شمارە٦٦٢ روزنامەی “کوردستان”منتشر شد

8
The Official Organ Democratic Party of Kurdistan - I ran KURDISTAN NO:662 22 august 2015 The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran م آخر کرنت اینت در شبکە جهانی»کوردستان« ، روزنامە کردستانی حزب دمکرات وب سایتهات تشکی و تلفن بخشمیل ای009647508578190 [email protected] www.kurdistanukurd.com [email protected] [email protected] www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137 polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4 دهاین رویدا خوشایندترهمترین و یک یادآور مرداد هم ماه من ایران است و کردستاد درین و معاصر خلق کر در تاریخ نوردم ایرانان و مذهان خلقمین را در ا خوناد تلخ و هم چند رویدده میکند. زن( » ژ. ک« حیات کرد تجدید است که جمعیتد، ماهی مردا آن پا به عرصه در)1945 ( کردستان و حزب دمکرات)1942 ند.جود نهاد و خلق کرد جایگاهد در تاریخو رویداام از این د هر کداد آن، رویدخستیند. نی خود را دارا هستن و منزلت ویژه در اینردم کردستانن تجربهی مرا نخستی بود، زیهمی ماسیشکل و جمعیت سیس یک تش از میهن خود در تأسی بخاسی وک حزب سیس یه و منشاء تأسی به دستمایوانستد و ت میهن پرست بو و مبارزه و در حیاته شود که تحولی گفتفی استد نیز کان رویدایت دومیدد. در اهمن بدل گر مدرانهی خلق کرد آزادیخواه ملی و آورد و مبارزهی پدیدگی از ملت کرداسی بخش بزر سید و به منشاءرن سوق داانه و مدر، ترقیخواه گسست ناپذیریان را به مسین ایر کردستا درت بدل شد.ات یک مل درحیهمیخی و م تاریاسیت سی تحودها و رویداهیرمای و خمیاد استو رویدمه دمتر از ه مهست که نیز هین خوناد تلخ وآور چند رویدد یاد مرداما ا بوقوع پیوستهاند.ین ماه و هشتمین روز ات در بیست دو درس هر کهر مصدق است ملی دکت علیه حکومتم پهلوی رژی1332 مرداد28 آن کودتایخستین ن سراسر ایران گشت.نی جنبش ملی درکست و عقبنشیکناری مصدق و ش بر که موجب مرداد28 نی در خمیه خلق کرد از سوی جهاد علی فتوای فرمان یاماد، اعن روید دومی ایرانمینگذار جمهوریاسر و بنیانی رهب، خمی1358 مرداد28 د! آری در روز بو1358 وق ملیشان،است آزادی و حقاق خوی احقستان در را کردم کردستاری و مقاومت که پیگی به قواید و جهاد نمومن اعردم کردستاگین ساخته بود، علیه مسان و خشما هرا وی رپیما هواپتر و توسط هلیکو حمله کنند ون به کردستانم تواد تا با تما دستور دا)1( سهگانه خود نیزمایند و آنرا تسخیر ن ساعت24 ده و طییجاد نمون ای به کردستا یک پل هوایده گرفت.ا برعهوهای مسلح ر نیر فرماندهیتکار چون مصطفی جنایرهیدین مه خود چنگینن ن فرمانظور عملی ساختننی به من خمیندهی، نمای، حسنی) یافته بودان شهرتن قصاب کردست که به عنوا( رازین، صیاد شی چمرا تن ازهاام دهستور اعدار که د جنایتکخالی و خل)ن ارومیهستا ا( جان غربی خود در آذربای فرمان خویشوان مسئول اجراید را بعن کر رژیم صادرهایدگاهر بیداد را ددان کر فرزنزی کودتای کردستان کرد. پیروی را روانهی کثیررویده و نی نمو تعیین کردستان دراخوشایند تلخ و نن ایران و حزب دمکراتردم کردستاظ برای مز دو لحا مرداد ا28 ری واتو دیکترگیگر شاهد چین یکبار دیردم ایراهی ما نیز نظیر همی آنه بود. از سویوق از رسیدن به حق نامشخصیای دورهیردم ایران برر گشتند و ماد بر این کشو استبدن و فعالیت حزب ایراد درزهی خلق کر مبار دیگرهاند. از سویفتادن دور ادیهایشا و آزای کردستاننگونی جمهورپی سری، دری جنبش ملی سراسرگام با شکوفای همرات که دمک نقطهی اشتراکمایدند. انی گردر از عقبنشیند، ناچا گسترش یافته بودرینظی بیوهی به شیسوی حزبلیت از مبارزه و فعان، تداوم کردستاداد در مر28 پی هر دو قابل توجه در و این خلق بود.وق ملیاد و در راه آزادی و حقری و استبداتوه دیکترات و خلق کرد علی دمکن و حزب دمکراتن، کردستا ایرااسی و کلیط سی شرای( این دو شرایطست میانهی ا بدیجود دارد.اری وفاوت بسی ت)1358 و1332 مرداد28 در پیات دران حزب دمکرد و مبارزز خلق کرن مبار، فرزندا1332 مرداد28 اگر بعد ازاهی فروکشه رژیم پادش آتش مبارزه علیند شعلەهایادجازه ند و تبعید ا و آوارگینها زنداکاری خود بهملو از فدا مسلحانه و م با قیامرزه راین مبا ا47 و46 و در سالهای نماید زیره، در دو دهت نزدیک بهن برای مد، کردستا1358 مرداد28 ندند، پس ازوج رسا اد درید. خلق کرل گردمی به آتشی سوزان بدن جمهوریاسن و آدمکشاشگرا یور پای نقش اولت و پیشبرد آن مدیریدستان دررات کره حزب دمکبرابر ک مبارزه و مقاومتی نااتوری و دیکتبل زورمداریستادگی در مقاومت و ای به سنگر مقازمین خود راا داشت، سر ری مسلحانه به شیوهط فعلی به شرای در هرچندای کهدل ساخت. مبارزهمی ب جمهوریاسده ون ایران بوردم کردستا خواست م حامل آرمانها ویل آنکهما بدل برده نمیشود، ا پیشورد حمایت خلقب و ماکان محبوخوردار است، کمی برکارر و فدافتخاملو از انەای م ازپیشی آن بودهایمدین بار شاهدیل است که چن همین دلن است. بهز کردستاد در این بخش ا کرن فرصت و مجالیحض فراهم گشت به مردم، این مم فعلی رژیت جهنمیت حاکمی که تحه میکنند.ستفادرزهی آن ات و مبا حزب دمکرایت از بمنظور حماوچک، از آن هرچند کدی و پس خورشی1367 ، کشتاری بود که سالد ماه تلخ مرداطراتز خا دیگر اکی یفتاد. سرآغاز راه ااسی بهیان سی و عراق، علیه زندانژیم ایرانگ میان دو ر از توقف جندد. دران سال باز میگررداد همفت، به اواخر ممه یاه اداسفند ما اواخر اار که تا این کشتحت آزاردان ت سالها بود در زنن مبارز کشور که از فرزندا تنر هزارانین کشتان ا جریاد، به قتل رسیدند.ار داشتن و شکنجه قرا برایی رد روشنایشع مردا تشعوانست، نتهای شب پرستاتور دیکترهی ابر تیما اا برای داشت رژیم خود ر قصد مرداد28 ن که با کودتایه ایرارد. شان بدا پنهامیشه ه25 م پس ازنجازد، سران رها ساردم ایراانهی م آزادیخواهه از چنگ جنبش ملی و همیش چیزنبار هیچاجه گشت و ای موردم این مروخفتهی با خشم و کین فد و رژیمش سال خو میکرد که با نیز تصورمینگذار جمهوریاس بنیانیهد. خمی نجات د رانست آنها نتواض چند روز عرکشی در و این لشکر1358 مرداد28 دستان درردم کر جنگ علیه من اعار خواهد نهی خود قرحت امر ون را ت و کردستارهم خواهد شکستدم را دومت این مر مقام ایننجافته ندید و سراق یای خود را تحق، آرزوش نیزد، با پایان ده سال آخر عمر خوی داش و به توانستاسی نتیان سیر زندانان که با کشتا برد؛ همچن با خود به گور آرزو راهد. رژیم پایان ده اینران علین ایها آزادیخوا مبارزهیی رفته و روشناید از بین بایاتوری و ستم و دیکتکی تاریست. در نهایتریخ این جبر تا اروزی برسند. به پی و آزادیی بود. و دریایی، هواینی مسلح زمیرویر سه نی هی سه گانهنی از قوانظور خمی م)*( اخرسندمش عصبانی و نه رژیردم کردستان علیستادگی مومت و ایز مقاه آنقدر ا نامبرد و به جنگستان آمده به کرد بایدقی از چه طریی دریایرویه بود نی نپرسید بود که از خود علیه خلق کرد بپردازد.مانویند و تاریخ ن مردا»ستان و ارمنگرجستان« چه ارومیه از به دریا آبرسانید بنابر طرحی کهگویران مین مجلس ایمایندگاکی از ن یچه ارومیه به دریانجام شده، آبرسانیتی آن ا مطالعا مراحلز طریق گرجستان وک شدن است، ا در حال خش که کامم خواهد شد.نجان ارمنستا ال آب ازنتقاه است طرح اماینده شبستر گفتیلو، ن علی علاردتوجیه ند« چه ارومیه خزر به دریاای درینتقال آب ا»یزینه باه« و»ندگییآ« در این مورد به اوشاره میکند. ایران ااچه شمالی از دری حال حاضر حجم آبان درینده مجلس ایر نما به گفته ایند متر میلیار2 بهد متر معکب میلیار36 چه ارومیه از دریا مکعب رسیده است.ران گفته جمع خبرنگا، او دریرناگزاری اش خبر به گزاران، عمدتا به وسیله و ارمنستز گرجستانل آب انتقا است طرح اداری آب ایران به خریینکاراهد شد و برای انجام خو ایران ا کرد. کشور اقدام خواهد از این دویستگاه به وسیله سه انتقال آبه است ایلو گفت آقای علی کرا وهاا از سرچشمه آب ر متر مکعب80 تا60 مپاژ، که پم خواهد شد.نجاند، اه میرسانچه ارومین، به دریاچه سوا دریاختن، پایت ایروا شمالشرقیلومتری کی60 چه سوان در دریاین در آب شیر کوهستانیهایین دریاچهگتر بزرن، ازرمنستا ان است. جهاضات موجی از اعترا، همچه ارومیه دریاجیک شدن تدری خشست و گروهی ازط زی فعال در زمینه محیهایدان، گروه شهرونثیرات بارها در مورد تا، هم داشتهمراهسی را ه سیاهایره چهه شدهار دادمتی هشد و خطرات آن برای سطیستمحی زی است. سنندجی کردی دو ورزشکارد قریش و مید قهرمانی فریو مدالبال ترکیه درو آسیا جام گلنه یو سیقابتهای پرس در رند. را به دست آورد طال ترکیه بارو آسیا جام گلبنه یو سیقابت های پرس رگزار شد. ترکیه برز در کشورت دو رو به مد تیم10 شرکتان،ی جوان رده سن ورزشکار در سه50 ن کە بام ایرا تی شرکت کردە بودین مسابقاتن در ا پیشکسوتان و بزرگسانز را و یک برش مدال طم ایران ش ها تیین رقابتن ا در پایا کسب کرد.شی دود قری و مید قهرمانیز مسابقات فری در این دوره ا رقابتها شدند. اینیه کسب مدال ط کرد موفق ب ورزشکار ملی در تیمن مهاباد با عضویتوردان جوای از کوهن یکان جهان دروردی جوان کمپ کوهند ایران به امی کوهنوردی می شود.ن اعزامر هندوستا کشو رضا›› کرد نیوزکردستان و›‹ به گزارش رسیده بنابره فدراسیون ماه18 فقیت آمیز دورهضی پس از طی مو فتاح قاماوند بهل آرارات و د صعود زمستانی به قلردی و کوهنورآمده است. کشور د امید کوهنوردی ملی تیم عضویتا که با هست در این دورهدی توانن مهابا کوهنورد جوا اینه بود،گزار شد امید بر ملی سابق تیمعضای نفر از ا14 شرکت کمپ جهانی به این مرد اعزامی ورزشکار لیست هشت نفر درار است ایننجام شده قری ازی هانامه ریق بر گیرد و طبار قرنی حضور داشتهین کمپ جهاه در ا یک ماهک اردویم در ی تی در منطقه مترش هزار از شرتفاع بیش اش قله با باشد و به ش کند.ستان صعود هماچال هندون ارومیهستار ان دو ورزشکا ایرا نفری10 یان تیم از مز مهابادضی اکان و رضا فتاح قای از بو شامل منصورعزیزارند. حضور د قادر وریان: سارم برگردااسبت روز جهانیدگی به مند زنمایشگاه عکس لبخن نایش یافت عکاسی در مهاباد گشن مهابادس جوا تابلوی عکس عکا40 گاه شامل نمایش اینه در آن با موضوعر ارایه شدست که آثا اا حسنخالیچی شده است. گذاشتهد به نمایشه سیاه و سفی به شیوره و چهوزمرهر زندگی ر دی از لبخند نماهای نمایشگاهلب این در قارهلف با تمرکز بر چهین مختقعیت ها و سنسان ها در مو انیده شده است.دان به تصویر کش و سالمن کودکانگی در مهابادد زندمایشگاه عکس لبخنایش ن گشان کردسط ورزشکارآسیا تورو یوی رقابت هایو مدال ط کسب دحمد قاضیگری از ا اثر دینتشار اه کتابخانهی کردی جای قاضی در گنجگری از احمد اثر دی گرفت.ز فارسیضی احمد قا که از سوی ا»کلیله و دمنه« کتابارن کتابفروشیها قر در پیشخواه، بزودیی ترجمه شد به کردگیرد. می مرکزورماه سال جاری در شهری صفحهای در350 این اثری میشود. رونمایشگاه کردستانسی دانشنا کردستانحقیقات تاگون بیشترتهای گونز حکایبیاست ا کلیله و دمنه کتا میانه ساسانی به فارسیت که که در دوراننان حیواز زبا ا شده است. ترجمهله بننی نصراللمعای ترجمه ابواضی از روحمد قاد ا زندهیا نموده به زبان کردی ترجمه، کلیله و دمنه راد منشی عبدالحمی است.ترجمیسنده و محمد قاضی، نوری، ادماه سال جاهم خردا هفدان درگذشت. وین آزادی تهردستان در بیمارستارشناس کر سل سن داشت. سا79 مرگ هنگام به،››باقهبین« نظیریهای و ترجمهألیفات دارای تحمد قاضی اح دیواندآوری و اص زبان کردی به دو زبان، گر دستورن است.یخ کردستاصه تار و خ»ژانی گهل« ،لقضات سیفادوستانی هن کمپ جهانابادی بهنورد مه کوه اعزام یک

Upload: kurdistanukurd

Post on 23-Jul-2016

267 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

شمارە٦٦٢ روزنامەی “کوردستان”منتشر شد

TRANSCRIPT

The Official Organ Democratic Party of Kurdistan - I ran

No: 493 5 Sep 2008

KURDISTAN NO:662 22 august 2015

The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran

کالم آخر

وب سایتهای حزب دمکرات کردستان، روزنامە »کوردستان« در شبکە جهانی اینترنت

ایمیل و تلفن بخش تشکیالت009647508578190

[email protected]

[email protected] [email protected]

www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4

ماه مرداد هم یک یادآور مهمترین و خوشایندترین رویدادها در تاریخ نوین و معاصر خلق کرد در کردستان ایران است و هم چند رویداد تلخ و خونین را در اذهان خلقمان و مردم ایران

زنده می کند.مرداد، ماهی است که جمعیت تجدید حیات کرد » ژ. ک« ) 1942( و حزب دمکرات کردستان ) 1945( در آن پا به عرصه

وجود نهادند.جایگاه کرد تاریخ خلق در رویداد دو این از کدام هر دارا هستند. نخستین آن، رویداد را و منزلت ویژه ی خود این در کردستان مردم تجربه ی نخستین زیرا بود، مهمی بخش از میهن خود در تأسیس یک تشکل و جمعیت سیاسی و مبارزه و میهن پرست بود و توانست به دستمایه و منشاء تأسیس یک حزب سیاسی و مدرن بدل گردد. در اهمیت دومین رویداد نیز کافی است گفته شود که تحولی در حیات سیاسی بخش بزرگی از ملت کرد پدید آورد و مبارزه ی ملی و آزادیخوا هانه ی خلق کرد در کردستان ایران را به مسیری گسست ناپذیر، ترقیخواهانه و مدرن سوق داد و به منشاء

و خمیرمایه ی رویدادها و تحوالت سیاسی تاریخی و مهمی درحیات یک ملت بدل شد.اما مرداد یادآور چند رویداد تلخ و خونین نیز هست که مهمتر از همه دو رویداد است

که هر دو درست در بیست و هشتمین روز این ماه بوقوع پیوسته اند.نخستین آن کودتای 28 مرداد 1332 رژیم پهلوی علیه حکومت ملی دکتر مصدق است که موجب برکناری مصدق و شکست و عقب نشینی جنبش ملی در سراسر ایران گشت. دومین رویداد، اعالم فرمان یا فتوای جهاد علیه خلق کرد از سوی خمینی در 28 مرداد 1358 بود! آری در روز 28مرداد 1358، خمینی رهبر و بنیانگذار جمهوری اسالمی ایران که پیگیری و مقاومت کردم کردستان در راستای احقاق خواست آزادی و حقوق ملی شان، وی را هراسان و خشمگین ساخته بود، علیه مردم کردستان اعالم جهاد نمود و به قوای سه گانه )1( دستور داد تا با تمام توان به کردستان حمله کنند و توسط هلی کوپتر و هواپیما یک پل هوایی به کردستان ایجاد نموده و طی 24 ساعت آنرا تسخیر نمایند و خود نیز

فرماندهی نیروهای مسلح را برعهده گرفت.خمینی به منظور عملی ساختن فرمان ننگین خود چندین مهره ی جنایتکار چون مصطفی چمران، صیاد شیرازی ) که به عنوان قصاب کردستان شهرت یافته بود(، حسنی، نماینده ی خود در آذربایجان غربی ) استان ارومیه( و خلخالی جنایتکار که دستور اعدام ده ها تن از فرزندان کرد را در بیدادگاه های رژیم صادر کرد را بعنوان مسئول اجرای فرمان خویش پیروزی کودتای نیروی کثیری را روانه ی کردستان کرد. نموده و تعیین در کردستان ناخوشایند و تلخ دمکرات حزب و ایران کردستان مردم برای لحاظ دو از مرداد 28بود. از سویی آنها نیز نظیر همه ی مردم ایران یکبار دیگر شاهد چیرگی دیکتاتوری و استبداد بر این کشور گشتند و مردم ایران برای دوره ی نامشخصی از رسیدن به حقوق و آزادیهایشان دور افتاده اند. از سوی دیگر مبارزه ی خلق کرد در ایران و فعالیت حزب دمکرات که همگام با شکوفایی جنبش ملی سراسری، درپی سرنگونی جمهوری کردستان به شیوه ی بی نظیری گسترش یافته بودند، ناچار از عقب نشینی گردیدند. اما نقطه ی اشتراک و قابل توجه در پی هر دو 28 مرداد در کردستان، تداوم مبارزه و فعالیت ازسوی حزب دمکرات و خلق کرد علیه دیکتاتوری و استبداد و در راه آزادی و حقوق ملی این خلق بود. بدیهی است میان این دو شرایط ) شرایط سیاسی و کلی ایران، کردستان و حزب دمکرات

در پی 28 مرداد 1332و 1358( تفاوت بسیاری وجود دارد.مبارزان حزب دمکرات در مبارز خلق کرد و فرزندان از 28 مرداد 1332، بعد اگر زندانها و آوارگی و تبعید اجازه ندادند شعلەهای آتش مبارزه علیه رژیم پادشاهی فروکش نماید و در سالهای 46 و 47 این مبارزه را با قیام مسلحانه و مملو از فداکاری خود به اوج رساندند، پس از 28 مرداد 1358، کردستان برای مدت نزدیک به دو دهه، در زیر پای یورشگران و آدمکشان جمهوری اسالمی به آتشی سوزان بدل گردید. خلق کرد در مبارزه و مقاومتی نابرابر که حزب دمکرات کردستان در مدیریت و پیشبرد آن نقش اول را داشت، سرزمین خود را به سنگر مقاومت و ایستادگی در مقابل زورمداری و دیکتاتوری جمهوری اسالمی بدل ساخت. مبارزه ای که هرچند در شرایط فعلی به شیوه ی مسلحانه به پیش برده نمی شود، اما بدلیل آنکه حامل آرمانها و خواست مردم کردستان ایران بوده و ازپیشینەا ی مملو از افتخار و فداکاری برخوردار است، کماکان محبوب و مورد حمایت خلق کرد در این بخش از کردستان است. به همین دلیل است که چندین بار شاهد آن بوده ایم که تحت حاکمیت جهنمی رژیم فعلی، این مردم به محض فراهم گشتن فرصت و مجالی

هرچند کوچک، از آن بمنظور حمایت از حزب دمکرات و مبارزه ی آن استفاده می کنند.یکی دیگر از خاطرات تلخ مرداد ماه، کشتاری بود که سال 1367 خورشیدی و پس از توقف جنگ میان دو رژیم ایران و عراق، علیه زندانیان سیاسی به راه افتاد. سرآغاز این کشتار که تا اواخر اسفند ماه ادامه یافت، به اواخر مرداد همان سال باز می گردد. در جریان این کشتار هزاران تن از فرزندان مبارز کشور که سالها بود در زندان تحت آزار

و شکنجه قرار داشتند، به قتل رسیدند.برای را نتوانست تشعشع مرداد روشنایی دیکتاتورهای شب پرست، تیره ی ابر اما همیشه پنهان بدارد. شاه ایران که با کودتای 28 مرداد قصد داشت رژیم خود را برای همیشه از چنگ جنبش ملی و آزادیخواهانه ی مردم ایران رها سازد، سرانجام پس از 25 سال خود و رژیمش با خشم و کین فروخفته ی این مردم مواجه گشت و اینبار هیچ چیز با نیز تصور می کرد که بنیانگذار جمهوری اسالمی آنها را نجات دهد. خمینی نتوانست اعالن جنگ علیه مردم کردستان در 28 مرداد 1358 و این لشکرکشی در عرض چند روز مقاومت این مردم را درهم خواهد شکست و کردستان را تحت امر و نهی خود قرار خواهد داد، با پایان ده سال آخر عمر خویش نیز، آرزوی خود را تحقق یافته ندید و سرانجام این آرزو را با خود به گور برد؛ همچنان که با کشتار زندانیان سیاسی نتوانست به تالش و

مبارزه ی آزادیخواهان ایران علیه این رژیم پایان دهد.این جبر تاریخ است. در نهایت تاریکی و ستم و دیکتاتوری باید از بین رفته و روشنایی

و آزادی به پیروزی برسند.)*( منظور خمینی از قوای سه گانه هر سه نیروی مسلح زمینی، هوایی و دریایی بود. نامبرده آنقدر از مقاومت و ایستادگی مردم کردستان علیه رژیمش عصبانی و ناخرسند بود که از خود نپرسیده بود نیروی دریایی از چه طریقی باید به کردستان آمده و به جنگ

علیه خلق کرد بپردازد.

مرداد‌و‌تاریخ‌نوین‌مان

آبرسانی‌به‌دریاچه‌ارومیه‌از‌»گرجستان‌و‌ارمنستان«که طرحی بنابر می گوید ایران مجلس نمایندگان از یکی مراحل مطالعاتی آن انجام شده، آبرسانی به دریاچه ارومیه و گرجستان طریق از است، حال خشک شدن در کامال که

ارمنستان انجام خواهد شد.از انتقال آب گفته است طرح نماینده شبستر علی علی لو،

دریای خزر به دریاچه ارومیه »توجیه ندارد«.او در این مورد به »آالیندگی« و »هزینه باالی« انتقال آب

از دریاچه شمالی ایران اشاره می کند.

به گفته این نماینده مجلس ایران در حال حاضر حجم آب متر میلیارد 2 به معکب متر میلیارد 36 از ارومیه دریاچه

مکعب رسیده است.گفته خبرنگاران جمع در او ایرنا، خبرگزاری گزارش به است طرح انتقال آب از گرجستان و ارمنستان، عمدتا به وسیله ایران انجام خواهد شد و برای این کار ایران به خریداری آب

از این دو کشور اقدام خواهد کرد.ایستگاه سه وسیله به آب انتقال است گفته علی لو آقای پمپاژ، که 60 تا 80 متر مکعب آب را از سرچشمه های کرا و دریاچه سوان، به دریاچه ارومیه می رسانند، انجام خواهد شد.

دریاچه سوان در 60 کیلومتری شمال شرقی ایروان، پایتخت ارمنستان، از بزرگ ترین دریاچه های کوهستانی آب شیرین در

جهان است.خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، هم موجی از اعتراضات شهروندان، گروه های فعال در زمینه محیط زیست و گروهی از چهره های سیاسی را همراه داشته، هم بارها در مورد تاثیرات داده شده برای سالمتی هشدار زیست محیطی و خطرات آن

است.

فرید قهرمانی و میالد قریشی دو ورزشکار کرد سنندجی در رقابت های پرس سینه یورو آسیا جام گلبال ترکیه دو مدال

طال را به دست آوردند.با ترکیه گلبال جام آسیا یورو سینه پرس های رقابت

شرکت 10 تیم به مدت دو روز در کشور ترکیه برگزار شد.رده سنی جوانان، در سه ورزشکار 50 با کە ایران تیم بزرگساالن و پیشکسوتان در این مسابقات شرکت کردە بود در پایان این رقابت ها تیم ایران شش مدال طال و یک برنز را

کسب کرد.ورزشکار کرد موفق به کسب مدال طالی این رقابتها شدند.در این دوره از مسابقات فرید قهرمانی و میالد قریشی دو

ملی تیم در با عضویت مهاباد کوهنوردان جوان از یکی در جوانان جهان کوهنوردی کمپ به ایران امید کوهنوردی

کشور هندوستان اعزام می شود.رضا نیوز‹‹ کرد و ›‹کردستان به رسیده گزارش بنابر فتاح قاضی پس از طی موفقیت آمیز دوره 18 ماهه فدراسیون به دماوند و آرارات قلل به زمستانی صعود و کوهنوردی

عضویت تیم ملی کوهنوردی امید کشور درآمده است.این کوهنورد جوان مهابادی توانست در این دوره ها که با شرکت 14 نفر از اعضای سابق تیم ملی امید برگزار شده بود، در لیست هشت نفر ورزشکار مرد اعزامی به این کمپ جهانی قرار گیرد و طبق برنامه ریزی های انجام شده قرار است این تیم در یک اردوی یک ماهه در این کمپ جهانی حضور داشته باشد و به شش قله با ارتفاع بیش از شش هزار متر در منطقه

هماچال هندوستان صعود کند.ارومیه استان ورزشکار دو ایران نفری 10 تیم میان از شامل منصورعزیزی از بوکان و رضا فتاح قاضی از مهاباد

حضور دارند.

قادر وریابرگردان: سارم

جهانی روز مناسبت به زندگی لبخند عکس نمایشگاه عکاسی در مهاباد گشایش یافت

این نمایشگاه شامل 40 تابلوی عکس عکاس جوان مهاباد ›چیا حسنخالی‹ است که آثار ارایه شده در آن با موضوع

چهره و به شیوه سیاه و سفید به نمایش گذاشته شده است.در قالب این نمایشگاه نماهایی از لبخند در زندگی روزمره انسان ها در موقعیت ها و سنین مختلف با تمرکز بر چهره

کودکان و سالمندان به تصویر کشیده شده است.

گشایش‌نمایشگاه‌عکس‌لبخند‌زندگی‌در‌مهاباد

کسب‌دو‌مدال‌طالی‌رقابت‌های‌یوروآسیا‌توسط‌ورزشکاران‌کرد

انتشار‌اثر‌دیگری‌از‌احمد‌قاضی‌اثر دیگری از احمد قاضی در گنجه کتابخانه ی کردی جای

گرفت.کتاب »کلیله و دمنه« که از سوی احمد قاضی از فارسی به کردی ترجمه شده، بزودی در پیشخوان کتابفروشی ها قرار

می گیرد.این اثر 350 صفحه ای در شهریورماه سال جاری در مرکز تحقیقات کردستان شناسی دانشگاه کردستان رونمایی می شود.بیشتر گوناگون حکایت های از کتابی است دمنه و کلیله از زبان حیوانات که که در دوران ساسانی به فارسی میانه

ترجمه شده است.زنده یاد احمد قاضی از روی ترجمه ابوالمعانی نصرالله بن عبدالحمید منشی، کلیله و دمنه را به زبان کردی ترجمه نموده

است.هفدهم خردادماه سال جاری، احمد قاضی، نویسنده و مترجم

سرشناس کردستان در بیمارستان آزادی تهران درگذشت. وی به هنگام مرگ 79 سال سن داشت.

احمد قاضی دارای تألیفات و ترجمه هایی نظیر »باقه بین‹‹، دیوان اصالح و گردآوری زبان، دو به کردی زبان دستور

سیف القضات، »ژانی گه ل« و خالصه تاریخ کردستان است.

اعزام‌یک‌کوهنورد‌مهابادی‌به‌کمپ‌جهانی‌هندوستان

روزنامەیشامرە: ٦٦٢ ٣1 مرداد 1٣٩٤ ٢٢ آگوست ٢015 سیاسی7

خالید محمدزاده برگردان: ریبوار معروفزادە

لئون اپستین )epstein(، متفکر سیاسی مبنای بر احزاب تفکیک »دوران می گوید: از باید ــروزه ام و یافته پایان ایدئولوژی دو دسته حزب سخن گفت که آنهم احزاب به هستند. غــیــردمــکــراتــیــک و دمــکــراتــیــک از احــزاب این نیست که عبارت دیگر مهم پیروی می کنند، دیدگاهی ایدئولوژی و چه آنچه اهمیت اساسی دارد اینست که آیا این احزاب در رفتار و عمل سیاسی شان چه در اعضاء با پیوند در چه و جامعه با پیوند به ملزم و متعهد را خــود چقدر خویش،

رعایت اصول دمکراتیک می دانند. بــرای مبنایی را اپستین گفته ی ــن ایارزیابی دمکراتیک بودن احزاب کردی قرار در کردی احزاب که می پرسیم و می دهیم چه جایگاه و دسته بندی ای قرار می گیرند؟

اگرچه نباید فراموش کرد کە بدلیل اشغال ایدئولوژیک بیگانگان، توسط کردستان که فرهنگ تحزب احــزاب سیاسی و بودن برمبنای استالینی بوده و به بهانه ی مبارزه علیه امپریالیزم و سرمایه داری، تا مخالفت با مفهوم دمکراسی پیش رفته و زمینه بحث را کردی احزاب دمکراسی سطح پیرامون تاریخ از دورانی ولی نیاورده است، فراهم به احــزاب آن در که می کنیم مشاهده را حتی و شدند تشکیل »دمکرات« اصطاح رهبرانی را می بینیم که دمکراسی در گفتمان و کارکرد سیاسی آنها از اولویت و اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. رد پای مفهوم دمکراسی در کردستان ایران را باالخص در بایستی جویا شد و تشکیل حزب دمکرات پرسید آیا این حزب هـچون نامش از عملکرد

دمکراتیکی برخوردار بودەاست ؟

ــی هــمــچــون حــزب ــدون تــردیــد حــزب ــ ببیشتر دیگر احزاب با مقایسه در دمکرات تا جایی که دکتر از دمکراسی سخن گفته این رهــبــران از یکی قاسملو، عبدالرحمن مبارزه بهانه ی به »نباید می گوید: حزب، نادیده را دمــکــراســی بــرای مــبــارزه ملی، انگاشت.« به همین دلیل مسئولیت این حزب در نهادینه نمودن دمکراسی و آزادی درون این مبارزه از کمتر برون حزبی و حزبی

حزب برای آزادسازی کردستان نیست. این فعالیت ایــن ساله ی ٧٠ تاریخ امــا حزب نشانگر اینست که این حزب بایستی راه درازی را برای نهادینه نمودن دمکراسی هــم در کــار ســازمــانــی و هــم در زمینه ی کند. طی سیاسی فعالیت فرهنگ زمینه ی همچنین عدم وجود رهبران دمکراسی خواه در برخی از مراحل تاریخی این حزب، زیان را آن و نموده وارد سازمان به بسیاری دچار انشعاب و رد یکدیگر نموده است. به حزبی ساختار یک فقدان در دیگر عبارت دمکراسی از محافظت بــرای دمکراتیک، نیاز دمــکــرات مــنــش رهـــبـــران ــه ب همیشه

بوده است. برای سیاسی شعاری تنها دمکراسی ملی برای حفظ حقوق یا و بیرون فضای آنچنان نیست، ایران محدوده ی در کردها که در گذشته، دمکراسی برای ایران همچون کردستان در خودمختاری برای تضمینی دمکراسی دیگر عبارت به می گردید. تلقی تفاوتها حفظ بــرای تضمینی حزبی درون نبود. بدون شک انشعابات در تاریخ حزب دمکراسی نبود بــر تأییدی مهر دمــکــرات سیستم یک در ــرا زی اســت، حزبی درون و ندارد معنایی انشعاب حزبی، دمکراتیک دمکراسی در ساده ترین تعریف آن بایستی

ظرفی برای تجمع تفاوتها باشد. اختافات و تفاوتهای حزب دمکرات پس از ٧٠ سال با سایر احزاب، دیگر این نیست دمکرات حزب هستند. گراتر ملی کدام که ملی ویژگی کردستان جمهوری تشکیل با این حزب را تثبیت کرد و رقابت کنونی این

حزب با احزاب دیگر ــ که بسیاری از آنها غیردمکراتیک و حتی ضد دمکراسی هستندــ به احــتــرام و آزادی دمکراسی، توسعه ،حقوق بشر، آزادیهای اجتماعی و سیاسی و در نهایت تاش برای پایه گذاری یک جامعه

شهروندان حقوق به احترام برمبنای آزاد است. ولی همه ی اینها تحقق نخواهدیافت اگر دمکراسی و احترام به آزادیهای اجتماعی و سیاسی در درون حزب ارگانیزه و نهادینه

نشود. حزب دمکرات کردستان خود محصول قفدان دمکراسی، آزادی و احترام به حقوق در فــردی و گروهی آزادیــهــای و اقلیت ها ایران است. به عبارت دیگر حزبی که خود

به نمی تواند باشد دمکراسی نبود قربانی همت دمکراتیک غیر سیستمی بازتولید گمارد. لذا از این منظر می توان در خصوص این فعالیت سیاسی فرهنگ و کل ساختار حزب در راستای ایجاد یک تشکل دمکراتیک،

در حدی کە تنوعات جامعە خود را با آن بیگانە نپندارند و از تنوعات درون حزب نیز

حراست بعمل آید، سخن گفت.نباشد آن فرصت مقاله این در شاید تا بطور مفصل همه ی جنبه های مربوط به رابطه ی دمکراسی و حزب را تشریح و نقد آزادی بیان، آزادی به می توان ولی کرد، همچون انتقاد فضای توسعه ی نوشتن، اشــاره دمکراسی از محصولی و بخشی

نمود و از حزب دمکرات کردستان خواست و دمکراسی توسعه ی و حفظ راه در که

دستاوردهای آن تاش کند.در بایستی کردستان دمــکــرات حــزب و بیان و اندیشه آزادی از دفــاع زمینه ی احزاب دیگر از را فــردی، خود آزادیــهــای تنها این برهه تفکیک کند. ما در متمایز و به بلکه نداریم، رهایی طلب احزاب به نیاز همان انــدازه نیز به احــزاب آزادیــخــواه ، که دو هر نیازمندیم. باشند، آزادیــهــا حافظ عراق کردستان در ملی مــبــارزه ی تجربه دادنــد که ما نشان به و کردستان سوریه احزابی که برای رهایی ملی مبارزه می کنند، می توانند به محدود کردن آزادیهای اجتماعی

و سیاسی اقدام کنند. ــ با توجه به فضای موجود کردستان فضایی که مملو از خشونت و کینه ی سیاسی پیشبرد راه در قدر هر حزب یک ــ است مبارزه ی ملی تاش می کند به همان اندازه نیز بایستی در راه حفظ و توسعه ی آزادی و دمکراسی و احیاء کرامت شهروندان کرد

همت گمارد. در نبایستی کردستان دمکرات حــزب گیرد ــرار ق غیردمکراتیک احــزاب جبهه ی منافع برای تا ندارد وجود نیز بهانه ای و را حزبی درون آزادیــهــای کوچک، حزبی متوجه باید کند. همچنین پایمال و محدود افکارعمومی اینک که باشیم موضوع این بر رفتار و عملکرد سیاسی احزاب نظارت روزانــه و دقیقی دارنــد و هر اقــدام و بیان غیردمکراتیکی می تواند به زیان یک جریان

سیاسی تمام شود. به می تواند کردستان دمــکــرات حــزب تریبونی برای جامعه کردستان تبدیل شود حزبی، و حکومتی سانسور وجــود بــا و رسانه ی این حزب می تواند به روی همه ی باشد. گشوده همه ی شهروندان و تفاوتها حزب، ایــن جانفشانی و مبارزه ســال ٧٠اجــتــمــاعــی و ــای ــهـ آزادیـ تــوســعــەی همین

سیاسی را می طلبد.

حسن شیخانی برگردان: سروش

ایــران در بحث ایــن حاضر حــال در وین( )توافق برجام آیا که دارد جریان باید همچون الیحه ای به مجلس داده شده و در آنجا مورد بحث و بررسی قرار گیرد؟ اختیارات حیطه ی در اتمی پــرونــده ی یا هر و بـــوده ایـــران ملی امنیت شـــورای برای نماید، اتخاد نهاد این که تصمیمی کلیه ی دم و دستگاه های دیگر الزم االجرا و حقوقی جنبه های موضوع ایــن اســت؟ سیاسی ـ جناحی دارد و بخشی نیز با این دیدگاه وارد بحث مذکور می شوند که آیا تصویب و یا احیانا رد برجام در مجلس

به صاح ایران است یا خیر؟در این خصوص نیز نظیر موارد بسیار دیگر یک دوالیزم به چشم می خورد. دولت برجام که معتقدند عمدتا هــوادارنــش و به تنها و نــدارد نیاز مجلس تصویب به عنوان یک گزارش به مجلس داده شد تا از کلیه ی جوانب و جریانات آن اطاع حاصل نماید. بخش کثیری از اصولگرایان بویژه پافشاری امر این بر افراطی جناح راست می کنند که برجام باید به عنوان یک الیحه به مجلس ارائه شده و تنها پس از تصویب هر خواهدبود. قانونی آن اجــرای مجلس کدام از این دو طیف نقطه نظرات خویش را تعاریف حقوقی و سیاسی خود براساس

از برجام، مطرح می نمایند. مـــذکـــرات هــســتــه ای ایــــران از ســوی

و سرپرستی ایــران ملی امنیت شــورای در چارچوب سیاست های مدیریت شد و گردید. حاصل یادشده توافق بنیاد، این بازدید چگونگی و مکانیزم نمونه بعنوان از مراکز هسته ای مشکوک ایران از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی، پس از بحث و مشاوره با نهادهای نظامی و امنیتی و با توجه به توان امتیازگیری ایران، مورد ــع شــده اســت. حــال اگــر شــورای قبول واقامنیت ملی ایران، برجام را تصویب نماید، در واقع عملکرد خود را مورد تأیید قرار این از پیش مجلس بــعــاوه ــت. ــ داده اسـتوافق، در چارچوب یک مصوبه ، بررسی و تصمیم گیری در خصوص برجام را به نحوی به شورای امنیت ملی سپرده است.

دولـــت مــی گــویــد کــه بــرجــام یــک سند ــی اســت کــه دو طــرف بــه شــیــوه ای اجــرایمی کنند. عمل خود تعهدات به داوطلبانه اگر یکی از طرفین توافق یاد شده را نقض کرد، طرف مقابل نیز حق دارد عمل کردن به و ســازد متوقف را خــود تعهدات به وضعیت پیش از توافق بازگردد. استدالل اگر مجلس، برجام را اینست که نیز آنها از تصویب خود بگذراند، این امر ایران را از لحاظ حقوقی بیشتر پایبند می سازد و ایران را خواهدبست و در صورت دست نقض توافق یادشده از سوی 1+٥، آزادی از طرف خواهدداد. کاهش را ایران عمل از کشورهای 1+٥، برجام دیگر هر کدام تلقی بین المللی پیمان نامه ی را بعنوان یک خود پارلمان های به آنرا متن و می کنند برده و از تصویب می گذرانند تا ایران نیز ایرانی کننده ی مذاکره هیأت کند! چنین الیحه یک بعنوان برجام اگر که می گوید به مجلس ارائه شود، مجلس تنها می تواند

به کلیت آن رأی مثبت و یا منفی بدهد و جمله ای یا و ویرگول یک حتی نمی تواند بعمل آمده تــوافــق ــرا زیـ ــد، دهـ تغییر را برهم خواهدخورد. این در حالی است که مجلس در لوایح به رسیدگی پــروســه ی

کلیات مجلس ابتدا که اســت بدین ترتیب را تصویب کرده و سپس جزئیات الیحه آنرا مورد بحث و بررسی قرار دادە جریان در رساند. خواهد تصویب بە و لــوایــح، مجلس حــق دخــل و بــە رسیدگی

تصرف در آنها را دارد.جناح و دولت استدالل های مقابل در

نزدیک بە آن، جناح راست افراطی بویژە، مجموعە برجام مادامیکە می دارند اظهار بر را بسیاری محدودیت های و تعهدات یک بمنزلەی خــواهــدکــرد، تحمیل ایـــران تنها و خواهدبود بین المللی نامەی پیمان

قانونی جنبەی مجلس تصویب از پــس یا ــراد و افـ البتە بــە خــود خــواهــدگــرفــت. جناح هایی کە اساسا مخالف توافق بودند، هنوز هم بر موضع خود پابرجا هستند و از هر راهی برای عقیم ساختن این توافق بخشی دیگر عبارت بە می کنند. استفادە این رابطە در جریان از مناقشاتی کە در

ـ اســت، در چــارچــوب یک جــدل سیاسی جناحی قرار گرفتە و تعریف می شود.

خامنەای تاکنون نظر خود را بصراحت در مورد برجام ابراز نداشتە است.

همین امر نیز زمینەی مناقشات سیاسی و حقوقی یاد شدە را فراهم ساختە است.

1- خامنەای نمی خواهد خرسندی خود را از برجام ابراز نماید. زیرا احتماال این امــر بــە عــنــوان ضعف ایـــران تلقی شــود. بپردازد ــدرت ق نمایش بە می خواهد او عملی برجام اگر کە کند وانمود چنین و

نگردد، اتفاقی رخ نخواهدداد.معلوم کــە خــامــنــەای گفتەی ــن ای -٢نیست برجام در ایران و آمریکا تصویب و یا رد شود، نوعی مانور ایران در مقابل وگرنە مــی رود. بە شمار آمریکا کنگرەی موجب کە نمی داند خود بە صاح ایــران

نقض توافق وین گردد.٣- همانگونه کە ابزارهای قدرت ایران در منطقە در کشاندن کشورهای 1+٥ بر سر میز مذاکرە کارساز بود، بقوت خود باقی بودن این ابرازها در عملی شدن توافق وین نیز بی تأثیر نخواهد بود. بە همین دلیل سیاست های تــداوم بە خامنەای کە است

ایران در منطقە تأکید می ورزد.فاکتورهای از متأثر خــامــنــەای -٤قدرت سیاسی و باندهای قدرت است. وی شیوەای بە خویش گفتەهای در دستکم مناقشات برای مجالی کە می گوید سخن جریان های سیاسی باقی بگذارد. بحث یا جدل سیاسی و حقوقی ای کە در خصوص تصویب یا عدم تصویب برجام در مجلس بازی نوعی می توان را است جریان در کرد، تلقی نیز سیستم مانور و سیاسی وگرنە تصمیم گیری در مورد برجام نە در انجام خامنەای نظارت تحت کە مجلس،

گرفتە و می گیرد.

مجلس‌و‌»برجام«

دمکرات‌و‌دمکراتیزاسیون‌دمکرات!

بحث یا جدل سیاسی و حقوقی ای کە در خصوص تصویب یا عدم تصویب برجام در مجلس در جریان است را می توان نوعی بازی سیاسی و مانور سیستم نیز تلقی کرد، وگرنە تصمیم گیری در مورد برجام نە در مجلس، کە تحت نظارت خامنەای

انجام گرفتە و می گیرد.

روزنامەیشامرە: ٦٦٢ ٣1 مرداد 1٣٩٤ ٢٢ آگوست ٢015 سیاسی6

کویستان فتوحیبرگردان: دیاکو

گامی ارزشمنددارای ــان، ــردســت ک دمـــکـــرات حـــزب ــان از ــشـ ــخــار و درخـ ــت ــخــی پـــر اف ــاری تآزادی بە نیل راه در بی وقفە مبارزەای و تحقق حق تعیین سرنوشت برای خلق مبارزە سرشار این کرد است. صفحات دمکراتیکی و ارزشمند دستاوردهای از در حزب پرستیژ و اعتبار بر کە است بین محافل و مجامع کردستانی، ایرانی و خارج از کشور افزودە است. یکی از این دستاوردها کە حزب دمکرات هموارە با مباهات از آن یاد می کند، وجود سازمان زنان و حضور فعال بانوان در صفوف این حزب است. تأسیس سازمان ویژەی دورەی در کە بــود گامی اولین زنــان، میدان بە هــدف بە کردستان جمهوری و حقوق کسب در جهت زنــان کشاندن آزادی هایشان، برداشتە شد. اقدامی حائز اهمیت کە بر بافت جامعەی کردستان و بویژە در منطقەی مکریان بسیار اثرگذار

بود.بمثابەی دمــکــرات حـــزب ــە ک ایــنــک بــاســابــقــەتــریــن و تـــودەای تـــریـــن حــزب از دهە هشتمین بە پا ایــران، کردستان حیات خود نهادە است، با آنکە از تاریخ تردید بدون برخورداراست، درخشانی از جهات بسیاری بر بار مسئولیت خود ــزودە اســـت. در خــصــوص زنــان ــ اف نیز کردستان حزب چون اولــی، بطریق نیز نخستین حزبی بودە کە ازمنظری مدرن و مترقی بدان نگریستە، اکنون مسئولیت سنگینی را باید متحمل گردد. جای دارد درهفتادمین سال از حیات حزب، نگاهی بە نقش زنان در صفوف حزب بیاندازیم و بدانیم تا چە اندازە قادر گشتە در راستای در خصوص کردستان جمهوری ایدەی ــردارد. در پیوند بــا زنــان، زنـــان، گــام بـبازخوانی را حــزب طوالنی تاریخ اگــر کنیم، قبل از هر چیز این سوأالت مطرح

می شوند:پیش ســال ٧٠ محمد قاضی پیشوا همەی در مــبــارزە میدان ــان زن آوردن عرصەهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تقلیدی ســنــت هــای و مــرزهــا ــرە، غــی و جامعەی کردستان را در هم شکست، آیا ادامەدهندەی و وارث کە دمکرات حزب راه ایشان است، قادر بودە این روند را بخوبی بە پیش برد و جهت اکتیو کردن آیا ارائــە دهــد؟ برنامەای زنــان، طرح و

زنان تا چە اندازەای توانستەاند در حزب قاضی محمد فعال باشند و بر تغییر واقع اجتماعی و ساختار حزب تأثیر بگذارند؟ جواب این پرسش ها را می توان با نگاهی گذرا بە تاریخ حزب دمکرات و نقش زنان

در آن، دریافت.تأسیس گفت ــوان مــی ت اطمینان بــا ادارەی چگونگی و کردستان جمهوری مناطق تحت کنترل این جمهوری، تأثیرات شگرفی بر بیداری و آگاە سازی جامعەی بە توجە با امــا اســت. نهادە کردستان ــی کــە مٶسس ــافــت حــزب ب ســاخــتــار و این می بینیم ــود، ب کردستان جمهوری

اجتماعی پیشرفت های پایەی بر حــزب انقاب از پــس بــویــژە روز، شــرایــط و 1٣٥٧، حداقل در صفوف خود نتوانستە در حد انتظار ایدەهای بنیانگذار حزب را نیز زنان عملی گرداند و در همان حال آنان درخــور کە فعالی نقش نتوانستند

است، ایفا نمایند.ــردن کــاســتــی هــا در ایــن ــ )مــطــرح کخصوص. بدان معنا نیست کە از ارزش کارهایی کە حزب دمکرات در اهمیت و دهەهای گذشتە، خصوصأ در دهەی ٦٠ خورشیدی در برخورد با ناهنجاری های اجتماعی بە انجام رساندە است، بکاهیم. حاکمیت دمــکــرات حــزب بــرهــە، آن در دست در را کردستان از بزرگی بخش و آداب با مقابلە بە باجدیت و داشــت سنن زن ستیزانە در جامعە برخواست و در بیداری زنان و آگاه ساختن آنان از

حقوق خود پیگیر بود.(را حزب ساختار اگر وصف این با بررسی کنیم می بینیم حتی در این مرحلە قید گــرو در ــان، زن نقش و نیز حضور و بندهایی است کە آبشخور آن، جهان بینی و تفکر مردساالرانە بر جامعە است. هرچند حزب دمکرات در راستای اهداف ولی برمی دارد، گام کردستان جمهوری تاکنون نیز نخواستە و یا نتوانستە خود را از تفکر مردساالری و قید و بندهای امروز هیچ مربوطە برهاند. بدیهی است دستاویز و بهانەای نمی تواند این مسألە را از دید روشنفکران و مدافعان برابری دارد نگە پوشیدە مردان و زنان حقوق کە حزبی ســکــوالر، دمــکــرات و چپ در قبال وضعیت زنان در جامعە و در داخل صفوف خود، مواضع و تصمیماتش در

حد انتظار نباشد.اگر نە همەی احزاب کردستان، البتە ولی اکثریت آنها زیر ساختی مردساالرانە زنان نقش بە چندانی اهمیت و داشتە زنانی کە بیشتر دلیل بە همین ندادەاند؛ درهم ــوان ت پیوستەاند، احــزاب ایــن بە

اندیشەی و موجود بند و قید شکستن مرد ساالر را نداشتەاند.

ایفای اکتیف شــدن زنــان و الزمــەی نقش آنان درهر حزبی بە اعتقادعمیق بە برابری زنان و مردان وابستە است و نباید در حد شعاری پر طمطراق بدان نگریست.

آزاد این عملی ساختن رٶیای جامعەای سکوالر حزبی کە اســت پیشرفتەای و ایجاد ــرای ب باید پیشرو و دمــکــرات و زنــان بــرابــری تحقق ــرای ب بکوشد. آن زن اندیشەهای جنگ بە باید مــردان و وضعیت در تغییر ایجاد رفت؛ ستیزانە زنان و یا اهمیت دادن بە نقش آنان در صفوف احزاب، بدون انتقاد بی رحمانە از تفکر رایــج در جامعە و آداب و رســوم ــر پا مــرد مــحــوری و در عین حــال، زینهادن مرزهای تقلیدی)تقلید از مردان( کە اعتماد بە نفس را از زنان سلب کردە؛ غیر

ممکن است و هیچ تغییر و تحولی تنها با شعار و یا حتی تدوین و تصویب قانون

بوجود نخواهد آمد.مصوبات حزب دمکرات

در دمکرات بە مصوبات حزب اگر خصوص برابری ، حقوق و وظایف زنان بنگریم، شاید کمترین انتقادی بر آن وارد کردن اجرا و نهادینە برای ولی نباشد، اهتمام و تصمیمات و مصوبات مذکور، جدیتی در خور اهمیت مسألە الزم است. اگر فرهنگ مردساالری و پارەای از آداب کردستان، جامعەی در منسوخ سنن و اعتای و پیشرفت راە سد گذشتە در و جامعە در فرهنگی و فکری عقانیت باالخص در زنان بودە، در چند دهەی

اخیر و در ساختار و بافت حزب، ارادەای توانمند برای مقابلە با این فرهنگ و عملی ساختن مصوبات حزب در این خصوص دیگر عبارتی بــە نــشــدەاســت. مشاهدە پرورش فکری و فرهنگی افراد از سوی مــنــدرج در بــا مصوبات رهــبــری حــزب برنامەی حزب همخوان نبودەاست. باور

انسان ها میان در عدالت و برابری بە باید را مــردان( و زنــان برابری )بویژە در نوع آموزش و تکوین دستگاە فکری اجتماعی و فــردی ابــعــاد در انــســان هــا، در و حزب چارچوب در کرد. جستجو مناسبات درون حزبی نیز حزب دمکرات اندیشەی آمـــوزش بــە چــنــدانــی اهمیت آن نتوانستە لذا و ندادە طلبانە برابری را در صفوف خود نهادینە کند. رهبران شدەاند متذکر کــرات بە دمکرات حــزب کە بدلیل وجود جنگ با رژیم و شرایط ویژەی کردستان ، حزب نتوانستە است ــان را در زن اهـــداف خــود در خصوص جامعە!! پیادە کند! اما این سخنان تا کی می توانند نسل امروز و فردای کردستان

را قانع کنند؟را زن کە پدیدەای با حزب رهبری توصیف ضعیف مــوجــودی بــمــثــابــەی می کند، مقابلە نکردە است، بەهمین دلیل تا این اواخر حضور زنان در میدان مبارزە سیاسی و نظامی در افکار عمومی مردم از فعاالن کردستان و حتی برای برخی حزبی نیز نامأنوس بودە و یا با دیدەی تردید بدان نگریستە می شد. لذا اینک نیز می بینیم پس از گذشت سال ها از حیات جمهوری کردستان، تغییر و تحوالتی کە پیوستە وقوع بە کردستان جامعەی در و مشارکت زنان درعرصەهای گوناگون، در دمکرات، حزب صفوف در دست کم مقایسە با تغییر و تحوالت و پیشرفت های جهانی، کمرنگ است. درصد کم حضور زنان در صفوف حزب و در سطح رهبری

گواه این امر است.دیدەی بە زنان بە هموارە اینکە در حق مبارزەی اصلی حامیان و پشتیبان طلبانەی خلق کرد نگریستە شدە، تردیدی نیست، اما در عمل و در ساختار حزبی

این حامیان! بیشتر بسان نیرویی ضعیف و دنبالەرو بە حساب آمدە و خود زنان نیز قادر نبودەاند از این حالت بدرآیند. برغم همەی موانع و مشکات، زنان در جنبش خلق کرد شرکت داشتند و در مانیفست مرد و زن حقوق برابری بر نیز حزب تأکید شدەاست، اما در عرصەی عمل و در مناسبات درون حزبی، زنان همچنان مدیریت، کــە چــرا هستند. حاشیە در تصمیم گیری و نهادهای آموزشی حزب بلکە بــودەانــد، مردها دســت در تنها نە مردساالرانە نگاهی افــراد، ایــن اکثریت بە زنان داشتە و حامل فرهنگی بودەاند ضعیف، موجودی بمثابەی را زنــان کە پشتیبان حالت، بهترین در و درمــانــدە

مردان می نگرد و نە نیرویی کە می تواند رأسا در میدان حضور داشتەباشد.

بدون تردید این مسألە بە بررسی زیادی نیاز دارد، با این وصف مشخص است کە شمار زنان نسبت بە مردان در کم بسیار حــزب کلیدی مسئولیت های است. البتە پیداست بە دلیل دیدگاە حاکم بر جامعە، طبیعی است شمار زنان مبارز در حزب کمتر از مردان باشد. با این حال سخن از زنانیست کە بە حزب پیوستەاند و سازمانی کە حزب برای زنان تشکیل داد؛ چرا کە این سازمان نتوانست تاریخی

متفاوت از آنچە اینک دارد، پدید آورد؟

زنان نیز ازانتقاد بدور نیستند!زنان در ایجاد وضعیتی کە در جامعە آنان تحمیل گشتە نقش داشتە و در بر را نابرابری موجود و عمل مردساالری قبول کردەاند. در واقع هیچ کس و هیچ دست داوطلبانە نیست حاضر نیرویی از قدرت بکشد، مردان نیز از این قاعدە مستثنا نیستند و هموارە برای بقای اقتدار خود در قدرت در کشمکش با هم بودە هرم در تغییری و دگرگونی هرگاه و ناچاری از روی ایجاد شدەباشد، قدرت بودەاست. در احزاب کردی، زنان ارادە تغییر این مدل کە همیشە مردها فرماندە، نداشتەاند؛ را باشند دبیراول و مسئول هرچند در این خصوص نیز زنان مقصر

اصلی نیستند.تغییر و تحول در این وضعیت محتاج برنامە ریزی و آموزش استراتژیکی است بنیادین تغییرات بە سویی از بتواند کە احــزاب در اولـــی بطریق و جامعە در و ارادە دیگر از سوی و بیانجامد کرد افزایش زنــان در را خودباوری نیروی دهد. انسانی کە بە خود باوری نرسیدە باشد، قادر نخواهد بود موانع پیش روی را بردارد. الزمەی تحقق برابری و توازن و درهم شکستن تفکر مردساالری، وجود گستردەی زنان غیور، آگاه و با ارادە و است زنان با برابر حقوق مدافع مردان کردی احــزاب در کنون تا متأسفانە کە و سازمان های خاص زنان چنین امری بە وقوع نپیوستە و تردیدی نیست برای نیل بە این هدف باید بسترهای مناسب ایجاد آیندەای اجتماعی نیز فراهم شود. ــارزەی فراگیر زنــان و مــتــفــاوت، بــە مــبمردان بستگی دارد و در داخل حزب نیز زنان تــک تک دوش بر مسئولیت ایــن زنان اتحادیەی عهدەی بر کلی بطور و از دهە هشتمین در آنکە امید بە است. حیات حزب، مرحلەی جدیدی از مبارزەی

در راستای برابری زنان آغاز گردد.

پس‌از‌هفتاد‌سال‌

در اینکە هموارە بە زنان بە دیدەی پشتیبان و حامیان اصلی مبارزەی حق طلبانەی خلق کرد نگریستە شدە، تردیدی نیست، اما در عمل و در ساختار حزبی این حامیان! بیشتر بسان نیرویی ضعیف و دنبالەرو بە حساب آمدە

و خود زنان نیز قادر نبودەاند از این حالت بدرآیند

نماینده ی داودزاده نمونه برای بوده اند. کردستان یهودیان مهاباد در روز دوم بهمن 1٣٢٤ پشتیبانی یهودیان کردستان از جمهوری کردستان را رسما اعان نموده و این موضوع مربوط به مهاباد نیست، می شود. شامل را کردستان یهودیان تمامی بلکه واضح است کردهای یهودی سقز، بانه و بوکان از خواهران فداکاریهای و نیستند مستثنی قاعده این وبرادران کرد یهودی ما به مرحله ای می رسد که از برای تشکیات مخفی و مایه می گذارند جان خود می کنند، فعالیت کردستان دمکرات حزب علنی و خصوصا در سقز و بانه که در سال 1٣٢1 شمسی ــذار ــت ایـــران واگ در پــی پیمان »گــلــوالن« بــه دولشده بودند و ایادی سیستم نظامی ــ امنیتی دولت خشونت و بی رحمی درنهایت ــران ای شاهنشاهی دلیل بی رفتارمی کردند.... شهر دو این مــردم با نیست که کردهای یهودی یا ارمنی های مسیحی در مهاباد و شهرهای مختلف کردستان با همت عالی و دلسوزی به جمهوری کردستان خدمت می کردند.

جمهوری کردستان که از جانب حزب دمکرات قوانین و اصول مطابق می گردید اداره کردستان این اصول و این حزب رفتار می کرد. موضوعه ی قوانین عبارت بودند ازقوانین اساسی و حقوق بشری که درهمان سال )1٣٢٤( درکنفرانس سانفرانسیسکو تحت آن وضع برای جهان کشورهای درآمریکا، عنوان »منشور حقوق بشرملل متحد« در تقا بودند تا در سازمان نوپای »ملل متحد »همچون« ستونی

اخاقی و زیربنایی‹‹ جایگاهی برای آن بیابند.ــن اوصـــاف قــانــونــگــذاران حــزب دمکرات بــا ایکردستان افرادی آگاه و آموخته و خردمند بوده اند و دانسته های آنها درباره ی وضعیت جهان آن روزگار به روز بوده ، اصول دمکراسی را بازشناخته اند و درسیستم که قصد این با جسته اند بهره آنها از

حکمرانی جمهوری کردستان کاربرد داشته باشند.›‹کــوردســتــان‹‹ ــه ی ــام روزن در نمونه بـــرای 1٣٢٥ ــرداد ام ٢٠ یکشنبه مورخه ی ٧٥ شماره ی شده است: اعام منتشره ای آگهی در ،٤ صفحه ی معظم پیشوای حضرت شائبه ی بی حمایت تحت فرهنگ وزارت نــظــارت و کــردســتــان محبوب و )کردستان( یک دبستان برای تدریس دروس کردی پسر کودکان باید و افتتاح شده درمهاباد وعبری نوشتن و خواندن ســواد مدرسە این در دختر و بیاموزند و والدین کودکان واجد شرایط درصورت توسط خــود، فرزندان ثبت نام بــرای مراجعه عدم کودکان و دستگیرشده )پلیس( شهربانی اداره ی مشغول تا داده می شوند مدرسه تحویل یادشده سلیمان عــبــری: مــدیــردبــســتــان ـــ ـ شــونــد تحصیل

داودزاده یا در آگهی دیگری و در صفحەی ٤ روزنامەی ــرداد ــ ام ٦ یکشنبە مـــورخـــەی ›‹کـــوردســـتـــان‹‹ 1٣٢٥شمسی آقای«ثقفی« فرماندار مهاباد بە اهالی این شهر و حومە اعام می دارد جمهوری کردستان ایــن مضمون با کند می ابــاغ دستور صـــادرەای ترکیە )ارمنی های درکردستان پناهندە ارامنەی کە درسال 191٥ میادی توسط دولت عثمانی قتل عام شدند کە بنابە این دلیل بخشی از آنها بە کردستان بە بازگشت خواستار شدەبودند( پناهندە ــران ایآنها با کە افـــرادی خودهستند، ــادری م سرزمین است مفتوحە هستند الزم دارای حساب و معاملە با آنها تصفیە حساب نمودە تا مشارالیهم درموقع مراجعت بە وطن خود معطل نمانند و دچار مشکل

نگردند.ایــنــهــا چــنــد نــمــونــە از عــمــلــکــرد مــتــعــهــدانــه ی بودە کردستان جمهوری بــاالی ردەی مسئوالن قوانین و فرامین احکام، اجــرای وظیفەی کە است کە داشتند برعهدە را کردستان دمــکــرات حــزب

درخورتقدیروتکریم هستند.ــاران طایی ــ اکــنــون کــە ٧٠ ســال از آن روزگکردستان جمهوری کە چند هر می شود، سپری توسط آن برپایی از ماە یــازدە از پس متأسفانە اما ــد، ــردی گ ســرنــگــون ایـــران شاهنشاهی ــت دولـیا بازخوانی با بازگویی نوستالژی دورەی مذکور زندگی واقعیت های کە موضوعی رویـــداد آنهمه دورەی جمهوری کردستان را بیان می کنند، هنوزکە این سودا را در هنوزاست ما را رها نمی سازد و آن آیا کە می پروراند کرد انسان ومخیله ی ذهن

روزها دوبارە ساختە می شوند؟و یک شرط بە اما اســت! آری پاسخ بی شک آن داشتن اعتماد بە نفس وارادەی محکم وایمان بە آزادی و دمکراسی و همچنین پاس داشتن وعاقەی وافر بە جمهوری کردستان از راە پایبندی بە اصول بنیادین و قوانین و احکام حزب دمکرات کردستان.

! هفتادمین کردستان دمکرات حزب زندەباد سالگرد تأسیس حزب دمکرات کردستان گرامی و

خجستە باد!

دامەی:

‌حزب‌دمکرات‌کردستان‌و‌

حقوق‌ادیان‌و‌مذاهب

روزنامەیشامرە: ٦٦٢ 5 سیاسی٣1 مرداد 1٣٩٤ ٢٢ آگوست ٢015

آزاد کریمی

در روزنامه ی »کوردستان« ارگان رسمی حزب دمکرات کردستان شماره ی ٧9 مورخه ی سه شنبه ٢9 امرداد 1٣٢٥ محمد سید قلم به مقاله ای در شمسی آزادی »مبارزه ی عنوان تحت حمیدی و دمکراسی ما وارد پنجمین سال خود بار پس اولین برای است: آمــاده شد« از چهار سال رویارویی در راه آزادی کور گره هــزاران علیرغم دمکراسی و اجتماعی گــرفــتــاریــهــای و مشکات و امــروزه معنوی، و مــادی و و سیاسی حالیکه در و قــدرت اوج در و آشکارا سازمان نیروی مسلح تأسیس نموده و هزاران پیشمرگ را درمرزهای کردستان برای پاسداری از میهن مستقر نموده ایم نشریات و روزنامه آزاد و درشرایطی ملی و میهنی خود را به جهان می فرستیم و ... دروازه ی امید را برای آینده رو به ملت کرد گشوده ایم. جوهره ی دمکراتیک واگویی بــا کردستان جمهوری ــودن بدستاوردهای پنج ساله ی ایجاد سازمان ژ.کــاف( ( کــرد حیات تجدید »جمعیت در سال 1٣٢1 شمسی تا برپایی حزب دمکرات کردستان در ٢٥ امرداد 1٣٢٤ و اعام جمهوری کردستان در دوم بهمن 1٣٢٤ شمسی در البای سطور مقاله ی مذکورمتبلور است و نویسنده در نهایت دروازه ی دربــاره ی امیدواری و شادی

امید برای آینده ی ملت کرد می نویسد...برای کردستان جمهوری ستودن

عنصر کرد چه فرد یا جمع برای تجربه ای مرکز که جهان از بخشی در سیاسی اغتشاش و آشوب و ناآرامی های تاریخ بوده و در عین حال گهواره ی تمدن های بــاســتــانــی حــیــات بــشــری بـــوده اســت، چارچوب از و می یابد معنی هنگامی »خودستایی« خارج می شود کە نگاهی همجوار کشورهای کنونی وضعیت به جمهوری کردستان در منطقه ی مکریان در ایــران( )کردستان کردستان شــرق دوران حیات جمهوری کردستان درسال وضعیت بر و بیاندازیم میادی 19٤٦و حرمت و آزادی و زندگی رقــت آور کرامت انسانها تأمل کنیم. اکنون نیز در کشورهای ایران، عراق، ترکیه و سوریه مختلف انحاء و اشکال به انسانها و... از آزار دست و زبان و رفتارحکومت ها دراین انسانیت نیستند. آرام و آسوده و شگفت انگیز سرعتی با سرزمین ها غیرقابل باور سیر قهقرایی می پیماید و به عقب بازمی گردد. سربریدن و سوزاندن انسان و به صابه کشیدن )قطع دست و پا( و کور کردن و بریدن گوش و بینی )بیرون نمودن بلد نفی و کــردن( )مثله رانــدن( و آواره کردن، ربودن و خرید و فــروش زنــان و کــودکــان و غــارت و هرگونه و مواد مخدر تجارت و تــاراج دار، طــنــاب و و حبس قــتــل عــام ابـــزار این واجــرای بشری قوانین ضد وضع قوانین ظالمانه و عدم توجه به قوانینی از بــرای صیانت آنها بــه مــی تــوان کــه حقوق بشر استناد کرد و انجام همه نوع کردار زشت همچون یک عرف عمومی به این کشورها روی آورده و متأسفانه به علت تقسیم خاک کردستان و توزیع منابع انسانی آن بر چهار کشور یادشده از این واقعیت که کردها به بخشی و

اجتماع هر یک از این سرزمین ها الصاق و اضافه گردیده اند و در سرنوشت آنها و بدبختی آتش به باید هستند، دخیل وهرگاه بسوزند کشورها ایــن فاکت ــره ی تــقــدیــرشــوم ایــن ــب بــخــواهــنــد ازچــن

با یابند رهایی وسطایی قــرون جوامع آنها فرهنگی و نظامی سیاسی، دالیــل که توجیه این با را سرکوب می نمایند! تغییر غیرقابل کشورها ــن ای نقشه ی هستند و نباید تجزیه شوند! جالب توجه

اعتراف حقیقت این به حداقل که است می کنند که این کشورها از تکه پاره های ناشی از جنگ ها و رویارویی های خونین به هم دوخته شده اند وگرنه اگر کشوری بافتار دارای و یکپارچه و یکدست

فرهنگی یکسان باشد، یکدل و یک زبان است نه اینکه هر از چند گاهی گروهی قدرت را به دست گرفته و گروهی دیگر

را استثمار یا منکوب نماید.سال در کردستان دمــکــرات حــزب

این به خود برپایی درهنگام و 19٤٦مزاجی تلون از را که خود می اندیشید دولت بی خردانه ی مدیریت و سیاسی واقعیت این به که کند، چرا رها ایــران ماندگی عــقــب مسبب ــە ک بـــود واقـــف اقــتــصــادی تــوســعــه ی عـــدم و فرهنگی رفتار کردستان، جامعه ی سیاسی و نامتعادل و ستیزه گرانه ی دولتهای ایران

است.طبیعت دولتهای ایران هرگز نتوانست خود را با واقعیت ها و حقایق پیرامونی حال تــا گذشته از بــدهــد. تطبیق خــود دست اندازی و تجاوز، کودتا و سرکوب اطاعت و بــــرده داری سیستم داخــلــی، مختلف ادیــان با خصومت کورکورانه ، و درتاریخ شده ثبت نمونه ی ده هــا با همچنین فتنه گری و تفرقه اندازی درمیان کردن تحمیل و گوناگون ادیان پیروان دین و باور مذهبی خود بر مردم ازهمان برهه این تا باستانی هخامنشی دوران تغییر قابل غیر بخش کنونی زمــان از سیاست فرمانروایان این قسمت از جهان یک مثابه به کردستان امــا بــوده اســت. واحد جغرافیایی و فرهنگی مهد تمدن و هنر و همزیستی مسالمت آمیز بوده است. نستوده و درپایمردی کردها شجاعت بودن آنها و نه ناشی از جنگ افروزی یا

منش ناسازگارانه ی آنها است .از برخاسته ادیان کە اینروست از فرهنگ کردستان مانند آیین مهرپرستی سرپرستی مغان پیران که )میترائیسم( پرستی مــزدا و داشتند برعهده را آن رهبر »زرتــشــت« کردتبار پیامبر کــه ادیــــان که ــر ــود و ســای بـ مــعــنــوی آن بــه ســرزمــیــن کردستان آنــهــا ــروان ــی پمسیحی، آورده بـــودنـــد)یـــهـــودی، روی ــام( در صــلــح و صــفــا و مــنــدایــی، اســ

آرامش در روستاها و شهرهای سراسر کردستان زندگی کردند و کمترین آمار برخوردهای خشونت آمیز را برای خود

ثبت نموده اند.درکــرمــاشــان ، اکــنــون نمونه بـــرای موصل، کرکوک و اورمیه واربیل چندین فرقه ی مذهبی و دین های گوناگون )که در ذات خود می توانند با همدیگر دشمنی پیروان امــا دارنــد، وجــود داشته باشد( زندگی هم با کــردی جامعه ی در آنها موضوعی ایــن کــه چند هــر می کنند، و سرشت روح بلکه نیست، شگفت آور و خمیره ی کردستان و جامعه ی کرد با این آمیخته است. و عجین این وضعیت یک حالت غیرعادی یا یک پدیده نیست، سازش عدم کردستان در هرگاه بلکه آمــده پیش نامناسب ــرخــوردی ب یــا و شگفت انگیز کردستان جامعه ی ــرای بکه هنگامی بوده است. باور غیرقابل و به درازای تاریخ در کیفیت و چگونگی با گروەهای دینی در کشورهای تعامل روم، ایــران و مصر یا اروپــای قدیم و که درمی یابیم می افکنیم نظری مــدرن قتل عام یا بی حرمتی به ادیان ومذاهب جوامع رســـوم و آداب الینفک بخش با کمال ما کردها بــوده و مــورد بحث افتخار به خود می بالیم که علیرغم تمامی بدبختیها و گرفتاری هایی از این دست از

اعمال قبیح و شرم آورمبرا بوده ایم.زمــامــداری دوره ی در هنگامیکه هیتلر بر آلمان و بخش عمده ای از اروپا مشاهده می شود که شش میلیون یهودی نابود می شوند، مایه ی ستایش و آفرین و جان با کردستان یهودیان که است قوام جمهوری برپایی و دل در خدمت

حزب‌دمکرات‌کردستان‌و‌حقوق‌ادیان‌و‌مذاهب

عمر بالکی برگردان: آزاد کریمی

روز همان از کردستان دمکرات حزب تأسیس به حکومت مردم معتقد و همواره آنها باید داشته که را مدنظر این خواسته خویش کشور امور اداره ی عهده دار خود باشند. این باور در خال ٧٠ سال گذشته در شعار و عملکرد حزب دمکرات کردستان

متبلور بودەاست.حزب دمکرات کردستان پس از برپایی و تاش برای پیشرفت جامعه ی کردستان و زمینه سازی برای اعام جمهوری کردستان در روز ٢ بهمن 1٣٢٤ خورشیدی، مشروعیت امور اداره ی خود برای تشکیل حکومت و از را آینده در کردستان مــردم سیاسی نفری بیست هزار بر بالغ جمعیت حضور حاضر در گردهمایی عمومی در شهر مهاباد می گیرد و متقابا مردم توقعات و انتظارات خود از حزب دمکرات کردستان را در شش ماده مطرح می سازند و به کمیته ی مرکزی و می کنند ــه ارائ کردستان دمکرات حــزب این به دمکرات حزب که مفتخرند این به تقاضاها جامه ی عمل بپوشاند. آنچه در این مقاله مورد نظر است ماده ی ٢ی این بیانیه از برپایی« مجلس شورا« سخن است که این بــرای اســت ایــن خواستار و می گوید سطوح در الزم انتخاباتی تمهیدات منظور گوناگون جامعه لحاظ و پیشبینی گردد. اما بود کوتاه آنقدر جمهوری عمر متأسفانه که مجال فراهم کردن زمینه های الزم برای

برپایی این انتخابات به دست نیامد.ــاشــی جــمــهــوری، حــزب ــروپ ــس از ف پدمکرات پا به مرحله ی جدیدی از مبارزه ی از هرگز ولی گــذارد. خود آزادیخواهانه ی صرفنظر خــود اصولی و اعتقادی مبانی نکرد و همیشه و همگام با تاش در راستای آزادی، برای تحقق این آرزوی دیرینه ی خود کوشیده است و هنگامی که در سال 1٣٥٧ نظام شاهنشاهی انهدام پی در خورشیدی

در ایران، حزب دمکرات کردستان توانست از جامعه سطح در را خود علنی فعالیت سرگیرد، عده ی کثیری از مردم به حزب روی آوردند چراکه آنها به این باور پایبند بودند که حزب دمکرات آینه ی تمام نمای سیاسی جــمــهــوری کـــردســـتـــان)1٣٢٤ خــورشــیــدی( برای حــزب که داشتند وانتظار می باشد اداره ی کردستان، گزینه ی بی بدیل سلطه و حاکمیت در کردستان باشد. از این روست گرفتاری های و مشکات ــع رف بـــرای کــه اقتصادی مسائل قبیل از خود ــره ی روزمنمایندگی دفاتر و پایگاه ها به اجتماعی و حزب روی می آورند که در درازمدت سبب و نیرو از عــمــده ای بخش شــدن مشغول توانایی کادرها وپیشمرگان و فعاالن حزب برای حل معضات و نارسایی های زندگی مردم گردید. این موضوع در گزارش تقدیمی چهارم کنگره ی به حزب مرکزی کمیته ی به 1٣٥9 درسال کردستان دمکرات حزب آن مضافا و اســت شــده منعکس روشنی عنوان حزب برای چشمگیری گرفتاری را می کند و برای رفع این مشکل و اهتمام و ایجاد ضــرورت از موضوع، این به توجه و تأسیس شوراها سخن به میان می آورد

واستدالل می کند: 1٣٥٧ ســال انــقــاب ــروزی ــی پ از بعد برای روستانشینان بویژه مــردم اکثریت رفع و رجوع مشکات و گرفتاری های خود حزب به وابسته مؤسسات و ارگانها به دمکرات کردستان روی آوردند که این خود گواه و دلیل باورمندی ژرف مردم می باشد، از دیگر سو - اما- باید به جنبه های منفی آن برای تشکیات حزب ما نیز ادغان کرد دولتی به سازمانهای نوعی به را آنها که ما حزبی ارگانهای نهایتا و ساخت مبدل قــادر بــه حــل تمامی گــرفــتــاری هــای مــردم نیستند چرا که امکانات الزم در اختیار حزب وظایف پیشبرد در دیگر سوی از نیست، از بــرای که هستند ایــن خواستار محوله این معضل، کارهای روزانــه و میان بردن امور اقتصادی مردم به » شورا«ها محول اقدام به برپایی شورا گردد به همین دلیل در روستاها و شهرهای کردستان ضروری و یکی از وظایف سیاسی مهم ما می باشد....

تحمیلی جنگ نتیجەی در متأسفانه کردستان مـــردم علیە جــمــهــوری اســامــی انتخابات برگزاری جهت در الزم فرصت دمکراتیک برای تعیین نمایندگان منتخب در دمکرات حزب شــده ی پیشبینی شوراهای سیاسی امور اداره ی منظور به کردستان

و اداری کردستان ایران از بین رفت. با این دست روی دست دمکرات حزب اوصــاف مرکزی کمیته ی نشست در و نــگــذاشــت تا شــد پیشنهاد 1٣٦٠ /٤ /1٣ مــورخــه ی و شهرها تمامی در 1٣٦٠ پاییز اواخـــر کردستان شــده ی آزاد مناطق و روستاها شوند انتخاب مــردمــی شــوراهــای ایـــران، با پیشنهادی طرحی منظور ایــن ــرای ب و عــنــوان » طــرح شــوراهــا« را بــه تصویب رساند که در مقدمه ی این طرح به ضرورت وجودی شوراها اشاره کرده و می نویسد: تمامی حقوق حقه و در شرایط کنونی که حکومت ازســوی کردستان مــردم طبیعی و است گردیده پایمال و غصب ارتجاعی خانمانسوز جنگ کــردن تحمیل از جــدای و ویــرانــگــر بــر مـــردم کــردســتــان، تحریم و ادارات کشاندن تعطیلی به اقتصادی،

مؤسسات و حتی درمانگاه ها، بیمارستانها و مراکز آموزشی، امکانات زندگی عادی را از مردم ما سلب نموده است، الزم و ضروری است برای اداره ی امور داخلی و اجتماعی از راه تأسیس شوراهای مردمی عما مردم کردستان مقدرات خود را در دست بگیرند

و جهان ایــران برای خلق های دیگر بار و ــواه، مترقی ــخـ روشـــن مــی ســازد کــه آزادیـتاریکترین در ومی تواند اســت انقابی و روزگاران نیز تمامی موانع و گرفتاری ها را ازمیان برداشته و امور خود را به پیش برد.هفت و مقدمه یــک از شــوراهــا طــرح بخش و بیست و دو ماده تشکیل شده که شرایط کلی، مفاهیم و مسائل ــاره ی دربـو مراتب صاحیت ها منتخبین، و انتخابات وظایف شوراها و امکانات اجرایی شوراها

مطالبی راعنوان می کند.بعد از تصویب این طرح از سوی کمیته مرکزی حزب دمکرات در اغلب روستاها و مناطق آزاد شده ی تحت کنترل پیشمرگان، انتخابات یادشده انجام گرفت و شوراهای یادشده عما امور اجتماعی و اقتصادی را در دست گرفتند و تا هنگامی که یک نیروی

شوراها اجــرایــی امــور بــرای اختصاصی تشکیل شده و در اختیار آنها قرار بگیرد، حزب پیشمرگ نیروی اجرایی امور برای

دمکرات به آنها یاری رساند.هفتم بخش ،٢٢ مــاده ی تبصره ی در ــجــاد ایـــن نــیــرو، ــا زمـــان ای آمـــده اســـت: تپیشمرگان حزب دمکرات کردستان ایران به به را مربوطه وظایف شوراها درخواست

انجام می رسانند.اما با گسترش دامنه ی حمات پی درپی آرامــش امکان جمهوری اسامی نظامیان حزب و رفــت بین از کردستان امنیت و دمکرات و نیروی پیشمرگ تاکتیک جنگ را تغییر داده و به مبارزه ی پارتیزانی مبادرت کردند، با این حال شوراها کارایی خود را از دست ندادند، در گزارش تقدیمی کمیته ی مــرکــزی بــه کــنــگــره ی ششم کــه حــاکــی از از سوی لزوم پشتیبانی اهمیت شوراها و

نیروهای پیشمرگ آمدەاست:کماکان شوراها شده، آزاد مناطق در می دهند، ادامه محوله اجتماعی خدمات به در حتی و آزاد نیمه روستاهای اغلب در نمایندگان هــم، اشغالی آبــادی هــای برخی منتخب مردم در شوراهای مذکور همچنان بــه اجـــرای وظــایــف مــحــول شــده بــه آنها می پردازند و پشتیبانی و تقویت شوراهای مهم الــزامــات از بخشی بی تردید منتخب چراکه اســت. پیشمرگ و دمــکــرات حــزب حاکمیت راه سر بر جدی موانع شوراها جمهوری اسامی ایجاد نموده و همچون یک که می آیند به شمار ما برای حزب پایگاه

حزب می تواند به آنها تکیه نماید....بی شک اگر جنگ تحمیلی و دیکتاتوری و سرکوبگری جمهوی اسامی فرصت ایجاد شده برای حزب دمکرات را از بین نمی برد، این حزب همچنانکه عما اثبات کرده بود که به عقاید خود متکی بوده و سیستم اداری مملکت را ازطریق شوراها به پیش می برد، مبدل شده انجام عمل به را موضوع این می ساخت. بی تردید اعتقاد به حکومت مردم و وضع قانون و ارائه ی طرح های پیشنهادی در مهمی دســتــآورد شــوراهــا انتخابات و کردستان دمکرات ٧٠ ساله ی حزب تاریخ

به شمار می آید.

حزب‌دمکرات‌و‌تفویض‌اختیارات‌مدیریتی‌به‌شوراها

ص 6

روزنامەیشامرە: ٦٦٢ ٣1 مرداد 1٣٩٤ ٢٢ آگوست ٢015 مصاحبە4

آرش لرستانیبرگردان: رەوەز

»کــــوردســــتــــان‹‹: آقـــای حسن زادە، بە عنوان سؤال اول، دمکرات حزب کە می شود گفتە جامعە ادارەی بــرای کردستان سیاسی حاکمیت ــراری ــرق ب و طراحی شدە، آیا شما با این نظر موافقید؟ لطفأ نظر خود را بیان

کنید.ســؤال ایــن جــواب حسن زادە: منظور کــە دارد ــن ای بــە بستگی منظور اگر چیست. سخن این از فقط دمکرات حــزب کە باشد ایــن بە درد مناسب است و این بــرای موافق من نمی خورد، دیگری چیز افتخاریست ــن ای هرچند نیستم؛ ــزبـــی کـــە قـــــادر بــاشــد بـــــرای حـواقع در کند. ادارە را جامعەای ــزاب ســیــاســی جـــدی و هــمــەی احــپیگیر، بدین خاطر تأسیس می شوند حاکمیت زمــان، از مقطعی در کە کشور را در دست گرفتە و جامعە آنچە و خود دیدگاه پایەی بر را مردم منظر، مصالح این از کە را امر، این لذا کنند. ادارە می دانند، چندان نادر و غریب نیست و حزب تأسیس نیز منظور بدین دمکرات گشتەاست. ولی حزب دمکرات طی ٧٠ سال مبارزەی خود، رویهمرفتە کمتر از سە یا چهار سال ادارەی جامعە از کوچکی بسیار بخش آنوقتها داشتەاست؛ دســت در را و حاکمیتش تحت مناطق چه هم ادارە در کە اجرایی ای قدرت چه اندک امور بەکار بستە، محدود و بودند. بطور مثال حتی در دوران کارمندان، نیز کردستان جمهوری روابط اداری خود با تهران را قطع نکردە بودند؛ شهر مهاباد کە مرکز شورای مجلس در بود جمهوری با رابطە در داشــت. نمایندە ملی سایر ادوار نیز؛ این درست است کە در سال های پس از انقاب، مناطق گستردەتری تحت تسلط پیشمرگان ولی تنهایی، بە نە البتە کە بــود، عمدتا حزب دمکرات آن مناطق را اسامی جمهوری و می کرد ادارە آن بــر بــی رحــمــانــەای محاصرەی این بــا کـــردەبـــود، اعــمــال مناطق شهرها در دولتی ادارات وصــف، در خصوص کارها و امور رسمی، با دولت در پیوند بودند و اینچنین حاکمیت دمــکــرات حــزب کــە نبود باشد. داشتە دســت در را مطلق بنابراین باعث فخر و مباهات است کە این حزب قادر گشتە ادارە امور جامعە را در دست گیرد؛ لیکن این تأسیس منظور بدین تنها حــزب نشدە است، بە دلیل آنکە همچنانکە متذکر شدم، حداکثر چهار سال از از کردستان این ٧٠ سال، بخشی از بقیە ادارە کردە و ٦٦ سال را حیات حزب صرف مبارزە مخفی، پیکار مسلحانە و سایر شیوە های

مبارزاتی شدە است.

ــر فرض ــان‹‹: اگ ــت ــوردس »ککنیم کە حزب دمکرات کردستان، بر حاکمیت ــرای ب اختصاصأ شدە طراحی کردستان جامعەی فعالیت صــورت آن در باشد، ایــن حــزب دچــار اداری گــرایــی و یک نوع خشکی خاص می شود و یا شدەاست کە در نتیجە نتواند خودش را با شرایط واقعی تطبیق اینچنین را گفتە این اگر بدهد. بتوان تعبیر کرد، آیا شما با این نظر موافقید و یا اینکە نە، این حزب تنها تا موقعی کە جمهوری بر می کند، سقوط کــردســتــان حسب شرایط و نیازهای آن زمان

چنین ساختاری داشتە است؟ــن زادە: فــکــر مــی کــنــم در ــس حپاسخ بە پرسش قبلی متذکر شدم دمکرات حــزب گفت نمی توان کە

ــیــن مــنــظــوری صـــرفـــا بـــــرای چــنتأسیس شدەاست. هم اینک راهکار سیاسی برنامەی در کە اداری ای شرایط برای است، موجود حزب زمانی ای است کە معلوم نیست چە وقت فرا می رسد؛ یعنی برنامەایست پس می خواهد دمکرات حــزب کە آزادی خواهانەی مبارزەی آنکە از ملت کــرد بــە پــیــروزی رســیــد، در حال عین در گــردد. پیادە جامعە برنامەی می بینیم کنیم دقــت اگــر این هیچوجە بــە دمــکــرات حــزب ادارە )ادارە امور کردستان( را بە حزب اختصاص ندادە و آن را بە کردستان مــردم رأی و خواست این در البتە کـــردەاســـت، ارجـــاع ویــژەی پیشنهاد دارای خصوص خــوداســت. فـــزون بــر ایـــن، شاهد هستیم کە این حزب در عرصەهای مختلف، مبارزە کردە و توان خود را آزمودە است؛ من معتقدم حزب در خــود امکانات و تــوان حد در اجتماعی، تشکیاتی، عرصەهای ــ دیپلماسی و فرهنگی ــ تبلیغاتی جامعە ادارەی از کمتر سیاسی نـــبـــودەاســـت؛ در زمــیــنــەی ــال ــع فمقبول عذر جامعە، امــور ادارەی وفرصت امکانات از زیــرا داشتە، این نــبــودەاســت؛ بــرخــوردار کافی حاکمیت محلی و محبوب در همەی زمــیــنــەهــا کــاســتــی هــا و اشــکــاالت

بسیاری داشت.

»کوردستان‹‹: اگر صحبت های یک بدهیم قــرار معیار را شما آمد، پرسیدە سؤال پیش خواهد خواهد شد، بنابراین چرا جمعیت کاف( ــ ژ ( کرد حیات تجدید شد، تأسیس 1321 سال در کە دمکرات حزب بە 1324 سال در این بە می شود؟ تبدیل کردستان معنی کە دو حزب همزمان وجود

نداشتند، علت چیست؟حسن زادە: در واقع من معتقدم کنار در دو حزب تنها نە دو این هم نبودند، حتی در هم ادغام و یا دیگر بە نشدند، نیز هم بە تبدیل کرد حیات تجدید جمعیت سخن، کنار گذاشتە نشدە کە حزب دمکرات کــاف« ـــ »ژــ بلکە ــود، شـ تشکیل تغییر نام دادە و بە حزب دمکرات تاریخ در امر این شدەاست، بدل ثبت شدە و برای اثبات درستی آن مدارک حزب و اسناد بە می توان رجوع کرد. این کە چرا این تغییر زیادی دالیــل شاید داد، روی نام من کە دلیلی لیکن باشد، داشتە کنم اشــارە بــدان می خواهم اینک بمثابەی کاف« »ژــ کە است این ناسیونالیستی صــرفــأ ســازمــانــی در مثال بطور ــود؛ ب شــدە ایــجــاد آمدەاست: برنامەهایش از بخشی »ژــ کاف« از نظر دینی، پایبند بە برخاستە حزبی پس است؛ اسام اســام آن در ــە ک جــامــعــەای از یهودی مسیحی، شیعە، و سنی ــد، چگونە و یــارســان وجــود دارنـــرای بــخــشــی از ــ ــد فــقــط ب ــوان مــی تجامعە فعالیت کند؟ از سوی دیگر کە نباشد خوشایند چندان شاید ما شعار استراتژیک خود را تغییر کرد حیات تجدید جمعیت ــم، دادیسیاسی سازمان های سایر بسان تشکیات همچون خــود، از پیش ــوون« و حـــزب »هــیــوا« ــب ــوی »خبزرگ کردستان تشکیل خواستار طراحان ولی بــود؛ آن استقال و و بنیانگذاران حزب دمکرات بە این شرایط آن در کە رسیدند نتیجە ــز( ایــن ــی ــون ن ــن ــم اک )مــتــأســفــانــە هشعار غیر واقعگرایانە و تحقق آن کرد معضل حل و است نامحتمل در چارچوب کشورهایی کە کردها محتمل تر می کنند زندگی آن در است و جامعەی جهانی بهتر آن را هضم کردە و دوستان و طرفداران شعار لــذا یافت، خواهد بیشتری

دادنــد. تغییر را خــود استراتژیک مضافا، مخاطبان این برنامە همەی همەی جــامــعــە، طبقات و اقــشــار بخش های سایر کردهای ایرانیان، جهانی محافل حتی و کردستان جمعیتی نام با برنامە این بودند؛ ــر« کــردایــتــی« یــا بە کــە صــرفــأ بعبارتی روشنتر ناسیونالیسم کرد تأکید دارد و حتی کلمەی کردستان نشدە، گنجاندە آن عنوان در نیز دلیل همین بــە نـــدارد. همخوانی پایە ریزان حزب نام دمکرات را بە جای »ژــ کاف« برگزیدند. هر چند البتە اینک نیز دو نظر متفاوت در مورد اینکە آیا حروف »ژــ کاف« ــدەی »حــیــات کــرد« خــاصــە شــو یــا »حــیــات کــردســتــان« اســت، نام این حال هر در دارد. وجــود حزب جدید برنامەی محتوای با و نام هم لذا و نداشت همخوانی را استراتژیک برنامە و شعار هم

تغییر دادند.

ــان‹‹: مــوضــوع ــتـ ــوردسـ »کـ

دیگری کە عنوان شدە، این است نیم گذشتە، سال 5٠ تاریخ کە دمــکــرات، حــزب گذشتەی قــرن تاریخ انشعاب و انشقاق بودە و موافق این با آیا شما یا هست.

هستید؟حسن زادە: فکر می کنم هیچ کس معتقد نیست که انشعاب و انشقاق اما است، مطلوب و کاری درست بزرگی بی انصافی و اجحاف این حزب این تاریخ بگوییم کە است ــاق( اســــت. از ــشــق ــشــعــاب و ان )انسویی این حزب، برخوردار از ٧٠ دگر سو، از و است مبارزە سال منشعب حــزب فعالین کــە زمــانــی استثنایی، موارد بجز نیز شدەاند، ــداف و ــ ــای اهـ ــتـ هــمــگــان در راسـآرمــان هــایــشــان مــبــارزە کــردەانــد؛ آرمان های از کە نبودە این گونە این، بر عــاوە کنند. تخطی حزب بە کرات متهم می شویم کە بر سر مقام و کرسی و پول و منافع مالی چنین هیچ گاە نمی سازیم؛ هم با مثال، بطور اســت. نــبــودە چیزی ایــنــک قــریــب 9 ســال اســت حزب ــە دو حــزب دمــکــرات یــکــپــارچــە بتبدیل شدە است، دو حزب بە معنی واقعی کلمە؛ ولی انشعاب و جدایی بر سر کدام پول و مقام؟ من بار تکرار می کنم؛ را این عبارت دیگر با هم( دو )هر دو این دو حــزب، اختیار در را کردستان خاک متر هیچ نوع از این بر افزون ندارند، امتیاز مادی نیز برخوردار نیستند، از این کدام کرسی و مقام؟ بنابر احــزاب، در انشعاب گذشتە، ایــن صرفا مختص حزب دمکرات و یا کردستانی سازمان های و احــزاب کشورهای در نیست، ایــرانــی و کە احــزابــی هستند نیز پیشرفتە مثال، من منشعب می شوند؛ بطور مصطفی کاک ولی نداشتم اطــاع

شلماشی گفتند کە در کشور هلند سە حزب دمکرات وجود دارند کە هر سه نیز در پارلمان این کشور دارای نمایندە هستند، در یک کشور دمکرات، حزبی دمکرات نیز منشعب ــزب ســوســیــالــیــســت مـــی شـــود. حــکنگرەهایش از یکی در فرانسە تا کنگرە( کدام نیست یادم )دقیق در رفـــت، پیش انشعاب حــد ســر آخرین لحظە، پیشنهاد سازش شد چنین پذیرفتند. را آن طرفین و مــــواردی در بــیــن هــمــەی احـــزاب اگر من عقیدەی بە اســت. محتمل رهــبــران حزب بــە عــمــدەای انتقاد ایــن ــر ب و ــاشــد، ب وارد ــرات ــک دمانشعابات صورت گرفتە کل باورم است ایــن اســت، آن از ناشی نیز کە ظرفیت تحمل یکدیگر و پیشبرد آراء و عقاید مختلف با حفظ وحدت این در تشکیاتی حزب را ندارند. حالی است که بودن افکار و آراء پیشرفت مایه مخالف و متفاوت حـــزب اســـت. در غــیــر ایــن صــورت و نظرات اگر چشم وگــوش بستە

عقاید را بپذیریم از دو حالت خارج نیست ؛ یا اینکه یک نفر همە چیز را می داند و بقیە ناآگاهند، یا اینکه یک نفر در رأس قدرت است و دیگران ناچار از پیروی کردن هستند، چنین ولی نیست؛ بخور درد بە حزبی عقیدتی تفاوت های نتوانیم اینکە یــک حزب خــود را در چــارچــوب انتقادی جدی و واحد تحمل کنیم، جریان های همەی بە که بجاست کردی احــزاب به بویژە سیاسی،

وارد است.

»کوردستان«: حزب دمکرات انشعاب روند کە می شود متهم بە شــروع قاسملو دکتر از بعد شما آیا است، کردە شکل گیری ریشەی اینکە دوم و موافقید؟ عواملی چە نظرها اختالف این

بودەاند؟انشعابات پیشینەی حسن زادە: در حــزب دمــکــرات کــردســتــان بە بیش از ٥٠ سال قبل برمی گردد و قدیمی تر از دورانی است کە دکتر رسید. شهادت بە آن در قاسملو امسال ٢٦مین سال شهادت دکتر قاسملو است؛ ولی تنها یک انشعاب در حزب پس از دکتر قاسملو روی داد. در دورەی دکتر قاسملو و پس از انقاب خلق های ایران، حزب در دو کنگرەی چهارم و هشتم دچار انشعاب شد؛ قبل از این دو انشعاب ــا انــشــعــابــات دیــگــری نــیــز حـــزب بــت؛ حــتــی جنبش ــودەاسـ مــواجــە بـنیز ــ ٤٦ مسلحانەی سال های ٤٧ تاریخ زریــن برگ های از یکی کە ــکــرات کــردســتــان اســت، حــزب دمدر انــشــقــاق و انــشــعــاب نتیجەی حزب بود. کمیتەی مرکزی مخالف چنین حرکتی)جنبش مسلحانە( بود، این با کــادرهــای حــزب از بخشی اقــدام همگام شدند و آن را عملی

از نفر یا سە تنها دو ساختند کە مرکزی کمیتەی اعضای از آنــان بودند؛ با ین حساب نادرست است اگر چنین فرض کنیم که چون این انشعابات در ٥٠ سال اخیر بەوقوع پیوستەاند، بنابراین تاریخ حزب در همەی این سال ها انشعاب بود و یا پس از دوران دکتر قاسملو است؛ این همەی در قاسملو دکتر شاید انشعابات حضور همسانی نداشتە، لیکن در زمان حیات ایشان حداقل بار حزب منشعب شدە است. پنج دو بر حــزب تقسیم آنها از یکی جریان راست و چپ بود، بطوری کە شخص چون دکتر قاسملو بە دلیل آن از عراق اخراج شد. یکی دیگر از این انشعابات، پیدایش کمیتەای بود بازسازی« »کمیتەی عنوان تحت و در مقطع دیگری، کمیتەای تشکیل شد بە نام«کمیتەی انقابی«؛ حتی در دورەی خاصی جریان سیاسی شدە، یاد آن از کمتر کە دیگری ــنـــوان »حــــزب دمــکــرات ــحــت عـ تکردستان رهبری موقت« یا همان

این سربرآورد. موقت« »قیادەی خلق های انقاب از قبل جریانات ــران در حــزب دمــکــرات پــدیــدار ایـشدند، این درست است کە بە لحاظ بودند، ولی عما وجود نفرات کم در انشعاب مسألەی لــذا داشتند. بە صرفا کە نیست آنگونە حزب ربط قاسملو دکتر از پس دوران

دادەشود.در خصوص دالیل و ریشەهای همچنان کە نــیــز نــظــرهــا ــاف اخــتتصریح کردم، شاید دالیل بسیاری دیدگاە از ولی داشتەباشد، وجود من، یک مسألە بسیار حائز اهمیت بین ملت ما در آن اینکە، است و حزب رهــبــری نیستیم، خــودمــان احزاب دیگر متأسفانە و دمکرات ایرانی حتی و کردستانی سیاسی نیز، خارج از کشور هستند و الجرم، نە آالم و درد و رنج مردم را بە شیوەی محسوس لمس می کنند و من هستند. مــردم فشار تحت نە اشارە مردم فشار بە لحاظ بدین دارم؛ مــوجــە دلــیــل چــون می کنم سال 1٣٥٨ جنگ معروف بە جنگ تحمیل گردید، پس برما ماهە سە هیأت نام بە هیأتی آن، پایان از نمایندگی خلق کرد تشکیل شد، بە واقع باید اعتراف کرد فشار نخبگان کردستان جامعەی روشنفکران و شد، مــزبــور هیأت تشکیل باعث آنان رهبران سیاسی را برای اتحاد لذا دادنـــد؛ ــرار ق فشار تحت عمل هیأت نمایندگی خلق کرد از ترکیب شاخەی کوملە، ــرات، ــک دم حــزب چریک های ســازمــان کــردســتــانــی فدایی خلق و مرحوم شیخ عزالدین عدم آری، گردید. تشکیل حسینی حضور در داخل و رکود مبارزاتی، چنین پیامدهای ناخوشایندی را در

پی دارد.

عنوان بــە ــان‹‹: ــت ــوردس »کای می شود گفتە ســؤال: آخرین و کردستان دمکرات حزب کاش ایران، کردستان دمکرات حزب جشن ٧٠ سالگی را بە عنوان یک حزب و با هم برگزار می کردند، ــک چنین ــە نــظــر شــمــا آیـــا ی بدو این و است؟ آمــادە زمینەای واقعی بە فضای با توجە حزب اگر حتی کنونی شرایط در ،متحد شوند، چە کاری می توانند انجام دهند کە امروز بە عنوان دو حزب جداگانە نمی توانند آن را بە

انجام برسانند؟حسن زادە: مثل معروفی هست کە می گوید« اگر را با مگر تزویج کردند؛ از آنان بچەای شد کاشکی نام«؛ گفتن ای کاش چنین و چنان می شد، نە دردی را درمان می کند در خـــوشـــحـــال؛ را کــســی نـــە و نامساعد یــا و مساعد خصوص معلوم آن هم، جواب زمینە بودن است؛ اگر زمینە مساعد می بود، این با هم جشن ٧٠ سالەی دو حزب تأسیس حزب را برگزار می کردند.

ســؤال، دوم بخش مـــورد در ــزب، بـــە یک ــ کـــە اگـــر ایـــن دو ححزب متحد تبدیل شوند چە کاری می توانند انجام دهند کە اینک قادر بە انجام آن نیستند، بر این باورم کار فوق العادەای نمی توانند انجام ــە لحاظ ــد، ولـــی خــصــوصــأ ب ــن دهتودەهای بر بسزایی تأثیر روانی مردم و جامعەی کردستان خواهد پرستیژ حزب اعتبار و بر داشت؛ در داخل و خارج از کشور خواهد افزود و مردم بە آیندە خوشبین تر چنین تحقق بــرای ولــی می شوند. دو ــن ای نیست الزم حتمأ هــدفــی یکی شوند؛ ادغام و حزب در هم راه قول معروف‹‹ بە معتقدم من دعا را گم کردەایم‹‹، هم اینک در ایران کردستان سیاسی صحنەی ندارند، دو حــزب وجــود ایــن تنها هستند، نیز دیگری سازمان های و بیشتر یکی کمی لحاظ از حال یا یکی کمتر، مورد مناقشە نیست، لیکن باید همەی ما بە عنوان احزاب را خود محولەی وظایف سیاسی بە انجام برسانیم؛ تنها طریق ممکن راه عــمــلــی تــریــن و ســهــل تــریــن و مشترک نقاط روی بر اســت ایــن تمرکز کنیم و در میدان عمل با هم همکاری نماییم؛ در غیراین صورت، حتمأ اینکە بر اصرار و پافشاری یکی دمکرات ها یا و کوملەها باید شوند ما را بە جایی نخواهدرساند؛ چراکە آزمون چند سال گذشتە این در حتی میکند. گوشزد ما بە را نیز، آزمون 1٥ سال مورد کوملە اخیر، بیانگر این امر است. چون در اولین کە بود میادی ٢٠٠٠ سال انشعاب در این سازمان روی داد.

ــحــاد دوبـــارە بــدیــن تــرتــیــب اتحتمأ دارای تأثیر خواهد بود و بر تغییر ولی می افزاید، حزب اعتبار فعالیت و کــار نــحــوه ی در نوعی در داخل، تنها از طریق یکی شدن دو حزب و یا سە حزب بە وقوع نمی پیوندد، تغیرات زیادی پیرامون ما رخ می دهند کە ما بر آنها تأثیر ارادەی از ــارج خ ــم، داریـ کمتری گذشتە در یا و می دهند روی ما بوقوع پیوستەاند. بدون تردید این تغییر و تحوالت اثرات همەجانبەای جبهەی تشکیل ــورد م در ــد. دارنـسازمان های و احــزاب بین متحد کردستانی نیز بارها متذکر شده ام، اگر حتی جبهەای، چنین تشکیل هیچ تأثیری نیز بر روند رویدادها نداشتە باشد، بر روحیەی مقاومت و مبارزەی تودە های مردم اثربخش و امیدوار کنندە خواهد بود و نباید

آن را دست کم گرفت.

مصاحبەی‌اختصاصی‌»کوردستان«‌با‌مبارز‌دیرین‌حزب‌و‌خلق‌استاد‌عبداللە‌حسن‌زادە

روزنامەیشامرە: ٦٦٢ 3 سیاسی٣1 مرداد 1٣٩٤ ٢٢ آگوست ٢015

کردستان مختلف شهرهای در ٢٥ سالگرد گــرامــیــداشــت بـــرای و مرداد و هفتادمین سالروز تأسیس فعالیتهای کردستان دمکرات حزب

تبلیغی صورت گرفتە است.در اشنویه و در استقبال از ٢٥ مرداد ماه مردم بە پخش تراکتهای تبلیغی به مناسبت هفتادمین سالگرد کردستان دمــکــرات حــزب تأسیس منطقه این ارتفاعات در و پرداختە نیز سنت دیرینه روشن کردن آتش شیوه ی به را روزهــایــی چنین در

گسترده انجام دادند. پخش تراکت و فعالیتهای تبلیغی که حالیست در مناسبت ــن ای بــه عوامل اطاعاتی به شدت در تاش بودند که از برگزاری چنین یادبودی

ممانعت کنند. اما حامیان، طرفداران و اعــضــای حــزب بــا هــوشــیــاری و دلسوزی فراوانی ضمن پرداختن به فعالیتهای تبلیغی، یاد هفتادمین سال تأسیس حزب دمکرات کردستان را

در ٢٥ مرداد ماه گرامی داشتند. در تبلیغی فعالیتهای چنین »ربط« نیز انجام گرفته است. این این روســتــاهــای اکثر در فعالیتها

منطقه صورت گرفت. بنابه این گزارش در شهرستان صورت فعالیتهایی چنین نیز بانه و محله ها دیــوارهــای اســت. گرفته مرداد ٢٥ مناسبت به بانه مناطق تراکتهای و شده شعارنویسی ماه پخش مناسبت ایـــن ــه ب تبلیغاتی

شده است.

بخش کردی به کتاب ادبیات فارسی دوره متوسطه دوم در استان سنندج افزوده خواهد شد.

رشید قربانی، مدیر کل آموزش و پرورش استان سنندج با اعام این خبر گفته است: با مجوزی که از وزارتخانه آموزش و پرورش دریافت کرده اند، حدود یک سوم از کتاب ادبیات فارسی پایه اول تا سوم دوره

متوسطه دوم به مطالب کردی اختصاص می یابد.وی همچنین گفته که این مطالب به زبان کردی در بــرای سال که کــرده بینی پیش و است تدوین دست تحصیلی 9٥-9٦ در کتاب ادبیات فارسی دانش آموزان

استان لحاظ شود. دانشگاه کــه اســت در حالی مــوضــوع ایــن اعــام کردستان در سنندج نیز اعام کرده که در سال تحصیلی جاری، این دانشگاه ظرفیت پذیرش ٤٠ دانشجوی زبان

و ادبیات کردی را خواهد داشت.در خود انتخاباتی فعالیت های در روحانی حسن در صورت که بــود داده وعــده ــاده ای م 1٠ بیانیه ای

رئیس جمهور شدن، اجازه تحصیل اقلیت های قومی در ایران به زبان مادری خود را خواهد داد.

جمهوری اساسی قانون پانزدهم اصل اساس بر است، فارسی ایــران در و خط رسمی زبــان اسامی در مطبوعات قومی و زبان های محلی از استفاده اما و رسانه ها و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است، اما با گذشت ٣٧ سال هنوز این

اصل قانون اساسی محقق نشده است.

داعش نیروهای گویند، می آمریکا نظامی مقامات ساح شیمیایی در اختیار دارند و در جنگ با پیشمرگان

کرد از گاز شیمیایی خردل استفاده کرده اند.این گزارش گفته اند تائید مقامات آمریکایی، ضمن گاز از احتمالی استفاده خصوص در مــوارد تمامی خردل توسط نیروهای داعش را به دقت مورد توجه و

بررسی قرار می دهند.بر پایه گزارش منتشر شده از سوی »وال استریت ژورنال«، نیروهای داعش، در دورانی که رژیم بشار اسد زیر فشارهای جهانی منابع ساح شیمیایی خود را انهدام به سازمان ملل تحویل می داد، توانستند برای

مقادیر قابل توجهی از ساح های شیمیایی را بربایند.کافی مــدارک و گویند شواهد می کرد پیشمرگان برای اثبات استفاده نیروهای داعش از ساح شیمیایی

در عراق و سوریه به رسانه ها تحویل داده اند.رژیم بشار اسد، در سال ٢٠1٣، به حمله شیمیایی اقدام، به حومه دمشق پایتخت سوریه، متهم شد؛ این

محکومیت جهانی را بدنبال داشت.ــاره ــرار اســت شـــورای امنیت ســازمــان ملل درب ق

استفاده از این ساح شیمیایی در سوریه تحقیق کند.

دولت های در چه بوکان شهر کنونی ــــت دول در چــه و گــذشــتــه کمترین سهمی از عمران و توسعه

نبرده است.هفتاد سیلو چــون پــروژه هــایــی و رود سیمینه ســد ــی، ــن ت ــزار ــ هاستادیوم پنج هزار نفری سالهاست بیکاری باالی آمار و مانده راکد و کمبود آب شرب و... برخی دیگر آمار اســت. شهر ایــن مشکات از

بیکاری باال در بوکان در حالی است که سازمان فنی حرفه ای این شهر این به اعتبارات اختصاص از عدم سازمان علیرغم نقش آن در حوزه اشتغالزایی در سالهای گذشته خبر

داده است.اداره کــل مدیر جــبــاری، خلیل میراث، گردشگری و صنایع دستی این شهر نیز از تعطیل بودن حوزه در گردشگری و فرهنگی مــیــراث

سالهای گذشته خبر داده و جمال خـــســـروی فـــرمـــانـــدار بـــوکـــان هم از بسیاری در شهر ایــن می گوید نامناسبی وضعیت در ها شاخص

قرار دارد.اشــاره به وضعیت با خسروی اعتبارات بوکان در سال 9٣ تصریح درصد ٦٤ تنها گذشته سال کــرد: اختصاص شهرستان این اعتبارات

پیدا کرد.

مرز که کرده اند توافق اقلیم کردستان و ایــران تجارت و تردد در تسهیل برای را بانه« »سیران بند

میان دو طرف، راه اندازی کنند.در پی نشست ٢ روزه هیات بازرگانی و مقام های مرزی ایران با معاون استاندار سلیمانیه و مقام های راهکارهای طرفین باشماق، مرز در کردستان اقلیم و تجار ــرددی ت مشکات و تجاری مــبــادالت توسعه بحث مورد را بانه مرز سیران بند بازگشایی همچنین و بررسی قرار دادند. براساس توافق های بعمل آمده، تجارت و تــردد تسهیل بــرای کردند موافقت طرفین بیشتر با اقلیم کردستان هرچه سریعتر مرز سیران بند

بانه راه اندازی شده و توسعه یابد.کاال صــادرات مهم مراکز از یکی کردستان اقلیم

حجم که نحوی به رود، می شمار به کشور ــرای بمبادالت کشور با اقلیم در سال گذشته بالغ بر ٧ میلیارد

دالر بودەاست.

شدیدی آبی بحران ادامــه ی با که دامن شهرهای مختلف ایران را گرفته است، مقامات کشوری نیز با تأیید این بحران نسبت به گسترش

آن هشدار داده اند. ایــران نیرو وزارت مقام قائم بودن وضعیت بحرانی بر تأکید با اعــام کرد آبــی در کشور ذخــایــر سربه سر نقطه در شهر ٥٢٠ کــه موجودی و مصرف آب قرار دارند که در این میان شهرهای بندرعباس، حادترین سنندج و بوشهر کرمان، محمودی ستار دارنــد. را وضعیت در مصاحبه با خبرگزاری مهر آمار جدیدی از بحران آب در ایران ارائه

را کشور مختلف نــواحــی کــه داد شامل می شود. به گفته وی، ذخیره روان آب ها که از منابع اصلی تأمین نسبت می آید، شمار به شرب آب بــه ســال گذشته 1٣ درصــد و در کاهش درصد ٥٠ حدود مدت بلند یافته است. ایران در سال های اخیر مواجه خشکسالی شدید بحران با بوده به طوری که برخی از مهم ترین از تــاالب هــای کشور دریــاچــه هــا و جمله دریاچه های بختگان و هامون ارومیه خشک شده اند. و دریاچه ی جــاری ســال در خشکسالی شــدت نیز به گونه ای بوده که آب ذخیره پایان فصل تا ایران پشت سدهای

بهار نسبت به سال قبل بیش از ٣.1 میلیارد متر مکعب کاهش یافتەاست. به گفته وی، اساسا برای چهار شهر بندرعباس، سنندج، بوشهر و کرمان نسبت ــه ب حــادتــری در وضــعــیــت دارنــد، قــرار ــران ای دیگر شهرهای می شود. انجام هفتگی پایش های شهر ایــن از پیش محمودی ستار در نیز را تهران شرق و اصفهان داده قرار مناطقی و شمار شهرها ــی در آب ــود کــه وضعیت ذخــایــر برسیدەاست. حادی مرحله به آنجا وی گفته بود که ٥٢٧ شهر ایران به

مرحله »تنش آبی« رسیده اند.

افزودن بخش کردی به ادبیات فارسی مقطع متوسطەی تحصیلی

چندین بار آماج یورش گستردەی پلیس بە مبارزانش از تن و صدها گرفت قــرار زندان افتادە و متحمل حبس های درازمدت از دیگر تن صدها و شدەاند اعــدام حتی آنها نیز آوارەی غربت گشتە و جای وطن سیاه ترین از یکی در اینحال با کــردەانــد. »جزیرەی دیکتاتوری، حکومت دوران های چــالــش بـــە را شـــاه مــحــمــدرضــا آرام« کردزبان قوم رقیب، »ای بانگ و کشیدە همچنان پابرجاست« را بە گوش بی خبران انشقاق گشتە بار دچار رساندەاند. چندین و در مقابل، رویــدادی چون »اتحاد مجدد خانوادەی بزرگ حزب دمکرات« را بە ثبت

رساندەاست.کوتان سخن آنکە این حزب پیروزی ها و شکست های بسیاری را بە خود دیدەاست. امــا نــە در پــیــروزی دچــار غــرور و تکبر درآمدە زانو بە در شکست ها نە و گشتە و دستخوش یأس و ناامیدی شدەاست، هر پیروزی و پیشرفتی را بە پلی برای کسب پیروزی دیگر بدل ساختە و از هر شکستی

درسی انقابی آموختەاست.

خلق آزادیخواه کرد!ــکــرات دســـتـــاوردهـــایـــی کـــە حـــزب دمــال حیات هــفــتــاد سـ طـــول ــان در کــردســتمبارزاتی خود کسب کردە، محصول رنج و فعالیت تنها یک جمع و گروه نیست. هرچند در ظاهر بخش اعظم آنها متوجە رهبری و کادرها و اعضا و فرماندهان و پیشمرگان و تاش با افتخارات این اما است، فداکار همت اقشار و طبقات و گروهها و تشکل های

گوناگون جامعەی کردستان بدست آمدەاند. بهترین از اعظمی بخش کــە زنــدانــیــانــی سیاهچال های در را خــود عمر ســال هــای آخوندی و پادشاهی انسان ستیز رژیم دو زندانیان و شهدا خــانــوادەی بسربردەاند؛ دست از حتی و دوری رنــج کە سیاسی اما بە جان خریدەاند، را دادن عزیزانشان هیچگاه بە زانو درنیامدە و اجازە ندادەاند نمایند؛ پیروزی احساس آزادی دشمنان آنهایی کە یک یا چند عضو بدن خود را در میدان رویارویی مسلحانە یا در زیر شکنجە از دست دادەاند؛ آنهایی کە »در راه وطن، بی وطن« شدەاند و رنج غربت را متحمل و خاطرە و یــاد از هیچگاه امــا می شوند، غافل میهنشان و خــلــق آالم و دردهــــا بر سهم کە عاوە مبارزی زنان نبودەاند؛ خود در مبارزە، بخشی از وظائف مبارزاتی روحانیون گرفتەاند؛ برعهدە نیز را مردان میهن پرستی کە در تلخ ترین سالهای استبداد، وظائف حزبی خود را بە انجام رساندە و برای مدرسەای بە را مساجد و حجرەها پرورش فرزندان برومند میدان مبارزە بدل کە آنهایی همەی کلی بطور و ساختەاند این کاروان از هر طریق ممکن بە پیشبرد پرافتخار یاری رساندەاند، هرکدام بە نوبەی حزب تاریخ افتخارات از بخشی در خود

دمکرات سهم دارند.

رفقای گرامی!کردستان دمــکــرات حــزب شما، حــزب دارای متدها و سنت های مبارزاتی فراوانی بودە و هست کە در گذشتە مایەی احترام و

اعتبار آن بودەاند و تداوم بخشیدن بە آنها ارتقاء بە می تواند نیز آتی مان فعالیت در جایگاه و منزلت حزب دمکرات و سرانجام یاری آن مشروع مبارزەی روند پیروزی

رساند.بخصوص شیوەی یک هیچگاه حــزب و ــکــردە ن تلقی ه را تنها را ــارزە ــب م از ــرای مـــبـــارزەی مدنی احــتــرام فـــراوانـــی بـسیاسی و فکری فعالیت بــودەاســت؛ قائل را روشنفکران نقش بویژە و اجتماعی و آزادیخواهانەی مبارزەی از مهمی حلقەی ملتمان دانــســتــەاســت. حــزب بــر ایــن بــاور بودەاست کە تحمیل کوچکترین عقب نشینی بە رژیم حاکم و کسب و تحقق هرخواست مردم بە مفهوم پشت سرگذاشتن مرحلەای

از مبارزەی طوالنی مدت ما می باشد.بە حل مسالمت آمیز هموارە این حزب کلیەی فصل و حل حتی و کــرد مسألەی طریق از بین المللی و منطقەای مشکات هرگاه اما داشتەاست. اعتقاد صلح جویانە تن از ناچار آنــرا سرکوبگر حکومت های کردەباشند، مسلحانە مــبــارزەی بە دادن کرد خلق آزادیهای و حقوق از قهرمانانە دفاع کردە و در مقابل زور و فشار تسلیم

نشدەاست.تعیین حــق بــە هــمــوارە آنــکــە علیرغم سرنوشت برای خلق کرد اعتقاد داشتەاست، اما بە شیوەای واقعبینانە شرایط مبارزاتی ملت خود را مورد تجزیە و تحلیل قرار دادە چارچوب در کــرد مسألەی حل شعار و علم را فدرالیزم( یا مختاری )خــود ایــران

کردەاست.

بە این امر واقف بودە کە تحقق حقوق ــرد در چــارچــوب ایـــران، ــای ک ــ و آزادی هـایران خلق های دیگر با همبستگی مستلزم این در و آنهاست سیاسی سازمانهای و راه تــاش بــســیــاری بـــرای ایــجــاد روابــط و ــزاب احــ ــا ب هم پیمانی حــتــی و ــک ــزدی نایــران، منطقەای و سراسری سازمانهای

بعمل آوردەاست.ایــن حــزب هــمــوارە بــە ایــن امــر اعتقاد کــە در میان اســت ــرد ملتی ک کــە داشــتــە هر در لــذا شــدەاســت. تقسیم کشور چند با هــمــدردی و همکاری بمنظور فرصتی دیگر بخش های کردستان تاش ورزیدە و بویژە در رابطە با کردستان عراق برگ های تاریخی زرین بسیاری را در این خصوص

بە ثبت رساندەاست.حــزب دمــکــرات کــردســتــان از دیــربــاز ارزش درخوری برای دیپلماسی و تاش در راستای شناساندن مسألەی کرد بە جهان و جلب حمایت بین المللی بسوی مسألەی کرد قائل بودە و در این راه موفقیت های بسزایی نخستین کە ــم داری بیاد کــردەاســت. کسب کرد در مورد مسألەی بین المللی کنفرانس کوشش و تــاش نتیجەی در پــاریــس، در گردید برگزار قاسملو دکتر شهید، رهبر کنفرانس برگزاری از پیش آنکە بدلیل و یاد شدە ترور شد، این کنفرانس بە یاد و

خاطرەی وی تقدیم گردید.

مردم مبارز کردستان!هرچند در شرایط فعلی، کردستان ایران حاکمیت تحت ــران ای همەی کلی بطور و

اســامــی ســاکــت و دیــکــتــاتــوری جمهوری خاموش بنظر می رسد، اما با اطمینان می توان گفت کە این شرایط نمی تواند پایدار بماند. ابر سیاهی کە آسمان کردستان و ایران را فراگرفتەاست، سرانجام کنار خواهد رفت و پدیدار کشورمان افق بر آزادی خورشید عهد تجدید دمــکــرات حــزب خواهدگشت. می نماید کە با ارادەای مستحکم راه محقق ادامە خواهدداد. را آرمانهای شما ساختن همیشە نظیر کە امیدواریم دلیل همین بە اعتماد آن بە بــودە، آن پشتیبان و حامی کنید و راهنمای آن باشید. این قافلە با تاش و رسید خواهد مقصد بە همە کوشش و تردیدی نیست کە در این میان سعی و همت

شما نقش اساسی را ایفا خواهدکرد.حزب تأسیس ســالــروز هفتادمین در و تبریک عرض ضمن کردستان دمکرات تهنیت بە همەی مردم کردستان و دوستان و دلسوزان حزب، سامی ماالمال از تقدیر و مؤسس پاک روان بە را و حق شناسی پیشوای حزب، شهید قاضی محمد و همەی پیمان تجدید و مــی داریــم تقدیم یــارانــش می کنیم کە تا رسیدن بە پیروزی بە راه و

مشی آنان وفادار باشیم.شــهــدای هــمــەی پـــاک روان ــە ب درود

کردستان و خانوادەهای سرفراز آنها.دالوران سیاسی، زنــدانــیــان بــر درود

سنگر مقاومت و خانوادەهای فداکار آنان.درود بر مردم کردستان مستحکم ترین

دژ دمکرات.در پیروز باد حزب دمکرات کردستان

انجام وظائف میهنی و ملی خود.

کمیتەی مرکزیحزب دمکرات کردستان

25 مرداد 1394 )16 اوت 2٠15(

ادامەی:

بیانیەی کمیتەی مرکزی بە مناسبت هفتادمین سالروز تأسیس حزب دمکرات کردستان

فعالیتهای تبلیغی در شهرهای مختلف کردستان بمناسبت ٢٥ مرداد

استفاده ی داعش از گاز شیمیایی خردل علیه پیشمرگان کرد عقب ماندن شهر بوکان از توسعه و عمران

مرز »سیران بند« بانه رسمیت می یابد

بحران آب در نقاط مختلف ایران

روزنامەیشامرە: ٦٦٢ ٣1 مرداد 1٣٩٤ ٢٢ آگوست ٢015 2

ــوزش حــزب ــ ــ کــمــیــســیــون آمآستانەی در کردستان دمــکــرات است کە مصادف ماه مــرداد ٢٥حزب تأسیس سال هفتادمین با دمکرات کردستان سمیناری را با دفتر وریــا عضو قــادر سخنرانی سیاسی حزب دمکرات کردستان، رحمانی ــا وری و لرستانی آرش

برگزار کرد. از ظهر قــبــل ــن ســمــیــنــار ایـدوشنبه 19 مــرداد ماه و در سه پــانــل بــرگــزار شــد. در پــانــل اول ــا ســخــنــان خـــود را با ــادر وریـ قـ

عنوان » حزب دمکرات کردستان اهدافی معطوف با تاریخی حزبی دفتر کرد. عضو آغاز آیندە« بە کردستان دمکرات حزب سیاسی مــلــی گــرایــی را نــاســیــونــالــیــزم و دانــســت حـــزب شــعــار مهمترین ســوای سایر کــە کــرد تشریح و تفکرات همچون جریانات مذهبی و طبقاتی کە در مقطع زمانی خاصی افــتــاده و فروکش تــاب تــب و از ــوضــوع مــدنــظــر حــزب کـــردنـــد، مدمکرات کردستان کە همە طیفهای جامعە را در بر می گرفت، موضوع ناسیونالیستی و ملی مسألەی و دیگری بخش در وریا قادر بود. از ســخــنــان خـــود بـــە ذکـــر اهــم فعالیتهای حزب دمکرات کردستان پرداخت. در طول سالیان گذشتە ایشان تأسیس جمهوری کردستان توسط پیشوا قاضی محمد، جنبش دفاع شمسی، 1٤٧-٣٤٦ سالهای ایـــران، انــقــاب از بعد مسلحانە برشمردە را حزب رهبران ترور

و عنوان داشت با همە این احوال ارتباط کردستان دمکرات حــزب ایران کردستان مردم با را خود

همچنین حفظ کردەاست.لرستانی آرش دوم پانل در مبحث خود را با عنوان » بررسی ریشەهای یک جنبش« تقدیم کرد. آرش لرستانی با اشارە بە بستری در کردستان دمــکــرات حــزب کە زمان پیشوا قاضی محمد بوجود ــە شکل آمـــد و نــبــود حــکــومــت بامروزی در ایران و کردستان بە لرستانی پــرداخــت. خــود سخنان

تــأکــیــد کــــرد کـــە هـــم تــأســیــس جمعیت » ژ. کــاف« و هم حزب نیاز دلیل بە کردستان دمکرات بە لــرســتــانــی اســـت. بـــودە روز تمدنی انقاب ریشەهای بررسی

کرد ملت مبارزات انتگراسیون و تدریس و تأسیس وی پــرداخــت. در مدارس بە زبان کردی، نیروی و خارجی آثــار ترجمە پیشمرگ انقاب نشانەهای از را مهاجرت کردستان دمــکــرات حــزب تمدنی تمدنی در انقاب نشانەهای از و از دانــســت. کــردســتــان جمهوری

سوی دیگر سخنران عنوان کرد با حذف کردن انواع تبعیض در ابعاد ملی، جنسیتی و زبانی و همچنین در حوزەهای آئینی، زنان و غیرە مــی تــوان بــاور داشــت کــە جنبش شیوەی بە کردستان در مردمی

نسبتأ مدرن شکل گرفتە است.در پانل سوم این سمینار وریا رحمانی مبحث خود را تحت عنوان » حزب دمکرات کردستان حزبی مردمی یا انقابی« تقدیم کرد. وی آیا کە مــورد این در پرسشی با را خود کردستان دمکرات حزب یا حزبی انقابی بە عنوان حزبی به آغــاز می کند؟ تعریف مردمی غالب ــودن، ب انقابی کــرد. سخن بودن احساسات بر عقانیت تاش طریق از حاکمیت برندازی برای مبارزە مسلحانە، مرکزیت مبارزات از را مناطق روستایی در بیشتر ویژگیهای شیوی مبارزەی انقابی در داشتن مردمی پایگاه دانست. ــودن، شعور ــ شــهــرهــا، عــقــانــی بسیاسی مردم و غیرە نیز از اهم ویژگیهای شیوەی مبارزە مردمی رحمانی خواند. شهری پایگاه با مبارزاتی مختلف مقاطع در گفت هر از کردستان دمــکــرات حــزب پیشبرد مبارزه جهت دو شیوه ی

اهداف خود استفاده کرده است. ایـــن سمینار پــایــانــی بــخــش سوالهای و بررسی و نقد جهت از کە یافت اختصاص حاضران و توضیحات سخنرانان ســوی

پاسخهای مرتبط دادەشد.

خبر و گزارش

در قرارگاه دفتر سیاسی حزب دمکرات و یاد باشکوە، مراسمی در و کردستان خاطرەی تأسیس حزب گرامی داشتە و با اهداف و آرمان های واالی حزب، مؤسسان

و شهدای گران قدر آن تجدید عهد شد.در این مراسم کە بعدازظهرروز یکشنبە احزاب نمایندگان شرکت با مردادماه، ٢٥بخش چهار هــر سیاسی ســازمــان هــای و و نویسندگان دانشگاه، اساتید کردستان، ادبا، روشنفکران و صدها تن از کادرها و سال ٧٠ از شد، برگزار حزب پیشمرگان تجلیل افتخارات حزب و مبارزە و فعالیت

بعمل آمد.مراسم با ســرود مــلــی‹‹ای رقــیــب‹‹ و گرامیداشت شهدا پاس بە دقیقەای سکوت کریمی، کمال رفیق سپس گــردیــد؛ آغــاز عضو دفتر سیاسی حزب، ضمن خیر مقدم عزیزی، خالد رفیق از میهمانان بە گفتن دبیر کل حزب دمکرات کردستان دعوت کرد تا بدین مناسبت فرخندە، بیاناتی ایراد نماید.سخنان ابتدای در عزیزی خالد رفیق حزب تأسیس سالگرد تبریک خود، ضمن دمکرات بە همەی مردم کردستان ایران، بە بحث پیرامون فلسفەی تشکیل حزب پرداخت تأسیس از این حزب پس داشت: اظهار و کردستان، جمهوری تشکیل آن متعاقب و تنظیم و کشور ادارە بــرای کە داد نشان امور جامعە، تقویت احساس مسئولیت ملی حقوق ــردن ک قانونمند و ــردم م میان در ریزی پایە ــران ای کردستان در کــرد خلق

شدەاست.دبیر کل حزب دمکرات کردستان با ذکر تاریخ پر فراز و نشیب حزب و پیکار با دو پیام بە اسامی، جمهوری و پهلوی رژیم

کرد: تصریح و نمود اشــارە حزب اصلی پیام حزب دمکرات این است کە معضل یک ملت و حقوق ملی و خواست های مدنی و جنگ ازطــریــق نمی توان را آن دمکراتیک متأسفانە اما کــرد؛ فصل و حل کشتار و جمهوری اسامی هیچگاە پیام دمکراتیک، آشتی جویانە و حق طلبانەی حزب دمکرات و

رهبرانش را قبول نکرد.ایــشــان در ادامــــەی ســخــنــان خـــود بە خصوص در دمکرات حــزب پرنسیپ های احــزاب سایر بخش های با روابــط سیاسی کردستان بر حاکم کردستان، حکومت های محافل بین کــرد مسألەی کــردن مطرح و اظهار و نمود اشــارە بین المللی مجامع و داشت: ما بر اساس حفظ مصالح ملی، بر دیگر از دفــاع راە بهترین کە باوریم ایــن این است کە در میان بخش های کردستان محافل و مجامع جهانی، از آنان حمایت کنیم و در حیطەی روابط بین احزاب نیز آنان را رابطە در کنیم. بە وحدت سیاسی تشویق با تودە های مردم کردستان نیز می کوشیم مردم را بە اتحاد و همبستگی ملی ترغیب نماییم و قطعأ، از دیگر بخش های کردستان

هم چنین انتظاری را داریم.رفیق خالد عزیزی در بخش دیگری از حزب گرچە گشت: متذکر خــود اظــهــارات افتخارات و برای کسب دمکرات کردستان دستاوردهایش هزینە و بهای گزافی پرداخت جمهوری بنیان گذار و پیشوا کــردەاســت: کل دبیر دو دار کشیدە شد، بە کردستان تــرور اســامــی از ســوی جمهوری حــزب اعضای رهبری، صدها از تن ده ها شدند، کادر و هزاران پیشمرگ حزب جان خود را در راە آزادی ملت کرد از دست دادند؛ اما

هرگز در مبارزەی خود در راستای اعتای ارزش ها و اصول حزب سستی نورزیدەایم. ما تا جایی کە امکان داشتە برای مردم خود در کردستان ایران تاش کردەایم و خواهیم کرد. وظیفەی خود در قبال دیگر بخش های کردستان را ادا کردە و کوشیدەایم با همەی ایرانی احزاب و سازمان های کردستانی و

مسئوالنە برخورد نماییم.

دبــیــر کــل حــزب در بخش دیــگــری از سخنان خود تصریح کرد، علیرغم افتخارات، ارزشمند حزب پرنسیپ های و دستاوردها دمکرات، این حزب امور داخلی بدون ایراد نبودە است؛ ما در راه سرافرازی خلق کرد حاضر اسامی جمهوری با مبارزە در و تن هزار پنج از بیش کشتە شویم، بودیم شهید بدهیم، در راستای حفظ مصالح دیگر از حقوق بسیاری از کردستان، بخش های خود صرف نظر واز منافع حزب چشم پوشی کنیم؛ لیکن در ادارە امور درون حزب قابل انتقاد هستیم. انتقاد از خود در حضور شما و مردم کردستان ایران کە برای این حزب

قربانی دادەاند، دقیقأ برای این است کە در یادوارەی ٧٠ سالەی تشکیل حزب دمکرات متذکر شوم کە همەی ما در این حزب سهیم این حزب را افتخارات هستیم، همگی باهم دوبارە باید باهم همگی و ساختیم محقق آن را بازسازی نماییم و با حزبی متحد و یکپارچە بە میان تودەهای مردم کردستان

برگردیم.

بحث پیرامون موقعیت و شرایط سیاسی کردها در اقلیم کردستان و سایر بخش های کردستان و فرصت های پیش روی رهبران ایـــن مــقــطــع، و خــطــراتــی کە ســیــاســی در بخش های همەی در کردها دستاوردهای و می دهند قرار تهدید مورد را کردستان از ایــران؛ بە مردم کردستان پیام همچنین جملە دیگر مباحثی بود کە دبیر کل حزب

در بیانات خویش بدانها پرداخت. عزیزی، خالد رفیق سخنان دنبال بە این در کە سازمانهایی و احــزاب اسامی مناسبت بدین یــا و بــودە حاضر مراسم ــد کە ــد قــرائــت گــردی پــیــام فــرســتــادە بــودن

کردستان، دمکرات پارت از: بودند عبارت جڤاکین کردستان،‹‹کۆما میهنی اتحادیە حزب کــرد، اسامی وحــدت کوردستان‹‹، کمونیست کردستان، حزب اتحاد دمکراتیک، دمکرات ملی اتــحــاد روحــانــیــون، اتحادیە کردستان،کوملە زنــان اتحادیە کردستان، کردستانی سازمان کردستان، زحمتکشان سازمان )کوملە(، ــران ای کمونیست حــزب ــان ایــــران، حـــزب رهــایــی خــبــات کــوردســتکردستان، جنبش دمکراتیک خلق کردستان، زحمتکشان حزب کردستان، آیندەی حزب ــان، حــزب جــمــهــوری کــردســتــان، کــردســتعلیە خشونت با مــبــارزە عمومی ادارەی

زنان و استاد ممتاز حیدری.قطعە مراسم این از دیگری بخش در ›‹بی کــرد مبارز شاعر ســوی از شعری پیام مشترک و سپس گردید دکلمە بش‹‹ اتحادیەی زنان و جوانان دمکرات از سوی خانم شعلە قادری قرائت شد. اجرای سرود ــەای با ــران ت از طــرف گــروە هنری حــزب، صدای شیرین قادری و دکلمەی شعری از سوی شاعر پیشمرگ احمد قادری، از جملە

بخش های دیگر این مراسم بودند.ــەی مــراســم هــلــو شــیــرکــو بی ــ در ادامبی ›‹شیرکو کرد نامی شاعر فرزند کس کس‹‹ قطعە شعری حماسی تقدیم نمود کە با تشویق گرم شرکت کنندگان در مراسم

روبرو گشت.در بخش پایانی مراسم ویژەی هفتادمین کردستان دمکرات حزب تأسیس سالروز با هنرمندان میکاییل، شوان و چیا ماملی اجرای چند آواز کردی، شرکت کنندگان در با مراسم این ــد. آوردن بە وجد را مراسم تجدید عهد با پیشوا قاضی محمد، بنیانگذار حزب دمکرات و دیگر شهدای حزب، خاتمە

یافت.

بزرگداشت شکوهمند هفتادمین سالروز تأسیس حزب دمکرات کردستان در قرارگاه دفتر سیاسی حزب

برگزاری سمیناری بە مناسبت ٢٥ مرداد

اتحادیه ی جوانان دمکرات شرق کردستان به مناسبت پایان دوره ی اعضای نظامی ــ سیاسی مقدماتی

خود مراسمی برگزار کرد.یــکــی از ایـــن مـــراســـم کـــه در دمکرات حزب اجتماعات سالنهای کردستان برگزار شد، با یک دقیقه آزادی راه شهیدان یاد به سکوت آموزشگاه پیام قرائت و کردستان دمــکــرات حــزب نظامی ــــ سیاسی کردستان توسط حامد شریفی کادر حزب نظامی سیاسی آمــوزشــگــاه

آغاز شد.ضمن ابــتــدا در شریفی حــامــد تبریک به مناسبت پایان این دوره ی خانواده های از جوانان آموزشی ایــن را ابستر کــرد که آنــان تشکر ــا فــرزنــدانــشــان در ــردە ت فــراهــم کـمقدماتی دوره ی آنــان راه ادامــه ی پیشمرگه را بگذرانند. وی با اشاره به دروس تدریس شده در این دوره به بخشهای مختلف و سرفصلهای که کـــرد ــاره اشــ دوره آمـــوزشـــی دورهای سیاسی، نظامی و پزشکی

بخشهای از آن بود.در بخش دیگری از این مراسم فــاطــمــه شــریــفــی یــکــی از شــرکــت کنندگان در دورە پیام این دوره را قرائت کرد. شریفی ضمن اشاره به کردستان و منطقه حاضر اوضــاع با که میدانیم الزم بر خود : گفت مردم قبال در مسئولیت احساس ملت آرمانهای از دفــاع در و خود کرد از هیچ تاشی فروگذار نکنیم. خــود ــام ــی پ در همچنین شــریــفــی پشتیبانی مجدد اتحادیه ی جوانان را از حضور پیشمرگان حزب دمکرات اعام مــرزی مناطق در کردستان

کرد.

در بخش دیگری از این مراسم اتحادیه ی کل دبیر علیپور، پیشوا فعالیتهای به سخنانی در جوانان این اتحادیه بعد از کنگره هفت خود اشاره و عنوان کرد که اگر امروز در نهادها و سازمانهای بین المللی ــ انترناسیونالیست سازمان چون کرد جوانان از نامی سوسیالیست زحمات مرهون اســت، شده مطرح تک تک جوانان این اتحادیه می باشد.افـــراد و اعضای بــه پــایــان در برتر این دوره ، ژینو ابراهیمی، آرام بالکی و ناصر کریمی جوایزی اعطا

گردید.

اتحادیه ی جوانان دمکرات شرق کردستان به مناسبت پایان دوره ی اعضای نظامی ــ سیاسی مقدماتی

خود مراسمی برگزار کرد.یــکــی از ایـــن مـــراســـم کـــه در دمکرات حزب اجتماعات سالنهای کردستان برگزار شد، با یک دقیقه آزادی راه شهیدان یاد به سکوت آموزشگاه پیام قرائت و کردستان دمــکــرات حــزب نظامی ــــ سیاسی کردستان توسط حامد شریفی کادر حزب نظامی سیاسی آمــوزشــگــاه

آغاز شد.ضمن ابــتــدا در شریفی حــامــد تبریک به مناسبت پایان این دوره ی خانواده های از جوانان آموزشی ایــن را ابستر کــرد که آنــان تشکر ــا فــرزنــدانــشــان در ــردە ت فــراهــم کـ

مقدماتی دوره ی آنــان راه ادامــه ی پیشمرگه را بگذرانند. وی با اشاره به دروس تدریس شده در این دوره به بخشهای مختلف و سرفصلهای که کـــرد ــاره اشــ دوره آمـــوزشـــی دورهای سیاسی، نظامی و پزشکی

بخشهای از آن بود.در بخش دیگری از این مراسم فــاطــمــه شــریــفــی یــکــی از شــرکــت کنندگان در دورە پیام این دوره را قرائت کرد. شریفی ضمن اشاره به کردستان و منطقه حاضر اوضــاع با که میدانیم الزم بر خود : گفت مردم قبال در مسئولیت احساس ملت آرمانهای از دفــاع در و خود کرد از هیچ تاشی فروگذار نکنیم. خــود ــام ــی پ در همچنین شــریــفــی پشتیبانی مجدد اتحادیه ی جوانان را

از حضور پیشمرگان حزب دمکرات اعام مــرزی مناطق در کردستان

کرد.در بخش دیگری از این مراسم اتحادیه ی کل دبیر علیپور، پیشوا فعالیتهای به سخنانی در جوانان این اتحادیه بعد از کنگره هفت خود اشاره و عنوان کرد که اگر امروز در نهادها و سازمانهای بین المللی ــ انترناسیونالیست سازمان چون کرد جوانان از نامی سوسیالیست زحمات مرهون اســت، شده مطرح تک تک جوانان این اتحادیه می باشد.افـــراد و اعضای بــه پــایــان در برتر این دوره ، ژینو ابراهیمی، آرام بالکی و ناصر کریمی جوایزی اعطا

گردید.

برگزاری مراسم اختتامیه ی دوره ی مقدماتی اعضای اتحادیه ی جوانان دمکرات

برگزاری مراسم اختتامیه ی دوره ی مقدماتی اعضای اتحادیه ی جوانان دمکرات

www.kurdistanukurd.comشامرە: 662 شنبە 31 مرداد 1394 ـ 22 آگوست 2015 تأسیس جمهوری کردستان در چارچوب ایرانی دمکراتیک و فدرال

حزب دمکرات کردستان دارای متدها و سنت های مبارزاتی فراوانی بودە و هست

آنها در کە در گذشتە مایەی احترام و اعتبار آن بودەاند و تداوم بخشیدن بە

فعالیت آتی مان نیز می تواند بە ارتقاء جایگاه و منزلت حزب دمکرات و سرانجام

پیروزی روند مبارزەی مشروع آن یاری رساند.

»بیانیەی کمیتەی مرکزی بە مناسبت هفتادمین سالروز تأسیس حزب دمکرات کردستان«

بیانیەی کمیتەی مرکزی

بە مناسبت هفتادمین سالروز تأسیس حزب

دمکرات کردستانهم میهنان گرامی!

مردم مبارز کردستان!حزب هواداران و دوستان اعضا،

دمکرات کردستان!امروز چون روزی در پیش سال 70)25 مرداد 1324( حزب دمکرات کردستان بە ابتکار فرزند برجستەی ملت کرد، زندە یاد پیشوا قاضی محمد، تأسیس گردید تا با افتخار، پرچم مبارزەی آزادیخواهانەی خلق کرد در کردستان ایران را بر دوش آنرا نسل بە نسل و نهادە آن فرزندان این مبارزان فداکارترین از بدست جمعی هنگام آن از بسپارد. کردستان از بخش تاکنون، این حزب علیرغم تمامی مشکالت و معضالت موجود، با شایستگی وظیفەی انقالبی خود را بە انجام رساندە و اجازە ندادەاست کە پرچم مبارزاتی این خلق از

اهتزاز بازایستد.اگر بخواهیم بە رمز بقا و پایداری این حزب در میدان مملو از قربانی و فداکاری چند چیز هر از پیش بپردازیم، مبارزە

عامل اساسی خود نمایی می کنند:با یارانش و پیشوا اینکە: نخست درایت و آگاهی، آرمانهای تودەهای مردم دمکرات، حزب برنامەی در را کردستان مدون ساختەاند، بە نحویکە اکنون نیز پس در هنوز قرن ربع سە حدود گذشت از رئوس کلی آرمان کلیەی اقشار و طبقات متبلور کردستان جامعەی پرست میهن ذکر دلیل همین بە بنا اینکە: دوم است. بودە کردستان مردم همەی حزب شدە، و حزب این جامعە، تنوعات کلیەی و آرمانهایشان و خود نماد آنرا، برنامەی بە لحاظ هر از ازاینرو هم دانستەاند، حمایت از آن پرداختەاند. سوم اینکە: این حزب در جریان فعالیت خویش در انتخاب شعارهای مبارزاتی و تشخیص دوستان و دشمنان خویش دقیق و واقعبین بودەاست. از دمکرات مبارزان اینکە: سرانجام و مبارزە راه برسر موجود سختی های هراس بدل راه ندادەاند و موانع و مشکالت،

گامهای آنان را سست نگردانیدەاست.و دراز و دور راه این در ما حزب بزرگی پیروزی های نشیب و پرفراز را تلخی شکست های و کردە تجربە را رویداد مهمترین گشتەاست. متحمل هم ملت آزادیخواهانەی مبارزرەی تاریخی بە کردستان( جمهوری )تأسیس کرد ابتکار این حزب بە واقعیت گراییدە و بنام مقابل، در ثبت رسیدەاست. بە این حزب مرگ و کرد ملت امید کاخ فروپاشی را اعدام چوبەی پای در خود سرداران

شاهد بودەاست. ص 3

خاطرەی و یاد پرشکوهی مراسم در کردستان دمکرات حزب تأسیس خود را گرامی داشت و با آرمان های مؤسسین و شهدای این

حزب تجدید پیمان نمود.در این مراسم کە بعدازظهر روز یکشنبە 25 مردادماه، با شرکت کردستان، بخش چهار هر سیاسی سازمان های و احزاب نمایندگان اساتید دانشگاه، نویسندگان و ادبا، روشنفکران و صدها تن از کادرها و پیشمرگان حزب برگزار شد، از 70 سال فعالیت و مبارزە و افتخارات

حزب تجلیل بعمل آمد.در این مراسم دبیرکل حزب دمکرات کردستان، رفیق خالد عزیزی

بە مناسبت هفتادمین سالروز تأسیس این حزب بیاناتی ایراد داشت.حزب تأسیس سالگرد تبریک ضمن ابتدا در عزیزی خالد رفیق فلسفەی پیرامون بحث بە ایران، کردستان مردم همەی بە دمکرات و تأسیس از پس حزب این داشت: اظهار و پرداخت حزب تشکیل

متعاقب آن تشکیل جمهوری کردستان، نشان داد کە برای ادارە کشور و تنظیم امور جامعە، تقویت احساس مسئولیت ملی در میان مردم و قانونمند کردن حقوق خلق کرد در کردستان ایران پایەریزی شدەاست.تاریخ پر فراز و نشیب با ذکر دبیر کل حزب دمکرات کردستان پیام اصلی بە با دو رژیم پهلوی و جمهوری اسالمی، پیکار حزب و کە است این دمکرات حزب پیام کرد: تصریح و نمود اشارە حزب معضل یک ملت و حقوق ملی و خواست های مدنی و دمکراتیک آن اما متأسفانە را نمی توان از طریق جنگ و کشتار حل و فصل کرد؛ جمهوری اسالمی هیچگاە پیام دمکراتیک، آشتی جویانە و حق طلبانەی

حزب دمکرات و رهبرانش را قبول نکرد.»کوردستان« شمارەی همین در مراسم این مبسوط گزارش

منتشر شدەاست.

مصاحبەی اختصاصی »کوردستان« با مبارز دیرین حزب و خلق استاد عبداللە حسن زادە

پس از هفتاد سال

حزب دمکرات و تفویض اختیارات مدیریتی به شوراها

٤

٥

٦

٧دمکرات و دمکراتیزاسیون دمکرات!

احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان حقوق وضعیت مورد در متحد ملل بشر در ایران، از مقامات ایران خواست »محمدعلی اعدام اخیر حکم فورا تا طاهری‹‹، بنیانگزارعرفان حلقه »عرفان

کیهانی‹‹، را متوقف کنند.احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در با ملل سازمان که شد متذکر ایران، مجازات اعدام تحت همه شرایط مخالف است، و یادآوری کرد که ایران یکی از اعضاء میثاق بین المللی حقوق مدنی و

سیاسی است.وی توضیح داد: این میثاق از آزادی در و می کند محافظت ایمان یا مذهب کشورهایی که مجازات اعدام را هنوز لغو نکرده اند، این مجازات را تنها برای جدی ترین جرایم مجاز می داند و این به معنی جرایمی مانند قتل عمد و تنها پس از یک محاکمه عادالنه و رعایت سایر

پادمان ها است.گفت: بشر حقوق کارشناس این

بین المللی قوانین توسط که حقوقی محافظت می شوند شامل حقوق داشتن فرد یک که هستند باورهایی بیان و بدون باشد، کرده انتخاب است ممکن طریق از بیان این اینکه به توجه آموزش های یا و خصوصی اقدامات

عمومی صورت گرفته است.فرد یک کردن محکوم افزود: وی به مرگ برای بیان باورهایش غیرقابل

قبول است.

درخواست احمد شهید از ایران برای توقف فوری مجازات اعدام

حزب دمکرات کردستان، تجدید عهد می نماید کە با ارادەای مستحکم تر بە تالش خود در راه تحقق آرمان های مردم کردستان ادامەدهد

در یک بررسی جدید مؤسسە مختلف ابعاد که کاتو تحقیقاتی است کرده بررسی را آزادی ایران در قعر جدولی قرار گرفت.

در کاتو تحقیقاتی مؤسسە درباره شاخص ساالنه واشنگتن شاخص این است. بشر آزادی آزادی سنجش مالک جامع ترین

است که تابحال برای شمار فراوان کشورهای جهان، خلق شده است.شاخص بزرگ و جامع آزادی انسان در گزارش اخیر بر اساس شاخص های کوچکتر در زمینه آزادی فردی و اقتصادی در زمینه های حاکمیت قانون، امنیت و ایمنی، حق حرکت، مذهبی، جامعه مدنی و اجتماعات، بیان، روابط، اندازه دولت، نظام حقوقی و حق مالکیت، دسترسی به پول، آزادی تجارت، ضوابط اعتباری و کار بیان

شده است.از نظر این تحقیق آماری، هنگ کنگ، سوئیس و فنالند در صدر هستند و ایران،

میانمار، جمهوری دمکراتیک و کنگو در قعر جدول قرار دارند.

قرارگرفتن ایران در قعر جدول شاخص جامع آزادی انسان