ÜREME ORGAN ENFEKSİYONLARI

Normal Vajinal Sekresyon Vajinal sekresyonun yapısı ve miktarı; Yaş Siklüs günü Cinsel aktivite Oral kontraseptif kullanımı Gebelik Vajinal temizlik şekli Hormonal durum Kullanılan ilaçlar (hormonal ilaç,

antibiyotik gibi) Ruhsal duruma göre değişiklik gösterir.

Normal vajinal akıntı kokusuz, berrak yada

beyaz renkli, viskoz, homojen yapıdadır ve

vulvada tahrişe neden olmaz.

Ovulasyona yakın, östrojenin etkisiyle

vajinal sekresyonun miktarı artar, saydam,

kaygan ve akışkan bir özellik gösterir.

Ph’ı asidiktir (3.8-4.2)

Vulvitis

Vulvanın enflamatuar hastalığıdır.

Vulva dokusunun doğrudan iritasyonu

sonucu olabileceği gibi vajinadaki

enfeksiyonun vulvaya genişlemesi sonucu

da olabilir.

Neden olan faktörler Enfeksiyonlar; trikomonas, bakteriyel, fungal

vb.

İrritanlar: idrar, gaita, vajinal akıntı, sıkı giyecekler, sentetik çamaşırlar, deterjan, vajinal sprey, deodorant, parfüm gibi sentetik maddeler,

Vulva atrofisi (menopoz)

Karsinoma

Perikulozis (bit) skabi (uyuz)

DM, anemi, hepatit, lösemi gibi kronik sistemik hastalıklar

İlaç hassasiyeti, yetersiz perine hijyeni, psikolojik problemler

Belirti ve Bulgular

Kaşıntı

Ağrı, yanma, disparoni

Bol pürülan akıntı

Kızarıklık ve ödem

Ülserasyon

Tanı

Hastanın hikayesinin alınması: Akıntının

özelliği, semptomların başlangıcı,

beraberinde bulunan diğer enfeksiyonlar,

kullanılan ilaçlar, kişisel hijyen, önceki

hikayesi

Fiziksel muayene ve laboratuar testleri

Kültür

Vulvar dokudan biyopsi

Hemşirelik Bakımı ve Hasta Eğitimi

Dış genitaller ve lenf nodları kontrol edilir.

Hastaya son zamanlarda yeni bir deterjan

yada ilaç kullanıp kullanmadığı sorulur.

Kaşıntıyı önlemek yada azaltmak için

önlemler alınır.

Vulva temiz ve kuru tutulur.

Gerekli hijyen kuralları öğretilir.

Bartolinitis

Bartolin bezlerinin enflamatuar

hastalığıdır.

Nedeni

Gonokok, streptokok, stafilokok, Echeria

coli gibi değişik organizmalar neden olur.

CYBE’dan daha sık görülür.

Belirti ve Bulgular

Asemptomatik kist

Ağrı, eritem, hassasiyet, şişkinlik

Abse mevcut ise; ağrı, ödem, sellulitis

Disparoni

Yürürken ağrı

Hemşirelik Bakımı

Labia minörler eritem ve şişlik yönünden

gözlenir.

Hastaya oturma banyosu yada sıcak nemli

kompresi nasıl uygulayacağı açıklanır.

Hastanın yatakta istirahat etmesi sağlanır.

Reçete edilen ilaçları alaması sağlanır.

İnsizyonla drenaj yapılacaksa hasta hazırlanır.

En önemli nedeninin CYBE olduğu açıklanır.

Enfeksiyonun tekrarı halinde cerrahi

müdahale gerekebileceği açıklanır.

Vajinal Enfeksiyonlar

Vajinanın enflemasyonudur, ph’ının

bozularak patojen ajanların vajinaya

girmesiyle enfeksiyon ortaya çıkar.

Nedenleri;

Bakteriyel vajinozis

Trikomonas

Kandidadır.

Vajinitis Tipleri Basit Vajinitis (Kontakt Vajinitis)

Akıntıyla ortaya çıkan vajinal inflamasyondur. İrritasyon ve kötü hijyen sonucuorganizmalar vücuda girer. Vajinanın üretraya yakınlığından dolayı sıklıkla vajinitise, üretritise eşlik eder.

Hazirlayıcı faktörler:

Kontakt alerjenler

Vulvanın sürekli ıslak kalması

Sentetik külot kullanma

Yetersiz hijyen

Tampon, kondom, diyaframın uzun süre vajinada kalması

Bakteriyel Vajinozis

Vajende normalde var olan hem anaerobik

bakterilerin hem de Gardnerella vajinalisin

anormal çoğalmasıyla karakterizedir.

En önemli yan etkileri; PID,

postpartum endometrit, histerektomi

sonrası enfeksiyonlar, anormal servikal

smear, EMR, prematür eylem ve

amniyonitistir.

Trikomonas Vajinitis

Enfeksiyondan, alkalen ortamda gelişen ve

cinsel yolla bulaşan Trikomonas Vajinalis

sorumludur.

Gebelerde çok risklidir, EMR ve preterm

eylem açısından dikkat edilmelidir.

Monilial Vajinitis (Kandida Albikans) Enfeksiyonların büyük bir kısmından

sorumludur. Diğer Kandida türleri de enfeksiyona sebep olabilir.

Hazırlayıcı faktörler;

İlaçlar

Nondiyabetik glikozüri

Gebelik

DM

Yüksek oranda şeker ve meyve içeren diyet

Kötü hijyen

Travma

Atrofik Vajinitis

Postmenopozal dönemde östrojenin

azalması ve mukozada atrofinin

gelişmesiyle vajina, enfeksiyonlara karşı

hassaslaşır.

Kaşıntı, yanma, kuruluk, disparoni

Vajen ph’ı yüksektir.

Vajinitiste Öykü

Akıntının karakteri, miktarı, rengi, kokusu

Semptomların ilk ne zaman başladığı

Akıntıyla birlikte kaşıntı, dizüri, disparoni,

vulvada iritasyon ve eritem

Aldığı ilaçlar

Kişisel hijyeni: vajinal duş öyküsü, perine

bölgesi için sprey, deodorant, pudra,

parfüm, naylon külot, sıkı giyecekler,

tampon kullanımı

Servisitis

Serviks anatomik yapısı nedeniyle alt ve üst genital organları ayıran kapı durumundadır.

Servikal epitelyum ve stromanın enfeksiyonudur.

Akut veya kronik olarak görülebilir.

Akut servisit genellikle streptokok, stafilokok, E. Coli, klamidya, gonokok, trikomonas gibi enfeksiyonların servikse yayılmasıyla gelişir.

Belirti ve Bulgular

Pürülan, genellikle sarı-yeşil ve bol

miktarda akıntı

Endoservikal epitelde ödem ve travmaya

yatkınlık

Siklüs arasında düzensiz kanama

Koitus yada muayene sonrası kanama

Tanı

Sekresyonun karakteri ve pelvik muayene

bulguları önemlidir.

Sekresyonun lam üzerinde gram

boyamasında nötrofil miktarında artış

saptanır.

Gonore ve klamidya için nükleik asit

amplifikasyon testi yapılması gerekir.

Tedavi

Antibiyotik tedavisi

Cinsel eşin de mutlaka aynı antibiyotik

tedavi protokolüyle tedavi edilmesi

gerekir.

Kronik servisitte kriyo cerrahi, konizasyon

ya da lazer tedavisi planlanabilir.

Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) PID, alt genital bölgedeki enfeksiyonun,

fallop tüplerine, overlere, pelvik peritona ve

pelvis bağ dokusuna yayılmasıyla ortaya

çıkan bir grup hastalığın ortak tanımıdır.

Neiseria Gonore ve Klamidya Trakomatis

nedeniyle gelişir.

25 yaş altında olma, çok eşlilik, CYBE varlığı,

RİA takılırken aseptik koşullara uyulmaması,

vajinal duş, sigara

Tanı

Öykü alma, pelvik ve fiziksel muayeneyle

tanı konur

Organizmayı belirlemek için vajenden ve

endoserviksten kültür örneği alınır.

Kan sayımında; lökositoz, eritrosit

sedimantasyon hızı, C reaktif protein

artmıştır.

Komplikasyonları

Son aşaması tuba-overyan absedir.

Abse drenajı yapılır.

İnfertiliteyle sonuçlanabilir.

Hastalık yeterli tedavi edilmediğinde PID

kronikleşebilir. Kronik pelvik ağrı,

menstrüel bozukluklar, konstipasyon,

halsizlik ve akut PID bulgularının

tekrarlamasıyla karakterizedir.

Tedavi

Hasta genellikle ayaktan, kombine

antibiyotiklerle tedavi edilir. Sefoksisilin+

doksisiklin hem ayaktan hem de yatarak

tedavi olan hastalar için uygundur. Ciddi

vakalarda IV antibiyotik tedavisi uygulanır.

Eş mutlaka tedavi edilmelidir.

Tedavi süresince kadın istirahat etmeli,

cinsel ilişkide bulunmamalı, yeterli

beslenmeli ve vajinal duş yapmamalıdır.

Hemşirelik Bakımı Abdominal rahatsızlıklar için reçete edilen

analjezik uygulanır.

Abdomenin yada sırtın alt kısmının ısıtılması dolaşımı hızlandırır.

Vajinal drenajın sağlanması için semi fawler pozisyonda yatırılır.

Beslenmesi izlenir, özellikle bol sıvı alamsı sağlanır.

Perine bakımı verilir.

Bilgi ve psikososyal destek sağlanır.

RİA yada tampon kullanmaması, kondomsuz ilişkiye girmemesi söylenir.

CYBE

Gizleme eğilimi

Birine yakalanmak diğerleri için zemin

oluşturur.

Belirtilerin olmaması

DİKKAT!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

!!!!!!!!!!!!!!!!!

Tedavi edilmediğinde!!!!

İnfertilite nedenidir.

Düşük, dış gebelik

Yenidoğanda görülen sakatlıklar,

enfeksiyon, ölüm

Rahim ağzı kanserleri

Sosyal sorunlar (boşanma, ekonomik yük

vb)

Risk Altında Olan Kişiler

Korunmasız cinsel ilişkiye girenler

Çok eşlilik

Seks işçileri

Kendinde veya eşinde CYBE öyküsü olanlar

Alkol ve uyuşturucu kullananlar

Manikür, pedikür jilet ortak kullanımı

Epilasyon, sünnet akupunktur, piercing, dövme

Diş tedavisi sırasında

Kan ürünü nakli

Bulaş Yolları

Korunmasız Cinsel İlişki

Anneden bebeğe geçiş

Konrol edilmeyen kan ürünleri

Genel Belirtiler (KADIN)

Akıntının her zamankinden farklı nitelikte

(koku, görünüm) olması

Karnın alt kısmında ve kasıklarda

ağrı/hassasiyet

Adet dışı kanama

Disparoni

Nedeni bilinmeyen düşük, sık ve ölü

doğumlar

Genel Belirtiler (ERKEK)

Penisten akıntı

Testislerin birinde yada ikisinde ağrı

Cinsel bölgede yada ağız kenarında ülserasyon nodül veya kabarcık

Cinsel organlarda siğil yada uçuk

İdrar yaparken yada dışkılamada ağrı yada yanma

Ateş, titreme, genel vücut ağrısı

Kasık bölgesinde lenfadenopati

Sifiliz

Genital ülserlerle karakterize, deri ve iç

organları tutabilen, değişik kilinik

tablolarla ortaya çıkan durum

Primer Sifiliz: 3-4 hafta içinde şankr

Sekonder Sifiliz: yaygın lenfadenopati,

Kandiloma

Tersiyer Sifiliz: Alt ekstremitelerde gom

Etken: Treponema pallidum-İnkübasyon

10-90 gündür.

Tanı-Tedavi

Kesin tanı primer yada sekonder lezyondan

alınan sürüntü mikroskobisiyle konur.

Serolojik testler (VDRL, RPR, TPHA)

Penisilin 10 gün süreyle

Eritromisin, tetrasiklin

Tedaviden sonra ilk yıl 3 ayda bir kontrol

Eş tedavisi

Tedavi sonrası en az bir ay cinsel ilişkide

bulunulmamalı

Sifilizden Korunma ve Hemşirelik

bakımı Tek eşlilik

Kondom kullanımı

Alkol ve maddeden kaçınmak

Vajinal duş bulaşı engellemez!!!

Anormal akıntı, kasıklarda kızarıklık

doktora başvurulmasını gerektirir.

Plasentayla bebeğe geçiş söz konusudur.

Genital Herpes

Kronik viral enfeksiyondur (HSV-1, HSV-2)

Primer Enfeksiyon: Lökore, yanma, kaşıntı,

2-6 haftada lezyonlar geçer, ateş, üşüme,

bulantı, kusma varsa enf. yayılmıştır.

Sekonder Enfeksiyon: daha az ağrılı, 3-7

gün içinde geçer.

Bulaş yolu

HSV derisinde küçük çizikler olan yada

mukozada lezyonları olan kişiyle direkt

temas sonucu yada genital oral viral

partiküller taşıyan kişilerin vücut

sekresyonlarıyla bulaşabilir.

HSV 2 nin inkübasyon süresi 2-12 gündür.

Fetüse transplasental yolla geçebilir

Seksio önerilir.

Tedavi

Antiviral ilaçlar

Oturma banyoları

Lokal analjezi

Hasta bilgilendirilir.

HPV

HPV’nin 40’tan fazla tipi cinsel yolla

bulaşır. Genital bölgeyi enfekte eder.

Tip 16 ve 18 servikal kanser HPV 6 ve

genital wart nedenidir.

Siğil oluşmasına neden olur.

Lezyonlar ağrısız, vulva, vajen, serviks ve

anal bölgede olabilir.

İnkübasyon 1-2 hafta, 9-12 ay

Risk Faktörleri

Erken yaşta çok eşle cinsel yaşam

Başka CYBE varlığı

Sigara kullanma

İmmün sistemin baskılandığı durumlar

Kötü beslenme

Kişisel hijyeninin iyi olmaması

Çok doğum (3’ten fazla)

HPV’den Korunma

Kondom

Şüpheli kişilerle cinsel ilişkiden

kaçınılmalıdır.

HPV aşısı yaptırılmalıdır.

Tedavi

HPV’nin sistemik ve virüsü yok etmeye

yönelik bir tedavisi bulunmamaktadır. Tedavi

lezyonlara yöneliktir.

DSÖ Kriyoterapi, lazer, elektrokoter, cerrahi

Topikal ajanlar-genital siğillergebelikte

mutlaka tedavi edilmelidir.

Tedavi sırasında cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır.

Tedavi sonrası pap smear kontrolllerinin

düzenli yapılması gerekmektedir.

Viral Hepatit

Hepatit cinsel yolla bulaşan ancak

doğrudan üreme sisteminde enfeksiyona

neden olmayan bir hastalıktır.

Beş tipi olmasına rağmen HBV ve HDV

virüsü cinsel yolla bulaşır.

Daha nadir olmakla birlikte HCV’nin de

cinsel yolla bulaşma özelliği vardır.

Bulaş Yolu

Virüs cinsel ilişki sırasında, virüs taşıyan

vajinal salgı yada seminal mayinin diğer

kişiye geçmesiyle bulaşır.

HBV ve HDV virüs taşıyan kan ve kan

ürünlerinin nakli yada enfekte kesici ve

delici aletlerin kullanılmasıyla bulaşabilir.

HBV anneden bebeğe çoğunlukla doğum

sırasında daha nadiren intrauterin bulaşır.

İnkübasyon 45-60 gündür.

Belirti ve bulgular

Bulantı, kusma, anoreksi, ateş, sarılık, idrar

dansitesinde yükselme, abdominal ağrı

Artritis, deride kırmızı lekeler, artralji

İlerlediğinde kronik hepatit, siroz,

hepatoselüler karsinoma, karaciğer

yetmezliği, ölüm

HBV’de Aşılama

Hepatit B aşısı olması gereken kişiler

Cinsel aktif kadın ve erkekler

Herhangi bir CYBE tanısı almış olanlar

Son 6 ayda birden fazla cinsel eşi olanlar

CYBE kliniklerinde tedavi görenler

Seks işçileri

Cinsel aktif homoseksüel ve biseksüel erkekler

İlaç bağımlıları

Uluslararası seyahat edenler

Kronik Hepatit B’li kişiyle aynı evde yaşayanlar

AIDS

Belirgin immünsupresyon ile buna bağlı

ortaya çıkan fırsatçı enfeksiyonlara

yatkınlık ve kanser zeminiyle karakterize

bir hastalıktır.

HIV ile enfekte olmayla AIDS hastalığının

gelişmesi arasındaki süre ortalama 10

yıldır.

İnkübasyon döneminde (3-6 ay) belirti

görülmeyebilir.

Bulaş Yolu

Enfekte kişilerin semen, kan, feçes, vajinal

sekresyon, tükrük ve anne sütü gibi vücut

sekresyonlarının diğer kişilerin vücutlarına

girmesiyle bulaşır.

Belirti ve bulgular

Değişkendir.

Erken belirtiler; boğaz ağrısı, rinitis ve vücutta lekeler

Daha sonra lökopeni ve idiyopatik trobositopeni

Dermatitis, ateş, gece terlemesi, diyare, kilo kaybı, lenfadenopati, tonsillerde büyüme

Bakteriyel pnömoni, tüberküloz, menenjitis

Tanı

HIV Tip 1 antikor testi ile saptanır. ELİSA

yada hızlı assey testi ile başlanır. Sonuç

Western Blot yada diğer destek testlerle

doğrulanırsa kadın HIV’le enfekte kabul

edilir.

Dolaşımdaki HIV antijenleri P24 antijen

testi ile belirlenir.

Tedavi

Kesin bir tedavisi yoktur.

Antiretroviral tedavi

Pnömoni ve diğer enfeksiyonlar için

antibiyotik başlanır.