hastane enfeksİyonlari el yikama tibbİ atiklar İzolasyon Önlemlerİ

106
HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ Dr. Leman KARAAĞAÇ

Upload: wardah

Post on 27-Jan-2016

198 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Dr. Leman KARAAĞAÇ. Nosokomiyal Enfeksiyon. Tanım Hasta hastaneye başvurduğunda inkübasyon döneminde olmayan, daha sonra gelişen veya taburcu olduktan sonra ortaya çıkan enfeksiyonlardır - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

HASTANE ENFEKSİYONLARIEL YIKAMATIBBİ ATIKLARİZOLASYON ÖNLEMLERİ

Dr. Leman KARAAĞAÇ

Page 2: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 2

Nosokomiyal EnfeksiyonTanım Hasta hastaneye başvurduğunda

inkübasyon döneminde olmayan, daha sonra gelişen veya taburcu olduktan sonra ortaya çıkan enfeksiyonlardır

Genellikle hasta hastaneye yattıktan 48-72 saat sonra ve taburcu olduktan sonra 10 gün içinde gelişir

Page 3: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 3

HASTANE ENFEKSİYONU

OLUŞUMUNDA PEK ÇOK FAKTÖR ROL OYNAR

YATIŞ SÜRESİ İLE, RİSK DOĞRU ORANTILI OLARAK ARTAR

Page 4: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 4

Dr. SIMMAKUS 3. Yüzyıl RomaDr. SIMMAKUS 3. Yüzyıl Roma

Hasta oluyordum ve sen geldin

Yanında yüz öğrenciyle, oh Simmakus

Yüz soğuk el bana dokundu

Hiç ateşim yoktu, oh Simmakus, şimdi var

Töreci K. Hastane infeksiyonlarının tarihçesi. Hastane İnfeksiyonları Kitabı 2003

Page 5: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 5

Semmelweis’ın gözlemi ile ellerin yıkanmasından sonra doğum yapan kadınlardaki ölüm oranı %18.3’ten yıl sonunda %1.2-5’e düşürülmüştür

Page 6: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 6

FLORANCE NIGHTINGALE

Gıda, su, çevre koşullarının temiz olması ile, hastanedeki ölümleri azaldığını belgelemiş

Page 7: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 7

MASKE

MASKE KULLANIMININ KURAL HALİNE

GELMESİ

1940-1950

Page 8: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 8

Sir Alexander Fleming(1881-1955)

PENİSİLİNİN KEŞFİ

Page 9: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 9

1935

SULFONAMİD ve PENİSİLİN’İN KULLANIMI İLE CİDDİ

STAFİLOKOK ve STREPTOKOK ENFEKSİYONLARININ TEDAVİSİ SAĞLANMIŞ,

ANCAK!!!

Page 10: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 10

1950

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

ve BAZI AVRUPA ÜLKELERİNDE,

CERRAHİ ve ÇOCUK

KLİNİKLERİNDE, CİDDİ

NOZOKOMİYAL STAFİLOKOK ENFEKSİYONLARI TANIMLANMIŞ

Page 11: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 11

ABD’DE ENFEKSİYON KONTROL KOMİTELERİNİN OLUŞUMU

1958 CDC stafilokok enfeksiyonları toplantısı

1960 enfeksiyon kontrol hemşiresi

1976 hastane akreditasyon çalışmalarına bağlı yapılanma

Page 12: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 12

ABD’DE HASTANE ENFEKSİYONU İLE ÖNCELİKLİ

OLARAK İLGİLİ OLAN KURULUŞLAR

o CDC- Centers for Disease Control and Prevention

o HIP- Hospital Infection Programo HICPAC-Hospital Infection Control

Practises Advisory Committeeo ACIP- Advisory Committee on

Immunisation Practiceso EPA-Environmental Protection Agencyo FDA-Food and Drug Administration

Page 13: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 13

CDC (Centers for Disease Control and Prevention)

SENIC PROJESİ(The Study of the Efficacy of Nosocomial

Infection Contol) 1974-1985

HASTANE ENFEKSİYONLARININ1/3 ORANINDA ÖNLENEBİLDİĞİNİ

GÖSTERMİŞTİR

Page 14: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 14

CDCThe Hospital Infection Program Division of Healthcare Quality Promotion

HASTANE ENFEKSİYONLARI GÖRÜLME HIZIBİR KALİTE İNDİKATÖRÜDÜR

Page 15: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 15

TÜRKİYE’DE HASTANE ENFEKSİYONLARI

KONTROLU

1974-Tababet uzmanlık tüzüğünde Enfeksiyon Kontrol Komiteleri tanımlanması

1983-Hacettepe Üniversitesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi

1995- Uludağ Üniversitesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi

11.08.2005- Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği

Page 16: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 16

HASTANE ENFEKSİYONU NEDEN ÖNEMLİDİR

Page 17: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 17

İş gücü kaybı olur

Page 18: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 18

Hastanede Yatış süresi uzar

Page 19: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 19

Laboratuvar tetkikleri artar

Page 20: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 20

Girişimlerde artış olur

Page 21: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 21

Genellikle enfeksiyon etkeninin çoklu antibiyotik direnci olabileceği için tedavileri daha güç ve pahalı

olur

Page 22: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 22

SONUÇTA;

Page 23: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 23

MALİYET ARTAR

Page 24: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 24

ANTİBİYOTİK DİRENCİ İNDÜKLENİR

Page 25: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 25

ABD’DE,

YILDA 2 MİLYON HASTADA,

88 BİN ÖLÜM,

4.5 MİLYAR AMERİKAN DOLARI,

%70 DİRENÇLİ ETKENLER

Page 26: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 26

BU TÜR BAKTERİLER HASTANE ORTAMINA YERLEŞİR

Page 27: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 27

PRİMER HASTALIK İYİLEŞSE DE, HASTANE ENFEKSİYONU NEDENİYLE HASTA YAŞAMINI YİTİREBİLİR

Page 28: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 28

DUYARLI KONAK

Yenidoğan Geriatrik hastalar Maligniteli hastalar İmmünsüpresif tedaviler (kemoterapi, radyoterapi, steroid

kullanımı) Cerrahi hastaları İmplant konulan hastalar Geniş yanık ve yaralar

Page 29: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 29

Page 30: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 30

Hastane Enfeksiyon riskini arttıran koşullar; İnvazif girişimler (damar ve üriner kateter,

solunum desteği, implant uygulaması) Transplantasyon; organ, kemikiliği Kemik iliği yetmezliği Dalak hasarı Malignite Geniş yara ve yanıklar

Page 31: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 31

KOLONİZE,ENFEKTE

HASTANE PERSONELİ

EKSOJENBULAŞ

GIDA, HAVA, TIBBİ MALZEME

İLAÇLAR

KONTAMİNE HASTANE ORTAMI

HASTA

ENDOJEN BULAŞ

HASTANINNORMALFLORASI

Page 32: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 32

Eksojen bulaş

Hastane ortamında, hasta ile ilişkili olan tüm kişi ve objeler enfeksiyon kaynağıdır

Diğer hastalar Doktor Hemşire Yardımcı personel Tedavi amaçlı uygulanan kateterler (üriner ve damar) Solunum desteği Endoskopi İmplant uygulaması Cerrahi işlemler Diğer girişimler

Page 33: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 33

Endojen bulaş

Normal flora; Flora dengesinin bozulması ve/veya içerdiği mikroorganizmanın başka bir vücut bölgesine taşınması ile olur

Flora dengesinin bozulmasında en önemli etken antibiyotik kullanımıdır

Page 34: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 34

KAYNAK KONAK

BULAŞ YOLU

1-Temas yolu 2-Damlacık yolu

3-Hava yolu4-Kan

Page 35: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 35

KAYNAKİNSAN-OBJELER

HAVA YOLUSOLUNUM

S pyogenesM tuberculosis

Legionella Aspergillus

RSVInfluenza

DİREKT TEMASDeri-Mukozalar

S aureusKNS

Gram negatif Basiller

VRE

İNDİREKT TEMAS

KNSGram negatif

BasillerVRE

DİĞER(Gıda, kan, IV sıvılar,

Dezenfektan)Salmonella

PseudomonasGram negatif

BasillerHBV, HCV

Page 36: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 36

HASTANE ENFEKSİYON KLİNİK TABLOLARI

Bakteriyemi Sepsis Üriner sistem enfeksiyonları Alt solunum sistemi enfeksiyonları Cerrahi alan enfeksiyonları MSS enfeksiyonları Diğer

Page 37: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 37

INTRAVENÖZ KATATERBULAŞ

RİSK NOKTALARI

Page 38: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 38

Page 39: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 39

Page 40: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 40

Bakterileri küçük ve baş edilebilir canlılar olarak görmekle, aslında en büyük zararı kendimize veriyoruz

Page 41: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 41

Tüm yapılan işlemler sırasında el teması gerektiğinden hemen her bulaş aşamasında ELLERİN ARACI ROLÜ önemlidir

Page 42: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 42

El hijyeni ve el yEl hijyeni ve el yııkamakama

• El yıkama; hastane enfeksiyonlarını önlemede tek başına en etkin ve ucuz yöntemdir

• Ne yazık ki, sağlık çalışanları tarafından yeterli sıklık ve etkinlikte uygulanmamaktadır

• El yıkama uyumu %10-30 düzeylerinde saptanmaktadır

Page 43: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 43

Page 44: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 44

Hastane içerisinde çoklu ilaç direnci gösteren mikroorganizmaların hastalar arasında taşınması ve yayılmasında %40 kaynak, sağlık çalışanlarının kirli elleridir.

Page 45: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 45

Deri  ve Flora

Kafa derisi 1x106 Aksilla 5X10*5 Abdomen üzeri 4x104 Önkol 1x104  CFU/cm2 bakteri Sağlık personelinin ellerindeki bakteri

sayısı 5X10*6 cfu/cm2

Page 46: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 46

a-Kalıcı flora

Patojen bakterilere karşı konağın savunmasında etkilidir.

El yıkama işlemlerinden sonra  bu bakteri topluluğunda azalma olmaz

Bu floranın üyeleri KNS, Mikrococcus, Propionibacterium ve Corynebacterium türleridir.

Page 47: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 47

b-Geçici flora

Deride devamlı olarak bulunduğu gösterilemeyen mikroorganizmalardan oluşur.

(Kontaminant flora) Hastaya ait kan, balgam, çeşitli vücut

sıvıları ile kontamine araç ve gereçlerden sağlık personelinin eline bulaşırlar.

Hastalık oluşturma potansiyelleri yüksektir ve sağlık personelinin kontamine elleri ile ilişkili çok sayıda salgından sorumludurlar.

Page 48: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 48

Enfeksiyon kontrol programı

Kişisel hijyen

Yoğun bakımda enf kontrolü

Uygun antibiyotik kullanımı

Enfeksiyon kontrolü

Dezenfeksiyon sterilizasyon

EL HİJYENİ

Tıbbi atıklar

Hastane temizliği

HIV önlenmesi

Sürveyans

Dezenfeksiyon uygulamaları

İzolasyon önlemleri

Kateter enf önlenmesi

Page 49: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 49

Enfeksiyon Kontrol Önlemlerinde

En Önemli Unsur El Hijyenidir Neden??

Page 50: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 50

SADECE EL YIKAMA İLE HASTANE ENFEKSİYONLARI

AZALTILABİLİR

Page 51: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 51

Uygun bir el yıkamada ellerinizdekiUygun bir el yıkamada ellerinizdeki mikropların mikropların %90’ından kurtulabilirsiniz.%90’ından kurtulabilirsiniz.

Page 52: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 52

Page 53: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 53

İlginç olan, Hastane çalışanları el yıkamanın

önemini biliyor, ama bunu davranış biçimi şekline dönüştüremiyor.

Daha da ilginç olanı, Eğitim seviyesinin yükselmesi ile el

yıkama alışkanlığında azalma görülmektedir.

Page 54: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 54

Niçin eller yıkanmıyor?

Eğitim yetersizliği Personelin Hastaların

İnançsızlık

Seminerler, eğitim Ağır iş yükü

Ellerin en çok yıkanması gereken yerler, iş yükünün ve telaşında en fazla olduğu yerler

Yapılacak müdahale, el yıkamadan önemli Deride alerji, dermatit, ekzema

Page 55: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 55

EL YIKAMA

AMAÇ: Ellerdeki gözle görünür kiri uzaklaştırmanın yanı sıra geçici floranın tamamını uzaklaştırmak, kalıcı floranın da sayıca azalmasını sağlamaktır.

HEDEF: Eller aracılığıyla yayılan infeksiyonların önlenmesidir.

Page 56: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 56

Page 57: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 57

NE ZAMAN ELİMİZİ YIKAYALIM?

Page 58: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 58

EL HİJYENİ (YIKAMA/ EL ANTİSEPTİĞİ)NE ZAMAN GEREKLİ?

ASEPTİK İŞLEMLERDEN ÖNCE

HASTA İLE TEMAS ÖNCESİNDE

VÜCUT SIVILARI İLE TEMAS SONRASINDA

HASTA ÇEVRESİNDEKİ YÜZEYLERLE

TEMAS SONRASINDA

HASTA İLE TEMAS

SONRASINDA

Page 59: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 59

Antimikrobiyal emdirilmiş mendiller el yıkama kadar etkili değil

Sporlu bakteri enfeksiyonlarında (C. difficile, B. anthracis..) alkollü el

antiseptikleri etkisiz

Page 60: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 60

ELLERİMİZİ NASIL

YIKAYALIM?

Page 61: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 61

Page 62: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 62

ELDİVEN GİYME

Kan, vücut sıvıları, sekresyon ve

ekskresyonları ve bunlarla kontamine eşyalara dokunurken

Müköz membranlara ve bütünlüğü bozulmuş cilde dokunmadan hemen önce

ELDİVEN GİYİLİR

Page 63: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 63

Page 64: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 64

ELDİVEN GİYME

Eldiven giyme, el yıkama ihtiyacını yerini tutamaz Eldiven giyilip giyilmediğine bakılmaksızın hasta ile

temas öncesi ve sonrasında

Eller, Mutlaka Yıkanmalıdır!!!

Page 65: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 65

Ellerinizi yıkadığınız için teşekkürler

Unutmayın dokunduğunuz her şey enfektedir

Page 66: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 66

öldüren ellerİyileştiren eller

Hangi el sizin

Page 67: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 67

HEKK

SÜRVEYANS SORUNLARIN SAPTANMASI EĞİTİM KILAVUZLARIN OLUŞTURULMASI BULAŞ KAYNAKLARININ SAPTANMASI KONTROLUNDA YOL GÖSTERMEK

Page 68: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 68

HASTANE ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ ÜYELERİ

MİKROBİYOLOJİ ve ENFEKSİYON HASTALIKLARI UZMANLARI

CERRAHİ UZMANI DAHİLİYE UZMANI ÇOCUK SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI UZMANI HALK SAĞLIĞI UZMANI ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ

Page 69: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 69

ENFEKSİYON KONROLHEMŞİRELERİ

HASTA ve MİKROBİYOLOJİ LABORATUVAR VERİLERİNİ ALARAK KAYITLAMAK

SORUNLARI BELİRLEMEK, İSTATİSTİKİ BİLGİLERE DÖNÜŞTÜRMEK İÇİN

ANAHTAR KİŞİDİR

Page 70: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 70

ENFEKSİYON KONTROLU KİMİN SORUMLULUĞUNDA OLMALIDIR????

EN BÜYÜK İDARİ YETKİLİDEN, TEMİZLİK PERSONELİNE KADAR TÜM ÇALIŞANLARIN, KENDİ GÖREVİ KAPSAMINDA SORUMLULUĞU VARDIR

Page 71: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

Atık Yönetimi

Page 72: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 72

Page 73: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 73

TIBBİ ATIKLARIN TIBBİ ATIKLARIN GRUPLANDIRILMASIGRUPLANDIRILMASI‘‘Dünya Sağlık Örgütü Atık YönetimDünya Sağlık Örgütü Atık Yönetim

Komitesi’tıbbi atıkları sekiz gurupta toplamaktadır.Komitesi’tıbbi atıkları sekiz gurupta toplamaktadır.

A.A. Genel Atıklar (Hasta odası infekte olmayan Genel Atıklar (Hasta odası infekte olmayan atıkları sağ.personeli çalışma odaları atıkları).atıkları sağ.personeli çalışma odaları atıkları).

B.B. Patolojik Atıklar(doku,organ,insan fetusu, Patolojik Atıklar(doku,organ,insan fetusu, hayvan cesetleri,kan ve vücüt artıklarıdır).hayvan cesetleri,kan ve vücüt artıklarıdır).

C.C. Radyoaktif Atıklar (katı,sıvı ve gaz atıklarıdır).Radyoaktif Atıklar (katı,sıvı ve gaz atıklarıdır).

D.D. Delici – Kesici AletlerDelici – Kesici Aletler

Page 74: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 74

E.KimyasalAtıklar E.KimyasalAtıklar (radyolojieczacılık,dezenfeksiyonda (radyolojieczacılık,dezenfeksiyonda yararlanıldıktan sonra artan katı, sıvı, gaz yararlanıldıktan sonra artan katı, sıvı, gaz kimyasal atıklardan oluşur).kimyasal atıklardan oluşur).

F. İnfeksiyöz veya Potansiyel Olarak İnfeksiyöz F. İnfeksiyöz veya Potansiyel Olarak İnfeksiyöz Atıkar (hastalığa yol açabilecek miktarda zararlı Atıkar (hastalığa yol açabilecek miktarda zararlı mikropların bulunduğu atıklar).mikropların bulunduğu atıklar).

G. Farmasötik Atıklar (hastanede artmış yada G. Farmasötik Atıklar (hastanede artmış yada tarihi geçmiş ilaçlar).tarihi geçmiş ilaçlar).

H. Basınçlı Kaplar (flakonlar,anestezik gazların H. Basınçlı Kaplar (flakonlar,anestezik gazların depolandığı basınçlı tüpler). depolandığı basınçlı tüpler).

Page 75: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 75

Tıbbi Atıklar ?10%

15%

75%

Tehlikeli

Enfekte

Evsel

Page 76: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 76

ATIK TORBALARININ ATIK TORBALARININ KULLANIMIKULLANIMI

Kırmızı Torba :Tıbbi AtıklarKırmızı Torba :Tıbbi Atıklar

Mavi Torba : Geri kazanılacak atıklarMavi Torba : Geri kazanılacak atıklar

Siyah Torba : Evsel nitelikte atıklarSiyah Torba : Evsel nitelikte atıklar

Page 77: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 77

Page 78: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 78

Kırmızı çöp poşetine Kırmızı çöp poşetine atılacaklaratılacaklar Enjektörler, (iğne ucu alınmış)Enjektörler, (iğne ucu alınmış) Hastaya kullanılan malzeme(gaz tampon, Hastaya kullanılan malzeme(gaz tampon,

pamuk vb.)pamuk vb.) Hasta ağzından çıkan parçalar(diş)Hasta ağzından çıkan parçalar(diş)

Page 79: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 79

Kesici delici aletler (Enjektör iğnesi,iğne Kesici delici aletler (Enjektör iğnesi,iğne içeren diğer kesiciler, cam ) Bunlar delici içeren diğer kesiciler, cam ) Bunlar delici kesici alet kutusunda toplandıktan sonra , kesici alet kutusunda toplandıktan sonra , ağzı kapatılıp çöp poşetine atılmalıdır.ağzı kapatılıp çöp poşetine atılmalıdır.

Kullanılmış pansuman malzemeleriKullanılmış pansuman malzemeleri Ünite üzerindeki peçeteler, hastaya kullanılan Ünite üzerindeki peçeteler, hastaya kullanılan

peçetelerpeçeteler

Page 80: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 80

Kullanılmış eldiven, maske, Kullanılmış eldiven, maske, Kullanılmış box önlükleriKullanılmış box önlükleri Bildirimi zorunlu hastaların atıklarıBildirimi zorunlu hastaların atıkları

Page 81: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 81

İnsan patolojik atıklarıİnsan patolojik atıkları Kan ve kan ürünleriKan ve kan ürünleri Sekresyon ve çıkartılarıSekresyon ve çıkartıları

Page 82: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 82

SİYAH ÇÖP POŞETİNE SİYAH ÇÖP POŞETİNE ATILACAKLARATILACAKLAR İdare binası atıklarıİdare binası atıkları Doktor ve hemşire odaları atıklarıDoktor ve hemşire odaları atıkları İnfekte olmayan tıbbi atıklarİnfekte olmayan tıbbi atıklar FlakonlarFlakonlar Ortamda oluşan ve organik olmayan atıklarOrtamda oluşan ve organik olmayan atıklar Mutfak atıklarıMutfak atıkları Ambar ve atölye atıklarıAmbar ve atölye atıkları

Page 83: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 83

MAVİ ÇÖP POŞETİNE MAVİ ÇÖP POŞETİNE ATILACAKLARATILACAKLAR Geri kazanılabilen atıklardır Geri kazanılabilen atıklardır

(serum, ilaç şişeleri vs).(serum, ilaç şişeleri vs). Tıbbi malzeme ambalajlamasında Tıbbi malzeme ambalajlamasında

kullanılan kağıt, karton ve kullanılan kağıt, karton ve mukavvalarmukavvalar

Page 84: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 84

Hastane atıkları ayrımında Hastane atıkları ayrımında dikkat edilmesi gereken kurallardikkat edilmesi gereken kurallar

1.1. Tıbbi atıklar kimyasal, radyoaktif atıklarla Tıbbi atıklar kimyasal, radyoaktif atıklarla karıştırılmamalı.karıştırılmamalı.

2.2. Kesici aletler diğer tıbbi atıklardan Kesici aletler diğer tıbbi atıklardan ayrılmalı.ayrılmalı.

3.3. Patolojik atıklar diğer tıbbi atıklardan Patolojik atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrılmalı.ayrılmalı.

Page 85: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 85

Kesici atıkların Kesici atıkların kontrolükontrolü Kesici aletler ve uçlarını sıkıştırmaya karşı Kesici aletler ve uçlarını sıkıştırmaya karşı

dayanıklı kaplara atındayanıklı kaplara atın Bu kapları asla ağzına kadar doldurmayın.Bu kapları asla ağzına kadar doldurmayın. Bu kapları çalışma alanında bulundukları Bu kapları çalışma alanında bulundukları

müddetçe dik tutmaya özen gösterin.müddetçe dik tutmaya özen gösterin. Kaplar dolduğu zaman kapaklarını sıkıca Kaplar dolduğu zaman kapaklarını sıkıca

kapatın.kapatın. Kırmızı tıbbi atık poşetine atın. Kırmızı tıbbi atık poşetine atın.

Page 86: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 86

ATIKLARIN TAŞINMASINDAN SORUMLU PERSONEL Atık toplama, taşıma ve depolamada görevli

personel eğitilmelidir. Temizlik yapan tüm personel Hepatit B aşısı

ile aşılanmalıdır. Tıbbi atık taşımada görevli personele ayrıca Tetanoz aşısı yapılmalıdır.

Tıbbi atığa atılan herşey tıbbi atık olarak kabul edilmelidir.

Page 87: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 87

Personel topladığı tıbbi atıkları “Atık Takip Formu” ile teslim almalıdır.

Atıklar, boneli-maskeli-gözlüklü-eldivenli, çizmeli ve temiz turuncu renkli özel kıyafet giyilmelidir. Bu kıyafetler sadece tıbbi atık toplanması ve taşınması sırasında kullanılmalıdır.

Tıbbi atıkların toplanmasında, yırtılmayan, delinmeyen, dayanıklı ve her iki yüzeydede görülebilecek büyüklükte “Uluslar arası Bio Tehlike amblemi” ile “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılmalıdır.

Page 88: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 88

Tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanmalı ve ağzına kadar doldurulmamalı, sadece ¾’ü doldurulmalıdır.

Atık torbaları asla elde taşınmamalı Tıbbi atıklar sadece bu iş için ayrılmış olan,

yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay araçlar ile taşınmalıdır.

Page 89: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 89

İZOLASYON ÖNLEMLERİ

Enfekte ve kolonize hastalardan

diğer hastalara,

hastane ziyaretçilerine

sağlık personeline

mikroorganizmaların bulaşının

engellenmesidir

Page 90: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 90

Standart önlemler Genişletilmiş önlemler

Solunum izolasyonu (Airborne precautions)

Damlacık izolasyonu (Droplet precautions)

Temas izolasyonu (Contact precautions)

Page 91: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 91

Koruyucu ekipmanın uygun kullanımı

Giyme sırası

Önlük

Maske

Gözlük-yüz koruyucu

Eldiven

Page 92: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 92

Çıkarma sırası

Eldiven

Gözlük-yüz koruyucu

Önlük

Maske

Page 93: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 93

Genişletilmiş Önlemler

Solunum izolasyonu (Airborne precautions)

Damlacık izolasyonu (Droplet precautions) Temas izolasyonu (Contact precautions)

Page 94: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 94

Temas İzolasyonu

Tek kişilik oda veya kohort uygulaması Hasta ile veya çevresindeki cansız yüzeylerle

temas ederken steril olmayan temiz eldiven giyilmesi

Hasta ile veya odasındaki yüzeylerle temasın fazla olmasının beklendiği durumlarda, hastada idrar veya gaita inkontinansı olması, ileostomi, kolostomi veya açık drenaj varlığında odaya girerken eldivene ek olarak steril olmayan temiz bir önlük giyilmesi

Page 95: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 95

Temas İzolasyonu

Eldiven ve önlüğün hasta odasını terk etmeden önce veya hasta başından ayrılırken çıkarılması

El hijyeni Eldiven ve önlük çıkarılıp el hijyeni

sağlandıktan sonra hastanın yakın çevresindeki yüzeylerle temas edilmemesi

Odalar veya hastalar arasında eşya ve tıbbi malzeme transferinin önlenmesi

Page 96: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 96

Temas İzolasyonu Endikasyonlar Epidemiyolojik önem taşıyan çoğul

dirençli bakteriler: MRSA Acinetobacter P. aeruginosa ESBL-pozitif Klebsiella, E.coli, vb.

Page 97: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 97

Damlacık İzolasyonu

Büyük partiküllü (> 5µm) damlacıkların geçişinin önlenmesinde kullanılır.

Partiküller büyük olduğu için yere çöker Bulaşmanın olması için kaynak ve duyarlı

kişi arasında yakın mesafe (yaklaşık 1 m) gereklidir

Page 98: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 98

Damlacık İzolasyonu

Duyarlı kişiye burun-ağız-konjonktiva

yoluyla bulaşma olur: Enfekte hastaların konuşması, öksürmesi ya da

burun silmesi,

Aspirasyon, entubasyon, bronkoskopi gibi işlemler

sırasında.

Page 99: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 99

Damlacık izolasyonu uygulanması gereken enfeksiyonlar Damlacık yoluyla yayılan diğer ciddi viral

enfeksiyonlar:

Adenovirus

İnfluenza

Kabakulak

Parvovirüs B19

Kızamıkçık

Page 100: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 100

Damlacık İzolasyonu

Hasta tek kişilik odaya alınmalıdır Eğer tek kişilik oda yoksa aynı

mikroorganizma ile enfekte ve başka enfeksiyonu olmayan bir hasta ile aynı odayı paylaşabilir

Eğer farklı tanılı hastalarla aynı odayı paylaşması gerekiyorsa yataklar arası mesafe en az 1 m olmalıdır

Page 101: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 101

Damlacık İzolasyonu

Özel havalandırma gerekmez

Oda kapısı açık olabilir

Sağlık personeli hastaya 1 metreden yakın

mesafede çalışırken maske takmalıdır

Hasta çok gerekmedikçe oda dışına

çıkmamalıdır. Oda dışına çıkacaksa

cerrahi maske ile çıkarılmalıdır

Page 102: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 102

Solunum İzolasyonu

Küçük partiküllerin (<5µm) geçişinin

önlenmesinde kullanılır.

Partiküller küçük olduğu için havada asılı

kalır

Bu asılı partiküller hava akımıyla çok uzak

mesafelere kadar gidebilirler

Page 103: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 103

Solunum izolasyonu uygulanması gereken durumlar Tüberküloz, Kızamık, Su çiçeği Yaygın zoster enfeksiyonu, SARS Viral hemorajik ateş

Ebola, Lassa, Marburg, Kırım-Kongo

Page 104: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 104

Solunum İzolasyonu

Özel havalandırma ya da ventilasyon sistemi gereklidir

-Hava akımı koridordan odaya olmalı (negatif basınç)

-Saatte 6-12 kez hava değişimi sağlanmalı

-Odadan dışarı hava çıkıyorsa filtre edilmeli Oda kapısı kapalı tutulmalıdır Çok geçerli nedenler olmadıkça hasta oda dışına

çıkarılmaz. Çıkması gerekiyorsa cerrahi maske takılır

Page 105: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 105

Solunum İzolasyonu

Pulmoner tüberküloz tanısı veya

şüphesi olan hasta; Odasına girerken N95 solunum maskesi

takılmalıdır Kızamık, suçiçeği tanısı olan hasta;

Odasına duyarlı kişiler girmemelidir. Mutlaka girmesi gerekiyorsa N95 solunum

maskesi ile girmelidirler. Bağışık iseler maske takmalarına gerek yoktur

Page 106: HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ

21.04.23 106