ĠÇERĠK YÖNETĠM

SĠSTEMĠ

ÜNĠTE

5

JOOMLA ! YÖNETĠMĠ

ĠÇĠNDEKĠLER

5.0. JOOMLA YÖNETĠMĠ

5.1. Görünüm yönetimi

5.2. Ġçerik yönetimi

5.3. Sistem yönetimi

HEDEFLER

Bu üniteyi çalıĢtıktan sonra;

Joomla görünüm panelini kullanarak web sitesinin

görünümünü ayarlayabileceksiniz,

Joomla içerik panelini kullanarak site içeriklerini

düzenleyebileceksiniz,

Joomla sistem panelini kullanarak kayıtlı kullanıcıları

yönetebileceksiniz.

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

2

5.0. JOOMLA YÖNETĠMĠ

Joomla! Kullanmanın en güzel yanlarından biri, CMS’lerin sunduğu site yönetimi

kolaylıklarından faydalanabilmektir. Hemen hemen tüm site yönetimi fonksiyonlarına web

tarayıcınız üzerinden ulaĢabilir, içeriğinizi ve sistem yapılandırmasını rahatlıkla

değiĢtirebilirsiniz.

Joomla!’nin yönetimi arabirimi, her sorumluluk alanına farklı bir bölümden

ulaĢabileceğiniz Ģekilde tasarlanmıĢtır. Örneğin tema yöneticisini kullanarak tüm

Ģablonlarınızı yapılandırabilir, Kullanıcı yöneticisini kullanarak yeni hesaplar açabilir veya

hesapları yönetebilirsiniz. Joomla! yöneticileri kabaca üç kategoriye ayrılabilir: görünüm

yönetimi, içerik yönetimi ve sistem yönetimi.

5.1. Görünüm yönetimi

Joomla! Sitenizin görünümünü belirleyen birkaç faktör vardır. Bunlardan en önemlisi,

sitenizin tasarımını belirleyen Ģablondur. ġablon seçimi sitenizin tüm sayfalarının

grafiklerini, renk Ģemasını ve yazı tiplerini belirler. Bu yüzden ġablon Yöneticisi sitenizin

görünümünün büyük kısmını kontrol eder. ġablon seçimine ek olarak, seçilen dil de

sitenizin görünümünde önemli rol oylar. Latin harflerini kullanan dilleri seçtiğinizde

sitenizin görünümünde ciddi bir değiĢiklik olmayabilir ama Çince gibi sağdan sola yazılan

bir dille site yaparsanız sitenizin görünümü ciddi biçimde değiĢir.

5.1.1. Tema Yöneticisi: Eklentiler > Tema Yöneticisi yolundan ulaĢabileceğiniz Tema

Yöneticisi, hem sitenizin varsayılan Ģablonunu seçmenizi hem de Ģablonunuzun indeks

dosyasını ve stil dosyasını düzenlemenizi sağlar. Farenizi bir Ģablonun üzerine götürerek o

Ģablonun ön izlemesini görebilirsiniz. Bir Ģablonun adına tıklarsanız o Ģablonun

yapılandırma sayfası açılır. Bu sayfada Ģablonun isim ve kısa açıklamasını görebilir, sağ

taraftan Ģablonun ayarlanabilir özelliklerini değiĢtirebilirsiniz. Varsayılan olmayan bir

Ģablonun düzenleme ekranına iĢ girerseniz Menü Atama bölümünü kullanarak o Ģablonu

istediğiniz menü öğelerine atayabilirsiniz (birden fazla menü öğesini seçmek için Ctrl

tuĢuna basılı tutun). Bu durumda sitenizin ana sayfası ve Ģablon atanmamıĢ sayfalarında

varsayılan Ģablonunuz görünürken özel Ģablon atadığınız menü öğelerine tıklandığında

sayfanızın tasarımı değiĢir ve seçtiğiniz diğer Ģablon görünür. Bu sayede sitenizin değiĢik

bölümleri için farklı tasarımlar uygulayabilirsiniz.

Sağ üstteki HTML Düzenle düğmesine tıkladığınızda sizi basit bir metin editörü karĢılar.

Bu editörü kullanarak Ģablonunuzun HTML kodlarında düzenlemeler yapabilir, böylece

tasarımınızda küçük değiĢiklikler yapabilirsiniz. Örneğin indirdiğiniz Ġngilizce bir Ģablonu

TürkçeleĢtirmek için bu yöntem kullanılabilir, ancak Ģablon içinde PHP kodlarını

silmemeye ve bilmediğiniz noktalara dokunmamaya dikkat edin.

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

3

ġekil 5.1:Tema Yöneticisi bir Ģablon seçmenizi ve Ģablonu düzenlemenizi sağlar.

5.1.2. Dil Yöneticisi: Eklentiler > Dil yöneticisi yolundan ulaĢabileceğiniz Dil Yöneticisi,

Joomla!’nızda yüklü bulunan dilleri yönetmenizi sağlar. Joomla! 40’ın üzerinde dil için

arabirim desteği sunmaktadır. Joomla!’nın Türkçe desteği Ümit Kenan Gönüllü tarafından

geliĢtirilmekte ve www.joomlatr.org adresinde yayımlanmaktadır.

Joomla! için geliĢtirilmiĢ en popüler bileĢenlerden biri olan Joom!Fish

(www.joomfish. net) bileĢeni de çok dilli içeriğinizi yönetmenizi sağlamaktadır. Eğer çok

dilli bir site yapmak niyetindeyseniz Joom! Fish bileĢenini kullanabilirsiniz. Bu bileĢen,

manuel çeviri olanağının yanı sıra dinamik olarak oluĢturulan içeriğin tüm dillerdeki

versiyonlarını tek bir veri tabanında tutmanızı sağlar. Böylece ziyaretçileriniz tek bir

tıklamayla sitenizin dilini değiĢtirebilir, sayfaları kendi dillerinde göre bilirler (Elbette

çevirileri sizin önceden girmeniz kaydıyla).

Joomla!’nın Türkçe sürümünü kurduysanız Dil yöneticisinde Türkçe ve Ġngilizce

seçeneklerini görebilirsiniz. Yeni dillerse Dil yöneticisinden değil, Eklentiler > Kur/ Kaldır

menüsünden yüklenir. Joomla! Ġçin dil paketlerini http://joomlacode.org/gf/

project/jtranslation/frs/ adresinden indirebilirsiniz. Dil Yöneticisindeki Site ve Yönetici

linklerini kullanarak siteniz ve yönetim paneli için ayrı ayrı diller belirleyebilirsiniz. Ayrıca

bir makale eklerken geliĢmiĢ özelliklerden dil ayarını değiĢtirerek o içeriğin sadece ilgili

dilde görünmesini sağlayabilirsiniz.

ġekil 5.2: Dil Yöneticisiyle sitenizin kendisi ve yönetim paneli için ayrı dil seçenekleri

belirleyebilirsiniz.

http://www.joomfish/http://joomlacode.org/gf/

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

4

5.2. Ġçerik yönetimi

Ġçerik yönetimi, Joomla! yöneticisi olarak yapacağınız en önemli iĢlerden biridir. Site

yöneticisinin bölümleri, kategorileri, makaleleri ve medyaları yönetmesi ve zaman zaman

yenilerini eklemesi gerekir. Ġçerik yönetimi Joomla!’da yapılacak en önemli iĢ olduğu için

Joomla!’nın 1.7 sürümü bu konuda oldukça geliĢtirilmiĢtir.

5.2.1. Ġçerik Yöneticisi: Ġçerik Yöneticisini bir önceki ünitede detaylı olarak ele almıĢ ve

kategorize edilmiĢ ya da edilmemiĢ içerikleri nasıl sitenize ekleyeceğinizi göstermiĢtik.

Ġncelemediğimiz tek fonksiyonsa arĢivleme fonksiyonuydu. Bütün büyük siteler bir süre

sonra çok fazla makalenin oluĢturduğu karmaĢadan muzdarip olurlar. Artık ihtiyaç

duymadığınız, ama bir süre sonra ihtiyacınız olabilecek ya da silmek istemediğiniz

makaleleriniz varsa onları ArĢiv Yöneticisi’ne gönderebilirsiniz. Bunun için makalelerin

sonundaki seçim kutusunu iĢaretleyip ArĢiv düğmesine tıklamanız yeterlidir. ArĢivlenen

öğeler sitede görünmez ve arama sonuçlarında çıkmazlar. Bu makalelere bir gün yeniden

ihtiyacınız olursa öğeleri iĢaretleyip ArĢivden Çıkar düğmesine tıklayabilirsiniz.

ġekil 5.3: Ġçerik Yöneticisi sistemdeki yayımlanmıĢ veya yayımlanmamıĢ tüm makaleleri

görüntüler.

ġekil 5.4: Düzenle düğmesiyle makalelerin genel ayarlarını değiĢtirebilirsiniz.

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

5

5.2.2. Bölüm ve Kategori Yöneticileri:

Bölüm Yöneticisi ve Kategori Yöneticisi’ni geçen bölümde incelediğimiz için bu bölümde

tekrar ele almayacağız. Bu yöneticilerin, makalelerin depolanacağı bölüm ve kategorileri

oluĢturmak için kullanıldığı belirterek bir sonraki yöneticiye geçiyoruz.

ġekil 5.5: SeçilmiĢ Ġçerikler sekmesiyle ana sayfada bulunan içerikleri değiĢtirebilirsiniz.

5.2.3. SeçilmiĢ Ġçerikler Yöneticisi: “Ön sayfa” sitenizin ana sayfasıdır ve herhangi bir

bölüm ya da kategoriden içerik ya da kategorize edilmemiĢ içerik ön sayfada gösterilebilir.

Bu nedenle ön sayfanın kendine has bir yöneticisi vardır. Ġçerik > SeçilmiĢ içerikler

Yöneticisi yolundan ulaĢabileceğiniz SeçilmiĢ Yöneticisi, Makale Yöneticisi’yle aynı

Ģekilde çalıĢır; makalelerin yayımlanmasına, yayından kaldırılmasına, sıralanmasına ve

arĢivlenmesine olanak tanır. SeçilmiĢ Ġçerik Yöneticisi’ni Ġçerik Yöneticisi’nin filtre

özelliği gibi çalıĢan ve sadece ön sayfadaki makaleleri düzenleyebileceğiniz bir yönetici

olarak düĢünebilirsiniz.

ġekil 5.6: Medya Yöneticisi düğmesiyle medya ve banner ayarlarını değiĢtirebilirsiniz.

5.2.4. Medya Yöneticisi: Medya Yöneticisi her türlü medyayı (sesler ve videolar da dâhil

olmak üzere) yönetebilmesine rağmen Joomla! sahipleri genellikle Medya Yöneticisini

resimlerini yönetmek için kullanırlar. Ortam Yöneticisi’ne pek çok dosya formatını

yükleyebilirsiniz. Yükleyebileceğiniz bazı dosya uzantıları Ģunlardır: .bmp, .csv, .doc, .epg,

.gif, .ico, .jpg, .odg, .odp, .ods, .odt, .pdf, .png, .ppt, .swf, .txt, .xcf, ve .xls. Yüklenebilecek

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

6

uzantılar, Genel Yapılandırmanın Sistem sekmesindeki Ġzin Verilen Uzantılar alanından

değiĢtirilebilir. Varsayılan olarak yeni yüklediğiniz dosyalar images klasörüne yüklenir.

Linux tabanlı bir sunucuda resim klasörünün yolu genellikle /home/kullanıcı/public_

html/images/ gibi bir yol olur. Makalelere eklenen resimlerse genellikle stories alt

klasöründe saklanır. Medya Yöneticisinde klasör yolunun sağ tarafındaki boĢluğa yeni bir

klasör ismi yazıp Klasör OluĢtur düğmesine tıklayarak yeni bir klasör oluĢturabilirsiniz.

Dosya Yükle bölümünü kullanarak sisteme yüklediğiniz dosyaların tümünü makalelerinize

ekleyebilirsiniz. Bunun için makale düzenleme kutusunun altındaki Resim düğmesini

kullanabilirsiniz. Resmin siteniz üzerindeki konumu makaleye otomatik olarak

eklenecektir.

5.2.5. Çöp Kutusu Yöneticisi: Tıpkı Windows gibi masaüstü iĢletim sistemlerinde olduğu

gibi, Joomla!’da da silinen bir dosya anında sistemden silinmez. Bir öğeyi sildiğinizde o

öğe aslında çöp kutusuna gönderilir. Ġçerik > Makale Çöp Kutusu komutuyla

eriĢebileceğiniz çöp kutusu yöneticisin den öğeleri kalıcı olarak silebilir ya da öğeleri

silinmeden önceki konumlarına geri döndürebilirsiniz. Sık sık makale siliyorsanız çöp

kutusunu zaman zaman boĢaltmanız faydalı olacaktır.

5.3. Sistem yönetimi

Diğer yöneticilere kıyasla sistem yönetimiyle ilgili ayarların sayısı daha fazladır. Bir

Joomla! sitesi on binlerce ziyaretçi için bilgi kaynağı olabilir, ama bunun için sitenin

yapılandırmasının doğru Ģekilde yapılması gerekir.

5.3.1. Denetim Masası: Denetim Masası (Kontrol Paneli) yöneticinin en sık kullanılan

yönetim araçlarına ulaĢabileceği merkezi bir paneldir. Bu sayfaya yönetici arabiriminin ana

sayfası diyebiliriz. Denetim Masası’ndaki (ve yönetim arabirimindeki pek çok sayfadaki)

Ön izleme linki sitenizin ana sayfasına ulaĢmanızı sağlayan bir kısayoldur. Sayfanın sağ

tarafındaki hoĢ geldiniz mesajında Joomla! ile ilgili kısa bilgiler ve bu mesajı nasıl

silebileceğiniz anlatılmaktadır. Yönetici paneline girdikten sonra bu mesajı silerek yer

kazanabilirsiniz. HoĢ geldiniz panelinin hemen altındaki yönetici panellerini kullanarak

oturum açmıĢ kullanıcılar, sitenizin en popüler makaleleri, yeni eklenen makaleler ve genel

menü istatistikleri gibi bilgilere ulaĢabilirsiniz.

5.3.2. Genel Yapılandırma: Site menüsündeki Genel Yapılandırma seçeneğiyle

ulaĢabileceğiniz Genel Yapılandırma Yöneticisi sitenizin genel ayarlarını barındırır. Bu

ayarlar, sitenizin meta verilerinden FTP giriĢ bilgilerine kadar her Ģeyi ayarlamanızı sağlar.

Genel yapılandırma üç bölüme ayrılmıĢtır: Site, Sistem ve Sunucu. Bu sekmelere Genel

Yapılandırma baĢlığının hemen altındaki linklerden ulaĢabilirsiniz. Genel Yapılandırmaya

girdiğinizde varsayılan olarak site ayarları karĢınıza gelir.

5.3.3. Site ayarları: Site ekranı, ilk kurulum sırasında ayarlamıĢ olduğunuz bazı

seçenekleri içerir. Bu ayarlar dıĢında üstveri (meta) ayarları, arama motoru uyumluluğu

(SEO) ayarları ve besleme (feed) ayarları bulunmaktadır. Site ayarları ekranınızı kullanarak

sitenizi geçici olarak ziyaretçilere kapatabilir ve ziyaretçilerinize gösterilecek mesajı

ayarlayabilirsiniz. Sitenizde bakım veya sürüm güncellemesi yaparken bu seçeneği

kullanmanız faydalı olacaktır. Daha faydalı ayarlardan biriyse Arama Motoru Uyumluluğu

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

7

Ayarları çerçevesinde bulunmakta. Buradaki Arama Motoru Dostu Bağlantılar ayarını Evet

yaparsanız, sitenizde bir sayfaya girildiğinde görünen adres http://www.joomla.org/index.

php?option=com_content&view=categor y&id=33&Itemid=53 gibi karmaĢık bir adres

değil de http://www.joomla.org/content/ view/12/26/ gibi daha anlaĢılır ve hoĢ görünümlü

sanal bir adresle değiĢtirilecektir. ÇeĢitli parametreler içeren ilk adres, bazı arama motorları

tarafından doğru Ģekilde tanınıp indekslenemeyebilir, bu nedenle arama motoru dostu

bağlantıları kullanmanızda her zaman fayda vardır. Eğer sunucunuzda Apache adlı web

sunucusu kullanılıyorsa (hosting sağlayıcınızdan öğrenebilirsiniz) “Apache mod_ rewrite’ı

Kullan” seçeneğini de etkinleĢtirerek performans artıĢı sağlayabilirsiniz, ancak bu ayarı

değiĢtirmeden önce FTP’ye bağlanıp htaccess.txt dosyasının adını .htaccess olarak

değiĢtirmeyi unutmayın!

5.3.4. Sistem ayarları: Sistem yapılandırması ekranı sistemin kendisini etkileyen ayarları

barındırır. Buradaki ayarların pek çoğu sitenizin performansını etkiler. Sistem ayarlarının

birçoğunun ne iĢe yaradığı isimlerinden ve üzerine gelindiğinde beliren açıklamalardan

anlaĢılabilir. Hata Ayıklama Ayarları’nı açarsanız sisteminizde herhangi bir hata

oluĢtuğunda bunu sayfanın en altında görebilirsiniz. Genel kullanıma açık sitelerde bu

ayarların açılması tavsiye edilmez. Ön Bellek Ayarları, sitenizin veritabanından belli bir

süre boyunca veri çekmeyerek iĢlem gücünü ve performansını arttırmayı sağlar. Son 15

dakika (ya da sizin ayarladığınız süre) içinde oluĢturulan bir sayfa yeni bir kullanıcı

tarafından tekrar talep edilirse, o sayfanın ön bellekteki kopyası okunur ve ziyaretçiye

verilir. Ön bellek ayarını kullanarak, çok ziyaretçi alan bir siteniz varsa sitenizin

performansını bir miktar artırabilirsiniz. Ön bellek ayarını etkinleĢtirirseniz public_html

klasörünün altındaki cache klasörünü, FTP programınızı kullanarak CHMOD 777 olarak

ayarlamayı unutmayın.

5.3.5. Sunucu ayarları: Genel yapılandırmanın son sekmesi Joomla! sunucunuzun

ayarlarını yapılandırmanıza olanak tanır. Buradaki en kullanıĢlı seçeneklerden biri, PHP

sunucunuz GZIP sayfa sıkıĢtırmasına izin veriyorsa bu özelliği etkinleĢtirebilmenizdir. Bu

özelliğin aktif olup olmadığını Joomla! kurulumu sırasında görebilirsiniz. GZIP fonksiyonu

ziyaretçi tarafından istenen sayfayı otomatik olarak sıkıĢtırır ve ziyaretçinin tarayıcısına

sıkıĢtırılmıĢ sayfayı gönderir, ziyaretçinin tarayıcısı da sıkıĢtırılmıĢ sayfayı otomatik olarak

açar ve böylece sayfanın yüklenmesinde küçük bir hız artıĢı sağlanmıĢ olur. Günümüzün

modern tarayıcılarının hepsi GZIP sıkıĢtırmasını desteklemektedir. Sitenizden e-posta

gönderilmesini (örneğin üyelik onay mesajları) sağlamak için posta ayarlarını

yapılandırmanız gerekir. Çoğu sunucu PHP Posta (Mail) fonksiyonunu desteklediği için bu

bölüme yöneticinin e-posta adresini girmek dıĢında yapmanız gereken bir değiĢiklik yoktur.

Siteniz varsayılan ayarlarla e-posta gönderemiyorsa hosting sağlayıcınızdan Posta Yazılımı

Yolu’nu öğrenmeniz veya sağlayıcınız Send mail fonksiyonunu desteklemiyorsa

SMTP ayarlarını yapmanız gerekebilir.

5.3.6. Kullanıcı Yöneticisi: Kullanıcı Yöneticisi, yöneticilerin her bir hesaba yetki

vermesini ya da yetkilerini düzenlemesini sağlar. Joomla! birden fazla kullanıcı tarafından

yönetilebilecek bir sistem olarak tasarlandığı için bu gibi yetkilendirme iĢlerini Kullanıcı

Yöneticisinden rahatlıkla yapabilirsiniz. Yöneticiler Kullanıcı Yöneticisini kullanarak

sitelerine kaydolmuĢ her kullanıcının, adını, kullanıcı adını ya da Ģifresini elle

http://www.joomla.org/indexhttp://www.joomla.org/content/

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

8

değiĢtirebilirler. Ayrıca Kullanıcıyı Engelle ayarını kullanarak o kullanıcının sitedeki

fonksiyonları kullanabilmesini engelleyebilirler. Ayrıca Kullanıcı Yöneticisi’ni kullanarak

elle kullanıcı/yönetici hesabı açabilirler.

ġekil 5.7:Menü yönetici ekran görünümü

5.3.7. Menü Yöneticisi: Joomla!’da menüler masaüstü kullanıcı arabirimlerinde olduğu

gibi basit açılır menülerden ibaret değildir; Joomla! menüleri kullanıcı arabiriminin ta

kendisidir denebilir. Genel olarak, Joomla! Sisteminiz üzerinden eriĢilebilecek her öğenin

bir menüye bağlanması gerekir. Bu bakımdan Menü Yöneticisi, Makale yöneticisiyle

birlikte Joomla! Sisteminin çekirdeğini oluĢturur diyebiliriz. Menü Yöneticisini kullanarak

sitenizin içeriğini doğru Ģekilde menülere dağıtmanız çok önemlidir, zira ziyaretçinin

ulaĢamadığı bir içerik onlar için yok demektir. Menüleri nasıl düzenleyeceğinizi ve bölüm

ya da kategoriler için nasıl menü öğeleri oluĢturacağınızı geçen bölümde görmüĢtük. Menü

Yöneticisindeki her menü, o menünün en üst seviyesini ifade eder. Menüler de bölümler ya

da kategoriler gibidir; içinde kendilerine bağlı menü öğelerini bulundururlar. Bir menüdeki

öğeleri ulaĢmak için Menü Yöneticisinde o menünün yanındaki Menü Öğeleri simgesine

tıklayın. Menü Öğesi yöneticisini kullanarak varsayılan menü öğesini belirleyebilir, öğeleri

yayımlayabilir ya da yayından kaldırabilir, Sırala sütununu kullanarak

öğelerin sıralamasını değiĢtirebilirsiniz. Joomla!’nın güzel yanlarından biri, o anda

kullanmak istemediğiniz ama sonradan ihtiyaç duyabileceğiniz öğeleri silmek yerine

yayından kaldırmanızın yeterli olmasıdır. Menüler de kategoriler gibidir; öğeleri bir

menüden baĢka bir menüye kolaylıkla taĢıyabilirsiniz. Birkaç menü öğesini seçip TaĢı’ya

tıkladıktan sonra hedef menüyü seçip tekrar TaĢı düğmesine tıklamanız yeterli olacaktır.

Bir menü öğesini düzenlemek için baĢlığına tıklamanız yeterlidir. Açılan sayfadaki

seçenekler, menü öğesinin türüne göre farklılık gösterecektir. Ġç bağlantı türleri Joomla!

Sisteminize bağlı makale veya bileĢenlere bağlantı vermenizi sağlar. DıĢ bağlantı türü,

sitenizde Joomla!’ya bağlı olmayan bir adrese ya da harici bir sitede adrese link vermenizi

sağlar. Ayraç türü, menü görünümünü düzenlemek amacıyla geçici menü öğeleri

oluĢturmak için kullanılır.

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

9

ġekil 5.8: Eklenti yönetici ekran görünümü

5.3.8. Eklenti Yöneticisi: Eklentiler menüsündeki Kur/Kaldır linkinden ulaĢabileceğiniz

Eklenti Yöneticisi, yeni eklentiler yükleyebileceğiniz ya da yüklü eklentileri yönetip

kaldırabileceğiniz merkezî bir yöneticidir. Bu yöneticiyi kullanarak bileĢenleri, modülleri,

uyumlu ekleri, dilleri ve Ģablonları yönetebilirsiniz. Ayrıca bu öğeleri kaldırma olanağınız

da vardır. Joomla!’nın kurulum öğelerine ulaĢıp kurulum yapabileceği üç seçenek vardır:

• Dosya Paketi Yükle: En çok kullanılan bu seçeneği kullanarak bilgisayarınızdaki

herhangi bir Joomla! eklentisini seçip otomatik olarak yükleyebilirsiniz. Joomla! .zip ya da

.tar.gz arĢivlerini kendi kendine açabildiğinden dosyaları bilgisayarınızda açmanıza gerek

yoktur.

• Klasörden Kurulum: Joomla!, sıkıĢtırılmıĢ arĢivinden çıkarılmıĢ dosyaları yerel bir

klasörden okuyarak da kurulum yapabilir.

• Bağlantıdan Kurulum: Bir bileĢenin ya da Ģablonun tam adresini biliyorsanız bu alana

girerek Joomla!’nın eklentiyi otomatik olarak indirip kurmasını sağlayabilirsiniz. Eklenti

yüklendikten sonra doğru eklenti yöneticisini (örneğin bir modül yüklediyseniz Modül

yöneticisini) kullanarak o eklentiyi yönetebilirsiniz. Eklenti Yöneticisi’nin üst kısmındaki

sekmeleri kullanarak sisteme yüklediğiniz tüm eklentileri kaldırabilirsiniz. Ancak çekirdek

eklenti olarak anılan ve sistemle birlikte gelen eklentileri kaldıramazsınız. Ayrıca bileĢen

türündeki eklentileri tamamen silmeden yayından kaldırma seçeneğiniz mevcuttur.

ġekil 5.8:Modüller yönetici ekran görünümü

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

10

5.3.9. Modül Yöneticisi: Modül Yöneticisi sadece modüllerin kendilerini değil, her

menüye bağlı modülleri yönetmek için de kullanılır. Joomla!’da bir menü, bir kategori gibi

içinde menü öğeleri barındıran özel bir öğedir. Ancak menülerin görünümleri o menüye

bağlı modül tarafından ayarlanır. Yeni bir menü oluĢturduğunuzda, o menüye bağlı bir

modül otomatik olarak oluĢturulur. Modül Yöneticisi’ ni açtığınızda karĢınıza sistemde

aktif durumda olan tüm modüllerin listesi gelir. Bir modülün ismine tıkladığınızda modülün

yapılandırma ekranı karĢınıza gelir. Çoğu modülün yapılandırma ayarları birbirinden

farklıdır. Örneğin Reklamlar modülünü etkileyen neredeyse bir düzine özellik

bulunmaktadır. Bu özellikler sayesinde Reklamlar modülündeki reklamların hedefini,

reklam vereni, görüntülenecek reklam kategorilerini belirleyebilirsiniz. Modüller genellikle

Ģablonda önceden belirlenmiĢ konumlarda görünürler. Ancak Joomla!, modüllerin belli

menü öğeleri görüntülendiğinde görünecek Ģekilde ayarlanmasına da izin verir.

Yapılandırma ekranının Menü Atama çerçevesinden, modülün hangi sayfalarda

görünmesini istediğinizi belirleyebilirsiniz. (“Listeden menü öğesi seçin”i seçtikten sonra

Ctrl tuĢuna basılı tutarak istediğiniz öğeleri seçin.) Örneğin, bir anket modülünü sadece ana

sayfada ve donanım haberleri bölümünde görünecek Ģekilde ayarlayabilirsiniz.

ġekil 5.9: Uygulama Eki yöneticisi ekran görünümü

5.3.10. Uyumlu Ek Yöneticisi: Uyumlu ekler (plugin) Joomla! Sisteminin fonksiyonlarını

değiĢtirme gücüne sahip küçük eklentilerdir. Uyumlu ekler, Joomla! sistemiyle kullanıcı

arasında durup çeĢitli iĢlevleri yerine getirmek üzere tasarlanmıĢlardır. Uyumlu Ek

Yöneticisi sistemde yüklü uyumlu ekleri yayımlamanıza ve düzenlemenize olanak tanır.

Örneğin TinyMCE adlı metin editörü aslında tinymce adında bir uyumlu ektir. Joomla!’da

tüm makaleler veri tabanında HTML metinler olarak saklanır. Joomla!’nın sistem çıktısıyla

kullanıcı arasında bir düzenleyici uyumlu eki bulunur. Kullanıcı bir makaleyi düzenlemek

istediğinde, Joomla! Makaleyi veri tabanından çeker ve düz HTML kodunu bir düzenleme

kutusunda görüntülemeye hazırlanır. Tiny- MCE bu kodları alır ve görsel bir içeriğe

dönüĢtürür; böylece, örneğin kalın yazılar kalın görünür ve makalenize eklediğiniz resimler

makalenin içinde görünür. Benzer Ģekilde, kullanıcı Kaydet düğmesine tıkladığında

TinyMCE görüntülenen içeriği alıp tekrar düz HTML’e dönüĢtürür ve makaleyi saklaması

için Joomla!’ya teslim eder. Ancak düzenleyici uyumlu eklerinin aksine çoğu uyumlu ek

kullanıcı arabirimine herhangi bir iĢlevsellik kazandırmaz, bunun yerine arka planda

gerçekleĢen bazı görevlerde rol alırlar. Örneğin kullanıcı yetkilendirmesi ya da arama

iĢlevlerini yerine getiren uyumlu ekler CMS içinde çok önemli rol oynamasına rağmen

kullanıcı tarafından görünen bir iĢleve sahip değildirler. Uyumlu Ek Yöneticisi’ni

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

11

kullanarak uyumlu eklerin kullanıcıyla etkileĢime girerken karĢımıza çıkan ya da arka

planda yürüttükleri iĢlemlerle ilgili özelliklerini değiĢtirebilirsiniz. Örneğin “Düzenleyici –

TinyMCE 2.0” uyumlu ekinin özelliklerine girerek Enter’a bastığınızda yeni paragraf mı

yoksa satır mı açılacağını belirleyebilirsiniz. Eğer Joomla! 1.0 sürümü için yazılmıĢ bir

bileĢen ya da Ģablon kullanıyorsanız “Sistem - Geri Uyumluluk” adlı uyumlu eki

etkinleĢtirmeniz gerekir. Bunun dıĢında uyumlu ekler ön tanımlı halleriyle gereken tüm

iĢlevleri yerine getirdikleri için bu yöneticiyle fazla iĢiniz olmayacaktır.

ġekil 5.10:Topla Posta ekran görünümü

5.3.11. Toplu Posta: Sitenizin yöneticisi olarak üyelerinize siteyle ilgili bir geliĢmeyi ya da

düzenlediğiniz bir etkinliği duyurmak veya bülten yollamak amacıyla toplu e-posta

göndermek isteyebilirsiniz. Araçlar menüsünden ulaĢabileceğiniz Toplu E-posta iĢlevi belli

bir grubun tüm üyelerine topluca mesaj gönderebilmenizi sağlar. “Alt Gruplara Postala”

seçeneğini iĢaretlerseniz, örneğin Yazar grubunu seçtiğinizde onun alt grubu olan Kayıtlı

grubuna da mesajınız gönderilir. Tüm Kullanıcı Grupları seçiliyse grup fark etmeksizin tüm

üyeleriniz mesajınızı alır. Mesajınızı HTML olarak baĢka bir HTML editöründe

tasarladıysanız “HTML biçiminde gönder” seçeneğini iĢaretledikten sonra HTML

kodlarınızı Mesaj kutusuna yapıĢtırmanız yeterli olacaktır.

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

12

ġekil 5.11:Genel Yapılandırma yönetici ekran görünümü

5.3.12. Genel Denetim: Bir makale düzenlenirken otomatik olarak makaleyi düzenleyen

kullanıcı tarafından kilitlenir. Kilitli bir makaleyi diğer kullanıcılar düzenleyemezler,

böylece aynı anda iki kullanıcının aynı belge üzerinde değiĢiklik yapması ve bir

kullanıcının değiĢikliklerinin kaybolması engellenmiĢ olur. Ancak bazen editörler

makalelerini kaydetmeden tarayıcı penceresini kapatır ya da Geri düğmesine tıklarlarsa o

makale kilitli kalıp unutulabilir. ĠĢte Araçlar menüsünden ulaĢabileceğiniz Genel Denetim

iĢlevi, o anda kilitli olan tüm öğeleri denetleyerek kilitlerinin otomatik olarak açılmasını

sağlar. Ancak bu iĢlevi kullanmadan önce hiçbir editörün gerçekten bir makaleyi

düzenlemediğinden emin olmalısınız, aksi halde bu iĢlevi çalıĢtırdığınızda editörünüzün

yaptığı değiĢiklikler de kaydedilmeyecek ve boĢa gidecektir.

ġekil 5.12:Sistem bilgilendirme ekran görüntüsü

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

13

5.3.13. Sistem Bilgisi: Yardım menüsünden ulaĢabileceğiniz Sistem Bilgisi ekranı, sistem

yapılandırmasıyla ilgili ulaĢabildiği tüm verileri görüntüler. Bilgi ekranı Sistem Bilgisi,

PHP Ayarları, Yapılandırma Dosyası, Klasör Ġzinleri ve PHP Bilgisi olmak üzere beĢe

ayrılmıĢtır.

ÖZET

Joomla! Kullanmanın en güzel yanlarından biri, CMS’lerin sunduğu site yönetimi

kolaylıklarından faydalanabilmektir. Hemen hemen tüm site yönetimi fonksiyonlarına web

tarayıcınız üzerinden ulaşabilir, içeriğinizi ve sistem yapılandırmasını rahatlıkla

değiştirebilirsiniz. Joomla!’nın yönetimi arabirimi, her sorumluluk alanına farklı bir

bölümden ulaşabileceğiniz şekilde tasarlanmıştır. Örneğin tema yöneticisini kullanarak

tüm şablonlarınızı yapılandırabilir, Kullanıcı yöneticisini kullanarak yeni hesaplar açabilir

veya hesapları yönetebilirsiniz. Joomla! Yöneticileri kabaca üç kategoriye ayrılabilir:

görünüm yönetimi, içerik yönetimi ve sistem yönetimi.

Görünüm yönetimi; Tema yöneticisi ve Dil yöneticisi gibi yönetim panelleri

kullanılarak yapılır. Joomla! Sitenizin görünümünü belirleyen birkaç faktör vardır.

Bunlardan en önemlisi, sitenizin tasarımını belirleyen temadır. Tema seçimi sitenizin tüm

sayfalarının grafiklerini, renk şemasını ve yazı tiplerini belirler. Bu yüzden Tema Yöneticisi

sitenizin görünümünün büyük kısmını kontrol eder. Tema seçimine ek olarak, seçilen dil de

sitenizin görünümünde önemli rol oylar. Latin harflerini kullanan dilleri seçtiğinizde

sitenizin görünümünde ciddi bir değişiklik olmayabilir ama Çince gibi sağdan sola yazılan

bir dille site yaparsanız sitenizin görünümü ciddi biçimde değişir.

İçerik yönetim; Kategori yöneticisi, İçerik yöneticisi, Medya yöneticisi gibi yönetim

panelleri kullanılarak yapılır. Joomla! Yöneticisi olarak yapacağınız en önemli işlerden

biridir. Site yöneticisinin bölümleri, kategorileri, makaleleri ve medyaları yönetmesi ve

zaman zaman yenilerini eklemesi gerekir. İçerik yönetimi Joomla! ’da yapılacak en önemli

iş olduğu için Joomla!’nın 1.7 sürümü bu konuda oldukça geliştirilmiştir.

Site Yönetimi; Denetim masası, Genel yapılandırma, Site ayarları, Sunucu ayarları

gibi yönetim panelleri kullanılarak yapılır. Yöneticilerin her bir hesaba yetki vermesini ya

da yetkilerini düzenlemesini sağlar. Joomla!, birden fazla kullanıcı tarafından

yönetilebilecek bir sistem olarak tasarlandığı için bu gibi yetkilendirme işlerini Kullanıcı

Yöneticisinden rahatlıkla yapabilirsiniz. Yöneticiler Kullanıcı Yöneticisini kullanarak

sitelerine kaydolmuş her kullanıcının, adını, kullanıcı adını ya da şifresini elle

değiştirebilirler. Ayrıca Kullanıcıyı Engelle ayarını kullanarak o kullanıcının sitedeki

fonksiyonları kullanabilmesini engelleyebilirler. Ayrıca Kullanıcı Yöneticisini kullanarak

elle kullanıcı/yönetici hesabı açabilirler.

DEĞERLENDĠRME SORULARI

1. Seçeneklerden hangisi görünüm yönetimi seçeneklerinden biridir?

a) Ġçerik yönetimi b) Medya yönetimi

JOOMLA! YÖNETĠMĠ

14

c) Kategori yöneticisi d) Arama e) Tema yöneticisi

2. Seçeneklerden hangisi eklenti yöneticisi bölümlerinden biri değildir?

a) Dosya paketi yükle b) Klasörden kurulum c) EriĢim seviyeleri d) Güncelle e) Bağlantıdan kurulum

3 Seçeneklerden hangisi kullanıcı guruplarından biri değildir?

a) Genel b) Yönetici c) Sorumlu yönetici d) Kayıtsız e) Yazar

4. Seçeneklerden hangisinde içerik yönetici panelinde yer almaz?

a) Sil b) Düzenle c) Yayınla d) Çöp e) ArĢivle

CEVAP ANAHTARI

1.e 2. c 3. d 4. a

YARARLANILAN KAYNAKLAR

AKBUĞA Mustafa, Ġçerik yönetimi ders notları

Web sitesi ve Blog hazırlama, CHIP Kitap

BAġVURULABĠLECEK KAYNAKLAR

http://forum.joomlatr.org/joomla-17x-dersleri-f186.html