Ewangelicka parafia w Nekielce w XIX i XX wieku

Chronologia

• Nekielskie Olędry w Rzeczpospolitej Obojga Narodów (do 1793 r.)

• Nekla Hauland w Prusach (1793-1806, 1815-1919)

• Nekielka w Rzeczpospolitej Polskiej (1919-1939)

• Nekla Hauland w Kraju Warty (1939-1945)• Nekielka po II wojnie światowej

W parafii wrzesińskiej

• 1754 – dom modlitw (kaplica) w Nekielskich Olędrach

• 1779 i 1799 – decyzje o przyłączeniu do parafii ewangelickiej (luterańskiej) we Wrześni

• Nabożeństwa co trzy miesiące (pastor Friedrich Wilhelm Vogel)

Staroluteranie

• 1817: unia luteranizmu i kalwinizmu – powstanie Kościoła Ewangelicko-Unijnego w Prusach

• 1830: secesja zwolenników „czystego” luteranizmu

• 1845: uznanie przez państwo samodzielnego Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego (staroluterańskiego)

Parafia Nekla Hauland

• Staroluteranie w Nekli Hauland (aresztowanie kaznodziei Ludwiga Wagnera w 1842 r.)

• Emigracja do Australii (1846)

• Powołanie stałego duszpasterza w 1853 r.

• Utworzenie parafii Nekla Hauland z filiałem w Barczyźnie w 1857 r.

Pierwszy duszpasterz

• Ludolf Theobald Raimund GESSNER (Geßner)• Ur. 1821 w Głogowie• Studia we Wrocławiu 1839-1842• Nauczyciel na Śląsku i Pomorzu• 1853 – administrator parafii Nekla Hauland• 1855 – ślub z Henriettą Grams• 1857 – proboszcz parafii Nekla Hauland• 1883 – śmierć w Nekielce

Cmentarz w Nekielce

Nowy kościół (1884)

Konsystorz Królewski w Poznaniu

(po prawej Max Reichard)

Duszpasterze 1883-1921

• 1883-1886 Wilhelm SCHWENZER (proboszcz w Kostrzynie)

• 1887-1888 Wilhelm Hugo BERNIM

(wikary Paul SCHMIDT)

• 1888-1921 Franz ROEPER

Ostatni proboszcz

• Franz ROEPER (Röper)• Ur. 1856 w Genthin (Brandenburgia)• Studia w Berlinie, Strasburgu i

Greifswaldzie• Wikariat w Szlichtyngowej 1887-1888• Ordynacja w Poznaniu i probostwo w

Nekielce 1888• Ślub w Müllrose z Johanną Marthą Juntke

1889

Nekielska „Syberia”

• Narastanie różnic wewnątrz parafii – konflikt Nekla – Nekielka

• Budowa nowej szkoły z kaplicą w Barczyźnie (1897)

• Izolacja pastora Roepera• Próba przeniesienia głównego ośrodka parafii

do Nekli:- likwidacja filiału w Barczyźnie 1911- zakup gruntu pod budowę kościoła i domu parafialnego w Nekli 1913

Superintendent Johannes Staemmler (1860-1947)

Nekielska parafia w II RP

• 1921 – wyjazd Franza Roepera do Rzeszy (zm. 1944)

• Emigracja parafian – spadek liczebności z 900 do 500 osób

• Brak stałego duszpasterza – 1924-1937 administracji parafii przez pastora Martina Holtza z Czerniejewa

• Nabożeństwa w Nekli w gospodzie i nowej szkole

Superintendent Arthur Rhode (1868-1967)

Ostatnie lata parafii

• 1940 – przesiedlenie mieszkańców Nekielki do okolicznych wsi

• Konfiskata szkoły w Nekli

• Próby zorganizowania nabożeństw i nauczania religii w Nekli

• Ostatni duszpasterze:

- Heinz Koch z Kostrzyna (do 1942)

- Gustav Kohls z Czerniejewa