rotacji należności (im mniejszy, tym lepiej) d) Okres płacenia zobowiązań = ( Średni stan zobowiązań x 360 ) / Sprzedaż netto

37. Co to jest kapitał pracujący i jakie może być jego usytuowanie?Kapitał pracujący – to kapitał, który bierze udział w ciągłym obrocie. Służy finansowaniu majątku obrotowego.

38. Jakie mogą wystąpić różnice między majątkiem brutto przedsiębiorstwa, a kapitałami obcymi?Różnica między majątkiem brutto a kapitałami obcymi stanowi majątek netto. I w tym zakresie mogą wystąpić:

1) Majątek brutto jest większy od kapitałów obcych – różnicę stanowi majątek netto, który odpowiada wysokości kapitału własnego. Jeżeli jego różnica okaże się mniejsza od dotychczas wykazywanej wysokości kapitału własnego (majątek netto), wtedy występuje strata, jeśli jest większa to osiąga się zysk.

2) Majątek brutto jest mniejszy od kapitałów obcych – wówczas podmiot jednostki gospodarczej traci legitymację swego zwierzchnictwa nad nią i powinno nastąpić bankructwo.

3) Majątek brutto jest równy kapitałowi obcemu – ten przypadek jest zbliżony do pkt. 2

39. Rola i znaczenie w działalności przedsiębiorstwa kapitału potencjalnego właściciela.

40. Kiedy występują w przedsiębiorstwie ciche rezerwy i jakie mają one znaczenie?

41. Jakie występują związki między rodzajem jednostki gospodarczej a jej strukturą majątkową i kapitałową?

1) W wielkich jednostkach gospodarczych przemysłowych (przemysł wydobywczy) – większość majątku stanowi majątek trwały. Majątek obrotowy jest stosunkowo nieduży. Majątek płynny stanowi stosunkowo znikomą część majątku (surowców nie trzeba kupować). Posiada dużą siłę kredytową wynikającą z faktu posiadania dużego majątku trwałego i

9

to zakupionego za kapitał własny. Kapitały obce stanowią mniejszość w stosunku do kapitału własnego.

2) W fabryce o przeciętnych rozmiarach (przemysł przetwórczy) – majątek obrotowy jest duży, gdyż produkcja opiera się na surowcach wymagających zakupu i dlatego majątek płynny musi być większy, zwłaszcza, że kapitał obcy stanowi około połowy kapitału operacyjnego. Majątek trwały stanowi około połowy majątku brutto.

3) W jednostkach hurtowych – siła struktury majątkowej polega głównie na wielkości majątku obrotowego. Majątek trwały pełni rolę lokaty dla kapitału własnego oraz jest rękojmią dla kapitałów obcych. Kapitały obce stanowią większość kapitału operacyjnego, co przy niższej stopie zysku możliwe jest tylko dlatego, że obrót w jednostkach hurtowych powinien być szybszy niż w jednostkach przemysłowych. Majątek płynny powinien być większy niż w jednostkach przemysłowych.

4) W banku – punkt ciężkości struktury spoczywa na kapitałach obcych (im wyższe, tym większa siła banku). Kapitał własny pełni funkcję rękojmi dla kapitałów obcych i powinien być ulokowany w majątku trwałym. Kapitały obce powinny być przeznaczone na majątek obrotowy.

42. Na czym polega rentowność i gospodarność jednostki gospodarczej?

43. Co cechuje zdrową a co chorą jednostkę gospodarczą?Cechy negatywne: a) występowanie strat zwłaszcza stałych i rosnących ; b) negatywny stopień płynności wyrażając się w niedotrzymywaniu terminów płatności, a powodujący często nadzór sądowy lub upadłość ; c) zadłużenie ponad możliwości; d) słaba rentowność objawiająca się w nie wypłacaniu dywidendy ; e) nadmierny stan zatrudnienia i kosztów, czyli marnotrawstwo.Cechy pozytywne: to odwrotność cech negatywnych i wówczas te cechy będą charakteryzowały zdrową jednostkę

44. Jakie można odróżnić stopnie chorobowe jednostki gospodarczej?Gr. A - brak strat w bilansie I. stopień chorobowy - osiągnięty zysk nie wystarcza na oprocentowanie kapitału własnego, ale dokonano odpisy na fundusz rezerwowy.II. stopień chorobowy - zysk nie wystarcza nie tylko na oprocentowanie kapitału własnego, ale też na dokonanie odpisów na fundusz rezerwowy.III. stopień chorobowy - zysk brutto nie wystarcza na dokonanie niezbędnych odpisów.Gr. B - występowanie strat w bilansie:IV. stopień chorobowy - wykazana strata znajduje pokrycie w funduszu rezerwowym.

10

V. stopień chorobowy - prosty podbilans - aktywa pokrywają pretensje wierzycieli.VI. stopień chorobowy - silny podbilans - aktywa pokrywają jeszcze pretensje wierzycieli, ale są już w punkcie krytycznymVII. stopień chorobowy - zadłużenie (nadmierne) powstaje, gdy suma aktywów nie pokrywa jego zobowiązań. Dochodzi wtedy do upadłości.

45. Jakie rozróżniamy kierunki uzdrowienia jednostki gospodarczej?Naprawa jednostki gospodarczej (sanacja) ma na celu jej uzdrowienie. Stosujemy je wówczas, gdy restrukturyzacja nie przyniesie zamierzonego celu. Celem tego postępowania jest zaplanowanie i zrealizowanie takich przedsięwzięć, które umożliwią dalsze funkcjonowanie tego przedsiębiorstwa i zapewnią mu płynność finansową tj. przede wszystkim wypłacalność wobec wierzycieli.

46. Jakie są podstawowe zadania analizy kosztów własnych przedsiębiorstwa?1. Ocena gospodarności przedsiębiorstwa drogą porównywania wielkości kosztów własnych badanego okresu w układzie badań porównawczych, statystycznych, dynamicznych i przestrzennych.2. Rozpoznanie czynników o zasadniczym znaczeniu wewnętrznym i zewnętrznym wpływających na wielkość kosztów własnych oraz silę i kierunki ich oddziaływania.3. Wykrywanie występujących nieprawidłowości w działalności przedsięb. oraz ustalenie występujących rezerw.4. Ustalenie kierunków przedsięwzięć zmierzających do obniżenia kosztów własnych.

47. Jaki jest zakres analizy całkowitych kosztów własnych działalności operacyjnej w układzie rodzajowym ?1. Porównywanie kosztów rzeczywiście poniesionych z kosztami planowanymi oraz z kosztami poniesionymi w okresach minionych.2. Porównywanie dynamiki poszczególnych rodzajów kosztów własnych z dynamiką produkcji sprzedanej3. Badanie struktury kosztów własnych w układzie rodzajowym planowanych z okresami minionymi.4. Ustalenie wpływu czynników na odchylenia w strukturze kosztów w odniesieniu do planu okresów minionych5. Porównanie kształtowania się kosztów rodzajowych w układzie przestrzennym.

11

48. Co jest przedmiotem analizy całkowitych kosztów własnych działalności operacyjnej w układzie kalkulacyjnym ?1. Porównanie kosztów rzeczywiście poniesionych w badanym okresie z kosztami planowanymi oraz poniesionymi w okresach minionych2. Porównanie dynamiki łącznych kosztów całkowitych z dynamiką produkcji sprzedanej netto oraz z dynamiką poszczególnych pozycji kalkulacyjnych i całkowitych kosztów własnych.3. Ocena struktury kosztów własnych w okresie badanym w stosunku do kosztów planowanych i w okresach minionych4. Określenie czynników wpiywających na odchylenie poszczególnych elementów kosztów od wielkości planowanej w okresach poprzednich5. Porównanie struktury kosztów w układzie kalkulacyjnym z podobnymi przedsiębiorstwami w kraju i za granicą

49. Jaki jest zakres analizy jednostkowych kosztów własnych ?1. Porównania rzeczywistych wielkości jednostkowych kosztów własnych z wielkościami planowanymi i okresu minionego.2. Ocena struktury jednostkowej kosztów własnych z planem i okresami minionymi.3. Określenie przyczyn powodujących odchylenie od planu w układzie dynamicznym i strukturalnym jednostkowych kosztów własnych.4. Porównanie międzyzakładowych jednostkowych kosztów własnych i określenie przyczyn występujących odchyleń

50. Jaki jest przedmiot analizy kosztów stałych, zmiennych i krańcowych ?Najlepsza, miarą i czynnikiem kontrolującym gospodarność przedsiębiorstwa jest koszt własny rozpatrywany z punktu widzenia kosztów stałych, zmiennych i krańcowych oraz wysokość osiąganego dochodu.Koszty stale w odniesieniu do jednostki produktu mają charakter stopniowo malejący. Im większy jest udział kosztów stałych w kosztach całkowitych, tym mniej elastyczna może być oferta na rynku przy zmianie cen.Koszty zmienne zależą od stopnia wykorzystania potencjalnej zdolności do świadczeń na rynku. Zmieniają się proporcjonalnie do zmian w produkcji (rosną, gdy rośnie produkcja i maleją, gdy produkcja maleje).Koszty krańcowe to miara pokazująca, o ile zmieniają się koszty całkowite, jeśli produkcja zmienia się o jednostkę (różnica Kc teraźniejszego z poprzednim).

12

51. Jaki jest przedmiot i zakres analizy kosztów pracy ?Podstawą analizy kosztów pracy jest pozyskanie informacji wspomagających proces decyzyjny na szczeblukierowniczym w celu jak najbardziej raqonalnego wydatkowania środków na pracę przez ustalenie zależności między wysokością kosztów (ich strukturą i dynamiką) a różnymi czynnikami techn., technologicznymi, organizacyjnymi, socjologicznymi, wewnętrznymi (zależnymi od przedsiębiorstwa) i zewnętrznymi. Do najważniejszych czynników należą:- wielkość i asortyment produkcji;- technika wytwarzania;- technologia wytwarzania:- organizacja pracy i produkcji;- struktura zatrudnienia;- stopień stabilizacji kadr;- wydajność pracy;- działalność socjalno-bytowa przedsiębiorstwa.

52. Jaka jest struktura i przedmiot oraz zakres analizy kosztów jakości ?Koszty jakości rozpatruje norma ISO 9004 .Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości". Wynika z niej, że analiza powinna być przeprowadzona z punktu widzenia przedsiębiorstwa i odbiorcy.Z punktu widzenia przedsiębiorstwa koszty, które wynikają z uchybień w działalności marketingu i projektowania wyrobu (z zastosowania nieodpowiednich surowców lub materiałów; z przeróbek, napraw i wymiany; ponownego przetwarzania; strat występujących w procesie produkcyjnym; napraw gwarancyjnych dokonywanych w miejscu zainstalowania wyrobu).Z punktu widzenia odbiorcy uwzględnia się: bezpieczeństwo użytkowania i otoczenia; koszty nabycia; kosztyeksploatacji: koszty obsługiwania; koszty napraw; koszty wynikające ze straty czasu, gdy nie można korzystać z wyrobu; koszty związane z likwidacją wyrobu.Koszty jakości mogą uwzględniać:a) koszty jakości - obejmują koszty związane z operacjami wewnętrznymi oraz związane z działalnością zewnętrzną Koszty operacji wewnętrznej analizowane są zgodnie z modelem zapobiegania (unikania uszkodzeń), oceną (badanie, kontrola i sprawdzenie czy spełnione zostały wymagania jakościowe) i uszkodzeniami (np. przeróbka, koszty z tytułu gwarancji i zwrotów).b) koszty procesu - pozwalają na analizowanie zgodności i niezgodności jakiegokolwiek procesu zakładając, że obydwie te kategorie mogą być źródłem oszczędności.

13

c) straty jakości - koncentrują się na wewnętrznych i zewnętrznych stratach z powodu niewłaściwej jakości. Wyróżnia się straty wymierne (koszty wad wykrytych wewnątrz i na zewnątrz), niewymierne zewnętrzne - strata niezadowolenia klienta niewymierne wewnętrzne - np. mniejsza wydajność spowodowana operacjami poprawkowymi 53. Jaki jest wpływ kosztów stałych na rentowność przedsiębiorstwa?Im koszty stałe są mniejsze, tym bardziej elastyczna może być oferta na rynku i przy zmianie cen. Zysk powstaje wtedy gdy suma wszystkich marż pokrycia sprzedanych wyrobów jest wyższa niż koszty stałe w przedsiębiorstwieMarża pokrycia - to różnica między przychodami ze sprzedaży a kosztami zmiennymi; określa w jakim stopniu marża pokrycia pozwoli na pokrycie kosztów stałych i osiągnięcie ewentualnych zysków

54. Czynniki wpływające na kształtowanie się stosunku kosztów stałych do kosztów zmiennych.

55. Co to są koszty krańcowe i jaka jest ich rola w analizie ekonomicznej?Koszty krańcowe - to przyrost kosztów całkowitych (Kc) w stosunku do przyrostu produkcji (Q). Ponieważ przyrost kosztów całkowitych wynika tylko z przyrostu kosztów zmiennych, zatem Kc = Kz.Oznacza to, że koszty krańcowe zmieniają się jedynie pod wpływem kosztów zmiennych całkowitych. Gdy koszt krańcowy jest poniżej kosztu przeciętnego i ma tendencję wzrostową wówczas, gdy Kp = Kk. Następnie, gdy koszt krańcowy zaczyna wzrastać szybciej niż koszt przeciętny, wówczas powinniśmy doprowadzić do przesunięcia punktu przecięcia kosztu krańcowego z kosztem przeciętnym.

56. Jak kształtować się mogą koszty przeciętne do kosztów krańcowych ?Kształtowanie się stosunku kosztów krańcowych do przeciętnych kosztów zmiennych jest zależne od przebiegu kosztów krańcowych. Z początku podejmowania produkcji koszty krańcowe zmniejszają się dochodząc do pewnego minimum a następnie wzrastają. Z początku produkcji są potrzebne nakłady związane z uruchomieniem przedsiębiorstwa, a następnie wydatki te spadają i przy powiększaniu produkcji koszty zmniejszają się w skutek lepszego wykorzystania surowców, środków pracy i siły roboczej. W przypadku, gdy koszt krańcowy jest większy od przeciętnego, to koszt przeciętny musi wzrastać. Natomiast, gdy jest niższy od przeciętnego, to koszt przeciętny mus spadać. Gdy koszt krańcowy jest równy przeciętnemu, to koszt przeciętny jest proporcjonalny lub przechodzi od spadku do wzrostu względnie odwrotnie. W zasadzie jaka jest tendencja ruchu kosztu krańcowego, taki sam jest rodzaj ruchu kosztu przeciętnego.

14

Koszty Kk

Kp

Produkcja

57. Jakie rozróżniamy przedmioty pracy w przedsiębiorstwie przemysłowym ze względu na stopień wykonanitechnologicznego ?

58. W jakich miernikach można ujmować produkcję ?

59. Jakie rozróżniamy mierniki wartościowe produkcji ?

60. Co obejmuje miernik produkcji brutto, a co miernik produkcji netto ? Pn = T x Vcz x Nw x Vpu gdzie:T - czas roboczyVcz - współczynnik wykorzystania czasu roboczegoNw - norma wyrobu (ilość jednostek jaką można wykonać w jednostce czasu)Vpu - współczynnik produkcji użytecznejPn - produkcja netto

Pb = Pn + braki gdzie:Pb - produkcja brutto

61. Co jest przedmiotem analizy produkcji?- dysponowana wydajność- dysponowane umiejętności pracowników- typ produkcji- rozmieszczenie urządzeń i zakładów- stopień bezpieczeństwa- potrzeby serwisowe- poziom kosztów wytwarzaniaAngażuje się tu najwięcej pracy, środków rzeczowych i finansowych.

62. W jaki sposób oceniamy wykonanie struktury asortymentowej produkcji ?Struktura asortymentowa produkcji jest zależna od potrzeb rynku oraz od możliwości technicznych i technologicznych zdolności potencjalnych maszyn i urządzeń możliwości materiałowych oraz kwalifikacji pracowników. Można ją

15

ocenić na podstawie sprzedanych wyrobów gotowych oraz kształtowania się zapasów.Analiza struktury asortymentowej produkcji obejmuje m.in.:

1) Analizę wykonania zadań pod względem asortymentowym 2) Ustalenie czynników powodujących niewykonanie zadań pod względem asortymentowym

63. Co określa i w jaki sposób się oblicza wskaźnik równomierności wykonania zadań asortymentowychprodukcji ?Wskaźnik równomierności wykonania zadań asortymentowych pozwala uwzględnić produkcję wykonaną bezzamówienia. Wielkość poszczególnych wyrobów przyjmuje się jedynie w takiej wysokości w jakiej został wykonanyogółem plan produkcji. Oblicza się go:Ppa = (Ptwap / Ptwr) x 100Ppa - wskaźnik równomierności wykonania planu asortymentowegoPtwap - wartość produkcji zaliczona do asortymentu wykonanegoPtwr - produkcja w ujęciu wartościowym w badanym okresie

64. W jaki sposób dokonuje się analizy rytmiczności produkcji ?Rytmiczność produkcji bada się za pomocą:Wskaźników struktury - ustalenie udziału produkcji wykonanej w krótkich okresach do produkcji wykonanej w dłuższym okresie i porównanie tych wyników z okresem ubiegłym.Wskaźnika rytmiczności - ustalenie odchyleń od średniego wykonania w krótkich okresach i obliczenie wskaźnika procentowego jako stosunku przeciętnego odchylenia od średniego wykonania.

65. Jakie są ujemne skutki braku rytmiczności produkcji?1) Niepełne wykorzystanie aparatu wytwórczego w jednych okresach, a w innych nadmierne przeciążenie".2) Pogorszenie jakości produkowanych wyrobów.3) Spadek wydajności pracy.4) Wzrost kosztów jednostkowych produktu.5) Zakłócenia w działalności produkcyjnej.

66. Co jest przedmiotem analizy jakości produkcji ?1) Określenie poziomu jakości produkcji w badanym czasie i jego ocenę na podstawie metody porównania.2) Rozpoznanie czynników wpływających na jakość produkcji3) Sformułowanie skutków ekonom, wywołanych zmianami jakości produkcji.

16

67. Jak się oblicza i co określa współczynnik średniej gatunkowości?Wsg = (Z1 x P1) + (22 x P2) + (Z3 x P3) /100Z1 - procentowy udział l gatunku w produkcji ogółemP1 - cena l gatunkuZ2 - procentowy udział II gatunku w produkcji ogółemP2 - stosunek ceny II gatunku do ceny l gatunkuZ3 - procentowy udział III gatunku w produkcji ogółemP3 - stosunek ceny III gatunku do ceny l gatunkuTen w/w wzór ma zastosowanie w okresie planowania wielkości produkcji. Można go też obliczyć inaczej: Wsg = (S1 x P1) + (S2 x P2) + (S3 x P3) / S + P1S1, S2, S3 - wielkość produkcji wykonanej lub sprzedanej w poszczególnych gatunkachS - suma produkcji wykonanej lub sprzedanejP1, P2. P3 - ceny poszczególnych gatunkówNatomiast ten wskaźnik stosuje się w przypadku wykonania produkcji lub jej sprzedaży.Wskaźnik średniej gatunkowości wskazuje jakie straty ponosi przedsiębiorstwo przez produkcję niższych gatunkówwyrobów.

68. Jakie czynniki mają wpływ na jakość produkcji?1) Techniczne uzbrojenie pracy.2) Poziom technologii i organizacji.3) Kwalifikacje zawodowe pracowników.4) Formy bodźców materialnego zainteresowania.5) Jakość zużywanych surowców i materiałów.6) Poziom przygotowania produkcji.7) Rytmiczność produkcji.8) System zabezpieczenia jakości produkowanych wyrobów.

69. Jaki ma wpływ na działalność przedsiębiorstwa wzrost jakości produkcji?Polepszenie jakości produkcji w badanym okresie w porównaniu z okresem poprzednim wpływa na wzrost wartości produkcji bez wzrostu jej ilości, a tym samym ma wpływ na wzrost przychodów

70. Jaki ma wpływ wzrost jakości w projektowaniu, a jaki w wytwarzaniu wyrobu?Wzrost jakości w projektowaniu wpływa na jakość produktu przez odpowiedni dobór materiałów, technik, technologii produkcji i dobór stanowisk roboczych. Dobre zaprojektowanie wyrobu czy cyklu produkcyjnego także wpływa na wytwarzanie wyrobów. Odpowiednio dobrane składniki procesu

17

produkcyjnego sprawiają, że staje się on bardziej dokładny przez co poprawia się jakość wyrobów.

71. W jaki sposób oblicza się i co określa wskaźnik odnowienia produkcji?Wskaźnik odnowienia produkcji = wartość produkcji uzyskanej w danym okresie / wartość produkcji na początek okresu.Wskaźnik ten określa zmiany jakie zachodzą w produkcji na skutek zwiększenia mocy wytwórczej.

72. Jaka jest procedura badania wykonania produkcji w oparciu o metodę przyczynową?Analiza procesu wytwórczego powinna w swym wyniku doprowadzić do:1. Wykazania stopnia wykonania planu produkcyjnego.2. Ujawnienia przyczyn i warunków odchylenia od założeń - planu.3 Wskazanie dróg usunięcia występujących usterek i niedociągnięć

Analiza wykonania procesu wytwórczego powinna być rozpatrywana z punktu widzenia 3 zasadniczych kierunków:1. Wielkości czasu roboczego - czasu kalendarzowego i stopnia jego wykorzystania,2. Czasu właściwego wykonania jednostki wyrobu - operacji ( normy wyrobu ).3. Wpływu strat produkcyjnych w cyklu wytwórczym na wielkość produkcji netto.

Wielkość czasu roboczego jest rozpatrywana jako iloczyn ilości dni. stanowisk i zmian roboczych, Wykonanie w stosunku planu może ulec odchyleniom w odniesieniu do: - liczby dni, - stanowisk pracy - zmian roboczych Ilość dni pracy ulega zmianie z przyczyn - skracania względnie przedłużenia eksploatacji maszyn i urządzeń - remontów okresowych- forsowania wytwórczości w godzinach nadliczbowych. Przy analizie stopnia wykorzystania czasu roboczego posługujemy się współczynnikiem wykorzystania czasu roboczego (Vcz), który określa wielkość czasu przerw i czasu pracy.Wielkość czasu przerw może być zależna od kierownictwa jak i samego pracownika. Przy analizie tego elementu należy ustalić nie tylko wielkość przerw i przyczyn ich powstawania, ale także skutki ich wystąpienia. Następnym kierunkiem prac analitycznych jest analiza wydajności pracy na minutę ( czas intensywny ) rozpatrywana jako czas właściwego wykonań jednostki wyrobu względnie operacji (Nw). W tym zakresie uwzględnia się między innymi takie zagadnienia jak:

18

- kwalifikacje pracowników, - przygotowanie produkcji, - organizacja pracy i stanowiska roboczego, - poziom, techniki, technologii. Ostatnim kierunkiem analizy wytwarzania jest ustalenie wpływu strat występujących w procesie produkcyjnym na wykonanie produkcji netto. W tym celu posługujemy się współczynnikiem produkcji użytecznej, który określa wielkość uzyskanej produkcji netto oraz wielkość strat w procesie produkcyjnym spowodowanych brakami, odpadami i stłuczką. Przy analizie strat produkcyjnych nie można ograniczać się jedynie do ich ewidencji międzyoperacyjnej, między oddziałowej czy kontroli końcowej ale także do danych technicznych i reklamacji odbiorców.

73.Jakie czynniki są przedmiotem badania wykonania produkcji w oparciu o metodę porównawczą?Metodę porównań sprowadza się do określenia bezpośrednich związków między badanymi wskaźnikami ekonomicznymi. Dokonywane porównania pozwalają na obliczenie odchyleń względnych lub bezwzględnych. W metodzie porównań wyróżnia się 6 kierunków badań: - porównanie z wielkościami postulowanymi - porównanie w czasie- porównanie w przestrzeni - porównanie struktury- porównanie ze zjawiskami współzależnymi- porównanie wskaźników

74. Jaka jest procedura badania kosztów własnych w oparciu o metodę porównawczą?Analiza całkowitych kosztów własnych działalności przemysłowej w układzie rodzajowym polega na:1) porównanie kosztów rzeczywiście poniesionych z kosztami planowanymi oraz z kosztami poniesionymi w okresach minionych.2) porównywanie dynamiki poszczególnych rodzajów kosztów własnych z dynamiką produkcji sprzedanej,3) badanie struktury kosztów własnych w układzie rodzajowym planowanych z okresami minionymi.4) ustalenie wpływu czynników na odchylenia w strukturze kosztów w odniesieniu do planu, okresów minionych,5) porównanie kształtowania się kosztów rodzajowych w układzie przestrzennym.

Analiza całkowitych kosztów własnych działalności przemysłowej w układzie kalkulacyjnym umożliwia ustalenie w badanym okresie z kosztami

19

planowanymi oraz poniesionymi w okresach wysokości i struktury jednostkowych kosztów własnych wyrobu. Obejmuje ona następujące zagadnienia:1) porównanie kosztów rzeczywiście poniesionych minionych; 2) porównanie dynamiki łącznych kosztów całkowitych z dynamiką produkcji sprzedanej netto oraz z dynamiką poszczególnych pozycji kalkulacyjnych i całkowitych kosztów własnych;3) ocena struktury kosztów własnych w okresie badanym w stosunku do kosztów planowanych i w okresach minionych.4} określenie czynników wpływających na odchylenie poszczególnych elementów kosztów od wielkości planowanych i w okresach poprzednich.5) porównanie struktury kosztów w układzie kalkulacyjnym z podobnymi przedsiębiorstwami

Analizę całkowitych kosztów własnych w układzie kalkulacyjnym rozpoczyna się od ustalenia stopnia wykonania planu struktury i dynamiki kształtowania się kosztów. Analiza jednostkowych kosztów własnych obejmuje wszystkie formy analizy ekonomicznej: wykonania planu, analizy międzyokresowej, analizy międzyzakładowej i dotyczy:- porównanie rzeczywistych wielkości jednostkowych kosztów własnych z

wielkościami planowanymi i okresu minionego- ocena struktury jednostkowej kosztów własnych z planem i okresami

minionymi- określenie przyczyn powodujących odchylenie od planu w układzie

dynamicznym i strukturalnym jednostkowych kosztów własnych- porównanie międzyzakładowych jednostkowych kosztów własnych i

określenie przyczyn występujących odchyleń

Wyszczególnienie Oznaczenie Plan „0”

Wykonanie „1”

Odchyleniebezwzględne „R”

Dynamika w % „U”

Materiały Bezpośrednie Za 1000 1395 395 139,5

Robocizna bezpośrednia Zb 1600 2256,8 656,8 141,05

Koszty bezpośrednie Z 2600 3651,8 1051,8 140,45

Produkcja wyrobów w szt. D 50 62 12 124

Zużycie materiałów na 1 wyrób w kg E 10 9 -1 90

20

Cena 1 kg materiału w zł. F 2 2,5 0,5 125

Pracochłonność 1 wyrobu w h G 8 7 -1 87,5

Stawka wynagrodzenia w zł/h

H 4 5,2 1,2 130

1. Odchylenie bezwzględne R = Za1 - Za0

2. Dynamika

75.Jakie czynniki mogą być przedmiotem badania kosztów własnych w oparciu o metodę przyczynową?Metoda przyczynowa pozwala na ustalenie przyczyn występujących różnic między wielkościami rzeczywistymi badanego zjawiska, a wielkościami planowanymi. Wzór dla obliczenia przyczyn występujących odchyleń:

Rd = (a1 * b0 * c0) – (a0 * b0 * c0)Rg = (a1 * b1 * c0) – (a1 * b0 * c0)Rh = (a1 * b1 * c1) – (a1 * b1 * c0)

Metodą przyczynową możemy badać wpływ zmiany wielkości produkcji, zużycia materiałów i ceny jednego kg materiału nazmianę wielkości kosztów materiałów bezpośrednich. Na koszty robocizny bezpośredniej mają wpływ:- zmiana wielkość produkcji, - zmiana pracochłonności l wyrobu - stawka wynagrodzenia.

76. Jaką rolę spełnia współczynnik wykorzystania czasu roboczego przy analizie produkcji?Dla obliczenia wskaźnika wykorzystania czasu roboczego potrzebne są następujące dane:- w jakich odstępach czasu następuje zatrzymanie maszyny celem

uzupełnienia materiału- ile razy nastąpi zatrzymanie maszyny w ciągu planowanego okresu- ile razy w ciągu danego okresu następuje zatrzymanie maszyny w celu

wymiany części- jaki jest czas wymiany częściZnając ten współczynnik możemy ustalić ile czasu w ciągu danego okresu zostało faktycznie przepracowane. Im więcej tego czasu tym większa produkcja.

77.Jakie czynniki mają wpływ na wielkość czasu pracy? Na czas pracy wpływa ilość przerw z powodu: - dni wolnych od pracy (świąt, sobót i niedziel),

21

- urlopów - różnego rodzaju przerw (fizjologicznych. postojów maszyn planowych i nie

planowanych) itp.

78.Jaką rolę spełnia współczynnik produkcji użytecznej przy analizie produkcji?Współczynnik produkcji użytecznej:- wskazuje jaka wielkość wykonanej produkcji nadaje się do sprzedaży lub

dalszej przeróbki- wskazuje nam ile jest braków w danej partii wyrobów - pozwala stwierdzić czy produktów wadliwych jest dużo i daje znak do

szukania przyczyn tego zjawiska

79. Jaki jest zakres analizy gospodarowania czynnikiem ludzkim w przedsiębiorstwie?Rodzaje analizy:• analiza dynamiki i struktury zatrudnienia• analiza kwalifikacji zawodowych pracowników• analiza ruchu pracowników• analiza wydajności pracy• analiza planowanych norm pracy• analiza wynagrodzeń osobowych

80. Jakie czynniki mają wpływ na wielkość produkcji?• czas pracy i przerw• ilość pracowników• wydajność• jakość materiałów• nowoczesność parku maszynowego• techniki i technologie produkcji• sposób transportu międzystanowiskowego i międzymagazynowego• organizacja procesów wewnętrznych

81. Jakie czynniki mają wpływ na obniżenie się kosztów własnych przedsiębiorstwa?• stosowanie tańszych materiałów• przejście na produkcję większych partii towarów• oszczędności w zakresie materiałów i płac• nowsze technologie wytwarzania ( mniej nakładochłonne}

82. Na czym polega zatrudnienie nominalne i realne oraz jak się je oblicza?Zatrudnienie – to określona liczba czynnika ludzkiego wykonująca za odpowiednim wynagrodzeniem pracę, w wyniku której uzyskuje się dobra lub usługi zaspokajające potrzeby rynku.

22

W przedsiębiorstwie można odróżnić zatrudnienie nominalne i realne (rzeczywiste). Dla ustalenia stanu rzeczywistego zatrudnienia, do stanu nominalnego dodaje się liczbę jaka wynika z dodatkowego zaangażowania pracowników własnych spoza przedsiębiorstwa. Liczbę tę otrzymuje się:1) dzieląc łączną liczbę robotnikogodzin nadliczbowych przez przeciętny czas pracy jednego robotnika w okresie2) dzieląc łączną sumę wynagrodzeń bezosobowych za prace zlecone w badanym okresie przez wynagrodzenie osobowe odpowiedniego rodzaju pracowników w tym okresie.

83. Według jakich kryteriów dokonuje się klasyfikacji załogi przedsiębiorstwa?1) rodzaj działalności przedsiębiorstwa ( pracownicy przemysłowi i nieprzemysłowi)2) charakter wykonywanych czynności ( na stanowiskach robotniczych i nierobotniczych )3) poziom kwalifikacji zawodowych (niewykwalifikowani, przyuczeni, wykwalifikowani, specjaliści, kierownicy 4) staż pracy zawodowej5) płeć6} wiek

84.Jaki jest zakres analizy struktury zatrudnienia w przedsiębiorstwie wg rodzaju, działalności i wykonywanychczynności?Analiza dynamiki wielkości zatrudnienia – polega na określeniu stopnia wzrostu lub spadku ogólnej liczby pracowników w badanym okresie w wielkościach bezwzględnych i względnych Analiza struktury według działalności i charakter czynności wykonywanych przez pracowników powinna być rozpatrywana w ujęciu dynamicznym. Najistotniejszym czynnikiem różnicującym strukturę zatrudnienia jest postęp techniczny. Skutkiem jego oddziaływania następują zmiany wskaźnika technicznego uzbrojenia pracy.

85.0d jakich czynników jest zależna struktura zatrudnienia robotników zatrudnionych przy produkcji?• ilość pracowników bezpośrednio produkcyjnych, pośrednio produkcyjnych, zarządu i administracji (wielkość produkcji, techniki i technologie wytwarzania )• kwalifikacje pracowników ( staż pracy, stanowiska, wykształcenie )• rodzaj produkcji

23

• wielkość przedsiębiorstwa

86. Jaki jest zakres analizy kwalifikacji zawodowych pracowników?W analizie poziomu kwalifikacji zawodowych pracowników uwzględnia się tylko dwa elementy: wykształcenie i staż pracy, które pozwalają na ich kwantyfikację. W analizie wykształcenia pracowników, oprócz wskaźników struktury wykorzystać można następujące wskaźniki:a) wskaźnik ogólnego potencjału wykształcenia Opw = Ppw * Lp Ppw – liczba pracowników na koniec badanego okresu na danym

poziomie wykształcenia Lp – mnożnik odpowiadający danemu poziomowi wykształceniab) wskaźnik średniego potencjału wykształcenia Spw = Opw * Zk Zk – liczba pracowników na koniec okresu badanegoc) wskaźnik średniego stażu pracy Ssp = (Zsp * Xp) / Zk Zsp – liczba pracowników na koniec badanego okresu , mieszczących

się w danym przedziale statystycznym stażu pracy pracowników Xp – środek przedziału statystycznego stażu pracy Zk – liczba pracowników na koniec okresu badanegod) wskaźnik stabilizacji pracowników Wsp = (Zks/Zk) * 100 Zks – liczba pracowników badanego okresu ze stażem pracy dłuższym

od przyjętego minimum stabilizacyjnego w danym przedsiębiorstwie

87. W jaki sposób dokonuje się analizy ruchu pracowników? Ruch pracowników – są to zmiany w liczebności załogi przedsiębiorstwa wynikające ze zwolnień i przyjęć pracowników. Wyróżnia się ruch zewnętrzny i wewnętrzny pracowników. Ruch wewnętrzny wynika z przesunięć pracowników między poszczególnymi komórkami organizacyjnymi albo stanowiskami pracy oraz może on być spowodowany awansami pracowników w ramach danej komórki organizacyjnej albo między nimi.W analizie ruchu pracowników stosuje się następujące wskaźnik i:a) wskaźnik przyjęć pracowników Wpp = ( N / Zp ) * 100 N – liczba pracowników przyjętych w badanym okresie Zp – liczba pracowników w ostatnim dniu okresu poprzedniegob) wskaźnik zwolnień pracowników Wzp = ( O / Zp ) * 100 O – liczba pracowników zwolnionych w badanym okresiec) wskaźnik ruchu ogólnego pracowników Wrop = [ ( N + O ) / Zp] * 100d) wskaźnik wymiany pracowników Wwp = ( We / Zp ) * 100

24

We – liczba pracowników wymienionych na określonych stanowiskach w badanym okresiee) wskaźnik niepożądanych zwolnień pracowników Wnz = [ ( Zwł + Zpw + Zso ) / Zp ] * 100 Zwl – liczba pracowników zwolnionych na własną prośbę Zpw – liczba pracowników zwolnionych przez pracodawcę z winy pracowników Zso – liczba pracowników, która samowolnie porzuciła pracę

88. Od czego zależy pojemność wskaźnika wydajności pracy?Wydajność pracy można wyrazić następującym wzorem: Wp = P / TP – wielkość produkcji w danym czasie. T – nakłady pracy na wykonanie produkcjiPrzy obliczaniu wydajności pracy wielkość produkcji może być wyrażana w miernikach: naturalnym, umownym oraz wartościowym.Miemik naturalny najtrafniej odzwierciedla wielkość wydajności pracy. Nakłady pracy żywej można przyjmować do obliczania wydajności jako: przeciętną liczbę danego przedsiębiorstwa, przeciętną liczbę pracowników grupy przemysłowej, przeciętną liczbę robotników bezpośrednio produkcyjnych. Zamiast operować liczbą pracowników czy robotników można także przyjmować liczbę godzin przepracowanych jako efektywny czas pracy. Wydajność pracy może być odniesiona do wydajności indywidualnej.Analizą wydajności pracy powinny być objęte takie zagadnienia jak:a) wielkość i dynamika średniej i indywidualnej wydajności pracyb) wpływ czynników na średnią wydajność pracyc) wpływ średniej wydajności na kształtowanie się produkcji, kosztów własnych i zysku ze sprzedaży.89. Jakie mogą wystąpić rodzaje wydajności pracy i wskaźników wydajności ze względu na charakter działalności?Wydajność pracy może być obliczana jako wielkość produkcji przypadająca na:- osobę ( pracownika ) lub grupę osób- godzinę przepracowanego czasu.Wydajność może być wyrażana w miernikach naturalnych, umownych i wartościowych. Wydajność pracy może być odniesiona do wydajności grupowej, zbiorowej i zespołowej .Można przyjmować przeciętne zatrudnienie całego przedsiębiorstwa lub robotników bezpośrednio produkcyjnych.

25

90. Jakie czynniki mają wpływ na kształtowanie się wydajności pracy?- jakość materiałów i środków pracy- techniki i technologie produkcji- kwalifikacje pracowników- płace- zmianowość pracy- dobór intraczynnikowy i interczynnikowy czynników produkcji

91. Wpływ struktury wewnętrznej przedsiebiorstwa na kształtowanie się wydajności w przedsiebiorstwie.Im bardziej struktura jest złożona, tym wydajność pracy jest mniejsza, gdyż złożona struktura wiąże się z większym zatrudnieniem. Pracownik mając kilku kierowników jest zobowiązany wykonywać polecenia każdego z nich. przez co napotyka na ciągle nieścisłości. To wszystko powoduje zrnniejszenie wydajności. Odwrotna okoliczność powoduje zwiększenie wydajności.

92. Wplyw zmiany asortymentowej produkcji na kształtowanie się wskaźnika wydajności pracy.Zmiana asortymentu produkcji powoduje zmianę czasu pracy potrzebnego na wyprodukowanie wyrobu a co za tym idzie zmianę wydajności pracy. Wprowadzenie produktów bardziej pracochłonnych zmniejsza wydajność. Im produkcja bardziej zróżnicowana asortymentowo tym wydajność jest mniejsza i odwrotnie.

93. Wplyw robotników pośrednio zatrudnionych przy produkcji na kształtowanie się wskaźnika wydajności pracy.Obliczając wydajność produkcji przy uwzględnieniu robotników pośrednio produkcyjnych musimy liczyć się z tym że będzie ona niższa niż gdyby wziąć pod uwagę tylko robotników bezpośrednio zatrudnionych przy produkcji.

94. Wplyw strat - braków w cyklu produkcyjnym na kształtowanie się wskaźnika wydajności pracy.Wszelkie straty w procesie produkcyjnym wpływają na wydajność pracy obniżając ją. Produkty są niezdatne do użytkowania i nie są liczone jako produkcja użyteczna.

95. Postoje maszyn i urządzeń i ich wpływ na kształtowanie się wskaźnika wydajności pracy.Każdy postój urządzenia powoduje zmniejszenie wydajności pracy. Przerwy powodują, że produkcja nie rośnie mimo upływu czasu pracy.

26

96. Jaki zachodzi związek między procentowym wykonaniem produkcji, zatrudnieniem a wskaźnikiem wydajności pracy?Wydajność pracy to ilość produkcji podzielona przez zatrudnienie. Im większa ilość produkcji przy pozostałych nie zmieniających się tym wydajność jest większa. Ten sam efekt powoduje zmniejszenie wielkości zatrudnienia. Wydajność będzie mniejsza gdy zmniejszy się wielkość produkcji lub zwiększy zatrudnienie.

97Jakie zagadnienia obejmuje analiza wynagrodzeń osobowych?Analiza wynagrodzeń osobowych obejmuje wynagrodzenia podstawowe i uzupełniające a ponadto honoraria, wynagrodzenia agencyjno-prowizyjne i nadwyżki netto w spółdzielniach. Analiza wynagrodzeń osobowych obejmuje:1) analizę zmian w czasie wielkości wynagrodzeń osobowych2) analizę struktury wynagrodzeń osobowych3) analizę średnich wynagrodzeń

Analizę wynagrodzeń osobowych rozpoczyna się od ustalenia zmian ich wielkości w czasie obliczając odchylenie bezwzględne na podstawie wzoru:Obwo = Wo2 – Wo1 Wo1 – wielkość wynagrodzeń w roku poprzednim, Wo2 – wielkość wynagrodyń w roku badanym.Odchylenie bezwzględne wielkości wynagrodzeń osobowych spowodowanych zmianą przeciętnego stanu zatrudnienia pracowników obliczamy:Obwopz = ( Wo1 * Tz ) / 100; Tz – wskaźnik tempa zmian zatrudnienia.Ponieważ fundusz wynagrodzeń jest wielkością uzależnioną od rozmiarów produkcji, należy badać oprócz odchyleń bezwzględnych odchylenia względne. Badanie odchyleń względnych dotyczy przede wszystkim funduszu wynagrodznia robotników. Odchylenie względne bada się ustalając wpływ przeciętnej liczby zatrudnionych pracowników oraz średnich plac.

Przeciętne zatrudnienie robotników

Średnia płaca miesięczna

Fundusz wynagrodzeń

Rok ubiegły 1000 1800 1800

27

Rok badany 1050 2000 2100

Odchylenie +50 +200 +300Procent 105 111,1 116,7Wpływ przeciętnego zatrudnienia na fundusz wynagrodzeń:+50 * 1800 = +9000Wpływ średnich plac na wielkość funduszu plac:1050 * +200 = +21000Liczby skorelowane

Przeciętne zatrudnienie robotników

Średnia płaca miesięczna

Fundusz wynagrodzeń

Rok ubiegły 1200 1800 2160

Rok badany 1050 2000 2100

Odchylenie -150 +200 -60Wpływ przecietnego zatrudnienia na fundusz wynbagrodzeń:-150 * 1800 = -270Wpływ średnich płac na fundusz wynagrodzeń:1050 * +200 = +210

Do podstawowych form płacy zaliczamy:Płaca czasowa - wysokość wynagrodzenia zależy głównie od przepracowanego czasu i stawki osobistego zaszeregowania.Wt = ( t * s ) + d + uWt – wysokość zarobku w czasowej formie płacyt – czas przepracowanys – stawka osobistego zaszeregowaniad – dopłatyu – płace uzupełniającePłaca czasowo-premiowaWtb = ( t * s ) + d + u + bb – wysokość premiiPłaca akordowaWa = ( P * sa ) + d + u = [ ( P * (sq / Wn ) ] +d + uP – liczba wykonanych wyrobów lub operacjisa – stawka akordowa za sztukę lub operacjęsq – normatywna wydajność godzinowa

98. Wpływ formy wynagrodzeń pracowników na kształtowanie się kosztów własnych przedsiębiorstwa.

99. Jaka powinna być zależność między wzrostem płac a wzrostem wydajności pracy?

28

Zwiększenie wydajności pracy powinno być nagradzane wzrostem wynagrodzenia i odwrotnie.

100. Jaki jest wpływ akordu progresywnego na kształtowanie się wynagrodzeń?Akord progresywny lo forma płac która przy obliczaniu zarobku uwzględnia wielkość produkcji wytworzonej przez jednego pracownika, a za przekroczenie pewnej wielkości produkcji dany pracownik otrzymuje premię. Jeżeli wzrośnie wydajność pracownika otrzyma on większą pensję i koszty wynagrodzenia wzrosną. Każde przekroczenie normy powoduje wzrost kosztów wynagrodzeń.

101. Wpływ czynników ekstensywnych i intensywnych na wydajność pracy?Na średnią wydajność pracy ma wpływ wiele czynników, które można podzielić na czynniki ekstensywne i intensywne. Czynniki ekstensywne dążą do najlepszego wykorzystania czasu roboczego zarówno w odniesieniu do czasu kalendarzowego jak i czasu roboczego odniesionego do zmiany roboczej. Czynniki intensywne odnoszą się do wydajności na minutę lub godzinę i są związane z czasem właściwego wykonania przypadającego na jednostkę operacji lub wyrobu. Ogólnie zatem można przyjąć, że czynnikami mającymi wpływ na wydajność pracy to przede wszystkim produktywność środków trwałych, czynniki intensywne i ekstensywne pracy.

102. Jaki jest zakres wskaźników charakteryzujących gospodarkę środkami trwałymi w przedsiębiorstwie?Analiza gospodarowania środkami trwałymi obejmuje następujące zagadnienia:

1. Wszechstronna ocena gospodarowania środkami trwałymi2. Wpływ stopnia wykorzystania potencjalnych zdolności do świadczeń

środków trwałych na wyniki działalności przedsiębiorstwa3. Reprezentowany poziom techniczny i technologiczny środków trwałych4. Ocena prawidłowości struktury środków trwałych do charakteru

przedsiębiorstwa i produkcji 5. Ustalanie właściwych proporcji między środkami niepodzielnymi a

podzielnymi w przedsiębiorstwie.Podstawą w analizie gospodarowania środkami trwałymi są wskaźniki ekonomiczne, które charakteryzują ich efektywność. Przy pogłębionych badaniach stosuje się również wskaźniki techniczno - ekonomiczne określające osiągane parametry techniczno-technologiczne czy organizacyjne. Mogą również podlegać ocenie parametry techniczne charakteryzujące maszyny, urządzenia, automaty, roboty czy agregaty.

29

Analiza gospodarowania środkami trwałymi wymaga całego zestawu wskaźników ujętych w logiczną całość charakteryzujących techniczną, technologiczną, organizacyjną i ekonomiczną treść gospodarowania środkami trwałymi.

103. Jakie są etapy badania gospodarowania środkami trwałymi w przedsiębiorstwie?

1. Wstępna ocena syntetyczna określająca ogólny efekt eksploatacji środków trwałych obejmujący wskaźnik technicznego uzbrojenia, wskaźniki produktywności i rentowności środków trwałych

2. Bardziej szczegółowe badania poszukujące przyczyn występujących nieprawidłowości przy pomocy takich wskaźników jak: wskaźniki potencjału środków trwałych, wskaźniki poziomu technicznego i wskaźniki wykorzystania środków trwałych.

Pomiar i ocena gospodarowania środkami trwałymiEtap I Wstępne badania

Etap II Zakres badań szczegółowych

104. Na czym polega analiza produktywności środków trwałych?Analiza produktywności środków trwałych określa efekty produkcyjne jakie uzyskano z posiadanych zasobów środków trwałych w określonym czasie.Formuła do obliczenia wskaźnika produktywności:Pm = P / MP – wielkość produkcji w danym czasie

30

Wskaźniki technicznego uzbrojenia

Produktywność środków trwałych

Wskaźniki rentowności środków trwałych

Wskaźniki potencjałuśrodków trwałych

Wskaźniki wykorzystania

dynamiki

struktury

stanu technicznego

Wskaźniki pomiaru technicznego

Wyposażenia technicznego

Uzbrojenia energetycznego

Zmechanizowania pracy

Wskaźniki wykorzystania

Wskaźniki wykorzystania

środków trwałych

Powierzchni terenu

Budynków

Produktywności powierzchni

aktywności

intensywności

ekstensywności

M – wielkość środków trwałych eksploatowanych w danym czasieNa podstawie tej formuły można rozróżnić następujące formy wskaźnika produktywności:a) globalny Pmg = Pw / MoPw – wielkość produkcji w mierniku wartościowymMo – wartość ogólna środków trwałych w badanym okresieb) ogólny Pmo = Pw / MprMpr – wartość produkcyjnych środków trwałych (bezpośredni i pośrednio związane z procesem wytwórczym)c) cząstkowy Mc = P / MBPMBP – wartość środków trwałych bezpośrednio produkcyjnych

Wskaźnik produktywności środków trwałych = Wskaźnik wydajności pracy

Wskaźnik technicznego uzbrojenia pracy

105. Na czym polega analiza ilościowych i jakościowych zmian w środkach trwałych?Analizę dynamiki środków trwałych dokonuje się przez obliczenie odchylenia jakie występuje między wielkością środków trwałych w badanym okresie (M1) i w porównywalnym okresie (M0). Odchylenie to można wyrazić w następujący sposób:a) jako różnicę absolutną: M == M1 – M0b) jako różnicę względną: Tm = ( M1 – M0 ) / M0c) jako wskaźnik przyrostu; M = ( M1 / M0 ) * 100Ważną rolę w analizie środków trwałych odgrywa badanie struktury środków trwałych oraz tendencje zachodzących zmian.Wskaźnik odnowienia środków trwałych obrazuje jakościowe zmiany, jakie zachodzą w zasobach środków trwałych w związku z działalnością inwestycyjną.Wod = ( M1 / Mp ) * 100M1 – wartość brutto środków trwałych uzyskanych z inwestycji w badanym okresieMp – wskaźnik brutto środków trwałych według stanu na początku badanego okresuZmiany jakościowe występujące w środkach trwałych unaocznia również wskaźnik likwidacji, który informuje o tempie wycofania z eksploatacji zużytych technicznie lub ekonomicznie środków trwałych.W1 = ( W1z / Mp ) * 100W1z – wskaźnik brutto środków trwałych zlikwidowanych w badanym okresieOgólną ocenę stopnia zużycia środków trwałych można ocenić na podstawie porównania umorzonych środków trwałych z ich wartością początkową:

31

Wu = ( Uo / Mk ) * 100Uo – dotychczasowe umorzenie środków trwałych według stanu na koniec badanego okresuMk – wartość brutto środków trwałych według stanu na koniec badanego okresuStopień nasycenia przedsiębiorstwa środkami trwałymi określa wskaźnik technicznego uzbrojenia pracy:Uz = M / ZM – wartość środków trwałych jaka przypada na jednego pracownikaZ – przepracowane roboczogodziny

106. Jaki jest zakres badania efektywności wykorzystania maszyn i urządzeń?Analiza środków wytwórczych powinna dotyczyć zarówno stopnia ich wykorzystania w czasie pod względem ekstensywnym oraz wykorzystania ich parametrów technicznych, technologicznych i organizacyjnych w tym również wydajności na minutę lub godzinę, czyli pod względem intensywnym.Wyszczególnienie Efektywny czas

pracy w godzinach

Wydajność jednej maszynogodziny w zł.

Wydajność produkcji w mln zł.

Rok ubiegły 57460 200 11492Rok badany 61753 210 12963Odchylenia +4293 +10 +1476a) wpływ wzrostu efektywnego czasu przez wzrost liczby maszyn na wzrost produkcji +2873 h * 200 = +575b) wpływ zmniejszenia przestojów na wielkość produkcji +1420 h * 200 = +284c) wpływ wzrostu wydajności maszyn 61753 * (+10) = +617 RAZEM + 1476Zwiększenie ekstensywnego i intensywnego wykorzystania czasu pracy maszyn przyczyniło się do wzrostu wartości produkcji o 901 mln zł. (284 + 617)

107. Na czym polega intensywne i ekstensywne wykorzystanie maszyn i urządzeń?Analiza środków wytwórczych powinna dotyczyć zarówno stopnia ich wykorzystania w czasie pod względem ekstensywnym oraz wykorzystania ich parametrów technicznych, technologicznych i organizacyjnych w tym również wydajności na minutę lub godzinę, czyli pod względem intensywnym.

108. Zakres analizy intensywnego wykorzystania maszyn i urządzeń.

32

Wzrost intensywnego wykorzystania środków trwałych uzyskuje się głównie przez optymalne wykorzystanie parametrów technicznych, technologicznych i organizacyjnych:Win = ( tww / twrz ) * 100tww – optymalna wielkość parametru wyrażona w jednostkach naturalnychtwrz – wielkość parametru rzeczywiście osiągniętaWskaźnik intensywnej wydajności maszyny czy urządzenia oblicza się na podstawie wzoru:Wi = ( Wrz / Wp ) * 100Wrz – wydajność rzeczywista maszyny na minutę Wp – potencjalna wydajność maszyny na minutę

109. Jak dokonuje się analizy wykorzystania maszyn i urządzeń na podstawie zużycia energii elektrycznej?

110. Jaki jest zakres analizy ekstensywnego wykorzystania maszyn i urządzeń w procesie produkcyjnym?Badanie ekstensywne maszyn i urządzeń może być prowadzone przy pomocy następujących wskaźników:Wskaźnik gotowości produkcyjnej maszyn I urządzeń – informuje o ogólnym stanie zagospodarowania maszyn i urządzeń w działalności wytwórczejWag = ( Muz / Mup) * 100Muz – przeciętna liczba (wartość) maszyn I urządzeń zainstalowanychMup – przeciętna liczba (wartość) maszyn I urządzeń posiadanychWskaźnik sprawności produkcyjnej maszyn i urządzeń:Wms = ( Muc / Mup ) * 100Muc – przeciętna liczba (wartość) maszyn I urządzeń czynnych na najliczniejszej zmianieWskaźnik zaangażowania produkcyjnego maszyn i urządzeń – odzwierciedla stopień włączenia maszyn i urządzeń do procesu produkcyjnego, określając niewykorzystane możliwości zainstalowanego parku maszynowego.Wmz = ( Muc / Muz ) * 100Wskaźnik wykorzystania maszyn i urządzeń w czasie, czyli w ujęciu ekstensywnym oblicza się przy pomocy wzorów:Wskaźnik wykorzystania czasu roboczego w maszynogodzinach:Vczr = ( Tp / Tr ) * 100Tp – czas pracy maszyny liczony w maszynogodzinachTr – czas roboczy obejmujący czas pracy i czas postojów liczony w maszynogodzinachWskaźnik wykorzystania czasu roboczego w dniach lub godzinach niezależnie od tego czy czy przedsiębiorstwo pracuje w ruchu ciągłym czy na jedną zmianę:

33

Wczk = ( Tn / Tk ) * 100Tn – czas nominalnyTk – czas kalendarzowyWczk = ( Te / Tk ) * 100Te – czas efektywny 111. Na czym polega integralne wykorzystanie maszyn i urządzeń?

112. W jaki sposób dokonuje się oceny stopnia wykorzystania maszyn i urządzeń występujących w procesie produkcyjnym (wydziale, zakładzie)?

113. Jaki jest wpływ gospodarowania środkami trwałymi na przyrost produkcji?Analizę gospodarowania środkami trwałymi przeprowadza się celem wykrycia i uruchomienia rezerw wzrostu produkcji obok podejmowania skutecznych decyzji zmierzających do uzyskiwania lepszych efektów ekonomicznych. Poprawa bowiem produktywności środków trwałych przyczynia się do wzrostu produkcji. Rentowność środków trwałych przedstawia następująca formuła:Em = ( Fw / Km ) * 100Fw – wielkość wyniku finansowego przedsiębiorstwaKm – koszty eksploatacji środków trwałychNiepełne wykorzystanie zdolności potencjalnych do świadczeń na rynku wpływają na obniżenie zysku, co można wyrazić następującą formułą:Rz = Fwm + Ko [ ( 100 – W0 / 100 ) ]Rz – wpływ rezerw tkwiących w niepełnym wykorzystaniu potencjalnej zdolności do świadczeń na rynkuFwn – zysk nettoKo – przeciętne względnie stałe koszty produkcjiW – wskaźnik integralnego (intensywnego i ekstensywnego) wykorzystania potencjalnej zdolności do świadczeń na rynku

114. Jaka jest zależność między ciągłością produkcji, a kształtowaniem się kosztów amortyzacji przypadającej na jednostkę produktu?Amortyzacja jest kosztem pośrednim i stałym. Występuje bez względu na wielkość produkcji. Koszt ten powstaje nawet gdy produkcja nie odbywa się. Ciągłość produkcji stwarza szansę zwiększania ilości wytwarzanych wyrobów co z kolei prowadzi do rozliczenia kosztów amortyzacji na większą liczbę wyrobów i w rezultacie obniżenia kosztów jednostkowych.

115. W jaki sposób można badać stopień racjonalnego wykorzystania środków trwałych?

34

Stopień wykorzystania maszyn i urządzeń można badać pod względem ekstensywnym korzystając ze wskaźników:- gotowości produkcyjnej- wykorzystania czasu roboczego- czasu pracy- przestojów

Badanie pod względem intensywnym ujmuje wskaźniki:- intensywności pracy- intensywnej wydajności

116. Jaki jest zakres rzeczowy i tematyczny analizy gospodarowania materiałami?Gospodarka materiałowa odgrywa wielką rolę w działalności produkcyjnej przedsiębiorstwa, gdyż pływa zarówno na ilość produkcji i jej jakość, a tym samym na kształtowanie się kosztów i osiągany zysk. Istota gospodarki materiałowej polega przede wszystkim na zaspakajaniu potrzeb produkcyjnych przy jednoczesnej dążności do minimalizacji zużycia i eliminacji wszelkich zakłóceń w przepływie materiałów zarówno w sferze produkcji jak i obrotu, a także na racjonalnym doborze materiałów i surowców intraczynnikowych i interczynnikowych we wszystkich fazach procesy produkcyjnego. W gospodarowaniu materiałami i surowcami można wyodrębnić kilka faz:

1. Pozyskiwanie surowców i materiałów2. Składowanie zasobów materiałowych3. Przemieszczanie fizyczne materiałów w procesie i magazynowaniu4. Kontrolowanie dopływu, magazynowania i użytecznego wykorzystania

materiałów w procesie produkcyjnym5. Bieżące zagospodarowanie produkcyjne surowców wtórnych

Przedmiotem analizy gospodarki materiałowej są: surowce, materiały, paliwo, energia, opakowania, półfabrykaty, części zamienne, zespoły i podzespoły, surowce wtórne itp.Do zakresu analizy w ramach gospodarki materiałowej należą takie zagadnienia jak:

1. Zaopatrzenie materiałowo-techniczne2. Kooperacja bierna3. Zużycie materiałów i materiałochłonność produkcji4. Kształtowanie się zapasów

117. Jaki jest zakres analizy materiałochłonności produkcji całkowitej i jednostkowej?Analiza zużycia materiałów – polega na zbadaniu stopnia racjonalności wykorzystania materiałów w działalności przedsiębiorstwa oraz ustaleniu rezerw w zużywaniu materiałów i ich wpływu na wielkość produkcji, koszty i zysk.

35

Materiałochłonność produkcji – wielkość nakładów materiałowych ponoszonych na wytworzenie określonych dóbr – produktów o określonych cechach użytkowych. Poziom i dynamikę materiałochłonności produkcji określa się przy pomocy następujących wskaźników:

1. Materiałochłonności całej produkcji.2. Materiałochłonności jednostki produktu – wyrobu.

Wskaźnik produkcyjnego wykorzystania materiału określa się na podstawie struktury technicznych norm zużycia w oparciu o formułę:Nzb = Nt x Vs + O + B + Sgdzie:Nzb – norma zużycia bruttoNt – norma teoretyczna określająca wielkość potrzebnych do produkcji surowców i materiałówVs – współczynnik strat technologicznychO – ilość odpadów produkcyjnych w całym cyklu produkcyjnymB – ilość braków produkcyjnych (niezgodność z normą)S – ilości stłuczki występującej w całym cyklu produkcyjnymZużycie materiałów na jednostkę produkcji zależy od wielu czynników, do których zaliczyć między innymi:

wielkość braków, odpadów i stłuczki, konstrukcję wyrobu, proces technologiczny i poziom techniczny produkcji, jakość surowców i materiałów, warunki magazynowania.

118. Na czym polega analiza bilansu materiałowego w przedsiębiorstwie?Bilans materiałowy uwzględnia wszelkie przychody, rozchody i ustala stan zapasów materiałowych na dany okres. Analiza polega na ustaleniu czy ruch materiałów jest zgodny z planami i normami. Analiza taka pozwala ustalić gospodarność bądź niegospodarność jednostki. Wspomaga również zaopatrzenia wskazując wielkość materiałów jaką trzeba zamawiać by utrzymać płynność produkcji i nie narazić przedsiębiorstwa na dodatkowe koszty składowania.

119. Kierunki analizy zaopatrzenia, dostaw i występujących zakłóceń.Sprawność jest pochodną dwóch czynników skuteczności i ekonomiczności.Sprawnym – nazywa się takie działanie, które zmierza do osiągnięcia wyznaczonego celu przy najmniejszym nakładzie zaangażowanych sił i środków.Skutecznym – jest natomiast takie działanie w wyniku którego osiąga się rezultat – wynik równy założonemu.Natomiast ekonomicznym jest działanie, które pozwala osiągnąć założony rezultat przy najniższym koszcie. Wydajność służby zaopatrzenia oblicza się wg wzoru:Liczba pozycji asortymentowych materiałów w obrocie

36

Liczba osób zatrudnionych w działalności zaopatrzeniowej

120. Kierunki badania przebiegu kooperacji biernej w zaopatrzeniu.Analiza efektywności kooperacji biernej powinna odpowiadać na pytanie czy wytwarzać daną część, zespół czy podzespół we własnym zakresie czy kooperować z dostawcą.Ilość krytyczną dla produkcji własnej i kooperacyjnej oblicza się na podstawie następującej formuły:Ks. W – Ks. KBK. = Z Pkb/szt – Z Pw/sztgdzie:Pk – ilość produkcji krytycznejKsPw – koszty stałe produkcji własnejKsPkb – koszty stałe produkcji kooperacyjnejKzPw/szt – koszty zmienne jednostkowe produkcji własnejKzPk/szt – koszty zmienne jednostkowe produkcji kooperacyjnejPrzy analizie kooperacji biernej uwzględnia się następujące zagadnienia:

1) Zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na dany materiał (detal) z tego:b) pokrycie przez własną produkcję,c) pokrycie w drodze kooperacji,

2) Jednostkowy koszt własny detalu ponoszony przez przedsiębiorstwo.3) Cena płacona kooperantowi za dany materiał (detal).4) Udział dostaw kooperacyjnych w pokryciu zapotrzebowania.

Podstawą analizy terytorialnego zakresu kooperacji jest sprawdzenie możliwości obniżenia kosztów. W tym celu należy dokonać:

1) Oceny wysokości kosztów transportu i ich udziału w cenie płaconej dostawcy.

2) Zbadania możliwości alokacji zamówień na detale kooperacyjne u producentów położonych w najbliższym otoczeniu.

121. Jakie są zadnia i cele analizy zapasów materiałowych?Analiza gospodarki zapasami materiałowymi zajmuje się określeniem efektywności tworzenia i utrzymywania zapasów materiałowych w przedsiębiorstwie.Na kształtowanie się wielkości zapasów wpływają następujące czynniki:

a) wielkość przychodu (zakupu, produkcji),b) wielkość rozchodu (zużycia, sprzedaży),c) zmiany asortymentowe,d) starzenie się zapasów.

Celem analizy zapasów materiałowych jest zbadanie:1. Poziomu zapasów materiałowych.2. Dynamiki zapasów materiałowych.3. Struktury zapasów materiałowych.4. Kosztów gospodarowania zapasami.5. Zakresu gospodarowania zapasami nieprawidłowymi.

37

Stany normatywne zapasów materiałowych ocenia się na podstawie kosztów gospodarowania zapasami, na które składają się:

1. Koszty tworzenia zapasów materiałowych – obejmują: złożenie zamówienia, transport, ubezpieczenia w transporcie, straty i ubytki w transporcie, koszty wyładunku oraz koszty odbioru ilościowego i jakościowego.

2. Koszty utrzymania zapasów materiałowych – obejmują: utrzymanie pomieszczeń i budynków magazynowych, płace i ubezpieczenie pracowników zatrudnionych w magazynach, konserwacja materiałów, straty i ubytki magazynowe, oprocentowanie środków obrotowych zaangażowanych w zapasach, ubezpieczenie urządzeń magazynowych.

3. Koszty wyczerpania się zapasów materiałowych – powstają w wyniku zakłóceń z braku materiałów – obejmują one: koszty przestojów, pracę w godzinach nadliczbowych związanych z nadrabianiem powstałych zaległości produkcyjnych, kar płaconych odbiorcom za nieterminowe wykonanie umów.

Do najczęściej spotykanych przyczyn powstawania i wzrostu zapasów nieprawidłowych należą:

1) Zmiany rozmiarów i struktury produkcji.2) Wprowadzenie zmian konstruktorskich i technologicznych.3) Niekompletność i spiętrzanie dostaw.4) Opóźnianie w uruchamianiu nowej produkcji.5) Zamawianie materiałów w ilościach przekraczających potrzeby.

122. Jaki jest wpływ organizacji procesów produkcyjnych na czas i wielkość zapasów produkcyjnych w toku produkcji?Im proces produkcyjny jest bardziej skoncentrowany tym zapasy produkcyjne są mniejsze. Aby zmniejszyć wielkość zapasów należy linię produkcyjną połączyć w jak najbardziej złożony agregat. Dzięki temu przedmiot pracy nie musi czekać na transport między stanowiskowy lecz od razu jest przetwarzany dalej do obróbki. Przepływ przedmiotów pracy musi być dobrany do możliwości produkcyjnych stanowisk i uregulowany tak by półfabrykat nie musiał czekać na dalszą obróbkę. Wielkość zapasów zależy też od tego jak przekazywane są przedmioty pracy pomiędzy stanowiskami pracy. Jeżeli półprodukty są przekazywanepojedynczo to wielkość zapasów w toku produkcji jest mniejsza. Jeżeli natomiast przekazuje się je do dalszej obróbki partiami część zalega zanim zostanie przetworzona i zwiększa zapasy w toku produkcji.

123. Jaki jest zakres poziomego analizowania zróżnicowania produktów w ocenie zdolności zaspokajania potrzeb rynku?Poziome zróżnicowanie produktu polega na tym, że poszczególne odmiany wyrobów, mimo że zaspokajają tę samą potrzebę to jednak służą odmiennym celom. W tym rodzaju różnicowania występuje zjawisko ich substytucji i

38

komplementarności. W poziomej analizie zróżnicowania produktów i usług dokonuje się analizy metodą ABC, która jest ważnym instrumentem wyznaczania głównych zadań i priorytetów przedsiębiorstwa. Przy pomocy tej metody można sporządzić dokładną analizę grup produktów, obszarów sprzedaży i grup klientów. Analiza ABC ułatwia klasyfikację odbiorców i ich ważność dla przedsiębiorstwa.Rozróżnia się 3 klasy odbiorców:Klasa A – odbiorcy, z którymi przedsiębiorstwo dokonuje ok. 75% obrotówKlasa B – odbiorcy, z którymi przedsiębiorstwo dokonuje ok. 20% obrotówKlasa C – odbiorcy, z którymi przedsiębiorstwo dokonuje ok. 5% obrotówPodobną klasyfikację można przeprowadzić w odniesieniu do sprzedawanych produktów (ABC)Inną metodą klasyfikacji produktów jest metoda macierzy portfela

1. Znaki zapytania – produkty te wyróżniają się stosunkowo niskim udziałem na rynku, ale osiągnąć mogą wysokie stopy wzrostu, wymagają systematycznej analizy.

2. Gwiazdy – osiągają względnie wysoki udział na rynku i wysoką stopę wzrostu. Produkty tej grupy wyróżniają się ponadprzeciętnym wzrostem i mogą zajmować na rynku dominującą pozycję aż do momentu osiągnięcia fazy dojrzałości.

3. Dojne krowy – tworzą grupę produktów, które uzyskały względnie wysoki udział na rynku, ale wykazują niską stopę wzrostu lub całkowity zastój.

4. Psy – produkty, które osiągnęły niski względny udział na rynku i wykazują jednocześnie niską stopę wzrostu.

124. Jaki jest zakres pionowego zróżnicowania produktów w ocenie zdolności zaspokajania potrzeb rynku?Analiza pionowego zróżnicowania produktów dotyczy głównie oceny różnic w zakresie poziomu jakości wyrobów, czyli zróżnicowania ich wartości użytkowych. Zarówno dla producenta jak i konsumenta podstawową kwestią przy ocenie korzyści uzyskiwanych ze sprzedaży i użytkowania wyrobów o określonym poziomie jakości jest wielkość korzyści uzyskiwanych ze sprzedaży i użytkowania danego wyrobu. Jeśli ta wielkość korzyści będzie duża. rynek może zareagować wzrostem popytu. Analiza pionowego zróżnicowania produktów dotyczy również oceny kierunków zmian jakości. Pionową zmianę jakości produktu określić można jako zmianę w górę lub w dół, której nie towarzyszy zmiana ceny. Fakt zróżnicowania produktów wywołać może interakcję popytową i kosztową lub obie te interakcje jednocześnie.Do głównych zadań analizy jakości produkcji należy zaliczyć: 1) określenie poziomu jakości produkcji w badanym okresie i jego ocenę na podstawie metody porównania,2) rozpoznanie czynników wpływających na jakość produkcji,

39

3) sformułowanie skutków ekonomicznych wywołanych zmianami jakości produkcji.

125. Jaki jest zakres przestrzennego zróżnicowania produktów na rynku?Analiza przestrzennego zróżnicowania produktów jest ważnym instrumentem zarządzania i konkurencji przedsiębiorstwa stosowanym dla optymalnego rozmieszczenia produktów zgodnie z ich cechami. Analiza obszarów sprzedaży wskazuje na różnice w ich strukturze oraz znaczenie każdego z nich dla przedsiębiorstwa. Na podstawie danych statystycznych można zorientować się czy potencjał wszystkich obszarów jest równomiernie wykorzystany. Analizując odchylenia powinno się porównywać obszary słabej sprzedaży z najlepszymi obszarami sprzedaży, co powinno pozwolić na ocenę występujących różnic i możliwości poprawy. Analizę obszarów sprzedaży między sobą dokonuje się na podstawie ustalenia odchyleń w przychodach ze sprzedaży oraz kosztach zmiennych i kosztach stałych, a także w marżach pokrycia. Należy ustalić przyczyny niskich obrotów, odchyleń w kosztach zmiennych, kosztach dystrybucji, kosztach składowania, kosztach wysyłki, kosztach produkcji itp. Jako uzupełnienie przedsiębiorstwo powinno prowadzić analizę klientów z podziałem na poszczególne obszary sprzedaży.

126. Na czym polega doskonała i niedoskonała konkurencja na rynku?Konkurencja doskonała:- duża liczba kupujących i sprzedających- identyczność produktu- pełna swoboda wchodzenia na rynek i wychodzenia z niego- doskonała informacja w każdej chwili dostępna dla wszystkich- cena wyznaczona przez mechanizm rynkowy.

Konkurencja niedoskonała:- monopolistyczna- odnosi się do tych rynków, na których swoją działalność gospodarczą

prowadzi względnie duża liczba firm oferujących na sprzedaż podobne, ale nie identyczne produkty.

127. Na czym polega aktywne i bierne uczestnictwo na rynku?Konkurencja bierna - jednostka przyjmuje istniejący układ cen rynkowych jako dany z góry i niezależny od postępowania danej jednostkiKonkurencja czynna - jednostka świadomie usiłuje kształtować istniejący układ cen w sposób dla siebie najkorzystniejszy. Konkurencja czynna może różnić się co do zakresu. Można bowiem rozróżnić konkurencję w zakresie cen sprzedaży, w zakresie kosztów ( cen nabycia ). oraz w zakresie skali preferencji innych jednostek. Konkurencja czynna może odbywać się w każdym z tych zakresów oddzielnie lub też w łącznej ich kombinacji.

128. W jaki sposób ocenia się siłę konkurencyjną uczestników na rynku?

40

Istota konkurencji polega na dążeniu do przekształcenia warunków wymiennych na własną korzyść. Stopień w jakim te warunki wymienne zostały przekształcone są miarą siły konkurencyjnej danego przedsiębiorstwa. Tę sile konkurencyjną można mierzyć w:- absolutnej wielkości zysku przeciętnego- stosunkiem sumy utargów do sumy kosztów, który jest identyczny ze

stosunkiem ceny do kosztów przeciętnych- stosunkiem sumy zysków do sumy kosztów, który jest identyczny ze

stosunkiem zysku przeciętnego do kosztów przeciętnych- stosunkiem sumy zysku do ogólnej sumy utargów, który jest identyczny

ze stosunkiem zysku przeciętnego do ceny.

Wszystkie te miary oceny są równorzędne. Przeważnie przyjmuje się za miarę oceny siły konkurencyjnej stosunek zysku do ceny. Zysk przeciętny przyjmuje się jako różnicę między ceną a kosztami przeciętnymi.Sk = ( C – K ) / CC – cena K – koszty przeciętneMiara ta waha się od zera w przypadku gdy cena jest równa kosztom przeciętnym, a więc gdy ma się do czynienia z konkurencją bierną aż do jedności kiedy mamy do czynienia z monopolem absolutnym.

129. Jakie czynniki określają optymalną cenę sprzedaży na rynku?

Podaż Podaż

Popyt

Cena optymalna Cena

Optymalna cena sprzedaży na rynku pozwala na sprzedanie wszystkich produktów, które oferujemy i uzyskanie maksymalnego zysku. Nasza podaż musi odpowiadać wielkości zapotrzebowania na nasze towary. Po cenie optymalnej całkowicie zaspokoimy potrzeby konsumentów i osiągniemy największy przychód.

41

130. Jakie jest kryterium oceny efektywności funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa?Efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa wyraża jego rentowność. Oznacza ona, że dochody uzyskane przez przedsiębiorstwo z działalności gospodarczej przewyższają jego koszty. Mówi się wówczas, że przedsiębiorstwo jest rentowne.Gdy koszty są większe od uzyskiwanych dochodów, wtedy określa się przedsiębiorstwo jako deficytowe albo mówi się o rentowności ujemnej. Rentowność jest jedną z najbardziej syntetycznych miar wyniku finansowego przedsiębiorstwa i może być określoną sumą bezwzględną zysku albo występować w postaci wskaźników procentowych rentowności.

131. Jakie są podstawowe kierunki rozwoju przedsiębiorstwa i oceny jego efektywności?Wskaźnik rentowności:R = Z * 100 / KwZ – zysk przedsiębiorstwaKw – koszty własneStopa zysku:Sz = z * 100 / (Mt + Mo )Mt – majątek trwałyMo – majatek obrotowyWskaźnik rentowności w przedsiębiorstwie handlowym:R = Z * 100 / SS – sprzedażWskaźnik przeciętnej marży:Wm = M * 100 / SM – suma marżWskaźnik poziomu kosztów:Wk = Wm – RWk = Kh * 100 / SKh – koszty handlowe

133. Na czym polega analiza wyboru źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstwa?Aby przedsiębiorstwo się rozwijało potrzebne są duże nakłady finansowe. Jeżeli dana jednostka gospodarcza dobrze prosperuje to przeznacza swój zysk na cele inwestycyjne. Jednak najczęściej jest to za mato. Powstaje więc problem skąd wziąć fundusze na rozwój. Istnieje kilka sposobów pozyskania określonych sum: - zaciągnięcie kredytu w banku - wyemitowanie własnych obligacji ( jeżeli jest do lego uprawniona )- zwiększenie kapitału własnego przez wniesienie dodatkowych wkładów

przez właścicieli z kraju- pozyskanie kapitału zagranicznego

42

Wybór odpowiedniego źródła musi być przeanalizowany czy będzie on opłacalny, czy przyniesie zyski i która z tych metod jest najbardziej rozwojowa. Przy kredytach czy emisji obligacji należy zwrócić uwagę na odsetki.

134. W jaki sposób można interpretować wartość przedsiębiorstwa?Wartość firmy wynika z: - reputacji - renomy firmy - jej korzystnej lokalizacji

Renoma firmy – jest określeniem bardzo zróżnicowanym, zależy ona bowiem od uznania jej produktów na tynku, wysokości notowanej marki firmy, od korzystnych kontraktów z dostawcami i odbiorcami, od tradycji, jaką firma ma w eksporcie swoich wyrobów, od systemu dystrybucji, od posiadanej kadry technicznej i handlowej, posiadanych patentów itp. Dobra renoma firmy pozwala zazwyczaj łatwiej, a niekiedy i drożej, sprzedawać jej wyroby. Wartość firmy wycenia się jako różnicę między sumą zapłaconą za sprzedawany podmiot gospodarczy a jego wartością rynkową w dniu dokonania sprzedaży.

135. Jakie czynniki wpływają na wartość przedsiębiorstwa?Wartość firmy wynika z: - reputacji - renomy firmy - jej korzystnej lokalizacji

43