egzersİzler, koruyucu, tedavİ edİcİ ve ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir....

12
KENDĠNĠ TANIMA HEDEFLER Bu üniteyi çalıĢtıktan sonra; Kendini tanıma kavramı ve sürecini anlayabil ecek Kendini tanımanın önemini kavrayabilecek Kendini tanıyan insanın özelliklerini sıralayabil ecek Kendini tanımanın boyutlarını açıklayabilecek Kendini tanıma yollarını bilecek Kendini tanıma penceresini anlayabilecek Kendini tanımanın hemĢirelik için önemini açıklayabileceksiniz. ĠÇĠNDEKĠLER GiriĢ Kendini Tanıma Kavramı ve Süreci Kendini Tanımanın Önemi Kendini Tanıyan Ġnsanın Özellikleri Kendini Tanımanın Boyutları Kendini Tanımanın Yolları Kendini Tanıma Penceresi Kendini Tanımanın HemĢirelik Ġçin Önemi Özet Değerlendirme Kaynaklar Yararlanabilecek Diğer Kaynaklar KĠġĠLER ARASI ĠLĠġKĠLER VE ĠLETĠġĠM HAFTA 11

Upload: others

Post on 19-Feb-2020

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

HEDEFLER

Bu üniteyi çalıĢtıktan sonra;

Kendini tanıma kavramı ve sürecini anlayabilecek

Kendini tanımanın önemini kavrayabilecek

Kendini tanıyan insanın özelliklerini sıralayabilecek

Kendini tanımanın boyutlarını açıklayabilecek

Kendini tanıma yollarını bilecek

Kendini tanıma penceresini anlayabilecek

Kendini tanımanın hemĢirelik için önemini

açıklayabileceksiniz.

ĠÇĠNDEKĠLER

GiriĢ

Kendini Tanıma Kavramı ve Süreci

Kendini Tanımanın Önemi

Kendini Tanıyan Ġnsanın Özellikleri

Kendini Tanımanın Boyutları

Kendini Tanımanın Yolları

Kendini Tanıma Penceresi

Kendini Tanımanın HemĢirelik Ġçin Önemi

Özet

Değerlendirme

Kaynaklar

Yararlanabilecek Diğer Kaynaklar

KĠġĠLER

ARASI

ĠLĠġKĠLER

VE ĠLETĠġĠM

HAFTA

11

Page 2: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

2

GĠRĠġ

Bütün insanlarda, kendini tanıma isteği görülür. Ġnsanda kendisiyle ilgili

bilmediği bir Ģeyleri öğreneceği düĢüncesi büyük bir heyecan yaratır. Aslında bu

heyecan, korkuyla karıĢık bir merak duygusudur. Ġnsanların zaman zaman kendisini

anlayamadığı, yaptığı davranıĢı anlam veremediği durumlar olabilir..

KENDĠNĠ TANIMA KAVRAMI VE SÜRECĠ

Kendini tanıma bir insanın fiziksel özelliklerini, duygularını, düĢüncelerini, istek

ve gereksinimlerini, güçlü ve zayıf yönlerini, amaç ve değerlerini, yeteneklerini ve

becerilerini tanıması / bilmesi ve bunların farkında olmasını ifade eder.

Kendini tanıma sözüyle, insanın kendisiyle, duygu ve düĢünceleri ile iliĢki

kurması, kendisinde olup biten duygusal ve düĢünsel süreçlerle ilgili bir anlayıĢa

kavuĢması anlatılmaktadır.

Kendini tanıma sürecinin doğumdan baĢlayarak yaĢam boyu sürdüğü söylenebilir.

Yeni doğan, bedenine ve çevresindeki nesnelere dokunarak ya da önce kendi

parmaklarını daha sonra diğer nesneleri ağzına götürerek kendi bedenini ve diğer

nesneleri tanımaya baĢlar.

Çocukluk yıllarında anne-babanın çocuğa verdikleri değer yargıları, ona

yönelttikleri eleĢtiriler, onaylama ya da cezalandırma davranıĢları; aile bireyleri ve diğer

insanların verdiği geri bildirimler çocukta kendini tanımayı artırır. Kendisiyle ilgili

olumlu ve olumsuz bir takım bilgiler edinir, kendini değerlendirir.

Gençlik döneminde kendini tanıma bedensel, ruhsal, toplumsal yönlerden daha da

geliĢir. Genç geçmiĢle geleceği iliĢkilendirmeye çalıĢır.

Gençlik döneminden sonraki yıllarda insanın, davranıĢlarının görünür ve altta

yatan anlamlarının farkında olması beklenir. Gerçek duygularının ve düĢüncelerinin ne

olduğunu, davranıĢlarının ne anlam taĢıdığını, bunların geçmiĢ yaĢantıları ile iliĢkileri

olup olmadığını, gelecek planlarının Ģimdiki duygularını, düĢüncelerini ve davranıĢlarını

nasıl etkilediğini bilmesi gerekir.

Kendini tanıma sürecinde birey çeĢitli duygular yaĢar, davranıĢlar gösterir.

Bunları uygun biçimde konuĢma diliyle ortaya koyar. Ġnsanın kendini tanımasında kendi

beden dilinin farkında olması, beden dilini iyi ve doğru okuyabilmesi önemlidir.

Page 3: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

3

BİREY KENDİSİNİNASIL GÖRÜR?

BAŞKALARIBİREYİ

NASIL GÖRÜR?

BİREY GERÇEKTE NASIL BİRİSİDİR?

KENDİNİ TANIMA

KENDĠNĠ TANIMANIN ÖNEMĠ

Kendini tanıma, mutluluğun ilk yasasıdır.

Kendini tanıma, düĢünce ile eylemin bir araya getirilmesidir.

Kendini tanıma, insanın psikolojik ve fiziksel açıdan kendinde olanları bilmesi, kendinde

olanların farkında olması ve bunları doğru değerlendirmesi ile ilgilidir.

Kendini tanımak, davranıĢların ve oluĢturduğu etkileri farkında olmak, bunları kontrol

etmek, sonuçlarını bilmek ve kabullenmektir.

Kendini tanıma, sürekli ve zor bir süreçtir.

Sağlıklı bir iletiĢim kurabilmenin ve karĢı tarafı anlayabilmenin ilk koĢulu kendini

tanımadır.

KENDĠNĠ TANIYAN ĠNSANIN ÖZELLĠKLERĠ

DıĢ dünyadaki olayların ve iç dünyasındaki yaĢantıların çoğunlukla farkındadır.

Hem çevresindeki insanlar ve durumların kendisini nasıl etkilediğini hem de kendisinin

çevresini nasıl etkilediğini bilir. Böylece kendi yaĢamını nasıl yönlendirebileceği

konusunda farkındalık sahibi olur.

Bedenindeki duyumların farkındadır, bunların kendisi için ne anlam taĢıdığını bilir.

DavranıĢlarının altında yatan gerçek nedenleri bilir.

Page 4: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

4

Ġç dünyasında olup bitenlerle dıĢ dünyadaki gerçekleri birbirinden ayırt eder ve doğru

olarak değerlendirir.

Diğer insanlarla daha iyi iletiĢim baĢlatabilir, kurabilir, geliĢtirebilir ve sürdürebilir.

Kendi bireysel özelliklerini daha anlaĢılır hale getirebilir, yetilerini ve sınırlarını anlayabilir.

Kendi içinde olan yetilerden daha fazlasını gerçekleĢtirebilir, kiĢilik potansiyelini tam olarak

kullanabilir.

Her durumda ve ortamda, yanlıĢ "roller" oynayarak kendisine olan inanırlılığı kaybettireceğine,

kendi kiĢiliğine uygun davranabilir, böylece diğer kiĢilerin karĢısında etkisini arttırabilir.

BaĢarısının ve aynı zamanda baĢarısızlıklarının gerçek sebeplerini anlar; böylece baĢarı Ģanslarını

arttırabilir ve olası baĢarısızlıklarını, mu mku n olduğu kadarıyla, önleyebilir.

Kendine ulaĢılabilir hedefler koyabilir ve kendine gerçekçi örnekler seçebilir, diğer taraftan

ulaĢamayacağı hedeflerin peĢinden koĢmaz.

KENDĠNĠ TANIMANIN BOYUTLARI

Tüm Ġnsanların kendileri hakkında bilgileri olmasına ragmen, bu Kendini

tanıdıkları anlamına gelmemektedir.

Kendini tanıma birbiriyle bağlantılı dört temel boyutta gerçekleĢir:

1. Psikolojik boyut; insanın duygularını, güdüleyici faktörleri, nelerden etkilendiğini,

benlik kavramını, kiĢiliğini tanımasıdır.

2. Fiziksel boyut; insanın fiziksel durumunu, fiziksel potansiyelini, beden imgesini

tanımasıdır.

3. Sosyal boyut; insanın iliĢkilerinin ve iletiĢiminin farkında olmasıdır.

4.Felsefi boyut; insanın yaĢam ve ölüme verdiği anlamın, insana ve kendine

iliĢkin değerlerinin, inançlarının farkında olmasıdır.

KiĢi Kendini tanımak için bilmesi gereken özellikler:

Beden (Fiziksel özelliklerinizi, bedeninizin genel görünümünü tanımlayınız)

Duygu(YaĢadığınız duyguların farkında mısınız? )

DüĢünce(Her zaman aklınızdan geçenleri ve neden böyle düĢündüğünüzü bilir misiniz ?)

DavranıĢ (YaĢadığınız olaylar karĢısında nasıl bir davranıĢ göstereceğinizi tahmin

edebiliyor musunuz? )

Ġstek ve gereksinimler(Ġstek ve gereksinimlerinizi tanımlayınız)

Amaç ve değerler(Birey olarak yaĢamdaki amaçlarınızı tanımlayınız )

Yetenek ve beceriler(Yeteneklerinizi, becerilerinizi, güçlü ve zayıf yönlerinizi

tanımlayınız)

Sosyal çevre(Ġnsanlarla iliĢki kurma biçiminizi tanımlayınız)

KiĢilik özellikleri( Nasıl bir insansınız tanımlayınız)

Page 5: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

5

Duyguları tanıyabilmek için;

Seçilebilen duygular isimlendirilmeli,

Duygular mümkün olduğunca paylaĢılmalı, mümkün değilse en azından yazılmalı,

Duyguların diğerleri tarafından ne derecede anlaĢıldığına dikkat edilmeli,

Zaman zaman onaylanmayacak duyguların hissedilebileceği kabul edilmeli,

Diğer insanlardan etkilenerek yaĢanılan duygular, karĢı tarafa ifade edilmeye

çalıĢılmalıdır.

Duyguları tanımak, davranıĢları tanımaktan daha güçtür.

Kendini tanımanın adımları

BaĢkalarının verdiği geri bildirimlere açık olmak,

Kendini ifade edebilmek,

Ġyi bir dinleyici olmak ve

Ġletilenlerin yarattığı etkiyi fark etmek olduğu düĢünülebilir.

Kendini tanımayla ilgili açıklamalara bakılarak; insanın Kendini daha iyi

tanıyabilmesi için;

Öz bilincini değerlendirmesi,

ĠliĢkilerde ve yaĢamda varoluĢ biçimine dair farkındalığını geliĢtirmesi,

Kendisine verilen geribildirimleri değerlendirmesinin önemli olduğu düĢünülebilir.

Kendini tanımak isteyen, iç gözlem ve özeleştiri yapmalı

Insanın kendisini tanımak için kendine sorabileceği birkaç soru:

Hayatımın anlamı ve amacı nedir?

Var oluĢumun bir sebebi var mı?

Niçin yaĢıyorum?

Hayatımda hangi kararları almıĢ olsaydım Ģimdi arzu ettiğim yerde olurdum?

ġu an bulunduğum konum istediğim bir konum mu?

Hayatımı ben mi yönetiyorum?

Ruhsal yapımı kontrol edebiliyor muyum?

Diğer insanlara göre daha iyi yaptığım Ģeyler var mı?

DavranıĢlarım mantıklı mı yoksa duygulu mu?

Yardımsever ve cömert miyim yoksa çıkarcı mıyım?

Olgunluk derecem tepkilerimi kontrol edecek ve yönlendirecek kadar yüksek mi?

DüĢünce sistemim soyut mu yoksa pratik mi?

Huzur kavramından ne anlıyorum?

Huzurun kaynağı ne?

Page 6: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

6

Olayları abartan, yapmacık davranan, yapamayacağı iĢlere kalkıĢan, kendisinin

mükemmel ve hatasız olduğuna inanan ya da kendi değerini bilmeyip kendini küçük

gören, gücünü aĢan yüklerin altına giren, aslında iyi olmasına rağmen bütün kötülüklerin

kendisini bulduğunu düĢünen, rol yapan, yalan söyleyen... birçok insan görülebilir.

Peki kendi davranıĢlarımıza, düĢüncelerimize, duygularımıza baĢkalarını

gözlediğimiz gibi objektif ve gerçekçi bir gözle bakıyor muyuz? Olayları abartıyor,

yapmacık davranıyor ya da yapamayacağımız iĢlere kalkıĢıyor muyuz, diye düĢünmeli ve

bakıĢımızı asıl kendimize çevirmeliyiz.

Birey kendisine "ben kimim, varoluĢumun anlamı ne, nasıl biriyim, neler

yapabilirim" gibi sorular sorarak kendisini tanımaya ve anlamaya baĢlayabilir.

Ġnsanın kendisine gerçekçi ve dürüst bir gözle bakması, davranıĢlarını

değerlendirebilmesi yani kendini tanıyabilmesi baĢkasındaki yanlıĢ, eksiği ve sorunu

görmesinden daha zordur.

"Kendini tanıma" kiĢinin tek baĢına, birinden yardım almadan gerçekleĢtirebileceği

bir süreç değildir. Zaten bu yüzden de hepimiz baĢkalarının bizim hakkımızda ne

düĢündüğünü merak ederiz. Bu merakın temelinde de aslında kendini tanıma ve bilme

isteği yatar. Zihnimizde idealize ettiğimiz kiĢiler ve onların yaĢam tarzları bizim nasıl

birisi olduğumuzu ya da olmak istediğimizi gösterecek en önemli ipuçlarından biridir.

KENDĠNĠ TANIMANIN YOLLARI

Ġç gözlem: Psikolojide bir insanın kendi kendini incelemesine, bir olay yada etki

karĢısında duydukları, düĢündüklerini açıklamasına iç-gözlem(içe-bakıĢ) denir. Ġç gözlem

yönteminde inceleyen ve incelenen aynı varlıktır.

Kendini değerlendirme ölçekleri: Bunlar insanların duygularını, düĢüncelerini,

davranıĢlarını, kiĢilik özelliklerini gözden geçirmek ve tanımak amacıyla geliĢtirilmiĢ

ölçeklerdir. Ölçekler güvenilir olmakla birlikte, herkes için tümüyle doğru olmayabilir,

hata payı vardır.

BaĢkalarından geri bildirim almak: Geribildirim, alıcı ve gönderici arasındaki geriye

bilgi akıĢıdır. Geribildirimin gerçekleĢmediği zamanlarda tek yönlü bilgi akıĢı nedeniyle

iletiĢim gerçekleĢmez. Oysa gerçek anlamda baĢarılı bir iletiĢim sürecinin oluĢması için

her iki tarafın da iletiĢim sürecine dahil olması gereklidir.

Empati: Empati, bir insanın, kendisini karĢısındaki insanın yerine koyarak onun

duygularını ve düĢüncelerini doğru olarak anlamasıdır. Empati yapma yetisi yüksek olan

kiĢiler daha iyi iletiĢim kurar ve sürdürürler.

Page 7: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

7

KENDĠNĠ TANIMA PENCERESĠ (Johari Penceresi)

Johari Penceresi, kendini açma ve öz saygı süreçlerinin analizinde kullanılan bir

araçtır. Johari Penceresi, insanın kendisi hakkında kendisinin bildikleri ve diğerlerinin

bildikleri Ģeklinde benlik bilincinin iki boyutunun kesiĢmesinden oluĢan dört bölüme

ayrılmaktadır. Bunlar; açık pencere, kör pencere, gizli pencere, bilinmeyen penceredir.

Açık pencere: ĠliĢkiler açısından pencerenin en avantajlı bölgesidir. Çünkü bu bölge,

birey hakkında hem kendisinin, hem de baĢkalarının bildiği Ģeyleri ifade eder.

Kör Pencere: KiĢinin kendisi tarafında bilinmeyen, baĢkaları tarafından bilinen yönlerini

kapsar.

Gizli Pencere: Yalnız kiĢinin kendisinin bildiği, baĢkaları tarafından bilinmeyen

yönlerini kapsar.

Bilinmeyen Pencere: KiĢinin hem kendisinin hem de baĢkaları tarafından bilinmeyen

yönlerini kapsar.

Johari Penceresi

Kişinin kendince

ve başkalarınca

bilinen yönleri

• Kişinin kendisinin

bildiği,

başkalarının

bilmediği yönleri

• Kendisi tarafından

bilinmeyen, başkaları

tarafından bilinen

yönleri

• Kişinin hem

kendince,hem de

başkalarınca

bilinmeyen yönleri

Açık Kör

Benlik Benlik

1 2

Gizli Karanlık

Benlik Benlik

3 4

Johari Penceresi Modeli’ne göre pencereden birinden ortaya çıkan geniĢleme ya da

daralma gibi değiĢiklikler diğer pencereleri de etkiler.

Page 8: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

8

Kendini tanıyan ve açık olan kiĢinin Kendini çok az tanıyan kiĢinin

Johari Penceresi Johari Penceresi

1

2

3

4

KENDĠNĠ TANIMANIN HEMġĠRELĠK ĠÇĠN ÖNEMĠ

Sağlık ekibinin vazgeçilmez bir üyesi olan hemĢirenin insanların sorunlarına

çözüm gücü geliĢtirecek deneyimler kazanması önemlidir. 1950’li yıllarda Peplau

hemĢireliği, kiĢilerarası tedaviye yönelik vazgeçilmez bir süreç olarak tanımlamıĢtır.

Hastanın davranıĢlarının tam olarak anlaĢılması, sağlık bakımını gerçekleĢtiren

kiĢi için genellikle güçtür. HemĢire hastanın davranıĢlarına neden olan bilinçdıĢı

dinamiklerle ilgilenmelidir. Tedaviye yönelik bir iliĢki kabullenme, ilgi ve güven

yaklaĢımıyla desteklenmelidir. HemĢire yargılayıcı olmayan ve tedaviye yönelik

duygusal bir ortam yaratarak hastayı duygularını, düĢüncelerini ve davranıĢlarını

tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu,

potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa doğru bir değiĢim gösterecek,

yaĢamına yeni bir bakıĢ ya da yön getirmeye çalıĢacaktır. HemĢirenin kendini tanıması

bu sürecin temeli olan ve hastayı anlamayı sağlayan en önemli araçtır.

Travelbee`ye göre; kendiliğin terapötik kullanımı; kiĢinin kiĢisel bilincini ve

tüm yeteneklerini hemĢirelik yaklaĢımına yapı oluĢturması ve hastanın yararına

kullanmasıdır.

Kendini tanımayan, kiĢilik dinamiklerinin farkında olmayan ve çoğunlukla

da yakınlığı arzularken yakınlaĢmaktan korkan insanlar gerçek iliĢkiler kuramazlar.

HemĢirelik ise, iliĢki kurmayı, çoğunlukla ilk kez karĢılaĢılan insanlarla profesyonel

sınırları koruyarak yakınlaĢmayı gerektiren bir meslektir. Kendini tanıyan

hemĢirelerin hem kendi sınırlarının farkında olabileceği hem de karĢısındakinin

alanına ne kadar girebileceğini ayırt edebileceği düĢünülebilir.

HemĢirelik, baĢkalarına yardım etmeyi gerektirir. Yardım etmeye temellenen

iĢleri seçerken kiĢilerin iyi bir Ģeyler yapmak, insanlarla iliĢki halinde olmak, para

kazanmak, kiĢisel doyum sağlamak gibi görünen nedenleri olduğu kadar, farkında

olmadığı kiĢisel gereksinimleri ve kiĢilik dinamikleri de rol oynar.

BaĢkalarının kendisine gereksinim duymasından hoĢlanmak, insanlar üzerinde

bir etki gücü olmasını arzulamak ve kendi sorunlarından uzaklaĢmak buna örnek

1

2

3

4

Page 9: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

9

olarak verilebilir. Bu gereksinimler ve dinamikler hizmet sunulan insanlarla etkileĢimi

biçimlendirir . KarĢısındaki insana, onun kendi sorununa çözüm getirmesini

sağlayacak bir yardım sunmada kiĢinin kendini tanımasının rolü büyüktür.

Kendini tanımayan hemĢire, mesleki iliĢkilerinde ve iletiĢiminde sıklıkla

sıkıntılar yaĢar. Özellikle hastaların ya da yakınlarının olumsuz davranıĢlarını

kiĢiselleĢtirerek, sorunun kaynağının kendisi olduğunu düĢünebilir. Tedaviyi reddeden

bir hasta karĢısında kendini reddedilmiĢ ve baĢarısız hissetme, buna örnek olarak

verilebilir. Bir insanın kendini anlaması zor durumlarla baĢ etmesini kolaylaĢtırır ve

diğer insanları anlamasının temelini oluĢturur.

ĠNSAN ve DÜNYA

Bir haftanın yorgunluğundan sonra pazar sabahı kalktığında tüm haftanın yorgunluğunu

çıkarmak için eline gazetesini aldı ve tüm gün miskinlik yapıp evde oturacağını

düĢündü. Tam bunları düĢünürken çocuğu koĢarak geldi ve sinemaya ne zaman

gideceklerini sordu. Baba çocuğuna söz vermiĢti, o hafta sonu sinemaya götürecekti ama

hiç dıĢarıya çıkmak istemediğinden bir bahane uydurması gerekiyordu. Sonra gazetenin

promosyon olarak dağıttığı dünya haritası gözüne iliĢti. Önce dünya haritasını küçük

parçalara ayırdı ve çocuğuna eğer bu haritayı düzeltebilirsen seni sinemaya götüreceğim

dedi sonra düĢündü;

"Oh be kurtuldum, en iyi coğrafya profesörünü bile getirsen bu haritayı akĢama kadar

düzeltemez."

Aradan on dakika geçtikten sonra çocuk babasının yanına koĢarak geldi ve

"Baba haritayı düzelttim artık sinemaya gidebiliriz" dedi. Babası önce inanamadı ve

görmek istedi. Gördüğünde de halen hayretler içindeydi ve bunu nasıl yaptığını sordu.

Çocuk; "Bana verdiğin haritanın arkasında bir insan vardı" dedi...

ĠNSANI DÜZELTTĠĞĠM ZAMAN, DÜNYA KENDĠLĠĞĠNDEN DÜZELMĠġTĠ...

ÖZET

HemĢirenin verdiği bakımın kalitesinin artabilmesi, terapötik iliĢkiler kurabilmesi

ve geliĢtirebilmesi, iĢinden doyum sağlaması ve kendi kiĢisel geliĢimini

gerçekleĢtirebilmesinin ilk basamağı ve en önemli koĢulunun kendisini tanıması olduğu

söylenebilir. Ġnsan-insana çalıĢılan tüm mesleklerde olduğu gibi hemĢirelikte de mesleki

geliĢimi sağlayabilme çabalarında iletiĢim ve kiĢisel geliĢimi destekleyecek

yeniliklere, hem eğitim hem de çalıĢma alanlarında gereksinim olduğu düĢünülmektedir.

Page 10: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

10

DEĞERLENDĠRME

1) Kendini tanıma ile ilgili verilen cümlelerden hangisi yanlıĢtır?

a) Kendini tanıma, doğumdan baĢlayıp yaĢam boyu sürebilir.

b) Kendini tanıma, mutluluğun ilk yasasıdır.

c) Kendini tanıma, düĢünce ile eylemin bir araya getirilmesidir.

d) Kendini tanıma, kolay bir süreçtir.

e) Hiçbiri

2) AĢağıdaki boyutlardan hangisi insanın iliĢkilerinin ve iletiĢiminin farkında olması

anlamına gelmektedir?

a) Psikolojik boyut

b) Fiziksel boyut

c) Sosyal boyut

d) Dinsel boyut

e) Felsefi boyut

3) AĢağıdaki boyutlardan hangisi insanın yaĢam ve ölüme verdiği anlamın, insana ve

kendine iliĢkin değerlerinin, inançlarının farkında olması anlamına gelmektedir?

a) Psikolojik boyut

b) Fiziksel boyut

c) Sosyal boyut

d) Dinsel boyut

e) Felsefi boyut

4) AĢağıdakilerden hangisi kendini tanıma penceresinin bölümlerinden değildir?

a) Açık pencere

b) Kör pencere

c) Dilsiz pencere

d) Gizli pencere

e) Bilinmeyen pencere

5) AĢağıdaki cümlelerden hangisi kendini tanıma kavramının hemĢirelik için önemini

vurgulamaktadır?

a) HemĢire hastanın davranıĢlarına neden olan bilinçdıĢı dinamiklerle ilgilenmelidir.

b) Tedaviye yönelik bir iliĢki kabullenme, ilgi ve güven yaklaĢımıyla desteklenmelidir.

Page 11: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

11

c) HemĢire hastayı duygularını, düĢüncelerini ve davranıĢlarını tanıma ve açıklamaya

cesaretlendirmelidir.

d) HemĢirenin kendini tanıması bu sürecin temeli olan ve hastayı anlamayı sağlayan en

önemli araçtır.

e) Hepsi

CEVAP ANAHTARI

1. D

2. C

3. E

4. C

5. E

KAYNAKLAR

Cüceloğlu D (1996). Ġçimizdeki Çocuk. 13.Basım. Ġstanbul: Remzi Kitabevi,

Özmen Erol (2006)Kendini Tanıma Rehberi Sistem Yayıncılık - Kıssadan Hisseler Dizisi

Sistem Yayıncılık

Doğan Orhan (2008)Sağlık Hizmetlerinde ĠletiĢim

Elliott I, Coker S (2008). Independent selfJconstrual, self-reflection, and self-

rumination: A path

model for predicting happiness. Australian Journal of Psychology, 60 (3):127–134.

Silverstein CM (2006). Therapeutic ınterpersonal ınteractions: the sacrificial lamb.

Perspectives in

Özaltın G (1998). Öykü yazdırma yoluyla duyguların dıĢa vurumu: bir olgu

sunumu. Cumhuriyet

Üniversitesi HemĢirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (1):27J34.

Özcan A (2006). HemĢire-Hasta ĠliĢkisi ve ĠletiĢim. 2.Basım. Ankara: Sistem Ofset,

Rogers CR (2003).EtkileĢim Grupları. Ankara: Ege Matbaacılık, s:141J143 (Çeviri:H.

Erbil).

Velioğlu P (1999). HemĢirelikte Kavram ve Kuramlar. Ġstanbul: Ala! Ofset, s:53J118.

Silvia PJ (2002). Self-awareness and emotional intensity. Cognıtıon And Emotıon, 16 (2):

195–216.

Page 12: EGZERSİZLER, KORUYUCU, TEDAVİ EDİCİ VE ......tanıma ve açıklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu, potansiyeli olduğuna inanç, özgüven ve bağımsızlığa

KENDĠNĠ TANIMA

Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi

12

Danish JD, D`Augelli AR (1994). Yardım Etme Becerileri Temel Eğitim Programı.

Ankara: Form Ofset, s:70J75 (Çeviri F. Akkoyun).

Dökmen Ü (1999). ĠletiĢim ÇatıĢmaları ve Empati. 10.Baskı. Đstanbul: Sistem

Yayıncılık, s:272J280.

Barker P (1998). The future of the theory of interpersonal relations A personal reflection

on Peplau’s

legacy. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 5 (1): 213J220.

Terakye G (1995). Hasta HemĢire ĠliĢkileri. 4.Baskı. Ankara: Aydoğdu Ofset, s:16J34.

AraĢ.Gör.Dr. M.Ü Sağlık Bilimleri Fakültesi HemĢirelik Bölümü Psikiyatri HemĢireliği

ABD 80 Maltepe Üniversitesi HemĢirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:3,Sayı:1.2010

www.gencgelisim.com/v2/content/view/152/2/(3.11.2010)

www.zaman.com.tr(2.11.2010)

www.duygusalzeka.net/icsayfa.aspx?Sid=172&Tid=18/(3.11.2010)

www.6dtr.com/ad.php?ad=70/(3.11.2010)

YARARLANILACAK DĠĞER KAYNAKLAR

Özmen Erol (2006)Kendini Tanıma Rehberi Sistem Yayıncılık - Kıssadan Hisseler Dizisi

Sistem Yayıncılık

Doğan Orhan (2008)Sağlık Hizmetlerinde ĠletiĢim

Özcan A (2006). HemĢire-Hasta ĠliĢkisi ve ĠletiĢim. 2.Basım. Ankara: Sistem Ofset