LabVIEW Programının Kullanılması

1.DERS:

LabVIEW KULLANICI ARAYÜZÜNÜN TANITILMASI LabVIEW ekranı “Block Diagram” ve “Front Panel” olmak üzere iki ana kısımdan olusur. Sırası ile bu iki kısım blok diyagram ve ön panel olarak adlandırılır. Blok diyagram görsel programlama dillerinde kod yazma bölümüne, ön panel ise kullanıcı ara yüzünün hazırlandıgı formlara karsılık gelmektedir.

Sekil 1.1: “Ön Panel” ve “Blok Diyagram” görüntüleri Ön panelde ve blok diyagramda kullanılan iki önemli araç paleti vardır. Ön panelde kullanılan palete “Kontrol Paleti” , blok diyagramda kullanılan palete ise “Fonksiyon Paleti” adı verilmistir.

Sekil 1.2: “Fonksiyon Paleti” ve “Kontrol Paleti” Ön panelde ve blok diyagramda ortak kullanılan bir baska palet ise araç paletidir. Buradaki araçlar fare isaretçisinin özel islem biçimleridir. Fare isaretçisi araç paletinden seçilen ikona dönüsür. Buradaki araçlar blok diyagramdaki ve ön paneldeki nesnelerin düzenlenmesinde ve isletilmesinde kullanılır.

Sekil 1.3: Araç Paleti Araç paletinin en üstündeki “Automatic Tool Selection” butonu eger seçili ise yesil led yanmaktadır. Böylece LabVIEW ihtiyacınız olan aracı tasarım anında otomatik olarak seçmektedir. Yinede LabVIEW ihtiyacınız olan aracı sezemez ise araç paletinden istediginiz isaretçi fonksiyonunu kendiniz seçebilirsiniz.

LabVIEW de kullanılan nesneler: Kontroller – (controls): Blok diyagrama veri girisi saglayan nesnelerdir. Göstergeler – (indicators): Blok diyagramda üretilen sonuçları görüntüleyen nesnelerdir. Fonksiyonlar – (functions): Fonksiyonlar LabVIEW’in temel islem elemanlarıdır.

Sekil 1.4: LabVIEW’de kullanılan nesneler. Sekil 1.4’deki ön panelde kullanılan metin kutusu programa veri girisi sagladıgı için bir kontroldür. Karakter sayısını gösteren nesne ise sayısal bir göstergedir. Ön panelde kullanılan kontrol ve göstergelerin blok diyagramdaki karsılıkları terminaller olarak adlandırılmıstır. Her bir terminalin rengi ve sembolü o terminalin veri tipini gösterir. Kontrol elemanları, göstergelere göre daha kalın bir çerçeveye sahiptir. Bununla birlikte sembollerde terminalin kontrol veya gösterge oldugunu isaret eden bir ok vardır. Eger ok sag tarafta ise terminal kontrol, sol tarafta ise terminal göstergedir. Ön panelde ki kontroller ve göstergeler blok diyagramda ikon terminalleri seklinde veya veri tipi terminalleri seklinde görünmektedir. Varsayılan olarak ön panel nesneleri blok diyagramda ikon görünümündedir. Veri tipi görünümüne geçmek için kısayol menüsünden “view as icon” iptal edilir. Veri tipi görünümü ikon görünümüne göre daha az yer kaplamaktadır. Sekil 1.5’de string bir kontrole ait terminal görülmektedir.

Sekil 1.5: Terminaller Sekil 1.4’de string kontrole girilen cümlenin karakter sayısını hesaplayan nesne bir fonksiyondur. Fonksiyonlar LabVIEW’in temel islem elemanlarıdır. Fonksiyon paletine

yerlestirilmis olan fonksiyonlar arka plan açık sarı üzerine font rengi siyah yazı olan ikonlara sahiptir. Fonksiyonlar ön panellere veya blok diyagramlara sahip olmamakla birlikte baglantı noktalarına sahiptir. Fonksiyonların içleri açılamaz veya düzenlenemez. Ön panelde kullanılan kontrol ve göstergelerin blok diyagramdaki karsılıgı olan terminallerden baska giris ve/veya çıkıslara sahip olan ve belli bir islemi yerine getiren yapılar bulunmaktadır. Terminallerden baska blok diyagramda kullanılan nesneler su baslıklar altında gruplanabilir. SubVIs: Diger VI’ların blok diyagramında kullanılan VI’lardır. (Alt_VI) Structures: islem sırasını yöneten mantık elemanlarıdır. Formula Nodes: Blok diyagrama dogrudan formül girilebilmesi için kullanılan boyutlanabilen elemanlardır. Expression Nodes: Tek degiskenli deyimlerin hesaplanmasında kullanılan yapılardır. Property Nodes: Bir türün özelliklerinin ayarlanması veya bulunması için kullanılan yapılardır. Invoke Nodes: Bir türün metotlarının hesaplanması için kullanılan yapılardır. Code Interface Nodes (CINs): Metin tabanlı programlama dillerinden kod çagırmak için kullanılan yapılardır. Call by Referance Nodes: Dinamik olarak yüklenen VI’ları çagırmak için kullanılan yapılardır. Call Library Nodes: Standart kütüphaneleri veya DLL çagırmak için kullanılan yapılardır. Uygulama: Karakter sayısı bulma. Bu uygulamada klavyeden girilen bir cümlenin karakter sayısını hesaplayan program tasarlanacaktır. Adım 1. Ön panele string kontrol yerlestirin. String kontrol ön panelin kontrol paletinde “String&Path” grubunda bulunur. Daha sonra etikete çift tıklayarak “Bir Cümle Giriniz…” ifadesini metin kutusu baslıgı yapabilirsiniz.

Sekil 1.6: String kontrolün ön panele yerlestirilmesi. Adım 2. Ön panele bir nümerik gösterge yerlestirin. Nümerik gösterge ön panelin kontrol paletinde “Numerik” grubunda bulunur. Daha sonra etikete çift tıklayarak “Karakter Sayısı” ifadesini nümerik göstergenin baslıgı yapabilirsiniz.

Sekil 1.7: Nümerik göstergenin ön panele yerlestirilmesi. Adım 3. Ön panelde olması gereken tüm kontrol ve göstergeler yerlestirildikten sonra blok diyagramda bu nesnelere ait kaynak kod düzenlenir. Blok diyagrama “string length” isimli fonksiyon eklenerek gerekli baglantılar yapılır ve programımız çalısır hale

gelir. “string length” fonksiyonu blok diyagramın fonksiyon paletinde “string” grubunda bulunmaktadır.

Sekil 1.8: “string length” fonksiyonunun eklenmesi. Böylece program çalısmaya hazır haldedir. Ön panele geçerek programı çalıstırabilirsiniz. Adım 4. Programı çalıstırmak için iki adet buton bulunmaktadır. Birinci buton bir sefere mahsus kodları isletir ve durur. ikinci buton ise kodları kullanıcı durduruncaya dek tekrar tekrar isletir.

Sekil 1.9: Programın çalıstırılması. 1. Buton (Run): Bir sefere mahsus kodları isletir ve program durur. 2. Buton (Run Continuously): Kullanıcı durduruncaya dek kodları tekrar tekrar isletir. 3. Buton (Abort Execution): Herhangi bir anda programın çalısmasını sonlandırır. 4. Buton (Pause): Programın çalısmasını geçici olarak durdurur.

2.DERS:

Labview Programı ile girilen bir stringi büyük ve küçük harfe çevirmek; Yukarıda Labview Programı ile klavyeden girilen string (kelime) in karakterlerinin sayısını bulan programı yapmıştık .Şimdi bu programa büyük ve küçük harfe çeviren programı ekleyelim . Önceki derste kaldığımız yaptığımız;

Şekil 1 Şimdi buna Ön Panel 2 tane STRİN İNDİCATOR (girilen stringi gösteriri) ekleyelim:

şekil 2

şekil 3 Eklenen strinler : All Control--String ve Path--String İndicator ekleriz.Daha sonra bu Indicator lerin isimlerini buyuk harf ve kucuk harf olarak değiştiriz. Blok Panele geçip onceki dersimize eklenen parametreleri ekledik ten sonra ; 1 tane :All Fontions-- String--To Upper Case 1 tane:All Fontions-- String--To Lower Case ekleriz

şekil 4

şekil 5 Daha sonra şekil 5 te olduğu gibi aralarındaki bağıntıyı kurarız. Daha Ön Panele geçer Run komutu ile çalıştırırsınız.

Şekil 6 Şekil 6 dada gördüğünüz gibi Marmara Üniversitesini TEF i çevirdik. 3 DERS: 1-DOĞRUSAL EĞRİ UYDURMA Eğri uydurma deneyleri için kullanılan ölçüm sonuçlarına göre LabVIEW ortamında doğrusal bir eğri elde etmek için; Linear fit.VI fonksiyonu kullanılır. İşlem Basamakları;

TABLO1

Ön Panel Tasarımı; Tablo I deki verilere göre doğrusal bir eğri uydurmak için ön panele *1 tane path - okunacak verinin bulunduğu belgenin adresini almak için, Control palette---All controls---Sitring&Path---File path control *1 tane Waveform Graph – elde edilen verilere göre doğrusal eğriyi göstermek için, Control palette---Graph indicators----Waveform Graph *1 tane array(iki boyutlu) - excel belgesinden okunan verileri tutmak için Control palette---All controls---Array&Cluster---Array eklenir.

ŞEKİL 1 Blok Diyagram Tasarımı;

Tablo III.2’ deki deki verilere göre doğrusal bir eğri uydurmak için blok diyagrama *1 tane For döngüsü – veri adeti kadar program döndürmek için, Function palette---All functions---Structures---For loop *1 tane read from spreadsheet file – excel belgesinden verileri okumak için, Function palette---All functions ---File I/O---- Read from spreadsheet file.VI * 1 tane Linear fit.VI fonksiyonu - verilere göre doğrusal bir eğri uydurmak için, Function palette---All functions---Analyze---Mathematics---Curve fitting---Linear fit.VI *2 tane index array - excel sayfasındaki birinci ve ikinci sütunda bulunan verileri almak için Function palette---All functions---Array ---Index array eklenir.

ŞEKİL 2

4.DERS; 05 kasım 2009 Marmara Üniversitesi 3İBH Labview Programı Ders Notları: Not defterine yazılacak notlar;

şekil-1

Ön Panel Tasarımı;

Tablo I deki verilere göre doğrusal bir eğri uydurmak için ön panele *1 tane path - okunacak verinin bulunduğu belgenin adresini almak için, Control palette---All controls---Sitring&Path---File path control *1 tane Waveform Graph – elde edilen verilere göre doğrusal eğriyi göstermek için, Control palette---Graph indicators----XY Graph *1 tane array(iki boyutlu) - excel belgesinden okunan verileri tutmak için Control palette---All controls---Array&Cluster---Array eklenir.

şekil-2

şekil-3

şekil-4

Blok Diyagram Tasarımı; Tablo III.2’ deki deki verilere göre doğrusal bir eğri uydurmak için blok diyagrama *1 tane For döngüsü – veri adeti kadar program döndürmek için, Function palette---All functions---Structures---For loop *1 tane read from spreadsheet file – excel belgesinden verileri okumak için, Function palette---All functions ---File I/O---- Read from spreadsheet file.VI * 1 tane Linear fit.VI fonksiyonu - verilere göre doğrusal bir eğri uydurmak için, Function palette---All functions---Analyze---Mathematics---Curve fitting---Exponenltial.Fit.VI *2 tane index array - excel sayfasındaki birinci ve ikinci sütunda bulunan verileri almak için Function palette---All functions---Array ---Index array eklenir. *1 tane Function palette---All functions--- Cluster---Bundle eklenir.

şekil-5

şekil-6

şekil-7

şekil-8

şekil-9

şekil-10

şekil-11

Indexs Array in kaçıncı sutun olduğunu belirlemek için şekil-11 de görüldüğü gibi en alttaki noktaya sağ tıklayarak constant yapın .

şekil-12

şekil-14