belge başlığı beyaz eŞya sektÖrÜ - anasayfa · 1 sanayİ genel mÜdÜrlÜĞÜ sektörel...

SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi

1

Belge Başlığı

Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi

T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

BEYAZ EŞYA SEKTÖRÜ RAPORU (2013/1)

SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Sektörel Raporlar ve

Analizler Serisi


2

Belge Başlığı


İÇİNDEKİLER

Tablolar Listesi ............................................................................................................................................ 3

Şekiller Listesi ............................................................................................................................................. 3

Kısaltmalar Listesi ....................................................................................................................................... 3

YÖNETİCİ ÖZETİ .......................................................................................................................................... 4

1.SEKTÖRÜN GENEL DURUMU ................................................................................................................... 4

Sektörün Tanımı ......................................................................................................................................... 4

1.1.Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu .................................................................... 5

1.2.Sektörün Türkiye’deki Genel Durumu .................................................................................................. 5

1.3.Sektördeki Üretim Eğilimleri ve Üretilen Başlıca Ürünler .................................................................... 6

1.4.Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler ......................................................................................... 6

1.5.Sektörün İşyeri Sayısı ve İstihdamı ....................................................................................................... 7

1.6.Sektörün Ar-Ge Faaliyetleri .................................................................................................................. 7

1.7.Sektörün Dış Ticareti ............................................................................................................................ 7

1.8.Sektörün Maliyet Bileşenleri ................................................................................................................ 9

1.9.Sektörün 2013-2023 Projeksiyonu ....................................................................................................... 9

2. SEKTÖRÜN 2012 YILI DEĞERLENDİRİLMESİ .......................................................................................... 10

2.1. Son Dönemdeki Sektöre İlişkin Türkiye ve Dünyadaki Gelişmeler .................................................... 10

2.2. Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi ....................................................................................... 10

2.3. Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi ......................................................................... 10

2.4. Sektörün İhracat ve İthalat Değerlendirmesi .................................................................................... 11

KAYNAKÇA ................................................................................................................................................ 12


3

Belge Başlığı


Tablolar Listesi

Tablo-1: Temel Beyaz Eşya Ürünlerinin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (G.T.İ.P) ………… 4 Tablo-2: Türkiye’nin Ev Aletleri İhracatının Ülkelere Göre Dağılımı (ISIC Rev4)…………….….….. 8

Şekiller Listesi

Grafik-1: 2012 Yılı Beyaz Eşya 6 Ana Ürün Üretimi ve İç Satışı (Adet).………….………..………….... 6 Grafik-2: 2012 Yılı Beyaz Eşya 6 Ana Ürün İhracatı (Adet) …………………………………..………….……7 Grafik-3: Ev Aletleri İmalatı İhracat Rakamları (Milyon ABD Doları)………………………………….…. 9 Grafik-4: Elektrikli Ev Aletleri 2012 Yılı Sanayi Üretim Endeksi (2010=100.0) …………………… 10 Grafik-5: Elektrikli Teçhizat İmalatı Kapasite Kullanım Oranı (Ağırlıklı Ortalama, Yüzde)….... 11

Kısaltmalar Listesi

A.Ş. Anonim Şirket AB Avrupa Birliği ABD Amerika Birleşik Devletleri Ar-Ge Araştırma Geliştirme BEYSAD Beyaz Eşya Yan Sanayiciler Derneği G.T.İ.P Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları ISIC International Standard Industrial Classification ISO International Organization for Standardization TCMB Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası TURKBESD Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu TV Televizyon WTO World Trade Organisation (Dünya Ticaret Örgütü)


4

Belge Başlığı


YÖNETİCİ ÖZETİ Beyaz eşya sektörümüz yıllık yaklaşık 25 milyon adet üretim kapasitesi ile Avrupa’nın en büyük üretim üssüdür. Ürünler yüksek standartlara sahip ve oldukça kaliteli olup sektörün aldığı patent sayısı da oldukça yüksektir. Sektör AB’ye yaptığı ihracatın yanı sıra Rusya ve Çin’de de yaptığı yatırımlarla geniş pazarlara hitap etmektedir. Navlun ücretlerinin yüksekliği nedeniyle Uzak Doğu pazarlarında etkin olunamamaktadır. Ayrıca, navlun ücretleri Uzak Doğu pazarına karşı iç piyasayı da korumaktadır. Altı büyük beyaz eşya üreticisi de "Türk Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği-TURKBESD" üyesidirler. “Beyaz Eşya Yan Sanayicileri Derneği-BEYSAD” çatısı altında 195 üye firma bulunmaktadır ki, bu da sektöre hizmet eden firmaların sayısal olarak % 85’ini, cirosal olarak da % 95’ini karşılamaktadır.

1.SEKTÖRÜN GENEL DURUMU

Sektörün Tanımı Bazı kaynaklarda elektrikli ev aletleri, bazılarında ise dayanıklı tüketim malları kapsamına giren Beyaz Eşya Sektörü farklı teknolojileri nedeniyle çok geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Bu ürünlerin başlıcaları; buzdolabı, çamaşır, bulaşık makinası, fırın, ocak, süpürge gibi temel ürünler ve tost makinası, robot, meyve presi, blender, mixer gibi küçük ev aletleri ayrıca, derin dondurucu, klima, şofben, termosifon, su arıtma cihazı gibi ürünlerdir. Bu raporda daha çok temel beyaz eşya ürünleri olarak gösterilen buzdolabı, çamaşır, bulaşık makinası, fırın, ocak ele alınmıştır. Tablo-1’de bu ürünlerin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (G.T.İ.P) yer almaktadır. Tablo-1: Temel Beyaz Eşya Ürünlerinin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (G.T.İ.P)

G.T.İ.P Ürün İsmi

8418.10, 8418.21, 8418.29, 8418.30, 8418.40 Buzdolabı-Derin Dondurucu

8450.11, 8450.12, 8450.19 Çamaşır Makinası

8422.11 Bulaşık Makinası

7321.11, 7321.12, 7321.19, 8516.50 Fırın

8451.21, 10.00.11, 8451.21.90.00.11 Çamaşır Kurutma Makinaları

8508.11 Elektrik Süpürgeleri

8516.40 Elektrikli Ütüler

8509.40, 8516.60, 8516.71, 8516.72, 8516.79 Elektrikli Mutfak Cihazları


5

Belge Başlığı


1.1.Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Beyaz eşyada kullanılan teknolojinin belli bir olgunluğa gelmesi, gelişmekte olan ülkelerin bu teknolojiyi lisans yoluyla edinmesi aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerde beyaz eşya talebinin artması ile birlikte üretim gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere doğru kaymaya başlamıştır. Örneğin Batı Avrupa sektörde lider konumundayken, son dönemlerde bu liderliğini Güney Avrupa ülkelerine kaptırmış durumdadır. Amerika kıtasında da üretim ABD’den Latin Amerika ülkelerine doğru kaymaya başlamıştır. Teknolojinin gelişmesiyle ülkeler arasındaki teknolojik fark giderek azalmaktadır. Gün geçtikçe gelişmekte olan ülkelerin üreticileri de beyaz eşyayı gelişmiş ülkelerin üreticilerinin ürettiği kalitede ve daha ucuza üretebilir duruma gelmişlerdir. Bundan dolayı gelişmiş ülkelerin üreticileri kendilerini koruyabilme refleksi ile Ar-Ge çalışmalarına büyük önem vererek, teknolojik yenilikleri bir an önce ürünlerine yansıtmaya çalışarak farklılık yaratmak istemektedirler. Bunu gerçekleştirebilmek için de şirket birleşmeleri yoğun olarak yaşanmaktadır. Bunun sonucunda dünyada gittikçe daha az sayıda şirket, toplamda daha çok beyaz eşya üretmektedir. Dünyada beyaz eşya üreticisi şirketler genel olarak üçe ayrılmaktadır. Bunlardan birincisi uluslararası şirketlerdir. Bu şirketler tüm dünyada üretim yaparak satmaktadırlar. İkinci gruptaki şirketler ise “bölgesel” olarak konumlanmaktadırlar. Bunlar kendi ülkelerinin yanında yakın bölgede olan diğer ülkelerde de ürünlerini pazarlanmakta ve üretim yapmaktadırlar. Üçüncü grubu ise yerel şirketler oluşturmaktadır. Bunlar tek bir ülkede üretim yapmakta ve ağırlıklı olarak kendi ülkelerinin pazarına hitap etmektedirler. ABD ve İngiltere’de beyaz eşya sektörü rekabette büyük bir değişim yaşamamakla birlikte, Almanya’nın rekabet gücü yüksek düzeyden orta düzeye inmiştir. ABD ve Almanya gibi ülkelerdeki beyaz eşya sanayicilerinin uluslararası yatırımlar yapmaları, ülkelerin rekabet güçlerinin, mevcut durumundan nispeten daha düşük ölçülmesine neden olmaktadır. Özellikle son dönemlerde Güney Kore ve Çin’in ihracatı önemli oranlarda artmakta, İtalya’nın yüksek seviyedeki rekabet gücü ise artarak devam etmektedir. Japonya’nın rekabet gücü ise son dönemlerde düşme yönündedir. 2011 yılında, dünya beyaz eşya pazarının, altı ana ürün grubunda, 146 milyar dolar seviyesine ulaştığı tahmin edilmektedir. Dünya beyaz eşya pazarındaki büyüme esas itibariyle; Çin, Latin Amerika, Hindistan gibi pazarlardan kaynaklanmaktadır.

1.2.Sektörün Türkiye’deki Genel Durumu Dış ticaretteki serbestleşme, iç pazarda ithal ürünlerin serbestçe yer almasını sağladığı gibi, Türk ürünlerinin de yabancı pazarlara tarife ve kota gibi engellerle karşılaşmadan girebilmesinin yolunu açmıştır. Üretimde kullanılan ileri teknoloji, Ar-Ge faaliyetlerine verilen önem, ISO serisi vb. kalite standartlarının öneminin kavranması, tüketici tercihlerinin ön planda tutulması, gelişmiş pazarlama teknikleri ve iyi işleyen servis yapısı ihracattaki büyük başarının temelini oluşturmaktadır.


6

Belge Başlığı


Grafik-1: 2012 Yılı Beyaz Eşya 6 Ana Ürün Üretimi ve İç Satışı (Adet)

Kaynak:TÜRKBESD

1.3.Sektördeki Üretim Eğilimleri ve Üretilen Başlıca Ürünler Beyaz Eşya Sektöründe Türkiye, son yıllarda yaptığı atılımlarla en büyük üreticisi konumuna yükselmiştir. Beyaz Eşya sektöründe yerli malzeme kullanım oranı % 60-70 seviyelerindedir. Sektörün bu kadar hızlı büyümesinin altında yatan en önemli faktör, gelişmiş ve uluslararası standartlarda üretim yapan yan sanayi firmalarının, ana üreticilere sağladığı destek ve kaliteli üretim olmuştur. Beyaz Eşya Sektörü çok geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Bu ürünlerin başlıcaları; buzdolabı, çamaşır, bulaşık makinası, fırın, ocak, süpürge gibi temel ürünler ve tost makinası, robot, meyve presi, blender, mixer gibi küçük ev aletleri ayrıca, derin dondurucu, klima, şofben, termosifon, su arıtma cihazı gibi ürünlerdir.

1.4.Sektörün Bölgesel Yapısı ve Kümelenmeler Sektörde bugüne kadar çeşitli firmalar faaliyet göstermiş, bunların bir kısmı zaman içinde birleşme ve devralmalar yoluyla el değiştirmiştir. Bugün beyaz eşyada yerli sermayeli olarak Arçelik A.Ş. (Arçelik, Beko, Altus ve Aygaz) ve Vestel A.Ş. yabancı sermayeli olarak da Alman BSH (Bosch-Siemens-Profilo), İtalyan Indesit, Ariston ve Candy şirketleri yerleşik tesisleriyle üretim yapmaktadır. Bu şirketler beyaz eşyada ana ürünlerde iç piyasa talebinin yaklaşık % 90’ını karşılamaktadır. Yerleşik markaların yanında, ithalat ve son yıllarda patlama gösteren yabancı teknomarketlerin de vasıtasıyla hemen hemen tüm yabancı markalar Türk pazarına girmiştir. Sektörün imalatı daha çok Marmara, Ege ve Orta Anadolu’da yoğunlaşmıştır. Başlıca fabrikalar İstanbul, Tekirdağ, Manisa, Eskişehir, Bolu, Bursa, İzmir, Ankara, Kocaeli, Yalova, Kayseri, Konya ve Bilecik’te yer almaktadır. Sektörde, yerli sermayeli olarak Arçelik (İstanbul, Ankara, Eskişehir, Tekirdağ, Bolu, Romanya, Rusya ve Çin) ve Vestel (Manisa), yabancı sermayeli olarak da Alman BSH (Bosch-Siemens)-


7

Belge Başlığı


Manisa-Bursa, İtalyan Indesit ve Candy şirketleri, TV’de ise yerli sermaye olarak Vestel ve Grundig (Beko) Elektronik şirketleri yerleşik tesisleriyle üretim yapmaktadır.

1.5.Sektörün İşyeri Sayısı ve İstihdamı Beyaz Eşya Sektörü, iç pazarın % 90–95’ini meydana getiren 6 büyük beyaz eşya üreticisinin yanı sıra, 50’nin üzerinde orta ölçekli imalatçı ile yaklaşık 500 aksam ve parça imalatçısından oluşmaktadır. Ayrıca yaklaşık 12.000 bayi ve 1.500 yetkili servis bulunmaktadır. Sektörde üretim şirketleri 20.000 ve yan sanayi ve diğer tedarikçileri ile birlikte 120.000 çalışanın 105.000’i mavi yakalı, 15.000’i beyaz yakalı personeldir. Eğitim durumlarına baktığımızda 35.000 personelin lise öncesi eğitimden geçtiği, 70.000 personelin lise ve meslek lisesi mezunu olduğu, 14.000 personelin üniversite ve lisans eğitimi aldığı, birçok çalışanın lisansüstü eğitimli ve doktoralı olduğu görülmektedir.

1.6.Sektörün Ar-Ge Faaliyetleri Montaj sanayi olarak başlanan Türkiye beyaz eşya sektörü, bugün yaklaşık 1000 kişi ile Ar-Ge çalışmalarını sürdürmekte ve ülkenin en fazla inovasyon yaratan sektörü konumunda bulunmaktadır. Beyaz eşya sektörü 2012 yılında da en fazla patent başvurusunda bulunan sektörler arasındadır.

1.7.Sektörün Dış Ticareti

Sektör üretiminin yaklaşık % 70’ini, özellikle Avrupa ülkeleri, komşu ülkeler ve Afrika gibi pazarlara ihraç etmektedir. TÜİK verilerine göre sektörün 2012 yılı ihracatı yaklaşık 4,2 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) verilerine göre beyaz eşya sektörünün 6 ana ürün 2012 yılı adet bazlı ihracat miktarı ise yaklaşık 16 milyon adet olarak gerçekleşmiştir.

Grafik-2: 2012 Yılı Beyaz Eşya 6 Ana Ürün İhracatı (Adet)

Kaynak:TÜRKBESD


8

Belge Başlığı


Tablo-2: Türkiye’nin Ev Aletleri İhracatının Ülkelere Göre Dağılımı (ISIC Rev4)

Kaynak: TÜİK İhracatın büyük bir kısmı AB ülkelerine yapılmaktadır. AB’nin sektör için en önemli pazar olmasının yanında Türk beyaz eşya üreticileri özellikle Rusya ve Çin’deki üretim tesisleri ile dünyanın hemen hemen her ülkesine ulaşma yeteneğine sahiptir.

ÜLKE 2010 (Milyon ABD Doları)

2011 (Milyon ABD Doları)

2012 (Milyon ABD Doları)

İngiltere 533 638 680

Fransa 380 436 433

Almanya 350 456 508

İtalya 204 215 225

İspanya 178 185 185

Irak 144 142 156

İran 82 110 59

Polonya 81 95 89

Romanya 67 49 47

Rusya Federasyonu 66 78 91

İsrail 64 80 92

İsveç 59 72 90

Yunanistan 50 48 52

Azerbaycan 49 62 65

Ukrayna 44 46 47

Hollanda 43 46 50

Portekiz 43 35 28

ABD 41 39 61

Libya 41 17 135

Fas 40 50 56

Mısır 39 32 56

Diğer 768 904 1000

Toplam 3.376 3.835 4.205


9

Belge Başlığı


Grafik-3: Ev Aletleri İmalatı İhracat Rakamları (Milyon ABD Doları)

Kaynak: TÜİK Türkiye’nin beyaz eşya ithalatı ihracatımıza göre düşük seviyededir. TÜİK verilerine göre 2012 yılı ev aletleri ithalat miktarı 1,123 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. İthalatın büyük bir kısmı Çin’den yapılmaktadır. İtalya, Almanya, Fransa, İspanya ve Güney Kore ithalat yapılan diğer önemli ülkelerdir.

1.8.Sektörün Maliyet Bileşenleri

Hammadde, malzeme sektörün maliyet bileşenlerinden önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Beyaz eşyalarda kullanılan paslanmaz çelik sacın büyük bir kısmı ithal edilmektedir. Ayrıca enerji, işçilik ve test giderleri maliyeti arttıran faktörlerdir. Sektörde Ar-Ge çalışmaları yoğun olduğundan Ar-Ge harcamaları da sektör için maliyet oluşturan faktörlerdendir.

1.9.Sektörün 2013-2023 Projeksiyonu

Genel olarak bakıldığında Türkiye beyaz eşya sektörünün önümüzdeki yıllarda Türkiye ekonomisine paralel olarak, büyümesini beklenmektedir. Enerji verimli cihazlar, çevre dostu gibi kavramlar ve ankastre ürünler sektörün başlıca büyüme alanlarını oluşturacaktır. Çevre, verimlilik gibi faktörlerin ve teknolojik gelişmelerin sektörü etkilemesi kaçınılmaz olduğundan yaşanan teknolojik gelişmeler ve Ar-Ge faaliyetleri sektör tarafından üretilen ürünlere yansımakta, sensör, haberleşme ve yazılım teknolojilerinin ürünlere entegre edilmesi ile tüketicileri daha akıllı ürünler beklemektedir. Ayrıca beyaz eşya sektörü Sanayi Strateji Belgesi’nde de ana sektör olarak ele alınmış ve bu konuda beyaz eşya sektörünün rekabet gücünü artırmak için ürün kalitesinin artırılması, Ar-Ge teknikleri ile yeni ürünler tasarlanması, finansman maliyetlerini düşürücü modeller geliştirilmesi, enerji sarfiyatı düşük ve düşük maliyetli ürünler tasarlanması, şeklinde bir hedef konulmuştur.


10

Belge Başlığı


2. SEKTÖRÜN 2012 YILI DEĞERLENDİRİLMESİ 2.1. Son Dönemdeki Sektöre İlişkin Türkiye ve Dünyadaki Gelişmeler

Sektördeki üretici firmaların Ar-Ge çalışmaları ve teknolojik gelişmeler sonucunda enerji verimi son derece yüksek ürünler ortaya çıkmıştır. Enerji verimliliğinin yanı sıra son yıllarda tüketicilerin çevre dostu beyaz eşyaya olan talebinin artması ve bu konudaki AB ve ulusal teknik mevzuatın da etkisi ile üreticilerin bu yöndeki çalışmaları hız kazanmıştır. Tüketimin her alanında olduğu gibi beyaz eşya sektöründe de enerji tasarruflu, doğaya daha az zarar veren ürünler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu yöndeki çalışmalar ilerleyen yıllarda da artarak devam edecektir.

2.2. Sektörün Üretim Endeksi Değerlendirmesi

“Elektrikli Ev Aletleri” sektörü sanayi üretim endeksi 2012 yılı yıllık ortalaması 118,1 olarak gerçekleşmiştir. Grafik-4: Elektrikli Ev Aletleri 2012 Yılı Sanayi Üretim Endeksi (2010=100.0)

Kaynak: TÜİK

2.3. Sektörün Kapasite Kullanım Oranı Değerlendirmesi

Elektrikli teçhizat imalatı kapasite kullanım oranı 2012 yılı başında bir önceki yılın aynı dönemine göre daha düşük seviyede olmasına yılın ikinci döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre düşmüştür.


11

Belge Başlığı


Grafik-5: Elektrikli Teçhizat İmalatı Kapasite Kullanım Oranı (Ağırlıklı Ortalama, Yüzde)

Kaynak: TCMB

2.4. Sektörün İhracat ve İthalat Değerlendirmesi

Türkiye beyaz eşya sektörünün başlıca ihracat pazarı Avrupadır. Sektör üretim hızında yakalamış olduğu ivmeyi devam ettirerek yaklaşık 25 milyon adet üretim kapasitesiyle Avrupanın lideri olurken ihracatını da aynı şekilde artırmıştır. Sektörün 2012 yılı ihracatı bir önceki yıla göre yaklaşık %10’luk bir artışla 4,2 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Sektörün 2012 yılı ihracatı artarken, ithalat miktarı ise bir önceki yıla göre azalmış ve 1,12 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.


12

Belge Başlığı


KAYNAKÇA

TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu TCMB, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası TÜRKBESD, Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği WTO, World Trade Organisation

belge başlığı beyaz eŞya sektÖrÜ - anasayfa · 1 sanayİ genel mÜdÜrlÜĞÜ sektörel...

Documents