n maatskaplike ondersoek na interne migrasie aan die wesrand
TRANSCRIPT
'ffa MAATSKAPLIKE ONDERSOEK NA INTERNE MIGRASIE
AAN DIE WIESRAND
M M ERASMUS
Dankbetuiging
My opregte dank aan:
Die Hemelse Vader wat my in soveel opsigte ondersteun.
Dr Nel as my studieleier vir Naar doelgerigte leiding en ondersteuning.
Me I de Klerk vir die taalversorging van die studie.
Mnr B Germishuys vir die algemene versorging van die studie.
Me Y Germishuys vir die tik van die studie.
My familie vir al hul opoffering, ondersteuning en aanmoediging.
My man se volgehoue onderskraging
ii
ABSTRACT
Introduction
Migration is a phenomenon that cannot universally be ignored. Mass migration,
or the mass displacement of people, is increasingly drawing public attention, not
simply for humanitarian reasons, but because any large scale influx by foreigners
tends to create domestic and interstate tensions.
Migration has shown that it holds profound economic, socio-cultural and political
ramifications for every state and town in the region.
The researcher has become intensively aware of the problems that residents in
West Rand are faced with and that internal migration has far-reaching effects on
the social functioning of these residents.
It has also become evident that a deficiency exists within the social work
profession with regard to services rendered to the people influenced by internal
migration.
Research Objectives
2.1 The main objective of this exploratory-descriptive study was to determine the
following:
(I) What effect internal migration has on the social functioning of the
residents of Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal and Khutsong.
(ii) In what manner could the above problem be addressed.
2.2 Goals of this study
2.2.1 The study of literature on migration in general, internal migration and the
effect of internal migration on the social functioning of the residents in these
areas.
2.2.2 An emperical survey to determine the influence and results (positive or negative)
of internal migration on the social functioning of the four relevant communities
within West Rand.
2.2.3 The identification of existing institutions/organisations/programmes rendering
services to migrants and the nature of the service delivery.
2.2.4 The identification of shortcomings when addressing the problem of internal
migration.
2.2.5 To make recommendations with regard to policy formulation.
3. Research Methodology
The study was based on qualitative research methodology and was basically
exploratory-descriptive, though it was aimed at the gathering of knowledge and
insight.
The study can also be defined as a self-initiated research as a result of the
researcher's interest in the phenomenon of internal migration.
Due to the extensiveness of the problem, the study was limited to the impact of
internal migration on the social functioning of the residents on the West Rand
(Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal, Khutsong).
A thorough literature study was conducted which brought to light that very little
research has been done on this phenomenon.
iv
Interview schedules as well as focus group discussions were used in the
assimilation of data. The entire management of the respective service
organisations were selected.
Research Results
The results revealed the following:
4.1 Internal migration has a negative impact on health services,
housing and infra-structure, crime rate, education, poverty,
unemployment, pensions, drug abuse, child abuse, rape, illegitimate
children, prostitution, teenage pregnance, marrital conflict and over
population.
4.2 Urgent attention is needed to address the problem on a holistic and
integrated manner
4.3 The study did not address all the shortcomings that exist within the field.
Recommendations
Through the survey results and assumptions the following recommendations can
be made:
5.1 The current policy needs to be reformulated.
5.2 Recent and reliable statistics need to be obtained through surveys
regarding the illegal migrant.
5.3 Programmes need to be developed to assist the existing communities in
the management and influx of mass migrants.
5.4 A certain amount of influx control measures need to be developed with
the co-operation of neighbouring countries.
V
5.5 The country of origin must be assisted in it's development as a whole.
5.6 Migrants must be managed in such a way that it is to the benefit of the
. country they are migrating to.
5.7 All relevant communities, organisations and state institutions must work
together to develop a unified strategy to control and manage the influx of
people and to assist the communities in West Rand in the consequences of
migration.
5.8 Proper communicational, educational and informational strategies
regarding migration need to be implemented.
5.9 Improved borderpost control together with more severe penalties for the
returning migrants after deportation is suggested.
5.10 Improved control and better management of illegal squatter camps.
5.11 A reward system for the migrant be implemented if he return to his
country of origin.
6. Conclusion
Finally, the researcher wishes to mention that the research has served as a
exploratory-descriptive study of a farely unknown territory, this being the
consequenses and influences of internal migration on the social functioning of the
communities. It has also served to widen the horizons for future research in a
number of areas.
The researcher hope that this study will serve as motivation for other researchers
to accept the recommendations. It is also meant as a challenge to the social work
profession to develop a policy and a program which will address the influences
and consequences of internal migration.
vi
Finally, it is to motivate the decisionmakers to accept migration as a threat to the
country and its people and to develop and implement a proper management
system to deal with these threats.
vii
11111BIDIMMIGARE
HOOIFSTUK 1 Bladsy
ALGIEMENE ORANTASII 111: TOTDIE STUDEF,
1.1 Inleiding 1
1.2 Motivering vir die studie 4
1.3 Probleemformulering 6
1.4 Noel van die ondersoek 7
1.5 Navorsingsmetodologie en data-
insamelingsmetodes 9
1.5.1 Aard van Navorsing 9
1.5.1.1 Literatuurondersoek 9
1.5.1.2 Semi-gestruktueerde
gesprekskedule 10
1.5.1.3 Fokusgroepe 10
1.5.1.4 Beleidsanalisering 10
1.5.3 Navorsingspopulasie 11
1.5.2 Steekproefbeskywing 12
1.5.4 Navorsingsvrae 12
1.6 Leemtes van die Studie 14
1.7 Begripsomskrywing 15
1.7.1 Migrasie 15
1.7.2 Interne Migrasie 15
1.7.3 In-migrasie 15
1.7.4 Uit-migrasie 15
1.7.5 Onwettige migrasie 15
1.7.6 "Ontvang" gemeenskap 16
1.7.7 Beleid 16
1.7.8 Maatskaplike funksionering 16
1.7.9 Informele nedersettings 16
1.8 Sistematisering van skripsie 16
viii
HOOIFSTUK 2
LIMERATUUROORSI[G MIGRASTF.
2.1 Inleiding
2.2 Konseptualisering
18
18
2.2.1 Inleiding 18
2.2.2 Migrasie 19
2.2.3 Interne Migrasie 20
2.2.4 Intemasionale Migrasie 21
2.2.5 Immigrasie/Immigrant 21
2.2.6 Emigrasie/Emigrant 21
2.2.7 Onwillige Migrasie 21
2.2.8 Verstedeliking 21
2.2.9 Stedelike groei 22
2.2.10 Maatskaplike funksionering 22
2.3 Migrasie 24
2.3.1 Inleiding 24
2.3.2 Migrasie as verskynsel 25
2.3.3 Selektiwiteit 26
2.3.4 Oorsake van migrasie 27
- Sosio-kulturele faktore 27
- Kommunikasie en tegnologie 28
- Geografiese grense 28
- Demografiese faktore 28
- Omgewingsfaktore 28
- Ekonomiese faktore 28
- Politieke faktore 28
- Trek-Stoot Teorie 28
- Inligtingsvloei en familie-invloede 29
- Die sosiale konteks van beweging 29
- Teiken Migrasie 29
- Arbeidsmark 29
2.4 Interne Migrasie 31
2.4.1 Inleiding 31
2.4.2 Teoried wat Interne Migrasie
verduidelik 31
2.4.3 Interne Migrasie vanuit Historiese
oogpunt beskou 31
2.4.4 'n Tipologie van Interne Migrasie 32
2.4.5 Interne Migrasie in Suid-Afrika 34
2.4.6 Invloed van Interne Migrasie 35
2.4.7 Teoretiese Benadering 37
2.4.7.1 Makro-model vir Migrasie 38
2.4.7.2 Mikro-vlak van Migrasie 39
2.4.8 Moontlike gevolge van migrasie 40
2.4.9 Bestuur van Interne Migrasie 45
2.4.10 Die Onwettige Migrant 45
2.5 Maatskaplike Funksionering 46
2.6 Samevatting 48
HOOIFFICUK 3
NAVORSINGSMIETOIDOLOGT7
3.1 Inleiding 49
3.2 Aard van navorsing 49
3.3 Metodologie van Fokusgroepnavorsing 50
3.3.1 Inleiding 50
3.3.2 Definiering van Fokusgroepe 50
3.3.3 Die gebruik van Fokusgroepe in Navorsing 51
3.3.4 Groepvereistes in die Beplanning van die
Fokusgroepe 52
3.4 Metodologie van die Onderhoudskedule 56
3.4.1 Inleiding 56
3.4.2 Semi-gestruktureerde onderhoudskedule
in hierdie studie 57
3.4.3 Respondente wat betrek is 58
3.5 Beleidanalisering 60
3.6 Die proses van analisering 64
3.6.1 Inleiding 64
3.6.2 Analitiese prosedures 65
3.6.2.1 Die organisering van data 65
3.6.2.2 Die generering van kategoriee,
temas en patrone 66
3.6.2.3 Stel van navorsingsvrae 66
3.6.2.4 Soeke na alternatiewe
verduidelikings 67
3.6.2.5 Skryf van 'n verslag 67
3.7 Samevatting 67
TET[001FSTUK 4
RESULTATE EN mESPREKTNG
4.1 Inleiding 68
4.2 Ontleding van gegewens verkry deur middel van
semi-gestruktureerde onderhoude 69
4.2.1 Invloede en gevolge van interne migrasie op: 69
4.2.1.1 Gesondheidsaspekte 71
4.2.1.2 Behuising en infrastruktuur 72
4.2.1.3 Misdaad en Sekuriteit 73
4.2.1.4 Onderwys 74
4.2.1.5 Armoede 76
4.2.1.6 Werkloosheid 77
4.2.1.7 Bestaansbeveiliging 78
4.2.1.8 Verslawing 79
4.2.1.9 Verwaarlosing 80
4.2.1.10 Mishandeling 81
4.2.1.11 Verkragting 82
4.2.1.12 Buite-egtelike kinders 83
4.2.1.13 Prostitusie 84
4.2.1.14 Tienerswangerskappe 85
4.2.1.15 Huwelikskonflik 86
4.2.1.16 Oorbevolking 87
4.2.2 Prioriteitaandag aan die probleem 87
4.3 Ontleding van gegewens verkry deur middel van
fokusgroepbesprekings 88
4.4 Ontleding van gegewens verkry deur die analisering
van die Wet op Vreemdelingebeheer (1991) 91
4.5 Moontlike leemtes 93
4.6 Moontlike aanbevelings 93
4.7 Samevatting 94
HOOFSTITK 5
GEVOLGTREKKIINGS EN AANILIEVELINGS
5.1 Inleiding 96
5.2 Gevolgtrekkings vanuit die empiriese ondersoek 96
5.4 Aanbevelings 103
5.5 Slotgedagtes 107
1100IFSTUK 6
OPSOMIMENG
6.1 Inleiding 109
6.2 Noel van die ondersoek 109
6.3 Doelwitte van die studie 109
6.4 Navorsingsmetodologie 110
6.5 Navorsingsresultate 111
6.6 Aanbevelings 112
6.7 Samevatting 113
RONNIELYS 114
YLAES
Bylae A : Semi-gestruktureerde onderhoudskedule 122
Bylae B : Fokusgroepbesprekingsriglyn 123
xii
LYS VAN FIGURE
1.1 Toename in Wereldbevolking 3
2.1 Vlakke van verstedeliking 22
2.2 Vlakke van maatskaplike funksionering 47
5.4 Aanbevelings vir die maatskaplikewerk-professie 106
LYS VAN GRAFEEKE
4.1 Invloede en gevolge van interne migrasie op die
gesondheidsaspekte in die betrokke gemeenskappe 71
4.2 Behuising en Infrastruktuur 72
4.3 Misdaad en sekuriteit 73
4.4 Onderwysstelsel 74
4.5 Armoede 76
4.6 Werkloosheid 77
4.7 Bestaansbeveiliging 78
4.8 Dwelmmiddelverslawing 79
4.9 Verwaarlosing 80
4.10 Mishandeling 81
4.11 Verkragtings 82
4.12 Buite-egtelike swangerskappe 83
4.13 Prostitusie 84
4.14 Tienerswangerskappe 85
4.15 Huwelikskonflik 86
4.16 Oorbevolking 87
LYS VAN IDEAGRAMMIE
4.1 Die invloede en gevolge van interne migrasie op
die Maatskaplike funksionering van die gemeenskappe
aan die Wesrand 70
LYS VAN TABIELLIE
3.1 Deelnemers betrokke in fokusgroepe 54
3.2 Respondente betrokke by semi-gestruktueerde onderhoude 59
4.1 Migrasie as prioriteit 87
4.2 Migrasie moet deur die verskillende organisasies
aangespreek word 88
Hoofstuk 1 1
HOOIFSTUK 1
ALGEMENIE OREENTASTW, TOT DRIP, STUDEE
1.1 lInIteiciling
Een van die ernstigste probleme wat die mens in die gesig staar, is die snelle
bevolkingsgroei. Reeds in 1987 het die wereldbevolking die verstommende syfer
van 5 000 miljoen bereik. Na beraming woon 25% van die mense in die
ontwikkelde wereld en die oorblywende 75% word in die ontwikkelende lande
aangetref, waar bevolkingsgroei skrikwekkende afmetings aangeneem het. Daar
word beraam dat die totale wereldbevolking teen die jaar 2000 op 6,292 miljoen
mense to staan sal kom. Die grootste groei, naamlik 911 miljoen mense, sal in die
ontwikkelende lande plaasvind, terwyl die bevolking in die ontwikkelde lande
slegs met 60 miljoen sal vermeerder (Mostert, Oostuizen en Hofineyr, 1994:95).
Die bevolkingsgroeikoers in Afrika is die vinnigste ter wereld, naamlik 3% per
jaar. Daar is beraam dat teen die jaar 2000 die huidige bevolking van 661 miljoen
tot 'n oorweldigende 884 miljoen kan groei. Afrika is reeds vasgevang in 'n
daaglikse stryd om oorlewing waar die gevolge van onbeheerbare
bevolkingsgroei op byna elke lewensterrein sigbaar is. Die totale bevolking word
daagliks blootgestel aan werkloosheid, wanvoeding, gebrek aan behuising,
hongersnood en armoede. In die wereld is armoede reeds wyd verspreid en vir
sowat 1 200 miljoen mense het armoede 'n lewenswyse geword (Sperber,
1987:25).
Emstige kommer heers wereldwyd oor die probleem. In 1992 het die
Internasionale Bevolkingskonferensie, wat in Amsterdam plaasgevind het en deur
afgevaardigdes van meer as 80 lande bygewoon is, die snelle bevolkingsgroei as
die ermistfigste probleem in die wereld geidentifiseer. Dit is ook weereens bevestig
deur die ICaIro-konferensie, gehou in September 1994. Die deelnemende lande
het tot die volgende gemeenskaplike verpligtinge ten opsigte van die probleem
gekom, naamlik dat:
Hoofstuk 1 2
daar 'n verantwoordelikheid teenoor die toekomstige geslagte moet wees
veral ten opsigte van bevolkingsaanwas;
daar erken moet word dat bevolking, lewensbronne en die omgewing
onlosmaaldik aan mekaar gekoppel is en die verpligting bestaan om 'n gesonde
balans tussen bevolkingsgetalle, bestaansbronne en ontwikkeling te handhaaf;
la die proses van onbeheersde migrasie, verstedeliking en die toenemende
aftakeling van die omgewing, dreig om die visie van die wereld wat in die een-
en-twintigste eeu aan die nageslagte nagelaat gaan word, te vertroebel;
vroue speel 'n sleutelrol in die ontwikkelingsproses. Die verhoging van sowel
hulle status as die mate waartoe hulle vry is om besluite te neem bepaal die
toekomstige bevolkingsgroei; en
maatskaplike, ekonomiese en kulturele ontwikkeling die verbetering van die
lewenskwaliteit van alle mense ten doel moet he (Intemasionale Organisasie
vir Migrasie, 1994:71).
Suid-Afrika sal nie die emstige gevolge van oorbevolking vryspring as die
bevolkingsgroei nie gestuit word nie. Verwagtinge vir die nuwe Suid-Afrika met
`n beter lewe en 'n nuwe bedeling vir almal, word daagliks uitgespreek. Prof J. P.
de Lange rig egter die volgende waarskuwing: "Dit sal die grootste ironie in die
geskiedenis van hierdie land wees as die land daarin slaag om 'n voortreflike
politieke bedeling te he, slegs om bedreig te word met maatskaplike en
ekonomiese selfvemietiging vanwee ons onvermod om ons snelle bevolkingsgroei
onder beheer te kry" (Cross, 1992:12).
Ter stawing van Prof de Lange se waarskuwing, kan die volgende statistiese
gegewens vermeld word naamlik dat die Suid-Afrikaanse bevolking die 38
miljoen kerf in die jaar 2000 sal bereik, 60 miljoen teen die jaar 2020, 80 miljoen
teen 2038, en 'n verbysterende 140 miljoen teen die jaar 2060. Deskundiges het
bereken dat Suider-Afrika met betrekking tot sy natuurlike hulpbronne en sosio-
ekonomiese vermoens slegs 'n bevolking van sowat 80 miljoen mense sinvol kan
huisves en versorg (Cilliers en Groenewald, 1982:37). Skematies word dit soos
volg in figuur 1.1 voorgestel:
Hoofstuk 1 3
1650
130
1930
1976
1994
2020
500 Milljoen
1 000 Mi*Della
2 000 Milljoen
4 000 Mil&perm
5 600 Milljoen
000 Mitiljoeffii
IFignnur poi a Toename En weireildbevondmig
As gevolg van die jeugdige samestelling van die bevolking, sal Suid-Afrika teen
die jaar 2000 sowat 1,6 miljoen meer kinders op skool he, as enige ontwikkelde
land met dieselfde bevolkingsgrootte. Indien aangeneem word dat daar pariteit in
onderwys sal wees, sal Suid-Afrika dit bykans onmoontlik vind om aan die vraag
na formele onderwys to voldoen (Cilliers en Groenewald, 1982:38).
Ter aansluiting by dit wat reeds genoem is, word migrasie as die belangrikste
enkele faktor vir die verhoogde bevolkingsaanwas wereldwyd, in Afrika, Suid-
Afrika en spesifiek in die provinsie van Gauteng uitgelig. Afgesien van die
biologiese prosesse, dra migrasie, die fisiese beweging van mense van een plek na
`n ander, tot veranderinge in die bevolkingsamestelling by. Daar moet in gedagte
gehou word dat migrasie altyd geskied onder sekere maatskaplike omstandighede
en daarom kan dit slegs verklaar word met inagneming van hierdie maatskaplike
faktore.
Hoofstuk 1 4
Daar bestaan weinig gegewens ten opsigte van die gevolge van migrasie op die
maatskaplike funksionering van die gemeenskappe en daarom is navorsing
no odsaaklik.
1.2 Motivering yin- die Standie
Die verskeie menswetenskappe se belangstellings in migrasie is uiteenlopend van
aard. Demograwe stel belang in die effek van migrasie op die grootte,
samestelling en groei van bevolkings. Sosioloe stel weer belang in die invloed wat
migrasie uitoefen op die maatskaplike en kulturele lewe van gemeenskappe,
asook in die aanpassing van die migrante in die gemeenskappe waarby hulle
aansluit.
Maatskaplike werkers daarteenoor, begin toenemend besef dat migrasie 'n rol
speel in gemeenskappe se funksionering. Die maatskaplike werker se
belangstelling sal strek van die statistiese inligting van die migrant se aanpassing
in 'n nuwe gemeenskap, tot die invloed en gevolge wat hierdie migrant het op die
maatskaplike funksionering van die bestaande gemeenskappe. In die
Konsepwitskrif vir maatskaplike welsyn word die maatskaplike werker se rol in
hierdie verband soos volg beklemtoon: "Die koms van 'n nuwe bedeling en
toenemende migrasie van die landelike na die stedelike gebiede en van naburige
Afrika-State en ander lande, bied 'n spesiale uitdaging vir maatskaplikewerk-
dienslewering" (Konsepwitskrif vir Maatskaplike Welsyn, November 1995:89).
Wat migrasie in die Gauteng provinsie betref, toon die jongste beskikbare
statistiek dat daar 6,2 miljoen mense wettig in die provinsie woon. Na beraming
is daar 3,1 miljoen onwettige migrante in die streek. Dit gee 'n totaal van 9,3
miljoen inwoners in Gauteng. Ter aansluiting hierby maak Abhib die stelling dat
40% van alle informele handelaars onwettige migrante is. "Aliens are ruining
local hawkers by using stolen goods or illegally importing goods without paying
duties" (Indicator SA, 1995:33).
Verskeie probleme ontwikkel as gevolg van massa interne migrasie. Eerstens is
daar nie voldoende behuising nie en die reeds onvoldoende en ontoereikende
Hoofstuk 1 5
infrastruktuur word verder benadeel . Die noodkreet om iets te doen om migrante
te beheer, word uit alle oorde geopper, want volgens statistiek verkry vanaf die
Departement van Binnelandse Sake, is een uit elke vyf plakkers 'n onwettige
migrant. Sedert die verkiesing in April 1994 is daar 'n merkbare toename in die
invloei van onwettiges, wat van al die hulpbronne gebruik maak, maar geen
wesenlike bydrae maak om die ekonomie in stand te hou nie.
Geweld kan ook as 'n probleem uitgewys word wat deur migrasie veroorsaak
word. Gedurende Desember 1994/Januarie 1995 het gewapende mans 'n veldtog
van terreur gevoer teen alle moonthice onwettige migrante. Hulle teiken was
Shangaan-sprekendes en Zimbabweers. Huise is afgebrand en optogte is gehou
om die owerheid te dwing om die mense te deporteer. Geweld by verskillende
myne het gelei tot geweldige lewens- en fmansiele verliese, wat ook 'n invloed op
die Suid-Afrikaanse ekonomie gehad het (Indicator SA, 1995:41).
Derdens bekom migrante vals Suid-Afrikaanse identiteitsdokumente en doen dan
aansoek om 'n pensioen. Die Wet op Pensioen en Maatskaplike Welsyn maak
voorsiening dat pensioene en maatskaplike noodhulp vir drie maande mag
ophoop. Dit is maldik vir die migrante om dan een keer elke derde maand na
Suid-Afrika te reis om met hulle onwettige dokumente hulle geld op te eis
(Schutte, 1993:9).
Die benutting en uitputting van skaars hulpbronne kan as 'n vierde probleemarea
uitgewys word. Die Minister van Binnelandse Sake, M Buthelezi, het in sy
openingstoespraak by die "National Assembly", in Augustus 1994 gese:
"If we as South Africans are going to compete for scarce resources with
millions of aliens who are pouring into South Africa, then we can bid
goodbye to our Reconstruction and Development Programme" (Indicator
SA, 1995:30).
`n Verskeidenheid van metodes word aangewend om die instroming van die
onwettige migrante te beheer, maar met weinig sukses. Voorbeelde van sulke
onsuksesvolle metodes is geelektrifiseerde grensdrade, weermagpatrollering
asook draadheinings met alarmstelsels. Die taxibestuurders in die omgewing dra
Hoofstuk 1 6
ook by tot die probleem aangesien hulle die vervoer van onwettige migrante as 'n
florerende besigheid beskou.
Die interne opsporingseenheid kan the sukses behaal the, as gevolg van 'n tekort
aan mannekrag. Die grootste probleem is egter dat dit 'n persoon wat
gedeporteer word, slegs 'n paar dae, en in sommige gevalle 'n paar uur neem om
weer terug te keer. Sedert die begin van 1995 het die Interne Opsporingseenheid
hulle toegespits op werkgewers wat die onwettige migrant in diens neem. Die
Wet op Vreemdelinge-beheer (1991) maak voorsiening vir boetes van tot
R40 000-00 of tronkstraf van 4 jaar. Dit dien slegs tot 'n mate as 'n
afskrikmiddel. Die voordele om 'n onwettig migrant in diens te neem is groter as
die risiko om vervolg te word.
Dit wil dus voorkom of gelntegreerde beheermaatreels ontwikkel sal moet word
om die migrasievraagstuk aan te spreek.
1.3 ProbReeleformullerfamg
Dit is belangrik om in gedagte te hou dat die beleid van die verlede soon
instromingsbeheer en die trekarbeidstelsel, tesame met egskeidings en verlating
asook 'n gebrek aan behuising, die strukture van huishoudings in Suid-Afrika
geherdefinieer het (Konsepwitskrif van Maatskaplike Welsyn, November
1995:93).
Met die afskaf van instromingsbeheermaatreels het groot getalle mense na
Gauteng begin migreer. Daar bestaan huidiglik geen amptelike statistiek the, maar
die Departement van Binnelandse Sake beraam dat die migrasiesyfer ongeveer
3,1 miljoen in Gauteng is.
Hierdie beweging, naamlik interne migrasie, hou sowel individuele as
gemeenskaplike gevolge vir die gemeenskappe in en kan the los van mekaar
gesien word nie. Algemene sistematiese ondersoeke na die gevolge van interne
migrasie is nog in 'n beginfase en daar is heelwat areas van hierdie onderwerp
wat nog bestudeer moet word. Een van hierdie areas vir bestudering is die
Hoofstuk 1 7
invloed en gevolge van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van
die mens.
lit is ook vanuit die navorser se werksopset aan die Wesrand, belangrik om te
weet wat hierdie gevolge is, sodat die Departement Welsyn en
Bevolkingsontwikkeling relevante en korrekte interpretasies na die beleidvormers
van Gauteng kan deurgee.
Woongebiede aan die Wesrand, wat veral be1nvloed word deur interne migrasie is
Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal en Khutsong. Hierdie gemeenskappe bestaan uit
sowel permanente asook informele nedersettings.
Die studie fokus op die "ontvang" gemeenskappe met ander woorde op die
inwoners wat permanent in elke genoemde gemeenskappe woon, en nie op die
migrant self nie. Werknemers van diensleweringsorganisasies is gebruik in die
navorsing, maar daar moet in gedagte gehou word dat die groot meerderheid van
die amptenare van hierdie organisasies ook inwoners is van die onderskeie
woongebiede.
Die ondersoek is spesifiek gerig op navorsingsvrae wat ook later volledig (1.5.4)
in hierdie hoofstuk hanteer word.
1.4 Doel van die °mien-seek
Vanuit die motivering en probleemformulering word die volgende doelstellings en
doelwitte vir hierdie studie geformuleer.
Die primere doelstelling is:
om die invloed van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van
die inwoners aan die Wesrand te bepaal, deur te fokus op die organisasies wat
dienste lewer; en
om beleidsvoorstelle ten opsigte van die hantering van interne migrasie te
maak.
Hoofstuk 1 8
Die doelwitte wat met die studie nagestreef word om bogenoemde doelstellings
te bereik, is die volgende:
om 'n literatuurondersoek uit te voer oor sowel migrasie in die algemeen,
interne migrasie, asook die effek van interne migrasie op die maatskaplike
funksionering van die wat woonagtig is in sulke gemeenskappe;
om 'n empiriese ondersoek te onderneem om die invloed en gevolge (positief
en negatief) van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van vier
gemeenskappe aan die Wesrand, naamlik Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal en
Khutsong te bepaal. Die ondersoek sal beperk word tot die person wat
dienste lewer in hierdie gebiede en verder is die fokus ook op die "ontvang"
gemeenskap;
om bestaande instansies/organisasies/programme en die aard van dienste wat
gelewer word te identifiseer; en
om die bestaande beleid te analiseer en beleidsvoorstelle ten opsigte van
interne migrasie te maak.
1.5 Navorsiingsmettodollogiie
Om die doelstellings en doelwitte te bereik, moet geskikte navorsingsmetodologie
benut word. Gedagtig aan die siening van Tripodi (1985), naamlik dat
navorsingsmetodologie 'n logiese strategie behels vir die insameling en ontleding
van inligting ten einde gevolgtrekkings te maak, is dit nodig om verslag te doen
van water metodologie vir hierdie spesifieke navorsing geld. Om dit sinvol te
hanteer, sal die volgende aspekte bespreek word:
aard van die ondersoek (navorsing) en data-insamelingsmetodes;
El navorsingspopulasie;
steekproefbeskrywing; en
Ell navorsingsvrae.
Hoofstuk 1 9
1.5.1 Aardl van navorsing en data-fumsamelingsmetodes
Rubin en Babbie (1993) meld dat die aard van die navorsing ook die
navorsingsmetode gaan bepaal. Vir verkennende navorsing sou 'n hoogs
gestruktureerde navorsingsmetode onnodig en selfs belemmerend wees.
Verldarende studies het weer meer gestruktureerde en eksperimentele
navorsingsontwerpe nodig. Verskeie skrywers soos Rubin en Babbie (1993) en
Mouton en Marais (1990:47) bespreek die aard van navorsing aan die hand van
verkennende-, verklarende- en beskrywende studies, terwyl Bailey (1987) slegs
van beskrywende en verklarende navorsing melding maak.
Hierdie studie kan as 'n verkennend-beskrywende ondersoek beskou word,
omdat 'n deeglike beskrywing van sekere kenmerke van die navorsingsdomein
gegee sal word, en daar ook uit die bevindinge verdere navorsingsvrae ontwikkel
kan word.
Om akkurate kwalitatief-beskrywende data in to samel is die data-
insamelingsmetodes wat in hierdie verkennende en beskrywende studie benut is
die volgende:
`n literatuurstudie;
semi-gestruktueerde onderhoude;
fokusgroepe; en
beleidsanalisering.
Bogenoemde data-insamelingsmetodes sal volledig in hoofstuk 3 bespreek word.
1.5.1.1 Lfiteratutunroundersoek
Arkava en Lane (1983:25) beskryf die doel van die literatuurstudie soos
volg:
Hoofstuk 1 10
"The literature search enables the investigator to examine previous
research and scholarly inquiry into the selected subject".
Die literatuurondersoek het die volgende konsepte uitgelig: migrasie,
interne migrasie en maatskaplike funksionering. Die literatuurstudie het
ook aansluiting gevind by die semi-gestruktureerde onderhoude die
fokusgroepe, asook die beleidanalisering.
1.5.1.2 Semi-gestrunlichuireerte gesprekskedunfte
Die navorser het ten gunste van hierdie data-insamelingsmetode besluit,
omdat sekere begrippe vir die respondente vreemd mag wees en sy die
geleentheid vir die respondente wou skep om seker te maak dat hulle
presies weet wat met elkeen bedoel word.
Dit was ook vir die navorser belangrik om in gesprek te tree met die
respondente om vas te stel hoe interne migrasie hulle werklike
funksionering beinvloed.
1.5.1.3 Yokusgroepe
Greenbaum (1988:10) is van mening dat fokusgroepe die mees algemene metode
is wat by kwalitatiewe navorsing aangewend word. Dit is belangrik dat die
deelnemers aan die fokusgroepe oor gemeenskaplike belange beskik wat verband
hou met die onderwerp wat bespreek word, omdat dit volgens Templeton
(1987:5) 'n klein tydelike gemeenskappie is wat gevorm is met die spesifieke doel
om iets te ontdek.
1.5.1.4 teleicisanalliseiring
Adirondack (1992:52) defmieer beleid soos volg: "A policy defines what an
organisation does and how it does it". 'n Duidelik werkbare beleid is die sleutel
om 'n stabiele organisasie/instansie/land daar te stel wat na behore kan
funksioneer. Beleid beteken die reg om besluite te neem, om op te kan tree wat
Hoofstuk 1 11
om to doen en wat me. Die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991) en ook die
metodiek sal in hoofstuk drie geanaliseer word.
1.5.2 Navorsingspopullasie
Die studie, gaan in die volgende vier, hoofsaaklik swart woongebiede, uitgevoer
word naamlik Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal en Khutsong. Die studie fokus op
die "ontvang" gemeenskappe en nie op die migrant self nie.
Diensleweringsorganisasies sal gebruik word in die navorsing, maar daar moet
ook in gedagte gehou word dat die groot meerderheid van die amptenare van
hierdie organisasies ook inwoners van die woongebiede is.
Die navorsingspopulasie vir hierdie studie sluit in:
Pllaaslike Owerhede (Oorgangsmille):
Hoof-Uitvoerende Beampte
Departementshoofde
Gesondheidsdienste nn die Ana:
Hoof van Gesondheidsdienste
Hoof van Gesondheidsvoorligting
Senior Skakelbeamptes
Maatskaplike Dllenste:
Hoof maatskaplike werkers
Senior maatskaplike werkers
Bestuur van welsynsorganisasies in die gebied
- Voorsitters van alle nie-regeringsorganisasies in die area.
mestaansIbevelliging:
Hoof in die area
Senior Administratiewe Beampte
nnunellandse Sake:
- Hoof Senior Administratiewe Beampte
Mannekrag:
Hoof Uitvoerende Beampte
Onderwys:
Streeksdirekteur en Inspekteurs in die area
Hoofstuk 1
12
0 Vrywiffige en ander Wellsynsorganfisasies:
Bestuur van die "Civic's" in elke gebied
Famsa - Sand - Ondersteuningsraad - Nicro
- Sanra - KlVID - Kindersorg
Welsynsforum
0 evelvoerder van Poligestasnes
1.5.3 Stee roefbeskrywing
In die studie is van nie-waarskynlikheidsteekproefnemingsprosedures gebruik
gemaak. Die navorser het deur middel van 'n kwotastelsel gepoog dat elke
segment van die universum proporsioneel tot sy grootte in die steekproef betrek
word (Leedy, 1993:27).
Persone in die bestuurskader van die dienslewerende organisasies, is as
respondente gebruik. Die navorser het dus gepoog om alle dienslewerende
organisasies by die steekproef te betrek en daar is vir elke organisasie 'n kwota
van gevalle toegedien wat proporsioneel tot die relatiewe grootte van die
populasie is. Bogenoemde sal verder bespreek word in hoofstuk drie.
Die navorser is bewus van die feit dat hierdie tipe steekproef wat gebruik is, the
veralgemening buite die navorsingspopulasie toelaat the.
1.5.4 Navorsingsvrae
Omdat hierdie studie verkennend en kontekstueel van aard is word
navorsingsvrae gevra en kan hipoteses the geformuleer word the.
Grinnell (1993:47) meld dat die doel van navorsingsvrae is om die studie in 'n
sekere area te fokus. Die navorsingsvrae moet aan die volgende kriteria
beantwoord:
dit moet relevant wees;
dit moet spesifiek wees;
IL 0
Hoofstuk 1 13
die vraag moet so gestel word dat dit beantwoord kan word met
waarneembare data; en
daar moet meer as een moontlik en aanvaarbare antwoord op die
navorsingsvrae wees.
Aangesien die invloede en gevolge van interne migrasie op die maatskaplike
funksionering van die plaaslike inwoners so 'n wye onderwerp is, het die navorser
besluit om sekere navorsingsvrae te stel ten einde die studie doelgerig te laat
verloop en of te baken.
Met Rubin en Babbie (1993:59) se kriteria in gedagte, kan die volgende algemene
en spesifieke navorsingsvrae geformuleer word:
Het interne migrasie 'n verskeidenheid van negatiewe invloede en gevolge op die
bestaande gemeenskappe aan die Wesrand, veral ten opsigte van hulle
maatskaplike funksionering?
0 Wat die invloede en gevolge van interne migrasie is op:
e➢ unisingsnood / lInffraistranktumr
Maatskallilike Dienslewering
armoede
werkloosheid
mishandeling / verwaarlosing
dwelm en alkoholmisbruik
prostitusie
behuising, ensovoorts
Gesommitheidsoliemiste
oordraagbare siektes
vry mediese dienste
gebrekkige fasiliteite
estaamisbeveiligheid
pensioenuitbetalings
onderhoudstoelaes
11:
Hoofstuk 1 14
Velliglineid an Sekauriteit
misdaad
geweld
inbrake
aanrandings
Onderwys
gebrek aan fasiliteite
o unnellandse Sake
instromingsbeheer
Mannekrag
die beheer van migrante
koste daarvan verbonde
werksgeleenthede
Vrywiiffige Organisasies
bestaande hulpbronne
onluste
behuising
0 Watter leemtes kan geidentifiseer word binne beleidsverband?
la Water instansies, organisasies en programme bestaan om die inwoners van
hulp te wees om die gevolge van interne migrasie te kan hanteer?
0 Watter leemtes daar ten tye van die ondersoek bestaan en moontlike
tekortkominge wat geidentifiseer kan word?
1.6 Leemtes van die Stade
Relevante literatuur ten opsigte van die invloed en gevolge wat interne migrasie
inhou vir die "ontvang" gemeenskappe, is baie beperk. Sover vasgestel kon word,
is daar nog nie in Suid-Afrika navorsing gedoen oor die invloede en gevolge wat
interne migrasie het op die maatskaplike funksionering van die "ontvang"
gemeenskap nie. Die "ontvang" gemeenskap is die permanente inwoners in 'n
afgebakende geografiese gebied.
11. 1.7
Hoofstuk 1 15
Die studie sluit nie die inwoners van die gebiede in nie, maar konsentreer slegs op
die werknemers van diensleweringsorganisasies wat te doen het met die
probleem. Daar moet egter in gedagte gehou word dat die groot meerderheid van
die amptenare van die organisasies, inwoners is van die onderskeie woongebiede.
Gebrekkige, resente en betroubare statistiek, ten opsigte van interne migrasie in
die onderskeie woongebiede was 'n groot leemte.
egrripsonnskrrywing
1.7.1 Migrasile
Migrasie is die permanente beweging van mense van een gebied of land na 'n
ander (Cilliers en Groenewald, 1982:12).
1.7.2 Interne migrasie
Interne migrasie verwys na daardie beweging wat plaasvind binne dieselfde
geografiese gebied maar ook die beweging tussen verskillende provinsies en
streke in (Cilliers en Groenewald, 1982:12).
1.7.3 Im-milgrasie
As 'n persoon na 'n spesifieke gebied vanuit 'n ander gebied beweeg word dit in-
migrasie vanuit die "ontvang" gebied se perspektief genoem (Cilliers en
Groenewald, 1982:12).
1.7.4 Uitt—n , grasie
As 'n persoon uit 'n spesifieke gebied uitbeweeg om hom in 'n ander te vestig.
Hierdie "uit" beweging word uit-migrasie genoem, gesien vanuit die perspektief
van die gemeenskap waaruit die persoon migreer (Cilliers en Groenewald,
1982:12).
1.7.5 Ommettfige rmnigrasie
Volgens die land se Wet op Vreemdelinge-beheer (1991), is 'n onwettige
migrant, iemand wat:
* die land binnekom op enige plek behalwe deur die grensposte of hawens; of
Hoofstuk 1 16
in Suid-Afrika bly sonder 'n wettige visum; of
teenstrydig optree met sy verblyfpermit; of
in Suid-Afrika aanbly nadat die verblyfpermit verval het; of
verbied is om die land binne to kom; of
'n onwettige persoon word terwyl hy in Suid-Afrika is (Wet op
Vreemdelinge-beheer, 1991).
1.7.6 "Ontvang" gemeens I, 3Ip
Die "ontvang" gemeenskap is die gemeenskap waarna die migrant migreer
(Cilliers en Groenewald, 1982:13).
1.7.7
teed IL
Beleid definieer wat 'n organisasie doen en hoe hy dit doen (Adirondack,
1992:52).
1.7.8 MaattskapIlike frunksionering
Johnson (1986:87) definieer maatskaplike funksionering as die totaal van die
individu se rolvervullingsaktiwiteite op alle vlakke van sy bestaan in
wisselwerking met ander individue en situasies in sy omgewing.
1.7.9 Wort-mete nedersettings
Dit is 'n vreemde onbewerkte plek waar 'n groep mense hulle op 'n informele
wyse vestig (Verldarende Handwoordeboek, 1987:730).
1.8 Sistematisering van sluipsie
Die hoofstukke van hierdie studie word soos volg ingedeel:
Hoofstuk een sluit die motivering vir die navorsing in. Die probleemformulering,
. doel van navorsing, navorsingsmetodologie en data-insamelingsmetodes,
omskrywing van kern konsepte, asook beperkinge van die studie word
uiteengesit.
In hoofstuk twee word 'n teoretiese verkenning van migrasie onderneem.
Hoofstuk 1 17
Hoofstuk drie handel oor die navorsingsmetodologie wat gebruik is. 'n
Beskrywing van die respondente, die semi-gestruktureerde onderhoudskedule en
fokusgroepe, asook die analisering van die bestaande wetgewing word gegee
(Wet op Vreemdelinge-beheer, 1991).
In hoofstuk vier word.die resultate uiteengesit. Dit is in hierdie hoofstuk waar die
navorsingsvrae van die navorsingstudie beantwoord word.
In hoofstuk vyf word gevolgtrekkings en aanbevelings gemaak.
Hoofstuk ses is 'n opsomming van die studie.
Hoofstuk 2 18
HOOIFSTUK 2
UTIERATUUROORSIIG: MEGRASII
2.1 Inlleiding
Die literatuurstudie het die navorser op hoogte gebring van die onderwerp en
daar is ook gepoog om 'n algemene beeld daar to stel van vorige navorsing wat
gedo en is.
Die inligting wat in hierdie uiteensetting vervat is, vorm die onderbou van die
navorsing wat onderneem is. Die volgende aspekte word in hierdie studie
bespreek:
Konseptualisering;
Migrasie as verskynsel;
Oorsake van migrasie;
Interne migrasie as verskynsel;
Invloed van interne migrasie;
Gevolge van interne migrasie;
Bestuur van interne migrasie;
Die onwettige migrant; en
Die invloed van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van die
mens.
2.2 Konseptualliseriraig
2.2.1 halleidiing
Volgens Mouton en Marais (1990:61) is konseptualisering noodsaaklik omdat
daar probleme in onderlinge kommunikasie kan ontstaan as daar the
duidelikheid oor begrippe is the. Verder word die noodsaaldikheid van
konseptualisering in geesteswetenskaplike navorsing ook deur Mouton en
Marais so verduidelik:
Hoofstuk 2 19
"Een van die opvallendste eienskappe van die geesteswetenskaplike
teoriee en modelle is die voorkoms van hoogs abstrakte en veelsinnige
konsepte" (Mouton en Marais, 1990:61).
Konsepte wat gedefinieer en bespreek is om die tema en studie toe to
lig, sluit die volgende in:
stedelike groei;
migrasie;
interne migrasie;
internasionale migrasie;
in-migrasie;
uit-migrasie;
immigrasie;
emigrasie;
onwettige migrasie;
maatskaplike funksionering; en
verstedeliking.
2.2.2 Migrisfie
Migrasie kan beskryf word as 'n vorm van ruimtelike mobiliteit tussen duidelik
onderskeibare geografiese eenhede. Volgens die sentrale statistiekdiens is
migrasie die permanente beweging van mense van een gebied of land na 'n
ander.
Definisie van migrasie volgens Schaefer en Lamm (1992:590):
"Refers to relatively permanent movement of people with the purpose
of changing their place of residence. Migration usually describes
movement over a sizeable distance, rather than from one side of a city
to another".
Uit 'n sosiologiese oogpunt gee Jackson (1969:285) die volgende definisie:
Hoofstuk 2 20
"As a permanent or semi-permanent change of residence. No restriction
is placed upon the distance of the move or upon the voluntary or
involuntary nature of the act".
In 'Reading in Population Research Methodology', (1995:108) word daar gese
dat migrasie 'n reaksie van individue, huishoudings en somtyds hele
gemeenskappe is, om verandering in die sosiale, ekonomiese, omgewing en
politieke toestande to bring.
2.2.3 ateirEne migrasie
Interne migrasie verwys na beweging binne dieselfde geografiese eenheid,
gewoonlik dieselfde nasionale staat. Dit sluit ook die beweging in tussen
verskillende provinsies, streke of stede, asook die beweging van plattelandse na
stedelike gebiede en andersom. Die literatuuroorsig in hierdie hoofstuk sal
primer fokus op interne migrasie. Twee konsepte wat 'n integrale deel van
interne migrasie vorm is in- en uit-migrasie. Die in-migrant en uit-migrant word
hieronder bespreek.
2.2.3.1 ha- enn unit-migrasie
In- en uit-migrasie kan skematies soos volg voorgestel word (Yankey
1985:256):
Gebied A a
Gebied B
Vanuit gebied A se oogpunt is die beweging vanuit gebied B na gebied
A in-migrasie en beweging vanuit gebied A na gebied B uit-migrasie.
2.2.3.2 hn-milgramit
Shryock en Siegel (1972:14) definieer 'n in-migrant soos volg:
"An in-migrant is thus a person who enters a migration-defining area by
crossing its boundary from some point outside the area, but within the
same country".
Hoofstuk 2 21
2.2.4 laiternasionale migrasie
Internasionale migrasie vind plaas wanneer mense van een nasionale staat na 'n
ander migreer.
2.2.5 Ummiigrasie/immigranit
Immigrasie is die binnekoms van persone van 'n ander tuisgebied na 'n woon-,
werk- en leefgebied (Raubenheimer, 1987:163). Die immigrante is mense wat
vanaf ander lande kom om permanent in Suid-Afrika te woon (Raubenheimer,
1987:103).
2.2.6 Emigrasie/emigrant
Emigrasie is die verlating van 'n bepaalde tuisgebied deur persone wat aan
daardie gebied gebind was deur afkoms en tradisie (Raubenheimer, 1987:163).
Die emigrant as 'n Suid-Afrikaanse burger wat besluit om permanent in 'n
ander land te woon (Raubenheimer, 1987:103).
2.2.7 Onwettige milgransfe
Volgens die land se Wet op Vreemdelinge-beheer (1991), is 'n onwettige
migrant iemand wat:
die land binnekom op enige plek behalwe deur die grensposte of hawens; of
in Suid-Afrika bly sonder 'n wettige visum; of
teenstrydig optree met sy verblyfpermit; of
in Suid-Afrika aanbly nadat die verblyfpermit verval het; of
verbied is om die land binne te kom; of
`n onwettige persoon word terwyl by in Suid-Afrika is (Wet op
Vreemdelinge-beheer, 1991).
Bogenoemde is reeds volledig in hoofstuk een bespreek.
2.2.8 Verstedeliking
Verstedeliking verwys na die proses waarvolgens mense hulle vestig op plekke
of gebiede wat as stedelik gedefinieer word, deur die inbeweging van mense
oor grense van sekere gebiede as gevolg van herklassifikasie van die gebied as
stedelik (Raubenheimer, 1987:103). Volgens die Sentrale Statistiek Diens
Hoofstuk 2
22
(1993), kan verskillende vlakke van verstedeliking geidentifiseer word
(Figuur 2.1).
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
1993
0 1985
Indiers Wittrmnense Mem/tinge Swantmense
evadngsgroep
Ingmar 2.11 Yllakke vain veirstedeflill;ing nm Suild-Affirilka
Dit blyk dus uit bogenoemde figuur dat die Indiers en Witmense reeds in 1993,
96% verstedelik is, in teenstelling met die Swartmense se 52%.
2.2.9 Stedelike groei
Stedelike groei verwys na die toename in die bevolking van stedelike gebiede
met tyd. Toenames word teweeggebring deur 'n kombinasie van in-migrasie
vanaf landelike gebiede, die herafbakening van stedelike grense, hervestiging en
deur die natuurlike aanwas van die gevestigde bevolking in die betrokke gebied
(Raubenheimer, 1987:103).
2.2.10 Maattskaplike funksionering
Johnson (1986:87) defmieer maatskaplike funksionering soos volg:
Hoofstuk 2 23
"Social functioning implies relationships, interactions and ways of
functioning with other persons and within social groups and
institutions",
Maatskaplike funksioneringsprobleme mag gesetel wees in interpersoonlike
verhoudings, of in onderhandelinge met sisteme in die omgewing (gemeenskap)
of met rolvervulling. Belangrike maatskaplike doelwitte hierby is die herstel,
verhoging en die bevordering van maatskaplike funksionering van individue,
families, groepe en gemeenskappe waarbinne hulle lewe. Maatskaplike
funksionering word dus verhoog wanneer individue 'n basiese gevoel van
bevrediging ervaar ten opsigte van hulle self, hulle rolle en verhoudings met
ander.
Die Nasionale Assosiasie vir Maatskaplike Werkers het in 1958 'n praktiese
defmisie gepubliseer vir die maatskaplikewerk-praktyk:
0 om individue en groepe behulpsaam te wees in die identifisering en oplos
van probleme wat ontstaan as daar 'n wanbalans is tussen hulleself en die
omgewing;
la om potensiele gebiede te identifiseer waar 'n moontlike wanbalans kan
ontstaan, met ander woorde, om dit te voorkom; en
la die identifisering en versterking van die potensiaal in die individu, groepe en
gemeenskappe (Compton en Galaway, 1989:6).
As bogenoemde defmisie bestudeer word, wil dit voorkom of migrasie 'n
wanbalans kan veroorsaak tussen die mens en sy gemeenskap. Daar kan
moontlike probleme ontwikkel ten opsigte van die individu se rolvervullings-
aktiwiteite.
Migrasie vorm die hooftema van hierdie studie, maar daar word primer gefokus
op interne migrasie. Migrasie as konsep sal volledig bespreek word en interne
migrasie as onder-afdeling sal daarna volg.
Hoofstuk 2 24
2.3 Migrasie
2.3.1 I[nlleidinng
Migrasie is 'n komplekse proses van bevolkingsbeweging wat beInvloed word
deur historiese, geografiese, ekonomiese, maatskaplike, sosiologiese en
politieke faktore. Hierdie beweging kan intern of internasionaal wees, dit kan
beplan of spontaan, georganiseerd of ongeorganiseerd wees.
Volgens Cilliers en Groenewald (1982) hou migrasie verband met die volgende
verskillende stadiums van ontwikkeling:
0 pre-modern tradisionele gemeenskappe;
0 vroee tradisionele gemeenskappe;
la laat tradisionele gemeenskappe;
gevorderde gemeenskappe; en
la tradisionele modern gemeenskappe
(Cilliers en Groenewald, 1982:3-4).
Die swart bevolking van Suid-Afrika, volgens die bogenoemde skrywers,
beweeg van die proses van vroed tradisionele na die laat tradisionele fase. Die
kleurlinge is reeds tussen die laat tradisionele en die gevorderde stadium. Wit
mense is reeds in die gevorderde stadium. Naar vind huidig 'n verandering by
die swartmense plaas, aangesien die diskrimineerende wetgewing wat hulle
beweging beperk het, sedert 1994 verwyder is.
Migrasie is dus:
"A broad phenomenon which has a differing impact on different
societies, however which makes the topic both interesting and complex"
(Politikon, 1993:47).
Migrasie speel 'n groot rol in die verspreiding van die mensdom oor die ganse
aardoppervlakte en bring derhalwe ook verskillende volke met uiteenlopende
kulture in kontak met mekaar. Ter stawing hiervan se Davie (1949:2)
Hoofstuk 2
25
"Migration has thus been at the very base of the development of the
human race and of human culture".
2.3.2 Migrasie as verskynsel
Dennis ten opsigte van migrasie as verskynsel is nog baie beperk. Wat veral
beperk is, is beleidsmaatreels wat daarop gemik is om
bevolkingsherverspreiding te beInvloed. Die migrasieverskynsel is 'n komplekse
samevoeging van faktore op die mikro (individu of gesin), meso-
(gemeenskap), en makro-vlakke (land of streek).
Op miltrovlak word behoeftes, waardes, verwagtinge, risiko's, geneigdhede,
persepsies en inligtingsvloei op individuele en gesinsbesluitneming ten opsigte
van migrasie aangespreek. Daar is ook sekere faktore op mikrovlak wat
migrasie beinvloed. Dit is onder andere:
welvaart of rykdom;
status;
gerief en gemak;
stimulasie of opwinding;
outonomie of onaflianklikheid;
affiliasie; en
moraliteit.
Op ail esov k is dit die sosio-kulturele faktore wat die grootste invloed
uitoefen. Wat die makrovilak betref, is dit die plekgebonde invloede en
beperkings wat migrasie op owerheidswee het (Kok, 1985:69).
Dit is dus belangrik om ingedagte te hou dat interne migrasie ook 'n
samevoeging van bogenoemde faktore insluit. Interne migrasie beinvloed die
indiwidu, gesin, gemeenskap en ook die land in sy geheel.
Hoofstuk 2 26
2.3.3 Sellektiwfiteit
Dit is belangrik om kennis te neem van die redes waarom sekere mense meer
geneig is om te migreer as ander. Die literatuur stel agt moontlike kategoriee
vo or, naamlik:
Demograiriese Stellektiwfiteit
Jong volwassenes is meer geneig om te migreer;
Mans migreer meer as vroue;
Ongetroude persone sal eerder migreer;
Sosio-lEkomiomiese Sellekdwitteit
Person met 'n hoer sosio-ekonomiese status is meer geneig om te
migreer. Dit is nie altyd die geval in Suid-Afrika nie, aangesien die
meerderheid migraine in Suid-Afrika ongeletterd is. Die migrante
migreer vanaf buurstate waar opleidingsgeleenthede baie beperk is.
Kullturelle SeIlektiwitefit
Ten opsigte van die etnies-heterogene Suid-Afrikaanse swart
bevolking is daar wel verskille in die geneigdheid tot migrasie.
Hierdie verskille word egter toegeskryf aan verskille in afstand na
die groepe se tradisionele tuislandgebied, eerder as aan kulturele
verskille (Kok, 1985:72).
Oundlerdom
Dit is algemeen bekend dat jonger mense makliker migreer as ouer mense.
Dit geld veral ten opsigte van vrywiffige migrasie. Die
ouderdomskategoriee is 15 tot 35 jaar.
Geslag
Geslag het ook 'n belangrike selektiewe effek op migrasie, maar die aard
van hierdie effek is sterk afhanldik van die tipe migrasie. Wanneer die
migrasie oor 'n relatiewe lang afstand plaasvind, is die migrante
oorheersend mans Wanneer die migrasie egter oor kort afstande plaasvind,
is vroulike migrante gewoonlik in die meerderheid. Geslagsdifferensiasie
ten opsigte van vroue is meestal ook ouderdomspesifiek omdat dit
be1nvloed word deur geslagsrolle en kultuur (Kok, 1985:74).
Hoofstuk 2 27
Etnisitett
Etnisiteit het van die vroegste tye of 'n belangrike rol in migrasie gespeel.
In premoderne tye het dit dikwels gebeur dat etniese groepe in hulle geheel
van een geografiese gebied na `n ander beweeg het. In moderne tye vied
daar nie meer sulke massale verhuisings plaas nie, maar gebeur dit nog
steeds dat vervolging van, of diskriminasie teen sekere etniese groepe,
groot getalle lede van die betrokke groep noop om te migreer. Die beleid
van afsonderlike ontwikkeling asook die hervestigingsprogramme van die
vroee regering kan as voorbeelde genoem word.
Onderwyskwalifikasie
In die meeste ontwikkelde lande bepaal die hoe onderwyskwalifikasie die
migrasiesyfer. In Suid-Afrika is dit egter nie die geval nie, aangesien die
meeste migrante se opvoedkundige kwalifikasies baie laag is.
Ia ercep
Beroep en onderwyskwalifikasie is nou verwant. In Suid-Afrika is dit juis
die mense wat ongeletterd is en nie werk het nie, wat na die stede migreer.
Die hoop bestaan om wel in die stad werk te bekom.
2.3.4 Oorsake van mignaie
Migrasie word dikwels bloot as `n resultaat van persoonlike besluite van
indiwidue beskou. Indien daar na die motivering van migrasie gekyk word, kan
die oorsake moontlik beter verstaan word.
Skeldon (1977:127) konstateer die volgende:
"Migration behaviour is based on a underlying general desire of
individuals and families to improve their quality of life".
Volgens Hussein Solomon in Africa Insight (1994:66), kan die volgende as
oorsake van migrasie gesien word:
Sosio-finfitturrek Iaktore
Hierdie faktore het `n trek-stoot dinamika. Dit sal later meer
breedvoerig onder die trek-stoot teorie bespreek word.
Hoofstuk 2 28
Konnununikasie en tegnoIlogile
Daar het 'n rewolusie plaasgevind op die terrein van kommunikasie en
tegnologie. Inligting kan mense wereldwyd bereik en mense kan dus
meer ingeligte keuses maak. Die televisie nuus of aktualiteitsprogramme
kan die mense motiveer om te migreer. Valse verwagtings kan dus deur
die media geprojekteer word.
Geograffiese grense
As een groep mense dit regkry om suksesvol te migreer, dien dit as
voorbeeld vir die res van die familie of vriende om hulle voorbeeld te
volg. Die myne aan die Wesrand het arbeid gelok en daarmee saam het
die familie en vriende ook na 'n beter heenkome kom soek.
Demografflese fraktore
Bevolkingsgroei gekoppel aan ekonomiese afname het tot gevolg dat
mense hulle huis verlaat op soek na 'n beter lewe. Die "stoot" kom ook
saam met die minder werksgeleenthede wat groter druk plaas op
maatskaplike- en welsynsdienste. Die platteland en sekere Afrika lande
se swak ekonomiese groeikoers veroorsaak 'n groter migrasie.
Oungewingsfaktore
Natuurrampe speel ook 'n rol by migrasie, want in Suid-Afrika is
migrasie deur die droogte van die afgelope jare aangemoedig. Dit was
noodsaaldik om te oorleef.
Ekonongese &More
Mense glo dat hulle 'n beter lewensstandaard kan handhaaf in 'n ander
gebied, wettig of onwettig.
Poll/take faktore
Politieke onrus, sosio-ekonomiese ongelykhede, en wanverspreiding
van hulpbronne, moedig ook Suid-Afrikaanse migrasie aan. Die skakel
tussen politieke onstabiliteit en die massa beweging van mense, is
duidelik sigbaar.
Trek-Stout Teorrie
Kok (1985) gee veral aandag aan die trek-stoot teorie, inligtingsvloei en
familie-invloede. Die bewering is in die verlede dikwels gemaak dat
`stooe-faktore in die landelike gebiede van die Derde Wereld die
Hoofstuk 2 29
migrasie na stede bepaal, en dat `trek'-faktore in daardie prosesse 'n
baie ondergeskikte rol vervul. Die jongste empiriese bevindinge dui
egter daarop dat die `trek'-faktore soos byvoorbeeld beter
werksgeleenthede van die stad, deurslaggewend kan wees (Cross,
1992:10-11).
ffmilligtingsviloen en framille-invloede
Volgens Kok (1985) is die invloed wat verwantskap uitoefen op die
besluit tot migrasie besonder sterk in ontwikkelende lande. 'n Lid van
die gesin migreer en later volg die hele familie Die UN-verslag
(1986:9) wys ook uit dat die rol van die familie in migrasie en die
verstedelikingsproses meer aandag moet geniet voordat 'n effektiewe
beleid uitgewerk kan word. Skeldon (1977:33) sluit hierby aan deur die
volgende faktore as moontlike oorsake te bied:
IMe sosnalle kontello van beweging
Kulturele, ekonomiese en maatskaplike faktore sped 'n rol by migrasie
en moet in berekening gebring word. Migrante sal deel word van 'n
gemeenskap wat aansluit by hulle eie kulturele agtergrond en
maatskaplike omstandighede.
Teikemimmignosile
Migrante beweeg in 'n gemeenskap in met spesifieke doelwitte,
lewensstyle en verwagtinge, eerder as om by die 'nuwe' omgewing in te
skakel. Die navorser is van mening dat bogenoemde stelling the maklik
in die praktyk getoets sal kan word the, aangesien die mense
(immigrante) gewoonlik vals doelwitte voorhou.
Allteidsmark
Die mening word gehuldig dat die bestaande gemeenskap migrante
toelaat om deel te word van die arbeidsmag, sowel op formele asook
informele vlak, maar die werldikheid is dat daar word gewaak dat die
migrant the 'oorneem' nie.
Hoofstulc 2 30
Kruk vanaf die gemeenskap kan ook veroorsaak dat die migrant nie
`toegelaat' word om 'n besigheid te bedryf nie. Dit mag voorkom of dit
maldik is om betrokke te raak by die informele sektor, maar dit is nie
die geval nie, aangesien die aktiwiteite baie streng beheer word deur die
plaaslike groep mense. In sommige Wesrandse dorpe is die teendeel
gevind aangesien die plaaslike inwoners beheer oor die informele sektor
verloor het.
Becker, Hamer en Morison (1994:210) noem dat die migrant gewoonlik
`n netwerk van ondersteuning het, omdat die familie dikwels reeds in
die stad woon. Die familielede vergemaklik die migrant se
bewegingsproses na die stad en help die migrant met die inskakeling by
die stedelike milieu.
Becker, Hamer en Morison (1994:210) gee aandag aan die oorsake van
migrasie by vroue. Daar word drie redes genoem wat aandui waarom
vroue migreer, naamlik;
hulle ontsnap daardeur van hulk verantwoordelikhede ten opsigte
van kultuurrolle;
vroue beklee 'n lae sosiale posisie in die landelike gebied, veral as sy
opvoedkundig ongekwalifiseerd is; en
hulle soeke na 'n man is beter in die stad as in die landelike gebiede.
Vanuit 'n historiese oogpunt is dit hoofsaaklik mans wat migreer. Die vroue
hou gewoonlik die landbou in stand, terwyl die mans gelok word deur
winsgewende lonende werk in die stede. Die mans verlaat die landelike gebied
wat tot gevolg het dat die vrou die hoof van die huishouding word.
Daar is in bred trekke gekyk na migrasie as noodsaaklike agtergrondkennis.
Vervolgens sal interne migrasie bespreek word, aangesien dit weer van
toepassing is op die studie wat onderneem is.
Hoofstuk 2 31
2.4 Interne migrasr[e
2.4.1
Soos reeds genoem, begin migrasie ontwikkel as een van die ernstigste
probleme wat die mens in die 21ste eeu sal moet hanteer. (International
Organisation for Migration - UNFPA Symposium 1995). Daar is sekere teoriee
wat interne migrasie beskryf en dit sal vervolgens bespreek word.
2.4.2 Teo•riee wat Antenna migrage verdlunfidellik
Simmie (1972:11) noem dat daar 4 tipes teoriee is wat interne migrasie
verduidelik naamlik:
beskrywend;
ekonomies;
maatskaplik; en
gekombineerd.
Die beskrywende teorie konsentreer daarop om die karaktereienskappe van die
migrant of beweging to definieer, terwyl die ekonomiese teorie sentreer om die
soeke na beter werksgeleenthede en salarisse. Die maatskaplike teorie
bestudeer die sosiale struktuur van migrasie asook die waardestelsels. Die mees
toepaslike benadering is egter die gekombineerde teorie, wat die bogenoemde
teoriee op 'n ge-Integreerde wyse insluit.
2.4.3 Interne migrasie venutit historiese oogpunut beskou
Interne migrasie is so oud soos die mensheid self. Die 'platteland-na-stad'
migrasie het van die vroegste tye of plaasgevind en het aanleiding gegee tot die
ontstaan van stede in die ou wereld, onder meer ook van beroemde stede soos
Athene, Rome, Alexandria, Babilon en Peking. Interne migrasie het in die
modern tyd, veral na die Industriele Rewolusie, in sowel omvang as tempo
begin to eneem.
In Suid-Afrika moet daar ook gelet word op die geskiedenis van
arbeidsmigrasie. Daar kan drie periodes onderskei word, naamlik:
Hoofstuk 2 32
voor die ontdekking van diamante en goud;
periode van minerale rewolusie; en
periode van industrialisasie.
Die Kamer van Mynwese is tans die belangrikste werkgewer van migrante. Die
meeste migrante kom vanaf Lesotho en die voormalige Transkei en meer as
80% van hierdie migrante is werksaam aan die Wesrand waar die meeste
goudmyne aangetref word (Indicator SA, 1995).
Die huidige ekonomiese resessie veroorsaak dat baie van hierdie migrante
werkers oortollig verklaar word en teruggestuur word na hulle land van
herkoms. Baie van hierdie migrante keer egter nie terug na hulle land van
oorkoms nie en word deur die gemeenskap as 'n onwettige persoon beskou.
2.4.4 'n Tipollogie van intenae nulgrasie
Interne migrasie is dus die beweging van mense van een plek na 'n ander binne
dieselfde geografiese eenheid met die bedoeling om hulle permanent in die
nuwe plek te vestig. Hoewel hierdie vorm van migrasie baie moeiliker meetbaar
is as internasionale migrasie en dikwels ook 'n minder blywende karakter het, is
dit tog moontlik om sekere tipes van interne migrasie te onderskei.
Zopf (1984:239 - 241) onderskei ses tipes, maar wys terselfdertyd daarop dat
hierdie tipes nie onderling volkome uitsluitend is nie en soms oorvleuel. By
sommige van hierdie tipes migrasie beweeg mense oor relatief kort afstande en
is hulle ook nie van plan om hulle blywend in die plek van bestemming te vestig
nie.
Zopf se tipologie omvat die volgende ses tipes van interne mobiliteit/migrasie.
12 Pligatteland-na-stall Bnigraosile
Hierdie tipe interne migrasie het gedurende die negentiende eeu op
groot skaal in Europa en die Verenigde State van Amerika begin. In
Suid-Afrika is dit ook die mees algemene tipe interne migrasie. Die
Hoofstuk 2 33
platteland bied nie genoegsame geleenthede, veral op die ekonomiese
terrein, aan sy inwoners nie en daarom migreer hulle.
eweging Ena die voorstede
Hierdie tipe migrasie kom hoofsaaklik voor onder meer welvarende
mense wat poog om die probleme, spanninge en beperkings wat
verband hou met 'n stedelike lewe te ontvlug sonder om weer heeltemal
na die platteland terug te keer. Dit is veral die professionele persone in
Suid-Afrika wat Kier genoem kan word. Dit maak egter deel uit van 'n
baie klein persentasie van die bevolking wat migreer.
eweging miga voorposgebiede
Dit is 'n tipe migrasie wat voorkom in lande waar nuwe, onbewoonde
gebiede gekoloniseer en vir bewoning oopgestel word. Hierdie tipe
migrasie het veral tydens die voortrekker era plaasgevind.
Ihniterstazt/innterstreelk/imiterprovinnsialle migrasie
Hierdie tipe migrasie kom in alle lande voor wat bestaan uit duidelik
onderskeibare state/streke/provinsies. Voorbeelde hiervan is die
migrasie van swart mense uit die voormalige Transkei en Ciskei, of
kleurlinge uit die Kaap Provinsie, na nywerheidsgebiede in Gauteng en
Kwa-Zulu Natal.
Stad-na-stad migrasie
Die belangrikheid van hierdie tipe migrasie neem toe namate die
plattelandse bevolkings van lande kleiner word. Dit is in baie van die
meer ontwikkelde lande reeds die belangrikste tipe migrasie. Hierdie
tipe migrasie kom selde voor in Suid-Afrika. Die platteland-stad
migrasie is tans die belangrikste tendens.
No madisme
Hierdie tipe migrasie het betrekking op mense wat voortdurend
rondtrek sonder om hulle baie lank op een plek te vestig. Dit kom veral
voor waar groepe families migreer en behulpsaam is met die pluk en
verpak van vrugte. Skaapboere in die Karoo maak ook gebruik van
hierdie tipe arbeid.
Hoofstuk 2 34
2.4.5 Interne migrasie nn Sunici-Afrikz
As interne migrasie bestudeer word, moet daar 'n onderskeid getref word
tussen migrasiepatrone van swart mense en nie-swartes. Die nie-swart
bevolkingsgroepe, asiate, kleurlinge en blankes het reeds tot 'n groot mate
verstedelik. Dat 'n groot gedeelte van die swart bevolking nog nie die skuif
gemaak het nie, word moontlik toegeskryf aan die apartheidswetgewing. Een
van die sigbaarste gevolge van die apartheidsbeleid ten opsigte van landelik-
stedelike migrasie, is die ontwikkeling van die sogenaamde 'dense settlements'.
Daar is vier tipes nedersettings in Suid-Afrika, naamlik:
Metropolitaanse area (geindustialiseerde gebiede) wat die grootste en
digbewoonde gebiede in Suid-Afrika is. Die Wesrand resorteer onder
hierdie groep;
dorpe en stede is kleiner as bogenoemde en kom gewoonlik voor in
landelike gebiede;
digbewoonde nedersettings kom voor in die ou tuislande en bestaan
hoofsaaklik uit informele strukture. Die onwettige interne migrante kom
gewoonlik vanaf hierdie gebiede; en
die landelike gebiede vorm 'n groot gedeelte en die oorgrote meerderheid
van die swart bevolking kom Kier voor (Mostert, Oosthuizen en Hofmeyr ,
1994:16).
Huidige neigings ten opsigte van interne migrasie in Suid-Afrika kan soos volg
beskryf word:
Twee fase migrasie
Nadat die instromingsbeheerwetgewing geskrap is, het swart mense die
reg gehad om vrylik na die metropolitaanse areas van Suid-Afrika to
beweeg. Die massa toestroming van swart migrante na die stedelike
gebiede na 1986, veroorsaak nou enorme probleme vir die
infrastruktuur in sekere gebiede in Suid-Afrika (Cilliers en Groenewald;
1982:19).
Hoofstuk 2 35
As daar gekyk word hoe interne, swart migrasie plaasgevind het die
afgelope twee dekades, word twee stappe geidentifiseer:
wegbeweeg van die 'wit' landelike gebied na die digbewoonde
gebiede in die tuislande; en
die tweede stap is dan na die metropolitaanse gebied.
Sirkelvormige migrasie is wanneer landelike-stedelike- landelike
migrasie plaasvind. Die faktore wat sirkelvormige migrasie in Suid-
Afrika veroorsaak is polities, sosio-ekonomies en kultureel van aard.
Verskillende skrywers bekyk interne migrasie vanuit verskillende
oogpunte. Tog kan daar 'n lyn van ooreenkomste geidentifiseer word.
Dit is belangrik om wel die verskillende sienings te evalueer vir
noodsaaklike agtergrondsinligting. Daar sal vervolgens gekyk word na
watter invloed interne migrasie het op die gemeenskap.
2.4.6 linvloed van intenne unigrasile
Volgens Simmons (1995:4), het migrasie 'n invloed op die bevolkingsgrootte,
die samestelling van die bevolking, ekonomiese produktiwiteit en produksie,
ongelykhede in inkomste, toegang tot maatskaplike dienste, familiestrukture,
maatskaplike rolle en waardes.
Migrasie het 'n direkte impak op die ouderdom, geslag en beroepsamestelling
van die stuur- en ontvanghuishoudings, gemeenskappe en streke. Daar bestaan
tog nog 'n gebrek aan kennis ten opsigte van wat die werklike invloed van
migrasie op hierdie huishoudings is. Daar kan egter met groot sekerheid gese
word dat daar sowel ekonomiese as maatskaplike implikasies vir die stuur- en
die ontvanggebiede is.
Wat die ekonomiese aspekte betref, kan migrasie 'n direkte invloed he op die
rykdom van die stuur- en ontvanggebied. Dit is egter baie moeilik om die
werklike invloed te bepaal, aangesien sommige migrante 'n gedeelte van hulle
inkomste na hulle plek van herkoms stuur.
Hoofstuk 2 36
As daar na die maatskaplike dienste en infrastruktuur gekyk word van 'n
ontwikkelende land, word daar besef dat dit oneweredig versprei is en dat die
stedelike gebied oor baie hoer vlakke van onderwys, gesondheid,
welsynsdienste, sorg, sanitasie en ander infrastrukture beskik. Die
beskikbaarheid van die maatskaplike infrastruktuur verskil dus van gebied tot
gebied (Simmons, 1995:7).
Migrante wat vanaf swak ontwikkelde maatskaplike infrastruktuur na 'n beter
infrastruktuur beweeg sal daarby baatvind, mits die getalle beheer kan word.
Wanneer die infrastruktuur skaars en gekonsentreerd is, sal die groot
hoeveelheid migrante die kapasiteit van so 'n struktuur uitput. Dit sal lei tot
agteruitgang van die fisiese omgewing, gebrek aan water, to min skole en
hospitale asook na 'n algehele verswakking van dienslewering.
Wanneer 'n gemeenskap gekenmerk word dew- sulke ongelykhede, sal dit
veroorsaak dat 'n groter mate van segregasie plaasvind. Die een deel sal
welvarend wees met toegang tot alle dienste, en 'n marginale deel waar mense
geen dienste kan bekostig the en wat dan ook 'n swak infrastruktuur sal he
(Internasionale Organisasie vir Migrasie, 1995). Migrasie het the net 'n invloed
op sekere strukture the, maar migrasie beinvloed ook die mens in sy omgewing.
Sekere demografiese invloede moet in aanmerking geneem word. Voorbeelde
van hierdie demografiese invloede is onder andere die grootte van die
arbeidsmark, die geslag en ouderdomsamestelling van die gemeenskap.
Crankshaw (1993:27) het 'n studie gedoen oor die invloed wat die informele
nedersettings het op die gemeenskap, veral ten opsigte van die invloed van
interne migrasie op behuising en werkskepping. Onwettige migrante is the die
enigste inwoners in 'n gebied wat spesifieke behoeftes en belange het by
ontwikkeling the. Daar bestaan twee maatskaplike groepe, naamlik die
gevestigde inwoners en tweedens die nuwe intrekkers wat dan die migrante is.
Die migrante werker aan die Wesrand is the 'n vreemdeling the, want hulle
werk die afgelope dekade in goudmyne in die omgewing. Hulle beweeg uit die
Hoofstuk 2 37
mynhostelle en word deel van die plakkerskampe in die gebied, aangesien hulle
families nou by hulle aangesluit het.
Die migrante huishouding spandeer so min as moontlik aan hulle `stedelike'
vesting en bou aan hulle landelike vesting/bronne. Daar moet in gedagte gehou
word dat daar ook permanente inwoners in die informele nedersettings woon.
Mille wil graag die gebied en dienste opgradeer. Migrante wil nie geredelik vir
enige dienste betaal nie, wat ernstige konflik veroorsaak.
Opsommend kan daar gese word dat migrasie multidimensioneel van acrd is en
daarom raak dit 'n verskeidenheid van terreine. Migrasie is dus nie net 'n
huishoudelike aangeleentheid waaroor die staat kontrole moet uitoefen nie. In
baie gevalle kan die onwettige migrant geassosieer word met onwettige handel,
misdaadsindikate en daarom veroorsaak hulle 'n toename in maatskaplike
probleme.
As bogenoemde in gedagte gehou word, word daar besef dat die probleem van
migrasie alleenlik deur 'n multidissiplinere benadering aangespreek kan word.
Die IOM se Direkteur Generaal, mnr James Purcell (1994) verduidelik dat
langtermyn strategiee nodig is om die volgende eeu se migrasie probleme tans
aan to spreek. Die strategiee moet die probleme Of voorkom Of op 'n
behoorlike wyse bestuur.
Die redes vir migrasie is reeds bespreek. Daar is ook gekyk na die oorsake en
die invloede van migrasie. Vervolgens sal moontlike gevolge van migrasie
uitgelig word. Verskillende skrywers se perspektiewe sal hanteer word.
2.4.7 Teoredese benaderrings
Studies wat die invloed van interne migrasie bestudeer, is baie beperk, veral
waar dit die permanente inwoner van 'n gemeenskap beinvloed. Daar is egter
twee benaderings volgens Simmons (1984:106):
Hoofstuk 2 38
"Those with a macro-orientation (concerning the National level
development processes) and those with a micro-orientation (concerning
household and individual decision making)".
Die twee benaderings, naamlik die makro- en mikromodelle sal vervolgens
bespreek word.
2.4.7.1 Makro-modell vfur migrasie
Interne migrasiepatrone verskil van een sosio-ekonomiese konteks tot 'n
ander. Daarom kan aangeneem word dat die invloede van interne migrasie ook
verskil van een konteks na 'n ander. Simmons (1984:106) verdeel die makro-
model in twee, naamlik die gelndustrialiseerde model en die oorskot
arbeidsmodel.
Die geindustrialiseerde model
Die model word gebruik om die rol van migrasie en verstedeliking ten opsigte
van ekonomiese groei to evalueer. Die werkmag word oorgeplaas vanaf 'n lae
produktiewe gebied na 'n geindustraliseerde gebied. Sodra die migrant dan
meer geld verdien, kan by sy vrou en kinders onderhou en word daar na 'n
nuldere gesinstruktuur beweeg. Dit veroorsaak dat die bejaarde sy posisie in die
gesin verloor en soms alleen agtergelaat word in die land van oorsprong. Dit
gebeur ook soms dat die kinders by die ouma gelaat word en sy dan hulle
opvoeding behartig.
Demografies veroorsaak dit 'n gedurige wisseling in die landelik-stedelike
bevolkingsbalans. Dit mag versteurings ten opsigte van ouderdom, geslag en
samestelling van albei gebiede tot gevolg he.
Oorskot arbeidsmodel
Migrante beweeg oor die algemeen na stedelike gebiede, wat nie beteken dat
daar meer werksgeleenthede beskikbaar is nie. Die meeste is bereid om teen 'n
Hoofstuk 2 39
lae besoldiging werk in die informele sektor en konstruksiebedryf te verrig. Die
stedelike industries steun swaar op meganiese en modern tegnologie en dit
veroorsaak dat 'n klein hoeveelheid van hierdie mense in die arbeidsmark
opgeneem kan word.
Die toename in migrante in stedelike gebiede sal lone laag hou en tot 'n groot
mate die lewenskoste ook laag hou wat positiewe uitwerking het op die
`gevestigde' inwoner. Wat egter negatief is, is dat die 'arm' migrant van
landelike na die stedelike gebied beweeg en sal dan tot 'n groot mate athanklik
word van die beskikbare steunstelsels wat bedoel is vir die inwoner (Simmons,
1984:107).
2.4.7.2 Milloo-vItalk van migirasie
Die mikro-vlak benadering ten opsigte van migrasie is vir die wat graag wil
verstaan waarom die migrant migreer. Die basiese aanname is dat mense
migreer omdat die verwagting daar is dat hulle hul lewenskwaliteit sal verbeter.
Die besluitneming is 'n huishoudelike besluit eerder as 'n individuele besluit.
Daar kan verskillende redes aangevoer word waarom mense migreer. Hulle kan
onder die volgende punte saamgevat word, naamlik:
Migrasie sal plaasvind wanneer dit voordeliger is om te migreer as om te
bly;
Migrasie kan gesien word as 'n belegging om te migreer;
Migrasie is 'n leerproses;
Die gesin sal migrasie aanmoedig as die algemene inkomste van die gesin
daardeur verhoog ken word;
Die verskillende landbouaktiwiteite kan 'n rol speel. 'n Gesin kan van sy
lede motiveer om te migreer indien daar byvoorbeeld 'n misoes is, want
daar is 'n alternatiewe inkomste; en
Arm migrante in stede, sal in gedurige kontak bly met die familie in die
landelike gebied. Wanneer die lewenswyse en inkomste styg, of die migrant
Hoofstuk 2 40
`n hoer lewensstyl as sy famile begin handhaaf, sal hy ander lede van sy
familie aanmoedig om ook te migreer (Simmons, 1984:110).
As daar na die redes vir migrasie gekyk word, word daar besef dat die invloede
van migrasie baie nou daarby aansluit.
2.4.8 Moontlike gevolge van milgrasie
Indien die migrant se sekuriteit steun op die lewensvatbaarheid van die familie
se ekonomie, verhoog dit die motivering om sy vrou en kinders agter te laat.
Die agterblewende familielede kan ekonomies bevoordeel of benadeel word
deur hierdie beweging. Die literatuur spekuleer dat die familie in die meeste
gevalle swaarkry, maar die verwagting is steeds dat albei voordeel sal trek
(Indicator S.A, 1995).
Die literatuur meld dat interne migrasie gevolge inhou vir maatskaplike
dienslewering, 'n rol speel in geweld en ook die ontwikkeling van
plakkersgemeenskappe tot gevolg het. Sommige skrywers verdeel die gevolge
in die ekonomiese, sosio-kulturele en politieke kategoriee (Simmons, 1995:20).
Die eise vir maatskaplike dienste berus op faktore soos ouderdom en geslag,
samestelling van die bevolking, die omgewing en gesondheidstoestand waarin
hy hom bevind en sy vermoe om self sy behoeftes te bevredig. Swak salarisse
en gebrekkige behuising veroorsaak dat migrante aan wanvoeding ly en
gesondheidsprobleme ervaar. In sulke gebiede is die gevaar ook baie groot ten
opsigte van die uitbreek van 'n epidemie. Die algemene gesondheid van die
mense in die gebied mag dus verlaag (Sperber, 1987:35).
Bogenoemde hang saam met die plaaslike owerheid se vermoe om sulke
probleme te voorkom. Gebrek aan maatskaplike dienste sowel as kulturele en
ontspanningsfasiliteite, kan lei tot 'n emosionele en sosiale wanaanpassing by 'n
ingewikkelde stedelik-industriele lewenswyse. Daar is 'n toename in
plakkerskampe, krottoestande en misdaad, gesinsontwrigting kom toenemend
Hoofstuk 2 41
voor en daar vind dikwels 'n ineenstorting plaas van juis daardie waardes wat
nodig is vir die handhawing van maatskaplike stabiliteit (Sperber, 1987:39).
Afgesien van die besondere probleme verbonde aan die stelsel van
instromingsbeheer, het dit tog tot 'n groot mate onbeheerde verstedeliking en
die gepaardgaande probleme by die swartmense teengewerk. Die doeltreffende
fisiese beheer van alle inkomende swan werkers asook die wat reeds permanent
in wit gebiede gevestig was, het uitgebreide en komplekse administrasie vereis.
Die uitgawes het die hele stelsel uiteindelik prakties onmoontlik gemaak.
lnstromingsbeheer is een van die aspekte wat die grootste ongelukkigheid,
afkeur en rassespanning onder die swart mense veroorsaak het, onder andere
vanwee die diskriminerende aard daarvan (Mostert, Oosthuizen en Hofmeyr ,
1990:23).
Volgens Heer en Grigsby (1992:29) hou migrasie gevolge in vir die mense wat
migreer, die gebied waarvandaan hulle migreer en die plek waarheen hulle
migreer. Omdat migrasie gewoonlik ouderdom as kriterium het, is dit die jong
mense wat migreer, wat dan die jong kinders en ou mense in die gebied
agterlaat. Die uit-migrasie kan dan hoe bevolkingsdigtheid van 'n gebied verlig,
maar het 'n noodwendige verlies aan inkomste en mannekrag.
Die beste gekwallfiseerde en mees intelligente mense migreer gewoonlik uit die
gebied. Interne migrasie veroorsaak ook dat die gebied baie heterogenies word
met verskillende kulturele agtergronde wat hulle na die gebied bring.
Migrante het die geneigdheid om hulle eie geslote netwerke to vorm. Heer en
Grigsby (1992:31) bevestig bogenoemde deur die volgende stelling:
"Migrants however, often develop their own closed networks through
relocating to ethnic enclaves with urban areas".
Geweld word ook as 'n moontlike gevolg van interne migrasie
voorgehou. "The tragedy of continuing violence becomes critical at this
Hoofstuk 2 42
point. Conflict is a major factor in determinig both in- and out-
migration" (Indicator SA, 1992 : 5).
Daar word met bogenoemde stelling saamgestem en in die praktyk is
dit veral die verkoop van erwe en die meeding om skaars hulpbronne
wat 'n rol speel in geweld.
Gemeenskapsorganisasies, en veral die 'civics' kontroleer die toegang
tot die dorpe. Hulle monitor die persone wat inkom en maak seker dat
hulle the die vrede sal versteur the, maar sien ook toe dat die
hoeveelheid nuwe families deur die gemeenskap geabsorbeer word.
Daar moet egter gewaak word teen veralgemenings ten opsigte van
migrasie. Elke plakkersgemeenskap, elke gemeenskap is uniek met sy
eie unieke interne dinamika, wat die gemeenskapslewe reel en beheer.
Die ontwikkeling van plakkerskampe as 'n gevolg van interne migrasie
word deur Mostert, Oosthuizen en Hofineyr (1994:27) aangespreek.
Wettiging van plakkerskampe het reeds in Suid-Afrika plaasgevind. In
die algemeen kom migrante met 'n lae of geen inkomste na die stad. Dit
kan in 'n ongewenste of selfs 'n gevaarlike situasie ontwikkel.
Onwettige migrante neem grond in besit wat soms baie duur grond is,
byvoorbeeld besigheidserwe (Mostert, Oosthuizen en Hofineyr,
1994:30).
Die grootskaalse verstedeliking in Derde Wereldlande gedurende die
laaste helfte van hierdie eeu, het daartoe aanleiding gegee dat owerhede
allerlei stappe gedoen het om in-migrante na metropolitaanse gebiede
aan bande to probeer le. Die metodes (uit daardie `noodtoestande'
gebore) het aanvanklik sterk beheerelemente bevat. Dit het egter
duidelik geword dat direkte beheer the doeltreffend genoeg toegepas
kan word the en dikwels het korrupsie en bedrog daarmee gepaard
gaan.
Hoofstuk 2 43
lit is belangrik om te kyk na die positiewe argumente ten opsigte van
plakkery aangesien dit gevolge inhou vir die plaaslike inwoners, wat dit
nie altyd so positief beleef nie.
Volgens Mostert, Oosthuizen en Hofineyr (1994:51):
is plakkerskampe 'n behuisingsvorm wat die betrokkenes kan
bekostig;
verskaf plakkerskampe sekere werksgeleenthede in die informele
dienssektor;
mense word deur plakkerskampe in staat gestel om nader aan die
punte van indiensneming te vestig as wat andersins moontlik sou
wees. Die laer vervoerkoste en verminderde reistye lei tot beter
benutting van die beperkte inkomste en tot 'n hoer lewensgehalte;
01 die plakkersgebied dien as 'ontvang-sentra' vir nuwe aankomelinge
in die stede en sodra die nuwe in-migrant homself in sy nuwe
omgewing gevestig het en 'n bestendige werk gekry het, beweeg by
na beter behuising om daardeur weer plek te maak vir 'n nuwe
generasie in-migrant of verbeter sy bestaande behuising;
die gedagte dat plakkers inherent 'n neiging tot radikale en
revolusionere optrede openbaar, is die nek ingeslaan deur resente
navorsing wat wereldwyd in plakkerbuurte onderneem is. Die vraag
kan gevra word of dit werklik die geval in Suid-Afrika is; en
die voorkoms van misdaad in plakkersgebiede is beperk, aangesien
die inwoners in die algemeen hulself goed organiseer om die gebied
teen sodanige optrede te beskerm. Die Polisie weerspreek hierdie
opmerking.
Volgens die African Insight (1994:7) kan die gevolge van interne
migrasie waargeneem word op ekonomiese, sosio-kulturele en politieke
terreine.
Interne migrasie hou ernstige ekonomiese gevolge in vir die gebied van
oorsprong, maar het ook gevolge vir die gebied waarheen hulle migreer.
Hoofstuk 2 44
Lesotho is byvoorbeeld 'n land wat afilanldik is van die fi ansies wat die
arbeidsmigrant vanuit Suid-Afrika terugbring.
Die ongeskoolde migrant het egter weinig positiewe ekonomiese
voordeel in vir die gasheerland. Dit plaas 'n geweldige las op die land.
Dit lei tot politieke en maatskaplike spanning wat druk op die regering
plaas om die invloed van migrante te beheer. Naar moet in gedagte
gehou word dat die rede waarom 'n persoon migreer hoofsaaklik
ekonomies van aard is.
Sosio-kulturele gevolge is eweneens belangrik omdat migrasie the net 'n
klomp mense is wat van een plek na 'n ander verhuis the, maar dit is
ook 'n vloei van verskillende taalgroepe, etniese groepe, kulture,
godsdienste en sosiale bygelowe.
Hierdie beweging kan dus konflik tussen die plaaslike inwoner en
migrante veroorsaak. In Suid-Afrika het ons reeds komplekse interne
so sio-kulturele verskille gekoppel aan die swak ekonomiese
vooruitsigte. Die 'steel' van werksgeleenthede het veroorsaak dat daar
`n reeks aanvalle van geweld plaasgevind het.
Ten slotte kan daar ook gemeld word dat dit the moeilik is om te
begryp waarom interne migrasie bydra tot interstaatkonflik en
onstabiliteit the. Interne migrasie hou dus ook politieke gevolge in.
Migrante kan byvoorbeeld gebruik word as instrumente vir
oorlogvoering byvoorbeeld "freedom fighters" (African Insight,
1994:12).
As daar gelet word op die redes, oorsake en gevolge van interne
migrasie word daar besef die enigste werklike metode om migrante te
beheer, is om behoorlike bestuur toe te pas.
Hoofstuk 2 45
2.4.9 estunarr van !interne maw -ask
Om migrasie te beheer, is daar twee basiese benaderings, naamlik "die wortel"
en "die stok" benaderings (Intemasionale Organisasie vir Migrasie, 1995:277).
Die doel van die "stok" benadering is om 'n reeks insentiewe te stel wat mense
absoluut demotiveer om te migreer. Hierdie benadering spreek slegs die
`wettige' migrant aan, maar die probleem re by die groot massa onwettige
onbeheerbare migrante. Groter beheer by die grense sal 'n geweldige
hoeveelheid geld kos. In Suid-Afrika word daar ongeveer 3 000 Mosambiekse
migrante op 'n weeklike basis gedeporteer. Daar is toenemende patrolering, 58
myl lank, 3 300 volt elektriese heining, maar nog steeds neem migrante in
massa toe (Afrika Insight, 1995:6). Die "stok" benadering is dus prakties nie
uitvoerbaar nie.
Die "wortel" benadering is om insentiewe te ontwikkel in die gebied van
oorsprong. Dit is 'n langtermyn proses, maar moet veral aangemoedig word in
ontwikkelende lande. Armoede, wat in die meeste gevalle die oorsaak is van
migrasie, moet dan aangespreek word in daardie spesifieke land. Die
ekonomiese ontwikkeling moet gestimuleer word. Dit kan gedoen word deur
spesiale handelsooreenkomste, beleggingsprogramme en opvoedkundige
skemas.
Dit is noodsaaklik om vas te stel wie en wat hierdie onwettige migrant is,
voordat daar werklik na sinvolle bestuur van interne migrasie gekyk kan word.
2.4.10 Die onwettige gral t
Daar is reeds aan die begin van hierdie hoofstuk 'n beskrywing gegee van wie
die onwettige migrant is volgens die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991).
Die Departement van Binnelandse Sake is tans besig met die skryf van 'n
witskrif wat die aangeleentheid van onwettige migrante aanspreek. Dit is
volgens 'n onderhoud gevoer met mnr P Maduna, Adjunk Minister van
Binnelandse Sake op 30 Maart 1995. Hierdie witskrif sal dan die afdeling ten
opsigte van onwettige migrante in Suid-Afrika aanspreek.
Hoofstuk 2 46
Daar bestaan 'n verskeidenheid metodes wat aangewend word om migrasie tot
`n mate te beheer, naamlik;
die elektriese heinings;
Suid-Afrikaanse weermagpatrollies;
instromingsbeheereenheid;
die deporteer van onwettiges; en
die beheer van vervalste dokumente (Wet op Vreemdelinge-beheer, 1991).
Die mate waartoe hierdie metodes met sukses aangewend word, moet nog
bewys word. Die konsep interne migrasie, die oorsake, invloed en die gevolge
daarvan is breedvoerig bespreek. Vir die doel van hierdie studie is dit
noodsaaldik om ook maatskaplike funksionering te bespreek, aangesien daar
bepaal wil word wat die invloed en gevolg is van die interne migrasie op die
funksionering van die ontvang gemeenskappe.
2.5 Manatsksplike illotlicsionening
Maatskaplike funksionering kan gesien word as 'n hoeveelheid rolle wat
vertolk word deur 'n menslike sisteem Volgens Johnson (1986:87) word
rolfunksionering beInvloed deur die verlies of afwesigheid van die nodige
hulpbronne wat essensieel is om die rolle na behore te vervul. Daar kan ook
konflik in die rolverwagtinge manifesteer, wat 'n invloed het op die interaksie
tussen sisteme.
Om interne migrasie se invloed op die maatskaplike funksionering van 'n
gevestigde gemeenskap werklik te begryp, moet daar gelet word op 'n
verskeidenheid aspekte. lit sluit die probleme ten opsigte van maatskaplike
funksionering in, die verskillende vlakke daarvan en ten slotte die moontlike
gebied wat beinvloed kan word deur interne migrasie.
Probleme ten opsigte van maatskaplike funksionering ontstaan wanneer 'n
individu of gesin verhinder word om hulle verskillende rolle na behore te
vervul. Hierdie probleme kan deur die Maatskaplikewerk-professie aangespreek
Hoofstuk 2 47
word, aangesien die doel van die professie is om die funksionering van die mens
te verbeter.
Daar is egter verskillende vlakke van funksionering hierby betrokke en dit is
belangrik om daaraan aandag te gee.
Die vlakke van maatskaplike funksionering word volgens Skidmore, Thackeray
en Farley (1994:19) skematies so voorgestel:
Bevrediging van Positiewe verhoudings
rolverwagtinge met ander
Maatskaplike
Funksionering
Gevoelens van
selfwaarde
Ingmar 2.2: Vlakke van maatskaplike funksionering
`n Gemeenskap se funksionering berus op die vermoe om te reageer of nie te
reageer the op die behoeftes van die mense wat binne die gemeenskap leef, soos
figuur 2.2 ook bevestig. Die interne migrant bring sy eiesoortige behoeftes na
die gemeenskap en die reaksie hierop is the altyd duidelik the.
Maatskaplike werk gee primer aandag aan die individue se verhoudings ten
opsigte van ander mense. Dit fokus op die 'hoe' en 'met wat' asook hoe
effektief 'n persoon sekere rolle vervul.
Die maatskaplike werker analiseer die maatskaplike verhouding en werk met
die klient om oplossings te vind vir daardie faktore wat stremming plaas op
Hoofstuk 2 48
maatskaplike funksionering en gee ook rigting ten opsigte van die verkryging
van maatskaplike assosiasie.
Elke gemeenskap is uniek en het ook sy eiesoortige probleme.Daar kan wel 'n
verskeidenheid probleme geidentifiseer word en elkeen van hulle kan be1nvloed
word deur interne migrasie. Van die probleme word geklentifiseer deur
Skidmore, Thackeray en Farley (1994:29).
kinderverwaarlosing / mishandeling en famine wanorganisasie;
12 geestessiekte toestand en emosionele probleme;
huisvestingnood, armoede en haweloosheid;
misdaad, geweld en diefstal;
verkragting en mishandelde vroue;
alkohol en dwelmmisbruik;
skoolprobleme en onwilligheid om na kinders om te sien;
finansiele verlies en werkloosheid;
konflik tussen lede van die gemeenskap; en
gebrekkige infrastruktuur.
Interne migrasie kan dus moontlik persoonlike, famine-, en
gemeenskapsprobleme aansienlik kompliseer, veral as daar beperkte of selfs
gebrekkige hulpbronne bestaan.
Die doel van hierdie studie is dus om vas te stel wat die omvang, invloed en
gevolge van interne migrasie is op die funksionering van die gemeenskappe aan
die Wesrand. Bogenoemde probleem-areas kan as basiese riglyne gebruik word
vir die navorsing.
2.6 Samevatting
In hierdie hoofstuk is aandag gegee aan die konseptualisering van sekere
begrippe rowel as die teorie wat interne migrasie onderle.
Hoofstuk 3 49
HOOTFSTUK 3
NAVORSIENGSKETODOLOGIE
3.1 alleiditng
In hierdie hoofstuk het die navorser aandag gegee aan die navorsingsmetodologie
wat gebruik is vir hierdie studie. 'n Metodologie verwys na die toepassing van
fundamentele wetenskaplike beginsels (Mouton en Marais, 1990:24). Hierdie
beginsels omsluit die waardes en aannames vir die rasionaal van die navorsing asook
standaarde en kriteria vir interpretasie en gevolgtrekkings (Bailey, 1987:33).
Daar is reeds in hoofstuk een aandag gegee aan die navorsingspopulasie en
vervolgens sal daar verder uitgebrei word op die data-insamelingsmetodes, naamlik
die semi-gestruktureerde onderhoudskedule, fokusgroepe, en beleidsanalise.
3.2 Aard van navorsing
Hierdie studie word as 'n verkennend-beskrywende ondersoek beskou en
kwalitatiewe navorsingsmetodes en metodes van data-insameling is benut (Mouton
en Marais, 1990:61).
Die metodes wat geselekteer is, is onderskeidelik die fokusgroepmetode, die semi-
gestruktureerde onderhoudskedule en beleidsanalise, soos reeds in hoofstuk een
vermeld is.
Hoofstuk 3 50
3.3 Metodloitogie van frokansgroepnavoirsing
3.3.1 lltilleiciling
Fokusgroepe word beskou as 'n kwalitatiewe navorsingstegniek, om data van 'n
klein getal deelnemers, gewoonlik ses tot tien persone met wie onderhoude in
groepsverband eerder as individueel gevoer word, te verkry (Ferreira en Puth,
1988:165). Fokusgroepe word gebruik om insig te verkry in die dinamiese
verhouding van opinies, motiverings, houdings, belange en probleme wat nou
verwant is aan die doelstellings van die projek.
In die besprekings wat volg gee die navorser 'n uiteensetting van die aard en omvang
van fokusgroepe, waama die gebruik van die fokusgroepmetode soos van toepassing
op hierdie navorsing bespreek word.
3.3.2 Dernmifierring van 'Ea flbkansgroep
`n Fokusgroep is 'n bespreking wat plaasvind tydens 'n groepsessie en behels die
bespreking van 'n onderwerp wat vir die navorser, maar ook vir die deelnemers, van
belang is. Die deelnemers word gewoonlik vanuit 'n spesifieke teikengroep
geselekteer, omdat hierdie persone se menings gewoonlik van belang is. Die
groepbespreking dien as die basis vir die generering van kennis en dit word
gewoonlik op 'n informele manier gedoen. Elke lid kry die geleentheid om sy mening
te lug, vrae te vra en te beantwoord. Die deelnemers wat vir hierdie studie
geselekteer is, beskik dus oor kennis ten opsigte van interne migrasie.
Om te verseker dat al die relevante areas gedek word, word die bespreking gelei aan
die hand van 'n riglyn. Die navorser lei die bespreking en moedig die lede aan om
deel te neem (Riglyn verskyn in Bylae A.)
Hoofstuk 3 51
Verskillende soorte fokusgroepe kan onderskei word. Morgan en Spanish,
(1984:255) onderskei tussen drie verskillende soorte fokusgroepe, naamlik:
eksploratiewe, kliniese en fenomenologiese groepe. Hierdie groepe verskil ten
opsigte van die doel wat nagestreef word. Eksploratiewe groepe het die hoofdoel om
hipoteses te genereer, kliniese groepe verskaf insig in die deelnemers en onbewuste
motiverings en fenomenologiese groepe gee die navorser insig in die deelnemers se
algemene opvattings en algemene verduidelikings van konstrukte. Die groepe vir die
studie was dus eksploratief en fenemenologies van aard. Dit het die navorser in staat
gestel om die deelnemers se algemene opvattings en verduidelikings van konstrukte
te kon bekom.
3.3.3 Die gelbiranik van fokusgroepe iii miavorsimig
Die erkenning vir hierdie metode kom vanuit die toenemende bewuswording dat
statistiese metodes alleen the altyd voldoende is om dinamies emosionele prosesse,
reaksies en gevoelens in navorsing te ondervang nie. Die rede waarom hierdie
metode geselekteer is, is omdat dit 'n hulpmiddel is om person se insette oor die
invloed en gevolg van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van die
inwoners aan die Wesrand, te verkry.
Kwalitatiewe studies verskaf 'n model vir die verkryging van insig in die
denkprosesse en emosionele response van deelnemers wat andersins the beskikbaar
sou gewees het the. So gesien, kry die navorser insig in 'n groot segment van die
universum wat onder die normale omstandighede onmoontlik sou gewees het
(Greenbaum, 1988:10).
Die groepsituasie dien as aanmoediging vir die lede se gedrag en houdings. Sulke
gedrag en houdings verskaf inligting wat gewoonlik the as relevant in individuele
onderhoude gesien word the. Die rede hiervoor is gelee in die feit dat die deelnemer
in 'n groep gewoonlik meer op sy gemak voel. Die persoon voel dat hy/sy
ondersteun word omdat hy/sy deelneem aan 'n proses waar die ander deelnemers
Hoofstuk 3 52
sy/haar opinies, houdings en gedrag deel en waar hulle weggevoer word deur die
bespreking (Morgan en Spanish, 1984:259).
`n Negatiewe aspek is dat negatiewe houdings nie maldik weergegee word me.
Hierdie probleem kom gewoonlik vanuit die feit dat die onderhoudsituasie 'n element
van kunsmatigheid bevat, wat 'n inhiberende effek op die respondente het. Die aspek
is tot 'n groot mate in die studie geelimineer, omdat die meeste van die deelnemers
aan mekaar bekend was.
`n Sterk positiewe aspek van fokusgroepe is gelee in die feit dat fokusgroepe maldik
is om te gebruik. Fokusgroepe beskik oor die vermoe om temas te eksploreer en
hipoteses te genereer. Die navorser het egter minder kontrole gehad oor die data wat
ingesamel is. Die groepvereistes is egter in die beplanningsfase van die fokusgroepe
nagekom (De poker, 1992:7).
3.3.4 Groepven•istes in die lbepilanning van die ifokusgroepe
3.3.4.1
pate die aantall grope it
Dit is belangrik om te bepaal hoeveel groepe gehou gaan word, omdat die groep die
fundamentele eenheid van die analise is. Die duur van 'n sessie word ook vooraf
bepaal. Die doelstellings van die studie het die aantal groepe wat gehou is bepaal.
Volgens Morgan (1990:42) is een groep nooit genoeg me. Dit is veral die geval waar
die deelnemers se agtergrond verskil. Die beste riglyn is om die groepe vooraf te
beplan en 'n hoe mate van buigbaarheid toe te laat. Die navorser stem hiermee saam
en daarom het 'n totaal van ses fokusgroepe gerealiseer.
Hoofstuk 3 53
3.3.4.2 Groepgrootte
Praktiese en substantiewe oorwegings moet in ag geneem word in die bepaling van
die grootte van die groep. Die riglyn vir die grootte wissel van skrywer tot skrywer
met 'n gemiddeld van vier tot twaalf lede per groep. (Morgon, 1990:41; Morgan en
Spanish, 1984:259). Die doelstelling van die studie was ook bier van hulp om te
bepaal hoe groot die groepe moes wees. 'n Totaal van twintig lede per groep is
betrek, wat effens groot was, maar aangesien die onderwerp 'n gemeenskaplike
probleem was kon almal 'n sinvolle bydrae lewer.
3.3.4.3 Sellektering van Rede en greepwaarrneming
Tydens die selektering van lede is daar gewaak teen 'n te groot mate van
homogeniteit omdat dit 'n baie elementere bespreking tot gevolg sou he. Die
belangrikste agtergrondveranderlikes in die samestelling van 'n groep is geslag,
ouderdom, maatskaplike klas, en of die lede vriende of vreemdelinge is, asook die
akademiese agtergrond. Bogenoemde veranderlikes het nie werklik 'n bepalende rol
in hierdie studie gespeel nie, aangesien interne migrasie as 'n gemeenskaplike
probleem beskou word.
Die groepe is vanuit alle dienslewerende professies geselekteer. Demografiese
faktore is vanwee die aard van hierdie studie, onnodig. Deelnemers is geselekteer en
daarna is telefoniese uitnodigings aan hulle gerig. Daar is agt fokusgroepe in totaal
gereel en elke groep het uit 20 groeplede bestaan. Mohlakeng, Bekkersdal, Kagiso
en Khutsong is die vier gemeenskappe waar die fokusgroepe gehou is.
Deelnemers wat dus betrokke was is coos volg: (Sien tabel 3.1)
Hoofstuk 3 54
Tabel 3.11 : Deelinemen be•okke inn frokusgmepe
Groeplede
* Al die departementshoofde van die plaaslike owerheid 16
* Senior skakelbeamptes van die Departement Gesondheid 8
* Al die senior maatskaplike werkers van Gauteng Provinsie,
werksaam in die gebied 8
* Senior administratiewe beamptes in beheer van Bestaans-
veiligheid en die Streekdiensteraad 16
* Senior administratiewe beamptes van Binnelandse Sake 8
* Departementshoof van die Departement Arbeid 8
* Inspekteur van onderwys vir die area 8
* Vrywillige organisasies en welsynsorganisasies : 24
- Famsa 8
- Kindersorg 8
- KMD 8
- Ondersteuningsraad 8
- Sanel 8
- Sanra 8
- Bestuurslid van die "Civics" organisasie 8
* Polisiestasie 8
TOTAAL 160
3.3.4.4 Viak van die navorsers se bettroidEenheici
Morgan (1990:49) verkies groepe waarin die lede die groep self monitor en beheer.
Die navorser het vir hierdie studie vooraf besluit watter inligting nodig is en tot
waiter mate sy betrokke sal raak by die bespreking.
Die hoofdoel van die navorser was egter om die interaksie te beheer, irrelevante
besprekings of te weer en die bespreking weer te begin indien dit sou doodloop. Daar
Hoofstuk 3 55
is ook verseker dat groepsdruk nie insette blokkeer nie. Elemente soos die
aanbieding en die waarneming in hierdie sessies was van essensiele belang.
3.3.4.5 Dile aanbiediaaig Win en wzarmeming nnn dfie sessies
Die bespreking in al die fokusgroepe het min of meer soos volg verloop:
Die doel van die navorsing is spesifiek omlyn en al die relevante aspekte is opgesom.
`n Besprekingsriglyn is opgestel voordat die besprekings plaasgevind het (Bylae A).
Nadat afsprake gemaak is, is groepbesprekings gehou. Hierdie besprekings het
voorsiening gemaak vir buigbaarheid. Sommige van die aspekte wat in die skedule
gedek is, is sonder moeite deur deelnemers bespreek.
Van die aspekte is opgevolg aangesien hulle nie in die riglyn aangedui was nie. lit
het onvoorsiene inligting verskaf wat van waarde was. Om te verseker dat al die
aspekte gedek is, het die navorser vooraf bepaal hoeveel aandag aan elke terra gegee
sal word (Herbert, 1993:36).
Die hoofdoel van 'n besprekingsriglyn was om die onderhoud te struktureer en al die
relevante temas te dek. Die tyd was belangrik in die opstelling van die
besprekingsriglyn, en twee ure per sessie is toegelaat. As gevolg van die
tydsbeperking, was dit belangrik om alle temas streng binne die gegewe tyd te
bespreek (Morgan, 1990:52). Die voordeel van die besprekingsriglyn was dat die
analisering van data vergemaklik het.
Die riglyn wat opgestel is, het 'n volledige lys van alle moontlike vrae bevat. Hierdie
vrae is volgens temas gerangskik. Daar is egter gewaak dat die vasgestelde riglyn nie
die spontane respons by die groepslede beihvloed het nie. Die riglyn was nie rigied
nie en die vryheid het bestaan om dieper te eksploreer. Die riglyn was nie 'n agenda
nie en die navorser het gepoog om nooit die besprekings te domineer nie.
Hoofstuk 3 56
Die bekendstelling van die besprekingsriglyn is saam met die bekendstelling van
algemene groepreels hanteer. Daar is begin deur die lede wat hulleself aan mekaar
bekend gestel het. In hierdie gestruktureerde groepe is daar begin met 'n algemene
vraag en dan is die verskillende temas gehanteer. Die tydfaktor is ten alle tye in
gedagte gehou. Die lede was bewus van wanner die bespreking ten einde sou loop.
Daar is deurentyd notas geneem, maar twee kollegas het ook aantekeninge gemaak
tydens die besprekings.
Die data-insamelingslokaal was sover moontlik in 'n neutrale omgewing. Volgens
Morgan (1990:56) is die mees geskikte uitleg die gebruik van 'n ronde tafel. Daar is
dan ook vir hierdie studie van 'n ronde tafel gebruik gemaak tydens al ses
groepbesprekings.
Inligting wat tydens hierdie sessies gegenereer is, is deur middel van kodering
geanaliseer. Die model wat gebruik is, sal by 3.5 in hierdie hoofstuk bespreek word.
Daar moet in gedagte gehou word dat die groep die mees fundamentele eenheid van
dataversameling is. Daarom was dit nuttig om to begin met die analise van twee van
die ses groepe waarna voortgegaan is na die analise van die ander groepe. Die
resultate verskyn in hoofstuk vier.
3.4 Metodollogie van die onderhondskedunile
3.4.1 linfieiding
Vanuit die literatuur is dit duidelik dat die fokusgroepe as data-ins amelingsmetodes,
se effektiwiteit verbeter, indien dit gekombineer word met ander navorsingsmetodes.
In hierdie studie is die fokusgroepmetode gekombineer met onderhoudskedules
(Morgon, 1990:41).
Mouton en Marais (1990:251) verwys na onderhoudvoering as 'n hulpmiddel
waarmee belangrike inligting ingesamel kan word. Dit is 'n wyse waarop volledige
beskrywings en verduidelikings van sekere gedrag verkry word. Die navorser word
Hoofstuk 3 57
in staat gestel om individuele gevoelens en kennis rondom 'n spesifieke saak in
hierdie studie, naamlik interne migrasie waar te neem.
Volgens Grinnell (1993:267) word met aangesig-tot-aangesig-onderhoude vrae direk
aan elke lid gevra en word die antwoorde onmiddellik op die onderhoudskedule
aangeteken. Volgens McMurtsy (in Grinnell, 1993:267) het hierdie navorsings-
tegniek sekere voordele, maar ook sekere beperkings. Die voordele sluit in:
groter reaksie en terugvoer;
respondente is geneig om beter deurdinkte antwoorde te voorsien;
laat ruimte vir aanteken van nie-verbale inligting;
laat ruimte vir larger oop-vrae en reaksies;
kan ongeletterdes ook bereik;
onderhoudsvoerder kan vrae verduidelik; en
respondente kan meer gewillig wees om sensitiewe vrae te beantwoord.
Bogenoemde voordele het ook in hierdie studie navore gekom.
Leemtes sluit in:
koste in die uitvoer daarvan is hoog;
groot kans vir die oordra van vooroordeel;
respondent kan reageer op die persoonlikheid van die onderhoudsvoerder eerder
as op die inhoud van die onderhoud; en
onderhoudvoerder kan die antwoord verkeerd aanteken.
In hierdie studie het deeglike voorbereiding die leemtes van hierdie data-
insamelingsmetode tot 'n groot mate beperk.
3.4.2 Semii-gestruktumerclie ounde•➢noucilskedule in ➢ eird& studie
In hierdie studie is van die semi-gestruktureerde onderhoudskedule gebruik gemaak.
Die gebruik van hierdie onderhoudsmetode het heelwat ruimte gelaat om sekere
belangrike navorsingsvrae te eksploreer terwyl die skedule tot 'n mate 'n riglyn
Hoofstuk 3 58
daargestel het. Ten opsigte van die gebruik van die skedule in hierdie navorsing was
die grootste voordeel in die feit gelee dat die onderhoudskedule gekombineer was
met die waarnemingsriglyn wat gekoppel was aan die fokusgroepe. Die hoofvoordeel
hiervan is voor-die-handliggend, naamlik dat dit die analise van die data redelik
universeel maak.
Hierdie onderhoudsmetode word gewoonlik gebruik by persone wat 'n
gemeenskaplike ervaring gehad het. In hierdie studie was dit persone wat beInvloed
word of oor die nodige kennis beskik ten opsigte van interne migrasie aan die
Wesrand. Die onderhoudskedule wat gebruik is in hierdie navorsing, is as Bylae B
aangeheg.
Die voordele vir die gebruik van die metode was dat die navorser 'n groter
toeganklikheid tot die respondente kon verkry en gevolglik 'n hoe persentasie
antwoorde verkry het. Verder het die onderhoudskedule 'n groot mate van
buigbaarheid toegelaat wat veral nodig was vir hierdie verkennend-beskrywende
navorsing.
As gevolg van die buigbaarheid, maar ook die aard van die onderhoud, het die
navorser onvoorsiene inligting bekom wat baie relevant en nuttig was vir die
navorsing. Nie-verbale reaksies het ook betekenisvolle inligting genereer en gedien as
`n bron vir verdere eksplorasie.
3.4.3 Respondente Ihetrek
Respondente wat by die semi-gestruktureerde individuele onderhoude betrek is, is
die volgende (Tabel 3.2):
Hoofstuk 3 59
Tabell 3.2 : Respondente betirokke by die semi-gestrunktineerde enderhounde
Kagiso / Mohlakeng / Bekkersdal / Khutsong
* Hoof Uitvoerende Beampte van die Plaaslike Owerheid 4
* Hoof van die Gesondheidsdienste in die area 2
* Hoof van Gesondheidsvoorligting in die area 2
* Hoof Maatskaplike Werkers in die area 2
* Hoof van Bestaansbeveiliging en Streekdiensteraad 2
* Hoof van Binnelandse Sake 2
* Hoof van die Departement Arbeid 2
* Streekdirekteur - Onderwyssake 2
* Bevelvoerder van die Polisiestasies 4
* Voorsitter van die volgende organisasies:
- Civic 4
- Kindersorg . 2
- Welsynsforums 3
- Famsa 1
- Sanel 2
- Sanra 2
- Nicro 1
* Burgermeesters 4
* Onder-Burgermeesters 3
* Gemeenskapsontwikkelingsforums 4
* African Self-help 1
* POWA 1
TOTAAL 50
Tydens die uitvoering van die navorsingsonderhoude vir hierdie studie het die
navorser geen probleme ondervind nie. Nadat 'n kort gesprek met elke respondent
gevoer is, was dit maklik om rapport te bewerksteffig. Respondente was gewillig om
vrae te beantwoord en selfs meer inligting te verskaf.
Hoofstuk 3 60
Buiten fokusgroepe en die semi-gestruktureerde onderhoudskedule wat gebruik is in
hierdie navorsing is daar ook van beleidsanalise gebruik gemaak in hierdie studie.
3.5 elleidanalbisering
Die woordeboek definieer beleid soos volg: "Any overall plan or course of action
adopted, as by a government, political party, or business organisation, designed to
influence and determine immediate and long-term decisions or actions" (Universal
Dictionary, 1988:1194). Ter aansluiting daarby se Adirondack (1992:52) dat beleid
definieer wat 'n organisasie moet doen en hoe dit gedoen moet word. Beleid sluit
volgens Adirondack (1991) die volgende in:
"What the organisation believes: statements about political, social or
economic situations or events; what the organisation does, its priorities, what
it wants to achieve, with whom it will and will not undertake joint projects,
what sort of things it will and will not do" (Adirondack, 1992:53).
Duidelik werkbare beleid is die sleutel om stabiele organisasie daar te stel wat
na behore kan funksioneer. Daar moet dus vasgestel word of die Wet op
Vreemdelinge-beheer (1991) as so `n beleid kwalifiseer. Volgen's Jansson (1990:160)
kan beleid in drie moontlike stappe geanaliseer word, naamlik:
die probleem moet ontleed word deur vrae te vra wat die probleem sal verfyn, die
belangrikheid daarvan te bepaal en oorsake te identifiseer;
moontlike voorstelle met die probleem te vergelyk; en
tegniese data en beleidsvoorstelle aan besluitnemers voor te hou.
As daar gelet word op die probleemformulering in hoofstuk een, is dit dus van
essensiele belang dat die beleid wat van toepassing is op migrasie aandag moet
geniet.
Hoofstuk 3 61
Die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991) is 'n formed geskrewe dokument. Die
beleid maak dit duidelik aan die algemene publiek watter hulpbronne, dienste en
beskerming waarop hulle geregtig is, beskikbaar is. Die beleid vestig ook
beleidsprioriteite en bied mense die geleentheid om hulle voorkeure, naamlik om te
migreer, uit te druk. Daarmee saam gaan ook sodanige verantwoordelikhede vir hulle
aksies.
Die Wet op Vreemdelinge-beheer omskryf die volgende aspekte, naamlik;
besluitnemingsmetodes en pro sedure;
wie het die mag om besluite te neem; en
wat gebeur as daar verskil word ten opsigte van besluite wat geneem is.
Smit en Cronje sluit hierby aan:
"Policies limit an area in which decisions are to be made and assure that the decisions
are consistent with the enterprise's goals" (Smit en Cronje, 1992:89).
Die Wet op Vreemaleifinge-Paelhmer 19911
As daar gepoog word om die wet te analiseer en probleme te definieer, moet daar
seker gemaak word dat hierdie probleme werklik is en me net sekere voorgestelde
idees van mense is nie.
Waardes, kulture en tradisies vorm persepsies van sekere aangeleenthede soos
byvoorbeeld dat alle immigrasie beamptes hulle skuldig maak aan bedrog of dat die
polisie omkoopgeld ontvang. Die weergee van verkeerde inligting, beamptes wat
geneig is om die reels te buig om by hulle eie doelwitte in te pas dra ook by tot die
'probleem.
Dit is egter waar dat beleidsprobleme 'n sensitiewe onderwerp is. Naar kan verskil
word ten opsigte van die graad van belangrikheid, die oorsake, verhouding of
verband tussen van die probleme, die invloed daarvan op die onderskeie
Hoofstulc 3 62
gemeenskappe asook die verskillende strategies om dit aan te spreek en selfs te
voorkom (Jansson, 1990:53). Die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991) is 'n beleid
wat reageer op '11 verskynsel waarvan die omvang en invloed nouliks vestaan word
(Reitzes, 1995:7).
In die verlede is die beleid geimplimenteer met die logika van apartheid in die
agtergrond. Burgerskap is slegs toegeken aan die wit bevolking terwyl baie sektore
van die ekonomie, byvoorbeeld die mynbou, uitsluitlik afhanldik was van mense uit
die buurstate. Hierdie person het nooit in aanmerking gekom vir burgerskap nie.
Later is die beheermaatreels gekoppel aan ekonomiese redes. Die verwagting is
geskep dat die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991) weg sou beweeg van die
apartheid stelsel, maar dit het nooit gerealiseer nie.
Artikel 43 en 55 is die twee belangrikste artikels ten opsigte van die misken van
menseregte. Hierdie artikels stel die migrasiebeampte in beheer. Sells die hof kan nie
sy bevel ongedaan maak nie.
Sedert Augustus 1994 is verskeie aanbevelings gemaak deur die Departement van
Binnelandse Sake ten opsigte van sekere wysigings (Reitzes, 1995:11).
lit is egter vir hierdie studie belangrik om van die mees essensiele probleme te
definieer. Daar is egter sekere veranderlikes wat in berekening gebring moet word.
Eerstens moet die omvang, eise en versoeke wat gerig word ten opsigte van hierdie
bepaalde beleid geevalueer word. In die huidige tydvak waarin daar geleef word
speel migrasie 'n belangrike rol. Oor die omvang van die probleem word daar slegs
gespekuleer aangesien geen statistiek beskikbaar is nie. Landwyd word meer en meer
versoeke gerig dat daar in diepte gekyk moet word na die beheer en bestuur van
migrante wat die land binnestroom.
Hoofstuk 3 63
Tweedens moet alle moontlike demografiese inligting ingesamel word. Hierdie
statistiese gegewens, sover bekend, is in hoofstuk een weergegee.
Derdens moet gekyk word na die land se vermoe om die probleme van migrasie op te
los en te hanteer. Die algemene persepsie is dat die regering van die dag, die
probleem indringend moet bespreek en indien die beleid nie die inwoners
genoegsaam beskerm nie moet die beleid hersien word.
Vierdens moet die effektiwiteit van die diens wat gelewer word geevalueer word.
Sekere kriteria moet ontwikkel word ten opsigte van die meting van hierdie diens.
Probleme moet geldassifiseer word en Jansson (1990:162) noem dat hierdie
klassifikasie aan die hand van sekere prosesse moet plaasvind, naamlik•
die manifestasie van die probleem;
fase van probleemontwikkeling;
oorsake; en
deur aksies van een groep met 'n ander te vergelyk.
Hierdie pro sesse, ten opsigte van beleidanalisering, was dan ook deel van die
fokusgroepbespreking.
Dit is belangrik om vas te stel of die probleem genoeg voorkom om die aandag van
die regering en beleidmakers te regverdig. "Prevalence measures the ratio of persons
who currently experience a social problem to the total population" (Jansson,
1990:166). Dit is egter duidelik dat die Suid-Afrikaanse politieke leiers besluite sal
moet neem ten opsigte van die teenstrydighede in die beleid. Dit is veral op hierdie
terrein waar navorsing noodsaaldik is (Reitzes, 1995:26).
Die aanspreek van interne migrasie as 'n probleem hou direk verband met die
hulpbronne wat beskikbaar is. Dit is dus belangrik om die impak wat interne migrasie
het op die gemeenskappe, hulle familie, en vriende te bepaal en dan aan te dui wafter
Hoofstuk 3 64
moontlike oplossings voorgestel kan word. Die beleid sal ook hieroor aandag moet
gee.
Tydens die fokusgroepbesprekings en die semi-gestruktureerde onderhoude is
verskeie probleme aangaande beleid en die toepassing daarvan bespreek. Die insette
van die respondente word in hoofstuk vier (4.4) weergegee.
3.6 Die proses van anallisering
3.6.1 l[nleiteling
Data-analisering is die proses om orde, struktuur en betekenis aan massas data te
gee. Hierdie proses neem baie tyd in beslag en geskied op 'n nie-liniere wyse.
Kwalitatiewe data-analise is 'n soeke na algemene standpunte ten opsigte van
verhoudings tussen kategoriee van data, met ander woorde die bou van 'n gegronde
teorie.
"In qualitative studies data collection and analysis go hand in hand to
promote the emergence of substantive theory grounded in empirical data"
(Strauss, 1987:210).
Die navorser word gelei deur basiese konsepte en leidende hipoteses, maar verander
en herskryf dit, soos wat die data versamel en ge-analiseer word. Strauss (1987:213)
beskryf die proses van kwalitatiewe data-insameling en -analise soos volg:
0 Kwalitatiewe data is kompleks en nie altyd reg om verander te word nie. Daar is
`n verskil in vlakke van abstraktheid, frekwensie en voorkoms, asook relevansie
tot die sentrale vraag na navorsing.
0 Analitiese strategic: Dit is nodig om te analiseer om sodoende aanpassings ten
opsigte van observasiestrategiee te kan maak, begrip te ontwikkel ten opsigte van
ervarings, maar ook algemene beheer uit te oefen oor idees wat ontstaan.
Hoofstuk 3 65
3.6.2 Ana[Riese prosecilwes
Volgens Strauss (1987:219) kan die analitiese proses in vyf fases verdeel word
naamlik:
die organisering van data;
die generering van kategoriee;
stel van navorsingsvrae;
soeke na alternatiewe verduidelikings van die data; en
skryf van 'n verslag.
Elke fase van die data-analisering behels datavermindering (reduksie), omdat die
groot hoeveelheid data in hanteerbare hoeveelhede verminder word. Elke fase behels
ook die interpretering van data. Die navorser gee betekenis en verkry insig in die
woorde en aksies van die deelnemers.
Die vyf fases van die analitiese proses coos toegepas in hierdie studie, word meer
breedvoerig bespreek.
3.6.2.1 Die on ganiserring van data
Sin is aan die beskikbare data gegee deur die herhaaldelike lees daarvan. Die
navorser het aanhalings en gebeure gesif en georganiseer. Die organisering van data
het plaasgevind deur 'n proses van kodering.
Kodering het plaasgevind deur die data of te breek en te konseptualiseer. Deur die
analiseringsprosedure van die grondteorie is daar gepoog om:
01 die teorie te bou eerder as om dit net te toets;
0 die navorser te help om vooroordele en veronderstellings wat tydens die
navorsingsproses ontwikkel is, of te breek;
12 'n basis te verskaf, die sensitiwiteit en integrasie te ontwikkel wat benodig word
om 'n verldarende teorie daar te stel.
Hoofstuk 3 66
Die analisering is gedoen aan die hand van die oop koderingsproses. Strauss en
Corbin (1990:27) meld dat oop kodering die proses van afbreek, ondersoek,
vergelyking asook die konseptualisering van data is. Dit het dan ook gerealiseer
tydens die analisering van data, wat verkry is vanuit hierdie navorsing. Bepaalde
verskynsels is in die data geidentifiseer en konsepte is rondom die verskynsel
gegroepeer. Dit het die werkseenhede waarmee gewerk is, verminder. Hierdie proses
van groepering van konsepte tot dieselfde verskynsel, staan dan ook bekend as
kategorisering.
4, It 3.6.2.2 Die genereiring van tegoiriee, temas en patrone
Volgens Marshall en Rossman (1995:112) vereis die analitiese proses 'n verhoogde
bewustheid van die data, gefokusde aandag met betrekking tot die data en om oop to
wees vir die onderliggende sosiale ondersteuning. Identifisering van ooglopende
temas, herhalende idees of taal, en geloofspatrone wat mense en situasies saambind,
is met die hele navorsingsproses geIntegreer.
Die proses van kategoriegenerering behels die kategorisering van gewoontes en
herhalende voorkoms in die situasie. Wanneer betekenisvolle kategoried voorkom,
soek die navorsing na daardie kategorie wat interne ooreenkomste en eksterne
verskille het. Hierdie proses van kategoriegenerering is ook toegepas in hierdie
studie.
Ter bevestiging word Patton (in Marshall & Rossman, 1995:115) aangehaal:
"This process entails uncovering patterns, themes and categories, and may
well be subject to the 'legitimate charge of imposing a world of meaning on
the participants that better reflects the observer's world than the world under
study".
3.6.2.3 Die site van navorsingsvrae
Sekere kategoriee en patrone het na yore gekom en die navorser het tydens die
proses van evaluering die aanneemlikheid van die navorsingsvrae getoets. Deel van
Hoofstuk 3 67
hierdie fase is die evaluering van die data in terme van die informasie se
toereikendheid, bruikbaarheid, sentraliteit en geloofwaardigheid.
3.6.2.4 Soeke na silltematiewe verdoidelliildngs van die toets
Sekere kategoriee en patrone het voorgekom in die data, en die navorser het op 'n
kritiese wyse gesoek na alternatiewe verduidelikings vir die data wat in sulke
duidelike patrone voorgekom het. Die navorser het gepoog om ander toereikende
verduidelikings te vind vir die data en die moontlike verbande uit te wys.
Marshall & Rossman beaam bogenoemde stelling deur die volgende aanhaling:
"Alternative data always exists; the researcher must search for, identify, and
describe them, and then demonstrate how the explanation offered is most
possible of all" (Marshall & Rossman; 1995:116).
3.6.2.5 Siuryf van 6 E01 versisag
Skrywe oor die kwalitatiewe data-insameling kan nie geskei word van die analitiese
proses nie. Om die waarheid te se, dit is die middelpunt van die proses. Die resultate,
interpretasie, maak van gevolgtrekkings en aanbevelings, kan alleenlik geskied nadat
die verslag geskryf is.
3.7 Samevatting
In hierdie hoofstuk is aandag gegee aan sowel die bespreking van die
navorsingsontwerp, die navorsingstrategie, ook as die data-insamelingsmetode wat
vir die uitvoering van hierdie studie aangewend is.
Vervolgens word die resultate soos verkry is vanuit die onderhoude en fokusgroepe
en beleidsanalisering in hoofstuk vier bespreek.
Hoofstuk 4 68
HOOFSTUK 4
RESULTATE EN ESPREMING
4.1 IlinIkeiding
Die kwalitatiewe ondersoek is gedoen deur middel van semi-gestruktureerde
onderhoude en fokusgroepe en die analisering van die beleid.
Die algemene navorsingsvraag vir hierdie ondersoek is die volgende:
Het interne migrasie 'n verskeidenheid van negatiewe invloede en gevolge op die
bestaande gemeenskappe aan die Wesrand, veral ten opsigte van hulle maatskaplike
funksionering?
Vervolgens sal die resultate van die ondersoek weergegee word.
Die onderhoude is gevoer met vyftig persone vanuit die volgende diensorganisasies
aan die Wesrand naamlik:
Plaaslike Owerhede;
Alle betrokke staatsdepartemente;
Streekdiensterade; en
Vrywillige en welsynsorganisasies werksaam in die betrokke gemeenskappe.
Alle relevante inligting wat verkry is vanuit die onderhoude is ontleed aan die hand
van die kwalitatiewe data-ontledingsmetodologie soos in hoofstuk drie (3.3, 3.4 en
3.5) uiteengesit is. Die resultate sal ook in hierdie hoofstuk weergegee word. 'n
Volledige uiteensetting van die diensorganisasies is reeds in hoofstuk drie bespreek
(3.4.3).
Daar is 'n totaal van agt fokusgroepe gehou. Die groepe was saamgestel vanuit die
volgende diensorganisasies aan die Wesrand:
Plaaslike Owerhede;
Hoofstuk 4
69
Alle betrokke staatsdepartemente;
Streeksdiensterade; en
Vrywillige sowel as welsynsorganisasies.
Die relevante inligting wat verkry is deur die fokusgroepbesprekings, sal tweedens
weergegee word. Die inligting sal waar moontlik in frekwensietabelle weergegee
word.
`n Volledige uiteensetting van die diensorganisasies wat betrek is by die fokusgroepe
word in hoofstuk drie (3.3.4.3) weergegee.
Derdens, en laastens sal die bestaande beleid, naamlik die Wet op Vreemdelinge-
beheer (1991) ook geanaliseer word aan die hand van die metodologie soos reeds
bespreek (3.5).
4.2 Ontlediing van gegewens verkry deur naiithilell van sennii-gestruktureeirde
onderholulidle
4.2.1 Die invloed en gevolge van interne migrasie op die maatskaplike funksionering
van die gemeenskappe aan die Wesrand is soos volg in diagram 4.1 uiteengesit.
* Huis Inbraak * Timer * Las op * Taal kwessie * Gebied is * Oordraagbare
Swangerskappe belastingbetaler oorbevolk siektes
* Wapensmokkel * Dwehnmiddel * Las op * Fasiliteite * Las op * Gesondheids-
tnisbruik begroting tekorte hulpbronne risikos
* Diefstal * Buite-egtelike * Las op * Toerusting * Las op
geboortes bestaande hulpbronne
tekorte begroting
* Geweld * Morele verval * Geen opgradering van
* Te min onderwysers
* Roof * Werkloosheid infrastruktuur * Gebrek aan dissipline
* Moord * Huwelikskonflik * Besoeduling * Vandalisme
* Mishandeling * Las op begroting
* Maatskaplike noodhulp
* Verloor identiteit
* Verwaarlosing
* Behuising
* Prostitusie
Hoofstuk 4 70
Interne Migrasie
Ekonomie Gesondheid Maatskaplike Verskynsels
Onderwys on Kulturele Faktore
Demografiese Aspelcte
Misdaad
Toename in Toename in Negaf ewe Negatiewe Toename in Negatiewe
Kriminele Maatskaplike Invloed op Invloed op Getalle Invloed op
Aktiwiteite Omgewing en Ekonomie
Onderwysstelsel Gesondheids-dienste
Diagram 4.11 : EnvIloed emi gevollge vann interne migrasie op die betrolicke gemeenskappe
Die diagram sal vervolgens aan die hand van tabelle en besprekings verduidelik word.
4%
invloed en Gevolge
1
2
3
Groot
Ftedellk
Min
Frek
wen
sle
80
70
eo 50
40
30
20
10
0
Hoofstuk 4 71
Grafiek 4.1: Envloed en gevollge van interne migrasie op gesondllneidsispekte in die
betrokke gemeenskappe
Van die vyftig respondente is 72% van mening dat interne migrasie 'n negatiewe
invloed en gevolg het op die algemene gesondheidstoestand van die gemeenskappe.
Sowel die bestaande gesondheidsbegroting van die plaaslike owerhede ook as van
staatswee, word uitgeput as gevolg van die groot persentasie toevloei van migrante.
Vrywillige mediese dienste aan swanger vroue en kinders tot die ouderdom van ses
jaar, veroorsaak beslis 'n toename in interne migrasie. Dit dien as 'n groot "trek"
faktor. Die respondente is ook van mening dat die bestaande fasiliteite en toerusting
nie die massa mense kan akkommodeer nie.
Die migrante veroorsaak dat gesondheidsrisiko's in die gemeenskap vergroot word.
Oordraagbare siektes soos vigs, is veral genoem. Bestaande hulpbronne word
gebruik sonder dat die migrant daarvoor wil betaal.
Migrante leef onder swak higieniese toestande in plakkersgemeenskappe. Dit
veroorsaak die uitbreek van verskeie siektetoestande soos byvoorbeeld diarree. Die
migrante is ook geneig om die rioolstelsels te beskadig wat dan lei tot
waterbesoedeling. Die omgewing word beskadig deur alle moontlike borne of te kap
invicoede09 Gevolge
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Fre k
wen
sle
4%
4%
1
2
3
Groot
Redelik
Min
Hoofstuk 4 72
vir brandhout en hierdeur vind omgewingsbesoedeling ook plaas. Die lewering van
gesondheidsdienste word dus negatief beihvloed deur interne migrasie.
Graffiek 4.2: Die invloed Senn gevollg van interrne mmigrasie opn behnising en die
infilrastrtaktunn- in die lbetrokke gemeenskappe
Vanuit grafiek 4.2 is dit dus duidelik dat 92% van die respondente van mening is dat
interne migrasie 'n negatiewe invloed het op en gevolge inhou vir die gemeenskappe
se vermoe om behuising te voorsien asook om voldoende infrastruktuur daar te stel.
Sowel informele behuising asook plakkerskampe neem op 'n daaglikse basis toe.
Grond word in besit geneem wat vir ander noodsaaklike ontwikkelingsprojekte
bedoel was. Die toename in migrasie veroorsaak dat die reeds bestaande
behuisingsnood aansienlik vergroot word. Die plakkerskampe is ook moeilik om te
bestuur en weinig van hulle betaal vir enige dienste.
Die huidige infrastruktuur van die gemeenskappe kan nie die toename in massas
hanteer nie en groot druk word op suiweringswerke, rioolstelsels, water en
kragvoorsiening asook die vullisverwydering geplaas. Die gebrek om 'n volwaardige
diens te lewer, veroorsaak weer gesondheidsrisiko's as gevolg van onhigieniese
to estande.
En v loed en Gevolge
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Frek
wen
sle
1
2
3
Groot
Redelik
Min
Hoofstuk 4 73
Die inwoner, wat ook die belastingbetaler is, moet verantwoordelikheid neem vir die
migrant. Dit plaas 'n groot las op die bestaande hulpbronne, veral waar die migrante
weier om vir enige dienste to betaal.
Die migrant dra ook by tot die beskadiging van die infrastruktuur deur die diefstal
van kabels, breek van waterpype of die verstopping van rioolstelsels. Interne
migrasie hou dus slegs negatiewe gevolge in vir die ontvang-gemeenskap.
Graffiek 4.3: Die finvIloed en gevollge van interne mmignasie op die misdand en veilligheid
in die lbetrokke gemeenskappe
Vanuit bogenoemde grafiek is dit dus duidelik dat die respondente (72%) van
mening is dat migrasie wel sekere invloede en gevolge teweegbring ten opsigte van
die veiligheid van die gemeenskappe. Die inwoner leef in vrees aangesien die migrant
as professionele kriminele beskou word. Roof; moord, diefstal en aanrandings neem
daagliks toe.
Die mense leef in vrees, aangesien geweld teenoor die individu toeneem. Die
infrastruktuur van die gemeenskap word daagliks beskadig deur die diefstalle van
onder andere elektriese kabels.
OnvIoed en GevoOge
1
2
3
Groot
Redellk
Min
Frek
wen
sie
60
50
40
30
20
10
0
Hoofstuk 4 74
`n Groot bekommernis is die betrokkenheid van die jong mense vanuit die
gemeenskap by sindikaatmisdade. Wapens en dwelmmiddels word gesmokkel en die
jeug word as tussengangers betrek.
Die respondente voel dat die Suid-Afrikaanse Polisie of korrup Of nie beskik oor die
nodige mannekrag om die probleem doeltreffend aan te spreek nie. Dit is moeilik om
die migrant vas te trek, aangesien by bloot net verdwyn en daar geen rekord van horn
bestaan nie.
Die gemeenskappe is geneig om gereg in eie hande te wil neem aangesien die polisie nie die
nodige beskerming verleen nie. Interne migrasie het dus negatiewe invloede en gevolge op
die gemeenskappe ten opsigte van misdaad en sekuriteit.
Graflek 4.4: Die invloed en gevoig van interline migrasie op die onderwysstellsell en
voorsiening van opvoedingsgeleenthede man die lbetrokke genneenskappe
Die groot meerderheid respondente (58%) is van mening dat interne migrasie slegs
tot 'n redelike mate 'n invloed en gevolg inhou vir die betrokke gemeenskappe se
onderwysstelsel. Die mees algemene respons was dat daar reeds te min fasiliteite,
Hoofstuk 4 75
toerusting en onderwysers bestaan. Met die groot toename in migrasie word hierdie
tekorte net vergroot.
Daar word 'n groter las geplaas op sowel die onderwysbegroting as die reeds
beperkte hoeveelheid hulpbronne.
Vreemde tale skep probleme vir die onderwysers wat dan ook lei tot gebrek aan
dissipline. Die kinders van die inwoners word blootgestel aan vreemde kulture en
gewoontes wat identiteitskrisisse kan veroorsaak. lit kan ook lei tot morele verval,
as gevolg van verwarring wat ontstaan, ten opsigte van die erkende en aanvaarde
waardes en norme van die gemeenskappe.
Daar is the sprake van kwaliteit onderwys en opleiding the, omdat getalle dit the
toelaat the. Die migrante identifiseer ook the met die skole the en is geneig om die
geboue en toerusting te vemiel, beskadig of te bested.
Groot persentasies van die migrante is ongeletterd en maak aanspraak op onderwys.
In baie gevalle is spesiale onderrig noodsaaldik en dit veroorsaak dat die inwoner se
kind se opleidingsgeleenthede belemmer word. Die gevolge van interne migrasie is
dus slegs negatief ten opsigte van die onderwys in die betrokke gemeenskappe.
2%
invioed en Gevoige
80
70
60
50
40
30
20
10
0 1
2
3
Groot
Redelik
Min
Hoofstuk 4 76
Graffiek 4.5: Die kviloed ema gevolg van interline migrasie op die armoede-temidens rum
die betrokke gemeemiskappe
Vanuit die grafiek is dit dus duidelik dat 80% van die respondente van mening is dat
interne migrasie 'n invloed het en sekere gevolge teweegbring ten opsigte van
armoedetendense in die gemeenskappe.
Die armoedevraagstuk word vergroot en die inwoners veg reeds 'n geveg om
oorlewing. Die toename, of die instroming van migrante, veroorsaak 'n toename in
die verarming van die plaaslike gemeenskappe. Hulle dra niks by tot die ekonomiese
groei van die gebiede nie, en is eerder 'n ekonomiese las. Die algemene
lewenskwaliteit van die inwoner word verlaag aangesien die beperkte hulpbronne
met groot massas migrante gedeel moet word.
Die inwoner se lewensstandaard word ook benadeel aangesien die migrant hom van
sy goedere beroof. Die migrant is werkloos en daarom bring hy ook sy eie
armoedetoestand na die gemeenskap. Hy maak ook geen bydrae tot die plaaslike
welvaart nie, aangesien hy sy verdienstes na sy land van oorsprong stuur. Die
inwoner moet meeding ten opsigte van die beperkte hoeveelheid werksgeleenthede
wat wel beskikbaar is. lit lei tot die verhoging van die armoede-vraagstruk in die
gemeenskappe.
Hoofstuk 4 77
90
80 - 70 -
a) 60 - to 5 50-
40-
it 30 - 20 - 10-
0
envioed en Gevolge
6% 4%
2 3
Redelik Min
1
Groot
Graffiek 4.6: Die inviloed en gevoig van interne migrasie op die werlidoosheidtendense
in die betrokke gemeenskappe
Die meeste respondente (90%) was daarmee eens dat interne migrasie 'n groot
invloed het op die toename in werkloosheid in die betrokke gemeenskappe.
Die migrant ding mee om 'n beperkte aantal werksgeleenthede. Die migrant is bereid
om goedkoop arbeid te verrig, onder enige omstandighede, hoe swak ookal, te werk,
en behoort the aan 'n vakbond the.
Die werkgewers maak dan ook as gevolg van bogenoemde redes eerder van
migrante gebruik. Die plaaslike arbeidsmag kan the vir die lae lone werk the,
aangesien hulle sekere fmansiele verpligtinge het, coos byvoorbeeld huishuur,
munisipale dienste, ensovoorts, terwyl die migrant geen verpligtinge het nie.
Die informele handel veroorsaak ook probleme aangesien die migrant "gesteelde"
goedere verkoop. Indien hulle gevang word, verdwyn hulle voordat 'n hofsaak kan
plaasvind.
Hoofstuk 4 78
Die migrant veroorsaak ook dat die werkloosheidsyfer van 'n bepaalde gebied styg
en dit plaas 'n groot las op die plaaslike gemeenskappe wat dan ook negatiewe
gevolge inhou vir die betrokke gemeenskappe.
invioed en Gevolge
50 45 40
w 35
30
2025 LL 15
10 5 0
1
2
3
Groot
Redelik
Min
Graffiek 4.7: Die invIloecil en gevolt van interne nnigrasie op bestaansbeverilliging
Die respondente (50%) is van mening dat migrasie tot 'n mate 'n redelike invloed op
die bestaansbeveiliging van die betrokke gemeenskappe het.
Vervalsing en korrupsie van identiteitsdokumente word bier as die belangrikste
element beskou.
Die migrant moet slegs vyf jaar in Suid-Afrika woon om te kwalifiseer vir 'n
pensioen, terwyl by gedurende die tydperk nooit tot die ekonomie bygedra het nie.
lit plaas 'n groot druk op die belastingbetaler van die land.
Die grootste enkelefaktor is egter maatskaplike noodhulp. Die migrante kom die
gebied binne sonder enige bestaansmiddele. Die maatskaplike werker moet dan help
deur maatskaplike noodhulp te verleen. Hierdie hulpbron is tot hulp van die plaaslike
gemeenskappe, maar word huidig uitgeput deur migrante.
Hoofstuk 4 79
Die versorging van buite-egtelike kinders wat verlaat is deur hul migrante pa's, dra
ook by tot die probleem.
90
80 70
0 60
25 50
40
I& 30
20
10
0
Invioed en Gevoige
1
2
3
Groot
Redellk
Min
Graffiek 4.8: Die rinvIloed eim gevolt van interne migirasie op versilawfumgstemidemise
Vanuit die grafiek blyk dit dat 84% van die respondente die invloed van interne
migrasie op dwelmmiddeltendense as baie belangrik beskou.
Die jeugdiges van die gemeenskappe word meer blootgestel aan 'n verskeidenheid vorme
van dwelmmiddels. Dit is veral die werklose jeugdige wat betrek word by smokkelhandel en
ook verslaaf raak. Skoolkinders word van dwelmmiddels voorsien en raak dan by kriminele
aktiwiteite betrokke om geld vir die dwelms te bekom. Dit gebeur ook dat jong meisies by
prostitusie betrokke raak om geld te bekom vir hulle afhanldikheidsprobleem. Die gevolge
van interne migrasie is dus negatief vir die betrokke gemeenskappe.
Onvined en Gevolge
8%
1
2
3
Groot
Rodelik
Min
70
60
o.■ so to
40
30 LL
20
10
0
Hoofstuk 4 80
Graffiek 4.9: IDie invloed en gevolg van interne migrasie op die verwaarlosing van
Minders in die betrokke gemeenskappe
Die respondente (62%) is van mening dat migrasie tot 'n redelike mate wel 'n
invloed het op die gemeenskappe.
Dit kom veral voor by tienerma's. Die tendens bestaan dat die meisies verlei word
deur die migrant en dan verdwyn by voor of selfs na die geboorte van die kind. Die
migrant skep vir hom 'n "nuwe" gesin, maar keer later terug na sy gesin in die land
van oorsprong.
Dit gebeur ook dat die migrant en sy gesin in 'n toestand van verwaarlosing verkeer
aangesien by/sy nie werk kan bekom nie. Dit plaas 'n groot druk op die hulpbronne
van die plaaslike inwoners. Die gevolge is dus negatief vir die gemeenskappe.
invicied en Gevolge
1 2
3
Groot Redelik
Min
Frek
wen
sle
60
50 -
40 -
30 -
20-
10-
0
Hoofstuk 4 8I
Graffiek 4.110: Die fumvIloed en gevollg van interne migrasie op die mishaindellingstemidens
Van die 50 respondente was 60% van mening dat interne migrasie 'n groot invloed
het op die mishandeling van vroue en kinders. Die vroue in die gemeenskap raak
seksueel betrokke by die migrant. Die mishandeling kan Of deur haar wettige
eggenoot wees Of deur die migrant.
Die respondente is veral besorg oor die toename in seksuele mishandeling wat
plaasvind. Die regstelsel verleen nie genoegsame beskerming nie. Die migrant word
gedeporteer, maar keer terug om met sy misdrywe voort to gaan. Sommige ouers
laat hulle kinders in die sorg van migrante terwyl hulle gaan werk en mishandeling
vind dan plaas.
Invioed en Gevolge
2
3
Groot
Redelik
Min
Frek
wen
sle
60 so
40
30
20
10
0
Hoofstulc 4 82
Grafriek 4.11: Die invloed ern gevollg van interne migrasie op die toename in
verkragting
Van die respondente was 52% van mening dat interne migrasie 'n invloed het op die
toename van verkragtings in die betrokke gemeenskappe. Jong meisies word
verkrag, maar word dan deur geld omgekoop om nie 'n klag te le nie. Sy raak dan
buite-egtelik swanger en die migrante-pa verdwyn dan net. Dit is bykans onmoontlik
vir die Suid-Afrikaanse Polisie om hom op te spoor. Jong meisies in die gemeenskap
word verkrag en word dan vir prostitusie aangewend. Interne migrasie het dus
negatiewe gevolge vir die betrokke gemeenskappe.
invicoed en Gevolge
5% 1
+a) I
80
70
60
50
40
30
20
10
0 1
2
3
Groot
Redelik
Min
Hoofstuk 4 83
Graillek 4.12: Die invkped earn gevoilg van interne migrasie op die geboortes van Nate-
egte➢ike limiters in die betrolidce gemeenskappe
Vanuit die grafiek blyk dit dat 74% van die respondente is van mening is dat interne
migrasie 'n groot bydrae lewer ten opsigte van die toename in tiener-swangerskappe
en ook buite-egtelike kinder- geboortes. Die migrant verlei die jong meisies deur
valse beloftes, maar verdwyn of gaan terug na hulle land van oorsprong. Buite-
egtelike kinders plaas 'n groot druk op die gemeenskap se bestaansbronne. Dit
veroorsaak ook morele verval. Buite-egtelike kinders word ook blootgestel aan
verwaarlosing sowel as mishandeling. Dit het 'n negatiewe gevolg op die
gemeenskap se funksionering.
InvOcoed en Gevoige
1
2
3
Groot
Redellk
Min
Frek
wen
sle
60
50
40
30
20
10
0
7% 1
Hoofstuk 4 84
Gralilek 4.113: Die invlioed en gevolig van interne migirzsie op die veirskynsek prostitusie
Van die 50 respondente was 58% van mening dat interne migrasie negatiewe
invloede en gevolge inhou ten opsigte van die morele verval van die gemeenskap
veral met verwysing na pro stitusie. Dit is veral kinderprostitusie wat toeneem. Die
migrant tree op as die "pimp" en neem die jong meisies na die stede om "geld" te
verdien. Die migrant bedryf prostitusie as 'n besigheid ten koste van die inwoners en
hulle kinders. Vroulike migrante kom die gebied binne en slaag nie daarin om werk te
bekom nie en beoefen dan pro stitusie. Vigs word in die gemeenskappe binnegebring
en versprei. Die gevolge is dus negatief aangesien die gemeenskap se jong kinders vir
misdrywe aangewend word of sekere oordraagbare siektes versprei word in die
gemeenskap.
Envioed en Gevolge
1
2
3
Groot
Redelik
Min
Frek
wen
sle
60
50
40
30
20
10
0
Hoofstuk 4 85
Grafnek 4.14: Die invloed en gevolt van innteme migrrasie op die ven -skynnsel
tienerswangerskappe
Vanuit die grafiek blyk dit dat 83% van die respondente van mening is dat interne
migrasie wel as 'n invloed met sekere gevolge geklentifiseer kan word ten opsigte
van tienerswangerskappe.
Dit is veral die onderwyskorps wat bekommerd is oor die groot toename in tiener-
swangerskappe. Die migrant wat as kontrakwerker die land binnekom, knoop
verhoudings aan met jong skoolmeisies. Hulle word geldelike vergoeding aangebied,
maar word verlaat nadat hulle swanger raak. Die gemeenskap moet dan die
verantwoordelikheid van die versorging van sowel die buite-egtelike kind asook die
tienerma aanvaar. Dit plaas groot druk op die beperkte hulpbronne en steunstelsels in
die gemeenskappe.
Hoofstuk 4 86
invaoed en Gevoige
50 45 40
w 35 '2 30
25 E 20
15 10 5 0
1
2
3
Groot
Redelik
Min
Grafriek 4.15: Die invlbeell enn gevollg van interne finigrasie op hunwellikskonillik
Vanuit die navorsingsgegewens blyk dit dat 49% van die respondente van mening is
dat interne migrasie 'n groot invloed het, 30% slegs tot 'n redelike mate en 21% is
van mening dat dit nie 'n noemenswaardige invloed het nie.
lit is veral die getroude vroue wat betrokke raak by seksuele verhoudings met die
migrant en owerspel kan dan tot huwelikskonflik lei. Die migrante word as baie
goeie minnaars beskou, aangesien die vergoeding vir seks hoog is. Die migrant se
vrou en gesin is in sy land van oorsprong daarom maak by misbruik van sy "hou"
vrou in die gasheerland.
invloed en Gevolge
100 90 80 - 70 -60- .
50 - ao - 30 -20-10-0
5%
3% 1 1
Frek
wen
sle
1
2
3
Groot
Redelitc
Min
Hoofstuk 4 87
Grafflek 4.16: Dfie invlEoed en gevellg van imteirne migirasiie op oontevollildngstendense
Die oorgrote meerderheid van die respondente (92%) is van mening dat interne
migrasie 'n invloed het op die demografiese tenderise in die gebiede.
Dit is veral die las op bestaande hulpbronne wat kommerwekkend is. Die gebiede
kan nie die instroming van die groot getalle mense akkommodeer nie. Dit hou
besliste negatiewe gevolge vir die gemeenskappe in. Dit word 'n oorlewingstryd.
4.2.2 Die Frohlteem van interne migrasile moot prilorriteitaandag gorge
Tabel 4.1: Migrasie as prioriteit
Baie Dringend
Dringend
Nie 'n prioriteit
80%
18%
2%
Vanuit bogenoemde tabel blyk dit dat 80% van die respondente van mening is dat
interne migrasie prioriteitaandag moet geniet en slegs 2% beskou dit nie as 'n
prioriteit nie.
Hoofstuk 4
88
Tabel 4.2: Migrasie moet deur die volgende organisasies aangespreek word
Holistiese
benadering
Privaat
Organisasies
Departement
Binnelandse
Sake/Arbeid
Plaaslike
Owerhede
SAP Departement
Onderwys
Departement
Welsyn
Departement
Gesondheid
52% 4% 10% 8% 10% 4% 10% 2%
Vanuit die tabel blyk dit dat 52% van die respondente van mening is dat die
probleem deur 'n holistiese benadering aangespreek behoort to word.
4.3 Ontlleding van gegewens verktry deunir middell van frokusgroepbesprelldngs
Alhoewel ses fokusgroepe gehou is, word terugvoering gesamentlik gegee,
aangesien die inhoud van die besprekings weinig verskil het.
Sekere temas het tydens die fokusgroepbyeenkomste na yore gekom en inligting
word aan die hand van hierdie temas weergegee.
Die invlbed en gevollg van interrne migrasie op die behuising enn
iunifraserranktuanr van die lbetrold(e germ eenskappe
Migrasie plaas groot druk op die bestaande sowel as beplande
behuisingsprogramme. Die reeds lang waglys word verder vergroot. Sowel
plakkerskampe as die agterplaasplakkershutte neem dramatics toe en vind op
`n ongestruktureerde basis plaas. Dit plaas geweldige druk op die bestaande
infrastruktuur, maar ook op die beskikbare hulpbronne.
Grond word in besit geneem wat beplan is vir ontwikkelingsprojekte wat tot
voordeel moet wees vir die plaaslike gemeenskap. Dit kan nie realiseer nie,
aangesien die migrant sy tydelike huis daar gebou het. Dit gebeur ook dat
huise opgerig word op grond wat nie geskik is vir behuising nie en gevaar
inhou vir die migrant.
Hoofstuk 4 89
Daar word van die inwoner verwag om vir munisipale dienste te betaal. Die
migrant maak van hierdie dienste gebruik, maar weier om daarvoor te betaal.
Dit sluit dienste soos elektrisiteit, water, riool, vullisverwydering asook
kliniekdienste in. Dit plaas groot fmansiele druk op die begroting van die
plaaslike owerhede en uiteindelik ook op die belastingbetaler.
Die migrant plaas ook 'n las op die bestaande vervoerstelsels. Geen bydrae
word gemaak ten bate van die instandhouding van paaie nie.
Die imiviloed enn gevollg van interne migrasie op die liewerring van
masitskapliike dienste
Die instroming van groot getalle mense maak dit moeilik om vir sowel enige
dienste te beplan, asook om daarvoor te begroot. Die reeds beperkte
diensleweringsorganisasies word verder belas. Die migrant buit die
hulpbronne uit, byvoorbeeld deur vals identiteitsdokumente te bekom.
Maatskaplike noodhulp word egter die meeste benadeel, want alle mense,
inwoners sowel as migrante, moet gehelp word. Die fondse wat begroot is vir
die plaaslike bevolking, word deur migrante gebruik.
Bestaande fasiliteite soos byvoorbeeld klinieke, tehuise vir bejaardes
ensovoorts, moet ook die migrant akkommodeer wat praktiese probleme
veroorsaak. Deur die migrant te deporteer, blyk totaal onsuksesvol te wees,
want binne 'n kort tydperk meld by weer aan vir hulp.
Hoofstuk 4 90
* Die invioed en gevoig van interne migrasie op die levering van
gesondheidsdienste
Die behoeftes na gesondheidsdienste oorskry reeds die beskikbare
hulpbronne. Die migrant eis 'n diens vanaf die kliniek, maar weier om
daarvoor te betaal.
Dit is veral die oordra van oordraagbare siektes wat kommer wek. Die vry
mediese dienste aan swanger vroue en kinders onder ses jaar het beslis 'n
groot trekpleister vir migrante geword.
Gebrek aan opvoeding ten opsigte van die gebruik van sanitasie veroorsaak
probleme. Hulle vergader rommel en besoedel die omgewing.
Kulturele verskille veroorsaak probleme vir die kliniekpersoneel coos
byvoorbeeld die hantering van kindergeboortes.
* Die invioed en gevolt van interne migrasie op misdaad en veiligllneid van
die betrokke gemeenskappe
Misdaad is een van die ernstigste probleme wat deur migrante veroorsaak
word. Hulle raak betrokke by sindikate en die werklose jong mense van die
gemeenskap word betrek by hierdie kriminele aktiwiteite.
Wapen- en dwelmmiddelsmokkelary word as deel van 'n migrant se daaglikse
aktiwiteite beskou. Die infrastruktuur word beskadig, kabels word gesteel,
riool- en waterpype word gebreek wat tot gevolg het dat die gemeenskap
benadeel word. Die migrant maak gebruik van die inwoner se
identiteitsdokumente om hulle onwettighede te bedryf.
Die respondente voel dat die Suid-Afrikaanse polisie nie die migrant kan
vastrek nie en die kriminele optrede van die migrante word as onbeheerbaar
Hoofstuk 4
91
beskou. Stellings ten opsigte van omkopery en korrupsie word ook deur al
die groepe gemaak.
* Die inv1oed en gevollg van interne mnigrasie op die voorsiening van
onderwys
Kommunikasie blyk een van die grootste probleme te wees. Die onderwyser
is nie by magte om al die vreemde tale te praat nie. Die toestroming vergroot
die gebrek aan fasiliteite. Die migrant maak hulle ook skuldig aan vandalisme
deur geboue en toerusting te beskadig. 'n Gebrek aan dissipline heers as
gevolg van die kommunikasieprobleme.
Omdat daar slegs begroot word vir die bestaande hoeveelhede skoolgaande
kinders, plaas die instroming van migrante 'n groot las op hierdie begroting.
Hulle weier ook om vir enige opleiding te betaal.
* Die inviloed en gevolt van interne migrasie op die ontwikkelling van
MagasksplEke protbieme
Werkloosheid is een van die enkel grootste probleme wat geIdentifiseer is.
Werkloosheid gee aanleiding tot die ontwikkeling van 'n magdom ander
probleme byvoorbeeld armoede, pro stitusie, morele verval, buite-egtelike
swangerskappe, dwelmmiddelverslawing, verwaarlo sing, seksuele misbruik
en huwelikskonflik.
4.4 Oatlean van gegewens venicry deur die anallisering van die Wet op
Vreemdellinge-beheer 1991
Die gebrek om die groot getalle migrante wat die Wesrand binnekom te kan beheer
en te bestuur, word as 'n belangrike leemte in die beleid geidentifiseer.
Hoofstuk 4 92
Die menslike element veroorsaak dat bedrog en misdrywe plaasvind. Die
immigrasiebeampte beskik oor te veel mag, aangesien by oor die bevoegdhede beskik
om sekere persone die land te laat binnekom. Die beampte kan 'n voorlopige permit
uitreik aan 'n verbode persoon teen 'n vasgestelde bedrag. Naar is sekere
voorwaardes wat nagekom moet word, maar die migrant verdwyn in die massa en
die beampte kan hom the weer opspoor the.
Die wettige migrant wat deur die myne in diens geneem word, verlaat the weer die
land nadat hulle kontrak verval het the. Hulle word dan onwettige persone en
verdwyn in die plakkerskampe. Die wet maak voorsiening dat hierdie persone
gedwing kan word om die land te verlaat. Volgens die respondente kom bedrog ook
bier voor. Persone in diens van die staat aanvaar omkoopgeld en laat die migrant dan
gaan. Mannekragtekorte om sulke sake te ondersoek, is ook 'n leemte.
Die respondente is van mening dat die boetes wat betaal moet word vir oortredings
van die wet, die oortreder the genoegsaam afskrik the. Die wet verskaf duidelike
riglyne oor die verskaf van werk aan 'n onwettige migrant, die dryf van formele
sowel as informele handel, maar tog floreer die besighede waarby die migrante
betrokke is. Baie werkgewers neem ook die onwettige migrant in diens tot nadeel
van die gemeenskap.
Die onwettige persone word teruggestuur na sy land van oorsprong. Die land van
oorsprong tree the teenoor die migrant op the, met ander woorde daar is geen straf
of boetes betrokke the. Dit veroorsaak dat die migrant weer terugkeer na die
Wesrand. Die boetes wat daarna opgele word dien the as 'n afskrifmiddel the
aangesien dit te min is. Volgens die respondente moet sowel die migrant as die land
van oorsprong beboet word aangesien dit 'n fmansiele las op Suid-Afrika plaas.
Die respondente is van mening dat die bestaande wetgewing aangepas moet word ten
opsigte van die boetes wat opgele word en dat die menslike faktor tydens die
toepassing van die wet duidelik aangespreek moet word.
Hoofstuk 4 93
Die boetes moet verhoog word en betroubare goed opgeleide persone moet
aangestel word as migrasiebeamptes.
Die wet spreek the werklik die kriminele aktiwiteite waarby migrante betrokke is aan
the. Oortredings word begaan sons byvoorbeeld verkragting en diefstal, roof,
ensovoorts. Die onwettige migrant kan the opgespoor word the en daarom ook the
vervolg word the. Indien hy wel skuldig bevind word, word hy uitgelewer aan sy land
van oorsprong, wat gewoonlik dan the die vonnis tot uitvoer bring the.
4.5 Moontlike Ileemtes watt gedentiffiseer is in die aanspreek van die probIleem
Gebrekkige kontrolemaatreels en korrupte grensbeamptes by die landsgrense is
as van die grootste leemtes geklentifiseer.
Gebrekkige samewerking met buurstate asook diensleweringsorganisasies in
Suid-Afrika dra beslis daartoe by dat die probleem onbeheerbaar blyk te wees.
IVfigrante wat gedeporteer word, teen hoe koste, keer spoedig terug. Daar
bestaan te veel skuiwergate in die wetgewing en daarmee saam word korrupsie
by die Suid-Afrikaanse Polisie deur die respondente genoem.
Die myne asook die werkgewers in die omgewing neem migrante in diens as
kontrakwerkers. Voordat hulle dienskontrak verval, verdwyn die migrant in 'n
informele nedersetting aan die Wesrand.
Die inwoners beskerm die migrant aangesien hy 'n fmansiele bydrae maak ten
opsigte van hulle huishouding. Soms is die inwoner betrek by die kriminele
aktiwiteite en sal dus the die onwettige migrant aan die polisie uitlewer the.
4.6 Moontllike aanbevellings of die innvIloede en gevoIlge van interne mfigrasie man te
spreek
* Die wettige migrant moet gedwing word om 'n bedrag geld in die land te
deponeer wat dan weer aan horn terugbetaal word as hy die land verlaat.
Hoofstuk 4 94
Die migrant moet gedwing word om vir alle dienste te betaal.
Die migrant moet 'n eenmalige finansiele beloning ontvang as by die land verlaat.
Goeie verhoudings met die buurlande kan moontlik help om die instroming van
migrante te beheer.
Die gemeenskap moet van inligting voorsien word en opgevoed word op 'n
deurlopende basis, veral ten opsigte van die nadele van migrasie.
Die beleid moet herskryf word en 'n nuwe vorm van instromingsbeheer kan
moontlik oorweeg word.
Korrupsie, vervalsing en omkopery moet op die hoogste vlak aandag kry.
Werkgewers moet swaarder strawwe ontvang as hulle onwettige migrante in
diens neem. Kontrakwerkers moet beter beheer en gekontroleer word deur die
myne.
`n Eenvormige strategie moet ontwikkel word deur alle diensorganisasies sodat
migrante na behore bestuur kan word. Dit is veral bier waar die onderskeie
gemeenskappe betrek moet word.
4.7 Samevatting
Daar is van fokusgroepe, semi-gestruktureerde onderhoude en beleidanalise gebruik
gemaak om die kwalitatiewe data te verkry. In die onderhoude en fokusgroepe is
daar duidelik gesien dat interne migrasie negatiewe invloede en gevolge inhou vir die
gemeenskappe van Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal en Khutsong. Die maatskaplike
funksionering word beslis gestrem en negatief beinvloed deur die instroming van die
massa "vreemdelinge". Dit blyk ook duidelik uit die ondersoek dat daar geen
eenvormige strategie of program bestaan om die probleem aan te spreek nie. Daar
Hoofstuk 4 95
het ook baie besliste leemtes in die beleid en ook beleidsvoorstelle gerealiseer. Die
algemene sowel as die spesifieke navorsingsvrae wat reeds in hoofstuk een (1.5.4)
gestel is, word deur die navorsing beantwoord.
Hoofstuk 5 96
IEROOFSTUK S
GEVOLGTREKKINGS EN AAN
EVELIINGS IL
5.1 lInlieiding
Die geweldige toename in interne migrasie, die snelle verstedelikingsproses en die
toenemende aftakeling van die omgewing het gedien as motivering vir hierdie
studie.
Vanuit die resultate kan daar tot sekere gevolgtrekkings en aanbevelings gekom
word ten opsigte van die invloede en gevolge van interne migrasie op die
maatskaplike funksionering van die inwoners aan die Wesrand. Die Wet op
Vreemdelinge-beheer (1991) is ook geanaliseer en sekere gevolgtrekkings en
aanbevelings ten opsigte van die beleid is ook gemaak.
Sekere kategoriee en patrone het in die data voorgekom en die navorser het ook
gepoog om altematiewe verduidelikings vir die data aan to toon. Die hoofstuk
word afgesluit met aanbevelings en 'n slotopmerking.
5.2 Gevolgtrekildngs vanunit die empiniese onallerrsoek ram die haviloed
en gevolge wat interne ranifigrasie het op die maatskapllike ilanksionerring van
die betrokke gemeenskappe
5.2.1 Dit blyk duidelik uit die navorsingsresultate dat interne migrasie negatiewe
invloede en gevolge uitoefen op die gesondheidsdienslewering aan die Wesrand.
Die beskikbaarheid van fasiliteite en die gebrek aan fondse word geidentifiseer as
twee van die grootste probleme. Die beperkte gesondheidsbegroting moet met die
toenemende aantal migrante gedeel word. Die migrant hou ook 'n algemene
gesondheidsrisiko in vir die gemeenskappe. In die literatuur (Minnaar en Hough,
Hoofstuk 5 97
1995:15) word die blaam op die migrant geplaas vir die verspreiding van siektes
soos malaria, geelkoors en vigs. Schutte (1993:7) bevestig ook dat migrante druk
plaas op die gesondheidsdienste. "Since aliens are mostly destitute or come from
strife ravaged areas, they usually need much more attention that the locals all at the
expence of the local citizens". Volgens die literatuurstudie in hoofstuk twee (2.4.6)
plaas interne migrasie beslis 'n groter las op gesondheidsdienslewering.
5.2.2 Die groot toename in migrante dra by tot die behuisingstekort. Volgens Schutte
(1993:9) vestig 80% van die migrante hulle in informele plakkerskampe. Kok
(1982:123) sluit daarby aan dat informele strukture die mees bekostigbare
behuising vir die migrant is en dat dit soms gebeur dat by grond in besit neem wat
bedoel is vir industriele ontwikkeling. In hoofstuk twee (2.4.6) bevestig
Crankshaw (1993:27) dat interne migrasie bydra tot die behuisingsprobleem aan
die Wesrand.
Baje (Pretoria Nuus, 1990) bevestig dat informele plakkerskampe in die volgende
vyf jaar gaan verdubbel. Dit word dus sowel deur hierdie studie asook in die
literatuur bevestig (2.4.8) dat die migrant voordeel trek uit die fasiliteite en
behuising wat deur die plaaslike owerheid ontwikkel word, ten koste van die
bestaande gemeenskappe.
5.2.3 Die Internasionale Organisasie vir Migrasie het reeds in 1994 uitgewys dat die
infrastruktuur nie die groot massas mense kan hanteer wat na die stede stroom nie.
Die beskadiging van die infrastruktuur gee aanleiding tot onhigieniese toestande en
die inwoners word benadeel. Die inwoner is ook verantwoordelik om to betaal vir
die herstel van sodanige skades wat deur die migrant aangebring word. Die
gevolgtrekking is dus dat interne migrasie negatiewe gevolge inhou ten opsigte van
die infrastruktuur van die gemeenskappe aan die Wesrand.
5.2.4 Vanuit die navorsingsresultate word bevind dat migrasie die misdaadsyfer laat styg.
Hoofstulc 5 98
Die migrant word as professionele kriminele beskou wat die inwoners van hulle
bestaansmiddele beroof en ontneem.
Vanuit die literatuur het Minnaar en Hough (1995:13) uitgewys dat indien die
migrant the werk kan bekom the, by hom tot kriminele aktiwiteite wend. Die
smokkel van vuurwapens maak deel uit van die probleem. Reitzes (1994:8) noem
dat 14% van alle kriminele oortredings in die gebied gekoppel kan word aan
onwettige migrante. Dit sluit prostitusie, verkragtings en geweld in. 'n Negatiewe
gevolg van geweld is dat dit die oorsese belegger afskrik en dat die plaaslike
fondse wat vir ontwikkeling beskikbaar is, aangewend moet word vir beveiliging.
(Indicator S A, 1992:5). Die literatuur in hoofstuk 2 (2.4.8) bevestig bogenoemde
verskynsel.
Vanuit die bevinding word die gevolgtrekking gemaak dat die inwoners the
genoegsaam beskerm word deur die veiligheidsmagte the en dat die tendens
ontwikkel om die gereg in eie hande to neem.
5.2.5 Die navorsingsbevindinge toon dat onderwys negatief beInvloed word deur
interne migrasie. Die migrant plaas 'n groter las op die voorsiening van
opvoedingsgeleenthede aan die inwoner (sien ook 2.4.6).
Taalprobleme, dissipline en morele verval word ook as negatiewe faktore uitgelig
in die navorsing. Die interaksie tussen die indiwidu, medemens en gemeenskap is
aspekte van maatskaplike funksionering wat van groot belang is vir die
maatskaplikewerk-beroep en migrasie beInvloed hierdie funksionering negatief
vanuit die opvoedingsopset.
5.2.6 Deur die vervalsing van identiteitsdokumente maak die migrant aanspraak op
sekere voorregte, naamlik pensioen, maatskaplike toelaes en noodhulp. Dit is veral
die beskikbaarheid en die gee van maatskaplike noodhulp wat negatief geraak
Hoofstuk 5 99
word. Hierdie hulp is tot die beskikking van hulpbehoewendes in die plaaslike
gemeenskappe, maar die migrante gee aanleiding tot totale uitputting van hierdie
hulpbron Minnaar en Hough (1995:12) bevestig vanuit die literatuur dat vervalste
dokumente een van die grootste probleme is rondom die onwettige migrant. Die
migrant wend verskeie metodes aan om sy ware identiteit te beskerm, byvoorbeeld
die verandering van sy naam, die aanleer van 'n plaaslike spreektaal asook om 'n
Suid-Afrikaanse meisie of man te he. Die gebrek aan die registrasie van geboortes
in die landelike gebiede vergemaklik die verkryging van vals dokumente.
5.2.7 Uit die navorsingsresultate word bevind dat migrasie 'n verskeidenheid
maatskaplike probleme teweegbring.
5.2.7.1 Werkloosheid en armoede is die twee grootste enkele faktore wat
beklemtoon word. Die migrant wat werkloos is, bring sy "armoede" na die
gemeenskappe aan die Wesrand. Volgens Todaro (1990:57) is die soeke na
werk dan ook een van die belangrikste dryfvere vir die migrant om te migreer
(sien ook 2.4.7.2). Dit plaas groot druk op die reeds beperkte hulpbronne
waaroor die' gemeenskappe beskik. Die bereidwilligheid van die migrant om
vir lae lone te werk, veroorsaak dat die beperkte werksgeleenthede wat tot
beskikking is vir die inwoner, nie benut kan word nie.
Vanuit die literatuur (Minnaar en Hough, 1995:15) word bevestig dat die
plaaslike gemeenskappe met 'n werkloosheidsyfer van 40%, in opstand kom
teen die migrant wat hulle werksgeleenthede in beslag neem. Die migrant vul
spesifieke werksgeleenthede binne die stedelike struktuur, dit is gewoonlik
laag besoldig, lang werkure en sonder die beskerming van 'n vakbond. Die
inwoner kan nie daarmee meeding nie. In die literatuurstudie in hoofstuk
twee bevestig Sperber (1987:39) ook dat interne migrasie 'n verskeidenheid
maatskaplike probleme veroorsaak.
Hoofstuk 5 100
5.2.7.2 Die navorsingsresultate toon ook dat dwelmmiddelverslawing en
smokkelary drasties toeneem. Die migrant is betrokke by onwettige
smokkelary en die jongmense vanuit die gemeenskappe word betrek.
Schutte (1993:7) bevestig ook dat die migrant die dwelmmiddels die land
binne smokkel en dat die gebruikersmark onder jongmense daagliks styg.
Uit die resultate blyk dit dat verwaarlosing, mishandeling, verkragtings,
buite-egtelike geboortes, prostitusie en tienerswangerskappe toeneem. Die
migrant plaas druk op die bestaande hulpbronne byvoorbeeld
dagsorgsentrums, voedingskemas ensovoorts met die gevolg dat die
beskikbaarheid van dienste aan die inwoner negatief beinvloed word. Die
migrant is betrokke by die mishandeling van kinders asook verkragtings van
jong kinders. Dit is vir die owerhede moeilik om die migrant op te spoor
aangesien hulle oor gees rekord beskik the. Die plaaslike jong meisies word
deur die migrant gewerf om as prostitute vir hulle te werk. Gewoonlik word
hulle dan ook na die stede geneem waar prostitusie dan beoefen word.
Heer en Grigsby (1992) noem dat die hoe werkloosheidsyfer, person wat
the oor die nodige vaardighede en opleiding beskik hulle wend tot
prostitusie. Die migrant tree dan ook op as "bestuurder" (Sien ook 2.4.8.)
5.2.7.3 Die resultate wys ook dat skoolmeisies deur die migrante verlei word en
dan raak hulle buite-egtelik swanger. Die migrant aanvaar the verantwoorde-
likheid vir die tienerma en haar kind the. Die versorging moet dan deur die
gemeenskap behartig word. Reitzes (1995:12) bevestig dit ook vanuit die
literatuur dat die migrant slegs die jongmeisie gebruik om in Suid-Afrika te
kan aanbly. Minnaar en Hough (1995:12) noem dat hierdie metode ook
Hoofstuk 5 101
aangewend word deur die migrant om 'n vervalste identiteitsdokument
te bekom.
5.2.7.4 Huwelikskonflik en gesinsverbrokkeling word veroorsaak deur die
betrokkenheid van die migrant by gesinne waar hulle inwoon.
5.2.8 Suid-Afrika en ook die Wesrand in besonder, is vasgevang in 'n daaglikse stryd om
oorlewing waar die gevolge van onbeheerde bevolkingsgroei op byna elke
lewensterrein sigbaar is. Die gemeenskappe aan die Wesrand word daagliks
blootgestel aan werkloosheid, armoede, wanvoeding, gebrek aan behuising en
hongersnood. Die instroming van migrante vergroot die probleem sowel as die
stryd om oorlewing. Vanuit die literatuur bevestig Simmons (1995:104) dat
migrasie 'n invloed het op die bevolkingsgrootte en -samestelling, ekonomiese
produktiwiteit en produksie, ongelyke inkomste verspreiding, toegang tot
maatskaplike dienste, gesinstrukture, waardes en norme, behuising sowel 'n
infrastruktuur (sien ook 2.4.6). Naar is egter weinig inligting beskikbaar oor die
invloed wat migrasie het op 'n individuele huishouding.
5.2.9 Vanuit die analisering van die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991) blyk dit dat die
Suid-Afrikaanse regering die vrye beweging van mense toelaat wat oor die nodige
dokumentasie beskik. Gedurende Augustus 1994 is 'n inter-departementele
taakgroep saamgestel met die hoofdoel om die huidige wetgewing te evalueer.
Dit is veral by die implementering van die beleid waar probleme ontstaan. Die
werkgewer dra by tot die probleem van interne migrasie aangesien hulle onwettige
migrante in diens neem. 'n Gevolgtrekking wat dus gemaak kan word is dat mense
bewus gemaak moet word, asook opgevoed moet word oor die invloed van interne
migrasie.
5.2.10 Vanuit die resultate is bevind dat daar nie 'n eenvormige strategie bestaan
in die aanspreek van migrasie nie.
Hoofstuk 5 102
Verskillende Staatsdepartemente hanteer sekere aspekte van migrasie. Die
intemasionale gemeenskap beskou die multi-dissiplinere benadering as baie
belangrik. Dit is ook om hierdie redes dat die Internasionale Arbeidsorganisasies,
die Internasionale Organisasie vir Migrasie en die Kommissie vir Vlugtelinge dit
eens is dat 'n spanbenadering gevolg moet word in die daarstel van strategied om
die probleme sowel as oplossings te identifiseer. Gedurende die Internasionale
Konferensie vir Bevolking en Ontwikkeling in (1994:10) is daar genoem dat
migrasie 'n uitdaging bied aan alle relevante organisasies om in 'n span saam te
werk aan moontlike oplossings. Mills (1994) sluit hierby aan dat die invloei van
migrante 'n gekoordineerde strategie vereis. Vanuit die resultate is ook bevind dat
daar geen organisasie of program bestaan wat aandag skenk aan die invloed van
migrasie op die bestaande gemeenskappe aan die Wesrand nie.
5.3 Die volgende gevolgtrekkings ten opsigte van die leemtes in die aanspreek van die
probleem kan uitgewys word, naamlik:
la die gebrek aan betroubare, resente statistiek ten opsigte van interne migrasie
kan beskou word as 'n belangrike leemte;
la die toepassing van die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991);
la gebrek aan samewerking tussen die Suid-Afrikaanse regering en die buurstate;
gebrek aan samewerking en koordinasie tussen alle belanghebbende
organisasies en Staatsdepartemente;
gebrekkige kontrole en beheermaatreels by die grense van Suid-Afrika;
Hoofstuk 5 103
onbetrokkenheid en die gebrek aan opvoeding, inligting en kommunikasie aan
die betrokke gemeenskappe;
gebrek aan 'n eenvormige strategiese plan;
gebrek aan enige program of organisasie wat aandag verleen aan die invloede
en gevolge wat die migrant inhou vir die gemeenskappe;
gebrek aan voldoende en bevoegde veiligheidsmagte en hulle onvermod om die
gemeenskappe te beskerm;
onbetrokkenheid en gebrek aan kennis by die verskillende diensorganisasies ten
opsigte van migrasie; en
gebrek aan relevante navorsing ten opsigte van die invloede en gevolge wat
migrasie inhou vir die betrokke gemeenskappe.
5.4 Aanbevellfings
Vanuit die gevolgtrekkings kan die volgende algemene beleidsvoostelle asook
beleidsvoorstelle vir die maatskaplikewerk-professie gemaak word..
5.4.1 Allgemene beleidsvoorstelle
Die beleid moet aangepas word, sodat daar ook voorsiening gemaak word vir
`n oorkoepelende ontwikkelingsplan wat die migrant insluit;
Die beleid moet by magte wees om die verspreiding van die bevolking te
beheer;
Hoofstuk 5 104
Die beleid moet ten doel he om die algemene lewenstandaard van alle mense te
verhoog, die omgewing te beskerm, inkomste en werksgeleenthede eweredig te
versprei en die lewenskwaliteit van mense te verbeter;
Die beleid moet groter beskerming bied aan die inwoners van 'n bepaalde
gemeenskap veral ten opsigte van polisiering;
Landelike ontwikkelingsprogramme moet primer daarop fokus om produksie
en effektiewe dienslewering te verbeter. Die regering moet dus toesien dat die
basiese maatskaplike dienste binne die bereik van alle inwoners in die land,
stedelik en landelik, is;
Grond vir stedelike ontwikkeling moet vroegtydig geidentifiseer word.
Streekontwikkeling moet dus plaasvind sodat dienste en industried eweredig
versprei word;
Metodes moet geidentifiseer word om die relatief jong en onopgeleide
bevolking te akkommodeer. Dit sluit ook die migrant in;
Die beleid moet die ekonomiese en maatskaplike ontwikkeling in die landelike
gebiede aanmoedig;
Navorsing moet gedoen word om resente en betroubare statistiek te bekom,
veral ten opsigte van die onwettige migrant. Daar bestaan ook weinig literatuur
oor die invloede en gevolge wat interne migrasie het op die bestaande
gemeenskap.
Hoofstuk 5 105
Die beleid moet voorsiening maak dat programme op 'n interdissiplinere vlak
ontwikkel word om die bestaande gemeenskappe behulpsaam te wees om die
instroming van die migrante te hanteer;
Die beleid moet voorsiening maak vir die ontwikkeling van
instromingsbeheermaatreels in samewerking met die buurlande. Beter
verhoudinge met die buurlande is noodsaaldik. Die nasionale regering sal
hiervoor verantwoordelik moet aanvaar;
Die land van oorsprong moet bygestaan word in die ontwikkeling van daardie
land. Hierdie taak moet vervul word deur die Suid-Afrikaanse regering;
Die verskillende regerings moet saamwerk deur ervarings te deel voordat
"nuwe" beleid geformuleer word. Internasionale meetinstrumente moet
ingebou word in die beleid;
Migrante moet bestuur word op 'n wyse dat dit tot voordeel van die Wesrand
kan wees. Die regering moet eerder migrasie beheer deur insentiewe as deur
die Wet op Vreemdelinge-beheer (1991);
Me betrokke en belanghebbende organisasies, gemeenskappe en
staatsinstellings aan die Wesrand, moet saamwerk om 'n eenvormige strategie
te ontwikkel om die instroming van mense te hanteer, maar veral ook om die
gemeenskappe by te staan in die hantering van die gevolge van migrasie. Dit
kan ook 'n taak wees wat deur die nasionale regering onderneem word.
Hierdie strategies moet kulturele verskille, ekonomiese rolle, sosiale netwerke
asook bestaande gemeenskapsdienste insluit;
Hoofstuk 5 106
Beter kontrole en beheermaatreels by die grense en daarmee saam swaarder
strawwe vir die migrante wat terugkeer, nadat hulle gedeporteer is. Die land
van oorsprong moet ook beboet word;
Beter kontrole en beheer van onwettige plakkerskampe; en
Daar word ook aanbeveel dat informele debat moet plaasvind veral ten opsigte
van beleidsaangeleenthede. Individuele organisasies is nie ervare genoeg om op
die skaal te beplan wat nou verwag word nie en daarom moet sowel alle
rolvennote asook die gemeenskappe op grondvlak betrokke gemaak word.
elleidsvoorstellie vir die maatsicapIlikewerk-proffessie
Aanleer van lewensvaardighede,
opvoeding van die gemeenskap to.v.
die gevolge van interne migrasie
Stel gemeenskap in staat om probleme van interne migrasie aantes preek
Identifiseer probleme en stel aksieplanne
seam by. Beleids- formulering of die
ontwlickeling van strategies
Fasiliteerder
Opvoeder
Beplanner
Koordineer dienste en aktiwiteite
Koordi- neerder
Maatskaplike werker Gemeenskapsontwildcelaar
Navorser Soek na oplossings vir die migrasie probleme
Organiseerder
Gids
Bewerkstellig kommun ikasie, samewerking en
koordinasie tussen alle rolvennote
Onderhandelaar bemiddelaar Lei die gemeenskap
om inisiatief te neem
Hanteer verskille to.v. verskillende rolvennote
Figuur 5.4 Aannbevellings vir die maatskspiikewerk-proffessie
5.4.2
It.
Hoofstuk 5 107
Die maatskaplike werker moet die gemeenskap instaatstel om sekere probleme
van interne migrasie wat betrekking het op hulle maatskaplike funksionering
aan to spreek. Die maatskaplikewerk-professie kan 'n rol speel by die
identifisering van basiese dienste en die implementering daarvan.
Die maatskaplike werker moet saam met die gemeenskappe probleme
identifiseer en aksieplanne formuleer. Dit sluit beleidsformulering en die
ontwikkeling van strategiee in.
Die maatskaplike werker moet deur navorsing alle moontlike oplossings vir die
probleme identifiseer.
Die maatskaplike werker moet die gemeenskap lei dat hulle inisiatief neem om
die probleme ten opsigte van interne migrasie aantespreek.
Indien verskille ontstaan in die onderhandelingsproses moet die maatskaplike
werker optree as onderhandelaar. Die rol van bemiddelaar kan ook aangeneem
word.
Die maatskaplike werker moet deel wees van die multidissiplinere span. Sy
moet kommunikasie, samewerking, koordinasie en integrasie tussen die
verskillende rolvennote bewerksteffig.
Die maatskaplike werker moet ook die rol as opvoeder vertolk. Dit sluit veral
die interpretasie van beleid, aanleer van lewensvaardighede asook die saamstel
van inligting- opvoedings- en kommunikasiepakkette.
5.5 Slotgedgigtes
Ten slotte wil die navorser meld dat die navorsing gedien het as 'n verkennend-
beskrywende ondersoek van 'n redelik onbekende terrein naamlik, die invloed en
gevolge van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van vier
gemeenskappe aan die Wesrand. Vanuit die navorsing het dit dus geblyk dat
interne migrasie 'n verskeidenheid van negatiewe invloede en gevolge inhou vir
bestaande gemeenskappe.
Hoofstuk 5 108
Die navorser hoop dat hierdie studie sal dien as 'n bron van motivering vir ander
navorsers om die aanbevelings te aanvaar, maar veral 'n uitdaging te rig aan die
maatskaplikewerk-professie vir die ontwikkeling van 'n program om die invloede
en gevolge van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van die
gemeenskappe aan te spreek. Toekomstige navorsingsvrae wat geformuleer kan
word is die volgende:
Watter tipe maatskaplike hulpbronne is noodsaaldik vir die hantering
van interne migrasie?
Wat is die rol van die maatskaplike werker in die hantering van die
gevolge van interne migrasie?
Kan gemeenskapontwikkelings as hulpmiddel aangewend word om
probleme ten opsigte van interne migrasie te voorkom?
Wat is die rol van die maatskaplike werker in die bestuur van die
onwettige migrant?
Die Direkteur Generaal, mnr J Purcell van die Internasionale Organisasie vir
Migrasie se die volgende en daar word aangehaal:
"The migration challenge for the next decade is to forge long-term strategies that address
current problems and their causes while setting societies on a course to reap the positive
economic and social benefits that migration can offer. Taking up such a challenge requires
both "national" and international commitment to seek practical solutions. At a minimum, it
means recognizing the capacities and limitations of the sending and receiving States as
well as respecting the rights, welfare and aspirations of the migrant themselves"
(Internasionale organisasie vir migrasie, 1994:216).
Hoofstuk 6 109
IfilOCIFSTUK 6
Opsonnuning
6.1 IhIleiding
Emstige kommer heers wereldwyd oor die massamigrasieprobleem. In 1992 het die
Internasionale Bevolkingskonferensie, wat in Amsterdam plaasgevind het en deur
afgevaardiges van meer as 80 lande bygewoon is, die snelle bevolkingsgroei as
emstigste probleem in die wereld geidentifiseer.
As gevolg van oorbevolking is bronne soos werksgeleenthede, behuising en
infrastruktuur skaars en soms reeds uitgeput. lit noop die mense om van een gebied
na 'n ander te migreer.
Migrasie het 'n invloed op die ekonomiese, sosio-kulturele en politieke funksionering
van alle gemeenskappe.
Interne migrasie veroorsaak veral probleme aan die Wesrand en die
. maatskaplikewerk-professie sal veral aandag moet gee aan die maatskaplike
probleme wat hieruit voortvloei.
6.2 Doe. van die oncienoek
Die doelstellings van die ondersoek was om die invloed van interne migrasie op die
maatskaplike funksionering van die inwoners van Mohlakeng, Bekkersdal, Kagiso en
Khutsong te bepaal, asook om sekere beleidsvoorstelle te formuleer.
6.3 IU)oe!witte van die studie
Die doelwitte wat met die studie nagestreef is, was die volgende:
Hoofstuk 6 110
om 'n literatuurondersoek oor sowel migrasie in die algemeen, interne migrasie,
asook die effek van interne migrasie op die maatskaplike funksionering van die
wat woonagtig is in sulke gemeenskappe uit te voer;
om 'n empiriese ondersoek te onderneem om die invloed en gevolge (positief en
negatief) van interne migrasie op die funksionering van vier gemeenskappe aan
die Wesrand, naamlik Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal en Khutsong te bepaal.
Die ondersoek was beperk tot die persone wat dienste lewer in hierdie gebiede en
verder was die fokus op die "ontvang" gemeenskap;
om bestaande instansies/organisasies/programme wat dienste lewer en die aard
van die dienste wat gelewer word te identifiseer; en
om die bestaande beleid te analiseer en beleidsvoorstelle ten opsigte van interne
migrasie te mask.
6.4 Navoirskagsmettodollogie
Hierdie studie kan as 'n verkennend-beskrywende ondersoek beskou word, omdat 'n
deeglike beskrywing van sekere kenmerke van die navorsingspopulasie gegee sal
word, en daar ook uit die bevindinge verdere navorsingsvrae ontwikkel kan word.
Die kwalitatiewe data-insamelingmetodes wat in hierdie studie benut is:
verkennende en beskrywende studie;
'n literatuurstudie;
semi-gestruktueerde onderhoude;
fokusgroepe; en
beleidsanalisering.
Persone in die bestuurskader van die dienslewerende organisasies, naamlik die
plaaslike owerhede, gesondheidsdienste, maatskaplike dienste, bestaansbeveiligheid,
bevelvoerders van die polisiestasies, die bestuur van welsysnsorganisasies in die area,
Hoofstuk 6 111
departement van Arbeid, Binnelandse Sake, en die besture van die "civic"
organisasies is as respondente gebruik. Die navorser het dus gepoog om alle
dienslewerende organisasies by die steekproef to betrek en daar is vir elke organisasie
`n kwota steekproef getrek wat proporsioneel tot die relatiewe grootte van die
populasie is.
6.5 Navorrsingsnsultate
Vanuit die inligting wat verkry is deur die onderhoude, fokusgroepe en
beleidanalisering, is daar gevind dat interne migrasie negatiewe invloede en gevolge
vir die gemeenskappe van Kagiso, Mohlakeng, Bekkersdal en Khutsong inhou. Die
maatskaplike funksionering word beslis gestrem deur die instroming van migrante.
Dit blyk ook duidelik uit die ondersoek dat daar geen eenvormige strategie of
program bestaan om die probleem aan to spreek nie.
Sekere primere resultate kan soos volg weergegee word:
Interne migrasie veroorsaak 'n toename in kriminele aktiwiteite soos byvoorbeeld
huisinbraak, wapensmokkelary, diefstal, geweld, roof en moord.
Daar is ook 'n toename in maatskaplike probleme soos byvoorbeeld
tienerswangerskappe, dwelmiddelmisbruik, morele verval, werkloosheid,
mishandeling, behuisingsnood, pro stitusie en huwelikskonflik.
Interne migrasie het ook 'n negatiewe invloed op sowel die omgewing as die
ekonomie van die betrokke gemeenskappe.
Onderwys word negatief beinvloed deur interne migrasie.
Die gebied se bevolkingsgetalle neem toe en interne migrasie plaas groter druk
op die beperkte hulpbronne.
Hoofstuk 6 112
Interne migrasie het ook 'n negatiewe invloed op die gesondheidsdienstelewering
aan die Wesrand.
Die inhoud en implementering van die bestaande beleid verdien ook aandag.
Verskeie leemtes in die toepassing, maar ook in die wet self is geklentifiseer.
6.6 Aanbevelings
Vanuit die gevolgtrekkings kan die volgende beleidsvoorstelle gemaak word;
die herformulering van die bestaande beleid en die implementering daarvan;
toepaslike en betroubare statistiese gegewens moet bekom word;
programme moet ontwikkel word om die gemeenskappe behulpsaam to wees in
die bestuur van die massa migrante;
'n vorm van instromingsbeheer moet geimplementeer word;
die land van oorsprong moet by ontwikkelingsprogramme betrek word;
migrante moet op so 'n wyse bestuur word dat dit tot voordeel van die land kan
wees;
alle rolspelers moet in 'n span saamwerk in die ontwikkeling van strategied;
viii.beter kontrole moet toegepas word by die grense van Suid-Afrika;
'n beter stelsel van bestuur in die plakkerskampe;
'n beloning moet aan die migrant betaal word as by na sy land van oorsprong
terugkeer; en
Hoofstuk 6 113
xi. verkillende rolle wat deur die maatskaplike werker vertolk kan word moet
geidentifiseer word.
6.7 Samevattrung
Die navorser hoop hierdie studie sal dien as motivering vir ander navorsers deur die
aanbevelings to aanvaar en dit as 'n uitdaging sal beskou vir verdere navorsing.
Toekomstige navorsingsvrae wat geformuleer kan word is die volgende:
Wat is die rol van die maatskaplike werker in die hantering van die gevolge van
interne migrasie?
Water tipe gemeenskapsontwikkelings-intervensiemodelle kan ontwikkel word
om die probleme van migrasie aantespreek?
Wat is die rol van die maatskaplike werker in die bestuur van die onwettige
migrant?
114
C3Palni3©EIVZ
Adirondack, S. Just about Managing. 1992 London Voluntary Service Council:
London: Spider Web.
Africa Insight Migration in Southern Africa, a 1994 Comparative Perspective. Africa Insight
(24:1).
Africa Insight Rapid Population Growth, 1995 Effects on the Social Infrastructure of
SA. Africa Insight (25:1).
Arkava, MC en Lane, T.A. eginning Social Work Research. 1983 Boston: Allyn en Bacon.
Baje, V. Splitting at the Seams by 2000. Pretoria 1990
News, 4 July 1990.
Bailey, K.D. Methods of Social Research. 1987
New York: Free Press.
Becker, C.M., Hamer, A.M. Beyond Urban Bias in Africa. Morrison, A.R. Urbanization in an Era of Structural
1994 Adjustment. N.H.: Heinemann Portsmouth
Cilliers, S.P. en Groenewald, C.J. Urban Growth in South Africa, 1982
1936-2000, a Demographic Overview. University of Stellenbosch.
Compton, B.R. en Galaway, B. Social Work Processes. 1989
Belmont: Wadsworth Publishing Company.
115
Cozby, P.C. Methods in mehavioral Research.
1985 3rd Edition. London: Mayfield Publishing Co.
Crankshaw, 0. A Simple Questionnaire Survey 1 Oktober 1993
Method for Studying Migration South Africa Sociological Review (6:1).
Cross, C. People on the move : Migration
1992 Streams in the 1131FR. Indicator South Africa (6:1).
Davie, M.R. World Emmigration.
1949
New York: MacMillan Co.
De Koker, D. Persepsies van die missie, doellstellings
1992 en dienste van die Christelike Maatskaplike .11ad Ongepubliseerde M.A-skripsie, Johannesburg: RAU
Ferreira, M. en Puth, G. 1988
Fokusgroeponderhoudsvoering, IhReiding tot kwallitatiewe metode Pretoria: Raad vir geesteswetenskaplike navorsing.
Greenbaum, T.L. The Practical Handbook and 1988 Guide to Focus Group Research.
Massachusetts: DC Heath and Co.
Grinnell, R.M. Social Work Research and 1993 Evaluation.
Illinois: Peacock Publishers
Heer, D.M. en Grigsby, J.S. Society and Population. 1992
New Jersey - Simmon and Schuster company
116
Herbert, M. Planning a research project 1993 A guide Tor practitioners and trainees
in the helping professions. London: Biddies Limited, Guildford and King's Lynn
Indicator SA Push/Pull Dynamic. Rural Poverty and 1989 Urban Migration.
Indicator SA (6:1).
Indicator SA
Case Study of Shantytown. 1992
Down Kennedy Road (9:3).
Indicator SA Who Goes There - IDlpegalls in 1995 South Africa.
Indicator SA. (12:3).
International Organisation for Enternationall Response on Migration Migration Trafficking in Migration -
1994 Seminar report International Migration. Quarterly Review (5:4).
International Organisation for Migration
August 1995
Jackson, J.A. 1969
Regional mureau TOT Africa and the Middle East.
Migration - Editorial Introduction Cambridge: University Press.
Jansson, B.S. Social Welfare Policy from Theory to
1990 Policy Practice. Belmont, California: Wadsworth Publishing Company.
Johnson, C.C. Social Work Practice -
1986 Generalist Approach. 2de Uitgawe, Boston: Allyn en Bacon.
117
Kok, P.C. 1985
evolltdngsverspreiding : Corsig enn Evahnasie van Teoretiese
pines Stn ategie enn eileidsinstranmente.
Pretoria Raad vir geesteswetenskaplike navorsing.
Konsepwitskrif vir Maatskaplike Welsyn.
November 1995
Leedy, P.D. 1993
Marshall, C. en Rossman, G.B.
Pretoria: Staatsdrukker Vol. 368, No. 16943.
Practice Research, ?Ilannnning and Design, IFith Edition. USA: Macmillan Publishing Company.
Designing Qualitative Research 1995 London: Sage Publication.
Minnaar, A. en Haugh, M. 1995
Mills, G. 1994
Morgan, D.L. 1990
Morgan, D.O. en Spanish, M.T. 1984
Megalls in South Africa: Scope Extent and Impact. IOM-Konferensie, Pretoria.
Leaky m orders Major Worry. Star Desember 1994.
!):
IFocuns Groups as Qualitative esearch.
California: Sage Publications Inc.
IFocuns Groups : A New Tool of Qualitative Research and Qualitative Sociology. California: Sage Publications Inc.
Mostert, W.P., Oosthuizen, J.S. en Hofineyr, B.E.
1994 fr, Dennografie: Die Randle van Mensllike
evolkings. Pretoria: Raad vir geesteswetenskaplike navorsing.
118
Mouton, J. en Marais, H.C. 1990
Politikon Junie 1993
Raubenheimer, L.P. 1987
asiese Ibegrippe: Metodollogie van die Geesteswetensliunppe. Pretoria: Raad vir geesteswetenskaplike navorsing.
Population and Migration in Southern Africa in the 1990's. Politikon (20:1).
Demograllese Patroune, Die SuM Afrikaanse situasie. Stellenbosch: Universiteits uitgawes en Boekhandelaars.
Readings in Population Research
Reading in Population Research Methodology Methodology (4).
1995
Reitzes, M. Divided on "Demon" }Immigration 1995 policy since the election
Pretoria: Human sciences research council.
Rubin, A. en Babbie, E. Research Metlhiods for Social Work, 1993
Second Edition, California: Brooks/Cole Publishing Company.
Schaefer, T. en Lamm, P. Sociology , New York: McGraw Hill Inc. 1992
Schulte, D. Spotlight on South Africa's Migration 1993
Issue; Policy review: RSA.
Sentrale Statitiekdiens Toerisme en Migrasie. 1993 Pretoria: Staatsdrukker.
Shryock. H.S. en Siegel, J. 1972
The Methods and Materials of Demography. Washington DC vs Bureau of Census in Spatial Mobility and Migration Research.
119
Skeldon, R. Population Mobility in Developing 1977 Countries: A Reinterpretation,
London: Belhaven Press.
Simmie, J.M. The Sociology of Internal Migration, 1972 Center for Environmental Studies
London: Free press.
Simmons, A.B. Migration and Rural Development, 1984 Conceptual Approaches, Research
Findings and Policy Issues, Report on the Proceedings of the Expert Group on Population Distribution, Migration and Development. New York.
Simmons, A.B. A Review and Evaluation of 1995 Attempts to Constrain Migration to
Selected Urban Centres and Regions. Longman.
Skidmore, R.A. Thackeray, M.G. Introduction to Social Work, en Farley University of Utah Pretence Hall
1994 New Jersey: Prentice Hall Englewood Cliffs.
Smit, P.J. en Cronje, G.J. Management Principles. 1992 Johannesburg: Juta & Co. Limited.
Sperber, F.S. Rural Income, Welfare and 1987 Migration, a Study of Three
Ciskean Villages: University of Cape Town.
120
Strauss, A.L. Qualitative Analysis for Social
1987 Scientists. Cambridge UK: Cambridge University Press.
Strauss, A.L. en Corbin, J. 1990
asks of Qualitative Research, Grounded Theory Procedures and Techniques. Newbury Park: CA Sage.
Templeton, J.F. Focus Groups: A Guide for Marketing 1987 and Advertising Proffesionalls
Chicago: Proby Publishing Company.
Tripodi, T. Evalluatitive Research for Social 1985 Workers.
Englewood Cliffs: Pretence Hill.
Todaro, M.P. Economic Devellopment in the Third 1990 World.
4de Uitgawe. New York: Longman.
Universal Dictionary Gepubliseer Deur Readers Digest Ass. 1988
New York: Readers Digest Ass..
United Nations Review and Approval of World 1986 Population - Plan of Action,
Report. UN. New York.
United Nations Review a% d Approval of World 1996 Fopuation - Plan of Action Report.
UN. New York.
Verklarende Handwoordeboek
Johannesburg: Perskor Boekbindery van die Afrikaanse Taal
1987
Wet op Vreemdelinge-beheer Kantoor van die Staatspresident. 1991 (96 van 1991): Kaapstad.
121
Witskrif oor Verstedeliking Munisipalle en Openhare 1987 Dienste, Plaaslike Bestuur. Pretoria.
Yankey, D. Demography: The Study off 1985 Human Population.
New York: St Martin's Press.
Zopf, P.E. Population: An lint•odluction to ' 1984 Sociall Demography.
Palo Alto, California: Mayfield Publishing Company.
YLAE A
122
r.
OifiderholuidsketRunlie: IFollcusgrroepbesprredngs
Bekendstelling van die onderwerp en motivering vir die studie. Verduideliking
dat die navorser as objektiewe buitestaander die studie ondemeem het en nie as
lid van 'n politieke party of as deel van die wetgewer nie.
Verneem wat die invloed van interne migrasie is op:
Behuisingsnood/infrastruktuur
Maatskaplikewerk-dienslewering
Gesondheidsdienste
Pensioene
Veiligheid en sekuriteit
Onderwys
Mannekrag
Instromingsbeheer
Vrywillige organisasie en dienslewering.
Verneem wat die gevolge van interne migrasie is op die maatskaplike
funksionering van die inwoners in die geidentifiseerde area.
Watter instansies, organisasies, en programme bestaan om die inwoners van hulp
te wees om die gevolge te hanteer.
Water leemtes bestaan daar in die beleid by die aanspreek van hierdie
"probleem".
Aanbevelings.
Afsluiting van die groepbespreking.
YLA1E
123
IL IL
thaiderrhoundskedlide vir die lei van die semi-gestrunktureerde onderinoluide
Baie dankie vir u bereidwilligheid om deel to neem aan hierdie navorsing wat handel oor
die invloede en gevolge wat interne migrasie het op die maatskaplike funksionering van
die inwoners aan die Wesrand (Gauteng Provinsie).
Hierdie onderhoud maak deel uit van verskillende navorsingsmetodes wat deur die
navorser benut word.
Is u bekend met die term interne migrasie?
Vanuit u perspektief het interne migrasie enige invloed op:
Behuising
Infrastruktuur
Maatskaplike probleme byvoorbeeld:
armoede
werkloosheid
mishandeling/verwaarlosing
pro stitusie
enige ander
Gesondheidsdienste
Pensioene
Veiligheid en sekuriteit
Onderwys
Mannekrag
Instromingsbeheermaatreels
Vrywillige organisasies, byvoorbeeld hulle hulpbronne
124
3. Na u mening, wat is die gevolge van interne migrasie op:
Behuising
Infrastruktuur
Maatskaplike dienslewering
Gesondheidsdienste
Pensioene
Veiligheid en sekuriteit
Onderwys
Mannekrag
Instromingsbeheer
0 Hulpbronne
Bestaan daar enige programme binne u organisasie, wat die inwoner behulpsaam
kan wees om die gevolge van interne migrasie te hanteer?
Weet u van enige organisasie of instansie wat behulpsaam kan wees om die
probleem te hanteer?
Volgens u, wat is die grootste leemtes, in die beleid, by die aanspreek van interne
migrasie aan die Wesrand?
Moontlike aanbevelings.