su Ürünleri ticari sınıflandırma 1 cetveli ve...
TRANSCRIPT
Su Ürünleri Ticari Sınıflandırma Cetveli ve Standartları
Prof. Dr. Saadet KARAKULAK
i.Ü. Su Ürünleri Fakültesi
1
İstanbul Gürpınar Su Ürünleri Hali
452.000 m2 alan, 80 gemi, 800 araç, 250 ton/gün ürün kapasiteliTesis bünyesinde; master sef eşliğinde balık pişirme gösteri merkezi, restorantlar, perakende satış noktaları, dinlenme alanları, süs havuzları, yürüyüş parkurları, konferans salonları, banka, cami, otopark vb. sosyal yaşam alanları
3
İstanbul Üniversitesi, Su Ürünleri FakültesiProf. Dr. Saadet KARAKULAKYard. Doç. Dr. Yasemin TOSUNDr. Şafak ULUSOYArş. Gör. Taner YILDIZArş. Gör. Uğur UZER
İstanbul Su Ürünleri HaliMehmet ÖZGENM. Fahrettin BAKİMehmet UÇARTuğba GÜRSELDr. Mustafa ÜN
İstanbul Deniz Ürünleri Avcıları ve Üreticileri BirliğiAli GÜNEYMurat KULAhmet MENEKŞE
İstanbul Su Ürünleri Komisyoncuları DerneğiOktay KIRIŞVeysel SAĞDIÇOğuz KOYUN
6
Ortak Pazarlama Standartları
ürün kalitesini iyileştirmeyi,
üretici ve tüketiciler için pazarlamayı kolaylaştırmayı
haksız rekabeti önlemeyi amaçlamaktadır.
7
Ortak Pazarlama Standartları
Bu standartlar özellikle kalite, boy ya da ağırlık, paketleme, sunumve etiketlemeye göre sınıflandırmayı kapsar. Ürünler standartlarauymadıklarında, satış amacıyla sergilenmesi, satışa sunulması vesatılması yasaktır. Bu standartların uygulanması beraberinde üründenetimini de getirmektedir.
8
AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİBelli Balıkçılık Ürünlerinin Ortak Pazarlama Standartlarını İfade Eden 26 Kasım 1996 Tarihli Ve 2406/96 (Ec) Sayılı Konsey Tüzüğü
9
Su Ürünleri Kalite Değerlendirmesinde
Tazelik Kategorileri
Boyut Kategorileri
10
Ürünlerin tazeliklerinin belirlenmesinde organoleptik yani duyusal incelemeyedayalı objektif kriterlerden faydalanılır. Bunun için su ürünlerinin derisine,gözlerine, solungaçlarına ve kokusuna bakılarak değerlendirme yapılmaktadır.
Balık, kıkırdaklı balıklar, kafadan bacaklılar ve Norveç istakozu için Ekstra, Aveya B,
Karides için Ekstra veya A olarak tanımlanmakta,
İnsan tüketimine uygun olmayan balıklara ilişkin kriterler ise, “KabulEdilemez/Tüketilemez” kategorisinde sınıflandırılır.
Tazelik Kategorileri
11
Ekstra sınıfı için; sıkıştırma/baskı izleri, yaralar, lekeler ve renk bozukluklarıolmamalıdır.
A sınıfı için; lekeler ve renk bozuklukları olmamalıdır.
B sınıfı için; baskı izleri ve yüzeysel yaralanmalar olabilir fakat leke ve renkbozuklukları olmamalıdır.
Her parti aynı tazelik derecesinde ürünler içermelidir. Bir ürün partisi tazeise, bu partinin aynı tür ürünlerden oluşması ve aynı avlanma sahası ile aynıbalıkçı teknesinden gelmiş olması gerekmektedir.
Tazelik Kategorileri
12
Söz konusu ürünler bu kapsamda boyları, ağırlıkları veya kilogram başınadüşen balık sayısı esas alınmak suretiyle sınıflandırılırlar. Bununla birliktekarides, yengeç, deniz tarağı ve deniz salyangozlarında boyut kategorilerinegöre yapılan sınıflandırmada, kabuk genişliği dikkate alınmaktadır.
Her partide aynı boyutta ürünler yer almalıdır.
Boyut Kategorileri
13
İstanbul Balık Hali’ne diğer ülkelerden gelen ürünler bulunmakta olup, buürünlerin de pazarlama standartlarına uyması gerekmektedir. Bu da, ürününambalajı üzerinde ek bilgilerin yer alması gerektiği anlamını taşımaktadır.
Diğer Ülkelerden Gelen Ürünler
14
Tüketicinin satın aldığı ürünler hakkında bilgilendirilmesi de düşünülmüştür.
Elektronik ortamda alınacak ürünlerin etiketinde;
- türün ticari ismi,
- üretim yöntemi (denizde veya iç sularda avlanmış veya yetiştirilmiş)
- avcılık sahası
- av aracı
- balık nakil tipi gibi bilgiler yer alacaktır.
Tüketici Bilgisi
Kemikli Balıklar – 112 adet
Kıkırdaklı Balıklar – 6 adet
Kafadanbacaklılar – 4 adet
Deniz Kabukluları – 24 adet
Su Ürünleri Grupları
15
Değerlendirme
1.SINIF Ekstra kalite
1.Sınıf A kalite
1. Sınıf B kalite
2.SINIF Ekstra kalite
2.Sınıf A kalite
2. Sınıf B kalite
Kabul edilemez / Tüketilemez
Kalite Değerlendirmesi
İthal Edilen Su Ürünleri – 9 adet
Kriterler
Tazelik kategorisi Kabul edilemez (1)
Ekstra A B
Görünüş o Parlak, parıltılı renk,
Sulu, şeffaf mukoza
o Parlak fakat parıltılı
değil, Hafifçe
bulanık mukoza
o Renkte solma ve
donuklaşma, Süt gibi
o Mat pigmentasyon ,
Sarımsı gri, opak
mukus
o (2)
Göz o Konveks; siyah parlak
göz bebeği; şeffaf
kornea
o Konveks ve hafifçe
batmış, siyah mat göz
bebeği, hafifçe opal
kornea
o Düz; opal kornea;
opak göz bebeği
o Merkezi konkav; gri
göz bebeği ; Süt gibi
kornea (2)
Solungaçlar o Parlak renk ; mukus
yok
o Daha az renkli, şeffaf
mukus
o Kahverengi/gri,
renksizleşiyor; kalın
opak mukus
o Sarımsı; kalın süt gibi
mukus (2)
Koku o Taze yosun kokusu,
keskin, iyot
o Yosun kokusu yok, nötr
koku
o Hafif sülfürlü, yağlı, bozulmuş/ekşimiş veya çürümüş meyve kokusu
o Çürümüş ekşi (3)
Etin Yapısı o Çok sıkı, sert o Hafif sert, sıkı o Hafifçe yumuşak o Yumuşak (gevşek) (3)
BALIKLARDA TAZELİK KRİTERLERİ
GENEL OLARAK BALIKLAR (DENİZ BALIKLARI)
16
Kriterler
Tazelik kategorisi Kabul edilemez
(1) Ekstra A B
Göz o Konveks; Çok Parlak
ve Gökkuşağı
Renginde; Küçük Göz
Bebeği
o Konveks ve Hafifçe
Batmış, Parlaklıkta ve
Parıltıda Kayıp, Oval
Göz Bebeği,
o Düz; Mat o Konkav; Sarımsı (2)
Görünüş o Kısmen Ölüm Sertliğinde Deride Az Miktarda Temiz Mukus Var
o Ölüm Sertliğinde
Aşaması Geride Kalmış;
Deride ve Özellikle
Ağızda ve Solungaç
Açıklıklarında Mukus
Yok
o Ağızda ve Solungaç
Açıklıklarında Az Bir
Mukus; Hafifçe
Düzleşmiş Çene
o Ağızda Ve Solungaç
Açıklıklarında Fazla
Miktarda Mukus(2)
Koku o Yosun Kokusu o Koku Yok veya Çok Hafif Bayatlama Kokusu, Fakat Amonyak Kokusu Değil
o Hafif Amonyak, Ekşi o Keskin AmonyakKokusu (2)
KIKIRDAKLI BALIKLAR
Köpek Balığı, Tırpana, Rina, Vatoz, Folya Türü Balıklar
17
KAFADAN BACAKLILAR
Kriterler
Tazelik kategorisi
Ekstra A B
Deri o Parlak, Deri Ete Yapışık o Mat, Deri Ete Yapışık o Renksiz, Etten Kolaylıkla
Ayrılıyor
Et o Çok Sıkı, İnci Beyazlığı o Sıkı, Tebeşir Beyazlığı o Hafifçe Yumuşak;
Pembemsi Beyaz veya
Hafifçe Sarı
Tentaküller (bacaklar) o Ayırmaya Dirençli o Ayırmaya Dirençli o Daha Kolay Ayrılıyor
Koku o Taze Yosun Kokusu o Yosun Kokusu Yok, Nötr
Koku
o Mürekkep Kokusu
Aktapot, Kalamar, Sübye ….
18
DENİZ KABUKLULARI
Kriterler
Tazelik kategorileri
Ekstra A
Minimum
gereklilikler
o Karidesler Bir Konteynerden
Diğerine Transfer Edilirken Ayrı
Ayrı Dökülmeli , Ette Yabancı
Koku Olmamalı
o Ekstra Kategorisiyle Aynı
Görünüş:
derin- su karidesi (prawn- jumbo
karides)
o Tekdüze Pembe , Kabuğun Yüzeyi:
Nemli ve Parlak , Karideslerde Kum,
Mukus ve Diğer Yabancı Cisimler
Olmamalı
o Kafanın Kararma İhtimaliyle Birlikte
Pembe
Kabuk çıkarılırken ve çıkarıldıktan
sonra et koşulları
o Kabuklar Kolaylıkla Fakat Teknik Olarak Kaçınılmaz Et Kayıplarıyla Çıkarılır. Sıkı Ama Sert Değil
o Kabuklar Daha Az Kolay, Küçük
Et Kayıplarıyla Çıkar , Daha Az
Sıkı, Hafifçe Sert
Parçalar o Ara Sıra Olan Karides Parçaları
Kabul Edilir .
o Küçük Miktardaki Karides Parçaları
Kabul Edilir
Koku o Taze Yosun, Hafif Tatlı Koku o Mayhoş, Yosun Kokusu Yok
19
HAMSİL: Engraulis encrasicolus (Linnaeus,
1758)
İ: European anchovy
A: Anchovis
F: Anchois commun
TAZELİKo Ekstra
o A
o B
o D (SATILAMAZ)
o 09 cm altı (SATILAMAZ)
o 1. Sınıf: 12 cm üstü
o 2. Sınıf: 10-12 cm
Avcılık Tarihi : …./…../ (! Avcılığı Yasak Dönem Tarihlerinde Satılamaz.)
SINIF
o 3. Sınıf: 9-10 cm
o 1. Sınıf Ekstra
o 2. Sınıf Ekstra
o 3. Sınıf Ekstra
o 1. Sınıf A Kalite
o 2. Sınıf A Kalite
o 3. Sınıf A Kalite
o 1. Sınıf B Kalite
o 2. Sınıf B Kalite
o 3. Sınıf B Kalite
KALİTE KRİTERLERİ
Avcılık Bölgesio Doğu Karadeniz
o Marmara
o Egeo Doğu Akdeniz o İstanbul Boğazı
o Çanakkale Boğazı
Avlandığı Av Aracıo Gırgır o Trol o Uzatma Ağ o Olta o Dalyan o Diğer
Balığın Beslenme Durumuo Yemli o Yemsiz
Taşıma Şeklio Frigo Araço Tekne ile gelenler o Buzsuzo Buzlu
o Batı Akdeniz o Batı Karadeniz o Orta Karadeniz
Balığın Cinsiyetio Erkek o Dişi
20
LÜFERL: Pomatomus saltatrix (Linnaeus, 1766)
M: Defne Yaprağı, Çinekop, Sarıkanat, Lüfer, Kofana
İ: Bluefish
A: Blaubarsch
F: Tassergal
TAZELİKo Ekstra
o A
o B
o D (SATILAMAZ)
o 20 cm altı (SATILAMAZ)
o 1. Sınıf: 35 cm üstü
o 2. Sınıf: 30-35 cm
Avcılık Tarihi : …./…../ (! Avcılığı Yasak Dönem Tarihlerinde Satılamaz.)
o 4. Sınıf: 20-25 cm
SINIF
o 3. Sınıf: 25-30 cm
o 1. Sınıf Ekstra
o 2. Sınıf Ekstra
o 3. Sınıf Ekstra
o 4. Sınıf Ekstra
o 1. Sınıf A Kalite
o 2. Sınıf A Kalite
o 3. Sınıf A Kalite
o 4. Sınıf A Kalite
o 1. Sınıf B Kalite
o 2. Sınıf B Kalite
o 3. Sınıf B Kalite
o 4. Sınıf B Kalite
Avcılık Bölgesio Doğu Karadeniz
o Marmara
o Egeo Doğu Akdeniz o İstanbul Boğazı
o Çanakkale Boğazı
Avlandığı Av Aracıo Gırgır o Trol o Uzatma Ağ o Olta o Dalyan o Diğer
Balığın Beslenme Durumuo Yemli o Yemsiz
Taşıma Şeklio Frigo Araço Tekne ile gelenler o Buzsuzo Buzlu
o Batı Akdeniz o Batı Karadeniz o Orta Karadeniz
Balığın Cinsiyetio Erkek o Dişi
KALİTE KRİTERLERİ
21
BEYAZ KUM MİDYESİL: Chamelea gallina (Linnaeus, 1758)
İ: striped venus
A: venusschelp
F: venus, galinette
o 1. Sınıf Ekstra
o 2. Sınıf Ekstra
o 1. Sınıf A Kalite
o 2. Sınıf A Kalite
o 1. Sınıf B Kalite
o 2. Sınıf B Kalite
Avcılık Bölgesio Doğu Karadeniz
o Marmara
o Egeo Doğu Akdeniz o İstanbul Boğazı
o Çanakkale Boğazı
Avlandığı Av Aracıo Trol o Algarna o Dalgıç o Diğer
Taşıma Şekli
o Frigo Araço Tekne ile gelenler o Buzsuzo Buzlu
o Batı Akdeniz o Batı Karadeniz o Orta Karadeniz
TAZELİKo Ekstra
o A
o B
o D (SATILAMAZ)
o 1. Sınıf: 2,5 cm üstü
o 2. Sınıf: 1,7-2,5 cm
SINIF
Avcılık Tarihi : …./…../ (! Avcılığı Yasak Dönem Tarihlerinde Satılamaz.)
o 1,7 cm altı (SATILAMAZ)
KALİTE KRİTERLERİ
22
MAVİ YENGEÇL: Callinectes sapidus Rathbun, 1896
İ : Blue crab
F: Crabe bleu
İs: Cangrejo azul
o 1. Sınıf Ekstra
o 2. Sınıf Ekstra
o 1. Sınıf A Kalite
o 2. Sınıf A Kalite
o 1. Sınıf B Kalite
o 2. Sınıf B Kalite
Avcılık Bölgesio Doğu Karadeniz
o Marmara
o Egeo Doğu Akdeniz o İstanbul Boğazı
o Çanakkale Boğazı
Avlandığı Av Aracıo Trol o Algarna o Dalgıç o Diğer
Taşıma Şekli
o Frigo Araço Tekne ile gelenler o Buzsuzo Buzlu
o Batı Akdeniz o Batı Karadeniz o Orta Karadeniz
TAZELİKo Ekstra
o A
o B
o D (SATILAMAZ)
o 1. Sınıf: 18 cm üstü
o 2. Sınıf: 13-18 cm
SINIF
Avcılık Tarihi : …./…../ (! Avcılığı Yasak Dönem Tarihlerinde Satılamaz.)
o 13 cm altı (SATILAMAZ)
Canlılık Durumu
o Canlı
o Ölü
KALİTE KRİTERLERİ
23
DERİNSU KIRMIZI KARİDESİL: Aristaeomorpha foliacea (Risso, 1827)
İ : Giant red shrimp
F: Gambon rouge
İs: Gamba española
Avcılık Bölgesio Doğu Karadeniz
o Marmara
o Egeo Doğu Akdeniz o İstanbul Boğazı
o Çanakkale Boğazı
Avlandığı Av Aracıo Trol o Algarna o Dalgıç o Sepet/Pinter
Taşıma Şekli
o Frigo Araço Tekne ile gelenler o Buzsuzo Buzlu
o Batı Akdeniz o Batı Karadeniz o Orta Karadeniz
o Diğer
TAZELİKo Ekstra
o A
o B
o D (SATILAMAZ)
o 1. Sınıf: 25-40 Adet/Kg
o 2. Sınıf: 41-60 Adet/Kg
o 4. Sınıf: 81-110 Adet/Kg
SINIF
o 3. Sınıf: 61-80 Adet/Kg
o 5. Sınıf: 110-150 Adet/Kg
o 1. Sınıf Ekstra
o 2. Sınıf Ekstra
o 3. Sınıf Ekstra
o 4. Sınıf Ekstra
o 1. Sınıf A Kalite
o 2. Sınıf A Kalite
o 3. Sınıf A Kalite
o 4. Sınıf A Kalite
o 1. Sınıf B Kalite
o 2. Sınıf B Kalite
o 3. Sınıf B Kalite
o 4. Sınıf B Kalite
o 5. Sınıf Ekstra o 5. Sınıf A Kalite o 5. Sınıf B Kalite
Avcılık Tarihi : …./…../ (! Avcılığı Yasak Dönem Tarihlerinde Satılamaz.)
KALİTE KRİTERLERİ
24
SOMONL: Salmo salar (Linnaeus, 1758)
İ: Atlantic salmon
TAZELİKo Ekstra
o A
o B
o D (SATILAMAZ)
o 1. Sınıf: 5 Kg/Adet üstü
o 2. Sınıf: 4-5 Kg/Adet
Paketleme Tarihi: …./…../……..
SINIF
o 3. Sınıf: 4 Kg/Adet altı
o 1. Sınıf Ekstra
o 2. Sınıf Ekstra
o 3. Sınıf Ekstra
o 1. Sınıf A Kalite
o 2. Sınıf A Kalite
o 3. Sınıf A Kalite
o 1. Sınıf B Kalite
o 2. Sınıf B Kalite
o 3. Sınıf B Kalite
Menşei:
o ………
İthalat Tarihio ……/……./……
Üretim Şekli
o Yetiştiricilik
İşlenme Durumu
o Kafası ve içi alınmış
o İçi Alınmış
o Avcılık
o Fleto
KALİTE KRİTERLERİ
25