testler - isleyenzekayayinlari.com · 5. sınıf matematik 1. sayı basamak adı rakamı n basama k...
Embed Size (px)
TRANSCRIPT
-
KONU ANLATIMI
Konu Anlatm
Uygulama
www.izekaakillitahta.com
Testler
Alt balklara ayrlm, detaylandrlm konu
anlatm ve bunlarla ilgili zml rnek sorular
konuyu kavramnz salayacaktr.
Konu anlatmn sonlarnda yer alan, her alt balk iin ayr hazrlanm uygulama ksmlar, konular pekitirmenizi salayacaktr.
Her alt balk iin ayr ayr hazrlanm olan testler karmak sorular kolaylkla zebilmenizi ve kalc renmenizi salayacaktr.
MATEMATK
5.Snf
-
1. NTE DOAL SAYILARMilyonlar ...................................................................................... 5
Say ve ekil rntleri ................................................................. 10
DOAL SAYILARLA LEMLERDoal Saylarla Toplama lemi ..................................................... 18
Doal Saylarla karma lemi ...................................................... 28
Doal Saylarla arpma lemi ....................................................... 33
Doal Saylarla Blme lemi .......................................................... 37
Bir Doal Saynn Karesi ve Kp ................................................... 44
3. NTE ONDALIK GSTERM Ondalk Gsterimler ....................................................................... 69
Ondalk Gsterimlerin Basamak Deerleri ...................................... 70
Ondalk Gsterimleri Verilen Saylar Karlatrma .......................... 71
Ondalk Gsterimlerde Toplama ve karma lemleri...................... 73
YZDELERYzdeler........................................................................................ 80
5. NTE VER TOPLAMA VE DEERLENDRMEAratrma Sorular Oluturma ......................................................... 105
Veri Toplama ................................................................................. 105
UZUNLUK VE ZAMAN LMEUzunluk lleri ............................................................................ 110
evre Uzunluu ............................................................................. 115
Zaman lleri .............................................................................. 122
CEVAP ANAHTARI .................................................................... 141
2. NTE KESRLERBirim Kesirler ................................................................................ 49
Bileik ve Tam Sayl Kesirler .......................................................... 50
Kesirlerde Sralama ....................................................................... 54
Denk Kesirler ................................................................................ 56
KESRLERLE LEMLERBirKesirlerle Toplama lemi ........................................................... 59
Kesirlerle karma lemi ............................................................... 63
6. NTE ALAN LMEDikdrtgenin ve Karenin Alan ...................................................... 129
GEOMETRK CSMLERPrizmalar ...................................................................................... 135
4. NTE TEMEL GEOMETRK KAVRAMLAR VE ZMLER Temel Geometrik Kavramlar .......................................................... 85
Doruya Dik ve Paralel izme ........................................................ 89
ki Noktann Birbirine Gre Kurumu ............................................... 91
A eitleri .................................................................................... 92
GENLER VE DRTGENLERDrtgenlerin Temel Elemanlar ....................................................... 97
gen eitleri ............................................................................... 100
NDEKLER
-
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
5. Snf Matematik 5
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
1.
Doal Saylar
DOAL SAYILAR
MilyonlarSTANBUL13 854 740
Yaz tatilinde stanbula giden Eren, stanbula girite yukardaki tabelay grd. zerinde s-tanbulun nfusu yazyordu. stanbulun nfusunu gsteren say ka basa-makldr? Bu sayy okuyabilmemiz iin ren-memiz gereken basamak ve blk adlar var m?
Bir doal sayy okumak iin o say, sadan balayarak erli gruplara ayrlr. Bu grupla-ra blk ad verilir. En soldaki blk okunur ve arkasndan o bln ad sylenir. Sonra saa doru devam edilir. Birler blndeki say okunduktan sonra blk ad sylenmez.
Trkiye statistik Kurumu (TK) verilerine gre Ankara ilinin 2012 yl nfusu 4 965 542dir. Bu saynn okunuunu yazalm.
rnek Soru
4 965 542123123
Binler blBirler bl
123
Drt milyonDokuz yz altm be bin
Be yz krk iki
Milyonlar bl
zm
Trkiye statistik Kurumu verilerine gre Trkiyenin 2012 yl nfusu 75 627 384tr. Bu saynn blk ve basamakla-rn, rakamlarnn basamak deerlerini ve okunuunu gsterelim.
rnek Soru
Blk Adlar Milyonlar Binler Birler
Basamak adlar
Yz
Mily
onla
r
On
Mily
onla
r
Mily
onla
r
Yz
bin
ler
On
binl
er
Bin
ler
Yz
ler
Onl
ar
Birl
er
Say 7 5 6 2 7 3 8 4
Rakamn basamak
deeri
70 0
00 0
00
5 00
0 00
0
600
000
20 0
00
7 00
0
300 80 4
Yetmi be milyon alt yz yirmi yedi bin yz seksen drt
zm
1 Temmuz 2012 verilerine gre Brezilyann nfusu 193 946 886dr. Bu saynn blk-lerini, basamaklarn, rakamlarn basamak deerlerini ve okunuunu gsterelim.
rnek Soru
Blk Adlar Milyonlar Binler Birler
Basamak adlar
Yz
Mily
onla
r
On
Mily
onla
r
Mily
onla
r
Yz
bin
ler
On
binl
er
Bin
ler
Yz
ler
Onl
ar
Birl
er
Say 1 9 3 9 4 6 8 8 6
Rakamn basamak
deeri
100
000
000
90 0
00 0
00
3 00
0 00
0
900
000
40 0
00
6 00
0
800 80 6
zm
Bilgi Kutusu
Okunular verilen doal saylar yazarken sylenmeyen basamaklara 0 (sfr) yazlr.
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik6
Doal Saylar
Dokuz yz milyon elli bin sekiz doal sa-ysn yazalm.
rnek Soru
Milyonlar Bl
Binler Bl
Birler Bl
Yz
Mily
onla
r
On
Mily
onla
r
Mily
onla
r
Yz
bin
ler
On
binl
er
Bin
ler
Yz
ler
Onl
ar
Birl
er
9 0 0 0 5 0 0 0 8
zm
Rakamlarn kendi deerlerine say deeri denir. Rakamlarn bulunduklar basamaklara gre aldklar deerlere basamak deeri denir.
Birler basamandaki rakamn say ve basa-mak deeri ayndr.
643 817 542 saysn oluturan rakamlarn say ve basamak deerlerini yazalm.
rnek Soru
643 817 542Rakamlarn say deeri
245718346
Rakamlarn basamak deeri643 817 542
........................ 2
...................... 40
.................... 500
.................. 7000
............... 10 000
............. 800 000
.......... 3 000 000
........ 40 000 000
....... 600 000 000
zm
Bilgi Kutusu
Ayn rakamlar birer defa kullanlarak farkl doal saylar oluturabilir.
6, 3, 0, 7, 9, 4 rakamlarn birer defa kullana-rak alt basamakl doal saylar oluturalm.
rnek Soru
En byk doal say: 976 430 En kk doal say: 304 679 En byk ift doal say: 976 430 En byk tek doal say: 976 403 600 000den byk, en kk say: 603 479 400 000den kk, en byk say: 397 640
zm
Bilgi Kutusu
Bir sayy oluturan rakamlarn basamak de-erlerinin toplama eklinde gsterilmesine zmleme denir.
587 964 213 saysn zmleyelim.
rnek Soru
587 964 213 = 500 000 000 + 80 000 000 + 7 000 000 + 900 000 + 60 000 + 4000 + 200 + 10 + 3
zm
ki doal say karlatrlrken nce basamak saysna baklr. Basamak says fazla olan say daha byktr.
Basamak says ayn olan doal saylarn en byk basamaktan balanarak ayn basamak-lardaki rakamlar karlatrlr. Ayn basamak-lardaki rakam byk olan say daha byktr. Basamaklardaki rakamlar eit ise saa doru devam edilerek dier basamaklardaki rakam-lar karlatrlr.
Karlatrma sonucu >, 982 462 597
816 100 206 > 98 574 267 > 98 086 478
rnek Soru
-
1
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
7
UYGULAMA
Doal Saylar
NTE
1.
5. Snf Matematik
1A. Aada verilen saylarn okunularn yaznz.
1. 4 379 845 : .........................................................................................................................
2. 76 419 087 : .........................................................................................................................
3. 409 500 719 : .........................................................................................................................
4. 901 003 050 : .........................................................................................................................
B. Aada okunular verilen saylar yaznz.
1. Be milyon yz drt bin alt yz sekiz:
2. Seksen milyon alt bin yz dokuz:
3. Yedi yz on sekiz milyon alt yz krk bin yz on alt:
4. yz milyon bin :
5. Yz bir milyon iki yz bin sekiz:
6. Drt yz milyon drt bin drt:
C. Aada verilen tablonun blk ve basamak adlarn, rakamlarn basamak deerlerini yaz-nz.
Blk adlar
Basamakadlar
............................... ............................... ...............................
Say
Rakamnbasamakdeeri
9 6 7 4 1 0 867
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
5. Snf Matematik8
Doal Saylar
D. Aada okunular verilen saylar ve rakamlarnn basamak deerlerini yaznz.1. Sekiz yz altm yedi milyon drt yz iki bin yz otuz
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
2. Yedi yz yetmi yedi milyon yedi yz yetmi yedi
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
......
......
.
E. Aada verilen saylar zmleyiniz.
1. 96 382 574
2. 805 416 392
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
5. Snf Matematik 9
Doal Saylar
F. 403 764 387, 403 900 108, 403 096 546, 403 088 742, 403 903 516 saylarn bykten ke ve kkten bye doru sembol kullanarak sralaynz.
G. 4, 7, 1, 9, 6 rakamlarn birer defa kullanarak aada belirtilen be basamakl saylar olu-turunuz.
En byk say : ...............................................................
En kk say : ...............................................................
En byk tek say : ...............................................................
En kk tek say : ...............................................................
En byk ift say : ...............................................................
En kk ift say : ...............................................................
60 000den kk en byk say : ...............................................................
10 000den byk, en kk say : ...............................................................
H. 2, 0, 8, 5, 3, 7 rakamlarn birer defa kullanarak aada belirtilen alt basamakl saylar oluturunuz.
En byk say : ...............................................................
En kk say : ...............................................................
En byk tek say : ...............................................................
En kk tek say : ...............................................................
En byk ift say : ...............................................................
En kk ift say : ...............................................................
800 000den kk en byk say : ...............................................................
200 000den byk, en kk say : ...............................................................
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik10
Doal Saylar
Say ve ekil rntleriBilgi Kutusu
Belli bir kurala gre dzenli olarak tekrar eden, genileyen say veya ekil dizisine rnt ad verilir.
Burcu, imdiye kadar 14 biriktirdi. Bundan sonra her hafta 8 biriktirecektir.
Burcunun 6. haftada ka lira biriktirmi olacan bulalm.
rnek Soru
14ten balayarak sekizer ilave etmek sure-tiyle oluan say rntsnn 6. admdaki terimini bulalm.
14
+8 +8 +8 +8 +8
22 30 38 46 54
1.adm
2.adm
3.adm
4.adm
5.adm
6.adm
zm
4.adm
................
5.adm
................
1.adm
2.adm
3.adm
Aadaki ekil rntsnn 5. admdaki kare ve gen saysn belirleyelim.
rnek Soru
ekil rntsndeki kare ve gen saylarna karlk gelen say rntsn belirleyelim. Bu saylar bir tabloda gstererek 5. admda-ki kare ve gen saysn belirleyelim.
Adm says
Kare saysgen says
1.adm
14
2.adm
26
3.adm
38
4.adm
410
5.adm
512
Kare says her admda 1 artyor. 4. adm-da 4, 5. admda 5 kare olur.
gen says her admda 2 artyor. 4. admda 10, 5. admda 12 kare olur.
zm
7, 14, 21, 28
say rntsnn kuraln bulalm.
rnek Soru
Say rntsnde saylar yedier yedier artt iin rntnn kural 7 n veya 7n olur.
zm
Bilgi Kutusu
Say rntlerinin kuralnda n yerine1 yazlarak 1. terimi2 yazlarak 2. terimi3. yazlarak 3. terimin yazlarak n. terimibulunur.
Kural 5n 3 olan rntnn 7. ve 100. terimini bulalm.
rnek Soru
5n 3 ifadesinde n yerine 7 yazlarak rn-tnn 7. terimi bulunabilir.
n = 7 iin 57 3 = 35 3 = 32
n yerine 100 yazlarak rntnn 100. terimi bulunabilir.
n = 100 iin 5100 3 = 500 3 = 497
zm
-
2
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
11
UYGULAMA
Doal Saylar
NTE
1.
5. Snf Matematik
2A. Aadaki ekil rntsnn 7. admnda ka gen olacan tablo oluturarak belirleyiniz.
1.adm
2.adm
3.adm
4.adm
B. zgenin pul koleksiyonunda 9 pulu var. Bundan sonra her hafta drder pul daha eklerse 8. hafta sonunda zgenin koleksiyonunda ka pul olur?
C. Aada verilen ekil rntsn iki adm daha geniletiniz.
1.adm
2.adm
3.adm
4.adm
5.adm
................ ................
D. Aadaki say rntlerinde verilmeyen terimleri bulunuz.
1. 5, 9, 13, 17, 21, , , 33, ,
2. 6, 15, 24, 33, , 51, , , 78,
3. 4, 11, 18, 25, , , , 53,
4. 8, 20, 32, 44, , 68, , , 104
5. 9, 17, 25, 33, 41, , , 65, , 81
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
12
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
1 Doal Saylar
TEST
5. Snf Matematik
11.
Say
BasamakAd
Rak
amn
Basa
mak
De
eri
BlkAd
Milyonlarbl
Binlerbl
Birlerbl
Birle
r O
nlar
Yzl
er
Binl
er
Onb
inle
r
Yzb
inle
r
Mily
onla
r
On
mily
onla
r
Yz
mily
onla
r30
0 00
0 00
0
20 0
00 0
0090
00
000
300
000
50 0
00
4 00
0
800
20 7
Yukardaki basamak tablosunda rakam-larnn basamak deerleri verilmi olan doal say aadakilerden hangisidir?
A) 329 305 487
B) 329 354 827
C) 300 293 547
D) 329 350 482
2. 9, 2, 0, 5, 6, 4 rakamlarn birer defa kul-lanarak oluturulabilecek alt basamakl en byk tek say hangisidir?
A) 654 209
B) 642 059
C) 964 205
D) 204 569
3. 46 125 486 saysyla ilgili aadaki ifa-delerden hangisi yanltr?
A) Krk alt milyon yz yirmi be bin drt yz seksen alt diye okunur.
B) Sekiz basamakl bir saydr.
C) Binler blnde 125 says vardr.
D) Onlar ve yz binler basamaklarnda 6 rakam vardr.
4. 2 831 459 saysndaki 1 rakamnn basa-mak deeri ile 5 rakamnn basamak de-eri arasndaki fark ne kadardr?
A) 950
B) 1050
C) 800
D) 4
5. 927 849 567
Yukardaki saynn okunuu aada-kilerden hangisinde doru olarak veril-mitir?
A) Dokuz yz yirmi yedi bin sekiz yz krk dokuz
B) Dokuz milyon yirmi yedi bin
C) Dokuz milyon iki yz yetmi sekiz bin
D) Dokuz yz yirmi yedi milyon sekiz yz krk dokuz bin be yz altm yedi
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 13
Doal Saylar
6. Yz milyonlar basamanda 5, on mil-yonlar basamanda 4, milyonlar basa-manda 2, binler basamanda 8, olan say aadakilerden hangisidir?
A) B)
C) D)
542 008 000 54 080 000
542 800 000 540 800 000
7. 862 231 128 saysnn milyonlar bl-ndeki say katr?
A) 862 B) 62 C) 22 D) 2
8. 9, 24, 39, 54, 69, Yukardaki rntde 69 saysndan son-
ra hangi say gelmelidir?
A) 82 B) 84 C) 86 D) 83
9. On binler basamanda 2, on milyonlar basamanda 5, milyonlar basamanda 4, birler basamanda 7 rakamlar olan doal say aadakilerden hangisi ola-bilir?
A) 54 321 687 B) 75 423 187
C) 54 231 867 D) 53 412 687
10. 8, 14, , 26, , , 44
Yukarda verilen rntye gre
+ +
toplam katr?
A) 266 B) 112 C) 90 D) 86
11. 4 15 26 37 48
Yukardaki rntye gre yerine gelmesi gereken say aadakilerden hangisidir?
A) 55 B) 56 C) 58 D) 59
12. On milyonlar basamanda 7 rakam olan say aadakilerden hangisidir?
A) 708 805 403 B) 777 877
C) 77 067 777 D) 708 777
13. 4, 8, 6, 5, 7, 3 rakamlarn birer defa kul-lanarak yazlabilecek en byk saynn okunuu aadakilerden hangisinde doru olarak verilmitir?
A) Sekiz yz yetmi alt bin drt yz elli
B) Seksen yedi milyon alt yz elli drt
C) Sekiz yz yetmi alt milyon be yz krk bin otuz iki
D) Sekiz yz yetmi alt bin be yz krk
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
14
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
2 Doal Saylar
TEST
5. Snf Matematik
21. Aadakilerden hangisi 300 001 doal
saysnn okunuudur?
A) bin bir B) Dokuz bin bir
C) yz bin bir D) ki yz bir
2. Aadaki doal saylardan hangisinin okunuu doru yazlmtr?
A) 98 367 286 : Dokuz yz seksen milyon altm yedi bin iki yz seksen alt
B) 700 600 004 : Yedi yz milyon alt-m bin drt
C) 804 003 048 : Sekiz yz drt milyon otuz bin krk sekiz
D) 600 005 200 : Alt yz milyon be bin iki yz
3. 80 415 saysnn zmlenmi ekli aa-dakilerden hangisidir?
A) 8 on binlik + 4 binlik + 1 onluk + 5 birlik
B) 8 on binlik + 4 binlik + 0 onluk + 5 birlik
C) 8 on binlik + 0 binlik + 4 yzlk + 1 on-luk + 5 birlik
D) 8 on binlik + 0 binlik + 1 yzlk + 3 on-luk + 5 birlik
4. 5, 9, 13, ......, 21, 25, 29
Yukarda verilen say rntsnde nok-tal yere aadakilerden hangisi gelme-lidir?
A) 19 B) 18 C) 17 D) 16
5. 76 286 792 saysnn okunuu aadaki-lerden hangisidir?
A) Yedi yz altm iki bin iki yz seksen alt
B) Yetmi alt milyon iki yz seksen alt bin yedi yz doksan iki
C) Yedi milyon alt yz yirmi sekiz bin yedi yz doksan iki
D) Yetmi alt milyon iki yz bin yediyz doksan iki
6.
782 928 326
Yukarda verilen doal saynn milyonlar blndeki say katr?
A) 829 B) 832 C) 292 D) 782
7. 822 000 128
Yukardaki saynn okunuu hangi see-nekte verilmitir?
A) Seksen iki milyon yz yirmi sekiz bin
B) Sekiz milyon yirmi iki bin yz yirmi sekiz
C) Sekiz yz yirmi iki bin yz yirmi sekiz
D) Sekiz yz yirmi iki milyon yz yirmi sekiz
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 15
Doal Saylar
8. 9, 1, 0, 3, 7, 6
Yukardaki rakamlar birer kez kullana-rak yazlabilecek en byk tek saynn okunuu aadakilerden hangisinde verilmitir?
A) Dokuz yz yetmi alt bin yz
B) Yedi yz doksan alt bin yz bir
C) Doksan yedi milyon yz bir
D) Dokuz yz yetmi alt bin yz bir
9. 50 403
Yukardaki doal saynn zmlenmi biimi aadakilerden hangisidir?
A) (5 x 10 000) + (4 x 1000) + (3 x 10)
B) (5 x 10 000) + (4 x 100) + (3 x 1)
C) (5 x 10 000) + (4 x 1000) + (3 x 1)
D) (5 x 10 000) + (5 x 10) + (3 x 1)
10. Rakamlar birbirinden farkl, yedi basa-makl en kk doal say katr?
A) 1 023 456
B) 0 123 456
C) 1 234 560
D) 1 203 456
11.
Yukardaki mill piyango biletinin zerin-deki saynn okunuu aadakilerden hangisinde verilmitir?
A) Sekiz yz otuz iki bin drt yz otuz bir
B) Sekiz yz otuz bin drt yz otuz bir
C) Sekiz milyon yirmi drt bin yz on bir
D) Sekiz yz otuz iki bin drt yz otuz
12. 382 602 316 saysnn birler bl ile binler blnn yerleri deitirilirse hangi say oluur?
A) 316 382 602
B) 382 316 602
C) 602 316 382
D) 382 602 316
13. Dokuz basamakl bir doal saynn ra-kamlarnn say deerlerinin toplam en fazla ka olabilir?
A) 125 B) 90 C) 81 D) 27
14. 508471 doal saysnda, say deeri en byk olan rakamn basamak deeri katr?
A) 8 B) 800
C) 8000 D) 80000
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
16
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
3 Doal Saylar
TEST
5. Snf Matematik
31. 7den balayarak er ilave etmek ar-
tyla oluan say rntsnn 6. terimi katr?
A) 19 B) 22 C) 25 D) 28
2. Pnar, her hafta 10 biriktirerek 8 hafta so-nunda istedii ayakkaby ald.
Pnar, biriktirdii parann tamamn ayakkabya verdiine gre ayakkaby ka liraya alm oldu?
A) 80 B) 800 C) 8000 D) 8500
3.
Yukardaki ekil rntsnn sekizinci admnda ka tane kre bulunur?
A) 15 B) 17 C) 19 D) 21
4.
Yukardaki rntnn sadece yedinci admn oluturmak iin ka ekil kulla-nlr?
A) 22 B) 28 C) 34 D) 37
5. Eylln kumbarasnda 20 si vardr. Eyll kumbarasna her hafta 8 attna
gre, yedi hafta sonunda kumbarasnda ka lira birikmi olur?
A) 28 B) 40 C) 56 D) 76
6. 6, 11, 16, 21, ...., ...., .....,
Yukarda verilen saylar ayn kurala gre devam ettirildiinde verilmeyen say-nn toplam ka olur?
A) 93 B) 89 C) 85 D) 82
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 17
Doal Saylar
7. Bakteriler ok hzl oalabilen mikroskobik canllardr. St yourda dntren bak-terileri inceleyen bir renci iinde 8 bakteri bulunan bir kapta, her saatte bakteri says-nn 8 katna ktn gzlemlemitir.
Buna gre 2 saat sonra bakteri says ka olur?
A) 512 B) 480 C) 320 D) 280
8.
1. adm 2. adm 3. adm
Yukardaki ekil rntsnn 8. admn-daki gen ve kare saylarnn toplam katr?
A) 8 B) 18 C) 26 D) 28
9. 3, 7, 11, 15, ....., ....., ....., Yukardaki say rntsnde 15ten
sonra gelecek saynn onlar basa-maklarndaki rakamlarn say deerleri toplam katr?
A) 5 B) 12 C) 19 D) 21
10. Yedi yz yirmi milyon yz elli iki bin alt yz on saysn yazarken hangi basa-maa 0 (sfr) yazlr?
A) Yz binler
B) On milyonlar
C) Milyonlar
D) On binler
11.
1. adm 2. adm 3. adm
Yukarda verilen ekil rntsnn onuncu admnda ka tane kare bulu-nur?
A) 46 B) 41 C) 38 D) 32
12. Bir krtasiyeye gelen 10. mteriye ve son-raki her 7. mteriye 1 kalem hediye edil-mektedir.
8. kalemi kanc mteri alr?
A) 59 B) 56 C) 54 D) 42
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik18
Doal Saylarla lemler
DOAL SAYILARLA LEMLER
A. Doal Saylarla Toplama lemi
leriye doru saymann ksa yoldan yaplma-sna toplama ilemi denir.
Ayn cinsten ve ayn birimden olan deer-ler toplanr.
Toplama ilemi alt alta veya yan yana ya-plabilir.
Toplama ilemine birler basamandan balanr.
Alt alta yaplan toplama ilemlerinde ayn basamaklarn alt alta gelmesi gerekir.
Toplama ileminde toplanan saylarn her-birine toplanan, sonuca da toplam denir.
Toplanan
Toplam
Toplanan
Toplanan + Toplanan = Toplam
+
Bilgi Kutusu
Toplama ilemi ileriye doru birer sayma-nn ksa yoludur.
Toplam ilemine birler basamandan ba-lanr. Sonra srasyla dier basamaklardaki rakamlar toplanr.
Eldeli toplama ilemlerindeki elde olan say, sonraki basamaktaki saylarn topla-mna eklenir.
Bir matbaada baslan kitaplarn 12 183 ta-nesi toptancya, 7816 tanesi de okullara sa-tlmtr. Bu matbaada toplam ka kitap basldn bulalm.
rnek Soru
12 183 ile 7816y toplayalm. Toplamay basamak tablosunda yapalm.
1 2 81 3
7 18 6
1 9 99 9
+
On
binl
er b
asam
a
Binl
er b
asam
a
Yzl
er b
asam
a
Onl
ar b
asam
a
Birle
r bas
ama
Toplanan
6 + 3 = 98 + 1 = 91 + 8 = 92 + 7 = 9
1
Toplanan
Toplam
Toplanan Toplanan Toplam
12 183 + 7 816 = 19 999
19 999 kitap baslm.
zm
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 19
Doal Saylarla lemler
Aadaki toplama ilemlerini alt alta ve yan yana yapalm.
5 1 3 0 61 2 1 2 1
1 2 3 1
6 4 6 5 8+
ToplananToplananToplananToplam
Toplanan Toplanan Toplanan
5 1 3 0 6 + 1 2 1 2 1 + 1 2 3 1 = 6 4 6 5 8
Toplam
Bir fndk bahesinden 4 gn boyunca fndk topland. 1.gn 1337 kg, 2. gn 1826 kg, 3. gn 1727 kg ve 4. gn 2018 kg fndk top-land.4 gnde toplam ka kilogram fndk top-landn bulalm.
rnek Soru
+
1 1 3 71 8 2 61 7 2 72 0 1 8
211
6 7 0 8
Toplam 6708 kg fndk toplanmtr.
zm
Bir simiti, birinci hafta 14 825, ikinci hafta 28 576 tane simit satmtr.Buna gre simitinin iki haftada toplam ka simit sattn bulalm..
rnek Soru
1 4 8 2 52 8 5 7 6
4 3 4 0 1+
1 4
2 8
28 5
1111
1 1 1 1
75 6
4 3 04 1
+O
n bi
nler
bas
ama
Binl
er b
asam
a
Yzl
er b
asam
a
Onl
ar b
asam
a
Birle
r bas
ama
Simiti iki haftada toplam 43 401 simit sat-mtr.
zm
-
3
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
20
Doal Saylarla lemler
UYGULAMAN
TE
1.
5. Snf Matematik
3A. Aadaki toplama ilemlerini yapnz.
5 8 6 4 71 7 8 2 44 2 3 5 6
. . . . . . .+
8 3 4 8 53 9 7 6 47 6 1 2 23 7 6 8 8. . . . . . .
+
7 3 8 1 63 9 6 5 47 8 2 3 47 2 8 9 9. . . . . . .
+
5 0 8 7 47 6 9 4 88 3 4 5 63 2 8 7 4. . . . . . .
+
8 1 8 0 01 8 9 4 5
. . . . . . .+
1 2 8 9 42 3 4 5 7
. . . . . . .+
4 7 8 7 67 3 6 5 91 1 9 8 3
3 4 5 7
. . . . . . .+
8 6 7 4 91 9 2 8 11 3 1 8 1
5 6 7. . . . . . .
+
3 0 9 7 68 4 3 2 48 7 5 8 9. . . . . . .
+
1.
4.5. 6.
7.8.
9.
2. 3.
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 21
Doal Saylarla lemler
Toplama leminde Verilmeyeni Bulma
Aadaki toplama ileminde verilmeyen toplanan bulalm.
5 6 7 5 3
A B C D E8 1 2 8 4
+ToplananToplananToplam
ABCDE = 24531
8 1 2 8 45 6 7 5 3
2 4 5 3 1
Toplama ileminde verilmeyenler, farkl yntemlerle bulunabilir.
Toplama ileminde verilmeyen toplanan bulmak iin verilen toplanan ya da topla-nanlar, sonutan (toplamdan ) karlabilir.
Aadaki toplama ileminde verilmeyen toplanan bulalm.
7 2 8 3 3
6 2 0 2
8 1 2 6 9+
ToplananToplanan
ToplananToplam
rnek Soru
7 2 8 3 3
6 2 0 27 9 0 3 5
+
8 1 2 6 97 9 0 3 5
2 2 3 4
= 2 2 3 4
zm
Aadaki toplama ileminde, basamak-larda verilmeyen rakamlar bulalm.
e 3 9 4 a
4 7 6 b 4
f 3 d c 1 9
+
rnek Soru
Birler basamanda a ile 4n toplam 9 ol-mal. Buradan;
a = 9 - 4 = 5 olur.
Onlar basamanda 4 ile bnin toplam 11 olmaldr. Buradan;
b = 11 - 4 = 7 olur (elde 1 var).
Yzler basamanda 9 + 6 = 15, elde 1 vard. 15 + 1 = 16 olur. c = 6 olur (elde 1 var).
Binler basamanda 3 + 7 = 10, elde 1 vard. 10 + 1 = 11 olur. d = 1 olur (elde 1 var).
On binler basamanda e + 4 = 13, elde 1de vard.
e = 13 - 4 - 1 = 8 olur (elde 1 var).
Elde 1 vard. f = 1dir.
Buna gre; a = 5, b = 7 c = 6, d = 1, e = 8,
f = 1dir.
zm
-
4
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
22
Doal Saylarla lemler
UYGULAMAN
TE
1.
5. Snf Matematik
4A. Aadaki toplama ilemlerinde verilmeyenleri bulunuz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
2 4 1 3 7a b c
2 4 5 7 9+
1 3 6 1 4a b c d e
2 8 9 4 2+
4 5 4 0 73 2 3 6 4
8 2 2 2 5+
8 0 7 3 9+
5 6
4
3 7
+4 2 8 9
1 3 4 8
2 8 7 1 3a a b b
2 9 9 1 2+
2 7 4 1 62 3 2 4 2
5 2 9 2 7+
3 2 7 1 84 4 3 1 7
a b c
7 7 2 7 0+
5
7 2 5 4 32 5 1 7 2a b c d d+
1 7 3 8 5 9
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 23
Doal Saylarla lemler
ki Doal Saynn Toplamn Tahmin Edelim
ki doal saynn toplam, farkl yntemler-le tahmin edilebilir. Toplananlar en yakn olduklar onluklara veya yzlklere yuvar-layarak toplam tahmin etmek bu yntem-lerdendir.
Birler basamanda 1, 2, 3 ve 4 rakamla-rndan biri olan doal saylar nceki onlua yuvarlanr.
Birler basamanda 5, 6, 7, 8 ve 9 rakamla-rndan biri olan doal saylar sonraki onlu-a yuvarlanr.
Onlar ve birler basama 01den 49a kadar olan doal saylar nceki yzle yuvarlanr.
Onlar ve birler basama 50den 99a kadar olan doal saylar sonraki yzle yuvarlanr.
Aadaki doal saylarn toplamlarn tahmin ediniz. Tahmin sonucuyla ilem sonucunu karlatrnz.
lem Tahmini sonu lem sonucu
1 3 5 02 1
1.
2.
3.
. . . . . .+
2 6 4 97 5 1
. . . . . .+
4 2 0 42 8 0 0
. . . . . .+
Altrmalar
-
5
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
24
Doal Saylarla lemler
UYGULAMAN
TE
1.
5. Snf Matematik
5A. Aadaki toplama ilemlerinin sonularn tahmin ediniz. Tahmin sonucuyla ilem sonu-
cunu karlatrnz.
1 5 1 72 3
. . . . . .+
4 7 1 93 1
. . . . . .+
2 2 5 72 5 6
. . . . . .+
3 5 1 68 1 4
. . . . . .+
Tahmini Sonu
lemSonucu
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
5. Snf Matematik 25
Doal Saylarla lemler
B. Aada verilen toplama ilemlerini zihinden yapnz.
(65 + 20 = .........................) (39 + 16 = ......................)1. 2.
(14 + 81 = ......................) (46 + 37 = ......................)5. 6.
(37 + 44 = ......................) (78 + 94 = ......................)7. 8.
(55 + 18 = ......................) (86 + 49 = ......................)9. 10
(27 + 48 = ......................) (64 + 78 = ......................)11. 12.
(46 + 29 = ......................) (63 + 29 = ......................)3. 4.
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
26
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
4 Doal Saylarla lemler
TEST
5. Snf Matematik
41.
7 8 2 4 5 4 6 2 1
. . . . . .+
Yukardaki toplama ileminin sonucu ile 13246 saysnn toplam katr?
A) 96 112 B) 96 180 C) 97 190 D) 97 090
2. 3 6 2 4 3. . . . . . .
8 2 4 6 1+
Yukardaki ilemde verilmeyen say aa-dakilerden hangisidir?
A) 42 018 B) 46 218 C) 46 118 D) 47 218
3.
ekilde verilen kamyonun ktlesi 4286 kg dr. Kamyona nce 7643 kg yk konuluyor. Daha sonra ise zerine 2422 kglk yk ek-leniyor.
Buna gre kamyon kantarda tartldn-da ka kilogram gelir?
A) 14 351 B) 14 251 C) 14 241 D) 14 341
4. 6, 9, 0, 2, 5 rakamlaryla oluturulabile-cek en byk say ile be basamakl en byk saynn toplam katr?
A) 176 915 B) 189 419 C) 93 951 D) 196 519
5. 29624 saysnn on binler basamanda-ki rakam 6 artrlr, yzler basamanda-ki rakam ise 2 eksiltilirse iki say arasn-daki fark ka olur?
A) 69 800 B) 59 800 C) 894 424 D) 48 950
6. 1 2 1 5 64 3 8 5 21 2 8 7 7
. . . . . . .+
Yukardaki ilemin sonucu aadakiler-den hangisidir?
A) 78 885 B) 8885 C) 6885 D) 68 885
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 27
Doal Saylarla lemler
7. 2 8 6 71 2 3 4+
Yukardaki ilemde bulunan saylarn binler basamaklarndaki rakamlarn top-lam ile yzler basamaklarndaki rakam-larn say deerlerinin toplam katr?
A) 4 B) 8 C) 9 D) 13
8. 2 0 1 31 9 9 2+
Yukarda verilen toplama ileminin so-nucu katr?
A) 2005 B) 3005 C) 4005 D) 5005
9. Markette cumartesi gn 5123, pazar gn 4281 yumurta satld.
Markette iki gnde toplam ka yumurta satlmtr?
A) 9404 B) 7892
C) 8404 D) 4049
10. Alk eken lkeler iin dzenlenen yardm kampanyas iin 5A snf 2128, 5B snf ise 5A snfndan 356 daha fazla toplad.
5B snf yardm kampanyas iin ka lira toplamtr?
A) 1925 B) 2870 C) 2484 D) 4824
11. Bir tiyatro oyununu birinci ay 6095, ikinci ay ise birinci aydan 185 kii fazla izledi.
Bu tiyatro oyununu iki ayda toplam ka kii izlemitir?
A) 12 375 B) 12 385 C) 11 375 D) 12 380
12. 8 1 2 3 43 5 7 9+
Yukardaki toplama ileminin sonucu katr?
A) 84 813 B) 84 823
C) 84 817 D) 1273
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik28
Doal Saylarla lemler
B. Doal Saylarla karma lemiGeriye doru saymann ksa ve kurall olarak yaplmasna karma ilemi denir.
Ayn cinsten ve ayn birimden olan saylar birbirinden karlr.
karma ilemi alt alta ve yan yana yap-labilir.
karma ilemi toplama ileminin tersidir. karma ilemine birler basamandan
balanr.
Alt alta yaplan karma ilemlerinde ayn basamaklarn alt alta gelmesi gerekir.
karma ileminde terimler srasyla eksi-len, kan, fark adlarn alr.
E k s i l e n k a n
F a r k Eksilen kan = Fark
Bir ekmek frn, rettii 9297 adet ekmein 4126 adetini bakkallara datt.
Buna gre frnda ka tane ekmek kald?
rnek Soru
karma ilemini basamak tablosunda gs-tererek yapalm.
94
5
Binl
er b
asam
a
21
1
Yzl
er b
asam
a
92
7
Onl
ar b
asam
a
76
1
Birle
r bas
ama
7 6 = 1 birlik9 2 = 7 onluk2 1 =1 yzlk9 4 = 5 binlik
Eksilen
kan
Fark
Yan yana karma ilemi
Eksilen kan Fark
9 2 9 7 4 1 2 6 = 5 1 7 1
zm
76 782 saysnn 4501 eksiini bulalm.
rnek Soru
Bu problemin zm iin 76 782den 4501i karmalyz.
7 6 7 8 24 5 0 1
7 2 2 8 1
Eksilen
kan
Fark
zm
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 29
Doal Saylarla lemler
Bir ifti, rettii 52 305 kg patatesin 9413 kg-n tccara satmtr.
Buna gre iftinin ka kilogram patatesi kalmtr?
rnek Soru
Bu problemin zm iin 52 305den 9413 karmalyz.
5 29
03 54 11 12 10
14 34 2 98 2
On
binl
er b
asam
a
Binl
er b
asam
a
Yzl
er b
asam
a
Onl
ar b
asam
a
Birle
r bas
ama
Birler basamanda 5ten 3 kt, 5 - 3 = 2dir. Onlar basamanda 0dan 1 kmaz, yz-ler basamandan bir yzlk alrz. Bu 10 onluk eder, 10 + 0 = 10dur.
10 - 1 = 9dur. 9u, farkn, onlar basama-na yazarz.
Yzler basamanda 3ten 1 tane almtk. 2den 4 kmaz. Binler basamandan bir binlik alrz.
Bu 10 yzlk eder. 10 + 2 = 12 olur. 12 - 4 = 8dir 8i farkn, yzler basamana
yazarz.
Binler basamanda 2den 1 almtk. 1den 9 kmaz. On binler basamandan bir on binlik alrz.
Bu 10 tane binlik yapar. 10 + 1 = 11 olur. 11 - 9 = 2 olur. 2yi farkn, binler basama-
na yazarz.
On binler basamandan 1 almtk. 5 - 1 = 4 kalr. Bunu da farkn, on binler basamana ya-
zarz.
zm
89 256 saysnn 5788 eksiini bulalm.
rnek Soru
8 9 2 5 6
8 3 4 6 85 7 8 8
zm
Bir cam fabrikasnda 140 000 tane ay ve su barda retildi.
retilen bardaklarn 96 560 tanesi ay barda olduuna gre fabrikada ka tane su barda retilmitir?
rnek Soru
1 4 0 0 0 09 6 5 6 0
4 3 4 4 0
Fabrikada 43 440 tane su barda retilmi-tir.
zm
-
6
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
30
Doal Saylarla lemler
UYGULAMAN
TE
1.
5. Snf Matematik
6A. Aadaki karma ilemlerini yapnz.
57164 31938 =
.......................
81452 57332 =
.......................
42128 12332 =
.......................
6 7 1 35 1 0 2
. . . . . .
9 8 3 61 7 2 8
. . . . . .
7 5 6 73 5 9
. . . . . .
7 8 8 76 7 2 3
. . . . . .
2 8 9 1 23 9 1 4
. . . . . . . .
1 4 1 8 21 2 9 2 2
. . . . . .
6 7 6 74 8 7 9
. . . . . .
4 3 0 7 15 2 8 9
. . . . . .
9 7 1 2 46 4 3 5 6
. . . . . .
1 2 3
4 5 6
7 8 9
10 11 12
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
31
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
5
TEST
Doal Saylarla lemler
5. Snf Matematik
51. Ahmet geen yl biriktirdii 7820 kuru ve
bu yl biriktirdii 13 289 kuru ile yk kitap-lar ald.
Ahmet yk kitaplar iin ka kuru har-camtr?
A) 1109 B) 32 109 C) 21 109 D) 12 100
2. 2 3 4
3 5 8
7 2 1+
Yukardaki verilen toplama ileminde , , sembolleri yerine gelmesi gereken rakamlarn toplam katr?
A) 19 B) 18 C) 15 D) 13
3.
8 5 0 6
I. toplananII. toplanan+
Yukardaki toplama ileminde birin-ci toplanann yzler basama 2, ikinci toplanann onlar basama 5 arttrld-nda yeni toplam ka olur?
A) 8327 B) 8304 C) 8406 D) 8756
4. Burcu Hanm, 3 yl nce ald otomobili ile birinci yl 12 824 km yol gitmitir. kinci yl 8924 km ve nc yl ise 7822 km yol git-mitir.
Burcu Hanm, otomobili ile ylda ka kilometre yol gitmitir?
A) 29 802 B) 29 570 C) 24 570 D) 23 254
5. 3 5
6 0 7 5+ 6 8
Yukardaki verilen toplama ileminde , , , l yerine gelmesi gereken rakam-lar srasyla hangisinde verilmitir?
l
A) 4 7 2 1
B) 3 2 1 8C) 4 7 9 1D) 2 1 4 9
6. 1, 3, 7, 5 rakamlarn birer defa kullana-rak yazlabilecek en kk drt basa-makl say ile en byk drt basamakl saynn toplam katr?
A) 7282 B) 7888 C) 7788 D) 8888
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik32
Doal Saylarla lemler
7. AAAAA 2222 = 8889 ileminde A harfi aadakilerden hangi-
sidir?
A) 7 B) 5 C) 3 D) 1
8. 1, 2, 7, 8, 9 rakamlar birer defa kullanla-rak yazlabilecek en kk ve en byk ift saylarn toplam katr?
A) 111 510 B) 115 100 C) 185 170 D) 125 100
9. Pazara gtrlen 1206 tane karpuzun 528 tanesi satld.
Geriye ka karpuz kald?
A) 397 B) 428 C) 678 D) 828
10. 2 7 8 9 2
9 1 8 9
Yukarda verilen karma ileminin so-nucu katr?
A) 2892 B) 8703 C) 18 705 D) 18 703
11. 9 9 9 9 9
7 7 7 7
Yukarda verilen karma ileminin so-nucu katr?
A) 5335 B) 5578 C) 6521 D) 92 222
12. Bir bakkal gn boyunca 221 yumurta sat-mtr. Bakkal kapatmadan nce 10 tane yumurta daha satarak mteriden 500 ku-ru almtr.
Buna gre gn boyu yumurta satndan kasasna ka kuru girmitir?
A) 46 200 B) 38 200 C) 27 200 D) 11 550
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 33
Doal Saylarla lemler
C. Doal Saylarla arpma lemi Eit saylarn toplamnn ksa yoldan hesaplan-masna arpma ilemi denir.
arpanarpan
arpan x arpan = arpm
arpmx
arpma ilemine birler basamandan ba-lanr.
arpma ilemi, alt alta veya yan yana yaz-larak yaplabilir.
Alt alta arpma ilemi yaparken hangi ba-samaktaki say ile arplyorsa arpm, o basaman altna yazlr.
arpma ileminde arplan saylara ar-pan, sonuca arpm denir.
Aadaki basamak tablolarnda yaplan arp-ma ilemlerini inceleyelim.
7 223 4
46 8
2 3 23 8
2 2 86+
x
On
binl
er b
asam
a
Binl
er b
asam
a
Yzl
er b
asam
a
Onl
ar b
asam
a
Birle
r bas
ama
09 487 6
4
17 0 45 4
07 74 413
+
x
On
binl
er b
asam
a
Binl
er b
asam
a
Yzl
er b
asam
a
Onl
ar b
asam
a
Birle
r bas
ama
Yz
binl
er b
asam
a
Mily
onla
r bas
ama
2 325 6
75 8
1 2 90 8
1 01
25+
x
On
binl
er b
asam
a
Binl
er b
asam
a
Yzl
er b
asam
a
Onl
ar b
asam
a
Birle
r bas
ama
Yzb
inle
r bas
ama
kinci arpann ara basamandaki sfr ile arpma yaplmayabilir. Ancak basama bo braklr.
-
7
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
34
Doal Saylarla lemler
UYGULAMAN
TE
1.
5. Snf Matematik
A. Aadaki verilen arpma ilemlerini yapnz.
9 4 2
2 5
. . . . .x
6 5 2
3 2 4
. . . . .x
3 8 5
2 8 6
. . . . .x
2 1 6
2 8
. . . . .x
5 3 2
9 9 8
. . . . .x
3 6 9
6 6 1
. . . . .x
8 9 2
3 2 1
. . . . .x
5 8 9
3 1 7
. . . . .x
7 9 6
3 0 9
. . . . .x
1 0 8
6 5 4
. . . . .x
8 1 5
1 0 2
. . . . .x
6 1 3
8 3 9
. . . . . .x
1 2 3
4 5 6
7 8 9
10 11 12
7
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
35
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
6
TEST
Doal Saylarla lemler
5. Snf Matematik
61. Bir yumurta iftliinde birinci haftada 45
614, ikinci haftada 43 986 yumurta retildi.
Bu yumurta iftliinde iki haftada top-lam ka yumurta retilmitir?
A) 89 500 B) 89 590
C) 89 700 D) 89 600
2. Pazara gtrlen 10 350 kg mandalinann bir gnde 8675 kg satld.
Geriye ka kilogram mandalina kalm-tr?
A) 1575 B) 1665
C) 1670 D) 1675
3. - 2417 = 54805
ileminde yerine aadakilerden hangisi yazlmaldr?
A) 57 222 B) 52 488
C) 57 618 D) 57 869
4.
1 7 A 7 CB 2 1 7
1 3 0 5 9
Yukardaki karma ileminde A, B, C ye-rine gelmesi gereken rakamlarn toplam aadakilerden hangisidir?
A) 15 B) 14 C) 13 D) 12
5.
9 4 0 0 5a b c d e7 0 4 3 8
Yukardaki ilemde a, b, c, d, e yerine gelmesi gereken rakamlarn say deer-lerinin toplam aadakilerden hangisi-dir?
A) 21 B) 22 C) 23 D) 24
6. 1, 3, 4, 6, 7 rakamlar ile yazlabilecek be basamakl en byk ift doal say ve en kk ift doal saylarn fark katr?
A) 62 964 B) 62 838
C) 62 985 D) 62 994
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik36
Doal Saylarla lemler
7. Bir giyim maazas bir yaz sezonunda ta-nesi 39 olan tirtlerden 986 tane satm-tr.
Tirtlerin satndan ne kadar gelir elde edilmitir?
A) 37 454 B) 38 354
C) 38 453 D) 38 454
8. Sel felaketine urayan 416 ailenin her biri-ne devlet tarafndan 917 yardm yapld.
Felakete urayan bu ailelere toplam ka lira yardm yaplmtr?
A) 1 301 472 B) 381 472
C) 392 685 D) 392 784
9. 300 X 100 = 3000
490 X 1000 = 490 000
7400 X 10 = 740 000
510 X 1000 = 51 000
300 X 10 = 3000
Yukardaki tabloda verilen ilemlerin ka tanesi dorudur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
10. Bir saynn 26 kat ile 12 katnn fark, bu saynn ka katdr?
A) 17 B) 16 C) 15 D) 14
11. Haftada 476 damacana su satan bir sa-tc 50 hafta sonra ka damacana su sa-tar?
A) 23 964 B) 23 800
C) 25 704 D) 23 600
12. 457 saysnn 17 katnn 364 eksii aa-dakilerden hangisidir?
A) 7495 B) 7460
C) 7419 D) 7405
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 37
Doal Saylarla lemler
D. Doal Saylarla Blme lemi
Bir sayda, baka bir saynn ka defa ol-duunu bulmak iin srekli karma ilemi yaplr. Bunun ksa yoldan yaplna blme ilemi denir.
Blnen Blen = Blm
Blnen
Kalan
Blen
Blm
Kaln 0 (sfr) olan blme ilemine kalansz blme ilemi denir.
Kalansz blme ileminin salamas blen ile blm arplarak yaplr. Bu arpm bl-nene eit ise yaplan ilem dorudur.
Blnen = Blen x Blm
256 16 ilemini yapalm. Doruluunu kontrol edelim.
256 16
256
16
161
256
16
9696
00 Kalan
16
16
1 61 6
9 61 6
2 5 6 ilem doru
x
+
lem Kontrol
6570 365
ilemini yapalm. Doruluunu kontrol edelim.
rnek Soru
3 6 5
2 9 2 03 6 5
1 8
6 5 7 0
x
+
6570 365
6570
365
292
365
1
6570
365
29202920
0000 Kalan
lem kontrol
365
18
ilem doru
zm
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik38
Doal Saylarla lemler
Kalan 0 (sfr) olmayan blme ilemine ka-lanl blme ilemi denir. Kalanl blme ileminin salamas yaplrken blen ile blm arplr. arpm ile kalan top-lanr. Bu ilemin sonucu blnene eit ise yaplan ilem dorudur.
Blnen = (Blen x Blm) + Kalan
8237 : 305
ilemini yapalm. Doruluunu kontrol edelim.
rnek Soru
3 0 52 7
2 1 3 56 1 0
8 2 3 58235 + 2 = 8237
x
+
8237 305
8237610
213
3052
8237 610
2137 2135 0002 Kalan
lem kontrol
30527
zm
Aadaki blme ilemlerini yapnz.
170 1511
406 19
17 4320 42
4103 102 500 12
3630 12 8251 13
4600 23 9564 84
27817
Altrmalar
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 39
Doal Saylarla lemler
Bir Blme leminde Verilmeyen Bleni veya Blneni Bulma
Blnen Blen
Blm
Kalansz bir blme ileminde blnen, blen ve blmn arpmna eittir.
Blnen = Blen x Blm
............ 2 21 8 2
0 0 0 0
Yukardaki ilemde verilmeyen blneni bulalm.
rnek Soru
Blneni, 22 ile 182yi arparak bulabiliriz.
1 8 22 2
3 6 43 6 4
4 0 0 4Blnen 4004 tr.
x
+
zm
Blnen
Kalan
Blen
Blm
Kalanl bir blme ileminde blneni bulur-ken nce blen ile blm arparz. Elde et-tiimiz arpma kalan ekleriz.
Blnen = (Blen x Blm) + Kalan
............ 2 2 82 8
6
Yukardaki ilemde verilmeyen blneni bulalm.
rnek Soru
Blneni, 228 ile 28i arpp sonucu 6 ile toplayarak buluruz.
2 2 82 8
1 8 2 44 5 66 3 8 4
Blnen 6390 dr.
x
+
6 3 8 46
6 3 9 0+
zm
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik40
Doal Saylarla lemler
Blnen Blen
Blm
Kalansz bir blme ileminde bleni, blne-ni blme blerek bulabiliriz.
Blen = Blnen : Blm
..........5 4 7 41 7
Yukardaki ilemde verilmeyen bleni bu-lalm.
rnek Soru
Blnen say blme blnrse blen say elde edilir.
Blen : 322dir.
5 4 7 45 10 3 7
3 4
3 40 3 4
0 0
3 2 21 7
zm
Blme leminin Sonucunu Tahmin Etme
Aadaki blme ilemlerinde blm tahmin edelim.
225 : 21 = ........21in katlarn dnelim. 21in 10 kat 210dur. O hlde blm, 10dan biraz byk bir say ol-maldr.
3825 : 30 = ......... 30un katlarn dnelim. 30un 120 kat 3600dr. O hlde blm 120den biraz byk olmaldr.
316 : 21 = ........
Yukardaki blme ileminde blm tah-min edelim.
rnek Soru
316y en yakn olduu yzle, 21i en ya-kn olduu onlua yuvarlayarak sonucu tah-min edebiliriz.
3 1 6 3 0 0
Tahminimiz 15tir
300 20ye blelim2 1 2 0
3 0 02 01 0 01 0 0
0 0 0
1 52 0
zm
-
8
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
41
UYGULAMA
Doal Saylarla lemler
NTE
1.
5. Snf Matematik
A. Aadaki blme ilemlerinin sonucunu tahmin ediniz. Tahmin sonucuyla ilem sonucunu karlatrnz.
Tahmini sonu lem sonucu
3830 9 = ..................
1218 6 = ..................
409 8 = ...................
408 6 = ...................
8
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik42
Doal Saylarla lemler
arpma ve Blme Arasndaki liki
arpma ileminin doruluu blme ilemiyle, blme ileminin doruluu arpma ilemiyle kontrol edilebilir.
7 x 9 ilemini yapalm ve doruluunu kontrol edelim.
rnek Soru
7 x 9 = 6363 9 = 7
zm
96 8 ilemini yapalm ve doruluunu kontrol edelim.
rnek Soru
96 8 = 128 x 12 = 96
zm
Aada verilen ilemleri yapnz ve doruluunu kontrol ediniz.
9 x 8 = .............................. .... = ..........................
18 x 9 = .............................. .... = ..........................
84 7 = .............................. x .... = ..........................
72 6 = .............................. x .... = ..........................
Altrmalar
Parantezli lemler Parantezli ilemlerde ncelikle parantezin
iindeki ilem yaplr.
(142 + 18) 4 = ?
rnek Soru
(142 + 18) 4 =
160 4 = 40
zm
(20 x (249 3)) = ?
rnek Soru
20 x (249 3) =
20 x 83 = 1660
zm
-
9
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
43
UYGULAMA
Doal Saylarla lemler
NTE
1.
5. Snf Matematik
A. Sadece 4 saysn, drt ilemi ve parantezi kullanarak 1den 20ye kadar olan doal saylar elde ediniz.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
B. Aada verilen parantezli ilemleri yapnz.
(38 x 64) 119 =
2768 + (1292 19) =
28 x (5760 5) =
(9828 9) + 829 =
(5672 1544) 32 =
9863 (159 x 18) =
1. 2.
5. 6.
3. 4.
9
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik44
Doal Saylarla lemler
E. Bir Doal Saynn Karesi ve Kp
Bir doal sayy, kendisiyle arpmay o sa-ynn stne 2 yazarak gsterebiliriz.
Bir doal sayy kendisi ile arpmaya, o saynn karesi denir. 32, n karesi diye okunur.
3 x 3 = 32
Bir doal sayy kendisiyle iki kez arpmay, stne 3 yazarak gsterebiliriz. Bir doal sayy kendisi ile iki kez arpmaya, o say-nn kp denir. 33, n kp diye okunur.
3 x 3 x 3 = 33
Bu ekildeki gsterime sl biimde gsterim denir.
Aadaki arpma ilemlerini sl biim-de gsterelim. Bu sl saylarn okunu-larn yanlarna yazalm.
5 x 5 = 52 (..........................)
23 x 23 = 232 (..............................)
7 x 7 x 7 = 73 (..........................)
19 x 19 x 19 = 193 (.................................)
rnek Soru
5 x 5 = 52 (..........................)Bein karesi
Yirmi n karesi
Yedinin kp
On dokuzun kp
23 x 23 = 232 (..............................)
7 x 7 x 7 = 73 (..........................)
19 x 19 x 19 = 193 (.................................)
zm
Aadaki arpma ilemlerini sl biim-de yazalm.
15 x 15 = 152
212
21 x 21 =
132
13 x 13 = 172
17 x 17 =
103
10 x 10 x 10 = 723
72 x 72 x 72 =
672
67 x 67 = 113
11 x 11 x 11 =
92 x 92 x 92 = 923
rnek Soru
Aada sl biimde verilen saylar arpma ilemi olarak yazalm.
42 = ....................
32 = ....................
93 = ....................
353 = ....................
172 = ....................
422 = ....................
163 = ....................
423 = ....................
53 = ....................
82 = ....................
223 = ....................
812 = ....................
122 = ....................
182 = ....................
523 = ....................
83 = ....................
4 x 4
3 x 3
9 x 9 x 9
35 x 35 x 35
17 x 17
42 x 42
16 x 16 x 16
42 x 42 x 42
5 x 5 x 5
8 x 8
22 x 22 x 22
81 x 81
12 x 12
18 x 18
52 x 52 x 52
8 x 8 x 8
rnek Soru
-
10
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
45
UYGULAMA
Doal Saylarla lemler
NTE
1.
5. Snf Matematik
A. Aada verilen arpma ilemlerini sl biimde yaznz.
4 5 6
7 8 9
10 11 12
13 x 13 = .......... 22 x 22 = .......... 14 x 14 = ..........
19 x 19 = .......... 24 x 24 = .......... 32 x 32 = ..........
70 x 70 x 70 = .........
94 x 94 x 94 = .........
18 x 18 x 18 = .........
91 x 91 = .......... 28 x 28 x 28 =.........
9 x 9 x 9 = ..........
1 2 3
B. Aadaki sl biimde verilen saylar arpma ilemi olarak yaznz.
62 =
282 = 932 =
502 =
283 =
353 =1 2 3
4 5 6
10
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
N
TE
1.
46
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
7 Doal Saylarla lemler
TEST
5. Snf Matematik
71. Bir snfta 24 tane sra vardr. 19 srada 2,
geriye kalan sralarda 3 renci oturmakta-dr.
Bu snfta ka renci vardr?
A) 59 B) 56 C) 53 D) 50
2. Bir ifti pazara gtrdi bir uval patate-sin yarsn satyor. Geriye 25 kg patates kalyor.
Satlanlardan nce uvalda ka kilog-ram patates bulunur?
A) 50 B) 48 C) 46 D) 44
3. enay, her ay 80 servis paras dyor. enay, 9 ayda ka lira servis paras de-
yecektir?
A) 720 B) 620 C) 380 D) 480
4. Krtasiyeci, tanesi 20 Kr olan kitap kaplama kdndan 7682 tane satt.
Krtasiyeci bu sattan ka kuru gelir elde etmitir?
A) 153 680 B) 15 360
C) 153 640 D) 153 620
5. 7 1 6 C
5 7 3 D D
1 2 9 0 2 D
7 1 6 C
1 Cx
+
Yukarda verilen ilemde C ve D yeri-ne gelmesi gereken rakamlarn toplam katr?
A) 12 B) 13 C) 14 D) 15
6. Ali Bey, i yerinde bir gnde 7 saat alyor. Buna gre Ali Bey, 120 gnde i yerinde
ka saat alr?
A) 940 B) 850 C) 842 D) 840
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik 47
Doal Saylarla lemler
7. 1200 kg pirin 40 kglk uvallara konula-caktr.
Bunun iin ka uval gerekir? A) 23 B) 30 C) 31 D) 32
8. 12 kg havutan, 4 litre havu suyu elde edi-liyor. Bir pastane, 160 litre havu suyu elde etmek istiyor.
Bunun iin ka kg havu gerekir?
A) 680 B) 560 C) 480 D) 320
9. 5 m uzunluundaki bir tahta paras 10 cmlik paralara ayrlyor.
Buna gre 10 cmlik ka para elde edi-lir?
A) 5 B) 50 C) 500 D) 5000
10. 5in karesi ile 6nn kpnn toplam katr?
A) 61 B) 191 C) 241 D) 361
11. 14 x = 8736 Yukardaki ilemde verilmeyen arpan
aadakilerden hangisidir?
A) 624 B) 614 C) 424 D) 328
12. Aadaki eitliklerden hangisi yanl-tr?
A) 427 = 42 + 23 + 73
B) 371 = 33 + 73 + 13
C) 370 = 33 + 73 + 03
D) 153 = 13 + 53 + 33
13. Bir ifti pazara gtrd fndn yars-nn yarsn satyor.
Geriye 120 kg fndk kaldna gre ifti pazara ka kilogram fndk gtrm-tr?
A) 160 B) 140 C) 120 D) 80
-
Doa
l Say
lar
/ Do
al S
ayla
rla
lem
ler
le
yen
Zeka
Yay
nla
r
N
TE
1.
5. Snf Matematik48
Doal Saylarla lemler
14. Efe, 4 ve 5 puanlk sorularn olduu ma-tematik snavnda 16 soruya doru cevap vermi ve 73 puan almtr.
Efe ka tane 4 puanlk soruyu doru ce-vaplamtr?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
15. Seda ile zgenin paralarnn toplam 210 TLdir.
Seda, zgeye 15 TL verirse ikisinin pa-ralar eit olacana gre balangta Sedann ka TLsi vardr?
A) 130 B) 125 C) 120 D) 110
16. Sema Hanm marketten 5 kg portakal ile 2 kg elma alarak 23 TL dyor.
1 kg portakal, 1 kg elmadan 1 TL ucuz olduuna gre 1 kg elmann fiyat ka TLdir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
17. Bir blme ileminde blm 12, kalan 5 ise blnen say en az ka olur?
A) 83 B) 77 C) 76 D) 74
18. Bir yemek kuyruunda Sahra srann tam banda, Zeynep ise srann ortasndadr. Sahra ile Zeynep arasnda 15 kii vardr.
Buna gre bu yemek kuyruunda ka kii vardr?
A) 30 B) 31 C) 32 D) 33
19. ki salonu olan bir sinemann A salonunda 135 seyirci, B salonunda, A salonundaki seyirci saysnn 40 eksiinin 2 kat kadar seyirci vardr.
Buna gre sinemada toplam ka seyirci vardr?
A) 340 B) 325 C) 310 D) 305
20. 4 tane e kat st ste konularak 6 eit paraya ayrlyor.
Oluan para says aadakilerden hangisidir?
A) 36 B) 30 C) 28 D) 24