raport z wizyty studyjnej - sse.krakow.pl z wizyty... · raport z wizyty studyjnej odbytej w ramach...
TRANSCRIPT
1
RAPORT Z WIZYTY STUDYJNEJ odbytej w ramach projektu „SMART_KOM. Kraków w sieci inteligentnych miast”
Wiedeń, 18-23 maja 2014 r.
Opracowanie raportu: Urszula Madej
Celem wizyty studyjnej było zapoznanie się z przykładami dobrych praktyk z zakresu rozwiązań smart
city w obszarach: gospodarka, transport i komunikacja, środowisko, ludzie, jakość życia, inteligentne
zarządzanie, a także udział w konferencji REAL CORP 2014 dotyczącej tematyki smart city.
Poniższy raport przedstawia przebieg wizyty pod względem przeprowadzonych spotkań i wizyt
w miejscach świadczących o spełnianiu przez miasto założeń smart city.
Uczestnicy wizyty: Przedstawiciele Krakowskiego Parku Technologicznego – Lidera Projektu:
1. Krzysztof Jan Klęczar, Członek Zarządu KPT
2. Wojciech Przybylski, Dyrektor Działu Rozwoju KPT
3. Urszula Madej, Specjalista ds. sieciowania projektu SMART_KOM
Przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego – Partnera Projektu:
4. Stanisław Sorys, Członek Zarządu Województwa Małopolskiego
5. Joanna Domańska, p.o. Zastępcy Dyrektora Wydziału Rozwoju Gospodarczego UMWM
6. Jerzy Czajer, Kierownik Zespołu Polityki Przestrzennej w Departamencie Polityki Regionalnej
UMWM
7. Beata Bańdura, Inspektor w Zespole ds. Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego,
Departament Rozwoju Gospodarczego UMWM
8. Michał Kokoszka, Podinspektor w Zespole ds. Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego,
Departament Rozwoju Gospodarczego UMWM
Przedstawiciele Urzędu Miasta Krakowa – Partnera Merytorycznego Projektu:
9. Elżbieta Koterba, Zastępca Prezydenta ds. Rozwoju Miasta Krakowa
10. Rafał Kulczycki, Dyrektor Wydziału Rozwoju Miasta UMK
Wizyta studyjna w Wiedniu została zrealizowana w ramach projektu „SMART_KOM. Kraków w sieci
inteligentnych miast”, realizowanego w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007-2013.
2
Przebieg wizyty:
Poniedziałek, 19.05 godz. 9.30
Urząd Miasta Wiednia
Spotkanie wprowadzające w tematykę wizyty studyjnej prowadzone przez Rudolfa Giffingera.
Zdjęcie 1: Rudolf Giffinger, ekspert zagraniczny projektu SMART_KOM (mat. własne)
Miasto Wiedeń podzielone jest na 23 dzielnice zamieszkane przez ponad 1,74 mln osób, z czego
prawie 35% to ludność napływowa. W latach 2002-2012 przyrost liczby ludności w Wiedniu wyniósł
10,2%. Fakt ten znacząco wpływa na politykę rozwojową miasta, które musi sprostać dynamicznemu
wzrostowi liczby ludności.
Przez Wiedeń przepływa rzeka Dunaj. Jej obecne koryto przebiega na północ od centrum miasta –
bieg rzeki został sztucznie wyregulowany, żeby zapobiec potencjalnym skutkom powodzi. Również
w tym celu na rzece zbudowano 23-kilometrową wyspę (Donauinsel), a przez centrum miasta
przebiega kanał ulgi (Donaukanal), akcentując historyczną trasę rzeki.
Zdjęcie 2: Dunaj i wyspa na Dunaju (http://www.skyscrapercity.com/)
3
Zdjęcie 3: Kanał Dunaju w Wiedniu (http://www.aeiou.at/)
A co u nas?
Krakowskie starorzecze Wisły zostało zagospodarowane jako ulica Dietla i Starowiślna. Wzdłuż
ul. Dietla utworzono tzw. planty dietlowskie, tworząc jeden z większych ciągów zieleni w ścisłym
centrum miasta.
Poniedziałek, 18.05 godz. 10.00
Urząd Miasta Wiednia
Spotkanie z Dyrektorem ds. Rozwoju Miasta, Thomasem Madreiterem
„SMART CITY WIEN, or there is no smart city without smart citizen” – czyli inteligentne miasto nie
może istnieć bez inteligentnych mieszkańców. Smart city to problematyka społeczna i polityczna, nie
chodzi tylko o rozwiązania technologiczne takich firm jak IBM i Google.
Jednym z głównych obszarów działalności Wiednia w kierunku smart city jest transport – celem na
rok 2025 jest osiągnięcia 80-procentowego udziału tzw. „ekomobilności” w transporcie (łącznie
transport rowerowy, zbiorowy i pieszy). W 2012 r. udział ten wynosił 73%.
4
Zdjęcie 4: Fragment prezentacji Thomasa Madreitera
Zmierzanie do tego celu wspomagane jest przez użycie aplikacji opartych na otwartych danych. We
współpracy trzech landów została stworzona aplikacja multimodalna pozwalająca na obserwację
ruchu drogowego w czasie rzeczywistym, co pozwala na ocenę, kiedy faktycznie przyjedzie dany
środek transportu. Aplikacja pozwala stwierdzić ile czasu faktycznie zajmuje przejazd w dane miejsce
danym środkiem transportu, dzięki czemu decyzja o rezygnacji z samochodu jest prostsza.
Mieszkańcy korzystają z aplikacji opartych na otwartych danych również w innych dziedzinach, np.
porównując dzienne zużycie energii swojego gospodarstwa domowego z innymi.
A co u nas?
Popularna w Polsce aplikacja jakdojade.pl korzysta z danych wykupionych od MPK S.A. i nie
aktualizuje danych na bieżąco. Obejmuje jedynie transport autobusowy i tramwajowy w granicach
miast. W Krakowie popularne są również aplikacje pokazujące stan powietrza w mieście, pobierając
dane z kilku stacji kontroli powietrza.
Thomas Madreiter w swojej prezentacji wielokrotnie podkreślał, że smart city jest projektem
społecznym – przede wszystkim należy zmienić zachowania i przyzwyczajenia ludzi. Jest to ciągły
proces wdrażania innowacji – nie tylko technologicznych.
Innowacyjny musi być przede wszystkim system zarządzania miastem – w przypadku Wiednia
odbywa się to z wykorzystaniem narzędzi project management w 13 obszarach kluczowych, tzw.
„hot spots” rozwoju miasta.. Kontakt mieszkaniec – administracja miejska powinna odbywać się
w jednym, określonym miejscu – to urząd ma się zintegrować i skomunikować tak, żeby pomóc mu
jak najlepiej i jak najszybciej.
Jednym z priorytetów miasta jest też integracja miasta z okolicznymi miejscowościami, ponieważ
obecnie Wiedeń rozwija się dużo szybciej niż jego okolice.
5
Główne zasady planistyczne miasta Wiednia - kompaktowe planowanie miasta
- rozwój przebiegający wzdłuż głównych osi transportu publicznego
- priorytet odnowy miasta nad jego ekspansją
- utrzymanie gęstej sieci transportu publicznego
- zabezpieczenie i poprawa dostępu do terenów zielonych
- zrównoważone usługi komunalne i zarządzanie odpadami
Rewitalizacja
Proces rewitalizacji przebiega już od lat 80. Najpierw potrzebna jest rozmowa z mieszkańcami danego
obszaru, żeby dobrze zrozumieć ich priorytety. Rewitalizacja musi przebiegać w zgodzie z nimi, tak,
żeby nadal było ich stać na mieszkanie w danym miejscu, żeby nie musieli się przesiedlać. Strategia
rozwoju powinna być budowana wspólnie z kluczowymi interesariuszami, organizacjami
pozarządowymi, naukowcami, przedsiębiorcami, administracją.
Przykłady „smart rozwiązań” technologicznych:
- aplikacja umożliwiająca monitorowanie zużycia wody i energii elektrycznej w gospodarstwie
domowym
- aplikacja pokazująca aktualny stan natężenia ruchu w mieście, pozwalająca na optymalny wybór
środka transportu (dane aktualizowane są w czasie rzeczywistym, a nie tak jak w przypadku polskiego
„jak dojadę” – według publikowanych przez MPK rozkładów jazdy).
- SMILE – multimodalny system informacji o komunikacji miejskiej, międzymiastowej
i międzypaństwowej (poza autobusami i tramwajami obejmujący kolej i linie lotnicze)
Transformation Agenda of Low Carbon Cities
http://urbantransform.eu/
Agenda TRANSFORM zajmuje się możliwościami redukcji emisji CO2 w miastach w celu zrealizowania
lokalnych i unijnych celów 20-20-20:
- 20% mniejsza emisja dwutlenku węgla do atmosfery - 20% energii ze źródeł odnawialnych - 20% wzrost efektywności energetycznej. Agenda ma na celu znalezienie barier w osiąganiu powyższych celów oraz pomoc miastom
w transformacji w kierunku niższej emisyjności. Jest to konsorcjum europejskich miast (Amsterdam,
Kopenhaga, Genua, Hamburg, Wiedeń, Lyon) oraz przedsiębiorstw i innych partnerów jakościowo
i ilościowo wspierających miasta we wdrażaniu lepszych strategii energetycznych.
6
Zielona energia Wiednia współfinansowana przez jego mieszkańców
70% energii w Austrii pochodzi z elektrowni wodnych i z gazu. W kraju istnieje jedna elektrownia
węglowa, jednak Wiedeń w ogóle z niej nie korzysta – jedynym konwencjonalnym źródłem energii dla
Wiednia jest gaz.
Mieszkańcy Wiednia współfinansują funkcjonujące w mieście elektrownie słoneczne – ludzie chcą
być częścią zmiany i mieć udział w produkowaniu zasobów. Model jest atrakcyjny finansowo zarówno
dla spółki energetycznej jak i dla mieszkańców – wykupują część elektrowni, a następnie wynajmują
ją miastu zarabiając przy tym 3,5% i uzyskując zwrot z inwestycji po 20 latach. Produkując energię w
ten sposób, mieszkańcy płacą mniej za energię. Mieszkańcy mogą kupić 1-10 paneli, 10 pokrywa
zapotrzebowanie średniego gospodarstwa. Koszt jednego panelu to jednorazowo 950 euro.
Zdjęcie 5: Panele słoneczne przy cmentarzu Zentralfriedhof (mat. własne)
W Wiedniu działa poza tym największe osiedle budynków pasywnych w Europie – Eurogate (1700
mieszkań, 100 tys. m2).
Poniedziałek, 19.05 godz. 11.00
Urząd Miasta Wiednia
Spotkanie z Dyrektorem agencji Smart City Wien, Dominikiem Weissem
Agencja Smart City Wien założona została w 1995 kiedy Austria dołączyła do Unii Europejskiej.
Początkowo, finansowana przez UE i miasto, zajęła się strategią mobilności dla miasta. Teraz,
w obliczu nowych wyzwań, agencja stała się częścią odrębnej jednostki – Tina Vienna Urban
Technologies and Strategies (tina = transport, information, need assesment).
Tina Vienna to spółka publiczna 100% finansowana z miasta, powołana w celu wsparcia miasta
w planowaniu przestrzennym i innych tematach związanych z koncepcją smart city. Jako odrębna
jednostka miejska ma większe pole do organizacji działań w szerokim partnerstwie, możliwość
7
spojrzenia „z zewnątrz”. Umiejscowiona w strukturach obecnych wydziałów miasta nie działałaby tak
dobrze.
Poza wydziałem Smart City Wien, Tina Vienna ma w swoich strukturach również Centrum
Kompetencji Energetycznych, uczestniczy w szeregu sieci współpracy oraz międzynarodowych
i lokalnych projektach.
Tina Vienna pełni funkcję „wewnętrznej”, miejskiej agencji konsultingowej. Zatrudnia ok. 70 osób.
Finansowana jest głównie ze środków miejskich, jednak pieniądze na działania promocyjne
i wydarzenia pochodzą raczej od zewnętrznych partnerów. Usługi dla miasta Agencja świadczy
bezpłatnie.
Ulotka informacyjna Agencji:
http://www.tinavienna.at/sites/default/files/TINA%20Vienna_Smart%20City%20Wien_Agency_Initia
tive.pdf
Promocja koncepcji smart city
Miasto zorganizowało kampanię pod hasłem „Mamy 1,7 miliona mózgów, użyjmy ich”. Należy
podkreślić, że smart city to nie wymysł urzędników, ale wspólny interes wszystkich mieszkańców –
w proces zawsze zaangażowane są szkoły, uniwersytety i autorzy podręczników, żeby zapewnić
edukację od najmłodszych lat.
Poniedziałek, 19.05 godz. 13.00
Spotkanie z Hansem Kramarem (doktorantem Centrum Badań Regionalnych) i zwiedzanie Seestadt
Aspern
http://www.aspern-seestadt.at/en
Seestadt Aspern jest kluczowym projektem strategicznym miasta, realizowanym by sprostać
wyzwaniu, jakim jest ciągły wzrost populacji – przewiduje się, że w przeciągu najbliższych 20 lat
Wiedeń będzie liczył 2 mln mieszkańców. Dzielnica będzie służyć 20 000 mieszkańców oraz ma
stworzyć 20 000 nowych miejsc pracy. Czas realizacji inwestycji: 2007-2028.
8
Zdjęcie 6: Widok z metra na Seestadt Aspern (mat. własne)
Dzielnica o powierzchni 2,4 mln m2 budowana jest w północnowschodniej części Wiednia, 10 km od
centrum, wokół sztucznego jeziora, na terenie byłego lotniska. Plan zagospodarowania terenu został
przyjęty w 2007 r., kierunki rozwoju wyznaczone są na 20 lat. Już na początku budowy obszar został
połączony z miastem linią metra, a docelowo ma powstać tam dworzec kolejowy umożliwiający
dojazd do Bratysławy (30 min) i na lotnisko (15 min).
Początkowo dzielnica miała być ogrzewana z wykorzystaniem energii geotermalnej, jednak ze
względu na zbyt małą jej efektywność podjęto decyzję o podłączeniu dzielnicy do centralnego
systemu ogrzewania. Wszystkie budynki Aspern mają być zaopatrzone w panele słoneczne.
Aspern ma pełnić wiele funkcji – ma się tam znaleźć część mieszkalna, przedsiębiorstwa, firmy
usługowe, przestrzeń dla przemysłów kreatywnych. Ma stać się zatem nowym miastem
zaspokajającym wszystkie potrzeby mieszkańców.
Pierwszym budynkiem powstałym na terenie Aspern jest IQ Centre, budynek aktywny energetycznie
(produkuje o 15% więcej energii niż zużywa), zarządzany przez Vienna Business Agency (pełni funkcję
inkubatora przedsiębiorczości).
Zdjęcie 7: Siedziba IQ Centre w Seestadt Aspern (mat. własne)
9
Inwestycja realizowana jest w partnerstwie publiczno-prywatnym – miasto inwestuje w budowę,
mając potem gwarancję wykorzystania części lokali jako mieszkań komunalnych. Mieszkania mają być
przydzielane wg kryterium zarobkowego, na stałe – po przekroczeniu progu mieszkańcy nie
przenoszą się, dzięki czemu zachowane zostanie zróżnicowanie społeczne, które obok zróżnicowania
funkcjonalnego jest głównym założeniem nowych projektów urbanistycznych w Wiedniu.
Promocja projektu opiera się na przekazie, że w Aspern łączone są różne aspekty życia – na pytania
typu „żyć czy pracować?”, „rower czy samochód?”, „miasto czy wieś?” odpowiedź brzmi „oba”.
Zbudowano specjalną wieżę widokową, z której można obserwować postępy prac budowlanych, a na
jej ścianach zaprezentowane są wizualizacje dzielnicy i opisy koncepcji jej zagospodarowania.
Zdjęcie 8: Wieża widokowa w Seestadt Aspern (https://wien2025.at/site/aspern-wiens-grostes-stadtentwicklungsgebiet/)
A co u nas?
W Krakowie realizowany jest podobny projekt rozwojowy – „Nowa Huta Przyszłości”. Głównym
elementem projektu nie są jednak budynki mieszkalne, a centrum biznesowe, park technologiczny
i obszar rekreacji.
Inwestycja jeszcze nie została rozpoczęta, jednak projekt „Nowa Huta Przyszłości” już wzbudza
kontrowersje wśród mieszkańców – nakład Miasta na promocję projektu jest nieporównywalny z tym
w Seestadt Aspern, co skutkuje brakiem informacji a nawet dezinformacją.
10
Poniedziałek, 19.05 godz. 17.00
Zwiedzanie nowego Kampusu Uniwersytetu Wiedeńskiego
Zdjęcie 9: Nowy kampus Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu (mat. własne)
Zdjęcie 10: Uczestnicy wizyty w budynku biblioteki Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu (mat. własne)
11
Wtorek, 20.05 godz. 14.00
Zwiedzanie elektrowni słonecznej przy Cmentarzu Centralnym
Informacje o modelu funkcjonowania elektrowni zostały przedstawione w ramach pierwszego
spotkania (sekcja „zielona energia Wiednia”).
Zdjęcie 11: Uczestnicy wizyty podczas rozmowy z koordynatorami projektu obywatelskiej elektrowni słonecznej (mat. własne)
Wtorek, 20.05 godz. 17.00
Spittelau – zwiedzanie spalarni śmieci i stacji grzewczo-chłodzącej wody
Spittelau jest jedną z czterech spalarni śmieci funkcjonujących w Wiedniu. Jej przebudowa wg
projektu znanego architekta Friedensreicha Hundertwassera sprawiła, że budynek stał się niemal
atrakcją turystyczną i jedną z lepiej rozpoznawalnych sylwetek panoramy miasta.
Zdjęcie 12: Budynek spalarni śmieci w Wiedniu (prezentacja firmy Wien Energie)
12
Atrakcyjne dla miasta nie są jedynie walory estetyczne spalarni, ale przede wszystkim jej aspekt
ekologiczny – w trakcie przebudowy elektrowni zamontowano najnowocześniejsze filtry
zapobiegające przenikaniu szkodliwych substancji do atmosfery oraz wprowadzono inteligentny
system zasilania pracy spalarni. Do spalania wykorzystywane jest powietrze zasysane z komory
składowania odpadów (co zapobiega wydostawaniu się zapachu na zewnątrz), a do schładzania
systemu wykorzystywana jest woda z Dunaju (oczyszczona, wraca do rzeki czystsza niż pierwotnie).
W Wiedniu przetworzeniu ulega 90% śmieci. Ciepło powstałe w trakcie spalania odpadów ogrzewa
wiedeńskie gospodarstwa domowe, a schłodzona wykorzystywana jest np. w klimatyzacji miejskiego
szpitala.
A co u nas?
Obecnie w Krakowie przetwarzanych jest jedynie 14% odpadów reszta trafia na składowisko odpadów
komunalnych komunalnych Barycz, które przy tym obciążeniu do 2016 r. zostanie całkowicie
zapełnione.
Od lipca 2013 r. Gmina Kraków nałożyła na mieszkańców obowiązek segregacji, jednak ze względu na
trudności organizacyjne i brak czytelnej kampanii informacyjnej zmiana ta początkowo nie cieszyła się
popularnością krakowian. Ekologiczna spalarnia odpadów (Zakład Termicznego Przekształcania
Odpadów) ma powstać w Krakowie do końca 2015 r. przy ul. Giedroycia w Nowej Hucie. Projekt ten
wzbudzał dość duże kontrowersje wśród mieszkańców, którzy obawiali się zanieczyszczonego
powietrza i nieprzyjemnego zapachu w okolicy spalarni. W ramach konsultacji społecznych firma
realizująca projekt (Krakowski Holding Komunalny S.A.) zorganizowała dwa wyjazdy studyjne w celu
poznania sposobu funkcjonowania oraz obejrzenia instalacji. W wizytach brali udział mieszkańcy
Krakowa, Radni, przedstawiciele lokalnych stowarzyszeń, Polskiego Klubu Ekologicznego, członkowie
Komitetów Protestacyjnych, przedstawiciele Urzędu Miasta Krakowa oraz przedstawiciele mediów.
http://www.spalarnia.krakow.pl/
Zdjęcie 13: Schemat funkcjonowania spalarni odpadów w Spittelau (prezentacja firmy Wien Energie)
13
Środa, 21.05 godz. 10.00
Vienna Business Agency
http://www.wirtschaftsagentur.at/
Vienna Business Agency (Wiedeńska Agencja Przedsiębiorczości) już od 30 lat działa na rzecz Wiednia
jako miasta dobrego dla biznesu. Będąc pierwszym punktem kontaktu dla krajowych i zagranicznych
przedsiębiorstw oferuje wsparcie finansowe, infrastrukturalne oraz doradcze.
Agencja ma pod sobą dwie jednostki zależne: ZIT – The Technology Agency of the City of Vienna
(firmy badawcze, technologiczne, media) oraz Departure – The Creative Agency of the City of Vienna
(moda, muzyka, audiowizualia, multimedia, design, sztuka, architektura).
Zdjęcie 14: Spotkanie w Vienna Business Agency (mat. własne)
W ramach VBA funkcjonuje również jednostka odpowiedzialna za start-upy: Mingo, działająca od
2008 r. Dane na 2012 r. – w Wiedniu powstaje 8000 nowych przedsiębiorstw rocznie, z czego 40%
zakładane przez osoby nie mające austriackiego obywatelstwa. Mniej niż 30% zatrudnia
pracowników, większość z nich to działalności jednoosobowe.
Ze względu na duże zróżnicowanie etniczne Wiednia, swoje usługi Mingo kieruje w dużym stopniu
do osób przyjezdnych (drukowany przewodnik dla ekspatów z informacjami o mieście i o
koniecznych formalnościach przy zakładaniu działalności, wydarzenia integracyjne i darmowe
szkolenia), a także oferuje usługi specjalnie dla kobiet. Usługi doradcze świadczone są w 15 językach.
VBA oferuje biura pod wynajem za ceny niższe niż cena rynkowa, ale różnica jest niewielka –
wartością dodaną są usługi i networking. Posiada 9 rożnych lokalizacji w Wiedniu.
Pomoc udzielana jest na pierwszym etapie rozwoju, firma traktowana jest jako start-up 5 lat i w ciągu
tego czasu może korzystać z akademii oferującej coaching (5h konsultingu w 15 rożnych językach dla
każdego o tematyce ogólnej i pozyskiwania dofinansowania, następnie 10h w języku angielskim
w tematyce rozwoju i internacjonalizacji), spotkania networkingowe (business breakfast ze znanymi
14
przedsiębiorcami), możliwość udziału w konkursie o Mingo Award – 5000 euro w 4 kategoriach na
najlepsze pomysły biznesowe.
Vienna Business Agency otrzymuje z urzędu miasta 40 mln euro rocznie na realizację projektów
innowacyjnych – z tej puli finansowane są usługi dla firm. Mingo współfinansowane jest przez Unię
Europejską, jego dyrektorem jest wiceprezydent miasta, a właścicielem miasto.
Wspartych zostało już ok. 1000 start-upów, w tym 300 w wydziale dla imigrantów. Mingo obsługuje
9 pracowników administracyjnych oraz 20 konsultantów.
Agencja oferuje również działki pod zabudowę dla większych inwestorów, szczególnie tych
przenoszących swoje siedziby z innych państw.
A co u nas?
Vienna Business Agency w jednej instytucji spaja działalność Małopolskiej Agencji Rozwoju
Regionalnego, Krakowskiego Parku Technologicznego oraz finansowanego przez miasto inkubatora
przedsiębiorczości. Kraków nie musi się w tak znacznym stopniu skupiać się na osobach napływowych.
Środa, 21.05 godz. 14.00
Wystawa “Wiedeń 2025 – rozwój miasta w dialogu”
https://www.wien2025.at/site/
„Wiedeń 2025” to tytuł strategii rozwoju Wiednia do 2025 roku. Miasto przygotowało szeroką
kampanię promocyjną strategii oraz platformy internetowe i miejsca spotkań, w których
dyskutowane były wizje rozwoju miasta na kolejne kilkanaście lat. Tematy dyskusji podzielone
zostały na trzy grupy:
- WZROST (kwiecień – maj 2013 r.) – tematy i pomysły na rozwój Wiednia związane z szeroko
pojętym wzrostem miasta – od zwiększającej się populacji, przez nowe obszary rozwoju miasta, aż po
działania zwiększające jakość życia.
- OTWARTA PRZESTRZEŃ (maj – czerwiec 2013 r.) to kwestie przestrzeni publicznej i mobilności
- MIEJSCE WIEDNIA W 2025 (czerwiec 2013 r.), czyli wizje jak ma funkcjonować wyglądać
i funkcjonować Wiedeń w 2025 r.
Wszyscy mieszkańcy Wiednia mogli głosować na pomysły przyznając im punkty w zależności od
tego, które z nich są według nich najistotniejsze – pełniło to funkcję konsultacji społecznych.
Opublikowane zostały również infografiki w ciekawy sposób prezentujące dane w powyższych trzech
obszarach. Infografiki zostały opublikowane w formie książki w twardej oprawie pt. „Wiedeń
w infografikach” oraz na stronie internetowej https://wien2025.at/site/infografiken/.
15
Następnie zorganizowana została wystawa, na której na dużych planszach pokazane zostały główne
założenia strategii, jej podstawowe postanowienia i pomysły, które zyskały najwięcej poparcia
mieszkańców. Co więcej, w dalszym ciągu wystawa pełni funkcję konsultacyjną – w każdy czwartek
odbywają się dyskusje grup roboczych z przedstawicielami urzędu miasta, gdzie konsultowana jest
treść strategii.
Zdjęcie 15: Oprowadzenie po wystawie "STEP 2025" (mat. własne)
Poza planszami informacyjnymi wystawa w obfitowała w ciekawe elementy interaktywne, jak np.
stanowisko komputerowe, przy którym każdy mógł na interaktywnej mapie zaznaczyć interesujący go
obszar miasta i napisać, co chciałby, żeby w danym miejscu zostało zrealizowane (np. darmowy
dostęp do wifi w danym parku ze względu na częstą obecność w nim uczniów z pobliskich szkół).
Firma Siemens z kolei udostępniła wielkoformatowy ekran dotykowy, na którym można było zagrać
w grę „zostań burmistrzem miasta” – zarządzając środkami finansowymi i radząc sobie z sytuacjami
losowymi gracz musiał wcielić się w rolę burmistrza, zyskać poparcie mieszkańców i utrzymać się
w kolejnych kadencjach.
Zdjęcie 16: Interaktywna mapa umożliwiająca dodanie pomysłu mieszkańca (mat. własne)
16
A co u nas?
Miasto Kraków nie dysponuje powierzchnią wystawienniczą, która mogłaby służyć tak szeroko
zakrojonym konsultacjom społecznym. W czerwcu 2014 r. w Muzeum Inżynierii Miejskiej otwarta
została wystawa „Kraków – miasto ambitne”, prezentująca inwestycje miejskie realizowane w latach
2003-2014, brakuje jednak informacji o bieżących i przyszłych projektach takich jak spalarnia
odpadów, Nowa Huta Przyszłości itp.
Interaktywne mapy prezentujące dane powstają w serwisie MojaPolis.pl, a w Krakowie ruszyło
ostatnio „Obserwatorium” – mapa pozwalająca sprawdzić stan gruntów w mieście i strukturę
własności danej działki.
Czwartek, 22.05 godz. 09.00-16.00
Konferencja REAL CORP pt. „Plan it smart”
W czwartek uczestnicy wizyty studyjnej brali udział w konferencji REAL CORP “Plan it smart”.
Konferencja trwała trzy dni, a wykłady odbywały się równocześnie w trzech salach. Prezentacje
obejmowały tematy takie jak współużytkowanie, angażowanie dzieci w planowanie miasta
i regionalne studia przypadków. Czwartkowy Keynote Speaker opowiadał o znaczeniu i organizacji
otwartych danych.
Piątek, 23.05 godz. 09.00
Zwiedzanie budowy nowego głównego dworca kolejowego
http://hauptbahnhof-wien.at/
Nowy dworzec kolejowy Wiednia jest jedną z większych i ważniejszych inwestycji Wiednia. Wartością
dodaną nie będzie jedynie poprawa obsługi ruchu kolejowego. Poza nowym torowiskiem
i połączeniem dworca głównego z trzema innymi dworcami funkcjonującymi w mieście budowana
jest dzielnica mieszkalna (5000 mieszkań), park (70 000 m2), strefa gospodarcza (sklepy, restauracje,
kawiarnie), oraz parking rowerowy (1150 miejsc pod zadaszeniem, 250 na wolnym powietrzu,
wypożyczalnia rowerów miejskich oraz stacje tankowania rowerów elektronicznych).
W bezpośrednim sąsiedztwie dworca znajduje się centrum informacyjne (o powierzchni 550 m2) pod
nazwą Bahnorama (gra słowna: bahn – pociąg oraz panorama), gdzie można oglądać ogromny model
obszaru (w skali 1:500), infografiki wyjaśniające potrzebę budowy nowego dworca oraz informacje
o jego skomunikowaniu z innymi miastami Wiednia i Europy. Z centrum informacyjnego wyrasta 66-
metrowa wieża z platformą widokową umieszczoną na wysokości 40 m. Wjazd na wieżę kosztuje
2,50 euro – mieszkańcy Wiednia chętnie przychodzą tam kilka razy do roku, żeby z wysokości
obserwować zmiany na placu budowy.
17
Zdjęcie 17: Widok z wieży widokowej na budowę nowego dworca głównego Wiednia (mat. własne)
Podsumowanie
Wizyta studyjna w Wiedniu została zrealizowana z dużym powodzeniem a przeprowadzone spotkania
i wizyty okazały się dla uczestników dużym źródłem wiedzy i inspiracji.
Wiedeń, jako miasto już kolejny rok z rzędu zajmujące pierwsze miejsce w Europie pod kątem jakości
życia mieszkańców staje się wzorem do naśladowania przede wszystkim w następujących aspektach:
- komunikacja z mieszkańcami, jakość dialogu społecznego, przejrzystość i rzetelność informacji
o wizji rozwoju miasta i nowych inwestycjach;
- system komunikacji publicznej – bardzo dobrze zorganizowana sieć połączeń tramwajowych,
autobusowych i metro połączona z aplikacjami pozwalającymi mieszkańcom szybko wybrać
optymalny środek transportu, a także sieć tras rowerowych przypominających częściej autostrady
rowerowe niż ścieżki;
- współtworzenie miasta przez mieszkańców i angażowanie ich od podstaw procesów (jak budowa
społecznej elektrowni słonecznej);
- oddelegowanie kompetencji tworzenia smart city do odrębnej jednostki (Smart City Vienna i TINA
Agency) nie znajdującej się w strukturach miasta, co pozwala na niezależność i odpowiednie nakłady
finansowe na działania.