TR61 DZEY 2 BLGES 2014-2023 BLGE PLANI

BATI AKDENZ KALKINMA AJANSI

TR61 DZEY 2 BLGES

2014-2023 DNEM BLGE PLANI

PLAN HAZIRLAMA EKB

Tuncay ENGNBAKA Genel Sekreteri

Lokman PEHLVANStratejik Ynetim ve Koordinasyon Birim Bakan

smail KILINDestek Hizmetleri Birim Bakan

Ali Galip BLGLIsparta YDO Koordinatr

Alaattin ZYREKAntalya YDO Koordinatr

Mehmet CANDANBurdur YDO Koordinatr

Glden KARAKUUzman

Zbeyde DURMUUzman

Osman ARALIUzman

Yusuf YILMAZUzman

Sadettin DKMENUzman

Selin ENUzman

Seyitcan ALTINKAYNAKUzman

Esra ALAGZ KAYAUzman

Metin TATLIUzman

Abdullah MADENCUzman

mer Ferda AKYOLUzman

Aslhan CANDANUzman

Mustafa NALACIOLUUzman

Mustafa YCEUzman

. Furkan CEYLANUzman

NSZ

20nci yzyln son eyreinde lkeler iinde geri kalm blgelerin sanayiletirilmesi ve modernizasyonu ile blgeler arasndaki dengesizlii azaltmay hedefleyen merkeziyeti kalknma politikalarnn terk edilerek yeni liberal ekonomi politikalarnn uygulanmas ve kreselleme srecinin hz kazanmas ezamanl gerekleen olaylardr. 21inci yzyl ise tm dnyada ekonomik ve sosyal anlamda byk bir dnmn balangc olmutur.

Bilgi, iletiim ve teknoloji alanndaki gelimeler, byk uluslararas firmalarn ortaya k, sermayenin ve emein hareketlilii devletlerin gcn ve etkinliini azaltrken alt birim olan blgeleri n plana karmtr. Eski sistemde snrlar belirlenmi, tamamen devlet denetimi altnda bulunan ve lke d ile iliki kurmayan yerleim birimleri olan blgeler artk snrlar deiebilen, zerlerindeki devlet denetimi hafiflemi ve uluslararas ilikilere dorudan alm yerel birimler haline dnmtr. Blgeler ekonomik kalknmann odak noktas, kalknma ajanslar ise blgesel kalknma politikalarnn en nemli aktr konumuna ykselmitir.

Kalknma ajanslarnn temel ilevi kurulduklar blgede var olan isel potansiyeli ortaya karp ileyerek blgenin ekonomik ve sosyal ynden gelimesine nayak olmaktr. Bu zor grevi yerine getirmenin yolu ise blgenin sosyal, ekonomik, kltrel ve fiziki yapsn bilmekten, yapda meydana gelen nicel ve nitel deiimi d etkilerden arndrarak analiz etmekten gemektedir. Katlmc bir yaklam ve bilimsel yntemlerle yaplan zmlemelerin iaret ettii blgesel sorunlarn stesinden gelinmesi ve ekonomik potansiyele ilikin farkndalk oluturulmas blge mevcut durum analizi ve planlama almas ile mmkn olmaktadr.

Bat Akdeniz Kalknma Ajans koordinasyonunda gerekletirilen youn bir almann rn olan 2014-2023 Blge Plannn kamu kurulular, zel sektr ve sivil toplum arasnda iletiimi artrmasn, ortak alma kltrn gelitirmesini ve yerel potansiyeli harekete geirmesini temenni eder, bu almann ortaya kmas iin emek veren Ajansmz Ynetim Kurulu ve Kalknma Kurulu yelerine, Genel Sekreterine, alanlarna ve tm paydalarmza teekkrlerimi sunarm.

Sebahattin ZTRK

Antalya Valisi

BAKA Ynetim Kurulu Bakan

SUNU

Trkiyede blgesel gelime iin blgesel karar alma srelerini ne karan btncl bir politika anlayna geilmesi sreci 2000li yllarda gereklemitir. lkemizde 26 istatistiki blge biriminin belirlenmesi ve kalknma ajanslarnn kurulmas ile blgelere zg ihtiyalara cevap verebilecek ve sorunlara zm getirebilecek politikalarn blgeler iinde retilmesi amalanmtr. Blgelerin farkllaan nitelikleri her blge iin ayr bir kalknma plan oluturulmasn, uygulanacak program ve projelerin bir yol gsterici tarafndan ynlendirilmesini gerekli klmaktadr. Bu noktada kilit rol stlenen kalknma ajanslar, mevcut blgesel veriler ve gelecekteki muhtemel gelimelere ilikin tahminler dorultusunda belirledikleri amalara ulamak iin blge aktrlerinin izlemesi gereken yolu blge planlar ile tanmlamaktadrlar.

25 Temmuz 2009 tarih ve 27299 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan TR61 Dzey 2 Blgesinde hizmet vermek zere kurulmu olan Bat Akdeniz Kalknma Ajans, 2014-2023 yllar arasnda blgesel stratejileri ekillendirmesi amacyla ikinci blge plann Blge paydalarnn katklar ile hazrlamtr. Bu plan TR61 Blgesi iinde meydana gelen sosyal ve ekonomik deiimi Blge dndaki gelimeler ile ilikilendirerek nmzdeki on yllk srete Blgenin isel kalknmasna ynelik kapsaml bir stratejik ereve ortaya koymay amalamaktadr.

2014-2023 Blge Plan hazrl kapsamnda Blgenin doal ve beeri kaynaklar, evresel sorunlar, lojistik altyaps, iktisadi geliimi ve d dnya ile olan ilikileri kapsaml bir ekilde analiz edilmitir. Mevcut durum analizine bal olarak Blge ii gelimilik farklarnn azaltlmas, kaynaklarn etkin kullanlmas ve deien koullara uyum salayabilecek srdrlebilir bir kalknma hamlesi gerekletirilebilmesi iin nerilen ncelikler ve alnmas gerekli tedbirler ortaya konmutur.

Bu plann hazrlk srecinde verdikleri destekten tr Bat Akdeniz Kalknma Ajans Ynetim Kurulu ve Kalknma Kurulu bakan ve yelerine, gerekletirilen organizasyonlara katlan ve bireysel katk veren kamu, zel sektr ve sivil toplum kuruluu temsilcilerine, Plan metninin oluturulmas ve dzenlenmesi srecinde youn aba sarf eden Kalknma Bakanl ve Ajans personeline teekkrlerimi sunuyorum.

Tuncay ENGN

Bat Akdeniz Kalknma Ajans

Genel Sekreteri

NDEKLER

NSZ2

SUNU4

NDEKLER5

TABLOLAR6

EKLLER7

HARTALAR8

1.YNETC ZET10

2.PLAN HAZIRLAMA SREC VE KATILIMCILIK13

3.BLGEYE GENEL BAKI17

4.MEKANSAL ELMLER21

4.1.lelerin Sosyo-Ekonomik Gelimilik (Se-Ge) Sralamas21

4.2.TR61 Blgesi lelerinin Ekonomik Kademelenmesi24

5.GELECE YNLENDRMEK29

5.1.PLAN VZYONU29

5.2.PLAN KALKINMA YAKLAIMI29

6.BLGE MEKANSAL GELME EMASI33

7.GELME EKSENLER37

7.1.Tarmda Modernizasyonun ve Krsal Kalknmann Salanmas41

7.2.Turizmin eitlendirilmesi ve Yaygnlatrlmas58

7.3.Sanayide Rekabetiliin Artrlmas68

7.4.Ulam ve Lojistik Altyapsnn yiletirilmesi78

7.5.Yaam Kalitesinin Ykseltilmesi ve Srdrlebilir evre84

8.KOORDNASYON, ZLEME VE DEERLENDRME99

9.KAYNAKA100

10.PLANA KATKIDA BULUNANLAR104

TABLOLAR

Tablo 1: Plan Hazrlama Sreci13

Tablo 2: lelerin Se-Ge Endeksleri22

Tablo 3: TR61 Blgesi leleri Birincil ve kincil Ekonomik Faaliyet Younlamalar24

Tablo 4: TR61 Blgesi Temel Ekonomik Faaliyet Blgelerine Ynelik Tedbirler28

Tablo 5: TR61 Blgesi Temel Ekonomik Faaliyet Blgelerine Ynelik Tedbirler37

Tablo 6: Gelime Ekseni 1 Stratejileri38

Tablo 7: Gelime Ekseni 2 Stratejileri39

Tablo 8: Gelime Ekseni 3 Stratejileri39

Tablo 9: Gelime Ekseni 4 Stratejileri40

Tablo 10: Gelime Ekseni 5 Stratejileri40

Tablo 11: TR61 Blgesi Tarm Sektrnn Temel Sorunlar50

Tablo 12: Gelime Ekseni 1 Performans Gstergeleri57

Tablo 13: Antalya'ya Gelen Yabanc Ziyaretilerin Geldikleri Blgelere Gre Dalm60

Tablo 14: TR61 Blgesi Turizm Sektrnn Temel Sorunlar62

Tablo 15: Gelime Ekseni 2 Performans Gstergeleri67

Tablo 16: TR61 Blgesi Sanayi Sektrnn Temel Sorunlar73

Tablo 17: Gelime Ekseni 3 Performans Gstergeleri77

Tablo 18: TR61 Blgesi Ulatrma Sektrnn Temel Sorunlar80

Tablo 19: Gelime Ekseni 4 Performans Gstergeleri83

Tablo 20: TR61 Blgesi Eitim, Salk, stihdam, Altyap ve Srdrlebilir evre Temel Sorunlar92

EKLLER

ekil 1: Planlama Sreci ve Katlmclk emas16

ekil 2: Blge Tarm GSKDsinin Trkiye Tarm GSKDsine Oran42

ekil 3: Arazi Kullanm Oranlar43

ekil 4: Bitkisel retim Deerleri (2008-2012)43

ekil 5: Dzey 2 Blgeleri Kesme iek retim Saylar47

ekil 6: Dnyada En ok Ziyaret Edilen lkeler ve Turizm Gelirleri58

ekil 7: Trkiye'de Yaplan Yabanc Turist Konaklamalar59

ekil 8: Aylara Gre Antalya'ya Gelen Yabanc Turist Says60

ekil 9: TR61 Blgesi llerinde Toplam cretli alanlar inde Sanayi Sektr alanlar68

ekil 10: TR61 Blgesi Sanayi Alt Sektrleri Toplam stihdam, stihdam Art ve Younlama Katsays likisi69

ekil 11: malat Sanayi Alt Sektrlerinin Teknoloji Dzeylerine Gre Dalm72

ekil 12: Yllara Gre Nfus (1970-2012)85

ekil 13: Yal Bamllk Oranlar (2008- 2012)86

ekil 14: Kadnlarn gcne Katlm Oran Seyri (2004- 2012)88

ekil 15: stihdam Oranlar (2008-2012)89

ekil 16: sizlik Oranlar (2008-2012)90

ekil 17: Blge, Blge lleri ve Trkiye Atksu Artma Tesisi ile Hizmet Verilen Belediye Nfusunun Toplam Belediye Nfusu indeki Pay (%), 201091

HARTALAR

Harita 1: lelerin Sosyo-Ekonomik Gelimilik Gsterimi23

Harita 2: TR61 Blgesi leleri Ekonomik Faaliyet Younlama Haritas26

Harita 3: Blge Mekansal Gelime emas36

Harita 4: lelere Gre Bykba Hayvan Varl48

Harita 5: lelere Gre Kkba Hayvan Varl49

Harita 6: TR61 Blgesi Alternatif Turizm Potansiyeli61

KISALTMALAR

AB Avrupa Birlii

BAKA Bat Akdeniz Kalknma Ajans

BGUS Blgesel Gelime Ulusal Stratejisi

GG GLOBALGAP

GSKD Gayri Safi Katma Deer

ISO International Organization for Standardization

KUR Trkiye Kurumu

TU yi Tarm Uygulamalar

JCI Joint Commission International

KOB Kk ve Orta Byklkteki letmeler

KSS Kk Sanayi Sitesi

MAK Mehmet Akif Ersoy niversitesi

OSB Organize Sanayi Blgesi

OECD Organisation for Economic Co-operation and Development

OSBK OSB st Kurulu

SGK Sosyal Gvenlik Kurumu

STK Sivil Toplum Kuruluu

TPE Trk Patent Enstits

TK Trkiye statistik Kurumu

UNWTO B