شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

8
The Official Organ Democratic Party of Kurdistan - I ran KURDISTAN NO: 648 20 jan 2015 The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran م آخر کرنت اینت در شبکە جهانی»کوردستان« ، روزنامە کردستانی حزب دمکرات وب سایتهات تشکی و تلفن بخشمیل ای009647508578190 [email protected] www.kurdistanukurd.com [email protected] [email protected] www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137 polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4 قی موسی کنسرت هایا دربارهودیت هزه ای از محد موج تاتقدان جدی من عزمن ازست که نشا ایران شکل گرفته اان در زن زمینه دارد. در این فعالیت ها گونه این و مخالفانه شبشی از کنسرت دوشنب در گزارسکانیوز ایگزاری خبر خبر داد که حریر شریعتر مشهدلی در عقیسا) دیماە٢٢ ( ینز سن پای یک قطعه اپس از اجرای« ،ه دفه، نوازند زاد».ا نکردر صحنه را پیدجازه حضور د و دیگر اه شد آوردر وحدت نیز باف در تاسما کنسرت عالیم قازمان هم آذربایجان کهر جمهوریده نام آون خوانوبرو شد. این مشکل ر)سماففرغانه قا( دخترش دی ماه در کنار٢٢ و٢١ شب هایم و با تاخیرود، در شب سو پرداخته ب به اجرای کنسرتفته پرداخت. هرش به اجرای کنسرتون همراهی دخت بسیار، بدن حضورصفهان بدور در اامکایز کنسرت گروه ک قبلتر نگزار شد. این گروه برعضای زنن و ازندگا نواان یکی زنقای موسیت هایز فعالیری ا تازه جلوگی موج آهنگسازی و بر مردانی است کهرد و آن فشاریز دا نقطه تما آنهاست.دهان بر عهقی زن موسی هایا سرپرستی گروه ی که سرپرستینی از کشور درخشا مجیدنعت از خروجما مه دار را عهد»ماه بانو« وانقی بانه موسیسازی گرو و آهنگیفتگوی پیش در گجراست. او چندی تازه ما، نقطه تمایز استونی بی بی سی شبکه تلویزی»ت دیگره عبارب« برنامه درقی پرداخته مجوز موسیزی ومید از وضعیت منتقارسی به ا فا بود.ابی شماارزی« سخ به این سوال که درخشانی در پا آقای گفته» چیست؟ روحانیز در دوره آقای دادن مجوزی ومی از مری نکرده ویچ گونه تغییقی هخورد با موسیسیاست بر« : بودم هستندزندگانی که خان نوا تر شده وضعیت مجوزها سخت وستمی که از قبلنکه سی ای تر شده؛ برایشان سخت وضعیتنر بهوان یک هقی را به عن است که موسی حاکم بوده حاکم».شناسند رسمیت ن، وزیری گفته می شود که علی جنتیان در حال سخن اینطبق نظر« :صدی اش گفتن روزهای ترشاد، در نخستی اقی موجب مفسده زن در موسینهای مراجع اگر صدای تکخوا نظریینباره چناجع در ایند و برخی از مری ندار، ایراد نباشد».ارند د اجرا و ضبط وه ماه بانوسط گروفی که توز تصانی برخی ایده شده استر بار د هزا١٥٠ ه تا گرفتار فضای مجازی قر درقی سنتی بهک موسی یزی برای در فضای مجایی که رکورد با حتی با« جان عاشق« و» را بس ما« د. تصنیف آیار می شم می رسدما به نظرر شده است، امی منتشش اس رعایت پوش را راضی کند.تقدانست من موارد نیز نتوان اینامی تم رعایتوان بعن١٩٤٥ دستان در سالی کر تشکیل جمهوررزات ملییخ معاصر مباحله تارترین مر درخشانهایژگیباشد و ویران مین ای کردستاد در ملت کرق است. جمهوریل و تعمی قابل تأم هنوز هم آن چهار بخش هرحاظ ملی در هنوز هم از ل کردستان برایلی و سمبلیاد م یک نموان، بعن کردستان مشترکم یک سرنوشترک و ترسی مبارزه مشت نگریستەام بخشهای کردستاند در تم برای ملت کررگانیکت پیوند اثبا است برای الی کردستان دلی جمهوری میشود. تجربهرنوشت مسأله کردەخوردن سان بخشهای مختلف کردستان و گر میبەای کە در دوران. تجر یکدیگر است بخشهای مختلف کردستان با درن به فراموشین کردستالگراشغای شوم ا و نقشەهاشیل ت حاضر بدل دور نگه داردا از یکدیگردستان رر بخشهای کر تا سایەشدەاست سپردهد.یل دکی تقل بعد مکانی تا حد یک را آنهاد میان پیون ومه هرن بود کهک قوارەی مد کردستان ی جمهورییاست که بدیه مقدس ملی بهدەیستان همچون یک پدیەی بخشهای کرددها در کلی کرشاوردهای آن ت از دستی حراستستا در راستقیماگریستند و م مین آنز کردهای نیی کردستانای جمهورچوب جغرافی، حتی در چارند می کرد و در ادارەیدە تلقی نمیشدند یا پناهنیهمانگر بخشهای کردستان م دی. درەمیشدند نیز شرکت دادی کردستانی جمهورری و نظامیستم ادا س ملیشەی، اندیی کردستانیات جمهورسمی و نشرسناد رمه ای هب رویج شدەاستان بزرگ ت سطح کردستد دری و همبستگی کررزم و همی منافع و مصالحش ملی هرگز قربانوان یک ارزساسی بعن و این اصل ایده است.ی نگرد جمهور اینری شکلگی به چگونگیی کردستان جمهور مثبت دیگرژگی ویەی درک درستی ثمر جمهورم اعدد. در واقع بر میگر جمهوریری و دربران جمهوری و ارادەی رهزمان هشیانطقەای و هم شرایط منکاربل است غیر قا بود. امری احمد قاضی مد پیشوا صدر آنها زندەیاق یافت کبیر تحقشوایبتکار پیری و ایل پافشاستان بدلی کرد جمهور کهتحادن و ا آذربایجات از حکومت ملیک واقعیوان ی بە عنن ترتیب و بدی این مرحله، درت دیگرعبار شناختە شد. ب برسمیتروی جماهیر شوظران نا، دیگر همچونشە جاویدحمد همیژە قاضی م بویخبگان کرد و نوان یکد و بالعکس بعند نکردنخوردها بر رخدافاوت باش و بیت خاموستفادهن ا ملتشا و پتانسیلخواە از انرژیامە و آرمان بازیگر با برنفکران و روشنخبگانحمد و ن قاضی م پیشوااسی فرهنگ سی. درند نمودنبار شخصیت نداشتە و اینی مفهومی، عقبنشیی کردستانران جمهور دوهد.ارمیدزاتی خود قر مشی مباری رایمگیرل در تصم کرد اصل استقود که قب آمدن فرصتی بحصول فراهمی کردستان متیب جمهور بدین تر و بعداەبوده شدعضای کوملەی ژ . کاف آماده فکری آن از سوی ا زمینید.ت گرایحمد به واقعی قاضی م از سویمەی بخشهای کردستانت ه نیز حل مشکونی مرحله کنما در ادستان و درسهایی کررزشهای جمهور و ا نرمهاندی به گرو پایب دری کردستان،اسی جمهور فرهنگ سین است. دربه درخشا این تجر مفهومی نداشت.یدگاه یک جریان یا یک د هژمونیطلبیاهی وامیتخو تمز کردستان بر یک بخش ا و محلیفع منطقەای منای کردستان در جمهور داده نمیان برتری بخشهای کردستمهد در ه ملت کرراتژیکفع است منالویتد. آنچە کە در او بیمعنی بول خود بر دیگران و تحمی شد. تکرویفهومدی در مترش ناسیونالیزم کرد از ترویج و گسارت بوارداشت عب قر بخش کردستان چهار هررزات درا مبا نیز بونرزشی که تاکن کلی آن. انەاست. بیگا تا حدی ایرانتها درده از کنسر نوازننده و خوانان حذف و اخراج زن جمهوری کوردستان،عصار برای همەی ا مدلی فقەنبی سامان: سامرند برگردانكیوان ی به عنن مریوان شهرستاچه زریوارت دریا وضعیردشگریطی و گستمحی زیتهاین ظرفیترین و اصلیهمتری از م شدهاست.طی کردستمحی و زی مدنیننی فعا موجب نگراهاقل یك دهر طول حد دگویندطی میستمحین زی فعاین دریاچهت بخشی استای نجا مختلفی در رات هایخیر فعالی ایلمات به دلر این اقدا هر با، ولی متأسفانه گرفت صورتشگی كمبودستان همی دا و یاستانین اری مسئو عدم پیگیفزون دریاچهت روزا باقیمانده و مشكام، نیمه تمراتعتبا ان ادامەدارد. همچنار طول چندچه زریوار د دریادهای این گزارش تهدی بنابر افزایش در مواردی كه حتیا نكردها كاهش پید تنهل اخیر نه سای از شهر بخشبار ریختن فاضەاست و در كن نیز داشتن به ساخت و اطراف به داخل آن میتوان و روستاهای مریواین مورد افزایش جدیدترمجاز در حاشیه آن و در غیر سازهایه كرد.شارچه این دریا اطراف امجاز در غیرهای چاهرویه بیدار سنندجستان عمرانی اهنگی امورعاون هما قادری، م امیرولتی مدعی هستندت و سازمان های د اداراگوید هر چند میەاند، ولیم دادنجا مختلفی را ار کارهایت زریوای نجا كه برا زریوارر پی نداشته و مشخصی دجهی نتیین مطالعاتون ا تاكن جدی مواجەاست.هدیداتان با ت همچنی در جدید هاین وعدهز مسئو رو هر در حالی كهونیتهای كن واقعی مطرح میكنند، ولیت زریواروص نجا خصم به زریوار ه و میرود تاگری استز دیوار چی دریاچه زریمیه دچار شود.چه ارونوشت دریا سرنوشت زریوارن از سرطی کردستاستمحین زینی فعا نگرایش آمار به افزاشاره اتی سنندج با بهزیسجتماعیون ا معا از هر پنجستانه، گفت: در این ا سال گذشت١٠ ت بهق نسب طق منجر میشود.اج یک مورد به طرد ازدو موظهارومی اای فرهنگ عماعی در جلسه شور محسن شجاعی می شودی اجتم آسیبهاق منجر بهد: عوارض ط کرشاره اند. وی با نمیشوز ریشهکن نیجتماعیی ا و آسیبهاهش داد، افزود:بها کنترل و یا کان آسیتوان اینکه می به ایی و بحرانعتیاد، بزهکار، ارها شهاجرت بهی، فقر، مه بیکارق هستند. اصلی بروز طه عوامل هویت از جمل اینکهوان با عنینتی سنندج همچن بهزیسجتماعیون ا معا زیاد،فاوت سنی کامل زوجین، سؤظن طرفین، ت عدم آگاهی از جمله دیگر فرهنگی و عدم تناسبهایچشمی چشم و هم بهان کرد: امروزهق هستند، عنو بروز ط در عوامل موثرا تغییر کرده و زندگیهع تکنولوژی، الگویشرفت سرییل پی دللگوهایرق موجب تغییر ا زرق و بالهای پرها و سریواره ماه شده است.هانوادهز خا فرهنگی برخی ا١٠ ق درر ازدواج و طئه آما به اراشاره امه با وی در ادا مورد١٠ از هر٨٤ د: در سال، بیان کرته در کشور سال گذش٥ از هر٩٢ ما در سال میشد، اق ختماج یک مورد به ط ازدوق منجر شده است.اج یک مورد به ط ازدوقیش آمار ط افزاتی سنندج از بهزیسجتماعیون انی معا نگرا

Upload: kurdistanukurd

Post on 07-Apr-2016

241 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

TRANSCRIPT

Page 1: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

The Official Organ Democratic Party of Kurdistan - I ran

No: 493 5 Sep 2008

KURDISTAN NO: 648 20 jan 2015

The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran

کالم آخر

وب سایتهای حزب دمکرات کردستان، روزنامە »کوردستان« در شبکە جهانی اینترنت

ایمیل و تلفن بخش تشکیالت009647508578190

[email protected]

[email protected] [email protected]

www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4

موج تازه ای از محدودیت ها درباره کنسرت های موسیقی زنان در ایران شکل گرفته است که نشان از عزم جدی منتقدان

و مخالفان این گونه فعالیت ها در این زمینه دارد.خبرگزاری ایسکانیوز در گزارشی از کنسرت دوشنبه شب ) ٢٢ دیماە(ساالر عقیلی در مشهد خبر داد که حریر شریعت پایین سن از قطعه یک اجرای از »پس دف، نوازنده زاده،

آورده شد و دیگر اجازه حضور در صحنه را پیدا نکرد.«با نیز وحدت تاالر در قاسم اف عالیم کنسرت همزمان مشکل روبرو شد. این خواننده نام آور جمهوری آذربایجان که شب های ٢١ و ٢٢ دی ماه در کنار دخترش )فرغانه قاسم اف( تاخیر با و سوم شب در بود، پرداخته کنسرت اجرای به بسیار، بدون همراهی دخترش به اجرای کنسرت پرداخت. هفته حضور بدون اصفهان در کامکار گروه کنسرت نیز قبل تر

نوازندگان و اعضای زن این گروه برگزار شد.یک زنان موسیقایی های فعالیت از جلوگیری تازه موج نقطه تمایز دارد و آن فشار بر مردانی است که آهنگسازی و

یا سرپرستی گروه های موسیقی زنان بر عهده آنهاست.ممانعت از خروج مجید درخشانی از کشور که سرپرستی و آهنگسازی گروه موسیقی بانوان »ماه بانو« را عهده دار است، نقطه تمایز تازه ماجراست. او چندی پیش در گفتگویی سی بی بی تلویزیونی شبکه دیگر« عبارت »به برنامه در فارسی به انتقاد از وضعیت ممیزی و مجوز موسیقی پرداخته

بود.آقای درخشانی در پاسخ به این سوال که »ارزیابی شما از ممیزی و دادن مجوز در دوره آقای روحانی چیست؟« گفته بود: »سیاست برخورد با موسیقی هیچ گونه تغییری نکرده و

وضعیت مجوزها سخت تر شده و نوازندگانی که خانم هستند قبل از که اینکه سیستمی برای تر شده؛ وضعیتشان سخت به به عنوان یک هنر را بوده حاکم است که موسیقی حاکم

رسمیت نشناسند.«این سخنان در حالی گفته می شود که علی جنتی، وزیر نظر »طبق گفت: اش تصدی روزهای نخستین در ارشاد، مراجع اگر صدای تک خوان های زن در موسیقی موجب مفسده نباشد، ایرادی ندارد و برخی از مراجع در این باره چنین نظری

دارند.«برخی از تصانیفی که توسط گروه ماه بانو اجرا و ضبط و در فضای مجازی قرار گرفته تا ١٥٠ هزار بار دیده شده است که رکورد باالیی در فضای مجازی برای یک موسیقی سنتی به شمار می آید. تصنیف » ما را بس« و »جان عاشق » حتی با رعایت پوشش اسالمی منتشر شده است، اما به نظر می رسد

رعایت تمامی این موارد نیز نتوانست منتقدان را راضی کند.

تشکیل جمهوری کردستان در سال ١٩٤٥ بعنوان ملی مبارزات معاصر تاریخ مرحله درخشان ترین ویژگیهای و می باشد ایران کردستان در کرد ملت جمهوری است. تعمیق و تأمل قابل هم هنوز آن کردستان هنوز هم از لحاظ ملی در هر چهار بخش برای سمبلی و ملی نماد یک بعنوان کردستان، مشترک سرنوشت یک ترسیم و مشترک مبارزه برای ملت کرد در تمام بخشهای کردستان نگریستە می شود. تجربه جمهوری کردستان دلیلی است برای اثبات پیوند ارگانیک کرد مسأله سرنوشت گرەخوردن و کردستان مختلف بخشهای میان در بخشهای مختلف کردستان با یکدیگر است. تجربەای کە در دوران حاضر بدلیل تالش و نقشەهای شوم اشغالگران کردستان به فراموشی سپردەشدەاست تا سایر بخشهای کردستان را از یکدیگر دور نگه دارد

و پیوند میان آنها را تا حد یک بعد مکانیکی تقلیل دهد.همه که بود مدرن قوارەی یک کردستان جمهوری که بدیهی است کردها در کلیەی بخشهای کردستان همچون یک پدیدەی مقدس ملی به آن می نگریستند و مستقیما در راستای حراست از دستاوردهای آن تالش می کردند، حتی در چارچوب جغرافیای جمهوری کردستان نیز کردهای دیگر بخشهای کردستان میهمان یا پناهندە تلقی نمی شدند و در ادارەی سیستم اداری و نظامی جمهوری کردستان نیز شرکت دادەمی شدند. در البالی همه اسناد رسمی و نشریات جمهوری کردستان، اندیشەی ملی و همرزمی و همبستگی کرد در سطح کردستان بزرگ ترویج شدەاست و این اصل اساسی بعنوان یک ارزش ملی هرگز قربانی منافع و مصالح

جمهوری نگردیده است.این شکلگیری چگونگی به کردستان جمهوری دیگر مثبت ویژگی درست درک ثمرەی جمهوری اعالم واقع در می گردد. بر جمهوری شرایط منطقەای و همزمان هشیاری و ارادەی رهبران جمهوری و در صدر آنها زندەیاد پیشوا قاضی محمد بود. امری است غیر قابل انکار که جمهوری کردستان بدلیل پافشاری و ابتکار پیشوای کبیر تحقق یافت و بدین ترتیب بە عنوان یک واقعیت از حکومت ملی آذربایجان و اتحاد مرحله، این در دیگر بعبارت شد. شناختە برسمیت شوروی جماهیر نخبگان کرد و بویژە قاضی محمد همیشە جاوید، دیگر همچون ناظران خاموش و بی تفاوت با رخدادها برخورد نکردند و بالعکس بعنوان یک استفاده ملتشان پتانسیل و انرژی از آرمان خواە و برنامە با بازیگر نمودند. در فرهنگ سیاسی پیشوا قاضی محمد و نخبگان و روشنفکران دوران جمهوری کردستان، عقب نشینی مفهومی نداشتە و اینبار شخصیت کرد اصل استقالل در تصمیم گیری را مشی مبارزاتی خود قرارمی دهد. بدین ترتیب جمهوری کردستان محصول فراهم آمدن فرصتی بود که قبال زمینه فکری آن از سوی اعضای کوملەی ژ . کاف آماده شدەبود و بعدا

از سوی قاضی محمد به واقعیت گرایید.کردستان بخشهای همەی مشکالت حل نیز کنونی مرحله در اما ارزشهای جمهوری کردستان و درسهای و نرمها به پایبندی در گرو کردستان، جمهوری سیاسی فرهنگ در است. درخشان تجربه این تمامیت خواهی و هژمونی طلبی یک جریان یا یک دیدگاه مفهومی نداشت. در جمهوری کردستان منافع منطقەای و محلی یک بخش از کردستان بر منافع استراتژیک ملت کرد در همه بخشهای کردستان برتری داده نمی شد. تکروی و تحمیل خود بر دیگران بی معنی بود. آنچە کە در اولویت قرارداشت عبارت بود از ترویج و گسترش ناسیونالیزم کردی در مفهوم کلی آن. ارزشی که تاکنون نیز با مبارزات در هر چهار بخش کردستان

تا حدی بیگانەاست.

حذف و اخراج زنان خواننده و نوازنده از کنسرت ها در ایران

جمهوری کوردستان، مدلی برای همەی اعصار

سامان فقەنبیبرگردان: سامرند

وضعیت دریاچه زریوار شهرستان مریوان به عنوان یكی از مهمترین و اصلی ترین ظرفیتهای زیست محیطی و گردشگری

موجب نگرانی فعاالن مدنی و زیست محیطی کرد شده است.دهه یك حداقل طول در می گویند زیست محیطی فعاالن اخیر فعالیت های مختلفی در راستای نجات بخشی این دریاچه دلیل به اقدامات این بار هر متأسفانه ولی گرفت، صورت كمبود همیشگی داستان یا و استانی مسئوالن پیگیری عدم اعتبارات، نیمه تمام باقی مانده و مشكالت روزافزون دریاچه

همچنان ادامەدارد.بنابر این گزارش تهدیدهای دریاچه زریوار در طول چند سال اخیر نه تنها كاهش پیدا نكرده كه حتی در مواردی افزایش شهر از بخشی فاضالب ریختن كنار در و داشتەاست نیز مریوان و روستاهای اطراف به داخل آن می توان به ساخت و سازهای غیرمجاز در حاشیه آن و در جدیدترین مورد افزایش

بی رویه چاههای غیرمجاز در اطراف این دریاچه اشاره كرد.امیر قادری، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سنندج می گوید هر چند ادارات و سازمان های دولتی مدعی هستند

كه برای نجات زریوار کارهای مختلفی را انجام دادەاند، ولی تاكنون این مطالعات نتیجه ی مشخصی در پی نداشته و زریوار

همچنان با تهدیدات جدی مواجەاست.در جدیدی های وعده مسئوالن روز هر كه حالی در خصوص نجات زریوار مطرح می كنند، ولی واقعیت های كنونی دریاچه زریوار چیز دیگری است و می رود تا زریوار هم به

سرنوشت دریاچه ارومیه دچار شود.

نگرانی فعاالن زیست محیطی کردستان از سرنوشت زریوار

معاون اجتماعی بهزیستی سنندج با اشاره به افزایش آمار طالق نسبت به ١٠ سال گذشته، گفت: در این استان از هر پنج

مورد ازدواج یک مورد به طالق منجر می شود.

اظهار عمومی فرهنگ در جلسه شورای محسن شجاعی شود می اجتماعی آسیب های به منجر طالق عوارض کرد:

اشاره با نمی شوند. وی ریشه کن نیز اجتماعی و آسیب های افزود: داد، یا کاهش این آسیب ها کنترل و اینکه می توان به بحران و بزهکاری اعتیاد، به شهرها، مهاجرت فقر، بیکاری،

هویت از جمله عوامل اصلی بروز طالق هستند.اینکه با عنوان اجتماعی بهزیستی سنندج همچنین معاون زیاد، تفاوت سنی طرفین، زوجین، سؤظن کامل آگاهی عدم از جمله دیگر تناسب های فرهنگی چشم و هم چشمی و عدم به امروزه کرد: عنوان هستند، طالق بروز در موثر عوامل دلیل پیشرفت سریع تکنولوژی، الگوی زندگی ها تغییر کرده و ماهواره ها و سریال های پر زرق و برق موجب تغییر الگوهای

فرهنگی برخی از خانواده ها شده است.وی در ادامه با اشاره به ارائه آمار ازدواج و طالق در ١٠ سال گذشته در کشور، بیان کرد: در سال ٨٤ از هر ١٠ مورد ازدواج یک مورد به طالق ختم می شد، اما در سال ٩٢ از هر ٥

ازدواج یک مورد به طالق منجر شده است.

نگرانی معاون اجتماعی بهزیستی سنندج از افزایش آمار طالق

Page 2: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

روزنامەیشامرە: ٦٤٨ ٣0دی 1٣٩٣ 20ی ژانویه 2015 اندیشه ی آزاد٧

ناصر ايرانپور

رسانه ای شدن اخير ماههای در دمکرات حزب سياسی هيئت نشست بحثهايی ايــران دولــت با کردستان ›‹ را آن برخی ــت: اس برانگيخته ــی‹‹ و بــرخــی ديــگــر ›‹ ــن ــي ــع ب واقراقم نظر از ناميده اند. زيانبخش‹‹ امکان بلکه ضرورت، نه سطور اين و به دليل سرشت با رژيم مصالحه رويکرد تاکنونی آن منتفی است، لذا سرمايه گذاری مفرط و تأکيد تورم وار

رسانه ای روی آن سودمند نيست.

ــردی و ــب رئـــوس کــلــی، اصـــول راهکردستانی احــزاب سياسی کارپايه ی در برنامه های آنها مدون شده اند. غالب اين احزاب در تالش استقرار يک نظام خواسته های تحقق و فدرال دمکراتيک مـــردم کــردســتــان مبنی بــر ايــجــاد يک ــتـــان در ــه ای کـــردسـ ــق ــط ــن ــت م ــوم حــکچهارچوب آن و مشارکت سازمانيافته و جمعی در حاکميت مرکزی می باشند. ايــران کمونيست حــزب کومله ی حتی بـــرای حاکميت ›‹ خــود بــرنــامــه ی بــا حيات حزب و کردستان‹‹ در مردمی آزاد کردستان )پژاک( با ›‹ کنفدراليسم دمکراتيک‹‹ خود مخالفت اصولی با آن اين آنها عين ترجيح بند ندارند، هرچند که نظر می رسد به نباشد. چنين نظام از اين اصل و مطالبه ی تاريخی عدول نخواهد شد. اين از نظر من نيز درست است، چه که به داليل عديده تنها چنين مکانيسمی در ايران متضمن حقوق ملی

و جمعی کرد خواهد بود.نيست ــده ــوشــي پ کــســی بـــر .1ــيــک حــکــومــت ــه مــاهــيــت ضــدمــکــرات کـبا ساختاری لحاظ به ــران اي اسالمی روی کـــارآمـــدن آقــای روحــانــی صرف نسبت به آن متفاوت رتوريک از نظر تغييری کوچکترين احمدی نژاد آقــای نکرده است؛ نه خود چنين ادعايی کرده اين آن سياستهای و عملکردها نه و رژيم اين بطوريکه می دهند، بدست را همچنان مانع اصلی استقرار دمکراسی اساسا می باشد. ايران در فدراليسم و اين رژيم متمرکز و بناشده بر استبداد سياسی و مضافا فاشيسم مذهبی، قومی مطالبات پــذيــرش ظرفيت جنسيتی و دمکراتيک بنيادی و ساختاری را ندارد. الجرم بايد يا به شيوه ای مسالمت آميز زير بــه قهرآميز بــطــور يــا و بــرکــنــار

کشيده شود.2. چــگــونــگــی تــحــقــق ايـــن امـــر و ايــران آيــنــده ی سياسی تحوالت رونــد و اســتــقــرار دمــکــراســی نــهــادی در آن به و نيستند تعيين شدنی پيش از اما گستردگی به ويژه متفاوتی فاکتورهای و ژرفش جنبش اعتراضی و مدنی مردم ايران و توان و نوع مقاومت رژيم در اولويت برابر آن بستگی دارند. طبيعتا آهسته ، هرچند دمکراتيک تحول بايد اما مسالمت آميز در کشور باشد. برای تحقق اين گزينه نيز نبايد از هيچ تالشی شايسته مبنا همين بر ــغ ورزيـــد. درياست از هر حرکت مسالمت آميز داخلی و جامعه در مثبت تحول راستای در پيشتيبانی مــدنــی جــامــعــه ی گسترش احزاب رقيب نه مدنی جنبشهای کرد. سياسی، که مکمل و حتی الزمه ی کار کالسيک اپوزيسيونی آنها می باشند. بر تشکيل مشوق بايد درک همين مبنای دسته و گروه و انجمن و حزب و جبهه در داخل ايران، مشوق مشارکت مردم شبه دمکراتيک يا نيمه پروسه های در ــــن حــکــومــت اي حــتــی در چـــهـــارچـــوب نيست اصــولــی و ــود ب ضددمکراتيک حوزه اين در داخلی فعاالن تالشهای با بدبينی و سوءظن رد و يا کم ارزش فراخوان با ارتباط در شــود. شمرده در مردم عدم شرکت يا برای شرکت بطور بايد نيز رژيم ›‹انتخابات‹‹های

موردی تصميم گرفته شود و از تحريم صرف نظر آن هميشه ی برای بار يک

نمود.ــزاب ــ ــای احـ ــه هـ ــتـ ــواسـ بـــــــاری، خـساختاری اند، علی االصول کردستانی بنيادی اند، اما اشتباه است که تا تحقق آنها دست روی دست گذاشت و از طرح بــرای تــالش و جزئی تر خواسته های تغييرات کوچکتر صرف نظر کرد، حتی ديناميسم بايد باشند. هم مقطعی اگر تغييرات آهسته در جامعه را شناخت و بر اساس آن تحرک اجتماعی را مورد سازماندهی حتی و داد قــرار حمايت انتظار تا از کرد. اساسا بايد مردم را بــدرآورد؛ روزی که گويا روز موعود قرار است از سوی پيشروان و ناجيان جامعه رها شوند! اين انتظار بايد جای خود را به خوداتکايی و پيدايش ارکان حــوزه ی و مدنی جامعه ی گــونــه گــون انجمن حقوق بشری، از ـ بدهد عمومی تشکل صنفی و گروه و حزب سياسی قانونی گرفته تا مطبوعات آزاد و مستقل. در چنين بستری مردم آزموده می شوند و پيامد مثبت تغييرات در زندگی خود ›‹يا حالت از جامعه ديــد، خواهند را انفعال يا راديکاليسم‹‹ بدرخواهدآمد و از قطبی شدن آن جلوگيری خواهد شد پيشرو نيروهای سرکوب اتفاقا اين و در جامعه برای رژيم را نيز دشوارتر

خواهدکرد. احــزاب اســت که ايــن برداشت من کردستانی نيز چنين درکی از کوششهای داخــل مسالمت آميز سياسی و مدنی به طور گذشته در اگــر ــد. دارن کشور مثال حــرکــت آن ــا ي ــن ايـ از مــــوردی اصالح طلبان کرد حمايت تبليغی آشکار به که بوده جهت اين به نه نکرده اند، تنها بلکه بوده اند، مظنون و بدبين آن نخواسته اند منشاء بوده که دليل بدين گردند و عرصه ی آنها برای دشواری تنگ تر را آنــهــا عمل مــيــدان و ــالش ت

سازند. همان در کردستانی احزاب باری، حــال کــه آمــاجــهــای اســتــراتــژيــک خود حال همان در نيانداخته اند، دور را حق را مسلحانه حــتــی مــقــاومــت ــه کضــروری حتی شرايطی در و طبيعی که داشته اند اعــالم هــمــواره می دانند، تقابل رودررو فی النفسه شيفته ی خود و راديکال و قهرآميز نيستند و ترجيح از با مردم و می دهند در ميان مردم، خود آمــال بــه آشتی جويانه راهــهــای دست يابند و خود را به محک آزمايش بيشتر که مطمئنم من بگذارند. مــردم مشارکت امــکــان تنها ــر اگ حتی آنــهــا کم اهميت بسيار سياسی پروسه ی در شورای شهرها را نيز می داشتند، از آن می جستند. بهره و می کردند استقبال ايـــن در نــيــافــتــه ، ايـــن امـــر تحقق اگـــر کليت گرايی‹‹ ›‹ به نه نخست درجه ی و ›‹ منزه طلبی‹‹ مفروض آنها، که به خود ماهيت و رويکرد واقعی رژيم ›‹ جمهوری‹‹ اسالمی ايران برمی گردد که و متشکل فعاليت و تحزب از تنها نه منسجم سياسی در جامعه هراس دارد، بلکه حتی هر حرکت منفرد مدنی حقوق بشری را نيز با خشونت پاسخ می دهد. معتقدم درک هــمــيــن پـــايـــه ی بـــر با ايــران در مقام گفتگو اگر رژيــم که انسداد شکستن و کردستانی احــزاب سياسی موجود برآيد، اين احزاب آن را

پيشاپيش رد نمی کنند. اگر مثال تنها اجرای مواد معوقه ی 15 و 19 قانون اساسی خود اين رژيم اين گفتگوها باشد و چنين نيز حاصل توافقی فاقد ديناميسم باشد و اصالحات ديگری را در پی خود نداشته باشد )امری که بسيار نامحتمل است و اتفاقا رژيم از اين پيامد ترس دارد(، باز مثبت است، باز برد با مردم است، برد با اين احزاب صلح و دمکراسی و عدالت با اســت، است، با جامعه ی مدنی کردستان است. چنين موقفيت آميزبودن صــورت در اين آن سود کمترين مصالحه ای’‘ “خواهد بود که اين احزاب قادر خواهند بسترسازی خــود جامعه ی در گرديد فعال کنند، و عالقمند را توده ها کنند، تبديل آنها به گفتمان روز بسيج کنند، که بدهند آنها به را پيام ايــن شوند،

حاضر شده اند برای بهبود زندگی آنها همين اکنون و نه در آينده ای دوردست مصالحه کنند. لذا حتی باوجود تجارب تلخی که در گذشته در حوزه ی گفتگو با رژيم موجودند، اين در را نبايد برای قربانی کردستان آری، بست. هميشه ›‹ تــروريــســم و خــود مصالحه جويی است. بوده ايــران اسالمی جمهوری‹‹ اما با اين وصف نيز نبايد از پرنسيپهای خود جهت آماده سازی بستری مناسب گام به گام و آشتی جويانه حــل بــرای

مشکالت مردم دوری جست. ــت ›‹ ــاســ ــ ــي آيـــــــا ايـــــــن ســ .3تقابل با وداع ›‹ و ســازشــکــارانــه‹‹ براندازانه با رژيم‹‹ است؟ به باور من استراتژی و اصــول در ســازش خير. نيست، حتی عقب نشينی از تالش برای در ســازش حداکثر نيست؛ سرنگونی نوع تالش برای دستيابی به اين اصول و استراتژی است، عقب نشينی از تقابل فيزيکی با رژيم است. اين سازشها بطور طبيعی يک طرفه نخواهند بود؛ رژيم نيز سازش خواهد کرد، عقب نشينی خواهد کرد. پيامد درازمدت آن می تواند نضج و تکوين جامعه ی مدنی باشد. بازنده ی در اپوزيسيون نه هم مدنی جامعه ی بلکه ساختارهای اســارت، در يا تبعيد استبدادی و ديکتاتوری خواهد بود. اين نه از توهم، نه از استيصال، که از اعتماد به نفس آنها حکايت می کند، از احساس حکايت مردم برابر در آنها مسئوليت ديناميسم از آنها شناخت از می کند، حکايت جامعه در تدريجی تغييرات می کند و همچنين از عدم راديکاليسم و

فاناتيسم و ›‹ کليت گرايی‹‹ آنها. گفته می شود که رژيم ايران .4و مصالحه به تن نيست ناتوان آنقدر مسامحه بدهد. به باور من رژيم ايران بسيار ناتوان تر از آن است که به نظر می آيد. رژيمی که از هر حرکت کوچک می افتد وحشت بــه بالفاصله مــردمــی از مفرط سرکوبگرانه ی عکس العمل و توانمند نمی تواند می دهد، نشان خود بــاشــد. رژيــمــی کــه از دادگــاهــی کــردن آنها دفاعيه ی و خودی محبوس افراد است آن از لرزان تر دارد، واهمه نيز از بويژه رژيم وحشت می نماياند. که ناحيه ی کردستان است، چه که می داند و مخالفت عظيم پتانسيل خطه ــن ايمقاومت حتی مسلحانه را در خود نهفته رژيم که اســت ايــن از غير مگر دارد. و قلع نيم و دهــه از سه بيش از بعد قمع، سراغ اين احزاب ــ احزابی که در ندارند قاموس آن گويا وجود خارجی ــ آمده و پيشنهاد نشست و گفتگو داده اسالمی حکومت نمايشی اقتدار است؟ بر بل ــوده ای، تـ اقبال و پايگاه بر نه و ــدان زن و ممنوعيت استبداد، اعمال حبس خانگی و شکنجه و اعدام و ترور ابــزارهــای ايــن اســتــوار اســت. چنانچه رژيــم نمانند، باقی اســتــبــداد تمهيدی ›‹جمهوری‹‹ اسالمی هم باقی نخواهد ماند. لذا اگر رژيم تن به مصالحه ندهد )که نمی دهد(، اين نه از قدرت آن، بلکه

از ضعف و ترس آن حکايت می کند. دليل به ــ حال گيريم رژيم اکنون ــ خــود هــراس و يــا ضعف توانمندی از غير مگر نمی دهد. مصالحه به تن اينستکه بازنده ی رويکرد امتناع در بعد ›‹جمهوری‹‹ رژيم باز خود درازمدت اسالمی خواهد بود؟ نيروهای جامعه ی ــردم ايـــران و مــدنــی، افــکــار عمومی، ممنطقه و جهان بار ديگر درخواهند يافت که احزاب کردستانی مسالمه جو هستند، هستند، رئاليست هستند، راســيــونــال پراگماتيست هستند و اين‹‹ جمهوری‹‹ اسالمی ايران است که با توتاليتاريسم خود مذهبی و سياسی راديکاليسم و مسالمت آميز تــحــول گــونــه هــر مــانــع اين اســت، بــوده جامعه در دمکراتيک پيام داده می شود که اگر جامعه ی مدنی در ايران با شموليت کردستان ضعيف است، اين در درجه ی نخست به ساختار و بــرمــی گــردد رژيـــم خــود عملکرد و ــيــســم‹‹ فــرضــی يا ــکــال ــه ›‹ رادي ــه ب نسياست ماحصل آن. مخالفان واقعی مــصــالــحــه ســتــيــزانــه ی رژيـــم مــی تــوانــد پوالريزاسيون سياسی موجود افزايش جامعه از نيروهايی شــدن مأيوس و

باشد که تاکنون به تحول مسالمت آميز ــم دل ــ رژي اســتــحــالــه ی و جــامــعــه در بسته بودند، با اين پيامد که بخشی از به زود يا ديــر ناگزير به نيروها ايــن اپوزيسيون برانداز خواهند پيوست. لذا بازنده ی رويکرد مدارای احزاب کردی و ادامه ی سياست ›‹بکش و ببر‹‹ رژيم در نهايت تنها راديکاليسم و دسپوتيسم حاکم خواهد بود، چه که خشونت گرايی رژيم نمی تواند قهر و خشونت توده ها

را بر عليه خود نپروراند.گفته شد آنــچــه از آيــا امــا .5با مــذاکــره که نمود استنتاج مــی تــوان رژيم در شرايط مشخص کنونی بطور من ــاور ب بــه دارد؟ موضوعيت ــع واقخير. آنچه شرحش رفت، تنها نظرياتی نفس با اصولی تعامل با ارتــبــاط در مذاکره بود که در بين احزاب و نخبگان اجــمــاع ــورد آن مـ کـــرد در ــعــاالن ف و عمومی وجود دارد. مع الوصف مذاکره

و مصالحه با اين رژيم:به نــه هــم آن ــدارد، نـ موضوعيت خاطر اينکه اپوزيسيون برای آن آمادگی ندارد، بلکه دقيقا برای اينکه خود رژيم برای آن آمادگی ندارد و اساسا ظرفيت نامحتمل و بغايت عجيب ندارد. را آن نزديکترين که رژيمی می رسد نظر به فی النفسه که خــود نيروهای و ــاران يرا ›‹نظام‹‹ ارکان اصلی از هيچ کدام زير سوال نمی برند و از بنيانگذاران آن محسوب می شوند را تنها به جرم اينکه می خواهند قدری رژيم را قابل تحمل تر سازند و در چهارچوب آن فضايی برای کنش و واکنش محدود بوجود بياورند، با بيايد می کند، دچار روزی چنين به به قرابتی کوچکترين که اپوزيسيونی نــدارد، آن با سياسی و فلسفی لحاظ

مدارا کند!! رژيــم چــون ــدارد، ــ ن موضوعيت ــفــس نــــــدارد، از مـــردم ــاد بـــه ن ــم ــت اعبدون رقابت سياسی از دارد، وحشت و بسيج و چــمــاقــداران از بهره گيری زندان و اطالعات و شخصی ها لباس و تفتيش گروههای اقسام و ــواع ان و فشارش واهمه دارد، برای اينکه باوجود با ارتباط در منطقه در قدرتی اش قدر آلترناتيوهای اشاعه ی از اپوزيسيون موجود در داخل و بويژه از ديناميسم در کوچک حتی سياسی گشايش هر

جامعه وحشت دارد. مــوضــوعــيــت نــــدارد، چـــون ســران فرسخها خردگرايی با همچنان رژيــم فاصله دارند و مصالح قشری و تحميل جهان بينی تحجرآميز خود به هر قيمتی ترجيح مــردم اراده ی و مصالح بر را

می دهند. ــم ــدارد، چـــون رژي ــ مــوضــوعــيــت نـاساس همين بر نــدارد. تغيير پتانسيل پيرامونی نــدای درونــی و هر تالش و برای اصالحات را در 35 سال گذشته با زندان و حبس و تبعيد و محروميت اين ــر اگ اســـت. داده پــاســخ اجتماعی مذاکره به حاضر ماهيت اين با رژيم اين دليل خواهد بود که به تنها باشد، که تهديداتی خود اقــرار به می خواهد متوجه اش هستند را کاهش دهد و نه به جهت شکستن انسداد موجود بين خود بايد چنين لطفی آيا اما اپوزيسيون. و را به وی کرد؟ به باور من خير. رژيم بويژه تحت چنين شرايطی نبايد هيچگاه احساس اپوزيسيون و از سوی مردم امنيت کند و بطور واقعی هم احساس امــنــيــت نــمــی کــنــد. در غــيــر ايــنــصــورت و رقيب طويل و عريض دستگاههای موازی امنيتی و تفتيش و سرکوب آن زياد تعداد ســرســام آور، هزينه های با و مدنی کنشگران و سياسی زندانيان نيستند. قابل توضيح خبرنگاران دربند شمشير داموکلس اپوزيسيون و فعاالن همچنان رژيم گردن بر بايد سياسی بر مضاعف ستم طعم تا بماند، باقی مردم ايران چندان هم برايش خوشگوار

نباشد.ــدارد، چـــون هيچ ــ ــ مــوضــوعــيــت ننشانه ای دال بر تغيير فطرت و خصائل از يکی بعنوان ــ رژيــم پست اخالقی قابل رؤيت ــ اساسی مصالحه شروط رژيم از ــم رژي اخالقی جوهر نيست. نلسون با که جنوبی افريقای آپارتايد

را اينکه وی بــدون کــرد، توافق ماندال نابود نماید، فرومايه تر است، قابل قياس با فلسطين با دولت اسرائيل که سالها به آسيبی اينکه ــدون ب نمود ، مــذاکــره نيز برساند، فلسطينی مذاکره کنندگان صدام حکومت با قياس قابل نيست، مذاکره کردستان رهبران با بارها که حکومت با قياس قابل نيست، نمود، ترکيه که همين کار را دارد اکنون انجام می دهد نيز نيست. حکومت ناب محمدی در ايران به لحاظ رذالت و فرومايگی، منحصر به فرد است. بر اساس همين تـــالش احـــزاب نــيــت و خــصــيــصــه، از کردستانی برای حل صلح آميز مسأله ی رهبران فيزيکی محو بــرای کردستان شنيع ترين بــه مــذاکــره هنگام در آن بهره خــود وجــه ناجوانمردانه ترين و رژيم برجسته ی خصلت باری، گرفت. باشد، مذهبی اش استبداد اينکه از قبل ــدی اش اســت. ــي ــل ــت، پ ــادی اش اســ ــيـ شـقاسملو دکــتــر ــرور تـ عــلــی الــخــصــوص هنگام مذاکره در اعماق روان اجتماعی برای مصداقی چــون کردستان مــردم پستی و رذالت و دنائت اين رژيم حک خورده است. همين هم هضم حتی بحث پرنسيپال در مورد مذاکره با اين رژيم را به حق برای بسياری دشوار ساخته

است. موضع شد گفته آنچه با حــال .6مذاکره و با ارتباط در کــردی احــزاب کال برخورد رسانه ای با رژيم چگونه

بايد باشد؟ ــن در ضــمــن تــأکــيــد ــاور مـ ــ ــه بـ بـاراده ی بر و مذاکره نفس بر اصولی بـــرای حــل صــلــح آمــيــز مسأله ی آنــهــا ــرای پــذيــرش ــی بـ ــادگ کــردســتــان و آمبايد جامعه در سالم سياسی رقابت سياسی گفتمان اصلی رکــن و محور مورد در افشاگری آنها اپوزيسيونی تمکين اين رژيم و عدم خشونت گرايی به سازوکارهای دمکراتيک و حتی آن و دمکراتيک نمای خودش قواعد برخی همچنين وجود تجربه ی تلخ گذشته در

اين حوزه باشد. در اين راستا بايد خطاب به نيروهای داخلی که به درستی بر ضرورت حل معضل از طريق مسالمت آميز و گشايش استحاله ی جهت در سياسی فضای تأکيد ــم رژي مسالمت آميز و تدريجی

دارند، نيز گفته شود: ارتباط اين در توپ اينکه نخست هنوز در زمين رژيم است. لذا نکوهش اصلی آنها بايد متوجه خود رژيم باشد محسور و مرعوب آن. قربانيان نه و ميدانداری رژيم شدن، ميدانداری ای که بر سرکوب و خشونت استوار گشته و مردم زيان به مردمی، رضايت بر نه ميانه ی رقص آنکه حال هر به اســت. ميدان می خواهد، بايد به آنانی که ميدان را غصب نموده اند، مراجعه کنند و نه به آنانی که از ورود به آن و انجام رقص در ميانه و يا حاشيه ی آن منع شده اند. الزم هم نيست که اين شخصيتها در اين راه و حق خواهی، گفتمان “ راديکال’‘ و “ کليت گرايانه ’‘ در مقابل رژيم داشته بمانند نيست الزم همچنين بــاشــنــد. و زرافشان و رئيس دانا چون کسانی ستوده و نوريزاد و کبودوند در بند از خود مايه بگذارند و رژيم را به چالش بکشند. اصــال در مــورد حبس خانگی خود ضوابط طبق حتی و غيراخالقی رژيم غيرقانونی ›‹ رهبران فتنه ›‹ که به هر حال زمانی رهبران خود اين نيروها و دست کم مورد تأييد و منتخب آنها زندانيان اگر نگويند. چيزی هم بودند، سياسی کرد اعدام می شوند نيز سکوت اجرای مواد اما اختيار کنند! دست کم معينی از قانون اساسی خود رژيم که را مربوطند ملت‹‹ ›‹حقوق به مثال فضايی و بستر الاقــل تا کنند، مطالبه برای رقص ميانه ميدانی خود آنها مهيا اين هم راضــی هستيم و گــردد. ما به يعنی ايــن، می کنيم! نيز حمايت آن از طرح مطالبه ی اجرای مواد قانونی ای که به حقوق مردم مربوط می شوند، ديگر ، نمی تواند زياده روی، ›‹ کليت گرايی‹‹ تلقی ›‹ راديکاليسم‹‹ و توقعی بی جا

گردد.دوم اينکه شايسته نيست از احزاب

سياسی توقع داشته باشند که برنامه های مطالبات مانيفست که خــود راهــبــردی بياندازند دور را بوده اند کرد تاريخی و عمال خــود را چــون حــزب سياسی بتوانند خدای نخواسته تا منحل سازند، فعاليت مجوز و مشروعيت رژيــم از جامعه ی هيچ که چه بگيرند، سياسی احزاب سياسی متعارض بدون سالمی باشد. داشته خارجی وجود نمی تواند به ويژه اينکه احزابی هم هستند که دقيقا از وصف اين با و کرده اند را اينکار جامعه سياسی پروسه ی در مشارکت

محروم مانده اند. عنوان تحت آنها آنچه اينکه سوم جامعه ی چهارچوب در سياسی کنش اپوزيسيون سياسی احــزاب از مدنی برای علی القاعده بايد می کنند، مطالبه خود آنها که تحزبی ندارند ممکن باشد. اگر اين برای آنها که خطر امنيتی جدی ممکن نمی شوند، محسوب رژيم برای احــزاب از آنـــرا تــوقــع چگونه نيست، تعريف بر حسب که دارنــد سياسی ای رژيم آلترناتيو حال هر به رسالت و

محسوب می شوند؟!... خطاب به احزاب کردستانی نيز بايد

گفته شود:استداللهای و بحثها از مــی تــوان ــورد جــامــعــه ی مــدنــی، ــ مــوجــود در مبطور مذاکره اخيرا حوزه ی عمومی و آن از بايد امــا و نمود استقبال فعال انفعال گرايی نوميدی، با مبارزه بسود و بی تفاوتی سياسی در جامعه و برای و حق طلبی روحيه ی تقويت و تهييج

آزاديخواهی مردم بهره گرفت. شايسته است آنها به جای خواندن برای آمادگی ابــراز يأس، ضمن آيه ی بطور تنش ها، صلح آميز حل و گفتگو افکار به را اطمينان و پيام ايــن رســا با وجود ديسکورس عمومی بدهند که تحقق ــرای بـ تـــالش از مسالمت آميز همانا که خــود تغييرناپذير آماجهای استثمار قيد از رهائی مردم کردستان و استعمار و استبداد جمهوری اسالمی سازماندهی و نمانده اند غافل باشد، حزبی در درون جامعه ، تهييج و جذب افکار آمــالــهــا، جلب ايــن حــول مـــردم تأثيرگذار کشورهای و جهان عمومی اسالمی ›‹جمهوری‹‹ عليه مبارزه در را جامعه در دمکراسی استقرار برای

به فراموشی نسپرده اند. بر احــزاب کــردی است که در اين رهگذر نه تدافعی، که تهاجمی برخورد کنند و رسالت اپوزيسيونی خود را به

جای بياورند.تا گشايش فضای بايد احزاب اين ــا دســت بـــاز ســيــاســی در جــامــعــه و يبرای جدی نشانه های هويداشدن کم البته کــه ـــ ـ ــم از ســوی رژي مصالحه بغايت نامحتمل می نمايد ــ محور اصلی تبليغ خود را بر نفی ترجيحا صلح آميز در رژيم قهرآميز لزوم در صورت و کليت خود قرار دهند و نه مصالحه با آن. آسيب های تأکيد مجرد، يک سويه و تورم وار بر مذاکره و مصالحه با رژيم بيشتر از سود آن برای مردم و احزاب

مربوطه خواهد بود. هــمــچــنــيــن ايــــن اصــــل نــيــز بــايــد خدشه ناپذير بماند که مذاکره ی مفروض بايد از سوی نه يک حزب معين، بلکه از طرف يک ائتالف، دست کم به نمايندگی از طرف آن صورت گيرد و در مورد

مفاد آن توافق حاصل شده باشد.ــنــدگــان را ــان تــوجــه خــوان ــاي پ در همچنين به چند مطلب ديگر از اين راقم در باب موضوع مربوطه جلب می کنم:

سرنگونی شعار و کردستان “ ـ رژيم’‘،

ــی و رســالــت اســالم “ حــکــومــت ـ اپــوزيــســيــون دمـــکـــرات؛ راديــکــالــيــســم،

رفرميسم يا ليبراليسم؟’‘ و در ــارزه ی سياسی مــب بــرزخ “ ـ

دوزخ حکومت اسالمی’‘.

آلمان، ژانويه ی 2015

تأملی بر نشست اپوزيسيون کردی با رژيم ايران

Page 3: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

روزنامەیشامرە: ٦٤٨ ٣0دی 1٣٩٣ 20ی ژانویه 2015 سیاسی6

منظور آقای اوباما کدام ایران است ؟

مختار نقشبندی

ــا بــرای ــام تـــاش پــرزیــدنــت اوبهای تحریم تصویب از جلوگیری بیشتر بر ضد ایران از سوی کنگره و حتی تهدید به وتو آن در حالیکه احتمال پیش ایشان چند روز خود توافق با ایران بر سر پرونده هسته ای را کمتر از پنجاه درصد دانست از اوبــامــا آقـــای نگرانی از نــشــان بــروز و ــرات ــذاک م قطعی شکست درگیری نظامی با ایران دارد، چون در چنین حالتی ایشان و همپیمانانش بزرگ سیاسی شکست یک دچــار سیاسی شکست البته . می شوند مسالمت آمیز حل در اوباما آقــای ماه چند در ایران هسته ای پرونده و آمریکا شکست معنای به آینده به اتفاقا و نیست ایـــران پــیــروزی و تحریم ها شدید افــزایــش معنای . ایــران است به نظامی حتی حمله آقــای اوبــامــا به خوبی مــی دانــد که منفی عکس العمل فشارها افزایش ایران را در پی دارد به همین دلیل ایران بر کنونی فشار حفظ ضمن حتی و تشویق ها بــا دارد سعی دلخوشی هایی تندروهای رژیم ایران را قانع کند تا به توافق هستەای تن دهند. یکی از سخنان آقای اوباما که بازتاب گسترده ای داشت مصاحبه چند هفته پیش ایشان بود که گفتند هسته ای برنامه سر بر ایــران اگر می تواند برسد توافق به غــرب با به یک قدرت بسیار موفق منطقه ای تبدیل شود. البته آقای اوباما نگفتند اســت! ایـــران ــدام ک منظورشان کــه جمهوری اسامی ایران یا ایرانی با یک حکومت دمکراتیک! در این مقاله این بررسی به کرد خواهیم سعی جمهوری آیا که بپردازیم موضوع اسامی ایران چنین توانایی دارد و یا آقای اوباما برای مصرف داخلی ایران و تن دادن آنان به تندروهای اظهارنظری چنین هسته ای توافق

کردەاست ؟ جمهوری اسامی ایران در دراز کنونی جایگاه حفظ به قــادر مــدت نیست، خاورمیانه منطقه در خود

آنهم به ٤ دلیل:ــ سه مشکل مهم داخلی: در ١ایران چندین ملیت گوناگون زندگی حقوق حداقل از حتی که می کنند با و نیستند بــرخــوردار خــود ملی تبعیض گسترده مواجه می باشند و همین مسألە موجب نارضایتی روز افزون آنان و ایجاد تدریجی شکاف است ایران شده ملل بین اجتماعی ماهیت بخاطر اسامی جمهوری و نمی تواند ذاتـــا ــکــی اش ــوژی ــول ــدئ ایایــران ملل خواسته های جوابگوی باشد و همین مسألە در سالهای آینده رژیم را با نارضایتی های زیادتری خواهدکرد مواجه کشور داخل در بخصوص که تمام ملیت های ایرانی در زبانانی هم خود همسایگی در آن سوی مرز دارند که چه از نظر اقتصادی و چه فرهنگی و سیاسی نسبت به آنان شرایط زندگی بهتری افزایش در مسألە همین و دارنــد احقاق بــرای تاش و نارضایتی ها حقوق ملیشان تأثیر دارد، از طرف اقلیت ضد بر شدید تبعیض دیگر های مذهبی در ایران نیز به نوعی

باعث ایجاد شکاف در جامعه ایران که اسامی و جمهوری است شده عامل این تبعیض است در این مورد هم ذاتا نمی تواند حقوق اقلیت های مذهبی را رعایت کند، مشکل سوم رهبران قــدرت جنگ ایــران داخلی تنگتر شدن حلقه خودی ها و رژیم انتخابات از بعد مسائل که اســت آن نمونه های از یکی ١٣٨٨ ســال از عوارض است که رژیم همچنان در ثبات سیاسی می بیند، لطمه آن داخل هر کشوری بر روابط و نفوذ تأثیر مستقیم و خارجی آن کشور مهم دارد و جمهوری اسامی ایران با چنین مشکات داخلی و بی ثباتی مدت دراز در نمی تواند سیاسی تبدیل مؤثر منطقه ای قدرت یک به شود، چون خود رژیم شرایط الزم دیگر دخالت و سوء استفاده بــرای را ایــران داخلی امــور در کشورها

فراهم کرده است .ـــ عـــدم تــوانــایــی در رقــابــت ـ ٢در طریق ٢ از اقتصاد : اقتصادی قــدرت و کــشــورهــا سیاسی نــفــوذ

سیاسی آنان مؤثر است : چه هر : تجاری ارتباطات ــ ا یک ــادرات ــ صـ و واردات ــزان ــی م

کشور با دیگر کشورها بیشتر باشد نفوذ آن کشور در مسائل تأثیر و حتی داخلی آن کشورها هم بیشتر است برای نمونه وابستگی اروپا به انرژی روسیه در چگونگی برخورد اکـــرایـــن بسیار ــران ــح ب ــا ب اروپــــا اقتصادی تولیدات بــود، تأثیرگذار ایران به دالیل زیادی توانایی رقابت با دیگر کشورها در منطقه را ندارد ای فرامنطقه کشورهای کاهای و کشورهای از بعضی تــولــیــدات و منطقه به مرور همین صادرات فعلی ایران را هم کاهش خواهند داد، نفوذ ایران در عراق بیشتر به اقتصادی دلیل نفوذ سیاسی و فرهنگی ایران در عراق است نه مرغوبیت کاالهای

ایرانی. هر داخلی: ناخالص تولید ــ ب داخلی ناخالص تولید مــیــزان چــه آن ــت دولـ بــاشــد بیشتر کــشــوری بیشتری بــودجــه مــی تــوانــد کــشــور و دفاعی همچون مسائلی صــرف امنیتی بکند و افزایش بودجه نظامی تأثیر نظامی قــدرت آن پــی در و دارد، سیاسی قــدرت بر مستقیمی دلیل بــه ایـــران اســامــی جمهوری

پا نیست قــادر اقتصادی مشکات به پای رقبای منطقەای برای مسائل نظامی هزینه کند، کشورهای ترکیه و عربستان با تولید ناخالص داخلی همچنان ایــران به نسبت بیشتری در حال رشد اقتصادی هستند، اما با های غرب تحریم دلیل به ایران و دســت اقتصادی شدید مشکات پنجه نرم می کند و در صورت ادامه روند کاهش قیمت نفت، دولت ایران جدی مشکل بــا بــودجــه تأمین در اقتصاد مواجه خواهدشد و احتماال

ایران دوباره رکود خواهدکرد. نظامی رقابت در شکست ــ ٣نظامی تسلیحات : مدت دراز در ایران چه از نظر کمیت و چه از نظر تسلیحات با رقابت به قادر کیفیت کشورهای منطقه به ویژه کشورهای چند هر نیست، ترکیه و عربستان در نظامی تکنولوژی نظر از ایران خاورمیانه بعد از اسرائیل حرف اول را می زند، اما کشورهای رقیب ایران همپیمانان پیشرفته تسلیحات از ــاده مــی کــنــنــد و ــف غــربــی خـــود اســتبـــه هــیــچــوجــه تــســلــیــحــات ســاخــت تسلیحات با مقابله به قــادر ــران ایپیشرفته غربی نیستند، برای نمونه

کردن جایگزین در همچنان ایــران ٥ اف و ٤ اف قدیمی هواپیماهای ساخت هواپیماهای و اســت ناکام آذرخــش و صاعقه همچون داخــل قابل مقایسه با هواپیماهای اف ١٦ نیروی هوایی ترکیه و یا هواپیماهای نیروی ١٥ اف و یورفایترتایفون هوایی عربستان یا اف ١٨ های کویت نیستند و به مرور با فرسودتر شدن قدیمی تسلیحات دیگر و هواپیماها تسلیحات تکنولوژی فاصله ایــران بیشتر منطقه کشورهای با ــران ایبه ایــران رقبای همچنین می شود، دلیل اقتصاد قویتر نسبت به ایران، بودجه نظامی بیشتری برای مسائل دفاعی و امنیتی هزینه می کنند و این افزایش مسألە در دراز مدت باعث فاصله کمی و کیفی تسلیحاتی ایران منطقه در رقیب کشورهای این با در عربستان نمونه برای می شود. ٦٧ نظامی بــودجــه بــا ٢٠١٣ ســال کشورهای از بعد دالری میلیارد بیشترین روسیه و چین ، آمریکا بودجه نظامی در جهان را داشت و ترکیه هم با ٢٦ میلیارد دالر هزینه بودجه با کشورهای جــزو نظامی

در مــی شــود، محسوب بــاال نظامی )ایران می شود زده تخمین حالیکه ــظــامــی خــود ن بـــودجـــه در اعــــام شفافیت ندارد( ایران در همان سال حدود ١٦ میلیارد دالر هزینه نظامی ــوان ــران ت ــ ــەاســت. هــرچــنــد ای داشــتموشکی باالیی دارد، اما با توجه به با وجود و ایــران تعداد موشکهای و پاتریوت موشکی دفــاع سیستم فارس خلیج حاشیه کشورهای تاد قدرت موشکی ایران تأثیر زیادی در معادالت نظامی آینده ندارد و ایران به مرور از قدرت نظامی اش نسبت

به رقبای منطقه کاسته می شود. قدرتمند هم پیمان نداشتن ــ ٤سوریه و عـــراق بجز منطقه: در منطقه در ایــران همپیمانان بیشتر گروههای تروریستی همچون حزب الله لبنان و حماس هستند که ضرر به زدن بدلیل ضربه گروهها این از بیشتر جهان در ایــران وجهەی هم پیمان اســت. گروهها ایــن ســود اصلی ایران در منطقه یعنی حکومت همچنان نمی تواند سوریه جنایتکار ادامـــه دهــد و در بــه جنایات خــود دراز مدت قدرت خود را حفظ کند. سوریە یا تجزیه می شود و یا در یک

انتخابات دمکراتیک قدرت به دست از سوریه و می افتد سوریه مردم دوست جمهوری اسامی به دشمن اینکه به توجه با خواهدشد. تبدیل بافت مذهبی مردم خاورمیانە عمدتا تسنن است و رژیم حاکم بر ایران یک حکومت شیعی است و با توجه منطقه در افــراط گــرایــی افزایش به بیشتر ستیزی ایـــران خاورمیانه، افزایش این امر مانع خواهد شد و نفوذ ایران در منطقه و حتی کاهش

آن خواهدشد . شده بیان مسائل به توجه با مدت دراز در اســامــی جمهوری قدرت منطقه در نمی تواند تنها نە به ــران ای نفوذ بلکه باشد، مؤثری مـــرور مــحــدود خــواهــدشــد. کشور ایران تا زمانی که از شر جمهوری از یک نــشــود و اســامــی خـــاص حکومت دمکراتیک برخوردار نگردد، نمی تواند از امکاناتش به نحواحسن در موفق کشوری و کند استفاده

منطقه و جهان باشد .

دولت » انقالبی« و مشکالت آن

جمهوری اسامی در پی انقاب مردم ایران این آمــد. کار روی بر ١٣٥٧ شمسی، درســال جهانی ارزشهای و نرمها اوایــل ازهمان رژیــم بین المللی حاکم سیستم با و نداشت قبول را مخالفت می ورزید. درپیش گرفتن گفتمان تند و تیز و سردادن شعار صدور انقاب، همسایگان ایــران را دچــار واهمە نمود و این امر هم در حملەی دولت عراق به ایران و ببارآمدن خسارات

مادی ومعنوی زیادی به ایران بی تأثیر نبود.درپیش گرفتن یک پراکسیس خصمانە در رابطە با سیستم بین المللی، بتازگی کە کشورهایی بە اگر دربرداشت. ایــران برای زیــادی هزینەی یافتە و در یکی دو دهه ی اخیر بە صف کشورهای پیشرفته ی توسعه برای دولتهایشان که درمی یابیم ، بیندازیم نگاهی پیوستەاند صنعتی پیشرفت کشورهای خود و برای باال بردن امنیت و سطح رفاه مردمانشان در ارتباط با جامعەی بین المللی مسئوالنه عمل کرده اند و بجای آنکه به قیمت به تعویق انداختن پیشرفت کشورشان، با ابرقدرتهای جهانی مخالفت را جهانی موازین و پرنسیپ ها پیشرفت خود راستای در بکنند، نابجا با رفتار درست و منطقی تنها این دولتها دریافتەاند کە رعایت کردەاند. با جهان خارج می توانند از یک اقتصاد قوی و پیشرفته برخوردارباشند. کشور چین از جملە نمونه هایی است که بخصوص از ابتدای دهه ی ٨٠ قرن بیستم، دیسکرس و سترکتور » انقابی مائوئستی« را بخصوص به توانست سرانجام و قــرارداد بازنگری مورد اقتصادی درعرصه ی

دومین اقتصاد بزرگ دنیا تبدیل شود.درمقابل، کشورهایی که تا کنون نیز از »انقابی بودن ادعایی« دست کردەاند، محبوس کشورهایشان چهاردیواری در را خود و برنداشتە دراوج عقب ماندگی به زندگی ادامەدادە و شهروندانشان نیز در مصیبت اقتصادی بە سر می برند. کره ی جنوبی و محرومیت و شرایط دشوار

نمونه ی برجسته ازاین گروه می باشد.و سرنوشت ساز مواقع حساس در هرچند ایران اسامی جمهوری است کرده عمل پراگماتیستی شیوه ای به داشتە ارتباط بقایش بە که بە شیوەی حــدودی تا هستەای مسألەی در خصوص نیز هم اکنون و گفتمان از هنوز آنکه خاطر به اما نمی کند، رفتار گذشته ایدولوژیکی زندگی عرصه های تمامی بە برنداشته، دست ادعایی« بودن »انقابی ایران آسیبی جدی وارد آوردەاست. به همین دلیل است که ما شاهد این همه مشکات و معضات درایــران هستیم و آنقدر بحران بر روی هم

انباشتەشدەاست که می توان ایران را ›‹کشوربحران ها‹‹ بنامیم.درواقع از همان ابتدا دو گفتمان » مصلحت محور« و » ایدوئولوژیک محور«، درسیستم و روند کار جمهوری اسامی با همدیگر آمیخته شده و یا در رقابت با هم بودند. یعنی رژیم ایران برخاف همەی کشورهای شناخته شده ی جهان امروز ، که در روند عملکردهایشان منافع کشورهای خود را در اولویت قرارمی دهند، بسیاری اوقات منافع و آسایش مردم را قربانی سیاست های ایدئولوژیکی خود کردەاست. بی دلیل نیست که طبق معیارهای اعظم بخش طبق ایران جهانی، ٢٠١٣بانک شمارەی گزارش حکومتداری، وضعیت نابسامانی دارد و حتی اوضاع آن بە وخامت بیشتر

نیز گراییدەاست.»انقابی« دولــت یک را خــود نیز امــروز به تا آنکه بدلیل ــران ایپاسداران سپاه و بسیج روی بر بیشتر می نماید، عمل و دادە نشان تندرو)رادیکال( جنبش های جذب با می کوشد و می کند سرمایه گذاری بر خود تأثیر افزایش اینطریق از و آنها از حمایت و خود سمت به

خاورمیانه، موجودیت و قدرت خویش را بە اثبات برساند.دوالیزم نوعی حامل اسامی جمهوری سیستم که گفت می توان می باشد. و این واقعیت هم درقانون اساسی بە چشم می خورد وهم عما بازتابی برجسته دارد. یکی از مشکات این دولت آنستکه در درون خود فاکتوری کە در سایر فلسفی برخوردارنیست، انسجام فکری و از یک دولتها وجود دارد و با دارابودن آن است که بە پیشرفت دست یافتەاند. عدم وجود این انسجام نقطه ضعفی بزرگ در پیشرفت ایران می باشد. برای مثال یک دیدگاە بر چگونگی تعامل با جهان خارج حکم راندە و آنرا به نفع توسعه ی ایران می داند، اما نگرشی در مخالفت با آن هم وجود پراکتیزه شدن راه سر بر دارد، که اختیاراتی و قــدرت و با که دارد چون شخصی کە است دلیل همین به می کند. مانع تراشی اول نگرش علوم سیاسی و مشاور روحانی می گوید: استاد د. محمود سریع القلم، توسعه در کشورهای که آنگونە بنام »هیأت حاکمه«، درایــران چیزی یافته دیده می شود، وجود ندارد. مدیرانی که در روند و پرنسیپهای کلی رشد و توسعه کشور اتفاق نظر داشتە و از لحاظ فکری و فلسفی تفاوت

تقابل آمیزی با یکدیگر نداشتەباشند.و مشکات تمامی علیرغم اســامــی جــمــهــوری کــه اســت درســـت منطقه در تأثیرگذاری و نقش دارای و ایستادە پا بر سر گرفتاری ها، است، اما اگرهمانند یک دولت »متعارف«، منافع و آسایش مردم خویش را مبنا قرار می داد و دراین راستا هم مسئوالنه عمل می کرد، بی گمان جای به می بود. جهان یافته ی توسعه کشورهای از یکی ایران امروز و آسایش در باشند، بگریبان دست مصیبت و فقر با مردمانش آنکه رفاه زندگی می کردند، و گذرنامه هایشان هم در دنیا معتبر و قابل احترام

می بود.

حسن شیخانیبرگردان: رزگار

ثبات سیاسی در داخل هر کشوری بر روابط و نفوذ خارجی آن کشور تأثیر مستقیم و مهم دارد و جمهوری اسالمی ایران با چنین مشکالت داخلی و بی ثباتی سیاسی نمی تواند در دراز مدت به یک قدرت منطقه ای مؤثر تبدیل شود، چون خود رژیم شرایط الزم برای سوء استفاده و دخالت

دیگر کشورها در امور داخلی ایران را فراهم کرده است

Page 4: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

روزنامەیشامرە: 5٦٤٨ 30 دی 1393 20 ژانویه 2015

شما رأفت آقای جناب لیاخ: علی تحلیلگر و روزنامەنگار یک بعنوان سیاسی گسترش تروریسم و تندرویهای ارزیابی چگونە جهان در را مذهبی می کنید؟ بگفتەی«ساموئل هانتینگتون« جهان بسمت تقابل تمدن ها و آیین ها

پیش نمی رود؟• گسترش تروریسم، جنگ و خشونت که دارد بسیاری دالیل هزاره سوم در آن علل بتوان را مهم عامل سه شاید از بسیاری در دمکراسی »عدم دانست کشورها موسوم به جهان سوم، بحران نهایت در و فقر توسعه و اقــتــصــادی استفاده ابزاری از مذهب » و ادامه حیات نظام های غیر دمکراتیک از سوئی مستلزم دیگر ســـوی از و ــل داخـ در ســرکــوب مرزهایشان از خارج در سازی بحران بطور و منطقه در بحران ایجاد اســت. نظام های به جهان نقاط سایر در عام استبدادی و غیر دمکراتیک این امکان را با تقابل در بحران ها این از که می دهد جهان دمکراتیک بعنوان برگی برندە، در کــرده و استفاده آن از اوقــات بسیاری بعنوان تر سازند. طوالنی را عمر خود مثال بحران سوریه به جمهوری اسالمی بــرای خود که داد را امکان ایــن ــران ایپا و دســت بین المللی سطح در نقشی در داعــش عــراق و حضور بحران کند. این کشور نیز برای جمهوری اسالمی این امکان را بوجود آورد که تحت لوای کمک به مردم و دولت عراق و اقلیم کردستان پا به صحنه بگذارد و نقشی برجسته در مقابله با توحش های داعش بعهده گیرد. مفسرین از بسیاری بگفته کــه نقشی سیاسی پررنگ تر از نقش ائتالف جهانی

بە رهبری ایاالت متحدە است.فکر شما پرسش دوم بخش در اما کنم ما بار دیگر بسوی جهانی دو قطبی خالف بــر ــار ب ــن ای هستیم. حرکت در

در دوم جهانی جنگ از پــس سالهای »کشور های جبهه آزاد« »دنیای مقابل ــرار ق کــمــونــیــســتــی« و سوسیالیستی با تقابل در دمکراسی بــار ایــن نـــدارد. اســت. گرفته ــرار ق دمکراسی دشمنان جبهه گستردەای که از روسیه پوتین تا نظام های تا چین از اسالمی، جمهوری گروههای و التین آمریکای پوپولیستی اسالمگرای افراطی و تروریستی را در بر می گیرد. بنابر این تمدن ها در مقابل هم قرار نگرفته اند، بلکه »دمکراسی خواهان » از سوی دشمنان »دمکراسی« تهدید

می شوند.

علی لیاخ: همانطور کە مستحضر هستید از 11سپتامبر بە بعد اسام گرایی

کردەاست، پیدا بیشتری نمود افراطی هرچند ریشەهایش بە قبل تر برمی گردد زدەای آشوب امروز شاهد جهان ما و هستیم کە هر روز گروههای تندرو در آن قدعلم می کنند، می دانید کە اخیرا در یک اقدام تروریستی هفتەنامەای فکاهی در قلب فرانسە، بعنوان مهد دمکراسی و آزادی هدف قرارگرفت و منجر بە کشتە شدن تنی چند از روزنامەنگاران و چند پلیس شد. چرا در جامعەی سکوالر و

آزادی مثل فرانسە باز هم عدەای بسمت و وهابیت همانند افراطی فرقەهای

سلفی گری روی می آورند؟ــطــور خــالصــه در هــمــانــگــونــه کـــه باز دالیل یکی کــردم، اشــاره قبلی پاسخ افراطی بحران های سیاسی، رشد اسالم اجتماعی و اقتصادی در جوامع اسالمی و در کشورهای غربی است. اگر امروز تروریستی حمله شاهد ما پاریس در یک ــا ی و طنز هفته نامه یــک دفــتــر بــه سوپرمارکت یهودی هستیم، در سالهای گسترده بسیار آرامی های نا قبل شاهد ای در محالت حاشیه ای پایتخت فرانسه و دیگر شهرهای مهم این کشور بودیم. نا آرامی های خشونت آمیز ناشی از بحران دوم نسل هویتی بــحــران و اقــتــصــادی بریتانیا در مسلمان. و عرب مهاجرین با اگرچه ناآرامی ها، اینگونه نیز شاهد جوانانی هستیم. و بودیم کمتری شدت که هر امیدی را به آینده از دست داده یا و گذاشتە جهان به پا غرب در انــد، زندگی در جامعه ای ولی کردەاند، رشد موارد بسیاری در را آنــان که می کنند مــی آورد. بحساب دوم درجــه شهروند به قـــادر ســیــاســی ــزاب ــ اح حالیکه در جوانان این به خواست های پاسخ دادن را ای آینده سیاسی« »مذهب نیستند، اگرچه کــه کند مــی ترسیم آنــهــا بـــرای ولی نـــدارد، موفقیتی شانس هیچگونه حداقل از نوعی گیرائی برخوردار است. به زده روحانیون سیاست امروز آنچه ویرانی کنند، پیشسنهاد می این جوانان برای گــام اولین بعنوان کنونی جامعه جامعه بهتری است و در دهه 60 میالدی هم ما در اروپا شاهد وضعیت مشابهی البته بدون رنگ مذهبی و با لعاب سیاسی بودیم. نظریاتی که بسیاری از کشورهای اروپائی را برای بیش از یک دهه به محل جوالن گروههای تروریستی تبدیل کردند.

علی لیاخ: بعدازهر اقدام تروریستی قرار اتهام مــورد ومسلمانان اســام گاهی و اتــهــام ــن ای خــود میگیرند. کمک خودبخود آیینی تبعیضات هم کردەاست بە چرخەی تولید تندرویهای مذهبی و حال سوال این است چگونە میشود بین اسام و اسامگرایی افراطی

تفاوت قائل شد؟بە نوعی طبیعی است که بعد از هر

اسالمگرایان توسط تروریستی اقـــدام افراطی، اسالم هم زیر سوال قرار گیرد. اوال گروههای تروریستی همه بنام اسالم فریاد با و زنند می خشونت به دســت الله اکبر سر می برند و شلیک می کنند. روحانیون سکوت تر مهم همه از ولی اسالمی در مقابل این عملیات خرابکارانه که مذهبی رهــبــران هستند ــادر ن اســت. کنند و را محکوم اقدامات این قدرت با خشونت محکومیت در جمالتی زمانیکه بیان می کنند با اما و اگرهای فراوان شارلی دفتر به حمله مثال است. همراه : گویند می کنند، می محکوم را ــدو اب»این تروریستها درک درستی از اسالم نداشتند ولی همزمان اضافه می کنند که البته کارتونیست ها و طنز نویسان این هفته نامه هم به مقدسات مسلمانان اهانت توانست نمی آنها اهانت این و کردنت بدون واکنش از سوی مسلمانان بماند«. محترمانه بسیار الفاظی با ساده بزبان را آدمکشی و هــا تروریست اقــدامــات توجیە می کنند. تنها زمانی که مسلمانان و رهبران مذهبی شان بطور کامل و با جدیت اعمال خشونت بار را به هر دلیلی و در هر مناسبتی را نفی و محکوم نکنند شدن قائل تفاوت مــردم اکثریت ــرای ببین اسالم و اسالمگرائی خشن مشکل

خواهد بود.

ــور کە ــط ــان ــم ــاخ: ه ــیـ ــی لـ ــل عنشر افراطی تروریست های می دانید را اســام پیامبر از کاریکاتورهای آیا اقدام خود دانستەاند، بهانەی این جهان در بیان، حدوحصر بی آزادی آنهم نمی شناسد؟ مــرزی هیج امــروز بە نزدیک کە فرانسە مثل در کشوری ٦میلیون مسلمان در آن زندگی می کند؟ یا اینکە این برمی گردد بە نفس اسام و باورهای ایدئولوژیکی کە با »آزادی

مطلق » مشکل دارد؟ بیان آزادی مرزها مــورد در بحث است اروپــا هم مطرح در که سالهاست نظرات و اســت نیافته پــایــان هــرگــز و مختلفی وجود دارد. قوانین هم در رابطه کشورهای در بیان آزادی مرزهای با مــتــفــاوت هــســتــنــد. شخصا دمــکــراتــیــک در طنز و تمسخر حق اینکه در ضمن را مذهبی بــاورهــای حتا مـــوردی هــر برسمیت می شناسم ولی معتقدم که باید گرفت. نظر در را حساسیت های جامعه در فرانسه و یا هر کشور دیگری حرف آخر با قانون است. اگر ۶ ملیون مسلمان فرانسه بر این نظرند که کاریکاتوری و یا طنزی اهانت به آنهاست می توانند به دادگاه شکایت ببرند نه اینکه ساختمانی را منفجر کنند و یا افرادی را بقتل برسانند. بسیاری کاریکاتورهای ابدو« »شارلی ساخت، منتشر مسیحیت مــورد در هم از آنها شکایت شد ولی هیچ مسیحی به ها کارتونیست و نکرد حمله دفترشان که نیست فرانسه این کشور نکشت. را خواست های افکارو با را خــودش باید مسلمانان بلکە سازد، همگام مسلمانان کنند تبعیت قــانــون از باید کــه هستند اگرچه با بخشی از قوانین مشکل داشته

باشند.

از قبل کە می دانید لیاخ: علی خاورمیانە در سلفی گروه های ظهور اخیر حمات کــە القاعدە جملە از فرانسە را بر عهدە گرفتە است، ما از تحت هم تأسیس جمهوری اسامی بدو عنوان گسترش تشیع وشیعەگری شاهد چنین حوادثی بودەایم،و برخی براین بە تکفیری گروەهای این کە باورند نحوی واکنشی هستند برعلیە این نوع مذهبی)شیعەگری( افراطی سیاست های فتوای هم بیان آزادی خصوص در اڵڵە خمینی برعلیە سلمان رشدی آیت بقوت خود باقیست. آیا اگر دولت های غربی ومحافل حقوق بشری از ابتدا با برخوردمی کردند افراطی گری نوع این آرامترنبودیم؟ جهانی شاهد امــروزە منظورم سیاست های دوگانە و بر محور

منافع دول غرب است.در با شک بــدون سنی افراطی گری نظر گرفتن سیاست های جمهوری اسالمی به واکــنــش نوعی گذشته ســال 35 در ایـــران ما افــراطــی گــری شیعه اســت. در جمهوری اسالمی تشکیل از قبل حتی افراطی هائی مشابه فعالیت های شاهد بودیم موئتلفه و اســالم فدائیان چــون و روشنفکران قتل با کردند تــالش که کسروی احمد چــون نگارانی روزنــامــه سازند. خاموش را دگراندیشان صدای جمله های از شکست« را ها قلم باید« معروف آیت الله خمینی است که فتوای

قتل سلمان رشدی را هم امضا کرد.در ایران قبل و بعد از انقالب بدستور روحانیون شیعه به دفتر روزنامه ها حمله کردەاند. واکنش کشورهای دمکراتیک به نباید و نمی تواند خشونت و تروریسم همراه با زیر پا گذاشتن اصول و قوانین این اینصورت غیر در باشد، دمکراتیک کشور ها اصول بنیادی خودشان را زیر پا گذاشتە و دمکرات بودنشان زیر سوال انتظار نباید دیگر از جانب میرود. قرار غربی وکشورهای ها دولــت که داشــت اقتصادی ــط روابـ و خــارجــی سیاست خودشان را بر پایه دفاع از حقوق بشر تنظیم کنند. یک لحظه فکر کنید اگر مثال نظامی دمکراتیک از کشورهائی که تنها چه بخرند گــاز و نفت بخواهند دارنـــد

خواهد شد، و یا اینکه صادرات خودشان را محدود به جوامع دمکراتیک بکنند؟

شما بنظر آخر سؤال لیاخ: علی ایران آیندەی وضعیت بە توجە با لحاظ از متنوع اســت کــشــوری کــە

و نویسندگان و... فرهنگی و آیینی دگراندیشان بویژە و روزنامەنگاران چگونە دینی علمای و مفسرین و می توانند از گسترش پدیدەی تروریسم و برخوردهای فرقەای جلوگیری کنند؟ ایران همانگونه که شما اشاره کردید موزائیکی است از فرهنگ ها، زبان ها و مذاهب مختلف. مجموعه ای که از دید من می سازد، غنی بسیار کشوری ایران از ثــروت ــن ای از بـــردن بــهــره البته شــرط این بین دمکراتیک ای رابطه بــرقــراری تا زمانیکه گوناگونی و تفاوت ها است. مردم رای بر مبتنی دمکراتیک نظامی ها تفاوت این به توجه با را که کشور از جلوگیری نشود، بــرقــرار کند اداره غیر اگر خشونت اعمال و افراطی گری نباشد، بسیار دشوار خواهد بود. ممکن جامعه رنگارنگی چون ایران را می توان از دو راه یکپارچه نگاه داشت: سرکوب همانند آنچه در کم و بیش یک صدسال مشارکت یا و بــودیــم، آن شاهد اخیر همگان در اداره کشور با نوعی فدرالیسم، ویژگیهای مبنای بر آنــرا باید البته که

کشور ترسیم کرد.

مصاحبە

تروریزم و ترور ٧ ژانویەی 2٠١5 پاریسدر گفتگویی با احمد رأفت

احمد رأفت رزنامەنگار و تحلیلگر سیاسی و فعال در زمینە حقوق بشر و آزادی بیان دارای تحصیات آکادمی از دانشگاههای پروجا و فلورانس ایتالیا کە دورەی کارشناسی ارشد روانشناسی ارتباطات جمعی را درفرانکفورت آلمان گذراندە و بیش از سە دهەاست کە با رسانەهای مختلف جهان)ایتالیایی، اسپانیائی، بریتانیایی و عرب و فارس...( بعنوان روزنامەنگار همکاری می کند و تا حال چندین جایزە را بخاطر فعالیت در زمینەی حقوق بشر و آزادی بیان دریافت نمودەاست. ما در این شمارە از‹‹ کوردستان‹‹ پیرامون تشدید درگیریهای مذهبی درجهان، بویژە درخصوص

رویدادهای اخیر فرانسەو حملەی تندروهای اسامگرا بە دفتر هفتەنامەی »شارلی ابدو« در پاریس، با ایشان مصاحبەی انجام دادەایم.

بطور و منطقه در بحران ایجاد عام در سایر نقاط جهان به نظام های استبدادی و غیر دمکراتیک این امکان در بحران ها ایــن از که می دهد را بعنوان دمکراتیک جهان با تقابل برگی برندە، در بسیاری اوقات از آن استفاده کرده و عمر خود را طوالنی

تر سازند

ایران موزائیکی است از فرهنگ ها، زبان ها و مذاهب مختلف. مجموعه ای که از دید من از ایران کشوری بسیار بهره شــرط البته مــی ســازد، غنی رابطه برقراری ثروت این از بردن و گوناگونی این بین دمکراتیک ای تفاوت ها است. تا زمانیکه نظامی که مــردم رای بر مبتنی دمکراتیک کشور را با توجه به این تفاوت ها اداره کند برقرار نشود، جلوگیری از افراطی گری و اعمال خشونت اگر غیر خواهد دشــوار بسیار نباشد، ممکن ایــران چــون رنگارنگی جامعه بــود. را می توان از دو راه یکپارچه نگاه کم در آنچه همانند سرکوب داشــت: آن شاهد اخیر یک صدسال بیش و بودیم، و یا مشارکت همگان در اداره کشور با نوعی فدرالیسم، که البته باید آنرا بر مبنای ویژگیهای کشور

ترسیم کرد

Page 5: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

روزنامەیشامرە: ٦٤٨ ٣0دی 1٣٩٣ 20ی ژانویه 2015 4

آرش لرستانی

کنیم، نگاه مــدرن جهان به اگر متعاقبا و سیاسی حــزب تشکیل مهمترین از دمــکــراســی ــراری ــرق بمحسوب مــدرن جامعه ویژگیهای بخواهیم اگــر بنابراین مــی شــونــد. تاریخ ملت کرد این ویژگیها را در حزب اولین دنبال به و کنیم نگاه توانایی که باشیم مدرنی سیاسی و شایستگی برقراری دمکراسی را داشته است، حزب دمکرات کردستان نقطەی شروع فرآیند مدرنیتەی ملت

کرد محسوب می شود. ــرات کــردســتــان در ــک حـــزب دمشــده تــأســیــس 1324 مــــرداد 25آن، از پـــس روز 159 تــنــهــا و می کند. کردستان جمهوری اعــالم رئیس جمهور محمد، قاضی پیشوا با که مصاحبەهایی در کردستان مسئوالن روزنامەهای تهران داشته است ) شمارەهای 1 و 2 روزنامه کوردستان مورخه 20 دیماه 1324 اســت که مــا 4 ســال ( می گوید » خودمختاری داخلی داریم » و سید روزنــامــه ســردبــیــر حمیدی محمد کوردستان نیز در سرمقاله شماره ــوان » ــن ــه تــحــت ع ــامـ 1 ایـــن روزنـهدف ما » اشاره می کند » پس از رضا استعفای و 1320 شهریور شاه ما توانستیم اداره ی امور خود خودمختاری و گیریم دست به را داخلی بوجود آوریم ». همچنین در علی کوردستان روزنامه 3 شماره خسروی مسئول انتشارات روزنامه کوردستان در سرمقاله » چرا کرد قیام کرد؟ » اشاره می کند که ظلم رضا شاه باعث شد پس از برکناری او ما بتوانیم امور خود را به دست گیریم. بنابراین طبق اسناد و مدارک

تأسیس اســـت واضـــح شـــده درج متعاقبا و کردستان دمکرات حزب چندین حاصل کردستان جمهوری سال زحمت و تالش مداوم اعضای مشارکت و دمکرات حزب مؤسس از پــس کــه بـــوده مـــردم اجتماعی از کرد فعاالن شاه رضا استعفای خالء قدرت استفاده کرده و جامعەی کردستان را تا جایی که مقدور بود هدایت کرد ملت به سمت سروری پیش فرصتی چنین اگــر و کردند، پیگیریها چنین شک بدون نمی آمد و همکاریهایی در نقطەی دیگری از این زیرا می نشست. ثمر به تاریخ فعالیتها سالها بر اساس هویتخواهی کرد ملت سرنوشت تعیین حق و در ملت ایــن مــبــارزات بستر بر و انجام کردستان مختلف بخشهای شده بود. نکتەی مهم دیگری که از و نقش است فهم قابل فوق اسناد تأثیر کوملەی ژ.ک ) تأسیس بیست و پنجم شهریور 1321 ( بر تأسیس حزب دمکرات و جمهوری کردستان کوملەی اعضای اکثر زیــرا اســت. ژ.ک در حزب دمکرات و جمهوری کردستان نقشهای کلیدی و اساسی ایفا می کنند و در سطح واقعیتر به مشغول سیاسی ــداف اهـ پیشبرد به ژ.ک کوملەی بنابراین میشوند. و نــبــوده فکری محفلی وجــه هیچ بصورت کــه اســت مهمی فــاکــتــور اجتماعی بستر کــاربــردی و عملی حزب تأسیس بــرای را سیاسی و دمکرات و اعالم جمهوری کردستان

فراهم می کند. نکتەی مهم دیگری که از سوی مخالفان و برخی منتقدان جمهوری کــردســتــان مــطــرح مــی شــود، سفر پیشوا قاضی محمد به باکو و دیدار این مخالفان اکثر باقروف است. با حساسیتهای دلــیــل بــه منتقدان و و به شوروی نسبت تاریخی خود اردوگاه شرق هر دیدار و رابطه یا مذاکرەای را به شدت محکوم کرده را حقیقت ناخواسته یا خواسته و

اگر می کنند. مبهم یــا و مــخــدوش برای کنیم، نگاه انصاف دیدەی به در تاریخی مقطع آن در که ملتی محدودەی نفوذ شوروی که در آن قدرت اصلی قطبهای از یکی زمان بسر مــی رفــت، شمار به جهان در می برد، چارەای جز گفتگو و مذاکره در شـــوروی ــرا زی نمی ماند، باقی ستم تحت ملتهای حقوق از ظاهر دفاع می کرد و شعار سر می داد، اما اردوگــاه خالف بر غربی قدرتهای

شـــرق، عــامــل روی کـــار آمـــدن و سقوط رضا شاه بودند و همچنین به لــوزان پیمان در آنها سیاست ملت کرد که مــی داد نشان روشنی نمی تواند به آنها اعتماد کند. نکتەی توجه قابل بسیار که دیگری مهم است، عدم تبعیت پیشوا قاضی محمد و مبارزان ملت کرد از طرح باقروف بود. آذربایجان به جنبش الحاق و شــمــاره 3 روزنـــامـــه کــوردســتــان، ســرمــقــالــه » چـــرا کـــرد قــیــام کــرد روزنامه 11 شماره همچنین و «اتحاد ما را کوردستان سرمقاله » با صراحت به آرزویمان رساند » اعالم می کند که جمهوری کردستان منشور در کــه حقوقی اســاس بــر

آتالنتیک )منشور آتالنتیک نام بیانیه مشترکی است که وینستون چرچیل 19٤1 اوت فرانکلین روزولــت در و منتشر کردند. نام این منشور اشاره به اقیانوس اطلس« آتالنتیک »دارد. مذاکرات سری مربوط به این بیانیه آمریکا دریــایــی نیروی کشتی در نیوفاندلند سواحل آگوستادر بنام انجام گرفت. پس از انتشار، منشور با و متفقین کنفرانس در آتالنتیک یونان، چکسلواکی، بلژیک، شرکت

ــنــد، شــــوروی، لـــوکـــزامـــبـــورگ، هــلدوگل ژنــرال نماینده و یوگسالوی نمایندگی را آزاد فرانسه دولت که ــد. ایــن ــه تــصــویــب رســی ــرد، ب ــی ک ممنشور سپس در اول ژانویه 19٤2 با اعالمیه ملل متحد دنبال شد( برای تمامی ملتها در نظر گرفته شده است، اعالم موجودیت کرد. بنابراین متهم کردن جمهوری کردستان به تبعیت اکثر از شــوروی آن هم زمانی که ــه بین ــان ــی ــا خــصــوصــا خــاورم ــی دناردوگــاه شرق و غرب تقسیم شده بود، ادعایی بی اساس و غیرمنطقی

است. دالیــل مهمترین از دیــگــر یکی تأسیس حزب دمکرات کردستان و

شرایط کردستان، جمهوری اعــالم تاریخی، سیاسی و جامعەشناسی ای بخش چهار در کرد ملت که است بود. شده روبــرو آن با کردستان اعــالم دولــت ــ ملت واحــد از طرف رضا شاه و آتاتورک و گذار سیاسی ــ اجتماعی ایران و ترکیه از دورەی فئودالیته ) ارباب ــ رعیتی ( و ورود به فرم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کردن یکدست در سعی که جدید این کشورها در جهت یک دولت یک

ملت داشت، ملت کرد را در تنگنای جدیدی قرار داد که می بایست برای در جهت خود ملی مبارزات تداوم مــلــی اش، منافع و هــویــت از دفـــاع حزب دمکرات کردستان را به عنوان اولین حزب مدرن کردی و متناسب با شرایط نوین جهانی تأسیس کند و متعاقبا اعالم جمهوری کردستان نیز بهترین ابزاری بود که عالوه بر ناسیونالیزم اجتماعی، خودباوری مدرن کرد را نیز در بین تمام اقشار مختلف جامعه کردستان همه فهم و فراگیر نماید. منطقی بودن این ایده زیرا اســت، اثبات قابل راحتی به می بینیم کە پس از سقوط جمهوری ناسیونالیزم جدید فــرم کردستان

با کردستان بخش چهار در کــرد از حزب تأسیس احزاب مدرنی که ــرداری ــوب ــگ دمــکــرات کــردســتــان البه توجه بــا و بــه سرعت کــردنــد، شــرایــط اجــتــمــاعــی و ســیــاســی هر بخش از کردستان بسط و گسترش

یافت.بصورت نکته 3 تنها پایان در تیتروار آورده می شود، زیرا اشاره تحقیق ــرای ب را راه نکات ایــن بــه بیشتر و دقیقتر جمهوری کردستان

نشان می دهد. ــان از ـــ روزنـــامـــه کــوردســت 1 ـجمهوری سقوط تا انتشار شــروع منتشر را شــمــاره 92 کــردســتــان کرده است. شمارەهای 1 تا 6 قبل بوده کردستان جمهوری اعالم از و مــوضــع رســمــی حــزب دمــکــرات اما می شوند، محسوب کردستان رسمی ارگانی 92 تا 7 شماره از دیدگاههای انعکاس و انتشار برای

جمهوری کردستان می باشد.2 ــــ طــبــق اســنــاد روزنـــامـــەی ــار بـــردن لفظ » کــوردســتــان بــه کجمهوری کردستان » صحیح است تحریف مهاباد جمهوری گفتن و

تاریخ می باشد.3 ــ شهادت پیشوا قاضی محمد کردستان رئیس جمهور عنوان به است عطفی نقاط مهمترین از یکی ــان رخ کــه در جــمــهــوری کــردســتفرم و محتوای پیشوا داد. شهادت وجــهــەی را جــنــبــش و جــمــهــوری که می بخشد گستردەای و مردمی نیروهای و تاریخ تحلیلگران نــزد از بعد نسلهای سیاسی و همچنین فهمیدن بــرای کردستان جمهوری هیچ ــه ب جنبش جــوهــر و حقیقت زیرا نیست. چشم پوشی قابل وجه مهمترین از یکی پیشوا شــهــادت احساس و اجتماعی آگاهی عوامل

مسئولیت ملی بوده و خواهد بود.

عمر بالکیبرگردان: هاوری

ماه گذشته در مدت زمانی کوتاە و بصورت پی در پی، روحانی رئیس جمهور ایران در محافل و سمینارها اقتصادی با رابطە در را مسائلی قانون و کشور اداره ی شیوه ی و گذاری را با زبانی انتقادی و خطاب جمهوری در قــدرت کانونهای بــه

اسالمی مورد بحث قرارداد . اولــیــن در آذر 14 روز وی از وضعیت ایران ، اقتصاد کنفرانس گفتە ایران سخن اقتصاد نابسامان اقتصاد، دنیای کــرد: خاطرنشان و اقتصاد و بـــوده رقــابــتــی دنــیــایــی درحالی پیشرفت خواهد کرد که از »انحصار و رانــت« بــه دور بوده و در بازاری آزاد و رقابتی قرار گیرد . نامبرده خاطرنشان کرد که در طول به هم ما اقتصاد گذشتە 35ســال سیاست به هم و خارجی سیاست این دهه یک می دهد. یارانه داخلی دهه یــک کنیم. عکس بــه را رابــطــه امتحان کنیم، از سیاست خارجی به همچنین وی بدهیم. یارانه اقتصاد در ادامه ی سخنان خود رو به کلیت نظام کرده و از آن اصل از قانون اساسی ایران سخن گفت که مربوط به همه پرسی است و گفت: ›‹ قانون مسایل در می گوید ما به اساسی سیاسی اجتماعی، اقتصادی، مهم

در قانون اینکه جای به فرهنگی و قانونی ماده شود، تصویب مجلس عمومی آراء به مستقیم، برنامه یا

مردم و همه پرسی گذاشته شود. آقــای ــرا چـ کــە ببینیم اکــنــون روحانی بعنوان رئیس جمهور ایران اینگونە مسائل را با لحنی انتقادی در اجتماعات و نشست ها بیان می کند ؟ رانـــدن چنین سخنانی ــان زب بــر بــا سعی در بیان چە موضوعی دارد؟ سخنان ایــن بــا می کوشد تنها ــا آیدادە نشان خــود از نیکو چــهــرەای و بە مردم بگوید: » کە من پایبندم انتخابات بە وعدە های کە در زمان دستگاه هایی و کسانی اما دادەام، سد راه من هستند و بە همین دلیل قادر بە عملی ساختن وعده های خود

نیستم«.منظوری هر بە روحانی آقــای این سخنان را بیان کند در زمرەی جمهوری سیستم از ــان ــاراضــی نبا هم بلکه نمی گیرد ، قرار اسالمی حکم بە هم و پیشینەاش بە توجە وظیفه و سوگندی که همچون رئیس حفظ به مؤظف ــرده، ک ادا جمهور نظام و دستاوردهای انقالب می باشد . مقام در دارد نظر در دلیل بهمین ریاست جمهوری، مسئوالن عالیرتبه علی الخصوص اســالمــی جمهوری نابسامان وضعیت از را رهــبــری جمهوری اسالمی در داخل و خارج از کشور آگاه سازد و ثابت کند که ناموفق اقتصادی و شیوه ی بحران اداره کشور دو مشکل اساسی بودە و مــردم بین شکاف هایی باعث و به روز و گشته اسالمی جمهوری

می شوند . عمیق تر شکافها این روز بهمین دلیل هرگاه سخن از اقتصاد می دارد اظهار می آید، بمیان کشور ــه تا ــرخــالف آنــگــونــه ک ــد ب ــای ــه ب کو کنیم اقــدام کرده ایم، عمل اکنون خارجی و داخلی سیاستگذاری های ــتـــای خــدمــت بـــە اقــتــصــاد در راسـکشور عمل کنند. این درحالی است ایران در مدت 35 سال اقتصاد کە گذشته نشان داده نه تنها نتوانسته رشد کرده و ثبات سیاسی را برای ایران به ارمغان بیاورد، بلکه هموارە داخل در بحران آمدن پدید موجب و خارج از کشور شده است ، که این خود اثبات کننده ی این واقعیت است 35 مــدت در اسالمی جمهوری که را نادرستی سیاست گذشتە سال مذهب و دین بنام و کــردە پیروی دادە آزار را ایــران ملیتهای تمامی و بە حاشیه رانده است . بهمین دلیل سیاستهای داخلی و خارجی بایستی مورد بازبینی و اصالح قرار گیرند، ــه مــی تــوان در آنـــصـــورت اســـت کرا حکومت و مـــردم مــیــان فاصله بمیان پرسش ایــن امــا داد . کاهش جمهوری حکومت ــا آی کــه مــی آیــد اسالمی دارای این ظرفیت و پتانسیل بە بتواند روحانی آقــای که هست ایدەهای خود جامەی عمل بپوشاند؟ پاسخ این سؤال می تواند منفی باشد، زیرا اگر قانون اساسی ایران را مبنا آن در کــە درمی یابیم دهیم قــرار هیچ مجالی برای مشارکت مردم در تنها و نــدارد ادارەی کشور وجــود قرار مردم دوش بر کە مسئولیتی رهبری بە گفتن »لبیک« دادەاســت

جهوری در حاکم دستگاەهای و اسالمی است .

اصالحات از دم روحانی آقای کە مــی بــایــســت : مــی گــویــد و زدە رانــت‹‹ و انحصار ›‹ از اقتصاد بخوبی خــود هرچند شــود، خــارج ــران از ــ ــە اقــتــصــاد ای آگـــاە اســـت کدرحالی چنگال ›‹انحصار و رانت‹‹ رهــایــی خــواهــدیــافــت کــە اصــل 44 این ایران تغییر کند. قانون اساسی بە 3 ایران را اقتصادی نظام اصل خصوصی( عمومی ، )دولتی ، بخش امر واقعیت امــا کــردەاســت، تقسیم اینستکە قریب بە 80% اقتصاد ایران این در اگر است ، دولت اختیار در روحانی آقای کە بطوری وضعیت حالت از را ا قتصاد دارد درنــظــر انحصاری خارج نماید و آنرا تبدیل تغییر بدون کند، رقابتی اقتصاد بە اصول قانون اساسی ایران این امر حالی در ــن ای شــد. نخواهد عملی است کە این 80% از اقتصاد کشور »سپاە چــون نهادهایی طــریــق از پاسداران« و »بسیج مستضعفین« و دەها ارگان دیگر وابستە بە »بیت رهبری« ادارە می شوند ، و اگر هدف اقتصاد کە است این آقای روحانی خارج آنها سلطە زیــر از را ــران ایزمانبر و دشـــوار بــس ــاری ک کند ، خواهد بود کە احتماال این زمان را

در اختیار آن قرار ندهند . شد یــاد ابتدا در کە همانگونە دیگری موضوعی روحــانــی آقـــای بنام » رفراندوم« را با اتکا بە اصلی بمیان ایران قانون اساسی از دیگر آوردە است و بیان می کند کە برای

نخستین بار آن دستە از مسائل کە بە هستند مــردم زندگی با مرتبط مردم تا گذاردەشوند عمومی آرای در اما باشند، گیرندە تصمیم خود اساسی قانون از اصل این حالتی ایران بە اجرا در خواهد آمد کە دو رأی آن بــە اعــضــای مجلس ســوم

مثبت دادە باشند . در قانون اساسی ایران صالحیت مجلس بە رفراندوم انجام تصویب ــدە و ــذارشــ ــ شــــورای اســالمــی واگهمە پرسی فرمان و اجازە همچنین

در اختیار رهبر می باشد . اســاســی قـــانـــون از 59 اصـــل مهم بــســیــار مــســایــل ــران !: »در ــ ایـــتــصــادی، ســیــاســی، اجــتــمــاعــی و اققــوه ــال اعــم اســـت ممکن فرهنگی مراجعه و همه پرسی راه از مقننه مستقیم به آرای مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آرای عمومی مجمع ســوم دو تصویب بــه بــایــد

نمایندگان مجلس برسد ».از اصل این در کنیم دقت اگر »ممکن کلمەی از اســاســی قــانــون است« استفادە شدە است و این بە آن معناست کە همەپرسی امکان پذیر است، اما اگر این اصل بە مرحلەی نیست مؤظف مجلس درنیامد اجرا کە هر گونە خواستی را برای انجام حتی قــراردهــد، نظر مد همەپرسی اگر درخواست کنندە شخص رئیس خود نیز 110 اصل باشد . جمهور مانعی بر سر راە مسألە همەپرسی مــی بــاشــد. طــبــق ایـــن اصـــل فــرمــان صالحیت های جملە از همەپرسی رهبری بودە و اگر تأییدیە مجلس را

نیز اخذ کردە باشد رهبری حق وتو و ممانعت از انجام آنرا دارا است .

گــفــت کە مـــی تـــوان در خــاتــمــە پیشتر کە همانگونە روحانی آقــای دو مسائل ایــن بیان بــا اشــارەشــد نخست کــە می کند دنــبــال را هــدف هدف بە وعدەهایی ارتباط دارد کە دادە مــردم بە انتخابات دوران در بود و بە این صورت می خواهد ثابت کند کە بە وعدەهای خود پایبند بودە قوانین این دستگاەهای حکومتی ، و و افراد حقیقی و حقوقی هستند کە مانع از اجرایی شدن آنها هستند .

دومین هدف این است کە تمای جمهوری حــکــومــتــی دســتــگــاەهــای انقالب رهبر بخصوص و اسالمی را از وضعیت نابسامان اقتصادی و ایران آگاە کردە و بە آنها سیاسی گوشزد نماید کە اگر از فرصت های ــی و خــارجــی بــخــصــوص در داخــلوضعیت کنونی کە گفتوگوهای اتمی با 5+1 در میان است ، کارشکنی کنند حالت از ــران ای اقتصادی وضعیت کنونی نابسامان تر شدە و این مستقیم بر زندگی مردم تأثیرگذارخواهد بود و در وضعیت های این چنینی احتمال افزایش مــردم نارضایتی و آشــوب می یابد کە شاید قابل کنترل نباشد . در هردو حالت چە موفق شود چە پیش دستی اکــنــون ــی روحــان خــیــر ، کردە و در آیندە خواهد گفت کە من در زمان خود برنامە و راهکار خود

را ارائە دادم .

سیاسی

جامعه شناسی شکل گیری جمهوری کردستان

روحانی، مسائل اقتصادی و رفراندوم

Page 6: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

روزنامەیشامرە: 3٦٤٨ پیام30 دی 1393 20 ژانویه 2015

مردم آزادیخواه کردستان ایران!دوستداران و رهروان راە و آرمانهای

جمهوری کردستان!

تأسیس خــاطــرەی و ــاد ی دیگر یکبار دولت جمهوری کردستان بە رهبری پیشوا قاضی محمد را گرامی می داریم. دوم بهمن ماه سال جاری،69 سال از تأسیس نخستین بمناسبت می گذرد. کرد مــدرن ملی دولــت پــربــار تاریخ ــداد مهم و ایــن رویـ ــادروز یـسیاسی معاصر ملت کرد، صمیمانە بە شما تبریک می گوییم. همچنین این رویداد تاریخی نگاهی سویی از تا می شماریم مغتنم را جمهوری جایگاه و پایگاه بە داشتەباشیم در دیگر ســوی از و تاریخ در کردستان پرتو تجارب و درسهای نزدیک بە هفت دهە مبارزەی ملتمان و حزب دمکرات کردستان، ــروز کــردســتــان و بــە مــوضــوعــات مهم امـ

وظائفمان در قبال آنها بپردازیم.تأسیس جمهوری کردستان بعنوان یک آنستکه ملی، شایسته ی و رویداد سیاسی تمام افتخار با آن خاطره ی یــاد هرساله گرامی داشته شود. حزب دمکرات کردستان ــران و فــراتــر از آن ، مــردم کــردســتــان ایـبنابه کدام هر خود، تمامیت در کرد ملت احترام با سال هر مؤظفند ــژه ای، وی دلیل این رویداد مهم را پاس و وفاداری کامل، دارد حق کردستان دمکرات حزب بدارند.

پر دولــت این زیــرا مؤسس ببالد، به خود بار بوده و پیشوای این حزب ریاست این مردم اســت. داشته عهده بر را جمهوری کردستان ایران نیز همانگونه که عمأل ثابت رویداد این به ورزیــدن افتخار از کرده اند جمهوری زیـــرا نــبــوده انــد، غــافــل سیاسی آنــان اراده ی از گرفته نشأت کردستان ستم از رهایی بــرای آنها آرزوی نماد و و حمایت به دلگرم بوده است. استثمار و همکاری آنان بود که پیشوا قاضی محمد و حزب متبوعش توان آنرا یافتند که به چنین اقدام بزرگی یعنی اعالم جمهوری کردستان

دست بزنند.ملت کرد نیز حق دارد که تأسیس یک خود سرزمین از بخش در ملی حاکمیت رویدادهای سیاسی بزرگترین از یکی را هر و دانسته بیستم قــرن در خــود تاریخ افتخار یاد و خاطره ی آنرا گرامی سال با بلوغ این جمهوری، تأسیس با زیرا بدارد. اثبات رساند و سیاسی و ملی خود را به تشکیل و ستم از رهایی بر خود پیگیری یک حاکمیت کرد را یکبار دیگر و اینبار با

محتوایی جدید و غنی تکرار نمود.جمهوری کردستان رویدادی نیست که به تاریخ سپرده شده و تأثیرات آن پایان این کوتاه عمر یافتن پایان باشد. یافته دولت کردی، به مفهوم پایان راهی که حزب

کردستان جمهوری و کردستان دمکرات بر نیست. و نبودە بودند، گرفته پیش در که خدماتی با کــردی جمهوری این عکس طی حاکمیت خود در عرصه های گوناگون ارائه داد، راه و آرمان روشنی را در مقابل مردم کردستان ایران و میهن پرستان کرد راه داد، قرار دیگر بخشهای کردستان در پرچم برافراشتن و کــردی حاکمیت اعــالم ملی دولــت یک مجدد تشکیل و کردستان در آینده با محتوایی دمکراتیک و مدنی و

امروزین در فرصتی مناسب تر.اعالم حاکمیت کردی در قالب جمهوری، حکمرانی سیستم با ایرانی چارچوب در پادشاهی، همچنین در منطقه ای که رژیمهای کهنه حکمرانی سیستمهای و پــادشــاهــی ــاده بــرکــشــورهــا فــرمــانــروایــی ــت و عــقــب افمی کردند، اتفاقی نبود.این تصمیم از اعتقاد مؤسسین جمهوری و در صدر همه پیشوا تعیین در مــردم اراده ی به محمد قاضی ــران خــویــش، ســر چشمه ــدی ــران و م ــب رهگرفته بود. احترامی که جمهوری در مناطق و ملی اقلیتهای بــرای خود حاکمیت تحت مذهبی قائل می شد و حقوقی که برای آنها تأمین شده بود، همچنین خدمات و اقداماتی که در عرصه ی ریشه کن کردن بی سوادی، گسترش زبان و فرهنگ و چاپ و نشر، در کودکان، ، جوانان ، زنان حقوق با رابطه ثبت به کردستان جمهوری کارنامه ی در رسیده اند، در خور تجلیل و تقدیر بوده و

در عصر حاضر نیز می توانند راهنما و قابل توجه و فراگیری باشند.

جــمــهــوری کــردســتــان در عــرصــه هــای بسیار دیگر نیز به نحوی عمل کرده است که حاکمیت کردی در دوران فعلی نیز می تواند و باید آنها را سرمشق خود قراردهند. این جمهوری خود را نه تنها به قشر یا بخشی از جامعه ، بلکه به کلیه ی اقشار و طبقات جامعه متعلق می دانست و همه نیز آنرا متعلق به خود می دانستند. شهرها و روستاها، تجار، روشنفکران، روحانیون، هنرمندان، مالکین، کشاورزان و مردم عادی، رؤسای عشایر و بطور کلی هر قشر و طبقه و گروه دیگر واقع در بسته بودند. امید آن به اجتماعی خود حاکمیت اســاس کردستان جمهوری را بر وحدت ملی و همزیستی و احترام به

تنوعات جامعه پی ریزی کرده بود.بویژه همسایه ملتهای خصوص در آذریها نیز، جمهوری کردستان راه احترام متقابل و هم پیمانی را در پیش گرفت. گرچه مایل آذربــایــجــان در تصمیمگیری مراکز نبودند که کردستان ایران کیان خود را دارا باشد و می خواستند که بخشی از حکومت محمد قاضی پیشوا باشد، آذربایجان ملی زیر بار این خواست نامشروع نرفت و بر این نکته پافشاری نمود که مردم کردستان خــوردار بــر خــود ملی ــت دول از باید نیز

حق و سیاسی استقالل هــم وی باشند. حاکمیت ملت خود را بە طرف مقابل ثابت نسلهای و آنها بە را پیام این هم و کرد آیندە رساند کە برای آنکە ملت کرد بعنوان ملتهای بــا هم پیمان و دوســـت ملت یــک همجوار رفتارنماید، باید از سوی آنان نیز به عنوان یک ملت برسمیت موجودیت آن ملت اراده ی و به تصمیم و شناخته شده احترام تعیین سرنوشت خویش برای کرد گذارده شود. این درس در حال حاضر نیز آمیز مسالمت همزیستی اساس تواند می

ساکنان ایران کثیرالمله قرار گیرد.

فرزندان ملت کرد!شیفتگان آرمان و مشی پر شکوه دولت

جمهوری کردستان !مردم وفادار و حقشناس کردستان!

حکمرانی ــجــارب ت ــو ت ــر پ در بیایید به آن، درســهــای و کــردســتــان جمهوری ملی جنبش ــروز ام مهم مسائل از برخی کردستان جمهوری بیافکنیم. نگاهی کرد مهاباد در شهر و ایــران کردستان در که تأسیس شده بود، بدون آنکه خود را محق بداند که در مورد دیگر بخشهای کردستان و مـــبـــارزان ــروی بـ نــمــایــد، تصمیم گیری دلسوزان کرد از همه ی بخشهای کردستان آغوش گشوده بود. اگر بارزانیها به رهبری مال مصطفی بارزانی و اگر افسران انقالبی

دلسوز و ملی روشنفکران و معلمان و بــدون ، بخشها دیگر و ــراق ع کردستان هیچگونه چشمداشتی و تنها به هدف خدمت آمده بودند، زیر چتر حاکمیت جمهوری به دولت جمهوری کردستان نیز در اوج احترام این مـــردم بـــدوش دوش ، حقشناسی و منطقه و حتی پیشاپیش آنها نیز مسئولیت امور این حاکمیت کردی را به آنان محول میان جانبه دو همکاری سنت کــرده بــود. حاکمیت کردی و مبارزان دیگر بخشها، از جمهوری کردستان نشأت گرفته است. حزب دمکرات کردستان پرنسیپ ›‹ لزوم همکاری گوناگون، بخشهای در کــرد جنبش میان یکدیگر‹‹ داخــلــی امــور در دخــالــت بــدون کردستان جمهوری رســم ایــن بطن از را استخراج کرده است. پرنسیپی که از هر دو از بیش دوران حاضر در و اکنون جهت، آنستکه رعایت شده هر زمانی، شایسته ی و پیروی گردد. هم جنبش ملی و مبارزه ی به بخشی هــر در کــرد ــه ی ــان ــخــواه آزادینیاز بخشها دیگر ملی همیاری و حمایت بخش، هــر سیاسی نیروهای هــم و دارد برای آنکه به وحدت ملی کرد زیان نرسانند، باید از دخالت در امور داخلی دیگر بخشها

خودداری ورزند.احساس بــا کردستان دمــکــرات حــزب سپرده شدن فراموشی به و بی توجهی به

یکی یا هر دو جنبه ی این پرنسیپ از سوی کردستان بخشهای دیگر عمده ی نیروهای و مسأله ــده شــدن ران حاشیه بــه عمال کــه بدنبال را ایــران کردستان در کرد جنبش داشته ، از ماههای گذشته تأکید بر سیاست و گــفــتــمــان‹‹روژهــالت تــــەوەری‹‹ )شــرق محوری( را مطرح ساخته است. تأکید حزب ما بر ›‹ روژهالت محوری‹‹ از این دیدگاه و تحلیل ناشی می شود که مردم کردستان این ایران و نیروها و سازمانهای سیاسی را خــود ملی مسأله ی ــود، خ باید بخش، پیگیری و دنبال نمایند. بدین معنا که تالش و مبارزه در راستای مسأله ی مشروع کرد در ایران و کردستان ایران را الویت نخست و همدردی بخاطر نباید و قراردهند خود بخشها، دیگر در کــرد ملت با همبستگی همچنین نمایند. فــرامــوش را الــویــت ــن ای›‹روژهالت محور‹‹ بودن بدین مفهوم نیز در کردستان از بخش این باید که هست پایگاه و جایگاه از کــرد، سیاست کانون مبارزه ی برخوردارباشد. خود شایسته ی ملی در کردستان ایران دارای تاریخ طوالنی و مملو از فداکاری و جانفشانی است و این گوناگون اشکال در نیز اکنون هم مبارزه ایــران هیچگاه مــردم کردستان ــه دارد. ادامـنسبت به همکاری و حمایت از جنبش کرد بی مباالت کــردســتــان بخشهای دیــگــر در ایــران کردستان دیگر طــرف از نبوده اند. سهم بزرگی در دارندگی و خلق بسیاری از دستاوردها، سنتها و پرنسیپهای جنبش آن، برجسته ی نمونه ی که دارد کرد ملی همین به اســت. کردستان جمهوری دولــت دلیل حق دارد که مجددا بپاخاسته و جایگاه

و منزلت شایسته ی خود را بازیابد.

مبارزان کردستان ایران!رهروان راه جمهوری کردستان!

جنبش پیشرفت کــه می دانیم نیک مــا کرد در کردستان ایران و نزدیک شدن به آرمانهای جنبش کردستان در گرو وحدت همبستگی و ــحــاد وات مــردمــمــان صــفــوف این در است. بخش این نیروهای سیاسی مــردم بــه دیــگــر یکبار تــاریــخــی، مناسبت و تــالش از کــه می دهیم وعــده کردستان فعالیت بمنظور نزدیک شدن و ایجاد بستری مشترک، کــار و همبستگی ــرای ب مناسب این بــه بخوبی همچنین نــورزیــم. غفلت می تواند دمکراتها اتحاد که واقفیم واقعیت مسأله ی و مبارزه احیای در مهمی تأثیر در داشته باشد. ــران ای کردستان در ملی که می دانیم مؤظف را خــود مناسب ایــن فعاالن تالشهای به حقشناسی و تقدیر با راه در کردستان دلسوز شخصیتهای و پیشبرد خواست اتحاد دمکراتها، بویژه طی با ما نماییم. مطمئنا اشاره اخیر، روزهای کردستان مــردم خواست از که آنها پیام بــرخــورد مسئوالنه مــی گــیــرد، سرچشمه می کنیم. امیدواریم با تالش همه ی طرفهای این تحقق بــرای مناسبی بستر و عرصه

خواست مقدس ایجاد گردد.

تأسیس روز بهمن، دوم بر ســام جمهوری کردستان،

رئیس محمد، قاضی پیشوا بر سام جمهوری کردستان،

وشیفتگان دوستداران تمامی بر درود جمهوری دولــت دمکراتیک و ملی مشی کردستان بویژه آنهایی که در این راه جان

باخته اند،پر فروغ تر باد مبارزه در راه رهایی

ملتمان بویژه در کردستان ایران.

حزب دمکرات کردستاندفتر سیاسی

اول بهمن ماه 139321 ژانویه 2015

ادامەی

موضع حزب دمکرات

کردستان در خصوص نتایج

و تأثیرات تالش در راستای

تبدیل شنگال به یک کانتون

کردستان مــردم آرزوی که آنچه همه است و کرد ملت تمامی و عراق باید در راستای تحقق آن تالش نمایند، و شنگال گــردانــدن بــاز از عبارتست دیگر مناطق و شهرها از بــســیــاری کردستان عراق به خاک اقلیم کردستان ، که متأسفانه تا کنون نیز در خارج از اقلیم کردستان باقی ماندەاند. حاکمیت کردستان اقلیم از شنگال کــردن جدا تحت لوای تشکیل یک کانتون ویژه ، نه کردستان اقلیم قوانین و با تصمیمات ب چــارچــو در نــه و دارد همخوانی به می گنجد. عراق و مصوبات قوانین

همین دلیل غیر آنکه در آینده روند باز را اقلیم خاک به منطقه این گرداندن پیچیده تر می نماید، از هم اکنون چنین نیاتی ، بر سر راه پاکسازی مناطق تحت مشکل ایجاد ، داعش چنگ از اشغال کانتون تشکیل نیت بعالوه می کنند. اختالف منشأء بــه مــی تــوانــد شنگال، و کــردســتــان اقلیم میان کشمکش و کردستان عمده ی سیاسی نیروهای ترکیه و سوریه بدل گردد. بدین ترتیب از سویی شهرها و مناطق ایزدی نشین ــی شــان از ــای ــردای ره ــ ــه بــایــد در ف کترمیم و آرامش شاهد داعش، چنگال و باز سازی و ارائه ی خدمات عمومی ــزاع و بــاشــنــد، مــجــددأ بــه عــرصــه ی نـسوی از خواهندگشت. بدل کشمکش رقابتها، و اختالفات ایــن بدلیل دیگر هبستگی ملی و همکاری سیاسی میان نیروهای سیاسی چند بخش کردستان نیز بستر امــر ایــن ــد. دی زیــان خواهد مناسبی برای دشمنان ملت کرد فراهم گوناگون شیوه ی به تا خواهدساخت در مشروع پروسه ی این پیشرفت با

تمامیت خود، ضدیت ورزند.نــادرســت را دخالتها اینگونه مــا و زیــانــبــار مــی دانــیــم . آرزومــنــدیــم و به پ.ک.ک کــه هستیم آن خواستار حاکمیت و اراده ی مردم اقلیم کردستان گــیــری در بــگــذارد و تصمیم احــتــرام هر یا همه اداره ی چگونگی خصوص منطقه ی اقلیم کردستان را به مردم آن اقلیم قانونی نهادهای و مؤسسات و

کردستان محول نماید.

حزب دمکرات کردستاندفتر سیاسی2015/ 1 /20

30 دیماه 1393

پیام دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان بمناسبت شصت و نهمین سالروز تأسیس »دولت جمهوری کردستان«

جدا کردن شنگال از اقلیم کردستان ویژه کانتون یک تشکیل لــوای تحت اقلیم قوانین و تصمیمات با نه ،کردستان همخوانی دارد و نه در چارچو می گنجد. عراق مصوبات و قوانین ب به همین دلیل غیر آنکه در آینده روند باز گرداندن این منطقه به خاک اقلیم را پیچیده تر می نماید، از هم اکنون پاکسازی راه سر بر ، نیاتی چنین از چنگ داعش ، اشغال مناطق تحت

ایجاد مشکل می کنند

Page 7: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

روزنامەیشامرە: ٦٤٨ ٣0دی 1٣٩٣ 20ی ژانویه 2015 خبر و گزارش2

پژوهش و ــوزش آم کمیسیون حزب دمکرات کردستان در آستانه فرا رسیدن دوم بهمن ماه، سالروز تــأســیــس جـــمـــهـــوری کــردســتــان

سمیناری برگزار کرد.

روز ــه ــ ک ــار ــن ــی ســم ــن ــ ایـ در چهارشنبه 17 دی ماه 93 با حضور دهها تن از کادر و پیشمرگان حزب ــاک جلیل گــادانــی، ــرگــزار شــد، ک بحزب دیرینه مبارز و سیاستمدار تحت را بحثی کردستان دمــکــرات ــوان: » شـــرایـــط اجــتــمــاعــی و ــنـ عـتأسیس از قبل کردستان سیاسی

جمهوری کردستان« ارائه کرد.بــا اشــاره ابــتــدا کــاک جلیل در اجتماعی و سیاسی زمینەهای به تأکید ــا ب و کـــرد ســیــاســی جنبش ــام هــای کـــرد در کــردســتــان ــی ــر ق بمــبــارزه شیخ نمونه بـــرای ایـــران، شکاک سمکوی و نهری عبیدالله در کردستان ایران و نیز قیام شیخ ترکیە و در کردستان پیران سعید تشکیل محافل و مجامع روشنفکری و ملی در بخشهای دیگر کردستان مناسب بستری همه اینها گــفــت: برای تشکیل »کومله ی ژ ــ ک« در کردستان ایران و شهر مهاباد مهیا

ساخته بود.ایشان با تأکید بر خصوصیات

مانند کردستان زمان آن اجتماعی اتوریتەی نظام فئودالی، سطح پایین سواد و فرهنگ ، محکم بودن بافت عقب ماندگی دینی، بافت و قبیلەای کردستان از حیث امکانات بهداشتی

و سالمتی گفت: در چنین وضعیتی ـــ ک« ــ ــه ی ژ ــلـ ــومـ اســــت کـــه »کـپایه گذاری شده و مفری برای شکل و کردستان دمکرات حزب گرفتن اعالم جمهوری کردستان باز می کند دوران دســـتـــاوردهـــای تــمــامــی و جامعه به را کردستان جمهوری

کردستان ارائه می نماید.با رابــطــه در مطالبی تشریح پرچم برافراشتن مراسم چگونگی در روز 26 آذرماه 1324 و میتینگ اعالم جمهوری کردستان و ترکیب کردستان، دولـــت کابینه اعــضــای نظامی نــیــروی ســاخــتــار همچنین ــع جــمــهــوری کــردســتــان چند ــداف م

محور دیگر مباحث ایشان بود.با جلیل کـــاک بــخــش ایـــن در اشاره به دستاوردهای جمهوری در ادبی، سیاسی، فرهنگی، زمینه های اجتماعی، ملی، بهداشتی و بازرگانی در این مدت کم، تأکید کرد که آنچه تنها انجام شده ماه که در آن 11 بــاوری عمیق و ایمان و نیروی با

فرخنده صورت گرفته است .

ــط جــمــهــوری ــ ــ چــگــونــگــی روابکردستان با اتحاد جماهیر شوروی، حــکــومــت مــلــی آذربـــایـــجـــان، نبود جمهوری ــرای ب خــارجــی همپیمان قاضی پیشوا استقالل و کردستان در کــردســتــان جمهوری و محمد دالیل سپس و سیاسی تصمیمات سقوط جمهوری کردستان و تدبیر پیشوا قاضی به تسلیم کردن خویش به حکومت چند محور دیگر مطالب در جلیل کــاک بــودنــد. جلیل کــاک این بخش از سخنانش با اشاره به رویدادهای پیش از سقوط جمهوری برآورد ایــران، در سطح کردستان کردستان جــمــهــوری حکومت دو نظر از آذربایجان ملی حکومت و اداری و حقوق و آزادی های مردم کرد و همچنین تأثیر زندگی و مرگ پیشوا قاضی محمد و پیشوری بر

روی ملت هایشان را تشریح کرد.دیگری قسمت در گادانی آقای جــمــهــوری مــاهــیــت از ســخــنــانــش مـــحـــدوده ــیـــن بـ را ــان ــ ــت ــردســ ــ کخودمختاری طلبی و استقالل طلبی . از منظر سخنران این عنوان کرد پرچم کردستان برافراشتن سمینار و جمع آوری پرچم ایران از تمامی ــن تــحــت حــاکــمــیــت جــمــهــوری ــاک امجمهوری حکومت اعالم کردستان، در داخل یک نظام پادشاهی، رابطه اتحاد جماهیر با مستقل و مستقیم اعظمی قسمت سپردن و شــوروی از مدیریت و امور اجرایی جمهوری به کردهای بخشهای دیگر کردستان پیشوا گفتمان محتوای همچنین و سیاسی ــای ه شخصیت ســایــر و جمهوری در میتینگ اعالم جمهوری جمهوری استقالل طلبی نشانه همه

کردستان بودند.ــود را ــاک جــلــیــل ســخــنــان خـ کـعمر کــه : داد پایان عبارت ایــن با جمهوری کوتاه بود، اما افتخارات و دستاوردهایش فراوان بودند و اگر داشت، طوالنی تری عمر جمهوری مترقی، بسیار حکومت یک بعنوان بدل الگو بە یک در کل خاورمیانه

می شد.

ــوزشــی ــی و آم ــ انــجــمــن ادببه ــدام ــ اق ــان ــوک ب در ادب« «برگزاری یادواره سواره ایلخانی

زاده و محمد قاضی کرد.چهارشنبه روز یــادواره این 24 دیماە با حضور تعداد زیادی نــویــســنــدگــان و از شــاعــران و مراسم وادب شعر طــرفــداران یادواره محمد قاضی و ماموستا سواره در سالن ادب برگزار شد.در این مراسم ابتدا در مورد قاضی محمد تألیفات و ــار آثـو زاده ایلخانی مصطفی توسط سید یاسین قریشی مطالبی ارائه گردید. سپس خانم تروسکه مامه عسکری خالد آقایان و ش ره آثار بیرامون مرزنگ محمد و کــرده سخنرانی قــاضــی محمد به متخلص چوبانی رســول و شوانه نیز شعری در بزرگداشت

این نویسنده بزرگ دکلمه کرد .که مـــراســـم دوم ــل ــان ب در سواره ماموستا یاد بزرگداشت

بود آقای سعید نجاری متخلص به آسو بیرامون زندگی ماموستا و کـــرده ــراد ایـ بیاناتی ــواره سـسواره شعرهای از یکی سبس کرده ترجمه فارسی به که را بود برای شرکت کنندگان مراسم

قرائت نمود.در ادامه ی این مراسم آقایان بنگینی، ابوبکر حکمتی، کریم محمد بحری و عزیز میرزا قادری شاعران بوکانی هم اشعاری در ســواره بزرگداشت و توصیف امنه خانم همچنین کردند. ایراد

چاک و سارا آذری اشعار خود را که در شــأن ســواره ســروده بودند، قرائت کرده و خانم منیره فیضه هم به نقد و بررسی اشعار سواره و ماموستا آسو برداخت و در ادامه آقایان ماردین خادمی از اشعاری هم عزیزی انــور و سواره را به صورت ترانه تقدیم

حضار کردند.این مراسم با استقبال خوبی تــو ســط شــاعــران هــنــرمــنــدان و

نویسندگان بوکان همراه بود.

ــار رســمــی اعــالم آخــریــن امـدولرتی مقامات ســوی از شــده حاکی از آنست که ایالم 35 هزار

بیکار دارد.حسن طــایــی، مــعــاون وزیــر کار گفته است این تعداد جدا از زنان و ســربــازان دانشجویان، خانه دار است، زیرا از نظر دولت جزو جامعه غیرفعال افــراد این

بیکاران به حساب نمی آیند.بــیــکــار در اعـــالم 35 هـــزار نظر در بدون آنهم ایالم استان جامعه فعال غیر افـــراد گرفتن درحالی است که در 9 ماه گذشته یک هزار سرقت در ايالم کشف

شده است.انتظامی استان ايالم فرمانده ــه کــشــف يــک هــزار ــاره ب ــا اشــ بسرقت در 9 ماهه ابتدای امسال گــفــت: کــه بـــراســـاس آمــارهــای استان موجود کشف سرقت در بیش از 35 درصد افزایش داشته

است.این مقام مسئول گفت: یکی از

دغدغه های پلیس در شهرستان ها و مناطق روستایی و عشایر نشین سرقت احشام است که با تعداد تالش های صورت گرفته 70 مورد از این سرقت ها در نه شده کشف امسال ابتدای ماهه

است.از سوی دیگر مقامات دولتی از اجــتــمــاعــی ــاســان ــارشــن ک و رابطه ی تنگاتنگ بیکاری و سرقت سخن به میان آورده و می گوید بیکاری عاملی بیش از 70 درصد

سرقت ها در ایران است.

مالک سرهنگ پیش چــنــدی ــیــروی ن فـــرمـــانـــده زاده، ــــی ولکــرد که اعــالم ارومــیــه انتظامی 68درصد سارقان این استان را

بیکاران تشکیل می دهنداینکه 75درصد اعالم با وی سارقین دستگیر شده معتادهستند و 68 درصد آنهابیکاران جامعه بــود گفته مــی هــنــد، تشکیل را 63درصــد آنها بعد از آزادی از زندان به دلیل بی اعتمادی مردم دوباره به سرقت روی می آورند.

ســالــن در ــار ــنـ ــیـ ــمـ سـ ــن ــ ــ ایعمومی کــتــابــخــانــه ی ــمــاعــات اجــتــیــه در کــردســتــان عــراق شهر راناساتید از چشمگیری حــضــور بــا شخصیتهای و سازمانها دانشگاه، سیاسی رانیه و ده ها تن از کادر و پیشمرگان حزب دمکرات کردستان

برگزار گردید.ــادر وریـــا ــ در ایـــن ســمــیــنــار قدمکرات حزب سیاسی دفتر عضو ــاد دانــشــگــاه به کــردســتــان و اســتکــادر مــعــروفــی هــمــراهــی مصطفی دانشگاه استاد و حزب برجسته ی بررسی بــه مــتــفــاوت منظر دو از

جمهوری کردستان پرداختند.قــادر وریــا در بحث خود تحت عنوان » زمینه های تأسیس جمهوری آن« سیاسی تأثیرات و کردستان به اشاره به رویدادهای پیش و پس داشت عنوان جهانی دوم جنگ از که با پشتیبانی ایران از آلمان نازی این کشور توسط نیروهای متحدین اشغال شد و همین موضوع موجب ایجاد قــدرت و از خلع رضــا شــاه تأسیس جهت کردها برای فرصت

سازمان سیاسی فراهم کرد.کرد احــیــای جمعیت تأسیسی » ژ کاف« و در ادامه ی آن حزب ایــن نتیجه ی کــردســتــان ــرات ــک دمهر نتیجه ی در که بودند وضعیت دو آنان نیز جمهوری کردستان در

2 بهمن ماه 1324 تأسیس شد.ــاســی حــزب عــضــو دفـــتـــر ســیبحث ادامــه در کردستان دمکرات ــه حــضــور کــرد ــا اشــــاره ب خـــود ببخشهای دیگر کردستان خصوصأ کردستان جمهوری در بارزانیها بلکه مهمان مانند ــه ن آنــان گفت حاکمیت در میهن هم یک همچون سهیم کردستان جمهوری سیاسی

بودند.ارتباط به اشــاره ایشان ضمن کردستان جمهوری میان دوستانه و حــکــومــت مــلــی آذربـــایـــجـــان، به کردستان در بشر حقوق موضوع اشاره کرده و اضافه کرد که قبل در بشر حقوق منشور انتشار از کردستان جمهوری ملل، سازمان آئینهای و فرهنگ و ملیتها حقوق

مختلف را به رسمیت شناخته بود.موضوع آزادی بیان و چاپ و نشر آزاد کتاب و نوشته ها به عنوان دستاوردهای جمهوری کردستان از سایر مباحث مورد توجهه سخنران

بود.از دیگری بخش در وریا قادر سخنان خود با اشاره به انتقادهای که محمد قــازی پیشوا بــه وارده چرا ایشان به استقبال ارتش ایران ــک ســو شکست ی از گــفــت رفـــت؟ تسلیم و آذربایجان ملی حکومت شــدن ســران قبایل کــردی در آن ــه ی امــیــدی بــرای ــارق زمـــان هیچ بپیشوا قاضی محمد باقی نگذاشتند پیشگیری جهت ایشان همچنین و از قتل عام مردم کردستان اقدام به

چنین امری کرد.مــصــطــفــی مـــعـــروفـــی دومــیــن را بحثش سمینار ایـــن ســخــنــران جمهوری خــدمــات « عــنــوان تحت کردستان به تفکرات ملی و فرهنگی

کرد » ارائه داد.سخنانش ابتدای در معروفی مبارزه و پاک کردن آثار ستم ملی بــه کــردهــا و در دوران رضــاشــاه ایران رژیم تالشهای جبران جهت جهت اسمیله کردن کردها را مانند حکومت ارزنـــده ی خدمات از یکی

جمهوری کردستان نام برد. بخش در مــعــروفــی مصطفی تــأســیــس ــانــش ســخــن از ــری ــگـ دیـهمچون را کــردســتــان جــمــهــوری

اراده ی ملی و عملیاتی اوج نقطه ی اضافه و نامبرد ملی تفکر کــردن ملی آن حکومت سمبلهای که کرد ملی زبان و پرچم، سرود همچون خود در را اداره ی دستگاههای و

داشت.ــرات جــمــهــوری ــیـ ــأثـ ایـــشـــان تـــارزات ــر مــوضــوع مــب کــردســتــان بیکی به نیز را خــود از بعد ملی و کردستان جمهوری خدمات از

تقویت تفکر ملی عنوان کرد.خود بحث از دیگری دربخش معروفی به جوانب فرهنگی جمهوری

کردستان پرداخت.تأسیس وزارت فرهنگ در کنار وزارتــخــانــه هــای دیــگــر، خــوانــدن و نوشتن به زبان کردی، چاپ چندین روزنامه و مجله به زبان کردی از خدمات فرهنگی جمهوری کردستان بر تأکید بـــود. کـــردی فرهنگ بــه زبــان کــردی همچون زبــان رسمی به کردستان جمهوری توسط کرد و ارزنــده خدمت عقیده ی سخنران بی بدیل به زبان ملی یا زبان کردی از حاضران ادامــه جمعی در بــود. نــظــرات و ســواالت نقطه ذکــر بــه هردو سوی از که پرداختند خود سخنران پاسخ داده شد. در خاتمه ی با دکــومــنــتــاری فیلم سمینار ــن ایاز کردستان جمهوری موضوعیت تولیدات مرکز کردکانال پخش شد.

برگزاری سمینار »بستر اجتماعی و سیاسی کردستان قبل از تأسیس جمهوری کردستان«

برگزاری سمیناری در رانیه با موضوعیت » جمهوری کردستان« روز دوشنبه 24 دی ماه در آستانەی 69 مین

سال تأسیس جمهوری کردستان، سمیناری جهت بحث و بررسی ابعاد سیاسی و فرهنگی جمهوری کردستان برگزار شد

برگزاری یادواره سواره ایلخانی زاده و محمد قاضیبیکاری 35 هزار نفر منهای دانشجویان،

زنان و افراد سرباز در ایالم

Page 8: شمارە ٦٤٨ روزنامەی "کوردستان" چاپ و منتشر گردید

www.kurdistanukurd.comشامرە: ٦٤٨سەشنبە 30 دی1393 ـ 20 ژانویه 2015 تأسیس جمهوری کردستان در چارچوب ایرانی دمکراتیک و فدرال

سازمان گزارشگران بدون مرز آخرین آمار خود را از تعداد روزنامه نگاران کشته شده در سال ٢٠١٤ منتشر کرد و از کشته

شدن ۶۶ روزنامه نگار خبر داد.بر اساس اعالم این سازمان، شمار زیادی از روزنامه نگاران از که روزنامه نگارانی تعداد شده اند. ربوده ٢٠١٤ سال در سرزمین های خود گریخته اند دو برابر سال ٢٠١٣ بوده است و

آمار تعداد روزنامه نگاران کشته شده، همچنان باالست.از آغاز سال ٢٠١٥ تا ١١ روز پس از شروع سال جدید نیز

هشت روزنامه نگار در سراسر دنیا کشته شده اند.

بنا بر این گزارش در حال حاضر ١٧٧ روزنامه نگار به دلیل ،٢٩ با چین هستند. زندانی جهان سراسر در فعالیت هایشان اریتره با ٢٨ و ایران با ١٩ روزنامه نگار زندانی، بیشترین تعداد

روزنامه نگاران زندانی را دارند.چین، مرز، بدون گزارشگران سازمان گزارش اساس بر ایران و سوریه به ترتیب با ٧٣، ٢٧ و ١٧ خبرنگار زندانی، در به را رتبه ها باال ترین زندانی خبرنگار تعداد بیشترین داشتن

خود اختصاص داده اند.

دادستان نیسمن آلبرتو جسد دیماە ٢٨ یکشنبە روز پرونده انفجار مرکز یهودیان آرژانتین در آپارتمان خود در

بوینس آیرس کشف شد.

آلبرتو مرگ علت آرژانتین امنیت وزیر برنی، سرجیو یهودیان مرکز آمیا، در انفجار پرونده دادستان نیسمن اما است، عنوان خودکشی« »احتماال را بوینس آیرس

اسرائیل به شدت به آن واکنش نشان داده است.در آمیا در انفجار پرونده دادستان نیسمن آلبرتو گزارشی ٣٠٠ صفحه ای، کریستینا فرناندز، رئیس جمهوری و برخی دیگر از مقامات آرژانتین را به خاطر برقراری و تسهیل روابط تجاری با ایران به » الپوشانی نقش تهران همین در او بود قرار است. کرده متهم آمیا« انفجار در

خصوص در جلسه غیرعلنی کنگره شهادت دهد.دادستان مرگ کشورها دیگر و آرژانتین در بسیاری

نیسمن را مشکوک می دانند و به سناریوی خودکشی وی به دیده تردید می نگرند.

پاتریشیا بولوریچ، نماینده پارلمان و رئیس کمیته قوانین کیفری می گوید: » دادستان )آلبرتو نیسمن( در دو سه باری که در چند روز گذشته با او صحبت کردم به من گفت که ممکن است زندگی اش را بر سر این پرونده از دست بدهد«. خاخام سرجیو برگمن، یکی از دیگر از نمایندگان پارلمان آرژانتین گفت: » به جای این که من توضیح دهم آیا این یک خودکشی بوده است یا نه، خانم رئيس جمهور که بر آمیا پرونده بر گذاشتن سرپوش به و است قدرت مسند متهم شده است باید توضیح دهد که در آرژانتین چه می گذرد، خصوصا اکنون که جسد دادستانی را بر روی دست

داریم.‹‹پیکر بی جان دادستان آلبرتو نیسمن ٥١ ساله که ده سال در خصوص پرونده انفجار آمیا تحقیق کرده بود، نیمه شب یکشنبه در آپارتمانش در بوینس آیرس با یک سالح کمری و

یک پوکه گلوله در کنارش پیدا شد.در جریان بمبگذاری مرگبار در آمیا، مرکز یهودیان در بوینس آیرس، که ٢١ سال پیش در ١٨ ژوئیه ١٩٩٤ روی داد،

٨٥ تن جان باختند.دادستانی آرژانتین ایران را به سازماندهی و حزب الله لبنان را به اجرای عملیات انفجار متهم کرده بود و از پلیس بین الملل خواستار بازداشت اکبر هاشمی رفسنجانی، محسن رضایی، علی فالحیان و علی اکبر والیتی از مقام های دولت

وقت ایران شده بود.

کشته شدن یکی دیگر از فرماندهان سپاه پاسداران در سوریه

اين فرماندهان از يکی که کرد اعالم پاسداران سپاه منطقه در اسرائيلی« هلیکوپتر »يک حمله پی در نيرو

»قنيطره« سوريه کشته شده است.روابط عمومی کل سپاه پاسداران در اطالعيه ای گفت که سرتیپ محمد علی الله دادی همراه با تعدادی از اعضای

حزب الله لبنان در پی حمله اسرائيل کشته شده است.الله دادی روابط عمومی سپاه پاسداران از محمد علی به عنوان يک »مستشار« نام برده است که »برای کمک به دولت سوريه در مقابله با داعش به اين کشور عزيمت

کرده بود..از سوی دیگر موشه يعلون، وزير دفاع اسرائيل، پيشتر گفته بود کشورش در جنگ های داخلی سوريه دخالتی ندارد اما هر زمان که خطوط قرمز اسرائيل رعايت نشود،

مورد حمله قرار می گيرد.اسرائيل در چهار سال جنگ داخلی سوريه، چند بار به اين از يک هر در است؛ کرده هوايی حمله کشور اين حمالت، اسرائيل گفته است، کاروان محموله های نظامی که در راه انتقال از سوريه برای حزب الله بوده، هدف

قرار گرفته است.های موشک ها محموله اين که گفته عمدتا اسرائيل پيشرفته ارسالی از سوی ايران برای حزب الله بوده است

دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان:

تجارب جمهوری کردستان در عصر حاضر نیز می تواند برای حاکمیت و جنبش ملی کرد راهنما و قابل توجه و فراگیری باشند

بیانیە

موضع حزب دمکرات کردستان در خصوص نتایج و تأثیرات تالش در راستا ی تبدیل شنگال به یک کانتون

تبدیل با رابطه در پ.ک.ک تالشهای شنگال) سنجار( به یک کانتون و جداسازی آن از اقلیم کردستان طی چند روز گذشته ، عکس العمل و عمومی نگرانی موجبات سیاسی ریاست اقلیم، حکومت اقلیم، پارلمان سازمانهای و نیروها دیگر و کردستان

سیاسی کرد را فراهم ساخته است.اینکه خواهران و برادران ایزدی مان در متأسفانه کردستان، به داعش یورش پی متحمل بیشترین فجایع گشته و قربانیهای که است تلخی واقعیت داده اند، فراوان هیچکس قادر به انکار آن نیست. این حقیقت نیز بر کسی پوشیده نیست که هنوز بخش چشمگیری از شنگال و مناطق ایزدی نشین قرار داعش نیروهای اشغال کماکان تحت دارد و در چنین شرایطی مهمترین وظیفه از نیروها این بیرون راندن از عبارتست منطقه ی یاد شده و باز گرداندن آوارگان و مصیبت دیدگان ایزدی به زادگاه و سرزمین

خویش.دیگر سیاسی نیروهای آمادگی اعالم در ایستادگی بمنظور کردستان بخشهای و خاک از دفاع و داعش یورش مقابل اقلیم کردستان، بویژه شرکت عملی مردم برخی از نیروها در دفاع از مردم منطقه ی شنگال، موضع قابل تحسین و تقدیری بود. همانگونه که اعزام نیروی پیشمرگ از اقلیم کوبانی مردم به کمک بمنظور کردستان اقدامی ، سوریه کردستان رزمندگان و یاری اینگونه اما گردید. تلقی ارزشمند و کردستان نیروهای سیاسی رسانی های دیگر بخش مردم از عملی دفاع و کمک تاریخی ارزش از و بوده آنهنگام درست که خواهندبود برخودار خود سیاسی و آن در کرد ملت از حمایت بمنظور تنها بخش و بدور از دخالت در امور داخلی این از مناطق آن بخش یا تصرف یکی بخش

از کردستان ، تحت هر نام و هدفی باشد.به دیرباز از کردستان دمکرات حزب اعتقاد راسخ داشته است که این پرنسیپ تصمیم گیری در مورد هر کدام از بخشهای و مردم چرا و بی چون ، حق کردستان نه و است بخش آن سیاسی نیروهای به کردستان. دیگر بخش سیاسی نیروی اعتقاد ما شنگال بخشی از خاک کردستان عراق است و این بخش نیز دارای پارلمان اداری موسسات و حکومت و ریاست و یک جریان در که می باشد خود ویژه ی پروسه ی قانونی و دمکراتیک در خصوص

آنها تصمیم گیری شده است.

ص ٣

دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان در پیامی بە مناسبت ضمن کردستان جمهوری تأسیس سالروز نهمین و شصت تاریخ، مجموعە درسها و این جمهوری در اشارە بە جایگاە در را خاطرنشان ساخت. کردی مدرن این حاکمیت تجاربی این پیام آمدەاست: » این جمهوری کردی با خدماتی که طی حاکمیت خود در عرصه های گوناگون ارائه داد، راه و آرمان روشنی را در مقابل مردم کردستان ایران و میهن پرستان کرد در دیگر بخشهای کردستان قرار داد، راه اعالم حاکمیت کردی و برافراشتن پرچم کردستان و تشکیل مجدد یک دولت ملی در آینده با محتوایی دمکراتیک و مدنی و امروزین در فرصتی

مناسب تر.« در کرد جنبش میان مناسبات خصوص در مذکور پیام

حزب « می دارد: اذعان نیز کردستان گوناگون بخشهای دمکرات کردستان پرنسیپ ›‹ لزوم همکاری میان جنبش کرد در بخشهای گوناگون، بدون دخالت در امور داخلی یکدیگر‹‹ را از بطن این رسم جمهوری کردستان استخراج کرده است. پرنسیپی که از هر دو جهت، اکنون و در دوران حاضر بیش از هر زمانی، شایسته ی آنستکه رعایت شده و پیروی گردد. هم جنبش ملی و مبارزه ی آزادیخواهانه ی کرد در هر بخشی به حمایت و همیاری ملی دیگر بخشها نیاز دارد و هم نیروهای سیاسی هر بخش، برای آنکه به وحدت ملی کرد زیان نرسانند، باید از دخالت در امور داخلی دیگر بخشها خودداری ورزند.« منتشر کوردستان« « شمارەی همین در پیام این متن

شدەاست

پیام دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان بمناسبت شصت و نهمین سالروز تأسیس

»دولت جمهوری کردستان«

جامعه شناسی شکل گیری جمهوری کردستان

٣

٤

5

٦منظور آقای اوباما کدام ایران است ؟

تروریزم و ترور ٧ ژانویەی ٢٠١5 پاریسدر گفتگویی با احمد رأفت

مرگ دادستان پرونده انفجار آمیا

سازمان گزارشگران بدون مرز: ۶۶ روزنامه نگار در سال ٢٠١٤ کشته شدند