وزارت جهاد...

14
مجله پژوهشبه ایران های پن جلد اول ، شماره اول، 2929 29 - 92 www.jcri.ir لب از سن جمعيت گونه غانبوهي نوساناتلعه ا مطا هايگر شكارOrius spp. تان گلستان در مزارع پنبه اسش مجنی دروی تقیستاديار احقیقات پنبه کشورسه ت موساریخ دریافت: ت51 / 55 / 15 ؛ تاریخ پ ذیرش:51 / 3 / 19 چکیده در، انگلگرهاز شكاردي اان طبیعي متعدور دشمن مزارع پنبه کش هاارندجود دريزا ول بیما عوام و آفات پنبه مي در جمعیتجب مرگ و میر که مو به تعادل مي راند و جمعیت آنها شوند رسان. سن ها يگر شكارOrius ستند که از حشرات مفیدي ه مي کنترل برخ درند توان بويژه تريپسز آفات پنبه ي اThrips tabaci (L.) ، شته( Glove. ) Aphis gossypii و کنه هادهاي ه. با بازدي موثر باشند فتگيت پنبه در منطقه دو مزرعه ثابر از يك با و گنبد گرگانگشت در طولفت و برگزاکي ر و با حرکت زي اين مز ا فواصل هر رع و در01 وته پنبهدن يك بر با تكان مت( جموع م در01 بار نمونه هر بوته درداري بر مزرعه از و01 ي آفات مكنده برگ برامارش در نهايت با ش) سن هاگر ي شكار در طول زمان هاي مختلفداري، گونه نمونه بر ها ي غالب سن هاگر ي شكارر جداولمارش و د و شته سبز پنبه ش تريپس و جمعیتص ثبت و مخصويد.دداشت گرد يارسي برشان ميه در طي دو سال ننجام شدي ا هاد چهارد که تعدا دهاوين:حت عنه سن شكاري ت گون) Orius minutus (L.) (Hemiptera, Anthocoridae Orius niger(Wolf.) وOrius albidipennis وند: ديگر مانین سن شكاري همچنNabis capsiformis (Germar)(Hemiptera, Nabidae) شناسا ي ي شده انیت در مزارع پنبه بیشترين جمع و داراي دن داشتهتان گلستا اس اند.گره غالب سن شكار گونOrius minutes (L.) تان گلستان در مزاع پنبه اس مي باشد. تريپس از اواخر فعالیت جمعیت اوجن و از منطقه گرگاد ماه دره اول خردا تا ده ارديبهشتماه در منطق اوايل تیرد تاه دوم خردا نیمست. فعالیت جمعیت سن بوده ا در مزارع پنبه ه گنبد ها ي پنبه از و شته سبزده نظیر تريپس آفات مكنزمان با فعالیتتان گلستان هم در مزارع پنبه اسگر شكارج فعالیت خود ميه داراي اود ما اواخر مرداه دوم تیر تا نیم باشند.

Upload: others

Post on 21-Jan-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

92 تقی درویش مجنی

های پنبه ایرانپژوهشمجله

2929 ،اول، شماره اولجلد

29-92

www.jcri.ir

هاي مطالعه انبوهي نوسانات جمعيت گونه غالب از سن

در مزارع پنبه استان گلستان .Orius sppشكارگر

تقی درویش مجنی موسسه تحقیقات پنبه کشور استاديار

51/3/19ذیرش: ؛ تاریخ پ 51/55/15تاریخ دریافت:

چکیده

و عوامل بیماريزا وجود دارند هامزارع پنبه کشور دشمنان طبیعي متعددي از شكارگرها، انگلدر ي هاسن .رسانندشوند و جمعیت آنها را به تعادل ميکه موجب مرگ و میر در جمعیت آفات پنبه مي

ي از آفات پنبه بويژه تريپستوانند در کنترل برخمياز حشرات مفیدي هستند که Orius شكارگرThrips tabaci (L.)شته ، (Glove.)Aphis gossypii فتگيموثر باشند. با بازديدهاي ه هاو کنه

و با حرکت زيگزاکي رفت و برگشت در طول گرگان و گنبد يك بار از دو مزرعه ثابت پنبه در منطقهبرداري بوته در هر بار نمونه 01در مجموع ) متر با تكاندن يك بوته پنبه 01رع و در فواصل هر امز اين

هاي مختلف زمان در طولي شكارگر هاسن( در نهايت با شمارش برگ براي آفات مكنده 01و از مزرعهو جمعیت تريپس و شته سبز پنبه شمارش و در جداول ي شكارگرهاسن ي غالبهانمونه برداري، گونه

دهد که تعداد چهار هاي انجام شده در طي دو سال نشان ميبررسي يادداشت گرديد. مخصوص ثبت و Orius minutus (L.) (Hemiptera, Anthocoridae Orius ( گونه سن شكاري تحت عناوين:

niger(Wolf.) و Orius albidipennis همچنین سن شكاري ديگر مانند:وNabis capsiformis

(Germar)(Hemiptera, Nabidae) د و داراي بیشترين جمعیت در مزارع پنبه اني شدهيشناسادر مزاع پنبه استان گلستان Orius minutes (L.)گونه غالب سن شكارگر اند.استان گلستان داشته

ارديبهشت تا دهه اول خرداد ماه در منطقه گرگان و از اوج فعالیت جمعیت تريپس از اواخر باشد.ميي هاه گنبد در مزارع پنبه بوده است. فعالیت جمعیت سننیمه دوم خرداد تا اوايل تیرماه در منطق

شكارگر در مزارع پنبه استان گلستان همزمان با فعالیت آفات مكنده نظیر تريپس و شته سبز پنبه از باشند. نیمه دوم تیر تا اواخر مرداد ماه داراي اوج فعالیت خود مي

Page 2: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

2929 ،(2( شماره )2های پنبه ایران جلد )مجله پژوهش 93

*ستان گلستان.پنبه و ا ي شكاري، تريپس، شتههاسن : ی کلیدیهاواژه

مقدمهکشي را تامین پنبه يكي از محصوالت اساسي کشور است که ماده اولیه صنايع نساجي و روغن

گر چه شرايط جوي در افزايش راندمان تولید پنبه نقش اصلي دارد ولي مديريت صحیح ا .نمايدمي

د دارند. آفات مختلفي به در افزايش راندمان تولیميي گیاهي نقش مههامزرعه از گزند آفات و بیماري

کنند که هر يك از آنها در مرحله اي از رشد گیاه اهمیت دارند و بايد با ميمحصول خسارت وارد اين

از آفاتي است که در اوايل رشد Thrips tabaciتريپس پنبه. يي اين آفات را مديريت نمودهاشیوه

گام دشمنان طبیعي، به اين گیاه خسارت دلیل حضور دير هنبه اي( احتماالًپنبه )مرحله گیاهچه

که در مواردي کشاورزان به ضدعفوني بذر و يا سمپاشي علیه اين آفت کند بطوريمياقتصادي وارد

شوندميمتوصل براي مبارزه بیولوژيك با آفات هر محصول قبل از هر کاري بايد دشمنان طبیعي آن آفت شناسايي

سیكل زندگي عوامل مفید با کنترل آفت بررسي گرديد. انطباقدقیق شوند و اهمیت و نقش آنها در

حشرات زيان آور در کنترل خسارت نقش اساسي دارد. پنبه از محصوالت کشاورزي مهم در ايران است

ي اخیر توجه خاصي به مبارزه بیولوژيك با آفات آن شده است . بطوريكه از زنبور براکون هاکه در سال

ويژه هشود، ولي نقش و جايگاه حشرات شكارگر و بميرل کرم قوزه پنبه استفاده و تريكوگراما براي کنت

در کنترل آفات مكنده و يا آفات ديگر در مزارع پنبه ناشناخته است. لذا .Orius spp ي شكارگرهاسن

قهدارند با اجراي اين طرح در منط هاي اوريوس ترجیح میزباني زيادي به تريپسهابه دلیل اينكه سن

شوند سپس انبوهي ميفعال در مزارع پنبه شناسايي Orius ي شكارگرهااستان گلستان، ابتدا سن

شوند و در نهايت با آمار برداري نوسانات جمعیت ميدر طول فصل رشد مطالعه هاجمعیت گونه

ت گیاه که آف"شود تا در مراحلي از فنولوژي ميي شكارگر غالب و طعمه )تريپس( بررسي هاسن

ضمن اينكه با مشخص کند از دشمن طبیعي در کنترل تريپس استفاده شود. ميخسارت اقتصادي وارد

يي ارتباط جمعیت هاي آينده و در قالب طرحهادر مزارع پنبه طي سال هاي سنهاشدن فعالیت گونه

شوند. ميآنها را با شته، کنه تار عنكبوتي و کرم قوزه پنبه نیز بررسي

ها با باشد که در بعضي سالميمهم اوايل فصل در منطقه استان گلستان تريپس پنبه يكي از آفات

ها و مزارع پنبه فعالیت نموده و باعث بد شكلي و چــروکیــده شدن برگ اي درتراکم قابل مالحظه

پنبه منظور کنترل اين آفت در اوايل فصل درمزارع گردد. بهميي پنبه هاباعث تعويق افتادن رشد بوته

.(0991گیرد )درويش مجني، ميبا سموم فسفره نظیر متاسیتوکس توسط کشاورزان سمپاشي انجام

[email protected]سئول مكاتبه: م*

Page 3: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

92 تقی درویش مجنی

علیه تريپس مورد مطالعه قرار داد که سم گائوچو با دز بر کش گائوچو راتاثیر ضد عفوني بذر با حشره

ان داده است.گرم براي هر کیلو بذر دلنته بهترين تاثیر را نسبت به سموم مورد آزمايـش نش 7

در مـــزارع Thrips tabaci(L.)( بررسي تغییرات جمعیت تــريپس2112 )درويش مجني،

گلــستان مورد بررسي قرار دارد که فعالیت آفت در منطقه داراي دو پیك از پنـــبه منطــقه استان

Compylomma گرشكار يهاسن( 0991) خرمالي، ماه تا اواخر تیر ماه بوده است.نیمه اول ارديبهشت

diversicornis و Deraecoris punctulatus خانواده از Miridae ، Nabis capsiformis و N. nr

pseudoferus خانواده از Nabidae، Geocoris siculus و Piocoris luridus خانواده از

Lygaeidae سن و Orius(Heterorius) minutus خانواده از Anthocoridae گنبد پنبه مزارع از را

ي خسارتزاي دشت، میان دشت و هادر بررسي سن( 2110)کريمیان و خرمالي .است کرده گزارش

Dereaocorisگري شكارهاسن، زاي خسارتهاآوري سنعالوه بر جمع، کوهپايه استان گلستان

serennus, Compylomma verbasci, Orius spp اند.کردهشناسايي و آوري جمعا ر

يهـا گونه شكارگر يهاسن در بررسي دشمنان طبیعي عسلك پنبه از( 0990)و احمدي آل منصور

Anthocoridae)) Orius albidipennis Geocoris megacephalus (Fieber), Deraeosoris

punctulatus ( Fallen) Nabis palifer (Seidenstucker), عنوان دشمن طیبعي هرا بBemisia

tabaci ( در بررسـي دشـمنان طبیعـي 2112زاده )لطفعلـي . به استان فارس گزارش کردنـد از مزارع پن

ــاشــته ــان از ســن ه ــه در مغ ــاي پنب ــهه ــاي شــكارگر گون Orius niger niger, Geocorisيه

erythrocephalus, Nabis sp. کنـد. مـي ي پنبه و ساير آفـات پنبـه رکـر هاعنوان شكارگر شتههرا ب

گونـه از 00در شـیراز و حومـه تعـداد Anthocoridaeيهار بررسي سن( د2112عرفان فر و استوان )

از مهمترين O. nigerو , Orius albidipennisهاآوري کرده است که در بین گونهاين خانواده جمع

اند. شناخته شده هاگونه

مهـم عنوان شـكارگر تعـداد زيـادي از آفـات بهرا Oriusي جنس هاگونه 2112در سال ياسونوگا

چنــدين گونــه اروپــايي و آمريكــايي از جملــه طــوري کــه ، بــهانــدکشــاورزي شــناخته شــده

O.insidiosus،O.laevigatus هـا و کنـه هـا ، شتههاژيك علیه تريپسوصورت انبوه براي مبارزه بیولبه

.اندپرورش داده شده

فعـال Oriusسن طي بررسي در مزارع پنبه تگزاس دو گونه 0991و همكاران در سال بوهمفالك

tristicolor Orius و در غرب گونه Orius insidiosusطوري که در شرق تگزاس گونهباشند. بهميعـدد در هـر متـر از 0طور متوسـط تعـداد به هاباشند جمعیت اين گونهمياز جمعیت غالبي برخوردار

عدد در هر متـر از 01تا 5تعداد در اواخر تیر ماه به هارديف مزارع پنبه است و اوج جمعیت اين گونه

خیلـي زود در اوايـل فصـل بـه مـزارع پنبـه وارد هـا دهد ايـن گونـه ميرديف پنبه در غرب تگزاس رخ

Page 4: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

2929 ،(2( شماره )2های پنبه ایران جلد )مجله پژوهش 99

گیـرد مـي شوند و اوج جمعیت بهاره آنها در خرداد و پیك جمعیت پايیزه آنها نیز در شهريور صورت مي

و الروهاي کوچـك کـرم قـوزه پنبـه هاو تخم هاکنه ي سفید،ها، مگسها، تريپسهااز شته هااين گونه

کنند. ميتغذيه

دينامسیم جمعیت حشرات شكارگر مزارع پنبـه سمپاشـي شـده و 2110و همكاران در سال مالح

01ي متعـددي از حشـرات شـكارگر هاسمپاشي نشده پاکستان را مطالعه کردند. مشاهده شد که گروه

شوند. تعداد اين حشرات در مزارع سمپاشـي نشـده بـین مينبه ظاهر روز پس از جوانه زدن در مزارع پ

درصد بـود. جمعیـت در 8/9تا 7/1در مزارع ديگر بین هاکه جمعیت اين حالي درصد بود در 51سه تا

.ي خرداد تا تیر ماه زياد بود هابین ماه

هاه را در پراکنش تريپستاثیر واريته پنبه و مرحله رشد اين گیا 0991و همكاران در سال آتاکان

ي مختلف گیاه بررسي کردند. هاي آنها و همزماني حضور طعمه و شكارگر را بر روي قسمتهاو شكارگر

شود ولي گونه تريپس غربي گل فقط ميمستقر هافقط بر روي برگ Thrips tabaciمشاهده شد که

يابد ميتجمع هاري سبز بر روي برگمشاهده شد که بالتو هاشود. با بررسيميمستقر هابر روي گل

يابند. بنابراين همبستگي مثبتي بین جمعیت ميتجمع هابر روي گل اصوالً .Orius sppيهاولي گونه

بود. Pimaشكارگر و تريپس بر روي واريته

هـا در کنترل بیولوژيك کرم قوزه پنبه تا آنجا پیشرفت کرده است که تعدادي از گونه هااهمیت سن

هانــد. بــراي مثــال گونــا از ســاير کشــورها بــراي کنتــرل آفــات پنبــه بــه کشــور آمريكــا وارد نمــوده ر

Paratriphleps laeviusculus (Anthocoridae و 0917و 0920-22ي هارا از کشور پرو طي سال

.Nabis sppيهـا تـوان جـنس مـي ي شـكارگر واقعـي هـا ر استرالیا از سـن داند. به تگزاس وارد نموده

Oechelia spp., Geocoris spp., Orius spp. باشـند مـي کـه در مـزارع پنبـه فعـال را نـام بـرد

(.0985)کینگ و جكسون،

هامواد و روش

از مزارع Orius رگهاي شكارابتدا سن: .Orius sppهای شکارگر های سنمطالعه پراکنش گونه

آوري جمع استاندارد گیريه از تور حشرهاستفاد با روز يك بار01به فواصل هر استان گلستانپنبه

هاي سفید استفاده شد. ها و سیني. در حین اجرا اگر اين شیوه کارايي کافي نداشت از طشتكشوندمي

شده و با تغذيه از تخم افستیا يا آفت مورد به آزمايشگاه انتقال داده هاييي نابالغ با استوانههانمونه

هاي مرفولوژيك و با استفاده از اندامهاي بر اساس ويژگي شوند. سپستغذيه به مرحله بالغ تبديل مي

هاي سنبا اجراي اين طرح، فعالیت و پراکنش شوند. تناسلي جنس نر )پارامر( از همديگر تفكیك مي

مشخص خواهند شد. مزارع پنبه در Oriusشكارکر

Page 5: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

99 تقی درویش مجنی

هر با بازديدهاي : Orius spp ی شکارگرهامطالعه انبوهی و نوسانات جمعیت گونه غالب از سن

حرکت زيگزاگي رفت و برگشت در طول دو و با در هر منطقه پنبه دو مزرعه ثابتبار از يك هفته

مجموعا در هر نمونه برداري متر با تكاندن يك بوته پنبه ) 01 مزرعه )گرگان و گنبد( و در فواصل هر

گرديد.بررسي غالب جمعیت گونه انبوهي و نوسانات ، استاندارد گیريور حشرهبوته( به داخل ت 01تعداد

منظور به مطالعه انبوهی و نوسانات جمعیت تریپس پنبه در مناطق مختلف پنبه کاری کشور:

در طول Oriusي شكارگرهاتعیین انبوهي و نوسانات جمعیت تريپس پنبه و ارتباط آن با جمعیت سن

روز يك بار بر 7صورت تصادفي هر نیز به هات تريپس)از مرحله کاشت تا چین دوم( جمعی فصل رشد

متر با وارد کردن 01صورت زيگزاکي رفت و برگشت در طول دو مزرعه و به فواصل هر بوته به 01روي

برروي کاغذ آغشته به پارافین چسبیده و نسبت به شمارش آنها اقدام هاضربه به بوته پنبه، تريپس 0

شوند.مي

نمودار میـانگین ي اوريوس در مزارع پنبه سمپاشي نشده،هاو سن هاتريپس جهت مقايسه جمعیت

گیرند. ميجمعیت آنها ترسیم و مورد مقايسه قرار

بحث نتایج و

چهار گونه سن شـكارگر در مـزارع بر اساس مطالعات انجام شده در طي دو سال اجراي طرح تعداد

پنبه استان گلستان تحت عناوين علمي: 1- Orius minutus(L.) 2-Orius niger (Wolf.)

(Reuter) 3- Orius albidipennis

بـه عنـوان گونـه O.minutusکـه گونـه Anthocoridaeو خـانواده Hemipteraهااز راسته سن

غالب سن شكارگر در مزارع پنبه استان گلستان شناسايي شد. همچنین سن شـكارگر ديگـري بـه نـام:

Nabis capsiformis (Germar) (Hemiptera: Nabidae) 4- .در مزارع پنبه مشاهده شده است

از کلیه مراحل مختلف آفات )تخم، الرو يا پوره و حشـرات کامـل( میزبـان Oriusي شكارگرهاسن

کنند و در کنترل جمعیت آفات میزبـان نظیـر تـريپس و شـته توسط پوره و حشره کامل آنها تغذيه مي

(.7تا 0 )شكل ي دارندسبز پنبه نقش مهم

Page 6: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

2929 ،(2( شماره )2های پنبه ایران جلد )مجله پژوهش 92

Orius minutusحشره کامل روی بوته -9شکل Orius minutusحشره کامل -5شکل

Orius minutusپوره -4شکل Orius minutusتخم و پوره -3شکل

Orius albidipennis حشره کامل -6شکل Orius niger حشره کامل -1شکل

Page 7: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

93 تقی درویش مجنی

Nabis capsiformisحشره کامل -7شکل

اوايل افصل بهـار در روي آفـات مكنـده ارگر با گرم شدن هوا دري شكهامطالعات نشان داد که سن

در روي گیاهان زراعي ديگر منطقه نظیر: گندم، کلزا و نخـود و غیـره فعالیـت خـود را هاتريپس و شته

1تـا 2ماه در مرحله ي پنبه در اواخر ارديبهشتهابا شروع کشت پنبه و سبز شدن بوته کنند.شروع مي

فعالیت خود را آغـاز Oriusي شكارگرهاآفت تريپس در مزارع پنبه استان گلستان سنبرگي با فعالیت

ي شكارگر در مزارع پنبه منطقه گرگان از اواخر ارديبهشت تا نیمـه اول هاکنند. فعالیت جمعیت سنمي

بـوده خردادماه و از نیمه دوم خرداد تا نیمه اول تیرماه در منطقه گنبد داراي بیشترين تـراکم جمعیـت

(.8تا 5 )نمودارهاي است

از اوايـل فصـل زراعـي از Thrips tabaci (L.)فعالیت آفات مكنده اوايل فصل نظیر تريپس پنبـه

ماه تا پايان فصل زراعي در مزارع پنبه فعالیـت دارد ولـي اوج فعالیـت آن از نیمـه دوم اواخر ارديبهشت

گراد و رطوبـت نسـبي درجه سانتي 28تا 25یط خرداد تا نیمه دوم تیرماه با متوسط درجه حرارت مح

ي ها( که در اين زمان فعالیت سن2تا 0 باشد )نموداردرصد در مزارع پنبه استان گلستان مي 15تا 11

شكارگر هم با افزايش جمعیت آفت تريپس در مزارع پنبه تراکم جمعیت آنها با تغذيه از مراحل مختلف

(.8تا 5 ارهايرسد )نمودمیزبان به اوج خود مي

در مـزارع پنبـه از نیمـه دوم خردادمـاه شـروع Aphis gossypii(Glover) فعالیت شته سبز پنبه

ي سبز و شاداب ادامه دارد. فعالیت جمعیت شته از نیمه دوم هاشده و تا پايان فصل زراعي در روي بوته

بودن شیره گیـاه میزبـان جمعیـت تیر تا اواخر مردادماه همزمان با حداکثر گلدهي بوته پنبه و مناسب

ي شكارگر در مزارع پنبه بـا ها( که در اين زمان هم فعالیت سن2تا 0 )نمودار رسدآفت به اوج خود مي

(.8تا 5 تغذيه از مراحل مختلف شته سبز پنبه داراي حداکثر جمعیت را نشان داده اند )نمودارهاي

Page 8: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

2929 ،(2( شماره )2های پنبه ایران جلد )مجله پژوهش 93

نتیجه گیری

ن گونه غالب سن شكارگر با تغذيه از آفات مكنده اوايل فصل عنوابه Orius minutusسن شكارگر

نظیر تريپس و شته سبز پنبه شناسیايي شده است. اين سن با فعالیت آفات در مزارع پنبه استان

کند و با تغذيه از مراحل مختلف میزبان خود در اواخر خرداد گلستان همزمان با آنها شروع به فالیت مي

باشد که نقش مهمي در کنترل انبوهي آفات اوايل فصل راي بیشترين جمعیت ميتا اواخر مردادماه دا

با حفاظت و حمايت و دستیابي به پرورش و بنابراين کند.مثل تريپس و شته سبز پنبه ايفاد مي

هاي بي رويه در مزارع فرصت مناسب رهاسازي آنها در مزارع پنبه و همچنین جلوگیري از سمپاشي

توانند ي شكارگر و همپوشاني فعالیت آنها با فعالیت آفات میزبان مورد تغذيه ميهابراي فعالیت سن

گردد که در آينده بنابراين پیشنهاد مي نقش مهمي در کنترل جمعیت آفات اوايل فصل داشته باشند.

پذيرد. ي شكارگر تحقیقات تكمیلي آن انجامهاروي نحوه پرورش و رهاسازي سن

نمودار 1ـ تغییرات جمعیت تریپس و شته سبز پنبه در مزارع پنبه گرگان سال 1386

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

1386

/3/3

1386

/3/1

0

1386

/3/1

7

1386

/3/2

4

1386

/4/7

1386

/4/1

4

1386

/4/2

1

1386

/4/2

8

1386

/5/4

1386

/5/1

1

1386

/5/1

8

1386

/5/2

5

1386

/6/1

1386

/6/8

تاریخ آمار برداری

گبر

ر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

یسب

نت

وبط ر

وت

ارحر

ه جدر

ط س

توم

تعداد تریپس

تعداد شته

درجه حرارت

رطوبت نسبی

5336ت جمعیت تریپس و شته سبز پنبه در مزارع پنبه گرگان سال تغییرا – 5نمودار

Page 9: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

93 تقی درویش مجنی

نمودار 2ـ تغییرات جمعیت تریپس و شته سبز پنبه در مزارع پنبه گنبد سال 1386

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

320

340

360

380

1386

/3/1

1386

/3/8

1386

/3/16

1386

/3/23

1386

/3/30

1386

/4/6

1386

/4/13

1386

/4/20

1386

/4/27

1386

/5/3

1386

/5/10

1386

/5/18

1386

/5/28

1386

/6/5

تاریخ آمار برداری

گر بر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

یسب

نت

وبطرو

ت ررا

حه

جر د

طس

ومت

تعداد تریپس

تعداد شته

درجه حرارت

رطوبت نسبی

.5336تغییرات جمعیت تریپس و شته سبز پنبه در مزارع پنبه گنبد سال -9نمودار

نمودار 3ـ تغییرات جمعیت تریپس و شته سبز پنبه در مزارع پنبه گرگان سال 1387

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

170

180

190

1387

/3/5

1387

/3/1

2

1387

/3/1

9

1387

/3/2

6

1387

/4/3

1387

/4/1

0

1387

/4/1

7

1387

/4/2

4

1387

/4/3

1

1387

/5/7

1387

/5/1

4

1387

/5/2

1

1387

/5/8

1387

/6/4

تاریخ آمار برداری

گبر

ر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

یسب

نت

وبط ر

وت

ارحر

ه جدر

ط س

توم

تعداد تریپس

تعداد شته

درجه حرارت

رطوبت نسبی

5337تغییرات جمعیت تریپس و شته سبز پنبه در مزارع پنبه گرگان سال -3نمودار

Page 10: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

2929 ،(2( شماره )2های پنبه ایران جلد )مجله پژوهش 93

نمودار 4ـ تغییرات جمعیت تریپس و شته سبز پنبه در مزارع پنبه گنبد سال 1387

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

320

340

1387

2/29

1387

/3/5

1387

/3/1

2

1387

/3/1

9

1387

/3/2

6

1387

/4/2

1387

/4/9

1387

/4/1

6

1387

/4/2

3

1387

/4/3

1

1387

/5/8

1387

/5/1

6

1387

/5/2

4

1387

/6/2

تاریخ آمار برداری

گبر

ر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

یسب

نت

وبط ر

وت

ارحر

ه جدر

ط س

توم

تعداد تریپس

تعداد شته

درجه حرارت

رطوبت نسبی

5337سال گنبدبه در مزارع پنبه تغییرات جمعیت تریپس و شته سبز پن -4نمودار

نمودار 5ـ تغییرات جمعیت سن های شکاری Orius در مزارع پنبه گرگان سال 1386

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

1386

/3/3

1386

/3/1

0

1386

/3/1

7

1386

/3/2

4

1386

/4/7

1386

/4/1

4

1386

/4/2

1

1386

/4/2

8

1386

/5/4

1386

/5/1

1

1386

/5/1

8

1386

/5/2

5

1386

/6/1

1386

/6/8

تاریخ آمار برداری

گبر

ر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

یار

کش

ی ها

ن س

د دا

تع

تعداد تریپس

تعداد شته

تعداد سن های شکاری

5336در مزارع پنبه گرگان سال Oriusهای شکاری تغییرات جمعیت سن -1نمودار

Page 11: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

92 تقی درویش مجنی

نمودار 6ـ تغییرات جمعیت سن های شکاری Orius در مزارع پنبه گنبد سال 1386

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

320

340

360

380

1386

/3/1

1386

/3/8

1386

/3/16

1386

/3/23

1386

/3/30

1386

/4/6

1386

/4/13

1386

/4/20

1386

/4/27

1386

/5/3

1386

/5/10

1386

/5/18

1386

/5/28

1386

/6/5

تاریخ آمار برداری

گر بر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

یرکا

شی

هان س

د دا

تع

تعداد تریپس

تعداد شته

تعداد سن های شکاری

5336سال گنبددر مزارع پنبه Oriusهای شکاری تغییرات جمعیت سن -1نمودار

نمودار 7ـ تغییرات جمعیت سن های شکاری Orius در مزارع پنبه گرگان سال 1387

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

170

180

190

1387

/3/5

1387

/3/1

2

1387

/3/1

9

1387

/3/2

6

1387

/4/3

1387

/4/1

0

1387

/4/1

7

1387

/4/2

4

1387

/4/3

1

1387

/5/7

1387

/5/1

4

1387

/5/2

1

1387

/5/8

1387

/6/4

تاریخ آمار برداری

گبر

ر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

یار

کش

ی ها

ن س

د دا

تعتعداد تریپس

تعداد شته

تعداد سن های شکاری

5337در مزارع پنبه گرگان سال Oriusهای شکاری تغییرات جمعیت سن -7نمودار

Page 12: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

2929 ،(2( شماره )2های پنبه ایران جلد )مجله پژوهش 23

نمودار 8ـ تغییرات جمعیت سن های شکاری Orius در مزارع پنبه گنبد سال 1387

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

320

340

1387

2/29

1387

/3/5

1387

/3/12

1387

/3/19

1387

/3/26

1387

/4/2

1387

/4/9

1387

/4/16

1387

/4/23

1387

/4/31

1387

/5/8

1387

/5/16

1387

/5/24

1387

/6/2

تاریخ آمار برداری

گر بر د

تآفد

داتع

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

یرکا

شی

هان س

د دا

تع

تعداد تریپس

تعداد شته

تعداد سن های شکاری

5336سال گنبددر مزارع پنبه Oriusهای شکاری تغییرات جمعیت سن -3نمودار

منابع 1- Al-mansour, A.1993. Study on natural enemies Bemisia tabaci (L.) in Fars

province. 11th proceeding of plant protection Iran.106p.

2- Darvish Mojeni, T. 1996. Study on bio-ecology of Thrips tabaci(L.) in Iran.

Agricultural Research center of Gorgan and Gonbad – Iran. 39p. 3- Darvish Mojeni, T. 2002. Study on population dynamic of Thrips tabaci(L.) in

the fields cotton Golestan province.15th proceeding of plant protection Iran. 76p.

4- Karimiyan, Z. and Khormali, S. 2003. Study on damage bugs in the fields cotton

Golestan province.Cotton research Institute of Iran. 35p. 5- Erphanfar, D. and Ostevan, H. 2002. Study on biodiversity bugs Anthochoridae

in Fars province.11th proceeding of plant protection-Iran. 305p.

6- Lotfalizadeh, H. 2002. Study on natural enemies cotton Ahids in tha Moghan. 15th proceeding of plant protection Iran.62p.

7.Atakan, E., Coll, M. and Rosen, D. 1996. Within-plant distribution of trips and

their predators: effects of cotton variety and developmental stage .Bulletin of Entomological Research (1996) 86, 641–646.

8.Bohmfalk, G.T Frisbie, R.E. Sterling, W.L. Metzer, R.B. and Knutson, A.E.

1996. Identification, Biology and Sampling of Cotton Insects. Texas

Agricultural of Extension Service. 180pp.

Page 13: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

22 تقی درویش مجنی

9.King, E.G., and Jackson, R.D. 1985. Biological control of Heliothis, Proceeding

of The Workshop on, NewDelhi, India. 11-15, Nov. 1985 Aspect Publishing.

10.Mallah, G.H., Korejo, A.K., Soomro, A.R. and Soomro, A.W. 2001. Population

Dynamics of Predatory Insects and Biological Control of Cotton Pests in Pakistan. Journal of Biological Sciences 1, (4): 245-248.

11.Yasunuga, T. 2002. The flower bug genra, Orius Walf (Het.: Anthocoridae)

from Japan and Thailand. Appl. Entomol. Zool. 22(2). 387-494.

Page 14: وزارت جهاد کشاورزیjcri.areo.ir/article_100677_2e24f0506ce94b044953b8248030f3ca.pdf2929،)( هرامش )2 ( دلج ناریا هبنپ یاه شهوژپ هلجم 93

2929 ،(2( شماره )2های پنبه ایران جلد )مجله پژوهش 29

Iranian Journal of Cotton Researches

Vol. 1, No. 1, 2013

www.jcri.ir

Study of population abundance and dynamic of dominant species

Orius spp. In the fields cotton Golestan province

T. Darvish Mojeni Assistant Prof., Cotton Research Institute of Iran

Abstract There are a lot of natural enemies in cotton fields which control the insect pest.

One of them is the predator Orius bugs belonging family Anthocoridae. Which

effectively control the cotton insect pests especially Thrips tabaci (L.), Aphis gossypii (Glove.) and mite in this research was carried out in 2007-2008 in

Golestan province, two separated cotton fields, one sprayed and the other

unsprayed were chose and samplings were done on then weekly in each sampling

30 cotton plants were randomly selected and shacked to conduct the different stages of Orius spp. to paraffin impregnated papers for counting also 20 sweep

nets was used in catch sampling to catch and separate the mentioned bugs. The

results indicated that the actively of Orius spp was started on late June and lasted to mid September in cotton fields of Golestan province. The species; Orius

niger(Wolf.) , Orius minutus (L.) Orius albidipennis (Reuter), (Hemiptera,

Anthocoridae) and Nabis capsiformis (Germar) (Hemiptera, Nabidae) were the dominant species.

Keywords: Orius sp.; Thrips; Aphid; Cotton and Golestan province.*

* Corresponding Author; [email protected]