1

REHABİLİTASYON İLE REVULASYONUN FARKINI

ANLAYAMAYANLAR ATA’NIN DEVRİMLERİNİ DE ANLAMAYADILAR

Prof. Dr. Ali Demirsoy, Vatan Partisi Erzincan Milletvekili adayı

Rehabilitasyon1 ve Revulasyon2 kelimeleri söyleniş ve yazılış bakımından benzer

olsa da anlamı bakımından tamamen farklıdır.

Rehabilitasyon en basit tanımı ile iyileştirmedir. Birkaç örnek verirsek, evimizin

içinde birkaç küçük değişiklik yaparak daha kullanışlı hale getirmek; okullarda ders

araçlarını çoğaltıp öğrenmeyi kolaylaştırmak; çıkarılacak yasalar ile alınmakta olan

vergilerin oranını değiştirmek; el yazısından kitap yazısına ya da tersine geçmek ve

buna benzer binlerce örnek rehabilitasyona örnektir. Rehabilitasyon var olan bir şeyin

koşullara göre daha uyumlu ve kullanışlı hale getirilmesidir.

Revulasyon eskiyi kaldırıp yerine eski ile ilgisi olmayan yeni bir şeyin konmasıdır.

Revulasyonun en güzel tanımı devrimdir. Örneğin krallıkla idare edilen Fransa’nın ani

bir değişiklikle parlamenter sisteme dayalı halk tarafından idare edilmesi “Fransız

Devrimi” olarak; çarlıklarla idare edilen Rusya’nın emekçi kesim tarafından idare

edilmesini öngören komünist sisteme geçirilişi Sosyalist Devrim olarak bilinir.

Devrim, bir şeyi ortadan kaldırıp, kapatıp, o günkü koşullara göre çok daha iyi,

uyumlu, kullanışlı ve çağdaş bir sistemin getirilmesidir.

1 Rehabilitasyon:[Rehabilitation // Rehabilitation]: Latince kökünden gelen “Rehabilitasyon” kelimesi “Re” (yeniden) ön takısından ve “Habilitasyon” (muktedirlik, kabiliyet, beceri) sözcüğünden ibarettir. Lâfzı olarak, Türkçe karşılığı “yeniden kabiliyet kazanma” veya “yeniden (eski) güce erişme” olabilir. Türk literatüründe, bunun tam Türkçe karşılığı verilmemekle birlikte bazen “Yeniden Yetenek ve Beceri Kazanma”, “Hayata Dönüş” gibi değişik tabirler kullanılmaktadır. // Bedenen, aklen veya ruhen sağlıklı olmayan kişilere yönelik yapılan tıbbî, meslekî ve psiko-sosyal hizmetlerdir. Hedef, en uygun araçlarla ve değişik yöntemlerle belirli işlevleri sınırlanan kişilere, bu işlevlerin yeniden kazandırılmasını ya da kişilerin bu işlevsel sınırlanma sebebiyle uğradıkları kayıpların giderilmesini sağlamaktır (http://www.sosyalsiyaset.net/documents/sozluk_r.htm).2

Revulasyon: İngilizce dilinden gelir. Devir, devrim, ihtilal, deveran, köklü değişiklik demektir. Türk devrimi, bir “reform” hareketi olduğu kadar bir “revolüsyon’’dur. Revolüsyon, Türkçeye ihtilâl, ayaklanma olarak çevrilmiştir. Aslında, mevcut bir durumun veya bir yaşama tarzının yahut bir toplum düzeninin anî olarak değiştirilmesi demektir ve evolüsyon (tedrici değişik lik ve evrim) un tersini ifade eder. Birçok çeşitleri vardır; meselâ teknik revolüsyon, bir yeni aracın veya usulün anî olarak ortaya çıkmasıdır. Siyasî revolüsyon, aşağıdan yukarıya bir zorlamadır. Amacı, yeni bir düzen getirmek ve bunu koruyacak tedbirleri almaktır. Bu maksatla mevcut düzenin redde uğraması, mücadeleci kuvvetlerin kazanılması, iktidardakilerin değiştirilmesi lüzumludur. Revolüsyoner değişikliklerin ilk şartı, cazip parolalarla mevcut direnme güçlerinin kuvvetlendirilmesi, mağdur sınıfların menfaatine hitap edilmesidir. Bu sebeple bazen sosyal ütopyalara götürse bile ideolojiler, ihtilâller bakımından önemli rol oynarlar. Bunlar, revolüsyoner harekete vurucu güç sağlar. Çok defa ilk başarılardan sonra revolüsyonun liderleri arasında ve radikallerle mutediller arasında iktidar çekişmesi olur. Revolüsyonlar kuvvete dayandıklarından çok defa terör usullerine başvururlar (Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak, Atatürkçülüğün İlkeleri-İnkılapların Fikir Temelleri (Akılcı-Milliyetçi-Sosyal Görüş).

2

Bu coğrafyada Atatürk Devrimlerinden bir önceki devrim Hz. Muhammed‘in

Müslümanlığı getirmesiyle ortaya çıkan değişikliktir. Toplumun yaşayışının, düşünme

tarzının, giyiminin, kuşamının, daha açık bir tanımla baştan aşağı her şeyinin kökten

değiştiği sosyal bir değişikliktir. Eski unsurların bir kısmını barındırsa da, bu unsurlar

yeni durumun itici gücü olmaktan çıkmış; bazen toplumun geleneği olarak kalmış;

bazen de devrimin ayak bağı olmuştur.

Bu coğrafyada Hz. Muhammed’den sonra Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuna

kadar sadece rehabilitasyon yapılmıştır. Bu rehabilitasyonların çoğu da yeterince

bilimsel temellere dayandırılamadığı için birbirine düşman grupların, mezheplerin

ortaya çıkmasına, çeşitli nedenlerle bin bir parçaya ayrılarak bu coğrafyanın kan

gölüne dönmesine neden olmuştur.

Her gelen iyileştireceğim demiş; bazıları dediğini yapmış; bazıları da

iyileştireceğim derken durumun daha da kötüleşmesine neden olmuştur.

Selçuklularda da Osmanlılarda da devletin çarkı hep iyileştirmelerle yürütüldü. Bu

coğrafyada yapılan değişikliklerin hepsi rehabilitasyondu (iyileştirmeydi); dolayısıyla

eskiye biat etmiş, onu yaşam tarzı olarak benimsemiş olanlar, rehabilitasyonu, kendi

yaşam tarzını egemen kılmanın bir yolu olarak görmüşlerdir. Böylece herkesin ya da

her toplumun kendine göre egemen olduğu bir dünya görüşü gelişti. Bunların çoğu

bilim dışı dünya görüşleriyle şekillendiği için sürtüşme ve çatışma hiç eksik olmadı.

Fas’tan tutun Endonezya’ya, Güney Avrupa’dan ve Kafkaslardan tutun Orta

Afrika’ya kadar yaşayan toplumlar düşüncelerini zaman zaman da olsa revize etmeye

kalkıştılar; ancak dogmaya battıkları için beklenen sonucu hiçbir zaman alamadılar.

İslam dünyası 1920’ye kadar bu kargaşalıklar içinde yuvarlandı.

Osmanlılar son yüzyılda sürekli iyileştirmek için yollar aradı; ancak tutuğu yol

başından sakat olduğu için hiçbir zaman beklenen sonucu alamadı; kargaşalıklar

içinde 1920’li yıllara dayandı.

Atatürk ve arkadaşları rehabilitasyon geleneğinden gelmeydiler; ancak bu

coğrafyanın rehabilitasyonla artık bir yere gidemeyeceğini anlayacak kadar akıllı;

revulasyonun tek çıkar yol olduğunu görecek kadar kararlıydılar. Tek çıkar yol

devrimdi…

Ancak daha önce yapılmış devrimlerin (revulasyonların) hepsi (Fransız ve Rusya

Devrimleri); hatta dinlerle gelen devrimlerin hepsi kanlıydı. Fransız devriminde bir

3

günde 10.000 papaz idam edilmişti; Rus devriminde milyonlarca öleni saymasak bile

milyonlarca insana Sibirya açık bir hapishane olmuştu. Bizim devrimimizi hiçbir gerici

anlayamadı: Bu dünyada ilk kansız devrim bu topraklarda, Anadolu’da, Atatürk ve

arkadaşları tarafından gerçekleştirildi. Monarşi ile idare edilen (padişahlıkla) bir

sistem, halkın oylarıyla idare edilen demokratik bir cumhuriyete dönüşmüştü.

Gereklerinin tam oturması doğal olarak zaman alacaktı. Bugün bu devri insafsız bir

şekilde suçlayanlar, akşam yatıp, sabah tam teşekküllü bir demokrasiyle kalkmayı

bekleyenlerdir. Sanki bu kadar zaman geçmiş olmasına karşın (neredeyse 90 yıl) bu

sözleri uluorta konuşanlar demokrasiyi ve cumhuriyeti benimsemiş gibi…

O dönemde de şu ya da bu şekilde yanlış yargılanmış, suçsuz yere tutuklanmış,

baskı altına alınmış ya da öldürülmüş insanlar olabilir. Devrim olurken yumruk

sayılmaz… Ancak o gün öldürülüp de bu gün gericiler tarafından “propaganda aracı

olarak” akşam sabah yası tutulanların tüm sayısı kadar, bu gün bir haftada ya da bir

ayda haksızlığa uğruyor hatta öldürülüyor hem de kolluk kuvvetlerinin bu denli

donanımlı olduğu bir devirde… İlk olarak aynayı alıp yüzünüze bakacaksınız…

ATATÜRK DÖNEMİ NEDEN BİR DEVRİM SÜRECİYDİ?

O güne kadar kullanılan Arap alfabesini bırakıp, uygar ülkelerin tümünün

kullandığı Latin alfabesine geçildi. Çünkü Arapça da seslileri veren yeterince harf

yoktu; Türkçe sesli harf ağırlıklı bir dildi ve Türkçe için en kullanışsız alfabe Arap

alfabesiydi. Örneğin kal, gol, gül, kul vs hep aynı harflerle yazılmak zorundaydı.

Öğrenme çok zordu. Doğru dürüst okuma ve özellikle yazma yıllar alıyordu. Kaldı ki

Arapça alfabesinin de sadece uzmanları tarafından okunabilecek en az 10 küsur

çeşidi vardı.

Giyim kuşam tam bir çağdışılıktı; giyim kuşama en azından devlet kurumlarında

belirli bir düzen getirildi. Şeri yasalar yerine uygar dünyanın medeni yasaları kabul

edildi. Kadın ile erkek bu coğrafyada ilk defa eşit haklara, seçme ve seçilme

haklarına kavuşturuldu. Yönetimin bir parçası olan, zaman zaman çift başlılığa neden

olan Halifelik kaldırıldı. Din ve devlet işleri kesin olarak ayrıldı. Bu coğrafyada böylece

ilk laik devlet kurulmuş oldu. Burada Atatürk Devrimleri olarak bilinen yenilikleri,

değişimleri, çağdaşlaşmayı teker teker yazmayacağım. Onları biraz aklı ve feraseti

olan herkes bugüne kadar anlamış olmalı…

4

Bu coğrafya özellikle Anadolu, üç kıtanın arasında olması, ticaret ve göç

yollarının üzerinde olması nedeniyle, adetleri, dil yapısı, inançları, yaşam tarzı ve

özellikle genetik çeşitliliği başka coğrafyalarla karşılaştırılamayacak kadar çeşitli ve

zengindir. Bu bir zenginlikti; ancak aynı zamanda çatışmalara da en uygun ortamdı.

Tarihte bu coğrafyanın dingin bir döneminin olmaması bu nedenledir.

Şu anda entel gözlüğü ile baktığımızda büyük bir kıyım gibi gösterilen dilde,

giyimde, ülküde, bayrakta birleştirme, heterojen (karışık) toplumların

homojenlendirilmesi (birlik oluşturması), rehabilitasyon ile revulasyonun farkını bir

türlü anlayamayanlar tarafından, faşist, baskıcı ve anti demokratik eylemler olarak

sunulmaya ve gittikçe dozu artan eleştiriler yapılmaya başlandı ve bu eleştiriler

sonunda bazı soysuzların akıl almaz çirkinlikte hakaretlerine dönüştü.

Türkiye’de kimliklerin baskılanması evrensel açıdan doğru muydu? Doğru değildi.

Farklı giyim kuşamları zorla homojenleştirme evrensel açıdan doğru muydu? Doğru

değildi. Aynı dine mensup insanların farklı dinsel görüşlerini törpülemek (ortadan

kaldırmak) ve ortak bir değer çevresinde toplamak için bu fraksiyonların

başındakilerinin sesini kısmak doğru muydu? İnsan hakları açısından “ne olursa

olsun” diye baktığımızda doğru değildi. 600 yıllık alfabeyi bir günde bırakmak doğru

muydu? Doğru değildi. Buna benzer onlarca soru sorabilirsiniz ve ben bunların

hepsine doğru değildi diye yanıt verebilirdim. Ancak bütün bu doğru değildi yanıtlarını

bir araya toplayıp, toplumun geçmişini inceleyip geleceğini mutluluğa

dönüştürebilmek için değerlendirilmesinde verilecek yanıtın doğruydu olarak

sonuçlanmasına şaşmamak gerekiyor. Doğruydu denen şeyleri değiştirebilmeniz

kolaydır (örneğin Türk Hava Kuvvetlerini kurdu, doğruydu; değiştirdiğinizde yer

yerinden oynamaz); ancak doğru değildi denen şeyleri değiştirmeniz; ancak bir

devrimcinin yapacağı bir atılım olabilirdi. Bunu da Atatürk ve arkadaşları başararak

dünyaca takdir edilen bir örnek oldu.

Aslında bu coğrafyada Atatürk’ten sonra bir devrim daha yaşandı: İran İslam

Devrimi (1980). Şahlıktan dini liderliğe geçilmiştir. Ülkenin bayrağı, yasaları, giyimi

kuşamı, idare şekli ve onlarca şeyi değişti. Tam bir devrimdi. Ancak evrimde bir kural

vardır. Bütün sistemler ileriye yönelik gelişmeye çalışsalar da, zaman zaman geriye

doğru gelişmeler de olur. Bunun bilimdeki adı rekonstriktif evrim yani gerisin geriye

evrimdir. İran’da yaşanan devrim de bir devrimdi; ancak rekonstriktif bir devrimdi.

5

Belli ki cumhuriyetimizi kuranlar bu coğrafyanın baş belası ve tarihsel sorunu olan

çekişmeye, ayrışmaya ve farklılaşmaya bir son vermek istediler. Kuldan vatandaş,

cemaatten millet oluşturmak istediler. Bunun akla en yakın olanı da çoğunluğun

özelliklerini ön plana alarak birliği ve bütünlüğü sağlamaydı. Bütünlüğü bozmadan

çeşitliliği korumak istiyorlardı. Bu nedenle bugünkü bayrak, Türkçe dili ve Türk milleti

ortak değerler olarak alındı. Bu kararlardan 80 yıl sonra bile her fraksiyonun kendi

otonomisini istemesi böyle bir asimilasyonun geçmişte katı olarak uygulanmadığının

kanıtıdır.

Hiç kimse bu coğrafyanın saf Türk, dilinin sadece Türkçe, dininin sadece

Müslümanlık olduğunu söyleyemez. Eğer bir gün bu ülkede gen analizi yapılırsa emin

olun ki bu topluluğun Türk genetik tipi olarak söylenen bileşimini topluluğun en fazla

%10’u gösterecektir. Bu topraklarda, Hititler, Hatiler, Urartular, Asurlar, Akadlar,

Firikyalılar, Lidyalılar, Truvalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar devlet olarak,

Araplar, Ermeniler, Yunanlılar, Türkmenler, Süryaniler, Yezidiler, Kaladeniler,

Nasturiler, Kürtler, Lazlar, Hemşinliler, Çerkezler, Gürcüler, Azeriler daha onlarcası

yaşadılar ve genlerini bu toplumun genlerinin içine soktular.

AKIL NEYİ GERKEKTİRİYORDU?

Farklılıklardan birlik oluşturabilirsek güçlü çıkabilecektik. Bunun ahlaki olup

olmadığı tartışılabilir. Xanthius Mabedinin kapısında şu söz yazılırmış: “Kimse yolda

tutulduğun fırtınalarla ilgilenmez; gemisini sapa sağlam limana yanaştıranı kutsar”.

Atatürk ve arkadaşları da buna göre hareket etmiş olmalılar.

Geçmişte tarihsel olarak yeni kıtada hiç toprağı olmayan milletlerden oluşmuş

ABD’nin resmi dili İngilizcedir. Nüfusun neredeyse %30-40’nı oluşturan ve bu ülkenin

bilim dünyasını elinde tutan Almanlar bile özerk bir dil eğitimi talebinde bulunmadılar;

bulunmuyorlar. ABD’de ayrıcasız bütün okullar İngilizce eğitim vermektedir, tek bir

bayrak sallanır; hem de her yerde; ürettikleri her malın üzerinde. ABD vatandaşı

olmaları bu değerlere sadakatle ölçülür.

Ancak Amerika geçmişte büyük bir soykırımı uygulamıştır. Bu toprakların sahibi

olan Kızılderilileri bin bir çeşit yöntemle yok etmişlerdir. Çünkü tarihsel olarak bu

topraklarda hakkı olan bir grubun er ya da geç kargaşalık çıkaracağını biliyorlardı. Bu

nedenle yok edilmeleri gerekiyordu. Dünyanın her yerinde geçmişte ve bugün

6

büyüklüğü ve toplum içindeki oranı ne olursa olsun tarihsel olarak toprağı olan her

grubun er ya da geç şu ya da bu şekilde talepleri oluyordu. Bunun doğal olduğunu

bilmemize karşın, bir parçalanmanın daha vahim sonuçlara gittiği görüldüğü için,

çatışma başlamadan önlemler alınmaktadır.

Bizim bulunduğumuz toprakların kadim olarak bin bir sahibi vardır. Bunu tarihsel

olarak inkâr edemeyiz. Onların hakkı mıdır? Hakkıdır. Ancak bölünen ve parçalanan

halkların er ya da geç başka güçlere yem olduğu bilinmektedir. Bu gerçeği

cumhuriyeti kuranlar da görmüş olmalılar ki sürtüşmeleri, çeşitlenmeyi ortadan

kaldırarak özellikle laikliği getirerek bu sorunu çözmeye çalıştılar. Ancak bunu, bugün

milliyetçilik, dincilik, etnisite şakşakçılığı yapanlar anlamadı ya da çıkarları için

anlamak istemiyorlar. Hâlbuki bu coğrafyada hiçbir ırkı, hiçbir dini, hiçbir kültürü

toptan ortadan kaldırmayan tek devrimi Türkiye Cumhuriyeti yapmıştı.

Tekkeleri, zaviyeleri, dergâhları kapattı. Niye? Bunlar aynı dinin fraksiyonlarını

(bölünmelerini) tetikleyen merkezlerdi. Bir mezhebe mensup olmayınca

Müslümanlıktan çıkıyor muydunuz? İnsanların sadece Kuran’ın ve camilerin etrafında

toplanmaları için gerekli düzenlemeler yapıldı. Bu nedenle hiçbir camiye el vurulmadı;

sadece tekkeler, zaviyeler ve dergâhlar kapatıldı, bunların liderleri geçici olarak

tutuklandı. Aşağılık insanların iftira atmasına bakmayınız. Bu nedenle Atatürk dünya

liderlerinin en başına geçirildi…

Biliyor musunuz? Ben bu satırların yazarı olarak ve ailemdeki çoğu kişiyle sokağa

çıktığımda, insanlar benimle yabancı dille konuşmaya çalışıyorlar. Beni Türk halkının

arasına oturtun, hiç kimse Türk demez. Görünüşümüz, yaşam tarzımız, dünya

görüşümüz ortalama bir Türk halkından çok farklıdır. Ancak kökenimiz ne olursa

olsun (büyük bir olasılıkla da farklıyız) bu birliğe canı gönülden katılarak bu ülkenin

çevresinde bütünleşmeyi aklın bir gereği olarak gördük. Bütünleşmeden kim zararlı

çıkar? Hiç kimse. Parçalanmadan kim zararlı çıkar? Herkes.

Ancak bu birlikte, esas alınan değerlerin kendilerine (belirli bir zümreye) ait

olduğunu ve diğerlerinin buna metazori uymak zorunda olduklarını, onların bu

toplumda bir yama olduğunu söyleyen herkes aslında bir haindir; cumhuriyetin de

düşmanıdır. Ne yazık ki bu davranışımızı cumhuriyet hükümetleri boyunca bir türlü

budayamadık ve yine ne yazık ki 80 yıl sonra bütün bu bölünmelerin hortlamasına

zemin hazırladık.

7

Prof. Dr. Ali Demirsoy

Değerli Kardeşim

Türkiye’de Atatürk Devrimlerini bir kısım insan anlayamadı. Çünkü onlar

rehabilitasyon (iyileştirme) ile Revulasyonun (devrimin) farkını hiçbir zaman

anlayamadılar. Bu coğrafyada Hz. Muhammed’den sonra devrim yapmış tek ülke

Türkiye ve tek kişi Atatürk ve Arkadaşlarıdır. Eskiyi düzeltme değil; tamamen yeni bir

şey koymaydı. Bunu anlayamayanlar Atatürk düşmanı oldular. Toplumların ancak

devimlerle sıçrama yapacaklarını da anlayamadılar. Neler yapılması gerektiğini

birlikte irdeleyelim…

Saygılarımla