GÜVENLİ OKUL PROJESİ

Okullara Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Artırılması

Strateji ve Eylem Planı ve Uygulama Kılavuzu2017 - 2018

Antalya

1

Eylül 2017

HazırlayanAntalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü

Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Şubesi

2

İlimizde; geleceğimizin teminatı çocuklarımızın eğitim yoluyla kendisi ve

çevresiyle barışık bir birey olarak hayata hazırlanması, “ Yaşam Boyu Sıfır Şiddet ”

sloganının her yaşta birey tarafından içselleştirilerek okul güvenliğinin geliştirilmesi

amacıyla hazırlanan “Güvenli Okul Projesi” 8. Yılında okul içinde ve okul dışında

kesintisiz ve geliştirilerek uygulanmaktadır.

İl olarak hedefimiz;

Okul içi ve dışı güvenliğin geliştirilmesi için verilmekte olan kurumsal

desteklerin arttırılıp işbirliğinin üst düzeyde geliştirilmesi,

Eğitim yoluyla her yaşta vatandaşımızda farkındalık oluşturularak, bireysel ve

toplumsal düzeyde güvenlik bilincinin / duygusunun geliştirilip arttırılması,

Bir marka olan şehrimizin okul güvenliği konusunda yapmış olduğu çalışmalar

ile örnek, öncü bir il olmasını sağlamaktır.

Projenin hedefine en kısa sürede ulaşması dileklerimle, teşekkür ediyorum.

Münir KARALOĞLUAntalya Valisi

3

4

Çocuklarımızın ve gençlerimizin; milli, manevi, ahlaki ve kültürel değerlerine sahip, milletimizi, vatanımızı seven, evrensel değerlere bağlı, insan haklarına saygılı, Dünyadaki gelişmeleri yakından takip eden, kendisine ve çevresine güven duyan, hayat boyu öğrenmeyi kendisine ilke edilmiş, araştıran, sorgulayan, çok yönlü düşünebilen yeniliklere açık bir şekilde yetiştirilmesini,

Eğitim yolu ile şiddet ve unsurları hakkında her yaşta farkındalık oluşturularak, okul içi ve dışının çok daha güvenli hale getirilmesini,

Akademik başarının yanı sıra; sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere katılımın arttırılmasını hedeflemekteyiz.

Bu hedeflere ulaşmada özveri ile çalışan, katkı sağlayan herkese çok teşekkür ediyorum.

Yüksel ARSLANİl Milli Eğitim Müdürü

5

6

İÇİNDEKİLER Sayfa NoBÖLÜM I

Giriş……………………………………………………………..…………………..…..…...11

Tarihçe………………………………………………………….…………………………...11

Hukuki Dayanak…………………………………………………………………………….12

Projenin Genel Amacı………………………………………………………………….…..13

Gerekçeleri..…………………………………………………………………………….…..14

Temel Yaklaşımlar……………………………………………………………………….…15

Müdahale Alanları…………………………………………………………………………..16

Güvenli Okul Projesinin Bir Eğitim Öğretim Yılı İçerisinde İşleyiş Süreci….…………21

Kuramsal Çerçeve (*)………………………………………………………………………23

Şiddet Davranışının Nedenleri…………………………………………………………….25

Okul Güvenliği ……………………………………………………………………………...30

İlgili Kurumlar, Sorumluluklar ve Yasal Yükümlülükler …………………………………31

Şiddettin Önlenmesinde Strateji ve Metotlar………………….…………………………36

Önleme Eğitim Programları………………………………………………………………..39

Ebeveynlere Yönelik Önleme Programları……………………………………………….39

Çocuklara Yönelik Önleme Çalışmaları………………………………………………….40

Çocuklarla Çalışan Meslek Elemanlarının Önleme Konusunda Eğitilmeleri………....42

Olumlu Gelişimin Desteklenmesi………………………………………………………….42

MEB Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılmasına İlişkin Çalışmalar… …..457

MEB Tarafından Yürütülen Önleme Çalışmaları (2006-2010)…………………………46

BÖLÜM II

Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planı Uygulama Usul ve Esasları İle

Kurumsal Görev Başlıkları …………………………………..………….……….. …..….57

Kurullar, Görev Tanımları ve Çalışma Takvimi…………………………….……… …...58

Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulu……………….…..…….….…58

Görev Tanımı Çerçevesi………………………...…………………………58

Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulu (Kaymakamlık)……….……………….……. .……..59

Görev Tanımı Çerçevesi……………………………………………….…………..59

İl Yürütme Kurulu Üyesi Kurumlar Tarafından Oluşturulacak

Alt Kurullar / Komisyonlar/ Çalışma Grupları / Ekipler……………………..……….…..61

İl Milli Eğitim Müdürlüğü Eylem Planı ve İl MEM

Yürütme Kurulu (Alt Kurul).………………………………………………………..61

İl Milli Eğitim Müdürlüğü Yürütme Kurulunun Görevleri………. ...….…62

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Yürütme Kurulu (Alt Kurul)………..…..…..63

Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) Yürütme Kurulu……… ….......68

Okul Kurum Müdürlükleri / Okul Yürütme Kurulu…………….….. .……69

Kaynakça ve Okunması, İncelenmesi Önerilen Bazı Kaynaklara Ait Liste……….….75

Diğer Kurum Eylem Planları Projeleri…………………………………………………….79

İl Emniyet Müdürlüğü….………………………………….………....………….….....

İl Jandarma Komutanlığı…………………………….……………..………....………

Akdeniz Üniversitesi……………………………………………...............................

Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü……………………………………..…….....

8

Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü…………………………….………..…….

İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü…………………….………………...……

Halk Sağlığı Müdürlüğü………..…………………………………………….…….….

İl Sağlık Müdürlüğü………..……………………………………….…………….……

Belediye Başkanlıkları…………………….…………………..….…………….…….

Büyükşehir Belediyesi……………..…………………….…..…….……….…

Aksu Belediyesi……………………..……………………….…….…………..

Döşemealtı Belediyesi………………..………………………..……………..

Kepez Belediyesi……………………..…………………….…….…….……..

Konyaaltı Belediyesi………………………………………..…….….………..

Muratpaşa Belediyesi…………………...…………………………...………..

Acil Çağrı Merkezi Müdürlüğü…………………..………………………………...………….

İl Müftülüğü……………..………………………………..………………………..…………..

Ekler:……………………………………………………………………….………….……..81

İzleme Değerlendirme ve Denetim Formu……………………………………………….82

İlçe MEM / Okul Eylem Planı Şablon Örneği……………………….…..…….…….…..83

Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi

(İl Yürütme Kurulu Çalışma Takvimi (2017–2018) …………….………..…..….……87

İlçe Yürütme Kurulu (Kaymakamlık) Çalışma Takvimi ……….……………..…....…..89

Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Projesi

Strateji Ve Eylem Planı Çalışma Takvimi (2017–2018) ….…………….…..…...….91

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü / İlçe MEM Yürütme Kurulu (İlçe Alt Kurul)………………93

Okul / Kurum Müdürlükleri / Okul Yürütme Kurulu……………..…………..…….……97

9

10

ANTALYA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜGÜVENLİ OKUL PROJESİ

GİRİŞ

İlimizde; geleceğimizin teminatı çocuklarımızın eğitim yoluyla kendisi ve

çevresiyle barışık bir birey olarak hayata hazırlanması, “ Yaşam Boyu Sıfır Şiddet ”

sloganının her yaşta birey tarafından içselleştirmesi amacıyla “Güvenli Okul Projesi ”

8. Yılında okul içinde ve okul dışında kesintisiz ve geliştirilerek uygulanmaktadır.

Bu bağlamda projemizin okul içi ve okul dışında uygulanması ve geliştirilmesi

sürecine;

İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, Antalya Büyükşehir Belediyesi

Başkanlığı, 19 İlçe Belediye Başkanlıkları başta olmak üzere Akdeniz Üniversitesi, İl

Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, ÇİM, AMBAUM, Gençlik ve Spor

Hizmetleri İl Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Gıda Tarım ve

Hayvancılık İl Müdürlüğü, 112 Acil Çağrı Merkezi Müdürlüğü, gibi resmi kamu kurum

ve kuruluşların yanı sıra ATSO, Servisçiler Odası ve diğer STK’lar kendi görev

alanlarına giren konularda kurumsal destek vererek çalışmalarımıza katkılar

sağlamaktadır.

TARİHÇE

İlimizde; okul ve çevresinin kapsamlı ve planlı olarak güvenli hale getirilmesi,

şiddet ve şiddete neden olan konularda farkındalık oluşturularak öğrencilerimizin bir

bütün olarak geliştirilmesi konusu ilk kez 2008 yılında yapılan kapsamlı bir araştırma

sonucunda ulaşılan bulgular dikkate alınarak ilk eylem planı “Okullarda Güvenli

Ortamın Sağlanması (OGOS)” projesi adı altında ilk plan hazırlanıp uygulama süreci

başlatılmıştır.

11

Bu bağlamda, İlimizin kendine has özellikleri (sosyal, kültürel, ekonomik ve

coğrafi) dikkate alınarak, il / ilçe ve okul bazında yapılacak çalışmaların / temaların /

görev tanımlamaların genel çerçevesi çizilmiş,

Bu çerçeve; ilçe ve okul eylem planları ile yerelleştirilerek, özgünleştirilmiş;

şiddetin önlenmesi konusunda hedef kitlede bilgi ve bilinçlenme sağlanarak,

kurumsal işbirliği ve koordinasyon arttırılıp projenin sürdürülebilirlik noktasında

farkındalık oluşturulmuştur.

Ayrıca; bu proje kapsamında uzun yıllar özel çalışma alanı olarak ele alınıp

işlenen “Madde Bağımlılığı ile Mücadele” ve “İhmal ve İstismar” konuları 2013

yılından itibaren; bağımsız, özgün projeler olarak ele alınıp uygulanmaya

başlanmıştır.

Milli Eğitim Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında 22.12.2016 tarihinde

imzalanan "Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici

Tedbirlerin Artırılmasına Yönelik İşbirliği Protokolü” kapsamında; OGOS Projesi

revize edilerek 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında uygulanmak üzere “Güvenli Okul Projesi” geliştirilmiştir.

HUKUKİ DAYANAK

1) 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu.

2) Başbakanlık 2006–17 nolu Genelge (Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet

Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak

Tedbirler.)

3) Başbakanlık 2006–26 Nolu Genelge.

4) MEB Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve

Eylem Planı (2006–2011+).

5) TBMM Çocuklarda ve Gençlerde Artan Şiddet Eğilimi ile Okullarda

Meydana Gelen Olaylar ile İlgili Meclis Araştırma Komisyon Raporu.

6) Antalya Valiliğinin 05.10.2007 tarihli ve 3043 sayılı emirleri.

7) MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün;

21.01.2009 tarihli ve 2009-9 Nolu Genelgesi.

12

8) MEB ÖERH Genel Müdürlüğünün 27.09.2012 tarihli ve 3888 sayılı

yazıları.

9) İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 18.09.2012 tarihli 2012/54

Bakanlık Nolu Genelgesi.

10) İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 22.10.2013 tarihli ve -

22013/14 Bakanlık Nolu Genelgesi.

11) MEB ÖERH Genel Müdürlüğünün 15.09.2014 tarihli ve 3938012 sayılı

yazısı (2014-20 Nolu Genelge).

12) MEB ÖERH Genel Müdürlüğünün 29.06.2015 tarihli ve 6709501 sayılı

yazısı.

13) MEB Müsteşarlık 17.09.2015 tarihli ve 90849597-10.07-E.9367301 sayılı

yazı.

14) MEB ÖERH Genel Müdürlüğü 18.12.2015 tarihli ve 13075438 sayılı

yazısı.

15) Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü 2017 Mali Yılı Performans Programı.

16) Milli Eğitim Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında 22.12.2016 tarihinde

imzalanan "Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu

ve Önleyici Tedbirlerin Artırılmasına Yönelik İşbirliği Protokolü”.

17) İçişleri Bakanlığının 2017-3 (2017-23) Nolu Genelgesi.

18) Antalya Valiliğinin 08/09/2017 tarihli ve 2017/02 sayılı İdari Yaptırım

Tebliği.

19) MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 03.10.2017-15712539 Sayılı

yazısı.

20) Antalya Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğünün 12.10.2017 tarihli ve 40027

sayılı yazısı.

PROJENİN GENEL AMACI

Türk Milli Eğitimi Sisteminin Genel Amaç ve İlkeleri Doğrultusunda;

-İl düzeyinde okullarda güvenli ortamın sağlanmasına yönelik koruyucu,

önleyici çalışmaların planlanması, koordine edilmesi, uygulanması, izlenmesi,

değerlendirilmesi ve geliştirilmesi,

-Güvenli eğitim ortamı ve çevreyi sağlayacak yönetim süreçlerinin işletilmesi,

13

-Bireylerde eğitim yolu ile farkındalık oluşturularak, günlük yaşam becerilerinin

geliştirilmesi,

-Okulların fiziki yapılarının güvenlik anlamında iyileştirilmesidir.

GEREKÇELERİ

Öğrencilerin eğitim-öğretim etkinlikleri bütünlüğü içinde; gelişimini olumsuz

etkileyen okul içi ve dışı etmenlerin en az indirilmesi veya ortadan kaldırılması, başta

öğrenciler olmak üzere; öğretmenlerin ve anne babaların şiddet konusunda

farkındalık / yeterlik düzeylerinin ve tehditlere karşı güvenli ortam bilincinin

geliştirilmesi ile doğrudan ilintidir.

Eğitim kurumlarında her türden rehberlik çalışmalarının etkin ve verimli bir

şekilde gerçekleştirilmesi, okul içi ve dışındaki okulla ilgili yaşanan sorunlara erken

müdahale edilerek büyümeden çözülmesine yönelik gelişimsel, koruyucu

yaklaşımların benimsenip uygulanmasına ve kurumların hedeflerine ulaşmasına

büyük katkılar sağlayacaktır.

Yönetimsel süreçler eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılmasında,

eğitim ortamları ve çevresindeki ilişkiler ile uygulamaların yapıcı, onarıcı, barışçıl ve

destekleyici hale getirilmesinde temel belirleyicidir. Bu nedenle eğitim ortamlarında

şiddetin önlenmesi ve şiddete etkili müdahale konusunda yönetimsel süreçlerin etkili

bir şeklide işletilmesi gerekmektedir.

Güvenli eğitim ortamının sağlanması konusunda ele alınan öğrenci, öğretmen,

aile, yakın çevre gibi unsurların uyumlu ve eşgüdüm içinde çalışması için yönetimde

kalıcı ve benimsenmiş yönetim anlayışının güçlendirilmesi kurum iç dinamikleri

açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle okul çalışanları ve öğrencilerin güvenli bir

ortamda bulunmaları için, paydaşlarla işbirliği ve koordinasyon sağlanması, güvenlik

tehditlerinin önceden tespit edilerek önlenmesi, ortaya çıkabilecek her türlü

olumsuzluk için gerekli tedbirlerin ciddiyetle alınması hususunda okul idareleri birinci derecede sorumludur.

14

Eğitim kurumlarının içerisinde bulundukları toplumun bir parçası olduğu

gerçeğinden yola çıkılarak, geliştirilecek politikaların, uygulanacak program ve

hizmetlerin yürütülmesinde her kademeden ve görev alanından yöneticiler/

sorumlular arasında söylem ve eylem birliğinin bulunması güvenli eğitim ortamının

sağlanması açısından önemlidir.

TEMEL YAKLAŞIMLAR

1- Bilgiye Dayalı Yönetim Anlayışı: Uygulamalara rehberlik edecek bilimsel, güncel

ve güvenilir veri toplanması, çalışmalarda bu verilerden yararlanılması,

2- Çoklu Kurumlar ve Çoklu Disiplin Yaklaşımı: Tüm çalışmaların katılımcı

yaklaşım ve işbirliğine dayalı anlayışla gerçekleştirilmesi,

3- Bütüncül Yaklaşım: Güvenli eğitim olgusunun etki alanının çok geniş olması

nedeni ile müdahaleler yönetim süreçleri, öğretmen, öğrenci, okul, aile ve çevreyi

kapsayacak bir yaklaşımla ele alınması,

4- Gelişimsel Yaklaşım: Bireyin zihinsel, duygusal, sosyal-psikolojik, fiziksel olarak

kapasitesine uygun gelişim gösterebilmesi için planlı, esnek, ardışık PDR hizmeti

sunulup her alanda gelişimlerinin sağlanması. Üst düzeyde öğrenme ve kendini

gerçekleştirme konularında desteklenmesi,

5- Önleme Koruma ve Müdahale Yaklaşımı: Eğitimin her kademesinde temel

önleme çalışmaları öncelikle ele alınacak, şiddetten doğrudan veya dolaylı etkilenen

çocuk ve gençler için koruma ve müdahale çalışmaları yürütülecektir,

6- Kapasite Artırımı: Altyapı, Eğitim, Materyal, Eğitsel Yönetim, öğretmen / yönetici /

öğrenci / ailenin kapasitesinin arttırılması,

7- Sürdürülebilir Hizmet: Bilimsel, gerçekçi, model geliştirme, kurumsal, mali ve

politik önlemler. Hedefe dayalı planlar,

15

8- İzleme ve Değerlendirme Çalışmaları: Çalışmaların etkinliğinin izlenmesi,

değerlendirilmesi, değerlendirme sisteminin oluşturulması ve sürekli iyileştirme

geliştirme çalışmalarının yapılması,

Bu çalışmada temel yaklaşımları oluşturmaktadır.

MÜDAHALE ALANLARI

1-YÖNETİM SÜREÇLERİ Amaç- Güvenli (okul içi ve dışı) eğitim ortamlarını sağlayacak yönetim süreçlerinin

işletilmesi.

- Farkındalığın arttırılması.

- Standart sağlanması.

- İşbirliği, koordinasyon ve bilgi paylaşımının arttırılması.

Stratejiler - Bilgiye dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi,

- Kurumların stratejik planlara işlenmesinin sağlanması,

- Örnek modeller oluşturulması ve yaygınlaştırılması,

- Personel eğitimlerinin sürekli hale getirilmesi,

- Katılımcı ve işbirliğine dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi,

- İzleme ve değerlendirme sistemin oluşturulması,

- Proje/Etkinlik/çalışmaların yürütülmesidir.

Çıktılar- Bilgiye dayalı yönetim uygulamaları,

- Güvenli okul ortamının sağlanmasında işlevsel örgütlenme modeli,

- Güvenli okul ortamının sağlanmasında işlevsel etkili iletişim ağı,

- Eğitim verilen personel sayısı,

- Yapılmış proje ve etkinlik sayısıdır.

2-ÖĞRETMENLER VE YÖNETİCİLER Amaç- Öğretmenlerde ve yöneticilerde empatik anlayışın geliştirilmesi,

16

- Okul güvenliğinin geliştirilmesi için bireysel ve kurumsal bazda işbirliği ve

destek sağlanması konusunda farkındalık oluşması,

- Olumlu disiplin yöntemleri hakkında bilinçlenmeleri / geliştirilmeleri / örnek

model olmalarıdır.

Stratejiler - Okul güvenliğinin geliştirilmesi ile ilgili yerinde denetim ve kontrollerin

sağlanması,

- Eğitim, materyal eğitsel yönetim desteği saptanarak öğretmen ve yöneticilerin

kişisel ve mesleki gelişimlerinin sağlanması,

- Örnek model davranışların geliştirilmesi / yaygınlaştırılması /ödüllendirilmesi,

- Hayat boyu öğrenme / kendini geliştirme konusunda farkındalık

oluşturulmasıdır.

Çıktılar- Olumlu disiplin yöntemlerini kullanan öğretmen ve yönetici,

- Öğrenciler üzerinde etkin denetim ve gözetim sağlayan öğretmen ve

yöneticiler,

- Mesleki motivasyon ve iş doyumu arttırılmış öğretmen ve yöneticidir.

3-ÖĞRENCİ Amaç- Öğrencileri bedenî, zihnî, ahlâkî, manevî, sosyal ve kültürel nitelikler

yönünden geliştirmeyi, demokrasi ve insan haklarına saygılı olmayı,

çağımızın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatarak geleceğe hazırlamak,

- Öğrencilerde şiddet davranışının önlenmesi ve azaltılmasında farkındalık

oluşturulması,

- Her türlü terör ve yasa dışı radikal gruplara karşı korunması,

- Öğrencilerin sorunlarına yardımın yanı sıra, onların kişilik ve sosyal

gelişimlerine ve olgunlaşmalarına destek olmak,

- Kendini tanıyabilme, bireysel hedeflerini belirleyebilme, yeteneklerini

geliştirebilme, bunları kendisinin ve toplumun yararına kullanabilme

konularında farkındalık oluşturmak,17

- Kendine ve çevresindekilere güven duygusunu geliştirmek,

- Öğrencilerin öz güven, öz denetim ve sorumluluk duygularının geliştirilmesini,

- Planlı çalışma alışkanlığı edinebilme,

- Serbest zamanlarını etkin ve verimli değerlendirebilmedir.

Stratejiler- Program ve projelerin eşgüdüm içerisinde yürütülmesi, bütünsel bir

yaklaşımla değerlendirilmesi ve deneyimlerin paylaşılması,

- Temel önleme, koruma ve müdahale hizmetlerinin tüm öğrencilere

ulaştırılması,

- Özellikle sorunun oluşmamasına yönelik gelişimsel, koruyucu yaklaşımın

esas alınması, sorunlara erken müdahale,

- Sosyal, Kültürel ve Sportif Etkinliklerin arttırılması ve öğrencileri bu alana

yönlendirme,

- Öğrencilerin özellikle yetenekleri doğrultusunda spor ve sanat dallarına

yönlendirilerek, okullarda spor ve sanat dallarında öğrencilerin kolaylıkla

ulaşabileceği fiziki ortamın sağlanması / arttırılması,

- Demokratik yurttaşlık bilincini geliştirebilecek eğitim uygulamalarının, hayatın

tüm alanlarına yayılarak yapılacak çalışmaların okul içi ve okul dışı etkinlikleri

içermesi,

- Hayat boyu öğrenme konusunda farkındalık oluşturulmasıdır.

Çıktılar - Şiddet davranışı konusunda farkındalıkları geliştirilmiş,

- Korunma, baş etme ve azaltılmaya yönelik beceri kazanmış,

- Madde bağımlılığından korunma ve ihmal ve istismardan korunma

konusunda bilinçlendirilmiş,

- Terör ve yasa dışı radikal gruplara katılıma hayır diyen,

- Sosyal, Kültürel ve Sportif etkinliklere katılan,

- Akademik başarı grafiği yükselen,

- Bireysel farklılıklara saygılı; farklı görüş, düşünce, inanç, anlayış ve kültürel

değerleri hoşgörü ile karşılayabilen,

18

- Kendini tanıyabilme, bireysel hedeflerini belirleyebilme, yeteneklerini

geliştirebilme, bunları kendisinin ve toplumun yararına kullanabilen öğrenci.

4-EĞİTİM ORTAMI VE ÇEVRESİ Amaç- Eğitim ortamının fiziksel ve sosyal çevresinde her türlü riskin azaltılması ve

önlenmesi,

- Okul içi /dışı güvenlik konusunda standart oluşturmak, bu standartları

geliştirmektir.

Stratejiler - Eğitim ortamları ve çevresinin güvenliğin sağlanması,

- Eğitim ortamlarının sosyal ve fiziksel çevresi ile bütünleşmesini sağlayacak

eğitimde niteliği arttıracak okul gelişim modellerinin yaygınlaştırılması,

- Eğitim ortamı ve çevresinde olumsuz grup ve kişilerin yapılanmasının

engellenmesi,

- Diğer sektör, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılması,

- Fiziki ortam iyileştirmesidir.

Çıktılar - Cazibe merkezi haline gelmiş eğitim ortamları,

- Güvenliği arttırılmış eğitim ortamı,

- Eğitim ortamları çevresinde öğrenciler tarafından erişebilir sosyal etkinlik

mekânları,

- Fiziki güvenlik konusunda hazırlanmış öngörülmüş standartlardır (okul bahçe

düzenlemesi, güvenlik kamerası, kapı güvenliği, nöbet talimatı, denetim

talimatı vb.).

5-AİLE Amaç- Güvenli eğitim ortamı sağlanmasında ailenin katkısının arttırılması,

- Çocuklarına karşı dışarıdan gelebilecek radikal ve yasa dışı yapılandırmalar

hakkında bilinçli ailedir.

19

Stratejiler- Güvenli eğitim ortamı sağlanmasında etkin işbirliğinin sağlanması,

- Güvenli eğitim ortamı sağlanmasında bilinçlendirilmesine yönelik eğitim

çalışmalarının sürekli hale getirilmesi,

- Hayat boyu öğrenme konusunda farkındalık oluşturulmasıdır.

Çıktılar - Çocuk yetiştirmede şiddeti disiplin aracı olarak düşünmeyen aile,

- Eğitim ve sosyo ekonomik açıdan güçlendirilmiş aile,

- Okul etkinliklerine katılan aile,

- Radikal ve yasa dışı yapılandırmalar hakkında bilinçlendirilmiş ailedir.

20

GÜVENLİ OKUL PROJESİNİN BİR EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İÇERİSİNDE İŞLEYİŞ SÜRECİ

1. Bir yıl öncesi çalışmaların bir bütün olarak değerlendirilmesi, geliştirilmesi / ekleme

veya çıkarma yapılması gereken temaların belirlenmesine yönelik çalışma sürecinin

başlatılması (Haziran-Eylül arası).

2. Okul içi mekânların fiziki güvenlik durumunun artırılması (Yıl içinde ve özellikle

Haziran-Eylül ayları arasında)

3. Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planı, usul ve esaslar, çalışma takvimi ve veri toplama

formunun geliştirilmesine yönelik sürecin başlatılması (Temmuz-Eylül arası).

4. Öncelikli okulların ve bölgelerin Emniyet Müdürlüğü, Jandarma Komutanlığı ile İl/ İlçe

Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliği ve koordinesinde belirlenmesi (Eylül ).

5. Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulunun oluşturulması (Eylül).

6. Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planının, Çalışma takviminin ve veri toplama formunun

İl Yürütme Kurulunda veya alt komisyonlarda görüşülüp değerlendirilmesi ve

geliştirilmesi (Eylül-Ekim).

7. Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planının il düzeyinde uygulanmasına dair Valilik

Onayının alınması (Eylül-Ekim).

8. Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planının; 19 İlçe Kaymakamlığı ile tüm resmi kurum ve

kuruluşlara gönderilmesi (Eylül-Ekim).

9. Güvenli Okul Projesi İlçe Yürütme Kurullarının Oluşturulması (Eylül-Ekim).

10. İlçe Güvenli Okul Projesi Eylem Planlarının; ilçenin mevcut durum ve ihtiyaç analizi

sonuçları esas alınarak RAM ve ilgili kurumlar İşbirliğinde hazırlanması (Eylül-Ekim).

11. İlçe Eylem Planına bağlı olarak okul eylem planlarının; Güvenli Okul Projesi Okul

Yürütme Komisyonları tarafından, okulun mevcut durum ve ihtiyaç analizi sonuçlarına

göre hazırlanması ve onaylanması (Ekim).

21

12.Güvenli Okul Projesi İl / İlçe / Okul Eylem Planları kapsamında yapılan çalışmaların

yerinde izlenmesi, denetlenmesi ve geliştirilmesi ile ilgili mekanizmaların oluşturulup

harekete geçirilmesi (Ekim).

-Psikososyal Acil Müdahale ile Krize Müdahale Ekiplerinin oluşturulması.

-RAM Rehberlik Ekiplerinin oluşturulması.

-İlçe MEM ÖERH İzleme ve Değerlendirme Ekibinin oluşturulması.

-Maarif Müfettişlerinin görevlendirilmesi.

13.Her dönemin sonunda; okullardan ve ilçe bazında yapılan çalışmaların derlenip

Güvenli Okul Projesi İl/ İlçe Yürütme Kurulları tarafından değerlendirilmesi,

geliştirilmesi gereken yönler hakkında ilçelerin / okulların/ kurumların bilgilendirilmesi

(Ocak-Şubat / Haziran-Temmuz) m

14.Eğitim Öğretim yılının sonunda yapılan çalışmaları Güvenli Okul Projesi İlçe / İl

Yürütme Kurulu tarafından bir bütün olarak değerlendirilmesi (Haziran veya

Temmuz).

15.Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planının geliştirilmesine yönelik yeni sürecin

planlanarak başlatılmasıdır.

22

KURAMSAL ÇERÇEVE (*)

Bu çalışmanın temel hedeflerinden birisi Türk Milli Eğitimi Sisteminin Genel

Amaç ve İlkeleri doğrultusunda; İl düzeyinde okul güvenliğine yönelik koruyucu,

önleyici çalışmaların planlanması, koordine edilmesi, uygulanması, izlenmesi,

değerlendirilmesi ve geliştirilmesidir.

Bu bağlamda güvenli bir ortamın oluşturulmasında; öncelikli olarak bireyin

sağlıklı gelişiminin desteklenmesi, korunma konusunda eğitim yoluyla farkındalık

oluşturulup günlük yaşam becerilerinin geliştirilmesi, bireyi ve ortamı tehdit eden

şiddet ve benzeri unsurların belirlenip bu unsurların azaltılması veya ortadan

kaldırılmasına yönelik bir dizi çalışma yapılmasını gerekli kılmaktadır.

Güvenli bir ortamı bozmaya yönelik en önemli etmen “şiddet” ve şiddeti

doğuran unsurlardır.

Şiddet tanımları incelendiğinde dar anlamıyla şiddetin; insanların bedensel

bütünlüğüne karşı dışarıdan yöneltilen, sert ve acı verici bir edim olarak ele alındığı

görülmektedir.

Türk Dil Kurumu’nun tanımlamasında ise şiddet “1- Bir hareketin, bir gücün

derecesi, yeğinlik, sertlik, 2-Karşıt görüşte olanlara kaba kuvvet kullanma, 3-Kaba

güç, 4-Duygu ve davranışta aşırılık (...)” olarak betimlenmektedir.

Şiddettin türleri incelendiğinde ise şiddetin biçimine göre adlandırma veya

anlamlandırma yapıldığını görmekteyiz Örneğin; Fiziksel şiddet, psikolojik şiddet,

simgesel şiddet, meşru simgesel şiddet, yapısal şiddet, dolaylı-dolaysız şiddet,

23

görünür-görünmez şiddet vb. Tüm bu adlandırmalar, anlamlandırmalar; yer yer

kesişebilen veya birbirine eklenebilen farklı gerçekliklere işaret eder.

Bu tanımlamalardan hareketle şiddeti; “farklı nitelik ve türlerde güç ve baskı

uygulayarak insanların (elbette diğer canlı ve/veya cansız varlıklara da yönelik

olabileceği de düşünülerek) bedensel, ruhsal ve/veya çevresel açılardan zarar

görmesine neden olan bireysel veya toplu hareketlerin tümü olarak” adlandırmak

mümkündür.

Dünya Sağlık Örgütü’nün ele alıp incelediği şiddet tanımında “bireyin

kendisine, başkasına, belirli bir topluluk veya gruba yönelik yaralama, ölüm, fiziksel

zarar, bazı gelişim bozuklukları veya yoksunluk ile sonuçlanabilen, tehdit ya da

fiziksel zor kullanma” olarak ifade edilmiştir.

Bu tanımından yola çıkarak Dünya Sağlık Örgütü’nün (2002) hazırlamış

olduğu raporda, şiddet üç bölümde ele alınmıştır:

1-Kendine Yöneltilmiş Şiddet; İntihar davranışı ve kendine zarar verme

olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İntihar davranışı, intihara yönelik düşünceleri, intihar

girişimlerini ve intiharları içerirken, kötüye kullanım ise kendini kesme, yaralama,

ihmal vb. davranışları içermektedir.

2-Kişilerarası Şiddet: Fiziksel, cinsel ve psikolojik olabileceği belirtilerek iki

kategoride incelenmiştir. İlki genellikle evde, aile ve yakın kişilerle ilgili olan; çocuk

istismarı, yaşlıların istismarı ve eş ya da yakın ilişkideki kişiyle ilgili olan şiddet türü

iken ikincisi sokak, okul, iş yeri, hapishane ve yaşlı bakımevleri gibi yerlerde

karşılaşılan, toplumda herkese karşı olabilen şiddet türüdür.

3-Kolektif Şiddet; Sosyal, politik ve ekonomik olmak üzere kendi içinde üç

bölümde incelenmiştir.

İlk olarak sosyal şiddetin, organize gruplarca yapılan nefret suçları, terörist

saldırıları ve suç örgütlerince yapılan şiddeti içerdiği belirtilmiştir. İkinci olarak politik

şiddet ile savaş ve bununla ilgili şiddet içeren anlaşmazlıklar ifade edilmiştir. Üçüncü

olarak ise ekonomik şiddet büyük gruplarca yapılan ekonomik kazanım amaçlı,

ekonomik etkinliği bozma, gerekli hizmetlere ulaşımı engelleme ve ekonomik

bölünme, ayrımcılık yaratma gibi saldırıları içerdiği belirtilmiştir (TBMM, 2007: 20).

24

Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımladığı şiddet türlerinin yanı sıra Meyer ve

Farrell (1998) bir araştırmasında dört şiddet türünden söz etmektedir (akt. Uysal,

2003: 9). Bunlar:

Durumsal şiddet; fakirlik, alkol ve uyuşturucu madde kullanma, akran baskısı

ve silahlara kolaylıkla ulaşma gibi özel durumsal faktörler sonucu gelişen şiddet

türünü tanımlar.

İlişkisel veya kişilerarası şiddet; adölesan (ergen) nüfusun büyük bir

bölümünü etkileyerek ilişki içinde bulunduğu bireylerin kişilerarası tartışmalarından

doğan şiddet türünü ifade eder.

Yağmacı şiddet; anti sosyal davranış şeklinin bir parçası olarak veya kazanç

sağlanması için suç işlenmesiyle oluşan şiddet türünü belirtir.

Psikopatolojik şiddet; ağır psikolojik travma ve sinir sistemi bozuklukları

sonucu ortaya çıkan davranışların oluşturduğu şiddet türünü açıklar.

Bemak ve Keys tarafından şiddetin kaynağı olan etkenler şu şekilde

belirlenmektedir;

• Bireysel ve kişilik eğilimleri (düşüncesizce hareket etme, empati yetersizliği),

• Okul çevresi,

• Aile yapısı ve ilişkileri (ebeveynlerin zayıf bir benlik, yetersiz bir denetim ve

tutarsız davranışlara sahip olmaları, ebeveynlerin aile içerisinde şiddet tutumlarını

sergilemeleri veya çocuklarının uyguladıkları şiddet tavırlarına karşı bir ilgisizlik içinde

olmaları),

• Akran gruplarının varlığı (bireyin kendini ispatlamak için elverişli koşullar

sağlaması ve şiddet kültürünün varlığı),

• Silahlara kolay yollardan ulaşabilme imkânının olması,

• Alkol ve uyuşturucu kullanma, Şiddetin izlenerek ve taklit edilerek öğrenilmiş

bir davranış olduğunu savunan bakış açısı şiddetin aynı zamanda bir öğretim tekniği

olarak da kullanıldığına dikkat çekmektedir.

ŞİDDET DAVRANIŞININ NEDENLERİ

Son zamanlarda yapılan çalışmalarda, kişilik faktörlerinin tek başına anti

sosyal ve şiddet davranışına yol açmadığını genellikle birden fazla etmenin şiddet

25

davranışında rol oynadığı belirtilmektedir. Nedenleri ve risk faktörlerini bilmemiz,

şiddet davranışının doğasını anlamamız ve şiddete karşı koruyucu önlemleri

oluşturmamız için gereklidir.

Ekolojik Modele göre; her birey içinde bulunduğu kişisel, ailesel, çevresel ve

toplumsal etmenlerden etkilenir. Bu etmenler şiddet davranışının oluşması için risk

oluşturur. Koruyucu faktörler de şiddet davranışı riskini arttırır. Bu faktörler kişisel

deneyimler ya da çevreyle bulunan ilişkilerin azalması sonucunda ortaya çıkar.

Çevresel Faktörler; Çevresel faktörler içerisinde medyanın etkisi sayılabilir.

Şiddet davranışının medyada sürekli olarak gösterilmesi ergenlerin şiddete karşı olan

tutumlarında duyarsızlaşmaya neden olmaktadır.

Böylece ergenler şiddet davranışını sorunların çözümü olarak algılamakta ve

şiddet davranışını normalize etmektedirler. Ekonomik durumun bozulması, işsizlik

gibi sosyo-ekonomik faktörler de şiddet davranışında önemli rol oynamaktadır.

Ailenin çocuğuna olan güvensizliği ve onu ihmal etmesi ya da toplum değerlerindeki

değişiklik şiddet davranışının oluşması için önemli etmenler arasındadır. Büyük

şehirlerde ilişki kurmadaki zorluk, yabancılaşma ve sosyallikten uzaklaşmaya yol

açarak şiddet davranışının artmasına neden olabilmektedir.

Toplumsal Faktörler; Şiddet davranışının artmasını sağlayan toplumsal

faktörler, uyuşturuculara ve ateşli silahlara kolay ulaşım, sosyal düzensizlik, eğitim

kalitesinin düşmesi ve okul sonrası faaliyetlere imkân sağlanmaması olarak

tanımlanmaktadır. Toplumda uyuşturucu ve ateşli silahların kullanım yaygınlığı

artması gençlerde şiddet davranışlarının artmasına neden olmaktadır.

Şiddet faaliyetlerinin bir başka tetikçisi de toplumdaki düzensizliktir. Bu faktör

yüksek suç oranları, çete faaliyetleri, barınacak yerlerin azlığı ve toplumun

genelindeki bozulmayla tanımlanmaktadır.

Bu toplumlar aynı zamanda okullardaki eğitimin kalitesi ve okul sonrası faaliyet

seçenekleri gibi gençlerin olumlu ve üretken gelişim deneyimlerini sağlayacak uygun

kurumlardan da yoksundurlar. Eğer arkadaşları arasında şiddet ya da suç kapsamına

giren davranışlar normal karşılanıyor yani kabul görüyorsa çocuk arkadaş grubuna

uymak, onların beğenisini ve onayını almak için bu davranışları sergileyebilir.

26

Ailesel Faktörler; Yapılan araştırmalar, aile içi etkileşimin ve iletişimin

bozulmasının özellikle erkek çocuklarında şiddet riskini arttırdığını göstermiştir.

Çocuk istismarı ve ihmali de önemli risk faktörleri arasındadır. Net beklentilerin

oluşturulamaması, yetersiz gözetim ve yönlendirme, uygunsuz, tutarsız aile disiplini

de gençleri şiddet davranışlarına ve suça iten etkenler arasındadır.

Evlilikte veya aile içinde anlaşmazlık ve çatışma ve suç işleyen ebeveyn,

akraba, akran ve kardeşlerin olması gençleri şiddete yönlendirebilmektedir.

Bireysel Faktörler; Araştırmalarda şiddet davranışları ile dikkat eksikliği ve

hiperaktivite bozukluğu, ajitasyon ve risk alma davranışı arasında güçlü bir ilişki

olduğu bulunmuştur. Erkek çocuklarda 06-13 yaş arası dönemdeki saldırgan

davranışlar, ileriki yaşlardaki şiddet davranışlarının habercisi olma niteliğindedir.

Şiddet ve suç işlemenin erken yaşlarda başlaması, ileriki yaşlarda madde

kullanımı, hırsızlık, mülke zarar verme gibi anti sosyal davranışlara yol

açabilmektedir. Çocuğun okula ayak uyduramaması ve derslerinde başarısız olması

da kişisel faktörler arasındadır.

Düzenli olarak okula gitmeyen 12-14 yaş arası gençlerin, ergenlikte ve

yetişkinlikte şiddet davranışlarına katılma olasılıklarının yüksek olduğu görülmektedir.

15 yaşından önce okuldan ayrılmak da şiddet davranışı için büyük bir risk

oluşturmaktadır.

Etkili çocuk eğitim tekniklerinin bilinmemesi nedeniyle dayak kimi ailelerde

eğitim aracı olarak görülmektedir. Çocuklukta şiddet yaşayan ya da anne ve

babaların sorunlarını şiddete başvurarak çözdüğünü öğrenen bireyler, yetişkinlikte de

sorun çözme, iletişim kurma yöntemi olarak, şiddet içerikli davranışları

benimseyebilirler (Deveci, Karadağ, Yılmaz, 2008: 353; Çetiner, 2006: 26; Avcı,

2006: 8; Öktem, 2002: 41; Utkulu vd. 2007: 46).

Bunun sonucunda ailede şiddetle karşı karşıya kalan çocuklarda şiddet,

kişiliklerinin bir parçası haline gelir (Çifçi, 2006: 52). Bu nedenle anne ve babalar

çocukları için birer model olduklarını unutmadan sağlıklı bireyler yetiştirmek için,

öncelikle çocuklarının ruhsal, sosyal ve fiziksel gereksinimlerinin olduğunu

bilmelidirler (Usta, 2009: 103).

27

Okullarda ise bu durum ile ilgili önleyici tedbirlerin alınması gerekir. Bunun için

mevcut eğitim programlarında öğrencilerin temel psikolojik ihtiyaçlarını karşılayacak

etkinliklere ağırlık verilmeli, programlar tamamlayıcı ders dışı sosyal ve kültürel

etkinlikler olarak düzenlenmeli, öğrencilere başarılı olabilecekleri inancı aşılanmalıdır

(Sezgin, Özok, 2006: 232).

Bunun yanında öğrencilerin problemlerinin farkına varmalarını, öfkelerini

kontrol edebilmelerini, çözüm yolları üretebilmelerini ve bunlar arasında doğru seçim

yapabilmelerini sağlamak, birbirleriyle uyumlu yaşayabilme becerilerini kazandırmak

da şiddeti önleme açısından büyük önem taşımaktadır (Taktak, 2007: 42; Sezgin,

Özok, 2006: 232).

Şiddete ilişkin korkunun giderek artış gösterdiği okullarda, suç ve şiddetten

uzak ortamlar oluşturmak için öğrenci, aile, okul ve toplum bağlamında herkesin

üzerine düşen görevi yerine getirmesi, sorunun çözüm aşamasında, her sistemin

kendi içinde sorumlu olduğunu ve bu sistemlerin işbirliği içinde çalışmalarının önemli

bir husus olduğunu unutmamak gerekir (Kaymak Özmen, 2006: 37; Mertoğlu, 2008:

28).

Her ne kadar Cillesen (2002) şiddet davranışlarının önceden yordanması ve

gözlenebilmesinin oldukça zor olduğunu ifade etse de (akt. Çetin, 2004: 15) okullarda

büyük bir sorun haline gelen şiddet ve suç olaylarına oluştuktan sonra müdahale

etmeyi beklemek doğru değildir. Bunun yerine okulda öğrencileri takip ederek ve

erken uyarı işaretlerine dikkat ederek şiddeti önlemek daha önemlidir.

Şiddeti önlemede etkili çalışmalar gerçekleştirebilmek için, öncelikle şiddeti

oluşturan ya da tetikleyen nedenlerin ele alınması gerekmektedir (Pehlivan, 2008: 9;

Çobanoğlu, Şentürk, Kıran, 2008: 128).

Ayrıca okullarda yaşanan şiddet olaylarına ilişkin öğretmen ve öğrenci

algılarının eğitim sisteminde kaliteyi önemli ölçüde etkilediği bilinmektedir (Ricketts,

2007: 46).

Araştırmalar, son yıllarda, çocuk ve ergenler arasında saldırgan davranışların

arttığını (Webster-Stratton, 1999), okullarda şiddetin dikkat çekici bir problem

olduğunu ve okul çağındaki birçok çocuk ve ergenin saldırganlık ve şiddetten dolayı

mağdur olduğunu göstermektedir (Flannery ve ark., 2003).

28

Henüz okul öncesi dönemde birçok çocuk, karşı gelme bozukluğu ve erken

başlangıçlı davranım bozukluğu tanısı almakta ve bu çocuklar, saldırgan ve yıkıcı

davranışlar sergilemektedir. Saldırgan davranış, çocuk ve ergenlerin psikiyatri

servislerine yönlendirilmelerinin de en yaygın nedeni olmaktadır (Griffin ve Gross,

2004).

“Okulda şiddet” kavramı; gelişme ve öğrenmeyi engelleyen, okul atmosferine

zarar veren suça yönelik eylemlere ve saldırganlığa işaret etmektedir (Furlong ve

Morrison, 2000).

Şiddete maruz kalmanın, çocuk ve ergenlerin ruh sağlığı üzerinde olumsuz

etkileri vardır. Çocukluk dönemi saldırganlığı, uzun dönemde ciddi sosyal sonuçlarla

bağlantılı bir halk sağlığı problemidir (Postema, 2006).

Çocuklarda saldırgan davranışlar, yıllar boyunca devam etmek eğiliminde

olup, olumsuz davranışsal, sosyal ve akademik sonuçlara yönelik riskleri

arttırmaktadır.

Gelinas (2003), şiddete maruz kalmanın, çocuk ve ergenleri, anksiyete ve

depresyon, fobiler, temas bozukluğu ve özellikle travma sonrası stres bozukluğu için

anlamlı olarak risk altına soktuğunu bildirmektedir.

Okul çağındaki çocuk ve ergenler arasında, şiddete yönelik davranışlar

yanında, alay etme ve gözdağı verme gibi zorbalık olarak tanımlanan saldırgan

davranışlar da dikkat çekmektedir.

Araştırmalar, akranlarınca zorbalığa maruz kalma ile anksiyete ve depresyon,

sosyal uyumsuzluk, yalnızlık ve yakın akran ilişkilerinden yoksun kalma arasında

anlamlı ilişkiler bulunduğunu göstermektedir (Griffin ve Gross, 2004).

Bu sorunlar, mağdur olan çocukları, psikolojik ve sosyal gelişimleri açısından

risk altına sokabilmekte ve öğrencilerin kendilerini güvende hissetmedikleri ve

öğrenmeye odaklanamadıkları bir okul ve sınıf atmosferi yaratmaktadır. Bu bakımdan

okulda şiddet sorunu, okulların eğitimsel misyonuyla ilişkilidir (Postema, 2006).

Okul çağındaki çocuk ve ergenlerde görülen saldırganlık ve şiddet sorunu,

okullarda görev yapan yönetici, öğretmen ve psikolojik danışmanları, çocuk ve ergen

29

ruh sağlığı alanında çalışan uzmanları ve kanun koyucuları söz konusu problemleri

önlemeye yönelik çabalar sergilemeye yöneltmiştir.

Okulların, küçük çocuklar için güvenli bir ortam olarak düzenlenmesi

gereksinimi doğmuştur. Erken dönemdeki saldırgan davranışların sonraki yıllardaki

saldırgan davranış ve eş istismarı gibi anti sosyal davranışla, aynı zamanda düşük

akademik başarı ve okulu bırakma gibi akademik sorunlarla bağlantılı olduğuna dair

araştırma bulgularının elde edilmesi erken önleme çabalarına olan gereksinimi

arttırmıştır (Leff ve ark., 2001).

Okulda şiddetinin önlenmesi ve azaltılmasında multi disipliner bir yaklaşım

sergilenmesi gerekmektedir (Begun ve Huml, 1999).

Bu bakımdan, kanun koyucular, hukukçular, emniyet görevlileri, ruh sağlığı

uzmanları ile okul yöneticileri, öğretmenler ve okul psikolojik danışmanları gibi okul

ortamında çalışan eğitimcilerin ortak çabaları, önleme ve müdahale girişimlerinin

etkililiğinde vazgeçilmezdir. Okulların, bu konudaki potansiyel rollerinin farkında

olmaları gerekmektedir; çünkü okullar, şiddeti önlemeye yönelik çalışmaların

sergilenmesi için ideal ortamlardır.

Okullar öğrencilerin zamanlarının önemli bir kısmını geçirdiği ortamlar olup,

aynı zamanda, diğer ruh sağlığı hizmetlerine ulaşma fırsatı bulamayan öğrenciler için

yegâne ruh sağlığı hizmeti sağlayan kurumlardır. Okul psikolojik danışmanları ise bu

durumdaki öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimlerini destekleyen yegâne ruh

sağlığı personeli olarak hizmet sunmaktadır (Aviles, Anderson ve Davila, 2006).

OKUL GÜVENLİĞİ

Okul yöneticilerinin sürekli uğraşmak zorunda oldukları çok boyutlu

sorunlardan biri de okul güvenliğidir. Okul güvenliği, okul ortamı ve çevresi ile ilgili bir

sorundur. Tanımlamak Gerekirse, okul güvenliği öğrencilerin ve öğretmenlerin

kendilerini fiziksel, psikolojik ve duygusal bakımdan özgür hissetmeleridir (Wanat,

1996: 124).

Bir başka ifadeyle okul güvenliği, öğrencilerin kendilerini özgürce ifade

edebilmeleri, öğrenmek için çalışırken öğretmenlerin ve diğer görevlilerin kendilerine 30

yardımcı olmaları, kendilerini tehlikeden ve korkudan uzak, güvende hissetmeleridir

(Dunn, 1999: 13).

Öğrencilerin kendilerinden, diğer öğrencilerden ya da çevreden kaynaklanan

şiddet, saldırganlık, alkol, uyuşturucu, cinsel taciz gibi istenmeyen davranışlara karsı

korunmaları, trafik, yangın, sel, deprem gibi olaylara karşı can güvenliklerinin en üst

düzeyde sağlanması okulun ve dolayısıyla okul yöneticilerinin ve ilgili kurumların en

önemli görevlerinden biridir.

İLGİLİ KURUMLAR, SORUMLULUKLAR ve YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

Türkiye’de önlemeye yönelik çalışan kurumların var olan kaynaklar ve

geliştirilebilecek açılarını ele alabilmek, hem mevcut durum tespiti açısından hem de

önerilecek yeni mekanizmanın dayandığı kurum ve işleyişleri açısından gereklidir.

Konuyla ilgili farklı düzeylerde devreye girerek görev alan kurumların

başlıcaları; Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Adalet

Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve onlara bağlı yerel kurumlardır.

Milli Eğitim Bakanlığı

Milli Eğitim Bakanlığı çocuklarla uzun süreli yoğun temasın bulunduğu tek

bakanlıktır.

Zorunlu eğitim kapsamında çocukların uzun dönemde gelişimlerinin takibini de

olası kılan eğitim sistemi çocukların gelişiminde çok önemli bir rol oynar. Eğitim

sistemi özellikle yoksunluk ve yoksulluk içinde büyüyen çocuklara kaliteli eğitim ve

eğitici bir sosyal ortam sağlayabildiği oranda çocuklar için koruyucu faktörlerin

artmasına neden olabilir. Bu yönüyle de eğitim sistemi önleme çalışmalarının

temelinde yer almaktadır.

Bu bağlamda;

Önleme çalışmaları MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel

Müdürlüğünün çalışma alanına,

Okulların fiziki olarak güvenilir hale getirilmesi MEB Destek Hizmetleri Genel

Müdürlüğünün 03.10.2017-15712539 yazıları gereği İşyeri Sağlık ve Güvenlik

Birimlerinin (İSGB) görev alanına girmektedir. 31

Bünyesinde rehberlik hizmetlerini ve özel eğitim hizmetlerini örgütleyen bu

yapı açısından “eğitim sisteminde eğitsel-mesleki gelişim, yönlendirme, önleme ve

psikososyal müdahaleye yönelik ruh sağlığı hizmetleri, aile rehberliği, kurumsal

danışmanlık, psikolojik ölçme değerlendirme yöntem ve araçlarının temini,

geliştirilmesi ve dağıtımına ilişkin rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini

vermek, çeşitli eğitim tür ve kademeleri arasında rehberlik hizmetlerinin bir bütün

olarak verilmesini, hizmetlerdeki yöntem ve araçların bilimsel standartlara

uygunluğunun sağlanması” rehberlik misyonunu oluşturmaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığının dışında; ailenin bütünlüğü ve aile bireylerinin

korunmasıyla ilgili çalışmaları Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, teşhis, tedavi ve

rehabilitasyon hizmetlerini Sağlık Bakanlığı, şiddet mağduru kişi/kişiler ya da

tanıkların ifadeleri doğrultusunda yasaların yerine getirilmesini ve hukuki destek

sağlanması Adalet Bakanlığı tarafından verilmektedir.

MEB ve İçişleri Bakanlığı arasındaki protokol çerçevesinde okul çevresinde

güvenlik önlemleri, Valilik Makamının 08/09/2017-34708 ( İçişleri Bakanlığı 2017-3

nolu Genelgesi) Sayılı Talimatları gereği Emniyet Müdürlüğünün görev tanımı

içerisinde yer almıştır.

Bu kurumların dışında başta İçişleri Bakanlığı, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,

Gençlik Hizmetleri ve Spor Bakanlığı olmak üzere diğer bakanlık ve taşra teşkilatının

kurumsal görev ve sorumlulukları bulunmaktadır.

İlgili Kurum Personelinin Sorumlulukları

Anayasamızın 20, 21 ve 22. Maddelerine göre; herkes, özel hayatına ve aile

hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının

gizliliğine dokunulamaz, herkes haberleşme hürriyetine sahiptir, haberleşmenin

gizliliği esastır, kanunun açıkça gösterdiği hallerde, usulüne göre verilmiş bir hakim

kararı olmadıkça; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınan

merciin yazılı emri bulunmadıkça, kimsenin üstü, özel kâğıtları, eşyası ve konutu

aranamaz; bu eşya ile konutta bulunan eşyaya el konulamaz; haberleşme

engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz.

Ancak 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında; çocuklarla çalışan

kurumlar ve meslek elemanları, takip ettikleri bir çocukla ilgili riskli bir durumun

32

varlığından şüphe duymaları halinde çocuğun korunması için etkin adımlar atmak ve

karar verebilmek ihtiyacıyla, çocukla çalışan diğer uzmanlardan ve meslek

elemanlarından şüphe duydukları konu ile ilgili bilgi alma ihtiyacı hissedebilirler.

Ancak bu hassasiyetle yaklaşılması gereken bir konudur ve çocuğun özel

hayatı ile ilgili bir bilginin paylaşılması aşağıdaki gerekçeler ile yapılırsa kabul

edilebilirdir:

• Mağdur çocuk ise ve bu mağduriyetinin giderilmesi ve tedavisinin sağlanması

için,

• Mağduriyete sebep olan kişi hakkında yasal işlem yapılması,

• Başka mağduriyetleri önlemek,

• Çocuğun sağlığı ve güvenliği tehlike altında ise,

• Sorunun çözümü için diğer kurumlara ihtiyaç duyulması halinde,

• Suç varsa,

• Suç konusunda açık ve yakın tehlike varsa suç işlenmesini önlemek için,

• Kişi güvenliği tehdit altında ise,

• Kendine veya başkasına zarar verme riski varsa,

İlgili Kurum Personelinin Yasal Yükümlülükleri

Görev tanımı gereği erken uyarı uygulamaları ve önleme çalışmalarını

yürütmekte olan personelin konuyla ilgili yasal yükümlülükleri aşağıdaki kanun ve

yönetmeliklerde tanımlanmıştır.

Madde 6 (1) Adlî ve idarî merciler, kolluk görevlileri, sağlık ve eğitim

kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, korunma ihtiyacı olan çocuğu Aile ve Sosyal

Politikalar Bakanlığına (ASPB) bağlı ilgili birimlerine bildirmekle yükümlüdür. Çocuk

ile çocuğun bakımından sorumlu kimseler çocuğun korunma altına alınması amacıyla

ASPB ilgili birimlerine başvurabilir. (2) ASPB ilgili birimleri kendisine bildirilen olaylarla

ilgili olarak gerekli araştırmayı derhâl yapar.

Bu yükümlülüğü yerine getirmemek yani koruma altına alınması gereken bir

çocuğun, koruma ile görevli kuruma bildirilmemesi Türk Ceza Kanunu 257. maddesi

gereğince görevi kötüye kullanma suçunu oluşturabilir.

Madde 257. - (1) …(2) Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan hâller dışında,

görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek, kişilerin

33

mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da … kamu görevlisi, altı

aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) …

Adli bildirimde bulunma yükümlülüğünün ihlali, bildirim konusu olay bir

istismar(cinsel veya fiziksel) olduğunda suç oluşturur. Türk Ceza Kanunu’nun 278. ve

279. maddeleri uyarınca çocuklarla çalışan doktor, hemşire ve öğretmen gibi meslek

sahiplerinin adli bildirim yükümlülüğünü ihlal suçunu düzenlemektedir.

Madde 278. - (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi,

bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet

verdiği neticelerin sınırlandırılması hâlen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara

bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Mağdurun on beş

yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan özürlü olan ya da

hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması

hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır.

Madde 279. - (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir

suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde

bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan

iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun, adlî kolluk görevini yapan kişi

tarafından işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında

artırılır.

İstismar durumlarında bildirim her iki bildirimi de kapsadığına dikkat edilmelidir.

Dolayısıyla, duygusal, fiziksel ve cinsel istismar durumları karşısında ASPB / Kolluk

kuvvetleri / Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması gerekmektedir.

Bu tür durumlarla karşılaşan ya da çocuğun sergilediği belirtiler yüzünden

ihmal ya da istismar şüphesi duyan farklı meslek elemanlarının taşıdıkları sorumluluk

oldukça yüksek olduğu için doğru tanılama bilgisine sahip olmaları ve diğer

uzmanlarla işbirliği içinde konuyu ele almaları elzemdir.

ÖNEMLİ: İhmal ve istismar şüphesi bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmesi için yeterlidir.

Öğrendiği suç iddiasının doğruluğunu araştırmak veya bu şüpheyi

destekleyecek kanıt aramak bildirimde bulunacak kamu görevlisinin sorumluluğu

34

değildir. Bu yükümlülüğün amacı soruşturma ve kovuşturma makamlarının suç

şüphesi olan durumlardan haberdar olmasını sağlamaktır, delil toplamak ve iddianın

doğruluğunu araştırmak ve iddiayı destekleyecek delilleri toplamak, soruşturma ve

kovuşturma makamlarının görevidir.

Korunma ihtiyacı olan çocuğun bildirilmesi bakımından da bildirimde

bulunacak kamu görevlisinden bu ihtiyacı kanıtlayacak bir sosyal inceleme yapması

ve alınacak tedbiri belirleyecek derecede gerekçelendirme yapması beklenmez.

Bu yükümlülüğün amacı da çocuğu korumakla sorumlu kurumun gerekli

incelemeyi başlatmasını sağlamak üzere ihtimalden haberdar olmasını sağlamaktır.

Öte yandan elbette hiç bir meslek elemanı haksız bir ihbarda bulunarak aileyi

ve çocuğu zor bir sürece sokmak istemez. Ancak, şüphe uyandırması gereken

bulguları incelenmeye almamak ya da gerekli yönlendirmeleri yapmamak zarar gören

bir çocuğu çoğu kez kötüleşen koşullara terk etmekle eşittir.

Okul Personelinin Kurum İçi Yönlendirme Prosedürü

Öğretmenin, yoğun bir biçimde iletişimde olduğu çocukları, yakından tanıması,

dikkatli olması, her türlü farklılığa karşı hassasiyetle yaklaşması neticesinde ortaya

çıkan gözleme dayalı duygu ve düşüncenin, çocuğun içinde bulunduğu risklerle ilgili

fikir vermesi olasılığının güçlü olduğu düşünülmektedir.

Bu bağlamda eğitimcide, çocuğun yaşamındaki koruyucu faktörlerin riskleri

azaltmaya yetmeyeceği yönünde bir kanı oluşuyorsa, durumu okul içi ilgili personel;

rehber öğretmen ve yöneticilerle paylaşmalıdır. Bu süreçte rehber öğretmen

tarafından başlatılan prosedürün destekleyici takibini yapması da öğretmenden

beklenen bir diğer sorumluluktur.

35

ŞİDDETİN ÖNLENMESİNDE STRATEJİ VE METOTLAR

Öncelikle, önleme çalışmaları risklerin temeline inerek nedenler ve onları

oluşturan koşullar üzerine odaklanmalıdır. Bu koşullar bilimsel araştırmalarda risk

faktörleri olarak bulunmuştur.

Aynı zamanda araştırmalar koruyucu faktörlerin gelişmesine yardımcı olan

programların da önleme konusunda önemli bir rol oynadıklarını göstermektedirler.

Yalnız bu noktada önemli olan önleme çalışmalarının, birçok kurumun ortak anlayış

ve yaklaşımla çalışmasını gerektirdiği konusudur.

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2006 yılında yayınladığı “Çocuklara Kötü

Muamelenin Önlemesi Raporu’nda önlemeye yönelik belli şu adımlar önerilmiştir;

1. Eşgüdümlü çalışmaların sağlıklı ilerleyebilmesi için bir kurumun

başkanlığında çalışmaların planlanması,

2. Risk etmenlerinin en iyi şekilde ele alınabilmesi için farklı sektörlere görev

verilmesi,

3. Çocuklara yönelik kötü muamele ile ilgili epidemiyolojik bilgilerin ve önleme

yolundaki girişimlerin belirtildiği mevcut durumu gösteren ulusal raporların

hazırlanması,

4. Somut hedefleri, girişimleri ve göstergeleri de içeren bir eylem planı dahil

olmak üzere çocuklara yönelik kötü muamelenin önlenmesi stratejisini özetleyen bir

belge hazırlanması,

Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği adımlar önleme çalışmalarının bir devlet

politikası olarak ele alınıp, konunun muhatap tüm ortaklarıyla birlikte ortak bir

yaklaşımın benimsenip, konu ile ilgili göstergelerin izlenmesinin önemini

vurgulamaktadır.

Bu tür bir yaklaşımla ülkedeki/bölgedeki risk koşullarının izlenmesi ve sunulan

önleme çalışmalarının etki düzeylerinin takibi sağlanabilir.

Bilimsel çalışmalar ışığında ne tür çalışmaların hangi koşullarda etkin

olduğunun belirlenmesi ve etkinliği değerlendirilmiş uygulamaların öne çıkıp

yaygınlaştırılması, kaynakların kullanımı açısından da son derece önemli olacaktır.

36

Dünya Sağlık Örgütü’nün çocukların kötü muameleye maruz kalmalarına ilişkin

risklerin önlenmesine yönelik şu stratejiler önerilmektedir (DSÖ, 2006, s: 38):

- Hukuk reformu ve insan hakları alanında gelişmeler sağlanması (Çocuk

Haklarına Dair Sözleşme’nin yasalara aktarımı, güvenlik ve yargı sisteminin

güçlendirilmesi, sosyal, ekonomik ve kültürel hakların geliştirilmesi)

- Yarar sağlayacak sosyal ve ekonomik politikalar geliştirilmesi (erken dönem

çocuk bakımı ve eğitimi, herkesin ilk ve ortaöğretime devam etmiş olması, işsizliği

azaltacak ve etkilerini hafifletecek önlemler alınması, iyi sosyal koruma sistemlerinin

geliştirilip uygulanması gibi hedeflerin gerçekleşmesini sağlayacak programların

üretilmesi)

- Ekonomik eşitsizliğin azaltılması (yoksullukla mücadele, gelir ve cinsiyet

eşitsizliklerinin azaltılması),

- Çevresel risk etmenlerinin azaltılması,

- Sığınma evleri ve kriz merkezlerini artırılması,

- Sağlık görevlilerinin risk altındaki çocukları belirleyip yönlendirebilmesi için

eğitilmesi,

- Ev ziyareti programları,

- Çocuk yetiştirme eğitimi,

- İstenmeyen gebeliklerin azaltılması,

- Doğum öncesi ve sonrası bakım hizmetlerine erişimin artırılması,

-Çocukların potansiyel olarak istismarcı durumları belirleyebilmeyi ve

bunlardan kaçınabilmeyi öğrenmeleri.

Bebeklik ve çocukluk döneminin ilk yıllarında uygulanan önleme çalışmaları

çok büyük oranda annelere verilen hizmetler üzerinden örgütlenmektedir. Daha

sonraki yıllarda ise, ebeveyn programlarına ek olarak çocuk ve gençlere yönelik

programlara ağırlık verilmektedir.

Okul-Aile İletişimi

Öğretmenlerin, öğrencilerin ebeveynleri ile yakın ve sıcak bir ilişki kurmaları

öğrencinin eğitim yaşantısında önemli bir rol oynayan aile-okul işbirliğini güçlendirici

bir role sahiptir. Aile ile eğitim kurumu arasında kurulan bağın öğrencinin eğitim

hayatının en başından itibaren etkileri görülmektedir.

37

Karşılıklı güven ve işbirliği içinde kurulan ilişki sayesinde aileler çocuklarının

eğitimlerine daha da güçlü bir yatırım yaparlar. Ailelerin ve öğrencilerin temel

ihtiyaçları içinde bulundukları koşulları daha iyi anlayarak belirlenebilir. Öğrencilerin

güçlü ve zorlandıkları yönlerini tanımak öğretmenlere ışık tutar.

Tüm zaman kısıtlılıklarına karşın, zorlanan bir öğrencinin ailesi ile kurulan

temas sonrasında öğrencinin durumuna dair edinilen bilgiler öğretmene öğrenciyi

doğru değerlendirmesi için olanak sunarken, ailesi için de çok önemli bir köprü görevi

görebilir.

Anasınıfı öğretmeninden başlayarak sınıf öğretmeni ve sınıf rehber

öğretmeninin öğrencinin velisi ile yapacağı periyodik görüşmeler çerçevesinde velisi

ile öğrencinin gelişimi için işbirliği yapmak üzere karşılıklı bilgilendirici bir iletişim içine

girmek önemlidir.

Velisinden ailenin koşulları ve öğrencinin özellikleri hakkında bilgi almak,

veliye de öğrencinin sınıftaki performansı ile ilgili bilgi vermek öğretmen-veli

arasındaki temel iletişimi belirler. Erken uyarı modeli içinde öğretmen-veli ilişkisinin

önemli bir yeri vardır.

Ancak diğer yandan hepimizin yakından bildiği üzere ailenin okulla iletişimini

arttırmak çok kolay olmamaktadır. Yapılan etkinliklere ilgili veliler katılmakta asıl

okulda olması beklenen veliler ise okula çekilememektedir.

Bu iletişimi arttırmanın en iyi yolu aile ziyaretleridir. Çocuğun küçük

yaşlarından itibaren takibini yapan bir öğretmen için bu ziyaret bir sorun olmazken

okul değişikliği nedeniyle hem de büyük sınıflarda öğrenim gören bir öğrencinin ev

ziyareti öğretmen için çeşitli riskler taşıyabilmektedir. Böyle bir durumda okulun yerel

çevresinden (ASPB ya da emniyet temsilcisi vb.) destek alınması önerilebilir.

38

ÖNLEME EĞİTİM PROGRAMLARI

Ebeveynlere Yönelik Önleme Programları

Gebelikten başlayarak erken çocukluk döneminde en sık başvurulan ve etkili

olduğu görülen önleme çalışması ebeveynlere yönelik eğitim ve hizmetlerdir.

Ebeveynlere yönelik eğitimler, ev ziyaretleri ve destek grupları en sık kullanılan

metotlar arasındadır.

Ebeveynlere yönelik eğitimlerin içeriğine bakıldığında önleme açısından

önemli olan temel konular çocuk gelişimi ve çocuğun özellikle olumsuz davranışlarına

yapıcı tepkiler vermedir. Ebeveyn eğitim programları uzun yıllardır oldukça geniş bir

uygulama alanında kullanılmaktadır. Eğitimlerin bir kısmı ev ziyaretleri esnasında, bir

kısmı ise grup olarak ebeveynlerle yapılan çalışmalarda verilmektedir.

Yine erken dönem önleme çalışmaları arasında en yoğun olarak kullanılan

metot ev ziyaretleri olmuştur. Bu ziyaretlerin çıkışı fiziksel olarak risk altındaki

bebeklere yönelik başlamış olsa da günümüzde yoğun bir şekilde ilgi gören bir

metottur. Eğitimli hemşire ya da sosyal hizmet uzmanları tarafından ev ziyaretlerinde

sunulan gerek eğitim, gerek aileleri ihtiyaç duydukları hizmetlere yönlendirme

(örneğin nakdi yardım kuruluşlarına, danışmanlık hizmetlerine yönlendirme) oldukça

etkin işleyen ayaklarıdır.

Yapılan araştırmalar, bu tür eğitimlerin olabildiğince erken dönemden

başlayarak (örneğin gebelik döneminden) çocuğun ilk yıllarını da kapsayacak şekilde

planlanmasının ebeveynlerde uzun dönemdeki davranış değişikliği ve çocuktaki

olumlu etkilerinin belirmesi açısından önemini göstermektedir. Ayrıca ebeveynlere

grup ortamında başka ebeveynlerle konuşarak destek almalarını sağlayan destek

grupları da oldukça sık kullanılan bir metottur.

Son yıllarda eğitim programlarından daha kapsamlı olan aile müdahale

programları geliştirilmiştir.

Bu programlar özellikle çocukların sorunlu davranışlara kaymamaları için aile

dönüştürücü nitelikte olan programlardır. Amacı, eğitim programlarından farklı olarak,

birebir ebeveynlerin çocuklarıyla kurdukları ilişkide var olan problemli davranış 39

kalıpları üzerinde çalışarak, ebeveynlerin davranışlarının değişimini sağlamaktır. Bazı

programlarda oldukça yapılandırılmış bir müfredat eşliğinde 6-16 oturumda çocuktaki

sorunlu davranışla baş etme stratejileri ile ebeveynlik becerileri üzerinde doğrudan

çalışılmaktadır. Ailelerdeki koruyucu faktörlerin artması için de uygulanan bu tür

müdahale programlarının etkin olması için en az 45 saat olması gerektiği

vurgulanmaktadır (Kumpfer ve Alvarado, 2003).

Etkinliği bilimsel çalışmalarla gösterilmiş aile müdahale programlarının içeriği 3

ayaktan oluşmaktadır:

1. Ebeveynlere yönelik beceri gelişimi programı,

2. Çocuklara yönelik beceri gelişimi programı,

3. Ebeveynler ve çocuklar ile birlikte tüm aileye yönelik alıştırma görüşmeleri.

Bu üçayağın eş zamanlı çalışması ile ailedeki tüm parçaların aynı zamanda

değişime uğraması ve bu değişimi olumlu deneyimleyebilmeleri için gerekli ortamların

sunulması söz konusudur.

Ebeveynlere çocuklarıyla terapötik oyun oynama becerisi verildiğinde, çocuk-

ebeveyn ilişkisinin güçlendiği ve çocuktaki olumsuz davranışların azaldığı

görülmüştür (Egeland ve Erickson, 1990).

Genel olarak etkinliğine bakıldığında, ebeveyn müdahale programlarının

çocuklarda anti sosyal davranışlarda düşüşe, çocuk beceri gelişimi programlarının

çocuklarda sosyal gelişimin hızlanmasına, aile beceri programlarının ise aile içinde

olumlu iletişimin oluşmasına ve ilişkilerin iyileşmesine yol açtığı görülmektedir

(Kumpfer ve Alvarado, 2003).

Çocuklara Yönelik Önleme Çalışmaları

Çocuklara yönelik önleme çalışmalarında amaç onların her türlü gelişimsel

gereksinimlerini karşılayarak ve gerekli becerileri edinmelerini sağlayarak risklere

karşı güçlenmelerine destek olmaktır. Çoğu kez eğitim sisteminin müfredatlarında yer

alan bu tür beceri eğitimleriyle çocukların donanımlarının artırılması sağlanmaktadır.

Ancak unutulmaması gereken nokta, çocuklarda sağlanan değişimin kalıcı

olması, çocuğun içinde bulunduğu koşullarla (aile ve çevre) ilişkilidir. Risklere yönelik

40

sadece çocuklara belli bilinçlendirme ya da beceri eğitimi vermek, o riskler yaygın bir

şekilde aile içinde ya da çocuğun çevresinde varken etkili olmamaktadır.

Alkol ya da madde kullanımı bu noktada iyi bir örnek olmaktadır. Eğer ailede

aşırı alkol tüketimi ya da madde kullanımı var ise çocuklara, ebeveynlerinin bu

konudaki tutumlarında değişiklik yaratılmadan, alkol ya da madde kullanımına yönelik

bilinçlendirme çalışmaları yapmak yeterli değildir.

Aynı şekilde, çocuğun akran grubu ya da mahallesinde aşırı alkol tüketimi ve

madde kullanımı kabul gören bir davranış ise, okulda çocuklara alkol ve maddenin

zararlarına yönelik eğitim vermek çok etkili olamayacaktır.

Dolayısıyla, çocuklara yönelik önleme çalışmaları planlanırken, bu

çalışmaların çocuğun bulunduğu birçok ortamda da uygulanır olmasını sağlamak

gerekmektedir.

Çocukların olumlu gelişimini desteklemek için oluşturulan önleme

programlarında genelde aşağıda sıralanan konular ele alınmaktadır:

• Yaşam Becerileri Eğitimi

• Sosyal Beceri eğitimi

• Problem-çözme ve baş etme becerileri eğitimi

• Kendini koruma eğitimi

Bu konuların çocuklara belirli beceriler sağlayarak sağlıklı seçimler

yapabilmeleri ve olumsuz davranışlar (antisosyal davranışlar, şiddet eğilimli

davranışlar, alkol/madde kullanımı, okul devamsızlığı gibi) edinmemeleri için de

temel oluşturduğu düşünülmektedir.

Çocuk ve gençlere yönelik temel beceri eğitimlerine ek olarak, çeşitli

konularda bilinçlendirme ve önleme çalışmaları da yürütülmektedir. Yurtdışında

özellikle alkol ve madde kullanımını ve ergen ebeveynliğini engellemeye yönelik

programlar sıkça kullanılmaktadır.

Çoğu zaman okul sistemi içinde gerek rehberlik saatlerinde gerekse çeşitli

STK’ların okul ortamını kullanarak çocuk ve gençlere bu konularda “hayır”

diyebilmeyi öğretmeye yönelik çalışmalar yürütüldüğü görülmektedir.

41

Ayrıca okullarda yaygın bir şekilde uygulanan şiddeti önleme çalışmaları da

bulunmaktadır. Bu tür olumsuz davranışları engellemeye yönelik etkin önleme

çalışmaları çocukların bu davranışları göstermeye başlama yaşından oldukça önce

verilmeye başlanmalıdır ki gelişimsel olarak bu davranışlara karşı açık döneme

girdiklerinde çocuklar yeterince akran baskısına “hayır” diyebilir durumda olsunlar.

Ayrıca, sunulan programların çocukların gelişimsel ve sosyo-kültürel özelliklerine

uygun olması dikkat edilmesi gereken başka bir konudur.

Çocuklarla Çalışan Meslek Elemanlarının Önleme Konusunda Eğitilmeleri

Önleme çalışmalarının bir başka vazgeçilmez ayağı çocukla çalışan tüm

meslek elemanlarının çocuklara yönelik riskler konusunda eğitilmiş olmaları, ihmal ve

istismar bulgularını ve bu süreçlere yol açabilen koşulları algılayabilir düzeye

gelmeleridir. Sunulan eğitimler sonucunda meslek elemanlarının sadece risklere

ilişkin bulguların varlığı konusunda hassasiyet geliştirmesi yeterli olmayıp, bu kişilerin

aynı zamanda gelişimi olumlu etkileyecek koruyucu faktörleri de öğrenmesi

gerekmektedir.

Böylece her meslek elemanı, hem çocukların ve ailelerin koşullarını daha iyi

değerlendirebilecek bir düzeye gelebilir, hem de çocuk ve ailelerle çalıştıkları

kapasite içerisinde kendilerinin çocukların olumlu gelişime nasıl katkıda

bulunabileceklerine dair farkındalıklarının artması sonucu davranışların

dönüştürülmesi sağlanabilir.

Son olarak, çocuklarla çalışan her meslek elemanının çocuklara ilişkin risklerin

farkına vardığında önleyici adımlar atmak için neler yapması gerektiği ve ilgili

mekanizmalara yönelik bilgi sahibi olması son derece elzemdir.

Dolayısıyla, bu elemanların yönlendirme konusunda donanımlı olması da

istenmektedir.

Olumlu Gelişimin Desteklenmesi

Önleme çalışmalarında son yıllarda yurtdışında sıkça kullanılan bir başka

kavram önleyici adımlarla “olumlu gelişimin desteklenmesi” noktasıdır. Sadece

risklere odaklanmak ve riskleri azaltmaya çalışmak günümüzde önleme

çalışmalarında yeterli görülmemektedir. Risklerin azalması ya da ortadan

42

kalkmasının, olumlu gelişimin mutlaka gerçekleşeceği anlamına gelmediği

görülmüştür.

Ayrıca “Çocuğun yüksek yararının gözetilmesi” ve çocuğun “esenliğinin

desteklenmesi” kavramları da yalnızca risklere yoğunlaşmayıp, olumlu gelişimi

destekleyecek unsurların var olması gerektiğine vurgu yapmaktadır.

Dolayısıyla, önleme çalışmalarında sadece madde kullanımı riski ya da okul

terk riski kişinin gelişiminden bağımsız ele alınmayıp, daha bütünsel bir yaklaşımla,

gelişmekte olan kişinin temel yaşam becerilerine (sağlıklı ilişki kurabilme, özdenetim,

duygu denetimi gibi) yatırım yapılarak, riskli durumlar karşısında daha “dayanıklı”

kalmaları sağlanmaktadır. Çocuğa ya da gence bütünsel bakan ve onun sağlıklı

gelişimi için gereken koşulların yaratılmasına odaklanan bu bakış açısı, önleme

çalışmalarını şekillendirmektedir.

Öğrencilerin yaş düzeyine göre farklılaşan içerikte “Bağımsız Yaşam

Becerilerinin” geliştirilmesine dönük eğitim programlarının hazırlanması ve

uygulanması gereksinimi açıktır.

Bu programlar bazen bağımsız oturumlar şeklinde tasarlanmalı, belirli risklere

yönelik spesifik (madde bağımlılığıyla mücadele eğitimi gibi) olarak uygulanmalı

bazen de okullarda uygulanmakta olan müfredatın içeriğine dahil edilerek fırsat

eğitimine çevrilmelidir.

Amacına uygun hazırlanan programlarla;

• Çocuk ve gençlerin, kişisel ve sosyal becerilerinin arttırılmasını desteklemesi,

•Süreci yöneten uzman kişilerle, güvene dayalı iletişim kurmaları ve

sürdürebilmelerinin sağlanması,

•Okul temelli olduğu için kapsamlı bir sosyal etki modeli yaratması mümkün

olmaktadır.

Hazırlanan program ile çocuk ve gençlerin, eleştirel düşünme yetileri

geliştirilerek yaratıcı düşünme, doğru karar verme, etkili iletişim kurma, öz-bilinç

geliştirme, empati yapabilme, duygularla başa çıkabilme, doğru algı ve olumlu

davranış geliştirebilme yoluyla kişiliklerini güçlendirmeleri ve dayanıklılıklarının

arttırılması sağlanabilmektedir.

43

44

MEB ÇOCUĞA YÖNELİK ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE AZALTILMASINA İLİŞKİN ÇALIŞMALAR

Aileden sonra çocukların ve gençlerin davranışlarını kontrol eden ve onları

toplumsallaştırarak geleceğe hazırlayan en önemli kurum okuldur. Çocuklar

zamanlarının önemli bir kısmını okul ve diğer eğitim ortamlarında (eğitim merkezleri,

kurs vb.) geçirmektedirler.

BM Çocuk Hakları Sözleşmesini kabul eden her ülke, çocuklarına şiddetten

arındırılmış ve kaliteli bir eğitim imkânı sunma ve “okul disiplininin insani saygınlık

çerçevesinde ve sözleşme hükümleriyle tutarlı bir biçimde sağlanması” konusunda

sorumluluklar yüklenmiştir.

Ancak bütün bu beklenti ve yükümlülüklere rağmen çocukların şiddete

uğradığı ortamlardan birisi de okul ve eğitim ortamları olmaktadır. Çocukların

okullarda maruz kaldıkları şiddet çeşitli şekillerde gerçekleşmektedir. Bu manada

okullarda çocuklara karşı hem fiziksel hem de psikolojik şiddet uygulanabilmektedir.

Vurmak, kulak-saç çekmek, itmek ve benzeri şekillerde oluşan fiziksel

cezalandırma ya da tehdit, aşağılama ve benzeri yollarla oluşan psikolojik

cezalandırma okulda görülebilecek en yaygın şiddet türü olarak değerlendirilebilir.

Benzer şekilde, cinsiyet ayrımı, bu manada aşağılama, cinsel saldırılar ve

tacizler, akran zorbalığı, fiziksel saldırı, dövüş, çetelerin faaliyetleri, gasp, okula

yaralayıcı-delici-ateşli silah getirilmesi ve kullanılması, okul baskınları, kaçırmalar vb.

okul ortamında çocuğa karşı şiddet türleri olarak sayılabilir.

Okul ve eğitim ortamlarında çocuğa karşı şiddet; öğretmenler, idareciler ve

diğer okul çalışanlar tarafından uygulanabileceği gibi diğer çocuklar, okul dışından

gelenler ve öğrenci velileri tarafından da uygulanabilmektedir.

Bu durumda okul ve eğitim ortamlarının çocukların yetişmesi ve refahı

açısından vazgeçilmez mekânlar olduğu göz önünde bulundurularak okul

ortamlarında şiddeti önleyici tedbirler alınmaktadır (Yalçın, 2011).

45

Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde önleme çalışmaları özellikle Özel Eğitim ve

Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün çalışma alanına girmektedir. Genel

Müdürlük bünyesinde rehberlik hizmetlerini ve özel eğitim hizmetlerini örgütleyen bu

yapı açısından “eğitim sisteminde eğitsel mesleki gelişim, yönlendirme, önleme ve

psikososyal müdahaleye yönelik ruh sağlığı hizmetleri, aile rehberliği, kurumsal

danışmanlık, psikolojik ölçme değerlendirme yöntem ve araçlarının temini,

geliştirilmesi ve dağıtımına ilişkin rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini

vermek, çeşitli eğitim tür ve kademeleri arasında rehberlik hizmetlerinin bir bütün

olarak verilmesini, hizmetlerdeki yöntem ve araçların bilimsel standartlara

uygunluğunun sağlanması” rehberlik misyonunu oluşturmaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığı tarından; okulda şiddet, saldırganlık, zorbalık ve diğer

risk faktörlerini önleme ve müdahale hizmetlerinin etkili bir şekilde yürütülebilmesi

için, “Okullarda Şiddetin Önlenmesi” konulu bir genelge (Genelge No: 2006/26)

yayınlanmıştır. Genelgede, sekretarya hizmetleri Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri

Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir (O.Yön.2008).

Genelge ile okul müdürlüklerine, rehber/danışman öğretmenlere ve

öğretmenlere birtakım görev/sorumluluklar yüklenmiştir.

MEB TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN ÖNLEME ÇALIŞMALARI (2006-2010)

Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, 2006

MEB, tarafından 28-31 Mart 2006 yılında İstanbul’da uluslararası katılımlı

1.Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek

Tedbirler sempozyumu düzenlemiştir.

Sempozyum süresince akademisyen ve araştırmacılar konuyla ilgili bilimsel

araştırmalarını aktarmışlar, şiddetin tanımını, şiddetin türlerini, şiddetin nedenlerini ve

sonuçlarını, ortaya koymuşlardır. Son gün yapılan grup çalışmalarında, okul ve

çevresinde şiddeti önlemek için doğrudan öğrencilere yönelik izlenmesi gereken

stratejiler, okul yönetimi ve öğretmenlere ilişkin izlenmesi gereken stratejiler, aile ve

46

toplum düzeyinde izlenecek stratejiler, kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve yerel

düzeyde izlenmesi gereken stratejiler geliştirilmiştir.

Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Çalıştayı, 2006

2006 yılı Mayıs ayında "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve

Azaltılması Çalıştayı" yapılmış ve çalıştay ile eğitim ortamlarında şiddet olgusuna

yönelik olarak ne gibi çalışmaların gerçekleştirilebileceğinin birimler tarafından dile

getirilmesi, kurumların üzerlerine düşen görevlerin sınırları ve içeriklerinin

belirlenmesi amaçlanmıştır.

Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı Sektör Toplantısı, 2006

2006 yılı Ağustos ayında "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve

Azaltılması Strateji ve Eylem Planı Sektör Toplantısı" yapılmıştır; 40'dan fazla kamu

kurum ve kuruluşunun katılımıyla gerçekleştirilen çalıştay sonucunda, "Eğitim

Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı (2006-

2011+)" ile merkezi ve yerel düzeyde gerçekleştirilmesi gereken çalışmalar

belirlenmiştir.

Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı

(2006-2011+) 31 Ekim 2006'da İstanbul'da "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi

ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı (2006-2011+)"in medyaya tanıtımı ve medyaya

düşen görev ve sorumluluklara ilişkin medya temsilcileri ile toplantı yapılmıştır. Dokuz

akademisyenden oluşan "Danışma Kurulu", çok sektörlü şube müdürleri ve

uzmanlardan oluşan "Teknik Ekip" ve karar vericilerden oluşan "Üst Kurul"

oluşturulmuştur.

İllerde vali yardımcıları başkanlığında il yürütme kurulları oluşturularak il eylem

planları doğrultusunda önleme odaklı faaliyetler gerçekleştirmek üzere çalışmalar

gerçekleştirilmiştir.

Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Genelgesi, 2009

47

2009/09 numaralı "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması"

konulu Genelge ile eylem planı çerçevesinde oluşturulan il yürütme kurullarının

çalışmalarını izlemek ve değerlendirmek amacıyla raporlama formatı oluşturulmuştur.

2007-2008 Ülke Raporu

Çocuk ve gençlerin risklerden korunması 2007-2008 Ülke Raporu

tamamlanmıştır. Bu çerçevede, Türkiye genelinde iller bazında yapılan eğitimlerden

toplam 4.936.297 öğrenci, 2.086.204 veli ve 318.450 öğretmen faydalanmıştır.

Şiddetin Önlenmesi İçin Çocuk Haklan Konusunda Bilinç Kazandırılmasına

Yönelik İşbirliği Protokolü Çocuğa yönelik şiddeti engelleyecek toplumsal bir bilinç

oluşturulması yönünde Milli Eğitim Bakanlığı ile Ankara Barosu iş birliğinde "Şiddetin

Önlenmesi İçin Çocuk Haklan Konusunda Bilinç Kazandırılmasına Yönelik İşbirliği

Protokolü" imzalanmış ve dönemin ilköğretim okullarında görevli yönetici ve

öğretmenler ile velilere yönelik çeşitli eğitim faaliyetleri yürütülmüştür.

Anne-Baba Çocuk Eğitimi Projesi

Proje kapsamında özellikle aile içi şiddetin önlenmesini de içeren başta genç

kız ve kadınlar olmak üzere tüm aile fertlerine eğitim verilmiştir. Öğretmen ve

yöneticilere "Eğitim Ortamında Şiddetin Önlenmesi", "Aile, Toplum ve Eğitim

Kurulularında Suç ve Şiddeti Önleme" vb. konularda seminerler düzenlenmiştir.

MEB Tarafından Yürütülen Önleme Çalışmaları (2010-2014)

Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem

Planı, 2010-2014 MEB tarafından hazırlanan 2010-2014 Stratejik Planı'nda, okullarda

şiddetin önlenmesine yönelik hedeflere yer verilmiştir. “Eğitim Ortamlarında Şiddetin

Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı” kapsamında vaka analizi veri

tabanı sonuçlarına göre anlamlı düzeyde şiddet olaylarının yaşandığı okul-kurum

personelinin tamamı ile diğer okul-kurumlardaki personelin % 60‟ının 2014 yılı

sonuna kadar hizmet içi eğitim almalarının sağlanması amaçlanmıştır.

48

Planda, güvenli ve şiddetten uzak eğitim ortamları sağlanması amacıyla

toplumsal duyarlılığı artırarak, okullarda şiddet ve şiddete kaynaklık eden olay

sayısının her yıl yüzde 10 oranında azaltılması öngörülmüştür. Bu kapsamda;

Şiddet ve nedenleri, iletişim yöntemleri gibi konularda eğitim faaliyetleri

düzenlenerek öğrencilerin kendilerini her türde şiddet, istismar ve ihmalden

korumaları konusunda bilinçlendirilmeleri,

Eğitim personeli ve ailelerin, çocuk ve insan hakları konularında

bilgilendirilmeleri,

Bu konularda eğitim yöneticilerinin "çağın gereği olan tutum ve davranışlar

geliştirmeleri hususunda" tedbirler almaları,

Şiddet olaylarının önlenmesi kapsamında öğrencilerin sosyal ve kültürel

faaliyetlere katılımının teşvik edilmesi hedeflenmiştir.

2006/26 Okullarda Şiddetin Önlenmesi Genelgesi

Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 24.03.2006

tarih ve 2006/26 sayılı “Okullarda Şiddetin Önlenmesi Genelgesi” hazırlanmıştır. Bu

genelge çerçevesinde çocuk ve gençlerimizin içinde bulunduğu riskin boyutunu

gerçekçi bir şekilde ortaya koymak, sağlıklı bilgiler toplamak, izlemek ve

değerlendirmek amacıyla veri tabanı oluşturma çalışmaları önemsenen bir

yaklaşımla sürdürülmektedir.

0-18 Yaş Aile Eğitim Programı, 2014

7 - 19 Yaş Aile Eğitimi Programı güncellenerek yeni oluşturulan 0-18 Yaş Aile

Eğitim Programı’nın içine dahil edilmiştir. Revizyon sonrası 0-3, 3-6, 7-11 ve 12-18

yaşlar için olmak üzere dört modül halinde hazırlanan programa, çocuğa yönelik

şiddet ve olumsuz etkilerini içeren bir oturum başlığı eklenmiştir.

Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi Projesi 2013 /2016

Proje; AB tarafından desteklenen ve Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve

Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmüş ve 10 pilot ilde

uygulanmıştır.

49

Projenin hedefi; çocuğun fiziksel, duygusal, sözel ve psikolojik olmak üzere

şiddetin her türünden korunarak, onun yararını en üst seviyede sağlayan, güvenli ve

sağlıklı bir eğitim ortamı yaratılmasıdır.

Erzurum, Elazığ, Malatya, Konya, Kayseri, Çorum, Diyarbakır, Gaziantep,

Adana ve Mersin olmak üzere on ilde uygulanan proje kapsamında ulaşılmak istenen

üç ana hedef var.

İlk hedef çocuğa yönelik şiddet ile ilgili önleme ve izleme hizmetlerinde

kapasite güçlendirilmesi. Bu bağlamda MEB’in çocuğa yönelik şiddetin önlenmesi

konusunda kurumsal kapasitesinin artırılması ve mevzuatın iyileştirilmesi çalışmaları

yürütülmüştür.

Bu kapsamda, 81 il, 650 okul ve 10 bin dolayında öğrenci-öğretmen-veli-

yöneticiye anket uygulanarak yürütülen bilimsel araştırmadan elde edilen bulgular,

ülke çapında “çocuğa yönelik şiddet risk haritası” hazırlanmasında kullanılacaktır.

İkinci hedef dâhilinde “kendine güveni olan, yaşam becerileri gelişmiş

öğrencilerden oluşan” okul modeli geliştirilmiştir.

İkinci hedef kapsamında pilot illerden seçilen 100 okulda, uygulanan eğitim

programları vasıtasıyla, yaşanan şiddet olaylarının azaltılması sağlanıyor. Bu

kapsamda, sınıf-branş ve rehberlik alanında görev yapan 2.500’den fazla öğretmen

eğitim almıştır.

Üçüncü hedef ise aile-içi ve diğer her tür şiddet dâhil okul, dışındaki

ortamlarda çocuğa yönelik şiddetin önlenmesidir.

Düzenlenen seminerler, eğitimler ve konferanslarla velilerin, STK üyelerinin,

eğitimci ve eğitim dışı personel ile öğrencilerin farkındalıklarının artırılması

çalışmaları yürütülmektedir. Yine bu kapsamda açılan “0-18 yaş aile eğitim programı”

kurları ile de 4.000 aileye erişim sağlanmıştır.

Planlanan hedeflere ulaşmak için ayrıca, halkla ilişkiler ve tanıtım çalışmaları,

eğitim ve tanıtım materyali (100.000 broşür, 10.000 kitapçık, 5.000 cd) üretimi ile

dağıtımı ve 5 filmin üretimi tamamlanmıştır.

50

İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri aracılığı ile projenin yaygınlaştırılması ve

sürdürülebilirliğine ilişkin çalışmalar devam etmektedir.

Okullarda Yürütülen Çalışmalar

Çocuğa yönelik şiddetin etkin bir biçimde önlenebilmesi ve azaltılabilmesi için;

öğretmenler ve eğitim kurumlarındaki yöneticiler çocuklarla yaptıkları çalışmalarda,

okul içi ve dışındaki ortamlarda çocuğa karşı uygulanan şiddetin ipuçlarını,

sinyallerini, belirtilerini fark edebilmeli ve bu konuda duyarlı olarak çocuğa destek

olmalı ve gerekli bildirimlerde bulunabilmelidir.

Öğretmenlerin, şiddete ilişkin erken uyarı işaretlerini ve risk faktörlerini

tanıyarak okul rehberlik servisine gerekli bilgilendirmeyi yapmaları; rehberlik

servisinin de öğretmen ve okul yöneticileri ile koordinasyon içinde gerekli rehberlik

çalışmalarını gerçekleştirmeleri şiddetin azaltılması ve önlenmesinde son derece

önem taşımaktadır.

Rehberlik Servisi Çalışmaları

Öğrencilere yönelik rehberlik hizmetlerinin ortak amacı, eğitim sürecindeki

bütün alanların yanı sıra, arkadaş ilişkilerinde, aile ve toplum ilişkilerinde, hayatında

mutlu ve başarılı bir birey olabilmesi için öğrenciye gerekli desteğin sağlanmasıdır.

Okullardaki Rehberlik Servisi çalışmaları kapsamında öğrencilerin

güçlendirilmesi amacıyla aşağıda belirtilen temel rehberlik ve psikolojik danışmanlık

hizmetleri yürütülmektedir:

a. Kişisel Rehberlik ve Psikolojik Danışma,

b. Eğitsel Rehberlik ve Psikolojik Danışma,

c. Mesleki Rehberlik Psikolojik Danışma,

d. Yönlendirme Hizmetleri.

Okullardaki Rehberlik Servisi’nin çalışmaları temel olarak 3 konuda çocuğun

güçlendirilmesini hedeflemektedir;

• Kişisel ve sosyal gelişimin desteklenmesi,

• Okul ile ilgili problemler,

• Aile ile ilgili problemler.

51

Okul Rehberlik Servisi okul içi çalışmalarında Rehberlik ve Araştırma

Merkezleri (RAM) ile işbirliği içerisinde çocuk ve ailelerine yönelik gerekli güçlendirme

çalışmalarını gerçekleştirmektedirler.

Okullarda şiddetin azaltılması ve önlenmesine yönelik çalışmalarda okul-RAM

işbirliği son derece önemlidir.

Okul ve RAM tarafından yapılan uygulamaların beklenen etkiyi göstermemesi

ya da risk koşullarının tekrarlaması ya da artması durumunda gereken Koruma

Tedbirlerinin alınabilmesi için; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın (mülga

SHÇEK’in) il ve ilçe düzeyindeki kuruluşlarına yönlendirme yapılması gerekmektedir.

Diğer İlgili Kurum ve Kuruluşlar

Çocuk Koruma Kanunu (ÇKK) , 2005 yılından beri yürürlükte olan Kanun’un

amacı korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocukların korunmasına,

haklarının ve esenliklerinin güvence altına alınmasına ilişkin usul ve esasları

düzenlemektir.

Kanun; çocuğun, ailesinin, ilgililerin, kamu kurumlarının ve sivil toplum

kuruluşlarının işbirliği içinde çalışmalarını ve korunma ihtiyacı içerisinde bulunan

çocukların kurumda bakımının ve kurumda tutulmasının son çare olarak görülmesi,

kararların verilmesinde ve uygulanmasında toplumsal sorumluluğun paylaşılmasının

sağlanmasını esas olarak belirlemektedir.

ÇKK, risk altında ve korunması gereken çocuklara ilişkin, çocuğun öncelikle

kendi aile ortamında korunmasını sağlamaya yönelik danışmanlık, eğitim, bakım,

sağlık ve barınma tedbirlerini tanımlayarak bunlara ilişkin görevlendirmeler

yapmaktadır.

Aynı zamanda; adli ve idari merciler, kolluk görevlileri, sağlık ve eğitim

kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, korunma ihtiyacı olan çocuğu Aile ve Sosyal

Politikalar Bakanlığı (ASPB) birimlerine bildirmekle yükümlü kılınmış, çocuk ile

çocuğun bakımından sorumlu kimselerin çocuğun korunma altına alınması amacıyla

ASPB birimlerine başvurabileceği ifade edilmiştir.

52

Ayrıca ÇKK, verilen tedbir kararlarının uygulanışını daha etkin ve verimli

kılmak üzere, hâkimlere, hakkında koruyucu ve destekleyici tedbire karar verdiği

çocuğun denetim altına alınmasına da karar verebilme yetkisi tanımaktadır.

2005 yılında Adalet Bakanlığı kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyondan

sorumlu iken (Madde 45), 2011 yılında yapılan düzenleme ile Çocuk Koruma

Koordinasyon sorumluluğu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na verilmiştir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve yerel yönetimler çocuk hakkında gerekli

destekleyici tedbirleri yerine getirirler.

(ÇKK m. 45). Ülkemizdeki mevcut yasal çerçeve kapsamında (Çocuk Koruma

Kanunu, Sosyal Hizmetler Kanunu ve Türk Medeni Kanunu) çocuk koruma alanında

riskli durumda bulunan çocuklara ilişkin çalışmalarda görev alan başlıca kurumlar

şunlardır:

• Çocuk Mahkemeleri, Aile Mahkemeleri, Hukuk Mahkemeleri,

• Cumhuriyet Savcılığı Çocuk Büroları,

• Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürlüğü,

• Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşları,

• Sağlık İl Müdürlüğü,

• Milli Eğitim İl Müdürlüğü

• İl Emniyet Müdürlüğü / İl Jandarma Komutanlığı,

• Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü,

• Yerel Yönetimler,

• Barolar,

• Sivil Toplum Örgütleri.

Yukarıda ifade edilen kurumlarda istihdam edilen bazı profesyoneller çocuk

koruma alanında görev almaktadırlar. Bunlar:

• İl valisi veya yardımcısı,

• İl koordinasyon sekretarya sorumlusu,

• ASPB İl Müdürlüğü sosyal çalışma görevlileri,

• ASPB İl Müdürlüğü yöneticileri,

• Çocuk, Aile, Hukuk Mahkemesi hâkimleri,

• Cumhuriyet Savcılığı Çocuk Bürosunda görevli savcılar,

53

• Mahkemelerde görevli sosyal çalışma görevliler,

• Denetim görevlileri,

• Öğretmenler (PDR, sınıf öğretmeni ve diğer öğretmenler),

• Hekimler (Psikiyatr, Aile Hekimi ve diğer branşlardan hekimler),

• Kolluk görevlileri (genel kolluk ve çocuk birimleri),

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü – İŞKUR uzmanları,

• Yerel yönetimlerde görevli sosyal çalışma görevlileridir.

ASPB tarafından, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ilkelerini de

kapsayacak şekilde, çocukların yaşama, gelişme, korunma ve katılım haklarının

uluslararası standartlarda uygulanabilmesi, gerekli tüm koşulların iyileştirilmesi ve

çocukların hayata daha etkin ve mutlu katılımlarının sağlanması için Ulusal Çocuk

Hakları Strateji Belgesi hazırlanmıştır. Bu Strateji Belgesi, Türkiye’nin çocuk haklarını

koruma ve geliştirme amacıyla ortaya koyduğu iradenin somut bir ifadesidir.

Bu belge ile çocukların hayat standartlarını geliştirmek ve çocukların sağlıklı

büyüyecekleri, iyi eğitim alacakları, güç koşullarda kalmaları durumunda

korunacakları, kaliteli hizmetlere erişebilecekleri ve bu amaçla gereken kaynakların

ayrıldığı, ülke ölçekli bütünsel bir Çocuk Refahı Sistemi’nin hayata geçirilmesi

hedeflenmektedir.

ASPB üzerinde olan ülke çapında ilgili tüm sivil ve resmi kuruluşları

kapsayacak nitelikte çocuğa yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla bir eylem planı

hazırlanması ve bu eylem planı çerçevesinde öngörülen uygulamaların takip

edilmesidir. Bu görev gereği yürütülen çalışmalar neticesinde, ilgili kamu kurumları,

sivil toplum örgütleri, üniversiteler ve UNICEF teknik desteği ile ve ek olarak verilen

ulusal mevzuat ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar çerçevesinde

hâlihazırdaki “Çocuğa Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem

Planı—2014-2018” yıllarını kapsayacak şekilde hazırlanmıştır.

Çocuğa Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı;

ülkemizde muhtelif ortamlarda (aile, okul, yatılı bakım kurumları, kamusal alanlar vb.)

çocuğa yönelen her türlü (fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik) şiddetin ve ihmalin

önlenmesi amacıyla yürütülecek ulusal mücadele stratejisinin temel amaçlarını, bu

amaçları gerçekleştirmek üzere ulaşılması gereken hedefleri ve bu hedeflere

ulaşmak için gerçekleştirilecek temel faaliyetleri belirlemek üzere oluşturulmuştur.

54

Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu Ve Önleyici Tedbirlerin Artırılmasına İlişkin İşbirliği Protokolü (22.12.2016)

Protokolün Amacı: geleceğimizin teminatı çocuklarımızın, okula gitmek için

evlerinden ayrılmasından başlayarak evlerine dönünceye kadarki zamana içerisinde

güvenli bir eğitim-öğretim hayatı geçirmelerini, muhtemel şiddet olayları ile madde

bağımlılığı ve diğer zararlı alışkanlıklardan korunmalarını, çağın gereklerine uygun

güvenli eğitim ortamlarının sağlanarak ülkemize yararlı bireyler olarak yetişmeleri için

ilgili tarafların işbirliği ve koordinasyonunda, mevcut güvenlik durumunun belirlenerek

koruyucu ve önleyici güvenlik tedbirlerinin yeterli seviyede alınmasını amaçlar.

Protokolün Kapsamı: lise ortaokul ve ilkokullarda öğrenim gören öğrenciler ile

bu okullar ve çevrelerinin güvenliği ile öğrencilerin okullara ulaşım güvenliğini kapsar.

………….……………………………………………………………………………………….* Sakarya University Journal of Education, 3/1 (Nisan /April 2013) ss. 7-20, Mehmet Akif Ersoy

Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 18, Aralık 2009, 90-110, Kuram ve Uygulamada

Eğitim Yönetimi, Kış 2001, Sayı 25 Sayfa 63-74 ile MEB kaynaklarından derlenmiştir.

…………………………………………………………………………………………………..

55

56

BÖLÜM II

GÜVENLİ OKUL PROJESİ OKULLARA GÜVENLİ ORTAMIN SAĞLANMASINA YÖNELİK

KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLERİN ARTIRILMASIİL EYLEM PLANI UYGULAMA USUL VE ESASLARI İLE KURUMSAL

GÖREV BAŞLIKLARI

Giriş

Bu bölümde; Milli Eğitim Bakanlığı İle İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan

“okul güvenliği” konulu işbirliği protokolü kapsamında il/ilçe/kurum düzeyinde

oluşturulacak kurullar, bu kurulların görev tanımları, protokol ve Müdürlüğümüzün

kurumsal projelerinden “Güvenli Okul Projesi” kapsamında hazırlanacak olan Eylem

Planlarının uygulama usul ve esasları ile çalışma takvimine ilişkin bilgiler yer

almaktadır.

Valilik Güvenli Okul İl Yürütme Kuruluna sunulacak olan Antalya Valiliği

Güvenli Okul İl Eylem Planı; kurul üyesi kurumlarca hazırlanacak olan plan /

program / proje çalışmalarının bütününden oluşturulması hedeflendiğinden; kurul

üyesi kurumlar tarafından yapılacak çalışmaların;

1- Kurum yetkileri ve görev alanlarına uygun olarak, kurumun mevcut durumuna ve kurumsal ihtiyaç analizi sonucuna göre hazırlanmış olması,

2- Mevcut durum ve ihtiyaç analizine dayalı olarak il / ilçe / kurum düzeyinde hazırlanması,

3- Genel amacı ile hedeflerin açıkça belirtilmesi,4- İçerik ile ilgili ana başlıklara yer verilmesi, 5- İçeriğin hangi yöntem ve teknik ile uygulanacağının belirtilmesi,6- Sürecin nasıl izleneceğine dair çalışma takviminin hazırlanması,

57

7- Sonuçlarının nasıl değerlendirileceğine dair bilgi ve belgelerin belirlenmesi,

8- Dokümanın il düzeyinde uygulanmasına dair Valilik Onayı ile birlikte resmi yazı ekinde ve elektronik ortamda (Word formatında) İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Şubesine CD içerisinde gönderilmesi gerekmektedir.

KURULLAR, GÖREV TANIMLARI VE ÇALIŞMA TAKVİMİ

A-KURULLAR

Okul güvenliği konulu kurullar; Antalya Valiliğinde 8 Ağustos 2017’de gerçekleştirilen ön hazırlık (planlama) toplantısında alınan kararlar kapsamında;

1- Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulu,2- 19 İlçe Kaymakamlığında; Güvenli Okul Projesi İlçe Yürütme Kurulundan

oluşmaktadır.

Ayrıca; İl Yürütme Kurulu üyesi kurumlar tarafından; il/ ilçe düzeyinde, alt kurullar / komisyonlar / çalışma grupları/ ekipleri oluşturularak kurumsal çalışmalarını organize etmeleri gerekmektedir.

A.1. Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulu

İl Yürütme Kurulu; Vali Yardımcısı Başkanlığında; resmi kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımı ile oluşturulur.

Kurul üyeleri; İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Akdeniz Üniversitesi, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesi ve merkez 5 İlçe Belediye Başkanlığı, 112 Acil Çağrı Merkezi Müdürlüğü ile İl Müftülüğü olarak belirlenmiştir (08.08.2017 tarihli toplantı kararı).

A.1.1. Görev Tanımı Çerçevesi

58

1. Kurul üyesi kurumlar tarafından; kurum il eylem planlarının, projelerin, çalışma programları ile çalışma takviminin hazırlanmasının sağlanarak, bu çalışmaların görüşülmesi, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi,

2. Kurumlar arasında eş güdümün sağlanması,

3. Kurul üyeleri, görevli olduğu kurumu ilgilendiren çalışmaları kurumu içerisinde organize ederek, koordinasyon sağlaması,

4. Kurul toplantıları yılda en az üç kez yapılması:- Eylül ayında planlama ve eylem planlarının görüşülmesi,- Şubat ayında il eylem planı kapsamında yapılan çalışmaların görüşülüp ara değerlendirmesinin yapılarak ve geliştirilmesi,- Haziran ayında da yılsonu değerlendirmesinin yapılarak il eylem planlarının bir bütün olarak geliştirilmesi sürecinin başlatılması,

5. İl Yürütme Kurulu kararlarının; kurul üyesi kurumlara ve İlçe Yürütme Kurullarına duyurulması,

6. İl Yürütme Kurulu üyesi kurum tarafından Antalya Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğünün 12.10.2017 tarihli ve 40027 sayılı yazı ekinde gönderilen toplantı karar tutanağında yer alan kararların uygulanması,

7. İl Yürütme Kurulu üyesi kurum tarafından; ilçe / okul / birim düzeyinde, alt kurul / komisyon / çalışma grubu / ekiplerin oluşturulmasının sağlanmasıdır.

A.2. GÜVENLİ OKUL İLÇE YÜRÜTME KURULU (KAYMAKAMLIK)

A.2.1. Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulu (Kaymakamlık)

Kaymakam Başkanlığında; ilçedeki resmi kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımı ile İl Yürütme Kuruluna uygun olarak yapılandırılır.

A.2.1.1. Görev Tanımı Çerçevesi

İlçe yürütme kurulunun çalışma usul esasları ile görev tanımlaması; il yürütme kararları, il eylem planı /çalışma takvimi ile ilçenin mevcut durum ve ihtiyaç analizi çalışmaları doğrultusunda hazırlanacak olan ilçe eylem planına göre gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Bu bağlamda;

1. Okul içi ve çevresinin fiziki iyileştirmesinin yapılması,

2. Öncelikli bölgelerin / okulların belirlenmesi,

59

3. Okullara Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerinin görevlendirilmesinin sağlanması.

4. İlçenin mevcut durum ve ihtiyaç analizi çalışmasının işbirliği ve koordineli olarak yapılmasının sağlanması,

5. İl Yürütme Kurulu üyesi kurum tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde; ilçe / okul / kurum/ birim düzeyinde, alt kurul / komisyon / çalışma grubu / ekiplerin oluşturulmasının sağlanması,

6. Kurul üyesi kurumlar tarafından; kurum ilçe eylem planlarının, projelerin, çalışma programları ile çalışma takviminin hazırlanmasının sağlanarak, bu çalışmaların görüşülmesi, izlenmesi, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi,

7. Kurumlar arasında eş güdümün sağlanması,

8. Kurul üyelerince; görevli olduğu kurumu ilgilendiren çalışmaları kurumu içerisinde organize ederek, koordinasyonun sağlaması,

9. Yılda en az üç defa toplantı yapılması (Eylül - Ocak - Haziran),

10. İlçe Yürütme Kurulu kararlarının; ilgili birimlerine duyurulması,

11. İlçe düzeyinde yapılan çalışmaların; il/ ilçe çalışma takvimi çerçevesinde derlenerek; görüşülmesi, geliştirilmesi, dönemsel istatistikleri ile birlikte bir bütün olarak İl Yürütme Kuruluna sunulmak üzere gönderilmesinin sağlanması,

12.Antalya Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğünün 12.10.2017 tarihli ve 40027 sayılı yazı ekinde gönderilen toplantı karar tutanağında yer alan kararların uygulanması,

13. İl Yürütme Kurulu Başkanı veya üyesi tarafından “okul güvenliği” konusunda verilecek diğer iş ve işlemlerin yürütülmesinin sağlanmasıdır.

A.2.2. Okul Güvenliği Denetim Komisyonu (Kaymakamlık)

Antalya Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğünün 12.10.2017 tarihli ve 40027 sayılı yazı ekinde gönderilen toplantı karar tutanağının 1. Maddesi gereğince; Kaymakam başkanlığında “Okul Güvenliği Denetim Komisyonu” oluşturulur.

A.2.2.1. Okul Güvenliği Denetim Komisyonu (Kaymakamlık) Görevleri

1-Okul çevresinde bulunan umuma açık açık yerler ( internet cafe, oyun salonları, park ve bahçeler, iddia ve galyan bayileri, alkol ve tütün

60

mamulleri satışı yapılan yerler, büfeler, marketler vb.) ile metruk binaların denetimi,

2-Denetim sonuçlarının söz konusu yazıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde İl Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğünde derlenmesini ve Antalya Valiliğine sunulmasının sağlanması.

B- İL YÜRÜTME KURULU ÜYESİ KURUMLAR TARAFINDAN OLUŞTURULACAK ALT KURULLAR / KOMİSYONLAR/ ÇALIŞMA GRUPLARI / EKİPLER

Kurul üyesi kurumlar; kurumsal görev tanımlamaları çerçevesinde kurum il

eylem planlarını, projelerini, çalışma programlarını çalışma takvimi ile birlikte hazırlar

ve onay işlemleri tamamlandıktan sonra uygulama sürecini başlatır, izler,

değerlendirir, geliştirir ve yapılan çalışmaların İl Yürütme Kuruluna (Valilik)

sunulmasını sağlar.

Bu bağlamda kurul üyesi İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı birimler tarafından

oluşturulacak kurullar ile bu kurulların görev tanımları aşağıda belirtilmiştir.

Bu tanımlar süreç içerisinde ihtiyaç duyulması halinde güncellenerek

geliştirilecektir.

B.1. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Eylem Planı ve İl MEM Güvenli Okul Yürütme Kurulu (Alt Kurul)

İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından kurumsal olarak uygulanacak olan Güvenli

Okul İl MEM Eylem Planı; 19 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından mevcut durum ve

ihtiyaç analizine dayalı olarak hazırlayacak olan ilçe eylem planları ile il düzeyinde

uygulanan diğer çalışmaların (projelerin) bütününden oluşmaktadır.

Kurul; Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulu (Valilik) kararları, kurumun

görev tanımlamaları ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamında çalışma yapmak üzere;

İl Milli Eğitim Müdürü veya yerine görevlendireceği Özel Eğitim ve Rehberlik

Hizmetlerinden sorumlu Müdür Yardımcısı / Şube Müdürünün başkanlığında, RAM

61

Müdürü, PDR Bölüm Başkanı, İş Güvenlik Uzmanı ile farklı tür ve kademede görevli

yönetici ve öğretmenlerin katılımı ile “İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Yürütme

Kurulu” oluşturulur.

Ayrıca; İl MEM Güvenli Okul Yürütme Kurulu doğrudan, RAM Yürütme

Kurulundan teknik destek alabileceği gibi kurul kararı veya ilgili ÖERH Şubesinin

teklifi ve Valilik Onayı ile oluşturulacak alt komisyonlar aracılığı ile kurumsal il eylem

planının hazırlanması, usul ve esasların belirlenmesi, çalışma takvimi ile veri toplama

formlarının hazırlanması, ilçe ve okul düzeyinde yapılan çalışmaların yerinde

izlenmesi ve değerlendirilmesi, ilçe ve okul düzeyinde istatistiklerin derlenmesi ve

incelenmesi, istatistiklerin birleştirilerek raporlanması, proje kapsamında ilçe ve

okullara rehberlik edilmesi, yapılan çalışmalara ait İl MEM sunumların hazırlanması

konularında çalışma yapmak üzere alt komisyonlar / çalışma grupları oluşturulabilir.

Bu komisyon İl Yürütme Kurulu görevlerini de yürütmek amacıyla denetim, inceleme,

saha taramasında görevlendirilir.

İl MEM Yürütme Kurulu ve/veya alt kurul; bağlı alt birimlerin (İlçe MEM)

çalışmalarını izler, geliştirir, değerlendirir ve yapılan çalışmaların raporlanarak İl

Yürütme Kuruluna sunulmasını sağlar.

Bu kurula bağlı alt kurul; 19 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde oluşturulacak İlçe

Milli Eğitim Müdürlüğü Yürütme Kuruludur.

B.1.1. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Yürütme Kurulunun Görevleri

1. İl Eylem Planının Eylül ayı içerisinde hazırlanmasına yönelik iş ve işlemlerin

başlatılması ve mümkün olan en kısa zamanda tamamlanması,

2. İl İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce; okulların alan güvenliğinin

sağlanması ve tedbirlerin izlenmesi amacıyla yapılacak çalışmaların

planlanmasının sağlanması,

3. İl Eylem Planı hakkında İl Müdürlüğü düzeyinde kurumsal bilgilendirme,

görevlendirme ile ilgili iş ve işlemlerin yapılmasını,

62

4. İl ve İlçe düzeyinde okul güvenliği kapsamında yapılan çalışmaların

derlenerek, değerlendirilmesi, sonuçlarının rapor haline getirilip çalışma

planında belirtilen tarihlerde Antalya Valiliği Güvenli Okul İl Yürütme Kuruluna

sunulmasını,

5. İl / İlçe/Okul Kurum düzeyinde; denetim, izleme, değerlendirme ve yerinde

rehberlik hizmetinin sunulmasını;

5.1. Maarif Müfettişlerince; öncelikli okullar her yarıyılda en az iki (2) olmak

üzere yılda en az dört (4) kez denetlenmesi,

5.2. İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinde; ilgili şube müdürü başkanlığında

oluşturulan ekip tarafından; öncelikli (1. Grup) okullara her yarıyılda, en az

iki (2), diğer okullara en az 1 olmak üzere ziyaretler düzenlenerek,

denetim, izleme, değerlendirme yapılması,

5.3. RAM Müdürlüklerince hazırlanacak olan plan dahilinde; öncelikli

okullar her yarıyılda en az iki (2) olmak üzere, yılda en az dört (4) kez

diğer okullar her yarıyılda en az bir olmak üzere yerinde ziyaret edilmesi

ve Güvenli Okul çalışmaların etkililiğinin arttırılması için rehberlik edilmesi,

5.4. İl İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce; Bakanlığımızca

veya İl Yürütme Kurullarınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde

okul bazında alan güvenliği ve tedbirler izlenip değerlendirilmesi,

6. Diğer kurum ve kuruluşlar ile koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması, gerekli

görüldüğü durumlarda kurul üyelerince yerinde ziyaretlerin ve incelemelerin

yapılması

7. Milli Eğitim Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan "Okullarda

Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin

Artırılmasına Yönelik İşbirliği Protokolü" ile belirlenen görevlerin

gerçekleştirilmesi,

8. İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Yürütme Kurulu kararlarının; İlçe Milli

Eğitim Müdürlüklerine duyurulması,

63

9. Antalya Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğünün 12.10.2017 tarihli ve 40027 sayılı

yazı ekinde gönderilen kararın takip edilmesidir.

B.2. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Yürütme Kurulu (Alt Kurul)

Bu kurul; 19 ilçede, ilçe milli eğitim müdürü başkanlığında, ilgili şube müdürü,

her derece ve kademeden okul müdürleri ve rehberlik öğretmenleri, sınıf

öğretmenleri, öğrenci velileri, öğrenci temsilcileri ve İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik

Birimi Koordinatörünün katılımı ile oluşturulur.

Bu kurul;

1- İlçenin mevcut durumu ve ihtiyaç analizi çalışmasının RAM işbirliğinde,

ihtiyaç duyulması halinde ilçe düzeyinde komisyon / lar oluşturarak

yapılmasını,

2- İl Emniyet ve Jandarma işbirliğinde; ilçenin güvenlik haritasının çıkarılması

ve öncelikli okul gruplarının belirlenmesini,

3- Her okul için “Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi” belirlenmesi” için İlçe

Emniyet Müdürlüğü / İlçe Jandarma Komutanlığı ile işbirliği ve

koordinasyon sağlanmasını,

4- Okullarda fiziksel iyileştirmelerin geliştirilmesi, izlenmesi ve

değerlendirmesinin yapılmasını,

5- İl/ İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce; okul bazında alan

güvenliği ve tedbirler izlenip değerlendirilmesi,

6- Okullarda; Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme

Komisyonlarının oluşturulması ve bu komisyonların etkin bir şekilde görev

yapmalarını,

7- Okul çevresinin daha güvenli hale getirilmesi için ilgili kurum ve

kuruluşlarla işbirliği, koordinasyon ve destek sağlanması (İlçe Emniyet, İlçe

Jandarma, Belediyeler, TEDAŞ, Halk Sağlığı vb. )

64

8- İlçe düzeyinde “Psiko-sosyal Acil Müdahale” ve “Krize Müdahale”

ekiplerinin; oluşturulmasını (ÖERH sorumlu Şube Müdürü başkanlığında;

İlçede RAM var ise RAM Müdürü ve PDR Hizmetleri Başkanı ile 3 asil, 3

yedek rehberlik öğretmeni) ve bilgilerinin İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile

RAM’a gönderilmesini,

9- İlçe düzeyinde ekipler oluşturularak; bir plan dahilinde izleme,

değerlendirme ve geliştirme çalışmalarının yapılmasını (okullara yönelik),

10- Kurumsal Güvenli Okul İlçe Eylem Planının hazırlanmasını,

11- İl MEM Çalışma takvimine göre; İlçe MEM Çalışma Takviminin

hazırlanmasını,

12- Güvenli Okul İlçe Eylem Planını, Çalışma Takvimini, Öncelikli Okulları, İlçe

Düzeyinde Oluşturulan Ekipler ile ekiplerin okul ziyaret planlarını

Kaymakamlık onayına sunulmasını,

13- İlçe Eylem Planı ve diğer bilgi, belge ve dokümanların onay sürecinin

sonunda; bir bütün olarak, bir örneğinin İl Milli Eğitim Müdürlüğüne

gönderilmesini, aynı zamanda Güvenli Okul İlçe Yürütme Kuruluna

(Kaymakamlık) sunulmasını,

14- Onaylanan ilçe eylem planının okullara gönderilerek, okul eylem

planlarının hazırlanmasının, kontrol edilmesinin ve geliştirilmesinin

sağlanması,

15- Güvenli Okul İlçe Eylem Planının İlçedeki resmi kurum ve kuruluşlara

gönderilmesini,

16- Yapılan çalışmalara ait örnek nitelikte etkinlik örneklerinin, görsellerin,

derlenip elektronik ortamda arşivlenmesini,

17- Tüm eğitim kademelerinde; PDR İl Danışma Komisyonu kararları

doğrultusunda; Öfke Yönetimi, Aile Eğitimi ve Aile Rehberliği, “İhmal ve

İstismar” ile “Madde bağımlılığını” temalı hedeflere ait eğitimlerin; etkin bir

şekilde uygulanması. Bu eğitimlerde Yeşilay, MEB ÖERH Genel

Müdürlüğü, RAM tarafından hazırlanmış materyallerin veya önerilmiş olan

65

modüllerin kullanılması. Ayrıca Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı web

sayfalarında yayımlanan proje çıktılarından / eğitim materyallerinden

yararlanılması.

18- İlçe düzeyinde yapılacak sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerin planlanması

ve buna ilişkin çalışma takviminin hazırlanıp okullara gönderilmesini,

19- Psikososyal müdahale hizmetleri konusunda eğitim almamış rehberlik

öğretmenlerin tespit edilerek, RAM’a bildirilmesi. RAM’lar tarafından

hazırlanacak yerel düzeyde hizmet içi eğitim programı kapsamında bu

öğretmenlerin eğitim almalarının sağlanmasını,

20- Öğrencilerin akademik başarının arttırılması için; yönetici ve öğretmenler

ile öğrencilere ve anne babalara yönelik eğitim çalışmalarının planlanıp

gerçekleştirilmesini,

21- Çocuk Mahkemelerince hakkında 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu

çerçevesinde “eğitim” veya “danışmanlık” tedbir kararı alınan çocuklar ile

ilgili iş ve işlemlerin; RAM işbirliğinde, öğrencinin kayıtlı olduğu eğitim

kademesinden sorumlu Şubeler aracılığı ile takip edilmesini,

22- İlçe düzeyinde danışmanlık tedbiri kararları ile ihmal ve istismar

vakalarının analizin yapılması,

23- Şiddette, ihmal ve istismara uğrayan veya bu fiillerde bulunan, koruma

altına alınan öğrencilere ait çalışmaların RAM ile koordineli planlanıp

gerçekleştirilmesini,

24- Okula devamsızlığın yüksek olduğu bölgelerde devamsızlık nedenlerinin

araştırılarak, devamın sağlanması için gerekli önlemlerin alınmasını,

25- Özellikle yöneticilere yönelik eğitimlerde;

a) Güvenli Okul çalışmalarına ve ihmal ve istismar vakalarında bildirim

zorunluluğuna,

b) Adli vakaların; ivedi, İl MEM Müdürlüğüne telefon ile bildirilip, aynı gün bilgi

notlarının faks ve DYS üzerinden gönderilmesine,

66

c) Fiziki ortam iyileştirmelerine,

d) Okul giriş çıkışları, servis araçları ve kantin denetimine özel vurgu

yapılmasını,

26- Disiplin suçlarının aylık takip edilerek; değerlendirilmesi, okul / bölge

bazında azaltılması için RAM işbirliğinde gerekli önlemlerin alınmasını,

27- Okul rehberlik servisleri ile RAM’ların donanım, personel ve materyal

bakımından güçlendirilmesi ve desteklenmesini,

28- Kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, buna paralel olarak okullara teknik

ve danışmanlık hizmeti verilmesini,

29- Halk eğitim merkezlerinde; gençlerin kötü alışkanlıklardan uzaklaştırılması

ve serbest zamanlarının değerlendirilmesi için sosyal kültürel önlemler

alınarak, meslek edindirme kurslarının arttırılmasını,

30- Halk Eğitim Merkezlerince; Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddetin önlenmesi

konularında RAM işbirliğinde kurslar / seminer programları

düzenlenmesini,

31- Halk Eğitim Merkezleri ile Mesleki Eğitim Merkezlerinde kayıtlı kursiyer

kadınlara; genel sağlık bilgisi ve cinsel sağlık ile kadın hakları konusunda

İl / İlçe Halk Sağlığı Müdürlüğü işbirliğinde eğitimler verilmesini,

32- Kadın Sığınma Evlerindeki kadınların çocukları ile SHÇEK’te kalan

çocukların ilgili kurum işbirliğinde okullara yerleştirilmesi ve eğitimlerinin

izlenip PDR desteği sunulmasının sağlanmasını,

33- Gezici / geçici tarım işçilerinin çocuklarının okula erişimlerin sağlanarak,

bu çocuklara yerel düzeyde ayni ve nakdi yardımlar sağlanmasını,

34- Mevsimlik işçilerin yoğun olduğu bölgelerde aile eğitimlerinin

yaygınlaştırılması için programlar hazırlanması, verilen eğitimlerin

geliştirilerek, sonuçlarının sayısal verileri ile birlikte tutulması.

67

35- İl düzeyinde işgücü ihtiyacı göz önüne alınarak kız çocukları ile kadınların

istihdam olanaklarının arttırılması için İŞKUR ile işbirliği sağlanarak

mesleki kursların açılmasını,

36- Kurul üyesi diğer kurum ve kuruluşlar tarafından okul içinde yapılan

çalışmaların izlenmesini,

37- İlçe eylem planı kapsamında yapılan çalışmaların sonuçlarının RAM ve

okullardan derlenerek, değerlendirilmesini, raporlanmasını, istatistikleri ile

birlikte, İlçe Yürütme Kuruluna (kaymakamlık) sunulmasını ve İl Milli Eğitim

Müdürlüğüne gönderilmesini,

38- İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Yürütme Kurulu Başkanı tarafından

“okul güvenliği” konusunda verilecek diğer iş ve işlemlerin yürütülmesini

sağlar.

B.2.1. Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) Güvenli Okul Yürütme Kurulu

Bu kurul RAM’larda RAM Müdürü başkanlığında oluşturulur. Kurula rehberlik

öğretmenlerinin dışında, ihtiyaç duyulması halinde okullarda görevli yönetici ve

öğretmenler İlçe MEM’lerce görevlendirilir.

Bu kurulun görevleri;

1. RAM düzeyinde Psikososyal ve Krize Müdahale Ekiplerinin kurulması, bu

konuda eğitimler verilmesi, değerlendirme toplantıları yapılması,

2. İl, İlçe Eylem Planına uygun olarak; RAM düzeyinde yapılacak çalışmaları

yürütecek ekiplerin oluşturulması,

3. İlçe veya Okul düzeyinde “mevcut durum” ve “ihtiyaç analizi” çalışmalarına

destek sağlanması,

4. Sorumluluk sahasına giren ilçelerin rehberlik öğretmeni / psikolojik

danışmanı olmayan okul / kurumlara verilecek eğitim çalışmalarının ekipler

aracılığı ile ulaşması,

68

5. Yöneticilere, öğretmenlere teknik ve danışmanlık desteğinin verilmesi,

6. Okullarda gerçekleştirilen PDR eğitim hizmetinin etkililiğinin arttırılmasına

yönelik çalışmalar yapılması,

7. Mevcut eğitim programlarının /materyallerinin güncellenmesi, Eylem

planlarına uygun yeni programların / materyallerin hazırlanıp ilçeler

aracılığı ile okullara / kurumlara ulaştırılmasını,

8. Okullarda verilecek olan eğitimlerde kullanılmak üzere örnek sunumlar

hazırlanması. Bu sunumların hazırlanmasında Bakanlığımız

modüllerinden, bilimsel araştırma sonuçlarından ve Bakanlığımız ÖERH

Genel Müdürlüğü ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı web sayfalarında

yayımlanan proje çıktılarından / eğitim materyallerinden yararlanılmasını,

9. Program sonuçlarının değerlendirilmesini, sayısal / görsel verilerinin

tutulması. Gerektiğinde üniversite ile işbirliği yapılmasını,

10. İhmal ve İstismar, şiddete maruz kalan, sokakta yaşayan ve çalıştırılan

öğrencilerin sağlık /sosyal hizmet kurumlarına yönlendirilmesi, koruma

altına alınacak öğrenciler konusunda İlçe MEM aracılığı ile

koordinasyonun sağlanarak ilgili kurumla işbirliği yapılmasını, kayıtlarının

tutulmasını, İl Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube aracılığı ile ÇİM’ bildirilmesi

gibi iş ve işlemlerin takibinin yapılmasını,

11.Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri çerçevesinde verilecek diğer

eğitimlerin, İlçe MEM Müdürlüklerinin ihtiyaçları göz önüne alarak 30

Ekim’e kadar planlamak, koordinasyon ve materyal desteği sağlamak,

sonuçlarının sayısal ve görsel verileri ile birlikte rapor haline getirilmesi,

Mayıs ayı sonunda İlçeler bazında hazırlanacak raporların ilçelere ve İl

Milli Eğitim Müdürlüğüne elektronik ortamda gönderilmesini

(rehberlik07@meb.gov.tr),

12. “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” ile “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele”

eylem planları kapsamında kurumsal eğitimler verilmesini,

13.İl/İlçe Yürütme Kurulu tarafından belirlenen diğer görevleri

gerçekleştirilmesini sağlar.69

B.2.2. Okul Kurum Müdürlükleri / Güvenli Okul Yürütme Kurulu

Her kademe okulda il/ilçe eylem planları ile okulun mevcut durum ve ihtiyaç

analizi sonuçları dikkate alınarak; Güvenli Okul Eylem Planı ile Güvenli Okul Çalışma

Takvimini hazırlamak üzere;

Okul Müdürünün başkanlığında; en az bir Müdür Yardımcısı, her sınıf

düzeyinden en az bir Sınıf Öğretmeni, Rehberlik Öğretmeni / öğretmenleri, Beden

Eğitimi Öğretmeni, Görsel Sanatlar Öğretmeni, Okulun Öğrenci Temsilcisi, Okul Aile

Birliği Başkanı, En az iki öğrenci velisinin katılımı ile “Güvenli Okul Yürütme Kurulu”

İl/İlçe takviminde belirtilen tarihte oluşturulur. Kurul toplantılarına OKUL MÜDÜRÜ bizzat başkanlık eder.

Bu kurul tarafından; Antalya Valiliği İl Yazı İşleri Müdürlüğünün 12.10.2017

tarihli ve 40027 sayılı yazı ekinde gönderilen toplantı kararları başta olmak üzere;

1. Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından yapılacak çalışmaların belirlenip

planlanması, üyelerin görev dağılımının belirlenmesi (Görev dağılımı tüm üyeleri kapsayacak ve yapılan çalışmalara ilişkin tüm bilgi ve belgeler; kurul başkanında veya kurul üyesi müdür yardımcısında toplanacak ve denetimlerde sunulmak üzere saklanacaktır. Veri girişi / derlenmesi/ ibrazı, Denetim, izleme, değerlendirme ve yerinde rehberlik; bu dosya / bilgi ve belgelere göre yapılacaktır),

2. Okul /kurumlarda “Krize Müdahale Ekibi” oluşturulması,

3. İl/ İlçe Eylem Planları ekindeki çalışma takvimleri esas alınarak; Güvenli

Okul Yürütme Kurulu tarafından Güvenli Okul Çalışma Takviminin

hazırlanması,

4. Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi bilgilerinin güncellenerek kurumlar

arası işbirliği ve koordinasyonun geliştirilmesi. Okul müdürünün dışında bir

idarecinin yedek olarak görevlendirilmesi,

5. Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından; okul içinde ve dışında şiddete

neden olabilecek risk faktörlerinin; okul-öğrenci-aile-çevre özellikleri dikkate

70

alınarak bilimsel ölçme tekniklerinden yararlanılarak belirlenmesi, sayısal

veri haline getirilmesi,

6. Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından 2017–2018 Eğitim Öğretim yılına ait

Güvenli Okul Eylem Planının; okul, öğrenci, veli, yönetici / öğretmenler, okul

çevresi vb. verileri ışığında, bir yıl önceki okul eylem planı çalışmaları,

yılsonu değerlendirme sonuçları ile 2017-18 İl / İlçe Eylem Planları göz

önüne alınarak hazırlanması, bir örneğinin incelenmek değerlendirmek ve

onaylanmak üzere İlçe MEM’e Ekim ayı içerisinde gönderilmesi,

7. Okul Yönetimince; Güvenli Okul Eylem Planı hakkında tüm okul

personelinin, öğrenci velilerinin bilgilendirilmesi,

8. İdareciler veya öğretmenler tarafından her öğrenci için yılda en az bir olmak

üzere ev ziyareti yapılması ( risk grubu öğrencilere öncelik tanınması),

9. Okul rehberlik servisi, Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi, öğrenci

temsilciliği ile okul / aile birliği arasında gerekli koordinasyonun sağlanması,

10.Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından Okul Eylem Planının uygulama

safhalarında, RAM veya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü koordinasyonunda;

sağlık, sosyal hizmetler, emniyet, üniversite, sivil toplum kuruluşları, eğitim

sendikalar vs. kurum / kuruluşlarının desteklerinin alınması,

11.Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından İl/ İlçe Eylem Planı çerçevesinde;

okul rehberlik ve psikolojik danışma servisi, RAM ile koordineli olarak okul /

kurumunda programların yürütülmesinde uygun ortam personelinin

görevlendirilmesi. Eğitim öğretimi aksatmayacak şekilde toplantılar

düzenlenmesi bu konuda gerekli koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması

(RAM tarafından hazırlanacak standart eğitim materyallerinin kullanılması

veya Bakanlığımız ÖERH Genel Müdürlüğü ile Aile ve Sosyal Politikalar

Bakanlığı web sayfalarında yayımlanan proje çıktılarından / eğitim

materyallerinden yararlanılması),

12.Okul Yönetimi veya Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından; öğretmenler,

öğrenciler ve ailelerin psiko-sosyal olarak gelişimlerine yönelik hazırlanan

rehberlik ve temel önleme programları, diğer rehberlik ve psikolojik danışma

71

hizmetleri, sosyal etkinlikler, spor ve serbest zaman etkinlikleri

bütünleştirerek okulda olumlu psikolojik ortamın oluşturulması için gerekli

planlamanın yapılması. Planların Güvenli Okul Eylem Planına eklenmesi,

13.Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından Okul Eylem Planı kapsamında

yapılan çalışmaların aylık değerlendirilmesi, uygulamada karşılaşılan

sorunlar ve çözüm önerileri ile birlikte Aralık ve Mayıs ayının son haftasında

İlçe MEM’ e rapor olarak gönderilmesi,

14.Okul Yönetimince; nöbetçi öğretmenlerin nöbet günlerinin yönetmeliğe

uygun olarak belirlenmesi, okul giriş çıkışlarının kontrol altına alınması,

15.Okul Yönetimince; İl / İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce

yapılacak olan okul alan güvenliği ve tedbiri konulu izleme ve değerlendirme

çalışmaları kapsamında okul içi ve bahçesinin daha güvenli hale getirilmesi

için çalışma yapılması (Bahçe duvarı düzenlemesi, giriş-çıkışların kontrol

edilmesi, Güvenlik kamerası, Okul çevresinin aydınlatılması vs.),

16.Okul Yönetimince; öğrenci ve öğrenci velisine ait güncel iletişim bilgilerinin e

okul modülünde eksiksiz olarak girilmesi (Öğrenci fotoğrafları dahil),

17.Okul Yönetimince; öğrenci devamsızlığının aynı gün velilere bildirilmesi

(telefonla arama / elektronik posta / cep telefonuna kısa mesaj / resmi yazı

vb. ),

18.Okul Yönetimince 5–10–15 günlük devamsız öğrencilerin velilerinin okula

çağrılması, devamsızlık konusunda gönderilen bilgilerinin ulaşıp

ulaşmadığının teyit edilmesi, öğrenci velisi ile birlikte öğrencinin devamsızlık

nedenlerinin tespit edilerek ortak çözüm modelleri geliştirilmesi, öğrencinin

devam konusunun takip edilmesi (Gelmeyen velilere ev ziyareti yapılması.),

19.Okul Yönetimince; okul spor ve sosyal etkinlik alan ve araç gereçlerinin

öğrencilerin kullanabileceği biçimde sürekli hazır bulundurulmasını,

20.Okul Yönetimince; ekonomik nedenlerden dolayı okula devam edemeyen

öğrencilerin Okul Aile Birliği, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı,

gönüllü yardım kuruluşları ya da İlçe Milli Eğitim Okul Aile Birliği bütçesinden

gerekli yardımların yapılması konusunda çalışma yapılmasını,72

21.Okul müdürlüklerinin kendi kayıt alanlarında bulunan ancak okula devam

edemeyen zorunlu öğrenim çağındaki öğrencilerin tespiti amacıyla komisyon

kurulması, okula devam edemeyen öğrencilerin tespit edilmesi ve bu

öğrencilerin okullara kaydının yapılması ve devamının sağlanması için

gerekli önlemleri almasını,

22.Sınıf rehber öğretmenleri / Okul rehberlik öğretmenleri tarafından; çocuk

hakları sözleşmesi, çocuk koruma kanunu, kadına ve çocuğa yönelik şiddet,

parçalanmış aileler, anne-baba ve çocuk iletişimi, toplumsal cinsiyet eşitliği,

konularında öğretmenler / öğrenciler / veliler eğitim verilmesini,

23.Bu eğitimlerde öncelikle RAM tarafından hazırlanmış materyallerin

kullanılması veya destek alınmasını,

24.Okul Yönetimince; okul aile birliği toplantılarında okul eylem planı

çalışmalarına yer verilmesi, şiddetin önlenmesi konusunun gündeme

alınarak işlenmesini,

25.Okul Yönetimince; okullardaki “Dilek ve Öneri” kutularının etkin kullanımı için

gerekli önlemlerin alınması, okul ve kurumların web sayfalarında benzer

bölümlerin oluşturulması ve gelen dilek ve önerilerin kayıt altına alınarak

komisyon tarafından değerlendirilmesini,

26.Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Okul Yürütme Komisyonunda

sınıflarda şiddete eğilimi olan öğrencilerin durumunun mutlaka detaylı olarak

görüşülmesi ve bireysel olarak önlemler alınması. Bu öğrenciler ile ilgili

olarak ev ziyaretleri yapılmasını,

27.Okul Yönetimince; Okullarda bulunan rehber öğretmenlerden formasyonu

uygun olanların öğrencilere psikolojik danışma ve grup rehberliği

çalışmalarını yapmaları, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlara

yönlendirilmelerinin sağlanmasını,

28.Okul Yönetimince; öğrencilerin sosyal faaliyetlere okulun “Sosyal Etkinlikler Kurulu” tarafından hazırlanacak plan dahilinde yönlendirilmesi

ve bu planın okul eylem planına eklenmesini,

73

29.Okul PDR Birimince; öğrenci velileri ile bireysel görüşmeler yapılması ve veli

eğitim ihtiyaçları göz önüne alınarak eğitimler/ seminerler verilmesini,

30.Okul yönetimi; okul ve sınıf kurallarının okul idaresi, öğretmen ve

öğrencilerin katılımıyla belirlenmesi ve bu kuralların uyulmasında titizlik

gösterilmesini,

31.Okul Yönetimi; uygulamalarda şeffaf ve objektif olunmasını,

32.Okul yönetimi; sınıf rehberlik /sınıf öğretmenlerinin etkin çalıştırılmasını ve

bu öğretmenler aracılığı ile işbirliği ve koordinasyonun geliştirilmesi,

33.Okul Yönetimi; Okul giriş ve çıkış saatlerinde çevrenin kontrol altına

alınması, bu konuda güvenlik güçleri ile işbirliği yapılması, gerekli desteğin

sağlanması,

34.Okul Yönetimi; Okulda psiko-sosyal acil müdahale ekiplerinin oluşturulması

ve gereken durumlarda etkin şekilde faaliyet göstermelerinin sağlanması,

35.Okul Yönetimi; Psiko-sosyal Müdahale Eğitimini almamış rehberlik

öğretmenlerin İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne veya RAM’a bildirilmesi,

36.Okul Yönetimi; öğrenci servis araçlarının denetim ve kontrolünün çok yönlü

olarak yapılmasını,

37.Okul Yönetimi; Okul kantin denetimlerinin sürekli yapılmasını,

38.Okul Yönetimi; ihmal, istismar ve şiddete maruz kalan öğrencilerin, ilgili

kurumlara en kısa sürede yönlendirilmesi ve bildirim zorunluluğunun yerine getirilmesi,

39.Güvenli Okul Yürütme Kurulu ve Okul Yönetimince; okul risk grubu

tespitinde sınıf rehber öğretmenlerinden etkin olarak yararlanılması.

Görüşlerinin alınması, çalışmalar hakkında bilgilendirilmesi,

40.Okul Yönetimi; Normal eğitim (tam gün) yapan okullarda öğle yemeği arası

bölümlerin; nöbetçi öğretmen ve Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisince

takip edilmesi, yemek saati dışında kalan sürede öğrencilerin etüt / sanatsal

74

faaliyet / internet kullanımı / okuma vb. etkinlikler düzenlenerek bu sürenin

olumlu geçirmelerinin sağlanması,

41. İl/İlçe Yürütme Kurulları tarafından bildirilen diğer görevleri yürütmekle

sorumludur.

Kaynakça ve Okunması, İncelenmesi Önerilen Bazı Kaynaklara Ait Liste

Aşağıda okul güvenli konusunda önerilen örnek nitelikte bazı kaynaklara yer

verilmiştir.

İlçe okul eylem planlarının hazırlanması sürecinde görevli personelin; planlama

sürecinin başında alınyazın taraması yaparak okul güvenliği konusunda arşiv

oluşturulması ve çalışmanın yeterlik düzeyini geliştirmede , mevcut durum ve ihtiyaç

analizi çalışmalarında kullanılacak yöntem ve tekniğin belirlenmesine katkı

sağlayacağı düşünüldüğünden örnek mahiyetinde kaynakça listesi hazırlanmıştır.

Aşağıdaki listenin her yıl güncellenerek, bilimsel araştırmalar başta olmak üzere

diğer bilgi ve belgelere planlama öncesinde başvurulması büyük önem arz

etmektedir.

1-Sakarya University Journal of Education, 3/1 (Nisan /April 2013).

2-Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 18, Aralık

2009.

3-Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Kış 2001, Sayı 25. 63-74.

4-PEGEM Eğitim ve Öğretim Dergisi / 2011 Cilt: 1, Sayı: 4.

5-Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 18, Aralık

2009, 90-110.

6-Eğitim ve Bilim Dergisi 2012, Cilt 37, Sayı 163.

75

7-Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, yıl: 2004, cilt: 37, sayı:

1, 1-13.

7-Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2012;

4(2):204-222 doi:10.5455/cap.20120413.

8-Aile ve Toplum Yıl: 9 Cilt: 3 Sayı: 12 Nisan-Mayıs-Haziran 2007.

9-Polis Bilimleri Dergisi Cilt:14 (4) ss.55-77.

10-Millî Eğitim Dergisi Sayı 192 Güz / 2011 ss 43-61.

11-Öğrencilerin Şiddet Algısı,

http://www.meb.gov.tr/earged/earged/siddet_algisi.pdf.

12-TBMM Türkiye’de Ortaöğretime Devam Eden Öğrencilerde ve Ceza ve İnfaz

Kurumlarında Bulunan Tutuklu ve Hükümlü Çocuklarda Şiddet ve Bunu

Etkileyen Etkenlerin Saptanması Araştırma Raporu.

(https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/

ss1413_Ek_Arastirma_Raporu.pdf).

12-C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2006 Cilt : 30 No:1 47-70.

13-Okullarda Suç ve Şiddeti Önleme. http://www.ogelk.net/kilavuzlar/vio14.pdf.

14-İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü KOM Daire Başkanlığı Türkiye

Uyuşturucu Raporu 2014.

15-Başbakanlık Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013.

16-Çocukların Sosyal Katılımlarına Odaklı Bir Yerel Yönetim Sistemi

Yapılandırma: Yerel Faaliyet Planları Oluşturma Projesi Çocukların Sosyal

İçermesi ve Katılım Haklarının Hayata Geçirilmesi “Söz Sahibi Çocuklar” 2008-

2010 İl Faaliyet Planları ( Prof Dr. Oğuz POLAT, Tanzer GEZER).

17-Çocukların Sosyal Katılımlarına Odaklı Bir Yerel Yönetim Sistemi

Yapılandırma: Yerel Faaliyet Planları Oluşturma Projesi: Yerel Faaliyet

Geliştirme Rehberi “Sosyal İçerme ve Çocukların Katılım Hakkı” ( Prof Dr. Oğuz

POLAT, Tanzer GEZER).

76

18-Okul Güvenliği: Kavramsal Çözümleme ( Milli Eğitim Dergisi Sayı: 164, Güz

2004 (http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/164/

isik.htm).

19- Bahçeşehir Üniversitesi City Security Group Okul Güvenliği Araştırması.

2013.

(http://www.bahcesehir.edu.tr/icerik/2162-turkiyede-okul-guvenligi-arastirma-

sonuclari-

20-Niyazi Özer, Burhanettin Dönmez; Okul Güvenliği ve Güvenli Okul. ISBN:

9786053952480. Yayınevi: Nobel Yayın Dağıtım

21-Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü 2017 Mali Yılı Performans Programı.

22- MEB ÖERH Genel Müdürlüğü Web Sayfası

(http://orgm.meb.gov.tr/www/rehberlik-programlari/icerik/102)

- Okul Öncesi Eğitimde Rehberlik Programı

- Ortaokul Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi Öğretim Programı

- Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi Öğretim Programı

- İlköğretim Rehberlik Programı Örnek Etkinlikleri

- İlköğretim Hizmet Alanları ve Faaliyetler

- Ortaöğretim Rehberlik ve Yönlendirme Dersi Programı

- Rehberlik ve Yönlendirme Dersi Programı

- Rehberlik ve Yönlendirme Dersi Örnek Etkinlikleri

- Ortaöğretim Hizmet Alanları ve Faaliyetler

- Ortaöğretim Sınıf Rehberlik Hizmetleri Yıllık Plan Örneği

- 0-18 Yaş Aile Eğitim Programı

23- MEB ÖERH Genel Müdürlüğü Web Sayfası Programlar ve Yayınlar /

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleriyle İlgili Yayınlar (

http://orgm.meb.gov.tr/www/psikososyal-koruma-onleme-ve-mudahale-

hizmetleriyle-ilgili-yayinlar/icerik/287)

- Okullarda Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Kılavuzu

- Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi Rehber Öğretmen El Kitabı

- Haydi Kızlar Okula Kız Çocuklarının Okullaşmasına Destek

Kampanyası

77

- Psikososyal Koruma, Önleme ve Müdahale Hizmetleriyle İlgili Yayınlar

- Kuş Gribi-Psikososyal Destek (Rehber Öğretmenler için Kılavuz-Aile

Rehberi-Öğretmenler İçin Kılavuz

- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi

- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi Değerlendirme Çalışması

- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi Saklı Yaraları Onarmak

- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi Sınıf Temelli Müdahale

Programı Eğitim El kitabı

- Çocuk Dostu Okul İhmal-istismar Mağduru Çocuklar

- Zorlu Yaşam Olayları ve Etkileri

- Kritik Olayları, Travmaları ve Kayıpları Takip Eden Psikolojik

Bilgilendirme ve Anlamlandırma (Grup Liderleri İçin Kılavuz)

- Anasınıfı Öğrencileri ve Velilerine Nasıl Yardım Edebilirim? (Öğretmen

El Kitabı)

- Anasınıfındaki Çocuğuma Nasıl Yardım Edebilirim? (Anne-Baba El

Kitabı)

24- MEB. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü web sayfasında

yayımlanan “Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Plan Hazırlama

Kitapçığı”. http://orgm.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=924

25-Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon Strateji Belgesi 2014-2019

www.cocuklaricinadalet.org.

78

KURUL ÜYESİ DİĞER KURUM ÇALIŞMALARI *

B.2. İl Emniyet Müdürlüğü

B.3. İl Jandarma Komutanlığı

B.4. Akdeniz Üniversitesi

B.5 Aile Ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü

B.6. Gençlik Hizmetleri Ve Spor İl Müdürlüğü

B.7. İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü

B.8. Halk Sağlığı Müdürlüğü

B.9. İl Sağlık Müdürlüğü

B.10. Belediyesi Başkanlıkları

B.10.1. Büyükşehir Belediyesi

B.10.2.Aksu Belediyesi

B.10.3.Döşemealtı Belediyesi

B.10.4.Kepez Belediyesi

B.10.5. Konyaaltı Belediyesi

B.10.6. Muratpaşa Belediyesi

79

B.11. Acil Çağrı Merkezi Müdürlüğü

B.12. İl Müftülüğü

* Ek yapılacak veya kurumsal olarak sunumu yapılacaktır.

80

EKLER:

1- İlçe MEM / Okul, Güvenli Okul Eylem Planı Şablon Örneği

2- İzleme, Değerlendirme ve Denetim Formu

3- Çalışma Takvimleri

-Antalya Valiliği, Güvenli Okul İl Yürütme Kurulu

-İlçe Kaymakamlığı, Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulu

-İlçe MEM, Güvenli Okul Yürütme Kurulu

-RAM, Güvenli Okul Yürütme Kurulu

- Okul, Güvenli Okul Yürütme Kurulu

81

İZLEME, DEĞERLENDİRME VE DENETİM FORMU

…………..…………………İLÇESİ ……………………………………………...……………………………OKUL MÜDÜRLÜĞÜ

GÜVEN OKUL DENETİM / REHBERLİK / İZLEME FORMU

Sıra İNCELEME MADDELERİ Evet Hayır AÇIKLAMA

1 Güvenli Okul Yürütme Kurulu oluşturulmuştur (Resmi yazı ve toplantı tutanağına bakılacak)

     

2 Okulda Güvenli kapsamında mevcut durum analizi yapılmıştır.      

3

Güvenli Okul kapsamında öğrencilere, anne-babalara, yönetici ve öğretmenler ile diğer personele verilecek eğitim temaları tespit edilmiştir. (tespite ilişkin resmi bilgi ve belgelere veya tutanaklara bakılacak)

     

4Güvenli Okul Yürütme Kurulunca Okul Eylem Planı hazırlanmıştır. (plan ve tutanağa bakılacak)

     

5Güvenli Okul Eylem Planı çerçevesinde yapılacak çalışmalara ilişkin performans hedefleri konmuştur.

     

6Güvenli Okul Eylem Planında yapılacak çalışmalara ilişkin sorumlu personel / birimler belirlenmiştir.

     

7Güvenli Okul Eylem Planı İlçe MEM’e gönderilmiştir. (resmi yazıya bakılacak)

     

8Güvenli Okul kapsamında yapılacak çalışmalar planlanarak görev dağılımı yapılmıştır. (Resmi yazı ve toplantı tutanaklarına bakılacak)

     

9Güvenli Okul Eylem Planı ve çalışma takvimi kapsamında yapılan çalışmalar resmi kayıt altına alınarak dosyalanmaktadır.

     

10Krize Müdahale Ekibi kurulmuştur. (Resmi yazı ve toplantı tutanaklarına bakılacak)

     

11Psikoeğitim almamış rehberlik öğretmeni/ leri İlçe MEM'e / RAM bildirilerek eğitim alması sağlanmıştır. (resmi yazışmalara bakılacak)

     

12 Okulda sosyal, kültürel ve sanatsal faaliyetler planlanmıştır. (plan ile tutanak vb belgelere bakılacak)

     

13Okulun fiziki şartlarında iyileştirme yapılarak güvenlik seviyesi arttırılmıştır.( Okul giriş kapısı, Bahçe içi ile diğer ortak alanlar, güvenlik kamera sistemi vb)

     

14Okulda öğrencilerin dilek temenni ve isteklerini okul yönetimine duyurması amacıyla dilek ve şikâyet kutusu bulunmaktadır. ( kutu sayısı açıklama sütununa işlenecektir)

     

15Okulda nöbetçi öğretmen uygulaması etkin olarak gerçekleştirilmektedir ( Okul ana giriş ve çıkışlarında, okul bahçesi, ortak alanlar ile okul binası içerisinde)

     

82

16Okula devamsız öğrencilerin velileri günlük bilgilendirilmektedir. ( Bilgilendirme sayısı ile devamsız öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir)

     

17Okul Aile Birliği tarafından risk grubu öğrencilere destek sağlamaktadır. (destek sağlanan risk grubu öğrenci sayısı ve yardım tutarı (TL) açıklama sütununa işlenecektir.)

 

18Okul kantini denetimi yapılmaktadır. (Denetim bilgi ve belgelerinden; toplam denetim sayısı saptanacak ve açıklama sütununa işlenecektir.)

 

19Okul Öğrenci Servis Araçları denetlenmektedir. (Denetim bilgi ve belgelerinden; toplam denetim sayısı saptanacak ve formun açıklama sütununa işlenecektir.)

 

20 112 Acil Çağrı Merkezinin tanıtımı ve aranması ile ilgili bilgilendirme yapılmıştır. (veriler; açıklama sütununa işlenecektir.)

 

21 Okullarda görevli öğretmenlere ve diğer personele “İlkyardım” konulu eğitim verilmiştir. (veriler; açıklama sütununa işlenecektir.)

 

22

Güvenli Okul kapsamında RAM tarafından hazırlanana standart eğitim materyalleri kullanılarak belirli bir plan dahilinde eğitimler gerçekleştirilmektedir. (Eğitim planına, katılımcı bilgilerine ve eğitici görevlendirmesine bakılacak)

 

23

Güvenli Okul kapsamında risk düzeyi yüksek öğrencilere yönelik ev ziyaretleri yapılmaktadır. ( Ziyaret tutanaklarına bakılacak ve toplam ziyaret sayısı ve ziyaret edilen öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)

 

24

Şiddete maruz kalan öğrencilerin evlerine ziyaret düzenlenmektedir. ( Ziyaret tutanaklarına bakılacak ve toplam ziyaret sayısı ve ziyaret edilen öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)

 

25

Sokakta yaşayan veya çalıştırılan öğrencilere yönelik ev ziyaretleri yapılmaktadır. ( Ziyaret tutanaklarına bakılacak ve toplam ziyaret sayısı ve ziyaret edilen öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)

 

26

Sokakta çalışan ve çalıştırılan çocuklar konusunda öğretmenler bilgilendirilmiştir. ( Konuya ilişkin yapılan toplantı / seminere ait tutanağa /lara ve imza sirkülerine bakılacak, eğitim sayısı ve katılımcı sayılarına ilişkin veriler açıklama sütununa işlenecektir)

 

27

Okul rehberlik öğretmeni tarafından psikososyal uygulaması hakkında okuldaki yönetici ve öğretmenlere yönelik bilgilendirme yapılmıştır. ( Konuya ilişkin olarak yapılan toplantı / seminere ait tutanak/lara ve imza sirkülerine bakılacak, eğitim ve katılımcı sayıları açıklama sütununa işlenecektir)

 

28

Okul Rehberlik öğretmenlerce ilgili sınıflarda kayıtlı öğrencilere psikososyal eğitim verilmiştir. (Konuya ilişkin bilgi ve belgelere bakılacak, Güvenli Okul hedeflerine göre eğitim verilmesi gereken 3. ve 5. sınıf öğrenci sayısı tespit edilecek ve bu sayısı aynı sınıflarda kayıtlı öğrenci sayısına bölünerek eğitim verilen % açıklama sütununa işlenecektir) İHTİYAÇ DURUMUNDA

 

29

Okul Rehberlik Servisince denetimli serbestlik uygulaması kapsamındaki öğrencilere ve ailelerine yönelik psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri ile aile rehberliği çalışmaları gerçekleştirilmektedir. ( Birey sayısı ve oturum sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)

 

30Madde bağımlılığını konu eğitimler verilmektedir. ( Modül / Resmi bilgi ve belgelere bakılacak. Katılımcı sayıları ile oturum sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)

 

83

31

İhmal ve istismarı önleme kapsamında; İhmal ve istismarı Önlemeye Yönelik Yaşam Becerileri Kazandırma Eğitimi uygulama esasları doğrultusunda eğitimler verilmektedir. ( Resmi bilgi ve belgelere bakılacak. Katılımcı sayıları ile oturum sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)

 

32 Okulda; Duvar Gazetesi veya elektronik görsel pano /lar kurulu olup işlevseldir.

 

İzleme, Değerlendirme ve Denetimi Yapan Personelin

Adı Soyadı :

Görev Unvanı :

Okulu İzleme Sayısı

Sorunlar:

Öneriler:

NOT: İzleme, Değerlendirme ve Denetim Formu’na; mevzuat hükümleri, emirler, İl/İlçe

Yürütme Kurulu kararları ile Güvenli Okul kapsamında izleme /değerlendirme ve geliştirme

çalışmalarının geliştirilmesi amacıyla ilgili madde metni güncellenebilir veya ek maddeler

eklenebilir.

84

İLÇE MEM / OKUL, GÜVENLİ OKUL EYLEM PLANI ŞABLON ÖRNEĞİ

KAPAK

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM

Yasal Çerçeve

İKİNCİ BÖLÜM: MEVCUT DURUM VE İHTİYAÇ ANALİZİ

1. Tarihsel Gelişim

2. Yasal Yükümlülükler

3. Faaliyet Alanları, Ürün ve Hizmetler

4. Paydaş Analizi

5. Kurum İçi Analiz

5.1 Örgütsel Yapı

5.2 İnsan Kaynakları

5.3 Teknolojik Düzey

5.4 Mali Kaynaklar

5.5 İstatistikî Veriler

5.5.1. İlçe Nüfus Bilgileri (TUİK)

5.5.2. İlçe MEM İstatistikleri (Eğitim kademelerine göre;

Personel, Okul, Öğrenci)

5.5.3. e-Okul Rapor İstatistikleri ( Okul güvenliği ile doğrudan veya

dolaylı ilintili raporlar)

6. Çevre Analizi

6.1. Politik-Yasal, Ekonomik, Sosyo-Kültürel, Teknolojik,

Ekolojik, Etik Analizi

6.2. İlçe Coğrafi Güvenlik Analizi (Çevre)

6.2. İlçe Okul İçi Güvenlik Analizi

6.3. Üst Politika Belgeleri ( Protokoller, İl/ İlçe Eylem Planları, İl/İlçe

Yürütme Kurulu Toplantı kararları vb.)

7.Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi.

85

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: GELECEĞE YÖNELİM

1. Misyon, Vizyon, Temel Değerler

2. Temalar, Amaçlar, Hedefler, Performans Göstergeleri, Faaliyet/Projeler

ve Stratejiler

3. İzleme, Değerlendirme, Raporlama ve Geliştirme.

Açıklama:

1-Mevcut durum ve ihtiyaç analizi sürecinin; komisyon tarafından yapılması ve komisyon

tarafından Alanyazın (literatür) taraması yapılarak; değerlendirme için kullanılacak olan

yöntem / ler ile teknik/lerin saptanması gerekmektedir.

2-Eğitim temaları belirlenirken; Bakanlığımızca ülke düzeyinde (madde bağımlılığı, ihmal

ve istismar), İl Müdürlüğümüzce İl düzeyinde (öfke yönetimi, aile eğitimi ve aile rehberliği)

belirlenen temalara dikkat edilmesi, göz önüne alınması gerekmektedir.

86

87

EK-1

ANTALYA VALİLİĞİ

GÜVENLİ OKUL İL YÜRÜTME KURULU ÇALIŞMA TAKVİMİ (2017–2018)

GÜVENLİ OKUL İL YÜRÜTME KURULU (Valilik)

SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM

DESTEKÇİ KURUM/BİRİM

1 Güvenli Okul İl Yürütme Kurulunun oluşturulması Kurul Onayı Eylül 2017 İl Milli Eğitim MüdürlüğüKurul Üyesi Kurumlar

Antalya Valiliği

2 Kurum Eylem Planlarının / Programların / Projelerin Hazırlanması ve onayları ile birlikte İl MEM’e gönderilmesi. Plan / Program / Projeler Eylül-Ekim

2017 Kurul Üyesi Kurumlar Antalya Valiliği

3 Güvenli Okul İl Yürütme Kurulu Planlama ToplantısıKurul Toplantı Tutanağı ve Kararları Ağustos -

Eylül 2017

İl Milli Eğitim MüdürlüğüKurul Üyesi Kurumlar

Antalya Valiliği

4 Güvenli Okul İl Yürütme Kurulu Ara Değerlendirme Toplantısı. Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları

Şubat 2018 İlk Hafta

İl Milli Eğitim MüdürlüğüKurul Üyesi Kurumlar

Antalya Valiliği

5 Güvenli Okul İl Yürütme Kurulu Yılsonu Değerlendirme Toplantısı Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları Haziran 2018 İl Milli Eğitim Müdürlüğü

Kurul Üyesi KurumlarAntalya Valiliği

6 Güvenli Okul İl Eylem Planının Valilik Onayına sunulması. Resmi Yazı ve Valilik Onayı Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü Antalya Valiliği

7 Güvenli Okul İl Eylem Planının 19 İlçe Kaymakamlığına ve resmi kamu kurum ve kuruluşlara gönderilmesi.

Hazırlanan İl Eylem PlanıResmi Yazı ve Valilik Onayı

Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü Antalya Valiliği

88

89

EK-2

GÜVENLİ OKUL İLÇE YÜRÜTME KURULU (KAYMAKAMLIK)

SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM

DESTEKÇİ KURUM/BİRİM

1 Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulunun oluşturulması. Kurul Onayı Eylül 2017Kaymakamlıkİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe MüdürlükleriRAM

2Taslak Kurum İlçe Eylem Planlarının / Programların / Projelerin /Çalışma Takviminin hazırlanması, kurula sunulması, geliştirilmesi ve kurul tarafından onaylanması

Plan / Program / Projeler / çalışma takvimi

Ağustos- Ekim 2017 Kurul Üyesi İlçe Kurumları Kaymakamlık

3 İlçenin mevcut durum ve ihtiyaç analizin yapılması. Mevcut durum ve ihtiyaç analizi raporu

Temmuz-Ağustos-Eylül

2017Kurul Üyesi İlçe Kurumları Kaymakamlık

4 İlçenin güvenlik haritasının çıkarılması ve okul gruplarının tespit edilmesi.

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe Jandarma Komutanlığı

Ağustos-Eylül 2017 Kaymakamlık İlçe kurul üyesi

kurumlar

5 Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulu planlama toplantısı.Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları Eylül 2017

Kaymakamlıkİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

Kurul Üyesi İlçe Kurumları

6 Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulu ara değerlendirme toplantısı. Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları Ocak 2018 3.hafta

Kaymakamlıkİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

Kurul Üyesi İlçe Kurumları

7 Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulu yılsonu değerlendirme toplantısı. Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları

Haziran 2018 3. Hafta

Kaymakamlıkİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

Kurul Üyesi İlçe Kurumları

8 Güvenli Okul İlçe Eylem Planının Kaymakamlık Onayına sunulması (Kurul üyesi kurumlar tarafından hazırlanıp birleştirilen). Resmi Yazı ve Onay Eylül-Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü Kaymakamlık

Kurul üyesi kurumlar

9 Güvenli Okul İlçe Eylem Planının okullara, ilçedeki resmi kamu kurum ve kuruluşlar ile İl MEM’e gönderilmesi. Resmi Yazı Eylül-Ekim 2017 İlçe Milli Eğitim

Müdürlüğü Kaymakamlık

90

10 İdarecilere ve Rehberlik Öğretmenlerine “Madde Bağımlılığı İle Mücadele Eğitimi” kapsamında; maddeyi tanıma ve tespit konularında eğitim verilmesi,

Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerinin İdareci:Rehberlik Öğretmeni:

2017-2018 İlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe MEM

RAMOkul Müdürlükleri

11Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerine ihmal ve istismar vakalarında uyulması takip edilmesi gereken usul ve esaslar konulu eğitim verilmesi (gizlilik,izlenen yol, PDR hizmeti vb.)

Eğitim Verilen:Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi:

2017-2018İlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe MEMRAM

12 Okul Güvenliği Denetim Komisyonun oluşturulması ve aylık raporların gönderilmesi

Ekim 2017, raporlar her ayın

20 ‘sinde

Kaymakamlık, İlçe Emniyet Müdürlüğü

İlçe Yürütme Kurulu Üyesi Kurumlar

91

EK-3

ANTALYA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

GÜVENLİ OKUL, OKULLARA GÜVENLİ ORTAMIN SAĞLANMASINA YÖNELİK

KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLERİN ARTIRILMASI STRATEJİ VE EYLEM PLANI ÇALIŞMA TAKVİMİ

(2017–2018)

İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ GÜVENLİ OKUL YÜRÜTME KURULU (ALT KURUL)

SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM

DESTEKÇİ KURUM/BİRİM

1 Güvenli Okul İl MEM Yürütme Kurulunun oluşturulması. Kurul Onayı Ağustos-Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü

2

19 İlçe MEM ’in Güvenli Okul Eylem Planının hazırlanması ile ilgili usul ve esasların, çalışma takvimi ve veri toplama formlarının hazırlanması ve gönderilmesi.

İlgili bilgi ve belgeler Ağustos -Eylül –Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü

3Güvenli Okul İl MEM Yürütme Kurulu; planlama, ara değerlendirme ve yılsonu değerlendirme toplantıları.

Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları

Planlama: Ağustos veya Eylül 2017,

Ara değerlendirme: Ocak 2018, Yılsonu

Değerlendirme: Haziran 2018

İl Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü

419 ilçe MEM planının derlenerek; İl Eylem Planının oluşturulması ve Valilik Onayının alınması.

Resmi Yazı ve Valilik Onayı Eylül-Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü

İlçe MEM Güvenli Okul raporlarının derlenmesi İlçe MEM Raporları Ocak 2018 İlk haftaİl Milli Eğitim Müdürlüğü İlçe Milli Eğitim

Müdürlükleri

92

5 ve Güvenli Okul İl MEM Yürütme Kurulunda görüşülmesi, değerlendirilmesi, geliştirilmesi. Haziran 2018 İlk hafta RAM Müdürlüğü

93

EK-4İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ / GÜVENLİ OKUL İLÇE MEM YÜRÜTME KURULU (İLÇE ALT KURUL)

SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM

DESTEKÇİ KURUM/BİRİM

1

Güvenli Okul İlçe MEM Yürütme Kurulunun oluşturulması (İlçe Milli Eğitim Müdürü başkanlığında, ilgili şube müdürü, her derece ve kademeden okul müdürleri ve rehberlik öğretmenleri, sınıf öğretmenleri, öğrenci velileri, öğrenci temsilcileri ve İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünün katılımı ile oluşturulur).

Kaymakamlık Onayı Eylül 2017 İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü

2 İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinde; Krize Müdahale Ekibi” oluşturulması.

Ekiplerin Oluşturulmasına İlişkin Kaymakamlık Onayı, Resmi yazı ve ekip bilgileri

Eylül 2017 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

İl Emniyet Md.İl Sağlık Müd.Aile ve Sosyal Politikalar İl Md.İl Milli Eğitim Müdürlükleri RAM MüdürlükleriOkul Müdürlüğü

3 İlçe Psiko-sosyal Müdahale Ekiplerinin Kurulması.

Ekiplerin Oluşturulmasına İlişkin Kaymakamlık Onayı, Resmi yazı ve ekip bilgileri

Eylül 2017 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü RAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü

4

İlçe Emniyet Müdürlüğü/ İlçe Jandarma komutanlığı ile görüşme yapılarak Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerinin görevlendirilmesi.

Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi görevlendirilen;Okul sayısı:Koordinatör Görevlisi sayısı:

Ağustos Eylül 2017 İlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe Jandarma Komutanlığı

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlüğü

5

Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi görevlendirilmesi, işbirliği ve koordinasyonun arttırılması konularında okul müdürlerinin yapılacak bir toplantı ile bilgilendirilmesi.

Okul Müdürlerine yönelik yapılan bilgilendirmeye katılan yönetici sayısı:

Eylül 2017İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüEmniyet MüdürlüğüJandarma Komutanlığı

İlçe Kaymakamlığı

6

Psiko-sosyal Müdahale Eğitimini almamış resmi ve özel okullarda görevli rehberlik öğretmenlerin tespit edilerek, RAM’a bildirilmesi ve eğitim almalarının sağlanması

Oran:Tespit edilen / Eğitim verilen rehberlik öğretmen sayısı (Hedef % 100)

Ekim – Kasım –Aralık 2017

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul MüdürlükleriRAM Müdürlükleri

İl Milli Eğitim Müdürlüğü

94

7Güvenli Okul kapsamında İlçenin mevcut durumu ve ihtiyaç analizinin yapılmasına yönelik komisyon çalışmasının yapılması.

Komisyon çalışması / araştırma yapılması ve hazırlanacak olan analiz raporu

En geç Eylül 2017’ye kadar

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü / Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulu

İlçe KaymakamlığıRAMResmi kamu kurum ve kuruluşlarıOkul Müdükleri

8 İlçedeki öncelikli okul ve bölgelerin komisyon aracılığı ile belirlenmesi. Okul ve bölge bilgileri Ağustos-Eylül ayı

sonuna kadar

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe Jandarma Komutanlığı

İlçe KaymakamlığıOkul Müdükleri

9

Güvenli Okul İl MEM Eylem Planı / çalışma takvimi usul ve esaslarına göre; Güvenli Okul İlçe MEM Eylem Planının oluşturulacak komisyon tarafından hazırlanması, Güvenli Okul İlçe Yürütme Kuruluna sunulması, kaymakamlık onayı ve diğer bilgi ve belgelerin bir bütün olarak İl MEM’e gönderilmesi

Güvenli Okul İlçe MEM Eylem Planı, çalışma takvimi, öncelikli okullar, ekip bilgileri

Ekim 2017’ye kadar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü RAM MüdürlüğüOkul Müdürlükleri

10

Güvenli Okul İlçe İzleme Ekibinin oluşturulması, İzleme planının ve programının hazırlanması, Kaymakamlık onayı alınıp sürecin başlatılması (ÖERH Şube Müdürü başkanlığında, RAM Müdürü veya PDR Hiz. Başkanı, 2 Rehberlik Öğretmeni, her eğitim kademesinden 1’er idareci)

Oran:Ziyaret edilen okul sayısı / İlçedeki okul sayısı:

Ekip; Ekim ayı içinde görevlendirmesi ve

sürecin İlçe Eylem Planı yayımlandıktan sonra

başlatılması.

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe KaymakamlıklarıRAM MüdürlüğüOkul Müdürlükleri

11İlçe düzeyinde sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerin planlanması/ gerçekleştirilmesi /değerlendirilmesi/ geliştirilmesi

İlçe düzeyinde planlanan:Sosyal, Kültürel ve Sportif Etkinlik Sayısı,Dönem Sonu itibarı ile katılımcı öğrenci, yönetici, öğretmen ve anne baba sayıları

30 Ekim 2017 tarihine kadar

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlükleri

İl Milli Eğitim MüdürlüğüDiğer kamu kurum ve kuruluşları

12

İlçe düzeyinde; disiplin suçları, devam devamsız durumu ile adli vakaların derlenip değerlendirilmesi (ilçe düzeyinde e okul modülü verileri esas alınacak)

Resmi bilgi ve belgeler, değerlendirme sonuçlarına ilişkin rapor

Eğitim-Öğretim yılı boyunca

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlüğü İl Milli Eğitim Müdürlüğü

13

Güvenli Okul İlçe İzleme Ekibi tarafından okul/ kurum ziyaretlerinin yapılıp sonuçlarının okul bazında değerlendirilmesi. Dönem sonunda genel değerlendirme raporu hazırlanması

Oran ve sayı-Ziyaret edilen okul sayısı / ilçedeki okul sayısına oranı -Okul bazında tanzim edilen

Eğitim öğretim yılının başından itibaren ve yıl

boyunca (öncelikli okullar yıl içerisinde en

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİş Güvenlik Uzmanları

Okul Müdürlükleri RAM Müdürlüğü

95

inceleme raporu sayısı / ilçedeki okul sayısı -Öncelikli okullar dışında ziyaret edilen okul sayısı:

az iki kez ziyaret edilecektir.)

14

Güvenli Okul, İlçe MEM / Okul Eylem Planları kapsamında yapılan çalışmaların her dönemin sonunda okullardan derlenmesi ve komisyon marifeti ile ilçe raporunun ve veri icmalinin hazırlanması.(Okulların çalışma usul ve esasları İlçe MEM Eylem Planında belirtilecektir.)

Oran:Rapor ve veri formu gönderen okul sayısı / İlçedeki okul sayısı (Hedef her yarıyıl sonunda %100)

Aralık 2017 son haftasıMayıs 2018 son haftası

İlçe Milli Eğitim MüdürlükleriOkul MüdürlükleriRAM Müdürlükleriİş Güvenlik Uzmanları

Resmi kamu kurum ve kuruluşlarıOkul Müdürlükleri

15

Güvenli Okul İlçe Yürütme Kurulunda; ilçe raporunun ve toplanan verilerin görüşülmesi, Okullardan gelen sorun ve önerilerin değerlendirilmesi, Sonuç / alınan kararlar ile birlikte ilçe raporunun ve ilçe veri formunun onaylanarak İl MEM’e resmi yazı ekinde gönderilmesi.

Toplantı tutanağı ve diğer Resmi Yazışma evrakları

Ocak 2018Haziran 2018

(İlk haftasında)

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM Müdürlüğüİş Güvenlik Uzmanları

İlçe düzeyindeki kamu kurum ve kuruluşlarOkul Müdürlükleri

16

Yapılan çalışmaların geliştirilmesine yönelik; İl/ İlçe Yürütme Kurulu Kararlarının okullara duyurulması. ( İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Güvenli Okul İlçe İzleme Ekibi raporlarına göre ara kararlar alıp okullara duyuru yapabilir)

Resmi Duyuru Yazısı Ocak 2018Haziran 2018

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİş Güvenlik Uzmanları Okul Müdürlükleri

17

Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programının Uygulanması Eğitimlerinin Planlaması (Hayat Boyu Öğrenme Şubesi tarafından takip edilecektir.

Çalışma Planı / Takvim İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü(Hayat Boyu Öğrenme Şubesi) Okul Müdürlükleri

18 İdarecilere ve Rehberlik Öğretmenleri “Madde Bağımlılığı İle Mücadele Eğitimi” verilmesi

Eğitim Verilen İdareci:Eğitim verilen Rehberlik Öğretmeni: 2017-2018 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Emniyet Müdürlüğü RAM Müdürlüğü

Not: Rehberlik öğretmeni olmayan okullarda yapılacak çalışmalar RAM işbirliğinde tematik olarak planlanıp İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından tematik öğretmen görevlendirmesi (öncelikle RAM’da görevli) yapılacaktır. Tüm çalışmalar okulun Güvenli Okul raporuna işlenmesi sağlanacaktır. Çalışma takvimine; gönderilen emirlerde belirtilen iş ve işlemler eklenecektir.

PDR İL DANIŞMA KOMİSYONUNDA ALINAN KARARLAR İNCELENECEKTİR.

96

97

K-5OKUL / KURUM MÜDÜRLÜKLERİ / GÜVENLİ OKUL YÜRÜTME KURULU

Sıra FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM

DESTEKÇİ KURUM/BİRİM

1Okul / Kurumlarda “Krize Müdahale Ekibi” oluşturulması

Ekiplerin Oluşturulmasına İlişkin Resmi Yazı veya Toplantı Tutanağı

15 Eylül 2017’ye kadar

Resmi ve Özel Okul Müdürlükleri RAM Müdürlükleri

2RAM’larda psiko-sosyal Müdahale ekibinin oluşturulması ve bu bilgilerin; İl MEM ve ilgili İlçe MEM’lere gönderilmesi.

Resmi yazılar;Kaymakamlık Onayı Ekip bilgileri

15 Eylül 2017’ye kadar RAM Müdürlüğüİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlükleri

3Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi ile işbirliği ve koordinasyon toplantısı yapılıp alınan kararların tutanak altına alınması

Toplantı tutanağı En geç 15 Eylül 2017 tarihine kadar

Okul müdürlüğü / Güvenli Okul Yürütme Kurulları

İlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

4Güvenli Okul kapsamında okulun /kurumun mevcut durumu ve ihtiyaç analizinin yapılması ve sonuçlarının raporlanması.

Rapor ve diğer bilgi ve belgeler En geç 10 Ekim 2017’ye kadar

Okul Müdürlükleri / Güvenli Okul Yürütme Kurulu

RAM Müdürlüğüİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

5 Okulların fiziki şartlarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar

Okul idaresince yapılan /yapılacak çalışmalar veya uygunluk durumu Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından Ekim ayında hazırlanacak bir raporda net olarak belirtilecektir.

Eğitim öğretime başlama tarihine kadar

tamamlanacak ve Eğitim öğretim yılı boyunca geliştirme

çalışması yapılacaktır

Okul Yönetimi

Okul Aile Birlikleri İlçe MEMYerel YönetimlerSTK

6

İlçe Eylem Planı yayımlandıktan sonra, Güvenli Okul Yürütme Kurulu tarafından ilçenin ve okulun mevcut durum ve ihtiyaç analizi sonuçları dikkate alınarak Güvenli Okul Eylem Planının hazırlanması ve İlçe MEM’e gönderilmesi

Okul Eylem Planı Ekim 2017 Okul Müdürlükleri / Güvenli Okul Yürütme Kurulu

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM Müdürlüğü

98

7

Güvenli Okul Yürütme Kurulu ve diğer personel tarafından yapılacak çalışmalara ilişkin görev dağılımının veya görevlendirmenin yapılması

Resmi Yazılar / Yazışmalar / Toplantı Tutanağı İlçe çalışma takvimi Okul Müdürlükleri / Güvenli

Okul Yürütme Kurulları RAM Müdürlükleri

8Sosyal Etkinlikler Kurulunun oluşturulması ve planların hazırlanması ( ayrıca; ilçe düzeyinde yapılacak etkinliklere katılım sağlanması)

Resmi yazı veya toplantı tutanağı, Plan

İlgili mevzuat hükümleri veya İl/ İlçe

MEM emirleri kapsamında

Okul Müdürlükleri

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul aile birliğiİlgili kurum ve kuruluşlar

9 Okul içinde uygun mekânlara; “Dilek ve Öneriler” kutularının yerleştirilmesi Okuldaki Dilek ve Öneriler Kutu

Sayısı:Ekim 2017 Okul müdürlükleri / Güvenli

Okul Yürütme Kuruluİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

10 Okul kantini denetimi (personel dahil) Kantin Sayısı:Aylık denetim sayısı:

Eğitim-Öğretim yılı boyunca

Okul müdürlüğü / Güvenli Okul Yürütme Kurullarının / Nöbetçi Öğretmen

İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,İlgili kurum ve kuruluşlar

11 Öğrenci Servis Araçlarının denetimi (personel dahil)

Aylık denetim sayısı:Öğrenci servisi sayısı:

Eğitim-Öğretim yılı boyunca

Okul müdürlüğü / Güvenli Okul Yürütme Kurulları/ Nöbetçi Öğretmen

İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,İlgili kurum ve kuruluşlar

12 Okul giriş ve çıkışları ile okul içinin denetimi Günlük denetim ve nöbet raporu Eğitim-Öğretim yılı boyunca

Okul Müdürlükleri / Güvenli Okul Yürütme Kurulları / Nöbetçi Öğretmen /ler

İlçe Emniyet Müdürlüğü

13

Güvenli Okul Yürütme Kurulunda; okul eylem planı kapsamında yapılan çalışmaların aylık değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik ek çalışmalar yapılması / ihtiyaç duyulması halinde ek toplantılar / görevlendirmeler yapılması.

İmza sirküleri, tutanaklar, rapor, görseller Aylık Okul Müdürlükleri / Güvenli

Okul Yürütme Kurullarıİlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

14

Okul eylem planı kapsamında yapılan çalışmaların dönem sonunda genel değerlendirilmesi, veri formunun İlçe MEM’e gönderilmesi.

İmza sirküleri, tutanaklar, rapor, görseller

Aralık 2017Mayıs 2018

(Son haftaları)

Okul Müdürlükleri / Güvenli Okul Yürütme Kurulları

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

99

15 Okullarda psikososyal eğitimlerin verilmesi (Travma sonrasında ihtiyaç halinde verilir)

Oran Eğitim alması gereken öğrenci sayısı / Eğitim verilen öğrenci sayısı

Eğitim-Öğretim yılı boyunca

Okul Müdürlükleri / PDR Birimleri RAM Müdürlüğü

16Okul güvenliği hakkında iş güvenliği ve sağlığı kapsamında okulda görevli personele ve velilere yönelik bilgilendirme çalışmalarının yapılması.

OranBilgilendirme yapılanPersonel Sayısı: Veli sayısı

Ekim – Kasım ayı boyunca

Okul Müdürlükleri / İl/İlçe İş Güvenliği Uzmanı İl Milli Eğitim Müdürlüğü

17Okul Duvar Gazetelerinin veya elektronik görsel panoların kurulması, İşlevsel hale getirilmesi

Duvar gazetesi ve Elektronik (görsel) pano sayısı:

2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı İçerisinde Okul Müdürlükleri

İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri

18 Değerler Eğitimi Projesine destek verilmesi Veriler ilgili proje raporundan derlenecektir.

2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca Okul Müdürlükleri İl Milli Eğitim Müdürlüğü

19

Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programının Planlanması, Uygulanması ve veri girişinin yapılması. Hedef: Tüm sınıflar (Veriler ilgili

modül çıktılarından derlenecektir) 2017–2018 Eğitim

Öğretim Yılı BoyuncaOkul MüdürlükleriRehberlik ÖğretmenleriHayat Boyu Öğrenme Şubesi

İl Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Milli Eğitim MüdürlükleriRAM MüdürlükleriHalk Eğitimi Müdürlüğü

20 İhmal ve İstismara yönelik bildirim yükümlülüğü konusunda personel eğitimi.

Hedef % 100Eğitim Verilen Personel Sayısı:

2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca

Rehberlik ÖğretmenleriOkul MüdürlükleriRAM Müdürlükleri

İl Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Milli Eğitim MüdürlükleriRAM Müdürlükleri

21

Danışmanlık tedbiri kararı verilen bireylere PDR hizmeti sunulması ( Kaynak olarak MEB-Danışmanlık Tedbiri Uygulamaları El Kitabının içeriğinden yararlanılması)

Uygulama kapsamında PDR hizmeti verilen Birey Sayısı:Toplam Oturum Sayısı:

2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca

Okul Müdürlükleri RAM Müdürlükleri

İl Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Milli Eğitim Müd.Adli Mercilerİl Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü

22 Sokakta çalıştığı tespit edilen öğrencilerin ilgili kurumlara bildirimin yapılması

Bildirim sayısı: 2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca

Okul MüdürlükleriSınıf Rehber ÖğretmenleriOkul PDR BirimiRAM Müdürlükleri

İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM Müdürlüğü

23 Şiddete maruz kaldığı tespit edilen öğrencilerin ilgili kurumlara bildirimin yapılması

Bildirim sayısı: 2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca

Okul Müdürlükleri RAM Müdürlükleri

İlçe MEMRAM Müdürlüğüİlgili kamu kurum ve

100

kuruluşları

24 Okula devamsız öğrenci velilerinin günlük olarak bilgilendirilmesi.

Bilgilendirilen veli sayısı:(veriler aylık takip edilip her dönemin sonunda birleştirilerek işlenecektir)

2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca Okul Yönetimleri İlçe Milli Eğitim

Müdürlüğü

25Sosyoekonomik düzeyi düşük olan öğrencilerin okul aile birliği tarafından desteklenmesi

Öğrenci Sayısı:Yardım Tutarı (TL):

2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca Okul Aile Birliği / Okul İdaresi

İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Yerel YönetimlerResmi Kurum ve Kuruluşlar

26

Okulların imkânları dâhilinde öğrencilerin olumsuz ortamlardan uzak tutulması adına ders dışı zamanlarda eğitici, sosyal, kültürel, sportif, sanatsal etkinliklerin planlanarak gerçekleştirilmesi (öğle arası / yemek arası dahil)

Etkinlik Sayısı:Katılımcı öğrenci sayısı:(Hedef % 100)

2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca

Okul / Kurum MüdürlükleriHalk Eğitim MerkeziGençlik ve Spor İl MüdürlüğüBelediye Spor ve Kültür Daire Başkanlıkları

İlçe Milli Eğitim Müd.RAM Müdürlüğüİl Emniyet Müd.Yerel Yönetimler

Not: Rehberlik öğretmeni olmayan okullarda yapılacak çalışmalar; RAM işbirliğinde tematik olarak planlanıp İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü aracılığı ile tematik öğretmen görevlendirilmesi sağlanacaktır. Tüm çalışmalar okulun Güvenli Okul raporuna işlenecektir. Çalışma takvimine; gönderilen emirlerde belirtilen iş ve işlemler eklenecektir.

PDR İL DANIŞMA KOMİSYONUNDA ALINAN KARARLAR İNCELENECEKTİR.

101