METODY BADAŃ PEDAGOGICZNYCH

jest nauką traktującą o sposobach działań służących rozwiązywaniu problemów.

(S. Palka)

Metodologia badań pedagogicznych

Metody badań pedagogicznych

Badania ilościowe Badania jakościowe

Pozytywy: poznawanie współzależności między zmiennymi

niezależnymi i zależnym badania porównawcze z uwzględnieniem takich zmiennych

jak wiek, płeć, pochodzenie itp. korzystanie ze statystyki w interpretacji wyników badań

NEGATYWY: nie ukazują kontekstu badanych zjawisk ograniczają się do powierzchownej rejestracji zewnętrznych

zachowań nadmiernie koncentrują się na dużej liczbie danych i

analizie statystycznej

Badania ilościowe - ocena

Pozytywy: W badaniach możemy podejmować problematykę konkretnych osób-

doświadczenia, przeżycia Pozwala na podejmowanie takich zagadnień, które dotyczą

poszczególnych ludzi, jednostkowych przypadków, a także zjawisk złożonych treściowo i znaczeniowo. Np. styl życia

Można także poznawać zjawiska- zmienne o charakterze procesu społecznego Np. Transformacja

Negatywy: Subiektywizm Podważana jest wiarygodność tych badań z powodu braku możliwości

powtórzeń Trudności w analizie mało skatagoryzowanych danych

Badania jakościowe - ocena

Badania jakościowe: szczegółowy opis

faktów i zjawisk, ich interpretacjaBadania ilościowe:

dokładny pomiar faktów, zjawisk

Metoda badań - zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego.

A. Kamiński

Technika badań - czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów.

A. Kamiński

Narzędzie badawcze - jest przedmiotem służącym do realizacji wybranej techniki badań.

T. Pilch

Rozróżnienie terminologiczne:

Eksperyment pedagogiczny Testy osiągnięć szkolnych Metoda socjometryczna Analiza dokumentów Metoda sondażu Metoda dialogowa Metoda biograficzna

Klasyfikacja metod i technik pedagogicznych według M.

Łobockiego

Obserwacja prowadzona w specjalnie zorganizowanych warunkach. Postawa eksperymentatora ma charakter interweniujący w badane zjawiska, zaś postawa obserwatora jest bierna w stosunku do badanej rzeczywistości.

M. Łobocki

Metoda naukowego badania określonego wycinka rzeczywistości wychowawczej, polegająca na wywoływaniu lub tylko zmienianiu przebiegu procesów przez wprowadzenie do nich nowego czynnika i obserwowanie zmian powstałych pod jego wpływem.

W. Zaczyński

EKSPERYMENT PEDAGOGICZNY

Badania socjometryczne dotyczą najczęściej:

- identyfikowania osób wymagających specjalnej uwagi,

- klasyfikowania wg różnych kategorii wyboru,

- ustalenia struktury wewnętrznej grupy,

- mierzenia wielkości wpływu jednych osób na drugie.

METODA SOCJOMETRYCZNA

Nazywane są często testami wiadomości nazwa ta jest niezbyt fortunna.

Ogranicza test tylko do zdolności pamięciowych. Tymczasem testy dotyczą

różnych poziomów wiedzy i umiejętności. Zgodnie z taksonomią mogą one

obejmować:

proste odtwarzanie pamięci

rozumienie

umiejętność rozwiązania znanego problemu

umiejętność rozwiązania nowego problemu

krytyczną ocenę sytuacji

zdolność do syntezy.

TESTY OSIĄGNIĘĆ SZKOLNYCH

nie jest metodą samodzielną metodą

przybiera ona przeważnie –poza wykorzystaniem jej w opracowaniach historycznych-charakter metody uzupełniającej, a nie podstawowej. Dzieje się tak często z powodu braku możliwości jednoznacznej interpretacji badanych dokumentów, a tym samym pewnego niedosytu co do trafnej i rzetelnej ich analizy.

analiza dokumentów polega na uporządkowaniu i interpretacji zawartych w nich treści pod kątem problemu( celu) badawczego lub także hipotezy roboczej.

dotyczy ona w dużej mierze nie tylko materiału otrzymanego w procesie zainicjowanych specjalnie badań, lecz także w wyniku działań nie związanych bezpośrednio z podejmowanym procesem badawczym. Zależy to od rodzaju dokumentu poddanego analizie.

obejmuje nie tylko materiały archiwalne w ścisłym znaczeniu tego słowa, ale także aktualne wytwory dzieci i młodzieży, jak : rysunki, zeszyty szkolne, listy, pamiętniki czy twórczość literacka.

ANALIZA DOKUMENTÓW

1. Techniki sondażu z zastosowaniem ankiety – technika

ankiety audytoryjnej, pocztowej, prasowej, w tym

ankieta anonimowa i jawna

2. Techniki sondażu z zastosowaniem wywiadu tj. częściowo

lub całkowicie swobodnego i wywiadu

ustrukturalizowanego czy skategoryzowanego oraz

wywiadu jawnego i ukrytego a także wywiadu

indywidualnego i zbiorowego

METODA SONDAŻU

1. Rozmowa indywidualna i grupowa

2. Rozmowa bezpośrednia i pośrednia

3. Rozmowa oparta na słuchaniu biernym lub

czynnym

METODA DIALOGOWA

analiza życia jednostek, opis ich sytuacji rodzinnej, szkolnej, życiowej, która może mieć związek z naszym przedmiotem badania

jest zbliżona do studium indywidualnego przypadku

może być to: autobiografia (dana osoba sama opisuje swoje losy); psychobiografia (analiza osobowości); biografia tematycza (analiza losów danej osoby pod kątem związanym z naszym przedmiotem badań); historiografia (analiza losów osoby w danych warunkach historycznych); socjobiografia (analiza losów danej osoby w danych warunkach społeczno-kulturowych)

METODA BIOGRAFICZNA

Metoda etnograficzna

Metoda studium przypadku

Metody zbierania materiałów:

- Obserwacja uczestnicząca

- Otwarty wywiad pogłębiony (wywiad

narracyjny, historia mówiona)

- Dyskusja grupowa

Klasyfikacja metod – badania jakościowe według T. Pilcha

I. Faza budowania koncepcji badawczej

1. Określenie zakresu badań

2. Studia nad literaturą kwerenda

II. Faza projektowania warsztatu badawczego

3. Etap wyboru terenu badań, doboru próby

4. Budowa narzędzi badawczych

III. Faza realizacji badań

5. Opracowanie harmonogramu badań

6. Gromadzenie materiałów empirycznych

IV. Faza analityczno-opisowa

7. Opracowanie i porządkowanie materiałów

8. Opis i analiza danych empirycznych

9. Weryfikacja założeń badawczych i hipotez

Struktury postępowania badawczego

Arkusz obserwacji zajęć

Kwestionariusz wywiadu

Kwestionariusz ankiety

Przykładowe narzędzia badawcze

Arkusz obserwacji zajęć ARKUSZ OBSERWACJI ZAJĘĆ Imię i nazwisko nauczyciela: .................................................................................................................. Rodzaj zajęć: ........................................................................................................................................... Data: ......................................................................................................................................................... Klasa ( grupa ): ........................................................................................................................................ Temat zajęć: ............................................................................................................................................ Hospitujący: ............................................................................................................................................ Cele

zajęć: ............................................................................................................................................................................................................................

Cel hospitacji: ..................................................................................................................................... Metody pracy: ..........................................................................................................................................

OBSERWACJA ZAJĘĆ TAK NIE CZĘŚCIOWO UWAGI1. Dostosowanie zadań do możliwości uczniów 2. Zainteresowanie uczniów tematem 3. Aktywność uczniów podczas zajęć dociekliwość stawianie pytań wnioskowanie współdziałanie

komunikacja4. Motywacja ucznia do pracy wewnętrzna/zewnętrzna5. Ocena pracy uczniów samoocena ocena nauczyciela6. Ewaluacja – czy cele zostały osiągnięte

Ankieta a wywiad Ankieta- Obszerna ale nie

pogłębiona wiedza- informuje nie

wyjaśnia- Adresowana do

dużych grup- Kafeterie pytań

zamkniętych lub półotwartych

Wywiad- Umożliwia zgłębienie

tematu- Oparty na

indywidualnych przypadkach

- Bazuje na otwartych pytaniach

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!