zapotrzebowanie rynku pracy na pracownikÓw w...
TRANSCRIPT
1
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO
90-142 Łódź, ul. Kopcińskiego 29
sekretariat ds. doskonalenia tel./fax (042) 678 10 85 e-mail:[email protected]
dyrektor tel. (042) 678 33 78, fax (042) 678 07 98 www.wckp.lodz.pl
ZAPOTRZEBOWANIE RYNKU PRACY NA PRACOWNIKÓW
W BRANŻY INFORMATYCZNEJ
Prezentowana poniżej informacja dotyczy zapotrzebowania rynku pracy na
pracowników w zawodach związanych z branżą informatyczną.
Specjaliści z dziedziny IT to od lat jedni z najbardziej poszukiwanych pracowników
na rynku. Komputerów ciągle przybywa, każda firma, bank, urząd czy inna instytucja
potrzebuje więc informatyków. Potrzebni są przede wszystkim w instytucjach, w których
przetwarzana jest duża liczba informacji, tworzone są strony internetowe lub inne serwisy.
Najczęściej pracownicy poszukiwani są na następujące stanowiska1.
PROGRAMISTA
ADMINISTRATOR SIECI
SPECJALISTA DS. BUDOWY SIECI KOMPUTEROWYCH.
Zapotrzebowanie na specjalistów z dziedziny informatyki potwierdzają najnowsze
dane, w tym analizy Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji.
Badanie internetowych ofert pracy za I półrocze 2015 roku „Jaki pracownik, jaki
zawód? Analiza internetowych ofert pracy z punktu widzenia wybranych portali –
oczekiwania pracodawców odnośnie kwalifikacji przyszłych pracowników” (Analizy
i badania nr 31, ŁCDNiKP 2015) pokazuje, że liczba ofert pracy dla pracowników IT jest
jedną z najwyższych w województwie łódzkim. Warto też podkreślić, iż rzeczywiste
zapotrzebowanie na specjalistów IT jest jeszcze większe, gdyż pracodawcy w tej branży
korzystają często z innych metod poszukiwania pracowników, w tym poszukiwań
bezpośrednich, czy też za pośrednictwem portali społecznościowych. Dane liczbowe
obrazujące zapotrzebowanie na pracowników we wszystkich branżach portalu pracuj.pl
zamieszczone zostały w poniższej tabeli.
1 http://informatyka.pl/praca-jako-informatyk/ [data dostępu: 13.07.2016 r.].
2
Tabela 1.
Liczba ofert pracy w branżach na portalu pracuj.pl (I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
NAZWA
BRANŻY
ANZLIZOWANY OKRES / MIESIĄC
I. II. III. IV. V. VI.
Liczba ofert
w I półr.
2015 r.
Średnia
miesięczna
liczba ofert
Sprzedaż 713 585 662 505 606 710 3781 630,2
Obsługa klienta 306 264 325 255 389 349 1888 314,7
Finanse, ekonomia 235 219 210 189 215 241 1309 218,2
IT – rozwój
oprogramowania 234 162 223 160 210 221 1210 201,7
Inżynieria 181 161 206 149 224 223 1144 190,7
Produkcja 122 92 131 97 130 163 735 122,5
IT – administracja 117 81 94 83 123 125 623 103,8
Bankowość 98 82 88 80 99 94 541 90,2
Łańcuch dostaw 97 78 69 59 102 107 512 85,3
Praca fizyczna 76 71 67 71 88 107 480 80
Human resources,
zasoby ludzkie 67 50 78 43 96 175 509 84,8
Administracja
biurowa 72 46 69 67 83 113 450 75
Marketing 58 39 43 31 45 46 262 43,7
Call center 43 32 60 40 69 34 278 46,3
Doradztwo,
konsulting 56 39 38 28 73 129 363 60,5
Budownictwo 49 38 45 34 64 53 283 47,2
Transport, spedycja 38 45 36 38 49 60 266 44,3
Praktyki, staże 39 30 48 45 52 47 261 43,5
Internet, e-comerce,
nowe media 57 25 32 25 41 32 212 35,3
Zakupy 37 28 42 37 40 38 222 37
Badania, rozwój 40 24 38 22 33 43 200 33,3
Kontrola jakości 30 27 36 31 46 29 199 33,2
Edukacja, szkolenia 26 14 23 13 17 22 115 19,2
Ubezpieczenia 18 16 21 14 11 17 97 16,2
Reklama, grafika,
kreacja, fotografia 24 20 8 13 15 26 106 17,7
Zdrowie, uroda,
rekreacja 23 15 13 16 15 17 99 16,5
Prawo 15 21 15 15 9 18 93 15,6
Nieruchomości 21 16 14 11 25 19 106 17,7
Hotelarstwo,
gastronomia,
turystyka
22 12 8 12 25 13 92 15,3
Energetyka 9 7 12 7 8 14 57 9,5
Media, sztuka,
rozrywka 8 4 8 5 3 6 34 5,7
3
Inne 5 8 7 4 15 24 44 7,3
BHP, ochrona
środowiska 5 5 5 7 11 13 46 7,7
Sektor publiczny 4 4 0 1 0 1 10 1,7
Public relations 3 1 2 4 4 1 15 2,5
Ogółem oferty pracy 2989 2387 2810 2211 3035 3311 16891
W pierwszym półroczu 2015 roku w sekcji „IT – rozwój oprogramowania”
dostępnych było średnio 201,7 miejsc pracy. Pracodawcy poszukiwali między innymi
kandydatów na następujące stanowiska:
Analityk biznesowo – systemowy
Analityk internetowy
Programista PL/SQL
Programista Web Development
Programista C++
Programista Java
Programista .Net
Programista PHP
Programista baz danych
Programista aplikacji internetowych
Programista Oracle
Specjalista ds. programowania
Specjalista ds. projektów IT
Specjalista ds. utrzymania systemów informatycznych
Specjalista ds. bezpieczeństwa informatycznego
Specjalista – programista ASP.NET
Tester aplikacji
Wdrożeniowiec IT.
Firmy zatrudniające pracowników prowadzą zróżnicowaną działalność: świadczą
usługi outsourcingowe, konsultingowe, dostarczają oprogramowanie dla biznesu.
Informatyków poszukują także firmy ubezpieczeniowe, banki i wiele innych.
Analiza treści ofert pracy pozwoliła na przedstawienie wizerunku idealnego kandydata
do pracy w branży „IT – rozwój oprogramowania”. Najważniejsze w rankingu oczekiwań
pracodawców są:
4
wiedza kierunkowa – 97% wskazań,
znajomość języków obcych – 85% wskazań,
doświadczenie zawodowe – 71%,
wykształcenie wyższe – 64%.
Z analizy ofert dostępnych w sekcji „IT – rozwój oprogramowania” dla prawie
wszystkich pracodawców najważniejszym kryterium rekrutacyjnym jest posiadanie przez
kandydata odpowiedniej wiedzy kierunkowej, zarówno teoretycznej, jak i umiejętności
zastosowania jej w praktyce. Informatyka jest obszarem, w którym nowe rozwiązania
pojawiają się bardzo szybko. Jeśli weźmie się to pod uwagę, konieczność posiadania przez
pracowników odpowiedniej aktualnej wiedzy wydaje się być oczywista.
Drugie miejsce zajmuje znajomość języków obcych. Poszukiwani są kandydaci
znający biegle język angielski, także techniczny. Wymóg ten jest oczywisty, jeśli weźmie się
pod uwagę specyfikę pracy informatyka. Większość dokumentacji i literatury fachowej
dostępna jest w języku angielskim. Ponadto pracownicy w tej branży zatrudniani są często
w międzynarodowych korporacjach i pracując w zespole nad różnymi projektami zmuszeni są
porozumiewać się w obcym języku. Wymaganie to pojawia się w osiemdziesięciu pięciu na
sto analizowanych ofert. Jak wynika z przeprowadzonej analizy poszukiwane są osoby
znające biegle:
j. angielski – 94,1% wskazań,
j. niemiecki – 8,2% wskazań.
Doświadczenie zawodowe zajmuje dopiero trzecie miejsce wśród wymagań
pracodawców. Pojawia się w siedemdziesięciu jeden na sto ofert. Poszukiwane są osoby,
które były już zatrudnione na podobnym stanowisku i praktycznie od razu mogą efektywnie
pracować. W analizowanej sekcji dostępne były także oferty adresowane do absolwentów
oraz studentów ostatnich lat kierunków informatycznych. Warunkiem zatrudnienia w tym
przypadku był odpowiedni poziom wiedzy i umiejętność praktycznego jej wykorzystania.
Ostatnim z kluczowych oczekiwań pracodawców był poziom wykształcenia
kandydata. Ponad połowa ofert (64%) skierowanych była do osób legitymujących się
dyplomem wyższej uczelni. Stanowi on pewnego rodzaju gwarancję odpowiedniego
przygotowania zawodowego przyszłego pracownika.
Pełen zestaw oczekiwań pracodawców poszukujących kandydatów do pracy
w obszarze „IT – rozwój oprogramowania” przedstawiono w tabeli 2.
Oprócz wymagań pojawiających się właściwie w każdej ofercie, niezbędnych do
podjęcia pracy, można wyróżnić grupę ważnych dla pracodawców, ale nie kluczowych.
Kolejne miejsca na liście poszukiwanych kwalifikacji zajmują:
umiejętności interpersonalne, łatwość nawiązywania kontaktów – 43%
wskazań,
5
posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności – 36% wskazań,
umiejętność pracy w zespole – 36%,
umiejętności analityczne – 30%,
Tabela 2.
Oczekiwania pracodawców w branży „IT – rozwój oprogramowania” [w %]
(portal pracuj.pl, I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
Lp. RODZAJ WYMAGAŃ ODSETEK
WSKAZAŃ
1. Wiedza kierunkowa 97
2. Znajomość języków obcych 85
3. Doświadczenie zawodowe 71
4. Wykształcenie wyższe 64
5. Umiejętności interpersonalne, łatwość nawiązywania kontaktów 43
6. Posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności 36
7. Umiejętność pracy w zespole 36
8. Umiejętności analityczne 30
9. Samodzielność 19
10. Gotowość do podnoszenia kwalifikacji zawodowych 19
11. Umiejętności organizacyjne 15
12. Zaangażowanie 15
13. Odporność na stres, umiejętność pracy pod presją czasu 14
14. Dyspozycyjność 10
15. Kreatywność 10
16. Dokładność 9
17. Obowiązkowość, sumienność 8
18. Odpowiedzialność 5
19. Kultura osobista 3
20. Wykształcenie średnie 2
21. Umiejętność zarządzania 1
22. Posiadanie prawa jazdy -
23. Obsługa komputera, pakiet (MS Office)2 -
Informatycy bardzo często pracują zespołowo, wspólnie wykonując różnego rodzaju
projekty, co wymusza konieczność komunikowania się między sobą. Zatrudniani są przez
duże firmy mające wielu klientów. Umiejętności interpersonalne, umiejętność nawiązania
i utrzymania kontaktu oraz współpracy i rozwiązywania konfliktów staje się zatem
nieodzowna. Ponadto umiejętność budowania dobrej atmosfery w pracy jest w dzisiejszych
czasach ważna dla prawie wszystkich pracodawców. Wydaje się zatem oczywiste,
2 Należy zwrócić uwagę, że spełnienie tego wymagania jest oczywiste w branży informatycznej, stąd
pracodawcy nie uwzględniali go redagując oferty swoich firm.
6
że kompetencje interpersonalne oraz umiejętność pracy w zespole znajduje się na wysokiej
pozycji w rankingu poszukiwanych kwalifikacji.
Kolejne miejsce w tej grupie wymagań zajmuje posiadanie specjalistycznych
uprawnień i umiejętności. Pojawia się ono w trzydziestu sześciu ofertach na sto. Wśród nich
są wymieniane: znajomość innych, niż wymagane, języków programowania, znajomość
zagadnień z dziedziny funkcjonowania przedsiębiorstwa itp. Posiadanie dodatkowych
kwalifikacji znacząco zwiększa szanse kandydata na zatrudnienie.
Czwarte miejsce zajmują umiejętności analityczne. Są one ważne dla ponad jednej
czwartej zatrudniających. Praca w branży informatycznej wiąże się ściśle z analizowaniem,
wyciąganiem wniosków i rozwiązywaniem różnych problemów technicznych. Wymóg ten
wydaje się więc być oczywisty.
Należy zwrócić uwagę na oczekiwania, które nie pojawiły się wśród analizowanych
ofert lub wymieniane były rzadko. Są to: umiejętność zarządzania (1% wskazań), posiadanie
prawa jazdy (brak), wykształcenie średnie (2% wskazań), kultura osobista (3% wskazań).
Można zatem wnioskować, że firmy informatyczne rzadko poszukują osób, które
zarządzałyby projektami lub zespołami. Oferty pracy przeznaczone są głównie dla
specjalistów z wykształceniem wyższym, wykonujących określone zadania zawodowe.
W ofertach pracy skierowanych do informatyków nie wystąpiła także kategoria
„obsługa komputera w zakresie pakietu MS Office”. Jest to oczywiste. Jeśli kandydat posiada
umiejętność programowania oraz obsługi różnych specjalistycznych programów, na pewno
potrafi także posługiwać się podstawowymi programami biurowymi.
W pierwszym półroczu 2015 roku sekcja „IT – administracja” zajęła ze 103,8
ofertami siódme miejsce w rankingu liczby ofert dostępnych w portalu pracuj.pl. Pracodawcy
poszukiwali kandydatów między innymi na następujące stanowiska:
Administrator aplikacji,
Administrator baz danych,
Administrator Helpdesk,
Administrator IT,
Analityk w dziale utrzymania aplikacji,
Asystent ds. informatyki,
Excel Expert,
Informatyk,
Konsultant wsparcia informatycznego,
Lider działu wsparcia IT,
Samodzielny specjalista ds. wsparcia i relacji z klientem,
Serwisant komputerowy,
7
Specjalista ds. monitorowania bezpieczeństwa IT,
Specjalista ds. wsparcia lokalnego,
Specjalista ds. wsparcia SAP,
Specjalista ds. usług informatycznych i analitycznych,
Technolog baz danych,
Trener IT.
Firmy poszukujące pracowników w sekcji „IT – administracja” zajmują się
różnorodną działalnością. Świadczą one usługi wdrożeniowe, konsultingowe. Działają między
innymi w branży finansowej, telekomunikacyjnej i usługowej.
Analiza treści ofert pracy pozwoliła na wskazanie oczekiwań pracodawców
poszukujących kandydatów do pracy w branży „IT – administracja”. Najczęściej wymieniane
były:
znajomość języków obcych – 92% wskazań,
wiedza kierunkowa – 86% wskazań,
doświadczenie zawodowe – 73%,
wykształcenie wyższe – 65%.
Na pierwszym miejscu listy oczekiwań pracodawców znajduje się znajomość języków
obcych. Wymóg ten pojawia się właściwie we wszystkich ofertach. Tak jak w przypadku
omawianej już sekcji „IT – rozwój oprogramowania”, poszukiwani są kandydaci z biegłą
znajomością j. anielskiego, także technicznego. Większość dokumentacji oraz literatury
fachowej dostępna jest właśnie w tym języku. Ponadto informatycy zatrudniani są bardzo
często w międzynarodowych korporacjach, są więc zmuszeni porozumiewać się w języku
obcym. Niektórzy pracodawcy wymagają dodatkowo znajomości drugiego języka.
Poszukiwani są kandydaci biegle posługujący się:
j. angielskim – 86,3%,
j. niemieckim – 12,5%,
j. francuskim – 3,1%.
Na drugim miejscu znajduje się wiedza kierunkowa, dla osiemdziesięciu sześciu na stu
pracodawców jest to ważne kryterium rekrutacyjne. Część z nich oczekuje od kandydatów
posiadania specjalistycznych uprawnień i umiejętności. Wymieniane są między innymi:
znajomość oprogramowania aptecznego, certyfikat audytora legalności oprogramowania,
certyfikat CCNA, znajomość programu Płatnik.
Dla większości pracodawców istotne jest doświadczenie zawodowe przyszłego
pracownika. Wymienia je siedemdziesięciu trzech na stu ogłaszających się w analizowanym
portalu. Kandydaci spełniający to kryterium wymagają niewielkiego przygotowania do pracy
8
i praktycznie od razu mogą wypełniać obowiązki zawodowe. Zdarzały się jednak firmy, które
były gotowe zatrudnić studentów ostatnich lat studiów lub absolwentów kierunków
informatycznych, pod warunkiem posiadania przez nich odpowiedniego poziomu wiedzy
i umiejętności.
Ostatnim wymaganiem charakteryzującym idealnego kandydata do pracy w sekcji
związanej z informatyką jest posiadanie wyższego wykształcenia. Ponad połowa
pracodawców poszukuje kandydatów, którzy ukończyli studia na kierunkach informatycznych
lub pokrewnych. Dyplom wyższej uczelni stanowi dla pracodawcy gwarancję odpowiedniego
poziomu wiedzy i umiejętności. Tylko 3% ofert skierowanych było do osób legitymujących
się wykształceniem średnim technicznym.
Szczegółowe dane dotyczące kwalifikacji, umiejętności i cech potencjalnych
pracowników branży „IT – administracja” zawarte zostały w poniższej tabeli.
Tabela 3.
Oczekiwania pracodawców w branży „IT – administracja” [w %]
(portal pracuj.pl, I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
Lp. RODZAJ WYMAGAŃ ODSETEK
WSKAZAŃ
1. Znajomość języków obcych 92
2. Wiedza kierunkowa 86
3. Doświadczenie zawodowe 73
4. Wykształcenie wyższe 65
5. Umiejętności interpersonalne, łatwość nawiązywania kontaktów 42
6. Umiejętności analityczne 39
7. Umiejętność pracy w zespole 35
8. Zaangażowanie 30
9. Odporność na stres, umiejętność pracy pod presją czasu 23
10. Umiejętności organizacyjne 20
11. Dyspozycyjność 17
12. Posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności 15
13. Kreatywność 15
14. Obowiązkowość, sumienność 14
15. Samodzielność 12
16. Gotowość do podnoszenia kwalifikacji zawodowych 12
17. Posiadanie prawa jazdy 9
18. Odpowiedzialność 9
19. Kultura osobista 5
20. Wykształcenie średnie 3
21. Dokładność 3
22. Umiejętność zarządzania -
23. Obsługa komputera (pakiet MS Office) -
9
Na uwagę zasługują oczekiwania, które nie pojawiły się wśród analizowanych ofert.
Są to: umiejętność zarządzania oraz umiejętność obsługi komputera w zakresie pakietu MS
Office. Można więc wnioskować, że firmy informatyczne rzadko poszukują osób, które
zarządzałyby projektami lub zespołami. Oferty pracy przeznaczone są głównie dla
specjalistów wykonujących określone zadania zawodowe.
W ogłoszeniach skierowanych do informatyków nie wystąpiła także kategoria
„obsługa komputera w zakresie pakietu MS Office”. Jest to oczywiste. Jeśli kandydat posiada
umiejętność obsługi różnych specjalistycznych programów, na pewno potrafi także
posługiwać się podstawowymi programami biurowymi.
„Internet, e-commerce, nowe media” to kolejna sekcja portalu pracj.pl, która
związana jest z informatyką. W okresie od stycznia do czerwca 2015 roku pracodawcy
zamieścili średnio w miesiącu 35,3 ofert. Poszukiwani byli kandydaci na następujące
stanowiska:
Web developer
programista gier
pracownik działu marketingu
specjalista ds. e-commerce.
Firmy zatrudniające pracowników zajmują się między innymi prowadzeniem portali
internetowych, wytwarzaniem oprogramowania dla przemysłu, sprzedażą przez Internet,
usługami IT dla sektora biznesowego, działają w wielu branżach – między innymi
farmaceutycznej, odzieżowej, doradczej oraz wielu innych.
Analiza ofert pracy pozwoliła określić wymagania najczęściej pojawiające się
w ogłoszeniach. W większości z nich można znaleźć trzy kategorie:
wiedza kierunkowa – 88% wskazań
doświadczenie zawodowe – 76%
znajomość języków obcych – 69% wskazań.
Wynika z tego, że pracodawcy chcą zatrudnić osoby legitymujące się odpowiednim
poziomem wiedzy kierunkowej, doświadczeniem na podobnym stanowisku pracy oraz
znajomością języka obcego. Analiza wybranych ofert pracy wykazała, że poszukiwanym
językiem był j. angielski. Pozostałe wymogi, które powinien spełnić kandydat do pracy
zostały zamieszczone w tabeli 4.
10
Tabela 4.
Oczekiwania pracodawców w branży „Internet, e-commerce, nowe media” [w %]
(portal pracuj.pl, I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
Lp. RODZAJ WYMAGAŃ ODSETEK
WSKAZAŃ
1. Wiedza kierunkowa 88
2. Doświadczenie zawodowe 76
3. Znajomość języków obcych 69
4. Wykształcenie wyższe 45
5. Zaangażowanie 39
6. Umiejętności organizacyjne 37
7. Kreatywność 31
8. Samodzielność 30
9. Dyspozycyjność 23
10. Posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności 22
11. Umiejętności interpersonalna, łatwość nawiązywania kontaktów 21
12. Umiejętność pracy w zespole 21
13. Gotowość do podnoszenia kwalifikacji zawodowych 17
14. Umiejętności analityczne 14
15. Obowiązkowość, sumienność 12
16. Obsługa komputera (pakiet MS Office) 11
17. Posiadanie prawa jazdy 10
18. Odporność na stres, umiejętność pracy pod presją czasu 9
19. Dokładność 6
20. Wykształcenie średnie 4
21. Umiejętność zarządzania 4
22. Odpowiedzialność 4
23. Kultura osobista 3
Kolejną analizowaną sekcją portalu pracuj.pl, w której mogą poszukiwać zatrudnienia
informatycy, jest „reklama, grafika, kreacja, fotografia”. W województwie łódzkim
w pierwszym półroczu 2015 roku średnio w miesiącu dostępnych było 17,7 ofert pracy.
Poszukiwano między innymi przedstawicieli następujących zawodów:
grafik ilustrator,
grafik komputerowy,
grafik 2D.
Firmy zatrudniające pracowników zajmują się między innymi tworzeniem gier
mobilnych, produkcją wyposażenia łazienek i kuchni, działają w różnych branżach, np.
opakowań.
11
Analiza ofert pracy pozwoliła na wyodrębnienie kwalifikacji, umiejętności i cech
poszukiwanych przez pracodawców. Do najczęściej wymienianych, pojawiających się w co
drugim ogłoszeniu lub nawet częściej należą:
wiedza kierunkowa – 93% wskazań,
posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności – 91% wskazań,
doświadczenie zawodowe – 75% wskazań,
kreatywność – 68% wskazań,
wykształcenie wyższe – 55%,
znajomość języków obcych – 53%,
umiejętność obsługi komputera – 50%,
zaangażowanie – 50%.
Jak pokazuje przeprowadzona analiza, kandydat do pracy powinien przede wszystkim
posiadać odpowiedni poziom wiedzy kierunkowej oraz specjalistyczne uprawnienia
i umiejętności. Pracodawcy wymieniają przede wszystkim znajomość takich programów
graficznych jak, np. In Design, Photoshop, Ilustrator i Corel. Doświadczenie zawodowe
kandydata zajmuje dopiero trzecie miejsce. Kolejnym ważnym wymogiem są: kreatywność,
znajomość języków obcych, umiejętność obsługi komputera, zaangażowanie w wykonywane
czynności. Osoba poszukująca pracy w opisywanej branży powinna także legitymować się
dyplomem wyższej uczelni. Pracodawcy chcą zatrudnić pracowników posługujących się
biegle językiem angielskim. W tabeli 5 zamieszczone zostały wszystkie wymagania
dotyczące kwalifikacji, umiejętności i cech poszukiwanych w analizowanej branży.
Tabela 5.
Oczekiwania pracodawców w branży „reklama, grafika, kreacja, fotografia” [w %]
(portal pracuj.pl, I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
Lp. RODZAJ WYMAGAŃ ODSETEK
WSKAZAŃ
1. Wiedza kierunkowa 93
2. Posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności 91
3. Doświadczenie zawodowe 75
4. Kreatywność 68
5. Wykształcenie wyższe 55
6. Znajomość języków obcych 53
7. Obsługa komputera (pakiet MS Office) 50
8. Zaangażowanie 50
9. Umiejętności interpersonalne, łatwość nawiązywania kontaktów 45
10. Odporność na stres, umiejętność pracy pod presją czasu 45
11. Obowiązkowość, sumienność 45
12. Dyspozycyjność 41
12
13. Umiejętności organizacyjne 35
14. Dokładność 34
15. Umiejętność pracy w zespole 23
16. Posiadanie prawa jazdy 18
17. Samodzielność 9
18. Umiejętności analityczne 3
19. Kultura osobista 3
20. Wykształcenie średnie 2
21. Gotowość do podnoszenia kwalifikacji zawodowych 2
22. Umiejętność zarządzania 1
23. Odpowiedzialność 1
Badanie „Jaki pracownik, jaki zawód?” prowadzone jest przez Obserwatorium Rynku
Pracy dla Edukacji cyklicznie, od 2010 roku. Od sześciu lat notowane jest duże
zapotrzebowanie na informatyków. Następna tabela przedstawia rangi średniej liczby ofert
pracy w pierwszym półroczu danego roku dla poszczególnych edycji badania. Uwzględnione
zostały sekcje, w których w 2015 roku w portalu pracuj.pl dostępnych było najwięcej
ogłoszeń.
Tabela 6.
ŚREDNIA LICZBA OFERT PRACY
w poszczególnych edycjach badania Jaki pracownik, jaki zawód?
(I półr. danego roku, woj. łódzkie) – RANGI
BRANŻA
RA
NG
A
2015
RA
NG
A
2014
RA
NG
A
2013
RA
NG
A
2012
RA
NG
A
2011
RA
NG
A
2010
Sprzedaż 1 1 1 1 1 1
Obsługa klienta, Call Center 2 2 2 4 4 2
Informatyka* 3 3 3 2 2 4
Finanse, ekonomia 4 4 4 3 3 3
Inżynieria 5 5 6 5 6 6
Łańcuch dostaw, transport, spedycja 6 6 9 9 7 7
Produkcja 7 7 8 11 12 9
* Uwaga: „Informatyka” – zsumowane zostały liczby ofert pracy z dwóch branż: „IT – rozwój
oprogramowania” oraz „IT – administracja”.
Od trzech lat obserwujemy stabilną pozycję tej branży, tzn. trzecie zajmowane przez
„Informatykę” miejsce w rankingu pod względem średniej liczby ofert pracy.
Duże zapotrzebowanie na pracowników w branży informatycznej potwierdza także,
opracowywana przez Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji co kwartał Aktualna
informacja o rynku pracy, która przedstawia sytuację na rynku pracy w regionie łódzkim
13
w poszczególnych kwartałach danego roku. Analizowane są oferty zamieszczane w portalu
pracuj.pl. Poniżej przedstawione zostały dane zbierane od początku 2015 r. Dotyczą one
dwóch sekcji portalu: „IT – rozwój oprogramowania” oraz „IT – administracja”. Analizując
poniższe dane można zauważyć, że w 2016 roku wzrósł popyt na informatyków (porównanie
kwartału do kwartału danego roku).
Tabela 7.
ŚREDNIA MIESIĘCZNA LICZBA OFERT PRACY
w poszczególnych kwartałach 2015 i 2016 roku
Lp. OKRES CZASU ŚREDNIA MIESIĘCZNA LICZBA OFERT PRACY
IT – ROZWÓJ OPROGRAMOWANIA IT - ADMINISTRACJA
1. I kwartał 2015 r. 206,3 97,3
2. II kwartał 2015 r. 197 110,3
3. III kwartał 2015 r. 198,3 118
4. IV kwartał 2015 r. 228,3 129,7
5. I kwartał 2016 r. 252,3 159,3
6. II kwartał 2016 r. 224 155,3
7. III kwartał 2016 r. 213,7 120,7
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: „Aktualna informacja o rynku pracy” nr 1/2015 – 3/2016.
Zgodnie z najnowszą wyżej wymienioną informacją (nr 3/2016) branża „IT – rozwój
oprogramowania” znalazła się we wrześniu 2016 roku na czwartym miejscu (na 33 stale
analizowane). W analizowanym miesiącu pracodawcy oferowali w tej branży 217 miejsc
pracy. Poszukiwani byli między innymi pracownicy na następujące stanowiska: programista
(57 ofert, tj. najwięcej; w tym: programista Java – 18 ofert, programista .NET – 14 ofert,
programista PHP – 7 ofert, programista C++ - 5 ofert, programista Lotus Notes, programista
Node.js, programista Android), Java Developer (11 ofert), Software Developer (8 ofert), IOS
Developer (4 oferty), Web Developer (3 oferty), C++ Developer (3 oferty), a także: młodszy
analityk systemu Oracle, inżynier oprogramowania – dział IT, inżynier ds. symulacji
strukturalnych, kierownik projektu. Pracodawcy oczekiwali od przyszłych pracowników
następujących kompetencji i kwalifikacji: wiedza kierunkowa, znajomość języków obcych
(głównie angielski, w tym techniczny), doświadczenie zawodowe, wykształcenie wyższe,
umiejętności interpersonalne, analityczne, umiejętność pracy w zespole. Często wymieniane
jest posiadanie specjalistycznych uprawnień i umiejętności. Są to między innymi: znajomość
innych, niż wymagane języków programowania, znajomość zagadnień z dziedziny
funkcjonowania przedsiębiorstwa. Firmy poszukujące pracowników w sekcji „IT – rozwój
oprogramowania” to głównie firmy zajmujące się sprzedażą, świadczące usługi
outsourcingowe i konsultingowe, banki oraz inne.
We wrześniu 2016 roku w sekcji „IT - administracja” dostępnych było 127 ofert.
W analizowanym okresie branża zajmowała dziewiątą pozycję pod względem liczby wolnych
miejsc pracy. Poszukiwani byli między innymi kandydaci na następujące stanowiska:
administrator IT (7 ofert, tj. najwięcej), specjalista ds. wsparcia i utrzymania systemów
14
(4 oferty), starszy specjalista ds. danych i projektów (2 oferty), administrator systemów
(2 oferty), a także: informatyk oddziałowy, specjalista Helpdesk, pracownik działu IT, technik
informatyk, specjalista ds. systemu ERP, konsultant – wdrożeniowiec. Pracodawcy
oczekiwali od przyszłych pracowników następujących kompetencji i kwalifikacji: znajomość
języków obcych (głównie angielskiego, także technicznego), wiedza kierunkowa,
doświadczenie zawodowe, wykształcenie wyższe, umiejętności interpersonalne, analityczne,
umiejętność pracy w zespole, zaangażowanie w wykonywaną pracę, odporność na stres,
umiejętność pracy pod presją czasu. Firmy zamieszczające oferty w branży „IT -
administracja” prowadzą bardzo zróżnicowaną działalność. Są to między innymi banki, firmy
ubezpieczeniowe, zajmujące się produkcją, handlem i inne. oraz inne.
Kolejną ze szczegółowo analizowanych branż jest „Internet, e-commerce, nowe
media”. We wrześniu 2016 roku dostępne były 33 oferty. Poszukiwani byli kandydaci na
następujące stanowiska: specjalista ds. marketingu internetowego (oferowano najwięcej, gdyż
4 miejsca pracy), Social Media Specialist (2 oferty), a także: kierownik sklepu internetowego,
specjalista ds. obsługi sklepu internetowego, analityk www/ecommerce. Oczekiwania
pracodawców dotyczyły następujących kompetencji i kwalifikacji: wiedza kierunkowa,
doświadczenie zawodowe, znajomość języków obcych (przede wszystkim j. angielskiego),
wykształcenie wyższe, zaangażowanie w wykonywaną pracę, umiejętności organizacyjne,
kreatywność, samodzielność, dyspozycyjność. Firmy poszukujące pracowników zajmują się
między innymi prowadzeniem portali internetowych, sprzedażą przez Internet, usługami IT
dla sektora biznesowego.
Realizowany w roku szkolnym 2015/2016 przez ORPdE projekt badawczy pn.
„Potrzeby kadrowe pracodawców – partnerów Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego”3 także potwierdza istniejące na rynku pracy regionu łódzkiego
zapotrzebowanie na specjalistów reprezentujących branżę informatyczną. Pracodawcy
biorący udział w badaniu deklarowali chęć zatrudnienia do końca 2016 roku pracowników
w następujących zawodach: programista C++, programista Java, grafik komputerowy.
Innym (poza Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji w ŁCDNiKP) źródłem
informacji na temat popytu na „techników IT” jest Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi.
Prowadzone w ramach tego Urzędu przez Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy cykliczne
badania rynku w oparciu o internetowe oferty pracy pokazują, że przez ostanie cztery lata
kształtował się on na podobnym poziomie4. Wyjątkowy w województwie łódzkim okazał się
jednak rok 2014, w którym zanotowano najwięcej propozycji pracy dla osób reprezentujących
analizowany zawód. Szczegółowe dane zawiera tabela 8.
3 E. Ciepucha, D. Cierniak-Dymarczyk, J. Tokarski Potrzeby kadrowe pracodawców – partnerów Łódzkiego
Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego. Raport z badań, Wyd. ŁCDNiKP, Łódź 2016. 4 Opracowanie własne ORPdE na podstawie: Analiza treści ofert pracy zamieszczonych w internecie
kierowanych do mieszkańców województwa łódzkiego, raport końcowy z: czerwiec 2012, marzec-maj 2013,
wrzesień-listopad 2014, marzec-maj 2015; www.obserwatorium.wup.lodz.pl
15
Tabela 8
Liczba internetowych ofert pracy dla „techników IT”
w latach 2012-2015 w woj. łódzkim
Lp. NAZWY ZAWODÓW LICZBA OFERT PRACY
2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r.
1. Technik informatyk 22 17 39 23
2. Pozostali technicy wsparcia
informatycznego i technicznego 21 20 52 23
Źródło: na podstawie: Analiza treści ofert pracy zamieszczonych w internecie kierowanych do
mieszkańców województwa łódzkiego, Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy WUP w Łodzi.
Wśród innych aktualnych ofert zatrudnienia dla informatyków warte odnotowania są
te pochodzące z dwóch niżej wymienionych firm działających w regionie łódzkim.
Jeszcze w 2016 roku 200 programistów ma zatrudnić firma Accenture Delivery Center
Łódź5, która działa w Łodzi od 2001 r. Obecnie w firmie pracuje 350 specjalistów z branży
IT, a Accenture każdego roku planuje zatrudniać 150 osób. Z kolei w Centrum
Technologicznym Rossmanna pracę w sierpniu 2016 r. rozpoczęło kolejnych 14 młodych
programistów. Firma przygotowuje między innymi, rozbudowane aplikacje mobilne na
smartfony, systemy ułatwiające zakupy klientom, np. kasy mobilne, drogerię systemy
ułatwiające zakupy klientom, np. kasy mobilne, drogerię internetową w formacie 3D, firmowe
strony internetowe i systemy programów lojalnościowych6.
Jak wynika z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projektanci
aplikacji sieciowych i multimediów, pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy
call center), programiści aplikacji i analitycy systemów komputerowych, specjaliści do spraw
rozwoju systemów informatycznych oraz specjaliści do spraw sprzedaży z dziedziny
technologii informatycznych otwierają listę najbardziej poszukiwanych pracowników. Są to
zawody znajdujące się w czołówce tych, które zaliczane są w Polsce (podobnie jak w regionie
łódzkim) do grupy zawodów deficytowych w 2015 roku7.
Według danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi z roku na rok zwiększa się
liczba ofert pracy, także tych, które kierowane są do informatyków. O ile w 2013 roku
przekazano do urzędów pracy ogółem 52.120 ofert, to w 2014 r. było ich już 65.479,
natomiast w roku 2015 wpłynęło 85.415 ofert pracy. Pod koniec sierpnia 2016 roku
bezrobocie rejestrowane w województwie łódzkim wyniosło 9,0 proc., a w Polsce 8,4 proc.8.
Poniżej dodatkowo zaprezentowano zarejestrowane w urzędach pracy województwa
łódzkiego zmiany w liczbie bezrobotnych oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji
5 https://www.accenture.com/pl-pl/careers 6 http://lodz.naszemiasto.pl/artykul/powieksza-sie-centrum-technologiczne-rossmanna-w-
lodzi,3811090,artgal,t,id,tm.html 7 http://www.mpips.gov.pl/analizy-i-raporty/raporty-sprawozdania/rynek-pracy/zawody-deficytowe-i-
nadwyzkowe/ok2015/ 8 http://wuplodz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy
16
zawodowej w odniesieniu do reprezentujących obszar IT dwóch zawodów szkolnych, tj.:
technik teleinformatyk i technik informatyk. W analizowanym okresie czasu nie zanotowano
bezrobotnych w dwóch pozostałych zawodach szkolnych reprezentujących tę branżę, tj.:
technik elektroniki i informatyki medycznej oraz technik tyfloinformatyk. Nie odnotowano
także większego napływu ofert pracy skierowanych do osób reprezentujących te obydwa
zawody.
Na przestrzeni badanego okresu 3,5 lat systematycznie zmniejszała się w rejestrach
urzędów pracy województwa łódzkiego liczba bezrobotnych zarówno techników
teleinformatyków jak i techników informatyków. Większy spadek zanotowano w grupie
pierwszej, gdyż o prawie 57% w czerwcu 2016 r. w stosunku do czerwca 2013 r. (według
stanu na koniec okresu sprawozdawczego). Natomiast w drugiej grupie zawodowej spadek
wyniósł około 40%.
Zdecydowanie zmniejsza się także liczba osób długotrwale bezrobotnych w ww.
zawodach. Wśród techników informatyków na koniec czerwca 2016 r. bez pracy powyżej 12.
miesięcy pozostawało w rejestrach 68 osób, którzy stanowili 23% ogółu tej kategorii
bezrobotnych.
Zdecydowanie większy był popyt na techników informatyków. Liczba ofert
w odniesieniu do tej kategorii osób bezrobotnych wykazywała znaczną tendencję rosnącą.
Według ostatnich danych (I półr. 2016 r.) do urzędów pracy pracodawcy zgłosili 112 wolnych
miejsc pracy w tym zawodzie.
Liczba zarejestrowanych bezrobotnych, które były do 12 miesięcy od ukończenia
nauki utrzymuje się w regionie na stabilnym poziomie. Według ostatnich danych w I półroczu
2016 r. w urzędach pracy województwa łódzkiego takich osób w zawodzie technik
teleinformatyk odnotowano 10, natomiast technik informatyk 84.
Tabela 9.
Liczba bezrobotnych oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej
wg wybranych zawodów i specjalności w woj. łódzkim w I i II półr.
(w latach 2013-2015 i w I półr. 2016 r.)
ZAWÓD /
SPECJALNOŚĆ
(symbol, nazwa) *
Rok /
półrocze
Zarejestrowani bezrobotni Wolne miejsca
pracy i miejsca
aktywizacji
zawodowej
(zgłoszone
w okresie
sprawozdawczym
– ogółem)
w
okresie
sprawoz-
dawczym
– ogółem
w tym:
do 12 m-cy
od dnia
ukończenia
nauki
w końcu
okresu
sprawozda-
wczego
– ogółem
w tym:
pozostający
bez pracy
powyżej
12 m-cy
351103
Technik
teleinformatyk
2013
I 31 6 30 4 1
II 22 3 26 3 2
2014
I 16 1 20 5 2
II 11 2 15 1 1
17
2015
I 14 2 12 1 6
II 14 8 7 1 5
2016
I 21 10 13 1 3
351203
Technik
informatyk
2013
I 348 58 488 122 52
II 408 89 521 119 26
2014
I 293 50 407 114 37
II
2015
I 311 33 355 93 57
II 372 71 349 76 55
2016
I 324 84 295 68 112
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WUP i Urzędu Statystycznego w Łodzi.
(Załącznik 3 do sprawozdania MPiPS – 01: Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy
i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności).
*UWAGA:
Zawody ujęte w klasyfikacji zawodów i specjalności wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Pracy
i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej
stosowania z dnia 7 sierpnia 2014 r., (Dz.U.14.1145, z dnia 28.08.2014 r.). Rozporządzenie weszło w życie
z dniem 1 stycznia 2015 r.
W zestawieniu wyodrębniono tzw. zawody szkolne ujęte w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego
(Rozporządzenie MEN z dn. 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego; Dz.
U. z 2012 r., poz. 7 z dnia 03.01.2012 r.).
Kolejnym źródłem danych są portale internetowe oferujące miejsca pracy dla
informatyków. W lipcu 2016 roku dostępna była duża liczba ofert zarówno w województwie
łódzkim, jak i w Polsce.
Portal jobit.pl oferuje miejsca pracy przeznaczone dla informatyków.
Na terenie Polski poszukiwano 1622 specjalistów9. Codziennie pojawia się
kilkadziesiąt nowych ofert. Przykładowo (i dla porównania) w dniu 13 lipca 2016 r.
dodanych zostało 46 nowych ofert, w dniu 12 lipca – 57, w dniu 11 lipca – 39.
Portal pl.indeed.com także oferował miejsca pracy dla informatyków10.
W dniu 13 lipca 2016 roku na terenie województwa łódzkiego było to 121 ofert
(z czego 43 nowe). Na terenie Polski pracodawcy poszukiwali 2794 specjalistów
(z czego nowych ofert było 1073).
9 http://www.jobit.pl / [data dostępu: 13.07.2016 r.]. 10 http://pl.indeed.com/Praca-Informatyk-w-%C5%81%C3%B3d%C5%BA,-%C5%82%C3%B3dzkie [data
dostępu: 13.07.2016 r.].
18
Portal praca.pl jest jednym z największych portali z ofertami pracy
w Polsce11. Dla specjalistów z branży informatycznej w dniu 13 lipca 2016 roku
dostępna była następująca liczba wolnych miejsc pracy:
na terenie Łodzi – 58
na terenie woj. łódzkiego – 142
na terenie Polski – 1378.
W artykule „Branża IT najbardziej rozwojowe obszary” można przeczytać, że
zapotrzebowanie na usługi IT stale rośnie. Najbardziej perspektywicznymi trendami w tej
branży są obecnie aplikacje na urządzenia mobilne oraz usługi świadczone w systemie doud
computing12. Jak szacuje PARP polski rynek IT to ponad 8,5 tys. firm, które dają obecnie
prawie 400 tys. miejsc pracy. Według specjalistów rynku pracy jest to jednak branża
zdecydowanie niejednorodna.
Z kolei kierownik Działu Rekrutacji IT w firmie IT Leasing Team wskazuje w tym
artykule, że obecnie najbardziej perspektywiczne specjalizacje to doradztwo związane
z systemem SAP (Systems Applications and Products in Data Processing), testy
oprogramowania (manualne i automatyczne), Big Data programowanie baz danych / Java /
.Net. / aplikacji mobilnych oraz obszar bezpieczeństwa IT. Inny ze specjalistów branży
wskazuje, że w obecnej chwili największy rozwój można zaobserwować w obszarze usług
i rozwoju aplikacji, jednak z dużym nastawieniem na model hybrydowy. Stąd popularność
i poszukiwania specjalistów w zakresie Devops oraz inżynierów od usług w chmurze.
Największe zapotrzebowanie na specjalistów z obszaru IT zgłaszają firmy świadczące usługi
finansowe (bankowe, ubezpieczeniowe, inwestycyjne) oraz technologiczne
i telekomunikacyjne Wśród innych firm należy wymienić te, które świadczą usługi dla
biznesu, zajmują się handlem i dystrybucją a także produkcją towarów przemysłowych
i konsumenckich.
W artykule „Informatyków zatrudnię. Gdzie szukać pracy w IT?”13 pochodzącym
z portalu gazetapraca.pl znajdujemy informację o rosnącym zapotrzebowaniu na specjalistów
z dziedziny informatyki nie tylko na rynku krajowym, lecz także europejskim. Zdaniem
ekspertów z Komisji Europejskiej w ciągu najbliższych czterech lat w całej Europie
potrzebnych będzie 700 tys. pracowników w sektorze IT. Także w Polsce branża ta
potrzebuje specjalistów. Zatrudniają duże firmy, między innymi FMCG Procter&Gamble, HP
Polska. Poszukiwani są między innymi: specjaliści utrzymania aplikacji, specjaliści budowy
i rozwoju aplikacji, konsultanci do obsługi systemu do zarządzania przedsiębiorstwem SAP.
Szansę na zatrudnienie mają zarówno absolwenci wyższych uczelni, jak i pracownicy
z kilkuletnim doświadczeniem. Wiele firm poszukuje programistów (zwłaszcza znających
dwa języki programowania – Java i dot.net). Nie zabraknie także pracy dla analityków
11 http://www.praca.pl/s-informatyk.html [data dostępu: 13.07.2016 r.]. 12 B. Pałac Branża IT najbardziej rozwojowe obszary, Magazyn akademicki Eurostudent nr 244, Kraków 2016. 13http://gazetapraca.pl/gazetapraca/1,120733,12545987,Informatykow_zatrudnie__Gdzie_szukac_pracy_w_IT_.
html [data dostępu: 13.07.2016 r.].
19
biznesowych, systemowych oraz osób odpowiedzialnych za rozwój systemów. Łódź również
należy do miast, w których powstają nowe miejsca pracy dla specjalistów z sektora
informatycznego. Przykładowo firma Infosys BPO rekrutuje znaczną liczbę konsultantów
SAP, dodatkowo posiadających wiedzę z zakresu finansów, bankowości oraz zarządzania
produkcją. Poszukiwani są kandydaci z wykształceniem wyższym, gotowością do ciągłego
poszerzania wiedzy i umiejętności, znajomością języka obcego (j. angielski) oraz
kompetencjami miękkimi, takimi jak komunikatywność, otwartość, motywacja do pracy.
Według ekspertów w Łodzi w branży IT pracuje obecnie 5000 osób i rynek ten
jest w stanie wchłonąć kolejne 2000 osób. Tak wynika z najnowszego raportu
gospodarczego przygotowanego przez firmę ANTAL i Urząd Miasta Łodzi. Łódź jest
doskonałym miejscem dla dynamicznego rozwoju tej branży14.
W kolejnych raportach z badań do projektu „Diagnoza potrzeb edukacyjnych
w obszarze szkolnictwa zawodowego związanego z przemysłem informatycznym”15 można
znaleźć informacje potwierdzające istniejące zapotrzebowanie na zawody z sektora
informatycznego. Pracodawcy reprezentujący firmy biorące udział w wyżej wymienionym
badaniu wśród kwalifikacji zawodowych, których najczęściej brakowało kandydatom do
pracy wymieniają dodatkowo grafikę komputerową (7,8% wskazań).
Branża usług informatycznych należy do najbardziej dynamicznie rozwijających
się gałęzi gospodarki, a specjaliści w dziedzinie informatyki to jedni z najbardziej
poszukiwanych pracowników na rynku pracy. Problem niedoboru pracowników IT (ang.
information technology – technologie informacyjne) i ICT (ang. information and
communication technologies – technologie informacyjne i komunikacyjne) dotyczy zarówno
Polski, jak i krajów europejskich.
Na podstawie danych GUS szacuje się, że obecnie w Polsce brakuje około 50 tys.
informatyków. Według prognoz deficyt ten będzie się co roku zwiększał o 3-5 %16.
Z kolei Komisja Europejska w raporcie „E -skills for job in Europe” podała, iż
zapotrzebowanie na pracowników IT i ICT w całej Unii Europejskiej może wynosić
nawet 500 tys. (dane dla 2015 roku). Prognozy do 2020 roku oscylują wokół 800 tys.
wakatów na stanowiskach informatycznych17.
Przyczyn tak dużej różnicy między popytem a podażą informatyków jest kilka.
Dominującą jest fakt stałego, szybkiego rozwoju technologii we wszystkich dziedzinach
życia, co wymaga angażowania coraz większej liczby informatyków zarówno na etapie
14 http://antal.pl/dla-mediow/informacje-prasowe/1412-lodz-miastem-nowych-technologii 15 Raporty z badań do projektu „Diagnoza potrzeb edukacyjnych w obszarze szkolnictwa zawodowego
związanego z przemysłem informatycznym”; Waldemar Dubla, Monika Fabińska, Iwona Gruczyńska, Kazimierz
Kubiak – Łódź 2010, s. 28,35, 82. 16 http://www.pulshr.pl/rekrutacja/problem-z-rekrutacja-w-it-narasta-w-polsce-brakuje-juz-nie-tylko-
informatykow,28925,1.html; data dostępu 05.07.16.
http://www.dobreprogramy.pl/Praca-dla-informatyka-w-Polsce-GUS-pokazal-gdzie-zapotrzebowanie-jest-
najwieksze,News,68427.html;
http://www.praca.pl/en_poradniki/rynek-pracy/oni-nie-maja-problemow-z-praca_pr-1444.html 17 “E-skils for jobs in Europe”Measuring progress and moving ahead;
ec.europa.eu/DocsRoom/documents/4992/.../1/.../pdf
20
tworzenia, wdrażania, jak i eksploatacji systemów i urządzeń. Problemem jest też
zmniejszająca się liczba absolwentów kierunków informatycznych będąca między innymi
skutkiem niżu demograficznego. Według raportu „Sedlak & Sedlak” opracowanego na
podstawie statystyk GUS, na przestrzeni siedmiu lat, od roku 2006 do 2013, liczba
kończących studia informatyczne zmalała o blisko 20% ( z ponad 17 tys. do 13,7 tys.).
W Unii Europejskiej było to 13 %18. W Polsce niedobór informatyków wynika także
z emigracji zdolnych specjalistów w odpowiedzi na atrakcyjne oferty zagranicznych firm,
mimo iż branża IT również w naszym kraju należy do najlepiej opłacanych.
Informatyk to ogólne pojęcie obejmujące liczną grupę specjalności, co odzwierciedla
Klasyfikacja Zawodów i Specjalności dla potrzeb rynku pracy. Rejestr zawiera między
innymi takie specjalności, jak: programista, tester oprogramowania komputerowego
i mobilnego, administrator systemów komputerowych, projektant gier komputerowych,
specjalista ds. sieci komputerowych, baz danych, bezpieczeństwa informacji,
oprogramowania oraz systemów teleinformatycznych. Informatycy są także członkami
zespołów interdyscyplinarnych, na przykład jako informatycy medyczni, czy
bioinformatycy19. Zapotrzebowanie rynku pracy na wymienione specjalności jest jednak
zróżnicowane. Największe jest na programistów. W przypadku tej specjalności potrzeby
rynku pracy są ogromne. W samej Łodzi firmy skupione w łódzkim klastrze „ICT Polska
Centralna Klaster” zgłaszają zapotrzebowanie na 2 tysiące programistów. Mimo, iż klaster
skupia wielu z największych graczy IT z Łodzi, to ten deficyt w skali całej branży i całego
województwa jest z całą pewnością jeszcze większy. Pod wpływem starań łódzkich
pracodawców z branży IT, między innymi tych zgrupowanych w „ICT Polska Centralna
Klaster”, łódzka Wojewódzka Rada Rynku Pracy podjęła decyzję o wpisaniu kilku
specjalności informatycznych do rejestru zawodów deficytowych. Są wśród nich:
programista aplikacji, tester oprogramowania komputerowego oraz specjalista ds.
oprogramowania systemów informatycznych. Ten zabieg ma zwrócić uwagę zarówno władz
lokalnych, jak i władz łódzkich szkół i uczelni, na potrzeby strategicznej dla regionu gałęzi
gospodarki. Dla uczniów z kolei, jest to wskazówka przy podejmowaniu decyzji dotyczących
wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej. Uznanie wymienionych zawodów za deficytowe
ułatwi też pracodawcom zatrudnianie specjalistów z zagranicy. Ze względu na
niewystarczającą w stosunku do potrzeb podaż informatyków łódzcy pracodawcy coraz
częściej decydują się bowiem na prowadzenie rekrutacji poza granicami kraju. Już teraz
specjaliści IT z Ukrainy, Rosji, Białorusi, Indii, czy Pakistanu nie są rzadkością w polskich
firmach informatycznych.
„Stale staramy się pozyskiwać pracowników lokalnie, m.in. ściśle współpracujemy
z łódzkimi uczelniami, organizując płatne staże, zachęcamy także potencjalnych kandydatów
do przeprowadzki do Łodzi, oferując wsparcie w relokacji. Jednak od dłuższego czasu nasze
potrzeby są większe niż kadrowe możliwości województwa. Poszukujemy bowiem nie tylko
absolwentów, ale również specjalistów z kilkuletnim doświadczeniem w branży. Dlatego też,
18 http://www.biznes.newseria.pl/news/brakuje_50_tys,p109681472; data dostępu 05.07.16. 19 Mozolewski Maciej, Sedlak & Sedlak,
http://wwsi.edu.pl/pg.php/news/absolwenci_informatyki_w_kraja__/710/; data dostępu 05.07.16.
21
wpisanie zawodu programisty na listę profesji deficytowych było koniecznością.” (Piotr
Kania, Dyrektor Zarządzający GFT Polska)20.
Problemy rekrutacyjne występują także w przypadku tzw. stanowisk trudnych do
obsadzenia. Wymaga się na nich bądź to niszowych umiejętności, bogatego doświadczenia,
czy bardzo zaawansowanych kwalifikacji. W Polsce „trudne do obsadzenia stanowiska”
najczęściej pojawiają się w przedsiębiorstwach dużych, zatrudniających powyżej 250
pracowników. GUS szacuje, że niemal 13% z nich boryka się z niedoborem tego typu
specjalistów.21.
Najwięcej ofert pracy dla informatyków pochodzi z sektora ICT - 40%
wszystkich ofert, informacyjno – komunikacyjnego - 38,5% oraz finansów
i ubezpieczeń - 24%22.
Jak pokazuje badanie „Deloitte CIO 2013”, stanowiące analizę branży IT
z perspektywy managerów zarządzających informatyką w różnych branżach i krajach,
najbardziej poszukiwanymi pracownikami IT w Polsce są Ci, którzy posiadają kompetencje
niezbędne do współpracy z biznesem: rozumieją biznes, potrafią myśleć strategicznie
i efektywnie się komunikować. Ich niedobór jest wyraźnie odczuwalny.
Zgłaszane przez polskich managerów IT braki w umiejętnościach technicznych
informatyków również powiązane są z zagadnieniami relacji pomiędzy IT i biznesem.
Chodzi tu głównie o coraz częściej poszukiwane zdolności do prowadzenia analizy
biznesowej, zgodności, ryzyka i bezpieczeństwa oraz analityki Big Data. Zdaniem autorów
raportu rosnące wymagania myślenia biznesowego formułowane wobec informatyków są
konsekwencją wzrastających oczekiwań biznesu, co do zakresu i tempa współpracy23.
W cytowanym wcześniej artykule „Informatyków zatrudnię. Gdzie szukać pracy
w IT24 specjaliści wskazują, że ważną predyspozycją do odniesienia sukcesu w obszarze IT
jest zwłaszcza pasja do technologii i bycie na bieżąco z nowymi trendami w branży. A oprócz
wiedzy fachowej bardzo ważne dla pracodawcy jest aby kandydat do pracy posiadał zestaw
kompetencji miękkich, które umożliwią mu skuteczne współdziałanie z innymi pracownikami
bądź też klientami. W szczególności wskazuje się tu na umiejętność pracy w zespole,
komunikatywność i umiejętność zarządzania czasem. Znaczenie ma też intuicja biznesowa
umożliwiająca skuteczne dopasowanie działań IT do wymagań i potrzeb biznesowych
klientów. Niezbędne okazuje się również odbycie praktyk czy też staży studenckich ale
20 http://proseedmag.pl/biznes/programista-na-lodzkiej-liscie-zawodow-deficytowych
http://www.uml.lodz.pl/miasto/aktualnosci/?news=29893; data dostępu 11.07.2016. 21 http://praca.interia.pl/news-informatycy-nie-musza-sie-martwic-o-prace-i-zarobki,nld,1721880 22 http://praca.interia.pl/news-informatycy-nie-musza-sie-martwic-o-prace-i-zarobki,nId,1721880), data dostępu
11.07.2016 23 Deloitte CIO 2013, www2.deloitte.com/pl/pl/pages/technology/articles/cio-2013.html, data dostępu
13.07.2016 24 Magazyn akademicki Eurostudent nr 244, Kraków 2016.
22
jeszcze w trakcie studiów. A więc liczy się dla pracodawcy zdobycie praktycznej wiedzy
specjalistycznej oraz obycie w środowisku biznesowym.
Nowe oczekiwania kierowane pod adresem branży ICT oraz nieustający postęp
technologiczny, z którym mamy do czynienia powodują pojawianie się coraz to nowych
zawodów i specjalności. Międzynarodowe stowarzyszenie non profit CompTIA25stworzyło
listę najbardziej pożądanych stanowisk, które zaledwie niedawno pojawiły się
w obszarze IT, ale w niezwykle szybkim tempie zyskują na znaczeniu.. Należą do nich takie
specjalności, jak: 26
Badacz danych – jego rolą jest analiza, przetwarzanie i monetyzacja ogromnych
zbiorów danych (Big Data). Baza wiedzy analityka danych jest kompilacją ekonomii,
matematyki, statystyki oraz nowych technologii. Jest to nowy zawód, ale według wielu źródeł
i ekspertów z branży - obecnie jeden z najbardziej pożądanych zawodów w IT. W sondażu
"25 Best Jobs in America" przeprowadzonym przez agencję Glassdor Survey, wybrano go
najbardziej poszukiwanym zawodem w Stanach Zjednoczonych. Prognozuje się, że w USA
do 2020 roku może wystąpić deficyt nawet 4 mln analityków danych. W Polsce, o czym było
powyżej, także odczuwany jest brak specjalistów od analizy dużych zbiorów danych. Biorąc
pod uwagę globalne trendy, zapotrzebowanie to będzie rosło w sposób lawinowy.
Architekt Internetu Rzeczy - rodząca się profesja, której zadaniem jest tworzenie
rozwiązań umożliwiających komunikowanie się urządzeń miedzy sobą (np. porozumiewanie
się parku maszynowego znajdującego się na hali produkcyjnej z systemem do zarządzania
zasobami przedsiębiorstwa (ERP)).
Specjalista "uczenia maszynowego"- osoba zaangażowana w tworzenie maszyn
kognitywnych, a więc uczących się oraz potrafiących działać samodzielnie (np. po
wprowadzeniu danych do komputera otrzymamy procedurę lub warianty postępowania
w danej sytuacji). „Kandydaci na to stanowisko powinni sprawnie poruszać się po
nieustrukturyzowanych danych, umieć programować w kilku językach oraz projektować
i implementować algorytmy uczenia maszynowego”27.
Inżynier wirtualnej rzeczywistości – zaangażowany w tworzenie rozwiązań
umożliwiających np. czytelnikowi gazety elektronicznej, czy użytkownikowi smartfona
przeniesienie się w miejsce, gdzie miało miejsce wydarzenie, lub uczestniczenie w nim na
żywo, mając jednocześnie dostęp do wyświetlanej na ekranie relacji tekstowej. Rozwiązanie
takie oferuje już swoim czytelnikom, jako pierwsza, gazeta „New York Times”. „Potencjalni
kandydaci na to stanowisko powinni znać podstawy programowania, mieć doświadczenie
w obróbce graficznej, znać środowisko aplikacji mobilnych i techniki przetwarzania obrazów
cyfrowych”28.
25 CompTIA – stowarzyszenie zrzeszające 8 tysięcy firm IT z całego świata. Jeden z najbardziej znaczących
dostawców niezależnych certyfikatów IT; data dostępu 13.07.2016 26 Pięć najnowszych zawodów w branży IT, A. Kosior;
http://gazetapraca.pl/gazetapraca/1,90443,20144504,piec-najnowszych-zawodow-w-branzy-it.html; data dostępu
13.07.2016 27 Ibidem. 28 Ibidem.
23
Specjalista ds. cyberzagrożeń – jego zadaniem jest przeciwdziałanie atakom
hakerskim, przewidywanie możliwości wystąpienia zagrożeń a także podejmowanie
natychmiastowych działań naprawczych z chwilą, gdy do takiego ataku jednak dojdzie.
Znaczenie tej funkcji dla instytucji i przedsiębiorstw wzrasta, gdyż wzrasta również liczba
zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu poufnych danych. Według raportu Deloitte w 2015
roku na świecie było ich o 38%, a w Polsce o 46% więcej niż w poprzednim.
Blockchain Engineer – kandydaci na to stanowisko powinni posiadać doświadczenie
w kryptografii, systemach rozproszonych i rozwiązaniach haszujących. Wykorzystywanie
technologii Blockchain wymaga nieco bardziej złożonego zastosowania matematyki niż
w przypadku programowania. Aktualnie ponad 200 firm i projektów opensource stara się
stosować Blockchain do tworzenia takich rozwiązań jak mobilne platformy handlowe, karty
identyfikujące bezpieczeństwo transakcji itp29.
Na potwierdzenie badań amerykańskich należy przytoczyć analizy polskiej grupy
Pracuj.pl. Zgodnie z nimi zapotrzebowanie na informatyków specjalizujących się w analizie
biznesowej wzrosło na przestrzeni roku o 32% (styczeń 2014 r. - styczeń 2015 r.),
a w architekturze - o 38%. Natomiast badanie przeprowadzone przez Insight Express wśród
polskich managerów IT dowodzi wzrastającemu znaczeniu analiz Big Data. Dla 8 z 10
ankietowanych będzie to na najbliższe pięć lat temat przewodni w działalności ich firmy30.
Powyższe analizy wyraźnie wskazują, że w branży IT jeszcze przez długi czas
będzie panował rynek pracownika, a kandydaci do pracy będą mieć możliwość
szerokiego wyboru specjalności, które coraz częściej opierać się będą na kompleksowej
wiedzy, odwołującej się do wielu dziedzin życia. Należy także pamiętać, że w dzisiejszych
czasach wiedza informatyczna jest wykorzystywana we wszystkich obszarach działalności
gospodarczej, niemal przez każdą firmę. Jak również coraz więcej osób korzysta z różnego
rodzaju oprogramowania i aplikacji mobilnych co poza nowymi technologiami
teleinformatycznymi napędza inwestycje w IT i rozwój rynku w tym obszarze, łącznie
z pojawianiem się całej gamy nowych zawodów i specjalności.
Opracował:
Zespół Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji, w składzie:
Elżbieta Ciepucha
Dorota Cierniak-Dymarczyk
Anna Gębarowska-Martusiak
29Tych zawodów jeszcze rok temu nie było, Zobacz jakie nowe stanowiska oferuje branża IT, Gazeta Prawna,
(data dostępu 05.06.2016). 30 Najbardziej pożądane zawody IT, Bogucka D; w:
http://www.computerworld.pl/news/401220/Najbardziej.pozadane.zawody.w.IT.html; data dostępu 14.07.2016
24
Bibliografia:
Aktualna informacja o rynku pracy nr 1/2015 – 3/2016, Wydawnictwo ŁCDNiKP
Analiza treści ofert pracy zamieszczonych w internecie kierowanych do mieszkańców
województwa łódzkiego, raport końcowy z: czerwiec 2012, marzec-maj 2013,
wrzesień-listopad 2014, marzec-maj 2015; www.obserwatorium.wup.lodz.pl
Pałac B. Branża IT najbardziej rozwojowe obszary, Magazyn akademicki Eurostudent
nr 244, Kraków 2016.
Ciepucha E., Cierniak-Dymarczyk D., Tokarski J. Potrzeby kadrowe pracodawców –
partnerów Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego.
Raport z badań, Analizy i badania nr 32, Wyd. ŁCDNiKP, Łódź 2016
Dubla W., Fabińska M., Kruczyńska I., Kubiak K. „Diagnoza potrzeb edukacyjnych
w obszarze szkolnictwa zawodowego związanego z przemysłem informatycznym”,
raporty z badań, Łódź 2010
Gębarowska-Matusiak A., Tokarski J. Jaki pracownik, jaki zawód? Analiza
internetowych ofert pracy z punktu widzenia wybranych portali – oczekiwania
pracodawców odnośnie kwalifikacji przyszłych pracowników, Analizy i badania nr 31,
Wyd. ŁCDNiKP, Łódź 2015
Rozporządzenie MEN z dn. 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego; Dz. U. z 2012 r., poz. 7 z dnia 03.01.2012 r.).
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji
zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia
7 sierpnia 2014 r., (Dz.U.14.1145, z dnia 28.08.2014 r.)
Tych zawodów jeszcze rok temu nie było, Zobacz jakie nowe stanowiska oferuje
branża IT, Artykuł (w:) Gazeta Prawna, (http://serwisy.gazetaprawna.pl/praca-i-
kariera/artykuly/949292,nowe-zawody-nowe-stanowiska-branza-it.html (data dostępu
05.06.2016 r.)
Strony internetowe:
https://www.accenture.com/pl-pl/careers
http://antal.pl/dla-mediow/informacje-prasowe/1412-lodz-miastem-nowych-
technologii
http://informatyka.pl/praca-jako-informatyk/ [data dostępu: 13.07.2016 r.]
http://www.jobit.pl / [data dostępu: 13.07.2016 r.]
http://lodz.naszemiasto.pl/artykul/powieksza-sie-centrum-technologiczne-rossmanna-
w-lodzi,3811090,artgal,t,id,tm.html
http://pl.indeed.com/Praca-Informatyk-w-%C5%81%C3%B3d%C5%BA,-
%C5%82%C3%B3dzkie [data dostępu: 13.07.2016 r.]
http://www.mpips.gov.pl/analizy-i-raporty/raporty-sprawozdania/rynek-
pracy/zawody-deficytowe-i-nadwyzkowe/ok2015/
http://www.praca.pl/s-informatyk.html [data dostępu: 13.07.2016 r.]
http://gazetapraca.pl/gazetapraca/1,120733,12545987,Informatykow_zatrudnie__Gdzi
e_szukac_pracy_w_IT_.html [data dostępu: 13.07.2016 r.]
25
http://www.pulshr.pl/rekrutacja/problem-z-rekrutacja-w-it-narasta-w-polsce-brakuje-
juz-nie-tylko-informatykow,28925,1.html; data dostępu 05.07.16
http://www.dobreprogramy.pl/Praca-dla-informatyka-w-Polsce-GUS-pokazal-gdzie-
zapotrzebowanie-jest-najwieksze,News,68427.html;
http://www.praca.pl/en_poradniki/rynek-pracy/oni-nie-maja-problemow-z-praca_pr-
1444.html
“E-skils for jobs in Europe”Measuring progress and moving ahead;
ec.europa.eu/DocsRoom/documents/4992/.../1/.../pdf
http://www.biznes.newseria.pl/news/brakuje_50_tys,p109681472; data dostępu
05.07.16
Mozolewski Maciej, Sedlak & Sedlak
http://wwsi.edu.pl/pg.php/news/absolwenci_informatyki_w_kraja__/710/; data
dostępu 05.07.16
http://proseedmag.pl/biznes/programista-na-lodzkiej-liscie-zawodow-deficytowych
http://www.uml.lodz.pl/miasto/aktualnosci/?news=29893; data dostępu 11.07.2016
http://praca.interia.pl/news-informatycy-nie-musza-sie-martwic-o-prace-i-
zarobki,nld,1721880
http://praca.interia.pl/news-informatycy-nie-musza-sie-martwic-o-prace-i-
zarobki,nId,1721880), data dostępu 11.07.2016
Deloitte CIO 2013, www2.deloitte.com/pl/pl/pages/technology/articles/cio-2013.html,
data dostępu 13.07.2016
CompTIA – stowarzyszenie zrzeszające 8 tysięcy firm IT z całego świata. Jeden
z najbardziej znaczących dostawców niezależnych certyfikatów IT; data dostępu
13.07.2016
Pięć najnowszych zawodów w branży IT, A. Kosior;
http://gazetapraca.pl/gazetapraca/1,90443,20144504,piec-najnowszych-zawodow-w-
branzy-it.html; data dostępu 13.07.2016
http://wuplodz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy
Spis tabel:
1. Liczba ofert pracy w branżach na portalu pracuj.pl (I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
2. Oczekiwania pracodawców w branży „IT – rozwój oprogramowania” [w %] (portal
pracuj.pl, I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
3. Oczekiwania pracodawców w branży „IT – administracja” [w %] (portal pracuj.pl,
I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
4 Oczekiwania pracodawców w branży „Internet, e-commerce, nowe media” [w %]
(portal pracuj.pl, I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
5. Oczekiwania pracodawców w branży „reklama, grafika, kreacja, fotografia” [w %]
26
(portal pracuj.pl, I półr. 2015 r., woj. łódzkie)
6. ŚREDNIA LICZBA OFERT PRACY w poszczególnych edycjach badania Jaki
pracownik, jaki zawód? (I półr. danego roku, woj. łódzkie) – RANGI
7. ŚREDNIA MIESIĘCZNA LICZBA OFERT PRACY w poszczególnych kwartałach
2015 i 2016 roku
8. Liczba internetowych ofert pracy dla „techników IT” w latach 2012-2015 w woj.
łódzkim
9. Liczba bezrobotnych oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg
wybranych zawodów i specjalności w woj. łódzkim w I i II półr. (w latach 2013-2015
i w I półr. 2016 r.)