ANADOLU NVERSTESAIK RETM FAKLTES

GiriimcilikDers NotlarNTELER 1 - Giriimcilik ve Giriimcinin zellikleri 2 - Giriimcilikte Yaratclk 3 - Giriimcilikte Yenilik 4 - Giriimcilik 5 - Giriim Finansman 6 - Plan 7 - Gelimi ve Gelimekte Olan lkelerde Giriimcilik 8 - Giriimcilik ve Ekonomik Gelime 9 - Trkiyede Giriimciliin Deerlendirilmesi 10 - Trk Giriimciliinin Genel Profili 11 - Uluslararas Giriimcilik

Daha fazla bilgi iin ; mintshare.blogspot.com

2 1 - Giriimcilik ve Giriimcinin zellikleri Giriimcilik : nsann dnsel emeinin ekonomik deere dnmesi olarak ifade edilmekte ve retim faktrleri arasnda yer almaktadr.Giriimcilik risk, sermayenin tedarik edilmesi, arbitraj ve retim faktrlerinin koordinasyonu gibi konular ele alnarak aklamaya allmtr.1982-1992 yllar arasnda yaplm olan akademik yaynlarda giriimciliin 15 anahtar szc tespit edilmitir. 1 )Balatma / Bulma / Yaratma 2 )Yeni iletme 3 )Yenilik / Yeni rnler / Yeni pazar 4 )Frsatlarn peinde koma 5 )Risk alma / Risk ynetimi / Belirsizlik 6 )Kr arzusu / Kiisel fayda 7 )retim yollar ve kaynaklar 8 )Ynetim 9 )Deer yaratma 10 )Byme arzusu 11 )Giriim 12 )Deiim yaratma 13 )Sahiplik 14 )Sorumluluk / Yetki 15 )Strateji oluturma Richard Cantillon gre giriimci, henz belirginlememi bir bedelle satmak zere retim girdilerini ve hizmetleri satn alan kii olarak ifade edilmitir. Jean Baptise Say ise giriimcinin risk stlenme kadar retim girdilerini rgtlenme ve ynetme niteliine sahip olmas gerei zerinde durmutur. A.Schumpeter ise giriimcinin yeniliki ve dinamik olma zelliini ise, ekonomik kalknmada, insan kaynaklarnn temel yap talarndan birisi olarak vurgulamtr.Giriimciyi toplumda deiimi yaratacak kii olarak grmtr. Giriimcinin zellikleri :Kr etmek iin retim faaliyetlerini bir araya getiren ve bunlar organize eden kiidir. Organizasyon becerisi Atl kapasitenin deerlendirilmesi Risk almas Frsatlar grebilmesi Tetikte olmas ( htiyatl aratrmadan ok ) Frsat deerlendirebilmesi Oyunun kuraln batan yazmasdr. Giriimcilikte drt temel unsur vardr. 1 )Yaratm sreci 2 )aba harcanmas 3 )Risk 4 )Getiri Giriimci dncenin zellikleri :Drt ana bileeni vardr. 1 )Yeniliki ve yaratc olma 2 )Risk alma 3 )nc olma 4 )Rekabeti dnme

3 1 )Yeniliki ve yaratc olma :Problemlere ve ihtiyalara yaratc, allmam ve yeni zmler aramay ifade eder.Giriimciyi dier insanlardan ayran temel zellik, yaratc ve yeniliki olmas, yeni fikirleri gelitirmesi ve bu fikirleri uygulamaya koymasdr. Schumpeter e gre giriimci, yeniliki ve dinamik, yaratc ve ykclk grevini yerine getirmektedir.Bunu yapabilmesi iin ok ynl dnebilmesi, ikna gcne sahip olmas, iyi iletiim kurmas, bamsz dnebilen, esnek, yaratc, kendine gvenen, dayankl ve srarc olmaldr. 2 )Risk alma :Bizim iin nemli miktarda bir kaynan kabul edilebilir bir risk dzeyi olan frsatlara balama istekliliini iermektedir. 3 )nc olma :Uygulamaya ilikin bir kavramdr.Takip eden deil, takip edilen olmaldr. 4 )Rekabeti dnme :letmeler ve tketiciler asndan salkl bir piyasa ortam yaratr. Giriimcilik sreci :Para ya da dier maddesel varlklardan ok kendisinde var olan giriimcilik ruhu, rasyonel davran yetisi ve motivasyon nemlidir. Giriimci :Hayalci, Vizyon sahibi, Deiim ajan, Gelecekte yaayan, Frsatlar gren Ynetici :Planlayan, Gemite yaayan, Problemlere odaklanan, Organizasyon yapan, Gven arayandr. Teknisyen : yapan, Sorun zen, Kolaya kaan, Mevcutla yetinen, Bugn yaayan 1 )Frsatlarn belirlenmesi :Yeni bir i kurmann ilk adm pazarda olan aklarn dnlmesidir.Aklar, insanlarn beklentileri ve istekleri ile elde ettikleri arasndaki farktr.Giriimci dnce yapsnda dsal basklar frsatlarn yaratlmasn zorunlu klar. Bu basklar : Teknolojik gelimeler Yeni rnler iin para deme arzusu ve tketim ekonomisi Yeni yaam tarzn belirleyen sosyal deerler ve ihtiyalar Rekabeti etkileyen siyasi faaliyetler ve dzenleyici kurallar Performans kriterleri Planlama dnemleri 2 )Kaynaklarn bulunmas ve kontrol :nemli olan kaynaklarn bykl deil, mevcut kaynaklarn ne kadar etkin kullanlddr. 3 )rgtsel yap :e balamadan nce rgtsel yapnn belirlenmesi gerekir.letmenin ad,hukuki sorumluklar, vergiler, tescil, patent, kullanma hakk, sosyal gvenlik gibi konular detaylar ile dnlmelidir. Giriimciliin girdi ve kt bileenleri : Girdiler :evresel frsatlar, Giriimci kiiler, fikirleri, rgtsel ortam, Kaynaklar Giriimci sre :Frsatlar belirle, Ayrntlar listele, Kaynaklar bul, Uygulama ktlar :leyen bir giriim, Deer yaratm, Kr ve kiisel fayda, stihdam, Ekonomik byme, Baarszlk Giriimcinin ilevleri : a )retim organize etme ve salama b)rn eitlilii salama c )Yeni pazarlar ve yeni sat yntemleri yaratma d )Sermaye birikimi salama

4 2 - Giriimcilikte Yaratclk Yaratclk hakknda yaygn dnceler : Dahiler, bilim adamlar ve sanatlarn iidir. Her alanda yaplamaz. Nasl kullanlaca bilinemez. Mantkl olup olmadna baldr. Olaan d koullarn deiikliklerin biraraya gelmesi ile oluur. Raslant ve ans eseri sonucu ortaya kar. lgnlk, hayalcilik ve mantkszlktr. Yaratcln gelitirilmesini etkileyen faktrler : 1 )Motivasyon :nsan yaratclk konusuna heyecanlandran ona esin veren,bu konudaki yeteneini uyaran her eye denir. sel motivasyon :Problemin zm konusunda meydan okuma, ilgi, istek, yaratclk tutkusu ve zmn verdii hazdr.sel motivasyon yaratclkta dsal motivasyondan daha etkilidir. Dsal motivasyon :D etkilerden oluur.Yaratc olursa dl, olmazsa iten atlma gibi.. 2 )Tutum, davranlar ve ortam :Yaratc tutumlara sahip insanlar, allma, statkoya, kalplara, kurallara kafa tutan, meydan okuyabilen ve sorgulayabilendir.Bu davranlar bireysel ve rgtsel diye ikiye ayrrz. Bireysel yaratclkta tutum ve davranlar : 1 )Farkllk :Yaratclk farkllktan doar. 2 )Hata ve risk :Risk, alnacak bir karar ve eylem sonucunda zarar grme olasldr. 3 )Dnce :Dnceler yaratcln balangcdr. 4 )Kavram oluturmak :Kavram, bir amac ulaan ve deerler salayan eyi yapmann bir yoludur. giriimcilik :Kurulmu bir iletmede yeni kavramlar ilave edilmesi veya kullanlmakta olan kavramlarda deiiklikler yaplmasdr. Giriimci :Kendisi fon yaratr, gelitiricidir, risk iletmeyi ilgilendirir, pazar sorunlar ile ilgilenir. giriimci :Var olan fonlar kullanr, glendiricidir, risk kariyerini ilgilendirir, iletme sorunlar ile ilgilenir,rn ve servislerde deiiklik yapar. rgtsel yaratclkta ynetsel tutum ve davranlar : 1 )Meydan okuma :sel motivasyona sahip kiiler seenek aramaya isteklidirler. 2 )zgrlk :Onlarn sahiplenme gdlerini ve isel gdlerini arttrarak yaratclklarn harekete geirecektir. 3 )Kaynaklar :Finansman, zaman ve mekan gibi alanlardaki kararlar yneticiler tarafndan doru olarak verilmelidir. 4 )Scak takmlar :Sekiz kiilik bir scak grup, ileri grl, sorun zc, put krc, nabz yoklayc, zanaat, giriimci, apraz geici gibi zelliklerden oluabilir. 5 )Tevik : motivasyonun artrlabilmesi iin yneticilerin baary takdir etmesi gerekir. 6 )rgtsel destek :rgtn tm varl ile rgtn tmne yapt destekten sonra yaratcln daha ok artmasdr. 7 )Odaklama :Yaratc gce elle tutulabilir hedefler gsterdii iin baary arttracaktr. Yaratcln aamalar : Graham Wallas aklamtr. 1 )Hazrlk :Konunun ya da sorunun tanmlanmas, boyut ve zelliklerinin belirlenmesi aamasdr. 2 )Kulukaya yatrma :Yaratc dncelerin remesi iin bekleme sresidir. 3 )Yaratclklarn ortaya kmas :Bu aamaya; aydnlanma, imek akmas da denilmektedir. 4 )Yaratc sonularn kabul edilmesi :Bu aamaya onaylama ve dorulama aamas da denir. Yaratclk teknikleri : 1 )Beyin frtnas :Alex Osborn tarafndan ortaya atlmtr.Drt kural vardr. a )Eletiri yapma b )Serbest at c )Olabildiince ok dnce d )Fikirleri artr, uyar, gelitir, deitir, birletir

5 2 )Ters beyin frtnas :Dnceler ne ekilde baarszla uratlabilir amacyla yaplr.Yaplabilecek hatalar ve engeller aranr. 3 )Dnce haritas :Bu teknikte deiim ve uyarlma esastr.Bir daire veya kutu ierisine sorun yazlr.Fikirler kk dairelere yazlr ve ana daire ile ilikilendirilir.Yeni dnceler retilir. 4 )Kontrol listesi :Yaratc kii veya takmlara daha nceden hazrlanm sorularla soru sorulmas yntemidir. 5 )Gordon yntemi :Beyin frtnasnn kald yerden devam eden daha sistemli bir tekniktir. 6 )Varsaymlar sorgulama :Varsaymlar bozularak, tersine evrilerek yaratc dnce tevik edilebilir. 7 )Matris yntemi ( Tablolama ):rn ile ilgili zellikler bir tabloya iki boyutlu olarak yerletirilir.Bu unsurlarn rnle arasndaki ilikisinden yeni dnceler yaratlr.Beyin frtnasndan faydalanlr. 8 )Yatay dnme teknii :Edward De Bono tarafndan atlmtr.Dnmeyi yatay ve dikey olarak ikiye ayrr.Dikey dnme mantksal dnmedir.Yatay dnme farkl dnceler bulmaktr. 9 )Odak grup grmeleri teknii :Bu yntem konusunun nceden belli olduu ve gruplarn bu konuya ve soruna odakland, sonularn ek alma ile analiz edilebildii bir yntemdir.

3 - Giriimcilikte Yenilik Yenilik :Yaratclk tarafndan retilen yeni fikirlerin uygulanmasna yenilik denir. M.Porter n verimlilik konusunda dnceleri a )rn kalitesini ykseltebilme b )rne ek zellikler kazandrma c )retimde verimlilii ykseltebilme d )Yksek otomasyon Giriimcilikte yenilik :Farkl kiiliklere sahip giriimcilerin ortak ynleri, kendilerini sistematik olarak yenilie adam olmalardr.Kiileri giriimcilikte birletiren odak nokta, yeniliktir.Yenilik, giriimcinin yeni zenginlik reten kaynaklar yaratmasnn ya da mevcut kaynaklarla zenginlik yaratma potansiyelinin arttrlmas aracdr. Yenilik kaynaklar :Peter F. Drucker yenilik kaynaklarn iki gruba ayrmaktadr. a )Birinci grup :irketin veya sektrn iinde yer alan kaynaklardr. ( BUSS ) Beklenmedik gelimeler :Beklenilmeyen bir alandaki baar yenilik kaynann farkndaln artrr.Kresel terr, gvenlik sektrndeki yenilikler gibi. Uyumsuzluklar :Olmas gerekenle olan arasndaki farktr.Endstride, pazarda veya sreteki uyumsuzluklar yenilik frsat oluturabilir. Sre deiimleri :Var olan sreci daha iyi tasarlanm bir srele deitirmektir. Sektr ve pazar yapsndaki deimeler :Sektr ve pazar srekli gzlenip analiz edilmelidir. b )kinci grup :irketin dndaki sosyal ve entellektel ortamlarda bulunur. ( DAY ) Demografik yapdaki deiiklikler :Nfus deimeleri yeni ihtiyalar douracak yeni ihtiyalarda yenilikleri tetikleyecektir. Alglama deiiklikleri :retilen rnle tketicilerin alglar rttrmeye allr.Salkl ve dengeli beslenme alkanlklar organik tarm gibi yenilik alanlarn artrmtr. Yeni bilgi :Bilgiye dayal yeniliklerin douu ve ticari hale getirilmesi uzun zaman alr.Pazar riski tar ve reticilerin insan ihtiyalarn iyi analiz yapmas gereklidir.Pazara bamll en yksek olandr. Bilgi sistemi ile piyasa retim sistemlerinin btnlemesini salayan aralar : Arac kurumlar niversite aratrma merkezleri Elektronik bilgi eriim imkanlar Finansman desteidir.

6 Yenilikilik ilkeleri : 1 )Yenilik kaynaklarnn ortaya kard frsatlarn analizi 2 )Alglamak, soru sormak ve dinlemek 3 )Belirli, Basit ve odaklanmlk 4 )Kk balanglar 5 )Dehann deil, almann rn olmas 6 )Kapsaml ve ak iletiim 7 )dl ve takdir Etkileimli bir yenilik ( novasyon ) sreci modeli : Birinci aama :Biribirinden farkl fikirler gelitirilir ve iinden en uygun olan seilir. kinci aama :Yaplabilirlik ( fizibilite ) aamasnda son karar verilir. nc aama : planna dklr. planlar ynetimin karar ve beklentilerine odaklanmasn salar, strateji gelitirme konusunda yardmc olur, dkman oluturur, performans karlatrmasnda kullanlr. Drdnc aama :Tm testleri ( retim, pazarlama, finans gibi. )yaplr ve arza hazr olup olmadna karar verilir. Beinci aama :Yenilik ticarileir. 3 M Firmasnn yenilik hunisi :Yenilik, karalama yoluyla (ilk izim ) balar,tasarmla devam eder ve ynlendirme ( en kolay aamadr. ) ile sona erer.Her aamada huni etkisiyle azalarak sadece ok az sayda yenilik ticari hale gelebilmektedir. Yenilik trleri : 1 )Teknolojik rn yenilikleri :rn ve hizmetlerde yaplan deiimlere rn yenilii denir.3M teknolojik rn yeniliini e ayrr. A tipi yenilik :En radikal olandr.Asl zellii dile getirilmemi ihtiyalar karlamaya yneliktir. B tipi yenilik :Tketicinin istedii bilinen bir rnle ilgili yeniliktir.Rekabet tabann deitirir. C tipi yenilik :Dile getirilen tketici ihtiyalar ile ilgilidir. 2 )Teknolojik sre yenilikleri :imdiye kadar bilinmeyen srese buna yeni sre, bilinen veya var olan bir srese gelitirilmi sre denir.Teknolojik rn sreleri ile teknolojik sre yenilikleri birbirini tamamlar. 3 )rgtsel yenilik :rgtsel yapda, ileyiinde,ynetim tekniklerinde veya stratejilerde yaplan yeniliktir. Yenilik kltr :Yenilik kltr, toplumun genel kltr ve rgt kltr iinde ele almak gerekir.Bu iki kltr iinde yeniliki kltr yerletirebilmek mmkndr. Yeniliki toplum kltr : Gunnar Trnvist gre ; Depolanm bilgi nsanlar aras enformasyon Yaratclk D ortamn ihtiyalarn karlamada yetkinlik Ake Enderson gre ; Dzenlenebilir finans sistemi Yeni bilgi ve yetkinlik htiyalar ve imkanlar arasnda dengesizlik Kltrel eitlilii olan bir topluluk Baarl iletiimdir. Toplumlarda yeniliki kltrn deiimi : lk AR - GE 1872 de Almanyada Siemens tarafndan kurulmutur. Devletin yenilikiye mdahalesi ( destei ) ilk olarak Almanya da askeri amal olmutur.

7 Endstri yrelerinin zellikleri : Liman ya da ticaret merkezidir. Yenilik, kenti gelitirmektedir. Patlama eklinde byme grlebilir. Ekonomik ve kltrel blgelere yakndr. Yaltlm deil, marjinaldirler. Endstri diyalou ile balant kurar ve gelime gsterirler. Belirli bir kltrel zgrlk vardr. Fikir alverii ve cretsiz eitim vardr. Risk sermayesine isteklilik vardr. Toplumun yeniliki olmasn etkileyen faktrler :Ekonomi, din, siyaset, eitim ve ailedir. Yenilik ynetimi : Peter F. Drucker, yeniliin yetenek, zeka ve bilgi gerektirdiini, ancak bunlarn yannda gatret, sebat ve adanmlk yoksa, ynetimlerin i yeniliklerinde baar ansnn olmadn belirtmilerdir. Roger Appledorn teknolojik yeniliin ynetilmesinde kurum kltr, iletiim ve ynetim tarznn etkili ve gerekli olduunu ileri srmtr. Ynetimin olmazsa olmazlar :Planlama, rgtlenme, Ynetme, Egdm, Denetleme irketlerin, yeniliki ynetim teknikleri uygulamalar asndan ISO 9000 kalite ve ISO 1400 evre standartlar sertifikalarnn nemli bir pay bulunmaktadr. 4 - Giriimcilik irket giriimcilii konusundaki literatrn ounluu i giriimcilikle ilgilidir .Pinchota gre i giriimcilikhayalperest herhangi bir kiinin ya da kiilerin yapt itir.Bu kiiler yaratc veya mucit olabilir ancak daima bir fikri ya da dnceyi krl bir geree dntrebilen hayalperestlerdir. Giriimcinin zellikleri * giriimciler,kk,orta ya da byk lekli organizasyonlarda giriimci uygulamalar oraya koyabilmektedir. * giriimci,kurulmu iletmelerde ynetimde,satta ya da retimde yeni organizasyonlarn vizyonunu deitirme ya da yeni ve deiik kollara yaylmak eklinde olabilir. * Kiinin i giriimci saylabilmesi iin karar verme yetki ve sorumluluunu kaytsz olarak elde etmesi gerekir. Giriimcilie ynelen ilgilinin nedenleri * says hzla artan rakipler * Geleneksel iletme ynetimi yntemlerinin yetersiz kalmas * Yetenekli alanlarn iletmelerden ayrlarak kk lekli giriimciler haline gelmesi * Artan uluslararas rekabet * Verimlilik ve etkinliin artrlmak istenmesi Yetenekli alanlarn giriimci olmak iin iletmelerden ayrlmalar iki nemli gelimenin sonucudur.Birincisi,giriimciliin stat sembol oluu,ekonomik bamszlk salanmas ve tannma ans yaratmasdr.kinci olarak,zellikle gelimi lkelerde yeni giriimcileri gerek ynetsel gerekse de finansal olarak,destekleyen risk sermayesi finansman modelinin gelimesidir.Bylece sermaye piyasalar yeni giriimcilerin projelerini destekleyecek hale gelmitir. Giriimci ile Giriimcinin Benzer zellikleri * Her ikisde nc ve yeniliki odakldr * Her ikiside frsatlar kovalar ve katme deeri yksek rnler yaratmaya odakldrlar * Her ikiside risk alrlar * Kaynaklar etkili ve verimli kullanabilirler

8 Giriimci ve i Giriimcinin Farklar unlardr * Giriimci gelitirici iken,i giriimci glendiricidir. * Giriimcilerin sava pazara ynelik iken,i giriimcileirin sava irket kltrne yneliktir * Giriimci pazardaki engellerin stesinden gelmeye alrken,i giriimci daha iyiye ynelik irket ii engellerin stesinden gelmeye alr * Griimcinin ou zaman kaynaklar snrldr,kendisi fon yaratmak zorunda kalr,i giriimci ise var olan kaynaklar kullanr * Giriimcinin katland risk iletmeyi ilgilendirirken,i giriimcinin katland risk kariyeri ile ilgilidir. Giriimci Liderin Temel zellikleri * evreyi anlar * Risk Alabilir * Gelecee dnk ve esnektir * Ynetim seenekleri yaratr * Ekip almasn cesaretlendirir * Ak tartmalar destekler * Destekleyici koalisyon oluturur * nat ve srarcdr * Lider ve zel olma istei vardr * Baarma istei yksektir * Kontrol yetenei vardr * Aratrma ve sorgulama yapar * Yenilikidir Giriimcilik in Gerekli Koullar unlardr * letme teknolojide nc olabilmelidir: * Yeni fikirler desteklenmeli,hatalara kar cesaretlendirilmelidir * letmenin kaynaklar kolayca eriilebilir ve kullanlabilir olmaldr * Ekip almas yaklamnn desteklenmesi gerekir * dllendirme sistemi olmaldr * Sponsor desteinin olmas gerekir * Tm i giriimcilik faaliyetleri st ynetim tarafndan desteklenmelidir * Sorumluluk ve yetki verilmesi * letme snrlar esnek olmasnn salanmas Yeniliklerin baarl bir ekilde yaratlmasnda nemli faktrler unlardr * Ortam ve vizyon : Yeniliki iletmeler net biz vizyona ve yenilikleri destekleyen bir iletme ortamna sahiptirler * Piyasaya uyum : Yeniliki iletmelere,vizyonlarn piyasann gerekleriyle birletirmelidirler * Kk ve Karmak Olmayan letmeler : Bir ok yeniliki iletmenin karmak olmayan bir yaps ve kk proje takmlar bulunmaktadr * oklu Yaklamlar: Yeniliki yneticiler farkl projenin paralel bir biimde gelimesini tevik ederler * Etkileimli renme : Yeniliki ortamda renme ve yeni fikirler iletmenin geleneksel ilevleri temelinde akmaktadr. Odak Gruplar Oluturma : Yeniliki iletme,geleneksel otorite dnda kalan gruplar kullanmaktadr. letmelerin Dnce sistemlerinin yeniden yaplandrlmas aamalar unlardr * Amalarn aka belirlenmesi * Geri besleme ve destekleme sisteminin oluturulmas * Bireysel sorumluluun vurgulanmas * Sonuca dayal dller letmelerin deerlendirilmesinde kullanlan sorular unlardr * letmeniz i giriimcilerin kendi bana ortaya kmasn destekliyormu? * letmeniz i giriimcilere fikirlerin geliimi aamalarnda grevde kalmalarn salyormu? * letmemizde alanlar ilerini kendi yntemleriyle mi yapmaktalar ya da faaliyetlerini aklamak ve izin almak zorunda kalyorlarm * letmenizin kaynaklarn yeni fikirlere ynlendirebilecek hzl ve informal yntemleri var m? * Sisteminiz risk stlenmeyi ve yanllar tolere etmeyi tevik ediyor mu? * letmeniz bir fikrin alabileceine ynelik uzun sre alan deneyler yapmay ve bunlara yeniden balamay gze alabiliyormu? * letmenizde bamsz takmlarn oluturulmas kolay mdr?

9 Yeniliki felsefenin oluturulmasnda rehber olan kurallar unlardr * almay,hareketi zendir * Mmkn olan her zaman resmi olmayan toplantlar dzenle * Hatlar ho gr ve tecrbe olarak deerlendir * Piyasaya yeni fikir getirmek iin inat ol * Yenilik iin yenilikleri dllendir * Resmi olmayan iletiim iin fiziksel altyap olutur * Sadece alma zamannda deil,gnlk yaamda ortaya kabilecek fikirleri deerlendir * Gelecee ynelik projeler iin kk takmlar olutur * alanlarn brokrasiden kanmalarn sala * Yeniliki personeli dllendir ve tevik et Yeni deelere sahip bir iletme kltr iin bilinmesi gerekenler unlardr * Potansiyel i giriimcilerin belirlenmesi * giriimcilik faaliyetlerinin st ynetim tarafndan desteklenmesi * Stratejik faaliyetlerde eitliliin ve dzenin salanmas * Deneyimlerle i giriimciliin tevik edilmesi * letmenin ve i giriimcilerin iletme dzeyinde birlikte almalarnn salanmas Giriimcilik Stratejisinin Unsurlar 1- Vizyonun Gelitirilmesi Amalar Mevcut sistem ve yapnn yenilikleri engellemeyecek ekilde esnek ve hzl hareket etmeye uygun olmasnn salanmas giriimcilie ynelik prorejelerin zendirilmesi iin gerekli teviklerin ve aralarn oluturulmas letmede sinerji yaratan bir ortam oluturarak birleimlerle yeni frsatlarn oluturulmasna olanak salanmas 2- Yeniliklerin zendirilmesi : letmeler i giriimcilik stratejilerini olutururken yenilikleri temel unsur olarak ele almaldr. alanlar zendirme Kullanlan Kurallar unlardr Proje ldrme : Eer bir fikir iletmenin blmlerinden birinde hayata gemiyorsa alan bu fikri ie yarayacan kantmalak iin zamann % 15ini harcayabilir. Baarszl Hogr : ok sayda deneyin ve risk stlenmenin zendirilmesi yeni bir rn yaratlmas ansn arttrr. Blmleri Kk Tut : Her blm sorumlusu alanlarn isimlerini bilmek zorundadr.Blmler bymeye baladnda ayrlarak yenir bir blm oluturur. ncleri zendir : Bir alan,yeni bir rn fikrine sahip olunca bunu gelitirecek takmn kurabilmektedir.cret ve dller bu rnn geliimine bal olarak belirlenmektedir. Tketicilerle yakn ilikide bulun : Aratrmaclar,pazarlamaclar ve yneticiler tketicileri dzenli bir ekilde ziyaret ederler ve rn fikirlerinin gelitirildii beyin frtnas toplantlarna davet ederler Refah Payla : Teknoloji nerede gelimi olursa olsun herkese aittir. 3 Giriimciler in Uygun Ortamn Yaratlmas giriimcilik iin uygun ortamn yaratlmasnda birinci adm bu yndeki abalar zorla deil zendirerek arttrmaktr.Yneticiler i giriimcilii zendirmek iin kat kurallar yerine parasal dller gibi tevikleri kullanmaldr. kinci nemli adm insan kaynaklar politikalarnn dzenlenmesidir. ncu Adm i giriimcilik projelerine verilen destein uzun dnemli dnlmesi gerekliliidir. Son ve nemli adm analizler zerine deil kiiler zerine risk almaktr. 4- Takmlarn Oluturulmas 5 Giriimcilikle lgili Yanllar * giriimcilerin temel amac refah ve para salamaktr * giriimciler yksek risk alan kumarbazlardr * giriimcilerin analitik yetenekleri yetersiz olduundan anslarna gcenmektedirler * giriimcilerin yksek baar istekleri ahlaki ve etik deerlerinin dk olmasna neden olmaktadr.Baarnn nasl kazanld onlar iin nemli deildir. * giriimciler g peinde koarlar ve imparatorluk kurma hevesindedirler

10 5 - Giriim Finansman Giriimcinin finansman ihtiyac :Finansman ihtiyacnn karlanmasnda zkaynaa karlk borcun kullanlmas nemlidir. Giriimci : Kendi zkaynaklarndan daha ok farkl kaynaklara ulaan ve salad bu kaynaklarla deer yaratan kiidir. letmelerin geliim aamalar : 1 )Balang aamas :En zor aamadr.Bu aamada giriimci kira, makine, ekipman, stok, cret, reklam, lisans ve kurulu harcamalarn yapmak zorundadr.Baarszlk ihtimali yksektir.Mteri says az ve finansman kaynaklar snrldr. Bu finansal kaynaklar, Kiisel kaynaklar Melek yatrmclar Arkadalar ve akrabalar Ksa vadeli banka kredileri Satclardr.. 2 )Byme aamas :Pazarn geniledii, yeniliklerin oald, rekabetin ortaya kt ve krlarn ykselmeye balad aamadr.Bu aamada yeni tesis, makine ve arge almalar iin finansal kaynaklara ihtiya duyarlar. Bu finansal kaynaklar, Satclar Ticari bankalar KOB finansal destekleri Risk sermayedarlar Yatrm bankalar Yatrmclardr. 3 )Olgunluk aamas :letmenin bymesinin durduu ve pazar paynn belirgin olduu,fiyatlarn dme eilimine getii,satlarn artt fakat fiyatlardaki d nedeni ile krlarn azald aamadr. 4 )Gerileme dnemi :Ar-ge ve promosyon harcamalarnn dt, fiyat savalarnn devam ettii, satlarn ve krlarn azald aamadr. Finansal planlama :letmenin belirlenen bir dnem iin ihtiya duyaca fonlar, nakit giri ve klarnn zamanlamas, en uygun fon kaynaklarnn bulunmas ve bu kaynaklarn kullanmnn belirlenmesi amacyla yaplr. Finansal kontrol :Periyodik olarak tahmini deerlerle fiili olarak oluan deerler arasnda karlatrma yaplmasna olanak veren bir sretir. Sermaye maliyetinin ve finansal risklerin en aza indirilmesine ynelik stratejiler : Borlanmadaki vadeyi uzatmak Sabit faiz oran zerinden borlanmak Borlarn yenilenmeme riskini en aza indirmek Dviz kuru riskinden korunmak Giriimci i fikrini yatrma dntrrken : Pazar aratrmak Hedef kitleyi belirlemek Rakipleri incelemek Tevik imkanlar Yatrm krlln aratrmak zorundadr. letme yneticileri, uzun dnemli finansman ihtiyac tahmininde proforma tablolardan, ksa dnemli finansman ihtiyac tahmininde nakit btelerinden yararlanr. Proforma bilano :Tahmini bilano demektir.letme verilerinden yararlanarak, dnem sonunda beklenen aktif ve pasif kalemlerinin hangi tutarlarda olacan tahmin etmektir.Aktifler pasiften bykse fon a, pasifler aktiften bykse fon fazlas var demektir.

11 Nakit btesi :Belirli bir sre iin hazrlanan ve hazrland dnem ierisinde iletmenin olas nakit girileri ile klarn gsteren ksa dnemli planlama aralarndan birisidir. Proforma gelir tablosu :Tahmini gelir tablosudur.letmenin gelecek dnemde elde edecei faaliyet ve faaliyet d gelirler ile katland giderlerin btelendii finansal tablodur. alma sermayesi :Firmann tam kapasite ile alabilmesi, retimin kesintisiz olarak devam edebilmesi i hacminin geniletilebilmesi, ykmllklerini karlayamama riskini azaltmas, kredi deerliliini arttrmas, olaanst durumlarda mali ynden zor durumlara dmemesi faaliyetlerini krl ve verimli bir ekilde yrtebilmesi iin gerekli olan sermayedir.alma sermayesi kalemleri nakit, alacak, stok, nakit benzeri ve dnen varlklardr. alma sermayesini etkileyen faktrler : a )letmenin faaliyet konusu b )letmenin bykl c )Satlarda art oran d )Satlardaki dzenlilik Giriimcinin kaynaklar :ki trl borlanma yolu vardr.Bunlar borla finansman ve zkaynak yoluyla finansmandr. a )Bor finansman :Faiz ve anapara demesini gerektiren aralar ile yaplr.Kredi krdan geri denir.Varlk temelli finansman olarak adlandrlr.Binalar, makineler, arazi gibi baz duran varlklar teminat olarak gsterilir. Ksa dnemli borlar ( bir yldan az ) . alma sermayesinin, Uzun dnemli borlar ( bir yldan uzun ) duran varlklarn finansmannda kullanlr. zsermaye yoluyla finansman :letme sahip ya da ortaklarnn koymu olduu paraya zsermaye denir. Borlanmann hangi yola yaplacan belirleyen faktrler : Varlklarn yaps Varlklarn dalm Faiz oranlar letmenin bykl eriden yaratlan borlar : Elde edilen krlar Varlk satlar alma sermayesinin azaltlmas Alacak veya stoklara daha az fon balanmas deme dnemlerini uzatma Vade yapsn deitirme Dardan salanan kaynaklarn deerlendirilmesi :Kullanlacak fonlarn vade yaps, maliyeti, ynetim zerindeki kontrol etkisidir. Giriimcilerin fon kaynaklar : 1 )Kiisel fonlar :Melek yatrmclar, ticari bankalar ve risk sermayedarlarnn fonlar iin gvence oluturur. 2 )Aile ve arkadalar :Salanmas kolaydr. Sakncalar : Ynetime karma Krdan pay alma Sahiplenme alanlara karma Faaliyetleri ynlendirmedir. 3 )Ticari bankalar :Her trl kredilerdir.Ksa srelidirler. 4 )Finansal kiralama ( Leasing ) :Yatrm malnn mlkiyeti leasing irketinde kalarak kira karlnda kullanmnn kiracya verilmesi ve szleme sonunda belirlenen deerle mlkiyetin kiracya verilmesini salayan bir finansman yntemidir.

12 5 )Melek yatrmclar :Paras olan kii veya gruplarn, kr salama potansiyeli yksek, katma deer yaratabilecek bir i fikri olan fakat kaynak sknts ierisindeki giriimcilere destek olmasdr. 6 )Risk sermayesi :Ellerindeki byk miktarda fon fazlas bulunan yatrmclarn, gelime potansiyeli yksek olan kk ve orta lekli iletmelerin (KOB) oluumu ve faaliyete gemesi iin yapt orta ve uzun vadeli yatrm modelidir. Unsurlar : Teknolojik yenilik Sermayeye katlm Ynetime katlm Kk iletme Hzl byme Uzun vadeli yatrmdr. Risk sermayesi finansman modeli yatrmlar iin : 1 ) plannn hazrlanmas :Mali yap gibi bilgileri ieren i plann risk sermayesi irketine gnderir. 2 )lk deerlendirme : plan hazrlanm olan proje bavurular incelenir. 3 )Birlikte alma :Projenin teknik ve mali yn incelenir, fizibilite almalar yaplr. 4 )Deerlendirme :Sonularnn olumlu kmas halinde risk sermayesi projeye katlm koullarn belirler. 5 )Yatrm szlemesi :Koullarn iki tarafa benimsenmesi durumunda yatrm szlemesi imzalanr. Giriimcilerin bavurabilecei kurumlar : 1 )Trkiye Halk Bankas :Bir ok trde kredi vermektedir. 2 )Kredi garanti fonu ( KGF ) :1991 ylnda TESK, TOBB, TOSYV ve MEKSA tarafndan kurulmutur.Daha sonra bu ortakla KOSGEB ve Halk Bankas da katlmtr.KGF 250 iiye kadar olan iletmeleri KOB olarak kabul etmekte onlardan gelen garanti ve kefalet taleplerini karlamaktadr. 3 )Halk Yatrm Menkul Deerler A. 4 )KOSGEB AR-GE Destekleri 5 )TBTAK TDEB AR - GE Destekleri 6 )EUREKA Trkiye :1985 te Trkiyenin de iinde bulunduu 19 Avrupa lkesi ve AB nin kurduu uluslararas bir kurumdur. 7 )Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf ( TTGV ) :1991 ylnda kurulmutur.letmelerinin gelitirme projelerine Dnya Bankas kaynandan destek salamay srdrmektedir. 6 - Plan plan : Kurulmas dnlen iletmenin detaylarn ieren yazl belgeye i plan denir.Bu planda iletmenin tm unsurlarnn tanmlanmas gerekir. Bu unsurlar ; Proje retim Pazarlama Ynetim Ar ge Finansman plan giriimcinin baarl bir giriim iin kullanaca ve iletmenin ileyiini tanmlayacak yol gsterici bir rehberdir. plannn baarl bir giriimci tarafndan hazrlanmas gerekir.Giriimci hukukular, muhasebeciler, pazar aratrmaclardan, mhendislerden, niversitelerin aratrma birimlerinden, KOB gelitirme bakanlndan yardm alabilir.

13 Giriimcinin hangi yetenekler konusunda ihtiyac olup olmadnn deerlendirmesinde aadaki kriterleri kullanr. Muhasebe / Vergi Planlama Tahmin Pazar aratrmas Satlar nsan kaynaklar retim / Tasarm Organizasyon Yasal konulardr. plannn kullanm amalar : ama iin kullanlr. a )letiim arac olarak b )Ynetim arac olarak c )Planlama arac olarak planlarnn faydalar ve stlenmi olduu roller : Analiz, letiim, Hareket, Sentezdir. plannn giriimciye salad faydalar : 1 )letmeyi eletirisel ve objektif grmesini salar 2 )Rekabet, ekonomik ve finansal varsaymlar grmesini salar. 3 )Dardaki deerlendiriciler iin sonu retir. 4 )Tahminlerin ve gerek sonularn karlatrlmas konusunda ltler oluturur. 5 )letme iinde alma rehberi grevi yapar. plannn fon salayc ve yatrmclara salad faydalar : 1 )Pazar potansiyeli hakknda bilgi verir. 2 )Bor senedi ve zsermaye bileimini verir. 3 )Olas baarlar iin olas senaryolar ve (eer / ne) analizleri retir. 4 )Finansal deerlendirme konusunda bilgiler verir. 5 )Yatrmclarn yatrmdan bekledii zsermaye getirisini gsterir. plannn hazrlanmasnda rehber ilkeler : 1 )i plann kendiniz yazn. 2 )Ksa tutun, 50 sayfay gemesin. 3 )Anahtar noktalarn taslan hazrlayn. 4 )Dzgn bir ekilde organize edin ve btn haline getirin. 5 )Plan gelecekle uyumlatrn. 6 )Abartmalardan kann. 7 )nemli riskleri aydnlatn. 8 )Ekibin etkinliini vurgulayn. 9 )Ar eitlendirmeye gitmeyin. 10 )Hedef pazar belirleyin. 11 )Plann yazmnda nc ahs kullann. 12 )Plan deerlendirin.Tutarllk, etkinlik, anlatm akl ve sunum gibi konular gzden geirin. plannn deerlendirilmesi : plann okuyanlar sermayedarlar, bankaclar, yatrmclar, mteriler, avukatlar, danman ve reticilerdir. plann hazrlanrken anlanmas gereken konu ; Giriimci iletmenin teknolojisi ve yaratcl konusunda en geni bilgiye sahip kiidir. Niin i plannn yazld Pazarlama konusudur.

14 Risk sermayedarlarnn kulland i plan okuma sreci : 1.adm :letmenin iinde bulunduu endstrinin zellikleri 2.adm :Sermaye yapsnn belirlenmesi 3.adm :Bilanonun incelenmesi 4.adm :Giriimcilerin kalitesinin belirlenmesi 5.adm :Giriimcinin kendine zg zelliklerinin saptanmas 6.adm :Btn plana genel olarak gz gezdirilmesi plannn hazrlanmasnda kanlmas gereken hatalar : Gereki olmayan hedeflerin plana konulmas Kararllk ya da taahht eksiklii Olas engellerin tahmin edilememesi Tecrbe eksiklii Pazar blmlendirilmesinin olmamas Plann gnceli yanstmamas plannn eleri : deal bir i plan 10 blmden olumas gerekir. 1 )Giri :letmenin ad, adresi, ismi, telefon numaras, tanm, endstrisinin yaps, finansal yaps bulunmaldr. 2 )letmenin tanm :letmenin ismi, endstri koullar, gelecek potansiyeli, fonksiyonel snflandrmalar ve tanmlar bulunmaldr. 3 )Pazarlama plan :Pazarn ve evrenin durumu, ileyii, pazarlanabilirlik derecesini saptama ilemidir. 4 )Ynetim plan :Ynetimin yaps, ynetim takm, anahtar personel, personelin deneyimi, mlkiyet yaps, ynetim ve danmanlarn yaps 5 )retim plan :Kurulu yeri, yer seimini etkileyen faktrler, retimle ilgili ihtiyalar, tedarikiler, ulam imkanlar, igc olanaklar, tahmini retim maliyeti 6 )Aratrma ve gelitirme :Tasarm ve gelitirme, teknik destek alnmas, ne tr aratrma yaplacak, argenin maliyeti, finansal planda ar-ge btesi var m 7 )nemli riskler blm :stenilmeyen gelimeler, tahminin zerinde gelien retim maliyetleri, mal ve hizmet almnda karlalan glkler, yeni rakipler, ynetimde meydana gelebilecek aksaklklar, deneyim eksiklii, ekonomideki belirsizlikler, tedarik sorunlar, anahtar personel kayb 8 )Zaman tablosu blm :letmenin kurumsallamas, ar-ge almalarnn tamamlanmas, protip retilmesi, sat temsilcilerinin altrlmas, fuarlara katlmak, datmclarla anlamak, retim malzemelerinin siparii, siparilerin listelenmesi, ilk sat ve teslimler, iletmeye yaplacak ilk deme 9 )Ekler :Ana blmlerde verilmesi uygun olmayan ek belgeler bu blmde verilir.Diyagramlar, planlar, finansal veriler, tablolar, ynetim takmnn zgemii ve kaynaklar bulunur. plannn dosya haline getirilmesi : Grn Kapak ve balk sayfas indekiler tablosu Uzunluk plan z eklinde sralanabilir.

15 7 - Gelimi ve Gelimekte Olan lkelerde Giriimcilik Giriimcilik faktr, gelimi lkelerin ekonomik gelime srelerinde etkili olmutur.kinci dnya savandan sonra Japonyada balayan hzl ekonomik kalknma hareketinin motor gcn KOB ler oluturmutur.1970 li yllardaki kriz sonrasnda yaplan almalarda ABD nin krizden en az dzeyde etkilenen lke olduu grlmtr.Bununda sebebi 60 l yllardan sonra byk irket kurma eiliminin, kk iletmelerin saylarndaki artla yer deitirmesidir. Gelimi lkelerde giriimcilii yaratan koullar : Genel ulusal koullar :Gelimi lkeler 21. yzyln balangcnda ok derin bir ekonomik deiim geirmektedir.Sovyetler Birlii ve Dou Avrupada kominizmin kmesi, Bat Avrupann ekonomik gcnn giderek artmas, Asyada gl ekonomilerin ortaya kmas, ticarette kresel birlemelerin yaygnlamas da yeni frsatlar ve risklerin olumasna yol amtr. Gelimi lkelerde giriimciliin ortaya kn ve gelimesini yaratan en nemli koullardan biri bu lkelerin piyasa ekonomisi olgusunu benimsemeleri ve giriimcilik ruhunun temel iticisi risk alma istekliliini arttran baarsz olabilme zgrldr. Giriimcilii etkileyen koullar : Finansal koullar Ticari ve hukuki altyap Eitim Fiziksel altyapya eriim Devlet politikalar ve programlar Finansal koullar : Giriimcinin kaynaklar aile bireyleri, bankalar ve finans kurulular, devlet, sermaye piyasalar ve i ilikisinde beraber allan iletmelerdir. ABDde finansal destek salamada en nemli kurulu Kk letmeler daresi olarak grlmektedir. EUROTECH sermayesi ise yksek teknolojili KOBler iin risk sermayesini hedeflemekte olup, snr tesi yksek teknolojili projeler gelitiren Avrupa risk sermayesi tarafndan yatrm yaplmasnn zendirilmesini amalamaktadr. Ticari ve hukuki altyap :Genel olarak irketlere ynelik mevzuatlarda ve alma yasalarnda yaplan dzenlemelerle salanmaktadr.Bu mevzuatlar, Yeni irket kurulmas ile ilgili dzenlemeler irketlerin ileyiiyle ilgili dzenlemeler Rekabet yasalar irketlerin ii almlar ve ii karmalar alma yasalar Fikri mlkiyet haklaryla ilgili yasal dzenlemelerdir. Fikri mlkiyet haklarnn giriimcilii tevik etmesinin en nemli unsurlar, patent ve telif haklarnn baarl ekilde uygulanmasdr. Eitim : Aratrmalar bir ie nasl balanacan bilmenin giriimci olma ihtimalini arttrdna iaret etmektedir.ABD dnyada giriimcilik eitiminde lider lke olarak deerlendirilir. Fiziksel altyapda eriim : nkbatrler :Yeni iletmelerin beslendikleri, tehlikelere en ak olduklar kurulu aamasnda hayatta kalabilmeleri iin yardm aldklar oluumlardr. ABDde inkbatrlerin amac : ve istihdam yaratmak Baarl iletmeler kurmak Yerel ve blgesel gelimeyi ilerletmek Yerel kaynaklar yeni veya deiik giriimlere yneltmek Giriimcilii zendirmek Ar- ge faaliyetlerini ticariletirmek Ekonomiyi canlandrmak Vergi yaratmak Rekabet ortamn iyiletirmek Gvenli i ortam salamak

16 Teknoparklar :niversiteler, aratrma laboratuvarlar ve sanayi kurulularnn ayn ortam iinde bilim teknoloji ve arge almalarn gelitirdikleri, birbirleri arasnda teknoloji transferine imkan tanyan yerlerdir. lk teknopark ABDde Stanford niversity nclnde kurulmutur. Avrupadaki inkbatrlerin kurulu fonunun kaynaklar : Avrupa Birlii fonlar Ulusal fonlar zel kurulu ve bankalardan salanan kaynaklar niversite ve ar-ge kurulularndan salanan kaynaklar Devlet politikalar ve programlar :ABDde kk iletme kurmak veya ynetmek isteyen bireylere profesyonel ve mali yardm salamak amacyla 1953de kk iletmeler ynetimini (K.. ) kurmutur. ABde devlet yardmlar iin uygun bulunan maliyetler : Dorudan yatrm (Sabit, malzeme yatrmlar ) Arazi, bina, tesis, makineler.. Dolayl yatrmlar (Teknoloji transferi, patent ve bilgi giderleri ) Dolayl destekler (Danmanlk hizmetleri, bilginin yaygnlatrlmas ) Gelimekte olan lkeleri belirleyen makro ekonomik zellikler : Kii bana dk gelir Dengesiz gelir dalm Gda ve zorunlu ihtiya mallarnn ok tketilmesi Dk tasarruf oran Dk yatrm oran gc bana dk sermaye donanmdr. Gelimekte olan lkelerin temel zelliklerini incelerken : Ekonomik, yapsal, demorafik, sosyal, siyasal zellikleri ele alnmaldr.Genelde tarm lkeleridir.Rekabete dayanmayan iletme yaps temel zelliklerindendir. ktisadi kalknma :Sadece saysal saysal ltlere dayandrlmayan, gelir artn, eitim ve salk dzeylerinin ykseltilmesini, verim artn, teknolojik gelimeyi ve benzer bir ok faktr kapsayan bir kavramdr.Gelimilik dzeyini belirleyen en nemli faktr ekonomik rgtlenmenin salamldr. Ekonomik modelin saln belirleyen faktrler : Kaynak dalm mekanizmasnn nitelii Ekonominin da ak olup olmamas Pazarn hacmi Mlkiyet haklar Ekonomik zgrlklerin derecesi Giriimcilerin durumu e Dnk Gelitirme Stratejileri ( thal ikameci sanayileme ):Uluslar aras piyasalarda rekabet edilebilir bir dzeye gelinceye kadar yurtii retimin, d ticaret politikalar, eitli parasal ve mali aralarla korunmasn ngrmektedir.Bu lkelerde daha ok emek youn rnler retilmektedir.Temel ama ithal edilen rnlerin lke iinde retilip dviz tasarrufu salanmasdr. Da Dnk Gelime Stratejileri ( hracata dayal sanayileme ) :lkenin serbest d ticaret koullarnda karlatrmal stnle sahip olduu alanlarda retim yapmas ngrlmekte ve giriimciler tevik edilmektedir.Bu stratejide temel ama ihracatn dolaysyla dviz gelirlerinin arttrlmas iin aba harcanmaktadr. Balca politikalar : Gereki kur, reel faiz uygulamas, kamunun rettii mal ve hizmetlerde reel fiyat uygulamas, ihracat kolaylklar ve ihracat tevikleridir. Salanan destekler : hracata dnk sanayi mal retmeye zendirmek, dk fiyatl alt yap hizmeti, hzlandrlm amortisman, d rekabet koullar ile ilgili bilgi aktarm, ucuz elektrik. Piyasa Ekonomisine Dayal Gelime Stratejisi : Piyasa ekonomisi iinde ekonomik srecin geliimi, zel ekonomik insiyatif ve dinamizm yoluyla olur.Schumpeter modelindeki yeniliki giriimlerin gelimekte olan lkelerde arttrlmasyla aada sralanan artlarn salanaca kabul edilir.

17 Uzmanlamann ilerlemesi ve verimliliin ykselmesi Teknik bilgi dzeyinin ykselmesi Ynetim ve organizasyon becerisinin artmas rn kalitesinin iyilemesi rn eitlenmesi Optimal kapasiteli retim Maliyetlerin dmesi Fiyatlarn dmesi Toplum refahnn ykselmesi Kaynaklarn etkin kullanm Tketici faydasnn artmas Gelir dalmnn iyilemesi zgrlk ve katlc bir ekonomik dzenin kurulmas Gelimekte olan lkelere giriimcilerin katklar : Geleneksel ekonomiden modern ekonomiye dnm Sermaye birikiminin hzlandrlmas stihdam yaratlmas Yeniliklerin yaratlmasdr. 8 - Giriimcilik ve Ekonomik Gelime Giriimcilik ve ekonomik gelime - ykselen piyasa idoolojisi sonucu dnyada giriimcilik konusuna yneltilen ilginin artmasnn nedenleri Devletlerin klerek ekonomik alanlardan ekilmesi Devletlerin klerek sosyal alanlardan ekilmesi Kar amal olmayan (sivil toplum) rgtlerin desteklenmesi Kar amal firmalarn desketlenmesi Klasik teoride girimciliin temelleri : - KAPTALZM : zel mlkiyetin karakteriz ettii ve mlkiyet sahiplerinin kendileri iin kar yarattklar sisteme denir. kapitalizm kavramn ilk kez teori halinde lk olarak ADAM SMTH ortaya karmtr. Uluslarn zenginlii adl eserinde ortaya koymutr. Temel kaynalar ; Toprak, igc, sermaye. - YY TAKLT ETME GDS : giriimcilin temel unsurlar olan risk alma ve yenilikilik unsurlarnn gelimesini salamaktadr. a.SMTH e gre insanlarn zenginlik peinde komas bu temele dayanr - Giriimci ile kapitalist zdeletirenler, klasik iktisatlardr. ADAM SMTH dir. - RCHARD CANTLLON : adamnn, emei retim srecinde istihdam etme, mali sermaye tedarik etme ilevleri ile bilinmeyen gelecek karsndaki karar alma pozisyonunu ayr deerlendirebilmitir. Giriimciliin risk alma vasfn ne karmtr. Giriimciliin ilk tanmlarndan biri olan BELL BR FYAT ZERNDEN MALLAR SATIN ALIP BELRSZ FYATTAN SATMAK tanmn yapmtr - temel ilkeleri, liberalizm ve grnmeyen el karvramlardr - insanlar iyiyi taklit etme gdsyle haraket ederler - kendi karlarn gzetirken toplumun refahn artran bireylerin olmas nemlidir. Neoklasik teoride giriimciliin temelleri; Sadece retim faktrlerini bir araya getirme fonksiyonu ve bireyin gelecein risklerine kar korunma motifi ile snrl kald iktisat gelenei neoklasik teoridir. Walras ve Marshall neoklasik iktisatlardr.

18

Genel olarak tam rekabet piyasasnn zellikleri:- ok sayda alc ve satc vardr - tek bir alc ve satc piyasa fiyatn etkileyemez - fiyatlar piyasann ileyii ile olumaktadr - mallar ve hizmetler homojendir. - tm alc ve satclar piyasadaki ilemlerden haberdardr. Neoklasik yaklama ynelen eletiriler; - veri koullarnn dntrlmesini ihmal etmektedir - tam rekabeti piyasalar yenilik srecinin incelenemesinde yetersiz kalmaktadr - ABD dahil hemen hemen hibir lke de bu kavram uygulanmamaktadr - ada toplumlarda piyasann aksamas teknoloji ve yenilik politikas iin geerli deildir. - schumpeter yenilik modelinde kapitalist sistemin dinamii gerei ekonomik bunalmla karlaaca yerde devaml gelieceini savunmutur. - schumpeter e gre5 temel giriimci davranlar1- YEN BR MALIN yada hizmetin yeni bir tipinin veya kelitesinin srlmesi 2- retime YEN BR tekniin uygulanmas 3- YEN bir pazarn oluturulmas 4- Endstrinin yeniden yaplandrlmas 5- YEN BR HAMMADE veya yar mamul kaynann bulunmas Giriimciliin ekonomil gelime zerindeki etkileri; Bymeyi hzlandrma, rekabeti artrmas, verimlilii hzlandrmas, yeni i olanaklar yaratmas, istihdam ve refah art yaratmas Modeller; 1 - Geleneksel ekonomik gelime modeli ekonomik gelimenin GEREK LOKOMOTF (byk lekli ietmeler) olarak varsaylmaktadr. Birincil ekonomi byk lekli iletmeler. Giriimciliin yeri ikincil ekonomi olarak adlandrlan kk ve orta lekli iletmelerdir. Girimciliin rol ikincil ekonomi olarak kabul edilir. Kk ve orta lekli iletmelerin grevi byk lekli iletmelere mal ve hizmet salamaktr. 2 - giriimcilie dayal ekonomik gelime modeli : giriimcilik faaliyetlerinin giriimcilii etkileyen altyap koullarndan ve genel ulusal altyap koullarndan etkilendiini gsteren modeldir. Ulusal ekonomik gelimeyi iletme dinamikleri belirler. 3 - birletirilmi ekonomik gelime modelinde byk lekli iletmeler birincil ekonomidir. 4 - ekonomik gelimede giriimciliin ana unsur oldugu modelde, Genel ulusal altyap koullar Da aklk, Devlet, ynetim(yetenekler) teknoloji, ARGE, Altyap, finansal kaynaklar, igc piyasalar, kurumlar - Giriimcilii etkileyen altyap koullar Finansal koullar, devlet politikalar ve programlar, eitim- retim, ARGE transferleri, kltrel-sosyal, ticari ve hukuki altyap, i piyasann akl , fiziksel altyapya eriim normlar Giriimcilik frsatlar Frsatlarn varl Frsatlarn sezilmesi letme dinamikleri : Genel ulusal alt yap koullar ve giriimcilii etkileyen alt yap koullar tarafndan etkilenen

19 LETME DNAMKLERDR. letme kurulular letme genilemeleri letme lmleri Anlamalar Giriimcilik kapasitesi Yetenekler Motivasyon Ulusal ekonomik gelime GSMH stihdam Merkantilistlere gre bir ulusun zenginlii sahip olduklar altn miktarna baldr. KK VE ORTA LEKL LETMELERN TEMEL ROL BYK lekli iletmelere MAL VE HZMET salayan DESTEKLEYC faaliyetleri yrtmektir Kapitalist ile iletmecilik denetim gibi idarecilik ilevlerini birbirinden ayran J.B. SAY DIR. 9 - Trkiyede Giriimciliin Deerlendirilmesi - Trkiyede girimciliin gelitirilmesi konusu; - stikrarn salanmas ok nemlidir. - Etkin bir rekabet ortam gereklidir. - Devletci politikalar yerine ram rekabet piyasas koullar uygulanmaldr - Giriimcilik etii ok nemlidir. - Paras olmayan gerek giriimcilere gerekli parasal kaynaklarn salanmas gerekmektedir. - Devlet projelere tevik salayp salamacana kara vermek iin - Yatrmn ihracata ynelik olup olmad - evre kirlilii - Salk - Flora ve faunann korunmas - Projenin fizbilite almasn yaparak projenin uygulanmas konusunda karar veren ve sorumluluk tayan yatrm sahibidir. - Yenilikler konusunda iletmenin yenilikler yaratc gcnn artralabilmesi iin gznnde bulundurulmas gereken hususlar, - Yenilikler konusunda retken bir ortam yaratlmal - Personel yenilikler konusunda cesaretlendirilmeli - Personel yenilikler konusunda maddi ve manevi adan dllendirilmeli - kriz durumunda yenilikler bir kenara braklmamal daha ok nem verilmeli - yenilikler iletmenin srekliliini salamann ve bymenin gerekli art olarak alglanmal - Trkiye de giriimciliin dar boazlar; - Fizbilite almasnn yetersizlii - Piyasa aratrmasna gereken nemin verilememesi - Finansman sorunu - Yenilikler konusunda yaratclk sorunu - Trkiyenin i gucu eksiklii sorunu yoktur. - Katma degeri yksek rnlerin retilememesi - letmeler aras ibirliinin yeterince salanamamas - Ortaklk kavramnn yeterince iyi alglanamamas - Bilgilenme eksiklii - KOBlere ayrlan kredi orannn dk olmas - Fizbilite raporlarnn salkl yaplmamas - Yatrm zamanlamas konusunda yaplan hatalar

20 - ortaklarn ortak bir giriimde bulunmasnn ana nedeni; Kendi kiisel ekonomik karlar - aile bireylerinin alt, cretli iinin istihdam edilmedii iletmelerin zellikleri letemin esneklii ok yksektir. letmeler mteri ile dorudan iliki kuramamaktadr Savunma sanayiye yan sanayi olma potansiyeli yksek deildir. Bu zellik orta lekli iletmelere aittir. Kooperatifleme konusunda byk bir potansiyeli vardr Arac olan tccarlar iyerlerine gre daha avantajldr - letmeler aras ibirliinin faydalar: Atl kapasitenin azaltlmas Byk siparilerin alnabilmesi KOBlerin mali yapsnn dzelmesi Nakit darboazndan kurtulma - 1960 ve 1970li yllardaki ici irketleri deneyimin baarsz olma nedeni; Hemehriliin ekonomik karlarn stnde tutulmas Sahipsizlik Rasyonel ynetim olmamas Yeterli giriimcilik niteliine sahip olmayan insanlardan olumas - lkemizdeki giriimcilerin bamszlk tutkusu ortaklarn baarsz olmalarnn nedenidir. - Giriimci, bakasnn parasn deerlendirebilen kii olmaldr - Baarl bir ortaklk iin ortaklar birbirinin eksiini tamamlayc olmalar gerekir. - Trk giriimcilerin bilgilenme dzeyinin dk olmasnn nedeni, bilgilenmeye kar olan rkekliktir. - Gerek giriimcilikte ; o Bilgilenme o Yaratclk o Cesaret o Doru zamanlama olmaldr. - Gerek giriimci, srtn devleye dayarak para kazanmaz - Giriimcilii gelitirecek bir vergi sisteminin zellikleri o Adil ve etkin olmas o Bteye katk salmas o Rekabeti gelitirmesi o Bamsz i kurmay zendirmesi - Devletin vergi gelirlerinin artrlmas iinen doru yntem, daha geni vergi mkelleflerine ulalmas ve ekonominin canlandrlmasdr. - Kk ve orta lekli iletmelerin vergi demek hususunda karsna kan zorluklar; o Mali klfet o Vergi eitlerinin fazlal o Zamann israf o Brokratik formaliteler

21 - Yaplan aratrmalara gre Trkiyedeki giriimcilerin birinci sorunu Finansman olarak grlmektedir. - Trkiyedeki tipik yatrm sorunu yeni yatrmlarn olgunluk dneminde yaplmasdr. - Kk iletmelerin pazarda baarl olabilmesi iin byk finans gcne sahip olmas gerekmez. - Kooperatifleme iyerlerinin zelliidir. - Aile bireylerinin istihdam edildii iyerlerinin esneklii ok yksektir. - Trkiyede yatrm yaplrken en ok satlan ve kartl grlen rn tercih edilir. - 1961 den 1980e kadar resmi kalknma politikas; ithal ikameci politikadr. - Trkiyede Kobilere datlan banka kredisi oran: %5-6 dr. - Devlet mdahalesini savunan iktisat Keynes dir. - Trkiyede giriimciliin gelitirimesi konusunda tam rekabet koullar uygulanmaldr. - Devlet projelere tevik salarken projenin karllna bakmaz. Yatrm ihracata ynelik olup olmad, evre kirlilii, salk, flora ve faunann korunmas. - Projenin uygulanmas konusunda karar verme yetkisi yatrm sahibine aittir. - Ortaklk kurmann ana nedeni kiisel ekonomik karlar olmaldr. - 24 ocak 1980 kararar trkiye'nin giriimcilik konusunda ithal ikamesine ynelik kalknma stratejisini terk etmitir ve serbest piyasa ekonomisi erevesinde ihracata ynelik kalknma stratejilerine gemeye karar vermitir. - zellikle ihraata ynelik giriimcilii destekleme politikalar devreye sokulmutur. - giriimciliin tarihsel geliiminde ise seluklular dnemi,osmanl imp.son bulmas ile,1929 dnya ekonomik krizi ile - 1980 necesi dnemde trkiyede giriimcili?in gelimesini engeleyen en nemli unsur baz dnemlerde gevetilen,baz dnemlerde ise sk ekilde uygulanan "ithal ikamesi politikas"nn ok uzun srmesi. - fizibilite raporunun onaylanmasnda devletin gznne bulundurdu?u kriter projenin devletin belirledii amalara ve ltlere uygun olup olmad gibi kriterler zerinden de?erlendirir.projeye tevik salanp salanmadn buna gre verir. - yatrmlarn uygulanabilirlii ve karlln deerlendirilmesi devletin sorumluluunda deildir,sorumluluk yatrmcya aittir. - fizibilite almasnn en nemli blm piyasa aratrmasdr. ok dikkatle gzlem ve analizlere dayanan bir faaliyettir.kiinin yatrm yapmadan nce nn grmesini salar. - giriimcilerin birinci sorunu finansmandr. -giriimcilikte zamanlama nemlidir,tam zamannda piyasaya kmak,piyasa boluunu mevcut ve potansiyel rakiplerden nce doldurmakt bu konu byk iletmeler karsndan zayf olan kk ve orta lekli ilt. in geerlidir. - giriimci katma deeri yksek rnleri retmelidir.iletmelerin milli gelire katks ve toplumun refah seviyesisinin artmas katma deeri yksek rnler retilmesine baldr. - iletmeler aras ibirlii (kooperasyon) diye de adlandrlr. - Trkiye de finansal ihtiyalara sorunlar listesinin banda yer verilmesinin nedeni byk lde iletmelerimizin "devletten sbvansiyon" salama iste?inden kaynaklanmaktadr - Trk giriimcilerini,kk ve orta lekli iletmelerin glendirilmesini salayan en nemli katklar "adil ve etkili bir vergi sisteminin kurulmasdr. - Trkiye'deki giriimciliin gl ve zayf ynleri drt lek bykl? esas alnarak aklanabilir. letme byklkleri unlardr: aile iyerleri,ok kk iletmeler,kk iletmeler,orta boy iletmeler. - lek ekonomisi,maliyetler,borlanma yetenei,finansal g byk iletmelerin sahip olduu bir stnlktr. - esneklik,kk iletmelerin byk iletmelere kar sahip oldu? En byk stnlktr. - devletin giriimci faaliyetlere ama ve ltlerine uygun olduu takdirde vermi olduu finansal destek "sbvansiyon"dur.

22 10 - Trk Giriimciliinin Genel Profili 1 )Giriimcilik, yneticilik ve mlkiyetin iletme sahibinde btnlemesi : Tm zelliklerin ayn kiide toplanmas giriimciliin darboazdr.Etkin bir sermaye piyasas ve bankaclk ok nemlidir.Risk sermayesi, risk kapitali giriimcilere fon salar. 2 )letme sahiplii ve giriimci : Bir kiinin giriimci olabilmesi iin, Risk ve sorumluluk stlenebilmesi Dinamik bir kiilik Yeniliklere ak olma Byme tutkusu KOB ler de letme sahibine ynelik zellikler Kk iletmelerde giriimci, iletme sahibi ve ynetici kimliine teknisyen kimlii de eklenmektedir. letme ile iletme sahiplii btnlemitir. letme sahibi fiilen alr veya dorudan katkda bulunur. Aile bireyleri iletmede ileride ynetimi devralacaklar umuduyla yetitirilirler. Personelle aradaki iliki dorudan ve kiiseldir. 3 )letme sahiplerinin teknik kkenli olmas Genelde giriimciler mhendis, teknisyen ve usta kkenlidir.in retimi konusunda baarl olmalarna ramen, piyasaya ynelik olarak dnme ve deerlendirme konusunda baarl olamamaktadrlar. 4 )Trk giriimcisinde byme hrs ve cesareti : Kk ve orta byklkteki iletmelerin byme srecinde tuzaklara dmemeleri iin Olayn tartlmas, llmesi, ayarlanmas ve gereki olmak gerekir. letme sahibi kendini ve snrlarn iyi tanmaldr. Byme rizikoyu azaltr ve d etkilere kar direnli yapar. Bymenin ilk aamasnda kk iletmelerde rn farkllatrmasna gitmek gerekir. Bymenin finansman borla salanyorsa ileride likidite sorunu kabilir. letme byme kararlarn alrken Yeni girilecek pazarlarn zellikleri Hedef mteri grubundaki deiiklikler Yeni pazarlarda rekabet artlar Finansman Tedarik ve igc imkanlar Farkl byme evrelerinde tipik giriimci davranlar a )Balang evresi : Byme tutkusunun en fazla ve tuzann en etkili olduu dnemdir.Kr etmek zorundadr.Tek fon kayna otofinansman olup, teknisyenlik nem kazanr. b )Tutunma evresi :letme ayaklar zerinde durabilmektedir.Byme hazrlk ve hamlesi bu dnemde yaplr. c )Byme evresi :Finansman ihtiyac artar.Dardan bor temin edebilir.Nitelik ve yapsal deiime ihtiya vardr.Giriimcilik n plandadr. d )Genileme evresi :Profesyonel yneticiye ihtiyavardr.Kk iletmelerdebte,ynetim raporlar ve muhasebe sistemi ihtiyac doar.Bu gne kadar rne younlalmtr.rn farkllatrmas arlk kazanr. e )Olgunluk evresi :Kabuk deitirme evresidir.Harcamalarn kontrol altna alnmas, verimlilik ve byme imkanlar nem kazanr.letme sahibi aktif ynetimden ayrlr, ynetimin kontrol arlk kazanr.Giriimcilikten ok yneticilik nem kazanr. Kurumsallama :st ynetimdeki baz yetkilerin profesyonel yneticiye braklmasna kurumsallama denir. Byme ile kurumsallama ve profesyonel ynetici ihtiyac artar.letmeler kk sanayi olarak kurulur, eitli sorunlar aar orta bykle ular.Orta bykln mr 30 senedir.Buras kritik noktadr.Kurumsallama ihtiyac burada belirginleir.ngiliz iktisat Alfred Marshall Bir iletmeyi dede kurar, baba bytr, oul korur, torun sanat tarihi okur. der.

23 200 yln tamamlayanlar : Caalolu Hamam, Ali Muhittin Gda Sanayi, ukurova GdaSanayi 100 yln aanlar : Abdullah Efendi Lokantas, Gllolu, Hac akir, skender Kebapcs, Komili, Konyal Lokantas, Kuru Kahveci Mehmet Efendi, Pera Palas, Tuzcuolu, Vefa Bozacs Aile irketlerinin stnlkleri Uzun vadeli dnr ve daha krl anlamalar yapabilirler. e ballk daha ok olup, ynetim daha yumuaktr. Ynetim ile hissedarlar daha kolay btnleirler. Sosyal sorumluluu daha yksektir. Daha hzl karar alrlar. Aile irketlerinin dezavantajlar irket ile aile menfaati atr. Yneticiler idarecilii ile deil aile ihtiyalarn karlamas ile llr. Kr disiplini yoktur. Piyasa deiimine uyumda zorlandndan eski rnler terk edilemez. Ortak seiminde akli deil, hissi davranr. Giriimcilik konusunda yaplan aratrmalar 1961 ylnda yaplan ilk aratrmada ( Arif Payaslolu ) alnan sonulara gre iletme sahibini giriimci olmaya motive eden faktrler saptanmaya allmtr.ilk srada bilgi ve deneyim, daha sonra evre koullar ( Piyasa, teknoloji, igc, toplumsal hareketlilik, sosyal deerler ) gelmektedir.% 97 si gerekli sermayeyi kendisi temin ettiini sylemitir. 1947 ylnda Erdoan Soral n aratrmasnda giriimcinin grevleri alanndaki frsat ve olanaklar belirlemek akn planlamak rgtlenmeyi salamak Teknolji seimi blmn salamak retim ve fiyat stratejilerini belirlemek Giriimi ynetmek Milli Prodktivite Merkezinin aratrmasna gre Anadolu giriimcisinin zellikleri Dinamik giriimci says azdr. Aile irketleri egemendir. ehrin yerlisi evli erkekler arlkta olup, irketler orta yaldr. Eitim dzeyleri baarda l deildir. Giriimci, yatrmc ve ynetici zelliini birlikte tarlar. Nesille dnce yaps deimemektedir. Tm aratrmalardan kan sonu trk giriimcisinin en olumlu yan risk alabilmesidir.Olumsuz zellii ise planlamay sevmemesidir.Kk ve orta iletmelerde yneticilik ve sahiplik ayn kiide olmas en byk darboaz oluturur.Kurumsallaamama en byk sorunlardandr.Kesikli ve orta kk iletme yaps yaygndr 11 - Uluslararas Giriimcilik Gnmz ekonomisinde meydana gelen deiimler :Kreselleme, teknolojinin hzl deiimi ile rn ve hizmetlerin nitelikleri artmakta, bilgiye duyulan ihtiya artmakta ve tketiciler mal ve hizmetleri bir ok lke ve kltrden seme imkanna sahiptir. Uluslar aras Giriimciliin gndeme gelmesindeki etkili faktrler - lkeler arasndaki ibirlii ve tamamlayc stratejiler - Kk ve orta boy iletmelerin da alma faaliyetleri - Ortak giriimcilik faaliyetlerinin artmas - Bilgi ynetimindeki gelimeler - Teknoloji alanndaki hzl gelimeler

24 Uluslar aras Giriimcilii - 2. Dnya sava sonras retim srecindeki deiimler - sel retimdeki deiimler - hracattaki gelimeler - Yabanc retimdeki gelimeler - Uluslararas faaliyetler kolaylamtr. - Firmalarn kurumsal yapsndaki gelimeler - Giriimci irket yneticilerinin yeni firmalarla balantl alma istei Uluslararas giriimciliin bal olduu disiplinler :Ekonomi, finans, pazarlama, sosyoloji ve antropolojidir. Uluslararas giriimcilik : Ulusal snrlar aan ve kurumlara deer katan yeniliki, retken ve risk tayan faaliyetlerdir. Uluslararas iletmecilik : Uluslararas alanda faaliyet gsteren irketlerin kurulmas ve ynetilmeleri konulularna arlk verir. Uluslararas giriimciliin davrann ve rekabeti etkileyen faktrler politik faktrler, Ekonomik faktrler, Farkl kltr yaplar, Farkl hkmet sistemleri, Farkl diller Uluslararas giriimciliin faaliyetlerini etkileyen faktrler lkelerin politik durumu ve hkmet yaplar makro ekonomik artlar para politikalar ithalat dzenlemeleri vergi yaplar sosyal ve kltrel yaplar alt yap artlar Uluslararas pazarlara giri yntemleri :hracat, JV, Dorudan yabanc yatrmlar, Lisans anlamalar hracat :En basit ve kolay yoludur.Mevcut snrlarn ve piyasa potansiyellerini kaldrp firmaya daha geni bir alanda hareket imkan salar. Joint Venture :ki veya daha fazla iletmenin kaynaklarn birletirerek retken bir ekonomik faaliyeti gerekletirmek zere bir birlik oluturmalarna denir.Avantajlar unlardr. Yerli iletmenin lke ile ilgili bilgilerini paylar. Siyasi avantajlar salar. Maliyetler der. Rakiplere teknolojik stnlk salanr. Pazarda rekabeti stnlk salanr. Kaynaklara daha kolay ulalr. Yeni pazarlara giri kolaylar. Dorudan yabanc yatrm dorudan yatrm yapmaya iten sebepler unlardr. Ticaretle ilgili kstlamalar. Belirli mallarla ilgili tarifeler. Belirli mallarla ilgili yasaklamalar. Vergi avantajndan yararlanmak Dk igc cretlerinden yararlanmak Pazarda hakimiyeti salamak Ev sahibi lkede prestij elde etmek Lisans anlamalar :Lisans veren bir retim srecini , tekniini, marka ve patentlerini belirli bir bedel karlnda lisans alana satmaktr. Dezavantajlar Anlama bitiminde lisans alan rakip haline gelir. Teknoloji ve bilginin kolay aktarm Piyasaya aktif olarak girememek Anlama eklinin zorluudur. Uluslararas giriimcilik faaliyetleri a ) yapsnn belirlenmesi b )Pazarn ve tketici yapsnn belirlenmesi c )retim ve datm aamalarnn planlanmas d )Baka giriimlerle ibirlii