2018

Ürgüp / TÜRKİYE

07.09.2018

TTO Modül-4 Fikri Mülkiyet Hakları Çalıştayı

SONUÇ BİLDİRGESİ

Sayfa 1 / 13

Değerli Teknoloji Transferi İlgilileri,

Son yıllarda ülkemizde fikri ve sınai mülkiyet hakları konularına verilen önem üniversiteler tarafından

kabul görmüş ve teknoloji transfer mekanizmalarının oluşturulmasıyla birlikte üretilen bu bilginin

sanayiye aktarılmadan önce patent, faydalı model vb. sınai mülkiyet hakları olarak korunması öncelikli

hale gelmiştir.

Üniversiteler veya bu üniversitelerin Teknoloji Geliştrme Bölgeleri (TGB) çatısı altında kurulan Teknoloji

Transfer Ofislerinin bir amacı da üniversiterlerde üretilen bilgilerin sınai mülkiyet haklarının korunması,

yönetimi olmuştur. Modül-4 olarak tabir ettiğimiz fikri ve sınai haklar biriminde çalışan uzmanların da

bilgi ve tecrübelerinin arttırılması, yapılan patent başvurularının kalitesi ve patent portföyünün

yönetilmesi anlamında önem kazanmıştır.

Bu kapsamda Erciyes Teknopark olarak ekosisteme katkı sunmak amacıyla tüm Türkiye’den teknoloji

transfer profosyonellerinin katılım gösterdiği, yurt içinden ve yurt dışından patent ve ticarileştirme

konularında sektörün önde gelen isimlerinin katılım gösterdiği fikri mülkiyet konferansı ve özellikle

Modül-4 (TTO fikri/sınai mülkiyet hakları birimi) çalışanlarının güncel ve ortak problemlerinin ele

alındığı, çözüm önerilerinin sunulduğu TTO Modül-4 Çalıştayı düzenlenmiştir. Çalıştay bildirisi ve

sonuçları, diğer TTO’lar, ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşılacağı için ortak sorunların ve çözüm

önerilerinin ilgililere iletilmesi önem arz etmektedir.

Artık geleneksel olarak düzenlenlediğimiz ve bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilen Kapadokya Uluslarararası

IP Günleri Fikri Mülkiyet Hakları Konferansı ve TTO Modül-4 Çalıştayının önümüzdeki yıllarda daha

geniş kapsamlı bir şekilde düzenlenmesi planlanmaktadır.

Bu bağlamda teknoloji transferinin temeli olan Fikri Mülkiyet Hakları konularının derinlemesine

irdelendiği ve TTO’lar açısından değerlendirildiği Kapadokya Uluslararası IP Günleri’ne değerli katılım,

katkı ve destekleriniz çok teşekkür ederiz.

Bilgin YAZLIK Genel Müdür

Erciyes Teknopark/Erciyes TTO

Sayfa 2 / 13

Açılış Konuşması

Bilgin YAZLIK Erciyes Teknopark Genel Müdürü

Kapadokya Uluslararası IP Günleri_2018 anısına

Sayfa 3 / 13

A. ETKİNLİK AKIŞI

Erciyes Teknopark ve Erciyes TTO tarafından geleneksel olarak organize edilen “Kapadokya

Uluslararası IP Günleri” kapsamında “Fikri Mülkiyet Hakları Konferansı” ve Türkiye’deki TTO’lar

arasında üçüncü kez düzenlenen “TTO Modül-4 Fikri Mülkiyet Hakları Çalıştayı” 5-7 Eylül 2018

tarihleri arasında Ürgüp Dinler Otel ev sahipliğinde başarıyla gerçekleştirilmiştir.

Türk Patent ve Marka Kurumu, Texas A&M Üniversitesi, MIT University - Massachusetts Institute of

Technology, Erciyes Üniversitesi, European IPR Helpdesk, EEN (Enterprise Europe Network), ÜSİMP,

TTGV TTH-Turkey (Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı-Teknoloji Transfer Hızlandırıcı Pogramı)

tarafından desteklenen etkinlik, konu üzerinde çalışan profesyonellerin uzmanlık seviyesinin

artırılması ve karşılıklı görüş alışverişi zemini oluşturması sebebiyle bundan sonra da düzenlenmeye

devam edilecektir. Etkinliğe Türkiye genelinden 18 Teknoloji Transfer Ofisi temsilcisi, Türkiye’ nin önde

gelen 5 patent ofisinin üst düzey yöneticileri ve farklı Ar-Ge Merkezleri temsilcileri de dahil olmak üzere

44 katılımcı, 9 konuşmacı ve panelistle birlikte toplam 53 kişilik bir katılım sağlanmıştır.

Türkiye’nin önde gelen patent ofislerinden Ankara Patent, Destek Patent, Erdem Kaya Patent,Yalçıner

Patent ve GrupOfis Patent’in katılım gösterdiği etkinlikte Destek Patent ve Yalçıner Patent firmaları

kurdukları stantlarda katılımcılara fikri haklar konusunda bilgilendirme ve tanıtım yapmışlardır.

Erciyes Teknopark Genel Müdürü Sayın Bilgin Yazlık’ın gerçekleştirdiği açılış konuşmalarının ardından

başlayan program Türkpatent ve Marka Kurumunun sunumuyla devam etmiştir.

Türkpatent ve Marka Kurumu patent uzmanı Serkan Özkan, 29.09.2017’de yürürlüğe giren Çalışan

Buluşlarına, Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde

Ortaya Çıkan Buluşlara Dair Yönetmeliğin TTO’lar özelinde önem ve detaylarına değindiği sunumunu

gerçekleştirmiştir.

Yalçıner Patent, Patent Bölümü Yöneticisi Doç.Dr.Senem Kayahan ise Endüstri 4.0 ve Patent Sistemine

Etkisi konulu sunumu ile Patent Ön Araştırma ve İstem Okuma konusunda sunum yaparak

konuşmacıların da sunuma daihl olduğu interaktif bir eğitim vermiştir.

Ardından European IPR Helpdesk Türkiye elçisi Serhat Dalkılıç’ın IPR Helpdesk servislerini tanıttığı

sunumuyla birinci gün tamamlanmıştır.

Sayfa 4 / 13

Etkinliğin ikinci gününde MIT-Massachusetts Institute of Technology’den Christopher Noble ve

TTGV’den Deniz Bayhan işbirliğinde gerçekleştirilen çalıştayda “akademik buluş bildirimlerinin

değerlendirilmesi, patentleme ve ticarileşme stratejileri, akademisyenlerle TTO’ların ilişkisi ve işbirliği”

üzerine durulmuştur. İlk etapta Christopher Noble’ın ticarileştirme üzerine yaptığı deneyim

paylaşımının adından 6 TTO’nun gerçek ticarileştirme hikayesi paylaşımı ve görüş alışverişi

gerçekleştirilmiştir.

Texas A&M Yönetici Müdürü Brett Cornwell ise “yeni buluşların erken aşama pazar araştırması”

konusunda sunum gerçekleştirmiş ve kendi tecrübelerini paylaşmıştır.

Etkinliğin üçüncü gününde patent duayenlerinin katıldığı ve TTO’ların buluş bildirimi alınmasından

ticarileştirmeye kadar geçen süreçte doğru bildikleri yanlış uygulamalar, panelistler tarafından

değerlendirilmiş ve çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Ankara Patent Onursal Başkanı M.Kaan

Dericioğlu, Destek Patent Başkan Başdanışmanı Hakan Özcan, Erdem Kaya Patent Yönetim Kurulu

Başkanı Erdem Kaya’nın katıldığı panelin moderatörlüğünü ise Akdeniz Ünivesitesinden Prof.Dr. Ayşe

Boztosun gerçekleştirmiştir.

Etkinliğin son bölümünde ise Türkiye’de sadece Kapadokya Uluslararası IP Günleri kapsamında

gerçekleştirilen TTO Modül-4 çalıştayının üçüncüsü gerçekleştirilmiştir. Çalıştayda TTO’ların ve

üniversitelerin lisanslamada yaşadıkları sorunlar, uygulamalardan yaşanan sıkıntılar ve TTO

temsilcilerinin dile getirdiği çeşitli başlıklar ve çözüm önerileri üzerine görüşülmüş, ortak çözüm

önerileri getirilmiştir.

B. ETKİNLİKTE ELE ALINAN BAŞLICA KONULAR

29.09.2017’de yürürlüğe giren Çalışan Buluşlarına, Yükseköğretim Kurumlarında

Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair

Yönetmeliğin TTO’lar özelinde önem ve detaylarının anlatılması

Endüstri 4.0 ve Patent Sistemine Etkisi

Patent Ön Araştırma ve İstem Okuma

Akademik Buluş Bildirimlerinin Değerlendirilmesi, Patentleme ve Ticarileşme Stratejileri,

Akademisyenlerle TTO’ların İlişkisi ve Işbirliği

Yeni Buluşların Erken Aşama Pazar Araştırması

TTO’ların ve üniversitelerin lisanslamada yaşadıkları sorunlar, uygulamalardan yaşanan

sıkıntılar ve TTO temsilcilerinin dile getirdiği çeşitli başlıklar ve çözüm önerileri

Panelde ele alınan ve TTO profesyonellerini yakından ilgilendiren sorunlar ve çözüm önerileri

Sayfa 5 / 13

C. KATILIMCI ÜNİVERSİTE VE TTO’LAR

Akdeniz Üniversitesi

Anadolu Üniversitesi / ARİNKOM TTO

Ankara Üniversitesi TTO

Başkent Üniversitesi / BİTTO

Çankaya Üniversitesi TTO

Düzce Üniversitesi / Düzce TTO

Erciyes Teknopark / Erciyes TTO

Erciyes Üniversitesi

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi TTO / ETTOM

İNNOPARK Konya TGB.

İstanbul Şehir Üniversitesi TTO

İstanbul Üniversitesi TTM

İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi / ATMOSFER TTO

Kapadokya Üniversitesi

Kocaeli Üniversitesi TTO

ODTÜ TTO

Pamukkale Üniversitesi TTO

Sabancı Üniversitesi TTO

Yıldız Teknik Üniversitesi TTO

D. DİĞER KATILIMCI KURUM / KURULUŞLAR

Ankara Patent

Coşkunöz Holding

Destek Patent

Erdem Kaya Patent

GrupOfis Patent

Yalçıner Patent

E. DESTEK VEREN KURUM / KURULUŞLAR

EEN (Avrupa İşletmeler Ağı)

Erciyes Üniversitesi

European IPR Helpdesk

MIT-Massachusetts Institute of Technology

Texas A&M Üniversitesi

TTGV TTA-Turkey (Teknoloji Transferi Hızlandırma Programı)

Türk Patent ve Marka Kurumu

ÜSİMP (Üniversite Sanayi İşbirliği Merkezleri Platformu)

Sayfa 6 / 13

F. SPONSOR FİRMALAR

Destek Patent

Yalçıner Patent

Ankara Patent

Erdem Kaya Patent

G. DAVETLİ KONUŞMACILAR

Yurt Dışı Konuşmacılar

Brett CORNWELL Texas A&M Üniversitesi

Christopher Noble MIT-Massachusetts Institute of Technology

Yurt İçi Konuşmacılar

Prof.Dr. Ayşe BOZTOSUN Akdeniz Üniversitesi

Bilgin YAZLIK Erciyes Teknopark Genel Müdürü

Deniz BAYHAN TTGV TTH-Türkiye Projesi Takım Lideri

Doç.Dr. Senem Kayahan Yalçıner Patent

Erdem KAYA Erdem Kaya Patent

Hakan Özcan Destek Patent

M.Kaan Dericioğlu Ankara Patent

Serkan ÖZKAN Türk Patent ve Marka Kurumu

H. ÇALIŞTAY DEĞERLENDİRME VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1- Ticarileşen patentli üründen buluşçuya ödenen bedel konusu

- 551 sayılı KHK’da üniversite mensuplarının buluşları tamamen serbest olmasına rağmen

6769 sayılı Kanun ile sağlanan haklar kadar değer üretememişler ve üretseler de bu kişisel

başarı olarak kalmıştır. Akademisyenlerin rol model oluşturması ve başarı örneklerinin

artması için başlangıçta üniversitelerin bu girdileri bir gelir olarak görmemeleri

üniversitelerin ticarileştirmeden elde edecekleri gelirleri 5846 sayılı kanunun eserlerdeki

gelirlerde olduğu gibi kesintisiz olarak hak sahiplerine paylaştırabilecekleri ve oluşturulacak

yeni hesapta ayrıca yönetilebilecek bir yasal düzenleme getirilmesi uygun olacaktır.

2- Üniversitelerin TTO A.Ş. kurmasının avantaj ve dezavantajları

- TÜBİTAK 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı kapsamında 2013 yılından

bu yana desteklenen TTO’lar, içinde bulundukları ekosisteme göre çeşitli şekillerde

yapılanmışlardır. TTO’ların TTO A.Ş. kurması konusundaki gündem yeni bir sistem yaratmak

anlamına gelmekte bu yönüyle TTO’ları zorlamaktadır.

Sayfa 7 / 13

- Üniversiteleri fikri sınai haklar gelirleri konusunda TTO A.Ş. kurmaya zorlamak yerine bu

haklar kapsamında elde edilen gelir ve harcamaların devlet ihale kanunu ve kamu ihale

kanunundan muaf tutulması uygun olacaktır.

- Ancak ilerleyen yıllarda özellikle üniversitelerin lisanslardan elde ettikleri gelir, toplam

gelirleri içerisinde ciddi bir orana sahip olacak olur ise bu durumda TTO A.Ş kurma

zorunluluğu getirilebilir.

3- ÜSİ projelerinde fikri haklar ve çıktıları (ticarileştirme süreci)

- Üniversiteler ÜSİ projelerinde fikri haklar konusunda firmayla yapılacak olan projenin katkı

oranlarına bakarak minimum bir bedel veya oran belirlemeli, bu minimum hak oranı

üniversite ve firmanın katkısına göre değişmelidir.

- ÜSİ projelerinde fikri haklar açısından önemli çıktılar elde edilebilmektedir. Bu açıdan

bakıldığında tüm hakların projeyi fonlayan firmaya baştan devredilmesi yerine Ar-Ge bedeli

ile fikri haklar bedelinin farklı tutulması ve bu konuda TTO’lar tarafından genel bir tavır

sergilenmesi faydalı olacaktır.

4- TTO projesi ve çıktılarından biri olan ve daha önce TUBİTAK 1513 Program uzmanları

tarafından da ifade edilen, TTO’ların benzer alanlardaki patentlerini bir araya getirip

ticarileştirme aşamasında ortak hareket etme fikri

- Ticarileştirme konusunda ortak hareket etmenin işlevsellik açısından çokta mümkün

olamayacağı; ancak buna karşın reklam ve tanıtım faaliyetlerinin birlikte yürütülebilmesi

halinde ve finansmanının birlikte yürütülebileceği gerekçesiyle teknolojitransfer.gov.tr ve

benzeri platformların yaygınlaştırılması önemli yurt içi yurt dışı fuarlarda TÜRKPATENT’in bu

platformlar üzerindeki teknolojileri tanıtması reklam ve tanıtım faaliyetleri konusunda

yardımcı olacaktır.

5- Patent değerleme konusunda ortak çalışmalar

- Türk SMD (Türk Sınai Mülkiyet Değerleme Mühendislik ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş.)

değerleme işine bizzat girmemeli ancak genel çerçevenin belirlenmesi ve bir üst danışma

kurulu rollerini ifşa etmeli. Patent değerleme konusunda özellikle emsal değerin

belirlenebilmesi için Türk Patent ve Marka Kurumunun mevcut lisans sözleşmelerinden

veriler paylaşması (Sektörlere göre royalty oranları aritmetik ortalama ve medyan, yıllara

göre değişim vb) uygun olacaktır.

6- Teknokent firmalarının patentlerinde TTO’ların rolü ve katkısı var mıdır? İlk gün tartışılan

kanun ve TGB firmaları ilişkisi

- TTO’lar öncelikle akademisyen firmaları olmak üzere bulundukları ortamdaki teknopark

firmalarına da kapasiteleri ölçüsünde destek vermeli, yardım etmelilerdir.

Sayfa 8 / 13

7- Sanayicilerin çağrıya çıkması, sanayiciler ile iletişimin arttırılması

- İlgili sivil toplum kuruluşları, ilgili odalar, sanayi ve ticaret odaları meclis üyelerinden seçilen

sektörel komite üyeleri, üniversiteler ile irtibat halinde olmalı.

- Odalardaki komitelerin her ay bir defa toplanma zorunluluğu vardır. Bu toplantılarda sadece

ilgili sektör ile ilgili konular gündem olur. Meclis odaların yönetimsel ve idaresel etkinlikleri

ile ilgili kararlar alır ve süreçleri yönetir. Ayrıca TOBB komite kararlarının etkinsizliğinden

şikayet etmekte olduğu için bu konular ile ilgili oda ve borsa kalite sistemi olan akreditasyon

sistemine yeni gereklilikler eklemiştir. Ticaret odalarında üretim ile ilgili komiteler ve sanayi

odalarının tüm komite başkanları asıl hedef olsa, daha etkili olacaktır.

- Üniversitelerin alıcı olacak olan sanayicinin veya kamunun problemlerinden haberdar olup

bu projelere çalışmasının sağlanacağı işler ve dinamik bir model-mekanizma ortaya konması.

Aksi halde üniversiteler birer patent çöplüğü haline dönebilir.

8- Farklı alanlardaki mevzuatın birbirine uygun hale getirilmesi

- TTO, sınai haklar, ticarileştirme, üniversite mevzuatı gibi sınai mülkiyet hakları konusunda

ilgili olan tüm mevzuatın birbiri ile uyumlu hale getirilmesi (YÖK, TÜBİTAK, TÜRKPATENT)

9- Hukuki altyapının güçlendirilmesi

- Uzmanlık mahkeme sayısının arttırılması ancak arttırılmasının mümkün olmadığı hallerde de

fikri sınai mülkiyet hakları davalarının uzmanlık mahkemelerinde görülmesi ve bu sayede

yetkin bilirkişi eksikliğinden kaynaklanan sıkıntıların ortadan kaldırılması.

10- Fikri hak portföy yönetimi

- Ekosisteminde yavaş yavaş olgunlaşmaya başlamasıyla beraber özellikle 5 yıl ve daha fazla

deneyime sahip üniversite ve TTO’ların artık niceliğin yanı sıra niteliği ve pazarlanabilmeyi

göz önüne almalıdır.

- Üniversite ve girişimcilik sıralamaları yapılırken de niceliğin yanı sıra daha da önemli olarak

endekslerde “ticarileşen fikri hak” kriteri katsayısının, başvuru ve tescil sayılarına göre daha

yüksek tutulması veya üniversitenin sahip olduğu patent portföyünden ticarileştirme oranına

veya ticarileştirmeden elde edilen gelirlere dair bir kriter eklenmesi uygun olacaktır.

Sayfa 9 / 13

İ. ÇALIŞTAY SONUCU

5-7 Eylül 2018 tarihleri arasında Ürgüp Dinler Otel’de “Kapadokya Uluslararası IP Günleri

2018” kapsamında Fikri Mülkiyet Hakları Konferansı ve Türkiye’ deki TTO’lar arasında üçüncü

kez düzenlenen “TTO Modül-4 Fikri Mülkiyet Hakları Çalıştayı” başarıyla gerçekleştirilmiştir.

Çalıştayda, “Üniversite TTO’ları olarak sınai hakların buluş bildiriminden ticarileştirilmesine

kadar geçen süreçte karşılaşılan problemler ile 6769 sayılı yeni sınai mülkiyet kanunu

kapsamında, çalışan buluşlarına, yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilen buluşlara ve

kamu destekli projelerde ortaya çıkan buluşlara dair yönetmelik konuları ele alınarak

katılımcılarla tartışılması sağlanmıştır.

Geçtiğimiz yıl ikincisini gerçekleştirdiğimiz TTO Modül-4 çalıştayında ele alınan ve çalıştay

sonuç bildirgesiyle ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilen raporun kısmen de olsa hazırlanan

yönetmeliklere katkısı olduğu görülmüştür. Bu durum çalıştayın etkinliği anlamında tüm

paydaşlar açısından sevindirici olmuştur.

Çalıştayda katılımcıların yaşadıkları mevcut problemler, 6769 sayılı yeni SMK ile

yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilen buluşlara ve kamu destekli projelerde ortaya

çıkan buluşlara dair yönetmelik ile çelişkili konular ve öneriler raporda detaylı olarak

belirtilmiştir.

Üniversitelerin engelleri aşmada vardıkları noktaların bir sonraki çalıştayda ayrı bir konu

başlığı olarak ele alınıp değerlendirilmesi ve karşılıklı bilgi alışverişi sağlanması gerektiği

üzerinde hassasiyetle durulmuştur.

Kapadokya Uluslararası IP Günleri’nin Fikri Mülkiyet Hakları Konferansı ve TTO Modül-4 Fikri

Mülkiyet Hakları Çalıştayının, ortak problemlerin masaya yatırılıp çözüm önerilerinin

sunulması açısından 2019 etkinliğinin Eylül-Ekim aylarında yapılması kararlaştırılmıştır.

Sayfa 10 / 13

Kapadokya Uluslararası IP Günleri 2018 anısına

Kapadokya Uluslararası IP Günleri 2018 anısına

Sayfa 11 / 13

KATILIM SAĞLAYAN ÜNİVERSİTE VEYA TTO’LAR

Sayfa 12 / 13

Logolar alfebetik sıraya göre yerleştirilmiştir.

DİĞER KATILIMCILAR

SPONSORLAR

Gümüş Sponsorlar

Bronz Sponsorlar

Sayfa 13 / 13

DESTEKLEYEN KURUM VE KURULUŞLAR