plan zagospodarowania przestrzennego województwa

Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennegoi Regionalnego we Wocawku

PLAN

ZAGO

SPOD

AROW

ANIA

PRZE

STRZ

ENNE

GO W

OJEW

DZT

WA

KUJA

WSK

O-PO

MOR

SKIEG

O

PLANZAGOSPODAROWANIAPRZESTRZENNEGOWOJEWDZTWAKUJAWSKO-POMORSKIEGO

CZERWIEC, 2003


CZERWIEC, 2003

PLANZAGOSPODAROWANIAPRZESTRZENNEGOWOJEWDZTWAKUJAWSKO-POMORSKIEGO


prof. dr hab. Elbieta Wysocka

mgr Antoni Pawski

PROJEKTANT PROWADZCY:mgr Bogumia Germanowska

PROJEKTANCI:mgr in. Alicja Dworzaskamgr Jolanta Oszajcmgr Mariusz Leszczyski

PROJEKTANT PROWADZCY:mgr in. arch. Adam Wincek

PROJEKTANCI:

DYREKTOR K-PBPPIR WE WOCAWKUmgr in. arch. Bogusaw Stroszejn

GENERALNY PROJEKTANT

ZASTPCA GENERALNEGO PROJEKTANTA

ZESP SPORZDZAJCY

ANALIZY I STUDIA

ANALIZA OPRACOWA PLANISTYCZNYCHPOZIOMU KRAJOWEGO I REGIONALNEGO

ANALIZA WNIOSKW, ANKIET I POSTULATWDO PLANU WOJEWDZTWA

SYNTEZA STUDIW ZAGOSPODAROWANIAPRZESTRZENNEGO WOJEWDZTW

SYNTEZA STUDIW UWARUNKOWAI KIERUNKW ZAGOSPODAROWANIAPRZESTRZENNEGO GMIN

PROJEKTANT PROWADZCY:mgr Julian Ziemkowski

PROJEKTANCI:mgr Ewa Brgmannmgr in. Wiera Kulczyskadr Jan Stachowski

PROJEKTANT PROWADZCY:in. Irena Cichocka

PROJEKTANCI:in. Aleksandra Pawlik-Nowakmgr in. Elbieta Wojt-Gorczniak

PROJEKTANT PROWADZCY:mgr Bogumia Germanowska

PROJEKTANCI:mgr in. Alicja Dworzaska

mgr Mariusz Leszczyskimgr Jolanta Oszajc

mgr in. arch. Adam Wincek

PROJEKTANT PROWADZCY:dr Jan Stachowski

PROJEKTANCI:mgr Joanna Chodynicka

mgr Sawomir Flanzmgr in. arch. krajob. Izabela Kurowska

mgr Rafa Modrzewskimgr Jolanta Rudnicka

UWARUNKOWANIA ZEWNTRZNEZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE

RODOWISKO PRZYRODNICZE

ZAGADNIENIA SPOECZNE

ZAGADNIENIA GOSPODARCZE

PROJEKTANT PROWADZCY:mgr Adam Staczyk

PROJEKTANCI:mgr Hanna Adamowska

mgr Zofia Banachmgr Ewa Brgmann

mgr Joanna Chodynickamgr in. arch. Agnieszka Kujath-Jaworska

in. Zofia Olechnowiczmgr Dorota Pachniewska

mgr in. Aleksander Skibiskiin. Maria Skinderdr Jan Stachowski

mgr Iwona Staczykin. Danuta Szolc

mgr Magorzata Wiczkowskamgr in. arch. Adam Wincek

mgr Julian Ziemkowski

PROJEKTANT PROWADZCY:mgr Adam Staczyk

PROJEKTANCI:mgr Zofia Banach

mgr in. Alicja Dworzaskamgr Bogumia Germanowska

mgr in. arch. Agnieszka Kujath-Jaworskamgr Mariusz Leszczyski

mgr Jolanta Oszajcmgr Iwona Staczyk

mgr Julian Ziemkowski

PROJEKTANT PROWADZCY:mgr in. Elbieta Wojt-Gorczniak

PROJEKTANCI:mgr Joanna ChodynickaZbigniew Herrleinmgr in. Wiera Kulczyskain. Henryk Nenckain. Zofia Olechnowiczmgr in. Aleksander Skibiskiin. Danuta Szolcmgr in. Halina Wierzbowska

KOMUNIKACJA I INFRASTRUKTURATECHNICZA

ZASADY MONITOROWANIA POLITYKI PRZESTRZENNEJdr Zbigniew Brenda

in. Irena Cichocka

PROWADZCY:mgr Ewa Birek

in. Magorzata DombrowskaAnna Dorobekmgr Beata HennigDanuta KobusMaria NienartowiczJoanna Paradowskamgr Adam Staczykmgr Iwona StaczykEwa StroszejnGrayna WawrzonkowskaKrystyna WocawskaVioletta Wrblewska

Joanna DembowskaEwa DuckaGabriela GorbaczewJanina KalinowskaTomasz KocieniewskiMirosawa KubickaBoena MielczarskaJerzy NiewiadomskiMaria SandeckaMaria SierockaJolanta SochockaMaria SpytkowskaBrygida Surmacz

mgr Antoni Pawskidr Jan Stachowskimgr Adam Staczykmgr in. arch. Bogusaw Stroszejnmgr in. Elbieta Wojt-Gorczniakprof. dr hab. Elbieta Wysocka -

PROWADZENIE SPRAWFORMALNO-PRAWNYCH

GRAFIKA I OPRACOWANIE KOMPUTEROWE

OPRACOWANIE TECHNICZNE

ZESP REDAKCYJNY

OGLNA KONCEPCJA GRAFICZNA:mgr in. arch. Bogusaw Stroszejn

Przewodniczca

6 PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO 7KUJAWSKO-POMORSKIE BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO I REGIONALNEGO WE WOCAWKU

SPIS TRECI

WSTP.............................................................................................................................. 9

I. CHARAKTERYSTYKA OGLNA WOJEWDZTWA.............................................. 13

II. UWARUNKOWANIA ZEWNTRZNE......................................................................17

1. Wpyw procesw integracji europejskiej na przestrze regionu ................................... 17

2. Ustalenia zapisane w dokumentach rzdowych i innych, poziomu krajowego

i regionalnego............................................................................................................... 20

3. Problemy wsplne z ssiednimi wojewdztwami ......................................................... 21

III. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE ...................................................................25

1. Uwarunkowania przyrodnicze ..................................................................................... 25

1.1. Ochrona przyrody i krajobrazu..................................................................................... 25

1.2. Uwarunkowania gospodarowania zasobami wodnymi................................................... 26

1.3. Uwarunkowania rozwoju rolnictwa .............................................................................. 28

1.4. Uwarunkowania rozwoju lenictwa .............................................................................. 29

1.5. Walory przyrodniczo-turystyczne ................................................................................. 30

1.6. Obszary problemowe ................................................................................................... 31

2. Uwarunkowania spoeczne .......................................................................................... 33

2.1. Uwarunkowania demograficzne ................................................................................... 33

2.2. Uwarunkowania rodowiska kulturowego .................................................................... 35

2.3. Uwarunkowania rozwoju osadnictwa ........................................................................... 36


3. Uwarunkowania gospodarcze ...................................................................................... 40

3.1. Uwarunkowania rozwoju przedsibiorczoci ................................................................ 40

3.2. Uwarunkowania rozwoju rolnictwa .............................................................................. 41

3.3. Uwarunkowania rozwoju turystyki............................................................................... 42


4. Uwarunkowania komunikacji i infrastruktury technicznej........................................... 45

4.1. Komunikacja ................................................................................................................ 45

4.2. Infrastruktura techniczna w zakresie zaopatrzenia w wod, kanalizacji

i skadowania odpadw ................................................................................................ 46

4.3. Energetyka ................................................................................................................... 47


5. Obszary o podobnych uwarunkowaniach .................................................................... 50

5.1. Centralny..................................................................................................................... 50


5.2. Pnocno-zachodni ....................................................................................................... 52

5.3. Pnocny ...................................................................................................................... 53

5.4. Pnocno-wschodni ...................................................................................................... 54

5.5. rodkowo-wschodni..................................................................................................... 55

5.6. Wschodni ..................................................................................................................... 56

5.7. Poudniowo-zachodni ................................................................................................... 57

5.8. Poudniowo-wschodni .................................................................................................. 58

IV. CELE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

WOJEWDZTWA ................................................................................................... 61

V. POLITYKA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

WOJEWDZTWA ..................................................................................................... 65

1. Koncepcja zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa ....................................... 65

2. Zasady zagospodarowania przestrzennego................................................................... 69

3. Kierunki zagospodarowania przestrzennego................................................................ 72

3.1. Kierunki rozwoju sieci osadniczej ................................................................................. 72

3.2. Kierunki ochrony i ksztatowania rodowiska przyrodniczego

i kulturowego ............................................................................................................... 75

3.3. Kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej .......................................... 80

3.3.1. Komunikacja ............................................................................................................. 80

3.3.2. Gospodarka wodno-ciekowa i odpadami.................................................................. 83

3.3.3. Energetyka ............................................................................................................... 84

3.4. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie obronnoci i bezpieczestwa

pastwa........................................................................................................................ 87

4. Strefy polityki przestrzennej ........................................................................................ 89

4.1. Strefa centralna............................................................................................................ 89

4.2. Strefa pnocna ............................................................................................................ 93

4.3. Strefa wschodnia.......................................................................................................... 96

4.4. Strefa poudniowa........................................................................................................ 99

5. Zadania ponadlokalne realizujce cele publiczne ....................................................... 103

5.1. Zadania zawarte w rejestrze zada rzdowych............................................................ 103

5.2. Propozycje zada ponadlokalnych realizujcych cele publiczne .................................. 103

6. Monitoring wdraania polityki przestrzennej okrelonej w ustaleniach planu

zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa kujawsko-pomorskiego ................. 134

SPIS RYSUNKW........................................................................................................ 137


WSTP

Artyku 14 ust. 1 pkt. 7 ustawy z dnia 17 czerwca 1998 r. o samorzdzie wojewdz-twa (Dz. U. Nr 142 poz. 1590 z 2001 r.) za jeden z podstawowych obowizkw samorzdu wojewdztwa uznaje zadania w zakresie zagospodarowania przestrzennego. Uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa naley do wycznej waciwoci sejmiku wojewdztwa (art. 18 pkt. 3 cytowanej ustawy).

Zgodnie z art. 54 b ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 15 poz. 139 z 1999 r. z pniejszymi zmianami), plan zagospodarowania prze-strzennego wojewdztwa jest podstawowym dokumentem zawierajcym zasady polityki roz-woju przestrzennego wojewdztwa. Natomiast formalno-prawn podstaw rozpoczcia prac nad planem stanowi Uchwaa Nr 334/2000 z dnia 11 lutego 2000 r. Sejmiku Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego w sprawie zobowizania Zarzdu Wojewdztwa do rozpoczcia prac nad opracowaniem projektu planu zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa kujawsko-pomorskiego.

Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa jest kontynuacj prac plani-stycznych rozpocztych opracowaniem Strategii Rozwoju Wojewdztwa Kujawsko-Pomor-skiego uchwalonej przez Sejmik Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. W opracowaniu obu dokumentw zastosowano zasad zintegrowanego planowania strategicznego, gdzie strategia rozwoju spoeczno-gospodarczego okrela zaoenia planu zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa, a sam plan jest wyrazem przestrzennym teje strategii. Jednoczenie plan zago-spodarowania przestrzennego wojewdztwa, w systemie planowania, spenia rol ogniwa po-midzy planowaniem krajowym a planowaniem miejscowym, co decyduje o jego negocjacyjnej funkcji w mogcych powsta rnicach interesw lub konfliktach pomidzy rozwizaniami oglnokrajowymi, a koncepcjami rozwoju lokalnego.

Zawiadomienie o przystpieniu do sporzdzania projektu planu zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa kujawsko-pomorskiego wysano 28 czerwca 2000 r. imiennie do 117 organw i instytucji oraz 19 powiatw i 144 gmin. Na 284 zawiadomienia odpowiedziao prawie 30% zawiadomionych, w tym gwnie samorzdy gmin i powiatw.

Za podstaw metodyczn prac nad planem wojewdztwa przyjto zalecenia poradni-ka metodycznego Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztw wydanego w kocu 2000 r. przez Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej na zlecenie Urzdu Mieszkal-nictwa i Rozwoju Miast. Na tej podstawie opracowano:

analiz i diagnoz stanu istniejcego przestrzeni i jej zagospodarowania, w tym zgo-szonych wnioskw i postulatw,

syntez studiw zagospodarowania przestrzennego byych wojewdztw: bydgoskie-go, toruskiego i wocawskiego oraz studiw uwarunkowa i kierunkw zagospo-darowania przestrzennego gmin,

analiz uwarunkowa zewntrznych i wewntrznych zakoczon raportem o stanie zagospodarowania wojewdztwa,

cele zagospodarowania przestrzennego nawizujce do celw okrelonych w strate-gii rozwoju wojewdztwa oraz w koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowa-nia kraju,


koncepcj planu zagospodarowania przestrzennego,

zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego wraz ze strefami polityki prze-strzennej,

zadania ponadlokalne realizujce cele publiczne.

Prac wykona wielodyscyplinarny zesp projektowy Kujawsko-Pomorskiego Biu-ra Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Wocawku pod kierunkiem generalnego projektanta prof. dr hab. Elbiety Wysockiej. Ten sam zesp wykona wczeniej Strategi rozwoju wojewdztwa kujawsko-pomorskiego. Poszczeglne etapy opracowania planu zago-spodarowania przestrzennego wojewdztwa byy prezentowane i pozytywnie zaopiniowane przez Sejmik Wojewdztwa, Zarzd Wojewdztwa i Komisj Rozwoju Regionalnego.

W czerwcu 2002 r. odbya si publiczna prezentacja i zbieranie opinii przedstawicieli samorzdw powiatowych i gminnych oraz licznych instytucji z obszaru wojewdztwa.

Podczas trzech spotka, w Bydgoszczy, Toruniu i Wocawku, w ktrych cznie uczest-niczyo 133 przedstawicieli rnych jednostek administracji samorzdowej i rzdowej oraz in-nych instytucji zainteresowanych planem, zesp autorski projektu planu udzieli odpowiedzi na liczne zapytania, a ponadto do projektu planu zgoszono 20 opinii w formie pisemnej.

cznym efektem publicznej prezentacji i opiniowania projektu planu jest 114 opinii, w tym:

6 od radnych Sejmiku Wojewdztwa,

51 od jednostek samorzdw lokalnych,

3 od starostw powiatowych,

54 od rnych instytucji szczebla wojewdzkiego i krajowego.

Pozwolio to na wniesienie dodatkowych elementw i korekt projektu planu wynikaj-cych z dyskusji i procedur opiniowania.

W lipcu 2002 r. odbyo si opiniowanie projektu planu z picioma wojewdztwami: warmiskio-mazurskim, mazowieckim, dzkim, wielkopolskim i pomorskim. Wszystkie wyraziy pisemn opini, i projekt planu uwzgldnia zachowanie cigoci funkcjonowania obszarw i systemw stykowych.

W padzierniku 2002 r., zesp ekspertw Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu pod kierunkiem prof. Andrzeja Giziskiego sporzdzi prognoz oddziaywania na rodowisko projektu planu zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa kujawsko-pomorskiego.

Na przeomie stycznia i lutego 2003 r. prognoza wraz z projektem planu zostaa wyoo-na do publicznego wgldu w Toruniu, Wocawku i Bydgoszczy. W trakcie wyoenia i podczas publicznych dyskusji, 17 przedstawicieli administracji samorzdowej oraz instytucji zainte-resowanych planem zgosio 33 uwagi do projektu planu. Byy to najczciej uwagi dotyczce zada sucych celom publicznym, ale o charakterze lokalnym. W najmniejszym stopniu nie zakwestionowano celw, oglnej koncepcji i kierunkw zagospodarowania przestrzennego. Do prognozy zgoszono jedynie 3 uwagi.

Elaborat planu zagospodarowania przestrzennego skada si z nastpujcych elemen-tw:

czci tekstowej zatytuowanej: Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdz-twa kujawsko-pomorskiego z 27 rysunkami,

czci graficznej obejmujcej mapy: - rodowisko przyrodnicze i infrastruktura techniczna kierunki zagospodaro-

wania przestrzennego w skali 1:100 000,


spoeczno-gospodarcze kierunki zagospodarowania przestrzennego w skali 1:100 000,

zadania ponadlokalne realizujce cele publiczne w skali 1:100 000.

Ponadto w skad dokumentacji planu wchodz:

10 tomw dotyczcych wnioskw, postulatw, uwarunkowa zewntrznych i we-wntrznych,

mapy dotyczce syntez studiw byych wojewdztw i studiw gmin: 2 w skali 1: 100 000,

raport o stanie zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa,

mapy dotyczce uwarunkowa zagospodarowania: 11 w skali 1:200 000, 1 w skali 1:600 000, 1 w skali 1:500 000 i 1 w skali 1: 100 000,

mapa dotyczca koncepcji zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa w skali 1:200 000,

mapy dotyczce kierunkw zagospodarowania poszczeglnych bran: 9 w skali 1: 200 000,

mapa obszarw wsppracy midzywojewdzkiej w skali 1:200 000,

zestawienie zada zgoszonych do planu wojewdztwa przez organa, instytucje oraz samorzdy gminne i powiatowe, a take zestawienie zada zawartych w programie rozwoju wojewdztwa do 2010 r.

Przestrzenny zakres opracowania obejmuje wojewdztwo kujawsko-pomorskie w jego granicach administracyjnych, jednak analizami objto obszar znacznie szerszy ze wzgldu na konieczno rozwizania problemw przestrzennych rozgrywajcych si na terenach styko-wych z picioma ssiadujcymi wojewdztwami.

Ze wzgldu na stabilno elementw zagospodarowania przestrzennego horyzont czasowy zosta okrelony na 2020 r., a wic jest duszy ni w Strategii wojewdztwa kujawsko-pomorskiego (2010 r.), ktra uwzgldnia musi dynamik zmian zachodzcych w yciu spoecznym i gospodarczym. Potrzeba kompleksowej aktualizacji niniejszego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego moe wystpi w przypadku istotnej zmiany uwarunkowa rozwoju, szczeglnie zewntrznych oraz zaistnie-nia nieprzewidywanych konfliktw przestrzennych o charakterze ponadlokalnym.

Plan nie posiada rangi prawa miejscowego, jest jednak wicy na obszarze wojewdz-twa, gdy jego ustalenia musz by uwzgldnione w uchwalanych przez organy samorzdu terytorialnego studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin, z ktrymi z kolei musi by spjny kady opracowywany miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Obowizujce staj si take wszystkie zadania rzdowe i samorzdu woje-wdztwa suce realizacji ponadlokalnych celw publicznych ze wskazaniem obszarw, na ktrych przewiduje si ich realizacj.


I.CHARAKTERYSTYKAOGLNAWOJEWDZTWA


CHARAKTERYSTYJA OGLNA WOJEWDZTWA

I. CHARAKTERYSTYKA OGLNA WOJEWDZTWA

Wojewdztwo kujawsko pomorskie pooone jest w pnocno rodkowej czci Polski, zajmuje obszar 17 970 km2 (5,7% powierzchni kraju), ktry zamieszkuje 2,1 mln ludzi (7,6% ogu ludnoci). W skali kraju s to rednie wielkoci (10 lokata wrd 16 wojewdztw). Dla porwnania: wojewdztwo zajmuje powierzchni rwn 58,9% terytorium Belgii a liczba ludnoci wynosi 81,5% ludnoci Irlandii. Kujawskopomorskie graniczy z 5 wojewdztwami: pomorskim, warmiskomazurskim, mazowieckim, dzkim i wielkopolskim. Wszystkie otaczajce wojewdztwa s wiksze pod wzgldem powierzchni oraz liczby ludnoci (z wyjt-kiem warmisko mazurskiego), z czego mazowieckie i wielkopolskie s najwikszymi obsza-rowo wojewdztwami w kraju. Warta podkrelenia jest blisko Warszawy i Poznania, dwch gwnych orodkw ycia gospodarczego o najwyszej innowacyjnoci i potencjale naukowo ekonomicznym w kraju.

Sytuacja spoeczno gospodarcza wojewdztwa lokuje je w grupie rednio rozwinitych regionw w Polsce. Korzystniejsze od przecitnych s tendencje demograficzne. Spoecze-stwo jest stosunkowo mode, odznacza si dodatnim przyrostem naturalnym. Niekorzystn jego cech jest niski poziom wyksztacenia, mimo znacznej poprawy w ostatnich latach. Lud-no z wyksztaceniem wyszym i policealnym w wojewdztwie stanowi 5,5%, gdy w Polsce 7%. Na obszarach wiejskich ponad 50% ludnoci w wieku powyej 15 lat ma co najwyej wyksztacenie podstawowe, a wyksztaceniem wyszym legitymuje si okoo 1 % mieszka-cw (w niektrych gminach tylko 0,2%).

Na terenie wojewdztwa od duszego czasu utrzymuje si, wyszy od redniej kra-jowej, poziom bezrobocia. W ostatnim czasie regionalna stopa bezrobocia utrzymuje si na poziomie okoo 21%, przy redniej krajowej okoo 17% (listopad 2001 r.).

Struktura zatrudnionych w poszczeglnych sektorach gospodarki wojewdztwa jest zbliona do redniej krajowej. Najwicej zatrudnionych jest w usugach rynkowych (29,3%), przemyle i budownictwie (28,6%) oraz rolnictwie (26,3%) kraj odpowiednio 30,3%, 26,0% i 28,5%.

W ostatnich latach kujawsko-pomorski przemys wartoci sprzedanej produkcji prze-mysowej lokowa si na 8 (1999 r.) pozycji w kraju, za najwikszymi udziaowcami byy przemysy spoywczy i chemiczny. Wojewdztwo jest najwikszym w kraju producentem soli konsumpcyjnej i technicznej 75% krajowej produkcji i wytwarzanych z niej i z lokalnie wystpujcych wapieni i margli rnych rodzajw sody 100%. Z kujawsko-pomorskiego pochodzi okoo 60% krajowej produkcji wkien syntetycznych, okoo 25% tworzyw sztucz-nych, 20% wyrobw chemii gospodarczej, 10% produkcji nawozw azotowych, okoo 30 % papieru i 15% tektury. Znaczc rol w strukturze gospodarki przemysowej regionu odgrywa przemys elektromaszynowy, konstrukcji maszyn i urzdze, aparatury elektrycznej, sprztu i aparatury radiowej, telekomunikacyjnej i kabli. Liczba podmiotw gospodarczych zareje-strowanych w systemie REGON lokuje kujawsko pomorskie na 9 miejscu w kraju (2000 r.). W strukturze wielkociowej dziaajcych podmiotw zdecydowanie dominuj firmy mae liczce do 5 zatrudnionych (ponad 90%). PKB na 1 mieszkaca wojewdztwa ksztatowa si na poziomie 14121 z, co stanowio 88,7% redniego poziomu PKB w Polsce (wedug GUS; 1999 r.).

Na terenie wojewdztwa kujawsko pomorskiego znajduj si obszary o wysokich walorach rodowiskowych - 31% powierzchni zajmuj obszary chronione (w kraju - 32,5%). Bogate i zrnicowane dziedzictwo kulturowe wojewdztwa kujawsko-pomorskiego, poprzez

14 PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO


15KUJAWSKO-POMORSKIE BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO I REGIONALNEGO WE WOCAWKU


Tabe

la n

r 1

Wyb

rane

wsk

ani

ki s

poe

czno

e

kono

mic

zne

woj

ewd

ztw

a ku

jaw

sko

pom

orsk

iego

na

tle

kraj

u w

ko

cu 2

000

r.

Woj

ewd

ztw

o

Pow

ierz

chni

alu

dno

przy

rost

na

tura

lny

na 1

000

ludn

oci

ludn

o

z w

ysz

ym

wyk

szt

ce-

niem

w %

*

stop

abe

zro-

boci

aw

% *

*

udzi

a

zatr

u-dn

io-

nych

w

rol

-ni

ctw

iew

%

udzi

aza

tru-

dnio

-ny

ch

w p

rze-

my

le

i bud

o-w

nic-

twie

w %

udzi

aza

tru-

dnio

-ny

ch

w u

su-

gach

ry

nko-

wyc

hw

%

udzi

aza

tru-

dnio

-ny

chw

us

u-ga

ch n

ie-

rynk

o-w

ych

w %

PK

B n

a 1

mie

sz-

kac

a Po

lska

=

100

Pow

ierz

-ch

nia

obsz

arw

pr

awni

e ch

roni

o-ny

chw

%

mie

jsca

no

cle-

gow

e w

ob

iekt

ach

tury

styk

iPo

lska

=

100

w k

m2

w %

osob

y

na1

km2

pow

.

w %

Pols

ka31

2685

100,

012

3,6

100,

00,

36,

816

,828

,526

,030

,315

,210

0,0

32,5

100,

0

Dol

nol

ski

e19

948

6,4

149,

37,

6-0

,77,

120

,516

,130

,435

,318

,210

2,3

20,1

8,1

Kuj

awsk

o-po

mor

skie

1797

05,

811

6,9

5,4

0,8

5,5

20,9

26,3

28,6

29,3

15,8

88,7

31,1

4,5

Lub

elsk

ie25

114

8,0

89,0

5,8

-0,1

6,4

14,9

52,0

15,2

18,6

14,2

69,8

22,7

3,6

Lub

uski

e13

984

4,5

73,2

2,7

1,1

5,7

23,5

17,9

29,3

34,6

18,2

90,8

36,1

3,0

d

zkie

1821

95,

814

5,6

6,8

-3,2

6,0

17,5

32,5

26,7

26,4

14,4

91,1

16,3

3,5

Ma

opol

skie

1514

44,

921

2,8

8,4

2,0

7,8

13,6

35,9

22,7

26,7

14,7

89,4

58,0

10,0

Maz

owie

ckie

3557

911

,414

2,4

13,0

-0,8

9,8

12,6

24,9

22,2

38,7

14,2

149,

329

,64,

9

Opo

lski

e94

123,

011

5,6

2,8

0,0

5,0

17,1

28,5

28,2

26,8

16,5

83,7

27,1

1,0

Podk

arpa

ckie

1792

65,

711

8,6

5,5

2,5

5,7

16,9

47,3

20,6

19,3

12,8

73,4

47,9

3,3

Podl

aski

e20

180

6,5

60,6

3,2

0,2

6,1

14,6

46,4

16,8

21,7

15,1

72,8

31,9

2,4

Pom

orsk

ie18

293

5,9

119,

85,

72,

47,

819

,015

,530

,136

,617

,810

1,3

32,5

14,6

ls

kie

1229

43,

939

5,8

12,6

-0,8

6,1

15,2

12,2

37,7

34,6

15,5

110,

422

,16,

4

wi

tokr

zysk

ie11

691

3,7

113,

33,

5-0

,65,

417

,849

,018

,719

,612

,778

,150

,21,

5

War

mi

sko

maz

ursk

ie24

203

7,7

60,6

3,8

2,6

5,8

28,1

26,6

26,1

29,3

18,0

77,6

53,6

7,3

Wie

lkop

olsk

ie29

826

9,5

112,

58,

71,

06,

314

,125

,929

,930

,413

,810

5,2

31,3

6,4

Zac

hodn

io-

pom

orsk

ie22

902

7,3

75,7

4,5

1,1

6,7

23,3

15,5

27,7

38,6

18,2

100,

120

,219

,5

rd

a: R

oczn

ik S

taty

styc

zny

Woj

ewd

ztw

, GU

S, W

arsz

awa

2001

,

*

wed

ug

GU

S 19

99,

** w

edu

g U

S B

ydgo

szcz

, sta

n lis

topa

d 20

01





umiejtne eksponowanie jego indywidualnoci, stanowi szans rozwoju gospodarczego oraz jego promocji. Do najwaniejszych obiektw dziedzictwa kulturowego nale: Stare Miasto w Toruniu wpisane na list wiatowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, zabytkowe zespoy staromiejskie (m.in. Chemna), liczne obiekty zabytkowe architektury romaskiej i gotyckiej, obiekty archeologiczne, w tym rezerwat archeologiczny kultury uyckiej w Biskupinie. Ist-niejce zasoby przyrodnicze i kulturowe przyczyniaj si do duej atrakcyjnoci turystycznej wojewdztwa, jednak nie s w peni wykorzystane. Udzia wojewdztwa w krajowym ruchu turystycznym wynosi pod wzgldem liczby miejsc noclegowych w obiektach turystycznych 4,5 % (9 miejsce w kraju) oraz liczby turystw 3,9%.

Wojewdztwo kujawsko pomorskie naley do grupy wojewdztw o rednim poziomie rozwoju spoeczno-gospodarczego. Najwikszy w kraju udzia gruntw o wysokiej wartoci bonitacyjnej gleb, daje due moliwoci rozwoju funkcji rolniczej oraz przetwrstwa rolnego. Korzystnym uwarunkowaniem jest dobrze wyksztacony system osadniczy, stwarzajcy po-tencjalnie dobre warunki dostpu do usug rnego rzdu. Szans rozwoju stanowi centralne pooenie w kraju i na kontynencie. Przebieg przez wojewdztwo tras tranzytowych rangi kra-jowej i midzynarodowej sprzyja szerokim kontaktom spoecznym i gospodarczym z innymi wojewdztwami oraz z bliszymi i dalszymi pastwami.


II.UWARUNKOWANIAZEWNTRZNE


WPYW PROCESW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA PRZESTRZE REGIONU

II. UWARUNKOWANIA ZEWNTRZNE

1. Wpyw procesw integracji europejskiej na przestrze regionu

Planujc rozwj regionalny konieczne jest uwzgldnienie wiatowej skali zjawisk od-dziaujcych na rozwj spoeczestwa, gospodarki take naszego pastwa tj. globalizacji, tendencji trwaego i zrwnowaonego rozwoju oraz demokratyzacji. Zjawiskom tym towa-rzyszy gboka rewolucja techniczna i informatyzacja wszystkich sfer ycia wczajca Polsk: w globalny system informacyjno-decyzyjny, w oglnowiatowy spoeczny system wartoci dotyczcy celw, postaw, tosamoci i standardw jakoci ycia.

W nowej sytuacji geopolitycznej Europy Polska, a wic i wojewdztwo kujawsko-po-morskie, stay si wanym elementem integrujcym przestrze europejsk w rodkowej czci kontynentu. Kujawsko-pomorskie zwizane jest z dwoma gwnymi kierunkami integracji: zachodnio-wschodnim (Unia Europejska wsplnota euroazjatycka niepodlegych pastw) i pnocno - poudniowym (Europa Batycka Europa poudniowo wschodnia) oraz prze-strzeni przyrodnicz pnocnej Polski o znaczeniu europejskim (wartoci ekologiczne i re-kreacyjne).

W modelu rwnowaenia rozwoju kraju, uwzgldniajcym wpyw procesw integracji europejskiej, kujawsko-pomorskie usytuowane jest prawie w caoci w strefie przyspieszonych przeksztace strukturalnych charakteryzujcych si narastajc koncentracj (polaryzacj) potencjau cywilizacyjno-ekonomicznego, konkurencyjnego w skali gospodarki europejskiej i wiatowej XXI wieku. Polski Biegun Europy rodkowej (PBE) przyj ksztat wieloboku, ktry wyznaczaj miasta: Gdask, Bydgoszcz, Pozna, Wrocaw, Krakw, d i Warszawa.

Terytorium wojewdztwa pooone jest w potencjalnej strefie wielofunkcyjnego, eko-logicznie uwarunkowanego rozwoju, w ktrej strefa przyspieszonego rozwoju stymulowane-go przez procesy integracyjne Polski z Europ (UE) i wiatem wypenia prawie cay obszar wojewdztwa, natomiast strefa przeamywania recesji obejmuje pnocno-zachodni, a strefa aktywizacji i przeamywania recesji pnocno-wschodni skrawek wojewdztwa.

Kujawsko-pomorskie przecinaj pasma przyspieszonego rozwoju pasma potencjalnie najwyszej innowacyjnoci i aktywnoci spoeczno-gospodarczej, ksztatujce si wraz z mo-dernizacj, rozbudow i budow systemu infrastruktury technicznej o znaczeniu europejskim i krajowym, w ktrych usytuowane s orodki rwnowaenia rozwoju: Bydgoszcz, Toru, Wocawek, Grudzidz i Inowrocaw.

Najwaniejszymi wyznacznikami konkurencyjnoci s: sia ekonomiczna, zaplecze naukowo badawcze, rozwinite rodowisko biznesu oraz poziom wyksztacenia ludnoci. W wietle tych wyznacznikw poziom konkurencyjnoci wojewdztwa kujawsko pomor-skiego jest niezadowalajcy. Liczba orodkw innowacji i przedsibiorczoci jest 4krotnie mniejsza ni w wojewdztwach w tym zakresie przodujcych, a nakady na B&R1 stanowi zaledwie 3,5% oglnej wartoci przeznaczonej na ten cel w kraju (12 miejsce w Polsce). Woje-wdztwo kujawsko pomorskie zajmuje 9 miejsce w kraju w iloci studentw oraz trzynaste w iloci wyszych uczelni. Ilo podmiotw gospodarczych na 1000 ludnoci i firm z udziaem kapitau zagranicznego sytuuje wojewdztwo na 10 miejscu w kraju. Firmy stanowice ro-dowisko biznesu koncentruj si przede wszystkim w duych orodkach miejskich (gwnie w Bydgoszczy - 40% i w Toruniu), co jest niekorzystne dla rozwoju obszarw wiejskich.

Specyfika gospodarcza wojewdztwa kujawskopomorskiego, dua rola sektora rolnicze-go, ssiedztwo lepiej ,,nasyconych kapitaowo, technologicznie i intelektualnie wojewdztw


UWARUNKOWANIA ZEWNTRZNE



(mazowieckie, wielkopolskie) wymuszaj dziaania na rzecz poprawy jego konkurencyjnoci, zwaszcza w produkcji masowej wyrobw o niszym zaawansowaniu technologicznym oraz w rozwoju nowoczesnego przetwrstwa spoywczego.

Jednym z podstawowych warunkw podniesienia konkurencyjnoci wojewdztwa jest stymulowanie rozwoju gwnych orodkw miejskich (aglomeracji bydgosko toruskiej) dla wzmocnienia ich roli w sieci orodkw krajowych, a w perspektywie sieci europejskich me-tropolii.

Zamiarem wsplnego przedsiwzicia w ramach Unii Europejskiej bdzie powstanie sieci ekologicznej zoonej z obszarw priorytetowych ze wzgldu na ochron biornorodno-ci (ochrona naturalnych siedlisk oraz zagroonych gatunkw dzikiej flory i fauny). W Polsce trwaj prace prowadzce do ustalenia obszarw kwalifikujcych si do ochrony w ramach sieci europejskiej NATURA 2000. Zgodnie z przyjtymi kryteriami analizie poddano obsza-ry mogce mie znaczenie wsplnotowe (OZW), a wic wszystkie objte ochron prawn w kraju, jak i inne zgromadzone w bazach danych CORINE2, programie UNESCO3-MaB4 czy midzynarodowych organizacjach i towarzystwach dziaajcych na rzecz ochrony przyrody jak np. IBAE - Poland5. Projekt sieci NATURA 2000 (wg stanu na czerwiec 2001 r.) obejmuje na terenie wojewdztwa kujawsko-pomorskiego 11 obszarw (Polska ponad 232). czna po-wierzchnia tzw. ostoi wynosi ok. 1100 km2, co stanowi ok. 6,13% powierzchni wojewdztwa (odpowiednio 13,5% powierzchni w kraju).

Przedmiotem wsppracy midzynarodowej w sferze ochrony rodowiska przyrodni-czego jest region funkcjonalny Zielone Puca Polski stanowicy element Zielonych Puc Europy i proponowany obszar Zielony Piercie Batyku. S one przedmiotem zaintereso-wa zarwno krajw ssiadujcych z Polsk, jak i innych krajw nadbatyckich. Innym takim regionem jest obszar zlewiska Morza Batyckiego, na ktrym wsppraca midzynarodowa dotyczy m.in. ochrony wd.

Wojewdztwo ley w zasigu dwch korytarzy transportowych, czcych Pwysep Skandynawski z Europ Poudniow oraz Europ Zachodni z Rosj i Ukrain. Maj one klu-czowe znaczenie dla integracji Polski z Uni Europejsk, s czci rozszerzenia Transeuropej-skiej Sieci Transportowej (TEN6) na kraje Europy rodkowej i Wschodniej (projekt TINA7). Do ich rozwoju zobowizuj umowy midzynarodowe dotyczce m.in.: pocze kolejowych (AGC8) oraz przewozw transportem kombinowanym (AGTC9). Przez terytorium kujaw-sko pomorskiego przebiegaj odcinki VI transeuropejskiego korytarza transportowego sieci TINA. W jego gwnym kierunku biegnie obecna droga krajowa nr 1 (E-75) z Trjmiasta przez Toru, Wocawek, d do przejcia granicznego w Cieszynie. W przyszoci osi ko-rytarza VI bdzie autostrada A 1. Odgazieniem korytarza VI, oznaczonym jako VI A, jest droga krajowa nr 5 (E 261) z Grudzidza przez wiecie, Bydgoszcz, Gniezno do Poznania i korytarza II. Przysza autostrada A-1 (Gdask Gorzyce), bdzie si krzyowa z autostra-d A - 2 (wiecko - Pozna - d - Warszawa Kukuryki) pod Strykowem k. odzi.

W pobliu poudniowej granicy wojewdztwa przebiega linia kolejowa CE - 20: Berlin Warszawa Moskwa, ktra po zmodernizowaniu bdzie prowadzi pocigi z szybkoci 160 km/h. Wzdu tej trasy planowana jest rwnie budowa linii TGV o prdkoci przelotowej rzdu 300 km/h. Linie te s czci jednego z najwaniejszych paneuropejskich korytarzy transportowych (korytarz II sieci TINA). Szacuje si, e w perspektywie najbliszych dziesiciu lat bdzie to najintensywniej eksploatowany cig transportowy w Europie (autostrada A 2). Z linii kolejowych o znaczeniu midzynarodo-wym naley wymieni dwie linie dla ruchu towarowego (AGTC): Chorzw - Inowrocaw - Bydgoszcz Tczew oraz Pozna - Inowrocaw Toru Olsztyn.

Planowane centra logistyczne rozwijajcej si europejskiej sieci transportowej, terminale kontenerowe i inne waniejsze punkty przeadunkowe, zlokalizowano poza obszarem woje-wdztwa kujawsko pomorskiego, m.in. w: Warszawie, Poznaniu, Gdasku, odzi.





Aglomeracja bydgosko-toruska, w sieci polskich miast metropolitalnych, zaliczana jest do centrw regionalnych o rednim potencjale (wedug: liczby ludnoci, placwek kultury i nauki, liczby podmiotw gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON, dochodw wasnych na 1 mieszkaca). Obecne zwizki Bydgoszczy i Torunia z ich regionalnym zaple-czem s wyrane i w licznych dziedzinach bardzo silne, niemniej stwierdza si niedorozwj ich niektrych funkcji metropolitalnych. Osignicie jeszcze wyszego potencjau intelektu-alnego, gospodarczego, poprawa dostpnoci komunikacyjnej zwiksz ich konkurencyjno w wymiarze tak krajowym jak midzynarodowym. W duszym okresie czasu aglomeracja ta ma szanse sta si jednym z europoli Europy rodkowej.




PROBLEMY WSPLNE Z SSIEDNIMI WOJEWDZTWAMI

2. Ustalenia zapisane w dokumentach rzdowych i innych, poziomu krajowego i regionalnego

Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju wrd podstawowych elementw stabilizujcych przestrze kraju i wojewdztwa wymienia systemy: osadnictwa, infrastruktury technicznej oraz wielofunkcyjnego rozwoju obszarw wiejskich (rys. nr 1)

W strukturze hierarchicznej krajowego systemu osadniczego miasta Bydgoszcz i Toru postrzegane s jako miasta rdzenie bipolarnej aglomeracji o potencjalnym znaczeniu eu-ropejskim (potencjalny europol). Pozostae wiksze miasta regionu: Wocawek, Grudzidz i Inowrocaw traktowane s jako regionalne orodki rwnowaenia rozwoju.

Decydujce znaczenie dla przypieszenia rozwoju wojewdztwa bd miay obszary, ktrych osiami komunikacyjnymi bd: zamierzona autostrada A-1 i przysze drogi ekspre-sowe (S-5 i S-10). Dopenieniem tego ukadu moe sta si droga w klasie technicznej drogi gwnej ruchu przyspieszonego Grudzidz Olsztyn Augustw - jako potencjalna droga ekspresowa (S-16). Planowana jest take modernizacja i rozbudowa znaczcego dla ruchu towarowego szlaku kolejowego: Chorzw Inowrocaw Tczew oraz linii Bydgoszcz Kutno i Pozna - Olsztyn - Skandawa (AGC, AGTC do 120 km/h). Przewidywany jest rwnie wzrost roli regionalnego portu lotniczego, take portu eglugi rdldowej w Bydgoszczy.

Zamierzone s inwestycje hydrotechniczne na rzekach, w celu silniejszego wczenia krajowych drg wodnych do europejskiego systemu eglugi rdldowej. W tym zakresie pla-nowana jest modernizacja drogi wodnej Odry i jej powizanie z sieci wodn Niemiec i Polski (aba Odra - Warta Note - Wisa). Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju w odniesieniu do dorzeczy postuluje uwzgldnienie prewencji przeciwpowodziowej, rozwj maej retencji i rwnolegle energetyki wodnej.

Koncepcja rozwoju krajowego systemu elektroenergetycznego zakada przemieszczanie rde wytwarzania energii z poudnia do centrum i na pnoc kraju. W zakresie elektroener-getyki jako elementy stabilizujce wskazuje si linie 400 kV: Gdask Pock (istniejca), Pia Grudzidz (projektowana), oraz projektowany most prdu staego 500 kV z obwodu kaliningradzkiego do krajw Unii Europejskiej o nieustalonym przebiegu (wg PSE Pnoc projektowany most ma charakter hipotetyczny).

Gazocigami o znaczeniu krajowym przebiegajcymi na obszarze wojewdztwa s: 2xDn 500 Pock-Wocawek, Dn 400 Wocawek-Gdask, Dn 500 Odolanw-Wocawek i Dn 500 Go-stynin-Wocawek. W toku budowy jest gazocig Dn 500 Wocawek-Wybrzee, natomiast projektowany jest gazocig Dn 500-1000 Odolanw-Wocawek.

W sektorze paliwowym najwaniejszymi elementami s 3 rurocigi paliw pynnych: ropocig Pock Gdask, ropocig Rosja Niemcy oraz rurocig transportu produktw naf-towych Pock Wocawek Rejowiec.

Na obszarach wiejskich regionu dominujc pozycj zachowa gospodarka rolna. Wyma-ga ona gruntownej modernizacji. Tempo przemian zarwno w rolnictwie jak i na obszarach wiejskich uzalenia si gwnie od wzrostu zatrudnienia pozarolniczego, cile powizanego z systemem edukacji modziey wiejskiej.

W strukturze uytkowania gruntw w dalszej perspektywie przewiduje si stopniowy wzrost udziau lasw. Speniajc wiele wanych i rnorodnych funkcji lasy s kluczowym elementem bezpieczestwa ekologicznego i stanowi o tym, e polityka i gospodarka lena maj rang strategiczn.

Istotne znaczenie w rozwoju odgrywa bdzie gospodarka turystyczna. Wiodc zasad ksztatowania przestrzeni powinna stanowi rekonstrukcja zagospodarowania turystycznego korelowana z ochron cennych walorw rodowiska przyrodniczego.

Pewien niepokj jednak budzi moliwo realizacji zamierze proekologicznych na tere-nie regionu w zwizku z niestabilnoci polskiej sceny politycznej.

PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGOW OJ E W D Z T WA K UJ AW S K O - P O M O R S K I E G O

Kujawsko-Pomorskie Biuro PlanowaniaPrzestrzennego i Regionalnego we Wocawku

1: 3 000 000

Wojewdztwona tle koncepcji

zagospodarowaniaprzestrzennego kraju

RYS. NR 1

Legenda:

winoujciewinoujciewinoujciewinoujciewinoujciewinoujciewinoujciewinoujciewinoujcie

SZCZECINSZCZECINSZCZECINSZCZECINSZCZECINSZCZECINSZCZECINSZCZECINSZCZECIN

aryaryaryaryaryaryaryaryary

ZIELONA GRAZIELONA GRAZIELONA GRAZIELONA GRAZIELONA GRAZIELONA GRAZIELONA GRAZIELONA GRAZIELONA GRA

Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.Gorzw Wlkp.

KoobrzegKoobrzegKoobrzegKoobrzegKoobrzegKoobrzegKoobrzegKoobrzegKoobrzeg

Stargard Szczec.Stargard Szczec.Stargard Szczec.Stargard Szczec.Stargard Szczec.Stargard Szczec.Stargard Szczec.Stargard Szczec.Stargard Szczec.

agaagaagaagaagaagaagaagaaga

Jelenia GraJelenia GraJelenia GraJelenia GraJelenia GraJelenia GraJelenia GraJelenia GraJelenia Gra

BolesawiecBolesawiecBolesawiecBolesawiecBolesawiecBolesawiecBolesawiecBolesawiecBolesawiec

WabrzychWabrzychWabrzychWabrzychWabrzychWabrzychWabrzychWabrzychWabrzych

LubinLubinLubinLubinLubinLubinLubinLubinLubin

LegnicaLegnicaLegnicaLegnicaLegnicaLegnicaLegnicaLegnicaLegnica

GogwGogwGogwGogwGogwGogwGogwGogwGogw

KoszalinKoszalinKoszalinKoszalinKoszalinKoszalinKoszalinKoszalinKoszalin

POZNAPOZNAPOZNAPOZNAPOZNAPOZNAPOZNAPOZNAPOZNA

LesznoLesznoLesznoLesznoLesznoLesznoLesznoLesznoLeszno

widnicawidnicawidnicawidnicawidnicawidnicawidnicawidnicawidnica

DzieroniwDzieroniwDzieroniwDzieroniwDzieroniwDzieroniwDzieroniwDzieroniwDzieroniw

SzczecinekSzczecinekSzczecinekSzczecinekSzczecinekSzczecinekSzczecinekSzczecinekSzczecinek

SupskSupskSupskSupskSupskSupskSupskSupskSupsk

PiaPiaPiaPiaPiaPiaPiaPiaPia

NysaNysaNysaNysaNysaNysaNysaNysaNysa

WROCAWWROCAWWROCAWWROCAWWROCAWWROCAWWROCAWWROCAWWROCAW

BrzegBrzegBrzegBrzegBrzegBrzegBrzegBrzegBrzeg

GnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGniezno

InowrocawInowrocawInowrocawInowrocawInowrocawInowrocawInowrocawInowrocawInowrocaw

BYDGOSZCZBYDGOSZCZBYDGOSZCZBYDGOSZCZBYDGOSZCZBYDGOSZCZBYDGOSZCZBYDGOSZCZBYDGOSZCZ

Kdzierzyn-KoleKdzierzyn-KoleKdzierzyn-KoleKdzierzyn-KoleKdzierzyn-KoleKdzierzyn-KoleKdzierzyn-KoleKdzierzyn-KoleKdzierzyn-Kole

OPOLEOPOLEOPOLEOPOLEOPOLEOPOLEOPOLEOPOLEOPOLE

RacibrzRacibrzRacibrzRacibrzRacibrzRacibrzRacibrzRacibrzRacibrz

KoninKoninKoninKoninKoninKoninKoninKoninKonin

Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.Ostrw Wlkp.

KaliszKaliszKaliszKaliszKaliszKaliszKaliszKaliszKalisz

Starogard Gd.Starogard Gd.Starogard Gd.Starogard Gd.Starogard Gd.Starogard Gd.Starogard Gd.Starogard Gd.Starogard Gd.

WejherowoWejherowoWejherowoWejherowoWejherowoWejherowoWejherowoWejherowoWejherowo

CieszynCieszynCieszynCieszynCieszynCieszynCieszynCieszynCieszyn

SieradzSieradzSieradzSieradzSieradzSieradzSieradzSieradzSieradz

RybnikRybnikRybnikRybnikRybnikRybnikRybnikRybnikRybnik

PszczynaPszczynaPszczynaPszczynaPszczynaPszczynaPszczynaPszczynaPszczyna

LubliniecLubliniecLubliniecLubliniecLubliniecLubliniecLubliniecLubliniecLubliniec

Tarnowskie GryTarnowskie GryTarnowskie GryTarnowskie GryTarnowskie GryTarnowskie GryTarnowskie GryTarnowskie GryTarnowskie Gry

GrudzidzGrudzidzGrudzidzGrudzidzGrudzidzGrudzidzGrudzidzGrudzidzGrudzidz

TORUTORUTORUTORUTORUTORUTORUTORUTORU

WocawekWocawekWocawekWocawekWocawekWocawekWocawekWocawekWocawek

TczewTczewTczewTczewTczewTczewTczewTczewTczewElblgElblgElblgElblgElblgElblgElblgElblgElblg

GDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIAGDASK-GDYNIA

BechatwBechatwBechatwBechatwBechatwBechatwBechatwBechatwBechatw

DDDDDDDDD

OwicimOwicimOwicimOwicimOwicimOwicimOwicimOwicimOwicim

ywiecywiecywiecywiecywiecywiecywiecywiecywiec

KATOWICEKATOWICEKATOWICEKATOWICEKATOWICEKATOWICEKATOWICEKATOWICEKATOWICE

Bielsko-BiaaBielsko-BiaaBielsko-BiaaBielsko-BiaaBielsko-BiaaBielsko-BiaaBielsko-BiaaBielsko-BiaaBielsko-Biaa

ZawiercieZawiercieZawiercieZawiercieZawiercieZawiercieZawiercieZawiercieZawiercie

CzstochowaCzstochowaCzstochowaCzstochowaCzstochowaCzstochowaCzstochowaCzstochowaCzstochowa

MyszkwMyszkwMyszkwMyszkwMyszkwMyszkwMyszkwMyszkwMyszkw

PockPockPockPockPockPockPockPockPock

KutnoKutnoKutnoKutnoKutnoKutnoKutnoKutnoKutno

SkierniewiceSkierniewiceSkierniewiceSkierniewiceSkierniewiceSkierniewiceSkierniewiceSkierniewiceSkierniewice

Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.Piotrkw Tryb.

KRAKWKRAKWKRAKWKRAKWKRAKWKRAKWKRAKWKRAKWKRAKW

Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.Tomaszw Maz.

CiechanwCiechanwCiechanwCiechanwCiechanwCiechanwCiechanwCiechanwCiechanw

OLSZTYNOLSZTYNOLSZTYNOLSZTYNOLSZTYNOLSZTYNOLSZTYNOLSZTYNOLSZTYN

TarnwTarnwTarnwTarnwTarnwTarnwTarnwTarnwTarnw

Nowy SczNowy SczNowy SczNowy SczNowy SczNowy SczNowy SczNowy SczNowy Scz

OstrokaOstrokaOstrokaOstrokaOstrokaOstrokaOstrokaOstrokaOstroka

omaomaomaomaomaomaomaomaoma

PuawyPuawyPuawyPuawyPuawyPuawyPuawyPuawyPuawy

WARSZAWAWARSZAWAWARSZAWAWARSZAWAWARSZAWAWARSZAWAWARSZAWAWARSZAWAWARSZAWA

RadomRadomRadomRadomRadomRadomRadomRadomRadom

KIELCEKIELCEKIELCEKIELCEKIELCEKIELCEKIELCEKIELCEKIELCE

ZamoZamoZamoZamoZamoZamoZamoZamoZamoTarnobrzegTarnobrzegTarnobrzegTarnobrzegTarnobrzegTarnobrzegTarnobrzegTarnobrzegTarnobrzeg

PrzemylPrzemylPrzemylPrzemylPrzemylPrzemylPrzemylPrzemylPrzemyl

RZESZWRZESZWRZESZWRZESZWRZESZWRZESZWRZESZWRZESZWRZESZW

KrosnoKrosnoKrosnoKrosnoKrosnoKrosnoKrosnoKrosnoKrosno

SiedlceSiedlceSiedlceSiedlceSiedlceSiedlceSiedlceSiedlceSiedlce

LUBLINLUBLINLUBLINLUBLINLUBLINLUBLINLUBLINLUBLINLUBLIN

EkEkEkEkEkEkEkEkEk

SuwakiSuwakiSuwakiSuwakiSuwakiSuwakiSuwakiSuwakiSuwaki

ChemChemChemChemChemChemChemChemChem

Biaa PodlaskaBiaa PodlaskaBiaa PodlaskaBiaa PodlaskaBiaa PodlaskaBiaa PodlaskaBiaa PodlaskaBiaa PodlaskaBiaa Podlaska

BIAYSTOKBIAYSTOKBIAYSTOKBIAYSTOKBIAYSTOKBIAYSTOKBIAYSTOKBIAYSTOKBIAYSTOK

miasta o znaczeniu europejskim (potencjalne europole)

metropolia stoeczna

miasta o potencjalnym znaczeniu europejskim

krajowe orodki rwnowaenia rozwoju

ponadregionalne orodki rwnowaenia rozwoju

regionalne orodki rwnowaenia rozwoju

parki narodowe i krajobrazowe

Autostrady

projektowaneistniejce i w budowie

Drogi ekspresoweistniejce i projektowane

Linie kolejowe AGC i AGTC - wariant do roku 2015 docelowa prdko

potencjalne drogi gwne ruchu przyspieszonego

do 250 km/hlinia planowana do 250 km/hdo 160 km/hdo 120 km/hLHS - linia hutniczo-siarkowa

Gazocig Rosja - Europa Zach.

projektowany most prdu staegolinia 750 kVlinia 400 kV istniejcalinia 400 kV projektowana

Gazocigi powyej 400 mmistniejceprojektowane

Linie energetyczne - wariant do 2020 roku

istniejcyw budowie

Rurocigiropocig

produktw naftowych

planowany ropocig z M. Kaspijskiego

rafinerie naftoweplanowane centra logistyczne

Gwne portymorskierzeczne

Lotnicze midzynarodowe

istniejce

projektowane

Zbiorniki retencyjneistniejce i w budowie

projektowane

zbiorniki suche

rdo: Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju XII.2000r.

przejcia graniczne istniejce i projektowane

Uwaga: mog wystpi bdy ze wzgldu na z jako materiaw rdowych




PROBLEMY WSPLNE Z SSIEDNIMI WOJEWDZTWAMI

3. Problemy wsplne z ssiednimi wojewdztwami

Region kujawsko-pomorski graniczy z wojewdztwami: mazowieckim 20,5% oglnej dugoci granicy wojewdztwa, wielkopolskim - 39,8%, pomorskim 23,9%, warmisko-mazurskim 12,8% i dzkim 3,0%. Wojewdztwa ssiednie to w wikszoci regiony due i silne pod wzgldem gospodarczym i intelektualnym. Problemy obszarw wsplnych i stykowych przedstawione zostay na rys. nr 2.

Wspdziaania ssiadw wymagaj podzielone granicami tzw. wielkoprzestrzenne for-my ochrony przyrody i krajobrazu. Granicami wojewdztw podzielone s: Brodnicki Park Krajobrazowy (na granicy z wojewdztwem warmisko-mazurskim), Grzniesko-Lidzbar-ski Park Krajobrazowy (na granicy z wojewdztwem mazowieckim, warmisko-mazurskim), Gostynisko-Wocawski Park Krajobrazowy (na granicy z wojewdztwem mazowieckim) i Tucholski Park Krajobrazowy (na granicy z wojewdztwem pomorskim), obszar funkcjo-nalny Zielone Puca Polski, lene kompleksy promocyjne: Bory Tucholskie i Lasy Wocaw-sko-Gostyniskie. W obszarze stykowym wojewdztw pooone s liczne obszary chronio-nego krajobrazu. Granica administracyjna midzy wojewdztwem kujawsko-pomorskim a wojewdztwami ssiednimi dzieli sztucznie trzy rezerwaty przyrody: Nadgoplaski Park Tysiclecia (wojewdztwo wielkopolskie), Rzeka Drwca, Bagno Mostki (wojewdztwo warmisko-mazurskie). Cz wyszczeglnionych obszarw kwalifikowana jest do wczenia w sie ekologiczn NATURA 2000. Niezbdne s wsplne dziaania midzy wojewdztwami na rzecz zachowania walorw rodowiska oraz przestrzegania reimw ochronnych.

Wsplnej polityki wymaga ochrona obszarw zlewni rzek: Brdy, Drwcy i Weny, zasilajcych ujcia wody pitnej dla miast: Bydgoszczy, Torunia i Obornik koo Poznania. Na terenie wojewdztwa pomorskiego znajduj si grny i cz rodkowego odcinka Brdy, na ob-szarze wojewdztwa warmisko-mazurskiego znajduj si obszar rdliskowy, grny odcinek i cz rodkowego odcinka Drwcy, natomiast w poudniowo-zachodniej czci wojewdz-twa kujawsko-pomorskiego znajduj si obszar rdliskowy i grny odcinek Weny. Ochrona zlewni rzek wymienionych, a take takich jak np. Skrwy Prawej, Grnej Noteci, wymagaj kompleksowych dziaa w zakresie porzdkowania gospodarki wodno-ciekowej, gospodar-ki odpadami, prowadzenia sieci i urzdze infrastruktury technicznej. Wsplnych dziaa w zakresie polityki ochronnej wymagaj znajdujce si w strefie przygranicznej wojewdztw obszary ponad gwnymi zbiornikami wd podziemnych.

Wsppracy wymaga okrelenie koncepcji zagospodarowania z surowcw szczeglnie wgla brunatnego, wystpujcych w strefach pogranicza gwnie z wojewdztwem wielkopol-skim.

Midzywojewdzkim wspdziaaniem winna by polityka zagospodarowania prze-strzennego, w tym turystycznego terenw wok jezior lecych w strefie przygranicznej wo-jewdztw, tj. Gopa, Zioo, Ostrowskiego, Szydowskiego, Urszulewskiego, Modzerowskiego, Wielkich Partczyn, Gowiskiego, Jeziora Bryskiego, Stryjewo, pierewnik, jak rwnie zagospodarowanie Zbiornika Wocawskiego, a take atrakcyjnych w skali kraju szlakw ka-jakowych (Brdy, Drwcy, Wdy i Skrwy Prawej), rowerowych (E11, miedzynarodowy szlak rowerowy), motorowych (cysterski, piastowski).

Midzywojewdzkie relacje kujawsko-pomorskiego w zakresie zagadnie spoecznych obejmuj zarwno powizania instytucjonalne (np. z zakresu ochrony zdrowia, edukacji), jak te wynikaj z mobilnoci przestrzennej mieszkacw w zakresie zaspokajania codziennych potrzeb (handel, usugi, szkolnictwo ponadpodstawowe). Dziaajce na terenie wojewdztwa orodki uzdrowiskowe: Ciechocinek, Inowrocaw, Wieniec Zdrj w duym stopniu obsuguj take mieszkacw innych wojewdztw.

Najbardziej widocznym przejawem zwizkw spoecznych s migracje. Szacuje si, e okoo 20% ruchw migracyjnych zachodzi z wojewdztwami ssiednimi. Na przykad w zachodniej czci regionu tradycyjnie zaznacza si wzajemna wymiana ludnoci z wo-




UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE

jewdztwami wielkopolskim i pomorskim, w poudniowo-wschodniej czci z wojewdztw mazowieckim i dzkim.

Due przepywy ludnociowe generuj miasta pooone w pobliu granic wojewdztwa. S one orodkami centralnymi o skali lokalnej i ponadlokalnej i jako takie obsuguj ssiednie tereny w zakresie: handlu, usug i szkolnictwa ponadpodstawowego. Dla czci gmin powia-tw: spoleskiego i tucholskiego orodkiem subregionalnym pozostay Chojnice, natomiast dla czci gmin powiatw brodnickiego i grudzidzkiego Nowe Miasto Lubawskie.

Silne powizania z ssiednimi orodkami regionalnymi wynikaj take z wystpowania w nich licznych szk wyszych. Orodkami akademickimi o duych cieniach modziey z regionu s Gdask i Pozna dla czci zachodniej, pnocnej i poudniowej oraz d i War-szawa dla czci poudniowej i wschodniej. Czynnikiem sprzyjajcym generowaniu powiza jest lokalizacja w Bydgoszczy i Toruniu szk rzadkich w skali kraju, np. Wyszej Szkoy Ofi-cerskiej, Akademii Muzycznej i w mniejszym stopniu Akademii Medycznej.

W ksztatowaniu wizi psychospoecznych mieszkacw ssiednich wojewdztw z Bydgoszcz i Toruniem, du rol odgrywa dziaalno mediw, ktrych zasig wykracza poza granice wojewdztwa (prasa codzienna, radio, i telewizja regionalna).

Wojewdztwo kujawsko-pomorskie jest atrakcyjnym obszarem wypoczynku mieszka-cw wojewdztw ssiednich (w mniejszym stopniu take wojewdztw bardziej odlegych, np. lskiego, maopolskiego). Due nasilenie takich zwizkw obserwuje si szczeglnie w Borach Tucholskich (mieszkacy aglomeracji trjmiejskiej, warszawskiej, dzkiej) i na in-nych obszarach.

Powizania zewntrzne wojewdztwa w zakresie gospodarki obejmuj take przepy-wy surowcw, produktw, myli technologicznej, kapitau, kadr, kooperacj produkcji itp. W gospodarce wolnorynkowej procesy te s trudne do uchwycenia, a postpujca globalizacja gospodarki prowadzi do rozwoju coraz szerszych i silniejszych powiza.

Wymianie dbr i technologii sprzyja organizowanie imprez targowych. Aglomeracja bydgosko-toruska naley do przodujcych w kraju pod wzgldem liczby i rangi organizowa-nych prezentacji. Nie bez znaczenia jest take przepyw wykwalifikowanych kadr, szczeglnie w branach o zaawansowanych technologiach, co wie si z dziaalnoci szk o charakterze politechnicznym, instytutw naukowych itp.

Tranzytowe pooenie wojewdztwa skutkuje przebiegiem liniowych obiektw we wszystkich kierunkach. Waniejsze powizania opieraj si o drog krajow nr 1 Gdask Cieszyn, projektowan autostrad A-1 wic nas bezporednio z pomorskim i dzkim, drog nr 5 wiecie Bolkw Lubawka granica pastwa i projektowan ekspresow S-10 z wielkopolskim oraz drog nr 10 granica pastwa Lubieszyn - Szczecin - Posk i projek-towan drog ekspresow S-5 z wielkopolskim i mazowieckim jak rwnie projektowan, potencjaln droge ekspresow S-16 Grudzidz-Olsztyn-Augustw z warminsko-mazurskim.

Znaczenie dla zewnetrznych powiza maj m.in. przewidywane dla modernizacji i rozbudowy szlaki kolejowe: Chorzw-Inowrocaw-Tczew (nr 131) czcy bezporednio kujawsko-pomorskie z pomorskim i wielkopolskim, nastpnie linia Tczew-Bydgoszcz-Kutno (nr 18) z pomorskim, dzkim, linia Pozna-Toru (nr 353) i dalej w kierunku Iawy-Olszty-na-Skandawy z wojewdztwem wielkopolskim i warmisko-mazurskim.

Powizania z ssiednimi orodkami regionalnymi wynikaj take z faktu korzystania z portw lotniczych tam usytuowanych. Port lotniczy w Warszawie oraz lotnisko rezerwowe w Gdasku Rembiechowie oraz port lotniczy w Poznaniu s gwnymi wzami komunikacji lotniczej dla pnocnej czci kraju. Z trzema wojewdztwami cz nas problemy dotycz-ce zagospodarowania rdldowych drg wodnych: Wisy (mazowieckie, pomorskie), Odry Warty Noteci Wisy (wielkopolskie, zachodnio-pomorskie), Grnej Noteci (wielkopol-skie).





Do elementw Krajowej Sieci Energetycznej zlokalizowanych na obszarze wojewdztwa nale nastpujce linie elektroenergetyczne: 400 kV przechodzca przez wojewdztwa mazowieckie i pomorskie, 220 kV przez wojewdztwa: wielkopolskie, mazowieckie, pomor-skie i warmisko mazurskie. Rozbudowana sie 110 kV poczona jest rwnie z ukadami zlokalizowanymi na obszarze innych wojewdztw, stanowic cao systemu elektroenerge-tycznego.

Z ssiednimi wojewdztwami czy nas infrastruktura ponadlokalna, istniejce i pro-jektowane: gazocigi ,,Jama Rosja Europa Zachodnia (mazowieckie i wielkopolskie), Odo-lanw Wocawek Gdask i Pock Wocawek (wielkopolskie, mazowieckie, pomorskie) oraz rurocigi ropy naftowej Rosja Niemcy (mazowieckie i wielkopolskie), Pock Gdask (mazowieckie, pomorskie) i rurocig paliw Pock Nowa Wie Rejowiec (mazowieckie i wielkopolskie).

Przypisy1 Dziaalno badawczo-rozwojowa (od angielskiego skrtu R&D research and development)2 Midzynarodowy system (program) przyjty w 1985 r. przez Europejsk Rad Ministrw w celu zbierania,

koordynowania i zapewnienia zgodnoci informacji na temat stanu rodowiska i zasobw naturalnych w wczesnej Wsplnocie Europejskiej.

3 United Nations Educational Scientific and Cultural Organization Organizacja Narodw Zjednoczonych ds. Owiaty, Nauki i Kultury.

4 Man and Biosphere Czowiek i Biosfera, program UNESCO, ktry zobowizuje uczestniczce w nim kraje do ochrony siedlisk i gatunkw o znaczeniu midzynarodowym.

5 Improtant bird areas in Europe, angielska ksika Grimmetta i Jonesa Ostoje ptakw w Europie Polska6 TransEuropean Network Transeuropejskie sieci transportowe, okrelone rozporzdzeniem Nr 1692/96 UE.7 Wsplna ocena potrzeb infrastruktury w krajach kandydujcych do akcesji (w przyszoci cz TEN).8 Umowa o midzynarodowych poczeniach sieci kolejowych.9 Umowa o midzynarodowych przewozach transportem kombinowanym

WOJ.WARMISKO-MAZURSKIE

WOJ. MAZOWIECKIE

WOJ. DZKIE

WOJ. POMORSKIE

WOJ. WIELKOPOLSKIE

WOJ.

WIELKOPOLSKIE

SierpcSierpcSierpcSierpcSierpcSierpcSierpcSierpcSierpc

urominurominurominurominurominurominurominurominuromin

LidzbarkLidzbarkLidzbarkLidzbarkLidzbarkLidzbarkLidzbarkLidzbarkLidzbark

Nw. MiastoNw. MiastoNw. MiastoNw. MiastoNw. MiastoNw. MiastoNw. MiastoNw. MiastoNw. MiastoLubawskieLubawskieLubawskieLubawskieLubawskieLubawskieLubawskieLubawskieLubawskie

BrodnicaBrodnicaBrodnicaBrodnicaBrodnicaBrodnicaBrodnicaBrodnicaBrodnica

RypinRypinRypinRypinRypinRypinRypinRypinRypin

KowalKowalKowalKowalKowalKowalKowalKowalKowal

Dobrzy n.WisDobrzy n.WisDobrzy n.WisDobrzy n.WisDobrzy n.WisDobrzy n.WisDobrzy n.WisDobrzy n.WisDobrzy n.Wis

LipnoLipnoLipnoLipnoLipnoLipnoLipnoLipnoLipno

Lubie Kuj.Lubie Kuj.Lubie Kuj.Lubie Kuj.Lubie Kuj.Lubie Kuj.Lubie Kuj.Lubie Kuj.Lubie Kuj.

GostyninGostyninGostyninGostyninGostyninGostyninGostyninGostyninGostyninSompolnoSompolnoSompolnoSompolnoSompolnoSompolnoSompolnoSompolnoSompolno

Golub DobrzyGolub DobrzyGolub DobrzyGolub DobrzyGolub DobrzyGolub DobrzyGolub DobrzyGolub DobrzyGolub Dobrzy

WbrzenoWbrzenoWbrzenoWbrzenoWbrzenoWbrzenoWbrzenoWbrzenoWbrzeno

GRUDZIDZGRUDZIDZGRUDZIDZGRUDZIDZGRUDZIDZGRUDZIDZGRUDZIDZGRUDZIDZGRUDZIDZ

KwidzynKwidzynKwidzynKwidzynKwidzynKwidzynKwidzynKwidzynKwidzyn

CiechocinekCiechocinekCiechocinekCiechocinekCiechocinekCiechocinekCiechocinekCiechocinekCiechocinek

NieszawaNieszawaNieszawaNieszawaNieszawaNieszawaNieszawaNieszawaNieszawa

WOCAWEKWOCAWEKWOCAWEKWOCAWEKWOCAWEKWOCAWEKWOCAWEKWOCAWEKWOCAWEK

RadziejwRadziejwRadziejwRadziejwRadziejwRadziejwRadziejwRadziejwRadziejw


ChemnoChemnoChemnoChemnoChemnoChemnoChemnoChemnoChemno

ChemaChemaChemaChemaChemaChemaChemaChemaChema

INOWROCAWINOWROCAWINOWROCAWINOWROCAWINOWROCAWINOWROCAWINOWROCAWINOWROCAWINOWROCAW

Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.Aleksandrw Kuj.


PakoPakoPakoPakoPakoPakoPakoPakoPako

CzerskCzerskCzerskCzerskCzerskCzerskCzerskCzerskCzersk

TucholaTucholaTucholaTucholaTucholaTucholaTucholaTucholaTuchola

TrzemesznoTrzemesznoTrzemesznoTrzemesznoTrzemesznoTrzemesznoTrzemesznoTrzemesznoTrzemeszno

Nako n/NoteciNako n/NoteciNako n/NoteciNako n/NoteciNako n/NoteciNako n/NoteciNako n/NoteciNako n/NoteciNako n/Noteci

Splno Kraj.Splno Kraj.Splno Kraj.Splno Kraj.Splno Kraj.Splno Kraj.Splno Kraj.Splno Kraj.Splno Kraj.

MogilnoMogilnoMogilnoMogilnoMogilnoMogilnoMogilnoMogilnoMogilno

GnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGnieznoGniezno

ninninninninninninninninnin

ChojniceChojniceChojniceChojniceChojniceChojniceChojniceChojniceChojnice

CzuchwCzuchwCzuchwCzuchwCzuchwCzuchwCzuchwCzuchwCzuchw

WyrzyskWyrzyskWyrzyskWyrzyskWyrzyskWyrzyskWyrzyskWyrzyskWyrzysk

Mawa

Dziadowo

Mawa

Lubawa

Rozdroe

PoskNasielsk

Bielsk

Sierpc

Anusin

Pock

Ost

rda

IawaSk

anda

wa

Gorzyczki

Augustw

Kutno

Cie

szyn

Gdask

Malb

ork

Now

yD

wr

Gdaski

Koo

Chorz

w

Tczew

Gdask

eba

Konin

Grz

echo

tki

Ole

nic

a

Gdynia

Szys

zowo

Trz

ebnic

aPoz

na

Ole

nic

aWroc

aw

Bobolice

Kostrzy

n

Wgro

wiec

Pozn

a

Szczecin

Pia

Jastrowie

Zotw

Ols

ztyn

220

kV

Lidz

bark

Wel

.110

kV

Dn 1400 Rosja

Dn 2x500 Warszawa

Pock400kV

Pock

Pock

Pock 220 kV

Rosja

Pock

Iawa

110 k

V

Gdask

Gdask

400

kV

Ost

rw

Wlp

.

Dn

500,400

Gdask

Dn

80

Sztu

m

Gdask

220,110

kV

Ptnw

220kV

Dn

500

Odo

lan

wKonin

110

kV

Ptn

w

3x

220,2

x110

kV

Ptn

w

110

kVNi

emcy

Niem

cy

Niem

cy

Niem

cy

Niem

cy

Niem

cy

Niem

cy

Niem

cy

Niem

cy

Dn

1000

Wie

rzchow

ice

Rejowiec

Pia 400kV

Dn 1400 Euro

pa Zach.Pozna

-Plewiska 400

kV



1: 1 000 000

Problemy obszarwwsplnych i stykowych

z ssiednimiwojewdztwami

RYS. NR 2

Legenda:

granice wojewdztw

granice powiatw

granice gmin

wybrane miasta

obszary chronionego krajobrazu

obszary przewidziane do wczenia do sieciekologicznej NATURA 2000

pozostae tereny

granica Zielonych Puc Polski wraz z powikszeniem

wody powierzchniowe, w tym Zbiornik Wocawski

obszary zlewni chronionych (Drwca, Brda, Wena)

lene kompleksy promocyjne

autostrada A-1

drogi ekspresowe

drogi krajowe

drogi wojewdzkie

koleje

drogi wodne

waniejsze szlaki turystyczne (rowerowe, motorowe)

linie elektroenergetyczne wysokich napi(400 kV, 220 kV, 110 kV)

projektowana linia elektroenergetyczna 400 kV

gazocig tranzytowy Dn 1400 istniejcy / projektowany

gazocigi istniejce / projektowane

podziemny magazyn gazu Mogilno

ropocig istniejcy / projektowany

rurocig produktw naftowych

gwne zbiorniki wd podziemnych w granicachobszarw najwyszej, wysokiej ochrony

parki krajobrazowe (istniejce, projektowane)wraz z otulin


III.UWARUNKOWANIAWEWNTRZNE



III. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE

1. Uwarunkowania przyrodnicze

Obszar wojewdztwa kujawsko-pomorskiego charakteryzuje si zrnicowanymi uwa-runkowaniami przyrodniczymi i fizycznogeograficznymi. Wynika to z faktu, i przez teren wojewdztwa przebiegaj liczne naturalne granice: klimatyczne, hydrograficzne, geologiczne, geomorfologiczne itp. Pod wzgldem fizycznogeograficznym wyrniajce si w krajobrazie Pradolina Torusko-Eberswaldzka i Dolina Dolnej Wisy dziel teren wojewdztwa na trzy czci: Pojezierze Poudniowopomorskie na pnocnym-zachodzie, Pojezierze Chemisko-Dobrzyskie na pnocnym-wschodzie i Pojezierze Wielkopolskie na poudniu. Prawie cay teren wojewdztwa znalaz si w zasigu ostatniego zlodowacenia skandynawskiego, dlatego rzeba terenu wykazuje cechy charakterystyczne dla krajobrazu modoglacjalnego. Przestrzennie dominuj polodowcowe wysoczyzny morenowe zbudowane na powierzchni z piaskw i glin polodowcowych, na ktrych wyksztaciy si urodzajne gleby. Pradoliny, doliny rzeczne i obszary sandrowe, zbudowane z piaskw przewanie porastaj lasy. Ukad sieci hy-drograficznej w wojewdztwie nawizuje do rzeby terenu, w szczeglnoci do przebiegu pra-dolin i dolin rzecznych. Klimat wojewdztwa odznacza si cechami przejciowymi, co wynika z pooenia w strefie cierania si suchych mas powietrza z Europy Wschodniej i wilgotnych znad Oceanu Atlantyckiego.

1.1. Ochrona przyrody i krajobrazu

System obszarw prawnej ochrony przyrody i krajobrazu ksztatowa si na przestrzeni ostatnich kilkudziesiciu lat w zrnicowanych warunkach organizacyjnych i administracyj-nych. W okresie funkcjonowania poprzedniego podziau administracyjnego w latach 1975-1998 powstay wszystkie parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu, jak rwnie wik-szo rezerwatw przyrody. Zrnicowanie przestrzenne form prawnie chronionych wynika nie tylko z rnych walorw przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych poszczeglnych czci regionu, ale i aktywnoci organw odpowiedzialnych za ochron przyrody i przyjtych priorytetw polityki ekologicznej. W skad wielkoprzestrzennego systemu obszarw chronio-nych wchodz: 8 parkw krajobrazowych zajmujcych cznie powierzchni 209 212,2 ha, co stanowi 11,64% oglnej powierzchni wojewdztwa, 31 obszarw chronionego krajobrazu zaj-mujcych cznie powierzchni 335 116,7 ha, co stanowi 18,65% powierzchni wojewdztwa, 91 rezerwatw przyrody zajmujcych cznie powierzchni 16 652,11 ha (0,9% obszaru woje-wdztwa). Pnocno-wschodnia cz wojewdztwa (powiat brodnicki) znajduje si w grani-cach obszaru funkcjonalnego Zielone Puca Polski (rys. nr 3).

W ukadzie administracyjnym najwikszy odsetek powierzchni objtej ochron praw-n wystpuje w powiatach: spoleskim (66,0%), tucholskim (56,5%), brodnickim (52,5%) i wieckim (48,2%), natomiast najmniej powierzchni chronionej wystpuje w powiatach: na-kielskim (6,1%), niskim (10,4%), inowrocawskim (10,5%) i radziejowskim (12,5%).

Najbardziej charakterystyczn cech systemu obszarw chronionych jest ich nierwno-mierne rozmieszczenie na terenie wojewdztwa. Sze spord omiu parkw krajobrazowych znajduje si w pnocnej czci wojewdztwa, z czego trzy parki: Tucholski, Brodnicki i Grz-niesko-Lidzbarski obejmuj rwnie tereny w wojewdztwach ssiednich. W poudniowej czci wojewdztwa znajduj si dwa parki krajobrazowe Gostynisko-Wocawski i Nadgo-plaski Park Tysiclecia.





System obszarw chronionych na terenie wojewdztwa charakteryzuje si czsto brakiem cigoci przestrzennej, np. w Dolinie Wisy midzy Gostynisko-Wocaw-skim Parkiem Krajobrazowym a obszarem chronionego krajobrazu Nizina Ciechociska, w dolinie Mieni midzy obszarami chronionego krajobrazu Jeziora Skpskie i Nizina Cie-chociska. Na Pojezierzu Krajeskim stwierdza si brak cigoci przestrzennej midzy Kra-jeskim Parkiem Krajobrazowego a obszarem chronionego krajobrazu Rynna Jezior Byszew-skich. Na Pojezierzu Dobrzyskim nie s przestrzennie poczone Grzniesko-Lidzbarski Park Krajobrazowy z obszarami chronionego krajobrazu rda Skrwy i Jezior Skpskich. Najlepiej pod wzgldem cigoci przestrzennej wyksztacone s obszary chronione na terenie Borw Tucholskich, Doliny Brdy, Doliny Drwcy, Pojezierza Brodnickiego i Doliny Osy.

Wprowadzenie ochrony prawnej na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych bywa rdem konfliktw pomidzy potrzebami ochrony, a istniejcymi i projektowanymi elementami zagospodarowania w szczeglnoci przebiegiem cigw in-frastruktury. Projektowana autostrada A-1 przebiega bdzie przez obszar Parku Krajobra-zowego Doliny Dolnej Wisy oraz przez 3 obszary chronionego krajobrazu. Aby zmniejszy wpyw autostrady na rodowisko zmieniono jej przebieg w rejonie gminy Dragacz (dyslokacja przebiegu autostrady z doliny Mtawy). Na kilku obszarach prawnie chronionych wystpuj konflikty pomidzy ochron przyrody i krajobrazu a eksploatacj powierzchniow surowcw naturalnych (Gostynisko-Wocawski Park Krajobrazowy, Grzniesko-Lidzbarski Park Kra-jobrazowy, obszar chronionego krajobrazu Obszar doliny Drwcy).

Na niektrych obszarach chronionych (Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisy, obszar chronionego krajobrazu Obszar wydmowy na poudnie od Torunia) zlokalizowane s poli-gony wojskowe (artyleryjski, czogowy, saperski), a na obszarze Parku Krajobrazowego Doliny Dolnej Wisy znajduje si tor motocrossowy. Planowana realizacja stopnia wodnego na Wile w rejonie Ciechocinka-Nieszawy wymusi korekt granic obszaru chronionego krajobrazu Ni-zina Ciechociska.

Obecnie trwaj prace nad ostatecznym wytypowaniem obszarw speniajcych kryteria ich wczenia do europejskiej sieci ekologicznej NATURA 2000. Powinny one zosta zako-czone a ich ostateczne wyniki przedstawione Komisji Europejskiej najpniej do koca 2003 r.

Wedug wstpnego projektu sieci ekologicznej NATURA 2000 na terenie wojewdz-twa wytypowano 10 obszarw speniajcych kryteria dyrektyw siedliskowej i ptasiej. czna powierzchnia wskazanych obszarw wynosi 110 008 ha, co stanowi 6,13% powierzch-ni wojewdztwa. Wikszo tych obszarw znajduje si w pnocnej czci wojewdztwa: Parki Krajobrazowe Borw Tucholskich, Jezioro Udzierz, Pojezierze Brodnickie, Bagienna Dolina Drwcy i Grzniesko-Lidzbarski Kompleks Leny. Trzy obszary znajduj si w pou-dniowej czci wojewdztwa: Lasy Wocawsko-Gostyskie, Jezioro Gopo i okolice, Jeziora Powidzkie. Pozostae dwa niewielkie obszary znajduj si w zachodniej czci wojewdztwa (Bagno Supy, Stawy lesin i Wystp). Wrd obszarw typowanych do sieci NATURA 2000 przewaaj rozlege kompleksy lene, czsto z jeziorami (5 obszarw) i obszary bagienne (3 obszary). Ponadto jeden obszar to rozlega rynna jeziorna a drugi stawy rybne.

1.2. Uwarunkowania gospodarowania zasobami wodnymi

Obszar wojewdztwa kujawsko-pomorskiego znajduje si w szczeglnym miejscu w ukadzie sieci hydrograficznej kraju. Przez teren wojewdztwa przebiega dzia wodny I rz-du rozdzielajcy dorzecza Wisy i Odry. Rzeki te zostay poczone Kanaem Bydgoskim, dzi w bardzo ograniczonym stopniu wykorzystywanym gospodarczo. Ze wzgldu na pooenie prawie caego obszaru wojewdztwa w zasigu ostatniego zlodowacenia skandynawskiego, na obszarze wojewdztwa wyksztacia si bogata sie hydrograficzna i powstay liczne jeziora genezy polodowcowej (rys. nr 4).



1: 750 000

Ochronaprzyrody i krajobrazuoraz uwarunkowania

rozwoju lenictwa

RYS. NR 3

Legenda:

granice powiatw

granica wojewdztwa

miasta powiatowe

wody powierzchniowe

gleby wysokoprodukcyjne

lasy o wysokich walorach ekologicznych

lasy o przecitnych walorach ekologicznych

rezerwaty przyrody:

- faunistyczne

- krajobrazowe

- florystyczne

- lene

- torfowiskowe

rezerwat przyrody przeznaczony do likwidacji

rezerwat przyrody o powierzchni ponad 50 ha

rezerwaty przyrody o powierzchni poniej 50 ha

glebowe powierzchnie wzorcowe

parki krajobrazowe

obszary chronionego krajobrazu

zespoy przyrodniczo-krajobrazowe

granica obszaru funkcjonalnegoZielone Puca Polski

obszary o duych moliwociachzwikszenia lesistoci

Lene Kompleksy Promocyjne

strefy lasw ochronnych wok miasto liczbie mieszkacw ponad 50 tys.

lasy w strefie zagroenia przemysowego

otuliny parkw krajobrazowych

WOJ. POMORSKIE

WOJ. WARMISKO - MAZURSKIE

WOJ. WIELKOPOLSKIE

WOJ. MAZOWIECKIE

WOJ. DZKIE




Golub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-Dobrzy








wieciewieciewieciewieciewieciewieciewieciewieciewiecie






Splno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno Krajeskie






Osi hydrograficzn wojewdztwa jest Wisa, dla ktrej charakterystyczne s zmienne przepywy i mimo, i rzeka jest uregulowana od ujcia Tyny, w wielu miejscach wystpuje zagroenie powodziowe. Dotyczy to przede wszystkim terenw w obrbie Kotliny Toruskiej, w Basenie Unisawskim i w Basenie Grudzidzkim. Ponadto zagroenie powodziowe wyst-puje permanentnie w Brodnicy na Drwcy. Cech charakterystyczn sieci hydrograficznej jest to, e na obszarze wojewdztwa wystpuj rodkowe i dolne odcinki najwikszych dopyww Wisy (Brdy, Drwcy, Wdy i Osy).

Wszystkie jeziora na terenie wojewdztwa s pochodzenia lodowcowego. Rozmieszczo-ne s bardzo nierwnomiernie. Najwicej jezior wystpuje na Pojezierzu Brodnickim, Pojezie-rzu Gnienieskim, Pojezierzu Dobrzyskim i w Kotlinie Pockiej. Najmniejsza jeziornoci odznaczaj si Kotlina Toruska, Dolina Noteci i Rwnina Inowrocawska.

Jako wd powierzchniowych na obszarze wojewdztwa jest zrnicowana. W I kla-sie czystoci nie sklasyfikowano adnego odcinka rzeki, w II klasie 53 km, w III klasie 375 km, a 1309 km rzek sklasyfikowano jako nie odpowiadajce normom. Pod wzgldem jakoci wd wyrniaj si zlewnie Brdy, Drwcy i Kanau Grnego, w ktrych wystpuj najdusze odcinki sklasyfikowane w II i III klasie czystoci. Do najbardziej zanieczyszczonych nale Wisa, Note, Osa, Browina, Struga Toruska, Rypienica, Kana Smyrnia, Struga ysomicka i Gsawka. W ostatnich latach obserwuje si powoln lecz sta popraw jakoci wd zarwno rzek jak i jezior.

Podobnie jako wd jezior jest zrnicowana. adne jezioro nie zostao sklasyfikowa-ne w I klasie czystoci. Spord badanych 193 jezior jedynie wody 45 jezior zaliczono do II klasy czystoci. W wikszoci jeziora te le na Pojezierzu Brodnickim, w Kotlinie Pockiej i Borach Tucholskich. S to przede wszystkim redniej wielkoci jeziora pooone w zlewniach o znacznym odsetku terenw lenych. Do III klasy czystoci zaliczono 84 jeziora, ktre znajdu-j si przewanie na terenach o urozmaiconym sposobie zagospodarowania zlewni. Pozostae 64 jeziora zakwalifikowano jako nie odpowiadajce normom. Najwicej takich jezior znajduje si na Pojezierzu Chemiskim i Pojezierzu Gnienieskim.

Wikszo zanieczyszcze emitowanych do rodowiska pochodzi z terenw otwartych. W ostatnich latach zmienia si struktura ciekw. Dziki wykonanym inwestycjom z zakresu gospodarki ciekowej zlikwidowano wikszo zanieczyszcze punktowych i obecnie wik-szo zanieczyszcze stanowi spywy powierzchniowe z pl uprawnych.

Szczeglnym reimom ochronnym w zakresie gospodarki ciekowej podlegaj zlewnie Brdy i Drwcy, ktre stanowi rda wody pitnej dla miast Bydgoszczy i Torunia. Zlewnie te zajmuj pnocno-zachodni i pnocno-wschodni cz wojewdztwa (rys. nr 4). Prowa-dzone w ostatnich latach dziaania inwestycyjne w zakresie gospodarki ciekowej pozwoliy na likwidacj wikszoci punktowych rde zanieczyszcze. Funkcjonowanie uj wody na tych rzekach wymusio wyznaczenie stref ochrony poredniej i bezporedniej wok uj wody, w ktrych obowizuj okrelone reimy ochronne i zasady gospodarowania.

Spord sztucznych zbiornikw wodnych znajdujcych si na obszarze wojewdztwa dla produkcji czystej ekologicznie energii wykorzystywane s: Zbiornik Wocawski, Zalew Koro-nowski i Zbiornik urski. Zalew Koronowski i Zbiornik urski s ponadto zagospodarowane turystycznie i wykorzystane na potrzeby rekreacji.

Na obszarze wojewdztwa wydzielono 20 tzw. gwnych zbiornikw wd podziemnych (GZWP), z ktrych siedem w caoci znajduje si w granicach wojewdztwa. Niektre z nich nie posiadaj izolacji od powierzchni w postaci warstwy nieprzepuszczalnej. Znajduj si one przede wszystkim w pradolinie i dolinie Wisy oraz na Pojezierzu Gnienieskim.

Mimo i GZWP nie zostay dotychczas objte ochron prawn, na ich obszarach prze-strzegane s surowe reimy ochronne w zakresie gospodarki ciekowej i zagospodarowania odpadw, w celu ochrony perspektywicznych zasobw wody pitnej.





Na terenie wojewdztwa kujawsko-pomorskiego wystpuj bogate zasoby leczni-czych wd solankowych w rejonie Ciechocinka, Inowrocawia, Wieca-Zdrj i Maruszy k/Grudzidza. Lokalnie np. w Ostromecku eksploatowane s wody mineralne na cele kon-sumpcyjne.

Ze wzgldu na to, e obszar wojewdztwa kujawsko-pomorskiego stanowi teren o naj-niszych sumach opadw atmosferycznych w kraju, niektre tereny zagroone s deficytem wody, co w suchych latach przejawia si niedoborem wody dla rolin w okresie wegetacyjnym. Wyznaczono cztery takie obszary: cz Pojezierza Gnienieskiego i Rwniny Inowrocaw-skiej - w rejonie nina, Inowrocawia i Radziejowa, pnocno-zachodnia cz Pojezierza Chemiskiego oraz rodkowa i poudniowa cz Pojezierza Dobrzyskiego.

1.3. Uwarunkowania rozwoju rolnictwa

Wojewdztwo kujawsko-pomorskie charakteryzuje si duym zrnicowaniem warun-kw przyrodniczych dla rozwoju rolnictwa. Na og jednak s to warunki sprzyjajce uyt-kowaniu rolniczemu. rednia dugo trwania okresu wegetacyjnego wynosi 210 dni, przy czym na pnocy jest on krtszy - 190 dni. rednie roczne sumy opadw atmosferycznych nie przekraczaj 500 mm.

Przestrzenne rozmieszczenie podstawowego komponentu rodowiska przyrodniczego dla gospodarki rolnej - gleb, pozwala na wskazanie obszarw szczeglnie predysponowanych dla jej rozwoju. Najlepsze gleby I-IIIb klasy bonitacyjnej, zajmuj 34% oglnej powierzchni uytkw rolnych. Natomiast najsabsze klasy V-VI stanowi okoo 25% oglnej powierzch-ni uytkw rolnych.

Ocena ogu uwarunkowa przyrodniczych dla rozwoju rolnictwa daa podstaw do wyrnienia trzech kategorii obszarw (rys. nr 4):

- obszary o korzystnych uwarunkowaniach przyrodniczych do rozwoju rolnictwa - wy-znaczone zostay na podstawie zasigu zwartego wystpowania gleb o wysokiej przy-datnoci dla rolnictwa (kompleksy 1, 2, 4, 1z). Pod wzgldem bonitacyjnym przewaaj w nich gleby klas I-IIIb (rednio 50% w oglnej powierzchni uytkw rolnych). Ob-szary te pooone s w obrbie: Pojezierza Chemiskiego, Rwniny Inowrocawskiej, Pojezierza Kujawskiego oraz czciowo Wysoczyzny wieckiej, Pojezierzy Krajeskiego i Gnienieskiego. Obejmuj one okoo 30% powierzchni wojewdztwa,

- obszary o rednio korzystnych uwarunkowaniach przyrodniczych do rozwoju rolnic-twa - podstaw ich wyznaczenia jest wystpowanie gleb o redniej przydatnoci dla rolnictwa (kompleksy 3, 5, 8, 2z, przewaga gleb klasy IV). Obszary te wystpuj w pnocno-zachodniej czci Pojezierza Dobrzyskiego, pnocnej czci Wysoczyzny wieckiej, wschodniej czci Pojezierza Kujawskiego oraz na Pojezierzach Krajeskim i Brodnickim,

- obszary o mao korzystnych uwarunkowaniach przyrodniczych do rozwoju rolnictwa - charakteryzuj si wystpowaniem gleb o niskiej przydatnoci dla rolnictwa (kompleksy 6, 7, 9, 3z, przewaga gleb klas V-VI). Obszary te obejmuj gwnie: Bory Tucholskie, Ko-tlin Torusk, Kotlin Pock, wschodni i rodkow cz Pojezierza Dobrzyskiego, Rwnin Urszulewsk i Pojezierze Brodnickie.

Wrd zagroe przyrodniczych dla rozwoju rolnictwa, jakie wystpuj na obszarze wojewdztwa, jest zjawisko erozji gleb oraz ich zanieczyszczenie zwizkami chemicznymi. Obszary najbardziej naraone na erozj wodn gleb wystpuj w rodkowej i zachodniej czci Pojezierza Dobrzyskiego, strefach krawdziowych dolin najwikszych rzek Wisy, Drwcy, dolnej Osy, Brdy, pnocnych zboczy pradoliny Noteci oraz na zboczach rynien po-lodowcowych. Natomiast zanieczyszczenie gleb wystpuje lokalnie, wok lub wzdu rde emisji, ktrymi s przemys, energetyka, komunikacja i rolnictwo. Wymienione zjawiska nie



1: 750 000

Przyrodniczeuwarunkowania

gospodarowania zasobamiwodnymi i rozwoju rolnictwa

RYS. NR 4

Legenda:

WOJ. POMORSKIE

WOJ. WARMISKO - MAZURSKIE

WOJ. WIELKOPOLSKIE

WOJ. MAZOWIECKIE

WOJ. DZKIE

550+-

210-

+

210-

+

550 +-





Golub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-DobrzyGolub-Dobrzy







wieciewieciewieciewieciewieciewieciewieciewieciewiecie







Splno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno KrajeskieSplno Krajeski

plan zagospodarowania przestrzennego województwa

Documents