wykonywanie aparatów dwuszczękowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

Małgorzata Grzywa Wykonywanie aparatów dwuszczękowych 322[09].Z5.02

Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007


1

Recenzenci: mgr Beata Marczak mgr Wiktor Ołdak Opracowanie redakcyjne: mgr Małgorzata Grzywa Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[09].Z5.02 „Wykonywanie aparatów dwuszczękowych”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik dentystyczny. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007


2

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 4 3. Cele kształcenia 5 4. Materiał nauczania 6

4.1. Podział i zasady działania aparatów dwuszczękowych, leczenie wad zgryzu za pomocą aparatów dwuszczękowych

6

4.1.1. Materiał nauczania 6 4.1.2. Pytania sprawdzające 7 4.1.3. Ćwiczenia 7 4.1.4. Sprawdzian postępów 9

4.2. Materiały i sprzęt techniczny stosowany podczas wykonywania dwuszczękowych aparatów ortodontycznych. Metody i techniki wykonywania aparatów dwuszczękowych

10


4.3. Klasyczny aktywator Andresena – etapy wykonania 12 4.3.1. Materiał nauczania 12 4.3.2. Pytania sprawdzające 12 4.3.3. Ćwiczenia 13 4.3.4. Sprawdzian postępów 16

4.4. Aparat Wunderera– etapy wykonania 17 4.4.1. Materiał nauczania 17 4.4.2. Pytania sprawdzające 17 4.4.3. Ćwiczenia 18 4.4.4. Sprawdzian postępów 21

4.5. Otwarty aktywator Klammta – etapy wykonania 22 4.5.1. Materiał nauczania 22 4.5.2. Pytania sprawdzające 22 4.5.3. Ćwiczenia 23 4.5.4. Sprawdzian postępów 26

4.6. Kinetor Stockfischa – etapy wykonania 27 4.6.1. Materiał nauczania 27 4.6.2. Pytania sprawdzające 27 4.6.3. Ćwiczenia 28 4.6.4. Sprawdzian postępów 30

4.7. Metody naprawy uszkodzonych aparatów ortodontycznych – wymiana elementu drucianego, wymiana uszkodzonej śruby w aparacie, sklejenie uszkodzonego aparatu ortodontycznego

31


5. Sprawdzian osiągnięć 36 6. Literatura 41


3

1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o aparatach dwuszczękowych ich rodzajach, wykorzystaniu do leczenia poszczególnych wad zgryzu i kształtowania umiejętności wykonania tych aparatów. W poradniku znajdziesz: – wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć juŜ ukształtowane,

abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, – cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, – materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki

modułowej, – zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić czy juŜ opanowałeś określone treści, – ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne, – sprawdzian postępów, – sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi

opanowanie materiału całej jednostki modułowej, – literaturę uzupełniającą.

Schemat układu jednostek modułowych

322[09].Z5.01 Wykonywanie aparatów

jednoszczękowych

322[09].Z5 Ruchome aparaty ortodontyczne

322[09].Z5.02 Wykonywanie aparatów

dwuszczękowych


4

2. WYMAGANIA WST ĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: – rozróŜniać rodzaje związków chemicznych, reakcji chemicznych, – określać podstawowe własności fizyko-chemiczne związków chemicznych, – definiować podstawowe pojęcia z zakresu statyki, dynamiki, mechaniki, – wykorzystywać podstawowe wiadomości z geometrii jako podstawę tworzenia

przestrzennych konstrukcji protetycznych, – odtwarzać precyzyjnie kształty w trzech wymiarach przestrzennych, – wykorzystywać zdolność łączenia wiedzy teoretycznej z praktyczną, – wykazywać zdolności manualne i wyobraźnię przestrzenną, – współpracować w grupie, – wykazywać umiejętność czytania tekstu ze zrozumieniem, – korzystać z róŜnych źródeł informacji, – określać biologiczne normy zgryzu, – rozpoznawać nieprawidłowości zgryzowe na podstawie klasyfikacji Angle’a

i Orlik-Grzybowskiej, – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – dobierać materiał pomocniczy i podstawowy do wykonania aparatu ortodontycznego, – posługiwać się narzędziami i przyrządami stosowanymi podczas wykonywania aparatów, – rozróŜniać rodzaje drutu stosowanego w aparatach, – rozróŜniać rodzaje łuków, – przygotowywać modele robocze i diagnostyczne w odniesieniu do płaszczyzn

przestrzennych, – mocować elementy druciane na modelu, – charakteryzować metody pracy z tworzywem akrylowym, metodą sypanego akrylu

i metodą formowania ciasta, – rozróŜniać rodzaje śrub ortodontycznych, – montować śrubę w płycie aparatu, – oceniać jakość wykonanego aparatu, – dokumentować wykonanie aparatu, – stosować zasady bhp, przepisy przeciwpoŜarowe i ochrony środowiska.


5

3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

– rozpoznać rodzaje aparatów dwuszczękowych, – scharakteryzować zasady leczenia wad zgryzu za pomocą aparatów dwuszczękowych, – określić zasady działania aparatów czynnościowych i czynnościowo-mechanicznych, – określić zasady działania aparatów elastycznych, – zaplanować etapy wykonania aparatów dwuszczękowych, – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – dobrać metody i techniki wykonania ortodontycznych aparatów dwuszczękowych, – dobrać materiały do wykonania dwuszczękowego aparatu ortodontycznego, – posłuŜyć się sprzętem stosowanym podczas wykonywania aparatów dwuszczękowych, – oprawić modele robocze połączone zgryzem konstrukcyjnym w artykulator, – wykonać aparaty blokowe ze spręŜynami typu Coffina zgodnie z zaleceniem lekarza

dentysty, – wykonać aparaty blokowe ze śrubą ortodontyczną zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty, – wykonać aktywator Klammta ze spręŜynami typu Coffina zgodnie z zaleceniem lekarza

dentysty, – wykonać aktywator otwarty Klammta ze śrubą ortodontyczną, zaporą językową

i pelotami w łuku wargowym zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty, – wykonać ortodontyczny aparat elastyczny zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty, – wykonać aparat Wunderera zgodnie z zaleceniem lekarza dentysty, – dokonać kontroli zgodności wykonania aparatu dwuszczękowego z projektem

klinicznym, – ocenić jakość wykonanego aparatu, – określić przyczyny uszkodzenia aparatu dwuszczękowego, – naprawić uszkodzony aparat dwuszczękowy, – określić koszty wykonania aparatu dwuszczękowego, – udokumentować wykonanie dwuszczękowego aparatu ortodontycznego, – sporządzić ewidencję zuŜytego materiału, – posłuŜyć się specjalistycznym programem komputerowym, – zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz

ochrony środowiska.


6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Podział i zasady działania aparatów dwuszczękowych,

leczenie wad zgryzu za pomocą aparatów dwuszczękowych

4.1.1. Materiał nauczania

Ortodoncja (ortopedia szczękowa) jest nauką o rozpoznawaniu i leczeniu wad zgryzu oraz ich profilaktyce. Od najdawniejszych czasów starano się poprawić ustawienie zębów. Zgodnie z ówczesną wiedzą dokonywano pierwszych zabiegów ortodontycznych na drodze mechanicznego działania łuków, wyciągów, ligatur, opasek itp. narzędzi. PrzedłuŜeniem mechanicznego kierunku ortodoncji był okres płytek aktywnych czyli mechanicznie działających aparatów jednoszczękowych – płytek Schwarza. Po tym okresie nastąpił rozwój czynnościowego kierunku w ortodoncji zapoczątkowany przez Andresena – twórcę aktywatora. Prototypem aktywatora był monoblok Robina. Typowa czynnościowa ortopedia szczękowa rezygnowała z jakichkolwiek sztucznych źródeł siły. Podstawą leczenia czynnościowego było zjawisko przystosowania organizmu, pobudzone przez przerywane działanie mięśni, które poprzez zęby prowadziły do zmiany w obrębie twarzoczaszki. Leczenie czynnościowe aparatami dwuszczękowymi oznaczało rezygnowanie ze sztucznych źródeł siły i uzyskanie przebudowy przez ustawienie Ŝuchwy w stosunku do szczęki w zgyzie konstrukcyjnym. Zgryz konstrukcyjny to nowe, lecznicze połoŜenie Ŝuchwy względem szczęki warunkujące mobilizację mięśni do zmiany ich napięcia i motoryki. Dzięki temu działanie aparatów dwuszczękowych jest zgodne z fizjologią człowieka i ma charakter biologiczny. Ustawienie Ŝuchwy w stosunku do szczęki za pomocą zgryzu konstrukcyjnego pozwalało na zmianę motoryki mięśni i wygenerowanie sił powodujących prawidłową zmianę ich czynności. Na tym etapie rozwoju myśli ortodontycznej doszło do połączenia konstrukcji aparatów mechanicznych i czynnościowych, zaowocowało to konstrukcjami mechaniczno czynnościowych aparatów dwuszczękowych. Punktem odniesienia do leczenia ortodontycznego jest klasyfikacja wad zgryzu według Angle’a i Orlik – Grzybowskiej. Monoblok Andresena i klasyczny aktywator to aparaty na podstawie, których powstało wiele typów aparatów dwuszczękowych. Klasyczny aktywator Andresena składa się z duŜej, rozbudowanej płyty, łuku wargowego, posiada śrubę lub spręŜyny typu Coffina. Stosowany jest do leczenia zaburzeń przednio tylnych, pionowych i zaburzeń na szerokość. Zalety aktywatora Andresena wynikają z jednoznacznych, pozytywnych wyników leczenia tym aparatem. Jego wadą jest rozbudowana płyta aparatu niezbyt wygodna dla pacjentów. W innych typach aparatów dwuszczękowych wykorzystano ten sam kierunek leczenia, ale zdecydowanie ograniczono masę aparatu tworząc delikatniejsze, bardziej szkieletowe konstrukcje. Przedstawiony poniŜej podział aparatów dwuszczękowych to wzorzec modyfikacji aktywatora Andresena – aparatów stosowanych obecnie do leczenia ortodontycznego. Ilość i rodzaj elementów drucianych, zasięg płyty akrylowej w aparatach dwuszczękowych warunkują podział aparatów.


7

Tabela 1: Podział aparatów dwuszczękowych

Aparaty czynnościowe dwuszczękowe

Aparaty mechaniczno-

czynnościowe Aparaty elastyczne

Monoblok Andresena

Aktywator Andersena ze śrubą Aparat Wunderera Bionator Baltersa Aparat Metzeldera Aparat Klammta

EOA elastyczny otwarty aktywator Klammta Regulator czynności Fränkla Aparat Bimlera -kształtowacz zgryzu Aparat Lehmana Kinetor Stockfischa

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Na czym polega zasada działania aparatu dwuszczękowego? 2. Jak wyjaśnić pojęcie biologicznego kierunku działania aparatów dwuszczękowych? 3. Jaką rolę spełnia zgryz konstrukcyjny w aparatach dwuszczękowych? 4. Jakie są róŜnice konstrukcyjne aparatów jednoszczękowych i dwuszczękowych? 5. Jak wygląda podział aparatów dwuszczękowych? 6. Czy kierunek leczenia wszystkich aparatów dwuszczękowych jest taki sam jak

aktywatora Andresena? 7. Jak opiszesz budowę aktywatora? 8. Jakie wady zgryzu mogą być leczone aktywatorem? 9. Jakie zalety i wady posiada klasyczny aktywator Andresena? 10. Jak klasyfikujemy wady zgryzu wg. Angle’a? 11. Jak wyjaśnić znaczenie zębów pierwszych trzonowych przy ustalaniu zgryzu

konstrukcyjnego?

4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Schematyczne rysunki szczęki i Ŝuchwy przedstawiają róŜne wady zgryzu. Sklasyfikuj je zgodnie z klasyfikacją Angle’a.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) przeanalizować poszczególne schematy, 2) podpisać poszczególne rysunki uŜywając właściwych oznaczeń, 3) poprawnie opisać rysunki.


8

Rysunek do ćwiczenia 1 [3, s. 20]

WyposaŜenie stanowiska: – kartka formatu A4 z naniesionymi schematami, – flamaster, – literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2 Wykonaj z płytki wosku kęs zwarciowy i ustaw przy jego pomocy przygotowane modele szczęki i Ŝuchwy w taki sposób, aby pierwsze zęby trzonowe znajdowały się w I kl. Angle’a.


Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) modele gipsowe lekko zaizolować w wodzie, 2) połowę płytki wosku uplastycznić z wykorzystaniem palnika i wykonać walec woskowy, 3) ułoŜyć kęs zwarciowy na dolnym łuku zębowym, 4) zestawić górny model z dolnym do połoŜenia wymaganego w temacie ćwiczenia. WyposaŜenie stanowiska: – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – naczynie z wodą, – komplet modeli gipsowych, – wosk modelowy, – ołówek kopiowy, – literatura z rozdziału 6.


9

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak Nie 1) rozpoznać rodzaje aparatów dwuszczękowych? � � 2) scharakteryzować zasady leczenia wad zgryzu za pomocą tych aparatów? � � 3) rozróŜnić i opisać klasyfikację wad zgryzu według Angle’a? � � 4) wyjaśnić pojęcie biologicznego kierunku działania aparatów

dwuszczękowych? � � 5) przedstawić wady i zalety klasycznego aktywatora? � � 6) zdefiniować pojęcie zgryz konstrukcyjny? � � 7) wymienić rodzaje zaburzeń według trzech płaszczyzn przestrzennych? � �


10

4.2. Materiały i sprzęt techniczny stosowany podczas wykonywania dwuszczękowych aparatów ortodontycznych. Metody i techniki wykonywania aparatów dwuszczękowych

4.2.1. Materiał nauczania Modele robocze i diagnostyczne są podstawą wykonania aparatów dwuszczękowych. SłuŜą takŜe do monitorowania pacjenta i oceny efektów leczenia ortodontycznego. Dlatego istotne jest wykonanie modeli ortodontycznych z właściwej klasy gipsu po dokonaniu kontroli jakości wycisku anatomicznego. WaŜną czynnością jest opracowanie modeli ortodontycznych, które muszą być zorientowane według płaszczyzn przestrzennych: płaszczyzny zgryzu, płaszczyzny szwu podniebiennego i płaszczyzny guza szczęki. Przygotowanie modeli ortodontycznych wymaga wyobraźni przestrzennej i znajomości biologicznych norm zgryzu. Wiedza ta będzie pomocna w pierwszych etapach wykonywania dwuszczękowych aparatów ortodontycznych. Pozornie błaha czynność, jaką jest umieszczenie modeli szczęki i Ŝuchwy w fiksatorze wymaga uwagi, aby uniknąć moŜliwości przesunięcia woskowego kęsa konstrukcyjnego. Podstawą wykonania aparatu dwuszczękowego są modele szczęki i Ŝuchwy oraz kęs woskowy, dzięki któremu zostaje zarejestrowany zgryz konstukcyjny. Przy umieszczaniu modelu w fiksatorze naleŜy uwaŜać, aby kęs woskowy nie uległ odkształceniu i miał jednoznaczne połoŜenie na modelach. Po dokonaniu artykulacji w fiksatorze naleŜy sprawdzić czy rysunek przebiegu elementów drucianych i zasięgu płyty aparatu jest czytelny i jednoznacznie zgadza się z klinicznym projektem lekarza zamieszczonym w karcie protetycznej. Istotny jest dobór odpowiedniej techniki wykonania aparatu dwuszczękowego i związanego z nim zestawu materiałów, a takŜe urządzeń i narzędzi potrzebnych do wykonania aparatu dwuszczękowego. Wskazówki praktyczne Technika i metoda wykonania ortodontycznych aparatów dwuszczękowych – metoda akrylu zimnowiąŜącego – technika akrylu sypanego lub nakładanie ciasta akrylowego Materiały do wykonania dwuszczękowego aparatu ortodontycznego: – akryl ortodontyczny proszek – polimer, płyn – monomer, – drut ortodontyczny spręŜysto-twardy lub twardy o przekroju ø0.7, ø0.8, ø0.9, ø1.2 mm, – wosk kleisty i modelowy, – izolator błonotwórczy, – śruby ortodontyczne. Sprzęt stosowany podczas wykonywania aparatów dwuszczękowych: – stanowisko protetyczne z wyciągiem, – mikrosilnik kamienie frezy do obróbki, – poliklaw (urządzenie do polimeryzacji ciśnieniowej), – polerka, – obcinarka do gipsu, – kleszcze kramponowe, kleszcze półokrągłe, kleszcze Aderera, kleszcze do cięcia drutu, – fiksator, – krąŜek bawełniany, filc, szczotka twarda, szczotka miękka, – materiały ścierne i polerownicze. InstruktaŜ dotyczący przepisów bhp, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.


11


Odpowiadając na pytania, sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jak naleŜy przygotować modele do wykonania aparatu dwuszczękowego? 2. Jak zweryfikujesz opis kliniczny aparatu z rysunkiem naniesionym na modele? 3. Jakie znasz techniki pracy z akrylem ortodontycznym? 4. Jakie są własności i przeznaczenie drutu ortodontycznego? 5. Jak jest zbudowana i jak działa śruba ortodontyczna? 6. Jakie materiały uŜywane są do obróbki i polerowania aparatów ortodontycznych?

4.2.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Opracuj podstawy modeli szczęki i Ŝuchwy według płaszczyzn przestrzennych. Przygotowane modele złoŜone zgodnie ze zgryzem konstrukcyjnym opraw w fiksatorze. Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) z wykorzystaniem obcinarki do gipsu opracować modele tak, Ŝeby górny i dolny model

odtwarzał warunki zgryzowe pacjenta po postawieniu tylnych powierzchni modeli na podłoŜu,

2) przy obcinaniu przyjąć za punkt wyjścia dwie płaszczyzny zgryzową i szwu podniebiennego, powierzchnię górną obciąć równolegle do płaszczyzny zgryzowej. Przednie i boczne powierzchnie modelu mogą być zaokrąglone lub oszlifowane pod kątem,

3) oprawić za pomocą gipsu modele szczęki i Ŝuchwy w połoŜeniu wyznaczonym przez zgryz konstrukcyjny.

WyposaŜenie stanowiska pracy

– fiksator, – gips, – miska, łyŜka i nóŜ do gipsu, – materiał izolacyjny, – literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) opracować modele według płaszczyzn przestrzennych? � � 2) osadzić prawidłowo modele w fiksatorze? � � 3) zachować zasady bhp w gipsowni? � � 4) gospodarować umiejętnie materiałami? � � 5) posłuŜyć się sprzętem technicznym? � �


12

4.3. Klasyczny aktywator Andresena – etapy wykonania

4.3.1. Materiał nauczania

Klasyczny aktywator Andresena – pierwowzorem aktywatora był monoblok Robina. ZałoŜenia metody leczniczej tym aparatem polegają na wykorzystaniu siły mięśni jako fizjologicznej, regulacyjnej siły mięśni zdolnej przebudować nieprawidłowo kształtujący się narząd Ŝucia. Pobudzenie odpowiednich grup mięśni do prawidłowej pracy z nadaniem ich działaniu odpowiedniego kierunku w myśl zasad ogólno ortopedycznych wywołuje poŜądane zmiany w obrębie twarzoczaszki (mięśni, ssŜ, zębów). Aktywator Andresena przeznaczony jest do leczenia: zaburzeń na szerokość, zaburzeń przednio – tylnych, zaburzeń pionowych. Aktywator Andresena składa się z płyty podstawowej z tworzywa akrylowego i elementów drucianych lub śruby Fischera. Aparat ze śrubą Fischera obejmuje całe podniebienie i przylega do powierzchni podniebiennych, językowych i Ŝujących wszystkich zębów w łuku zębowym górnym i dolnym. Łuk wargowy przebiega po powierzchniach wargowych siekaczy tworząc nad kłami pętlę U wchodzi w płytę aparatu między kłem a pierwszym zębem przedtrzonowym. Łuk wargowy moŜe być bierny z drutu twardego o przekroju ø0,8–0,9 mm lub aktywny z drutu spręŜysto twardego o przekroju ø0,8–0,9 mm w zaleŜności od wskazań lekarza. Przebieg łuku zgodny z projektem klinicznym. SpręŜyny Coffina podwójne z drutu spręŜysto twardego o przekroju ø0,8–0,9 mm lub pojedyncza z drutu spręŜysto-twardego ø1,2–2,0 mm. SpręŜyny Coffina słuŜą do poprzecznej aktywacji aparatu. Formuje się je na kształt nie zamkniętej elipsy, której środek leŜy w płaszczyźnie podniebienia na linii szwu. Zakończenia spręŜyny Coffina leŜą na stokach podniebienia i stanowią jej utrzymanie w płycie aparatu. Odległość między ramionami spręŜyny wynosi 3–4 mm, a odległość od podniebienia ma grubość płytki wosku. SpręŜyna jest całkowicie wolna od akrylu. Śrubę Fischera umieszcza się w linii pośrodkowej, górne ramię śruby powinno znajdować się między kłem a pierwszym zębem przedtrzonowym. Wykonanie aparatu polega na dogięciu elementów drucianych, umieszczeniu śruby Fischera lub spręŜyn typu Coffina, wymodelowaniu masy akrylowej, polimeryzacji pod ciśnieniem, obróbce mechanicznej i przecięciu aparatu. 4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Z jakich elementów zbudowany jest klasycznegy aktywator Andresena? 2. Jak zbudowany jest aparat blokowy ze śrubą? 3. Jak zbudowany jest aparat blokowy ze spręŜynami typu Coffina? 4. Jaką grubość drutu naleŜy zastosować do wykonania łuku wargowego i spręŜyn typu

Coffina? 5. Jaka jest kolejność etapów wykonania aparatu blokowego? 6. Jaki ma przebieg łuk wargowy w aparacie blokowym? 7. Jak naleŜy prawidłowo umieścić śruby oraz spręŜyn typu Coffina?


13

4.3.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Na schemacie nr 1 łuków zębowych narysuj przebieg łuków wargowych. Na schemacie nr 2 narysuj zasięg płyty aparatu, przebieg łuków wargowych, spręŜyny typu Coffina. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) na schemacie nr 1 narysować przebieg łuków wargowych – kolor czerwony, 2) na schemacie nr 2 narysować przebieg łuków wargowych – kolor czerwony, 3) na schemacie nr 2 narysować spręŜynę typu Coffina – kolor zielony, 4) na schemacie nr 2 narysować zasięg płyty – kolor niebieski.

Schemat nr 1 do ćwiczenia 1


WyposaŜenie stanowiska pracy: − arkusz formatu A4 z naniesionymi schematami, − cienkopisy w kolorze – czerwonym, niebieskim i zielonym, – literatura z rozdziału 6.


14

Ćwiczenie 2 Wykonaj aparat blokowy ze spręŜynami typu Coffina. Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) uformować z drutu łuk wargowy zgodnie z rysunkiem klinicznym, 2) uformować z drutu spręŜyny typu Coffina zgodnie z rysunkiem klinicznym, 3) przymocować elementy druciane do modelu, 4) zaizolować w wodzie tak przygotowane modele, 5) osuszyć i pokryć izolatorem powierzchnie modeli, 6) wybraną techniką nałoŜyć tworzywo akrylowe formując płytę aparatu, 7) przeprowadzić polimeryzację ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący

procesu polimeryzacji, 8) po zakończeniu polimeryzacji dokonać obróbki wstępnej i końcowej aparatu, 9) w czasie wykonywania ćwiczeń zastosować zasady bhp na stanowisku pracy, 10) sporządzić ewidencję zuŜytego materiału, 11) określić koszty wykonania aparatu blokowego, 12) udokumentować wykonanie aparatu blokowego.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – komplet kleszczy, – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – mikrosilnik frezy i kamienie, – maszyny i urządzenia stanowiące zaplecze technodydaktyczne pracowni, – ołówek kopiowy, – szczoteczka do mycia zębów, – miska z wodą, – pędzelek, – dozowniki do akrylu, – zapalniczka, – modele robocze w fiksatorze, – druty ø0,8, ø0,9, ø1,2 mm, – wosk modelowy, – wosk lepki, – akryl, – izolator błonotwórczy, – fartuch ochronny, – czepek, – okulary, – maska, – rękawiczki, – literatura z rozdziału 6.


15

Ćwiczenie 3 Wykonaj aparat blokowy z dwoma łukami wargowymi, ze śrubą ortodontyczną zgodnie z zaleceniami lekarza dentysty.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) uformować z drutu łuki wargowe zgodnie z rysunkiem klinicznym, 2) przymocować elementy druciane do modelu, 3) umieścić śrubę, 4) wykonać ograniczniki z wosku modelowego dla tworzywa akrylowego, 5) zaizolować w wodzie tak przygotowane modele, 6) osuszyć i pokryć izolatorem powierzchnie modeli, 7) wybraną techniką nałoŜyć tworzywo akrylowe formując płytę aparatu, 8) przeprowadzić polimeryzącję ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący


WyposaŜenie stanowiska pracy:

– komplet kleszczy, – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – mikrosilnik frezy i kamienie, – maszyny i urządzenia stanowiące zaplecze technodydaktyczne pracowni, – ołówek kopiowy, – szczoteczka do mycia zębów, – pędzelek, – dozowniki do akrylu, – zapalniczka, – miska z wodą, – modele robocze w fiksatorze, – druty ø0,8, ø0,9, ø1,2 mm, – śruba, – wosk modelowy, – wosk lepki, – akryl, – izolator błonotwórczy, – fartuch ochrony, – czepek, – okulary, – maska, – rękawiczki, – literatura z rozdziału 6.


16


Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobrać rodzaj drutu do wykonania łuku wargowego? � � 2) dobrać rodzaj drutu do wykonania spręŜyn typu Coffina? � � 3) dogiąć prawidłowo łuk wargowy? � � 4) dogiąć prawidłowo spręŜyny typu Coffina? � � 5) zamontować prawidłowo spręŜyny typu Coffina? � � 6) umieścić prawidłowo śrubę? � � 7) wykonać prawidłowo płytę aparatu stosując technikę akrylu sypanego? � � 8) wykonać prawidłowo płytę aparatu stosując technikę nakładania ciasta

akrylowego? � � 9) przeprowadzić prawidłowo polimeryzację zachowując reŜim

technologiczny? � � 10) wykonać prawidłowo obróbkę wstępną i końcową aparatu? � � 11) ocenić jakość wykonanego aparatu? � � 12) określić koszty wykonania aparatu blokowego? � � 13) udokumentować wykonanie aparatu blokowego? � � 14) sporządzić ewidencję zuŜytego materiału? � �


17

4.4. Aparat Wunderera – etapy wykonania

4.4.1. Materiał nauczania Aparat Wunderera – jest aparatem dwuszczękowym. Stanowi chronologicznie pierwszą modyfikację klasycznego aktywatora Andresena. Jest przeznaczony do leczenia progenii. Płyta aparatu rozbudowana jest podobnie jak w klasycznym aparacie blokowym. W górnej płycie umieszczony jest łuk wargowy z drutu spręŜysto twardego o przekroju ø0,8 mm, w dolnej płycie łuk wargowy o przekroju ø0,9 mm. Płyta aparatu Wunderera jest rozbudowana jak w klasycznym aparacie blokowym. Płyta aparatu obejmuje całe podniebienie, powierzchnie Ŝujące zębów bocznych górnych i dolnych oraz brzegi sieczne siekaczy dolnych zachodząc na jedną trzecią wysokości koron i powierzchnie Ŝujące zębów dolnych wraz z wyrostkami zębodołowymi. Aparat jest przecięty w płaszczyźnie poziomej na całej długości łuków zębowych w przestrzeni międzyzębowej. Połączenie górnej i dolnej płyty następuje przez zastosowanie śruby Waisa, która posiada kabłąkowe wygięcie wtopione w dolną płytę. Rozkręcanie śruby powoduje pociąganie dolnej płyty ku tyłowi. Istnieją modyfikacje aparatu Wunderera, dotyczą one zastosowania śruby Fischera umieszczonej centralnie w górnej płycie aparatu. Połączenie płyty aparatu następuje przez utworzenie przęsła z akrylu szybkopolimeryzującego. Obejmuje ono tylne ramię śruby i schodzi do dolnej płyty łącząc się z nią w okolicy siekaczy. Rozkręcenie śruby umoŜliwia okienko wycięte w górnej płycie nad głowicą śruby. Kolejną modyfikacją aparatu Wunderera jest modyfikacja Hoffmanna. Polega ona na zastosowaniu dwóch śrub Fischera w tylnej części górnej płyty aparatu w okolicy ostatnich zębów trzonowych. Przednie ramiona śrub zatopione są w płycie górnej, natomiast tylnie łączą się z dolną płytą za pomocą przęsła.


Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Do jakiej grupy aparatów dwuszczękowych naleŜy aparat Wunderera? 2. Jakie są róŜnice między klasycznym aparatem blokowym a aparatem Wunderera? 3. Jaki jest zasięg płyty aparatu Wunderera? 4. Jaka jest grubość drutu przeznaczonego do wykonania górnego łuku wargowego? 5. Jaką grubość ma drutu przeznaczonego do wykonania dolnego łuku wargowego? 6. Co stanowi połączenie górnej i dolnej płyty aparatu Wunderera z jedną śrubą Fischera? 7. Co stanowi połączenie górnej i dolnej płyty w modyfikacji Hoffmanna? 8. Na czym polega działanie śruby Waisa? 9. Jak opiszesz w skrócie działanie aparatu Wunderera? 10. Do leczenia, jakiej wady zgryzu słuŜy aparat Wunderera?


18

4.4.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Na schemacie nr 1 łuków zębowych narysuj przebieg łuków wargowych. Na schemacie nr 2 narysuj zasięg płyty aparatu, przebieg łuków wargowych. Na schemacie nr 2 narysuj połoŜenie śrub w aparacie Wunderera według Hoffmanna.


Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) na schemacie nr 1 narysować przebieg łuków wargowych – kolor czerwony, 2) na schemacie nr 2 narysować przebieg łuków wargowych – kolor czerwony, 3) na schemacie nr 2 narysować zasięg płyty – kolor niebieski, 4) na schemacie nr 2 narysować połoŜenie śrub – zielony.




19

WyposaŜenie stanowiska pracy: – arkusze formatu A4 z naniesionymi schematami, – cienkopisy w kolorze –czerwonym, niebieskim i zielonym, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Wykonaj aparat Wunderera ze śrubą Waisa. Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) uformować z drutu łuki wargowe zgodnie z rysunkiem klinicznym, 2) umocować na modelach elementy druciane i zaznaczyć połoŜenie śruby w łuku dolnym, 3) wykonać ograniczniki z wosku modelowego dla tworzywa akrylowego, 4) zaizolować w wodzie tak przygotowany model dolny, 5) osuszyć i pokryć izolatorem powierzchnię modelu dolnego, 6) wybraną techniką nałoŜyć tworzywo akrylowe formując płytę aparatu dolnego na tym

etapie zamontować śrubę w łuku dolnym i uformować płaską powierzchnię ślizgową, 7) przeprowadzić polimeryzącję ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący

procesu polimeryzacji, 8) po zakończeniu polimeryzacji dokonać obróbki wstępnej i końcowej dolnej płyty aparatu, 9) wypolerowaną dolną płytę aparatu pokryć wazeliną techniczną, 10) analogicznie przygotować górny model do nałoŜenia tworzywa akrylowego, 11) uformować górną płytę z ciasta akrylowego, 12) przeprowadzić polimeryzację ciśnieniową górnej płyty, zachować reŜim technologiczny

dotyczący procesu polimeryzacji, 13) dokonać obróbki wstępnej i końcowej aparatu, 14) ocenić obiektywnie jakość wykonanego aparatu, 15) określić koszty wykonania aparatu, 16) udokumentować wykonanie aparatu Wnderera, 17) sporządzić ewidencję zuŜytego materiału, 18) zastosować przepisy bhp.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – komplet kleszczy, – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – mikrosilnik frezy i kamienie, – maszyny i urządzenia stanowiące zaplecze technodydaktyczne pracowni, – ołówek kopiowy, – szczoteczka do mycia zębów, – pędzelek, – dozowniki do akrylu, – zapalniczka, – miska z wodą, – modele robocze w fiksatorze, – druty ø0,8, ø0,9 mm, – wosk modelowy, – wosk lepki, – akryl,


20

– izolator błonotwórczy, – śruba Waisa, – wazelina techniczna, – środki ochrony indywidualnej: fartuch ochrony, czepek, okulary, maska, rękawiczki, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 3 Wykonaj aparat Wunderera z dwoma śrubami Fischera.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) uformować z drutu łuki wargowe zgodnie z rysunkiem klinicznym, 2) umocować na modelach elementy druciane, 3) przygotować odpowiednio śruby Fischera za pomocą akrylu szybkopolmeryzującego, 4) umieścić równolegle śruby na górnym model, 5) wykonać ograniczniki z wosku modelowego dla tworzywa akrylowego, 6) zaizolować w wodzie tak przygotowany modele górny, 7) osuszyć i pokryć izolatorem powierzchnie modelu górnego 8) wybraną techniką nałoŜyć tworzywo akrylowe formując płytę aparatu z powierzchniami

ślizgowymi, 9) przeprowadzić polimeryzącję ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący

procesu polimeryzacji, 10) po zakończeniu polimeryzacji dokonać obróbki wstępnej i końcowej płyty górnej aparatu, 11) przygotować dolny model do nałoŜenia ciasta akrylowego, 12) zaizolować wazeliną powierzchnie ślizgowe górnej płyty aparatu, 13) uformować dolną płytę z ciasta akrylowego łącznie z przęsłami obejmującymi tylne

ramiona śrub, 14) przeprowadzić polimeryzację ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący

procesu polimeryzacji, 15) po zakończeniu polimeryzacji dokonać obróbki wstępnej i końcowej płyty dolnej aparatu, 16) w czasie wykonywania ćwiczeń zastosować zasady bhp na stanowisku pracy, 17) sporządzić ewidencję zuŜytego materiału, 18) określić koszty wykonania aparatu Wunderera, 19) udokumentować wykonanie aparatu Wunderera.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – komplet kleszczy, – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – mikrosilnik frezy i kamienie, – maszyny i urządzenia stanowiące zaplecze technodydaktyczne pracowni, – ołówek kopiowy, – szczoteczka do mycia zębów, – pędzelek, – dozowniki do akrylu, – zapalniczka, – miska z wodą, – modele robocze w fiksatorze, – druty ø0,8, ø0,9 mm,


21

– 2 śruby Fischera, – wosk modelowy, – wosk lepki, – akryl, – izolator błonotwórczy, – wazelina techniczna, – fartuch ochrony, – czepek, – okulary, – maska, – rękawiczki, – literatura z rozdziału 6. 4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobrać rodzaj drutu do wykonania łuku wargowego dolnego? � � 2) dobrać rodzaj drutu do wykonania łuku wargowego górnego? � � 3) dogiąć prawidłowo łuk wargowy? � � 4) zamontować prawidłowo śrubę Waisa? � � 5) zamontować prawidłowo śruby Fischera? � � 6) wykonać prawidłowo płaszczyzny ślizgowe? � � 7) wykonać prawidłowo płytę dolną ze śrubą Waisa? � � 8) wykonać prawidłowo płytę górną ze śrubami Fischera? � � 9) określić do jakiej wady zgryzu stosuje się aparat Wunderera? � � 10) wykonać prawidłowo obróbkę wstępną i końcową aparatu? � � 11) ocenić jakość wykonanego aparatu? � � 12) określić koszty wykonania aparatu Wunderera? � � 13) udokumentować wykonanie aparatu Wunderera? � � 14) sporządzić ewidencję zuŜytego materiału? � � 15) wymienić wszystkie typy aparatu Wunderera? � �


22

4.5. Otwarty aktywator Klammta – etapy wykonania 4.5.1. Materiał nauczania

Otwarty aktywator Klammta (EOA) jest modyfikacją klasycznego aktywatora Andresena. RóŜnica między aktywatorem klasycznym polega na ograniczeniu płyty aparatu, co zwiększa przestrzeń dla języka. Powierzchnie Ŝujące zębów bocznych w zaleŜności od wskazań klinicznych są całkowicie lub do połowy powierzchni Ŝujących pokryte masą akrylową. Aktywator Klammta działa zgodnie z zasadą dotyczącą aparatów czynnościowo – mechanicznych. Aktywator Klammta słuŜy do leczenia zaburzeń przednio-tylnych i pionowych. RóŜnice konstrukcyjne między klasycznym aktywatorem Andresena polegają na zastosowaniu innego rodzaju łuków wargowych oraz spręŜyn protruzyjnych (wypychających) podniebiennej i językowej. Taka konstrukcja łączy działanie aktywatora i aparatu elastycznego. Aparat posiada liczne modyfikacje. Otwarty aktywator Klammta moŜe posiadać jeden lub dwa łuki wargowo policzkowe i górną spręŜynę protruzyjną, skrzydła aparatu połączone są spręŜyną typu Coffina bądź śrubą. Otwarty aktywator Klammta moŜe być teŜ aparatem elastycznym, posiada wtedy dwa łuki górny i dolny, spręŜyny protruzyjne i zminimalizowane skrzydła połączone spręŜyną typu Coffina. Łuki wargowe w aktywatorze Klammta noszą nazwę wargowo policzkowych ze względu na zasięg w łuku zębowym, ramię poziome łuku obejmuje swym zasięgiem drugie zęby przedtrzonowe górne i dolne. Otwarty aktywator Klammta moŜe mieć zmodyfikowany łuk wargowo policzkowy z pelotami. Płyta aparatu ograniczona jest do odcinków bocznych szczęki i Ŝuchwy (od kłów do zębów trzonowych) obie części połączone są spręŜyną typu Coffina lub śrubą. Grubości i rodzaj drutu stosowanego do wykonania łuków wargowo policzkowych i spręŜyny Coffina taki sam jak w aparacie blokowym, spręŜyny wypychające wykonane z drutu spręŜysto twardego o przekroju ø0,6–0,8 mm. Mają one kształt pieczarki umieszczone są prostopadle do powierzchni językowej zębów obejmują swym zasięgiem siekacze górne lub (i dolne).

4.5.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jaka jest róŜnica między klasycznym aktywatorem a otwartym elastycznym aktywatorem

Klammta? 2. Jaka jest róŜnica między klasycznym aktywatorem a otwartym aktywatorem Klammta? 3. Jakie elementy druciane posiada otwarty aktywator Klammta? 4. Jaki jest zasięg płyty podstawowej otwartego aktywatora Klammta? 5. Jaki jest zasięg płyty podstawowej otwartego elastycznego aktywatora Klammta? 6. W którym typie aparatu Klammta stosujemy śrubę a w którym spręŜyny typu Coffina? 7. Jakie znasz modyfikacje otwartego aktywatora Klammta? 8. Jaki jest przebieg łuku wargowo policzkowego? 9. Jakie są grubości drutów stosowanych do wykonania poszczególnych elementów

drucianych?


23

4.5.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Na schemacie nr 1 łuków zębowych narysuj przebieg łuków wargowo-policzkowych w aparacie EOA. Na schemacie nr 2 narysuj zasięg płyty aparatu, przebieg łuku wargowo-policzkowego i górnego łuku z pelotami, zapory językowej i śruby w otwartym aktywatorze Klammta. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) na schemacie nr 1 narysować przebieg łuków wargowo-policzkowych – kolor czerwony, 2) na schemacie nr 2 narysować przebieg górnego łuku wargowo-policzkowego – kolor

czerwony, 3) na schemacie nr 2 narysować przebieg łuku wargowego dolnego z pelotami – kolor

czerwony, 4) na schemacie nr 2 narysować przebieg zapory językowej – kolor zielony, 5) na schemacie nr 2 narysować zasięg płyty – kolor niebieski, 6) na schemacie nr 2 zaznaczyć miejsce montowania śrub – kolor czarny.




24

WyposaŜenie stanowiska pracy: – arkusz formatu A4 z naniesionymi schematami, – cienkopisy w kolorze – czarnym, czerwonym, niebieskim i zielonym, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Wykonaj otwarty elastyczny aktywator Klammta ze spręŜyną typu Coffina, łukiem wargowo policzkowym górnym i dolnym oraz spręŜynami protruzyjnymi.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) uformować z drutu łuk wargowy zgodnie z rysunkiem klinicznym, 2) uformować z drutu spręŜyny typu Coffina zgodnie z rysunkiem klinicznym, 3) przymocować elementy druciane do modelu, 4) wykonać ograniczniki z wosku modelowego dla tworzywa akrylowego, 5) zaizolować w wodzie tak przygotowane modele, 6) osuszyć i pokryć izolatorem powierzchnie modeli, 7) wybraną techniką nałoŜyć tworzywo akrylowe formując płytę aparatu, 8) przeprowadzić polimeryzącję ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący



– komplet kleszczy, – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – mikrosilnik frezy i kamienie, – maszyny i urządzenia stanowiące zaplecze technodydaktyczne pracowni, – ołówek kopiowy, – szczoteczka do mycia zębów, – pędzelek, – dozowniki do akrylu, – zapalniczka, – modele robocze w fiksatorze, – druty ø0,8, ø0,9, ø1,2 mm, – wosk modelowy, – wosk lepki, – akryl, – izolator błonotwórczy, – fartuch ochrony, – czepek, – okulary, – maska, – rękawiczki, – miska z wodą, – literatura z rozdziału 6.


25

Ćwiczenie 3 Wykonaj aparat Klammta z łukiem wargowo-policzkowym dolnym i górnym łukiem z pelotami, z zaporą językową i śrubą ortodontyczną zgodnie zaleceniami lekarza dentysty. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) uformować z drutu łuki wargowe zgodnie z rysunkiem klinicznym, 2) przymocować elementy druciane do modelu, 3) umieścić śrubę, 4) wykonać ograniczniki z wosku modelowego dla tworzywa akrylowego, 5) zaizolować w wodzie tak przygotowane modele, 6) osuszyć i pokryć izolatorem powierzchnie modeli, 7) wybraną techniką nałoŜyć tworzywo akrylowe formując płytę aparatu, 8) przeprowadzić polimeryzącję ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący


WyposaŜenie stanowiska pracy: – komplet kleszczy, – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – mikrosilnik frezy i kamienie, – maszyny i urządzenia stanowiące zaplecze technodydaktyczne pracowni, – ołówek kopiowy, – szczoteczka do mycia zębów, – pędzelek, – dozowniki do akrylu, – zapalniczka, – miska z wodą, – modele robocze w fiksatorze, – druty ø0,8, ø0,9, ø1,2 mm, – śruba, – wosk modelowy, – wosk lepki, – akryl, – izolator błonotwórczy, – środki ochrony indywidualnej: fartuch ochrony, czepek, okulary, maska, rękawiczki, – literatura z rozdziału 6.


26


Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobrać rodzaj drutu do wykonania łuku wargowego? � � 2) dobrać rodzaj drutu do wykonania spręŜyn typu Coffina? � � 3) dogiąć prawidłowo łuk wargowy? � � 4) dogiąć prawidłowo spręŜyny typu Coffina? � � 5) zamontować prawidłowo spręŜyny typu Coffina? � � 6) umieścić prawidłowo śrubę? � � 7) wykonać prawidłowo płytę aparatu stosując technikę akrylu sypanego? � � 8) wykonać prawidłowo płytę aparatu stosując technikę nakładania ciasta

akrylowego? � � 9) przeprowadzić prawidłowo polimeryzację i zachować reŜim

technologiczny? � � 10) wykonać prawidłowo obróbkę wstępną i końcową aparatu? � � 11) ocenić jakość wykonanego aparatu? � � 12) określić koszty wykonania aparatu blokowego? � � 13) udokumentować wykonanie aparatu blokowego? � �


27

4.6. Kinetor Stockfischa – etapy wykonania

4.6.1 Materiał nauczania Kinetor Stockfischa naleŜy do grupy aparatów dwuszczękowych elastycznych. Cechą charakterystyczną kinetora Stockfischa jest znaczna spręŜystość wynikająca z ograniczenia sztywnej płyty akrylowej i obecności elementów spręŜystych z drutu. Kinetor Stockfischa składa się z dwóch płyt górnej i dolnej o zasięgu podobnym jak w aparatach jednoszczękowych połączonych w zgryzie konstrukcyjnym szerokimi pętlami wykonanymi z drutu spręŜysto twardego o przekroju ø1,0 mm. Są one odsunięte od zębów bocznych na odległość około 2,0 mm. Obejmują swym zasięgiem boczne odcinki łuków zębowych, w górnym od drugiego zęba przedtrzonowego do ostatniego zęba trzonowego, za którym schodzi łagodnym łukiem w kierunku dolnych zębów w połowie ich wysokości i wchodzi do dolnej płyty na wysokości drugiego zęba przedtrzonowego. Dodatkowym zadaniem pętli jest odsunięcie policzków od łuków zębowych. Dzięki temu elastycznemu połączeniu aparat wykorzystuje siły kinetyczne Ŝuchwy. W górnej i dolnej płycie aparatu umieszczone są śruby Fischera. W dolnej płycie kinetora Stockfischa zamontowane są długie poziome pętle wykonane z drutu spręŜysto twardego o przekroju 0,9 mm, leŜące w płaszczyźnie niedogryzowej między górnym a dolnym łukiem zębowym. W gotowym kinetorze zabezpiecza się je węŜykiem gumowym. Nagryzanie węŜyka mobilizuje do wykonywania licznych ruchów Ŝuchwą. Dzięki temu energia kinetyczna jest równoznaczna z energią ruchu co wyjaśnia nazwę aparatu – kinetor. Łuki wargowe mają przebieg taki jak w klasycznym aktywatorze Andresena. W zaleŜności od wskazań klinicznych aparat moŜe posiadać róŜnego rodzaju spręŜyny.


Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Do jakiej grupy aparatów dwuszczękowych naleŜy kinetor Stockfischa? 2. Jakie są róŜnice między klasycznym aktywatorem a kinetorem Stockfischa? 3. Jakie elementy konstrukcyjne posiada kinetor Stockfischa? 4. Jakie grubości drutu stosujemy do wykonania elementów giętych aparatu? 5. Który z elementów kinetora utrzymuje górną i dolną płytę aparatu w połoŜeniu

ustalonym przez zgryz konstrukcyjny? 6. Jak wygląda zasięg górnej i dolnej płyty kinetora Stockfischa? 7. Jaki przebieg mają łuki wargowe w kinetorze Stockfischa? 8. Jak wyjaśnisz nazwę aparatu kinetor? 9. Jaką rolę spełniają długie ramiona z węŜykiem – oceń ich znaczenie dla działania

aparatu? 10. Które elementy warunkują elastyczność kinetora?


28

4.6.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Na schemacie nr 1 łuków zębowych narysuj przebieg łuków wargowych i pętli ł ączących. Na schemacie nr 2 narysuj zasięg płyty aparatu, przebieg łuków wargowych, pętli ł ączących i pętli nagryzowych.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) na schemacie nr 1 narysować przebieg łuków wargowych – kolor czerwony, 2) na schemacie nr 1 narysować przebieg pętli ł ączących – kolor zielony, 3) na schemacie nr 2 narysować przebieg łuków wargowych – kolor czerwony, 4) na schemacie nr 2 narysować przebieg pętli ł ączących – kolor zielony, 5) na schemacie nr 2 narysować przebieg pętli nagryzowych – kolor fioletowy, 6) na schemacie nr 2 narysować zasięg płyty – kolor niebieski, 7) na schemacie nr 2 zaznaczyć miejsce montowania śrub – kolor czarny.




29

WyposaŜenie stanowiska pracy: – arkusz formatu A4 z naniesionymi schematami, – cienkopisy w kolorze – czarnym, czerwonym, niebieskim, fioletowym i zielonym, – literatura z rozdziału 6. Ćwiczenie 2 Wykonaj aparat elastyczny – kinetor Stockfischa.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) uformować łuki wargowe zgodnie z rysunkiem klinicznym, 2) wykonać szerokie pętle do połączenia płyt aparatu, 3) wykonać pętle nagryzowe, 4) przymocować elementy druciane do modelu, 5) umieścić śruby, 6) wykonać ograniczniki z wosku modelowego dla tworzywa akrylowego, 7) zaizolować w wodzie tak przygotowane modele, 8) osuszyć i pokryć izolatorem powierzchnie modeli, 9) wybraną techniką nałoŜyć tworzywo akrylowe formując płytę aparatu, 10) przeprowadzić polimeryzącję ciśnieniową, zachować reŜim technologiczny dotyczący

procesu polimeryzacji, 11) po zakończeniu polimeryzacji dokonać obróbki wstępnej i końcowej aparatu, 12) przeciąć płytę aparatu, 13) w czasie wykonywania ćwiczeń zastosować zasady bhp na stanowisku pracy, 14) sporządzić ewidencję zuŜytego materiału, 15) określić koszty wykonania aparatu blokowego, 16) udokumentować wykonanie aparatu blokowego.


– komplet kleszczy, – palnik gazowy, – noŜyk do wosku, – mikrosilnik frezy i kamienie, – maszyny i urządzenia stanowiące zaplecze technodydaktyczne pracowni, – ołówek kopiowy, – szczoteczka do mycia zębów, – pędzelek, – dozowniki do akrylu, – zapalniczka, – miska z wodą, – modele robocze w fiksatorze, – druty ø0,8, ø0,9, ø1,0 mm, – wosk modelowy, – wosk lepki, – akryl, – 2 śruby Fischera, – węŜyk gumowy, – izolator błonotwórczy, – fartuch ochrony,


30

– czepek, – okulary, – maska, – rękawiczki – literatura z rozdziału 6. 4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobrać rodzaj drutu do wykonania łuków wargowych? � � 2) dobrać rodzaj drutu do wykonania pętli ł ączącej? � � 3) dobrać rodzaj drutu do wykonania pętli nagryzowej? � � 4) usystematyzować etapy wykonania kinetora Stockfischa? � � 5) podać nazwę elementu kinetora, który utrzymuje górną i dolną

płytę aparatu w połoŜeniu ustalonym przez zgryz konstrukcyjny? � � 6) umieścić prawidłowo śruby? � � 7) wykonać prawidłowo płytę aparatu stosując technikę akrylu sypanego? � � 8) wytłumaczyć nazwę aparatu kinetor? � � 9) wymienić elementy, które warunkują elastyczność kinetoza? � � 10) wyjaśnić do czego słuŜy gumowy węŜyk w kinetorze Stockfischa? � � 11) cenić jakość wykonanego aparatu? � � 12) określić koszty wykonania aparatu blokowego? � � 13) udokumentować wykonanie aparatu blokowego? � � 14) sporządzić ewidencję zuŜytego materiału? � �


31

4.7. Metody naprawy uszkodzonych aparatów ortodontycznych – wymiana elementu drucianego, wymiana uszkodzonej śruby w aparacie, sklejenie uszkodzonego aparatu ortodontycznego

4.7.1. Materiał nauczania Najczęściej spotykane uszkodzenia aparatów ortodontycznych to złamanie części akrylowej lub pęknięte elementy druciane. Przyczyną powstawania tych uszkodzeń jest zmęczenie materiału – elementy gięte są elementami czynnie działającymi w aparatach ortodontycznych podlegając, więc aktywacji w trakcie leczenia aparatem, co powoduje zmianę struktury wewnętrznej drutów ortodontycznych.

Kolejną przyczyną, dla, której zachodzi konieczność wymiany elementu drucianego są zmiany w ustawieniu zębów, ekstrakcje zębów mlecznych i pojawianie się kolejno wyrzynających się zębów stałych.

Elementem mechanicznie działającym w aparacie dwuszczękowym jest śruba ortodontyczna. Konieczność wymiany śruby w aparacie dwuszczękowym jest spowodowana maksymalnym rozkręceniem śruby, pęknięciem głowicy śruby, wyłamania śruby z płyty aparatu, nieumiejętne postępowanie pacjenta ze śrubą – odwrotne przekręcenie śruby moŜe spowodować zerwanie gwintu. Niewłaściwa higiena w trakcie leczenia aparatem – osadzenie się kamienia na głowicy i gwincie śruby powoduje jej unieruchomienie i konieczność wymiany.

Złamanie aparatu dwuszczękowego – to mechaniczne uszkodzenie polegające na przerwaniu ciągłości płyty aparatu spowodowane uŜyciem siły, upuszczeniem na twarde podłoŜe, zgnieceniem itp.

Wymiana elementu drucianego, wymiana śruby, a w niektórych przypadkach naprawa pękniętej płyty wymaga pobrania przez lekarza wycisku szczęki i Ŝuchwy.

Na sporządzonych modelach roboczych naleŜy dogiąć nowy element aparatu dwuszczękowego zgodnie z zaleceniem klinicznym. Wyciąć z aparatu uszkodzony element druciany wraz z płytą, w której przebiegają jego części retencyjne. Przykleić nowy element do modelu, ułoŜyć w jednoznacznej pozycji aparat na modelach i sprawdzić prawidłowość przylegania aparatu na modelach. Zaizolować model izolatorem błonotwórczym, przygotować akryl szybkopolimeryzujący, w fazie ciasta ułoŜyć tworzywo akrylanowe odtwarzając właściwy kształt płyty aparatu z uwagą, aby zakończenia retencyjne nowego elementu były dokładnie objęte akrylem. Dokonać polimeryzacji i po jej zakończeniu obrobić i wypolerować naprawiany aparat dwuszczękowy.

Wymiana uszkodzonej śruby w aparacie ortodontycznym dwuszczękowym wymaga przygotowania modeli roboczych szczęki i Ŝuchwy. Na przygotowanym modele naleŜy zaznaczyć miejsce montowania śruby i przytwierdzić ją woskiem do modelu. Z płyty aparatu dwuszczękowego naleŜy wyciąć uszkodzoną śrubę w raz z częścią aparatu ortodontycznego. Model pokryć izolatorem, ułoŜyć aparat na modelu i upchać przygotowane szybkopolimeryzujące tworzywo akrylowe, spolimeryzawać a następnie obrobić i wypolerować aparat. Przeciąć aparat i sprawdzić działanie śruby.

Naprawy pękniętej płyty aparatu dwuszczękowego moŜna dokonać przez sklejenie odłamów płyty lepkim woskiem. Sporządzić model roboczy z gipsu modelowego, wyciąć i opracować uszkodzone odłamy płyty aparatu dwuszczękowego, zaizolować izolatorem błonotwórczym model, uformować z akrylowego tworzywa szybkopolimeryzującego naprawianą część aparatu, spolimeryzować, dokonać obróbki i polerowania.


32

Przed przystąpieniem do naprawy uszkodzonego aparatu dwuszczękowego zdezynfekować wyciski i aparat środkami do dezynfekcji. Po zakończonej pracy zdezynfekować stanowisko pracy oraz sprzęt uŜyty do wykonania napraw. 4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie są przyczyny uszkodzeń elementów drucianych w aparatach dwuszczękowych? 2. Jakie są przyczyny uszkodzeń śruby w aparatach dwuszczękowych? 3. Czy wymiana elementu drucianego w szczęce wymaga pobrania wycisku szczęki

i Ŝuchwy? 4. Czy wymiana śruby w aparacie dwuszczękowym wymaga pobrania wycisku szczęki

i Ŝuchwy i dla czego? 5. Czy wykonanie naprawy pękniętego aparatu dwuszczękowego wymaga pobrania

wycisków czy tylko sporządzenia modelu? 6. W jakiej kolejności naleŜy postępować przy wymianie elementu drucianego?

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1 Dokonaj wymiany łuku wargowego górnego w aparacie dwuszczękowym. Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) wykonać model roboczy z wycisku anatomicznego szczęki, 2) wykonać nowy łuk wargowy odtwarzając kształt i przebieg zgodny z zaleceniem

klinicznym, 3) wyciąć uszkodzony element z płyty aparatu i opracować odpowiednio płytę aparatu, 4) przykleić do modelu odpowiedni element, 5) pokryć powierzchnię modelu izolatorem błonotwórczym, 6) przygotować akrylowe tworzywo szybkopolmeryzujące, 7) nałoŜyć i spolimeryzować, 8) dokonać obróbki i polerowania, 9) sprawdzić dokładność wykonania ćwiczenia.

WyposaŜenie stanowiska pracy: – palnik, – zapalniczka, – noŜyk do wosku, – miska gumowa mieszadło, – obcinarka, – mikrosilnik, – frezy i kamienie, – naczynie do akrylu, – łopatka do akrylu, – polerka, – puszka do polimeryzacji ciśnieniowej, – filce i szczotki, – gips, – izolator błonotwórczy,


33

– wosk lepki, – drut ortodontyczny ø0,8–0,9 mm, – akryl szybkopolimeryzujący , – materiały ścierne i polerownicze, – fartuch, – czepek, – maska, – rękawiczki gumowe, – okulary ochronne, – środki do dezynfekcji. Ćwiczenie 2 Dokonaj wymiany uszkodzonej śruby w aparacie dwuszczękowym. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) wykonać modele robocze z wycisku anatomicznego szczęki i Ŝuchwy, 2) wyciąć uszkodzoną śrubę z płyty aparatu i opracować odpowiednio płytę aparatu, 3) umocować na modelu nową śrubę, 4) pokryć powierzchnię modelu izolatorem błonotwórczym, 5) przygotować akrylowe tworzywo szybkopolmeryzujące, 6) nałoŜyć i spolimeryzować, 7) dokonać obróbki i polerowania, 8) sprawdzić dokładność wykonania ćwiczenia.


– palnik, – zapalniczka, – noŜyk do wosku, – miska gumowa mieszadło, – obcinarka, – mikrosilnik, – frezy i kamienie, – naczynie do akrylu, – łopatka do akrylu, – polerka, – filce i szczotki, – gips, – izolator błonotwórczy, – wosk lepki, – śruba, – akryl szybkopolimeryzujący , – puszka do polimeryzacji ciśnieniowej, – materiały ścierne i polerownicze, – fartuch, – czepek, – maska, – rękawiczki gumowe, – okulary ochronne, – środki do dezynfekcji.


34

Ćwiczenie 3 Dokonaj naprawy pękniętej płyty aparatu. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) skleić odłamy płyty aparatu woskiem lepkim, 2) wykonać model roboczy z wycisku anatomicznego szczęki, 3) wyciąć uszkodzony element z płyty aparatu i opracować odpowiednio płytę aparatu, 4) pokryć powierzchnię modelu izolatorem błonotwórczym, 5) przygotować akrylowe tworzywo szybkopolmeryzujące, 6) nałoŜyć i spolimeryzować, 7) dokonać obróbki i polerowania, 8) sprawdzić dokładność wykonania ćwiczenia.


– palnik, – zapalniczka, – noŜyk do wosku, – miska gumowa mieszadło, – obcinarka, – mikrosilnik, – frezy i kamienie, – naczynie do akrylu, – łopatka do akrylu, – polerka, – filce i szczotki. – gips, – izolator błonotwórczy, – wosk lepki, – akryl szybkopolimeryzujący, – puszka do polimeryzacji ciśnieniowej, – materiały ścierne i polerownicze. – fartuch, – czepek, – maska, – rękawiczki gumowe, – okulary ochronne, – środki do dezynfekcji.


35


Czy potrafisz: Tak Nie 1) wykonać modele robocze z wycisków anatomicznych? � � 2) wykonać nowy element aparatu? � � 3) przygotować odpowiednio płytę aparatu do naprawy? � � 4) usystematyzować etapy wykonania naprawy aparatu? � � 5) umieścić prawidłowo nową śrubę? � � 6) przygotować prawidłowo tworzywo szybkopolimeryzujące? � � 7) dokonać polimeryzacji i obróbki mechanicznej aparatu? � � 8) określić koszty wykonania naprawy? � � 9) ocenić jakość wykonanej naprawy? � �


36

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test składa się z 24 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwiązanie testu masz 50 min.

Powodzenia! ZESTAW ZADA Ń TESTOWYCH 1. Biologiczny kierunek działania aparatów dwuszczękowych polega na

a) zastosowaniu materiałów biologicznie zgodnych z organizmem człowieka. b) wykorzystaniu zjawiska przystosowania organizmu i potencjału mięśni narządu

Ŝucia. c) zastosowaniu ligatur, zamków i wyciągów. d) zastosowaniu klasyfikacji wad wg Angle’a.

2. RóŜnica w działaniu aparatów jedno i dwuszczękowych polega na a) zastosowaniu róŜnych elementów drucianych. b) zróŜnicowanych rozmiarach płyty aparatu. c) wykonaniu aparatu wg zgryzu konstrukcyjnego. d) rodzaju wady zgryzu do której został zastosowany.

3. Klasyczny monoblok Andresena naleŜy do aparatów a) jednoszczękowych czynnościowo-mechanicznych. b) dwuszczękowych mechanicznych. c) dwuszczękowych czynnościowo-mechanicznych. d) dwuszczękowych czynnościowych.

4. Według klasyfikacji wad zgryzu wg Angle’a zgryz neutralny jest oznaczony symbolem

a) kl. II/1. b) kl. II/2. c) kl. I. d) kl. III.

5. W klasyfikacji wad zgryzu wg Orlik-Grzybowskiej zaburzenia na szerokość to

a) zgryzy otwarte krzyŜowe. b) zgryzy przewieszone, przemieszczenia boczne Ŝuchwy, zgryzy krzyŜowe. c) przodozgryzy, przodoŜuchwia, zgryzy przewieszone. d) zgryz głęboki, tyłozgryz.


37

6. Pojęcie zgryz konstrukcyjny oznacza a) woskowy bloczek, który technik wykonuje w pracowni. b) ustawienie Ŝuchwy w stosunku do szczęki w połoŜeniu nawykowym. c) ustawieniu Ŝuchwy w stosunku do szczęki w połoŜeniu wynikającym z rozpoznania

wady zgryzu, i wskazuje wzajemne połoŜenie szczęk jakie powinno być po leczeniu d) ustawienie Ŝuchwy w stosunku do szczęki gdy zęby sieczne są w pozycji tete ‘a’ tete.

7. Zdanie które opisuje właściwy przebieg łuku wargowego w aktywatorze Andresena to a) ramię poziome łuku biegnie w jednej trzeciej wysokości tworzy pętlę nad siekaczami

bocznymi i wchodzi za nimi w płytę aparatu. b) ramię poziome łuku biegnie na wysokości dwóch trzecich koron zębów tworzy pętlę

nad kłami za nimi wchodzi w płytę aparatu. c) ramię poziome łuku biegnie na wysokości jednej trzeciej koron zębów tworzy pętle

kłami i za nimi wchodzi w płytę. d) ramię poziome łuku biegnie na wysokości jednej trzeciej koron zębów aŜ do

pierwszych zębów przedtrzonowych i wchodzi w płytę między siekaczem bocznym kłem.

8. Aparat Wunderera posiada w swej konstrukcji dwa łuki wargowe o róŜnym działaniu

prawidłowa grupa drutu to a) górny łuk wargowy aktywny ø 0,9 mm, dolny łuk wargowy bierny ø 0,8 mm. b) górny łuk wargowy bierny ø 0,8 mm, dolny łuk wargowy aktywny ø 0,9 mm. c) górny łuk wargowy aktywny ø 0,8 mm, dolny łuk wargowy aktywny ø 0,9 mm. d) górny łuk wargowy bierny ø 0,9 mm, dolny łuk wargowy aktywny ø 0,8 mm.

9. Aparat Wunderera jest przeznaczony do leczenia

a) zaburzeń na szerokość. b) zaburzeń na wysokość. c) wad kl. II Angle’a. d) zaburzeń przednio-tylnych.

10. RóŜnice konstrukcyjne pomiędzy otwartym aktywatorem Klammta a OEA polegają na zastosowaniu a) spręŜyn protruzyjnych. b) spręŜyn typu Coffina i ograniczeniu płyty aparatu. c) łuku wargowego z pelotami. d) śruby ortodontycznej.

11. Otwarty aktywator Klammta ze śrubą naleŜy do aparatów

a) mechanicznych. b) czynnościowych. c) czynnościowo-mechanicznych. d) elastycznych.

12. Element konstrukcyjny, który utrzymuje płyty kinetora Stockfischa w połoŜeniu

wyznaczonym przez zgryz konstrukcyjny to a) akrylowa wypustka wychodząca z górnej płyty aparatu i obejmująca powierzchnie

Ŝujące zębów bocznych. b) poziome pętle z węŜykiem gumowym. c) podparcia zgryzowe. d) policzkowe pętle.


38

13. Kinetor Stockfisha naleŜy do grupy aparatów a) doppelplatte. b) dwuszczękowych czynnościowych. c) dwuszczękowych czynnościowo-mechanicznych. d) elastycznych.

14. Pętle nagryzowe w kinetorze Stockfischa

a) wyzwalają energię ruchu. b) zabezpieczają przed kontaktem górnego i dolnego łuku zębowego. c) łączą górną i dolną płytę aparatu. d) słuŜą jako wzmocnienie konstrukcji aparatu.

15. Łuk wargowy kinetora Stoskfischa ma przebieg taki jak w

a) aktywatorze Andresena. b) aparacie Klammta. c) płycie Schwarza. d) aparacie Fränkla.

16. Policzkowe pętle kinetora Stockfischa wykonane są z drutu

a) twardego ø 0,9 mm. b) spręŜysto-twardego ø 0,9 mm. c) twardego ø 1,0 mm. d) spręŜysto-twardego ø 1,0 mm.

17. Zgryz konstrukcyjny w aktywatorze powinien posiadać wysokość około a) 8 do 15 mm. b) 10 do 15 mm. c) 4 do 10 mm. d) 2 do 5 mm.

18. Odległość pętli ł ączącej od łuków zębowych w kinetorze Stockfischa wynosi a) 4 mm. b) 3 mm. c) 2 mm. d) 1 mm.

19. Łuki wargowo-policzkowe w aparacie Klammta spełniają rolę elementów

a) utrzymujących aparat. b) zbliŜających zęby. c) regulujących kształt łuków zębowych i odciągających mięśnie policzków. d) wypychających.

20. W celu wymiany górnego łuku wargowego w aparacie dwuszczękowym konieczne jest

a) sporządzenie modelu bez pobierania wycisku. b) sporządzenie modeli z wycisków anatomicznych szczęki i Ŝuchwy. c) sporządzenie modelu z wycisku anatomicznego szczęki. d) pobranie zgryzu konstrukcyjnego.


39

21. Siły wyzwalane przez aparaty dwuszczękowe mają charakter a) ciągły. b) sił z trwałym naciskiem. c) mechaniczny. d) uderzeniowy.

22. W celu naprawy złamanej płyty aparatu wymagane jest

a) pobranie wycisku szczęki i sporządzenie modeli. b) pobranie wycisku szczęki i Ŝuchwy i wykonanie modeli. c) pobranie częściowego wycisku. d) sporządzenie modelu roboczego bez pobrania wycisku.

23. W celu wymiany uszkodzonej śruby w aparacie dwuszczękowym wymagane jest

a) pobranie wycisków szczęki i Ŝuchwy wykonanie modeli. b) pobranie wycisku szczęki i wykonanie modelu. c) sporządzenie modelu roboczego bez pobrania wycisku. d) pobranie wycisku dolnego łuku zębowego i wykonanie modelu.

24. Działanie regulacyjne aparatów dwuszczękowych moŜliwe jest

a) tylko w jednym kierunku przestrzennym. b) w dwóch kierunkach przestrzennych. c) w trzech kierunkach przestrzennych. d) w trzech kierunkach przestrzennych z moŜliwością rozciągania łuku zębowego

i korektą wad zębowych.


40

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko.......................................................................................... Wykonywanie aparatów dwuszczękowych Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d 21 a b c d 22 a b c d 23 a b c d 24 a b c d

Razem:


41

6. LITERATURA 1. Graber T., M., Rakosi T., Petrovic A., G.: Aparaty czynnościowe w ortopedii

szczękowo-twarzowej. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001 2. Hohmann A., Hielscher W.: Ortodoncja. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999 3. Kahl-Nieke B.: Wprowadzenie do ortodoncji. Wydawnictwo Urban & Partner,

Wrocław 1999 4. Łabiszewska-Jaruzelska F.: Ortodoncja. Zasady i praktyka. PZWL, Warszawa 1994 5. Masztalerz A. (red.): Zarys ortopedii szczękowej – ortodoncji. PZWL, Warszawa 1997 6. Orlik-Grzybowska A.: Podstawy ortodoncji. PZWL, Warszawa 1976 7. Rathel Z.: Ortodoncja. PZWL, Warszawa 1999 8. Skrzypkowski A.: Ortodoncja Laboratoryjna. PZWL, Warszawa 1980 9. Witt E., Gehrke M., Komorowska A.: Wykonywanie aparatów zdejmowanych.

Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa 1999

wykonywanie aparatów dwuszczękowych

Health & Medicine